________________
[૧૫]
જાણે, એમ સમજવુ ; ) અને ક્ષેત્રના આધારે પૂર્વે કહેલ છે, તે પ્રમાણે દ્રવ્ય પર્યાય વિગેરે સધી પણ જાણવું. આ પ્રમાણે નારક જાતિને આશ્રયી જઘન્ય ઉત્કૃષ્ટ ભેદ કહ્યો, હવે રત્નપ્રભાદિ પ્રથિવીની અપેક્ષા એ ઉત્કૃષ્ટ જઘન્ય ભેદ કહે છે. चत्तारि गाउ आई, अध्धुट्ठाई तिगाउया चेव । अढाइजा दुण्णिय, दिवड्ढ मेगं च निरपसु ॥ नि ४७ ॥
અહીં નરક તે નારકીને રહેવાના સ્થાના, તે સાત પૃથ્વીને આધારે રહેલ હાવાથી તેના સાત ભેદ પડે છે, તે રતપ્રભાદિ આધારવાળા નરક સ્થાનામાં આ બતાવેલ અનુક્રમ વડેજ ઘન્ય ઉત્કૃષ્ટ ભેદવાળું અવિધ ક્ષેત્ર પરિમાણુ છે, નરક કહેવાથી નારકીના જીવ ત્યાં રહ્યા છે, તે લેવા, તેમાં પ્રથમ રનપ્રભામાં ઉત્કૃષ્ટ અવધિજ્ઞાન ક્ષેત્રથી એક ચેાજન છે, અને જઘન્યથી ગા ગાઉ છે, એ પ્રમાણે શર્કરાપ્રભામાં ઉત્કૃષ્ટ કા ગાઉ જઘન્યથી ૩ ગાઉ છે, આ પ્રમાણે સર્વત્ર અવધિજ્ઞાન ઉત્કૃષ્ટ જઘન્યમાં અડધા ઘટાડતાં છેવટે મહાતમ:પ્રભા નારકીમાં ઉત્કૃષ્ટ અવધિ ૧ ગાઉ છે, અને જઘન્યથી અડધા ગાઉ છે, (એક વચનનું કારણ રત્નપ્રભા વિગેરેમાં નારકીની જાતિની અપેક્ષાએ છે) વચમાંની નારકીનુ નથી કહ્યું; પણ ગણતરીથી જાણી લેવું; કારણકે ગાથામાં ટુકામાં બતાવ્યું છે. પ્ર—ઉત્કૃષ્ટથી યાજન જઘન્યથી ગા ગાઉ, એ શાથી કહ્યું ?
ઉ—સૂત્રથી તે પ્રમાણે છે,
