________________
[૧૯૯] ન હોય, પણ પ્રથમ જ્ઞાન દર્શન નિર્મળ ગુણે પ્રાપ્ત થાય ત્યારે ૧૪ મા ગુણ સ્થાને ચરણને સંપૂર્ણ ગુણ પામી મેક્ષ મેળવે, માટે સભ્ય દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર ત્રણે મળે તે નિવાર્ણને હેતુ થાય, પણ ત્રણમાંથી એક પણ ઓછું હોય તે મેક્ષ ન મળે, તે નિર્યુકિતકાર કહે છે.) सुअनाणं मि विजीवो वस॒तोसो न पाउणइ मोक्खं । नोतव संजम मइए जोए न चपड वोढुंजे ॥ नि ९४
શ્રુતજ્ઞાનમાં તથા (અપિ શબ્દથી ) મતિજ્ઞાન વિશેરેમાં પણ જીવ રહીને મેક્ષ પામી શકતું નથી, એનાથી પ્રતિજ્ઞાનો અર્થ સૂચવ્યું, કે જે તપ સંયમરૂપ ને સહન કરવાને શક્તિવાન ન થાય, આ હેતુને અર્થ છે, દષ્ટાંત પોતાની મેળે વિચારી લે, અથવા નિર્યુક્તિકાર આગળ કહેશે, તે બધાનું અનુમાન નીચે બતાવ્યું છે.
પ્રતિજ્ઞા-જ્ઞાન એકલું ઈચ્છિત અર્થનું પ્રાપક નથી, સકિયા હેતુ (સંયમ) ના અભાવથી, દષ્ટાંત, જેમકે સ્વદે શામાં જવાની ઈચ્છાવાળે માર્ગને પોતે જાણું છતાં ચાલવાની ક્રિયા ન કરે, અથવા સૂત્ર પિતે દષ્ટાંત છે, જેમકે કે માગને જાણનારે નિર્ધામક (ચલાવનાર) થી યુક્ત વહાણ હોય છતાં ઈચ્છિત દિશામાં પ્રેરક પવનની ક્રિયાના અભાવે તે વહાણ ચાલી ન શકે, (ગાથામાં જે-પાદ પૂરણ માટે છે, વ્યાકરણમાં એ નિયમ છે કે ઈ-કે–જે ને અર્થ પાદ પૂરણ થાય છે, ગુજરાતી કવિતામાં રે કે લેલ વપરાય છે.) | ૯૪ હવે તે દષ્ટાંત બતાવે છે.
