Book Title: Manovigyan
Author(s): Bhuvanratnasuri
Publisher: Dharmnath P H Jainnagar S M P Jain Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023027/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravaca kAraH pUjaya AcArya zrI vijya bhuvana2cna sUaizva2jI sahArAja Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che zU ra namaH manovaijJAna pravacanakAra pUjyapAda AcAryadeva zrI vijaya caMdrasarIzvarajI mahArAja sAhebanA ziSyaratna pU. AcArya zrI vijaya bhuvanaratnasUrIzvarajI mahArAja vIra saM. 2513 vi. saM. 2043 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prakAzaka :zrI dharmanAtha pA. he. jainanagara che. mU. jaina saMgha jaina derAsara pAse, navA zAradA maMdira roDa, jainanagara, pAlaDI, amadAvAda-380007 mane vijJAna prata H 1300 vi. saM. 2043 kAtika vadI dvitIya-6 tA. 23-11-1986 hara ravivAra mUlya rUA. 25-00 ': prinTarsa : tejasa prinTarsa hasamukha sI. zAha 1/7, vani epArTamenTa bahAI senTara, khAnapura, amadAvAda-380001 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana saurASTra kezarI zAsana prabhAvaka pa. pU. AcArya deva zrI vijaya bhuvanaratnasUrIzvarajI ma. sA. tathA pa. pU. gaNIvarya zrI yazovijyajI ma. tathA pU. munizrI rAjyaza vijayajI mahArAja Adi ThANA 3. nuM vi. saM. 2042 nI sAlanuM cAturmAsa atre rAjanagara zaheramAM pAlaDI, jaina nagaramAM zrI jenanagara saMghanI vinaMtIthI thatAM atrenA zrI saMghamAM apUrva dharma jAgRtI Avela che. pUjyazrInA cAtu maMsane lAbha atrenA zrI saMghane pahelI ja vAra maLatA ane pUjyazrInA mukhethI tatvArthasAra ane vairAgyarasa garbhita dezanA sAMbhaLatA saue hRdayamAM apUrva AnaMda anubhavela che. pUjyazrI atrenA vyAkhyAmAM pU. kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcArya viracita yegazAstra graMthanuM vAMcana karela. rogazAstrane avalaMbIne pUjyazrIe jIva, ajIva Adi nave ta para vizada chaNAvaTa pUrvaka vistRta vivecana karela, temAMe Atmatatva paranuM vivecana sAMbhaLatA tA. romAMca thaI jatA hatA. tatvajJAnanA viSaye atrenA cAtu. masamAM khUba chaNAvaTa pUrvaka saMbhaLAvela che. pUjyazrInA upadezathI cAturmAsamAM dharmAnuSThAne paNa anerA, ullAsathI thayA hatA. pUjya mahAna tapasvI sAdhvIjI zrI vinaya prabhAzrIjInI ziSyAo pU. sAdhvIjI zrI udaya prabhAzrIjI tthA pU. sAdhvIjI zrI yazaprabhAzrIjI Adi ThANA 6. atre cAturmAsa birAjatA hovAthI temanI ziSyA-praziSyA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emAMthI traNa sAdhvIjIoe mAsakSamaNa, jevI, mahAna tapazcaryA karela ane eka zrAvikAbene 31, upavAsanI tapasyA, karela temaja zrI saMghamAM 51 aThThAInI mahAna tapazcaryAe thaela che. 150 jeTalA aThThama saMghamAM thaela che. siddhitapa paNa thaela che. " zrI saMghe tapazcaryA nimitte bhavyAtibhavya zAMtisnAtra sahita aSTAblikA mahotsava ujavela che. mahatsava para kaLaza caDhAvavArUpa chellA divase svAmivAtsalya thaela. cAturmAsamAM sAMkaLI aThThama paNa cAturmAsa paryata cAlu rahyA hatA. aThThama tapa karanAra dareka tapasvIne rUA. 111 ane zrIphaLa ApavA vaDe bahumAna karavAmAM AvatuM hatuM. paryuSaNa mahAparva paNa anerA ullAsathI ujavAyA hatA. zrI kalpasUtraparanA vyAkhyAne temaja kalpasUtranA chaThThA vyAkhyAna parathI zrI gaNadharavAdanuM vyAkhyAna sAMbhaLatA atrenA zrI saMghamAM apUrva harSollAsa chavAI gaela. A rIte cAturmAsa sArI rIte ujavAtA zrI saMghamAM saune apUrva saMteSa thaela che. pUjyazrInA pravacanane lAbha atrenA saMghane apUrva maLela che. chatAM kareluM zravaNa sadAkALa smRtimAM rahetuM nathI. amuka rahasyavALI vAte smRtimAM rahI jAya e judI vAta che eTale zrotAonA manamAM e vAta rahyA karatI hatI ke kaI prakAzana pUjyazrI taraphathI bahAra paDe te vyAkhyAnI mRti kAyama jaLavAI rahe. ' ' Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atrenA zrI saMghanI bhAvanA lakSamAM laIne pUjyazrIe "manA vijJAna" pustakanI AvRti mahAra pADavA aMgenA upadeza karyAM ane zrIsa`ghe evaM zrotAoe te upadeza jhIlI lIdhe. sattara varSa pahelA mane vijJAnanI prathama AvRti pUjyazrI muMbaI zaheramAM pAyadhunI vistAramAM AvelA naminAthajI jaina upAzrayamAM cAturmAsa birAjatA hatA tyAre zrI jaina zvetAmbara mumukSu maDaLe e prathama AvRti bahAra pADI hatI. e samaye prathama AvRtimAM 4100 nakala mahAra pADavAmAM AvI hatI te nakalA atyAre upalabdha na heAvAthI bIjI AvRti mahAra pADavAnA lAbha amArA zrI saMghane maLI rahyo che. Ave! apUrva lAbha ApavA badala atrenA zrI dharmanAtha 1. he. jainanagara saMgha pUjyazrInA bhUrI bhUrI upakAra mAne che. pustaka bahAra paDatA pahelAja atrenA zrI saMghanA bhAI-bahenae temaja anya mumukSuoe agAuthIja nakale. noMdhAvI A samyajJAna prakAzananA kAryoMmAM apUrva sahakAra Apela te maThThala zrI saMgha saune AbhAra vyakata kare che. pustakanA prupha saMsAdhananu kArya pU. gaNIvarya zrI yAvijayajI mahArAje khUba kALajI pUrvaka karI Apela te khadala saMgha pUjyazrInA AbhAra vyakata kare che. atre amadAvAdanA rahIza zrIyut husamukhabhAI sI. zAhe A pustakanuM chApakAma ghaNAM ja alpa samayamAM ati Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara ane uThAvadAra karI Apela che te badala zrI saMgha temane paNa AbhAra vyakta kare che. - A pustakanuM vAMcana karanAra vAcaka vargane eTalI ja vinaMtI che ke mananI ekAgratA keLavIne A pustakanuM vAMcana manana karI temAMthI egya preraNA meLavI jIvanamAM yathA. zakti sau AcaraNa kare eja abhilASA sAthe A nivedana puru karIe chIe. li. zrI dharmanAtha pi. he. jainanagara , mU. jaina saMgha, amadAvAda, Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA suprasiddha ane prakhara vakatA pUjya AcArya zrI vijaya bhuvanaratnasUrIjI mahArAja jemaNe vIsa cAturmAsa saurASTranA judA judA zaheromAM rahI tyAMnI jaina temaja jainetara samAjane dharma pamADI aneka dhArmika kAryo karAvyAM che, temanA keTalAka vyAkhyAnene saMgraha prastuta graMthamAM karavAmAM AvyuM che ane A graMtha "manovijJAnanA nAme prasiddha thaI rahela che. mane vijJAnane A graMtha pragaTa thatAM pahelAM bhAvanagarathI "jaina" aThavADika patranI bheTa tarIke pUjya mahArAja zrInA vyAkhyAnene saMgraha "maMgaLadvAra pustaka bahAra paDa hatuM. te pachI saM. 2021nI sAlamAM zrI vetAmbara jaina mUrtipUjaka saMgha, dhrAMgadhrA taraphathI "akhaMData" pustaka dvArA keTalAka vyAkhyAnene saMgraha paNa bahAra pADavAmAM Avela hatuM. A baMne prakAzamAM AvelA vyAkhyAmAM keTalAka navA vyAkhyAne umerIne "akhaMDa ta"nI bIjI AvRttirUpe graMtha saM. 2023nI sAlamAM vetAmbara jaina mUrtipUjaka saMgha, nAgajIbhudaranI pALa, amadAvAda taraphathI prasiddha karavAmAM Avela tyArabAda pAchaLathI maMgala prasthAna rasAdhirAja, maMgalA caraNa, prazAMta vAhitA, dazana vizuddhi vagere graMthe pUjyazrI taraphathI bahAra paDelA che jemAMnA ghaNA kharA graMthe atyAre upalabdha nathI. mahArAjazrInA anya vyAkhyAnene saMgraha paNa temaNe lakhelAM Atmadarzana, meha mukti, tatva triveNI, amIjharaNuM Adi pustako dvArA prasiddha thaI gayela che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya AcAryazrI vijaya bhuvanaratnasUrIjI mahArAja sAheba eka prakhara vakatA, ciMtaka, nIDara ane prabhAvazALI sAdhu che. jaina ane jainetara, zrImaMta ane garIba, vepArI ane udyogapatio, sAhityakAre ane philasUphe sau keI emanA samAgamamAM AvanAra emanA pratibhAzALI vyaktitva tema ja tattvajJAna mATe mugdha bane che. jaina dharmazAstronA teo UMDA abhyAsI hovA uparAMta, gItA, veda, upaniSada, bhAgavata, rAmAyaNa, mahAbhArata gavAsiSTha temaja bauddhadarzana ane anya dazanenuM paNa temane vizALa jJAna che. A kAraNe temanA vyAkhyAne jaina temaja jainettara samAja baMnemAM sarakhA Adara pAmyA che. tattvajJAna ane AdhyAtmika viSayanI vAte sAmAnya mANasa paNa sahelAIthI samajI zake tevI sAdI, saraLa ane sacoTa bhASAmAM teo asarakAraka rIte samajAve che, temaja viSayane pratipAdana karatAM vaividhya draSTAMte sAMbhaLI zrotAjane temanI bahuzrutatA para mugdha banI jAya che. guMgaLAvI na nAMkhe evI emanI vidvattA, samabhAva ane dharmazAstrone tulanAtmaka abhyAsa temaja dAkhalA dalI lothI kaI paNa viSayane raju karavAnI temanI anokhI zailI zrotAjanenAM aMtarane AnaMdavibhora banAvI de che. mahArAja sAheba pAse vyAkhyAna ApavAnI potAnI eka AgavI kaLA che ane zrotAjanane teo ghaNIvAra vANunA cAbakhA paNa mAre che. paraMtu AvA cAbakhAthI zarIra para seLa uThavAne badale zrotAjanenA jJAna para bAjhI gayelAM jaDatvanA paDa dUra karavAmAM A cAbakhAe eka mahAna rasAyaNa rUpe kAma karatAM zrotAjane anubhave che, vyAkhyAnamAM jyAre mahArAjazrI suMdara ane madhura kaMThe AlApa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 pUrvaka stavane sajjhAye| pUjAnA ane kathAnA gItA mele che, tyAre zreAtAjanA peAtAnI jAtane bhUlI tyAga--tapa- sacama rasamAM AnaMda taramALa manI jAya che. anekavAra judA judA sthaLoe emanA vyAkhyAne sAMbhaLavAnuM. sad bhAgya mane prApta thayu che, ane A vastu jAte joI che. temaja anubhavI paNa che. prastuta graMthanu prathama vyAkhyAna 'Atmadgamana' viSenu che. AjAe mane vadhu dhanAdithI krame, tenA karatAM huM peAte ja mArI jAtane saMcama ane tapadvArA nigrahamAM rAkhuM, e vadhAre sArU che.' (uttarAdhyayanA 1-15-16) evA uttarAdhyayana sUtranA kathananA AdhAra laI mahArAjazrIe vyAkhyAnamAM A vAtanI suMdara rIte chaNAvaTa karI che. sva AtmAne kramanAra A lAka paraleAka ane bhaveAbhavamAM sukhI thAya che dhama nuM phaLa mukhyatve e prakAranu che, eka tAttvika ane khIju AnuSaMgika, dhama nuM tAttvika phaLa cittanI prasannatA che. dAna, ziyaLa, tapa ane sacamAdi dharmAMnA dareka anuSThAnanuM phaLa cittanI prasannatA che. prasannatAnuM phaLa cittanI samAdhi che. ane samAdhinuM phaLa kevaLajJAna ane kevaLajJAnanu phaLa meAkSa che. suMdara sra, putrA, vipuLadhana, vaibhava ityAdi dhanu AnuSaMgika phaLa che. ApaNe pratyakSa rIte joI zakIe chIe ke cakravatIne je sukha nathI, ane je sukha Indrane paNa nathI te sukha ahiM leAkeSaNA rahita sAdhune hAya che. zrImad yAvijayajI mahArAje jJAnasAramA A vAta samajAvatAM kahyuM che ke AtmadravyathI bhinna evI para vastu dhana, dhAnya, parigrahAdvirUpa upAdhine mAtra bhramathI pUrNa tArUpa mAnavAmAM Ave che. vAstavika rIte te vivA hAdi avasare bIjA pAsethI mAMgI lAvelAM ghareNAM jevu A Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 badhuM che, kAraNa, e kAyama mATe TakI zakatuM nathI. tyAre je svAbhAvikI-jJAna-darzana cAritranI pUrNatA che, te uttama ratnanI kAti samAna che ane kadApi na jAya evA prakAranI che. paugalika sukha tadana kRtrima che, jyAre mekSanuM sukha eja vAratavika ane sAcuM sukha che. e hakIkta mahArAja zrIe dAkhalA dalIlathI samajAvI aMte kahyuM che keH "dharma e keI AtmAthI judI vastu nathI. AtmAne pitAne. svabhAva eja dharma che. tattvadraSTie dharma kayAMya bahAramAM nathI,dharma AtmAmAM ja che. bahAramAM AlaMbane che. jJAna-darzana cAritra, ahiMsA, saMyama ane ta5 eja AtmAne mahAna utkRSTa dharma che, ane te bahAramAM kyAMya nathI." damananI vyAkhyA samajAvatAM mahArAjazrIe kahyuM ke "vibhAva dazAmAM jatAM AtmAnenigraha karIne, tene svabhAva dazAmAM TakAvI rAkhave, tene Atmadamana kahevAmAM Ave che. cAra kaSAya ane pAMca IndriyanAM viSaya vikArathI AtmAne nivartAva te ja kharUM Atmadamana che. zrImada hemacaMdrAcArye paNa gazAstramAM A viSe kahyuM che ke, kaSAya ane IdriyethI jItAyele AtmA e ja saMsAra che, ane kaSAya tathA Indriyone jItanAra AtmA te ja mekSa che. dharmazAstroe Indriyene temanA agni jevI kahI che, temAM jeTaluM hemIe teTalA tenA. bhaDakA vadheja javAnA, bhega; regenuM pravezadvAra che, ane tethIja maharSi bhatRharie kahyuM ke mArA na muttA vameva mulatA. arthAta mAnavI bhege nathI bhegavate bhegeja mAnavIne bhagave che. Atmadamana dvArAja vAsanA, kAmanA, bhega. svArtha-ISya ke niMdA AdivRttio para vijaya prApta karI zakAya che, e vastunuM sacoTa nirUpaNa aneka dAkhalA dalIlethI mahArAjazrIe A vyAkhyAnamAM kareluM che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 khIjuM vyAkhyAna te ja ane timira' paranuM che, ane te paNa mukhyatve AtmadamananI vRti rUpeja che. AtmAne. kharA vaibhava kevaLa jJAna ane kevaLa daza na AdiguNane samudAya che, paNa jIvane A bhAna thayu nathI eTale te ekalA. ahAranA vaibhavane jhaMkhI rahyo che ane pAgala thayA che, e hakIkata AvyAkhyAnamAM uttama rIte samajAvavAmAM AvI che. jJAna e sarvAMrAdhaka che ane kriyA dezAdhaka che, e vastu . ahi' sarasa rIte kahevAmAM AvI che. dharmanA anuSThAne. karavAnuM mukhya dhyeya samatAnI prApti che, ane varaseAthI . dharma ArAdhanA karanArAonAM jIvanamAM paNa jo samatA na Ave te te ema sUcave che ke dhama ArAdhanAmAM kayAMka khAmI che. sAmAyikanI suMdara vyAkhyA ahi ApatA mahA rAjazrIe kahyu` che keH 'trasa hAya ke sthAvara hAya, zatru hAya . ke mitra hAya, sarvajIvA pratinA je sarakhA samabhAva tene kevaLI bhagavaMtAnA zAsanamAM sAmAyika kahevAmAM Ave che.. koI paNa AtmA prati manamAM rASa na rahe, ane sajIve. prati manamAM samabhAva AvI jAya te ja sAmAyika che." mahArAjazrIe A vyAkhyAnamAM nardiSaNa muninI kathA bahu recaka bhASAmAM kahI che. bhAgAvalI karmonA udayane kAraNe na dUiSaNa muninA vanamAM malinatA AvI, paNa tema chatAM tenI zraddhA tA akhaMDitaja hatI. A zraddhAnA aLe nardiSaNa vezyAvADe rahetA rahetA paNa, dararAja daza dazane. pratimAya pamADI vIra bhagavAnanAM varada haste dvIkSA aMgIkAra . karAvatA hatA. jaina dunanI A eka mahAna viziSThatA che. koI paNa vyakti vatanathI patita thavA chatAM, jo tenI zraddhA. akhaMDita rahI zakI hAya tA, amuka saMjogAmAM tenA vananI vAta kSamya che, kAraNa ke, mukhyatA zraddhAnI che.. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 nikAcita karmonI zakti evI te prabaLa hoya che, ke tenA phaLo bhalabhalA mahA purUSone paNa avazya jogavavA ja paDe che. vyAkhyAnanA aMta bhAgamAM mahArAjazrIe kahyuM ke "AmAMthI eTaluM ApaNe jarUrI zIkhavAnuM che ke, nikAcita karmo paNa keTalA baLavAna hoya che. AvA mahAna gajarAja jevA purUSa paNa gothuM khAI jAya, te ApaNu jevA gheTAM gADaraDAnuM zuM gajuM? mATe ApaNe te paLe paLe sAvadhAna rahevAnI jarUra che." trIjuM vyAkhyAna asidhArAvata viSenuM che. asidhArAvratane artha talavAranI dhAra para cAlavA jevuM kaThaNa trata thAya che. vrato te aneka che, paNa tamAma vratamAM brahmacaryanuM vrata uttamottama che. AkAza maMDaLanA tArAomAM je sthAna caMdranuM che, tevuM ja sthAna tamAma vatemAM brahmacaryanuM che. mahArAja sAhebe ahiM sAcuM ja kahyuM che ke ukhara bhUmimAM jema bIja uge nahi, tema jyAM sudhI viSaya vAsanAthI vAsita mana che tyAM sudhI, temAM vairAgya bhAvanAnA aMkura phUTe nahi. kaMdapa (kAmadeva) nA darpa (garva) nuM dalana (cUrecUrA karavA te) karanAra je vIra purUSe A pRthvI para thaI gayA che, te badhAmAM kAmavijetA syulibhadrajInuM nAma sauthI mokhare che, ane mahArAjazrIe atirecaka ane romAMca khaDA thAya evI talaspazI bhASAmAM A kathAnuM varNana kareluM che. bhagavAna nemanAthe rAjulane tyAga karyo hato, paNa e - tyAga tenI sAthe saMsAra mAMDayA vagara ja karela hato, kezA te sthalibhadranI. eka vakhatanI atyaMta premapAtra - hatI ane gRhasthAzramamAM tenI sAthe bAra varSo sudhI saMsAra Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 paNa bhAganyA hatA. Ama chatAM bhUtakALanA AvA premapAtranA . sAMnidhyamAM, sthUlibhadra cAra cAra mAsa sudhI svAdiSTa bheAjana . AreAgatA temaja vAsanA uttejita thAya tevA tamAma prasA dhanAnI vacce rahevA chatAM, mana, vacana ane kAyAe karI nivikAra ane nile pa rahI zakayA, e ItihAsanA eka ajoDa dAkhaleA che. zakarane kAmadevane maLavA paDayA tyAre sthUlibhadre teA kAmadevane lajijata karI mUkayA. paraMtu Ama chatAM si'haguphAvAsI munirAje karelI bhUlamAMthI paNa sAdhaka ane tyAgIone ahu zIkhavAnuM che. sa'jogA, paristhiti ane vAtAvaraNa temaja ekAMta maLatAM je vRttio . zAMta anIne beThI hoya che. agara teA nimU La banI che ema lAgatu' hoya, te ja vRttie saMjogA anukULa thatAM temaja viSayI padArtha ane kAmapradIpa vAtAvaraNa vacce. rahetAM tyAgane badale sahastra mukhI anI bhogavRttimAM palaTAI jAya che. mAnavImAM je anata zakti rahelI che.. tenuM digdarzana ApaNane jema kAmavijetA sthUlibhadrajInA jIvanadvArA thAya che, te ja rIte mAnavamAM chupAIne rahelAM vikArA-vAsanAo-nakhaLAInuM bhAna paNa, ApaNane siMhAguphAvAsI munirAjanA kAzAne tyAMnA vatana parathI thAya che. alakhatta, sthUlibhadranI aDagatA ane saMyamanI parAkASThAnA kAraNe, kAzAnA jIvanapatha palaTAI gayelA hatA, ane tethI sihAguphAvAsI munine patananA mArgethI pAchA vALI sIdhA . rAhe lAvavA te zaktimAna thaI e judI vAta che. mAnava mATe akhaMDa brahmacaya zakaya che. AhAra-nidrA bhaya-maithunanI saMjJA jIvane janma sAtheja vAssAmAM maLelI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 hAya che, te mATe koine zIkhavavu paDatuM nathI. paraMtu bhUkhatarasanI mAphaka zaithunanI khAkhata zarIra sAthe saMkaLAyelI nathI. kAmaleAganI IcchA meAhanIya ka`nA uyanuM kAraNa che, ane mAhanA udaya bhAgathI ja zame evu ekAnte nathI IMdhanathI jema agninI javAlA pracaMDa thAya che, tema bhAgA bhogavavAthI te zamavAne badale tenI atRpti vadhatI jAya che. mAnavImAM anata zakti rahelI che, ane e zakti vaDe bhAgavRttinA sAmanA karI, saddavicAra dvArA e vRttimAMthI mAnavI mukta thaI zake che, eja vastu mAnavI mAtre sthUli bhadrajInA jIvanamAMthI zIkhavAnI che. ceAthuM ane A graMthanuM ati mahatvanuM vyAkhyAna 'maneAvijJAna' viSenu che, ane pAMcamu vyAkhyAna paNa tenA anusaMdhAnamAM che. vata mAna yuga mATe A viSaya atimahatvanA che, ane samagra rIte jotAM mahArAjazrInuM A vyAkhyAna mAnavIne eka navIja draSTi Ape che. jenAthI vicAra karI zakAya evI AtmAnI zaktine mana kahevAya che. mananu mahattva ane maLa akalpya che. jyAtiSa zAstranI draSTie paNa janmakuMDalImAM caMdra e atyaMta mahatvanA graha che ane mAnavInA mananu baMdhAraNa temaja tenI maneAvRtti viSe janma kuMDalInA caMdranI paristhiti parathI ja kahI zakAya che. caMdrae mananAM pratIkarUpa che. mananA eka mahAna guNa manana karavAnA paNa che. mamatvanA baMdhanamAM jIva manathI tenuM manana karIne pakaDAya che. ane samyak jJAna darzana ane viveka prApta thatAM te ja mana tenI muktinuM kAraNa paNa anI zake che. tethI ja zAstrakArAe "manane madhana ane meAkSa tenA kAraNarUpe kahyuM che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 AjanA vijJAna yugamAM jIvanamAM AdhyAtmikatA dinapratidina ochI thatI jAya che, ane bIjI khAju bhautikatA vadhatI jAya che. A paristhitinA pariNAme Aje rAgAnu svarUpa paNa badalAyuM che. vartamAna kALamAM moTA bhAganA pravatI rahelAM rAgeAnuM kAraNa bhayakrodha-udvega--AghAta, pratyAghAta-ciMtA vyAdhi-vyathA-apeA ane mAnasika viSAda che. AjanA vijJAnIoe paNa zeAdhI kADhyuM che ke IrSA---bhaya-kroSa ItyAdi, dugu NA zarIramAM pravezatAM, zarIramAM eka prakAranI evI prakriyA thAya che ke jene laIne eka "er3InIlIna' nAmanuM pravAhI zarIramAM utpanna thAya che, ane te padArtha leAhImAM bhaLatAM, leAhI garama thAya che. ne e leAhI ja zarIramAM jheranu kAma che. mahArAjazrIe A vyAkhyAnamAM samajAvyuM che ke jIva samyakatva guNane pAmI jAya tA dazana zuddhinI sAthe adaranA mAnasika bhAveAmAM ajama parivartana AvI jAya.' deva gurUSama nA a Mgenu, samyakdazananI sAtheA sAtha padAtha mAtra aMgenu samyakdana hAya te, mAnasika prakriyAnA kAraNe utpanna thatAM rAgeA thavA na pAme. dAkhalA tarIke ApaNane samajAI jAya ke, A zarIranA svabhAva saDavAnA, paDavAnA ane nAza pAmavAnA che, teA deha pratyenA temaja saghaLA anya padArthoM pratyenA ApaNA mamatvanA aMta AvI jAya. mahAna tatvajJAnI epikaTeTasane koIe AjIvana viSe pUchyuM te tenA javAba ApatAM teNe kahyuM : "A jIvanamAM che zuM? nirjIva zamane ucakIne AtmA kare che. "eka vakhata dehanI anityatA, kSaNabhaMguratA samajAI jAya to pachI koI padAtha vastu ke peAtAnA deha samadhamAM paNa Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 mamatvane avakAza ja na rahe. samyakatvanA pariNAmane pAmele jIva, karmodayanA pariNAme saMsAramAM rahetA hovA chatAM ane bhegAvalInA udaye bhegene bhagavate chatAM, aMtarathI lepAta nathI. vaMditA sUtranI eka gAthAmAM paNa kahevAmAM AvyuM che ke, samyaphaSTi jIva tIvrapaNe racImAcIne pApa AcaranAre hoto nathI, tethI tene apakarmane baMdha paDe che. mana:zuddhi thayA vinA samyak draSTi prApta thaI zakatI nathI, mahArAjazrIe vyAkhyAnamAM paNa kahyuM che ke mananI zuddhi e te na bujhAya tevI mokSa mArgane dekhADanArI sAkSAta dIpikA che. zrImada hemacaMdrAcAryanA eka kalekane TAMkI mahArAjazrIe samajAvyuM che ke, mekSipadanI IcchA rAkhanArA dareka mumukSue, avazya mananI zuddhi karavI joIe. kAraNa ke, mananI zuddhi vinA tapa, japa, yama niyamAdinuM je pAlana che te kevaLa dehane daMDa ApavA rUpa che. tatvArtha sUtramAM zrI umAsvAti mahArAje paNa nirA vratI arthAta je zalya vinAne hoya te ja vratI saMbhave che, ema kahyuM che. - manane vaza karavAnA upAya para mahArAjazrIe suMdara ane vidvattA pUrNa vivecana karyuM che. mana aticaMcaLa che eTaluM ja nahi, paNa unmatta ane ati baLavattara che. manane nigraha karavAnuM kArya vAyunAM nigraha karatAM paNa duSkara jaNAya che. mahArAjazrIe manane vaza karavAnA mArgo batAvatAM kahyuM che ke "vANImAM amRta paNa che ane jhera paNa che. vANI evI hoya ke sAme mANasa pANI thaI jAya. pratyuttara vALavAnI zailI evI hoya ke game te ekakaDa mINasa eka vAra na banI jAya abhyAsa ane vairAgyanA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLe caMcaLa manane paNa vaza karI zakAya che. yamaniyamAdinuM pAlana, satsaMga, svAdhyAyane abhyAsa kahI zakAya, ane saMsAranA badhA padArthonI kSaNabhaMguratA vicAratA te taraphane rAga je ochuM thAya te ja vairAgya. dareka padArthanI nisAratA samajAtA mana badhethI pAchuM haThIne aMte svarUpamAM vizrAMti pAme che. tethI abhyAsa ane vairAgya nigraha mATenA zreSTha : upAya che." musaddha karIne sAta vAgyAta cita racanathI vairAgya zabdane sAcA artha rAgathI aTakavuM ane rAgamukta thavuM e thAya che. keI ema dhAre ke prathama yathArtha vairAgya siddha karIne pachI ja abhyAsamAM pravezazuM tote nathI, kAraNa ke, abhyAsa vairAgyane upakAraka che ane vairAgya abhyAsane upakAraka che. eTale vakhata citta viSayamAM prItithI rahita rahe che, teTalo vakhata te sahaja prayatnathI aMtamukha karI zakAya che, ane eTale vakhata citta aMtaskha rahe che teTalo vakhata khullI rIte te viSayathI vimukha rahe che. mananI samatulA viSe samajAvatAM mahArAjazrIe kahyuM che ke "sukha ane duHkha baMnemAM samabhAve rahevuM eja kharI rAmatulA che. saMsAranA duHkha jema asAra che. tema saMsAranA sukha paNa asAra che. duHkha vartamAnamAM bhayaMkara che. te sukha bhAvimAM bhayaMkara che. jIvana sukhamAM rAga ane . duHkhamAM DhaSa eja anAdinI baMdha paraMparA che.-rAgadveSathIja jIvane baMdha che. sukhaduHkha baMnemAM samabhAva Ave tyAre ja. badha paraMparA aTake che." yuropanA eka vidvAna purUSe paNa. AvI ja vAta karatAM kahyuM che ke A man of Pleasure Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 is a man of Pain athata bhega bhegavanAre mANasa duHkhamaya banI jAya che. mahAna tatvajJa zrI. khalila jibrAne AvI ja vAta karatAM kahyuM che ke your joy is your Sorrow unmasked. bhautika sukhanI bhItaramAM mahAna duHkha na joI zakAya e rIte paDelAMja che. mahArAja sAhebe tethI sAcuM ja kahyuM che ke "saMsAranA duHkha karatAM e sukhe bhayaMkara che." mANasa A vastu samajI jAya te piokaLa sukhAnI pAchaLa deDate baMdha thaI jAya. eTaluM ja nahi paNa; tethI tene sAcuM Atmika sukha paNa saheje prApta thAya che. je paLe mANasa paugalika sukhanuM svarUpa samajI tenI pAchaLa doDatuM baMdha thAya che, teja ghaDIe tenA mATe Atmika sukhanA dvAra khullA thaI jAya che. one door is shut and another opens eka dvAra baMdha thatAM bIjuM dvAra ughaDI jAya che, A kathana ahiM barAbara lAgu paDe che. saMsAranA sukha ane dukho viSe vicAratAM ApaNane samajAze ke, sukha eTale dehenTine thatuM priya saMvedana ne ethI ulaTuM saMvedana te duHkha duHkhanI nivRtti arthe dareka jIva prayatnazIla hoya che, paraMtu prayatnanuM lakSya bhUla bhareluM hoya to je prayatna AdaravAmAM Ave, te lAMbekALe viparIta pariNAma ANanAruM e bane. uttarAdhyayana sUtramAM saMbhUti muninI vAta Ave che. saMbhUtimunine sanatakumAra nAmanA cothA cakavartI eka vakhata temanI sunaMdArANI sAthe vaMdana karavA arthe gayA hatA. cakravatInI riddhi-siddhi ane sunaMdAnuM addabhUta rUpa joI saMbhUtimunie anya jame Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA sukha ane strI ratna sAMpaDe tevI IcchA karI (jaina paribhASAmAM jene niyANuM kahevAmAM Ave che, ane tapanA prabhAve e badhuM anya janmamAM prApta paNa thayuM, paraMtu pariNAme saMbhUtimunine jIva je bAdatta cakravatI tarIke janmyA hatA, te mRtyu pAmIne sAtamI narakamAM utpanna thaye. sAdhanA uttama paNa lakSya khoTuM puNya karmathI suMdara saMpatti ane vipula sukha maLe, paraMtu tenAthI AtmA bhAre bana vAne paNa saMbhava rahe che, ane tethI ja mahArAjazrIe sAcuM ja kahyuM che ke "saMsAranA dukha karatAM e sukha bhayaMkara che." sAcA tyAgI ane tapasvI sAdhanA karatAM puNya nathI IcchatAM, paNa mAtra pApa karmane kSayaja Irache che, kAraNa ke temanuM lakSya svarga nahi paNa mekSa che. svAmI vivekAnaMde paNa kahyuM che keH "je zarIrathI tame jagatane tyAgI na zake te manathI ene tyAga kare. koI paNa vastunI vAsanA na rAkhe. kAraNa ke, tame je vastunI vAsanA karatA ho te vastu tamane AvI maLe che, ane tenI sAtheja bhayaMkara baMdhana AvI lAge che. koI paNa vastunI IcchA rAkhavI te ApaNane pitAne baMdhanamAM nAkhavA barobara ja che." - maharSi pataMjalIe cagazAstra (adhya, 2-15) mAM kahyuM che ke vivekIne mana te sukha ane duHkha rUpaja che, kAraNa ke sukha paNa pariNAme duHkha utpanna kare che. sukhanA bhoganA samaye bhogya vastunA nAzanI AzaMkA dukha utpanna kare che. sukhanaka saMskArathI pedA thatA rAga paNa duHane anubhava karAve che. vaLI guNavRtti eTale satva, rajasa ane tamasa e traNanI. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virUddhatAne lIdhe paNa duHkha prApta thAya che. duHkha ane sukhanI vyAkhyA karatAM eka mahAtmA puruSe spaSTa ane sAcuM ja kahyuM che keH "sarva paravaTua mAtmavara sua[. ApaNe AtmAne je vaza che te sivAya anya vastunA saMgathI. prApta thatAM tamAma sukhe parAdhInatAnA kAraNe duHkharUpaja che. tethI ja zrImad AnaMdaghanajIe saMsArI jIvanI vyAkhyA ApatAM eka stavanamAM kahI dIdhuM che ke : "anya saMgI jihAM lagI AtamAre, saMsArI kahevAya." sukha A draSTie duHkharUpa che ane duHkha to spaSTa rIte duHkharUpa che ja, tethI . A saMpUrNa jagata kevaLa duHkharUpaja che. e vAta siddha thAya che. mane vijJAnanA uttarArdha) bIjA vyAkhyAnamAM mahArAja zrIe mAnavamana viSenI avanavI mAhitI ApatuM evuM zrImada AnaMdaghanajInA bhagavAna kuMthunAtha paranA stavana para abhyAsa pUrNa vivecana karI aMtamAM sAcuM ja kahyuM che keH keI mATe manamAM nabaLuM vicAravuM nahi, nabaLuM ucAravuM nahi ane nabaLuM AcaravuM nahi, Aja jIvanane sAra che. duniyAnI niHsAra pravRttiomAM nahi paDe te A jIvananA sArane pAmI jaze." te pachInA "zAMtine saMdeza" vyAkhyAnamAM sthitaprajJa . mANasa kevuM hoya te hakIkata zrImada AnaMdaghanajInA bhagavAna zAMtinAthanA stavananA AdhAre suMdara rIte samajAvavAmAM AvI che. zAMti prApta karavAne roja mArga batAvatAM vyAkhyA nanA aMta bhAgamAM mahArAjazrIe sAcuM ja kahyuM che ke "zAMti potAnA AtmAmAM ja che, paNa saMkalpa vikalpane tyAga karIne Ama kyAre pitAnA nivikalpa svarUpamAM lIna thAya tyAre tene zAMtinI prApti thAya che." 1 , * * * * Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pachInA be vyAkhyAne "girirAjanA ATha zikhare arthAta ATha prakAranA mada viSenA che. jAti, kuLa, baLa, rUpa, tapa, riddhi vidyA, ane lAbhane je kaMI garva kare che tenuM patana thAya che. mahArAjazrIe vyAkhyAnamAM kahyuM che te mujaba je vastu prAtaHkALe jovAmAM Ave che te madhyAnha kALe nathI ane je vastu madhyAnha kALe jovAmAM Ave te saMdhyAkALe adrazya thayelI mAluma paDe che. A paristhitimAM keNa kene mada ke abhimAna karI zake? aMtima apUrva ArAdhanAvALA vyAkhyAnamAM mahAsatI madana rekhAe atyaMta kaparA samaye paNa potAnA patine je dharma ArAdhanA karAvI hatI, tenI rasapUrNa vAta Ave che. te pachInA je vyAkhyAne jIvanamAM dharmanI pratiSThA vagere viSaya paranA chapAelA te paNa khUbaja manana karavA egya che. pUjya AcArya zrI vijaya bhuvanaratnasUrIjI mahArAja sAhebanA A badhA pravacane samyapha jJAnanI mane rama prasAdI rUpa che. A pravacane pAchaLa munirAjanI dRSTi zrotAjanene jIvana, saMsAra, dharma viSe sAcuM mArgadarzana ApavAnI che. ane te hetu sarvAze siddha thayo hovAnuM A vyAkhyAne vAMcatA mane lAgyuM che. saraLa ane sugamya upadezanI sAthe sAthe prasaMgane anurUpa evA ucita draSTAMte, A pravacanene vizeSa AkarSaka ane asarakAraka banAve che. pUjya AcAryazrInI vidvattA kevaLa jaina zAstro ke AcAra pUratI nathI. paraMtu jenettara temaja Adhunika vicAre, vicArake, temaja vAdathI teo suparicita che, bhASA upara kAbU temaja aneka dharmazAstronuM temanuM adhyayana A pravacane ucca koTinA banAvavAmAM Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphaLa thayA che. AvA abhyAsa pUrNa pravacane mATe samagra jaina samAja mahArAjazrIne atyaMta trANI che ane A vyAkhyAne graMthasma karI ApavA mATe pU. AcAryazrIne aMtaH karaNa pUrvaka AbhAra mAnuM chuM. ane bhAvapUrvaka vaMdanA karuM chuM. 11, pArasI bajhAra sTrITa. sva. manasukhalAla tArAcaMda mahetA koTa, muMbaI-1 tA. 1-1-1969 : Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiMcit vaktavya mAnavIne pitAnA dilamAM je aneka prazno muMjhavatA hoya che. temane A paNa eka mukhya prazna che ke manane kaI rIte kAbumAM laI zakAya? indriye pAMca kahevAya che te mana e zI vastu che? AtmA sAthe manane ke gADha saMbaMdha che. dravya mana e zI vastu che. bhAva mana e zI vastu che. manane jItavA mATenA upAye kayA che. A badhI bAbatone samAveza A bahAra paDatA manovijJAna nAme pustakamAM karyo che. vijJAna e cAlu jamAnAmAM khUba ja pracalita banelo zabda hovAthI A pustakanuM nAma ane vijJAna vAMcatA vakhate koInA manamAM e rItanI kalpanA paNa thaI Ave ke zuM mahArAjazrIe A pustakamAM cAlu vijJAnanA viSaya para kAMI Alekhana karyuM haze? paNa cAlu vijJAnanA viSaya para A pustaka lakhAyeluM nathI. A pustakamAM ATalo ullekha jarUra karyo che ke vaijJAnike jaDanA vikAsamAM ATalA AgaLa vadhyA to ApaNe tanyanAM vikAsamAM kema AgaLa na vadhI zakIe? mananI ekAgratA pUrvakanI AMpaNa sAdhanA hoya to ApaNe jarUra pragati sAdhI zakIe. vijJAna e zabda bhale cAlu jamAnAmAM ati pracalita banyuM che paNa zAstromAM paNa mati, buddhi ane vijJAna e zabdo vaparAyelA che. tema AtmAne mATe vijJAna e zabda cAlu jamAnAmAM game teTale pracalita banyuM hoya paNa zAstromAM paNa tenI prasiddhi che. " - mAre pitAne jAta anubhava che ke mana aMge atyAra sudhImAM keTalAya mumukSuoe mArI sAthe carcA vicAraNA karI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 che. teonA e mukhya prazna hAya che ke mahArAjazrI A manane kema kAbumAM rAkhavuM. mALA gaNatA hAIe, sAmayikamAM beThelA hAIe tyAre paNa mana khIje bhaTakavA cAlyuM jAya che, tyAre A rItanA prazna uThAvanArane meM paNa sAmethI "ghaNIvAra pUchelu' che ke mALA gaNatAM tamAru mana bIje bhaTakavA jAya che, paNa noTonA baMDala gaNatA mana kayAre paNa zrIje bhaTakavA gayuM? AvuM puchavAmAM Ave eTale prazna karanArane ja tarata kahevuM paDe ke mahArAjazrI ? tyAre tA mana kayAMya bIje bhamavA jatu' nathI, tyAre tarata ja sAmethI kahevuM paDe ke tenA artha e thAya che ke mALA tame ni:sAra mAnI che ane paisAmAM ja sAra mAnyu che. eTale paisA gaNatA mana temAM cAMTI jAya che, ane mALA gaNatA mana khIje bhAgI jAya che. AvuM samAdhAna maLatA prazna karanAra ja aMte vicAramAM paDI jAya che, maneAvijJAnanA pustakamAM AvA AvA mananA viSaya aMgenA aneka samAdhAna ApavAmAM AvyA che. mAnavI jIvanamAM dha neja sArabhUta mAnI le teA dharmanI ArAdhanAmAM joDAyA pachI mana bIje kayAMya bhamavA nahIM jAya AtA parigrahAdri asArabhUta vastuone jIve sArabhUta mAnI che. ane dharmAMja upAdeya che e vAta kharAkhara aMtaHkaraNamAM utarI nathI eTale dhama pravRttimAM jevI joIe tevI mananI ekAgratA keLavAtI nathI. bIjA paNa ghaNAM viSayeAnI A pustakamAM saMkalana karavAmAM AvI che. viSayAnI puSTimAM zAstrIya pATho, stavana, sajajhAyA, pado draSTAMtA vigere Theka ThekANe ApavAmAM AvyAM che. saMkalanA evA svarUpe karavAmAM AvI che ke vAMcakAnA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 rasa jaLavAI raheze. chellA be cAtumasa meM muMbaImAM karyo che. saM. 2023nI sAlanuM cAturmAsa muluMDa karyuM ane tyAra pachInuM cAturmAsa pAyadhUnI vistAramAM AvelA zrI naminAthajI jaina upAzrayamAM karyuM. zrI naminAthajI upAzrayanA cAtumAsamAM zrI. umAsvAti viracita prazamarati prakaraNane AdhAre vyAkhyAne cAlatA hatA te badhA vyAkhyAne lakhI zakAyA nathI. zrI. prazamaratinI vAMcanA pahelAM AtmadamananA viSaya uparanAM vyAkhyAne sevAkALamAM cAlatA hatA. temAMthI amuka vyAkhyAne nivRttinA samaye meM jAteja lakhIne taiyAra karelA ane jAtimada ane kuLamada uparanA vyAkhyAne zrI prazamarati prakaraNanI vAMcanA uparathI levAalA che. vAMcanAmAM te AThe ATha mada upara vyAkhyAne laMbANathI apAyA hatA. paNa temAMthI be mada uparanA vyAkhyAneja lakhI zakAyA che. vyAkhyAne lakhavAmAM saMghavI ramaNIkalAla lakSmIcaMde karelI vyAkhyAnonI noMdha mane khUba ja upayogI nivaDI hatI. temaNe cAturmAsa ane seSAkALamAM apAyelAM badhA vyAkhyAnanI nedha pitAnA svAdhyAyanA lAbha mATe karelI che. A lagabhaga cAra pAnAnA pustakamAM 85 pRSTha to mananA viSaya para ja rokAyelA che. eTale pustakanuM mane vijJAna nAma rAkhavAmAM AvyuM che. keTalAMka pUrva prakAzita thayelAM vyAkhyAno samAveza paNa A pustakamAM karavAmAM AvyuM che. Aje manuSyamAM zravaNa aMgenI ruci khUbaja vadhI che. trevIza varSathI mAre pitAne A jAta anubhava che. zravaNa pachInI je ciMtana mananI bhUmikAmAM che, temAM manuSya Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAkhala thaI jAya te zravaNa aMgenA saMskAra manuSyamAM draDha thaI jAya. manana ane ciMtana mATe sArA dharmanA pustake. AlaMbana rUpa che. chellA ghaNAM mahinAothI rotAjanoe vyAkhyAnanuM zravaNa karyuM hoya ane jinavANInA zravaNa aMgene khUba rasa luMTele hAya pachI tenA teja adhyAtma rasa bhaya vyAkhyAnenAM saMgrahavALuM kaI pustaka zretAjanenAM hAthamAM mUkI devAmAM Ave te jarUra zrata ane ciMtAjJAnanA. phaLa rUpe amuka haLukamI AtmAonAM aMtaramAM bhAvanA. jJAnanI paNa ta pragaTI jAya. AvAja keI zubha dayeyathI. A vyAkhyAnanA Alekhana aMgeno zubha prayAsa thayo che. pustaka prakAzana aMgenA kAryamAM je kaMI zrIsaMghoe tana, mana ane dhanathI sahakAra Apela che te saune aMtaranA dhanyavAda ghaTe che. A pustakamAM kAMI zrI jinezvara bhagavAnanI AjJA. viruddha mArAthI lakhAI gayuM hoya ane tevuM kAMI bolAI gayuM hoya te te badala aMtakaraNapUrvaka micchAmi dukakaDama ApuM chuM. vAMcaka A pustakanA vAMcana mananamAMthI egya preraNuM. meLavI jIvanamAM yathAzakti AcaraNa kare, eja eka zubhAbhibhASA sAthe vaktavya pUruM karUM chuM. jena upAzraya jenanagara-amadAvAda tA. 23-11-86. vijaya bhuvanaratnasurIzvarajI li. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA ja kama viSaya pRSTha naMbara prakAzakIya nivedana.... .... 3 thI 6 prastAvanA... ... 7 thI 22 kiMcita vakatavya..... * 23 thI 26 1. Atmadamana.. - 1 thI 26 2. teja ane timira ... 27 thI 14 3. asidhArA vrata.. .. pa5 thI 79 4. manovijJAna (pUrvArdha) .... thI 130 5. manovijJAna (uttarArdha) ... 131 thI 164 6. zAMtino saMdeza... ....165 thI 191 7. girirAjanAM ATha zikharo... ...192 thI 219 8. girirAjanAM ATha zikharo (zikhara bIjuM)220 thI 242 9. aMtima apUrva ArAdhanA.. .243 thI 255 10. jIvanamAM dharmanI pratiSThA (pUrvArdha) ....256 thI 284 11. jIvanamAM dharmanI pratiSThA (uttarArdha) 285 thI 301 12. bharyo bhANe.. " 302 thI 317, 13. dukhaM puNyabhavaM sukha... 318 thI 328 14. bhAva sannipAta... 329 thI 335. 15. unnatinA mArge 336 thI 346. 16. nijaghara ane paraghara... 347 thI 358 17. karmavipAka.... 359 thI 393 18. dharma vihInatA.... 394 thI 405. 19. mULa mUDI ane vyAja. 406 thI 411 20. avadhu khelI nayana aba jojo... ...412 thI 416 21. narabhavanagara ane jIva vaNajhAro... .417 thI 23 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka prakAzana thatAM agAuthI pustake noMdhAvanArA saMgha tathA sadugrahasthonI zubha nAmAvali nakala nAma gAma amadAvAda 150 zrI tArAbena jayaMtIlAla maphatalAla dalAla 51 , mahendrabhAI e. zAha che , eka bahena taraphathI , cunIlAla dalIcaMda gAMdhI-kelhApuravALA , dIpakabhAI sAkaracaMda (dIpakalAvALA) , rAjendrabhAI ThAkarabhAI zeTha ratanacaMda gulAbacaMda jaina upAzraya nAgajI bhudaranI pALa, mAMDavInI poLa >> sumatIlAla choTAlAla 20 i bharatabhAI caMdulAla , jayaMtIlAla bhegIlAla vAsaNavALA , zAradAbena yu. ena. mahetA , vasubena ramezacaMdra-vAlakezvara e eka sagRhastha taraphathI ,, zeThanA upAzraya taraphathI haH sAdhvIjI prazAMtazrIjI mahArAja 11 9 surezabhAI nagInadAsa DAhyAbhAI 11 , candrakAntabhAI choTAlAla gAMdhI muMbaI amadAvAda Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakale nAma gAma. . 11 zrI pI. eca. parIkha amadAvAda 11 , ramaNalAla vajecaMda , puMjAbhAI haThIsIMga ,, bIpInabhAI zAntilAla tathA dinezabhAI zAntilAla , ramAbena rasIkalAla ojhA , pramodabhAI trIkamalAla ,, jezIMgabhAI parasettamadAsa surata , hastImalajI nemIcaMdajI dhAnera, , ratIlAla pAnAcaMda amadAvAda, prabhAvatIbena je. DI. mahetA kalyANabhAI maganalAla nAgapura , cunIlAla gaMgArAma kehApuravALA , manoramAbena araviMdabhAI hAjI amadAvAda , zAradAbena manubhAI keTavAla 11 i muLacaMdabhAI choTAlAla ka, subodhabhAI popaTalAla harSadabhAI jesIMgabhAI rAjA hA. suzIlAbena , sva. bAlAbhAI kALIdAsa saMghavI - hA. navInabhAI bAlAbhAI saMghavI 8 ke surezakumAra punamacaMda - surata 7 i sIkalAla kezavalAla amadAvAda 7 ka. caMpakalAla bhogIlAla Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakale nAma gAma che ke che ? ? ? ? ? ? ? 7 zrI cImanalAla vADIlAla rIlIjIasa TrasTa amadAvAda 7 , camanalAla sakaracaMda rIlIjIasa TrasTa , jayaMtilAla DAhyAbhAI rIlIjIasa TrasTa caMdrakAntabhAI sI. mazarUvAlA manubhAI vADIlAla kApaDIA zAntilAla kulacaMda yaMtilAla phakIracaMda 5 ) bAvacaMdabhAI premacaMdabhAI , sArAbhAI DAhyAbhAI tArAbena jayaMtilAla hA. dInezabhAI , ratIlAla mehanalAla 5 , jazavaMtalAla choTAlAla - mahendrabhAI amaratalAla dalAla , jayendrabhAI hIMmatalAla 5 , pAnAcaMda jecaMda eka saddagRhastha taraphathI hA. pAnAcaMdabhAI , bAbubhAI cImanalAla , javAnamalajI zesamalajI pa , nalInIbena hasamukhalAla 5 9 suzIlAbena hIrAlAla 5 , ratIlAla e. joSI paka nItInakumAra jayaMtilAla-malADamuMbaI 5. DokaTara dInezabhAI ? ? ? ? ? ? ? ? ? surata : Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakalA 5 zrI kAntilAla jazarAja prameAdabhAI anubhAI jhaverI pa 99 5 5 "" 5 ,, dhanIbena budhAbhAI telI surendrabhAI maMgaLadAsa bhAu caMdrahAsabhAI trivedI rAjendrabhAi bhagubhAI vinayakAnta ke. mahetA jhaveracaMda chaganalAla desAI ratIlAla harageAvidadAsa DagalI .. ,, ramaNalAla hIrAlAla mazarUvAlA kaMcanamahena ramaNalAla mazarUvAlA "" 5 zrI dIpakabhAI ramaNulAla mazarUvAlA 5 jayazrIbena dIpakabhAI mazarUvAlA 5 5 5 5 " 5 5 5 5 5 ny 5 5 29 .. "" "" 39 "" 99 99 "" "" . . >> 99 "" 99 kA nAma suzIlAbena vImaLabhAI gajarAvAlA bharatabhAI amaratalAla huMsAbena vinAdabhAI sutarIA caMdrakAntabhAI kAntilAla sva. yazeAmatIbena sArAbhAI meAhanalAla sAMkaLacaMda vaibhavI kamalakumAra geAsalIyA kAntilAla sAMkaLacaMda dalapatabhAI pAnAcaMdre lAThIyA kusumabena madanabhAI seAla kI rekhAena jayaMtilAla gAma amadAvAda ', "" 99 99 27 "" 33 "" phrilhI ,, amadAvAda 99 ka 99 99 "" 99 "" "" ?? 29 punA 36 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakala nAma gAma m m m m m m m m m m m anubhAI jagAbhAI jhaverI amadAvAda , caMdulAla premacaMda davAvALA , rasIkalAla popaTalAla 5 , zAntAbena ramaNalAla , mahendrabhAI trIkamalAla , rajanIkAnta phakIracaMda , ramezabhAI maphatalAla vakhArIA , navInacaMdra vADIlAla bhAvanagara ,, kAntilAla acalajI verA (khAMDavALA) amadAvAda , prAdhabhAI cImanalAla 5 ,, yaMtilAla bhegIlAla dalAla , zAha jayaMtilAla kezavalAla , ramaNalAla choTAlAla 5 , navInabhAI nagInadAsa , lIlAvatIbena rasIkalAla bhAu , jazavaMtarAya kalyANajI gAMdhI gArIyAdhara , Ara. bI. zAha amadAvAda , cImanalAla mehanalAla 5 - caMdrakAntabhAI cImanalAla 6 , babubena cImanalAla 5 ) candrakAntabhAI ratIlAla kaDa m m m m m m m m m bm Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAduM ganiSTha AcArya deva zrI vijaya sarasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA paTTadhara pUjayapAd adhyAtmaniSTha AcArya deva zrI vijaya caMdrasUrIzvarajI mahArAja Page #35 -------------------------------------------------------------------------- Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAdR acAyavazrI vijaya candrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratana pUjaya AcArya devazrI vijaya bhuvanaratnasUrIzvarajI mahArAja Page #37 -------------------------------------------------------------------------- Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ma da ma na appA ceva dameyavvA appA hu khalu duddamA / appA daMto suhI hoi assiloo parattha y|| zrI uttarAdhyayana sUtranAM pahelAM ja adhyayananI paMdaramI ane soLamI gAthAmAM zrI gaNadhara bhagavaMtoe svaAtmadamana aMgene upadeza karyo che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM bhagavAna mahAvIra paramAtmAnI aMtima dezanA gUMthAyelI che. zrI tIrthakara bhagavaMte dareka padArthonI arthathI prarupaNa karatAM hoya che. ane zrI gaNadhara bhagavaMte sUtrathI gUMthaNuM karatAM hoya che. zrI uttarAdhyayana sUtra ke jenI 45 AgamamAM gaNanA che, temAM svaAtmadamana aMgenA upadezamAM bhagavaMte pharamAvyuM che ke "apAceva dameya." he! bhajo svaAtmAne ja dame. kAraNa ke pitAne AtmA ja durdamya che. chatAM svaAtmAne damanAra A loka, paraleka ane bhavabhavamAM sukhI thAya che. ghaNAM kahe che ke dharmanuM phaLa paralokamAM maLe paNa ekAMte maLe tema nathI, A lekamAM paNa ghaNAM AtmAo dharmanAM phaLarUpe cittanI zAMtinA apUrva sukhane anubhave che. kSamA, RjutA namratA dharmane Acara, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna nArAone A lekamAM paNa apUrva sukha hoya che ane paralokamAM paNa tevA AtmAo divya sukhane anubhave che. mATe ekAMte ema na mAnavuM ke dharma ghaNaja lAMbA gALe phaLa Ape che. dharma dharmanI rIte karavAmAMAvete taratamAM phaLa maLe. dharma ane dharmanA kaLa vacce eka kSaNanuM paNa aMtara nathI, paNa tame nirNaya kare ke tamAre kayuM phaLa joIe chIe. tAttvika ane AnuSaMgika, A phaLanAM be prakAra che. temAM paNa anaMtara ane paraMparA evA paNa prakAra paDe che. pU. AnaMdaghanajI pharamAve che ke "citta prasane re pUjana phaLa kahyuM repUjA akhaMDita eha paramAtmAnI pUjAnuM tAtvika phaLa cittanI prasannatA che. eka pUjAnuM ja nahi, paNa dAna, ziyaLa, tapa, saMyamAdi dharmanA dareka anuSThAnanuM anaMtara phaLa cittanI prasannatA che. prasanatAnuM phaLa cittanI samAdhi che ane samAdhinuM phaLa kevala jJAna ane kevalajJAnanuM phaLa mekSa che. A paraMpara phaLa che, jyAre dharmanA phaLarUpe svarganA sukha maLe, zAlibhadranI jema navvANuM piTI utare, A lokamAM yaza kIti phelAya, jyAM jAya tyAM sau khamA khamA kare, gharamAM saMpattinI choLo uDe. gharamAM apsarA jevI strI hoya ane khoLAmAM devakumAra jevAM bALake AnaMda killola karatAM hoya, e badhAM dharmanAM AnuSaMgika phaLo che. tAttvika ane AnuSaMgika ane prakAranA phaLa samajAvavAmAM AvyA. bole tamArI mITa kayAM maMDAelI che? Aje to amArI pAse vAsakSepa naMkhAvatA paNa ghaNAMnA manamAM IcchA evI hoya che ke mahArAja vAsakSepa e nAkhe ke abhare bharAI jAya. paNa bhAvanA evI rAkho ke mahArAja vAsakSepa evuM nAkhe ke mAro AtmA dharmane raste caDI jAya. cittanI prasannatArUpa je tAtvika phaLa che te to jIvane taratamAM maLe che. te daSTie phaLa prApti vacce eka samayanuM paNa aMtara nathI. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadamana sAdhu sukhiyA saMsArameM bAkI dharmanA phaLarUpe ekalAM reDA ne kukA ja joItA hoya te vakhate vAra paNa lAgI jAya. amAre sAdhuo pAse paugalika sukhanI keI sAmagrI nathI. ahiM upAzrayamAM tame joI zake che ke reDIye nathI, pharanIcara nathI; chatrI palaMga nathI. TI.vI nathI, vIDIye nathI. je prakAranI sajAvaTa tame lekae gharamAM karI che tevI koI sajAvaTa ahiM nathI. AgaLa vadhIne kahevuM hoya te ema paNa kahI zakAya ke amAre sAdhuone gAmamAM ghara nathI ne sImamAM khetara nathI. AgaLa ulALa nahi ne pAchaLa dharALa nahi, chatAM sAdhupuruSe saMsArIthI anaMtagaNuM sukhI che tenuM kAraNa? dareka mumukSujane vicAravA jevI A vAta che. sAdhupuruSe game tevA zrImaMta ane sukhI saMsArI karatAM paNa je anaMtagaNa sukhI che tenuM kAraNa eja che ke cittanI samAdhirUpa dharmanuM je tAttvika phaLa che tene teo jIvanamAM sAkSAt anubhavanArA che, cittanI samAdhinA sukhathI caDIyAtuM A vizvamAM bIjuM kaI sukha nathI; ane tevuM sukha dharmanA phaLarUpe A lokamAM paNa anubhavI zakAya che. dharmanuM tAtkAlika phaLa zrIpAla mahArAjAne dharma taratamAM phaLe ane ApaNane kema taratamAM phaLatuM nathI. dharmanA siddhAMtomAM ane vidhi- vidhAnamAM kayAMya khAmI nathI. khAmI ApaNAmAM che. zrIpAla mahArAje zrI navapadajInI vidhipUrvaka ArAdhanA karI, paNa ArAdhanA karavAnI sAthe temanI aMtaranI pariNati ghaNI uMcI hatI. tevI ja pariNati mayaNAsuMdarInI hatI. zrIpAla 'mahArAjA zrI navapadajInI ArAdhanAnI jyAM zarUAta kare che tyAM pahelAM ja divasanAM AyaMbilathI temane aMtaradAha zamI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna jAya che ane bIjA ane trIjA divasanAM AyaMbilanA tapanA prabhAvathI temanI kAyA kaMcanavaNuM thaI jAya che, ane chellA divase pelA sAtaso keDhIyAonA zarIra para jyAM blavaNa jaLa chAMTe che tyAM badhA nirogI banI jAya che. jyAre Aje chellA keTalAya varSothI oLI karanArAonA kharajavA ce maTatA. nathI. tenI pAchaLa koI ne koI kAraNa to hovuM joIe ne ? kAraNa bIju kAMI nahipaNa Aje dharma karanArAonA mana aMdarathI keTalIkavAra eTalAM badhAM malina hoya che ke dharmanuM phaLa tevA AtmAo keTI bhave na pAme, ulTA viparIta phaLane pAme ! jyAre zrIpAla mahArAjAnA mananI nirmalatA eTalI badhI hatI ke AgaLa jatAM temaNe dhavalazeTha jevAnuM paNa manathI kharAba ciMtavyuM nathI ne tevA ghera apakArIne paNa temaNe Dagale ne pagale upakArI lekhyA che. A keI sAmAnya vAta nathI. tyAre ja zrIpAla mahArAja zrIpAla tarIkenAM bhavamAM Dagale ne pagale aneka prakAranI riddhi ane saMpadAne pAmyA che, je dharmanA AnuSaMgika phaLarUpe che ane zrIpAla tarIkenAM bhavamAM je cittanI vizuddhinAM phaLane pAmyA te anaMtara tAttvika phaLa ane navamA bhave je mekSane pAmavAnA che te paraMpara tAtvika phaLa che. jema kisAna khetI kare ne temAM je anAja uge te khetInuM vAstavika phaLa ane khaDa (ghAsa) uge te AnuSaMgika phaLa che. tAtvika ane AnuSaMgika phaLa aMgenI ghaTanA A rIte spaSTa samajI levAnI che. dharmazuddhinI jarUra dhama dharmanI rIte ArAdhavAmAM Ave ne jIva phaLane na pAme e traNa kALamAMya banavAgya nathI. dharmanI pravRtti paNa je taddana bhAvazUnya hoya te kayAMthI phaLa hAthamAM Ave. e te mahApuruSe spaSTapaNe uccArI gayA che ke "yasmAt kiyA prati phalakti na bhAvazUnyA "bhAva vagaranI kriyA phaLatI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadamana nathI. Aje moTebhAge jIvanamAM dharma thAya che paNa dharmazuddhi jaLavAtI nathI. je dharmathI bhavane aMta karavAnuM che te dharmane paNa keTalAka pramAda, mAyA, mada, matsara vigere doSa vaDe malIna banAvI de che. kaSAyathI ja dharmamAM malInatA Ave che. karoDo varSanA tapanA phaLane paNa jIva kaSAyathI hArI jAya che. dAna, ziyaLa anetaparUpa dharma bhale pramANamAM ocho thatuM hoya paNa tejo zuddhayo mokSarUpI phaLane ApanAra che ane dharma ghaNe thato hoya paNa te jo azuddha heya te tevA dharmamAM jIvane mekSa ApavAnI tAkAta nathI. IrSyA, mada, matsara,niMdA, kuthalI vagere deSathI jagatanA moTA bhAganA jIvo eTalAM badhAM gherAyelAM che ke tenAM tyAganAM lakSavinA te je game teTale dharma kare paNa saravALe te jIvanI sthiti ghAMcInA baLadIyA jevI thAya che. ghAMcI baLadIyAne ghANImAM pherave che. tene AMkhe pATA bAMdhI dIdhelAM hoya che. savArathI te sAMja sudhI te pherA pharato hoya che eTale te baLadIyAne to ema ja lAge ke huM dilhI ke AgrA sudhI pahoMcI ga haIza. paNa tenAM jyAM pATA choDavAmAM Ave tyAM te baLadIyAne khabara paDe ke A to huM jyAM ne tyAM Ubho chuM. tevI rIte tame paNa ema vicAryA kare ke meM ATalAM vaSItapa karyA, ATalA mAsakSamaNa karyA, ATalI aThThAIo karI, chellA keTalAya varSothI meM chUTA meDhe khAdhu nathI, chellA pacIsathI trIsa varSathI sAmAyika, pratikamaNa mUkayuM nathI, tyAM sudhI to tamane paNa pelA ghAMcInA baLadIyAnI jema ema ja lAgaze ke have huM to muktipurInI najadIkamAM pahoMcI gayo haIza paNa dRSTine jarA aMtaramAM vALIne jyAM ema vicAraze ke bhale varSothI huM dharma karate A chuM, tapa japAdinAM ghaNAM anuSkAne meM jIvanamAM karyA che; paNa A badhuM karavA chatAM mArA svabhAvamAM keTaluM parivartana AvyuM? Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna kaSAye je mArA dharma mArgamAM joDAyA pahelAM ugra hatA. te zAMta paDayA ke nahi. mArI aMdaranI lobha dazA ochI thaI ke nahi? kaMIka aMze paNa mAre AtmA vibhAvadazAmAMthI svabhAva dazAmAM AvavA mATe utsAhita banyA ke nahi?niMdA kuthalInI pravRti upara kApa mUke ke nahi? dharmamAM joDAyA pahelAM AghI pAchI karavAnI je mArAmAM kuTeva hatI te sudharI ke nahi? vAtavAtamAM pUve huM garama thaI jato hato ane chellAM keTalAMya varSothI huM sAmAyika karato Avyo chuM te tenA phaLarUpe mArAmAM alpAMze paNa samatA AvI ke nahi? A svarUpe Atma nirIkSaNa karavAmAM Ave te tamane lAgaze ke ApaNI paNa hAlata ghAMcInA baLadIyA jevI ja che. bhale varSothI dharma karatAM AvyA chIe paNa jyAMnAM tyAM UbhA chIe. je kaI AtmAo mokSamArgamAM doSa upara vijaya meLavIne jhaDapI vikAsa sAdhatA hoya ane AtmakalyANane mAge pUravegamAM AgaLa ne AgaLa vadhatAM jatAM hoya te AtmAo koTI koTI dhanyavAdane pAtra che. paNa tevAM A kALamAM ghaNI ochI saMkhyAmAM jovAmAM Ave che--je ke bahuratnA vasuMdharA che. kAMI dharatI vAMjhaNI nathI. donuM sevana karyA vagara AtmAmAM jJAna dazanAdinAM guNa pragaTAvavAnA dhyeyathI ja jeo A kALamAM dharma karatAM hoya tevA AtmAo to zrI jina zAsananAM zaNagArarUpa che. dharma AcaravAM chatAM aMdaranA doSanuM leza paNa unmelana na thAya ane guNonuM pragaTIkaraNa na thAya, te samajavuM ke jIve vyApAra Adaryo che paNa ekale khATa, naphAne nahi, vyApAra karanAranuM dhyeya naphAnuM hoya che, beTanuM nahiM tema dharma karatA AtmAmAM guNa pragaTe eja kharo naphe che. kSAyikabhAve A kALe guNe pragaTatA nathI paNa lApazamika bhAve guNe pragaTe e paNa Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmakramana kAMI nAnAsunA naphe nathI. tethI paNa AtmAne ghaNA mATe lAbha che. kSAce pamika bhAva ja paraparAe kSAyikabhAvamAM kAraNa ane che. 7 te AtmA paramAtmA ane Aje manuSyeA dhama karatAM hoya che. paNa dharma aMtarathI AtmAne spaza te! nathI enI ja meATI rAmAyaNa che. dha aMtarathI AtmAne spazI jAya teA kalyANa thaI jAya. lADhAne pArasamaNI sparze teA lAhu sAnu khanI jAya che, tema dharma hRdayathI thAya teA AtmA paramAtmA banI jAya--dharma e keI AtmAthI judI vastu nathI. AtmAnA peAtAnA svabhAva eja dharma che. tattvadaSTie dhama kayAMya ahAramAM nathI. dhama AtmAmAM ja che. bahAramAM Ala aneA che. jJAna, darzana, ane cAritra, ahiMsA, saMyama ane tapa eja AtmAnA mahAna utkRSTa dharma che ane te ahAramAM kayAMya nathI, AtmAmAM ja che. pU. AcAya bhagavAna munisu MdarasUrijI adhyAtma kalpadruma nAmanA graMthamAM pharamAve che ke : dIpo yAlpo'pi tamAMsi hanti lavo'pi rogAn harate sudhAyAH / tRNyAM dahatyAzu kaNo'pi cAgnerdharmasya lezo'pyamalastathAMhaH // upayAga e vararAjA eka nAnA dIvA paNa adhakArane haThAvI de che. amRtanu eka TIpu junAmAM junA rogane nAza karI nAkhe che. ghAsanA meATA meTA gaMjane sAcA agninI eka cinagArI mAnIne bhasmIbhUta karI nAkhe che, tevI ja rIte AcAya bhagavAna pharamAve che ke dharmanA eka aza paNa nirmaLa heAya te te Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna janmojanmanAM pApakarmane haNI nAkhe che. karma khapAvavA aMgenI pracaMDa tAkAta dharmamAM rahelI che. paNa temAM mukhya jarUra aMtaranI bhAvazuddhinI che. bhAva ane upaga vagara game teTalI kriyAo karavAmAM Ave to tethI kAya kaleza jarUra thAya che. paNa karma nirjarA thatI nathI. nirjarAne mukhya AdhAra to aMdaranA bhAva ane upaga upara rahe che. dareka dharmanAM anuSThAnemAM aMtarane upaga e vararAjA che. aluNA dhAnamAM svAda na Ave teNu bhAva vagaranI kriyAne paNa aluNA bhejananI upamA che. bhejanamAM sabarasa bhaLe che ane svAda AvI jAya tema kiyAmAM paNa samatA rasa bhaLe te kalyANa thaI jAya. zrI uttarAdhyayana sUtramAM gaNadhara bhagavaMte e pharamAvyuM che ke "polleva muTThI jahase asAre / dravyazalya ane bhAvazalya pelI muThThI jema asAra che, kAcamaNe jema nisAra che, tema viparIta AzayathI karAte dharma paNa asAra che. anuSThAna dharmanuM heya paNa AzayanI je viparItatA hoya te zA tene viSAnuSThAna kahe che. ane zuddhAzayathI karAtA anuSThAnane zAstro amRtAnuSThAna kahe che. mATe dharma karanAranuM hadaya, aMtaHkaraNa khUba nirmaLa hovuM joIe. dharma cheDo thAya e calAvI levAze, paNa hadayanI malinatA nahiM calAvI levAya. dharmane malina banAvanArA je doSa che temAM viSayakaSAyAdimukhya che. nikaSAya ane niHzalyane jJAnIe zuddha kahyo che. vatI paNa te ja che ke je ni:zalya che. dharmamAM je malinatA Ave che tenuM mukhya kAraNa zalya che. pagamAM kAMTo ke kAcanI kaNI vAgI jAya ane te na nIkaLe tyAM sudhI pagamAM khaTakayA ja kare. te dravya zalya che, jyAre mAyA zalya, niyANa zalya ane mithyAtva Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amadamana zalya e bhAva zalya che. dravya zalyathI thoDA samayanuM duHkha che, jyAre bhAva zalya bhavabhavamAM duHkhanuM kAraNa che. mATe tenAthI AtmAne udhAra karo ane niHzalya ane nikaSAya thaIne dharma Acara te ja kharI dharmazuddhi che. - lakSmaNa sAdhvIe tapa ghaNuM karyA paNa tenI zuddhi na thaI. kAraNa manamAM mAyA zalya rAkhIne teNe tapa karyuM hatuM. tAmalI tApase sAThahajAra varSo sudhI lAgalagaTa ugra tapa karyo chatAM tapanAM vAstavika phaLane te na pAmyo. kAraNa tenAmAM mithyAtva zalya hatuM. tema saMbhUti karIne keI mahAtapasvI hatA. temaNe saMbhUtinAM bhAvamAM ghaNuM ugra tapa karyuM paNa chele niyANuM karavAthI tapanAM vAstavika phaLane na pAmyA. sanatakumAra cakravati nuM aMte ura temane vaMdana karavA Ave che. temaNe je ke anazana kareluM che paNa sanatakumAra cakavatinA paTTarANI jene strIratna kahevAmAM Ave che te jyAM saMbhUti munine mastaka namAvIne vaMdana kare che tyAM tenA vALane muninA zarIrane sparza thAya che ane muni niyANuM kare che ke A tapanuM je kAMI paNa phaLa heya te AvatA bhave mane AvA strIratnanI prApti thaze. basa, Ane niyANa zalya kahevAmAM Ave che ane muni A rItanuM niyANuM karIne tapanAM phaLane vicI nAkhe che. pachI tyAMthI eka bhava devalokane karyA bAda teo brahmadatta nAme bAramA cakavati thayA che ane cakavatinA bhavamAM pUrve niyANuM kareluM hovAthI bhegasukhamAM tivrapaNe Azakti poSAvAthI aMte teo sAtamI narakanA adhikArI banyA che. mATe dharma mArgamAM niHzalyapaNuM ati jarUrI che niHzalya banIne dharma AcaranAra jarUra tenAM tAtvika phaLane pAme che. ratna ciMtAmaNuM phaLe che. kalpatarU phaLa Ape che. jyAre dharma te tethI paNa adhika che to te zuM phaLa ApyAvinA rahe? kalpatarU Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 mane vijJAna na phaLe to zuM kaMTakatarU phaLaze? eka cIbhaDAnI velapaNa phaLa. Ape che to dharma e te amRtavela che. te phaLa ApyA vinA rahe ja nahi. mATe sUtrakAra pharamAve che ke - paraM to zuhi ho misa kola parathaya ! AtmAne damanAra A loka ane ubhaya lekamAM sukhI thAya che. paNa AtmAne dama e kAMI sahelI vAta nathI upadeza mALAmAM zrI dharmadAsagaNuM lakhe che ke: khara karaha turaya vasahA, mattagayaMdA vinAma dammati / ikko navari na dammai, niraMkuso apaNo appA, // svane damanArA viralA gardabha, UMTa, azva, baLada, madonmatta hAthI, kesarI siMha, mahA bhayaMkara phaNIdharo paNa damI zakAya che. paNa eka niraMkuza e pitAne AtmAdamAva ati kaThIna che. sarakasamAM hAthI siMha, rIMcha vigere prANIo pAse vividha prakAranA khela karAvavAmAM Ave che. kAraNa ke te prANIo sArI peThe samaje che ke je barAbara ApaNe khela nahi karIe te ApaNA mAthe vija LInAM haMTarane mAra paDaze. gArUDika loke mahAbhayaMkara kALajhALa jevAM sarpone karaMDIyAmAM purIne tene AdhAre pitAnI udarapUti karatA hoya che. karaMDIyAmAM pUratA pahelAM sarponI dADhamAMthI jhera nicovI levAmAM Ave che. AvA mahAbhayaMkara prANIonuM damana karanArA Aje vizvamAM ghaNAM paDayAM che. jyAre sva-AtmAne damanArA viralA che.damana kaho, nigraha kahe; ekanI eka vAta che. vibhAva dazAmAM jatAM AtmAne nigraha karIne tene svabhAva dazAmAM TakAvI rAkhavo tene Atmadamana kahevAmAM Ave che. athavA cAra kaSAya ane pAMca IndriyenAM viSaya vikArathI je AtmAne nivartAva te ja kharUM Atmadamana che. A te AtmAne Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadamana 11. jJAnayegathI damavAnI vAta che. sarakAra ghaNI vAra prajA upara damanane dara chuTa mUkI de che te damananI ahiM vAta nathI. samyakajJAna dazana ane cAritranAM baLe ja AtmAne damI zakAya. che. pU. dharmadAsa gaNI upadezamALAmAM AgaLa vadhIne pharamAve. vara me appA daMto saMjameNa taveNa ya / mA haM parehiM dammato baMdhaNehi vahehi a / kAM tapa saMyama kAM vadha baMdhana mArA vaDe tapa saMyamathI svaAtmAnuM damana thAya e ja mArA mATe zreSTha che paNa pArakAne hAthe vadha baMdhanathI damAvavuM paDe e zreSTha nathI A vAta sAMbhaLIne tamAre eka nirNaya. upara AvavuM paDaze. tapa saMyamathI AtmAne samajIne svecchAthI dama, nahito bhavobhavamAM pArakAne hAthe vadha baMdhanathI damAvavuM paDaze. have eka nirNaya upara AvI jAva. belo ! bhavabhavamAM pArakAne hAthe damAvavuM che ke svecchAthI tapa saMyamathI AtmAne dama che? kAM dame kAM bhAbhavamAM damAvavuM paDaze ? eka bAju tapa-saMyama bIjI bAju vadha baMdhana-A bemAMthI tamAre kaI tarapha DhaLavuM che? tamArA mananuM valaNa kaI tarapha che? AvuM spaSTatayA samajAyA pachI te tamArA manane AkhAya. jheka badalAI ja joIe. pArakAne hAthe AtmA bhavobhavathI. mAra khAto Avyo che, vadha baMdhanathI pArakAne hAthe jIva bhavobhavathI damAte AvyA che, nArakImAM utpanna thayelAM nArake para mAdhAmInAM hAthe damAtAM hoya che. nArakInA jIvone paramAdhAmI. devo aneka prakAre trAza pamADatAM hoya che AgaLa AgaLanAM nArakamAM paramAdhAmI kRta vedanA nathI. tyAM parasparakRta vedanA. che. nArakane kSetrajanya vedanA paNa atitIvra hoya che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 manAvijJAna damananA dAra tiya ca gatimAM utpanna thayelAM jIvAnu paNa aneka prakAre damana thatuM heAya che. gharaDAM baLadane paNa keTalIkavAra tenA mAlika taraphathI leADhAnI Ara bheAMkavAmAM AvatI heAya che. jIMdagI bhara kaSTa veThanArAM pazuene chelle jo mAlikanI ni yatA hAya tA katalakhAnAmAM paNa kapAtravu paDe che. manuSya gatimAM paNa ghaNAM manuSyAne pArakAne hAthe damAvu paDe che. nAkarI karanArAM mANasAne zeThiyAenAM phATAdAra vAkayA muMge meDhe sAMbhaLI levA paDe che. jo sAme melavA jAya teA zeThiyAe keTalIka vAra nAkarI uparathI nIce utArI mUke che. kRpaNavRttinA mAlikA pagAra ghaNA Ache. ApI nAkA pAsethI kAma khUba letAM heAya che. e paNa eka prakAranuM damana nathI teA bIjuM zuM che? keTalIkavAra teA ghara vALA taraphathI paNa tamArA nigraha thatA heAya che. A kAMI jevI tevI zeAcanIya ghaTanA che. bhaNelA cheAkarAothI paNa tamAre dakhA Ine rahevu paDe che. kharuM pUche te tame meATAM mANase te gharamAM pUtaLAM sarakAra rUpe che. gharamAM Aje tamAruM keTalu upaje che te tame sArI peThe samajI zakeA che. kharI rIte te paramAM upajAvavAnA meha mUkIne svamAM upaje tevuM karo. jJAnI purUSA paNa eja kahe che ke svaneme. gAMDA hAthIne jema chuTo na mukAya tema zarUAtamAM sva-AtmAne paNa chUTA na mUkAya. gAMDA hAthI ne chuTA mUkavAmAM AvyA hoya teA AkhA gAmamAM hAhAkAra macAvI de. tema meAhadazAvALA AtmAne paNa chUTo mUkayA hAya te jagatamAM rasAtaLa vALI de. AtmAne dhamaghyAna AdinI pravRttimAM joDIne a'kuzamAM rAkhavA joIe. zarUAtanI sAdhaka dazAvALA jIvA mATe nira'kuzapaNa' ati bhaya'kara che. tevA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmadAmana 13. jIe deva, guru ane dharmanAM AlaMbane AtmArtha sAdhave. joIe. meghakumAra,dhannAjI,zAlibhadrajI vigeree sva-AtmAne vazamAM rAkhyo te teo svarganAM sukhane pAmyA che ane ekAda bhava karIne teo mekSapadane paNa pAmavAnA che. ati ugra evA. tapa saMyamanA pAlanathI teoe AtmAne svAdhIna karyo hato. ane zrI tirthaMkaradeva jevA devAdhidevanuM temane AlaMbana maLyuM hatuM to teo kalyANa sAdhI gayA, jyAre brahmadatta cakravati. e potAnA AtmAne svecchApUrvaka indriyonAM sukha bhogavavA. taddana chUTo mUka hatuM te tenAM phaLa vipAkarUpe Aje temane. AtmA sAtasI naraka pRthvImAM sabaDI rahyo che. durgatinAM dArUNa duHkha bhogavatAM temanA AtmAne keI zaraNarUpa nathI.. zrI uttarAdhyayana sUtramAM bhagavaMte spaSTatayA pharamAvyuM che ke "mAyApiA NhuA bhAyA bhajjAputtA ya ArasA / nAlaM te mama tANAya luppatassa sakammuNA // sva-karmodayathI duHkha bhegavatAM AtmAnuM mAtA, pitA, bhAI bhaginI, putrapautrAdi koIpaNa rakSaNa karavAne samartha nathI. ene mRtyu pAmanArolA ane karaDe ahiM mUkI gayo hoya te pAchaLanAM sau saMbaMdhIjane tenAM dhanane AnaMdathI ahiM upabhega kare. bAkI durgatinA dArUNa duHkha to tenAM AtmAne ekalAne ja bhegavavAnA che. mATe AtmAne chUTo mUkIne viSaya kaSAya ane parigrahAdi dazAmAM tIvrapaNe rAga piSavA jevuM nathI, e viSaya, kaSAya ane parigrahAdida jeTalAM zarUAtamAM sArAM teTalA ja pariNAme bhayaMkara che. - pApanA dAruNa vipAke bhISaNa evI naraka ane tiryaMcagatimAM temaja deva ane manuSya gatimAM jIve aparaMpAra duHkhe bhagavyA che. jJAnI pharamAve che ke he jIva! have te tuM nivedane pAma ane tArA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '14 manovijJAna zuddha svarUpanI bhAvanA karake jethI tArA duHkhano niveDo Ave. anaMtAnaMta kALathI bhavamAM bhamatAM A jIve ekalAM duHkha ane tIvra azAtAnanuM ja vedana karyuM che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM jJAnI purUSa pharamAve che ke tenA pramANamAM eka AMkhanA palakArA jeTalI paNa A cha zAtA vedI nathI ane sukha paNa anubhavyuM nathI. devagati ke manuSya gatimAM thoDAMka alpa pramANamAM jIve je sukha anubhavyA che te anaMtAnaMta kALa sudhInAM naraka ke nigadanAM duHkhanI AgaLa eka bindu tulya paNa nathI. keI jIva A mRtyu lokamAM azAtAnA 'udaye atitIvra vedanA anubhavatA hoya te karatAM paNa naraka gatinI vedanA anaMtagaNI che. tevI tIvratara ane tIvratama vedanAo paNa A jIve anaMtavAra velI che. paramAdhAmI de nArakInAM jInAM zarIranAM rAInA dANa dANa jeTalAM bArIka TukaDA karI nAkhatA hoya che chatAM kAcA pArAnI jema e TukaDA pAchA taratamAM saMdhAI jatAM hoya che. narakagatimAM utpanna thanArAM che kuMbhamAM utpanna thAya che. kuMbhInuM moDhuM ghaNuM sAMkaDuM hoya che ane aMdara utpanna thanAra nArakenA zarIranuM kadajarAmeTuM hoya che.paramAdhAmadeve jyAre kuMbhamAM utpanna thayelAMnArakene kheMcInebahAra kADhetyArenArake tIvraduHkhane anubhavatAM hoya che. naraka gatimAM maMgaLAcaraNamAM ja AvuM tIvra duHkha hoya che. have AgaLanA duHkhonI te vAta ja zI karavI? agnikuMDa upara uMdhe mAthe bAMdhIye paramAdhAmI deve nArakInAM jIvene pakavatAM hoya che. ahiM jema kAcI vastune agnimAM pakavavAmAM Ave tema tyAM bicArA nArakane paramAdhAmIne hAthe pakAvuM paDe che. zeraDInI jema nArakane yaMtramAM pIlavAmAM Ave che. duHkhathI ane bhayathI bhAgatA nArakanI pAchaLa suvara ane kukkarane doDAvavAmAM Ave che. paramAdhAmI deve lehamaya rathanI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmasana 15 sAthe nArakAne joDe che, jenuM dhU sarU jalatI Aga jevu hAya che. praca'Da agninI aMdara mahiSanI jema nArakAne jalAvAmAM Ave che. vilApa karatAM nArakAnI upara DhAMka ane gIdha vigere pakSI AvIne tUTI paDatA heAya che.pakSI vigerenI badhI viNA paramAdhAmI devA karatAM hAya che. dezamAM vidhruNA zakita ghaNI ajaba hoya che. tRSAtura thayelA nArakInAM jIvA pANInI AzAthI vaitaraNI tarapha jAya che, je vaitaraNI nadInI pANInA dhAra astrAnI dhAra karatAM paNa tIkSNu hAya che te dhArathI nArakAnAM zarIra veraNa cheraNa thaI jAya che. vaitaraNI nadImAM ekalA leAhI ane paru jevA padArthAM vahetA hAya che, je > ati malina ane durgaMdhayukata hAya che. uSNatAnA tApathI saMtapta thayelAM nArakInAM jIvA zItalatAnI AzAthIasipatra vanamAM jatAheAyache.paNa te vanamA utpannathavA vALA vRkSanAM paNa talavAranI dhAra jevAM tIkSNa hAya che. tevA patranArakAnA zarIra para paDavAthI zarIranAavayavAchedAIjAyache. paramAdhAmI nArakAne mudgarathI,trizUlathI mAra mAratA hAya che. tRSAtura nArAne paramAmI tapAvelA leADhAnA rasa, sisAne rasa, tAMbAnA rasa parANe pivaDAvatA haiAya che. pUrvabhavamAM mAMsabhakSaNakaranArAoneparamAdhAmI tenAMja zarIranuM mAMsaparANe khavaDAvatA heAya che. ahiM madirApAna karanArAne agni samAna uSNa caramI ane rudhIranu' pAna karAvavAmAM Ave che. ahiM'nI uSNa ane zita vedanA karatAM naraka gatinI vedanA anaMtagaNI che. naraka gatinAM du:khAnu varNana zrI uttarAyana sUtranA ogaNIsamAM adhyayanamAM ane sUtrakRtAMga sUtramAM vistArathI karavAmAM AvyuM che. je vaNa na vAMcatA paNa ApaNe kaMpI uThIe e badhA pApanAM dArUNa vipAke che. jIvanA mAthe AvA duHkhA kAi parANe lAdatu nathI. jIva pAte ja jIvahiMsA mithyA bhASaNa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 manovijJAna mahArabha ane mahA parigrahAdrinAM dhAra pApe| Acare che ane te pApakarmAMnAM ati dArUNa ane kaTuka phaLa jIvane palseApama athavA sAgaropamanAM kALa sudhI naraka gatimAM bhAgavavAM paDe che. jIvathI eka kSaNanu paNa du:kha ke trAsa khamAtA nathI te A jIva palyApama ke sAgaropamanA kALa duHkhamAM kema pasAra karaze ? paNa kama sattA AgaLa koInuM kAMI zANapaNa cAlyu nathI.jIvanu kharU DahApaNa te tekahevAya ke jIva tevA ghArapApaja na Acare kevAmahAbhayaMkara duHkhA dIgha kALa pata jIvane bhAgavavA paDe. hi'sA, asatya, cauya kama vigera gheAra pApakamAMthI virAma pAmelAM jIvAne du tinAM kAI dArUNa duHkha bhogavavA paDatA nathI. jIva ghAra pApa AcarIne narakamAM paDe che teA tene paramAdhAmInAM hAthanAM tIvra du:kha bhogavavA paDe che. mahAraMbha ane mahA parigrahAdvinAM dhAra pApane AcaranArAM manuSyA Aje tAjo ke rAtI pILI meTaramAM pharatAM dekhAya che. paNa bhavAMtaramAM paramAdhAmIne javAba ApavA temane bhAre paDI jaze. eka tA mahArabha ane mahAparigraha e mahA bhayaMkara pApa che ane temAM vaLI jo tIvrapaNe rasa peASAtA heya te jIva bhavAMtaramAM narakAdhikArI thAya che. jIve durgatinAM adhikArI na banavu hAya te| mahAraMbha mahAparigraha, raudra ghyAna, pAMcendriya vadhu vigere je je drutinAM dvAra che te sadaMtarapaNe baMdha karI devA. kadAca kamediye tevA pApeA sevavA paDe te leza paNa hRdayamAM tenI anumeAdanA nahi rAkhavI. AkhA zaheramAM meATAmAM meATA udyogapati huM chuM, AThathI daza mIlanADu mAlika chuM, ApaNI mIlanA mAla bahAra paDe ne tarata khapI jAya che. ApaNI mIlamAM uMcAmAM uMcI yaMtrasAmagrI vasAvavAmAM AvI che. A rIte mahAra bhAdi a Mge manamAM ahaMkAra nahi pASAvA joIe. kadAca AvA udgAra mukhamAMthI nIkaLI paNa jAya, paNa tarata Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadamana 17 pAThe vicAra AvavA joIe ke A hu* mahAra bhAdinI kayAM anumeAdanA karI beThA ! ulaTu' manamAM ema thavu joie ke jIMdagI ghaNI TUM...kI che. AyuSyanA koI bhareAse| nathI. TUMkA gALAnI jIMdagI mATe AvA mahAra bha ane mahA parigrahAdinAM pApa mArezA mATe AcaravA joIe. AvI rItanI vicAraNAthI jIvanI pariNatImAM ghaNI naramAza AvI jAya che. Aje ahi vyAkhyAnamAM koI meTA udyogapati Ave teA tame tene saunI AgaLa esADA che eTale ke tenu sthAna ahiM saunI AgaLa rahe che, tema samajI lejo ke te manamAM jo mahAra'bhAdinA pApa a'ge arerATI paNa nahi anubhavatA hoya te| bhavAMtaramAM naraka gatimAMye tenu sthAna AgaLa che, je samaye ahinAM mIla, kArakhAnAM ke dhanavaibhava koI tenuM rakSaNa karavAne samartha nathI. vaibhava ke mAlamilakatamAM jIva amastA rAga peAkhe che. te vaibhavAdi kharA samaye jIvanu kAI rakSaNa karavAne samartha nathI. tapa saMyamamAM parAkramaphAravavA vaDe karIne jIva peAte ja peAtAnuM rakSaNa karavAne samartha che athavA tevA sAce raste caDAvanArAM mahA puru SAthI jIvanu rakSaNa thaze. bAkI mAvaLa sAthe khAtha bhIDavAnI che. khIjA keAIthI jIvatuM rakSaNa thavAnuM nathI. mukti kinAre pU. upAdhyAya zrI. yaze|vijayajI mahArAja jJAnasAra nAme peAtAnA sva. viracita graMthamAM pharamAve che ke, bibheSi yadi saMsArAd mokSaprApti ca kAMkSasi / tadendriyajayaM kartuM sphoraya sphAra paurUSam // saMsArathI jo tuM bhaya pAmyA hai| ane mekSapadanI prAptine jo tuM aMtarathI IcchatA haiA tA te mATenA A eka ja ameAgha ra Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 mane vijJAna upAya che ke tArI pAse jeTaluM baLa che. jeTalI tAkAta che tene Indriyone jItI levA ugrapaNe pherava. Indriye, mana ane cAra kaSAyane jItI levA e ja kharUM Atma damana che. zamadamamAM to AkhAye mArgane sAra che. aMtaramAM bhavana bhaya lAgyuM hoya to damana e keI duSkara vastu nathI bhavamAM jIva AjakAlathI nathI bhamato anaMta kALathI bhamI rahyo che. chatAM saMsArane hajI aMta Avyo nathI. bhavi jIva ja paribhramaNane aMta lAvI zake che. avinA paribhramaNa kadI aMtana Ave. aMnatakALathI jIva saMsAramAM paribhramaNa karate Avyo che. AmAM beThelAomAM keTalAne have bhavane thAka jaNAya che? arara ! anAdi anaMtakALathI A mAro AtmA bhavamAMbhamate Avyo che. haju paribhramaNane aMta na AvyuM. huM te bhavi hAIza ke abhavi? kharekhara bhavi jIvane A vicAra AvatA tenI AMkhamAMthI daDadaDa AMsu paDe. aMdarathI tenI nasenasa kheMcAya te te aMtarathI vicAre ke A rakhaDapATane have aMta kayAre Avaze e to aMtarathI paramAtmAne vinavato hoya ke nAtha ! have te A bhavamAM bhamI bhamIne thAkya-kaI evI kRpA varasAve ke A paribhramaNane aMta Ave. aMtaranI A rItanI pariNatIvALA jIvane jJAnIe bhavi kahyo che. jene manamAM A rItane saMdehathAya ke huM te bhAva haIza ke abhavite jIva bhavi che tema samajavuM athavA mekSanAM sukhanI vAta Ave ke jenA premama khaDAM thaI jAya te paNa bhavi che. ghAtI karmanA kSaya pachInuM sukha e keI apUrva sukha che. mekSamAM anaMta avyAbAgha sukha che. paugalika sukha e taddana kRtrima che, jyAre mokSanuM sukha ja vAstavika ane sAcuM sukha che. AvI vAtenA zravaNamAM jene khUba rasa paDe te jIva niyamA bhavi che ane samajI levuM ke te mukti nagaranAM daravAje AvI Ubhe che, bhava samudrane kinAre tenA mATe have ghaNe najadIka che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadamana anaMta jIvarAzI ghaNAne evI paNa ciMtA thAya che ke badhA jIva mekSe jaze to A saMsAra khAlI thaI jaze. tevI jarAye manamAM ciMtA rAkhatA nahi. saMsAra keI kALe khAlI thaI javAno nathI ane badhA ja kaI kALe mokSe pahoMcI javAnA nathI. A te eka hakIkta che ane chatAM pahoMcI jAya to tamAre zI ciMtA che? badhA anaMta sukhanA bhakatA ane tene ApaNane to ulaTo AnaMda ho joIe. jo ke atyArasudhImAM anaMta jIvo mokSane pAmyA che chatAM game te samaye kevalI bhagavaMtane pUchavAmAM Ave ke prabhu! atyAra sudhImAM keTalA AtmAo mekSane pAmyA che? kevalI bhagavaMta taraphathI traNe kALamAM ekane eka pratyuttara maLavAne che ke atyAra sudhImAM eka nigodane anaMtama bhAga siddhi gatine pAmyuM che game te samaye pUcho A ekane eka pratyuttara maLaze. siddhanA jIve pAMcame anaMte che. avinA jI. cothe anaMte che ane nigedanA AThame anaMte che caudarAja lokamAM nigedanA asaMkhya gaulaka che. pratyeka galakamAM asaMkhya nigoda che ane eka eka nigodamAM anaMta jIvarAzi che. A to sUkSmanimeda aMgenI ghaTanA che lasaNa, DuMgaLI vagere je bAdaranigoda kahevAya temAM paNa anaMtAnaMta jIvarAzi che. have ATalI badhI jyAM jIvarAzi che tyAM saMsAra kayAMthI khAlI thaI javAne che? A to tamAre mahAna puNyadaya che ke tame manuSya bhavAdinI uMcAmAM uMcI sarvottama sAmagrIne pAmyA che. mATe mokSa mAgamAM puruSArtha e ugrapaNe kare ke maLelI sAmagrI sArthaka thaI jAya. tamArI ujvaLa bhavitavyatAe tamane muktinAM maMgaLa dvAra sudhI pahoMcADI dIdhA che. paNa sAme tamAre, eTale badhe pramAda che ke daravAje Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 manovijJAna AvIne UbhA che chatAM khUMkhAre sarakhe paNa khAtAM nathI, tamArA ghara AMgaNe Avelo mANasa ghaMTaDI vagADe tyAM tame dvAra ughADI Ape che tema ATale sudhI pahoMcyA pachI je puruSArthanI ghaMTaDI vagADo te mokSanAM dvAra ughaDI jAya. kavivara mekSanAM daravAje AvI UbhA cho paNa aMdara dAkhala thavAne eTale ke mokSapadanI prApti aMge hajI je joIe te puruSArtha nathI. keTalAMkane to ema paNa bolatA sAMbhaLyA che ke zuM karIe bhAI? dharma karavAnI to ghaNI IcchA thAya paNa karma kyAM vivara (mArga) Ape che?bhAIzuM karIe? hajI karmanuM jora bahu che, ema bolanArAone huM pUchuM chuM ke karmanuM jora game teTaluM hoya paNa sAme tamAro AtmA paNa kayAM kamajora che? darekane AtmA paNa anaMta zaktine dhaNuM che. karma game teTalA baLavAna hoya paNa aMte to te jaDa che. jyAre AtmA cetana che. karma sattAne haMphAvavAnI tAkAta AtmAmAM paDelI che ane te tAkAta ajamAvavAne atyAre te tamane kharekharo avasara maLe. che, Ama chatAM mukhamAMthI nabaLAM ugAre nIkaLe che te jarAe zebhArUpa nathI. dharma karavAnI ghaNI IcchA thAya paNa karma kayAM vivara Ape che AvA udgAre aMdaranA puruSArthane haNI nAkha - nArA che Aryadeza ane uttama kuLamAM manuSya bhava maLe. devaguru ane dharmanI sAmagrI malI. sagurUne suga maLyo e ja ema ' sUcave che ke kavivara karI ja Apelo che. eTale sudhI pahoMcyAM pachI have karmane doSa deve e to ghora ajJAna che. sItterathI eMsI pheTane reDa hoya ne chatAM koI mANasa kahe ke mAre cAlavuM che 'paNa zuM karuM? rasto bahu sAMkaDo che. bhAIne pitAne cAlavuM nathI ne rastAne vAMka kADhe che. A jIvanI paNa tevIja hAlata che. manuSyabhavAdinI sAmagrI A jIva pApe tene artha Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadamana 21 e che ke, karmasattAe tene vizALa dhorI mArga karI Apyo che. paNa potAne puruSArtha kare nathI eTale doSa kamane Ape che. ane keTalAke to vaLI kALane paNa doSa detAM hoya che. zuM karIe? paDato kALa che. ApaNAthI kAMI banatuM nathI. AvA vacana uccArIne manuSya potAnA puruSArthanAM vegane DhIlo pADI detAM hoya che. eTaluM paNa vicAratAM nathI ke AvA paDatAM kALamAM je ApaNane lokottara evA jinazAzananI prApti thaI che. jina zAzananI zItaLa chAyAne pAmIne AvA paDatA kALamAM paNa ghaNuM sAdhI zakAya che. ekendriya ane vikalendriyAdi paryAyamAM rahelA che to bicArAM karmasattAnI nIce pUrepUrA dabAyelAM che. naraka nigodamAM rahelAM chavo upara paNa karmasattAe potAne barabarane pagadaMDe jamAvela che. e bicArAM jIne kameM vivara Ape nathI ema jarUra mAnI zakAya. bAkI tame eTale sudhI pahoMcyA pachI have zAnAM rodaNAM re che? tamAre te karmasattAnI sAme have barAbaranI Takakara jhIlavAnI che. eTale sudhI pahoMcele jIva ja karma sattA sAme lAla AMkha karI zake. bAkI to kama madArI vAMdarAnI jema A jIvane nacAvI rahyo che. temAM kayAMyajIvane kArI lAgatI nathI, bAkI atyAre tamArA puNya tamane barAbaranI yArI ApI che. tyAM tame kuMbhakarNanI nidrAmAMthI jAgatA nathI. eTale sudhI pahoMcelAM tame je svamAM jAgrata banIne mekSamArgamAM ugrapaNe puruSArtha jagADe to ekavAra A karmamadArInAM dAMta evA khATAM thaI jAya ke, pharI tamAruM nAma na le. karmanI tAkAta game teTalI hoya, paNa jIva je ekavAra svamAM jAgrata bane te karma sattAnAM hAtha evA heThAM paDI jAya ke pharI ucuM mAthuM na karI zake. kaI paNa baLavAna zatru sAme laDavuM hoya te game tevA baLavAna sainikane paNa Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 manovijJAna bIjAno sAtha joIe, jyAre atyAre tamane devaguru ane dharmane sAtha maLe che mATe karmasattA sAme barAbaranI bAtha bhIDI le ke jethI tene khaDe nIkaLI jAya ane AtmA uparathI sadAkALa mATe karmazatruno bhaya TaLI jAya ane AtmA sadAkALane mATe nirbhaya banI jAya. jIvarAzinA vibhAga jIvarAzinAM cAra vibhAga paDe che. bhavi, "abhavi" durmavi, "ane jAtibhavya" jenAM saMsAranuM paribhramaNa bahu lAMbuM nathI. eka pugala parAvarta jeTalAM kALamAM paNa je jIva moDamAM moDe mokSapadane pAme tene bhavi kahevAya. ghaNAM lAMbA gALe jene mekSa thavAnuM hoya athavA eka pudgala parAvartana kALathI je jIvane saMsAra adhika hoya te durbhavi. je jIvane saMsAra anAdi anaMtame bhAge che, je jIvo mokSapadane pAmavAnI cegyatA dharAvatA nathI tevA jI abhavinI koTinA gaNavA. cethA prakAramAM jAtibhavya che. mokSanI yogyatA je jImAM hovA chatAM je jIvo tathA prakAranI sAmagrInAM abhAve kaI paNa kALe mokSapadane pAmavAnA nathI, eTaluM ja nahi, paNa je jIvo kaI paNa kALe avyavahAra rAzimAMthI nIkaLIne vyavahAra rAzimAM paNa AvyA nathI AvatA nathI, ne AvavAnA nathI te jIvenI gaNanA jAtibhavyamAM thAya che. tamane ghaDIbharane mATe manamAM zaMkA thaze ke evuM zuM kAraNa ke e bicArAM jIve uMce ja AvatA nathI ? A rItanI zaMkAnAM samAdhAnamAM jJAnI bhagavaMte e eTaluM ja pharamAvyuM che ke tyAM bIjuM koI kAraNa nathI, paNa te bicArAM jIvanI kaI bhavitavyatA ja tevA prakAranI che ke uMce AvatA nathI.dareka ArasanAM pattharamAM pratimA thavAnI gyatA rahelI che paNa tathA prakAranI kAraNasAmagrInA. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmamana 23 ceAga vinA temAMthI pratimAM banatI nathI. tema melle javAnI je je jIvAmAM ceAgyatA che te badhA meAkSane pAmI javAnA nathI. devaguru ane dharma vigere sAmagrInA ceAga maLatAM je je jIve me kSamAga mAM ugrapaNe puruSArtha kare che te jIvA ja meAkSapadane pAme che. mATe jJAnI puruSA kahe che ke huM Atmana! tane jo bhavanA bhaya lAgyA hAya ane tu je mekSapadanI prAptine aMtarathI IcchatA heA tA tu IndriyAne jItI levA pramaLa puruSArtha kara! sasAra anaMta duHkhamaya che jaMgalamAM siMha kAIthI bhaya pAmatA nathI. mAtra eka agnithI bhaya pAme che. tema samakitI ke je si'hu samAna che te khIjA koithI na Dare paNa sa'sAranA paribhramaNanA Dara tene avazya heAya che. kAraNa ke cAragatirUpa saMsAramAM tene kAMca vAstavika sukha dekhAtu' nathI. tenI e dRDha mAnyatA hAya che ke ekAMtika ane AtyaMtika sukha mAtra meAkSamAM ja che. narakagati ke tiya ca gatimAM te sukha jevu che ja nahiM paN devagati ane manuSya gatimAM paNa duHkhanAM lavaleza vagaranuM vAstavika sukha nathI. je sukha che te mAyAvI sukha che. devAmAM IrSyAane adekhAi ghaNI hAya che. peAtAnAthI adhika vaibhavavALAM devAne joIne amuka devAne manamAM irSyA thayA vinA rahetI nathI. mAnasika saMkaleza devAmAM paNa hAvAthI deva nikAyamAM vAstavika sukhanA abhAva che. tiya ca gatimAM parAdhInatAnAM duHkhanA koI pAra nathI temaja viveka vikalatA paNa tiyaMcagatimAM ghaNI adhika heAya che. tiya ca gatimAM mAlikanI parAdhInatAne kAraNe tiya cAne aneka kaSTo sahana karavAM paDatAM hAya che. temAM A kALamAM tA vaLI meATAM bhAganAM tiya cA katalakhAnAmAM kapAya Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 manovijJAna che. gheTAM bakarAM jevAM bicArAM rAMka prANIone resIja nAkhavAmAM Ave che-jANe A phAnI duniyAmAM tene koI rAkhaNahAra ja nathI. ekalAM potAnAM ja kSaNika sukha sAmuM jonArAM manuSya gAya, baLada jevAM prANIone paNa chelle nirdayarItamarAvInaMkhAve che. A rIte tiryaMca gatimAM paNa koI duHkhanI sImA nathI. manuSya gatimAM paNa Adhi, vyAdhi, ane upAdhi vigerenAM temaja ISTanAM viga ane aniSTanAM saMga, dAridraya, daubhagya vigerenAM aneka duHkho manuSyane bhegavavA paDe che temAM pRdaya hoya te vaLI DIka anukULatA maLe che bAkI pratikULatAne te kaI pAra nathI. A kALanAM manuSya to meTA bhAge thappaDa mArIne moDhAM lAla rAkhe che. bAkI aMtaraMga azAntine kaI pAra nathI. cAragatirUpa saMsAra A rIte anaMta duHkhathI bharelo che. saMsAranuM AvuM svarUpa sAMbhaLyA pachI je jIva abhavi hoya tene ja bhavane bhaya na lAge. bAkI bhavitA kaMpI uThe. anaMta duHkhamaya saMsAranuM svarUpa jANyA pachI bhavine to ema ja thaI jAya che ke A manuSya bhavane pAmIne mAtra mekSa mATeno ja puruSArtha karavA je che. e sivAyanI badhI mahenata aMte mAthe paDavAnI che. ane keI mAnavI eka kareDa varSa sudhI pANI velave rAkhe chatAM temAMthI ghI nIkaLavAnuM nathI. tema A asAra saMsArane tame jIMdagI AkhI kheDyA kare paNa temAMthI tamane sAcuM sukha maLavAnuM nathI, jyAre teTale ja puruSArtha jIva je mokSa mATe kare te keTI kalyANa thaI jAya. dizA badale A jIve atyAra sudhImAM seMkaDe mahApuruSane sAMbhaLyA paNa duHkhita hRdaye jaNAvavuM paDe ke A jIve hajI dizA paNa badalI nathI. tapa saMyama vaDe sva-Atmadamana e ja mokSapadanI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 Atmadamana prAptinA zreSTha upAya che. jJAnInAM eja vacanA che ke sva-AtmAne ja krame.. duniyA AkhI bIjA badhAMne kramavA mathe che. paNa ApaNe ApaNA AtmAne kramavAnA che. AtmAthI ne ane jagatane che kayAMya meLaseDe ke sImADe kayAMya meLa bese teve nathI. paradamana te tiya`ca gatimAM paNa che. khilADI uMdaranuM damana karatI heAya che ane tenu bhakSaNa paNa karI nAkhe che. zvAna vaLI bilADInuM damana kare che jaMgalamAM rahetAM vAgha, varu vigere prANIo paNa anekenuM damana karatAM hAya che. tame paNa dukAnamAM rAkhelAM nAkaranu zuM damana nathI karatAM hAtAM? A rIte paradamana te cAmera cAlu ja che. sAcA a mAM e damana ja nathI. e teA jIvAne rIbAvavAnI ane duHkhI karavAnI vAta che. du:khI karavAnA dhyeyathI keAInuM damana karavAnu hAtu nathI. emAM teA ulTA jIvA trAsane anubhave che. kAine savaLe raste caDAvavA kAMi pagalAM levA paDe te e zreSTha damana che. peAtAnA putrapautrAdi paNa avaLe raste jatAM hAya te temane savaLe raste caDAvavAM joie ane te mATe temanA nigrahu paNa karavA paDe te nigraha paNa karavA joie. temanI upara amuka prakAranAM aMkuza paNa mUkavA joie. ziSya avaLe raste jatA hoya te guru bhagava`te tenA paNa nigraha karavA joie. e zreSTha damana che. kAraNa ke enI pAchaLa svaparanAM kalyANanA hetu che. kAma bhogAdi e durgatinAM kAraNarUpa che. tenI manamAM jhaMkhanA rAkhavI e paNa durgatinAM kAraNarUpa che. ghaNIvAra manuSyo bhAgavIne teTalAM karyAM nathI bAMdhatA jeTalAM ciMtavIne AMdhe che. tamane thaze ke ame teA kAma bhAgamAM ja paDelA chIe. amAre ze uddhAra thaze? te aMgenuM paNa samAdhAna che. pU. haribhadrasUri ceAgadraSTi samuccaya nAmanAM graMthamAM pharamAve che ke-- Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 manAvijJAna bhuJjAno'pi hyasaGgaH san prayAtyeva paraM padam / bhAgavata heAvA chatAM jo temAM anAsakta hAya te te parama padane pAme che. tamAre havethI bhAgavatAM mApa kADhavAnuM che. mApa kADhatAM ja rahevAnuM che ke AtmA temAM lepAceleA keTale che ane virakta keTaleA che. jo lepAyelA hAya te samajavu' sa'sAra hajI ghaNA khAkI che ane aMtarathI virakata hoya teA samajavuM mukti najIkamAM che eTalA mATejajJAnIe icchAnAM nirodhane parama tapa kahyuM che. AtmAne sva dravyanI, sva guNanI, paryAyanI oLakha nathI temAM ja para dravyanI tene jha MkhanA thAya che. svane oLakhIne jo svamAM samAi jAya te aMdaranI badhI jhaMkhanAe maTI jAya ane a Mte caiAtamAM jyAta maLI jAya ane AtmA sadAkALa mATe baMdhanamukata banI ajarAmara sthAnane pAmI jAya. saunI A svarUpe sthiti thAya eja eka aMtaranI. mahecchA. sva * * * * * * * * * * * * * * * * * brahmaca rUpI pAse. jo majabUta hAya te zarIrarUpI imAratane pa, pAvaDara rUpI vhAITavAzanI lAMbI jarUra rahetI nathI ane pAyA ja jo kAcA haze te ekalA vhAiTa vAzathI ImArata TakavAnI nathI. mATe zarIrarUpI imAratanA brahmacaryarUpI pAcA tarapha vizeSa dhyAna devuM joIe ane leAkeA Aje pAyA tarapha dhyAna detA nathI ane elA vhAITa-vAzamAM paDI gayA che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira zrI uttarAdhyayana sUtranA pahelAM adhyayananI gAthAo uparathI Atmadamana e viSaya uparanAM vyAkhyAne zarU karelAM che. zrI tirthakara ane gaNadhara jevA mahAna puruSoe Atmadamana aMgenAM spaSTa vidhAne karyA che ke dareka mumukSuoe pitAnA AtmAne ja dama joIe. ekSapadanI prApti mATene. eja amegha upAya che - pitAnA putrapautrAdi kahyAmAM na rahetA hoya te tamane manamAM keTaluM badhuM lAgI Ave che ane bolI paNa nAkhatAM ho cho ke zuM karIe? A kALamAM peTanAM dikarAM paNa kahyAmAM. rahetA nathI. paNa huM pUchuM chuM ke peTanA dikarA e to dUra vAta. rahI-pahelAM tamAruM mana ane tamArI Indriye tamArA kahyAmAM che? mana ane Indriya sAthe putra pautrAdi karatA te jIvane ghaNo nikaTane saMbaMdha che. duniyAmAM dareka vastunI samatulA jALavavI sahelI che paNa. mananI samatulA jALavavI kaThIna che-mana niraMkuza na bane ane indriyo bephAma na banI jAya e khAsa lakSamAM rAkhavAnuM che.. jJAnInAM aMtaramAM to bhAvaanukaMpA che ke jagatanA jIva mAtranuM kalyANa thaI jAya. saMpattinA svAmI paNa dharma pAmelA na hoya to temanA pratye paNa mahApuruSanAM aMtaramAM. bhAva anukaMpA hoya che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna jeTalAMe AtmA uparanA aMkuza gumAvyo te badhAne duHkhanAM bhAgIdAra khanavuM paDayu che. bhAvinAM titha karanA AtmA rAvaNa jevAMnI kevI hAlata thaI che ? temaNe AtmA uparanA kAbu gumAvyA te temanA AtmA Aje ceAthI naraka pRthvImAM sakhaDe che. AvA bhAvinA mahAna AtmAe paNa peAtAnA AtmA kAbUmAM na rahetAM duga`tinAM dArUNa du:khAne pAmyA che. dha hInanI bhAvayA 28 dha hIna evA cakravita paNa jJAnInI dRSTimAM bhAva anuka'pAne pAtra che, ane dharmAMnA raste caDelA puNiyA zrAvaka jevA Arthika dRSTi e taddana sAmAnya sthitinA zrAvaka paNa atyaMta prazaMsAne pAtra che. dravyayA karatA paNa bhAvadayA ghaNI caDiyAtI che. atyaMta duHkhane anubhavatA taddana nirAdhAra banI gayelA cIthare hAla thaI gayelA manuSyAne joIne athavA duHkhane anubhavatA koI paNa jIvane jotAM manamAM je dayA utpanna thAya te dravya dayA che. ane zrImaMtAInAM ane vaibhavanAM zikhara para beThelAM hAya, paNa paramAnAM mAga thI vimukha anelAM heAya tevAnI manamAM je dayA utpanna thAya te bhAvadayA che. TUMkamAM duHkhInI dravyaDhayA ane doSitanI bhAvayA. anaMtakALathI saMsAramAM bhaTakI rahelAM ane cAragatirUpa saMsAranAM anaMtAnaMta duHkhAne anubhavI rahelAM peAtAnAM AtmA aMgenI paNa manamAM bhAvakrayA pragaTavI joIe. svanI paNa dayA che e te ApaNe samajyA ja nathI. temAM vaLI meTaramAM rAtApILA thaIne pharatAM hAya tenI dayA kAne Ave tevAonAM vaibhavane joI ne te ghaNAMne meADhAmAM pANI AvI jAya che. paNa Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira 29. bhAI! moDhAmAM pANI lAvavA jevuM nathI. lAvavuM ja hoya to. AMkhamAM lAvaje. ane manamAM ciMtavaje ke A bicArA ekalA bahAranAM vaibhavamAM ja rAcI rahyA che. potAnA AtmAnA. vaibhavane to A bicArA oLakhatA paNa nathI. kha vaibhava kevaLajJAna ane kevaLa darzanAdi anaMtAnaMta guNa samu. dAyane je vaibhava te ja AtmAne vaibhava che. jIvane pitAnA. aMdaranAM vaibhavanuM bhAna thayuM nathI eTale ekalA bahAranAM vaibhavane jhaMkhI rahyo che, potAne baMgale hoya, potAnI moTara hoya, bAga-bagIcA hoya, gharamAM rAcaracIluM hoya, havA mATe gharamAM paMkhA vasAvelA heya, ThaMDaka mATe erakaMDIzana vasAvyuM hoya eTale bhAI mAne ke mArA jevA keI vaibhavazALI nathI. paNa bhAI! A badhI puNyanI lIlA che. puNya paravAraze ane pApodaya jAgaze te divase A badhI lIlA eka paLavAramAM sameTAI javAnI che, ane samaya Ave bhalabhalA. cakavationAM paNa puNya paravArI jAya che. udaya tene asta puNyodaya, zudaya, aspRdaya e darekanI pAchaLa udaya. zabda che. duniyAmAM jene udaya tene asta che! mATe padayanAM kALamAM paNa jIve rAcavA jevuM nathI. pApa sarSanI pheNa jevuM che athavA sarpadaMza jevuM che, te puNya uMdaranI kuMka jevuM che. sarpanuM jhera taratamAM mAre ane uMdaranuM jhera rIbAvI rIbAvIne mAre. pRdayamAM jIva Asakta bane eTale pApa baMdhAya. ane pApa udayamAM AvatAM pAchIra duHkhanI paraMparA sarjAya pAdiyamAM tarata duHkha ane puNyadayamAM pAchaLathI duHkha.pu. dayamAM pramAda na paSatA jIva je ratnatrayInI ArAdhanAmAM Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 manovijJAna villAsavALe banI jAya to kAma kADhI jAya ane puNyanI mIThAzamAM ja rAcyA kare to jIvane ghaNuM meTuM nukazAna thaI jAya. puNyAnubaMdhI puNyanA udaya vinA ratnatrayanI ArAdhanAmAM vilAsa pragaTato nathI. mATe mArgamAM puNyAnubaMdhI puNyanI ja upAdeyatA che. bhalabhabhA duniyAmAM pudayane jIravI zakatA nathI ane unmatta banI jAya che. tevA pudayavALA hevA chatAM jJAnInI dRSTimAM dayAne pAtra che. AvuM sAMbhaLyA pachI havethI keInAM paNa hATa-havelI ke baMgalA joIne moDhAmAM pANI nahilAvatA tevA paNa dharmathI vimukha banelAM hoya te manamAM karUNA lAvajo ane pANI ja lAvavuM hoya to momAM nahi paNa AMkhamAM lAvaje ke A bicArAM atyAre te sukhanAM zikhara upara che, paNa sanmArgathI eTalA badhA dUra nIkaLI gayelA che ke bhaviSyamAM UbhA rahevA taLeTImAM ye jagyA nahi maLe ane kayAMnA kayAM du:khanI UMDI khINamAM phekAI jaze pharI anaMta kALe sukha rUpI zikharanAM darzana nahi pAme. - jJAnI zuM vicAre ! rAjA mahArAjAonAM ane zrImatenA vaibhavane joIne ajJAnIne memAM pANI Ave, jyAre jJAnIne meMmAM pANI Ave ja nahi-jJAnI te vicAre ke A bicArA vaibhava ane vilAsamAM evA khUMcI gayelA che ke bhaviSyamAM zuM thaze ema vicAratAM jJAnInAM aMtaramAM karUNAnAM sAgara ubharAya che. jyAre A te jagatanA moTA bhAganAM jIvanI sthiti pilA bilADA jevI che. ekaluM dudha jue paNa pAchaLanI DAMga na jue. jagatanAM che tevI rIte kAmabhegAdimAM sukhane jenArAM che. paNa tenI pAchaLanAM dArUNa vipAkane jenArA nathI je vipAkane jotAM thaI jAya te pitAne AtmA Aje kAbUmAM AvI jAya. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira 31 AjanI duniyAmAM svacchaMda ane svecchAcAre teA mAjA mUkI che. Aje chuTathI vavAnA te jANe meniyA cAlyA che. amAre sAdhuomAM paNa Aje sthiti evI che ke ziSyane jarAka khelatAM AvaDyuM. eTale guruthI chuTA thaI jAya. cAmAsA judA karavAnI guru pAse AsA mAge ! AjJA mAge tyAM sudhI teA hajI ghaNuM sArU --AjJA mAgavAnIe darakAra na rAkhe te guru zuM kare ? A jamAnAnA jherI pavana ceADe amane paNa lAgyA tA che. chatAM zrI jina zAzananI balihArI che. ghaNAM AtmAe gurukuLa vAsamAM rahIne sva--AtmA Aje paNa sAdhI rahyA che. anya saMpradAyA tarapha dRSTipAta karaze te lAgaze ke jaina sAdhue hajI ghaNI ucca bhUmikAe che ane chakakAyanAM kuTAmAM paDelAM gRhasthAnI apekSAe te tee ghaNAM ja mahAna ane ghaNI ja ucca kakSAe che. vyasanathI vratamAM a`tarAya svacchaMda ane svecchAcAra sAme jJAnIo kahe che ke sva upara ja vijaya meLavA dareka para AtmAe kAbU rAkhyA che. paNa mana ane IndriyA para kAbU rakhAtA nathI. tethI vrata, paccakkhANAdimAM paNa ghaNI zithilatA AvatI jAya che. caudaza jevI pava tithInA divase eka ekAsaNAM jevu' vrata karavu hAya te paNa jIva aMdarathI vicAre caDe che. temAM mukhya vicAra te e Ave ke ekAsaNuM teA karI nAkhuM, paNa mAre savAranAM uThatAve'ta cA joIe tenA vinA kema cAlaze ? cA vinA te mArU' magaja ThekANe nahi Ave. mana ane IndriyeTanI gulAmIe te jIvAne ArAdhanAnAM mAga thI kayAMnA kayAM dUra dhakelI mUkayA che, anaMta zaktinA dhaNI AtmA e ghaDI cA ke bIDI vinA rahI zaktA nathI. keTalI parAdhInatA che. tevA vyasanAnA tyAga Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra manovijJAna karavAthI ja vrata, pakkhANAdi karavAmAM vilAsa pragaTe che. jIvanamAM vyasana e bhayaMkara gulAmI che. tenA lIdhe bIjAM meTA kharcA paNa ghaNAM UbhA thAya che. mATe jIvanamAM svAdhInatA keLavIne svecchAthI sahana karatAM zIkhe. parAdhI napaNe te jIve atyAra sudhImAM anaMtakALathI ghaNuM veTheluM che. have to jeTaluM veThAya teTaluM zAntithI svAdhInapaNe veThI le. svavazatAnI sAcI guNavattA AcArAMgasUtranI TIkAmAM pU. zilAkAcArya pharamAve che ke saha kalevara ! duHkhamacintayan svavazatA hi punastava durlabhA / bahutaraM ca sahiSyasi jIva he paravaze na ca tatra guNo'sti te // he Atman ! manamAM kaI paNa prakAranuM ArtadhyAna karyA vagara prazana cira sahana kara ! sukha duHkhAdi aMgenA keIpaNa prakAranAM manamAM vicAre lAvyA vagara samatA bhAve sahana kara arara ! mArI para eka pachI eka uparAuparI duHkha AvyA kare che. have huM zuM karuM? kayAM jAuM? mAruM zuM thaze. Aje mArI paDakhe keI nathI upara Abhane nIce dharatI che. arara ! A zuM thavA beThuM che? A badhA duHkhomAMthI mAre kayAre chuTakAro thaze. duHkhanA prasaMge AvA badhAM nabaLAM vicAre manamAM lAvavA e paNa eka prakAranuM ArtadhyAna che. AkaMdana, rUdana, zoka niHsAsA nAMkhavA mAthAnA vALa kheMcavA e badhA Ata dhyAnanAM lakSaNe che- ' Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira 33 mATe kahe che ke AvA kAI paNa prakAranAM namaLAM vicArA manamAM lAvyA vagara udayakALane samatA bhAve bhAgavI le. kAraNa ke huM Atman ! tane madhu sulabha che paNa svAdhInatA ati dulabha che. he Atman ! te parAdhInapaNe ghaNAM kaSTa sahana karyAM che. chatAM tane tethI leza paNa guNa thayA nathI. baLada, gAya, bheMsa, gheTAM, bakAM, pazu pa'khI vigere prANIe parAdhInapaNe kSudhA, tRSA, vadha aMdhana vigerenAM aneka kaSTo sahana karatAM najare jovAmAM Ave che. chatAM te jIvA sakAma nirjarAnAM phaLane pAmI zakatA nathI. kAraNa temAM parAdhInapaNe sahana karavAnu che. jyAre muni bhagava'tA leAca vihArAdinAM kaSTo svAdhInapaNe svecchAthI sahana karatAM hAvAthI teo Dagalene pagale sakAma nija rA sAdhe che--jIve parAdhInatAmAM rahIne jeTaluM sahana karyuM che tenuM varNana thaI zake tema nathI jyAre svAdhIna paNe samatA bhAve sahana karavAnA apUrva avasara te kyAreka ja male che. eTalA mATe te muni bhagava MtA game tevA upasargAdinAM prasaMge paNa pIche haTha karatA nathI te samajatA hoya che ke svAdhIna paNe sahana karavuM emAMja kharI nija rA che-- dhanya avasara raNa sagrAmamAM parAkramI gajarAja jema mekhare hAya che tema parisa ane upasaga nA prasa`ge muni bhagavaMtA paNa meAkhare UbhA hAya che. zatru pakSa taraphathI game tevI khANavarSA thAya chatAM zUravIr gajarAja pIche haTha kare nahi-tema jIvaleNa upasanA prasa Mge paNa muni bhagavaMtA pIchehaTha karatA nathI. e tA upasarga karanArane paNa mitra samAna lekhe.. uparAuparI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna upasarvAM AvatAM hAya ane aMdaramAM samatArasa vRddhine pAmatA hAya, munie mATe ethI bIjo koI dhanya avasara nathI. tema azAtAnA uddaya kALamAM paNa mahApuruSA ghaNI nirjarA sAme che. azAtAnA uce tanamAM mahAbhaya kara vyAdhi lAgu paDaye hAya ne tevIja manamAM apUrva samAdhi anubhavAtI hAya pachI zuM bAkI rahe! dRSTAMta 34 A prasaMgamAM sanatakumAra mahAmuni prakhaLa dRSTAMtarUpa che krikSA aMgIkAra karyA pachI sAtaso varSa paryaMta temanAM zarIramAM mahAbhayaMkara vyAdhio rahI, paNa mananI samAdhi kayAre paNa chuTI nathI. khasa Aja kharI aMtarAtmadazA che. parIkSA levA mATe AvelA deve paNa chakka thaI gayA. devA dhannavaMtarInuM rUpa laIne AvelAM hatA. sanatkumAra mahiSa ne kahe che ke ApanA zarIranI cikitsA karavA AvyA chIe. mahaSi kahe che keAi evI davA Ape! ke bhava vyAdhi maTI jAya. devA kahe che e vyAdhithI te ame paNa gherAyelA chIe. mahiSa e tarata kahyuM teA pachI tame peAte rAgI ane khIjAnAM roga maTADavA nIkaLI paDayA che. ! zarIranAM roga maTADavAnI davA te mArA zarIranAM maLamUtramAM bharI paDI che. thADAka pratyeAga paNa karI khatAnyeA. devA tA AbhA banI gayA. a Mte mULa svarUpamAM pragaTa thayAM ane mahApuruSanAM pagamAM paDI gayA. mahApuruSanI niHspRhatA temanAM hRdayamAM vasI gaI. indre prazaMsA karI te karatAM paNa mahAtmA temane savAyA lAgyA. mAnavI dareka vastumAM niHspRhatA dAkhavI zake che, paNa zarIramAM niHspRha rahevuM e ghaNIja agharI vAta che. --dehAdhyAsa chuTe tyAre ATalI niHspRhatA Ave che. dehAdhyAsa chuTe te AtmA ka`nA karyAM maTIne jJAtA ne dRSTA banI jAya. