________________
[૧૪૩] ભગવાનને વાયેગ્ય થાય છે, પણ શ્રુતજ્ઞાન નથી, કારણ કે નામ કમ ઉદયના નિબંધનથી ભગવાન બોલે છે, અને શ્રુતજ્ઞાન લાપશમિક છે, તેજ શેષ શ્રુત જ્ઞાન છે, શેષ (અપ્રધાન) છે, તેને પરમાર્થ આ છે, કે સાંભળનારાઓને શ્રુતજ્ઞાનને અનુસારે ભાવકૃતજ્ઞાનનું નિબંધનપણથી શેષ અપ્રધાન તે દ્રવ્યશ્રત છે, બીજા આચાર્યો એમ કહે છે, “વચા સુઈ વલ” તે વાયેગથ્થત છે, કારણ કે તે સાંભળનારને ભાવ મૃતનું કારણ હોવાથી તે દ્રવ્યદ્ભુત છે. અથવા વાગશ્રુત તે દ્રવ્યતજ છે. ૭૮ (આને સાર આ છે કે કેવળજ્ઞાને કેવળી જાણે, અને વચનયોગથી નામ કમી ક્ષય કરવા બેલે, એ બેલાયેલું સાંભળનારને ભાવજ્ઞાનનું કારણ થાય માટે તે વચનને દ્રવ્યશ્રુત કહેવાય)
- સત્પદ પ્રરૂપણમાં ગતિને આશ્રયી કેવળજ્ઞાન સિધિ ગતિ તથા મનુષ્યગતિમાં હોય, ઇંદ્રિયોને આશ્રયીને ઇંદ્રિય અતીંદ્રિમાં છે, એ પ્રમાણે ત્રસ કાય તથા અકાય (સિદ્ધ) માં સગી અગીમાં ( ૧૩–૧૪ ગુણ સ્થાન આશ્રયી) છે, અવેદક અકષાયીને છે, શુકલેશ્યા તથા એલેશ્યાવાળાને છે, સમ્યગ દષ્ટિને કેવળજ્ઞાનીને કેવળદશીને સંયત તથા ને સંચત અસંયત (સિધ) ને છે, સાકાર અનાકાર ઉપયોગવાળા આહારક અનાહારક ભાષક અભાષક પ્રત્યેક તથા પ્રત્યેક બાદર નબાદર સંશી સંજ્ઞી ભવ્ય ભવ્ય (ભવસ્થ કેવલીને મોક્ષ પ્રાપ્તિ છે તે આશ્રયી ભવ્યપણું છે) ચરમ નેચ
