________________
કરી શકે તે
[૨૦૦]. जह छेय लद्ध निजाम ओवि, वाणियग इच्छियं भूमि । वारण विणा पोओ न चएइ महण्णवं तरि ॥ ९५ तहनाण लद्ध निज्जामओवि सिद्धि वसहिं न पाउणइ निउणोवि जीवपोओ, तवसं जम मारुअ विहुणो ॥ ९६ ॥
જેમ સારે નાવિક વહાણના (અપિ શબ્દથી)સુકર્ણની ધારા (સુકાન) ઉપર બેઠે હોય, તે પણ અંદર બેઠેલા વેપારીની ઈચ્છિત ભૂમિએ જવા તે દિશાના પવન વિના દરીયે તરવા વહાણુ શક્તિમાન થાય નહિ.
ઉપર બતાવ્યા પ્રમાણે છેક (ડા) ખલાસી પવન વિના વહાણને ન ચલાવી શકે તેમ શ્રુતજ્ઞાનવાળો ખલાસી જે સાધુ જીવ પોત (નાવવડે પોતે મતિજ્ઞાન રૂ૫ સુકાન ઉપર બેઠેલો હોય તે પણ તપ સંયમના અનુષ્ઠાન રૂપ પવન વિના સંસાર સમુદ્ર તરવા શકિતમાન ન થાય, ગાથામાં નિપુણ મુકવાનું કારણ એ છે કે તે શ્રુતજ્ઞાન વધારે મેળવેલ છે, આ બધાને પરમાર્થ એ છે કે સાધુએ જ્ઞાન ભણીને પણ તપ સંયમના અનુષ્ઠાનમાં અપ્રમાદપણે વર્તન કરવું (પ્રમાદ ત્યાગ) ૬ો તેજ પ્રમાણે આલોક સંબંધી દષ્ટાંત નિયુંતિકાર કહે છે,
संसार सागराओ उब्बुडा मा पुणो निबुडिजा चरण गुण विप्पहीणो बुडा सुबहु पिजाणतो ॥ ९७ ॥
દષ્ટાંતવડે પદાર્થનું સ્વરૂપ બરાબર સમજાય છે, માટે કહે છે.
અતિજ્ઞાન 3
વન