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira 35 sAta varSa sudhI zarIramAM roga rahyA. sanatakumAra munie svAdhInapaNe ghaNuM sahana karyuM. basa A rItanI svAdhInatA ja jIvane ati durlabha che. A eka lekamAM keTalAya zAnuM dohana AvI jAya che. mAnavI A eka zleka para uMDANathI ciMtavanA kare to jIvanamAM tejanA puMja relAI jAya ane timira vikharAI jAya. saMkSepamAM sAra vyAsa maharSie aDhAra purANa lakhyAM, jemAM lAkhAne kareDa pramANu kSeka racAyelAM che, ziSya kahe che. prabhu A ta. Ape lAMbu lAMbu lapasIMdara karyuM. ATalA bleke vAMcavAmAM ja jIdagI lagabhaga pUrI thaI jAya, pachI AcaravuM kayAre ? mATe kRpA karIne daza vIsa kalAkamAM ja aDhAre purANano sAra amane samajAvI de -vyAsajI kahe che ke ATalAM daza vIza lekamAM zA mATe samajAvavuM paDe ? tamAre aDhAra purANane sAra jIvanamAM Acara ja hoya to mAtra ardhA zlokamAM samajAvI dauM! ziSya kahe che, te to prabhu ApanI asIma kRpA ! have aDhAra purANane sAra mAtra aradhA kalekamAM samajAvatA vyAsajI kahe che. aSTAdazapurANeSu vyAsasya vacana dvayam / paropakAraH punyAya pApAya parapIDanam // aDhAra purANanAM sArarUpe vyAsajInAM be vacane che. paropakAra jevuM duniyAmAM kaI mahAna puNya nathI ane parapIDana jevuM kaMI pApa nathI. anAdithI jIva parapIDanamAM paDe che. temAM dArUNa duHkha bhagavate Avyo che. pitAne sukhI thavuM che, 'paNa bIjAne pIDA ApavI che. kayAMthI sukha maLavAnuM che? Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 manovijJAna padayathI sukhI thavAya che ane puNya upArjana karavA paropakArAdinAM kAryo karavA joIe. chevaTe bIjA koIne pIDA te na ja pahoMcADavI joIe. - zrI bhadrabAhu svAmI spaSTatayA AcArAMga sUtranI niryukitamAM pharamAve che ke : ___ "sAyaM gavesamANA parassa dukakha udIraMti / pitAnA mATe zAtAnI gaveSaNa karanArAM anekene azAtA. utpanna karatA hoya che. temAM pachI chae cha kakAyanA jIvonuM ghANa vALI nAkhe che. jarAka potAnAthI garamI sahana na thAya eTale tarata paMkhA cAlu kare-athavA naLanI nIce hAvA besI jAya. temAM ema na vicAre ke A mArA najIvA zAtAnA sukha mATe keTalAya vAyukAya ane aSkAyanA jIvonI virAdhanA. thaI jAya che. zarIrane puSTa banAvavA keTalAMka iMDA jevI abhakSa vastuonuM paNa bhakSaNa karatAM thaI jAya che, paNa temAM ema na vicAre ke mArA zarIranAM kSaNika sukha mATe huM A zA mATe aneka jIvane trAsa pamADI rahyo chuM ? bIjAne azAtA. pamADanArA kaI bhave zAtA nahi pAme. araNya rudana parapIDeha sUkSmApi, varjanIyA prayatnataH / pU. haribhadrasUri cagadaSTisamucaya graMthamAM pharamAve | sUphama evI paNa parapIDAne prayatnapUrva parityAga karavuM joIe. AvI vAte Aje uccAravI kenA samakSa ? Aje te bhArata jevA dezamAM comera ekalI saMhAralIlA cAlI Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira 37 rahI che. bicArA nirAdhAra ane muMgA prANIonu Aje kAi dhaNI nathI. ame AvI vAte pATa upara uccArIe e amArU eka prakAranu N araNyarUdana che. moMgalamaya vANI uccAravAmAM Ave che, paNa jhIlanArAM nathI. jo ke sabhaLAvanArane ekAMte lAbha che. paNa jhIlanArAM hAya tA ghaNA meATAM lAbhanuM kAraNa thAya. nirdoMSa pazuonAM saMhAranI vAta sAMbhaLIe tyAre a MdarathI hRdaya kaMpI uThe che. ane sarakAra paNa paradezamAMthI huMDiyAmaNa meLavavA e sa'hAralIlAne uttejana Ape ja jAya che, kharekhara ! jyAM rakSaka bhakSaka ane tyAM e bicArAM nirdoSa muMgA pazuo kenI samakSa phariyAda noMdhAve ? saMhAra aTakAvavA dareka manupyAe yathAzakita peAtAnAthI banatA bhAga ApavA jAIe. jJAnIo teA pharamAve che ke prANane bhAge paNa anya jIvAnI rakSA karavI joIe. saMsAramAM sukha utAravuM che paNa A saMhAra cAlu che tyAM sudhI sukha kayAMthI utarI AvavAnu che? rAjIdA hajArAnI sa khyAmAM pazue kapAya che tenA niHsAsA A dezane nahi lAgatA haiAya ? sukhanuM sva` nIce utAravuMhAya te darekane zAntithI jIvavA teA che ! ApaNe koI ne prANa ApI zakatA nathI teA koInAM prANa levAnA ApaNane ze| adhikAra che ? ApaNA taraphathI sau jIvAne abhayadAna maLavu joIe. anya jIvA pratinI sukSma evI paNa parapIDAnA tyAga karavA. ATalAmAMtA pU. haribhadrasUrie ghaNuM kahI nAkhyu che. AArI nasa pU. vIravijayajI mahArAja pUjAnI DhALamAM kahe che ke, "prANa jAye ehavI vAka kene na kahIye re' Avo Avo joAdAnA kata ama ghara Avo re" Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 mane vijJAna sAmA mANasanAM dilane AghAta lAge tevA kaTu vacane paNa keIne nahi kahevA joIe. tyAM koIne haNavAnI to vAta ja kayAM rahI. sAmA mANasanI lAgaNI dubhAya tevA vacana kahevA e paNa eka prakAranI vAcika hiMsA che ane koInuM manathI paNa kharAba ciMtavavuM e mAnasika hiMsA che. A samajaNa e ja jaina darzananI dherI nasa che-sAmAnA dene. paNa khyAla evI rIte sumadhura bhASAmAM Apavo joIe ke te jIva haLakamI hoya to sudharI jAya. chevaTe adharma te na ja pAme. keIne kAMI kahevuM hoya to kahevAnI paNa rIta hoya che. jJAnanI sarvArAdhakatA vyAsajIe ane haribhadrasUrie ardhA ardhA kalAkamAM te ghaNuM kahI nAkhyuM che. vizvamAM jJAna ane jJAnInI balihArI che. mokSamArgamAM paNa jJAna e sarvArAdhaka che, to kiyA e dezArAdhaka che. kriyAnI amuka kALa maryAdA che. jema sAmAyikane kALa be ghaDIne che, tema pauSadhane paNa amuka kALa che. cAra praharano. athavA ATha praharane paNa amuka kALato nakakI ja che. teTalokALa pUro thAya ke tarata sAmAyika ke pauSadha pAravAnuM dila thaI jAya eTalA mATe kiyA dezArAdhaka che. jyAre jJAnanetevI kALamaryAdA nathI. jIva potAnA jJAna svabhAvamAM niraMtara ramaNatA karI zake che pachI vana vagaDAmAM ke koI parvatanI girikaMdarAmAM beThele hoya? jyAM beTho hoya tyAM jJAna svabhAvamAM ramaNatA karI zake che. jema dravya sAmAyikamAM pratijJAthI baddha thayA paNa bhAva sAmAyikamAM AtmAne rAkhavuM hoya te sadA kALa mATe rAkhI zakAya che. sAmAyikane amuka kALa khare, paNa samatA bhAvamAM Atmane rAkhe heAya to tene keI kALa nathI. jo ke jIvanamAM adhyavasAyato badalAyA ja kare che, paNa abhyAsanA baLe jIvane Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira 39 samatA bhAvamAM sthita banAvI zakAya che. ane sAmAyika paNa samatA bhAvanI prApti mATe ja che. nizcayathI te AtmA e ja sAmAyika che. bhAva sAmAyikanI prApti mATe dravyasAmAyika che. bhAva sAmAyikanAM lakSe dravya sAmAyika thAya to ja jIvanamAM samatA Ave. be ghaDIne kALa pUro thAya eTale sAmAyika pALI levAya che. paNa samatA bhAvanAM saMskAra rahI javA joIe. pharI pAchA mULa svarUpamAM sAmAyika karIne ghera Ave hajI be pAMca mInITa na thaI hoya tyAM sAsu vahu vacce ghaNIvAra kacho thaI jAya che. tyAM kahevuM paDe ke sAmAyika karI AvyA paNa samatA tyAM upAzrayamAM ja mUkatA AvyA. A kathana eka sAsu vahu mATe nahi paNa dareka mATe samajavAnuM che. varSothI dharma karatA hoIe ane jIvanamAM samatA na Ave e ema sUcave che ke dharma dharmanI rIte thato nathI. upAzrayamAM sAmAyika pALIne kaTAsaNA ane caravaLAne ghaNAM khIMTIe TIMgADe che. bhegebhegI samatAne paNa khIMTIe TIMgADI detAM lAge che. sAmAyika pALIne jevA ghera gayA hoya ne vahumAMthI kene karamAMthI keke zeDIka bhUla karI hoya tyAM tenI upara vIjaLInI jema tUTI paDe. tarata ja mULa svarUpamAM AvI jAya. e ja ema sUcave che ke upAzrayamAMthI sAmAyika karIne ghera AvanArAM samatAne tyAMja mUkatA Ave che. nahito to koke bhUla karI hoya te zuM tene kAMI kahevuM heya te zAntithI na kahI zakAya. samatAmAM rahevA mATe sAmAyika karavAnI che. sAmAyika te mATe abhyAsa che-trasa hoya ke sthAvara hAya, zatru hoya ke mitra hAya sarva jIvo pratine je sarakho samabhAva tene kevaLI bhagavaMtanAM zAzanamAM sAmAyika kahevAmAM Ave che. koI paNa Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna AtmA prati manamAM roSa na rahe ane sarve prati manamAM samabhAva AvI jAya te ja sAmayika che. samatAnI AtmAmAM Avaka thAya e ja sAmAyikane spaSTa artha che. gharamAM dikarI hoya ke vahu hoya, bhaNele dikare hoya ke abhaNa hoya, kamAvanAre dikare hoya ke gharamAM besIne khAnAro hoya badhAM upara samadaSTi te ja sAmAyika che. kaSAyone nirodha e paNa apUrva siddhi viveka kare paNa manamAM eka prati rAga na joIe. ane bIjA prati dveSa na joIe. kadAca rAgadveSa rahetA hoya te temAM tIvratA na rahevI joIe. jema jema sAdhanAnA mArgamAM AgaLa dhapatA jaIe tema tema aMdaranA atyaMtara zatru nabaLA paDavA joIe. A kALe vItarAga cAritra nathI. sarAga cAritra che. paNaaMdaranAzatruone nabaLApADI zakAya che. sarAga caritramAM savathA kaSAya rahitapaNuM nathI hotuM paNa udayamAM AvatA kaSAyane nirodha jarUra karI zakAya che ane e paNa kAMI jevI tevI siddhi nathI. mahAna siddhi che. sAdhyanA lakSe A kALamAM paNa dharma kriyAo thAya te aMdaranA zatruo nabaLA te jarUra paDe! jema aMdaranA rAgadveSAdinuM baLa tUTe tema AtmAnuM baLa vadhe che. svabhAvadazAnuM pariNAma jJAnanI sarvArAdhakatA eTalA mATe che ke AtmA dhAre te pitAnA jJAna svabhAvamAM sadA ramaNatA karI zake che-AtmAne tamAre ramADe ja che te jJAna svabhAvamAM ramADo ! parabhAvamAM zA mATe jamADe che? uttarottara AtmAmAM zubha adhyavasAya lAvavA tene ja svabhAvanI ramaNatA kahevAmAM Ave che. adhyavasAya te badalAyA kare paNa zubhanI dhArA na tUTavI joIe. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 teja ane timira - sAdhakadazAmAM vacamAM kyAreka azubha bhAve AvI jAya to tene jAgRtipUrvaka haTAvI devA joIe. mRtyu pAmelAM kaeNI "paNa prANIne jema gharamAM rAkhatA nathI tema azubha - bhAvone paNa manamAM nahi rAkhavA joIe-zubhanI saMtati (paraMparA) jaLavAI rahevI joIe. vimAnamAM ke meTaramAM besIne musApharIe nIkaLela manuSya paNa potAnA jJAna svabhAvamAM aMdaranI saMpUrNa jAgRti hoya to pariNamana karI zake che. kAraNa ke jJAna ane AtmA banne judA nathI. abhinna che. jJAna e ja jIvano svabhAva che. - rAgamAM jIva pariName e jIvano svabhAva nathI vibhAva che. paNa jIva moTebhAge vibhAvamAM ja pariNamato hovAthI jANe vibhAvane " ja potAne svabhAva mAnI lIdhuM che. sadgurunAM samAgame jIvane potAno svabhAva samajAya che jJAna svabhAvamAM pariNamananI A paraMparA eja jJAnanI sarvArAdhakatA che. suvarNamAMthI jeTalI vastuo bane te badhI suvarNamaya ja heya pachI bhale kuMDaLa bane kaMkaNa bane, ke kaDAM bane tema jJAnInAM aMdaranA bhAva paNa jJAnamaya ja hoya. bhale aMdaranA bhAva badalAyA kare paNa jJAnI banatA sudhI zubhamAMthI azubhamAM na jAya. potAnA aparAdhInuM paNa e manathI kharAba na ciMtave. lehamAMthI jeTalI vastuo bane te badhI jema lehamaya hoya tema ajJAnInAM aMdaranA bhAve ajJAnamaya heya. jarA pitAnI upara duHkha paDe ke doSa bIjAne Ape. nimitta upara ja oDhADe, are! phalANAe mArUM nikaMdana kADhI nAMkhyuM; phalANe te mArI pAchaLa ja paDyo che. enAthI to huM herAna herAna thaI gayo. A svarUpe pariNamana cAlyA kare temAM zubhabhAvo kayAMthI pragaTe? e to pragaTe AkhI aMdaranI daSTi paTAya tyAre. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 manovijJAna du:khanA prasaMge paNa jJAnI bIjA koIne deSa na ApatAM pitAnA karmodayane vicAra kare che ane chelle te karmane paNa. doSa na ApatAM potAnA AtmAne doSa Ape che, ane vicAre che ke karma bicArA zuM kare?tene bAMdhanAro te huM pote chuM. mATe mAre AtmA ja doSita che. lakSmI cAlI jAya te paNa jJAnIne ArtadhyAna na thAya. e samaye paNa jJAnInuM pariNamana jJAnamaya heya. lakSmI cAlI. jAya temAM navAI zI che, lakSmI svabhAve capaLA che Ane ja jJAnamaya pariNamana kahevAya. ISTano viga thAya tyAre paNa jJAnI. zAka na dhare ane vicAre ke jeno saMga teno viyoga che ja. zeka zA mATe karavuM paDe. saMga ane viyega eto anAdinI, ghaTamALa che. padArtha mAtranI anityatA vicAre. saMsAranI azaraNamayatA vicAre eTale jJAnIne zeka na thAya. ajJAnI jyAM mAthA pachADe tyAM jJAnI hAtha paNa na pachADe vastugate jyAM vastune jANI lIdhI hoya tyAM jJAnIne harSa paNa zene hAya. ane zeka paNa zeno hoya. mATe tame paNa aMtaramAM jAgRti evI keLo ke zubhanI paraMparA tUTI na jAya ane akhaMDapaNe jaLavAI rahe ane paraMparAe zubha bhAvonI prakRSTatA thatAM. AtmAmAM zuddhatA pragaTI jAya. zubha ja paraMparAe zuddhinuM kAraNa bane che. basa sAdhanAnI A ja kharI pagadaMDI che. bIjI lAIne je caDI gayA to pharI pAchA gherI mArga para AvatAM juganAM juga viti jaze chatAM mArga hAthamAM Avaze nahi. jJAnInI balihArI jJAnI kahevAtA paNa kyAreka mArga cUkI jAya che chatAM, samyagajJAnI pharI pAchAM mArga upara AvI jAya che. ekavAra samyakatvanA pariNAmane pAmele jJAnI puruSa kadAca mArgathI dUra : Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira 43 paNa phe kAI gayA hAya chatAM chevaTe adha puddagalaparAvata jeTalA kALamAM jJAnI puruSa pharI pAche mULa mAga upara AvIne Ubherahe che. dArAthI parovAyelI sAya khAvAtI nathI ane kadAcakhAvAi paNa jAya te paNa pAchI jaDI jAya che. jJAnI puruSane paNa dArAvALI sAyanI upamA che. jJAnI mAga upara heAya che. kadAca cAreka kAi tathA prakAranAM kamanAM udaye mAgathI bhraSTa paNa thaI jAya te. paNa hamaNAM ja upara varNavI gayA teTalA kALamAM te jJAnI jarUra mArga upara AvI jAya che ane tene karmAMnI utkRSTa sthitinA aMdha paDatA nathI. teTalA kALa paNa vadhAremAM vadhAre che. vI'dhelA meAtIne pharI vIMdhavuM na paDe. kadAca temAM kacara. paNa bharAI jAya chatAM vIMdhAvavuM na paDe. tema jJAnI mAthI calita paNa thaI jAya chatAM tenAmAM evI ucI pAtratA hAya che ke aMte amuka kALamAM te te meAkSa padane pAmI jAya che. anya bauddha danavALA paNa jJAna sahitanI kriyAne suvarNa ghaTa samAna kahe che. suvarNaghaTa kadAca bhAMgI paNa jAya. te paNa tenA suvaNa bhAvane na cheDe tema jJAnI paDavAI paNa . thaI jAya chatAM tenAM aMdaranAM adhyavasAya eTalA badhAM tIvra. sakalezavALA thatA nathI ke jethI aMtaHkoTAkoTI sAgaropamathI adhika sthitinA aMdha tene paDe! jJAnI samyakajJAna sahitanI kriyAthI paDI paNa jAya teA paNa tene karmInI adhika sthitine aMdha paDatA nathI suvaNa ghaTa bhAMge te paN sAnA tarIkenI te tenI ki Mmata upaje ja, jyAre mATIne ghaTa bhAMgI jAya te tenI zuM ki Mmata Ave tema ajJAnI mAga thI cyuta thaI jAya. te tenI kazI kiMmata akAvavAnI nathI te te kriyA karIne paNa ana'takALa rakhaDavAnA che avigame teTalI kriyA kare chatAM rakhaDe ja che ne ? jyAre jJAnadazAnu` kharUM' mUlyAMkana e ja che. ke meADA ke vahelA jJAnI zivasukhane sAdhe ja che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 44 mane vijJAna daTAta naMdiSeNa maharSinA draSTAMtathI A AkhI ghaTanA khUba sArI rIte samajI zakAze. agharAmAM agharA viSayane paNa draSTAMtathI ghaNuM sahelAIthI samajI zakAya che. naMdiSeNa pUrvAvasthAmAM rAjagRhI nagaramAM zreNika mahA- rAjAnA putra hatA. pAMcaso mahArANIo sAthe temane paraNAvavAmAM AvyA hatA. prabaLa puNyano udayakALa vartato hato. paugalika sukha bhogavavA aMgenA badhA aMgo temane sAnukULa hatA. elI jhaMkhanA kare saMsArika badhI sAnukuLatAo maLatI nathI. sAnukuLatAo maLI AvavI temAM puryodaya prabaLa kAraNarUpa che. naMdiSeNa tIvra puNyadayavALA hatA. ekavAra rAjagRhI nagarInI bahAra udyAnamAM vIra bhagavAnane samavasarelAM jANIne naMdiSaNakumAra vaMdana karavA bahAra udyA. namAM jAya che. bhagavAnanI divya vANI sAMbhaLatA naMdiSeNa pratibedhane pAme che ane pitAnA mananI amuka zaMkAonuM samAdhAna thaI jatAM tarata ja bhagavAnanI samIpe dIkSA aMgIkAra karavAnI pitAnI bhAvanA vyakta kare che. hajI to bhagavAnane samAgama thaye tyAM te eka kSaNavAramAM AkhA saMsAra uparano meha utarI gayo. bhagavAnanI va NIe naMdiSeNanA AtmA upara kaI e. to jAdu karyo ke pAMcaso apsarA jevI strIo uparanI paNa mamatA eka paLavAramAM utarI gaI ane dIkSA levAne taiyAra - thaI gayA. tame ATaATalA vyAkhyAno sAMbhaLe che, paNa tamArAthI ekAda uparanI e mamatA mUkAtI nathI. kadAca eka dhaDAke vastu na mUkI zakAya paNa tenA uparanI mamatA cheDI zakAya che. mamatA chuTe ane samatva Ave eTale chele samAdhi sulabha banI jAya. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira 45.. anero utsAha naMdiSeNa bhagavAnane vinaMtI karavA pUrvaka kahe che ke he trilekanA nAtha, prabhu dIkSA ApavA vaDe karIne mArA AtmAne Apa uddhAra kare. prabhu, kahe che, he vatsa ! tAre bhegAvaLI kamara bhegavavAnA bAkI che. mATe hamaNAM tuM dIkSAne Agraha na rAkha, eja samaye AkAzavANuM paNa thAya che ke he naMdiSeNa!tamAre hajI bhega karma bhegavavAnA ghaNAM bAkI che mATe dIkSAnI utAvaLa na kare e evI AkAzamAMthI divyavANuM thAya che, chatAM naMdipeNa manane draDha karIne bhagavAnanA varada haste dIkSA aMgIkAra kare che ane bhagavaMte paNa bhAvi anyathA na thAya ema jANIne dIkSA ApI. naMdiSeNa e samaye eTalA badhA utsAhamAM hatA ke khudA bhagavAne temanA bhegAvalI karma aMgeno ullekha karyo chatAM bhAvanAthI calita thayA nathI. dIkSA ApIne bhagavAna naMdiSeNa munine sthavira muni bhagavaMtane soMpe che. naMdiSeNa muni jJAna ane dhyAnanI sAdhanAmAM eTalA badhA nimagna bane che ke thoDAka ja samayamAM daza pUrvanA. abhyAsI jAmI jAya che. tapamAM paNa utkaTapaNe vIrya pherave che. chaThTha aThThamAdiati duSkara tapanA prabhAve teo aneka labdhiothI . saMpanna bane che. tapanA prabhAve ja labdhio pragaTe che. tapanA prabhAve labdhio pragaTe paNa pragaTelI labdhio charavAvavI. joIe. jIvanamAM pacAvavuM e sahelI vAta nathI. Aje tevA. keI labdhisaMpanna dekhatA nathI. paNa A kALanA jIvamAM jIravavAnI e kayAM tAkAta che? pUrvakALanA puruSa te merU samadhIra ane sAgara sama gaMbhIra hatA. zAsana rakSAnA kAryamAM, ja teo zakti pheravanArA hatA. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 manovijJAna daSTirAganI kharI vyAkhyA vyakti prabhAvanAmAM paDI janAra te puruSa na hatA. kevaLa zAsana rakSAnA kAryamA ja potAnuM sarvasva samarpaNa karanArA te puruSa hatA. je kaI temanA paricayamAM Ave tene paNa zAsanarAgI banAvanArA te puruSa hatA, nahi ke vyaktirAgI banAva nArA-vyakti rAgamAMthI daSTirAga janme che ane dRSTirAge te A kALamAM dATa vALyo che. kudarzana pratyene rAga jema daSTi- rAga che tema ekAda vyakti pratyene rAga te paNa daSTirAga ja che. Aje A paDatA kALamAM ghaNA evA zrAvake che ke jemane - amuka ja samudAyanA sAdhu mAnya hoya che. bIjA samudAyanA sAdhuonuM vyAkhyAna sAMbhaLatA paNa temane mithyAtva lAgI jAya che. A haDahaDate daSTirAga nahi te bIjuM zuM che? mArgamAM sthita dareka mahApurUSone sAMbhaLavA joIe, dareka mahApuruSonuM kSapazama bhinna hoya che. mahApuruSone sAMbhaLavAthI samyaktva guNanI puSTi thAya che. kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcAryajI pharamAve che ke kAmarAga ane neharAgane sahelAIthI nivArI zakAya che, jyAre pApI e daSTirAga sajjane mATe paNa durucheda che. jemAM e rAga baMdhAI jAya te nirguNa hoya to tene daSTirAgI guNa mAnI le ane mahAna guNI kahevAtA puruSone paNa nirguNa mAnI le. daSTirAganI Aja kharI vyAkhyA che. mUDha che te dRSTirAganA piSaNane ja samakti mAnI letA hoya che svAvAdanI rIte vastu tatvanI vicAraNA karanArA ane dareka mahApurUSane samadRSTithI bhajanArA A kALamAM viralA che. samakti ete AtmAnA pariNAmanI vastu che. AtmA arUpI che tema tenA guNa paNa arUpI che jJAnaguNanI jema samakti e paNa AtmAno mahAna Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 . teja ane timira guNa che. AtmA samyakazraddhAnathI bhraSTa thAya tyAre ja te samya. kitvanA pariNAmathI cuta thAya che. karmasattA daDha niradhArane nirAdhAra banAvI de mULa vAta upara AvIe. A bAju tapanA prabhAvathI naMdiSeNa munine aneka labdhio te pragaTa thaI paNa bIjI bAju bhegAvalIka rmanA lIdhe kAmavAsanA paNa temanAmAM tIvrapaNe vRddhine pAmatI jAya che. naMdiSeNa munine e bAbatane paNa manamAM pUrepUre khyAla che ke bhagavAne niSedha karyo hovA chatAM meM saMyama aMgIkAra karyo che. eTale kAmavAsanA upara vijaya meLavavA potAnI banatA badhA prayAso kare che. emaNe daDha niradhAra karyo che ke meM aMgIkAra karelA vratane bhaMga nahiM thavo joIe, chatAM karmodaya vastu evI che ke keTalIkavAra bhala bhalAnA draDha niradhArane paNa nirAdhAra banAvI de che. naMdipeNa ugrapaNe tapa to tapI ja rahyA che, paNa temaNe lIdhelA vratane bhaMga keIpaNa saMcAgamAM na thavuM joIe. te mATe AtmaghAta karavAne paNa temaNe aneka prayAso karyA paNa e badhA prayAsane zAsana devatAe niSphaLa banAvI dIdhA? AtmaghAta e duHkha muktine upAya nathI ekavAra to parvata uparathI pApAta karavAno prayAsa karyo zAzanadeve temane addharathI jhIlI lIdhA ane kahyuM ke he! suni A pramANe AtmaghAta karavAthI zuM nikAcita karmano kSaya thaze ? keI kALe nahi. thAya, mATe AvA vicArothI nivRtta thAo. AtmaghAta ekarmakSayane upAya nathI. udayamAM AvelAM gAvalI karmo tIrthakara jevA mahApuruSone paNa bhogavavA paDayA che. keTalAka nikAcita karmo evA hoya che ke jeno bhogavaTo karyA vinA te Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 maneAvijJAna karmAnA phAya thatA nathI. AtmaghAta karavAthI teA ulTA navA karyAM khaMdhAya che. AtmaghAta e chuTavAnA upAya nathI. A kALamAM keTalAka heMnA du:khamAMthI chuTavA AtmaghAta karI nAkhe che, paNa temane A vAta arAmara magajamAM besADI levI ke AtmaghAta e du:khamukitanA upAya nathI. du:khamukitanA kharo upAya jJAnadarzana ane cAritra che. AtmaghAta karatA te ghaNA karI le paNa pAchaLathI manamAM A dhyAna evuM thaI jAya ke paraleAka bagaDayA vinA rahe nahi. eka bhava agaDatA tA. bhavAnA bhava bagaDI jAya. joke nardiSeNa muninu dhyeya te cAritranI rakSA mATenu hatu. paNa zAsanadeve temane tema karatA. aTakAvI dIdhA. dhama lAbha ne sAmethI a lAbha ekavAra nardiSaNa muni chaThThanA pAraNe bhikSA nimitte rAjagRhI nagarImAM paribhramaNa karI rahyA che. uMca ke nIca kuLAnA bheda manamAM rAkhyA vinA ghera ghera bhikSA nimitte bhamI. rahyA hatA. eTalAmAM eka uMcA bhavya prAsAdamAM bhikSA nimitte dAkhala thAya che ane dAkhala thatA veMta mukhamAMthI dha lAbha evA mahA moMgalakArI vacanA uccAre che. muni gRhasthanA ghera mAdhukarI nimitte jAya eTale dharmalAbha ApyA vinA sIdhe. sIdhA dAkhala na thaI jAya. gRhasthA kevI sthitimAM beThA hAya, kevI sthitimAM na beThA heAya-dhama lAbha Ape eTale sau sajAga banI jAya. nardiSeNa munie jevA dha lAbha ApyA tevA ja sAmethI atha lAbha evA avAja AvyeA. muni ghaDIbharane mATe cAMkI gayA ane vicAramAM paDI gayA ke A rIte sAmethI hajI sudhImAM kayAre paNa alAbha evA avAja keie karyAM nathI. A huM kAnA gharamAM dAkhala thayA chuM ? tyAMtA khyAla Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 = = teja ane timira AvI gayuM ke A ghara to vezyAnuM che- vezyA gharamAMthI bahAra AvIne kahe che. muni ! ahiM kyAM bhUlA paDyAM? ahiM to. arthanuM kAma che, dharmalAbhanuM ahiM kAMI kAma nathI. e vacana sAMbhaLatAM ja munine pitAnI labdhi phoravavA aMgenuM manamAM abhimAna AvI jAya che--ane vezyAnA gharanuM eka taraNuM kheMcIne potAnA tapanI labdhinA prabhAve tyAMne tyAM sADAbAra koDa sonaiyA varasAvyA. naMdi muni vezyAne kahe che ke dharmalAbhano tAre khapa nathI te A arthalAbhanetuM grahaNa kara; ema kahIne muni pAchAM vaLI jatAM hatAM teTalAmAM gaNikA temanI AgaLa AvIne UbhI rahI ane munine kahevA lAgI ATalA badhA dhanane huM zuM karuM? A dravya tame gADAM ane uMTa bharIne ahiMthI tamArA sthAne laI jAo. ame te paNyAM ganA kahevAIe. puruSane prasanna karIne teNe ApeluM dravya grahaNa karIe bAkI kAMI laIe nahi. eka te strI jAta ane temAM vaLI vezyAnI jAta eTale tene badhAM caritra karatAM AvaDe! AgaLa vadhIne vezyA kahe che A dravyane Apa grahaNa kare athavA ahi mArI sAthe rahIne A dravyane bhegavaTo karavA pUrvaka mArI sAthenAM bhegasukhane paNa Apa svecchA pUrvaka bhega! pharI A suga maLa durlabha che. mAre paNa yauvanakALa che ane Apane paNa bharayauvana kALa che. A avasthA gasAdhanA mATe nathI. mATe mArI sAthe viSaya sukha bhegavIne yauvanane saphaLa kare! pharI pAcho Ave avasara nahi Ave. kyAM A tamArI sukomaLa kAyA ane kyAM A tapanuM kaSTa banene kayAMya meLa nathI. AvA vegane pAmyA pachI keNa e mUrkha manuSya hoya ke je tapa vaDe pitAnA tananuM nAhaka zeSaNa kare? Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50. manovijJAna bhegAvalIne udaya kALa A pramANenAM vezyAnAM kemaLa vacana sAMbhaLatAM muninuM mana aMtarathI kSebhane pAmI gayuM ane pitAnA bhagAvalI kamanAM udayane jANIne tenI sAthe gRhavAsa mAMDIne rahe che. temAM aharniza dazane pratibaMdha pamADyA vinA mukhamAM anna to ThIka paNa jaLa paNa letA nathI-naMdiSeNa dezanA labdhithI saMpana hatAM temanI upadeza zakti evI hatI ke vANI sAMbhaLIne haLukamI jIva dharma pAmI jAya. vezyAne tyAM AvanArA kevA hoya? chatAM naMdiSaNanI vacana labdhithI AvanArA dharma pAmI jatAM. A rIte dararoja daza dazane pratibaMdha pamADIne vIra bhagavAnanAM varada haste dIkSA aMgIkAra karAve che. Aje dharma rathAnakamAM rahIne ame tamane pratibaMdha pamADI zakatA nathI, jyAre A muni vezyAvADe ane kene pratibaMdha pamADe che. tame dharma sthAnamAM AvanArAo jhaTa amArAthI pratibaMdhane pAmatA nathI ane A vezyAne tyAM AvanArA pratibodha pAmI dIkSAne aMgIkAra kare che te bAra varSamAM keTalAne apAvI haze? kaMIka manamAM vicAre to kharA? tame mArI sAme beThelA kama-buddhizALI nathI. tamAre to amArI sAme besIne DekAja dhuNAvavAnAM che. jyAre A te kesariyA karI nAkhe che. bAra varSa paryata vezyAne tyAM rahIne naMdiSeNe A rIte anekene pratibaMdha pamADela che ane dezane dararoja pratibaMdha pamADavAnA pitAnA niyamanuM sAMgopAMga rIte temaNe pAlana karyuM che. AmAMthI sAra e nIkaLe che ke naMdiSaNa cAritrathI paDyA hatA paNa darzanathI nahetAM paDyAM. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira 51 zAstramAM spaSTa pATha Ave che - saMsAmo maThTho, rAmadUta nathi nivyA " sijjati caraNa rahiyA dasaNarahiyA na sijjati" darzanathI che bhraSTa thayo te ja khare bhraSTa che. kAraNa ke darzanathI bhraSTa thayelo mokSane pAmato nathI. cAritrathI bhraSTa thayelAM nirvANane pAme che. paNa darzanathI bhraSTa thayelAM alpakALamAM mekSane pAmatA nathI. vartana malina paNa daSTi nirmaLa bhegAvalInA udaye nadiSaNanA vartanamAM malinatA AvI hatI. chatAM temanI daSTimAM nirmaLatA evI ne evI hatI. aMdaranAM samyaktvanA pariNAma temanAmAM jaLavAI rahyA hatAM. vartanamAM malinatA calAvI levAze paNa dRSTinI malinatA nahiM calAvI levAya. karmodaye cAritra taratamAM na paNa laI zakAya paNa dRSTimAM nirmaLatA hovI joIe. "te ja sAcuM ane niHzaMka che ke je jina bhagavaMtoe prarUpeluM che. nirgatha, pravacana eja artharUpa che. e sivAyanuM bAkInuM anartha rUpa che. Ane ja darzanazuddhi kahevAmAM Ave che. eka ja vacane bhogAvalIno aMta A naMdiSeNane vezyAne tyAM bAra varSa pasAra thayA bAda eka divasa eka anokhI ghaTanA bane che. je ghaTanAthI naMdiSaNane sUtele AmA pharI pAche jAgRta thaI jAya che. ghaTanA evI bane che ke dasane pratibaMdha pamADavAne temane je niyama hato temAMthI navane pratibaMdha pamADI zakayA paNa dazame eka senI temane mAthAne maLe.te keme pratibodha pAmyA nahi. naMdiSaNane sAmethI teNe kahyuM ke saMsAra asAra, saMsAranA bhega sukha asAra evo bedha tame mane Ape che to tame zA mATe Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna para eka dhaDAke cheADI detA nathI, tame pahelA eka dhaDAke mUkI do pachI tamArA karelA edha jarUra khIjAne lAgaze. tamAre vezyA jevI AkhAye gAmanI eThavADa samI srInI sAthe rahIne sukha bhAgavavA che ane bIjAne dIkSA apAvavI che e vAta mane keme gaLe utaravAnI nathI. tenI sAthenI A rItanI carcAmAM madhyAhnakALanA samaya thaI gayA. vezyA AvIne kahe che. nAtha ! A sAnI viSayala paTa che. keme pratibeAdha nahi pAme. Apa have uTho. bhAjananI veLA vitavA AvI che. bethI traNa vAra mAre ApanA mATe pharI pharIne garama rasAI manAvavI paDI che. Apa uThatA nathI ne rasoI TharI jAya che. nardiSaNa kahe che A dazame nahi bhUjhe tyAM sudhI mArAthI ahIMthI uDAze nahi ane huM bhojana paNa nahi laI zakuM. mArA niyamanA bhaMga thAya tevuM mAre karavuM nathI. vezyA kahe, nAtha ! hajI me` paNa bhAjana lIdhuM nathI mATe Apa have UbhA thAo ane ApanA niyamanuM ja pAlana karavuM hAya te| A sAnIne teA huM sArI peThe oLakhu chu.... e mArA jUnA grAhaka che. mATe niyamanu ja Apane aDagapaNe pAlana karavu hAya te| have Apa ja dasamAM taiyAra thaI jAva. A vacana sAMbhaLatA ja nadaSeNanA bhAgAvalIne jANe aMta AvI jAya che ane na diSeNa siMha kesarInI jema kamara maraDIne beThA thaI jAya che ane tarata ja khITIe TI gADI rAkhele. yativeza punaHdhAraNa karIne vezyAne dhama lAbha Ape che. rAgabharyAM vacanA vezyA te na dveiSaNanA mukhathI dha lAbha sAMbhaLIne Azcaya mAM garakAva banI gaI ane karagarIne vinavavA lAgI. nAtha !me te. Apane hasatA hasatA kahyu` che ke mApa ja dasamAM taiyAra thaI Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja ane timira 53 jAva AvA eka hAsya ane vinAdanA nirdoSa prasaMgane Apa AvuM ugra svarUpa ApI rahyA che. te kaI rIte vyAjabI nathI. ATalA varSAM sudhI mArI sAthe rahayA bAda ane premanI gAMTha majabUtapaNe baMdhAyA bAda Apa have mane nirAdhAra mUkIne cAlyA jAva che e Apane jarAye zeAbhatuM nathI. nAtha ! prIta khAMdhavI sahelI che, nabhAvavI kaThina che. snehanI gAMThathI mArU mana ApanI sAthe ba MdhAi gayeluM che. huM ApanAthI vikhuTI paDavAne icchatI nathI ane Ape te sAdhupaNAne svAMga vIjaLInA abakArAnI jema eka paLavAramAM sajI lIdheA. ane eka AMkhanA palakAre Ape mArA paranI mAyA utArI nAkhI, paNae bicArIne e vAtanI khabara ja kayAM hatI ke je kambhe zUrA hoya teja pAchA dhamse zUrA ane che. nadiSeNa vezyAnA rAgabharyA vanAthI jarAye calita thatA nathI. vacanA evA hatA ke bhalabhalA cegIndvonu mana kSeAbhane pAmI jAya. chatAM naMdiSeNa peAtAnA niNa yamAM makkama rahyA ane vidAya letA pahelA vezyAne ghaNA ja mAmi ka zabdomAM a Mtima vidAya saMdeza Ape che ane kahe cheH mArA bhegAvalI kA have aMta Avye che. tevA kAi kahRdayane kAraNe mAre tArI sAthe ATalA varSo sudhI rahevuM paDayuM che. keTalAka nikAcita karmAMnA bhAga evA hAya che ke bhalabhalA mahApuru Sone paNa te bhAgavavA paDe che. have ApaNA banne vaccenA saba dhanA aMta AvyA che. jevI lAgaNIthI ApaNe banne ATalA varSo sudhI saMgAte rahyA tevI aMtaranI lAgaNIthI tAre mane vidAya ApavAnI che. ane tuM paNa paraleAka sAme najara rAkhIne havethI jIvana jIvaje ane tArA jIvanapathane ajavALaje. ATalu kahIne nadiSeNa tyAMthI sIdhA vIra bhagavAnanI samIpe AvIne vIra bhagavAnanA varada haste pharI dIkSA aMgIkAra kare che. pachI tA Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna 54 tapa saMyamathI AtmAne khUba sArI rIte krame che, nirati- cArapaNe cAritranu pAlana kare che. chelle anazana aMgIkAra karavA pUrNAMka nakriSaNa muni samAdhipUrvaka mRtyu pAmIne devalAkamAM jAya che. patana ane utthAna A rIte paDelA AtmAo paNa pharI pAchA mArga upara AvI jAya che. patana thayuM hAya tenu pharI utthAna na ja thAya tevuM ekAMte nathI. AmAMthI eTalu ApaNe jarUra zIkhavAnu che kenikAcita karyAM paNa keTalA khaLavAna heAya che. AvA mahAna gajarAja jevA puruSA paNa gAthu khAi jAya te ApaNA jevA gheTAM gADaraDAnuM zuM gajuM ? mATe ApaNe te paLe paLe sAvadhAna rahevAnI jarUra che. svamAM jAgRta rahI peAtAnA AtmA upara kAbU dharAvanArA AtmA ja A kALamAM peAtAnuM sAdhI zake che. Atma damanane mArge sau maMgaLa prasthAna karI svaAtmA sAdhA e ja eka mahecchA. duniyAmAM dhama dhama sau kahe che, paNa dharma nA ma jANanArA viralA che. aparAdhInu paNa manathI pratIkula naciMtave ane tIvra pApakama AcaratAM je aTakI jAya teNe ja dhana! mama jANyA kahevAya. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- asidhArA vrata mattebhakuMbhadalane bhuvi sati zUrA : kecit pracaMDa mRgarAjavadhe'pi dakSAH / kiMtu bravImi balInAM purataH prasahyaH kaMdarpadarpadalane viralA manuSyAH // AtmadamananAM viSaya para vyAkhyAne cAlu rAkhyA che. AgaLanAM vyAkhyAmAM kahI gayA tema siMha ane hAthI jevAM prANIonuM damana saheluM che. eka pitAnA AtmAnuM damana eja kaThinamAM kaThina che. zrI bhatRhari vairAgya zatakamAM kahe cheH duniyAmAM evA paNa zUravIra ane parAkramI mAna paDayA che ke je madonmatta evA hAthInA gaMDasthalane bhedI nAkhe. pracaMDa jenI tAkAta che evA siMha kesarInuM nigraha karavAne samartha evA paNa manuSya A avanIpara aneka vidyamAna che paNa bhatRhari AgaLa vadhIne kahe che. huM balavAnI samakSa chAtI kADhIne kahuM chuM ke kaMdarpanA darpanuM dalana karanAra manuSya A pRthvI para viralA che. zaktizALI kahevAtA manuSyanI tAkAta paNa aMdaranI vAsanA jyAM jAge che tyAM nabaLI paDI jAya che. tenuM zuM kAraNa haze e samajavA jevI vAta che. bIjuM koI kAraNa nathI. jIva anAdithI nabaLA saMskArane poSatuM AvyuM che, ane hajI Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 mane vijJAna ahiM paNa tevA nabaLA saMskArane piSI rahyo che. eTale pachI samaya Ave nimitto maLatAM jIva nabaLuM paDI jAya che. paraMtu ahiM sabaLa bane to kAma thaI jAya tevuM che. duniyAmAM je manu benI hAMka vAgatI hoya ane bajAramAM siMhanI jema gAjatAM hoya tevA manuSyo paNa jyAM gharamAM dAkhala thAya tyAM bakarI jevA banI jAya che. AmAMthI tamAre ghaNuM samajI levAnuM che. ame te saMkSepamAM sAra kahI daIe bAkI nicoDa tamAre kheMcI levAne che. anAdithI jIva vAsanAthI gherAyelo che. vAsanA para vijaya meLave e ati durakara che. tenA para vijaya meLavya zrI sthUlibhadrajIe, vijaya zeTha ane vijayA zeThANIe kAmadevanI AgaLa e mahApurUSo vijetA puravAra thayAM jyAre ApaNe hArelA puravAra thayA. jyAM emano DaMke vAge tyAM ApaNI papuDIe vAgatI nathI. upAsanA hoya tyAM vAsanA na Take e mahApuruSe kAmavAsanA upara vijaya meLavI zakyA tenuM mULa kAraNa e che ke temanA jIvanamAM kharekharI arihaMtanI upAsanA hatI. jIvanamAM arihaMtanI upAsanA hoya to kAma vAsanA TakI ja nA zake. kAmavAsanAnAM saMsakAro to dareka AtmAomAM anAdinAM che, paNa arihaMtanI upAsanAmAM e tAkAta che ke e kame keme paNa vAsanAne meLa pADI de! jema laukika kahevatamAM paNa kahevAya che. ke rAma tyAM kAma nahiM ane jyAM kAma tyAM rAma nahi, ravi rajanInI jema kAma ane rAma banne eka jagyAe rahI zakatA nathI-trividha roga pUrvakanI ApaNI upAsanAhoya, ratnatrayanI ArAdhanA hoya ane mana vAsanAmAM kIDAnI jema khadabade e traNa kALamAMye banavA gya nathI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asidhArA vrata pa7 mana upara vAsanAnuM jora che tenuM kAraNa upAsanAmAM khAmI che-arihaMta e zabdamAM ja eTale badho pAvara che ke arihaMtanuM smaraNa karanAra smara upara (kAma upara) ghaNI sahe- lAIthI vijaya meLavI zake che-arihaMtanI upAsanAmAM : ajaba tAkAta che arihaMtanI upAsanAthI paraMparAe upAsaka arihaMta banI jAya che. upAsanAnI tAkAta zrI AnaMdaghanajI mahArAja pharamAve che ke, "jina svarUpa thaI jina ArAdhe, te sahI jinavara hove re" jina svarUpa thaIne eTale ke jinezvaranA svarUpamAM tanmaya thaIne je kaMI jinezvarane ArAdhe che te ArAdhanA ArAdhaka paNa jinezvara bane che. jema bhamarI IlikAne caTakA mAre che. te caTakAnA raTaNamAMne raTaNamAM IyaLa IyaLa maTIne bhamarIbanI jAya che. mATInA paDamAM IyaLa utpanna thAya che tene bhamarI caTake mAre eTale IyaLa bhamarI rUpa thaI jAya che tema - arihaMtanI upAsanA karanAra arihaMta svarUpa banI jAya che. A upAsanAnI jevI tevI tAkAta che? A svarUpe aMtaranI 'upAsanA hoya tyAM vAsanA UbhI kayAM rahe? gADika maMtranA prabhAvathI jema sarpanuM jhera utarI jAya che tema paramAtmAnI upAsanAthI vAsanAnuM jhera utarI jAya che ane AtmAnirvikArI * bane che. caMdananA vRkSone sarpo vIMTaLAelA hoya che. paNa mayUrane kekArava sAMbhaLe tyAM sarpo tyAMthI dUra palAyana karI jAya che. tema AtmArUpI caMdanavRkSane vAsanArUpI sarpo vIMTaLAelA che. paNa arihaMtanI upAsanArUpI mayUranuM kekArava sAMbhaLIne te vAsanArupI sarSe paNa dUra bhAgI jAya che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 mane vijJAna. = - amegha upAya upAsanAnuM ATaluM mahAsya sAMbhaLIne dareka sAdhake jyAre paNa mana vAsanAthI vAsita bane tyAre arihaMtanA dhyAnamAM. manane lagADI devuM, basa vAsanA upara vijaya meLavavAne A amogha upAya che. viSaya vAsanAe te Aje bhalabhalAnA mana upara sAmrAjya jamAvyuM che. varSothI dharma karanArAonAM mana. paNa sAme nabaLA nimitto upasthita thatA calita thaI jAya che. nabaLA nimitte te Aje Dagalene pagale che. ekalA. raMgarAgathI ja bhareluM AjanuM vAtAvaraNa che. tevA vAtAvaraNanI vacamAM rahIne nizcala banI ApaNI dhArmika bhAvanAne TakAvI rAkhavAnI che, te mATe devaguru ane dharma e ja ApaNA mATe prabaLa AlaMbana rupa che. siMha saMyamI vAMdarA vikArI zrI sthalibhadrajI kAmavAsanA upara mahAna vijaya meLavI zakayA tenuM kAraNa e ja ke teo daDha manobaLavALA hatA ane puruSamAM siMha samAna hatA. saMyamI puruSane ja siMhanI upamA ghaTe che jyAre vikArI vRttivALAne vAMdarAnI upamA ghaTe che. kAraNa ke siMha jevA saMyamI hoya che tevA ja vAMdarAvikArI hoya che. Aje duniyAmAM siMhanI upamAvALA saMyamI bahuthoDA che. bAkI mera vAMdarAnI upamAvALA ghaNAM che. upara bhUmimAM jema bIja uge nahi, tema jyAM sudhI viSaya vAsanAthI vAsita mana che tyAM sudhI temAM vairAgya bhAvanAnA aMkura phuTe nahi. mokSamArgamAM viSaya, virAga ane kaSAya tyAganI agatyanI jarUra che. teTalI ja jarUra guNAnurAga ane prazasta kriyAomAM apramAdanI paNa che. ATalI bhUmikA karyA bAda have syulibhadrajIne prasaMga varNavavAmAM Ave che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asidhArA vrata 59 dRSTAMta zrIsthalibhadrajInuM zubhanAma samagrajena AlamamAM prakhyAta che. mAMgalika saMbhaLAvavAnA zlokamAM paNa temanuM zubha nAma joDAyeluM che. mAMgalika kalekamAM bhagavAna mahAvIra ane gautama gaNadhara pachI tarata ja syulibhadra mahAmunine naMbara lAge che.. "maMgalaM bhagavAna vIre-maMgala gautama prabhu maMgalaM sthUlabhadrAghA-jaina dharmostu maMgalaM" bhagavAna mahAvIra mahA maMgalakArI che. gautama gaNadhara mahA. maMgalakArI che. sthUlibhadrAdi munipuMgava maMgalakArI che jaina dharma paNa mahA maMgalakArI che. A rItanAM mahA maMgalakArI zlokamAM je mahApuruSanuM zubhanAma joDAyeluM hoya te mahApuruSathI keNa aparicita hoya? pitAnuM pahelAM maMgala kare te ja jagata AkhAnuM maMgala karI zake. bhagavAna mahAvIra zAthI mahAmaMgalakArI che? A savAla koInA magajamAM uThe. to samajavAnuM ke tapa saMyamamAM ugrapaNe parAkrama karIne bhagavAne svaAtmAnuM maMgala karyuM che. mATe jagata AkhA mATe mahA. maMgalakArI che. gautama gaNadharamAM anekAneka guNa hatAM. paNa temAM vinaya guNanI pradhAnatA hatI. vinaya guNathI ja bIjA. badhA guNe AtmAmAM pragaTe che. tevA mahAna guNa aMge gautama gaNadhara paNa mahA maMgalakArI che. svanuM maMgala karanArA ja vizvanuM maMgala kare che. svamAM niSphaLa banelA paramAM kyAMthI saphaLa thavAnA che? gautama gaNadhara evA mahAna labdhi saMpanna. puruSa hatAM ke jemanuM nAma levA mAtrathI kaMIkanAM zeka saMtApa TaLe che. to pachI e mahApuruSanI sAMgopAMga ArA. dhanA karavAmAM Ave te zuM bAkI rahe? Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna mehanA gharamAM rahIne mohane jItye syulibhadrajImAM brahmacaryane mahAna guNa hovAthI mahA maMgalakArI che. raNakSetramAM to zatrune sau jIte paNa, zatrunA gharamAM dAkhala thaIne zatrune jItI lenArA viralA hoya che. tema jaMgalamAM ane parvatanI girikaMdarAomAM rahIne mehane jItI lenAra ghaNAM hoya che. paNa mehanA gharamAM rahIne mohane jItI lenArA viralA hoya che. sthUlibhadrajIe kezAne tyAM cAra cAra mahinA paryata raMgarAganA vAtAvaraNanI vacamAM rahIne je brahmacarya vratanuM akhaMDapaNe pAlana karyuM che te ghaNuM ja duSkara karyuM che. syulibhadrajInA jIvanamAM e eka alaukika ghaTanA banI che. temanA guru saMbhUtivijya nAme maDA muni hatA.temanI pAse cAra muni bhagavate judA judA sthAne cAturmAsa rahevAnI AjJA mAMge che. temAMthI eka muni siMhanI guphA pAse cAturmAsa rahevAnI AjJA mAge che. bIjA eka muni sarpanA bIla pAse cAturmAsa rahevAnI AjJA mAge che. trIjA eka munikUvAnI madhya bhAgamAM (aMtarA) rahelA lAkaDA upara cAturmAsa rahevAnI AjJA mAge che ane sthali bhadrajI kezAne tyAM cAturmAsa gALavAnI AjJA mAge che. guru bhagavaMta cAra munivarone te te sthAnamAM cAturmAsa gALavA mATenI AjJA ApI de che. guru bhagavaMtanI AjJA ziromAnya karIne cAre munipuMga nirNaya karelA sthAne cAturmAsa gALavA jAya che. temAM ghulibhadrajI kezAne tyAM jAya che. syulibhadrajIne kozA sAthe saMsArIpaNe bAra varSane samAgama che. kezA te pUrvanA saMbaMdhane lIdhe syulibhadrajI gharaAMgaNe padhAratAM harSaghelI banI jAya che. kezAnA aMtaramAM AnaMdanI avadhi thaI jAya che. sthUlibhadrajI potAnA ka5 mujaba kezAnI anujJA laIne tenA makAnamAM utare che. kozA paNa ramya citrazALAmAM mahA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61.. asidhArA vrata munine utAre Ape che. citrazALA paNa sAkSAt ArisA bhavana, jevI che. citrazALAnI aMdara ekalA kAmavAsanAne poSaka citro AlekhAyelA che. rAgadazAne piSanArI dareka prakAranI sAmagrI citrazALAmAM goThavelI che. kezAnuM rUpa ane sauMdarya e te ati abhuta hatuM ja paNa ekavAra to citrazALAne joIne manuSya thaMbhI jAya tevuM citrazALAnuM paNa ati mahaka vAtAvaraNa hatuM. sthalibhadra mahAmuni AvA sthAnamAM rahIne paNa tapa saMyamanI sAdhanAmAM lIna banI gayA mehakamAM mehaka - vAtAvaraNamAM rahIne paNa mahAmuni jJAnane dhyAnanI jANe Ahelaka . jagAvI de che. svaramaNatAmAM evA sAvadhAna che ke merUDage paNa e mahAmuni na Dage. kezA pUrvanI prIta saMbhArIne mahAmunine calAyamAna karavA mATenAM aneka prayAso kare che. gocarI pANImAM rojIMdA batrIsa zAka ane tetrIsa pakavAna vahorAve che. anerA ullAsathI ane aMtaranA premathI vaherAve che. chatAM mahAmuninAM aMtaramAM leza viSaya vAsanAnI vRtti jAgatI nathI. koI eka mahaSi sajajhAyamAM pharamAve che ke, pakavAna tihAM bahuM bhAta upara cesaTha zAkanI jAta te ye na suNI viSayanI vAta re, sthUlibhadra muni ghera Ave" kezAne tyAM rahIne syulibhadrajI svAdiSTamAM svAdiSTa bhajana. ArogatA hovA chatAM emaNe manamAM leza viSaya vAsanAne sthAna ApyuM nathI. mehaka sthAnamAM rahIne siMha kezarIyA modaka pacAvavA e sahelI vAta nathI. e te sthUlibhadrajI ja pacAvI zake. je sthAnamAM bIjAne eka rAta pasAra karavI bhAre thaI paDe tevA sthAnamAM syulibhadrajIe eka vIsa ahorAtra pasAra : Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna karyA che. kezAnI vAta viSaya vAsanAne piSavA mATenI hatI, - chatAM mahAmunie tenI kaI vAta hadayamAM dharI nathI. sajhAyanA racayitA maharSi AgaLa vadhIne pharamAve che ke, "kezA sajatI seLa zaNagAra kAjaLa kumakumane gaLe hAra. aNavaTa aMgUThe vIMchIyA sAra re sthUlibhadramuni ghera Ave. dvAdaza dhapamapa mAdala vAje bherI bhuMgaLane vINA gAje, rUpe te apsarA birAje re, sthUlibhadra muni ghera Ave... evA bahuvidha nATaka karIyA. sthUlibhadra hRdaya nava dharIyA, sAdhu samatA rasanAM dariyA re. sthilibhadra muni ghera Ave... kezA soLa zaNagAra sajIne vidha vidha prakAranA nATaka kare che. vINA vagere vAjItranA sumadhura nAdathI AkhuM vAtA-varaNa jANe rasa taraboLa banAvI mUke che. aMgamaroDa ane kaTAkSanI vidyAmAM to kezA pAragAmI hatI. strIonI badhI kaLAmAM kezA uttIrNa hatI. temAM nRtya kaLAmAM te kezAsiddhahasta jevI --hatI. sarasavanA Dhaga upara seya rAkhIne ane tenI upara puSpa goThavIne te puSpa upara AkhAe zarIranI samatulA jALavIne kezAmAM AbehUba nRtya karI batAvavAnI kaLA hatI. