________________
[ ૧૧૦ ] આવલિકા અસંખ્યય ભાગ વિગેરે ક્ષેત્ર કાળ પ્રમાણુ બતાવ્યું, તે તૈજસ ભાષાદ્રવ્યનું ક્ષેત્રકાળનું અસંખ્યયપણું કહ્યું છે. તેથી વિરોધ આવશે.
ઉ–-એમ નથી, પ્રારંભક અવધિજ્ઞાનીને બંનેને ગ્રહણ કરવા એગ્ય નહિ, તેજ દેખે છે, એવું કહ્યું છે, અને દ્રવ્યનું વિચિત્ર પરિણામ હોવાથી ઉપર બતાવેલું ક્ષેત્ર કાળનું પ્રમાણ અવિરૂદ્ધજ છે અથવા તે અલ્પ દ્રવ્ય છે, એમ અંગીકાર કરીને કહ્યું, અને આ બીજી વખત કહ્યું, તે ઘણું તૈજસ ભાષા દ્રવ્યો છે, તેને આશ્રયી કહ્યું માટે વધારે કહેતા નથી, છે ૪૩ છે
પ્રવ—જઘન્ય અવધિનું પ્રમેય બતાવતાં કહ્યું, કે ગુરૂ લધુ અથવા અગુરૂ લઘુ દ્રવ્ય દેખે છે, પણ બધું રૂપી દ્રવ્ય દેખે નહિ, તથા વિમધ્યમ અવધિ પણ અંગુલ આવલિકાના અસંખ્યય ભાગથી લઈને ઠેઠ સુધી અમુક દ્રવ્ય જાણે, પણ બધું રૂપી દ્રવ્ય ન જાણે, કારણ કે તે અસંખ્યાત દ્વીપ સમુદ્રમાં રહેલી વસ્તુઓને જાણે, તેથી અહીં પ્રશ્ન કરે છે, કે ઉત્કૃષ્ટ અવધિ પણ બધાં રૂપી દ્રવ્ય દેખે કે નહિ, અથવા કેવી રીતે છે? તેને ખુલાસો કરે છે, एग पएसो गाढं परमोही लहइ कम्मग शरीरं । लहह य अगुरुय लघुअं तेय शरीरे भवपुहुत्तं ॥ नि ४४ ॥
પ્રકૃણ સૌથી (બારીક) દેશ (ભાગ) તે પ્રદેશ તેવા ક્ષેત્રના એક પ્રદેશમાં અવગાઢ (સંપૂર્ણ વ્યાસ) થયેલ હોય