________________
[ ૧૦૨] कम्मोरि धुवेयर सुण्णेयर वग्गणा अणंताओ चट धुव णंतर तणु वग्गणाय मीसो तहाऽचित्तो॥ नि. ४०॥ - પ્ર–ઔદારિક વિગેરે શરીરને દ્રવ્યની વર્ગણા શામાટે કહે છે? વિનેય (શષ્ય) ને મુંઝવણ ન થાય, માટે તે સંબંધી દષ્ટાંત આપે છે,
આ ભરત ક્ષેત્રમાં મગધ દેશમાં કુંચીકર્ણ નામે ધનપતિ શેઠ હતું, તેની પાસે ગાયે હજારોની સંખ્યામાં ઘણી હોવાથી તે બધીને જુદી જુદીપાળવા માટે ઘણું ગોવાળીયા રાખ્યા, તે પણ પરસ્પર ગાયે મળી જવાથી ઓળખવાને અભાવે ગેવાળીયા પરસ્પર કંકાસ કરવા લાગ્યા, તેમને વારંવાર વઢતા જોઈ તે ન લડે માટે તેમની ઓળખાણ માટે રાતી ધોળી કાળી કાબરી વિગેરે રંગવાળી જુદી જુદી પાડીને અમુક અમુક સંખ્યાની વગણ કરી તે ગોવાળીયાઓને સેંપી, આ દષ્ટાંતે હવે બધ આપે છે. કે અહીં ગાયના માલીક જેવા તીર્થકર છે, ગોવાળીયા જેવા શિષ્ય, ગાયે રૂપ પગલાસ્તિ કાય, તેમની પરમાણુ વિગેરેની વર્ગણાના વિભાગવડે તીર્થ કરે શિષ્યને સમજાવ્યા છે, હવે તેનું સ્વરૂપ બતાવે છે.
તેમાં પ્રથમ ઔદારિક ગ્રહણ કરવાથી દારિક શરીરને ગ્રહણ કરવા યોગ્ય વર્ગણાઓ લીધી છે, તેઓ આ પ્રમાણે જાણવી–અહીં વર્ગણાના ચાર ભેદ પડે છે, દ્રવ્યથી ક્ષેત્રથી કાળથી અને ભાવથી, તેમાં દ્રવ્યથી એક પ્રદેશ (પરમાણ) થી અનંત પ્રદેશ પ્રમાણની, ક્ષેત્રથી એક પ્રદેશમાં