________________
[૨૫૯] जीव पज्जवाणं भंते किं संखेज्जा असंखेन्जा अणतो? गोयमा! नो संखेज्जा नो असंखेज्जा अणंता, एवं अमीव જરા પુછાવત્તા જ રદ્દ II
જીવ પર્ય (પર્યાયે) સંખેય અસંખ્યય કે અનંત છે,? પ્રભુએ કહ્યું. હે મૈતમ! સંખેય નહિ, અસંખ્યય નહિ પણ અનંતા છે, આ પ્રમાણે અજીવ પર્યાયેની પૃચ્છા જાણવી, ઉત્તર પણ તેમજ જાણવો.
દ્રવ્ય વડે અનુગ. પ્રલેપ અથવા અક્ષ વિગેરેથી વ્યાખ્યાન કરવું. જેમ ખડીથી પાટી ઉપર, પિનથી સ્લેટ ઉપર લખાય છે, તેમ વ્યાખ્યાન કરવા લખે.
આ દ્રવ્ય વડે અનુગ. અક્ષે વિગેરે ઘણા દ્રવ્યોથી અનુયાગ કરે.
દ્રવ્યમાં અનુયેગ. પાટીયા વિગેરેમાં અનુગ.
દ્રમાં અનુયેગ તે ઘણું મકાન વિગેરેમાં રહી અનુપેગ કરે, એ પ્રમાણે ક્ષેત્ર અનુગમાં પણ જાણવું. ક્ષેત્રને અનુગ તે ભરત ક્ષેત્ર વિગેરેનું, ક્ષેત્રને અનુગ તે જંબુદ્વીપ વિગેરેને, જેમકે દ્વીપ સાગર પ્રજ્ઞપ્તિમાં બતાવેલ છે, ક્ષેત્રવડે, જેમકે પૃથ્વીકાયાદિ સંખ્યાનું વ્યાખ્યાન કરવું કહ્યું છે કે–