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -asidhArA vrata khAMDAnI dhAra A rIte dareka kaLAmAM jenI caturAI che evI kezA syulibhadrajI samakSa vidhavidha prakAranA nATAraMbha ane nRtya kare che. chatAM mahAmuni potAnA dhyAnathI leza calita thatA nathI. kezA eTale rUpa rUpano aMbAra vijaLInA jhabakArA samI jenI kAyA che chatAM sthUlibhadrajI tenI tarapha AMkha uMcI karatA nathI. pUrve jenI sAthe dareka prakAranA sukhe bhegavelA che. jenI sAthe bAra varSa paryata viSayarasa paSe che, pharI te ja viSaya rasamAM joDAvA keSA koDe game upAya karI rahI che. chatAM sthUlibhadrajI tenI te ja kazA tarapha Aje uMcI najare jotA paNa nathI. kevI saMyamanI dhAra che! basa Ane ja khAMDAnI dhAra kahevAmAM Ave che. Aje sthUlibhadrajIkhAMDAnI dhAra upara cAlI rahyA che. manathI paNa kSebha pAmatA nathI. Ane ja bIjA zabdomAM asidhArA vata kahevAmAM Ave che. kezAe vAta viSayanI vakhANI sthUlibhadra hRdaya nava ANuM huM te para saMyama paTarANuM re, sthUlibhadra munI ghera Ave. saMyamanA mArgamAM mahApuruSanI ghaNI ja aDagatA hovA chatAM kezA temanI samakSa viSayanI ja vAta mAMDe che, ane evA svarUpe mAMDe che ke, sAme kaI ko pica hoya te tenI AkhI jIMdagI rAMDe, kezA jyAM viSaya vAsanAthI vihala banelI che. tethI e te viSayanI ja vAta mAMDe paNa kezA jemAM vinDala banelI che. temAM sthUlibhadrajI virakta banelA che. kyAMthI have pUrvanI jema bane vacce prIti jAme, eka jemAM Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna : rakta che, temAM bIjA atyaMta virakta che. kozAne viSayanI dhUna lAgI che. jyAre mahAmunine saMyamanI raDha lAgI che. kezAe vAta viSayanI vakhANI paNa mahAmunie te vAta jarAye hRdayamAM nahi ANI ane sAmethI kezAne spaSTa zabdomAM kahI dIdhuM ke, huM to have saMyamarUpI paTarANI varyo chuM. paTarANuM jenA gharamAM AvI tenuM mana metarANImAM jAya? kaI kALe na jAya mATe he suMdarI! tAre have mArI AzA rAkhavAnI nathI. meM mArga have jene lIdho che. jogane raste caDelAM nirmohI ane nirlobhI hoya che. temane kaI paNa vastu paratvenI manamAM tRSNA hotI nathI. mArI daSTimAM have bhoga e rega . che, ane vega e amRta che, aMtaranA udUgAra sthUlibhadrajInI vairAgya bhAvanA joIne kazA aMtaramAM Azcaryane anubhave che. kezAne potAnA rUpa ane sauMdaryane. garva utarI jAya che. ene manamAM thaI jAya che ke huM kevI addabhuta ! A citrazALAnuM vAtAvaraNa paNa keTaluM badhuM mohaka! munine huM je AhAra vaherAvuM chuM te paNa mAdaka!: chatAM A muni keI rUvAMDevikArane pAmatAM nathI. lezamanathI paNa. calita banatA nathI. ahi ? A muninI saMyamayAtrA. ajoDa che. kharekhara AmuninI AgaLa mArI hAra che. ane A kharA aNagAra che. AmanI AgaLa mArA zarIra paranAM saLa zaNagAra paNa bhaMgAra che. A udgAre parathI Apane lAge che ne ke have kezAnA aMtaramAM badhI rUpI bIjAghAnanI taiyArI che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asidhAvrata mekSamAM ja vAstavika sukha ATaluM manamAM thayA pachI paNa kezAne thAya che ke hajI ekAda akhataro karI jouM. munine kahe cheH A chatAM sukhane tyAga karIne ane tevA sukha bhegavavA mArA jevI apsarA tamane svAdhIna hovA chatAM zA mATe mezanAM acchatAM sukha meLavavA AvA duSkara vratane AcarI rahyA che? zA mATe dehane damI rahyA che ? svecchA mujaba mArI sAthe AnaMda luMTa. muni kahe che he suMdarI? saMsAranA badhA paugalika sukhe kSaNapuratA che ane tenI pAchaLa bhAvimAM anaMtakALanAM duHkhe, che. janma maraNano abhAva hovAthI mokSamAM ja vAstavika sukha che, mATe huM te sukha mATe mathI rahyo chuM. AvA viSayajanya sukha to A jIve anaMtIvAra anubhavelA che. devalokanAM divyasukha paNa A jIve anaMtIvAra anubhavelAM che. chatAM A jIva tRptine pAmyuM nathI ane pAmavAne paNa nathI ane te sukhane jJAnIe kiMpAkanA phaLanI jema vipAkamAM ati dAruNa kahyA che, mATe chatAM sukhane tyAga karIne huM mekSanAM sukha mATe mathI rahyo chuM. ane tAre paNa te sukha meLavavA prayatna AdaravAnI jarUra che. atyAra sudhImAM seMkaDevAra teM tArI kAyAne pApakarmathI abhaDAvI che. pApakarmanA bhArathI have tAre paNa tArA AtmAne zA mATe lAdavo joIe? mATe suMdarI tuM, paNa have pratibaMdhane pAma ane kalyANanA dhorI mArge maMgala prasthAna, karIne narajanmane saphala karI le ! kezAne kIdhI samakita dhArI, viSaya rasa sukhane nivArI. * ' evA munivarane jAuM balihArI, - sthUlibhadra muni ghera Ave." Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna kezA aMte sthUlibhadra mahAmunithI pratibaMdhane pAme che. kezA sAmethI mahAmunine kahe che ke meM Apane caLAvavA aMgenA ghaNAM prayAsa karyA chatAM Apa manathI paNa caLyA nathI mATe samyatva pamADIne have Apa mAre uddhAra kare. aMte sthUlibhadrajI tene samyakatva sahita bAra vrata uccarAve che ane kezA parama zrAvikA bane che. tarele mANasa ja bIjAne tArI zake che. sthUlibhadrajI pate te taryA ane kezAne paNa tArI. jo ke temaNe anekene tAryA che paNa kezA aMgenI ghaTanA temanA jIvanamAM alaukika banI che. je vAtAvaraNamAM bhalabhalA gothuM khAI jAya tevA vAtAvaraNamAM sthUlibhadrajI acaLa rahyA che ane kezA upara paNa temane koI ane prabhAva paDyo che. eka najIvI chUTa rAkhIne kezAe sthUlibhadrajI pAse to aMgIkAra karyA che. kezAe vrata aMgIkAra karavAnA samaye eTalI chUTa rAkhelI ke A nagarIne rAjA keI puruSa upara prasanna thaIne te puruSane mane suprata kare te tenI sAthenAM samAgamanI kezAe chUTa rAkhelI. temAM eka vAra rAjAnI sabhAmAM koI rathakAra Avela ane rAjA tenI upara koI kAraNasara khUba prasanna thayA ane te rathakAre rAjA pAse kezAnI mAMgaNI karI. saMtuSTa thayelA rAjAe tene kezA suprata karI. pachI te rathakAra kezAne tyAM Ave che. kezA haMmezA tenI AgaLa sthUlibhadra mahAmuninAM muktakaMThe guNa gAya che. rathakArane manamAM thAya che. A kezA ATalI badhI svarUpavAna hovA chatAM eka cagI para ATalI badhI kema mugdha banI che? vAtavAtamAM sthUlibhadrane ja saMbhAre che ane temane saMbhAratAM A kazAnAM gAtregAtra jANe remAMcane anubhavatA hoya che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - asidhArAvrata kezAnI ajaba keLA 2thakArane manamAM thAya che A kezA hajI mane pIchANatI nathI. huM paNa mArI kaLA ene batAvuM ke jethI kezAne mArI tarapha anurAga vadhe. pachI to te rathakAra citrazALAnA jharUkhAmAM besIne potAnI bANavidyAthI pAchaLa bagIcAmAM rahelA AMbAnA vRkSa parathI phaLanI AkhI eka leba zarasaMdhAna karIne meLavI le che. nIce utaryA vinA jharUkhAmAM rahIne ja dhanuvidhA vaDe AMbAnI luMba teDI le che. ene ema ke A mArI kuLa kuzaLatA joIne kezA mArI para mugdha (Aphrina) thaI jaze paNa kezAne tethI leza Azcarya na thayuM ane ApaNe vacamAM kahI gayA tema sarasavanAM Dhaga upara goThavelI seya upara kula rAkhIne kezA te puSpa upara nRtya karI batAve che. kezAnI A kaLA joIne rathakArano garva gaLI jAya che=jANe tenuM mastaka lajajAthI nIcuM namI jAya che. tarata ja kezA rakArane kahe che ke na dukaraM aMbiyaMlubatoDaNaM, na duskara sarisava nacciyAe / / taM dukkaraM taMca mahANubhAvaM jaM so muNi pamayavaNammi vuccho|| ahIM jharUkhAmAM rahIne AMbAnI luMba taDavI e kAMI duSkara nathI temaja meM je mArI kaLA batAvavA sarasavanAM Dhaga para goThavelI soya para nRtya karI batAvyuM te paNa duSkara nathI. duSkaramAM duSkara to e che ke je sthUlibhadra ahIM cAra mahinA rahIne karI batAvyuM che. pramadArUpI vanamAM rahyA chatAM leza pramAdane na pAmyA e TuramAM duSkara che. rathakAra paNa A vAta sAMbhaLIne cakita banI jAya che. A rUpa rUpanA aMbAra samI Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 mane vijJAna kezAne sthUlibhadrajImAM saMpUrNa anurAga hovA chatAM sthUlibhadrajI leza paNa rAgadazAne na pAmyA. kharekhara AnAthI duniyAmAM khIjuM zuM duSkara heAI zake. kAjaLanI koTaDImAM rahyA chatAM nile pa mahAna kavioe paNa sthUlibhadrajInAM muktaka ke guNa gAyA che ane tyAM sudhI temanA aMge kahyuM che ke pavatanI guphAomAM rahIne nina vanapradezamAM vAsa karIne atyAra sudhImAM ghaNA manuSyAe indriyA upara vijaya meLavyeA che paNa bhavya prAsA damAM yuvatinI samIpamAM rahIne indriyAne vazamAM rAkhanArA tA eka zakaTAla naMdana sthUlibhadra ja thayA. emaNe agnimAM praveza karyAM hatAM jarAe dAjhyA nahi. talavAranI dhAra para cAlyA chatAM jarAe chedAyAM nahi. kALA sapanAM daramAM rahyAM chatAM DaMkhAyA nahi ane kAjaLanI koTaDImAM rahyAM chatAM temane DAgha lAgyA nahi. dhanya che te sthUlibhadra mahAmunine ! kevA bhAvavAhI zabdomAM kavioe temane stavyA che. pU. vinayavijayajI mahArAje te AgaLa vadhIne kalpasUtranI TIkAmAM tyAM sudhI kahyuM che ke-- zrI nemito'pi zakaTAsutaM vicArya manyAmahe vayamamuM bhaTamekameva || devo'dridurgamadhiruhya jigAya mohaM yanmohanAlayamayaM tu vazI pravizya / / amAre ema mAnavuM paDe che ke zrI neminAtha prabhu ke jee khAvIsamA tIrthaMkara che. temanAM karatAM paNa sthUlibhadra teA vaLI advitIya parAkramI nIkaLyA. zrI neminAtha prabhue tA giranAra patanA dUMganA Azraya karIne mAhane jItyA, jayAre sthUlibhadrajIe tA mAhanAM gharamAM dAkhala thaIne meAhane jItyA. jo ke zrI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asidhArAvrata tIrthakarathI kaI mahAna heI zakatA nathI. tIrthakara bhagavaMtone tIrthakara bhagavAnanI sAthe sarakhAvI zakAya. chatAM paNa kavioe sApekSapaNe A badhI ghaTanAo karI che. rAganA vAtAvaraNamAM utkaTa vairAgya cAra mahInA je vAtAvaraNamAM rahIne sthUlibhadrajIe saMya. manuM pAlana karyuM. e vAtAvaraNa mana ane Indriyone atyaMta uttejIta karanAruM hatuM, chatAM te leza paNa calita thayA nahi. kezA temanI tarapha atyaMta rAgavALI hatI. temanI AjJA mujaba vartA, nArI hatI. SaTrasa bhejana ArogavAnA hatAM ane suMdara evI citrazALAmAM rahevAnuM hatuM. mane hara zarIra hatuM. bannenI yuvA vasthA hatI. kALa paNa varSotrAtuno hato chatAM paNa jemaNe kAmane jIye evA kezAne pratibodha pamADavAmAM kuzaLa zrI yUlibhadra munine huM vaMdana karuM chuM. A rIte jemanA caraNa sarejamAMmahA muni lAgavaMtoe koDAnakoDa vaMdanAvalInI mahAkiMmatI bheTa dharI che te sthUlibhadra mahAmuninI bIjA kayA zabdomAM stavanA karI zakAya. te mATe tevA koI zabdo ja jaDatA nathI. ehave purUM thayuM comAsu, sthUlibhadra AvyA guru pAse. dukkara dukkara vrata ullAse re, sthUlibhadra muni ghera Ave.. eTalAmAM cAturmAsa pure thAya che. ane sthUlibhadra muni pitAnA guru pAse Ave che. bIjA traNa munio je jude jude sthaLe cAturmAsa karavA gayelAM teo syulibhadrajI pahelA AvI pahoMce che. traNe munio gurubhagavaMtane jevA vaMdana kare che tevA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 mane vijJAna guru bhagavaMta temane dura eTale tame duSkara karyuM evA zabdathI saMbaMdhe che. eTale traNe munivarane sanmAna Ape che. sthUlibhadrajI jevAM vaMdana kare che ke gurubhagavaMta dukakara dukkara dukkara ema traNa vAra bolIne temane Adara Ape che. eTale pelA siMhaguphAvAsI muni manamAM matsara dhAraNa kare che ane paraspara eka ekane kahe cheH gurune viveka je. ApaNA guru kevA vivekI che! ApaNe mahA vikaTa pradezamAM rahIne cAra mahinA paryata ati duSkara tapa karyuM chatAM ApaNane ekaja vAra dukakara kahe che ane jeNe cAra mahinA kezane tyAM rahIne ekalA mAla pANI AregyA tene traNa vAra dukkara kahe che! e to citrazALA jevA ramya makAnamAM cAra cAramahinA rahyAM che, ane kezA khaDe page emanI sevAmAM rahenArI hatI. e tyAM rahIne SaTarasa bhejana AgatAM hatAM jyAre ApaNe tavana vagaDAmAM rahIne keTalA kaSTo veThelA che. keTalI ugra tapazcaryA ApaNe karI che! siMha ane sarpa jevA bhayaMkara prANIonI pADozamAM ApaNe cAra cAra mahinA rahyAM.siMhaguphAvAsI muni kahe che. sihanI trADa sAMbhaLIne bIjA tharatharI uThe tevA siMhanI pADozamAM meM cAra cAra mahinA nirbhikapaNe pasAra karyA che chatAM gurue mArA tapanI kadara ghaNI ochI karI che ane sthUlibhadrajIne traNa vAra dukkara kahIne ApaNA karatAM ghaNuM mAna ApyuM che. A sthUlibhadrajI taraphane guruno pakSapAta kahevAya. siha guphAvAsI munine manamAM sthUlibhadrajI tarapha ISya pedA thaI jAya che. bIjA be munione thoDuM manamAM lAgyuM kharUM chatAM temaNe manamAM ISya na rAkhI. tapamAM zreSTha brahmacarya siMhaguphAvAsI eTaluM paNa na samajI zakyA ke badhuM AcaravuM saheluM che paNa vikAra para vijaya meLava ati duSkara Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71. asidhArAvata che. sUyagaDAMga sUtramAM gaNadhara bhagavaMtoe pharamAvyuM che tema taveNu vA uttama vaMmAM tapamAM zreSThamAM zreSTha tapa brahmacarya che. dAnamAM zreSThamAM zreSTha abhayadAna che. satya vacanamAM zreSTha niravadya vacana che. nigraMthamAM zreSTha jJAtaputra bhagavAna mahAvIra che. AgAthAmAM tapamAM zreSTha brahmacarya kahyuM che. ATaluM ja siMha guphAvAsI samajayA hatA te sthUlibhadra mahAmuninI teo IrSyA na karata ane brahmacarya paNa strInI samIpamAM rahIne pALavuM e te vaLI ati duSkara che. kezA ke je sthUlibhadrajInI pUrvavasthAmAM saMpUrNa paricitahatI tenI samIpamAM rahIne sthUlibhadrajIe je vratanuM pAlana karyuM che e te emaNe duSkara ja nahi paNa ati duSkara karyuM che. ATaluM na samajayA temAM siMhaguphAvAsIne temanA prati IrSyA thaI che. guNAnurAga e dharmaprAptinuM bIja A bAbata aMge pU. dharmadAsa gaNue upadezamALAmAM spaSTa pharamAvyuM che ke- jai dukkara dukkarakArautti, bhaNio jahaTThio sAhu / to kisa ajja saMbhUavijayasIsehi na khamiyaM / saMyamamAM sthita evA sthUlibhadrajI te kazAne tyAM cAtu. masa rahIne gusamIpe jyAre pAchA AvyA tyAre gurue temane duSkara duSkara kAraka ema traNa vAra kahIne bahumAnapUrvaka belA vyA. te guru vacana siMhaguphAvAsIthI kema na khamAyuM ? arthAta e temanuM nivivekI paNuM che yathAsthita guNone joIne dareke manamAM guNAnurAga dharavo joIe. guNAnurAga e dharma prAptinuM bIja che. guNAnurAgathI jIva darzanavizuddhine pAme che. uttama puruSanA guNa gAvA joIe. tevA puruSanA guNa gAvAthI te guNa ApaNA jIvanamAM Ave che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 mane vijJAna guNanI IrSyA karavAthI mAnavImAM nirNatA Ave che. mATe guNa dekhAya tyAM guNAnurAga dharavo joIe. nirguNatA dekhAya tyAM mAdhyastha bhAva dharave joIe. guNa tarapha guNAnurAga hAya paNa nirguNa tarapha manamAM dveSa bhAva nahI rAkhavo joIe. tevA pratye mAdhyastha bhAva joIe. A ghaNAM ja UMDA rahasyanI vAta che ane A vAtamAM ghaNA zAstrone nicoDa AvI jAya che, paNa rAgI jema doSane joI na zake tema dveSI guNane na joI zake. paranI mATe temAM jiMdagI raDe sthUlibhadra svAmInAM merU parvata jevAM mahAna guNane siMha guphAvAsI e samaye joI na zakayA. AjanA jagatanI ethI paNa ghaNIja viSama paristhiti che. Aje bIjA koIne utkarSa to keIthI jovAta nathI. eka sAdhu AgaLa bIjA sAdhunI sArI vAta karaze tyAM prabhedabhAva vyakta karavAne badale tarata ja jhera okavA mAMDaze. pramodabhAva vyakta karanArA paNa che, paNa kALanI viSamatAne lIdhe ane jIvanI aMtaragata malinatAne lIdhe jhera okanAra paNa vadhatA jAya che. AjanI duniyAmAM nabaLI vAtamAM rasa bahu piSAya che. dharmasthAnamAM paNa niMdA kuthalInI pravRtti vadhatI jAya che. pratikamaNamAM AvanArAM haju pratikramaNa zarU na thayuM hoya te pahelAM gAma AkhAnI rAmAcaNa mAMDe ane evI mAMDe ke jemAM jiMdagI AkhI raDe. evA jIvo dharmakaraNInAM phaLane paNa zuM pAme? jIva cikaNAkarma Ama bAMdhe che. keTalAka zrAvake Aje sAdhuonI niMdA karatA thaI gayA che, je ati bhayaMkara che. sAmAnya mANasanI niMdA karavI e paNa pApa che to mahAvratadhArI zramaNa bhagavaMtanI niMdA karavI e to mahApApa che. eTaluM nathI vicAratA ke A paDatA kALamAM paNa jaina sAdhue keTaluM UMcAmAM UMcuM jIvana jIvI rahyA che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asidhArAvrata 73 eka rAtribhejana, kaMdamULa ke sinemAno tyAga karavo hoya te. gRhasthane lAkha lAkha vicAra thaI paDe che to jeo jAvajIva sudhI mahAvratane pALanArAM che tevA puruSanI stavanA na thAya to chevaTe niMdAnA pApathI to bacavuM. nindA e sArA mANasane dhaMdhe nathI koI mUrkha mANasa AvIne kahe ke meM te Aje sasalAne zIMgaDA jeyA, vaLI kaI ema kahe, meM AkAzamAM phUla ugelAM joyA to AvI vAtaneDAhyA manuSya zuM mAnya rAkhe? na ja rAkhe. basa evI ja rIte achatA doSa UbhA karIne mahApuruSane niMdavA ane temanI upara beTA AkSepa karavAM e badhI gaganamAM phUla ' ugavA jevI athavA te sasalAne zIMgaDAM ugavA jevI vAto che. sAdhupuruSanI athavA keInI paNa niMdA karatA hoya tevAne - tamAre naitika hiMmatathI kahI devuM ke AvA ghera karma zA mATe bAMdhe che? tamArI amane dayA Ave che AvA pApa bAMdhIne chuTaze yA bhave? niMdA e sArA mANasane dhaMdhanathI. pahelAnA kALamAM kaI mATenI keI nabaLI vAta phelAvavI hoya to e dhaMdho hajAmane seMpavAmAM AvatuM, jyAre e dhaMdhe Aje tame laI beThAM che. jo ke keI mATenI nabaLI havA phelAvavI e pApa che ane keInI mAraphata tevo pracAra karAvo e paNa pApa che. keInA da jevA ja nA joIe. pramAdane vaza jIva che. kayAreka jevAI gayA che te vyaktine rUbarUmAM jaIne kahI devuM ane kahevAmAM paNa te vyakti aMgenI manamAM hitabuddhi hovI joIe doSa daSTithI niMdA thAya che ane guNa upara daSTi devAthI guNanurAga pragaTe che. sarvaguNI vItarAga che, bAkI badhAmAM nyU natA rahelI ja che. te pachI pote potAnI apUrNatA vicAravI enA jevI bIjI kaI uttama vAta che. chatAM naitika hiMmata Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 mane vijJAna hAyate rUbarU kahevuM ane sAmA mANasane sudhAravAnA prayAso paNa karavA. prayAso karavA chatAM na ja sudhare te tenI tarapha mAdhyasthabhAva dhAraNa kare ke badhA ja karmane AdhIna che, paNa koInI je tenA meDhe halakAI karavI e sajananuM kartavya nathI. pAyAmAMja hADakAM Aje mAnavI pitAnA merUtulya deSa jete nathI ane bIjAnAM AgRtulya chidra jotA hoya che. eTale pU.upAdhyAyayazevijayajIne lakhavuM paDyuM ke "jehane niMdAnI DhALa che, takiyA. tasa pheka" jenAmAM niMdAnI kuTeva che tevA manuSyanI tapakiyA pheka che. keTalAM kaDaka zabdo uccAryA che ! Aje dharmakiyAe. phaLatI nathI tenuM kAraNa pAyAmAM AvA meTA doSa rahI gayA che. pAyAmAM ja hADakAM rahI gayA hoya te ImAratanAM caNatara kAmamAMbhalIvAra kayAMthI Ave? jinAlaya jevAM jinAlayanuM bAMdha kAma karavuM hoya to tenA pAyAmAM hIrA, mANeka, suvarNa nAMkhavuM joIe tema dharma, rUpa, bhavya prAsAda caNa hoya te tenAM pAyAmAM nIti, nyAya, prAmANikatA, satya, ahiMsA, svadArA saMtoSa, alpaparigraha, maitri, prada rUpI sadguNa hovA joIe te ja dharmarUpI prAsAdanuM bhavya bAMdhakAma thAya. A to prasaMgopAta vivecana karyuM. AvA zikSaNanI Aje agatyanI jarUra che. ApaNI mULa vAta e hatI ke siMhaguphAvAsI muni mahAna samartha ane jJAnI hovA chatAM sthUlibhadrajInAM utkarSane sahI na zakayA ane bIjI sAlanuM cAturmAsa kezAne tyAM rahevA mATenI guru bhagavaMta pAse anujJA mAMge che. guru bhagavaMta kahe che, AmAM tAruM kAma nathI, pratikULa pariSaha sAdhu-- Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asidhArAvata 75, paNAmAM jitAvavA sahelAM che paNa anukULa pariSaha jitAvavA. sahelAM nathI. mATe kezAne tyAM cAturmAsa gALavA aMgeno Agraha tuM mUkI de, chatAM siMhaguphAvAsI sthUlibhadrajInI harIphAImAM guru AjJAnI uparavaTa thaIne kezAne tyAM cAturmAsa gALavA jAya che.. kezA temanecitrazALAmAM jautAro Ape che. temanI sAthenAMdeDIka vAranAM vArtAlApamAM kezA samajI gaI ke A to sthUlibhadrajInI . harIphAImAM ahIM AvelAM che. kezA manamAM nirdhAra kare che ke huM emane IrSyAnuM barAbara phaLa batAvI ApuM. rAtrinA samaye kezA soLa zaNagAra sajIne te muni samakSa AvIne UbhI rahI. aMgopAMgane aneka prakAre mareDa ApatI kezA muni : samakSa aneka prakAre hAvabhAvAdinI ceSTAo kare che. e te ApaNe pahelA ja kahI gayA ke kezA rUparUpanA aMbArasamI hatI. jyAM soLa zaNagAra sajIne kezA muni samakSa AvIne UbhI rahe che tyAM muninuM mana eka kSaNavAramAM calita thaI jAya che. siMhanI guphA AgaLa cAra cAra mahinA niki. paNe pasAra karanArA kezAne tyAM eka ahorAtra nirvikArapaNe pasAra karI zakayA nahi. pitAnAM tapanAM prabhAvathI siMha jevA mahAbhayaMkara prANIne thaMbhAvI denArAM munine kAmadeve eka kSaNa vAramAM thaMbhAvI dIdhAM! ghaDIbharane mATe AkhI duniyAne thaMbhAvI : denArA aMdaranI kAmavAsanA AgaLa eka kSaNavAramAM thaMbhI jAya che. mATe kahevuM hoya te ema jarUra kahI zakAya ke A paDatAM kALamAM jeNe kAmane ja te kalIkAlane rAma che ema samajavuM, kAma e zetAna che. tene ucALA bharAvavA hoya, te hRdayamAM bhagavAnane birAjamAna kare. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna ratnakaMbala meLavavA nepAla deza bhaNI manathI calita thaI gayelA muni kezAnI AgaLa bhegasukhanI mAMgaNI kare che. kozA kahe che jenI pAse dravya hoya tenuM ahIM kAma che. A sthAnamAM nirdhana sanmAnane pAmI zake nahi. muni vicAramAM paDI jAya che ke huM nigraMtha chuM. mArI pAse dravya kayAMthI hoya? UMDANathI ciMtana karatAM munine eka vAta yAda AvI jAya che ke nepALa dezane rAjA pahelavahelA. je kaI sAdhu tyAM jaI caDyA hoya temane ratnakaMbala vaherAve che. basa pachI te muni nepALadeza bhaNI bharacomAsAnI sIjhanamamAM vihAra laMbAve che. muni manamAM ciMtave che ke ratnakaMbala lAvIne A kezAne caraNe dharI dauM.. pachI kAma sukha bhegavavA aMgenI mArI manavAMchA A kezA jarUra pari pUrNa karaze. kezA dhUlibhadrajIthI dharma pAmelI che. e svarUpamAM kezAne muni oLakhI zakyA nahi. ratnAkya AgaLa ratnakaMbalanI zI kiMmata ! munivihAra laMbAvIne nepALadezamAM mahAmuzIbate pahoMcyA, rAjAnI pAse ratnakaMbalanI mAMgaNI karI. eTale rAjAe munine mahA kiMmatI kaMbala vahorAvI. ratnakaMbala laIne pAchA pharatAM rastAmAM cAre e kaMbala lUMTI lIdhI. munine pharIvAra rAjAe kaMbala vaherAvI. bIjIvAra tyAMthI vihAra laMbAvIne muni ghaNAM kaSTo veThavA pUrvaka pATalIputra nagare pahoMcyA. mahAkiMmatI ratnakaMbala kezAne arpaNa karyuM. eka kSaNika kAmavAsanA paSavA munine keTalA kaSTo veThavA paDayA che. eTalA kaSTo jIva je karma nirjarAnA dhyeyathI veThe te kalyANa thaI jAya. ratna kaMbala jevuM kazAne arpaNa karyuM ke kezAe tarata ja tenAthI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asidhArA vrata 77 che paga lUchIne tene khALamAM phekI dIdhI. muni kozAne kahe, are! abhAgaNI te A zuM karyuM? A ratnakaMbala keTaluM badhuM durlabha che te tuM kAMI jANe che? kezA kahe che? huM te bhale abhAgiNI rahI paNa muni tame to nibhaMgIomAM ziromaNi che. meM to ratnakaMbala khALamAM nAkhI, paNa tame te ratnatraya rUpI bhAva ratnakaMbalane viSaya vAsanAnI gaTaramAM nAMkhI rahyAM che. have keNa durbhAgI ane keNa bhAgI tene nirNaya muni tame jAte karI leje. eka to jIvane manuSyabhava ja durlabha ane temAM vaLI Aryadeza ane uttama kuLanI dulabhatA, dharmanuM zravaNa ati durlabha, zravaNa karyA pachI zraddhA besavI e to ati durlabha, zraddhA beThA pachI sAdhu dharmanI prApti to vaLI ati durlabha, tevA sAdhu dharmane pAmIne tame vamelAM bhAga sukhane pharI jhaMkhI rahyA cho tenA jevI bIjI adhamatA kaI che? mATe muni kaMI vicAra kare. muni! syulibhadra jInI harIphAIonI kanyA cho paNa zukana joIne nIkaLyA nathI. muni! e vAta barobara lakSamAM leje. e zakaTAla naMdana duniyAmAM eka ja che ane advitIya puruSa che. puruSomAM e siMha samAna che. enA mana upara kAbU ane Atmadamana ajoDa che. muni je sthAnamAM tame eka ahorAtra pasAra karI zakayA nathI. te sthAnamAM sthUlibhadra ekasovIza ahorAtra taddana nirvikArapaNe pasAra karyA che. huM temanI pUrvAvasthAmAM saMpUrNa paricita hevAM chatAM koIrUMvADe mane temanAmAM vikArIbhAvanAnA darzana thayA nathI. muni tame enI cAle kayAM cAlavA gayA? agninAM saMyogane pAmIne ghI ogaLyA vinA rahe ja nahi. bilADInAM sthAnamAM uMdara rahe e jema tenA mATe ati bhayajanaka che, tema muni ! strInAM sahavAsamAM munine rahevuM e paNa temanAM cAritra mATe ati bhayajanaka che. AvA kezAnA mahAmUlAM vacana sAMbhaLyA . Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 78 maneAvijJAna pachI muninI buddhi ThekANe AvI ane kazAne muni kahe cheH bhavasamudramAM buDatAM evA mArA AtmAne te uddhAra karyAM che ane te hitazikSArUpe mane je vacane kahyA che tenI lAkha lAkha seAnAmaheAra karatA paNa anaMtagaNI kimata che. ' irSyA, tyAga ane kSamApanA si'haguphAvAsI tyAMthI peAtAnA guru bhagavaMtanI samIpe AvI paheAMce che. sauthI pahelAM mahAmuni sthUlibhadrajIne punaH punaH pagamAM paDIne khamAve che ane gaganlR kaThe kahe cheH prabhu ApanI gata te Apa ja jANe.. mArA jevA pAmaranuM temAM kAma nahiM. jemAMthI Apa jevA pAra utaretemAM mArA jevAM khUMcI jAya. je parAkramIpurUSa heAyatejasiMhaNanAM AMcaLamAMhAthanAMkhInetemAMthI - dUdha kADhI zake, kAcApAcAnuM temAM kAma nahi. tevI rIte strInI samIpamAM rahIne ApajevA ja kAma upara vijaya meLavI zake. tevA raste bIjA cAlavA jAya te kayAMnAM katyAM dUra phe kAI jAya. pachI pAtAnA guru bhagavaMtane kahe che ke Ape sthUlibhadrajI mATe je traNa vAra duSkara duSkara kahyu te prabhu ! tadna satya che. have mArI bhramaNA bhAMgI gaI che. e pramANe kahI peAtAnA doSanI pAte AleAcanA kare che ane pharIthI cAritra grahaNa karI satine pAme che. A rIte siMha guphAvAsIne potAnI bhUlanu bhAna thayuM te teo peAtAnA AtmA sAdhI gayA. bhUlanu bhAna thAya e paNa ghaNI meATI vAta che. na bhUle e bhagavAna kahevAya ane bhUle te InsAna kahevAya, paNa bhUle ane bhUla na kabUle te zetAna kahevAya, mATe bhUlane pAtra te sau che paNa * skUlane sudhArI le e ja kharo mahAdura che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asidhArAvrata chelle kavi ghaTanA kare che. nAma rAkhyuM. jeNe jagamAMhI cArAsI cauvIsI lage tyAMhI. sAdhu pahoMcyA che devaleAkamAMhI re sthUlibhadramuni ghera Ave" peAtAnAM saMcama dharmAMnAM prabhAve cArAzI cauvIsI sudhI sthUlibhadra mahAmuninuM nAma amara rahevAnuM che. A keAI jevI tevI ghaTanAM nathI, alaukika ghaTanA che. ceArAzI cauvIsI sudhI jeo peAtAnA nAmane asara karI gayA e sthUlibhadra mahA"munine ApaNA kroDAnukroDa vaMdana he--e mahApuruSanA sAdhu caritra upara lakhANathI vivecana karavAmAM AvyuM che. sau emAMthI sAra grahaNa karI bhava pAra pAmeA eja eka abhilASA! saMsArI meATe bhAge mamatAne maLe jIve che; sattAdhIze ahaMtAne maLe jIve che ane cAgIe samatAne maLe jIve che. 79 sukha ane duHkha ane peAtAnI karaNInuM phaLa che, temAM khIjAne doSita TharAvavA e ghAra ajJAna che. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S mana vijJAna (pUrvArdha) AtmadananA viSayanAM anusaMdhAnamAM AjathI mane vijJA nanA viSaya para vyAkhyAna zarU thAya che. viSaya ati gahana ane gaMbhIra che. ApaNe AgaLanA. vyAkhyAnomAM kahI paNa gayA ke mana ane Indriya para vijaya meLavavuM eja Atmadamana che mana jitAya eTale Indriyo to chatAyelI ja che. Indriyone sAre ke narase raste mana ja pravartAve che.mana upara kAbU hoya te Indriya saMyamamAM pravate ja. mana ja bekAbU hoya te Indriya viSayomAM pravarte. mana upara ghaNe. meTo AdhAra che. "mana I manuSyALAM, vapamekSA " | tattvadraSTAoe spaSTatayA pharamAvyuM che ke manuSya mATe mana ja baMdhanuM kAraNa che ane mana ja mekSanuM kAraNa che. A lekane pUrvAdha thayo. uttarArdhamAM vaLI alaukika ghaTanA karI che. temAM kahyuM, che ke viSayamAM AsaktivALuM je mana te baMdhanuM kAraNa che ane viSayamAM virakata mana mokSanuM kAraNa che. virakata ane Asakta A bheda samajAI jAya pachI zuM samajavAnuM bAkI rahe che. je cIjamAMthI mana uThI jAya temAM rasa rahe ja nahi. viSamAMthI ekavAra mana uThI jAya pachI viSaye kAtIla jherajevAM lAge bAkI mana keLavAya jJAna ane vairAgyathI jJAna ane virAgya e manane keLavavA mATenAM be adbhuta sAdhanA che ke Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna (pUrvArdha) lIka vAra manuSya viNa khAdhe ane viSNu bhagave nAhaka karma bAMdhatA hoya che. ane tevA manuSyane mAnasika ArtadhyAna te keme TaLe nahIM. tevA manuSyanAM kAjaLathI paNuM zAmaLA mananA pariNAma hoya che. pariNAma aMdarathI nirmaLa na thAya tyAM sudhI ekalI kAyika kriyAthI paNa artha saravAno che. vipAka saMbaMdhI ciMvanA mithyAdi cAre bhAvanAonAM ciMtanathI mananA pariNAmane sudhArI zakAya che. temAM bAra bhAvanAonuM ciMtana paNa ati upayogI che. bhAvanAonAM ciMtanathI ja aMdaranAM rAga dveSAdine kSaya thAya che. saMsAranA padArthonI anityatA ane jagata AkhAnuM azaraNapaNuM aharniza vicAravAmAM Ave te karmonAM baMdhana zithila thayA vinA rahe ja nahIM. zarIrathI aTakI gayelAM manuSya paNa A rIte zubhabhAvanAonAM - ciMtanathI pitAnAM pariNAmane sudhArI zake che. jyAre tanathI dharma na thAya tyAre A rIte manathI paNa dharma thaI zake che. game tevA azubhedayanA kALamAM paNa mana ArtadhyAnamAM na paDI jAya te mATe satat jAgRta rahevAnI jarUra che. jema pU. vIravijyajI mahArAje pharamAvyuM che ke, mithyAtve vAha re, AdhyAna ghare" "tuja Agama vANI re. samakitI citta dhare" mithyAtvanAM tIvra udayavALA che Dagale ne pagale Ata. dhyAna dharatA hoya che. jyAre samakitI potAnI upara cemerathI uparAupari duHkhe paDatA hoya tevA samaye paNa jinavANInuM AlaMbana, aMgIkAra kare che. uparAuparI dukhe paDatA Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manAvijJAna 82 hoya tyAre karmonA vipAka sa'badhI ci'tvanA karavI e paNa eka prakAranuM dharma dhyAna che, ka`vipAka sabaMdhI ciMtavanA karavAthI mana AdhyAnathI bacI jAya che. manane sAdhI letAM AvaDe te siddhi hAthaveMtamAM che. kimiyAgara loko pUrvakALamAM suvarNasiddhi mATe kAcApArAne sAdhatA temAM kAcA pAro sadhAya eTale suvarNa siddhi tema mana sadhAI jAya to meAkSanI siddhi. jeNe manane sAdhI lIdhuM tene mekSa meLavavuM e ghaNuM sahelu` che. bAkI manane sAdhI levu' e sahelI vAta nathI Aje ghaNAM kahI detAM hAya che ke caMgA te katharoTameM gaMgA 'magara mana laphaMgA hAve tA kira kidhara gagA hai phira samaja lenA kidhara bhI gagA nahi hai ! mana " manane vaza karavAnA upAyo '' mananI caMcalatA aMge zrI arjuna jevAne paNa manamAM muMjhavaNa ubhI thayelI. zrI kRSNa arjunane ceAgamAga aMgeno upadeza Ape che. tyAre arjuna zrIkRSNane kahe che ke ca'cala evA manathI prabhu? yAga zI rIte sAdhI zakAya. caccala hi manaH kRSNa pramAthi balavaha dRDham / tasyAha N nigraha N manye, vAyorivasuduSkaram // kRSNa ! mana ati--caMcaLa che, caMcaLa che eTaluM nahi unmatta ane ati khalavattara che, ane te mananA nigraha mane te vAyunAM nigraha karatA paNa duSkara jaNAya che. mATe pahelA maneAnigraha mATe ne upAya khatAvA. ane pachI ceAga mAne upadeza karo. pratyuttaramAM zrIkRSNa arjunane kahe che ke, Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (pUrvAdha) atazaya maddAvAddo ! mano yunivra paham / abhyAsena tu kaunteya, vairAgyeNa ca gRhyate // 83 huM ! arjuna tamArI vAta zaMkA vinAnI che. mananu nigraha kharekhara ati duSkara che. chatAM abhyAsa ane vairAgyanAM maLe caMcaLa evA mananA paNa nigraha karI zakAya che. zrIkRSNeaju nanI zaMkAnuM samAdhAna karyuM" che paNa pratyuttara ApavAnI zailI keTalI adhI ga'bhIra che, jyAre Aje tA sAmA mANasanI purI vAte sAMbhaLe nahi. hajI teA pelAe purI vAta na karI heAya tyAM vacamAM ja tADI nAkhe! jyAre A te maneAnigraha 'genA upAya batAvatA pahelAM kahe che. arjuna! tamArI vAta zakA vinAnI che. ane tyArabAda upAcA matAve che. AvI zailIthI samajAvavAmAM Ave te sAmAne paNa zera leAhI caDe ke nahI? mATe tame leAkeA paNa ghaNIvAra amuka praznonAM ukela mATe bhegA thAe che. e samaye pratyuttara vALavAnI A zailI lakSamAM rAkhajo, AvI zailImAM vAta karavAmAM Ave te koI sAthe vAda vivAda ke vikhavAdanuM kAraNa ja UbhuM na thAya. vANImAM amRta paNa che ane jhera paNa che. vANI evI hAya ke sAmeA mANasa pANI thaI jAya. pratyuttara vALavAnI zailI evI hAya ke game tevA akkaDa mANasa eka vAra namra banI jAya. abhyAsa ane bairA gyanAM maLe caMcaLa manane paNa vaza karI zakAya che. kevA suMdara upAya batAvyA ? yamaniyamAdinuM pAlana, sat saMga, svAdhyAya ene abhyAsa kahI zakAya ane saMsAranAM badhA padAthenI kSaNabhaMguratA vicAratA te taraphanA rAga je che thAya te ja vairAgya, jemAM sAra hAya temAM mana doDe paNa ema lAgI jAya ke khadhu a Mte niHsAra che. pachI mana zemAM jAya. rastAmAM maNi mANeka paDaDyA hoya te mAsanu rastA parathI pasAra thatAM dhyAna kheMcAya, kohInUrane badale ekalA Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 manovijJAna kaMkara paDyA hoya te temAM zenu dhyAna kheMcAya? te tarapha koI najare nahIM kare, kAraNa ke jANe che AmAM zuM che, tyAre jJAnI kahe che ke maNimANeka ke muktAphaLamAM e zuM che? tatva daSTie e paNa pRthvIkAyanAM ja prakAre che. bhale banne vacce viveka hAya paNa jJAna daSTi pragaTyA pachI rAga dveSanI buddhi na hoya. mRtyunA samaye maNimANeke jIvanuM rakSaNa karavAne samartha nathI. e badhAnAM saMgathI kayAreka jIvane AphatamAM mukAvavuM paDe che. aneka sAthe gharSaNa paNa emAMthI pedA thAya che bhAI-bhAI vacce vaimanasya paNa emAthI sarjAya che. mATe senuM rUpa ke maNi mANeke niHsAra che, Ama dareka padArthanI ni:sAratA samajAtA mana badhethI pAchuM haThIne aMte svarUpamAM vizrAMti pAme che. mATe abhyAsa ane vairAgya mananAM nigraha mATenA zreSTha upAye che. Aje ghaNAM amane prazna kare che ke mahArAjazrI ! A manane jItavA mATenAM upAya zuM? dhArmika pravRtimAM mananI sthiratA kema nahi jaLavAtI hoya ? mALA gaNavA besIe tyAre ja mana kema bIje bhaTakavA jAya che ? A badhA praznono javAba uparokta vivecanamAM AvI jAya che- mALA gaNatAM mana bhaTakavA jAya che paNa noTonAM baMDala gaNatAM mana kayAMya bIje bhaTakavA jAya che? huM nathI mAnate noTonAM baMDala gaNatAM mana kayAMya bIje bhaTakavA jatuM hoya ? tyAre mALA pheravatA ja mana kema bIje bhaTakavA jAya che. tenuM kAraNa eja ke mALA nisAra mAnI che ane noTonA baMDalamAM sAra mAnyo che. mALA pheravatA te ghaNAMne jhelA paNa AvI jAya che ane keTalIkavAra te mALA hAthamAMthI nIce paNa paDI jAya che. jemAM jIvane rasa hoya temAM mana cATe chearthAjananI Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - manovijJAna (pUrvArdha) pravRtimAM jIvane rasa che to temAM mana parovAI jAya che te rasa je dharma pravRtimAM hoya to mana temAM paNa eMTI jAya. vyApAramAM lIna ane bhajanamAM dIna pU. upAdhyAyajI yazovijyajI mahArAje pharamAvyuM che ke "lIna bhayo vyavahArameM re yugatI na upaje koya dInabhaye prabhupada jape re mugatI kahAse hoya." vyavahAramAM-vyApAra vANijyamAM jIva eTalo badhe lIna banI jAya che ke bIjI koI pravRtimAM e samaye enuM mana parevAtuM nathI. grAhaka sAthene sado patAvatA he ane bhejananI veLA thaI jatA, gharavALA jamavA mATenuM AmaMtraNa ApavA AvyA hoya e ja samaye gharavALAne paNa zuM kahI do ke hamaNAM mane jarAe phurasada nathI. gharanAM bIjA badhAne jamADI de, mArI rAha hamaNAM jatAM nahIM-mane hamaNAM grAhaka sivAya bIjA keI sAthe vAta karavAnIe kurasada nathI athavA te ahiM dukAne ja bhANuM mekalI deje. huM mArI anukULatAe patAvI laIza. hamaNAM A vyApAranI sIjhana che. mATe khAvApIvA aMgenI mArI cintA karatA nahi? kahe vyApAra vANijyamAM mana kevuM lIna bane che. tenI lInatAmAM te khAvA pIvAnuM paNa bhUlI jAya che. eno e mANasa jyAre prabhupada japato hoya tyAre taddana dIna banIne japato hoya che. tyAre jJAnIone kahevuM paDayuM che ke AvA jIvanI mukti kayAMthI thAya? jemAM lIna banavAnuM che temAM dIna bane ne jemAM dIna banavAnuM che temAM lIna bane che. A jIvanI zuM jevI tevI avaLAI che. zrI nAgaketu pUjA karatA paramAtma Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna svarUpamAM evA lIna banyA ke tyAMne tyAM kevaLajJAna pAmyA. temanI AMgaLIe sarSe DaMza dIdhelo chatAM nAgaketue lInatA na choDI. mammaNazeThanI lInatA bhakaLadAramAM hatI to mammaNazeTha sAtamI narake gayA. have tame paNa nirNaya karI leje ke lInatA zemAM keLavavI, mana te koIne koI prakAranAM viSayamAM joDAvavAnuM ja che. tame ene zubhamAM nahi je te e azubhamAM joDAze. manane zubha dhyAnamAM joDavAmAM prayatna karavo paDe che ane durthonamAM mana saheje joDAI jAya che. kAraNa ke anAdine abhyAsa avaLe che, chatAM ApaNe prayatna je cAlu ja rAkhIe te jAte dahADe paNa mana zubhadhyAnamAM joDAI jAya. kaI paNa kAryanI siddhi prayatnathI ja thAya che. sutelAM siMhanA mukhamAM mRgalAo AvIne paDatA nathI. tene paNa prayatna to karavo ja paDe che. udyama vinA siddhi che ja nahIM. tema manane zubha dhyAnamAM na ja jeDI zakAya tevI ke vAta che ja nahIM. karmanuM kArakhAnuM manane pahelAM to navarU ja na paDavA devuM. navaruM paDeluM mana zetAnanuM ghara kahevAya. athavA prati samaya navA baMdhAtA kanuM kArakhAnuM kahevAya. tamArI kahevatamAM paNa kahevAya che ke navA nakhoda vALe ! mATe manane keI ne koI prakAranI zubha pravRtimAM joDI rAkhavuM. bhagavAna umAsvAti A viSaya aMge prazamaratti nAme graMthamAM pharamAve che ke, paizAcikamAkhyAnaM, zrutvA gopAyanaM ca kulavadhvAH / sayamayogairAtmA. niraMtara vyApRtaH kAryaH / / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna ( pUrvArdha) 87 be dRSTAMtA pizAca sa'badhI vArtA ane kuLavadhunA rakSaNa aMgenI ghaTanA sAMbhaLIne mumukSue peAtAnA traNe traNa yAgane zubhamAM pravartAvavA athAt sayamanA pAlana vaDe niraMtara AtmAne zubhamAM pravartAvavA ? traNe traNa ceAga manuSyeAnAM meTe bhAge azubhamAM ja pravaMtA haiAya che. sAdhupaNAmAM AvyA pachI paNa nira'tara zubhamAM pravatanArAM viralA che. sAdhupaNAnA svAMga sajIne paNa Aje ghaNAM sAdhue ekalI bAhya pravRtiomAM paDI gaelAM heAya che. je je kAceryAM gRhasthAne karavAnA hAya che tenA vahIvaTa laine sAdhue besI gayA che. A badhA paDatInA edhANa che. mukhyapaNe jemAM svanu' sAdhavAnu hoya che. tene badale ekalA paramAM ja paDI javuM e zuM sAdhupaNAnI maryAdA che, paNa Aje saMghamAM koI evuM adhAraNa ja nathI rahyu. eTale keI kAIne pUchanAra che nahI. pizAcanI zarata gAthAmAM umAsvAtijIe pizAca saMbaMdhI vArtA ane mULavadhunAM draSTAMtanA ullekha kaceryAM che koI eka vaNika gRhasthe amuka prakAranI maMtravidyA vaDe eka pizAcane vaza karyAM. matra vidyAnA prayAga vaDe pizAca vaNikane AdhIna thayeA kharA, paNa vacamAM eka teNe e rItanI zarata rAkhI ke mane kaIne kaI niraMtara kAma batAvatA rahejo. kAraNa ke kAma eja mArA khArAka che, je divase mane koIpaNa prakAranAM kAmamAM nahI' lagADe te divase huM tamArA vadha karI nAMkhIza, mATe mane kAma soMpaze| tyAM sudhI tamArA vikAsa che ane je divase kAma nahIM ApI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 mane vijJAna zako te divase tamAre vinAsa che, tamAre mane AdhIna rAkhe hoya te A zaratanuM tamAre pAlana karavAnuM che. pizAcanI jema manane kAme lagADe zeTha manamAM vicAre che mAre tyAM kAmane kyAM dukALa che. meTA pAyA para mAre vyApAra cAle che ane Dagalene pagale kAma ubhuM ja hoya che. eTale pelA pizAcanI zarata kabula rAkhI ane pizAcane kAme lagADI de che. ghaDIkamAM tene ghara bAMdhavAnuM kAma soMpe che te ghaDIkamAM dhana dhAnyAdi lAvavA ane suvarNa rajata maNi mANeka vagere ISTasAmagrI saMpAdana karavAnuM kArya soMpe che. pizAce potAnI daivI zaktinA prabhAve e badhAM kAryo thaDAka ja vakhatamAM patAvI dIdhAM. zeTha je kAMI kAma sepe te kAcI sekaMDamAM patAvI Ape, have zeThane manamAM muMjhavaNa vadhatI jAya che ke kAma have khuTavA AvyuM che ane A pizAca kayAMya mane patAvI deze ? eTalAmAM gAmamAM kaI jJAnI guru AvyA ane zeTha jJAnI gurunI samIpe jaIne pitAnI muMjhavaNanI vAta kare che. jJAnI guru kahe che zeTha tamAre AmAM muMjhAvA jevuM zuM che- mArI vAta tame dhIrajathI sAMbhaLo. huM tamArI muMjhavaNane keyaDe ukelI ApuM zeTha kahe che to te Ape mArI para anaMta upakAra karyo kahevAze ane ApanA taraphathI mane jIvatadAna maLyuM mAnIza. tyArabAda jJAnI guru zeThane kahe che ke zeTha tame jaMgalamAMthI traNa vAMsaDA maMgAvo. temAMthI be sAmasAmA kheDAvajo ane eka vAMsaDe baMne sAmasAmAM kheDAvelA vAMsaDAnI upara caDAvaje, pachI pelA pizAcane kahI deje ke tene bIjA koI paNa kAme na lagADuM tyAM sudhI vAMsaDAnI upara tuM caDautaranI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (pUrvArdha) kiyA karyA kara. basa A tane kAyamanuM kAma soMpavAmAM Ave che. guru bhagavata pAsethI A upAya sAMbhaLIne vaNika pitAne ghera AvIne te mujaba ja vAMsaDA jamInamAM kheDAvIne pelA pizAcane kAme lagADI de che. pizAcane kAma maLI jatA vaNika uparane upadrava sadAkALane mATe dUra thaI jAya che ane vaNika gRhastha sadA sarvadA bhayamukta bane che. aMte pizAca kaMTAmaLIne kahe che ke mane kAma paDe belAvaje have huM ahiMthI vidAya lauM chuM. zeTha tame mane kharA guru malyA. aMte huM hAryo ane tame jItyA. A to eka dRSTAMta che. A dRSTAMta have ApaNe mana upara ghaTAvavAnuM che duryAnamAM caDelA manane paNa pizAcanI ja upamA ghaTe che. e manarUpI pizAcane tamAre paDakAra karIne kahI devuM ke tene keIpaNa prakA ranI bIjI zubha pravRttimAM joDavAmAM na Ave tyAM sudhI aMdara navakAra gaNyA kara ? namaskAra mahAmaMtranAM dhyAnamAM mana paravAI jAya eTale manamAM bIjA nabaLAM vicAra AvavAne avakAza ja na rahe. zubha dhyAnamAM joDAelAM manane durdhAnarUpI rAkSase chaLI zakatA nathI. navaruM paDeluM mana duSTa vicArothI tarata gherAI jAya che. mATe jarA navarAza maLe ke tarata navakArane saMbhAra. hRdayamAM navakAranI dhUna rahe eTale bIjAM nabaLAM vicArene ramavakAza maLe ja nahIM. - divya darzana bIjuM draSTAMta kuLavadhUnuM che. koI eka gRhasthanI putravadhU atyaMta svarUpavAna hatI, paNa tene azubhanA udaye vaidhavyanI prApti thayelI. tenAM adbhuta sauMdaryane joIne keIeka jAra karma karanArA puruSe tenI pAse viSayabhaMga mATenI prArthanA karI tenI prArthanA teNIe kabUla rAkhI. Ave tene abhiprAya teNanAM sAsu sasarAe jANuM lIdhuM ane teNInAM sAsu sasa Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 maneAvijJAna. rAne manamAM thayuM ke A tA kayAreka ApaNAM kuLane kala'ka lagADI deze, mATe Ane gharanAM kAmakAjamAM joDI devI joIe jethI AnA manamAM khIjA koI nabaLAM vicAre na Ave. A rIte vicArIne teNInI mAthe saghaLA ghara vyApAra nAMkhI dIdhe. have gharanAM saghaLAM kAmakAja aMgenA bAjo teNInI mAthe paDavAthI tene nidrA levAnI paNa phurasada maLatI nathI. AthI pelI viSaya bhAga saMba MdhI kabulAta tenAM magajamAMthI nIkaLI gaI. e. rIte sAdhuoe paNa saMyama vyApAramAM peAtAnA manane, vacanane ane tanane evA parAvI devAM ke khIjA' kei viSayanAM lagatAM AlatuphAlatu vicArA magajamAM Ave ja nahi-kevI adbhuta ghaTanA umAsvAtijIe A gAthAmAM karI che ! AvA mahApuruSAne ja jJAnIe kharekharA divya dRSTA kahyA che ane mahApuruSoe ApaNane daza na ja nathI karAvyuM, paNa bdhi dazana karAvyuM che. Avu spaSTa darzIna thayA pachI teA mAnavI ghaNI sahelAithI peAtAnA manane aMkuzamAM rAkhI zake che. manarUpI maTa ghaNI jagyAe manane vAMdaranI upamA devAmAM Ave che.. paNa vAMdarAnI caMcalatA karatAce mananI ca McaLatA ghaNI vadhAre che. pU. hemacaMdrAcAryajI ceAgazAstramAM pharamAve che ke : manaH kapiraya vizvaparibhramaNa havaTaH / niyaMtraNIyeo yatnena, muktimicchubhirAtmanaH || AmanarUpI pi(vAMdare) AkhAe vizvamAM paribhramaNa karavAnA laMpaTa svabhAvavALA che mATe mukti meLavavAnI Iccha rAkhanArAM dareka mumukSuee prayatnapUrva ka tenA nigraha karavA Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (pUrvArdha) 91 . have kayAM vAMdarAnI caMcalatA ane kyAM mananI capalatA ! vAMdarA te amuka enAM sarkalamAM ja paribhramaNa karatA hoya che. ame ekavAra dhorAjI cAturmAsa hatA. dhorAjIthI junAgaDha cauda . mAIla ja dUra che. junAgaDha pAse AvelAM giranArajI parvatamAM ghaNuM vAMdarA rahe che. paNa te vAMdarAne keIpaNa divase dhorAjImAM ame joyAM nathI. kayAreka koIvAra bhUlA paDI gayA hoya e judI vAta che bAkI potAnA sarkalamAM ja e paribhramaNa karatAM hoya che. eka jhADa uparathI bIjA jhADa upara ane bIjA jhADa uparathI trIjA upara Ama kudAkuda karyA kare, paNa. pitAnI hadamAM rahIne kare. jyAre A manamaka. te A kSaNe ahIM hoya to bIjI ja kSaNe dilhI AgrA pahoce ane trIjI ja kSaNe nyuyorka pahoMcI jAya. rekeTamAM vega karatAM manane vega anaMtagaNo che. have AmAM vAMdarAnI caMcalatA zA hisAbamAM che? A to vAMdarAnI jAtamAM lAMbI akkala nahi. nahi to te manane vAMdarAnI upamA ApanArA upara e badanakSIne kesa mAMData? ane korTamAM pUravAra karI Apata ke A mAnavajAta . amane mananI sAthe sarakhAvIne vagove che. paNa vAMdarA vatI . kesa laDe keNa? kharekhara A ghaTanA samajavA jevI che. Aje sAmAyika pratikramaNamAM beThelAonuM mana paNa ThekANe rahetuM nathI, manane jyAM tyAM mera ApaNe bhamADatA ja hAIe chIe? paNa ethI kaye artha saravAne che. padArtha mAtra aMgenuM sabhyadarzana mana markaTanI jema comera bhamyA kare che tenuM kAraNa jIvanI dRSTi zuddha thaI nathI. jIva samyaktva guNane pAmI jAya . te darzana zuddhinI sAthe aMdaranAM mAnasika bhAvamAM ajaba. