________________
[૨૬૪] થતાં ચારિત્ર નિર્મળ ન પાળે, અને તેથી મેક્ષ ન મળે, અને મેક્ષ ન મળે તે દીક્ષા નિરર્થક જાણવી, પણ જે જીવનાં લક્ષણે વડે જીવ સ્વરૂપ સમજાવે, અને અજીવનાં લક્ષણ વડે અજીવ સમજાવે, તે અનુયોગ થાય, તેથી કાર્યસિદ્ધિ થાય છે, અને અવિકલ (ખર સંપૂર્ણ) અર્થને બંધ થાય, તેથી ચારિત્રની વૃદ્ધિ અને તેથી મેક્ષ મળે, આ પ્રથમ દૃષ્ટાંત થયું. ક્ષેત્ર અનrગ તથા અનુગા સંબંધી કુજાનું દષ્ટાંત.
પૈઠણ નામનું દક્ષિણ દેશમાં નગર છે, ત્યાં શાલિવાહન નામને રાજા છે, તે રાજા દર વરસે ભરૂચ નગરમાં નરવાહન રાજાને રેકે છે, (ઘેરે ઘાલે છે), જ્યારે વર્ષારૂતુ આવે ત્યારે દેશમાં પાછો જાય છે. આ પ્રમાણે કાળ વીતે છે, એકવાર તે રાજા ઘેરે ઘાલવા જતાં સભાની માંડવીમાં શુકયું, તેને ત્યાં સેવા કરનારી દાસી “કુબજા” હતી, તે દાસીએ વિચાર્યું કે આ ભૂમિમાં થુંકાય નહિ, છતાં થુંકયું માટે આ રાજા જવાની તૈયારીવાળે છે, તે દાસીને રાજકુળમાં રહેનારે યાનશાલિક (વાહન અધિકારી) ઓળખીતે હતું, તેને વાત કરી, તેણે પિતાનાં બધાં વાહને જ કરી રાખ્યાં, તે દેખીને લશ્કરને બીજો ભાગ પણ તૈયાર થયે, રાજા ગુપ્ત રીતે રાતે એકલે વિચારે છે કે ધળ વિગેરેના ભયથી સવારમાં જઈશ અને સવારમાં ચાલે છે, કે તેના જેવામાં આવ્યું કે તેનું બધું લશ્કર ચાલવાની તૈયારીવાળું જોયું. રાજાએ આશ્ચર્ય