________________
[૧૦૦] પ્રદેશે એક સમયની ગણતરી કરતાં અસંખ્યાતી અવસર્પિણ ગણાઈ જાય, એમ તીર્થકર કેવળજ્ઞાનીઓ બતાવે છે, તેને ભાવાર્થ આ છે કે અંગુલ શ્રેણિમાત્રમાં પ્રદેશનું સ્થાન વિચારતાં અસંખેય અવસર્પિણીના સમયની રાશિનું પરિમાણ થાય. ૩૭ છે
આ પ્રમાણે જઘન્ય વિગેરે ભેદેવાળું અવધિજ્ઞાનનું ક્ષેત્ર પરિમાણ બતાવ્યું, અહીં પણ પૂર્વે બતાવ્યા પ્રમાણે સમજવું કે ક્ષેત્ર તે ક્ષેત્રમાં રહેલી દ્રવ્ય વસ્તુઓ દેખવાયેગ્ય હોય તેને અવધિજ્ઞાની જુએ જાણે, તેથી ક્ષેત્રમાં દ્રવ્ય અવધિપણું હોવાથી તેની પછી તુર્તજ અવધિજ્ઞાનને જાણવા ગ્ય દ્રવ્યને કહે છે, तेआ भाषा व्वाण, अंतरा इत्थ लहइ पट्ठवओ। गुरु लहुअ अगुरु लहुअं, तंपि अतेणेव निट्ठाइ ।। नि. ३८
અવધિ જઘન્ય મધ્યમ ઉત્કૃષ્ટ એમ ત્રણ ભેદવાળું છે, તેથી પ્રથમ જઘન્ય અવધિને જાણવા યોગ્ય દ્રવ્યને બતાવે છે, તેજસ અને ભાષા તેમનાં દ્રવ્યના વચલા આંતરાને જાણે, (ગાથામાં અંતરાત્ પંચમી છે ત્યાં સાતમી લેવી એટલે અંતરે થાય અથવા પાઠાંતરમાં તે પાઠ છે તે લેતાં સાતમીને અર્થ લે) તેને સાર આ છે, કે તેજસ તથા વા (વચન) દ્રવ્યને અંતરાલે તે બેને અગ્ય અન્ય દ્રવ્ય છે, તે અવધિજ્ઞાની જાણે,
પ્ર–કર્યો?