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E manovijJAna parivartana AvI jAya. jIvanamAM jema deva guru ane dharma aMgenuM samyakdarzana joIe vItarAga ane sarvane ja devAdhi deva mAnI zakAya. nirgatha ane tyAgI hoya temane ja guru mAnI zakAya. sarvajJa bhagavaMtoe upadezelA dharmane ja dharma mAnI zakAya, A deva gurU ane dharma aMgenuM samyakdarzana che tema padArtha mAtra aMgenuM samyakdarzana hovuM joIe. A zarIra aMgenuM paNa spaSTa darzana hovuM joIe, ke A - zarIra aMte saDaNa (saDavAnuM), paDaNa (paDavAnuM) ane vidhvaMsana (nAza) svabhAvavALuM che. game teTaluM A zarIrane puSTa banAvavAmAM AvechatAM tene aMtenAza thavAno che. mATe zarIra vinAzI che.tame je makAnamAM vasavATa karIne rahyA cho te aMgenuM paNa spaSTa darzana hovuM joIe, ke A makAna bhale mArA pitAnA mAlikIno che, paNa eka divase mAre A makAnamAMthI vidAya levAnI che, mATe kharI rIte to A musApharakhAnA rUpaja che. mAtA pitA, bhAI bhaginI vigere je kuTumbIjane sAthe tame rahyA che te aMgenuM paNa darzana hovuM joIe ke huM ane A badhA saMbaMdhIjane aMte paMkhInA meLA rUpa chIe. saMpattinI pAchaLa aMte vipatti che. lakSmI kaI ekane vaLagIne rahenArI nathI, mATe jJAnIoe tene capaLA kahI che. hAthInA kAna jema sthira rahetA nathI tema tana, dhana ke yauvana kAMI paNa duniyAmAM sthira nathI, basa Aneja samyakdarzana kahevAmAM Ave che. A rItanuM darzana thayA pachI jIva karmodayathI saMsAramAM rahyo hoya paNa temAM tenI ramaNatA na rahe? samyaphaSTi ane mithyAdaSTi bAhyadaSTithI bane sarakhA lAge che, paNa bannenI atyaMtara pariNatImAM mahad aMtara hoya che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 mane vijJAna (pUrvArdha) citta paramArtha upara samyaktvanA pariNAmane pAmele jIva karmodayathI saMsAramAM. rahyo hoya, bhegAvalInA udaye bhega paNa jogavato hoya chatAM, te aMtarathI temAM lepAyelo hato nathI. zarIrathI ja te saMsAramAM rahyo hoya che, bAkI aMtarathI tenuM citta te paramA.. rthane ja jhaMkhatuM hoya che. game te pravRtti karatAM aMtarethI citta. paramArthane jhaMkhyA kare eja samakitanI kharI nizAnI che. tAjetaramAM paraNelI strI gharanAM badhA kAma karatI hoya paNa tenuM citta aMtarathI potAnA prItamane jhaMkhatuM hoya che. gAyo jaMgalamAM caravA jAya che, vanavagaDAmAM cAro caravA mATe te comera bhamatI hoya che, paNa tenuM citta vAcharaDAmAM hoya che. tema. samakiti vyApAra vANijya vagerenI badhI pravRtti karato hovA chatAM tenuM citta paramArtha upara hoya che, eTale jJAnIoe samakiti jIva saMsAramAM rahyo hovA chatAM tene manaHpAti nahiM paNa kAyapAti kahyo che. eTale te manathI temAM khUcelo. heto nathI. vaMditA sUtranI 36 mI gAthAmAM paNa Aja vAtane puSTi ApanArI hakIkata varNavAelI che. temAM pharamAvyuM che ke samyaphadaSTi jIva tIvra rAcI mAcIne pApa AcaranAro heto nathI, tethI tene karmonuM baMdha alpa paDe che. kAraNa ke nirvasa pariNAmathI te pApa Acarate nathI. joke tathA prakAranAM karmodayathI samakiti jIvane paNa pApa AcaravA. paDatA hoya che chatAM pApa prati tenAM aMtaramAM leza paNa. bahumAna ke prema hotuM nathI. amuka kArya karavAnI tamArI IcchA nahi hovA chatAM koI saMbaMdhInA Agrahane vaza thaIne. - te kArya jema tamAre anicchAe paNa karavuM paDe che tema pApa: karma tarapha manamAM saMpUrNa dhRNA hevA chatAM samakiti jIvane Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna 94 tathA prakAranAM kamefdayathI pApa AcaravAM paDe che. anicchAe je kAma karavu paDe temAM rasa kayAMthI heAya ? tema adaramAM pApa kema tarapha saMpUNa tiraskAra hAyane pApa AcaravA paDatA hoya temAM rasa kacAMthI hAya ? ATalI bhUmikAe paNa tame pahoMcI gayA heAte samajI lejo ke A nara janmane pAmIne kamANI ghaNI sArI karI lIdhI che. AtmAnAM eka samyaktva guNamAM keTalI tAkAta rahelI che! samyakRtva Ave eTale jJAna te! samyak thaI ja jAya paNa cAritra eja vakhate Ave tevA niyama nathI. kALAntare paNa Ave ane koI jIvane taratamAM paNa cAritrayamAM Ave. jyAre jJAna, darzana ane cAritra A tripuTInI saMgaThita tAkAta keTalI haze tenI jarA manamAM kalpanA tA karI juo ! A traNamAM ekanA paNa abhAva hoya tyAM sudhI saMpUrNa`mAkSamAnI siddhi nathI. ane A traNanAM samAyeAgane jina zAsa namAM meAkSa-mArga kahyo che. ATalI vAta manamAM besI jAya teA mana khIle baMdhAI jAya. dRSTi samyak thaI nathI tethI ja : A mananI khATI doDadhAma che. zeThanuM dRSTAMta eka gAmamAM koI eka zeThe savAranAM samaye sAmiyaka laIne " beThelA ane sAmAyikamAM mALA ke anAnupUrvI gaNatA haze paNa * zeThanu mana khIje bhamyA karatu hatu .zeThANI savAranAsamayahAvAthI gharamAMthI vAsIduM kADhatAM hatAM eTalAmAM zeThane malavA nimitte eka bhAI gAmamAMthI zeThane ghera AvyA. ahAranAM bhAgamAM Asa : rImAM zeThANI vAsIduM kADhatAM hatAM eTale pelA bhAIe zeThA NIne pUchyuM ke zeTha kaLyAM che ? mAre temane maLavu che. zeThANI L Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna (pUrvAdha ) 95 zeThanI khAsiyata jANatA heAvAthI tarata ja pelA bhAIne kahyuM ke zeThane tamAre maLavuM che, paNa zeTha ghera nathI. DheDavADe gayA che. A zeThANInA varcanA aMdara sAmAyikamAM beThelA zeThe sAMbhaLyA ane eTalAmAM sAmAyika pUrI thatAM sAmAyika pArIne zeTha bahAra AvyA ane tarata ja zeThANIne kahyuM ke .. hamaNAM katcAM DheDavADe gayA hatA ? maLavA AvanAra bhAIne teM kahyuM ke zeTha DheDavADe gayA che! zeThANIe zeThane tarata pUchyuM ke tame bhale sAmAyikamAM beThelA hatA, paNa tamAruM mana kayAM bhamatuM hatuM ? zeThe kabUla karyuM ke DheDavADe eka ApaNA junA grAhaka che ane tenAmAM khaseA rUpiyA leNAM nIkaLe che eTale sAmAyikamAM mane vicAra AvyA ke sAmAyika pArIne tarata ja pelA grAhakane tyAM ugharANIe javuM che. zeThANIe kahyu tyAre meM pelAM maLavA AvanArane zuM khATu kahyu ? zeThe peAtAnI asthiratA kabUla karI. A svarUpe mananI hAlata hAya tyAM sAmAyike eka bAju para rahI jAya. ekalA dravya dharmAMthI karmAMnAM baMdhana chedAtAM nathI, mATe dareka prakAranI dhama pravR. ttimAM aMdaranAM bhAvanI ghaNI moTI kiM mata che. jAna joDIne vevAIne tyAM janArAM vararAjAne saunI AgaLa rAkhe che, ane vararAjA ja bhUlAI gayA heAya te tyAM svAgata nahi paNa ulTI phajetI thAya, svAgata karavA AvanArA enI pahelI mITa vararAjA bhaNI maDAya che. have jAnaiyA ghaNAM hAya paNa jAnamAM vararAjAnA ja abhAva hAya tA sau ekI avAje melI nAMkhe ke A tA bhAI ! vara vinAnI jAna che. have Ane kAnAM mAMDave UbhI rAkhavI? tema dhama kriyAmAM bhAvaja na heAya te samajI levu' ke e kriyA prANa vagaranAM klevara jevI che, jene zAstromAM samUmi kriyA kahI che. mananI Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 mane vijJAna ja caMcalatA hoya te upayoga rahe kyAMthI? ane te vinA. bhAva pragaTe zI rIte ? mATe sthiratA vinA siddhi nathI. jyAre manamarkaTate AkhA vizvamAM paribhramaNa karavAnA svabhAvavALuM che. mATe AcAryazrI kahe che ke yatnapUrvaka manane nigraha kare. mananI samatulA AgaLa vadhIne pU. AcAryazrI pharamAve che ke: manaH kSapAcaro bhrAmyannapazaMka nira kuzaH / prapAtayati saMsArAvartagarte jagatrayI // A gAthAmAM manane rAkSasanI upamA ApI che ane ghaTanAkare. che ke niHzaMka ane niraMkuzapaNe bhamate A manarUpI rAkSasa: traNe jagatanA jIvone saMsAra rUpI AvartAnA khADAmAM pADe. che-mana mera bhamyA ja karatuM hoya che saMka9pa ane vikalpa eja mananuM kAryakSetra che. jarAka sukha maLe te. mAnavI unmatta banI jAya che ane jarAka mAthe du:kha paDe te rovA besI jAya che -AvI sthitimAM mananI. samatulA kyAMthI rahe? sukha ke duHkha bannemAM samabhAve rahevuM e ja kharI samatulA che. saMsAranA duHkha jema asAra che tema. saMsAranA sukha paNa asAra che. A rItanI samajaNa thayA pachI, ja mana samabhAvamAM Ave che. du:khamAM jIvane je aNagame che te ja aNagamo kahevAtA pagalika sukhamAM thAya eTale samajavuM mananI samAdhi have durlabha nathI. duHkha vartamAnamAM bhayaMkara che te sukha bhAvimAM bhayaMkara che. vartamAnamAM. vaiSacika sukhamAM jIva jeTalo rAce teTalAM ja bhAvimAM tenI Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (pUrvArdha) 97 mAthe ghora duHkha paDavAnA che. kAraNa sukhane rAga jIva pAse pApa karAve che. paugalika sukhanI mIThAsa e mehanIya karma janita che. bhAvimAM jenI pAchaLa anaMta dukha che tevA kSiNapUratA sukhane sukha mAnI levuM enA jevuM bIjuM ghara ajJAna kayu che? bIjA zabdomAM Ane ja mIthyAtva moha kahevAmAM Ave che. jIvana sukhamAM rAga ane duHkhamAM dveSa e ja anAdinI baMdha paraMparA che-rAgadveSathI ja jIvane baMdha che. sukha dukha bannemAM samabhAva Ave tyAre A baMdha paraMparA aTake che. ekamAM na rAga ke bIjAmAM na Sa e ja khare paramArtha che. du:khamAM kaMIka jAgRti rahe, jyAre sukhamAM to bhalabhalA chakI jAya che. mATe saMsAranAM duHkha karatAM e sukha bhayaMkara che. sukha mATe jIva ghora pApa Acare che. ane pApa vipAkamAM ati dAruNa hoya che. AvI samajaNa Ave te kRtrima sukha pAchaLanI mananI doDadhAma maTI jAya. vAstavika sAcuM sukha AtmAmAM ja che. anaMta avyAbAdha sukha AtmAmAM che, jJAna jema AtmAmAM che tema sukha paNa AtmAmAM che. pagalika sukha viSayajanya che. Atmika sukha taddana nirdoSa che. tenI prApti mATe kaI pApa AcaravA paDatA nathI. A rItanI samajaNathI ja mana vizrAMtine pAme che. piso e paramezvara nahi paNa vinazvara comera paribhramaNa karatAM manane ane azubha bhAvamAM pari. gamatA manane rAkSasanI upamAM che. jyAre svarUpamAM vizrAMtine pAmelAM sthira manane kalyANamitranI upamAM che. tevuM mana te mekSapadanI prAptimAM kAraNa bane che. mana vizrAMtine pAme kyAMthI ? Aje bhalabhalAnuM mana paisAnI pAchaLa ane Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna sa'sAranA bhautika sukhonI pAchaLa bhamatu hoya che. paisAne tA jANe paramezvara mAnyo che, pahelAthI ja zikSaNa khATu maLyuM che. manane zikSaNa evu ApavAnI jarUra je ke paisA e paramezvara nathI, paNa vinazrvara vastu che. temAM jIve rAcavA jevuM nathI, padmAnI kSaNabhaMguratA samajAI nathI eTale mana je te khAdya vastuomAM rAce che. peAtAnI pAse e paisAnA joga thAya eTale dhaNAM chalakAI jAya che ane viyega thAya eTale pAchA tarata karamAI jAya che. prAptimAM harakha ha ane hAnimAM zoka nahi te ja kharo AtmajJAnI che, prApti ane hAni nemAM samatA rahe te samajavuM manane sAdhI lIdhuM che. bahAranA vyApAra-vANijya aMgenAM naphA ane nuka zAnanI bhalabhalAnA mana upara asara AvI jAya che. tenA lIdhe ghaNAMnA magaja upara kadegTALA bedarezana rahyA ja karatA hoya che ane aMte temAMthI blaDaprezara jevAM dardo ghaNAMne lagu paDe che. mananI Adhi zArIrika vyAdhine janma Ape che. ane anemAMthI upAdhI janma le che . ceAmerathI upAdhImAM gherAelAM ene cittanI samAdhi kacAMthI hAya? mATe bAhya saceAge 'genI upAdhi manamAM rAkhavI nahi. ApaNe kaMI sAthe laIne AvyA nathI ane kaMI sAthe laI ne javAnA nathI, manuSyonAM sa RddhinAM samudgAcA kSaNika svabhAvavALA che; ane sa McAge. mAtra para parAe zeAkane utpanna karanArAM che, ane saMcAga tene a Mte vicAga te che ja. A rItanA jJAnathI manane keLavI zakAya.AkI ekalA huDhayAganAM prayAgathI manane sAdhI na zakAya. mananA vegane rokayA vinA je ceAgI banavAnI athavA ceAga sAdhavA aMgenI je kAI abhilASA rAkhe che te te pAMgaLA mANase dilhI ke AgrA pahAMcavAnI icchA rAkhavA kharAkhara che. manane Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (pUrvArdha). aMkuzamAM rAkhavAthI sarva bAjuthI baMdhAtA navA karmo paNa rekAI jAya che, ane manane jeo nirodha karI zakayA nathI tevA manuSyone tenAM te karmo vRddhine pAme che. te paMDita ke mUkha ane eka samAna mananI zuddhi e te na bujhAya tevI mokSamArgane dekhADanArI sAkSAt dIpakA che. je mananI zuddhi hoya te sattAmAM rahelAM guNo paNa pragaTe che ane mananI zuddhi vinA pragaTelAM guNo ulTA avarAI jAya che mATe pU. AcArya hemacaMdrAcAryajI pharamAve che ke tathAvazyaM manaH zuddhiH kartavyA siddhimicchatA, tapazrutayamaprAya:, kimanyaH kAyadaNDanaiH // mATe mokSapadanI IcchA rAkhanArA dareka mumukSue avazya mananI zuddhi karavI joIe. kAraNake mananI zuddhi vinA tapa, japa, camaniyamAdinuM je pAlana che te kevaLa dehane daMDa ApavA rUpa che. manamAM rahelAM verajhera, rAgadveSa, kAmakrodhAdinAM nabaLAM saMskAra nAbUda karI nAMkhavA athavA chevaTe e saMskArane nabaLAM pADI devA te ja atyaMtara zuddhine amegha upAya che, mananI zuddhi mATe aMdaranA rAga dveSAdine tyAga karavo joIe, jethI malinatAne tyAga karIne AtmA potAnAM zuddha svarUpamAM sthita bane. pANI DahoLAyeluM ane malina hoya tyAM sudhI taLa bhAgamAM rahelI vastunAM darzana na thAya tema mana aMdarathI DAmADoLa hoya tyAM sudhI atyaMtara jAtinAM darzana na thAya mana sthira thAya tyAre ja spaSTa darzana thAya che. keI mahAtmAe kahyuM che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 mane vijJAna = kAma krodha mada bhakI jaba laga ghaTameM khANa" "taba laga paMDita mUrkha hI kabIra eka samAna" mAnavInuM mana jyAM sudhI kAma, krodha, mada, lobha vagere doSonI khANarupa che, tyAM sudhI bhale paMDita hoya ke mUrkha hoya ane eka samAna che abhaNa ke bhaNelAM vacce tyAM sudhI tatvadraSTie koI aMtara nathI -dAkhalA tarIke bhaNelAne sannipAta UpaDayo hoya ane abhaNane paNa sannipAta UpaDe hoya tyAre bannene babaDATa sarakho ja hoya che. kadAca phera paDe te eTalAM pUrato paDe ke eka aMgrejImAM babaDe ane bIje tenI cAlu mAtRbhASAmAM babaDATa kare. basa aMtara paDe to ATalA pUrato paDe tevI ja rIte mUrkha ke paMDita kAma krodhAdine AdhIna hoya to samajavuM ke tAvika daSTie banne vacce aMtara nathI, ajJAnI vAtavAtamAM kepa kare tema jJAnI paNa kare te samA javuM ke kahevAtA jJAnIe ekalo jJAnane bhAra magaja upara upADe che, paNa tenA AtmAmAM jJAna pariNamyuM nathI, mUrkha manuSya kAmakrodhAdine AdhIna bane to te bicAre dayAne pAtra che. kAraNa ke tene te te doSa aMgenA anarthanI samajaNa nathI, paNa kahevAtA jJAnIne to tenI samajaNa hoya che. Ama chatAM doSane AdhIna ane te samajavuM ke tenAM jJAnanI viDaMbanA che. doSamAMthI janmatA anartho aMgenI jIve vicAraNA ja karI nathI. kodha, mAna, mAyA ane lebha A cArecAra atyaMtara doSo che. temAMthI janmatA anarthonI UMDANathI ciMta vanA karavI e paNa dharmadhyAnanAM cAra prakAra paikInuM apAya. vicaya nAme dharmadhyAna che. atidurjaya evA krodha, mAna, mAyA ane lebha vaDe parAbhavane pAmelA AtmAo je je anarthane Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna (pUrvAdha ) 101 pAme che, tenuM varNana karavAne paNa koNa samatha che. zrI prazamarati prakaraNanI cAvIzamI gAthAmAM pU. umAsvAtijIe A svarUpe ullekha karyAM che ane AgaLanI gAthAmAM pharamALyuM che. krodhAtprIti vinAza, mAnAdvinayopaghAtamApnoti zAThayAtpratyayahAniM sarvaguNa vinAzanaM lobhAt // krodhathI varSonI prItinA vinAza thAya che. mAnathI vinaya guNanA upaghAta thAya che. mAyAthI maitrIne vinAza thAya che ane leAbhathI sarva guNanA nAza thAya che. kaSAyAmAMthI AvA teA keTalAya anarthI janme che. sva. AtmAnuM hita IcchanArA manuSyAe A cAre cAra doSone kAtIla jhera karatA paNa bhayaMkara samajIne vasI nAMkhavA joIe. sa`sArarUpIviSavRkSane pASaNa ApanArA A cAra kaSAyeA che ane karmInI jaDane navapallavita rAkhanArA paNa A cAra kaSAyeA che, mATe mana doSonI khANarUpa che tyAM sudhI paMDita ke bhUkha vacce kazu aMtara nathI. mana A doSone AdhIna na bane tyAre samajavuM ke have sAdhaka meAkSamAganI najadIkamAM che. kayAreka mana doSothI gherAI jAya, paNa manane pharI mULa svarUpamAM lAvavAnA prayatna cAlu rAkhe te e samajavuM ke sAdhaka zuddha dazAmAM che. A kALanA jIvAnI maneAdazA kayAM pUrvakALanAM mahApuruSonuM mana ke, je mahApuruSo maraNAMta upasanAM samaye paNa lezamAtra manathI calita banyA nathI ane kayAM A kALanAM manuSyAnuM caMcala maTa jevu asthira mana ke, je vAtavAtamAM garama thaI jAya, vAta vAtamAM manamAM lAgI Ave. A kALanAM moTA bhAganAM manuSyeAnI mananI Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 manovijJAna sthiti jANe ghaDIkamAM tela ne ghaDIkamAM mAsA jevI che. AjanAM manuSyanAM mana sAcavavAM e ghaNI agharI vAta che. AjathI pacAsa so varSa pahelAnAM manuSyamAM paNa sahiSNutA ghaNI hatI. game tevuM mAthe kaSTa paDayuM hoya te sahana karI letA, jyAre Aje sahiSNutA jarAye rahI nathI. jIvanamAM sahana karatAM zIkhavuM joIe. tame dareka prakAranAM tapa Acare che, paNa eka vAta neMdhI rAkho ke sahiSNutA jevuM bIjuM eke duniyAmAM tapa nathI. hajI kadAca merU calita thAya paNa pUrvakALanAM mahApuruSo potAnA dhyeyathI calita thayA nathI. potAnA mArgamAM teo aDaga rahyA eTale teo mekSane pAmyA che. zrI gajasukumAla. zrI metArya muni, zrIsukezala muni jevA mahApuruSane kevA ghera upasargo thayA che. chatAM te mahA puraSoe moDhAmAthI UMha sara be zabda karyo nathI ane ghera upasarga karanArAone paNa temaNe mitra samAna lekhyA che. have vicArI juo te mahApurUSanI aMtaraMga dazA. keTalI jAgRta haze ane temane AtmA keTalI ucca bhUmikAe pahoMcI gaelo haze ! te mahApuruSe Akho mArga pasAra karI gayA, jyAre ApaNe hajI cAlavAnI zarUAta karI nathI. temanAM AtmAmAM jhaLahaLatA kevalajJAnarUpI sUryane udaya thaI gaye jyAre hajI ApaNA AtmAmAM arUNodaya paNa pragaTa nathI. teo AtmAnI pUrNatAne pAmI gayA, jyAre hajI ApaNe ekaDo ghUMTI rahyA chIe. teo girizikhara upara ArUDha thaI gayA, jyAre ApaNe hajI taLeTI sudhI pahoMcyA nathI. ApaNuM mana hajI kSaNika sukhone talasI kahyuM che, jyAre te mahApuruSo zAzvata sukhanA bhaktA banI cukyA che. ApaNo AtmA hajI janma maraNanA cakrAve caDela Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (pUrvAdha ) 103 che, jyAre te mahApuruSA ajAmara sthAne pahoMcI gayA che. mATe temanA AtmA ane ApaNA AtmA vacce ghaNu aMtar paDe che. teo bhagavAna thaI gayA, jyAre ApaNe hajI bhavamAM bhaTakatA rahI gayA. chatAM A aMtarane na ja bhAMgI zakAya tevI koI vAta nathI. mAtra manane savaLe vaLAMka ApavAnI jarUra che. AtmA manane paravaza paDelA che, tenI jagyAe mana AtmAne vaza thaI jAya eTale meAkSanI sa'padmA hAthave tamAM che. mAlika upara gheADAnI savArI AtmA dhAre te manane vaza karI zake che. kAraNa ke AtmA ja sarvopari sattA che. AtmA mahArAjA che; teA mana pradhAna che. manane vega game teTale heAya paNa AtmAnI zakti amApa che. mananA paNa e prakAra che-dravyamana ane bhAvamana. temAM dravyamana te manAva NAnA pudgalAthI banelu hAvAthI jaDarUpa che, jyAre bhAvamana jJAnAvaraNIyAdi karmAMnA kSayeApazama rUpa hAvAthI cetanarUpa che. jenAthI vicAra karI zakAya evI AtmAnI zakti te mana che. banne prakAranAM mananA sumeLa thatA jIva spaSTa vicArI zake che. sa'jJI paMcendriya jIvAne ane prakAranAM mana hAya che. asaMjJi jIveAmAM spaSTa vicAra zaktine abhAva hAvAthI temane phakta kSaceApazamarUpa bhAvamana heAya che. AtmA jJAnanI paripUrNa bhUmikAe paheAMcce nathI tyAM sudhI vacagALAmAM mana ane IndriyAneA tene sahAro levA paDe che. matijJAna ane zrutajJAna jIvane mana ane indriyAnA AlaMbanathI thAya che. AgaLa jatAM kSAyikabhAve kevaLajJAna pragaTa thatAM te badhAM AlaMbanA chUTI jAya che. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 mane vijJAna jo ke avadhijJAna ane mana paryatrajJAna kSAyopathamika bhAve hoya che. chatAM temAM paNa mana ke IndriyanuM AlaMbana hetuM nathI, te banne jJAna deza pratyakSa che te kevalajJAna sarva pratyakSa che. mati ane zrata sivAyanAM bAkInAM traNe jJAna atIndriya pratyakSa kahyAM che. apaMgane jene Teke levo paDe tene Teke jenA hAtha paga majabUta hoya tevA mANasane levo paDato nathI. eTale AtmA anaMta zaktimAna che. AtmA pote jAgRta avasthAmAM hoya te mana AtmA upara savAra thaI zakatuM nathI- gheDA upara tene mAlika savAra thAya che, paNa ghoDo tenA mAlika upara savAra thAya e vAta te kadI keInA sAMbhaLavAmAM paNa nahI AvI che. tevI rIte Indriya ane mana AtmA upara savAra thAya tyAre samajI levuM ke cheDAe mAlika upara savArI karI che, je keInAM gaLe utare tevI vAta nathI. ane tenA jevI bIjI AtmAnI viDaMbanA kaI che? vartamAnamAM jIvanI te svarUpe hAlata che. mana ane Indriyeno AtmA jANe ke gulAma banyA che. A to manamarkaTa AtmArUpI madArIne nacAvI rahyo che. jagata vyavahAramAM juo to madArI markaTane nacAve che, jyAre ahI manamarkaTa AtmArUpI madArIne nacAve che. A paNa eka ajabagajabanI vAta che, nahi te AtmA AgaLa mananI tAkAta keTalI? AtmA te zarIra, Indriya, mana, buddhi badhAyanI pele pAra che. paNa te pote potAne bhUlya eTale mana, Indriyo badhA tenA para caDI beThA che. te mukti sukha hAtha veMtamAM AtmA rAjA che ane mana pradhAna che. paNa rAjA pote mehamadirAnuM pAna karIya unmatta banyA hoya tyAM rAjya Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna (pUrvArdha) 105 kArabhAra to pradhAnanAM ja hAthamAM rahevAne che. AtmA rUpI mahArAjAnA vizALa sAmrAjyamAM atyAre manane ja kArabhAra cAle che. AtmA pote potAmAM sAvadhAna na hoya eTale rAjyamAM calaNa to pradhAnanuM ja rahevAnuM che. junAgaDhamAM navAbI hatI tyAre tenA rAjyamAM pradhAnanuM calaNa hatuM. pradhAne navAbane e caDAvyo ke navAbane pAkistAna bhegA thavuM paDyuM ane tenI sthiti chebInA kutarA jevI thaI paDI. tyAM pAki. rastAnamAM tenuM keI sthAna na rahyuM ane ahiMnA sAlIyANAne lAbha paNa tene gumAvavo paDyo. AtmA paNa manane AdhIna bane to tenI paNa tevI sthiti thAya. pachI AtmA na mokSane adhikArI bane ke na sadgatine adhikArI bane. aMte durgatinA khADAmAM AtmAne paDavu paDe, mATe mana ke Indriyone AtmAe AdhIna na banatA eNe mana ane Indriyone pitAne svAdhIna karI levA. AtmAe pite manane vaza thavuM nahi paNa mana para aMkuza rAkhave e ghaNuM ja agatyanuM che. mana vaza hoya te devasukha ane AgaLa vadhIne mokSasukha hAthaveMtamAM che. ane mana vaza na hoya to badhuM dhULadhANI che ane ulaTI mAthe ghora duHkhanI paraMparA AvI paDe che. adhyAtma kakramamAM pU. munisuMdara sUri pharamAve che ke prayatnAda tadantaH karaNa kuruSva / he Atmana tuM prayatna vaDe manane jaladIthI vaza karI le? vaza ane avaza mana vacce te AkAza pAtALa jeTaluM aMtara che. mane potAne vaza hoya te alpakALamAM kevalajJAna apAve ane manane je AtmA pate vaza heya eTale ke mana avaza heya te kSaNamAM sAtamI naraka apAve prasannacaMdra rAjarSi temAM dRSTAMtarUpa che. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 manovijJAna: rAjaSinuM saMkSepamAM vRtAMta prasannacaMdra pitanapura nagaranA rAjavI hatA.ekavAra sUryA stanA samaye khIlelI saMdhyA tarapha temanI dRSTi paDe che. saMdhyAne raMga AbehUba khIlyA hatA. AkAzamAM raMgaberaMgI vAdaLAonI paNa abhuta zebhA hatI. saMdhyA samayanI zobhA joIne rAjavIne manamAM khUba harSa thayo. tyAM te eka thoDIka vAramAM ja e badhI zobhA vikharAI gaI. rAjavI vicAre che. ara2!: e zobhA kayAM gaI? rAjavInA manamAM samasta saMsAra para utkaTa vairAgya pragaTe che ane e vicAre che ke A rIte A tana; dhana ane yauvanakSaNavAramAMvikharAI jaze. tyArabAda potAnAlaghuvayanAM bALakane rAjagAdI para besADIne prasanna caMdra rAjAe pravajyA aMgIkAra karI. pRthvItala para vihAra karatAM eka vAra rAjagRhI nagarInI bahAranA bhAgamAM zmazAna jevAM nirjana, pradezamAM pite kAryotsarga dhyAnamAM sthita rahyAM che, eka paga upara bIjA pagane caDAvIne ane sUryanAM maMDaLa para pitAnI. daSTine sthApIne aDela Asane pote UbhelAM che, eTalAmAM vIra bhagavAna tyAM grAmAnugrAma vicaratAM rAjagRhI nagarInAM bahAranAM bhAgamAM udyAnamAM samavasare che. devatAo tyAM AvI samavasaraNa race che. zreNika mahArAjAne vadhAmaNanAM samAcAra maLatAM paramAM tmAne caturaMgI senAM sajIne meTA ADaMbara sahita vaMdanA. karavA jAya che. saunyanI AgaLa cAlanAre sumukha nAme dUta maharSinI stavanA kare che. dhanya che A. maharSine ke jemaNe samagra rAjya lakSmIne tyAga karIne pravajyAM aMgIkAra karI che ane kevA ugrapaNe tapa tapI rahyA che ! Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (pUrvArdha) * 107 ane jANe mekSa sAme ja mITa mAMDIne meru parvatanI jema aDela Asane UbhA che. mekSane ane Amane have be AMgaLanuM paNa cheTuM nathI. dhanya che A mahAtmAne keTIkoTI vaMdana he. A maharSinAM caraNamAM! A rIte sumukhe stavanA karI. tyAM pele durmukha nAme dUta kahe che. ke A muni to adhanya che ane mahA pApI che. tuM A muninI ATalI badhI prazaMsA zA mATe kare che? kahevatamAM kahevAya che "yathA nAmA tathA guNA.baMnemAM nAma pramANenAM guNa che. sumukhe maharSinAM tapanI keTalI anamedana karI, jyAre durmukha temane mahApApI TharAve che. duniyAmAM daSTi tevI sRSTi che. badho AdhAra chavanI pAtratA upara che. sumukha vicAre che ke durjanano svabhAva ja haMmezA evo hoya. che ke te sadguNamAMthI paNa avaguNane ja grahaNa kare, AvA guNagaNanAM bhaMDAra jevA A mahApuruSamAM paNa dumukhanI dRSTi deSane grahaNa kare che. mAnasika saMgrAga pachI sumukha pelA durmu ane kahe che ke A mahApuruSane tuM zA mATe niMde che? tyAM durmukha kahe cheH are! AnuM nAma paNa levA jevuM nathI. ANe te potAnAM nAnAM pAMca varSanI uMmaranAM chokarAne pradhAnonAM bharese rAjyagAdI para besADIne dIkSA aMgI kAra karI che. sAMbhaLavA pramANe ceDAMka ja samayamAM rAjya taraphanAM mehane lIdhe rAjyagAdI para besADelAM bALakano vadha karIne pradhAne rAjagAdI paDAvI levAnA che. enAM putrane vadha thAya eTale A dIkSita banelAM rAjavInA vaMzane ghAta thAya. vaMzanA ghAtakIne mahApAtakI kahyo che. mATe kahuM chuM ke sumukha! tuM AnI prasaMzA kare che, paNa huM to Ane sArI rIte oLakhuM Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 manovijJAna che.' ! dumu khamA ajJAna heAvAthI teNe tenI samajaNa mujaba A vAta karI che. bAkI saMsAramA kenA vaza zAzvata rahyA che? ane prasannacaMdra rAjAe te| putrapautrAdi te ThIka paNa zarIra paNa peAtAnu nathI evA utkaTa jJAna-vairAgyathI dIkSA lIdhI che. gayu putranA vadha karIne pradhAnA rAjyagAdI paDAvI levA mAMge che. A zabdo jevA prasannacaMdra rAjaSinAM kaNa kaTaranI sAthe athaDANAM ke tatkSaNamAM temanu samAdhirUpI vRkSa mULamAMthI ukhaDI ane maharSinu mana aMdarathI durdhyAnamAM caDI jAya che e vicAre che ke mArA jIvatAM zuM A pradhAnA mArA putrane vadha karI nAMkhaze? arara A pradhAnAnA bhAMse meM putrane rAjyagAdI para besADavo. e teA me' khilADIne dUdha bhaLAvavA jevu kayu ! have huM joI lauM chu ke kema A pradhAnA mArA putrane vadha karIne rAjyagAdI paDAvI le che ? ane muni pradhAnAnI sAthe mAnasika saMgrAma Ara bhI de che, pradhAnAnI sAme muni jANe bhayaMkara sa MgrAma khelI rahyA che. muninAM aMtaramAM jANe mahAbhayaMkara jhaMjhAvAta macI jAya che. pariNita aMdarathI eka krama raudra banI jAya che. dharma dhyAnanI jagyAe muninu' a'taH karaNa raudradhyAnathI gherAI jAya che. pradhAnAnI sAme mAnasika sagrAmamAM eka pachI eka zastra cheDe ja jAya che. ema karatAM hathiyAra badhAM khUTI gayA. muni vicAre che, ke mArA mastaka upara je mugaTa rahelA che. have tenAthI A sAme ubhelA duzmanAne hamaNAM ThAra karI nAkhuM' ! mastaka parathI mugaTa hAthamAM levA mATe muni jevAM jevA mastaka para hAtha mUkavA gayA ke tarata peAtAne peAtAnI mULa sthitinuM bhAna thaI Ave che. emanA manamAM evA zubha bhAvA pharI pAchAM pragaTa thAya che ke arara !!me A zuM ciMtavyuM? huM te pAMcamuSTi leAca karIne dIkSita ane Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (pUrvArdha) 109 chuM. mastaka para hAtha mUkatA mastaka paranAM leca uparathI potAne. A rItanuM bhAna thayuM che, A rIte dravya cAritranI paNa ati upayogitA che. ahIM dravya muMDana bhAva muMDanamAM kAraNa banI jAya che. dravya bhAvanuM kAraNa che. e sanAtana paraMparA khoTI nathI. dravya kiyAne lepa karanArA mArganAM marmane samajyA ja nathI. jJAna ane kriyA, nizcaya ane vyavahAra bannenA AdhAre siddhi che. bannemAMthI ekano lepa karo. te banene lepa karavA barAbara che. nimittanI asara prasannacaMdra maharSine bhAna thayuM ke meM A kevuM bhayaMkara dudhyAna dharyuM che ke nA putra ne kene parivAra? saMsAramAM kaI keInuM nathI. meM putranA nimite nAhaka durthAna dharyuM! putra ane. kuTuMba parivAra taraphanA mamatvabhAvane trividha vIsarAvIne. meM A sAce saMyamane rAha lIdho che. A rItanI vicAraNAthI e pharI panAnA AtmAne zubha dhyAnamAM sthApe che ane pachI te. uttarottara dhyAnanI zreNI vRddhine pAmatI jAya che. nimitto paNa AtmAnA pariNAma upara asara kevI pADe che e hakIkata AmAMthI khAsa vicAravA jevI che jeo nimittanI asara na mAnatA hoya teo mATe A ghaTanA punaH punaH vicAravA gya che. durmukhanA vacana sAMbhaLIne rAjarSine krodha caDI gayo ane ke mAnasika saMgrAma AraMbhI dIdhe. nabaLAM nimitto kayAreka AvA merU parvata jemAM kAryazALI puruSane paNa dhrujAvI nAMkhe che. te pachI sAmAnya manuSyanuM zuM gajuM? mATe nabaLAM nimittA sAthe panAre nahIM pADe. prasannacaMdra rAjarSi" te dravya cAritranA prabhAve pharI pAchAM samAdhibhAvamAM AvI. gayA. keI bIje hoya te rakhaDI jAya. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 mane vijJAna khAmI mAtra vivekanI prasannacaMdra mahaSi je samaye bhayaMkara keTInAM daryAnamAM caDI gayelAM hatAM te ja samaye hAthInI aMbADI para beThelA zreNika mahArAjAe emane dhyAnastha avasthAmAM UbhelAM joyA hatA. kAraNake zreNika mahArAjA pite ja caturaMgI senA sahita paramAtmAne vaMdana karavA jaI rahyA hatA. zreNika mahArAjAne paNa thaI gayeluM ke dhanya che A mahAtmAne !! kevuM ekAgra citto dhyAna dharI rahyA che ! hAthInI aMbADI parathI nIcA UtarIne zreNika mahArAjA mahaSine traNa pradakSiNa devA pUrvaka vaMdana kare che. zreNika jevAM rAjavI keTale vinaya ane viveka jALave che! A rIte keI mahAtmA sAme maLyA hoya te tame meTaramAMthI nIce Utare kharA? moTaramAM beThAM beThAM ja hAtha joDI letA haze ! are ? e rIte joDanArAM paNa viralA che. Aje tamArA jIvanamAM kaI vAtanI khAmI nathI. khAmI mAtra vivekanI che. jyAre dharma mArgamAM vivekanI to pahelI jarUra che. AjanAM sukha zIlIyA manuSyae dharmane paNa sagavaDIo karI nAMkhe. e barAbara nathI. dharmamAM kaSTo veThavA paDe te paNa haste e veThI levA joIe. temAM paNa ekAMte nirjarA che. RSi pAmyA kevaLajJAna zreNika mahArAja prasannacaMdra maharSine darzana karI bhagavAna mahAvIra paramAtmAnA samavasaraNamAM Ave che. bhagavAnane vividhapUrvaka vaMdana karI ane pamAtmAnI vANI-sudhAnuM pAna karyA bAda paramAtmAne pUche cheH prabhu! me rastAmAM prasannacaMdra maharSine karyotsarga dhyAnamAM UbhelAM joyA teo te avasare Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 manovijJAna kALadharmane pAmyAM hota to kaI gatimAM jAta? bhagavaMte phiramAvyuM ke teo sAtamI narake jAta. zreNika te A vAta sAMbhaLIne vismayane pAmI gayA. prabhu! AvA maharSinI AvI durgati kema thAya? pachI prabhue prasannacaMdra maharSi dumukhanA vacana sAMbhaLI kaMI rIte dhyanamAM caDI gayAM te AkhAe prasaMganuM varNana karyuM. zreNika rAjAe theDIka vAranA aMtara pachI pharI pUchayuM ke prabhu! e maharSi atyAre kALa kare te kaI gatine pAme? prabhue kahyuM ke e atyAre kALa kare sarvArthasiddha nAmanA pAMcamA anuttara vimAna nAme ucAmAM uMcA devalokane pAme. jo ke zreNike uttarottara pUchayuM che ane bhagavAne javAba paNa 'uttarottara ApelAM che. eTalAmAM te deva duMdubhine nAda thaye ane maharSi kevaLajJAnane pAmI gayA. basa AnuM nAma ja "mana vi manuSya jALa vaMdha kSAH |prasanacaMdra rAjarSie sAtamI narakanA daLIyA bhegAM karyAM hatAM paNa nikAcita paNe tene baMdha raheto paDaye eTale zubha dhyAnathI te daLIke temaNe vikherI nAkhyA, jyAre zreNika mahArAjA jene nikAcita paNe baMdha paDI gayele? to temane pAchaLathI kSAyika samakti ane tithikara nAma karmanI nikAcanA karavA chatAM narake javuM paDayuM. mananuM phAna upaDe tyAre kevuM upaDe che e rAjarSinAM daTAMta parathI dareka mumukSue samajI levA jevuM che. mananuM tephAna kyAreka tapa saMyamarUpI naukAne madhadariye buDADI de, temAM AtmArUpI sukAnI je prasannacaMdra maharSinI jema jAgRta banI jAya te naukAne kinAre pahoMcADI de! AtmAnI jAgrati vinA mana bIjA keIne gaNakAre tema nathI-Indriye to mananI AjJA mujaba vartatI hoya che eTale e te mananI sAme mero mAMDI zake tema nathI. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 mane vijJAna buddhine paNa kyAreka mana pitAnI IcchA mujaba dorI jAya che. manamAM sinemA jevAnI IcchA thaI eTale Indri, buddhine mana badhA eka thaI jAya che ane e badhA eka thaI jAya. eTale tana ane dhanane te tenI pAchaLa rahevuM ja paDe. eka AtmA pote ja je e samaye sAvadhAna thaI jAya te. A badhAnI nabaLI IcchAo dhULamAM maLI jAya. ' tana, mana, IndriyathI AtmA pitAnuM bheda vijJAna karIne je potAnA svarUpamAM sthita banI jAya te mana, IndranuM tophAna Aje zAnta paDI jAya. jIva potAnA svarUpamAM pote sAvadhAna banyuM nahi eTale mana Indrie tenA pramAdane. khUbaja geralAbha uThAvyo che. mana ane IndriyonA viSayane AdhIna banelAM jIve evA ghera pApe Acare che ke jenAM kaTaka vipaka te jIvane naraka nigedamAM ghaNA lAMbA kALa. paryata bhegavavA paDe che mATe IndriyenAM viSayane AdhIna na. banatA svarUpamAM rahevuM joIe. potAnA-ja lehIthI kharaDAyelAM zuSka hADane jema dhAna ati vRddhatAthI cATe che tema jaDamati manu viSayamAM atyaMta Azaktine poSe che zuSkahADa jema taddana ni:sAra hoya che chatAM dhAna temAM Azakta. bane che. tema viSaye ni:sAra hevA chatAM mUDhamati manuSya temAM Asakata bane che. bhegAvalInA udaye bhega te jJAnI paNa bhagave che paNa tene roga samAna samajIne, jyAre ajJAnI temAM rAce che. ajJAnI keTalIka vAra nahiM bhagavate havA. chatAM navA karma bAMdhe che, jyAre jJAnI bhagavIne paNa nirjarA, sAdhe che. kAraNa ke ekane bhoga sAmagrIne joga nahIM levA. chatAM manamAM jhaMkhanA ati tIvra hoya che, jyAre jJAnIne puNyanA udaye SaTakhaMDanA vaibhavanane vega hovA chatAM temAM Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna (pUrvAdha ) 113 jJAna hotI nathI. zrI bharata cakravati SaTakhaDanAM vaibhavanA adhipati hovA chatAM temAM manathI tadna nile pa hatA ane tenAja prabhAve tee ArisAbhuvanamAM kevalajJAna pAmyA ane vairAgyanu ja kAi addabhuta mahAtmya che ke bhogAne bhoga vatA heAvA chatAM nAnI lepa.tA nathI ane ajJAnI prati samaye ekalI aMdaranI leAlupatAthI aMdhAtA hAya che, khasa Ane ja vastu vijJAna sAra kahevAmAM Ave che. ATaluM samajAI jAya pachI kAMI samajavAnuM khAkI rahetuM nathI. rasa hAya tyAM mana rIjhe jo jIva eka manane vaza rAkhetA anaMtabhave je na sAdhI zakAyate kSaNavAramAM sAdhI zakAya. navapadrujInAM dhyAnanAM prabhAve manane vaza karyuM " zrIpALa mahArAjAe ! zrIpALa mahArAjA ALInAM nava dvivasa ja nahI paNa sadA savaMdA navapadanu dhyAna dharanArA hatA. saMpattinA samaye ke vipattinA samaye kayAre paNa zrIpALa mahArAjA navapadanAM lakSane cUkayA nathI. navapadanuM dhyAna e te emanI jI MdagInA jANe dhruva kAMTA hatA. Aje ghaNAM bhAvika oLInAM nava divaseA daramyAna navapadanI ArA dhanA karatA heAya che. navapadanuM dhyAna tA ahine za dharavu joIe jIvanamAM zvAseAzvAsanI jema navapada vaNAI javA joIe. navapadanA AlaMbanathI manane vaza karI zakAya che, paMca parameSThinAM smaraNathI paNa manane vaza karI zakAya. svAdhyAya satsaMga e paNa manane vaza karavAnA upAyA che. temAM svAdhyAyathI tA mananI khUba sthiratA keLavAya che. vairAgya rasa pradhAna pustakAnuM vAMcana manana tene svAAya kahevAmAM Ave che. mAnavInuM mana hamezAM rIjhe kayAM jemAM rasa paDe temAM mana rIjhe Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 manovijJAna che Aje nATaka sinemAmAM manuSyonA mana coMTI rahe che. kAraNake temAM rasa poSAya che. temAM manuSyane AnaMda paDe che. paNa temAM eTaluM paNa bhAna nathI rahetuM ke e AnaMda tAmasI AnaMda che ane temAM je rasa poSAya che temAM ekale. bibhatsa rasa pioSAya che. je badhAM rasamAM nabaLAmAM nabaLe che e rasa evo che ke emAM ekale rAga pioSAya ane tenAthI jIvane pratisamaya navAM karmonuM baMdha paDe. mATe AvA nabaLAM rasa jIvanamAM piSavA nahi. ghaNAM kahe che ke manane be ghaDI bahelAvA mATe nATaka sinemA jovAmAM vAMdhe zuM? paNa temA manane bahelAvavA jevuM che ja zuM? UlaTuM manane bahekAvavA jevuM che. manane bahelAvavuM hoya te svAdhyAyAdinI zubha pravRttimAM manane joDI devuM joIe. jyAM rasa paDe tyAM mana rIjhe. svAdhyAyAdimAM gurUbhagavaMtanAM mukhethI jinavANInuM zravaNa karavAmAM apUrva rasa paDe tevuM che. are! e to sanI lUMTAluMTa che, mahApuruSe te lUMTAvavA ja beThA che, temane keIlUMTanArA maLatA nathI. pitAnA hRdayanAM hIra nicovIne mahApuruSo upadeza ApatAM hoya che. tevA mahApuruSane te jagata upara mahAna upakAra che. jaina dharmanI pratyeka dharmakiyAomAM paNa rasa paDe tevuM che, paNa Aje ghaNAne rasa paDato nathI. tenuM kAraNa e che ke jJAna mArganI upAsanA karyA vinA sIdhA kiyAmAM joDAI jAya che. kriyAmAM joDAvavuM ghaNuM sArI vAta che, paNa jeDe jJAna mArganI upAsanA hevI joIe. kAraNake mArgamAM paheluM jJAna ane pachI ahiMsA che, AjekSiAmArgamAM ApaNAmAM dara sAla lAkha rUpiyA vaparAya che. ane mANaso kriyAmAM joDAya che kharA paNa jJAnanA abhAve mahinAo sudhI kriyA e karyA pachI paNa temanAmAM je jAtanAM dharmanA saMskAre paDavA joIe te paDatA nathI. mATe jJAnamArganA uddhAranI Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna (pUrvArdha) 115 paNa Aje saMpurNa jarUra che. ane te mATe gRhasthoe dAnanI dizA paNa badalavI joIze ? jaina vidyArthIone pAThazALAmAM pratikramaNanA mULa sUtre kaMThastha karAvavAmAM Ave che tenI sAthe sUtronAM arthanuM paNa jJAna ApavuM joIe je ke hamaNAM hamaNAM arthanuM jJAna paNa apAya che. chatAM paNa e pravRttimAM ghaNI maMdatA che. temAM vega lAvavAnI jarura che. te mATe pAThazALAomAM pagAranuM dhoraNa uMcuM rAkhIne abhyAsI ane anubhavI zikSako rokavA joIe. Aje moTebhAge pAThazALAomAM aDhIsethI traNa rUpiyA sudhInuM dhAraNa hoya che. have ATalA TUMkA pagAramAM sArA zikSake kayAMthI maLe ! eTale dAnanI dizA badalIne pAThazALAone saddhara banAvavAnI agatyanI jarUra che. jJAnamArganA uddhAramAM kiyA mArgane paNa uddhAra samAele che. kiyA mArgamAM paNa bhAdaravAmAM bharatI Ave che ane te paNa paryuSaNa parvanAM ATha divasa daramyAnamAM bharatI Ave che. darekanI ekaja phariyAda che ke kiyA karIe paNa temAM rasa paDato nathI tenI sAme eTaluM ja kahevAnuM che ke artha sAthenuM jJAna saMpAdana kare kiyAmAM jarUra rasa paDaze. kAraNa ke jyAM rasa hoya tyAM manarIke che. jJAna ane kriyA banene sumeLa eTale sonAmAM sugaMdha ! vi5 mAtrathI siddhi nathI ApaNe vacamAM kahI gayA tema manane jItavAnA upAyamAM svAdhyAya e zreSTha upAya che. svAdhyAyamAM rata rahenAre jIva ghaNAM karmonI nija sAdhe che manane jyAM tyAM jamADavA karatAM svAdhyAyamAM rakata banAvavuM zuM khoTuM che? jIva manathI vikalpa game teTalA karyA kare paNa teTalA mAtrathI siddhi nathI. pU. dharmadAsagaNI upadezamALAmAM spaSTatayA pharamAve che ke Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna aNavadviyaM maNo jassa, jhAyaibahuyAi aTTamaTThAI | taM citia ca na lahai, saMciNai pAvakammAI // 116 jenuM anavasthita (aticaMcaLa ) mana aneka prakAranAM duSTa vicArAne hRdayamAM ciMtave che, paNa teTalA mAtrathI te jIvAne Icchita phaLanI prApti thatI nathI ane ulTA te jIve pratisamaya navA pApa karmAMnA saMcaya kare che. puSyeya vinA IcchitanI kathAMthI prApti thavAnI che ? manamAM Atta ane raudra dhyAna dhare kAMI badhA manorathA thoDAka ja pUrAM thai javAnA che? tethI teA ulTA jIve kamanAM bhArathI ladAvavAnA che. zubheAdayanA kALamAM ke azubhAyanAM kALamAM aMtaramAM jAgRti evI keLavavI ke avanavI IcchA ja na janme, kadAca tevI icchAo janme te puruSArthanAM maLe tenA nirodha karavA. IcchAneA nirodha e badhA prakAranAM tapamAM zreSTha tapa che, jyAta pragaTe eTalIvAra agni saLagAvatA pahelAM dhumADA thAya che paNa agni jeve pragaTe ke dhumADA tarataja vikharAI jAya che. tema manamAM je saMkalpa vikalpa thAya e paNa eka prakAranA dhumADo che. aMtaramAM jyAM jJAna ane dhyAnanI paramaaAta pragaTe che tyAM saMkalpa ane vikalpanA dhumADA tatkSaNamAM vikharAI jAya che. pU. upAdhyAyajI sujasa vilAsamAM lakhe che ke " parama caiAta paragaTa jihAM re / tihAM vikalpa nahIM kAya // aMtaramAM jyAM jJAnanI parama caiAta pragaTe che tyAM vikA rahetA nathI. saMkalpa e koI jIvanuM svarUpa nathI. e Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna (pUrvArdha) 117 mananuM svarUpa che. jyAre AtmA te nirvikalpa,nistaraMga mahAdadhi che. jIvane A rIte potAnA svarUpanuM jJAna thaI jAya eTale saMkalpa vikalpa enI meLe zamatA jAya che ane paraMparAe AmAM jyAre saMpUrNa vItarAga bhAvane pAme che tyAre aMdaranI vRttio saMpUrNa virAmane pAme che. samAdhi mATenI anupama daSTi manane ane AtmAne gADha saMbaMdha hovAthI ATaluM laMbANathI vivecana karyuM che. manano nigraha AtmA karI le te muktidvAra najara sAme dekhAvA mAMDe. vAtavAtamAM mana upara kheTAM rIekazana AvyA ja kare che. bahAranAM vAtAvaraNanI asara te sAdhake mana upara nahIM ja levI joIe. paNa zarIramAM mahAbhayaMkara vyAdhi lAgu paDelo hoya te tenI paNa asara mana para nahIM AvavA devI joIe ane manane samAdhibhAvamAM rAkhavA mATe puruSArtha cAluM rAkhavo joIe. uMcAmAM uMcI sAdhakadazA Ane kahevAmAM Ave che. sAdhaka ja aMte siddha thAya che. jagatamAM karmanA niyamane anusarIne sarva vRttAMte bane che, akasmAta kAMI banatuM nathI. je thAya te sArA mATe. athavA karmanAM niyamane anusarIne thAya che. A rItanAM vicArothI mananI vikalatA dUra thAya che ane mana upara beTAM rIekazana AvatAM baMdha thaI jAya che. duniyAmAM te kaMIka banAvo banyA kare che. ApaNA aMgata jIvanamAM paNa keTalIya ghaTanAo banI jAya che. have ApaNe mana para asara lIdhA ja karIe to tene pAra zuM Ave? ane mananI vikalatA dUra zI rIte thAya? mATe jJAnIe dI DuM hoya tema banyA kare che. A rItanI ciMtavanAthI citta anupama samAdhine anubhave che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 mane vijJAna mananA cAra prakAra kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcAryajIemananAM cAra prakAra yegazAstramAM varNavyA che. vikSiptamana, yAtAyAta mana, liSTa ane sulIna mana. mananAM A cAra prakAra che. yogazAstranAM bAramAM prakAzamA potAnA svAnubhavanAM viSayamAM kalikAlasarva A prakAre varNavyA che. jemAM atyaMta caMcalatA hoya tene vikSiptamana kahevAmAM Ave che, jenA lIdhe sAdhanAmAM vAraMvAra vikSepa UbhuM thayA kare athavA sAdhakane sAdhanAnA mArgamAM AgaLa dhapavAmAM muzkelI paDe. mana caMcalatA karyA kare paNa TharIne ThAma na thAya te badhuM vikSipta manane lIdhe thAya che. paraMtu tethI sAdhake nAsIpAsa thavAnuM nathI. sAdhake daDhatAthI pitAnI sAdhanA cAlu ja rAkhavI. abhyAsanAM mArgamAM jema jema sAdhaka AgaLa ne AgaLa dhapatA jaze tema tema mananAM vika paNa zAMta paDatA jaze ane aMte mana sAdhakane svAdhIna thaI jaze. bAkI mananI zarUAtanI asthiratA joIne sAdhaka je hiMmata hArI gaye to pachI mana kadI sAdhakane AdhIna nahi thAya. saMkalpa vikalpanI jALa pahelI vikSiptadazA oLaMgyA pachI bIjI mananI yAtAyAta avasthA che. jarAvAra mana sthira rahe ane vaLI bIje cAlyuM jAya. manamAM vikalpa uThe ane pharI pAchA zAMta paDI jAya. sAdhakane manamAM eTaluM jarUra rahyA kare ke huM A sAmAyikamAM beTho chuM chatAM A mana kema anya vicAramAM caDI jAya che, ane manamAM na AvavAnA vicAra AvI jAya che. A rItanI aMdaranI jAgRtinA baLe pharI manane ThekANe lAve. vaLI mana bIje cAlyuM jAya. A yAtAyAta nAmanI mananI bIjI avasthA Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manAvijJAna (pUrva) 119 kaMIka sArI che, chatAM asthiratAvALI teA che ja. paraMtu anne avasthA vacce taratamatA jarUra che. AjakAlanAM sAyakAnA mATe bhAge A zarUAtanI be avasthAomAM samAveza thAya tevuM che. koI paNa dharmAM kriyAmAM tame jADAyelA hA, temAM sthiratAnu pramANa keTaluM ane asthiratAnuM pramANa keTaluM? aDatAlIza mInITanA kALa sAmAyikanA che. have tame sAmAyika laIne beThAM heA tyAre sthiratAnuM pramANa keTalu rahe che ane asthira tAnu' pramANa keTaluM rahe che tenA vicAra karo. temAM sAmAyika laIne beThAM heA ane eciMtA ghara AMgaNe mahemAna AvI caDayA hoya te huM puchu chuM ke TAImanu mApa rAkhavA mATe je joDe retInI ghaDIyALa rAkhelI heAya che te keTalIkavAra UMcI nIcI kare che? sau manamAM vicArI lejo. kAIne IzArAmAMe kAMI kahevAnI jarUra nathI. saue peAtAnuM ghara pahelAM tapAsavAnu che. sAmAyika laine beThAM hAIe tyAre mALA ghaNIvAra hAtha para pharatI hAya che ane manajIbhAI eraDA majAramAM bhamatA heAya che. vicAravamaLamAM mana eka kSaNavAramAM aTavAI jAya che. saMkalpa vikalpanI jALa evI bhayaMkara che ke jemAM lalabhalA samaju AtmAe phasAI jAya che. adhyAtmakalpadrumamAM pU. munisuMdarasUrie manane mAchImAranI upamA ApI che. ane temAM pharamAvyuM che ke mana macchImAra jANe sAnerI tAravALI sa'kalpa vikalpanI jALa evI khUbIthI bichAve che ke jemAM bhalabhalA AtmAe sapaDAi jAya che ane te AtmAone anaMtakALa durgatinAM mahemAna banavuM paDe che. sthiratA je AtmAmAM AvI hAca te AtmAo ja te sa'kalpa vikalpanI jALane chedrI zake che. sthiratA ane samajaNarUpI kAtara vinA te jALa chedAtI nathI, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 manovijJAna puNiye zrAvaka sthira citta ane samabhAve sAmAyika karatA hatA te bhagavAne tenI sAmAyikanI keTalI badhI kiMmata AMkI che zreNika mahArAjAne bhagavAne kaheluM ke rAjan ! puNiyA zrAvakanI sAmAyika kharIdI le to naraka gatine phera TaLI jAya. zreNika pitAne narake javuM paDaze e vAta sAMbhaLIne muMjhAI gayelA. temAMthI bacavA mATe zreNike bhagavAnane rastA pUcho tyAre A rasto batAvyuM ane evA bIjA paNa rastA batAvyA. paraMtu temAMthI zreNika ekemAM saphala thayA nathI. puNiyA zrAvake kahI dIdheluM ke rAjana ! sAmAyika e bajAra vastu nathI ke huM ApI dauM. e to AtmAnA pariNAmanI vastu che ane te pariNAma cAritra mehanIya karmanA kSapazamathI AtmAmAM pragaTa thAya che. mATe AmAM levaDadevaDa thaI zakatI nathI. zreNika te puNiyA zrAvakane AkhA maga dezanuM sAmrAjya ApavAne taiyAra thaI gayA, paNa puNiyA zrAvake spaSTa zabdomAM kahI dIdhuM ke sAmAyika e bAhya vastu nathI. have Apa vicArI juo sAmAyika e keTalI mahAna vastu che ! lAkho ane karoDo sonAmahoranAM dAna karatAM sAmAyikanuM phaLa adhika che. mAtra temAM mananI ekAgratA rahevI joIe. dhArmika jIvanane pAye puNiyA zrAvaka jevAne paNa sAmAyikamAM ekavAra DIka asthiratA thaI gayelI. tarata pitAnA gharavALAne kahyuM ke Aje sAmAyikamAM pariNatI jAmatI nathI tenuM kAraNa zuM che! tarata temanAM gharavALAe kahyuM ke Aje mArAthI thoDIka bhUla thaI gayelI che. Aje aDAyA chANuM rAjarastA parathI rAjakarmacArIonI paravAnagI vinA laI AvI chuM. puNiyA zrAvake kahyuM ke ATalI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna (pUrvArdha) 121 paNa bhUla tamAre nahi karavI joIe. e chANA rAjadravya gaNAya ane pUchayAM vinA tene levAM e corI kahevAya. temanAM patnIne thaI gayelI bhUla aMgene manamAM pazcAtApa thAya che ane pharI tevI bhUla nahiM karUM tevI potAnA patine khAtrI Ape che, ane je chANA rAja rastA parathI laI AvelA te chANA pAchA rAjarastA para mUkI Ave che. puNiyA zrAvakanI zrAvaka dharmanI maryAdA keTalI mahAna hatI ! jyAre Aje Dagale ne pagale mAnavI anIti Acare che Aje nItinuM dravya keTalAnI pAse che ? pahelAM dravya zuddha hoya te annazuddhi thAya che. annazuddhithI mananI zuddhi thAya che. ane mananI zuddhithI Atma zuddhi thAya che, jyAre Aje te khATale moTI khoTa ke pAya ja na maLe. peTamAM anAja kevuM jAya che tenI upara mananI sthiratAne ghaNe mATe AdhAra rahe che. eTale mArgAnusArinAM pAMtrIsa bolamAM pahele ja bela "nyAyasaMpanna vibhavane che" gRhasthanI pAse dhana hoya tenI keIne IrSyA nathI paNa nyAyasaMpana heluM joIe. nItine nyAya e to dhArmika jIvanane pAme che. Aje anuSThAnamAM sthiratA rahetI nathI te aMgenA kAraNe have tame tamArI meLe vicArI le jo. me te mATe apakSayopazama mujaba samajAvavA prayAsa karyo che. jeTalI sthiratA teTale AnaMda mananA be prakAra varNavI gayA. temAM kahI gayA ke mananI pahelI avasthA karatAM bIjI zreSTa che. temAM kAMIka AnaMdano aMza rahelo che. jeTalIvAra mana sthira rahe teTalIvAra te AnaMda lUMTI zake che. have liSTa nAmanI mananI trIjI avasthA che. te Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 manovijJAna sthiratA ane AnaMdavALI che. anesulIna nAmanI cothI avasthA che, je nizcala ane paramAnaMdavALI che. jevA te avasthAonAM nAma che tevAja te avasthAomAM guNa che. mananI jeTalI sthiratA rahe eTale jIvanane AnaMda che. sAdhaka abhyAsanAM baLe mArgamAM jema jema AgaLa vadhato jAya tema tema zarUA tanI mananI bane avasthAone oLagIne trIjI ane cothI avasthAmAM dAkhala thAya che. ane paraMparA e abhyAsanI prabalatAthI megIne nirAlaMbana dhyAnanI prApti thatAM tenA phaLa rUpe samarasI bhAvane pAmI paramAnaMdapaNuM anubhave che. eka manane ja keLavI lo eTale beDo pAra mAnavI pAse mananAM AlaMbane vicAraNA zakti che. eja tenI mahattA che. mAnavI sArAsArano vicAra karI zake che, tema ja tattvArthanI paNa uMDANathI ciMtavanA karI zake che. tatvArthanI vicAraNA e ja buddhinuM vAstavika phaLa che. mAnavI tatvArthanAM sArane pAmI jAya te aMdaranI vRttio para mAnavIne vijaya thaI jAya. badhA zAstrone sAra eTalo ja che ke vRttipara vijaya meLavavA ane cittanI vRttione niSedha eja zreSTa vega che. rAga dveSAdi nabaLI vRttione lIdhe ja mAnavInuM mana vikaLa bane che. mananI vikalatAmAMthI AkuLatA janme che. ane AkuLatA azAntine janma Ape che. upAdhyAya zrI yazovijayajIe spaSTatayA kAvyamaya gurjara girAmAM pharamAvyuM che ke kaleza vAsita mana saMsAra, kaleza rahita mana te bhavapAra che kaleza vAsita je mana te ja saMsAra che. ane kaleza rahita mana : teja bhavapAra kahetA mekSa che. manane kaleza rahita banAvavAmAM Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna (pUrvArdha) 123 to paisA besatA nathI ne? to pachI A nagada dharma AcaravAmAMe kema pramAda sevAya che? je ke audArya vinA te dharma siddhi che ja nahi, paNa A te apekSAe ghaTanA che. manane. kaleza jAya eTale AtmAmAM saguNe pragaTe ja! paraMtu : manane keLavavuM e baccAMnAM khela nathI. mana keLavAI jAya. ane manamAMthI kaleza nIkaLI jAya pachI to kevalajJAna ane . ApaNuM vacce keTaluMka aMtara rahe? A kALe kevalajJAna . nathI paNa AtmajJAnato che ne? A kALe ahIMthI mela nathI paNa mokSamArga to che ne ? mAge caDelA kadAca paMtha lAMbe . haze te rastAmAM rAtri visAme karIne paNa meDAM ke vahelAM dhArelA sthAne pahoMcI javAnA che. mAtra sAce raste caDelA . hevA joIe. AkhI duniyAne tame sAdhavA nikaLI paDyA.. tenA karatA eka manane ja sAdhI lo eTale beDe pAra thaI jAya.. rasoImAM bahene jema kaNakane keLave tema manane keLa! eka mana kAbUmAM AvI jAya to paramArthane paMtha jarAe. dUra nathI. bAkI phAMphAM mAryA ja kare. kaMI hAthamAM AvavAnuM nathI. pU. upAdhyAyajI pharamAve che tema jaba laga Ave nahi mana ThAma, tabalaga kAya kriyA savi niSphaLa, kyuM gagane citrAma. jyAM sudhI mana karIne kAma na thAya tyAM sudhI zarIrathI game teTalI dharma kriyAo thAya to paNa te saphaLa nathI ! raMgamAM pIMchI boLIne jema ke gaganamAM citrAmaNa karavA. jAya te ulTI mahenata mAthe paDavAnI AgaLa vadhIne kahe che.. "karaNI bina tuM kare re moTAI, brahmavratI tuja nAma. