________________
[ ૭૭] અક્ષર શ્રત છે, તે ભાવ અક્ષરને આશ્રયી છે, અક્ષર શ્રુત કહ્યું, હવે અક્ષરગ્રુત કહે છે– ऊससि नीससि, निच्छदं खासि च छीअं च णीसिव्विय मणुसार, अणक्खरं छेलियाईअं॥नि २०॥
ઉંચે શ્વાસ લે, નિચે શ્વાસ લે, થુંકવું, ખાંસી ખાવી, છીંકવું, નાક નસકવું, (ચ શબ્દ બધાને જોડે છે, અને તે એમ સૂચવે છે કે, એ બધાં અક્ષર શ્રત છે, એમ અમે કહીશું, અનુસ્વાર માફક અનુસ્વાર છે, એટલે તે અક્ષર નથી; છતાં તેને ઉચ્ચાર થાય છે. જેમ હુંકાર કરીએ તેમ તે પણ બોલાય છે, તેમ શ્વાસ લેવો તે નાક નકવાસુધી તે અક્ષર શ્રત છે, પણ તે દ્રવ્યદ્ભુત માત્ર છે. ફક્ત તેને અવાજ થાય છે તેથી છે, અથવા કૃતનું જેને વિજ્ઞાન છે, તે કૃતજ્ઞાનવાળો કોઈ પણ જીવને બધાજ વ્યાપાર છે, તે તેના ભાવવડે પરિણત થવાથી શ્રુતજ્ઞાન છે,
પ્ર–જે તેમ છે, તે તેવા ઉપગ રાખનારની ચેષ્ટા પણ શામાટે શ્રત કહેતા નથી, કે શ્વાસ લેવે વિગેરેજ કહે છે?
ઉ૦ શ્રવણની રૂઢીથી, અથવા કાને સાંભળીએ તે શ્રત આવી મળતા અર્થવાળી સંજ્ઞાને આશ્રયી શ્વાસ લેવો વિગેરે. અનક્ષર શ્રત કહ્યું, પણ ચેષ્ટામાં તેમ અવાજ ન સાંભળવાથી અનક્ષર શ્રુતમાં ન લીધી, અનુસ્વાર વિગેરેમાં અર્થ સમજાતે હેવાથીજ તે લીધા છે, (ટીપણુમાં લખ્યું છે કે હાથપગની
