________________
[ ૪૩ ] પ્ર–આંખના કારણે આંખથી બહાર નીકળીને તે. પદાર્થને ગ્રહણ કરે છે, તેઓના તેજપણથી તથા સૂક્ષ્મપશાથી અગ્નિ વિગેરેના સંપર્ક (સ્પર્શ) થયે છતે પણ દાહ વિગેરેને અભાવ છે.
ઉ–તમે અમારા હેતુને પૂર્વે અનુગ્રહ ઉપઘાતના અભાવ સંબંધી કહ્યું, તે અયુક્ત છે, તેના અસ્તિત્વને ઉપપરિવડે ગ્રહણ કરવાને અશક્ય છે, (કારણ કે આંખનાં કીરણ પડદાની બહાર જતાં નથી)
પ્ર–પડદામાં રહેલા પદાર્થની ઉપલબ્ધિ ન હોવાથી તેનું અસ્તિત્વ નથી. - ઉ–ત્યાં પડદામાં રહેલી ચીજને જેવાતે ક્ષય ઉપશમ આત્માને નથી, તેથી દેખાતી નથી.
પ્ર–આ તમારું કહેવું તમારા આગમ મત પ્રમાણે છે?
ઉ–એમ નહિ, યુક્તિ પણ છે, કારણ કે આવરણને અભાવ હોય તે પરમાણુ વિગેરે (ક્ષય ઉપશમના અભાવે ) દેખાતાં નથી.
વળી વાદીએ કહ્યું કે “સાધ્ય વિકલ દષ્ટાંત છે,” તે પણ અયુક્ત છે, કારણ કે મન સંબંધી તમે આપેલું દષ્ટાંત નકામું છે, કારણ કે જાણવાને પદાર્થ અને મન એ બંનેનું સંપર્ક થતું નથી, અને જે મનમાં પણ સંપર્ક થતું હોય, તે પાણી કપૂર વિગેરે ચિંતવેવાથી અનુગ્રહ થાય, અને અગ્નિ
