________________
[ 1 ] અભિનિધિક જ્ઞાનની સત્પદ પ્રરૂપણાના દ્વારેનો અવયવનો. (વિસ્તારથી) અર્થ કહે છે.
(૧) ગતિદ્વારનું વર્ણન. પ્ર—શા માટે ?
ઉ–આભિનિધિક જ્ઞાન છે કે નહિ, તેની શંકા દૂર કરવા માટે કે જે તે છે, તે કયાં છે, તે ગતિને આશ્રયી પ્રથમ વિચારીએ છીએ.
ગતિ ચાર પ્રકારની છે. તે નરક, તિર્યચ, મનુષ્ય અને દેવગતિમાં આભિનિબેધિક જ્ઞાનને પૂર્વે પામેલા જીવો નિ. યમથી છે, અને નવા પામતા તે જે કાળે આ વર્ણન છમસ્તથી થાય, તે આશ્રયી ભજના જાણવી એટલે વખતે હેય, અને ન પણ હોય. આ નવા પામતા તે એ છે કે જેઓ પ્રથમજ આભિનિધિક જ્ઞાન પામતા હોય તે સમયજ લે, બાકીના સમયમાં તે તેઓ પૂર્વે પામેલા ગણાય.
(૨) ઇંદ્રિયદ્વાર. ઇંદ્રિને આશ્રયી મતિ (આભિનિધિક) જ્ઞાની જી વિચારાય છે. તેમાં પચેંદ્રિય પૂર્વે પામેલા તે અવશ્ય હોય છે, અને નવા પામતા પૂર્વ દ્વારમાં બતાવ્યા પ્રમાણે વિચારવા, નવા પામે અને વખતે ન પણ પામે. અને બે ઇંદ્રિય, ત્રણ ચાર ઇંદ્રિવાળા પૂર્વ પ્રતિપન્ન લબ્ધિ પર્યાપ્ત અવસ્થાવાળા (પૂર્વે સમ્યકત્વ પામી નમી જતાં સાસ્વાદન સમ્યક