________________
[ ૬ ]
(૧૦) દર્શનદ્વાર, આ દર્શન ચાર પ્રકારનું છે, તે ચક્ષુ, અચક્ષુ, અવધિ અને કેવળ છે.
પ્ર–તે ચક્ષુ અચક્ષુ દર્શનીથી શું સૂચવે છે?
ઉ–દર્શન લબ્ધિ સંપન્ન પણ દર્શનને ઉપયોગ કરનારા, એમ નહિ-કારણ કે સિદ્ધાંતનું આવું વચન છે, કે – . सव्वाओ लद्धीओ सागारोवओगो व उत्तस्स उपजह॥
બધીલબ્ધિઓ સાકાર ઉપગે ઉપયુક્તને હોય છે, તે પૂર્વ પ્રતિપન્ન નિયમથી હોય છે, પ્રતિપદ્યમાનક તે વિવક્ષિત કાળે હોય અથવા ન પણ હોય, પણ અવધિદર્શનવાળા તે પૂર્વ પ્રતિપન્ન હોય, પણ પ્રતિપદ્યમાન ન હોય, કેવળદર્શનવાળા તે બંનેથી વિકલ છે.
(૧૧) સંતદ્વાર સંયત પૂર્વ પતિપન્ન હોય પણ પ્રતિપદ્યમાન ન હોય.
(૧૨) ઉપયોગદ્વાર. તે બે પ્રકારે ઉપગ છે, સાકાર અનાકાર, તેમાં સાકાર તે પૂર્વ પ્રતિપન્ન નિયમથી હોય છે, અને પ્રતિપલમાન તે વિવક્ષિત કાળમાં હોય કે ન હોય.
અનાકાર ઉપગાર ય, પણ પ્રતિપદ્યમાન ન હોય.
