________________
[et]
तमपि द्वितीय समये, संहृत्य करोत्यसौ सूचिम् ॥ ३ ॥ संख्यातीता ख्यागुल, विभाग विष्कंभमान निर्दिष्टाम् ; निजतनु पृथुत्व देय, तृतीय समये तु संहृत्य ॥ ४ ॥ उत्पद्यतेच पनकः स्वदेहदेशे ससूक्ष्म परिणामः ; समयत्रयेण तस्यावगाहना, यावती भवति ॥ ५ ॥
આ પાંચે ગાથાને સંપૂર્ણ અર્થ ગુરૂગમથી જાણવા, થાડામાં અહીં કહીએ છીએ.
તેવાં કર્મ ના વશે ૧૦૦૦ હજાર ચેાજનના મત્સ્ય મરીને જે પેાતાની કાયાના એક ભાગમાં સૂક્ષ્મ પનક (અનંતકાય વનસ્પતિના સૂક્ષ્મ ) જીવપણે જે ઉત્પન્ન થાય, તે અહી લેવા, તે પ્રથમ સમયમાં પ્રતર ( ખારીક પતરૂ` ) તે અંશુલના અસંખ્યાતમે ભાગે માહુલ્યતામાં હાય; તે ખીજે સમયે સકા ચીને દીઘ પણ હાય તેને તે જીવ પેાતાના સામર્થ્યથી એક સૂઇના આકારે બનાવી દે, તે સૂઈને પણ સંકોચીને અંશુલના અસંખ્યાતમા ભાગે રહે તેવી ( ઝીણા ટપકા જેવી ખારીક) બનાવે, આ પ્રમાણે હજાર જોજનના મત્સ્ય આવા સૂક્ષ્મપનક પણે પોતાની કાયામાં ઉત્પન્ન થાય, અને આ ખતાવેલા ત્રીજા સમયમાં તેની જેટલી અવગાહના હાય તેટલુ ક્ષેત્ર અધિ જ્ઞાની જઘન્યથી જુએ.
પ્ર—આટલા મોટા મત્સ્ય શું કામ લેવા ? અથવા તેના દેહમાં ત્રીજા સમયમાં શા માટે ઉત્પાદ લીધેા ? અથવા શા માટે ત્રણ સમયનું આહારકપણ લે છે ?