________________
[૬૭] દ્વિવચનને બદલે એકવચન બોલે તે અનનુગ છે, પણ પૂછયાને સાંભળીને એગ્ય ઉત્તર આપે તે અનુગ છે, તેમ જ્યાં જેવું વચન ઘટે તેવું બોલવું તે અનુગ છે.
ગ્રામેયકનું ઉદાહરણ. આ દષ્ટાંત વચન ઉપરજ છે, અને આ અનુગ પ્રધાન છે. તે બતાવવા કહ્યું છે.
એક નગરમાં એક સ્ત્રી છે તેનો ધણી મરી જતાં લાકડાં વેચી પેટ ભરવા છતાં પણ દારિદ્રતાથી નિંદાતી મરેલી જેવી બનીને તે નાના પુત્રને લેઈ બીજે ગામ ગઈ, ત્યાં મજુરીથી પેટ ભરતાં બાળક મોટો થતાં માને પૂછવા લાગ્યું કે મારે બાપ ક્યાં છે? તે મરી ગયે, ફરી પૂછ્યું શાથી જીવતું હતું? ખેલ કરીને, હું પણ લટકવાને ખેલ કરૂં? બેટા વિનયથી શીખ્યા વિના ન થાય, વિનય કેવો છે ? જાત્કાર ( શીખવનારને ઉત્સાહથી જયનાદ ) કરે, નીચે નમીને જવું. (માથું નમાવી નમસ્કાર કરે) તથા કહે તેમ કરવું, આ પ્રમાણે માતા પાસેથી સાંભળીને તેની રજા લઈ નીકળે.
રસ્તામાં વ્યાધ (શીકારીઓ) મૃગોને પકડવા સંતાયા હતા, તેને નીચા બેઠેલા જોઈ વિચાર્યું કે તેઓ પણ ભણવા બેઠા હશે, માટે માના કહેવા પ્રમાણે જયનાદ કર્યો કે ગુરૂ પ્રસન્ન થઈને શીખવે, પણ જોરથી બોલતાં મૃગ ભય પામીને ભાગી ગયા, શીકારીઓએ પકડીને મારવા માંડ, છોકરે ખરી વાત કહી, શિકારીઓને દયા આવ્યાથી મુકી
