________________
[૧૧] ૨નું પણ છે, એવું તીર્થકર ગણધરએ કહેલું છે, આ અવવિજ્ઞાન ભવનપતિવ્યંતરે ને ઉચે બહુ હેય છે, વૈમાનિકને નીચે અને જતિષ નારકીને તીરછું છે.
અને વિચિત્ર પ્રકારે માણસ અને તિર્યંચને છે, સં. સ્થાન (આકાર) દ્વારને કહીને હવે આનુગામુકદ્વાર કહે છે. अणुगामिओ उ ओही, नेरइयाणं तहेव देवाणं । अणुगामी अणणुगामी; मीसाय मणुस्स तेरिच्छे ॥नि ५६॥
લેચન (આંખ) માફક જ્યાં જાય ત્યાં સાથે જાય, તે આનુગામુક અવધિ છે, તે નારકી તથા દેને હોય છે, અને જડેલા સ્થંભ ઉપરના દીવા માફક અનનુગામુક છે, તથા કેઈ અંશે સાથે જાય, કે અંશે સાથે ન જાય, જેમ એક લેચન નાશ પામ્યું હોય, તે તેનાથી ન દેખાય, તેમ તે અવધિજ્ઞાનીને બધું સાથે ન જાય, થોડું જાય તે મિશ્ર છે, આવું ત્રણે પ્રકારનું તે આનુગામુક સાથે જનારું, અનનુગામુક તથા મિશ્ર અવધિજ્ઞાન મનુષ્ય તિર્યંચને હોય છે. એ પ૬
આનુગામુકદ્વાર કહીને હવે અવસ્થિતદ્વારના અવયવેને કહે છે.
खित्तस्स अवाणं तित्तीस सागराउ कालेणं । दव्वे भिण्णमुहुत्तो, पन्जवलंभे य सत्त॥ नि ५७ ।।
अद्धाइ अवट्ठाणं, छावट्ठी सागरा उ कालेणं । उक्कोसगं तु एयं, इको समओ जहण्णेणं ॥ नि ५८॥
અવસ્થિત તે અવસ્થાન છે, તે અવધિજ્ઞાનનું આધાર
