________________
[૫૩] આ આવશ્યક સમુદાય અર્થ તેમાં પ્રથમ કો, હવે આવચવ અર્થને જુદા કહેવા એકેક અધ્યયન કહીશું, તેમાં સામાયિકમાં સમભાવનું લક્ષણપણું હેવાથી તે સામાયિકને પ્રથમ કહે છે, ચતુર્વિશતિ સ્તવ (લેગસ) વિગેરેમાં તેનું ભેદપણું (કેટલેક અંશે અસરખાપણું) હોવાથી સામાયિકને પ્રથમ અધિકાર છે, આ સામાયિકના અધ્યયનના મહાનગરની માફક ચાર અનુગદ્વાર થાય છે.
પ્ર–અનુગદ્વારને શબ્દાર્થ શું છે?
ઉ–અનુગ તે અધ્યયનને અર્થ છે, અને દ્વારે તેના પ્રવેશનાં મુખ છે, કારણ કે દરવાજા વિનાનું નગર તે અ નગરજ થાય છે, અને એક દ્વાર કરેલું પણ હોય તે કાર્ય વશે બહાર જતાં વિલંબ થાય માટે ચાર મૂળ દરવાજા અને બીજી નાની બારી એ દરેક દિશામાં હોય તો સુખેથી કાર્ય પ્રસંગે આવવું જાવું બની શકે, તેજ પ્રમાણે સામાયિક નગરને પણ અર્થાધિગમન ને ઉપાય દ્વાર વિના અશકય થાય છે, તેમ એક દ્વારથી દુ:ખેથી સમજાય છે, માટે અંદરના ભેદે વાળા ચાર દ્વારવાળું બનાવવાથી સુખથી બંધ થાય છે. માટે આ દ્વારનો ઉપન્યાસ બનાવ લાભદાયી છે. તે દ્વારે કહે છે (૧) ઉપક્રમ (૨) નિક્ષેપ (૩) અનુગમ, (૪) નય છે.
શાસ્ત્રનું ઉપક્રમણ જેનાવડે જેનાથી અથવા જેનામાં કરાય
