________________
[ ૯૧ ]
ભાવતાર.
મતિજ્ઞાની ક્ષાયેાપમિક ભાવમાં વર્તે છે, કારણ કે મતિ વિગેરે ચાર જ્ઞાન ક્ષાયેાપશમિક ભાવમાં છે.
અěપમહુત્વ.
તેમાં આભિનિબાધિક જ્ઞાનીઓમાં પ્રતિપદ્યમાનક તથા પૂર્વ પ્રતિપન્નની અપેક્ષાએ આ અલ્પ બહુત્વના વિભાગ છે. ( આ ખતાવવાનું કારણુ ભાગદ્વારથી જુદું છે એમ સૂચવ્યું) તેમાં સદ્ભાવ હાય ત્યારે સથી થાડા પ્રતિપદ્યમાનકે છે, પૂર્વ પ્રતિપન્નતા જઘન્યપઢવાળા પણ તેમનાથી અસ ંખ્યાત ગુણા છે, ઉત્કૃષ્ટ પઢવાળા તેા તેમનાથી વિશેષ અધિક છે, ( ગાથાના અવયવેાના વિસ્તારથી અર્થ કહ્યો ) હવે ઉપર બતાવેલ મતિજ્ઞાનના ભેદની સખ્યા બતાવે છે.
आभिणिबाहिय नाणे, अट्ठावीसइ हवंति पयडीओ ॥
આ અડધી ગાથાના ટુંકાણમાં અર્થ કહે છે, મતિજ્ઞાનની ૨૮ પ્રકૃતિ છે, પૂર્વે બતાવ્યા પ્રમાણે મન આંખ સમધી છેોડીને વ્યંજન અવગ્રહ ચાર પ્રકારના છે, અને અર્થાવગ્રહ તા ખત્રી ઇંદ્રિયાનેા તથા મનનેા સંભવ થવાથી છ પ્રકારના છે, એ પ્રમાણે ઈહા અપાય ધારણાના દરેકના છ છ શેઢા જાણવા, એમ કુલ ૨૮ થયા.
પ્ર—આ અવગ્રહાદિનુ ત્રીજી ગાથામાં વિવેચન કર્યું. હતુ, તે અહીં ફ્રી કેમ કહેા છે ?