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 124 mane vijJAna Akhara phaLa na lahege , jaga vyApArI binu dAma. jaba laga Ave nahIM mana ThAma" brahmavatInuM nAma dharAve che ane karaNI vagara tuM beTI meTAI rAkhe che! temAM tuM Akhara keI phaLane pAmI zakavAno nathI. jema vyApArI pAse dAma na hoya te te zuM phaLa pAme, tema mana ThAma na hoya te sAdhaka zuM phaLa pAme, zaMkAkAra zaMkA kare che ke mastakanuM muMDana karAvela hoya, vALa hAthathI ukheDayA hoya, vanavagaDAnAM nijana pradezamAM vicaratA hoIe -athavA khUba moTI dADhI vadhArI hoya, aneka kaSTo sahana karatAM hoIe chatAM zuM eka mana ThekANe na hoya to ATalAM kaSTo sahana karavA chatAMye kAMI phaLa na maLe? muMDa muDAvata sabahI gaDarIyA, - hariNa rejha vana jAta. jaTA dhAra vaTa bhasma lagAvata, rAsabha sahatu he ghAma. jaba laga Ave nahIM mana ThAma " pratyuttaramAM kahe che gheTAM paNa dara cha mahine muMDAve che. haraNa ane rejha vana vagaDAmAM ja bhame che. vaDalAnA vRkSa paNa meTI lAMbI dADhI vadhAre che. gadheDA ane uMTa paNa aneka kaTo sahe che; chatAM sakAma nirjarAnAM phaLane pAmatA nathI. tema mana samatAbhAvamAM AvyA vinA ajJAna paNe game teTalA kaSTa sahevAmAM Ave chatAM jIva sakAma nirjarA sAdhI zakato nathI. A uparathI samajAya che ke pU. yazavijayajI mahArAja adhyA- tmanA mArgamAM keTalAM UMDA utaryA haze. temanI aMtaradaSTi Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 mane vijJAna (pUrvArdha) keTalI jAgRta haze. jJAna daSTi vinAnA manuSya te AvI vAta sAMbhaLIne paNa UbhA thaI jAya! zuM ame A badhuM karIe e khoTuM che ? are bhAI khATuM, keNa kahe che. paraMtu jJAnInA AvA mahAbhUlAM vacana sAMbhaLIne temAM sudhAro karavAmAM ze vAMdho che? dareka dharma pravRttimAM jema tanane sthira rAkhIe chIe tema manane paNa sthira rAkhavAnI jJAnI purUSe hitazikSA Ape che. daSTine aMtaramAM vALo ete para nahIM yogakI racanA, je nahIM mana vizrAma. citta aMtara para ke chaLa ciMtavata, kahAM japata mukha rAma. " jaba laga Ave nahIM mana ThAma che kahe che ekalAM bAhya kaSTo sahavA mAtrathI yoga siddhi nathI. jo mana vizrAMtine na pAmyuM hoya to! cittamAM tuM pArakAnAM dUSaNa ciMtave che te pachI tuM meDhethI rAma rAma zuM japavA beTho che ? kayA meDhe tuM bhagavAnanuM nAma le che? kevI addabhuta vANuM uccArI che. Aje meTe bhAge A ja vAtAvaraNa cAlI rahyA che. eka bAju upAzrayamAM mALA japatA hoya ane bIjI bAju bIjAonA manamAM doSa ciMtavatA hoya ane keTalAke te sAdhuonAM paNa chidra jetA heya. AvI mananI sthiti hoya tyAM yogasiddha kayAMthI saMbhave. ApaNe ApaNA deSa jevA, bIjAnAM jevAne ApaNane ze adhikAra che? paNa jIve dRSTine aMtaramAM vALI nathI. bhagavAna mahAvIra keTalA aMtarmukha hatA ane temanI sAthe rahenAre Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 manovijJAna gazALe keTalo badhe bahiM mukha hato? jyAM tyAM DekAyA ja karato hato ane keTalAyanA hAthane teNe methI pAka cAkhele, chatAM TharIThAma na the. tevI ja rIte Aje paNa manuSyamAM - bahiMmukha bhAva ghaNuM vadhyo che, je potAnA mATe atyaMta nukazAnakAraka che. te pragaTe AtamarAma chelle upAdhyAyajI kahe che ke vacana ane kAyAne ghaNAM gAve che. paNa manarUpI ghoDAnI lagAmakAbUmAM rAkhI zaktA nathI. tevA - manuSyo mekSanAM sAdhanane pAmI zakatA nathI. tevA mATe sAdhana paNa aMte baMdhanarUpa thAya che. sat sAdhana samajyA vinA baMdhana zuM tUTavAnA che? A badhI mananA nigrahanI vAte sAMbhaLIne ane e vAta bahu agharI lAgatA nirAzAne anubhavate sAdhaka kahe che. tyAre have amAre zuM karavuM ? A badhI jJAna kriyA vagerenI pravRtti mUkI devI? mana to ekadama ThekANe : AvatuM nathI tyAre zuM A badhI pravRtti cheDI devI? "paDhe jJAna kare saMyama kiriyA, mata phirA mana ThAma, cidAnaMda ghana sujasa vilAsi, pragaTe AtamarAma. jabalaga Ave nahIM mana ThAma." zaMkAnA samAdhAnamAM gurubhagavaMta kahe che ke khUba jJAna - bhaNe, saMyamanI badhI kriyAo paNa kare, dharma pravRtti paNa Adare. vAta eTalI ja che ke manane cAre bAju jamADe nahi. bhale mana ekadama na jItI zakAya paNa abhyAsa cAlu rAkhe. aMte mana jarUra tamane vaza thaI jaze. sthiratA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna (pUrva) 127 AvI jaze. cidAna MdaghanarUpI sujasanA vilAsI pU. yazevijayajI pharamAve che ke sthiratA AvatA AtmA peAtAnA zuddha svarUpamAM pragaTa thaze. manane sa`bAdhIne pU. yazevijyajI mahArAje jJAnasAra graMthamAM paNa pharamAvyuM cheke he vatsa ! caMcaLa anIne tuM zA mATe cArebAju bhamIbhamInetArA vinAza neAMtareche. akhUTabha'DAra teA tArIpAseja che. tu' sthiratA keLava.esthiratAja tane akhUTa bhaMDAranAM daza`na karAvI Apaze. AvA mahApurUSonAM vacanAmAMthI ApaNe ghaNuM meLavavAnuM che. mahApuruSAe AvI draSTi ApIne ApaNA para asIma upakAro karyAM che. virATanA darzana karavA hAya ta mananI zaktio je chUTI chavAI verAI gaelI che tene jo eka jagyAe kaI ekAda padanAM ciMtanamAM kendrita karavAmAM Ave te eka mahAna virATa zakti nirmANa thAya.vaijJAniko eka jaDa padArtha mAM mananI zaktine kendrita karIne temAMthI keTalA AvikAro pragaTa kare che amerikAmAM bhASaNa cAlatuM hoya ane ApaNe ahiM beThA sAMbhaLIe ejaDanI zaktine AviSkAra nathI te bIjI zuM che, basa tevIja rIte caitanyanI sAdhanAmAM mananI zaktiene ApaNe jo kendrita karI hoya teA eka vAra bhalabhalA tAjumI anubhave tevA AviSkAro caitanyamAMthI pragaTa thAya. pUrvakALamAM thaI gayelAM vAlI muni viSNukumAra jevAM mahApurUSAmAM tevI aphATa zaktie pragaTelI hatI ane te mahApurUSAe phakta zAsananA rakSAnA kArya mAM ja peAtAnI zaktiAnA upayAga karyA che. pAMcama kALamAM thayelAM pU. hemacaMdrAcAya jI, pU.hIravijayasUrijI mahArAja,pU.yazeAvijayajI mahArAja vagere mahApurUSoe paNa zAsana rakSAnA mahAna kAryAM karyAM che. sAdhanAnA prabhAve AtmAmAM zaktie teA pragaTe paNa pAchI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 mane vijJAna. jaravAvavI joIe. vijJAne te jaDamAM pragati sAdhI che, ane e pragati paNa aMte parAtine lAvanArI che. e koI sAcI pragati nathI. paNa ApaNe te temAMthI sAra eTalu levAnu che ke e jaDanA vikAsamAM AgaLa vadhyA te ApaNe AtmAnA jJAna, 'darzIna' ane cAritranAM vikAsamAM kema AgaLa na vadhI zakIe, paNa mananI zaktine ApaNe paMcaparameSTinAM smaraNamAM ke navapadanAM dhyAnamAM kendrita karI zakatA nathI. trividha cAga pUrvakanI sAdhanA eka zrIpALa mahArAjAnA jIvanamAM abhya tara zaktinA keTalA AviSkAro thayA che. vimalezvara yakSajemanI sevAmAM smaraNa karatAM hAjara thaI jatA hatA, kAraNa ke trividha yoga pUrvakanI temanI sAdhanA hatI. mATe samajI ja levu ke ekAgratA vinA siddhi ja nathI. ane jyAM mananI sthiratA che tyAM AvI sAmAnya siddhie teA DhIMka paNa a Mte meAkSanI siddhi che. vacagALAmAM game teTalIlabdhie pragaTa thAya paNa aMtima siddhi te meAkSa ja che. game tevI labdhio pragaTa thAya mahApurUSo temAM meha pAme ja nahI. mahApurUSonI mITa te paramapadanI prApti upara ja ma`DAyelI hoya che. kriyAmAM prANa pUravAnI jarUra mULa vAta eTalI ja che ke mana ApaNuM cAre bAju bhame che tethI ApaNe sAdhanAnAM mArgamAM dhArI saphaLatA meLavI zakatA nathI. vaijJAnike jaDanA vikAsamAM AgaLa vadhatA jAya. che. je vikAsa aMte vinAzane nAMtaranArU' che chatAM vijJAnanI pAchaLa duniyA Aje maMtra mugdha banI che. have te sau caMdra leAkanI musApharInI rAha joI rahyA che. je amane te azakaya vAta Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna (pUrvAdha ) 129 lAge che, manovijJAna e kharU' vijJAna che. mAnavI manane jItIle te samajavu traNe leAka jItI lIdhA. kayAMya pAchA nahI paDanArAM mananI AgaLa pAchAM paDI jAya che. ApaNe dharma dhyAna karIe chIe paNa mananI temAM sthiratA nahI rahetI hAvAthI siddhi dekhAtI nathI. ApaNI badhI kriyAe phalavatI che ane tenu phala te evuM mahAna che ke ekavAra zraddhA hIna mANasA paNa dharmImAM zraddhALu SanI jAya, upayoga zunyapaNe thatI kiyAAmAM prANa puravAnI jarUra che, mananuM praNidhAna keLavAya to prANa purAI jAya. cittanI ekAgratA eja praNidhAna che, sthira dIpakanI upamAM sapa`Da za thatAM zarIramAM jhera vyApI jAya che. paNa gADikanAM matra vidyAnA prayAgathI jhera DaMkhamAM AvI jAya che AkhAe zarIramAM vyApelA jherane gADika Da...khamAM lAvI mUke che jhera Da'khamAM Ave eTale dadI paNa zuddhimAM AvI jAya che, ane pachI teA gheADIka vAramAM jhera utarI paNa jAya che. tema AkhAe vizvamAM paribhramaNa karatAM manane ceAgIe koI ekAda padanAM ghyAnamAM lIna banAvI de che. ane cAre bAju bhamatuM mana vAyu vagaranAM pradezamAM rahelA dIpakanI jema sthira thaI jAya che. apUrva sAdhanA hoya te ja mana A rIte sthira dIpakanI upamAne pAme che. chellu` rahasya sthiratAne pAmI gaelu' mana tene saMkalpa vikalpanA khArAka na malatA aMte peAtAnI meLe vinAzane pAmI jAya che. asa AtmavikAsanI A ja uMcAmAM uMcI bhUmikA che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 mane vijJAna jene yaugika bhASAmAM unmanIbhAva kahevAmAM Ave che. bIjA zabdamAM jene amanaskadazA kahevAmAM Ave che. amanapaNuM e ja ega rUpI parvatanuM giri zikhara che. unmanIbhAvarUpa navIna amRtanAM kuMDamAM magna thayela yegI utkRSTa tatvAmRtanAM AsvAdane anubhava kare che. AvA gI purUSo mekSa thAya che. ane mokSane na pAme tyAM sudhI ahiM mRtyulokamAM paNa tevA yogIo dayAna janita anupama AnaMdane anubhavatA hoya che. je AnaMdanI AgaLa duniyAnAM samagra sukha eka siDelAM tRNanI mAphaka pratibhAse che. A chellAmAM chelluM rahasya che. ane tenI sAthe A mane vijJAnanAM viSaya paranuM pUrvArdha purU thAya che. uttarArdha have pachInAM vyAkhyAnamAM varNavAze, jemAM pU. AnaMdaghanajI mahArAjAe racelAM kuMthunAtha bhagavAnanA stavana para laMbANathI vivecana saMbhaLAvavAmAM Avaze. @ thiI phITa zI phika ja jI jI ja phI che ke phika phula nI za pitAnA mAthe duHkha AvI paDe tyAre mAnavI duHkha tarapha jue che paNa duHkhanA kAraNa tarapha jete nathI. duHkhanuM kAraNa pApa che. e kAraNa je nAbUda karI nAkhe to koI paNa kALe duHkha mAthe paDe ja nahIM paNa ho ho ho ho jI za za za hA hA che ' Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paS manovijJAna (uttarArdha) manovijJAnanA viSaya para laMbANathI vivecana karI gayA, chatAM hajI samajAvavAnuM ghaNuM bAkI che, eTale mane vijJAnanAM viSayane pUrvArdha ane uttarAdhanA be vibhAgamAM vaheMcI nAkhave. paDe che. temAM pUrvArdhamAM mane nigraha aMgenA upAye temaja mananuM svarUpa aneka dAkhalA daSTAMto ApavA pUrvaka samajAvI gayA. have uttarArdhamAM pU. gIrAja AnaMdaghanajIe racelA sattaramAM kuMthunAtha bhagavAnanA stavana para vivecana karavAnuM che. "AnaMdaghana covIzI" ApaNAmAM prakhyAta che. zrI AnaMdanaghajIe amuka pade paNa racyA che. zrI AnaMdaghanajIne Azaya atyaMta gaMbhIra ane udAra che, tene pAra svAnubhava vinA pAmI zakAtuM nathI. nAnA bALakane kaI pUche ke samudra kevaDo moTo che? te bALaka kayA zabdomAM tenuM varNana kare? te te hAtha lAMbo karIne kahe ke AvaDe moTo che. tema svAnubhava vinA AnaMdaghana jevA mahAnagI puruSanA " Azayane kayA zabdomAM varNana karI zakAya ! anubhava gecara je vastu hoya che tene pAra ekalA zAstra jJAnathI paNa pAmI " zakAtuM nathI. zAstra paNa dizA batAvanAra che, vastunI prApti te anubhavajJAnathI ja thAya che. svAnubhava e AtmAne khare mitra che. anubhava rahita jJAna pANI ane dUdhanI upamAvALuM che, jene zrata ane ciMtAjJAna kahevAmAM Ave che, jyAre anubhavayukta bhAvanAjJAna e amRta samAna che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 manovijJAna zratajJAnane paripAka te ja anubhavajJAna jema divasa ane rAtrithI saMdhyA judI hoya che, tema zrutajJAna ane kevalajJAnathI pRthapha anubhavajJAnane paMDite e kevalajJAna rUpI sUryanA arUNodayarUpa kahyuM che. agnipara caDAvIne dUdhane khUba ghUMTavAmAM Ave eTale temAMthI jema dUdhapAka, bAsudI, mA bane che, tema zrutajJAnanA gholananA paripAka rUpe anubhava jJAna pragaTe che. jJAnanA te pAMca ja prakAra che. zrutajJAnane. paripAka eja anubhavajJAna che. anubhavajJAna mati zrutajJAnanuM uttarabhAvi hovAthI ane kevalajJAnanuM pUrvabhAvi hovAne lIdhe tene kevalajJAnarUpI sUryanA arUNodaya svarUpa kahyuM che. atIndriya evuM je parabrahma che (Atma svarUpa che) te zAstronI seMkaDe yuktiothI paNa jANI zakAtuM nathI. paNa te anubhava jJAnathI ja jANI zakAya che. zAstro sAMbhaLIne ja besI rahIe. te anubhavajJAna kayAMthI pragaTavAnuM che? zravaNa upara ciMtana hAya, manana hoya te tenA phaLasvarUpe anubhavajJAna pragaTe che. kapanAnA gheDA doDAve zuM vaLe? ekalI kaDachI dUdhapAkamAM pharyA kare che te kaDachI dUdha pAkane svAda kyAMthI mANI zakavAnI che? tema mAnavI zAstrane bhaNIne ekalA kalpanAnA ghoDA ja doDAvyA kare te zAstranA kharA rahasyane te kayAMthI pAmI zakaze? dUdhapAkanA bhANe beThelA mANasa jema jIbha vaDe dUdhapAkane AsvAda mANI zake che, tema anubhavajJAnarUpI jihAvaDe zAstrarUpI kSIrAnane svAda anubhavajJAnI mANI zake che. Aje paNa tame joI zake che ke bhaNI gayelA paMDite ghaNA maLI Avaze; paNa jIvanamAM te aMge svAnubhava karyo hoya tevA maLI AvavA durlabha che. mATe pU. upAdhyAyajIe pharamAvyuM che ke : Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (uttarArdha) 133 "cApAraH sarvazAstranAM, vizrI izva hi pAra tu prApayatyeko'nubhavo bhavavArigheH / / sarva zAstrone vyApAra dizA batAvavA pUratuM che. jyAre mAtra eka anubhavajJAna bhavasamudrathI pAra pamADe che. anubhava jJAna aMgenI rajUAta pU. upAdhyAyajIe keTalI suMdara zailImAM : karI che! meMdIne pAMdaDe pAMdaDe raMga che, paNa te raMga caDe kayAre ? meMdIne pIsavAmAM Ave tyAre. medIne pAMdaDe pAMdaDe jema raMga tema jinavANInA zabdezabdamAM vairAgyano raMga che, paNa te raMga lAge kayAre? zA sAMbhaLyA pachI je gholana karavAmAM Ave, zabdezabda upara UMDANathI ciMtana karavAmAM Ave te jarUra coLa majIne raMga lAge ! taratA puruSanI vANI Ate kevalajJAnarUpI sUryodayanA arUNodaya rU5 UMcAmAM UMcA anubhavajJAna aMgenI vyAkhyA thaI. A anubhavajJAnane zAstrIya bhASAmAM pratibhajJAna paNa kahevAmAM Ave che. janmajanmanI jJAnanI ArAdhanAnA phaLarUpe jIva AvA UMcAmAM UMcA anubhavajJAnanI bhUmikAne pAme che. jyAre AnaMdaghanajI jevA mahApuruSomAM zarUAtanI bhUmikAnuM anubhavajJAna jarUra hatuM! temaNe je vANI uccArI che, te anubhavagamya vANI uccArI che. temaNe racelA pado ane stavane jyAre ApaNe gAtA hoIe chIe tyAre jarUra ApaNA mana upara evI chApa paDe che ke A koI taratA puruSe uccArelI vANI che. pU. AnaMdaghanajIe racelA stavane mAM-padomAM zAstra jJAnanI sAthe anubhavajJAnanuM ghaNuM suMdara dehana karyuM che. svAnubhavane te temaNe AtmAne jANe kalyANamitra TharAvyuM che. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 manovijJAna dhyAtA, ceya ane dhyAnanI ekAkAratA ApaNe je kuMthunAtha bhagavAnanA stavata para vivecana karavAnuM che, te stavananI racane AvA mahAna yogIpuruSe karelI che. AjathI lagabhaga traNa varSa pUrve A racanA thayelI che. A eka svavananA vivecana parathI Apane lAgaze ke temaNe racelA dareka stavane artha sahita gurugamathI vicAravA jevA che. AnaMdaghanajI jevA rogI puruSane paNa manane sUma keyaDA aMgenI hadayamAM vimAsaNa pedA thaI che, ane devAdhideva zrI kuMthunAtha bhagavAnane stavanAmAM vinave che. kuMthujina manaDuM kima hI na bAje, jima jima jatana karIne rAkhuM. tima tima alaguM bhAje, ho kuMthujina manaDuM kima hIna bAje." 1 kuMthunAtha prabhu! A manaDuM keme karI sthiratAne pAmatuM nathI jatana karIne jema jema A manane sthiratA pamADavAnA prayAso karuM chuM tema tema dUrane dUra bhAgatuM jAya che. huM A manane nAtha ! Apa paramAtmAnA zuddha svarUpanA ciMtanamAM ekAgra karavAnA prayAsa karuM chuM tyAM te markaTanI jema chalAMga mArIne kaI judA ja viSayamAM praveza karI jAya che. mana je paramAtma svarUpamAM ekAgra bane to pachI bAkI zuM rahe? nizcayathI te pitAne AtmA paNa paramAtma svarUpa che. anaMtajJAna, darzanane cAritra eja mAru zuddha svarUpa che. zarIrAdi badhA bAhya padArthothI bhinna huM eka avinAzI caitanya svarUpa chuM. anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra ane anaMtavIrya AvA anaMta catuSTayane huM svAmI chuM. sattAgata AtmAmAM anaMta Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna( uttarAdha ) 135 avyAbAdha sukha ane anaMtavIya rahelu che. A rItanA peAtAnA zuddha svarUpanA ciMtanamAM mana parAvAI jAya teA dhyAtA, dhyAna ne dhyeyanI ekAkAratA sadhAi jAya. dhyAtA AtmA pAte, dhyAna peAtAnA zuddha svarUpatu ane dhyeya peAtAnA zuddha svarUpanI prApti athavA meAkSapadanI prApti-- A traNenI ekAkAratA eja ceAgamAga nI aMtima siddhi che. ghI, gALa ane ghauM e traNanI ekAkAratA thAya eTale medaka ane ane dhyAtA, dhyeya ane dhyAna A traNanI ekAkAratA thAya eTale meAkSa thAya. paNa mana ja bahAra bhame che pachI dhyAtA, dhyAna ane dhyeyanI ekAkAratA sadhAya kayAMthI ? mana jANe che ke huM paramAtmasvarUpa tarapha vaLyA te mArI hasti ja nAbUda thaI javAnI che. upacAga aMtaramAM vaLe eTale aMtarAtmA kahevAya ane aMtarAtma para parAe paramAtmA ane. pachI mananI vidyamAnatA rahe kayAMthI ? eTale mana bahAranI duniyAmAM ja jyAM tyAM ceAmera bhamyA kare che. e jANe che ke jo huM aMtaranI duniyAmAM dAkhala thayA te mArI vidyamAnatA nahiM rahe. kAraNa ke tevI ucca sthitie paheAMcelA AtmAe nivikalpa hAya che. tyAM mananuM tAphAna rahetuM nathI. have AvI stitimAM mana kayAMthI jhaTa atara mAM vaLe ? eTale zrI AnaMda. ghanajI jevA mahAna ceAgI puruSane kahevuM paDayuM ke manane jatana karIne sthira karavAnA prayAseA karuM chuM paNa mana tA kayAMnu kayAM krUrane dUra bhAge che. have mana kayAM kayAM cakkara lagAvavA nIkaLI paDe che te zrIjI gAthAmAM darzAve che. rajanI vAsara vasati ujaDa gayaNa pAyAle jAya, sApa khAene mukhaDuM thothuM, eha ukhANA nyAya, hA kuthujina manaDuM kama hI na khAje. ra Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 mane vijJAna mera bhamatuM mana manane paribhramaNa karavAmAM kALa ke kSetrane koI pratibaMdha nathI. mana amAsanI kALI rAtrinA samaye paNa bhamavA nIkaLI paDe che. bharanidrAmAMe mananuM bhramaNa cAlu hoya che. bahAranI sRSTimAM rakhaDavAnuM na maLe to svapnAnI sRSTimAM mana bhamavA nIkaLI paDe che. kaMIka saToDIyA svapnAmAM ItanA lIyA ne ItanA dIyAne babaDATa karatA hoya che. kApaDIyA te svapnamAM kApaDanA tAkA phADI nAkhe, tAke hAthamAM na Ave te chevaTe pitAnuM dhotIyuM phADI nAMkhe. savAranAM uThe tyAM kapaDAnuM ThekANuM na hoya. eTale uMghamAMye mananuM kAma cAlu hoya che. mana rAtrie, divase jyAM manuSyo vasatA hoya tevA vastI vALA pradezamAM, jyAM keIne vasavATana heya tevA ujaDapradezamAM, AkAzamA, pAtALamAM, mere bhamavA jAya che. mana cAre Aju bhame tethI kAMI artha sarI jAya che tevuM nathI. kadAca koIne manamAM zaMkA thAya ke manane temAM majA paDatI haze? je je vastumAM mana jAya te te vastune manane AnaMda maLata. haze? pratyuttaramAM jJAnI guru kahe che ke tevuM kazuM nathI. AgaLa vadhIne ghaTanA kare che ke sapa keIne karaDe che tyAre tene sApe khAdhe ema kahevatamAM kahevAya che, paNa tethI sarpanA moDhAmAM kaMI AvatuM nathI. sarpa jene DaMkha mAre tene te jIva jAya paNa sapanuM moTuM te thothuMne thayuM hoya che. tene sAmAne DaMkha devAthI tRptine AnaMda maLato nathI. tenuM meTuM te taddana khAlIkhama hoya che. uMdara jevAM prANIne sarSa gaLI jAya toya tenAM maeNmAM karyo AnaMda Ave che ? tame bhajIyA khAtA. ne svAda paDe tema saryuM ke meTA ajagara kaMIkane gaLI jAya che paNa temAM tene kaze svAda AvatuM nathI. tenAM yoge Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna (uttarAdha) 137 tenI kSudhAzAnti thAya e judI vAta che. mananI hAlata paNa tevIja che. A ukhANu!, dRSTAMta ke nyAya manane paNa kharAkhara lAgu paDe che. mana ceAmera bhamyA kare athavA ISTa padArthoM joine mana saMkalpavikalpa karyAM kare che. paNa tethI tene te te viSayAnA Ana Mda maLatA nathI. ulaTA manamAM khATAM vicAro karavAthI navA karma baMdhAya che, AnaMda te ApaNe pUrvAdhamAM va na karI gayA tema mana vizrAMtine pAme te ja maLavAnA che. tananA niraMgI paNa mananA rogI kaMdoinI dukAne jalebI taLAtI hAya ane tyAMthI pasAra thanArAM kaI mANasanAM meDhAmAM pANI AvI jAya ane gajavAmAM paisA na hoya te meDhAmAM pANI AvI jAya eTalA mAtrathI kAMI tenAM mAMmAM the.DAka ja jalekhInAM guMcaLA paDI javAnA che ? bhale te manamAM jalekhInAM svAda aMgenA game teTalAM vicAro karyA kare! kAThIyAvADI bhASAmAM kahevuM heAya te--bhale Ubho Ubhe lALA lIdhAM ja kare ! paNa tethI kAMI te tRptine na pAme. vicAre lAgyA ja kare tethI tene kace. Anada maLI javAnA che tema svarUpavAna strIone joIne kaI manamAM nakhaLA enA karatAM manamAM sArAM vicAro lAve ke A te mArAM mATe sagI bahena samAna che te manathI navA ka teA na baMdhAya. jIva mana, vacana, ane zarIra traNethI IMDAya che. temAM manathI vizeSa daMDAya che. mAMmAM kAMi Ave nahi ane khATAM lakharakA levA tene ze! artha che? keTalAko bIjAnA utkarSa joine manamAM maLatA hoya che. keTalAkathI sagA bhAInA paNa utkarSa khamI zakAtA nathI, paraMtu manamAM aLatarA rAkhavAthI sAmAnu kAMI gaDI javAnuM nathI. koInA paNa utkarSa joIne manamAM rAjI thavu joIe Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 mane vijJAna: paraMtu keTalAke tananI apekSAe nirogI hoya che paNa mananAM rogiSTa hoya che. keInA aMgenI sArI vAta sAMbhaLI na zake. e badhAM mAnasika reganAM prakAre che. pitAnA pratispardhinI paNa prazaMsA sAMbhaLIne jyAre manamAM prada thAya ane tenI niMdA sAMbhaLIne manamAM duHkha thAya. tyAre samajavuM ke jIvanamAM kharI dharmabhAvanA pragaTI che.. dharmanI bhAvanAvALe aMtarathI keInI tarapha duzmanAvaTa rAkheja nahi. chatAM ajJAna dazAne lIdhe koI bIjA manuSya tenI tarapha duzmanAvaTa rAkhatA hoya to teonuM paNa te manathI kharAba ciMtave nahi. jIvanamAM dharmanI pravRtti AvavI sahelI che, paNa dharmanI pariNati AvavI kaThIna che. aMdarathI cittanI vizuddhi thAya tyAre ja dharmanI pariNati Ave che, jene bIjA zabdomAM dharmanI lezyA kahevAmAM Ave che. tevA jIvo ja kharI nirjarA sAdhI zake che. aMtaranI zuddhi vinA game teTalo. dharma karavAmAM Ave tenAthI kadAca puNya baMdhAze paNa nirjarA. nahi sAdhI zakAya. ane puNya paNa UMcA prakAranuM nahi baMdhAya. sakAma nirjarAthI ja bhavane aMta Ave che. bAkI pApanI jema puNya paNa jIvane saMsAramAM rakhaDAvanArUM che. phakata. puNyAnuM baMdhI puNyanI apekSAe puNyane zreSTha kahevAmAM Ave che. jIvanI mukita te puSya ne pApa ubhayanA kSayathI thAya che. puNyAnubaMdhI puNya mokSa mArgamAM veLAvArUpa che. chelle te e paNa khapI jAya che. paraMtu mArgamAM jIvane e bAdhAkArI nathI, paNa sahAyakArI che. mAravADanA amuka pradezamAM meNA jJAtinI vasti Ave che. te pradezamAMthI vihAramAM pasAra thatA amAre sAdhuone paNa te jJAtine vaLAviye. levo paDe che. nahi to teo amane paNa rastAmAM lUMTIle. amArI pAse bIjuM zuM hoya? kapaDAM tUTale. tema puNya pApa bane Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna (uttarAdha) 139 ATha kanI jJAtinAM hAya che, paNa meAkSamA mAM kama nIjJAtinA ja vaLAvIye lIdheA hAya te pApaka rUpI meNAnA upadrava na naDe. vALAvIyeA ApaNA sthAna sudhI paheAMcADI de. pachI enI meLe chUTI jAya, tema puNyAnukha dhI puNya mukitadvAra sudhI paheAMcADI de. pachI chelle caudame guNa sthAnake badhI prakRtie khapI jAya che ane AtmA zuddha nira Mjana dazAne pAmI jAya che. puNya ne pApanI caubha'gI samajayA vinA ekAMte puNyane haiya kahenArA mArga bhUlyA che. ane ekalI puNyanI miArAthI ja dharma karanArA paNa mA bhUlyA che. mArgImAM savara ane nija rAnA ja mahimA che. nija rAnA dhyeyathI dharma karanArA jIvAne puNyanu khaMdhI paNa baMdhAya che, paNa tevAM puNyanAM udaya kALamAM jIvana vikAsa aTakatA nathI. A kALamAM te sarAga cAritranI bhumikA che, temAM nija rAnI sAthe puNya paNa khaMdhAvavAnuM ja che. meAkSanAM dhyeyathIja jIva mAnI ArAdhanAmAM pravata te hAya, pachI vacagALAmAM bhale puNya khaMdhAi jAya, te . puNya jIvane rakhaDAvanArUM nathI. peAtAnu ja bagADanArA ApaNI vAta te mananAM viSaya paranI hatI. manamAM koInA mATe nabaLAM vicAre lAvavAthI koInuM kAMI agaDavAnuM nathI. ulTuM ApaNuM potAnuM bagaDavAnuM che. mATe sApa khAyane mukhaDuM thothuM A kahevata ApaNA manane lAgu na paDI . jAya te mATe sadA sadA sAvaceta rahevu. have AgaLanI trIjI gAthAmAM pU. cegIrAja aneAkhI udghASaNA kare che. "mukita taNA abhilASI tapiyA, Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 manovijJAna jJAna ne dhyAna abhyAse. vayarIDuM kAMI ehavuM ciMte, nAkhe avaLe pAse. hA kuMthujina manaDuM kima hI na bAje 3 A trIjI gAthA zrI hemacaMdrAcArya racita gazAstranAM caturthamAM prakAzamAM AvatI chatrIsamIgAthA sAthe taddana maLatI Ave che jANe zrI AnaMdaghanajIe yegazAstranI chatrIsamI gAthAne ja tyAMthI upADIne A stavanamAM kAvyamaya gurjara girAmAM uddhata na karI hoya! banne gAthAonAM bhAvArthane sarakhAvavA mATe te gAthAne ahiM puSTimAM levAmAM Ave che. tapyamAnAstapo muphtau gaMtukAmAn zarIrINaH / vAtyeva tarala ceta : kSipatyanyatra kutracit / / tapasvI kahevAtA paNa mehanA pAzamAM zrI AnaMdaghanajI pharamAve che: "mukita taNA abhilASI tapiyA" zrI hemacaMdrAcAryajI pharamAve che ke" tathANAnAM sattA mukatau bane gAthAonAM prAsa keTalAM maLatAM Ave che. temAM bane mahApuruSane kahevAne bhAvArtha e ja che ke mekSa pada meLavavAnI abhilASAthI keTalAya AtmAo ugrapaNe tapa tapatAM hoya che ane te tapa paNa jJAna ne dhyAnanA abhyAsapUrvaka tapatA hoya che. nahI te ekaluM tapaja tapatA hoya ane jJAna ne dhyAna bAju para rahI jAya che tevA tapane paNa kaze artha nathI. A te jJAna dhyAnanAM abhyAsapUrvaka tapa tapatA hovA chatAM tevA ugra tapasvIonuM mana paNa kayAreka evuM duryAnamAM caDI jAya che ane aMdarathI evuM ciMtavana Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tema - mane vijJAna (uttarArdha) 141 karI nAMkhe che ke tevA tapasvIo paNa kSaNavAramAM mehanA pAzamAM paTakAI jAya che, potAnA sAdhyanI samIpamAM pahoMcelA hovA chatAM kayAMnA kayAM dUra pheMkAI jAya che. Aja vAtanI puSTimAM pU. vIravijayajI mahArAja pUjAnI DhALamAM lakhe ema aneka te cukayA, tapa baLa vane mUkyA zakayA nahiM veda chupAyare mana mAnyA mehanane" veda mehanIyanA udaye kaMika AtmAo pitAne lakSane cUkI gayA ane pitAne tapabaLane vanamAM mUkIne pharI pAchA gharabArI thayA. paNa vedodayane kAbUmAM rAkhI zakyA nahi. zAmAM aneka munio paDayAnAM ghaNA dAkhalAo che. jIva barAbara svamAM jAgRta nahi bane tyAM sudhI karmasattA paNa jIvane haMphAvavAnI che. svamAM atyaMta jAgRta banela AtmA ja karmasattAnI sAme UbhuM rahI zake che. bAkI agIyAramAM guNasthAnake pahelAM AtmAone paNa karma sattA nIce pachADe che ane anaMtakALa paryata te AtmAone bhavamAM bhamavuM paDe che. eTale svamAM khUba sAvadhAna thaI javuM. jIva parAkramI bane to karma sattAne mULamAMthI ucALA bharAvavAnI tAkAta paNa jIvamAM rahelI che. pite anaMta zaktine dhaNuM che evuM bhAna ja A jIvane thayuM nathI. potAnA svarUpane pote bhU temAMja : anaMtAnaMta duHkhanI paraMparAne jIva anubhavI rahyo che. stavananI trIjI gAthAmAM, AnaMdaghanajIe kharekharUM rahasya pragaTa karyuM che. . durgAnamAM caDelAM manane zatrarUpa kahyuM che. aMdaranAM vicAra sArA hoya ane mana je dharmadhyAnamAM joDAyeluM hoya to tevA manane mekSanuM kAraNa kahyuM che. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 142 mane vijJAna Agama Agamagharane hAthe nA kiNavidhi AMku kihAM kaNe je haTha karI karI haDakuM te vyAla taNI pare vAMku he kuMthujina manaDuM kima hI na bAje" have AgaLanI cethI gAthamAM kahe che ke, bhalabhalA -- Agamadharo paNa A manane aMkuzamAM rAkhI zakatA nathI. badhA - Aga jemane kaMThastha hoya tevA AgamagharethI paNa A mana - aMkuzamAM rahetuM nathI. nAve TiNa vidha AMku" eTale koIpaNa prakAre vazamAM rahetuM nathI, ane haTha karIne baLAtkAre haganA pragathI je manane ekadama haDasele mAravA jAuM chuM te sarSanI jema vakagatine dhAraNa kare che. A gAthAmAM manane sarSanI upamA * ApI che. sa5nI cAla haMmezA vAMkI hoya che ane tene jo chaMcheDavAmAM AvyuM hoya te vizeSa vakatA dhAraNa kare. mATe e te je raste jato hoya te raste tene zAMtithI pasAra thavA de. sarpane I cheDe nahi. tema mana paNa doDadhAma karatuM - hAya to AtmAe DIvAra jJAtA-draSTA bhAve jeyA karavuM. pachI thAkIne enI meLe ThekANe Avaze. A gAthAnA bhAvArthane paDaghA gazAstramAM paNa che. " ceto'pi yatra yatra pravartate no tatastato vArya / adhikIbhavati vAritamavArIta zAMtimupayAti // manane jJAnayogathI sAdhI zakAya mana jyAM je ThekANe pravartatuM hoya te ThekANethI tene ekadama pAchuM nahi vALavuM. kemake vALavAthI vizeSa deDayA kare Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna (uttarArdha) 143 che ane na vALavAthI enI meLe zAnta paDI jAya che. jema amadonmatta hAthIne vAravAthI te adhika tophAne caDe che ane tene je parANe baLAkAre rokavAmAM na Ave to potAne ISTa lAgatA viSayane pAmIne te pitAnI meLe zAMta thaI jAya che. mananI paNa eja sthiti che. indriya mATe paNa AcAryazrIe e svarUpe ghaTanA karI che. indriyane viSaye pratye preravI nahi ane pitAnA viSayane grahaNa karatI Indriyone ekadama baLAtkAre rekavI nahi. ema karavAthI mana ane Indriye enI meLe zAMta paDI jAya che. jo ke A ghaNI ucca bhUmikAe pahoMcelA mahApuruSo mATe ghaTanA che. ApaNA jevA sAmAnya kakSAnA sAdhakone A ghaTanA lAgu paDatI nathI. ApaNe te viSayane mAge jatA mana ane indrione te mArgethI nivartAvavAnA che ane saMyamane mArge pravartAvavAnA che. zAstronA AvA -vacanethI keTalAke udhe raste doravAI jAya che. pachI yoga sAdhanA bAju para rahI jAya ane tevAo bhega sAdhanAmAM paDI jAya che. mATe pitAnI bhUmikA anusAra gamArgamAM AgaLa vadhavuM. zrI AnaMdaghanajIe A gAthAmAM gUDhamAM gUDha rahasya pragaTa karyuM che. te kALamAM prANajyAma vagere haThAganA prAge baha cAlatA. tenI sAme A gAthAmAM lAlabattI dharI che. haThaga e eka prakAranI sajA che. tenAthI pavanane nirodha thatA thoDI vAra mana para kAbU AvI jAya, paNa aMte pAchuM te gAMDA hAthInI jema athavA che cheDAyelA sarpanI jema tephAne caDI jAya che. - jyAre jJAnAga sajA nathI. e eka prakAranuM UMcAmAM UMca zikSaNa che. zikSaNa ApavAthI mana keLavAI jAya che. tamArA chokarAone tame vAraMvAra sajA karo te ulTA vipharI jAya ane zikSaNa Ape te sudharI jAya. basa enA je ja A manane ghATa che. jJAnayogathI ja manane jItI zakAya che. bAkI Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 manovijJAna jera karIne ekadama manane haDaselo mAravA jaIe to bAjI bagaDI jAya che ane mana vakatAne dhAraNa kare che, sarSanI jema vAkuMcUkuM thaI jAya che. mananI melI ramata je Thaga kahuM te Thagate na dekhuM, zAhukAra paNa nahIM; sarva mAMhe te sahuthI aLaguM, e acarija mana mAMhI, he kuMthujina manaDuM kima hI na bAje." 5 je manane Thaga kahIe te kayAMya ThagAI karatuM dekhAtuM nathI. kAraNake mananI preraNA pAmIne Indriya viSayamAM pravarte che ane tenAthI AtmA karma baMdhanamAM phasAya che. mana te. Indriyone preraNA ApIne jANe bAju para rahI jAya che. evI prakRtinA paNa manuSya hoya che ke je bIjAne laDAvIne pote bAju para khasI jAya ane dUra ubhA rahIne tamAze joyA kare. A mana paNa AtmA sAthe evI ja melI ramata ramanAru che. eTale zrI AnaMdaghanajI kahe che ke manane Thaga kahevA jAu te kayAMya ThagAI karatuM dekhAtuM nathI. eTale A mana Thaga che ema kahI zakAya nahi. tema manane zAhukAra paNa kahI zakAya tevuM nathI. kAraNa ke bIjAne uzkerIne pite bAju para rahI jAya tene zAhukAra paNa kema kahI zakAya! Indriye mananI preraNA vinA kAMI karI zakatI nathI. mana indriye nahi paNa neIndriya kahevAya che ane mana AkhAye zarIramAM vyApaka che. eTale te pAMce Indriyone preraNA ApanAruM che. dareka InDiyAnA viSane te jANe che eTale eka apekSAe sarva IndrimAM mana bhaLeluM hovAthI sarvamAM che ane savathI aLaguM paNa che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna (uttarAdha) 145 A khAkhata a MgenuM bhalabhalAne Azcaya utpanna thAya tevuM che. adhu taMtra peAtAnA hAthamAM rAkhIne A capaLa mana pAchu adhAthI aLaguM paDI jAya che ! A jevu' tevu' Azcaya che? nAtmA prerayati maneA na manaH prerayati yarhi karaNAni / umayabhraSTa' tarhi svayameva vinAzamApnoti // yeAgazAstramAM A gAthA Ave che ane temAM pharamAvyu ke niraMtara udAsIna bhAvamAM magna thayelA AtmA jyAre manane preraNA karatA nathI ane mana jyAre indriyAne preraNA karatuM nathI tyAre banne taraphathI bhraSTa thayelu mana peAtAnI meLe ja vinAzane pAme che. amuka mANasane khIjA koI taraphathI eki'ga hAya tyAM sudhI e jora kare ane bIjA taraphathI maLatA sAtha adha thaI jAya eTale enA hAtha heThA paDI jAya, tema AtmA peAtAnA svarUpanuM bheda vijJAna karIne peAtAnA svarUpamAM sthira manI jAya eTale mananA badhA taraMgA enI meLe zamI jAya. pachI mana keAnA baLa upara kUdAkUda kare ? badhA paradravyeA taraphathI peAtAnA upayeAgane krame krame haThAvIne jIva peAtAnA svabhAva tarapha upayAgane vALatA jAya pachI mananA sa'kalpa~ vikalpa rUpa vyApArano aMta AvI ja gayA samajave. jIvanuM zuddha svarUpa pU.upAdhyAya yaze vijayajIe 'amRtavela'nI sajjhAyamAM pharamAvyuM che ke, 1 deDhuM mana vacana pudgala thakI, kathI bhinna tuja rUpa re! Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 mane vijJAna akSaya akalaMka che jIvanuM, jJAna AnaMda svarUpa re" * deha mana, vacana vagere pugale thakI jIvanuM svarUpa bhinna che, eTaluM ja nahi karmathI paNa jIva bhinna svarUpavALo che. varNa, gaMdha, rasa ane sparza e pudgalanuM lakSaNa che. jyAre jJAna, darzana ane cAritra athavA upaga e jIvanuM lakSaNa che. ATha karmanI gaNanA paNa padgala dravyamAM thAya che. akSayaakalaMka jJAna ane AnaMda e ja jIvanuM zuddha svarUpa che. lakSaNanI bhinnatA hovAthI badhA pagalAdi paradravyothI jIvanuM bhinna svarUpa che. zarIranA dharmo saDaNapaDaNavivaMzana che. saMkalpa vikalpa e mananA dharmo che. e badhAthI jIvanuM svarUpa juduM paDe che. mATe zarIra ane zarIranA dharmothI te AtmA bhinna che, paNa mana ane mananA saMkalpavikalparUpa dharmothI paNa jIvanuM svarUpa bhinna che. jJAtA-draSTA bhAvathI jagatanA bhAvene jevA ke jANavA e jIvane svabhAva che, paNa temAM saMkalpa vikalpa karavA e badhe vyApAra manane che, jIvane jyAre bheda vijJAna thaI jAya che, tyAre jIva saMkalpavikalpa rUpa mAnasika dhamene tyAga karIne potAnA nivikalpa upAgamAM sthira banatuM jAya che. karmathI kalpanA upaje, pavanathI jema-jaladhi vela re! rUpa pragaTe sahaja ApaNuM, dekhAtA dRSTi sthira mela re!" pavananA tephAnane lIdhe jema samudramAM bharatI Ave tema AtmAnI sAthe karmane cena thavAthI aneka prakAranI kalpanAo utpanna thAya che. jIvanI sAthenA tana-mananA roganuM kAraNa Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneAvijJAna (uttarAdha) 147 ke paNa kamanA ceAga che. kama khapAvIne mekSe gayelA jIvAne tyAM tanamananA ceAga nathI. STine sthira karIne peAtAnA svarUpa tarapha upayAgane vALatA peAtAnu sahuja svarUpa pragaTa thAya che. jJAna ane Ana Mda eja jIvanuM sahaja svarUpa che. AtmA peAte ja cidAnaMda svarUpI che. aMdaramAM je kAMI khaLabhaLATa ke teAphAna dekhAya che e badhuM kanA cegane lIdhe che. AtmA pAte paramAtma svarUpa che. temAM mIjI koI kharAbI che ja nahi. asa rAga ne dveSa eTalI ja jIvamAM kharAbI che ane te paNa kama nA ceAgane aMge che, jIvanA pradeze pradezamAM viSayane kaSAyanuM kAtila jhera vyApeluM che. paramAtmAnI vANI sAMbhaLatA e jhera jo utarI jAya te jIva zAzvata evA bhAva jIvanane pAmI jAya. jIvanuM svarUpa ghaNuM UMcuM che, paNa jIvane peAtAnA svarUpanI oLakhANa thai nathI tenI A badhI viDaMbanA che. ADa kama nAM AvaraNathI gherAyelA che tyAM sudhI jIva e jIva che. puruSAtha nAM maLe A AvaraNAne jIva jyAM haThAvI de che tyAM e jIva maTIne ziva ane che. AvuM A adbhuta sAmarthya jIvanu che. vAta eTalI che ke peAtAne potAnI oLakhANa thavI joIe. samaje na mArA sAleA have AgaLanI chaThThI gAthAmAM zrI AnaMdaghanajI mana age lakhe cheH 6608 " je je kahuM te kAna na dhAre, Apa mate rahe kAlA ! suranara paoNMDita jana samajAve, samaje na mAre sAle hA ku thujina manaDuM kimahI na bAje " Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 mane vijJAna A manane samajAvavA mATe je je vacane kahuM chuM te te A mana kAna daIne sAMbhaLavA paNa taiyAra nathI-jANe kaI vacanane kAnamAM paDavA deto nathIsArA beunAM vacane mAnavI sAMbhaLe paNa nahi to tene be lAge kyAMthI ? sAcA arthamAM sakarNa te ja kahevAya ke je ahani jinavANI sAMbhaLato hoya jinavANInA zravaNathI ja jIvane padArtha mAtranuM samyapha jJAna thAya che. puNyane pApa bannene jIvajinavANInAM zravaNathI jANe che. saMvara, nirjara ane melane paNa jIva zravaNathI jANe che. huM manane hitazikSArUpe bedhamaya vacane aMtaranAM premathI saMbhaLAvavA kezIza karuM chuM paNa A mana to evuM caMcaLa che ke mArI vAta kAna daIne sAMbhaLatuM paNa nathI ane A kAle potAnI IcchA mujaba vartana kare rAkhe che. kAle e zabdaprayoga spaSTa mAravADI che. mAravADI bhASAmAM vAtavAtamAM A zabda prayoga karavAmAM Ave che. tane ATaluM paNa samajAtuM nathI, tuM to sAva kAle lAge che. "Apa mate rahe kAlo" A kAle Apa mate potAnI IcchA mujaba cAle che, paNa AtmAnA kahyAmAM raheto nathI, mahApurunI AjJA pramANe vartatA nathI. suranarapaMDita vagere A manane samajAvavAnI rIte khUba samajAve che, paNa mAre sAle keIthI samajato nathI. AnaMdaghanajI jevA yegI puruSe paNa jyAre joyuM ke A mana lAkha vAte keIthI samajatuM nathI tyAre mana upara ekadama ugra thaI gayA ane "samaje na mAre sAle" ema kahI nAMkhyuM eka mahAna purUSe AvI AkarI bhASAno prayoga karyo. bIjA koI mANasa mATe AvA zabdo. vAparyA hoya to tene ema lAge ke ANe mane gALa dIdhI, paNa A te potAnA ja mananA udhana mATe AvA zabda vaparAyA che, eTale keIne kAMI kahevApaNuM rahetuM nathI. potAnI kumatirUpI strIne manane bhAI TharAvIne "samaje na mAre sAle" e zabdane prAga thaye che. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 manovijJAna (uttarArdha) taM duliyA macanuM dRSTAMta bhalabhalA paMDite samajAve che chatAM mane samajAtuM nathI. manane samajAvavA mATe te zAstromAM taMduliyA matsya vagerenAM dRSTAMta apAelAM che. samudramAM meTAM mAsyanI AkhanI pAMpaNamAM taMduliye matsya utpanna thAya che. tenuM taMduliye nAma eTalA mATe che ke cokhAnA dANA jeTaluM ja tenuM zarIra hoya che ane tenuM AyuSya mAtra be ghaDInuM hoya che. mahAmasyAnA peTamAM keTalAya nAnA mAsya praveza karatA hoya che ane pAchA bahAra nIkaLI jatA hoya che. pANI tenA peTamAM khUba bharAI jAya eTale meTuM paheluM karIne pANI bahAra kADhavA jAya tenI sAthe mAchalA paNa bahAra nIkaLI jAya. taMdaliye matsya AMkhanI pAMpaNamAM beThe beThe e samaye evuM dudhyAna dharate hoya che ke A mahAmasyanI jagyAe huM heu to AmAMthI eka paNa masyane jIvato mArA peTamAMthI bahAra na javA dauM? zarIrathI koI matsyanuM vadha karavAnI tenAmAM tAkAta hotI nathI, paNa manathI e A rItanuM dudhdhanadhare che ane potAnuM be ghaDInuM AyuSya puruM thaI jatAM mRtyune pAmIne taMduliye matsya , sAtamI narake jAya che. manathI karma kevA baMdhAI jAya che te mATe taMduliye masya daSTAMta rUpa che. ghaNA manamAM zArIrika baLa nathI hatuM ghaNuM to evA hoya ke jemanAmA sekelo pApaDa bhAMgavAnI tevaDa nahoya, chatAM manamAM bIjAnuM kharAba ciMtavIne ghera karma upArjana karatA hoya che. e badhA taMduliyA matsyanA moTAbhAI nathI te bIjuM zuM che ? "kAM duniyAmAM A nahi ne kAM huM nahi, "A pAra kAM pele pAra." AvA zabdo ghaNAnAM meDhAmAMthI nIkaLI jAya che. Ane ja atyaMtara raudratA kahevAmAM Ave che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 manovijJAna AvI raudratAmAMthI ja kayAreka tIvra karma baMdhAI jAya che. jeTalI kaSAnI ugratA teTalI ja baMdhamAM tIvratA Ave che ane rasa baMdha tIvra paNe paDe che. te rIte baMdhAyelAM karmone udayakALa jAgatA jIvane ghaNI AkarI sajA bhegavavI paDe che, tenI AgaLa phAMsInI sajA paNa keI hisAbamAM nathI. karmonAM udayane lIdhe je sajA thAya che te te bhavobhavamAM anekavAra jogavavI paDe che. jyAre tIvra karmodayane lIdhe jIvane je naraka nigodanI sajA thAya che te to ghaNAM lAMbA kALa sudhI bhegavavI paDe che. mATe vinA kAraNa manathI durthAna dharIne jIve tIvra karma nahi bAMdhavA. kALasaurika kasAIne zreNika mahArAjAe hiMsA aTakAvavA mATe aMdhArIyA kuvAmAM uMdhe mAthe laTakAvya, chatAM paNa teNe. tanathI nahi te manathI te pAMcaso pADAne vadha cAlu ja rAkhe. pANImAM pADAonI AkRti kalpI kalpIne teNe eka mAryo, bemAya ema manamAM saMkalpa vikalpa ane durgAnanI paraMparA calAvavA pUrvaka pAMcase pADAne vadha karyo. aMdhArIyA kuvAmAM laTakAvyA chatAM tenuM mana kAbUmAM na rahyuM. kALasaurika kaSAI aMte mRtyune pAmIne sAtamI naraka gatine pAme che. mahAna kahevAtA paMDite AvA AvA aneka dAkhalA ane dRSTAMtothI manane samajAve che, chatAM bhalabhalA kahevAtA sura, nara ane paMDitothI paNa A mana jhaTa taratamAM samajatuM nathI-- "jANyuM e liMga napuMsaka. A sakala maradane Thele ! bIjI vAta samaratha che nara, ehane keI na kele!! kuMthujina manaDuM kima hI na bAje. 7 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 mane vijJAna (uttarArdha) mana napuMsaka chatA sarkala maradane Thele zrI AnaMdaghanajI mahArAja kahe che ke meM te ema mAnyuM hatuM ke mana vyAkaraNanI draSTie, bhASA prayoganI apekSAe napusaMka liMgI che. jema ke "manaH manasImanAMsi-manAMsivArIvAriNa-vAriNI. vyAkaraNa pramANe A rIte thatAM zabda prayoga napuMsakaliMgI kahevAya che. A rItanA zabdaproganI apekSAe mana paNa napuMsaka liMgI che, chatAM bhalabhalA maradAnagIvALA kahevAtA marade paNa A napuMsaka liMga kahevAtA mana AgaLa pIchehaTha karI jAya che. jenAmAM puruSAtana hoya tene puruSa kahevAya. je namAlA jevAM hoya tene napuMsaka kahevAya, chatAM A mananI bAbatamAM tethI ulaTuM che. mana napuMsaka liMga che chatAM puruSone paNa te kayAMnA kayAM dUra paTakI de che. bIjI badhI vAtamAM manuSya ghaNAM sAmarthyazALI jovAmAM Ave che paNa A mana upara tevA samartha kahevAtA manuSya paNa vijaya meLavI zakatAM nathI. arthAta marada kahevAtA manuSyamAM paNa manane jItI lenArA viralA che, eTale zrI uttarAdhyayana jevAM AgamasUtramAM gaNadhara bhagavaMtoe spaSTa vidhAne karyo ke he Atmana ! tAre yuddha ja karavuM hoya te tuM mana sAthe yuddha kara! bahAranAM sAthe tAre yuddha karavAnuM prayojana zuM che?" kevAM mahAmUlAM vacano uccAryA che ke jenI kiMmata kehInUra ne ratna ciMtAmaNi karatAM anaMtagaNI che. A te vANarUpI rasAyaNa kahevAya, jenAM vidhipUrvakanA sevanathI jIvanAM bhavavyAdhine aMta AvI jAya che. sAmAnya davAonA sevanathI dravya ArogyanI prApti thAya che, jyAre A vANIrUpa rasAyaNanAM sevanathI to jIvane mekSarUpI bhAvaArogyanI prApti thAya che. pittanA dardathI gherAele manuSya zarkarA, elacI ane kesarathI saMskArelAM Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra manovijJAna dUdhane jema kaDavuM lakhe che, tema tIvra rAgadraSanAM udayavALA jIve temaja ATha prakAranAM madathI madamatta banelAM nAma jevA A sarvajJa paramAtmAnI vANIrUpa rasAyaNane sumadhura hovA chatAM ane atyaMta guNakArI hovA chatAM kaDavu lekhe che ane jIvanamAM tene AdaratA nathI. tevA manuSya A leka ke paralokamAM pitAne AtmAnA hitakArI arthane paNa joI zakatA nathI." appANameva jujhAhi, kiMte jujhaNa bajjhAA / kevA vacana uccAryA che jJAnIoe! AtmA sAthe ja yuddha kara. bahAranAM sAthe tAre yuddha karavAnuM prayojana zuM che? AtmAne AtmA vaDe jItI lelAra ja vAstavika sukhane prApta kare che. raNakSetramAM ekale hAthe daza lAkha dura evAM ddhAone jItI lenAra khare vijetA nathI paNa potAnA manane jItI lenAra ja khare vijetA che. A vANI paNa uttarAdhyayana sUtranI che. raNa kSetramAM anekene haMphAvanArA paNa manane aMkuzamAM laI zakatA nathI. eTale kahyuM ke "ehane keI na kele." bAhya vijya meLavanArA paNa mana uparanI atyaMtara jIta meLavI zakatA nathI. manane sAdhI levuM e sahelI vAta nathI A stavananI kula nava gAthAo che. temAMthI sAta gAthA upara laMbANathI vivecana karI gayA. have pachInI AThamI gAthAmAM UMcAmAM UMcA tatvajJAnanuM varNana kare che. mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM, eha vAta nahIM khoTI che ema kahe sAdhyuM te navi mAnuM e kahI vAta che moTI che he kuMthujina manaDuM kima hI na bAje. 8 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna (uttarArdha) 153 jeNe manane sAdhI lIdhuM teNe tapa, japa, saMyama vagere sarva kAMI sAdhI lIdhuM, athavA mana jeNe sAdhI lIdhuM teNe cauda rAjaleka sAdhI lIdhA. manane sAdhI lIdhA vinA tapa japAdinI paNa saphaLatA nathI. jJAna, dhyAna, tapa, pUjA vagere sarvadharmanAM anuSThAne monigraha vinA vRthA che. AvA vacane adhyAtmakalpadrumamAM pU. AcAryazrI munisuMdarasUrie uccAryA che. ane pharamAvyuM che ke manane vaza karavuM e mahAga che, vaLI AgaLa vadhIne tyAM sudhInAM vidhAne karyA che? japa karavAthI ke bAhyA ane atyaMtara bhede tapa karavAthI mekSa maLato nathI. tevI rIte cAritra, dama ke mauna dhAraNA kiravA mAtrathI paNa mekSa thato nathI. paNa sArI rIte vaza kareluM ekaluM mana ja mekSa Ape che. mana vaza karavAnA dhyeyane najara sAme rAkhIne je tapa japAdi thatAM hoya te jarUra mekSane Ape che. bAkI ekalAM rAgadveSathI ja mana gherAeluM hoya to tapanuM zuM prayeAjana che? temaja rAgadveSa manamAM na hoya te paNa tapanuM zuM prajana che? sAdhyanI siddhi thAya eTale sAdhana chUTI jAya che. temaja sAdhyanuM lakSa ja na hoya ane sAdhana kare ja jAya to tethI paNa zuM artha saravAne che? uparokata vivecananuM ATaluM ja paramArtha che. manane sAdhI levA mATenA AlaMbane manane jeNe sAdhI lIdhuM teNe saghaLuM sAdhI lIdhuM. pU. AnaMdaghanajI kahe che ke A vAta jarAe khoTI nathI, paNa manane sAdhI levuM e kAI baccAMnA khela nathI, nAnIsunI vAta nathI. rAdhAvedha sAdhava saheluM che, paNa manane sAdhavuM kaThIna Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 mane vijJAna che. chatAM koI ema kahe ke meM te manane sAdhI lIdhuM che. have tapa japAdinA anuSThAna karavAnI kAMI jarUra nathI. basa amArUM mana amArAM kAbUmAM che. amAre have bahAranAM AlabaMnanI jarUra nathI. amArA manamAM pApa nathI. amAre sAdhanA karavAnI jarUra zI che? jemanuM mana kAbUmAM nathI temaNe tapa. japAdi karavAnA heya. ame te amArA manane sAdhI lIdhuM che. AnaMdaghanajI kahe che AvA baNagAM ekadama mAnavAne huM taiyAra. nathI. manane sAdhI levuM e ghaNI moTI vAta che. e maDhethI bolavAnI vAta nathI. jJAna ane dhyAnanAM mArgamAM bhagIratha puruSArtha hoya te ja manane sAdhI zakAya che. - niMdA kuthalImAM je manuSyane jarA paNa rasa na hoya; keInI AghI pAchI karavAmAM je pApa samajatA hoya; keI upara khoTAM dorepaNa karavAmAM jeo mahA bhayaMkara pApa samajatA hoya, parakathA ane parapravRttithI pArakI khaTapaTathI, jeo virAma pAmelA heya, aharniza satsaMga ane Agama zAstronuM jeo zravaNa karatAM hoya tevA manuSya ja manane sAdhI zake che. jina paDimA ane Agama e bane manane sAdhavA mATenAM prabala nimitto che. jina paDimA paNa zuddha dhyAnaprAptinuM prabala AlaMbana che. AlaMbana che eTaluM ja nahi puSTAlaMbana che. AvA AlaMbananuM A paDatA kALamAM. tyAga karavuM e madhadarIe vahANane tyAga karavA barAbara che. hiMsAne AgaLa karIne keTalAke jina paDimane lepa kare che, paNa te taddana viparita vAta che. hiMsAnI vAta AgaLa dharIne pratimA pUjanano lepa karanArAM eTalI vAta bhUlI jAya che ke to pachI muniothI grAmanugrAma vihAra kema thaze ? supAtre. dAna kema devAze! garama cA ke dUdha vaherAvatA temAMthI varALa. nikaLatA zuM vAyukAyanAM chAnI vidhanA nahi thAya? Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (uttarArdha) 155 gAmegAmanAM saMghe cAturmAsamAM sAdhu sAdhvIjIne vAMdavA Ave temAM zuM virAdhanA nahi thatI hoya? to te rIte vaMdana karavA javAmAM puNya ke pApa? e eka moTo savAla UbhuM . thaze. vaMdanA karavA AvelAM saMghanI bhakti karavAmAM Ave che. temAM paNa azanAdinI sAmagrI banAvatAM cha kAyanA jIvonI . virAdhanA thAya che. te pachI vAtavAtamAM hiMsAne ja AgaLa karavAmAM Avaze te AmAMnA saMghabhakti vagerenAM kaI anuSThAne nahi ujavI zakAya, ane e badhuM dharmane nAme . thatuM hoya che. te pachI pratimApUjanamAM ja badhI hiMsA, kayAMthI pesI gaI? pratimApUjananI siddhi vihAramAM munione nadI utaravI paDe che. to zuM temAM apakApanAM jIvanI virAdhanA nahi thatI hoya? kadAca kaI dalIla khAtara dalIla karaze ke e nadI to vidhipUrvaka utaravAnI hoya che te sAmethI kahenArA ema paNa. zuM nahi kahe ke pUjA paNa vidhipUrvaka karavAnI hoya che. nadI utaratAM muninAM pariNAma jIva dayAnA hoya che. tema pratimA pUjanamAM zrAvakanAM pariNAma paNa ghaNAM UMcA hoya che. ane. zAstromAM pariNAmanAM vaze ja baMdha kahyo che. cittanI prasannatA. eja pUjAnuM kharUM phaLa che. draupadI mahAsatIe svayaMvara : maMDapamAM jatAM pahelAM vidhipUrvaka jinapaDimAnuM pUjana karyuM che. jJAtAsUtramAM spaSTapATha che. epATha upara hajAra varSa pahelAnI pU. abhayadevasUrinI TIkA che, jesalamera jevAM bhaMDAramAMthI hajAro varSa pahelAMnI hastalikhita prato nIkaLe che. paraMtu A badhuM uMDANathI kene vicAravuM che. draupadIe kAmadevanI pUjA. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 manovijJAna karI nathI. "jina paDimANe aI e spaSTa pATha che. ane dravya pUjA karyA pachI teNIe namuzkenuM pATha uccAravA pUrvaka bhAvapUjA paNa karI che, jene zAstromAM bhAvastava kahevAmAM Ave che. te pATha paNa mULa sUtramAM che pAchaLathI umerAyelo nathI. have kAmadevanI pratimA hoya tenI AgaLa namuThuNane pATha draupadI jevI vivekI mahAsatI uccAre kharI? pratimA pUjananAM aneka zAstromAM spaSTa pATho maLI Ave che. zrI AnaMdaghanajI jevAM yogI puruSe paNa AlaMbana mAnya rAkhyuM che ane navamA suvidhinAtha bhagavAnanA stavanamAM pratimA pUjananI AkhIye vidhi vistArathI varNavI batAvI che ane temAM spaSTa udghoSaNA karI che ke vyabhAva zucibhAva dharIne harakhe dehare jaIe re" dravya ane bhAva ubhaya prakAre zuddhi karI ane ullAsathI jina maMdire javuM. A uddagAro zuM sUcave che? vaLI AgaLa kahe che ke : kusuma akSatavara vAsa suMgaMdhI, dhUpa dIpa mana sAkhI re ! aMgapUjA paNa bheda suNI Ima, gurU mukha Agama bhAkhI re ! A gAthAmAM puSpapUjA, akSata pUjA, sugaMdhI vAsakSepathI pUjA, dhUpa pUjA, dIpa pUjA A badhA pUjAnA prakAra varNavyA che ane A badhA prakAra gurU bhagavaMtonA mukhethI AgamanI sAkSIe varNavAyelAM che. A rIte gIrAja zrI AnaMdaghanajI jevAe paNa pratimA-pUjananI siddhi karI batAvI che. mATe manane sAdhavA mATenAM je aneka alaMbane che, temAM jina paDimA e paNa eka mahAna puSTAlaMbana che. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 manovijJAna (uttarArdha) guNavarmAnuM daSTAMta manane sAdhavuM e ghaNuM agharUM che, chatAM manane naja sAdhI zakAya tevI vAta nathI. jenI najara sAme anaMtAnaMta janma maraNano bhaya hoya te ghaNI sahelAIthI manane ane Indriyone sAdhI zake che-jema zAstromAM guNavamanuM dRSTAMta Ave che te nAstika je hato. nagarazeThane putra hato. te je nagaramAM raheto hato tenagarane rAjA khUba dhArmika hate. dararoja te rAjA paMca mahAvratadhArI sAdhupuruSanA guNa gAya dhanya che te mahApuruSane ke jemaNe mana ane indrio para vijaya meLavyo. che. e svarUpe guNAnuvAda kare che. guNavarmAne e vAtarUcatI nathI. te emaja mAnato ke evA keI mahApuruSo hoI zakatA nathI ke jeoe mana para vijaya meLavyo hoya evuM te daDhapaNe mAnato hate pachI tene ThekANe lAvavA rAjA upAya je che. guNavamAM upara khoTo cerIne Apa Ave che ane rAjA tene maraNAMta saja kare che. tenAM mAtApitA vacamAM paDIne kahe che ke kaI paNa bhege mArA putrane jIvita dAna Apo. tenAmAM corInuM duSaNa nathI, paNa ke azubhanA udaye tenI upara : Apa Avyo che. Apa tene abhayadAna Apo. tenA badalAmAM huM mAruM sarvasva Apane arpaNa karavA taiyAra chuM. rAjA kahe che mAre kAMI na joIe, paNa mArI eka zaratanuM je A guNavarmA pAlana kare to huM tene abhayadAya ApI dauM.-te zarata e che ke hAthamAM chalachala bharela telane vATake laIne guNavamAM AkhAe nagaramAM paribhramaNa kare. tenI AjubAjumAM hathiyArabaMdhapolIsa pahere goThavAze, je vATakAmAMthI eka paNa . telanuM TIpuM nIce paDaze to eja samaye keTavALe tenuM Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 mane vijJAna mastaka talavArane jhATake uDADI deze. guNavarmA e zarata kabUla rAkhe che ane tene e rIte AkhAye nagaramAM pheravavAmAM AvyA. rAjAe nagaramAM pUrabahAra pAMce IdrinAM viSayenI sAmagrI cAre bAju patharAvI dIdhI che. kayAMka vArAMganAo nRtya kare che te kayAMka attaranI ekalI khuzabe uDe che, te kayAMka vaLI sumadhura kaMThe gaMdharva jevAM saMgItakAre lalakArI rahyA che, te kayAMka vaLI sukha zayyAnI sajAvaTa karavAmAM AvI che. pAMce IdrinAM viSayenI akhI sajAvaTa karavAmAM AvI che chatAM guNavarmAnuM lakSa phakta telanA kaTorAmAM che. AvI sajAvaTa rAjAe karAvI che chatAM koI viSanI sajAvaTa tarapha guNavarmAe daSTipAta paNa karyo nahIM. kAraNa ke najara sAme mRtyune bhaya hato rAjasabhAmAM guNavarmA AvI pahoMcyA. rAjA pUche che ke guNavarmA nagaranI sajAvaTa kevIka abhuta hatI ? guNavarmA kahe che kebe ja vastu mArI najara sAme hatI. eka A vATake ane bIjuM najara mhAme taravaratuM mRtyu. e sivAya nagaranI sajAvaTa meM najare nihALI nathI. mArI najara sAme mRtyu hovAthI mArUM mana bIje kayAMya bhamavA gayuM nathI. have joIne rAjA guNavarmAne kahe cheH mahApuruSonI najara sAme anaMtAnaMta janma maraNane bhaya hoya che, to pachI te mahApuruSanuM mana paNa bIje kayAMya na jAya te temAM zI navAI che! tArI najara te A eka bhava aMgenA mRtyu para hatI tyAre mahApuruSonI najara te. bhabhava aMgenA mRtyu upara hoya che. teo te vicAratA hoya che A viSamAM asatA banyA te anaMtIvAra maravuM paDaze ane anaMtIvAra janmavu paDaze ane bhavabhavamAM anaMtA duHkha bhegavavA paDaze te guNavamAM have tuM vicArI je ke mahApuruSe Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (uttarArdha) 159 mana ane IMdri para vijaya kema na meLavI zake? AvI daSTi jemanI pAse che te mahApurUSe mana ane indriya para vijaya meLavI zake che. mana kAbumAM Ave je bhavano bhaya lAge to rAjAnI A hItanI samajAvaTathI guNavarmA rAjAne kahe che. Ape mArI nAstikatA dUra karI ane mahApuruSa prati Ape mArA manamAM sadbhAva jagADyo! kharekhara mRtyunA bhayathI huM mArA manane vATakAmAM sthira karI zakyo. tevI rIte mahApurUSo paNa jarUra pitAnA manane vaza karI zake che. emAM have mane zaMkA nathI. rAjA kahe che tene niHzaMka banAvavA ja meM A prayAsa karyo che. tArI para cerIne je Apa A temAM paNa huM ja nimittarUpa chuM. tane mahApuruSe prati zraddhALu banAvavAja meM A prapaMca racyo hate. tArI bhramaNa dUra thaI jatAM tane ane tArA paricayamAM AvanAra darekane pAramArthika daSTie ghaNo lAbha thayo che. Aja vAtano ullekha pU.upAdhyAyajI zrI yazovijayajIe jJAnasAra nAme graMthamAM karyo che. taila pAtradharo yadvat rAdhAvedhodyato yathA / kriyAsvananyacittaH syAda, bhavabhIta stathA muniH|| telathI saMpUrNa bharelA pAtrane dhAraNa karanAra puruSa ane rAdhAvedha sAdhavAno prayatnazIla banele purUSa jema te kriyAmAM cittanI ekAgratA kevaLe che. tema saMsArathI bhaya pAmelAM muni paNa cAritra kriyAmAM tevIja ekAgratA keLave che. te kriyAmAM saMpUrNa ekAgracittavALA hoya che, je bhavane bhaya lAge to mana ane iDhiye kAbUmAM AvI ja jAya.viSanI pIDA jene thaI hoya te maMtravAdInI dhamAM rahe che. regiSTa dhavaMtarInI zodha calAve Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 mane vijJAna che. tema bhayabhIta banele manuSya pitAnAthI uparI evA zaktizALIne bheTo thaI jatAM tenuM zaraNuM aMgIkAra kare che. tema bhavana bhayathI bhaya pAmelAM mumukSujane dharmane zaraNe jAya che. athavA arihaMtanuM zaraNa aMgIkAra kare che ane pachI te mana dharma pravRttimAM tadAkAra banI jAya che. eTale manane na ja sAdhI zakAya tevI koI vAta nathI. bAkI kaThIna kAma che eTale zrI AnaMdaghanajIne kahevuM paDyuM ke manane sAdhI levu e sAmAnya vAta nathI. mArI vAta che? have chellI gAthAmAM pharamAve che - "manaDuM durArAdhya te vaza ApyuM, AgamathI mati ANuM, AnaMdaghana prabhu mAharUM ANe, to sAcuM karI jANuM ho kuMthujina manaDuM kima hIna bAje 9 chellI gAthAmAM zrI AnaMdaghanajI paramAtmAne vinave che - nAtha? mana atyaMta durArAdhya che. du:khe karIne sAdhI zakAya tevuM mana che. chatAM nAtha? Ape manane vaza kareluM che ema ApanA Agama siddhAMta parathI mane pAko nirdhAra thaela. che. Ape manane vaza karyuM che e hakIkata Agama pramANathI siddha thaelI che ane huM paNa te Agama pramANathI siddha che ema daDhapaNe mAnuM chuM paNa he prabhu ? je Apa mArI para kRpA varSAvIne mAruM mana mArA vazamAM ANe te te hakIkatane huM pratyakSa pramANathI siddha thaelI mAnuM. jo ke Ape manane vaza kareluM che e ghaTanA taddana sAcI che temAM kayAMyamIna mekha nathI. bhakti bhAvanAthI bhegIoe ghaNu jagyAe paramAtmAne elaMbhA paNa ApelA che nAtha ! Apa taraNa tAraNahAra kahevAo che Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (uttarArdha) 161 paraMtu A sevakane tAratA nathI to zuM bhadadhi tAraka evuM juThuM birUda dharAve che? AvA to ThekaThekANe bhakta gIoe paramAtmAne olaMbhA Apela che. gIrAja AnaMdaghanajI paNa trilokanA nAtha paramAtmAne vinave che ke nAtha! Ape to ApanA manane vaza karyuM e AgamanI rIte meM mAnya karyuM. paraMtu sAcuM che tyAre mAnuM ke jyAre mArA manane vaza ANI de! bhakta hRdaya bhaktibhAvanAthI tarabaLa hoya che, ane tyAre ja AvA aMtaranA uddagAra nIkaLe che. tamane paNa sAdhu mahArAja tarapha aMtaranI lAgaNI hoya eTale kahI zake ne ke, Apa sAdhu banyA e mAre mana AnaMdanI vAta che; paNa mane sAdhu banAve te mAnuM ke Apa kharA sAdhu che. zrI AnaMdaghanajIe te potAnA racelA stavamAM ekale bhaktirasa ane adhyAtmarasa chalakAvyuM che. te aMge A stavananA vivecana parathI Apane khyAla Avyo haze. AvAM gI puruSoe A paDatA kALamAM amRtanAM varasAda varSAvyA che. mAnavInuM mana azAMta baneluM hoya ane zrI AnaMdaghanajI jevA keI paNa yegI puruSe raceluM ekAda pada ke stavana nirjana vAtAvaraNamAM rahIne sumadhura kaMThe lalakAre te tenA aMtaramAM paramAnaMda chavAI jAya ane meremamAM AnaMda ubharAI jAya. prAcIna kALanI stavana sajhAya vagerenI kRtiomAM paNa ghaNA UMDA rahasya bharelA che, eTale ApaNe AjanA vyAkhyAnamAM zrI kuMthunAtha bhagavAnanA stavana para laMbANathI vivecana karyuM che. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 mane vijJAna manane vizuddha dhyAnamAM parevI de have chelle AkhAe viSayane upasaMhAra karavAmAM Ave che. pU. umAsvAtijIe zrI prazamarati zAstramAM tyAM sudhI pharamAvyuM che ke, " yAvatparaguNadoSaparikIrtane vyAvRtaM mano bhavati / tAvadvara vizuddhe dhyAne vyagraM manaH kartam // mana jyAM sudhI bIjAnAM guNadoSanAM kIrtananAM vyApAramAM prarvatatuM hoya tyAM sudhI te manane vizuddha dhyAnamAM parevI devuM e vadhAre sAruM che. mananAM nigraha mATenA ApaNe jeTalA upAye atyAra sudhInAM vivecanamAM vicAryA te adhAmAM sarvottama ane zreSThamAM zreSTha upAya A che. koIne ahIM zaMkA thAya ke keInAM doSa kIrtanamAM mana pravartatuM hoya tyAre manane zuddha dhyAnamAM joDI devuM e te jANe barAbara che, paraMtu mana bIjAnAM guNakIrtanamAM joDAya temAM zA vAMdha? ane para guNa prakAzana karavAmAM zuM vAMdho? paraguNa kIrtananI pravRttine te sArI lekhavI joIe. koInAM doSonuM prakAzana karavuM e taddana niMdya pravRtti che. pratyuttaramAM zAstrakAra pharamAve che ke, nanu ca paraguNotkIrtanaM na nindyaM / ucyate adhyAtmaciMtApannasya na tenApi kiMcitprayojanam / / sAdhaka dazAmAM guNakIrtana paNa jarUrI bIjAnAM guNanuM kIrtana e niMdya nathI, paNa adhyAtma ciMtAmAM magna thayelA mahApuruSone bIjAnA guNakIrtana karavAnuM Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna (uttarArdha) 163 paNa kaMI prajana rahetuM nathI. teo te pitAnA Atma svarUpamAM ja ramaNatA karanArA hoya che. AtmajJAnanI ghaNI ucca bhUmikAe pahoMcelAM mahApuruSone uddezIne AvA vidhAne karAyelAM hoya che. bAkI ApaNA jevAM pramAdazIla maMdaadhikArI ja mATe te sAdhaka dazAmAM guNakIrtana atyaMta jarUrI vastu che. kevI anupama daSTi mahApuruSoe ApaNane ApI che! AtmajJAnanI ucca bhUmikAe pahoMcelA puruSe mATe guNakIrtananuM prajana rahetuM nathI, jyAre A kALanAM manuSya bIjAnA doSa jovAmAthI uMcA AvatA nathI ane keIne nAme bAphI nAMkhavuM e te emane mana jANe ramata vAta ! evAM cho te sAdhaka dazAthI paNa ghaNuM dUra che to pachI AgaLanAM guNaThANAnI bhUmikAnI te evA jI mATe vAta ja zI karavAnI rahe? kayAMthI evA jI potAnA manane vizuddha dhyAnamAM joDI zakavAnA che. zarUAtanI bhUmikAmAM te nija guNavRddhi ane doSa- hAni mATe uttama AtmAomAM rahelAM je kaI sadguNa daSTi gocara thAya tenI bhUri bhUri ApaNe anumaMdanA karavA pUrvaka te te guNonI prazaMsA karavI joIe. AgaLanI ucca bhUmikAe pahoMcavA mATe e ja dhorI mArga che. jIvanane sAra ApaNAmAM rahelAM je je dothI bIjAone ApaNI tarapha aprIti thAya ane anya jana samudAya anupakArI ane atyaMta khinna thAya te te dene sadAne mATe ApaNe prayatnapUrvaka parityAga karI de! eka ApaNAmAM krodha kaSAyane doSa heya te keTalAyane ApaNI tarapha manamAM udvega thaI jAya che, eka ApaNAmAM niMdA kuthalInI kuTeva hoya te keTalAyane Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 maneAvijJAna ApaNI tarapha aprIti thai jAya che. vAtavAtamAM ApaNe asatya melatA hoIe, dhAra hiMsA AcaratA hoIe vizvAsaghAta karatAM hoIe, phUDa kapaTa AcaratA hAie te keTalAya manuSyo ApaNA vidveSI bane che, mATe te te dASAnA samajIne parityAga karavA-pachI te dASa bhale mAnasika vAcika athavA zArIrika hoya !jethI jagatanAM jIvA sAthe maitrI keLavAya ane ApaNA tana mana ane vacananI paNa zuddhi thAya. A anaMta jJAnIoe karAveluM spaSTa darzana che, AnA karatAM ucca khIjuM keI tatvajJAna A jagatamAM nathI. A darzIna bhagavAna umAsvAtijIe prazamarati zAstramAM karAvyu che. koI mATe manamAM nabaLu` vicAravu' nahi, nabaLuM uccAravuM nahi ane nakhaLuM AcaravuM nahi. khasa Aja jIvananA sAra che. duniyAnI niHsAra pravRttiomAM nahi paDe te A jIvananA sArane pAmI jaze, maneAvijJAna paranA uttarAdha ATalethI samApta thAya che. sau jIvananAM sArane pAmI AtmA sAthe eja mahecchA. ' saMtatiniyamana lAMchanarUpa che. brahmacarya nuM kRtrima sAdhanAnA upayAgathI karavuM e AryAvanA manuSyA mATe kharI rIte svecchAthI maneokhaLa keLavIne pAlana karavuM joie. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtine saMdeza zAMtijina ! eka muja vinati, tribhuvanarAya re ! zAnti svarUpa kema jANIye, kaho mana kima parakhAya re. zAMti. 1 A pahelI gAthA prazna pUchavA rUpe che. yogIrAja zrI AnaMdaghanajI mahArAja soLamA zAMtinAtha prabhunuM zAMtarasamaya svarUpa jANe sAkSAt prabhunA zrImukhethI ja sAMbhaLavAne na IcchatA hiya tema zAMtithI prabhune prazna kare che ke te traNe bhuvananA mahArAjA zAMtinAtha prabhu ! mArI Apane eka namra vinaMti che ke huM zAMtinuM svarUpa kevI rIte jANI zakuM te Apa mane kRpA karIne kaho ! mArA mana vaDe paNa te svarUpanI parIkSA kaI rIte karI zakuM te Apa mane kahe. jijJAsA paNa ati durlabha dhanya tuM Atama jeDane, - ehave prazna avakAza re; dhIraja mana dharI sAMbhaLo, kahuM zAMti pratibhAsa re....zAMti.... 2 have bIjI gAthAmAM bhaktayegI zrI AnaMdaghanajIne jANe sAkSAt zAMtinAtha prabhu ja pratyuttara na ApatA hoya tema pratyuttaramAM kahe che ke he Atmana ! tane dhanya che ke A rItanI Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 manovijJAna zAMtinuM parama svarUpa jANavA aMgenuM tane prazna utpanna thaye ane te svarUpanI manamAM jijJAsA jAgI. kAraNa ke paramatatvanI jikSAsA paNa mithyAtva mehanIya karmanI maMdatA vinA thatI nathI. sAMkhya darzanamAM paNa vidhAna che ke puruSa uparathI prakRtine adhikAra jayAre apAze paNa ocho thAya tyAre jIvamAM tattvanI jijJAsA pragaTa thAya che. mATe he Atmana ! tuM eTale haLakamI ke tane tatvanI jijJAsA pragaTa thaI. have huM tane zAMtinuM yathArtha svarUpa kahu chuM. mATe tuM manamAM barAbara dhIraja rAkhIne sthira citte te svarUpanuM zravaNa karaje ! zAMtinA svarUpanI jijJAsA paNa je prabaLa puNyanA udaye thAya che, to te svarUpanI prAptinI to vAta ja zI karavI ! AjanAM moTAM bhAganAM jIvanamAM to AvI jijJAsA jevA maLatI nathI. ekalAM artha ane kAmasukhanI prApti mATenI AMdhaLI doTa jovA maLe che. mATe Atmika zAMti prApta karavA mATenI je AtmAmAM ruci utpanna thAya te AtmA paNa dhanya che. te hakIkata A bIjI gAthA uparathI samajI zakAya che. zAMta rasanI prAptine prathama amegha upAya bhAva avizuddha suvizuddha je, kahyA jinavara deva re, te tema avitatva sadahe. prathama e zAMtipada seva re...zAMti..3 suvizuddha ane avizuddha- sArA ane narasA je je jIva ajIva, puNya, pApa, Azrava,saMvara, nibaMrA,baMdha,mekSa tathA SaTadravya vagerenA bhAvazrI jinezvaradeve je mujaba kahyA che, te te bhAva niHzaMkapaNe yathAtathya che. temAM jarAye zaMkAne sthAna nathI. te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM che ke je jinezvaradee prarUpeluM Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtinA sa Mdeza 167 che. khasa, ArItanuM draDha zraddhAna te ja zAMtinA parama svarUpanI prApti mATenA prathama ameAgha upAya che. mithyAtvanu kAtila jhera A trIjI gAthAmAM samyakdarzananI vAta karI che. jIvane prabaLa azAMtinuM mULa kAraNa mithyAdazana che. viparIta zraddhAnane lIdhe jIva ghAra duHkhanI paraMparAne pAmyA che. badhAM pApAnu'mULa utpattisthAna mithyAtva che. sadazathI zarIramAM jhera vyApI jatAM jema zarIra mUcchita avasthAne pAmI jAya che tema mithyAtvanAM jherathI AtmA paNa mUrcchi ta dazAne pAmyA che. tevI dazAne pAmele AtmA hitAhitane paNa jANatA nathI, dharmAMdha ne jANatA nathI, kavyAkatavyane paNa jANatA nathI, vastune vastunA svarUpe paNa jANatA nathI. mithyAtva e kAtilamAM kAtila jhera che. e jhera che tyAM sudhI kALA kera che. ane e jhera UtarI gayA pachI lIlA lahera che. paraMtu sapanu jhera jema gArUDikanAM maMtrathI Utare che, tema A mithyAtvarUpI jhera paNa prabhunI vANIrUpI mahAmaMtrathI utare che. ane mithyAtvarUpI jhera UtarI gayA pachI AtmAmAM parama zAMtirUpI AhlAda chavAI jAya che. mATe yathA zraddhAnarUpI samyakdana e zAMtinA prathama mahAna upAya che. samyaktvanI prApti nisarga ane adhigamathI Agamadhara guru samakitI, kriyA sa`vara sAra re; sa'pradAyI avaMcaka sadA, zuci anubhava dhAra 2 ....zAMti....4 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 mane vijJAna samyagdarzana e AtmazAMtine parama amegha upAya che, ane te ja mokSanuM parama bIja che. samyakdarzanamAM je Atmika AnaMda ApavAnI tAkAta che tevI tAkAta duniyAnA sarva bhautika sukhanA sAdhanamAM e nathI. AtmAnA to tevA anaMta guNe che, ane te anaMta guNanuM bhAjana AtmA che kAraNa ke vastu mAtra anaMta dharmAtmaka che. AtmAnA eka guNamAM anaMta zAMti ApavAnI tAkAta che tyAre AtmAnA sarva guNasamudAyanI tAkAta te keTalI haze? AvA mahAna abhuta anaMtaguNanA samudAyarUpa AtmAnA eka samyaphadarzana guNanuM svarUpa trIjI gAthAmAM kahI gayA have cothI gAthAmAM samyakdazananI prApti kevA prakAranA pavitra AlaMbanathI thAya te varNave che. jIvane samyakatvanI prApti nisarga ane adhigamathI thAya che. koIpaNa prakAranA bAhya AlaMbana vinA nisagapaNe (svAbhAvikapaNe) samyagadarzananI jIvane prApti thAya te nisargadarzana che. jIvanI haLukamItAne lIdhe koIpaNa zubha nimittanA AlaMbana vinA paNa mithyAtvane kSopazama thaI jatA jIvane samyagadarzananI prApti thaI jAya che. bIjA prakAramAM adhigamathI jIvane samyadarzananI prApti thAya che. jinapratimA, guru mukhethI jinavANInuM zravaNa vagere zabha nimitta che. A stavananI cothI gAthAmAM zrImAna AnaMda ghanajI sadgurunA AlaMbananI vAta kare che ane pharamAve che ke samyakdarzanathI vibhUSita Agamadhara sArabhUta evI saMvaranI kriyA AcaravAvALA ane guru paraMparAnA saMpradAyathI prApta thayelI zuddha samAcArane AcaravAvALA, paricayamAM AvanAra keIpaNa AtmAne pitAnA svArtha khAtara nahi chetaranArA ane pavitra evA svAnubhavarUpI jJAnanA parama AdhArabhUta evA parama sadguru hoya che. jethI gAthAnA pUrvArdhamAM je sagurunA traNa Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtine saMdeza 169 vizeSaNe mUkyA che temAM ratnatrayInI vAta AvI jAya che. guru bhagavaMta Agamadhara hoya eTale samyajJAnayukata hoya. samakitI hoya eTale samyagdarzanathI upeta hoya. samakita na hoya te navapUrva sudhInuM jJAna paNa ajJAnarUpe pariName che. trIjA vizeSaNamAM gurubhagavaMta saMvara kiyAthI yukata hoya eTale cAritraguNathI alaMkRta hoya che. TUMkamAM ratnatrayanAM je paramArAdhaka hoya ane anyamAM ArAdhaka bhAva jagADavAvALA hoya te ja sadguru bhagavaMta che, ane AvA guru bhagavaMtanA AlaMbanathI jIvane samyakdarzananI prApti thAya che. A cothI gAthAmAM nimittanI puSTi karI che, zuSka adhyAtmI je ekAMte nimittane lepa karatAM hoya che temanA mATe A gAthA mArgadarzanarUpa che. have pAMcamI gAthAmAM paNa nimittanI ja puSTi kare che. jIvavuM thoDuM ane je jALa ghaNI zuddha AlaMbana Adare, tajI avara jaMjALa re. tAmasI vRtti savi pariharI, | bhaje sAtvikI sAla re...zAMti. 5 AvA sadaguru bhagavaMta ane jinapratimA vagerenA zuddhAlaMbana maLyA pachI bIjI sarva jaMjALane tyAga karIne zuddha AlaMbananuM parama prItibhAvathI-bhaktibhAvathI Adara-bahumAna kare ane tevA nimittAnuM sevana kare. manuSya jaMjALa nA cheDe tyAM sudhI sthira bhAvathI zubha nimittonuM sevana karI zakatuM nathI. eTale zrI AnaMdaghanajI kahe che ke, sarva ja jALane tyAga karIne zuddha AlaMbanane grahaNa kare, Aje te jIvana ati alpa Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 manovijJAna che ane jaMjALa ghaNI che. jIMdagInA aMta che ane tRSNA anaMta che. parigraha ave bhAganI tRSNAmAMthI ja sava jaMjALa. UbhIthAya che. tRSNArUpI viSavelane mAnavI jo jJAnarUpI dAMtaraDA vaDe mULamAMthI ukheDI nAMkhe te! ahIM mRtyuleAkamAM meAkSasukhanI meAja mANI zake. AgaLa vadhIne pAMcamI gAthAmAM zrI AnaMda. ghanajI pharamAve che ke, jeTalI kAma-krAdharUpI tAmasI vRtti aMtaHkaraNamAM utpanna thAya che teTalI tAmasI vRttienA sava thA nirodha karIne parityAga kare anetenI pratipakSI evI sAttvika vRttine aneiza bhaje, sattva rajasa ane tamaH e traNeya ka janya pariNAma che, chatAM jIva sava thA ka`mukata na thAya tyAM sudhI sAttvikavRttine bhajavI e mAnasika zAMtinA amegha upAya che. pAMca gAthA pUrI thayA pachI chaThThI gAthAmAM guru bhagavaMtanA upadezanuM varNana che tevA lakSaNavALA gurune upadeza devA hAya te have darzAve che. upadeza dhArA phaLa visa`vAda jehamAM niha, zabda te atha sabadhI re. sakaLa nayavAda vyApI rahyo, te zivasAdhana saMdhi re....zAMti. 6 pUjya guru bhagava'tanA upadeza evA te sacATa hoya che ke temanA upadeza mujaba vanArane avazyameva leAkeAttara phaLanI prAptithAya che sadguru maLyA pachI mumukSu jIvane laukika phaLanI. tA IcchA manamAM rahetIja nathI. kanija rArUpa lokottara phaLanI ja tene apekSA heAya che. temaja pUjya gurUmahArAja je je zabda prayoga dezanAmAM karatA hAya te te zabdo atha nI sAthe saMbaMdhavALA hoya che. kAraNa ke jJAnI gurue atha vagaranI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtine saMdeza 171. vAta ja karatA hotA nathI. vaLI te upadezadhArAmAM nayavAda. vyApele hoya che. temanI dezanA ekAMte ekAda nayane anusaranArI hotI nathI. | nayavAda ane duniyavAda zAstromAM Ave che ke jeTalA vacananA prakAra che teTalA nayavAda che ane jeTalA nayavAda che teTalA parasamaya che. ane. te dareka ekAMtadaSTivALA hovAthI apasiddhAMta che. paraMtu te saghaLA no je samudita hoya to jinazAsana rUpa che. anaMta dharmAtmaka vastunA ekAda aMzarUpa dharmamAM saMpUrNa vastu mAnanArA judA judA na mithyAdaSTi che. anaMta dharmAtmaka vastunA ekAda dharmanI bIjA dharmonA niSedha vagara prarUpaNA karavI te nayavAda che ane bIjA dharmonA lepapUrvaka prarUpaNA karavI te durnayavAda che, je mithyAvAda Thare che. ekAMte nizcaya. nayathI mekSamArganI keTalAka zuSka adhyAtmio prarUpaNA kare che, paNa te taddana mithyAvAda che. kAraNa ke jainatIrtha pravartAnA vyavahAra ane nizcaya ubhaya nayane AdhIna che temAM koIpaNa nayane gauNa ke mukhya karI zakAya. bAkI ema te na ja kahI zakAya ke mokSamArgamAM vyavahAra e heya che ane nizcaya. eja upAdeya che. ekAMte vyavahAra nayane heya TharAvavAthI te. AkhA mekSamArgane ja lepa thAya che. kAraNa ke zrI tIrthakara bhagavaMte je dharma tIrtha pravartAve che te paNa vyavahAranayane. avalaMbIne pravartAve che. kAraNa ke nizcayanayathI te sarva jIva siddha samAna che. vyavahAra nayanA vicchedamAM tIrthane viccheda siddhasamAna hoya temane dharmatIrthanA AlaMbananIye. jarUra rahetI nathI. jyAre zAstromAM to spaSTa Ave che ke, Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 maneAvijJAna eka utsapiNimAM ke eka avasarpiNimAM tI nAM AlaMbane asakhya AtmAe meAkSane pAme che. eTalA mATe ja 6 samayasAra 'nI TIkAmAM paNa zrI amRtacaMdrAcAye kahyuM che ke, jo tu jinamatane anusaravAne IcchatA ho teA vyavahAra ke nizcaya bannemAMthI koInA paNa tyAga karIza nahi, vyavahAranayane viccheda karavAthI tInA (mArgInA) viccheda thAya che. ane nizcayanayana viccheda karavAthI tattvane chaMda thAya che. samaya: sAranI mULa khAramI gAthAmAM zrI ku Mdaku dAcAya paNa lakhe che ke, AtmAnA parama jJAnasvabhAvamAM sthita thayelA mATe nizcayanI dezanA che ane je jIvA tevA svabhAvamAM sthita thayelA na heAca tevAo mATe vyavahAra paNa mahAna hastAlakhanarUpa che. AtmAne eLakhanAra mAga na leApe AvA potAne mAnya puruSonI uparavaTa thaIne vyavahAra nayanA ane dhama kriyAnA lApa karanArA bhAbhavamAMye chUTavAnA nathI ane teo pAchA ema mithyAbhimAna kare che ke ame ja AtmajJAnI chIe, AtmA te! ame ja eLakhyA che. para`tu AtmAne oLakhanAra koI kALe mAga nA leApa kare ja nahi ane khIjA nayanI apekSA rAkhyA vinA eka nayanA upadeza e te pApeApadeza che. mATe tevAe jJAnI nathI paNa mahA mithyAbhimAnI che. nAnI tA cegIrAja AnaMdaghanajI jevA mahApuruSone ja kahI zakAya ke jemanI prarUpaNA apekSAvAda mAne anusaranArI che. vacana sApekSa vyavahAra sAcA teozrI ja pharamAve che ke jJAnI gurunI dezanAmAM te nayavAda vyApelA hAya, duna yavAda vyApelA na heAya. kAraNa ke te Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtinA sa Mdeza 173 tAmithyAvAda che ane tevI je jJAnInI sApekSavAdane anusaratI je dezanA che te ja zivamAnI sadhirUpa che, (kAraNarUpa che) arthAt A rItanA sApekSa nayavAyukta upadezanuM AcaraNa karavAthI jIvane avazya meAkSa thAya che. sApekSa dRSTithI prarUpaNA karanAranA badhA kathana sAcA heAya che, jyAre nirapekSapaNe prarUpaNA karanAranA kathana mithyA heAya che ane tevA nirapekSa vacanayukta apAtA upadezathI jIvane mekSa thAya ja nahi. A rItanA chaThThI gAthAmAM pU. ceAgIrAja AnaMdadhanajI mahArAjane Azaya hAya tema samajAya che. bAkI te pU. AnaMdaghanajI mahArAjanA AzayeA ati gaMbhIra hAya che ApaNA jevA . alpamati jIvA temanA AzayanA pAra pAmI zakavAnA nathI. svarUpanuM pragaTIkaraNa e ja mukhya ke vya have AgaLanI sAtamI gAthAmAM gurumahArAjanA upadezamAM mukhya AtmAnA svarUpanI vAta heAya te darzAve che. vidhi pratiSedha karI AtamA, padAratha avarodha re, grahaNa vidhi mahAjane parigrahyo, IsyA Agameedha re....zAMti, cha anAdithI peAtAnuM AtmasvarUpa karmanA AvaraNathI tiAbhAvane pAmeluM che. te svarUpanuM AvirbhAve pragaTIkaraNa karavuM eja mumukSujanAnuM mukhya kanya heAya che te Atma svarUpanA AvirbhAvanI rIta have zrI Ana MdaghanajI mahArAjanA kathana mujaba vicArI jaIe. vidhi ane pratiSedha vaDe koipaNa prakAranA virodha vinA AtmA rUpa parama padAnA sAkSAtkAra karI zakAya che. temAM vidhi eTale vidhAnayukta je tapasa camAdinI . Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (174 manovijJAna kiyAo athavA jJAnadarzana ane cAritranI ArAdhanA ene vidhi kahevAmAM Ave che. rAgadveSAdine parityAga tene pratiSedha kahevAmAM Ave che. A rItanA vidhi ane pratiSedhathI AtmAnA svarUpanI prApti thAya che. Aje moTe bhAge kiyA thAya che. ratnatrayInI ArAdhanA paNa vidhAna mujaba ghaNAM bhAgyazALI AtmAo kare che. paNa tenI sAme pratiSedha tarapha dhyAna devAtuM nathI. upazama bhAvamAM ja ArAdhaka bhAva davAnA sevana sAthe je kupathyane pratiSedha na thAya te vyAdhi upazame nahi. tema bhavavyAdhinA nAza mATe ratnatrayIrUpa parama auSadhanuM sevana karavAnI sAthe kAma-kodhAdi kupathyane tyAga have joIe. te Aje jovAmAM AvatuM nathI. samAjamAM amuka prazno evA te saLagatA rahyA che ke rAga-dveSano ane kaSAyane agni sadA saLagate ja rahe. kharI rIte ArAdhaka bhAva upazamabhAvane AdhAre che ane tenuM vidhAna bArasAstramAM spaSTapaNe karAyeluM che. te paNa ekAMte vyavahAra nayane vaLagavA jatAM nizcayanayanA vidhAna tarapha Aje lakSa ja devAtuM nathI. AvI jyAM Aje sthiti hoya tyAM vikhavAdane agni samAjamAM kayAMthI upazame? zrImAna AnaMdaghanajI abhinaMdana svAmIne stavanamAM kahe che tema "sahu thApe ahameva" saune pitAnuM ahaMpada sthApavuM che. eTale ke ame kahIe te ja sAcuM che. bIjA sAme gametevA gItArtha hoya paNa temanI vAtane ahaMbhAvane lIdhe teo vicAratA ja nathI. nahi te saraLatAthI badhA saLagatA praznone nikAla lAvI zakAya che. paraMtu te jyAre Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtinA saMdeza 175 kalikALamAM jinazAsananu sAmrAjya ekachatrI thavAnuM haze tyAre saune sanmati sujhavAnI che. isyA Agame bedha zrImAna Ana dhanajIe A sAtamI gAthAmAM Atma tattvanI prApti mATenI apUrva vAta karI che. vidhi ane pratiSedha vaDe karIne ja AtmatattvanI prApti thAya che ane A mujabanA vidhi ane pratiSedhanA mArgathI ja mahApuruSoe AtmatattvanA sAkSAtkAra karyAM che ane AgamamAM paNa A mujabanA ThekaThekANe dha che. A mujaba zrI AnadaghanajI pharamAve che, IzyA Agame edha re. A kathana uparathI zrImAn Ana MdaghanajI mahArAjane Agama upara apUrva bhakti hatI ema spaSTa samajI zakAya che. eTale ja teozrI spaSTa kahe che ke A mujabanA medha AgamamAM che. A modha mArA gharanA nathI ke vidhi ane pratiSedha vaDe AtmatattvanI prApti thAya che, e khodha AgamaneA che. ,, eka kSaNanA satsaMgathI paNa apUrva lAbha have AgaLanI AThamI gAthAmAM vidhi, pratiSedhanI vAtane jarA lakhANathI kahe che. duSTajana saMgati pariharI, bhaje suguru saMtAna re; joga sAmarthya citta bhAva je, dhare mugati nidAna re........zAMti....8 AtmasvarUpanI prApti mATe vidhi ane pratidhanI khAmatamAM duSTa manuSyAnI sAkhatanA dUrathI ja parityAga karavA joIe ane sadgurunI ja upAsanA karavI joie. gItA guru Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 manovijJAna mahArAjanI athavA temanI je ziSya paraMparA heya temanI sebatamAM aharniza rahevuM joIe. kahevatamAM paNa kahevAya che ke sebatanI asara bhalabhalAne lAgI jAya che. duSTajananI sobatathI sArA mANasane paNa bagaDatA vAra lAgatI nathI ane satsaMga upara te zAstromAM ThekaThekANe bhAra mUkAela. che. eka kSaNane paNa je satsaMga che te bhavasAgaramAM naukA samAna che. saMtasamAgamathI ghaNAM AtmAo udarvagatine pAmyA che. zAstrone vidhAna mujaba gurUkuLavAsa vagerenuM sevana. karavAthI paraMparAe jIvane sAmarthyAganI bhUmikA prApta thAya. che. eTale ke kSapaka zreNinI bhUmikAe pahoMcI jAya che. je sAmathyAganI bhUmikAmAM cittane bhAva utkRSTa ane suvizuddha hoya che. paramAtmAnA caraNe jIvanane samarpaNa karavAnI utkRSTa bhAvanA A gamA pragaTe che. je sarva saMgane tyAga karAvI aMte mukti padanI prAptinuM kAraNa bane che. A mujabane. Azaya A gAthAne samajAya che. bAkI to dareka gAthAmAM AzayanI atigaMbhIratA che. jemAM mArA jevA alpamatinI. cAMca kayAMthI khUMce? badhA upara sarakhe samabhAva have AgaLa navamI ane dasamI gAthAmAM sAmarthyogamAM cittane bhAva keTale badho suvizuddha banI jAya che. te atyaMta bhAvavAhi zailImAM zrImAna AnaMdaghanajI varNave che. mAna apamAna citta sama gaNe, samagaNe kanaka pASANa re, vaMdaka niMdaka sama gaNe, I heye tuM jANa re.....zAMti...9 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtine saMdeza 177 pUrvanI gAthAmAM kahI gayelAM upAyathI AtmasvarUpanI prApti jemaNe karI hoya temanA cittanI eTalI badhI nirmaLatA vadhI jAya che ke mAna ane apamAna bannemAM sAmarthyAganI bhUmikAe pahoMcelAnuM citta samAna hoya che. keI temane mAna Ape temanI tarapha rAga utpanna na thAya ane apamAna karanAra tarapha dveSa utpanna na thAya paNa banne sthitimAM pate samacitta hoya che. temaja kanaka ane pASANa ane upara mahAtmA purUSenI samadaSTi hoya che teo jJAna draSTithI samajatA hoya che ke suvarNa ane pASANa bane pRthvInAM vikAra hovAthI pugala. bhAvarUpa che. mATe A mujabanI vastu svarUpane jANatA hovAthI garUpa girizikhara upara pahoMcelA purUSonI draSTi ane upara sama hoya che. ekamAM rAga na hoya ane bIjAmAM dveSa na hoya tevA puruSo niMdaka ane vaMdakane paNa samadaSTithI jotA hoya che. teo yathArtha vastu svarUpane jANatA hovAthI vicAratA hoya che. ke niMdA ke prazaMsA karanAra je zabdo uccAre che te bhASA vargaNArUpa pudgala dravyamAMthI utpanna thAya che. jyAre huM te cidAnaMda svarUpa AtmA zabdarUpa pudgala dravyathI bhinna chuM. mATe tevA zubha ke azubha zabdarUpa pudgaladravyanI mAre mArA mana upara sArI-narasI asara zA mATe thavA devI joIe? jJAnadaSTinuM apUrva baLa A jJAnadaSTinA baLe mahApurUSo maraNAMta upasargamAM paNa lokettara samatA TakAvI zakyA che. ekalI zuSka bhedajJAnanI vAto karavAthI daSTimAM tevuM baLa AvI jatuM nathI, paNa zrata ane ciMtA jJAnamAMthI AgaLa jatAM bhAvanA jJAnanI Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 manovijJAna pariNati thAya tyAre jJAnadaSTimAM apUrva baLa AvI jAya che che. chelle navamI gAthAmAM zrI AnaMdaghanajI kahe che ke AvA bhAvavALo je kaI hoya te paramAgI che ema jANe. athavA pitAnA ziSyane jANe saMbodhana karatA hoya che ke he ziSya! tAre AvA svarUpanA jANakAra banavAnuM che. samabhAvanI parAkASTA eTale he mumukSujana! tuM AvA lokottara samabhAvanA svarUpane jANakAra thA! jethI tene paNa evA lokottara samabhAvanI prApti thAya, haju dazamI gAthAmAM A lekottara samabhAvane vistArathI varNave che. "sarva jagatane sama gaNe samagaNe tRNamaNibhAva re, mugati saMsAra bihuM samagaNe, muNe bhavajalanidhi nAva re, zAMti...10 lokettara samatAne pAmele egI savi jagajaMtune samAna gaNate hoya che. pachI zatru hoya ke mitra heya bane upara gIrAjanI samadaSTi hoya che, dAkhalA tarIke kamaTha ke dharaNendra ane upara pArzvanAtha bhagavAnanI samadaSTi hatI. kamaTha bhagavAnane ghera upasarga karanArahate. tyAre dharaNendra upasarga dUra karanAra hatA. chatAM bhagavAnane bane taddana samAna hatA. basa? ahIM lokettara samabhAvanI parAkASTA thaI jAya che. A rItane je samabhAva te ja kevaLajJAna rUpI sUryodaya pahelAMne arUNodaya che. aruNodayanI pAchaLa jema sUryodaya Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtine saMdeza 179 thAya che tema lokettara samabhAvanI jyAM parAkASTA thAya che tyAM kevaLajJAnarUpI sUryane aMtamuhurtamAM udaya thaI jAya che. lokottara samabhAvavALe cagI sarva jagajaMtune sama gaNato hoya che. tenuM kAraNa e che ke saMgraha nayanI apekSAe sava jagajaMtunI AtmasattA samAna che. temAM jarAye viSamabhAva nathI mATe megIne sarva prANI upara samabhAva hoya che. jIva mAtra sattAnI daSTie samasattAvAna jevI AtmasattA siddha paramAtmAnI che tevI ja AtmasattA nigAdamAM rahelAM AtmAnI che. phera mAtra eTale ja ke ekanI sattA pragaTelI che ane bIjAnI avarAyelI che. bAkI sattAnI apekSAe siddha ke saMsArI banne samasattAvAna svarUpe che. saMgraha yamAM bheda daSTi che ja nahIM. bhedanAM kathana te vyavahAranayanI apekSAe thAya che, chatAM sApekSa draSTithI bane nayanA kathana sAcAM che. AgaLa vadhIne zrImAna AnaMdaghanajI kahe che ke- sarva jagajatune sama gaNavAnI peThe samatAbhAvI AtmA tRNa ke maNine paNa sama gaNato hoya che. tenI dRSTimAM maNi e kAMI ISTa nathI. koI paNa paradravyamAM ISTa ke aniSTanI buddhi to tene thatI ja nathI mAnika devanI rUddhi hAya ke rajakaNa heya bane upara tenI daSTi samAna hoya che. kAraNa ke te jANe che ane pudgala dravyanAM pariNAma che. bhavyatvapaNunI zreSTha chApa pudagala davyanAM game tevA utkarSamAM paNa AtmajJAnI pitAne utkarSa jeto nathI. ane pudgala davyanAM apakarSamAM te pitAne apakarSa jeto nathI. vyavahAramAM paNa bIjAnAM Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 mane vijJAna utkarSamAM kaI potAne utkarSa mAnatA nathI. tema AtmajJAnI paNa zarIra, dhana, yauvana, vaibhava vagerenAM utkarSamAM pitAne. utkarSa mAnatA nathI. teo te ema vicAratA hoya che ke varSa pUraparyA ivanadhanastha padravyane ane paraparyAyano game te utkarSa thAya temAM cidAnaMdaghana AtmAne zuM ? eTale ke temAM AtmAne leza. paNa lAbha nathI. AtmAne te jo AtmabhAvanI vRddhi thAya te tenAthI ekAMte lAbha che. mATe ja samatAyegI tRNa ke maNi. paradevya hevAthI bannene sama pariNAmathI jato hoya che. tRNa ke maNi tarIkene bhale tenA aMtaramAM viveka hoya che. pa. bemAMthI eka upara rAga ke bIjA para dveSaheto nathI. AgaLa vadhIne pharamAve che ke | mukti ane saMsArane paNa samatAyegI sama gaNato hoya che. ane samatAgI ema paNa samajato hoya che ke lakattara samatA e bhavasAgaramAM nAva samAna che. A mujaba dazamI gAthAne artha pUrNa thAya che. paNa A dazamI gAthAmAM pU. AnaMdaghanajIe ghaNuM ucca bhUmikAnI vAta karI che. temAMye mukti saMsAra behu sama gaNe" A lITImAM to apramatta nAmanA sAtamA guNaThANe rahelAM gIndranI bhUmikA varNavI che, kAraNa ke zarUAtanI bhUmikAmAM te mukti tarapha anurAga. keLavavAnI vAta hoya che. zarUAtanI sAdhakadazAmAM rahelAM AtmAone to bhava tarapha virAga ane mukti tarapha saMpUrNa anurAga keLavavAne hoya che ane mukti taraphane anurAga Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtine saMdeza 181 e te bhavyatvapaNAnI zreSTha chA5 che kAraNa ke abhavine kaI paNa kALe mukti tarapha anurAga pragaTe ja nahi. temaja bhavi jIva paNa jyAM sudhI acaramAvartamAM hoya tyAM sudhI tenAmAM paNa mukti taraphano anurAga pragaTa thato nathI. mATe mukti ane saMsAra banene sama gaNavAnI vAta te AgaLanI bhUmikAe pahoMcyA pachInI samajavAnI che. navamI ane dazamI e banegAthAmAM gIrAja AnaMdaghanajIelokettara samatAnI abhUta vAta karI che. jIvasamatAbhAvamAM Ave te kSaNamAM kAma kADhI jAya Aje dharmanAM anuSThAna tarapha lakSa devAya che, paNa tenI sAthe jIvanamAM samatA guNa Avo joIe, nahi te pU. vinayavijayajI mahArAjanA zabdomAM kahIe to. samatA viNa je anusare, prANuM dharmanAM kAja re; chAra upara te lIMpaNuM, kAM jhAMkhara citrAma re. jIva game tevA dharmanAM anuSThAna kare paNa temAM je samatA na hoya to te chAra upara lIMpaNa jevuM che. kalikALa sarvajJa pU hemacaMdrAcAryajI paNa pharamAve che keTI janmanA tapa vaDe prANa teTalAM karma khapAvata nathI ke jeTalAM samatAnA AlaMbana vaDe mAtra aMtamUhurtamAM khapAve che. mATe tapa saMyamanA anuSThAnanI sAthe je samatAbhAvanI vRddhi heya to ekAMte karma nijArAne lAbha thAya che. bAkI te dazavaikAlika niryuktimAM Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 mane vijJAna pU. bhadrabAhu svAmI pharamAve che ke samyapha prakAre zramaNapaNAnuM pAlana karanAranAM paNa kaSAya je utkaTa heAya te zeraDInA puSpanI jema tenuM zramaNapaNuM niSphaLa che. zeraDIne je puSpa Ave tene lokabhASAmAM tamArA kahevAmAM Ave che. tamarAnuM kAma zeraDIne nabaLI pADavAnuM che. zeraDInA sAMThAmAM je sumadhura rasa hoya che tene tamArA cUsI le eTale zeraDI nabaLI paDatI. jAya. tamarAnI jema kaSAyenuM kAma paNa AtmAnA samatA rasane cUsI levAnuM che. eTale pachI AtmA tapa saMyamanA mArgamAM nabaLo paDate jAya ane aMte tapa saMyamanA phaLane hArI jAya mATe dharmanAM anuSThAne sAthe kaSAyone upazama karavApUrvaka manuSyae samatA keLavavI joIe ke jethI tapa saMyamanA lakattara phaLane pAmI zakAya. vividha cetanA have agIyAramI gAthAmAM AtmatatvanI adbhuta vAta lakhe che. ApaNe Atama bhAva je, eka cetanAdhAra re avara savi sAthe saMvegathI, eha nija parikara sAra re zAMti. 11 ApaNe potAno je AtmA che te mAtra eka caitanya svabhAvavALe che. cetanA eja AtmAne svabhAva che. cetanAnA paNa traNa prakAra che. karmacetanA, karmaphaLa cetanA, ane jJAnacetanA, A mujabanA cetanAnAM traNa prakAra che. temAM jJAna cetanA e ja AtmA mATe parama AdhArarupa che. traNa prakAranA Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtine saMdeza 183 cetanAmAM sthAvarakAya ane nigadanAM karmaphaLa cetanArUpe pariNamatA hoya che ane paryAyane pAmelAM AtmAo karmacetanA rUpe pariName che, ane siddhanAM AtmAo jJAna cetanArUpe pariName che. jo ke saMsArI ja apekSAe traNe cetanArUpe pariName che, paNa A to gauNa ane mukhyapaNAnI apekSAe vAta karI che. ekendriya jIve karmaphaLa cetanArUpe pariNamatA hoya che. tene artha eTale ja thAya che ke teo moTe bhAge karmanA phaLa ja jogavatA hoya che, eTalAthI navA karma nathI bAMdhatA hatA tema levAnuM nathI, paNa saMjJI paMcendriya jI pAse karma bAMdhavAnA adhikaraNa adhikahevAthI te jInekarmacetanAvALA kahyA che. jyAre siddhAMto ekalI jJAnacetanAne ja anubhavatA. hoya che tyAM temane karma cetanA ke karmaphaLa cetanArUpe pariNamavAnuM keI kAraNa ja nathI. parivAra eTale paMkhIne meLe ahIM saMsArI jImAM paNa samyaphadarzanane pAmelAM jIve alpAze paNa jJAnacetanArUpe pariNatA hoya che ane teTalAM pariNamana pramANe teo jIvanamAM anupama zAMti paNa anubhavatA hoya che. bAkI tatvadaSTithI vicAravAmAM Ave te AtmA mATe mAtra jJAnacetanA ja AdhArabhUta che. jJAnacetanA ane AtmA kaI bhinna vastu nathI. banne dharma, dhamIbhAva che. AtmA dhamI che, to jJAnacetanA tene dharma che. dharma, dhamI kathaMcita abhinna hoya che. mATe jJAnacetanA eja AtmAnuM svarUpa che. bAkI zArIrAdi je bAhya padArtho che te AtmAnI sAthe mAtra saMga saMbaMdhe rahelAM che. e keI AtmAne zAzvata parivAra nathI. paMkhInA meLAnI jema rAtri paryata eka sthAne rahIne savAra paDe vikharAI jAya te kSaNika parivAra Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 mane vijJAna che. zarIra paNa AtmAnI sAthe saMga saMbaMdhe che, tyAM bIjAM kuTumba kabIlAnA parivAranI to vAta ja kyAM karavAnI rahI? je zarIrane jIve pitAnuM mAnyuM che te paNa eka divase chUTI javAnuM che. tyAM dhana-vaibhava zarIranA saMbaMdhanI apekSAe ghaNA dUranA saMbaMdhIo che. te to zarIranI hayAtimAM paNa ghaNIvAra A bhavamAMye jIvathI chUTA paDI jAya che. vosire vosire karanArane eyare eyare karavAne vakhata na Ave mATe zrImAna AnaMdaghanajI pharamAve che ke, jJAnacetanA sivAyane bAkI badhe parivAra jIvanI sAthe saMga saMbaMdhe rahyo hoya che. tene eka divase nizcitapaNe viyoga thAya che. saMgamAM rAga ane mamatvanuM zalya jeTaluM UMDuM jAya che. teTaluM ja viyegamAM duHkhadAyaka thAya che, mATe saMyogika saMbaMdhone te jIve rAtrinAM zayana karatAM pahelAM ahanizatrividhe trividha sirAvavA joIe A saMbaMdhane ja vosirAvavA joIe, temanahI tenA uparanI mamatA paNa velirAvI devI joIe. manuSya samajIne vosira-sire nathI karatA ane viyeganAM samaye pAchaLathI eyare, eyare karatA hoya che. ane jeno saMga che tene vize te nizcitapaNe thavAnuM ja che. AtmA ane jJAnane viga na thAya kAraNa banene tAdAmya saMbaMdha che. jyAre zarIra ane AtmAne to viyoga thavAne ja che. kAraNa ke bannene saMyoga saMbaMdha che. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtine saMdeza 185 adhyAtmanA graMthonuM UMDuM jJAna AtmA mATe jJAna, darzana ane cAritra sivAyanAM badhAM ahiMbhAve che. Aja gAthAnA bhAvArthane anusaratI gAthA samayasAramAM mekSa adhikAramAM Ave che. paNNAe dhittavo jo cedA, soahaMtu Nicchayado / avasesA je bhAvA te majja paretti NAyavvA // samayasAramAM ziSya e rItane pU. gurudevane prazna karyo ke prabhu? AtmA kaI rIte grahaNa thAya te Apa mane pharamAve pratyuttaramAM gurUmahArAja kahe che ke potAnI prajJA vaDe ja AtmAne grahaNa karI zakAya che prajJA vaDe AtmAne grahaNa karavAnI rIta evA prakAranI che ke jenuM caitanya e ja svarUpa che athavA cetanA e ja jenA mATe paramAdhArarUpa che te ja huM pote AtmA chuM eTale ke caitanya te ja huM chuM. bAkInA jeTalAM bahiMbhAve che te badhA mArAthI para che. A samayasAranI gAthAnA bhAvArtha uparathI spaSTa thAya che ke pU. AnaMdaghanajI mahArAjane AgamazAstronI jema adhyAtmanA graMthanuM paNa UMDuM jJAna hatuM. zrImAn AnaMdaghanajInI covIzImAM ghaNuM ghaNAM zAstronA 'ullekha spaSTatayA maLI Ave che. chaThThA bhagavAna zrI padma :prabhasvAminAM stavanamAM teo pharamAve che ke, anya saMgI jyAM lagI AtamA re, saMsArI kahevAya ? Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 manovijJAna Abehuba AvA ja prakArano spaSTa ullekha pU. hari. bhadrasUri mahArAjAe celAM gabiMdu graMthamAM Ave che ke " AtmA tadanya saMyogAt saMsArI tad viyogataH / . arthAt AtmA anya karma saMgane lIdhe saMsArI che ane anya saMgane viyegathatAM tene te AtmAmekSAdhikArI thAya che. vacamAM traNa cetanAne je ApaNe ullekha karI gayA tenuM vistArathI svarUpa pU. AnaMdaghanajI mahArAje bAramA zrI vAsupUjya bhagavAnanAM stavanamAM kahela che ane pravacanasAramAM zrI kuMdakuMdAcArye paNa traNe cetanA upara vistArathI vivecana karela che. zrImAna AnaMdaghanajI bAramA bhagavAnanA stavananI eka gAthAmAM pharamAve che ke, pariNAmI cetana pariNAme, jJAna karama phala bhAvI re, jJAna karama phaLa cetana kahIye, lejo teha manAvI re, vAsupUjya jina tribhuvana svAmI, ghananAmI paranAmI re, jyAre pravacanasAramAM zrI kuMdakuMdAcArya lakhe che ke, appA pariNAmappA pariNAmo NANakamma phalabhAvi, tamhA NANa kammaM phalaM ca AdA muNeyavvo // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtinA saMdeza 187* A banne gAthAe taddana maLatI Ave cheane gAthAonA bhAvA A mujaba che ke, AtmA pariNAmI hAvAthI caitanya piraNAmavALA che ane tenI cetanA, jJAna, kama ane kama phaLa A traNa prakAra vALI che. mATe jJAna, karyuM ane e traNa cetanArUpa AtmAne jANI lejo, phaLa anya danavALA keTalAke AtmAne apariNAmI mAne che, jyAre jaina dana pariNAmI mAne che. chatAM temAM eTalI vAta che ke AtmA pariNAmI hAvA chatAM ane piraNAmI hAvAthI prati samaye AtmAmAM piraNamana thatuM hAvA chatAM te AtmA peAtAnA caitanya pariNAmane kayAre paNa cheADatA nathI. pariNAma, pariNAmI ane pariNamana e traNeya vyavahAranayanI apekSAe bhinna bhinna che. bAkI nizcayanayanI apekSAe traNeya abhinna che. mATe katha'cit bhinnAbhinna e ja vastunuM saMpUrNa svarUpa che. A carcA jo vistArathI lakhavA jaIe tA mahe lAMkhI thai jAya. ApaNe ahI eTaluM ja samajavuM jarUranuM che ke pU. AnadaghanajI mahArAjazrIne siddhAMta sa'badhI jJAna atyaMta tIvra hatu ane teozrIe zvetAmbara zAstronI jema digambaranAM zAstro paNa avagADelAM hatAM. darzanathI na thAya te aMtaramAM AnaMda na mAya. have chellI traNa gAthAomAM zrI AnaMdaghanajI paramAtmA taraphanA peAtAnA nirmaLa bhaktibhAva darzAve cheH " prabhu mukhathI ema sAMbhaLI, kahe AtamarAma re; Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 mane vijJAna tAre darisaNe nistaryo, muja sIdhAM savi kAma re....zAMti. 12 sAkSAt jANe prabhunA mukhathI A mujaba zAntinuM anu. pama svarUpa sAMbhaLIne aMtarathI atyaMta AhallAda lAvIne pitAne AtamarAma kahe che ke he nAtha! Aje huM Apa trilokanAM nAthanAM darzanathI niHstArane pAmI gaye chuM. he nAtha ! ApanA darzanathI te jANe huM saMsAra sAgarane tarI gaye chuM. mArA sarva manavAMchita Aje siddha thaI gayAM che athavA mArI sarva kAmanAo Aje siddha thaI gaI che. mAre saMsArathI niHstAra pAmavA sivAyanI bIjI kaI kAmanA manamAM nathI ane ApanA darzanathI mArI te mane kAmanA saphaLa thaI che. nAtha ! ApanA darzanathI mane Aje Atmadarzana thayuM che. tethI mArA aMtarane AnaMda kayAMya samAtuM nathI. ane vAta paNa taddana sAcI che. darzanathI je darzana thaI * jAya che te AnaMda caudarAja lekamAMye na samAya Aje ApaNe sau paramAtmAnA darzana karIe chIe paNa aMtaramAM je AnaMda ubharAtuM nathI tenuM kAraNa eja che ke darzanathI vAstavika darzana thayuM nathI. paramAtmAnA vItarAga svarUpane vicAra karavAthI ja darzanathI darzana thAya che. zrImAna AnaMdaghanajIne darzanathI Atmadarzana thatAM AtmAmAM apUrva ullAsa AvI gayuM che ane atyaMta bhAvavAhI zailImAM kahe che ke he nAtha ! ApanA darzanathI huM niHstArane pAmI gayela chuM. have mAre kAMI ja meLavavAnuM bAkI rahyuM nathI. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtine saMdeza 189. potAnI prabhutAnu pitAne bhAna thatA nikaLela udagAra: have teramI gAthAmAM pitAne ja jANe namana karavAnuM na kahetA hoya tema kahe che keH aho ! aho ! huM mujane kahuM, name muja namo muja re; amita phala dAna dAtAranI, jehanI bheTa thaI tuja re...zAMti. 13 aho ! aho! huM mujane kahuM" gAthAnI zarUAtanuM A vacana atyaMta AkhullAl dazaka che. prabhunAM zrImukhethI upadeza sAMbhaLIne aMtarAtmabhAvane. pAmelA gIrAja pitAnA AtmAne dhanya mAne che ane. prabhunI tulya pitAnI prabhutA jaNAvavAthI aMtaramAM atyaMta. AlhAlU lAvIne kahe che keH name muja name muja re mane namana ho! mane namana thAo ! kAraNa ke nizcayanayathI huM paNa paramAtmA chuM. - dharmasaMgrahaNI vagere zAstromAM varNavAelAM anAdi pariNAmika bhAvanI apekSAe AtmAkAraNa paramAtmA to che ja ane tene paramAtmAnA darzanathI pitAnI AtmasattAnuM bhAna thatAM kArya paramAtmA thatAM keTalIvAra lAgavAnI che? mATe kahe che "mane namana ho namana ho" kAraNa ke Aje mekSarUpI amRtaphaLa ApanAra prabhuno mane meLApa thayela che. ane mArI prabhutAnuM mane bhAna thayuM che. tethI huM paNa namavA gya. chuM. jene potAnI prabhutAnuM bhAna thAya te zuddha AtmapaNuM pAme ja che ane tethI tenI dInatA dUra thaI jAya che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 mane vijJAna paramAtmAnA darzanathI AtmA bhale taratamAM ja paramAtmA na banI jAya, paNa aMtarAtmabhAvane to pAmI jAya che ane aMtarAtmabhAva eja paramAtmabhAvanuM kAraNa bane che. mATe kAraNamAM kAryane upacAra karIne kahe che ke, huM paNa A paramAtmA tulya chuM. bhale Aje huM sevaka chuM paNa A trilekanAM nAthanA sevaka bane te sevya paNa banI jAya che. - jema ekavIzamAM bhagavAnanAM stavanamAM zrI AnaMdaghanajI kahe che ke -"jina svarUpa thaI jina ArAdhe" te sahI jinavara heve re." jina svarUpa thaIne je jinezvara bhagavAnane ArAdhe te pote paNa ArAdhaka AtmA aMte jinezvara banI jAya che. mATe teramI gAthAmAM zrImAna AnaMdaghanajI mahArAje nizca nayanI apekSAe pitAnA paramAtmabhAvanI apUrva ulleSaNa karI che. A gALAmAM gIrAjanI AtmamastIne tAduza citAra khaDe thaI jAya che. jenI purUSanAM zuddhAzayane samajyA vinA ghaNAM bahirmukha AtmAo AvI gAthAo. vAMcIne viparyAsane pAmatA hoya che. paNa gurugamathI AvI gAthAo UMDANathI vicAravI joIe ke jethI viparyAsa na thAya. zAMti mATe svarUpamAM lIna bane have chellI be gAthAomAM stavanane upasaMhAra kare che. "zAMti sarUpa saMkSepathI, kahyo nija pararUpa re; Agama mAMhe vistAra gaNe, kahyo zAMti jina bhUpa re...zAMti. 14. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = zAMtine saMdeza 191 sva. para mATe zAMtinAtha bhagavAnanA stavanane avalaMbIne zAMtinuM parama svarUpa meM saMkSepathI kahyuM che. bAkI AgamamAM zAMtinAthAdi tIrthakara bhagavaMtee zAMtinuM svarUpa khuba ja vistArathI kaheluM che. mATe vistAra rucivALA jIvee te svarUpane vistArathI AgamagraMtho uparathI jANI levuM. AtmA jyAM sudhI potAnA zAMtarasamaya svarUpane pichANIne temAM nahi Dube tyAM sudhI bIjA kareDA gAme upAyothI paNa sAcI zAMti maLavAnI nathI. potAnA AtmAmAM ja che, paNa saMkalpa vikalpane tyAga karIne AtmA jyAre potAnAnirvikalpa svarUpamAM lIna thAya tyAre tene zAMtinI prApti thAya che. have chellI gAthAmAM kahe che ke, zAMti sarUpa Ima bhAvaze, dharI zuddha praNidhAna re, AnaMdaghana pada pAmaze, te laheze bahumAna re....zAMti. 15 cittanI ekAgratAthI A mujaba je kaI bhavya prANI zAMtinA svarUpanuM vicAra karaze te pitAnA AtmAmAM parama zAMtino anubhava karIne aMte AnaMdanAM samUharUpa evA - mokSapadane prApta karaze ane jagatamAM paNa Dagale ne pagale mAna-sanmAnane prApta karaze. bhale ene mAna-sanmAnanI paDI na hoya paNa jagata tene sAmethI mAna sanmAna Apaze. sau koI zAMtinAtha bhagavAnanA parama zAMta rasamaya svarUpane oLakhIne akhUTa zAMtine pAme ane jIvanamAM rasAdhirAja evA zAMta rasanI upAsanAM sAdhe eja eka mahecchA. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 7 girirAjanAM ATha zikharA zAstromAM jema ka kSaya mATenA ThekaThekANe upadeza apAelA che tevI rIte madanA tyAga mATenA paNa ThekaThekANe upadeza apAelA che. kanAM jema ATha prakAra che tema madanA paNa ATha prakAra che. mAnavI jenAthI matta ane athavA unmatta banI jAya tene marda kahevAmAM Ave che. khIjA zabdomAM ahaMkArane ja mada kahevAmAM Ave che. ahaMkAra ane mamakArane ja A sasAra che. mamakArane rAga sAthe dostI che, te ahaMkArane dveSa sAthe pAkI bhAIkha'dhI che. eTale ke mamakAra e rAga paryAyavAcI che, teA ahaMkAra e dveSa paryAyavAci che jIve keI paNa vastunA mada karavA ceAgya nathI. padArtho mAtra jyAM asthira ane asAra che tyAM vaLI teneA ahukAra zenA hoya ? prAta:kALamAM je vastu jovAmAM Ave che te madhyAnhakALanA samaye jovAmAM AvatI nathI ane madhyAnhukALanA samaye je kAMI jovAmAM Ave che te sAya'kALanA samaye jovAmAM Avatu nathI. padArtha mAtranI A svarUpe anityatA che. chatAM te aMge koI ahaMkAra kare te samajavuM ke te jIvanuM mahAbhayaMkara ajJAna che, kSaNanA jyAM bharAse nathI. vAta karatA eka paLavAramAM prANa uDI jAya che. A kSaNe vidyamAna vastu bIjIja kSaNe ApaNI najara sAmethI aleApa thaI jAya che. duniyAmA kAMya tenI te svarUpe vidyamAnatA rahetI nathI. have te aMgenu jIvanamAM mada karavA tenA jevI khIjIveAra ajJAnatA kaI hAI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikharA 193 zake ? madanAM ATha prakAra che. temAMthI jIva je koI vastu a MgenA mada kare che te te vastu jIvane bhavAMtaramAM hIna paNe prApta thAya che. ATha prakAramAM pahelA jAtimada, bIjo kuLamada, trIjo rUpamada, ceAthe khaLa mada, pAMcamAM prakAramAM lAbhamada, chaThTho buddhimada, sAtamA leAkavallabhatAmada, ane AThame zrutama che. A madanA ATha prakAra che. A AThe prakAra upara zrI prazamarati prakaraNane AdhAre lakhANathI chaNAvaTa karavAnI che. jAtimadane lIdhe hIna jAtinI prApti madathI aMdha banelAM manuScA jIvanamAM koI paramAtha sAdhI zaktA nathI. kahevatamAM paNa kahevAya che ke, gava ka sAi nara hAryAM !" A bhavamAM jAtinA mada karanArA manuSye bhavAMtaramAM adhama jAtimAM utpanna thAya che. kuLanuM mada karanArAM adhama kuLane pAme che. bhavAbhavamAM tevA AtmAe caMDALa jevA adhama kubeDhamAM utpanna thAya che. mada karanArA A svarUpe hInatA prApta kare che. pahelA mada jAtinA che. "na sA jAi na sA joNI na taM ThANaM na taM kulaM " na jAyA na muA jattha savve jivA anaMtase duniyAmAM evI kai jAti nathI, evuM kAI kuLa nathI, evuM koI ceAnisthAna khAkI rahyuM nathI ke je jAtimAM, je kuLamAM, ane je ceAnisthAnamAM saMsAravatI sarva AtmAe ana tIvAra na janmyA ane anaMtIvAra mRtyune na pAmyA Aya ! saMsAra jIvane Aja kAlathI vaLagelA nathI. jIva jema anAdithI che tema saMsAra paNa anAdinA che ane jIvanI sAthe 13 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 manovijJAna karmane yoga paNa anAdithI che. have eTalA kALamAM to keTalAya janma maraNa A jIve karyA che. saMsArabhAvanAmAM spaSTatayA mahApuruSe pharamAve che ke AkhAe kAkAzamAM eka vALanAM agrabhAga jeTalI paNa jagyA bAkI rahI nathI, jyAM A jIve anaMtIvAra janma maraNana karyA hAya! anAdithI jyAM A jIva janma maraNanA cakAve caDelo che tyAM kaI paNa AkAza pradeza e kayAMthI bAkI rahyo hoya ke je jIvanA janma maraNathI na sparzAelo hoya? te rIte dareka jAti ane kuLamAM paNa jIva anaMtIvAra janmamaraNa karI cukele che mATe game tevI uttama jAti ke kuLamAM A bhavamAM janma thayo hoya chatAM te aMgeno mada karavAgya nathI. zreSTha jAtimAM dharma sAmagrInI sulabhatA ATheATha mada upara zrI prazamarati prakaraNamAM lAkSaNika zailImAM vyAkhyAo apAelI che. temAM jAtimada aMgenI vyAkhyAmAM prazamarati zAstramAM bhagavAna umAsvAtie pharamAvyuM che ke, jJAtvA bhavaparivarte jAtInAM koTIzatasahastreSu / hInottamamadhyatvaM ko jAtimada budhaHkuryAt // saMsAramAM paribhramaNa karatA jIvane lAkho karoDo jAtimAM hIna uttama ke madhyamapaNuM prApta thAya che. e svarUpe hakIgata jANuMne keNa eve samaju mANasa hoya ke je jAtine mada kare? jAtie mAtRpakSa kahevAya che ane kuLa e pitRpakSa kahevAya che. jIvane puNyodaye zreSTha jAtimAM janma maLe che, yaNa eTalAthI jAti aMgene mada piSavAne hete nathI. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhare 195 kSatriya athavA vaNika jevI zreSTha jAtimAM janmane pAmIne manuSyoe jIvanamAM dharmanAM saMskAra poSavA joIe. zreSTha jAtimAM janmelAM manuSyane dharma sAmagrI ghaNI sulabha hoya che. eTale ghaNI sahelAIthI dharma pAmI zakAya che. je vastu puNyadaye maLe tene upayoga e na thavuM joIe ke pharI pAchA pApedaya jAge! sArI jAtimAM janma malyAnI sArthakatA e ja che ke jIvana dharma bhAvanAthI vAsita bane! vahInatA ke uttamatAne khare AdhAra saMskAra upara caMDALa vagerenI jAtimAM utpanna thayelAM hIna kahevAya, vacagALAnI amuka jAtio evI che ke jemAM janmelAM madhyama kahevAya. kSatriya vagere amuka jAtio evI che ke jemAM janmelAM uttama kahevAya, chatAM A badhI ghaTanAo vyavahArathI che. hIna jAtimAM janmelAM badhAM adhama ja hoya ane uttamajAtimAM utpanna thayelAM badhAM uttama ja hoya tevuM ekAMte nathI. ghaNIvAra nabaLI jAtimAM janmelAM saMskAranI apekSAe ghaNuM uttama paNa heya che ane uttama jAtimAM janmelAM saMskAranI apekSAe keTalIkavAra adhama hoya che, tattvadraSTie hInatA ke uttamatAne AdhAra saMskAra upara che. mATe kaI pUrvanA karmodayathI hIna jatimAM utpanna thayelAM manuSya tarapha leza paNa manamAM vRNa nahi lAvavI joIe ane pitAnI uttama jAti aMgene manamAM gava nahi ANa joIe. manamAM uttama jAti aMgene mada AvavAnI taiyArI hoya tyAre evA svarUpe vicAravuM ke adhamamAM adhama kahevAtI jAtimAM paNa mAre AtmA anaMtAvAra janmI cUkele che, nabaLI kahevAtI dareka jAtiomAM A jIve anaMtA janma Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 manovijJAna maraNa karelAM che. A svarUpe vicAravAmAM Ave to bhalabhalAne mada UtarI jAya. bhaNataranI sAthe jIvanaghaDataranI paNa jarUra zAstromAM je uttama jAti ke uttama kuLane mahimA. gavAele che e te dharma sAmagrInI prApti aMge che. A kALamAM paNa amuka jAtio evI che ke jemAM janma pAmelA manuSyane jIvadayA vagerenA saMskAra gaLathuthImAMthI ja maLelAM hoya che. jAti e mAtRpakSa hovAthI mAtAonAM saMskAra uttama hoya te garbhAzayamAM rahelA bALaka upara paNa tene prabhAva paDayA vinA raheto nathI. laghuvayamAM bALakomAM je saMskAra mAtAo reDI zake che tevA koI reDI zake nahi. bALakane nAnapaNamAM zikSake pAse bhaNAvavAmAM Ave che! paNa zikSako ApI ApIne zuM ApI zake? zikSaNa Ape, paNa je jAtanA saMskAra bALakamAM mAtAe reDI zake tevA saMskAra zikSake paNa reDI zake nahi. A kALanAM zikSakomAM vAstavika dhArmika daSTivALA zikSake ghaNA ochA che. ekalI AlokapradhAna daSTivALA zikSake pAse lAMbI AzA rAkhI zakAya nahi. athavA ekalA pagAra sAme najara rAkhIne bhaNAvanArA zikSake te bhADutI jevA kahevAya. je ke badhA kaMI tevA hetA nathI paNa kALanI. viSamatAne lIdhe Aje moTA bhAganAonI mITa pitAnI svArthavRtti para ja maMDAyelI che. jyAre te kALanA zikSakomAM bALakanA Aleka aMgenI janahi paNa paraleka aMgenI paNa ciMtA hatI ane tevA zikSakanA hAthe bhaNataranI sAthe bALakanA jIvananuM ghaDatara paNa thaI zake. Aje Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhare 197 bhaNatara rahI gayuM che paNa jIvana ghaDatara nathI. vAstavamAM kharI jarUra te jIvana ghaDataranI che. bhaNelAmAM pApabhIrutA pahelI AvavI joIe. pApathI Darato rahe te ja khare paMDita che. bhaNyA pachI hAMziyArIthI pApa Acare te tenA jevo duniyAmAM bIje kaMI abhaNa nathI. Aje ame loke vihAramAM hoIe chIe tyAre rastAmAM sAme maLatA kheDUto tarata hAtha joDe. jyAre zaheramAM gaucarI vahoravA nimitte bahAra nIkaLyA hoIe tyAre sAme ghaNA bhaNelAo maLe, paNa temane sAmuM jovAnI phurasada hotI nathI. ghaNuM to ulaTuM moDhuM pheravI leze. have tame ja vicArI le ke AmAM bhaNelA kene gaNavA? ochuM bhaNelo hoya paNa saMskArI hoya te amAre kahevuM paDe ke e khUba bhaNele che. athavA teNe bhaNataranuM phaLa meLaveluM che. ghaNuM -bhaNIne bApane bApa kahetA paNa zaramAya te te bhaNatarane arthaze che? A bAbata aMgenuM dRSTAMta prakhyAta che. Ape paNa te dRSTAMta ghaNIvAra sAMbhaLeluM haze? dRSTAMta koI eka bhAI IgleMDamAMthI khUba bhaNane ahIM dezamAM pAchA AvelA. ahIM tAjamahela hoTala jevA keI jAhera sthAnamAM pote utaryA. ghaNA mitro temanA svAgata mATe tyAM ekatrita thayelA hatA. ghaNA varSe potAne dIkaro bhaNIne Avato hovAthI tenA pitA paNa putrane maLavA nimitte ahIM muMbaI AvelA, tenA pitA saurASTra ke gujarAtanA keI nAnA gAmaDAmAM rahetA, eTale temanI vezabhUSA gAmaDAMne anurUpa hatI. mAthe pAghaDI. lAMbI chALanuM keDIyuM ane nIce dhetiyuMA temane paheraveza hate. bhaNIne AvelA pelA bhAIne tene mitro pUchavA lAgyA. ke A badhA svAgata karavA AvelAmAM A Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 mane vijJAna vRddha keNa che? kaI gAmaDAMne rahevAsI lAge che. tyAM pelAe kahyuM, "This is my servent" A to mAre nokara che. vRddha aMgrejI bhaNelo hato nahi, paNa chokarAnA meDhAnA bhAva parathI samajI gayA ke ANe mane potAnA nokara tarIke oLakhAvyuM che. tyAM to teNe tarata ja bulaMda avAje badhAnI samakSa jAhera karyuM ke tame jenuM svAgata karavA AvyA che tene huM nokara nathI paNa bApa chuM. ghaNA varSe e paradezathI bhaNane Avato hovAthI huM paNa tene maLavA ahIM Avyo chuM paraMtu sago dIkaro hovA chatAM teNe je svarUpe tamArI samakSa mArI oLakhANa ApI che te parathI mane lAgyuM che ke e paradezamAMthI zikSaNa laIne bhale ahIM Avyo che paNa sarakAra tyAM mUkIne Avyo che. pachI te svAgata karavA AvelA mitroe paNa tene khUba upAlaMbha ApyuM ane kahyuM ke tane bApane bApa tarIke oLakhAvatA zarama AvI! A to ame tArA mitro hovAthI amAre paNa zaramAvavA jevuM thayuM. bhaNelA manuSyae to potAnA mAtApitA tarapha vizeSa namratA dAkhavavI joIe. abhaNa manuSyo paNa potAnA mAtApitAnA upakArane bhUlI jatAM nathI. te pachI bhaNelA kema bhUlI zake? paraMtu ApaNe vacamAM vivecana karI gayA tema Aje zikSaNa tarapha dhyAna devAya che paNa bALakonA saMskAra tarapha dhyAna devAtuM nathI tenI ja A badhI meMkANa che. saMskArane piSaNa Ape te ja kharu zikSaNa zikSaNa paNa manuSyane lIdhA vinA cAlatuM nathI. paraMtu kharuM zikSaNa kahevAya kene? vinaya, viveka, pApabhIrutA, mAtApitAnI sevA, deva gurunI bhakti-A-badhA saMskArene Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikharo 199 je piSaNa Ape te ja kharuM zikSaNa. zikSaNa jarUrI che. paNa apekSAe zikSaNa karatAMye saMskAra kiMmatI che. vyavahArika zikSaNa tame bALakone game teTaluM Apa paNa kharI jarUra dhArmika jJAnanI che. te ja zikSaNa ane saMskArane jIvanamAM sumeLa jAmaze. mAtA-pitA mAM saMskAra heya te chokarAone te saMskAra jarUra vArasAmAM maLe, dhanamAlanA vArasA karatAM paNa saMskAradhanane vArase ghaNe UMce che, paraMtu mAbApanA ja saMskAra je nabaLA hoya te bALakamAM sArA saMskAra kayAMthI AvavAnA che? tamArA bALakanA hita mATe paNa tamAre sudharavuM joIe ane jIvanamAM je nabaLA saMskAra heya tene kacarAnI jema phekI devA joIe. chokarAo Aje tamArI-mAbApanI AmanyA ane vinaya na jALavatA hoya to temAM ekale temane ja doSa nathI. bhege tamAre paNa doSa che. bALakomAM nAnapaNathI ja saMskAra reDyAM hota to Aje je pariNAma AvyuM che te na Avata. mAtAnI gAda eja bALakonI kharI nizALa bALaka tarapha mAtAnI lAgaNI aMtaranI hoya che. mAtA te bALakanI gaLathuthImAM ja amRta varSAvI zake. zikSake game teTaluM zikSaNa Ape paNa saMskAra reDavAnI bAbatamAM se zikSakanI garaja eka janetA sAre che. mAtAnI gAda e ja zarUAtamAM bALakanI kharI nizALa che. ATaluM sAMbhaLIne havethI bALakanA saMsakAra tarapha pUratuM lakSa Apaje. ekalA bhaNAvavAnA mehamAM paDIne dharmanA zubha saMskAranA lAbhathI temane vaMcita nahi rAkhatA sArI jAtimAM janma maLyAne meTAmAM moTo lAbha e che ke zarUAtathI ja jIvanamAM saMskAra sArA paDe che. bAkI te aMgene mada poSavAne heta nathI. . Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 manovijJAna tIvra mehanA udaye ekendriyapaNunI prApti jAtimada aMgenI bIjI gAthAmAM bhagavAna umAsvAti pharamAve che ke, naikAjjAtivizeSAnindriyanirvRttipUrva kAnsattvAH / karmavazAdracchantyatra kasya kAzAzvatA jAtiH // jIvAtmAo karmanA vazathI bhinna bhinna prakAranI IndrinI racanA pUrvaka judI judI jAtiomAM utpanna thAya che. have AmAM konI kaI jAti zAzvata jANavI?nAmakarmanI prakRtiomAM jAtinAma karmanI pAMcaprakRtio che. temAM ekendriya jAtinAma karma, beIndri jAti nAmakama, teIndriya jAti nAmakarma, caurindriya jAti nAmakarma, ane paMcendriya jAti nAmakarma. AmAM phakta paMcendriya jAtinAmakarmanI gaNanA zubha prakRtimAM che. bAkInI jAti nAmakarmanI cAre prakRtinI gaNanA azubhamAM che. eTale pApa prakRtimAM gaNanA che. jAti nAmakarmanAM udaye je game te eka jAtimAM utpanna thAya che. puNyanA udaye evo pacendriya jAtimAM utpanna thAya che. mehanIya karmane tIvra udayakALa vartato hoya ane jIvanamAM mahAbhayaMkara ajJAna vartatuM hoya ane azAtArUpa vedanIyakarma udayamAM AvyuM hoya tyAre ja jIve ekendriya jAtimAM utpanna thAya che. bhUSaNa, udyAna, vimAna ane vApikA vageremAM tIvra paNe mUchabhAvane poSanArA deve paNa ghaNI moTI saMkhyAmAM devanikAyamAMthI cavIne pRthvIkAyAdi ekendriya paryAyamAM utpanna thAya che. parigrahAdimAM mUbhAvane piSanArA ane Indriyone durupayeAga karanArA manuSya paNa bhavAMtaramAM ekendriyapaNuM athavA vikalendriyapaNuM prApta kare che. maLelI vastune sadupayoga karI jANavo emAMja kharI Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikharA 201 buddhimattA che. jyAM deva jevA deve paNa ekendriya jAtimAM cAlyA jAya che tyAM maDha karavA aMgenI vAta kayAM rahI ? ApaNe sau atyAre gaCja saMjJI poMcendriya manuSyapaNuM pAmelA chIe. paraMtu e vAta bhUlI nahi jatA ke A pa'cendriyapaNuM ApaNA mATe kaI bhavAbhavamAM rajIsTara thayelu nathI. mATe umAsvAti mahArAja lakhe che keAnA mATe kaI jAti zAzvata che? tame pAchA ema nahi mAnI letA ke A vaNika jAtimAM janma malye eTale sadA kALa mATe A jAtija tamArA mATe rajIsTara thayelI che. kSatriya ane vi jevI jAtimAM janma pAmIne paNa jo ghAra pApa AcaravAmAM Ave te bhavAMtaramA pharI pAche| manuSyabhavamA nakhara lAgavA paNa dula bha che. sArI jAtimAM janma pAmIne khUba sArA kAryAM kare ane evA zubha kAryAM karo ke jenI suvAsathI jIvana maghamaghAyamAna ane. deve, nArakA saMjJI paMcendriyapaNu pAmelAM che. tiya cAmA paNa ghaNAM saMjJI pacendriya che, puNyanA uce jIvane IndriyAnI pUrNatA prApta thAya che, paNa te badhAmAM manuSyabhavamA je saMjJI paMcendriyapaNuM prApta thAya tenI kharI durlabhatA che. uttama jAtimAM manuSyabhava pAmIne paNa te a MgenA mada nahI karavA joIe e vAta upara ApaNe lakhANadhI vivecana karI gayA. dRSTAMta ATha madamAM pahele jAtimada che. pUrvabhavamAM hirakezI munie jAti aMgenA madya karyAM hatA, hirakezI muni pU bhavamA kANu hatA ane temaNe jAti aMgenA maDha kai rIte karyAM hatA, tyAramAda temane rikezI tarIkenA bhavamAM kevI Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 mane vijJAna hIna jAtimAM utpanna thavuM paDayuM che, te AkhIye ghaTanA: viratArathI varNavAmAM Ave che. pUrvakALamAM zaMkha nAme eka rAjA hatA. teo mathurAnagarInAM rAjavI hatA. guru bhagavaMtane suga maLI jatAM zaMkharAjAe cAritra aMgIkAra karyuM. anukrame gItArtha thayA. vihAra karatAM karatAM ekavAra zaMkharAjarSi hastinApura nAme nagaramAM padhAryA. bahAra udyAnamAM samavasaryA che. madhyAha kALanA samaye rAjarSi bhikSA nimitte zaheramAM praveza kare che. paNa mAga nahi jANavAthI temaNe somadeva nAmeM brAhmaNane gRhasthAnAM ghara taraphane mArga puchaye. A somadeva e ja harikezIne jIva che. e nagaramAM amuka eka evI zerI hatI ke je zerIne mArga unALAnA tApathI tapelA leDhAnI jema atyaMta uNa rahete ! te zerImAM kaI paNa manuSya ughADA page cAlI zakatA nahi! upadezamALAnI TIkAmAM te tyAM sudhInI vAta. Ave che ke e mArga keI vyaMtarathI adhiSThitahate. ajANe mANasa te zerImAM cAle che te tarata ja bhuMjAtA caNAnI jema uchaLIne mRtyune pAmI jato. Aje paNa zaheramAM DAmaranA rastA evA tapI jAya che ke baporanA samaye paga na. mUkI zakAya. somadeva zaMkhamaharSine te zerIne rasto cIdhI de che. muni taraphanA dveSathI teNe manamAM vicAra karyo ke A sAdhu bhale A mArgamAM jaIne baLI mare ! mane DIvAra kautuka jovA maLaze. muni paNa te ja mArge cAlyA? muni bhagavaMtanA pAdasparzanA koI alaukika prabhAvathI te mArga jaLa karatAM paNa vadhAre zItaLa thaI gaye. dhIme dhIme IsamitinA pAlanapUrvaka munine e rastethI zAMtithI pasAra thaI jatA joIne puhitanAM manamAM Azcaryane kaI pAra na Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM AThe zikhA 203: rahyo. A muni Aga jevA bhaDabhaDatA rastA parathI kaI rIte. AgaLa dhapI rahyA che tenI khAtrI karavA purAhita pAtAnA gharamAMthI bahAra nIkaLIne te zerImAM dAkhala thaye|. zerInA mAnA himanA jevA zItaLa spaza joIne purohita manamAM atyaMta vismayane pAmI gayA, eTaluM ja nahIM paNa muni. tarapha tene manamAM atyaMta pUjyabhAva pedA thAya che, aheA ! A muninI tapazaktinA keTalA badhA prabhAva cheH ke je tapazaktinA prabhAve A agni jevA uSNa mArga paNa amRtarasathI chaMTAyA hAya tevA zItaLa banI gayA ! A mahAtmA cokkasa . koI mahAna prabhAvazALI puruSa che. pazcAttApa ane pratrajyA tyArabAda purAhitane pAtAnI jAta upara tiraskAra chUTe che, arara! meM pApIe A kevuM mahAbhayaMkara pApa AcayuM ! AvA mahApuruSane meM 'dhe raste caDAvI dIdhA ! A pramANe pazcAttApa karatA te vipra muninAM pagamAM paDI jAya che. muni teA taddana samatAbhAvI hatA. munie leza paNa kApa karyAM nahi ! tenI upara karUNA ANIne munie tene sAdhanA upadeza karyAM pureAhite paNa pratibeAdha pAmIne te ja zakhamahiSa nA varadahaste pravrajyA aMgIkAra karI. dIkSA aMgIkAra karyAM pachI te nirdoSapaNe cAritranu pAlana kare che. paraMtu mULa brAhmaNa jAtimAM janma thaelA heAvAthI tenA manamAM jAti aMgenA mada AvI jAya . che. pUrvAvasthAmAM huM' brAhmaNa hatA. brAhmaNa dharmImAM keTalI badhI pavitratA. tevI pavitratA A mAga mAM nathI. A mAga mAM te snAnavidhinA paNa niSedha che. A rIte manamAM jAti aMgene. mada AvI jAya che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 manovijJAna abhimAna surApAna mada jItave! e sahelI vAta nathI. zAstrakAra pharamAve che ke madonmatta gajendranI jema prANIone mada jItave! mahA duSkara che. cAra kaSAya cAre gatinA jIvAmAM heAya che chatAM zAstroe temAM taratamatA darzAvI che. nArakeAmAM krodha kaSAyanI mAtrA adhika heAya che. deveAmAM lAbha kaSAyanI mAtrA adhika hAya che. tiya cAmAM mAyA adhika hoya che ane manuSyAmAM mAna adhika heAya che. mAnavImAM mAnanI bhUkha eTalI badhI hAya che ke jarAka koI mAna Ape eTale mADhu malakAI jAya ane jarAka koI apamAna kare eTale me paDI jAya ! jIvanamAM ahu mAnanI bhUkha nahi rAkhavI. yAgIo mAna apamAna annene sama gaNatA hAya che ane teA ja teo jIvanamAM anupamazAMti anubhavatA heAya che. mahApuruSoe spaSTa pharamAvyu che ke abhimAna e eka prakAranu surApAna che, dArUDiyAmAM unmAda hoya tema abhimAnImAM ahaMkAra hoya athavA khATa! huMkAra hAya, khasa duniyAmAM huM eka ja chuM, mArA jevA bIjo koNa che ? duryodhana ane rAjA rAvaNano huMkAra AvA hatA, paNa tevA mahAbaLavAna kahevAtA paNa A dharatI parathI AthamI gayA teA pachI A kALanA pAmara manuSyA kayA hisAbe jIvanamAM ahukAra poSatA haze? jAtimadane lIdhe hIna jAtimAM thayelA janma sAmadeva muni chelle jAtimadanI AlecanA karyAM vagara mRtyune pAmIne devaleAkamAM devapaNe utpanna thayA. devabhavanu AyuSya pUru thatAM tyAMthI AvIne gaMgA nadInA taTa upara - alakATa nAmanA caMDALane ghera temane janma levA paDayA. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhare 205: pUrvabhavamAM jAtimada karIne nIcagotra karma upArjana kareluM eTale paMcendriya jAti nAmakarmane udaye bhale paMcendriyapaNa pAmyA paNa nIcagotra karmanA udayehalakI jAtimAM temane janma thaye. uccagotra ane nIcatra A gotrakarmanI be uttara prakRti che. pUrve ucca gotra bAMdhela hoya te sArI jAtimAM janma maLe che. svalAdyA, paraniMdA ane mada karavA vaDe karIne nIcatra karma upArjana kareluM hoya te paMcendriya jAti nAma-karmanA udaye bhale pAMce IndriyanI pUrNatAne pAme paNa janma hIna jAtimAM thAya che. pUrve upArjana kareluM karma pitAne prabhAva batAvyA vinA rahe nahi. badhI bAjuthI zabhane udayakALa to keIkane ja hoya che. amuka zubha prakRtiene udayakALa vartAte hoya te bIjI bAju amuka azubhane paNa bhege udaya cAlatuM hoya! eTale harikezI jevA pUrvabhavanI apekSAe saMyamadhara mahAtmAne paNa halakI jAtimAM janma levo paDyo. kamane kayAM keInI zarama che! harikezI garbhAzayamAM hatA tyAre temanI mAtAe lIlAraMgano AMbe svapnamAM joyelo eTale temanuM nAma harikezIbaLa pADavAmAM AvyuM ! nAnapaNamAM harikezI jarA khUba tophAnI hatA. vasaMtotsavamAM ekavAra bALakanI sAthe krIDA karatAM bIjA bALakonI temaNe tarjanA karI eTale badhA bALakoe maLIne temane potAnA maMDaLamAMthI hAMkI kADhyA ! sadaguNathI sukha ane durguNathI duHkha eTalAmAM eka sarSa nIkaLe. te jherI hovAthI badhA. lakoe maLIne te sarvane mArI nAkhe. teTalAmAM vaLI eka bIje sarpa nIkaLe. tene paNa leke mAravA taiyAra thayA, paNa eTalAmAM tyAM beThelA vRddhoe kahyuM ke A sarpane tame zA. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 manovijJAna mATe mAre che? A sapakeIne viSabAdhA kare tevuM nathI. kAraNa ke te nirviSa che- viSa vagarane che. eTale ke tene vadha karyo. harikezI pUrvanAM ArAdhaka ane haLukamI hovAthI - A drazya joIne vicAre che ke A jIva potAnA kAmathI du:khI thAya che. huM tophAnI hovAthI mArA mitroe pitAnA sarkala mAMthI mArI hakAlapaTTI karI temAM keIne doSa nathI. jIve udayamAM AvelA potAnA karmo bhegavI levAnA che. temAM bIjA kaI para AkAza zA mATe karavo joIe. sukha duHkhanuM mULa kAraNa potAno AtmA che, saguNanAM samudAyathI A jIva sukhI thAya che ane durguNathI du:khI thAya che. jherIlA nAgane lokoe mArI nAkhyo. paNa bIjA sapane na mAryo, kAraNa ke te nirviSa hato ! tema A jagatamAM paNa viSayarUpa kAtila jheravALA manuSya ja mRtyune pAme che. jeo saMyamI che ane viSayarUpa viSathI rahita che teo dhanyavAdane pAtra che. A pramANe ciMtavatA harikezInA aMdaranA cakSu ughaDI jAya che ane janmAMtaranA bhAvene jaNAvanArUM jAtismaraNa jJAna utpanna thAya che. potAnA pUrvabhavane spaSTatayA jJAnarUpI darpaNamAM temaNe joI lIdhuM ane vicAre che ke pUrvabhavamAM semadevanA bhavamAM cAritranuM pAlana karyuM paNa jAtimada karavAthI mAro janma halakI jAtimAM thayela che. have A bhavamAM niraticArapaNe cAritranuM pAlana karIne adhUrI rahelI sAdhanA mATe purI karI levI che. pUrvanI ArAdhanA A bhavamAM jarUra kAma lAge eTalAmAM harikezIne keI mahAna gurune bheTo thAya che. ane guru bhagavaMtanA zrImukhethI jinavANI sAMbhaLIne harikezI cAritra aMgIkAra kare che. virAdhanA virAdhanAnuM phaLa Ape te Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhara 207 ArAdhanA ArAdhanAnuM phaLa Ape che. pUrve cAritradharmanI virAdhanA karelI eTale caMDAine tyAM janma levo paDe ane ArAdhanA paNa karelI eTale nabaLI jAtimAM janmelAM hovA chatAM tarata cAritra udayamAM AvI gayuM ! tame badhA ucca -jAtimAM janmelA to A vAta sAMbhaLIne AbhA ja banI gayA lAge che. tapane apUrva prabhAva cAritra aMgIkAra karyA pachI harikeza muni chaThTha-aDramAdi ugra tapa tape che. tapa evuM ugra tape che ke tapanA prabhAve devo paNa temanuM sAMnidhya karavA lAgyA ! vihAra karatAM vArANasI nagarInAM tiMduka vanamAM siMdukyakSanA maMdiramAM kAryotsarga dhyAnamAM mAsakSamaNanuM tapa karIne sthita rahyA che.ane yakSa paNa te mahAmuninA tapanA prabhAvathI raMjita thaIne mahAmuninI upAsanA karavA lAgyA. have vicArI juo tapanA prabhAvathI yakSa paNa jyAre maharSine parama upAsaka banI gaye. A tapano prabhAva jevote che? sagA dIkarA Aje tamArI sevA karatA nathI. jyAre A yakSa sevAmAM khaDe page UbhuM rahe che, have AmAM ekAMte jAti ke kuLanI kayAM pradhAnatA rahI duniyAmAM kharI pratiSThA guNanI che-saMyamadhara banelAM harikezI muninI bhUmikA chaThThA sAtamA guNaThANAnI che. chaThuM sAtame guNaThANe nIca gAtra udayamAM rahetuM nathI. pU. vIravijayajI mahArAje pUjAnI DhALamAM A ghaTanA aMge ghaNI suMdara zailImAM ullekha karyo che. harikezI caMDaLe jAyA, saMyadhara munirAyA re, nIcatra udayethI palAyA, uMca kuLe zruta gAyA re akSatapUjA godhumakerI nIcagotra vikherI re" Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 mane vijJAna harikezI saMyamadhara banyA eTale nIcegotra udayamAM na rahyuM ane zAstromAM chaThThA sAtamAM guNasthAnake rahelAM munibhagavaMtane uccagotranA udayavALA kahyAM che. AgaLa jatAM harikezI muninAM jIvanamAM eka anokhI ghaTanA bane che, vANArasI nagarInA rAjAnI putrI subhadrA pUjAnI sAmagrI laIne potAnI sakhIonI sAthe yakSarAjanI pUjA karavA nimitte tiMduyakSanAM caityamAM AvI. ajJAnane lIdhe rAjakanyAe muninI karelI ghera AzAtanA caityamAM kAryotsarga dhyAnamAM UbhelA munine joIne te rAjakanyA muninI helanA kare che : are! A preta je ahIM keNa Ubhe che? sakhIone kahe che AnI kAyA te juo ekalA maLathI malina banelI che, muni samakSa joIne te rAjakanyA zuM zuM kare che. munio dravya (pANIthI snAna karanArA hotA nathI. brahmacaryarUpI bhAvanAna karanArA hoya che. rAjakanyA subhadrA muni padanA svarUpa aMgenA jJAnathI tadana ajJAna che. eTale ghora AzAtanAnuM pApa teNe vahArI lIdhuM. tyAM te yakSa ekadama kopAyamAna thaI jAya che. are ! A rAjakanyA ghora duSkarma karanArI che. sura ane asurathI vaMditA evA tapasvI mahAmuninI ANe AzAtanA karI che. tethI karIne avajJAnuM phaLa Ane taratamAM ja batAvI. ApuM ane yakSa teNInA zarIramAM praveza kare che.. vaLagADa vaLagatA zarIranI je hAlata thAya tevI hAlatamAM rAja kanyA mUkAI jAya che. te zarIra upara kAbU gumAvI nAMkhe che. ane jorajorathI bakavATa zarU karI de che. tenI sAthe AvelI Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikharo 209 sakhIo ekadama gabharAI gaI. amuka rAjyanA sevako paNa sAthe hatA, teo subhadrAne tenA mAtA pitA pAse pAchI laI AvyA? putrInI A dazA joI putrI taraphatA snehane lIdhe rAjA aneka dhavaMtarI vaidyone bolAvIne tenA zarIranI cikitsA karAve che. paraMtu temAM kAMI sArI lAgI nahi. pachI maMtravidyAnA jANakAra mAMtrikane bolAvavAmAM AvyA. aneka prayogo karAvavAmAM AvyA, paNa kaMI phera paDaye nahi. pachI rAjAnI paNa mati muMjhAI gaI. rAjA vicAre che ke have Ane mULa svarUpamAM lAvavA zuM upAya karavA? Ane kevA prakAranA azubhane udayakALa jAge che? saM tene saMtApanArA zAtA kayAMthI pAme? pachI yakSe pratyakSa thaIne parakAyamAM praveza karIne je ghaTanA banI gayelI te aMgene ghaTapheTa karyo ane rAjAne kahyuM rAjana? A tamArI putrIe mahAtapasvI evA munine upahAsa karyo che, huM te mahAmunine parama upAsaka chuM meM ja A tArI putrIne gAMDI karI che. jenI huM upAsanA karuM tenI koI helanA kare te huM kema joI zakuM? muni bhagavaMta prati yakSane aMtaramAM keTalo badho pUjyabhAva che. nahi to A rAjakanyA yakSanI pUjA karavA AvelI hatI. chatAM muninAM upahAsane yakSa sahana na karI zake. mAnavI abhimAnamAM AvI jaIne na karavAnuM karI bese che. Aje paNa keTalAka AzAtanAnuM pApa vaherI letAM hoya che. sAmAnya mANasanI niMdA e paNa pApa che te muni bhagavaMtanI niMdA karavIemahApApa che, evA pApakarmathI keTalIkavAra karmaevA baMdhAI jAya che ke je bhavobhavamAM 14 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 manovijJAna na chUTe. saMtane saMtApanArAM zAtA kayAMthI pAmavAnA che? AgaLa vadhIne yakSa kahe che have A kanyAne te ja munine jo ApI devAmAM Ave te ja tenI A du:khamAMthI mukti thaze. e sivAya bIje kaI duHkhamuktine upAya nathI. yakSe A je zarata mUkI te phakta rAjakanyAnA rUpa aMgenA madane utAravA mATe hatI. bAkI yakSa sArI rIte jANato hato ke muni bhagavaMta koI kALe kanyAne grahaNa karavAnA nathI ! rAjAe yakSanI vAta kabUla rAkhI pitAnI putrI rAjAne khUba ja priya hovAthI rAjAnI IcchA tene kaI paNa bhege duHkhamAMthI mukti apAvavAnI hatI. kanyA jIvatI haze to kayAreka teNInuM mukha jovA maLaze. rAjAe cakSanuM vacana aMgIkAra karyuM. eTale rAjakanyAcaMdrakaLAnI jema pharI pAchI potAnA mULa svarUpane pAmI gaI. jagatane jemAM meha temAM muni nimeha rAjAnI AjJAthI te rAjakanyA parivAra sahita yakSanA tyamAM muni bhagavaMtanI samIpe pahoMcI jAya che. munine praNAma karIne kahe che he maharSi! ApanA hAthavaDe Apa mArA hAthane grahaNa kare! Apa mArI sAthe pANigrahaNa kare. huM ApanI samakSa svayaMvarA thaIne AvI chuM. pratyuttaramAM muni kahe che he bhadre ! munio kanaka-kAMtAnA saMgathI rahita hoya che. niHsaMgatA eja munipaNAnuM kharUM bhUSaNa che. munibhagavaMte strInAM zarIrane sparza paNa karanArA hotA nathI, te pachI temanI sAthe pANigrahaNa karavAnI to vAta ja kyAM karavAnI rahI! keTalI munibhagavaMtanI nispRhatA che. AkhA jagatane jemAM meha temAM muni nirmoha. A kAMI ramata vAta nathI. ATha karmamAM bhAremAM bhAre mehanIya karma che. AthI ja tene jItI lenArAM munibhagavaMtane ja zAstrakAree merUsamadhIra ane Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhare 211 sAgarasama gaMbhIra kahyA che. meharUpI samudra pAra karI gaelAM muni strIrUpI nadImAM te DUbe ja zenAM ? jJAnadraSTinAM baLe mehane jItI zakAya che. mehabhAvane jyAM kSaya hoya athavA chevaTe upazama athavA kSapazama thayela hoya tene ja sAcI jJAnadazA kahevAmAM Ave che. bAkI jJAnanA nAme badhI bhramaNA samajavAnI che. sAtamI narakapRthvInI vedanAnI vAta sAMbhaLIe tyAre ApaNane e keTalI bhayaMkaralAge? te karatAM paNa jJAnInI daSTimAM jagatanI mohanI bhayaMkara che. kAraNa ke naraka vedanAne e mehanI ja apAve che, paraMtu e mohanIne je deva, guru ane dharma tarapha vALI levAmAM Ave te beDo pAra lagAvI de, jagatanAM kaI padArthomAM tIvrapaNe mehane piSa nahi. kAraNa ke meLavo che ApaNe mokSa ane piSa che meha! kayAMthI meLa maLavAne che? padArtha mAtramAM anAsakti bhAva keLave eTale keme kame meha chUTate jaze. mehanA baMdhanathI mukta thavuM tenuM nAma ja mekSa che. nirmohIne keI ISTa vastune viga thaI jatAM paNa manamAM parama zAMti hoya che, jyAre mahadazAvALAne evA samaye AkaMdana karavuM paDe che. jagatanA sau sukhane jhaMkhe che? paNa mArga pakaDa che duHkhane. jJAnI pharamAve che meha mUke eTale duHkha che ja nahi. paisA parane meha chUTe te tene sanamArge vyaya karI zakAya. zarIraparane meha chUTe te zarIrathI tapazcaryA ane paropakArAdinAM kAryo karI zakAya. temaja vrata paccakhANudimAM paNa utsAhathI pravatI zakAya? ghaTamAM samyagUjJAnanI jyota pragaTe te meharUpI aMdhakAra tatakSaNamAM vikharAI jAya. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 mane vijJAna muni saMgathI nilepa hoya have ApaNe pharI pAchA mULa vAta upara AvI jaIe. harikezI munie rAjakanyA subhadrAne chelle kahyuM ke munio. saMgamAtrathI nirlepa hoya che eTale pANigrahaNanI vAta sAthe mAre koI paNa levAdevA nathI. yakSane paNa e vAta te. khyAlamAM ja hatI. eTale pachI bIjI rIte te kanyAnI viTaMbaNA karIne yakSe tene tyAMthI ravAnA karI dIdhI. yakSane khAtrI thaI gaI ke havethI A rAjakanyA koI kALe koI muninI AzAtanA nahi kare. ATalI sajAmAM to Ane ghaNe bodhapATha maLI gayo che. rAjakanyA tyAMthI potAnA pitAnI pAse Ave che. banI. gayelI AkhIye ghaTanA potAnA pitAne kahI saMbhaLAve che. te samaye rAjAnI samIpe rudradeva nAme purohita beThele te purohite rAjAne kahyuM ke rAjan ! A kanyA RSipatnI thaelI che. je ke maharSi vere e paraNuM nathI, paNa vAgU dAnathI aSine apAelI che. Ane have tamAre brAhmaNane ja ApavI paDaze. trASie jeno tyAga karyo te kanyAne brAhmaNane ApavI evuM veda vacana che. "rAjA, vAjA ne vAMdarA-rAjA pahitanA vacanathI bheLavAI gayo ane teNe te kanyAne rudradeva purohitane ja arpaNa karI. purohitane rAjakanyA maLatA AnaMdane pAra na rahyo. eMThavADa maLI jAya te kutarAne keTalo badho AnaMda thaI jAya tema zudra mANasa asAra vastane pAmIne paNa AnaMdita banI jAya che. pachI te purohita tenI sAthe harSathI bhega bhogavavA lAge. ekavAra rudradeva brAhmaNa yajJa samAraMbha je che. temAM subhadrAne teNe yajJa patnI banAvI. yajJa patnI banAvI tene artha e ke yajJanI amuka kiyA banne sAthe maLIne kare! yajJamaMDapamAM Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikharo 213 ghaNAM brAhmaNe ekatrita thayelAM hatAM. kuzala yAjJika yajJa vidhi karavA lAgyAM ane ekatrita thayelAM brAhmaNane jamADavA mATe puSkaLa pramANamAM bhejanasAmagrI banAvavAmAM AvI che. te ja samaye harikezI muni ke jemanI mAsakSamaNanI tapazcaryA pUrNa thaelI che, eTale nirdoSa AhAra, pANInI gaveSaNa karavA nimatte te ja yajJamaMDapamAM dAkhala thayAM. munine jotAM ja jAti aMgenA madathI madonmatta banelAM brAhmaNo munine tiraskAra kare che ane mukhamAMthI vacane evA uccAre che ? are! A maLathI malina gAtravALe, niMdyazane dhAraNa karanAra, yajJamaMDapane malina karavA keNa A bAju AvI rahyo che? te vakhate yajJamaMDapanI samIpamAM AvelAM harikezI munie to nirdoSa bhikSAnI brAhmaNa pAse yAcanA karI! te sAMbhaLIne brAhmaNoe kahyuM ke yajJamaMDapamAM taiyAra kareluM A anna pavitramAM pavitra che. zudra karatAM paNa adhama evA tane A ane kema apAya? A ane je brAhmaNone jamADavAmAM Ave te sahastragaNuM puNya thAya ane tArA jevAne je ApI devAmAM Ave te rAkhamAM ghI DhaLavA jevuM thAya. basa madonmatta paNuM Ane kahevAmAM Ave che. A bicArAone leza paNa mArgamAM sthita mahApuruSanI egyatAnI pichANa nathI. ghora ajJAnane lIdhe mahAvratadhArI mahAmuninI helanA karI rahyA che. AgaLa vadhIne munine kahe che tuM ahIMthI cAlyA ja. ahIM zA mATe Ubhe che? muninI A pramANe helanA thatI joIne hiMdukyakSa pharI muninAM zarIramAM praveza karIne brAhmaNone kahe che. tame mane pUche che ke tuM keNa che? sAMbhaLe, huM mArI tamane oLakhANa ApuM. huM zramaNa tapasvI sava sAvadya vyApArathI viramela, ahiMsA, satya brahmacaryAdi mahAvratane dhAraNa karanAre, parigrahAdine tyAgI jaina zramaNa nigraMtha chuM. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 manovijJAna huM ahIM keI bIjI AzAe AvyA nathI. phakta nirdoSa bhikSAnI gaveSaNa nimitte huM ahiM AveluM chuM. tame e tamArA mATe janasAmagrI taiyAra karI che. tamArA bhAgyathI ja huM tamArA yajJamaMDapamAM AveluM chuM ane mahAvratadhArI hovAthI huM supAtra chuM, mATe tamAre mahAna puNya upArjana karavuM hoya te supAtre dAna karo! | muninAM zarIramAM dAkhala thaelAM yakSe A svarUpe muninI oLakhANa karAvI, chata brAhmaNo na samajyA. yakSe tyAM sudhI kaheluM ke A muni jakharA supAtra che. hiMsA asatyAdinuM AcaraNa karanArAM kharA supAtra nathI. tyAM te pilA brAhmaNa munine mAravA taiyAra thayA ane lAkaDI ane muSTi vaDe muninAM zarIra upara ekadama prahAra karavA lAgyA! pachI to kapAyamAna thaelA yakSe paNa badhAnI khabara laI lIdhI ane zarIranAM sAMdhA evA zithila karI nAMkhyA che. badhA jamIna para DhaLI paDayAcAre tarapha kelAhala macI gaye. ghaNA manuSya tyAM ekaThAM thaI gayA. kelAhala sAMbhaLIne rAjakanyA subhadrA paNa tarata ja gharamAMthI bahAra AvI. rAjakanyAe munine joyAM ke tarata oLakhI lIdhAM ane e ekadama bhayabhIta banI gaI. tyAM UbhelAM brAhmaNone rAjakanyAe kahyuM are! A munine zuM tame eALakhe che? A to mahAna tapasvI ane hiMduka yakSathI paNa pUjAtA prabhAvazALI mahAmuni che. A munine je herAna karyA te tame badhAM yamamaMdire pahoMcI jaze. A mahAmuninI AzAtanA karyA aMgenA kaTuka phaLa mAre hamaNAM tAjetaramAM ja bhegavavA paDayAM che. tyArabAda svayaMvara thaIne huM A muninI samIpe gayelI chatAM emaNe mArA saMganI leza IcchA karI nathI. e pitAnA dhyAnathI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanA ATha zikharo 215 calita thayA nathI mATe A mahAmunine te dhanya che ane ApaNA sau mATe koDAnakoDa vaMdanAne pAtra che. A rIte stavanA karatI subhadrA mahAmuninAM caraNamAM paDI jAya che. ane vinave che. prabhu ! Apa to karUNAnA sAgara che. A ajJAnajanee karelAM aparAdhane kSamA kare ! muni bhagavate pratyuttaramAM kahyuMH munio kaI paNa upara kopa karatAM ja nathI. kAraNa ke kodha e to mahA anarthakArI che. pUrva kreDa varSathI ugrapaNe tapane tapanAre AtmA mAtra be ghaDI krodhane AdhIna bane te teTalAM varSo sudhInAM tapanAM phaLane hArI jAya che. mATe sAdhune kepa karo egya nathI. A badhA upara yakSe kepa karyo che. mATe yakSane prasanna kare ! muni bhagavaMtane sau keIpara paDelo ajaba prabhAva | muninA kahevAthI brAhmaNoe yakSane saMtuSTa karyo. eTale sarva brAhmaNo sAjA thaI gayA. pachI teo yajJakArya cheDI daIne muninAM pagamAM paDayA ane zuddha annavaDe munine paDilAvyA. te vakhate tyAM paMcadivya pragaTa thatAM saunaiyAnI vRSTi thaI. te joI sarva tyAM vismita hRdayavALAM banI gayA. ane muninAM tapanA prabhAva aMgenI sau anumodanA karavA lAgyAH are! A harikezI caMDALanA putra havA. chatAM temane prabhAva keTale che! emanAM tapanA prabhAva aMgenuM ApaNane spaSTa darzana thayuM che. AmAM to tapanI ja vizeSatA che ! jAti aMgenI koI vizeSatA AmAM rahI nathI. A tapasvI muninuM deve sAMnidhya kare che. jAtinuM ja vizeSapaNuM hoya te ApaNe brAhmaNa hovA chatAM devatAo kema sAMnidhya na kare ! mATe duniyAmAM guNanI ja pUjA thAya che. nirguNane Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 manovijJAna kaNa bhaje ? brAhmaNonAM A rItanAM uddagAro parathI temanAM hRdayanuM parivartana jANIne muni temane pratibaMdha karavA kahe che. dharma ekale bAhya zuddhimAM ja nathI, paNa dharma AtyaMtara zuddhimAM che. kamarUpI AtyaMtara maLane nAza karavAthI AtyaMtara zuddhi thAya che. jaLasnAna vaDe AtyaMtara zuddhi thatI nathI. mahAbhAratamAM paNa A bAbata aMge spaSTa vidhAna che ke, samAtAnadI saMyamatoyapUrNA satyAvahA zIlataTA dayAmi / tatrAbhiSekaM kuru pAMDuputra ! na vAriNA zudhyati cAMtarAtmA // samatArUpI nadI je saMyamarUpa jaLathI bharelI che, satyanA pravAhamAM je vahenArI che, zIlarUpI jene taTa che ane karUNArUpI jemAM taraMge che evI samatArUpI nadImAM he! pAMDuputra yudhiSThira ! tuM snAna kara ! jaLavaDe snAna karavAthI aMtarAtmAnI zuddhi thatI nathI. A rItane upadeza zrIkRSNa mahAbhAratamAM dharmarAja yudhiSThirane karela che. yajJanuM vAstavika svarupa muni AgaLa vadhIne kahe che ke tame je A yajJa mAMDele che temAM ghaNAM jIvenI virAdhanA hevAthI te niravadya nathI paNa sAvadya che. pachI tyAM ekatrita thaelAM yAjJike tarata munine pUche che ane te aMgene ullekha zrI uttarAdhyayana sUtranAM bAramAM adhyayanamAM A rIte karAele che. kahaM care mikkhu vayaM yajAmA pAvAI kammAI pollayAmA / he bhikSa ! ame kaI rIte yajJa karIe ane yajJa vidhimAM ame kaI rIte pravatie ke jethI amArA pApa karmone nAza thaI jAya. he muni! Apa amane te aMgenI vidhi kaho. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhara 217 jijJAsA bhAvathI A rIte pUchanArAM brAhmaNe upara munine apUrva prabhAva paDe che. nabaLAM kuLamAM janmelAM harikezI munie paNa saMyama aMgIkAra karyA pachI kevI apUrva sAdhanA karI haze? nahi to yAjJika upara temane ATale badhe prabhAva paDe zene ? muni yAjJikanI jijJAsA jANIne zuddha evA bhAvayajJanuM svarUpa varNavatA kahe che. jIva eja yajJa kuMDa che. ugrapaNe je tapa AcaravuM te agnirUpa che ane temAM mana vacana, kAyArUpI kaDachI vaDe jJAnane dhyAnarUpI ghI homAtAM athavA cAritradharmanAM zubha vyApAra rUpa ghI homAtA te tArUpI agni pradIpta bane che. pradIpta banela tArUpI agni ATha karmarUpI bhAva Idhanane takSaNamAM bALIne bhasmIbhUta karI nAMkhe che ane te ja vAstavika bhAvayajJa che. bhAvasnAnathI kevaLajJAna A pramANe yajJanuM svarUpa jANune brAhmaNe snAnanuM svarUpa pUche che. ane muni pratyuttaramAM kahe che. dharmarUpI draha che ane brahmacaryarUpI zAMti tIrtha che. draha eTale nirmaLa jaLathI bharelo kuMDa Adhunika bhASAmAM jene heja kahevAmAM Ave che. ahIM dharmarUpI draha ke je ahiMsA, saMyamarUpI jaLathI chalochala bhareluM che ane brahmacarya ke jene zAMti tIrthanI upamA che. mithyAtvarUpI kAlimAMthI rahita ane cittanI prasannatArUpa sArI lezyAvALuM te draha zAMtirUpI tIrtha che. AtmAnI zuddhi mATe draha ane tIrtha AvA svarUpavALA hoya che. emAM snAna karavuM eja mahAsnAna che. A rItanA bhAvasnAnathI samagra karmamaLa dUra thAya che ane jIva kevalajJAnane pAmI paraMparAe muktirUpI maMgaLa sthAnane prApta kare che. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 manovijJAna ghaNA ane pratibodha A pramANe muninI dharmadezanAM sAMbhaLIne badhA brAhmaNa pratibaMdhane pAmI samyakRdharmane aMgIkAra kare che. bIjA paNa ghaNAM manuSya pratibaMdhane pAme che. rAjA paNa e samaye tyAM Avela hatuM. teNe paNa supAtra dAnanI bhUri bhUri anumodana karI. A rIte harikezI muninAM tapa, tyAga ane cAritra dharmanAM prabhAvathI ghaNA ja dharmane raste caDI gayAM. dhanya ho ! AvA tapasvI muni puMgane! ApaNAM koDonukoDa vaMdana ho AvA munibhagavaMtanAM caraNAraviMdamAM! harikezI muni zuddha saMyama mArgane ArAdhI prAMte kevalajJAnane pAmI mokSapadane pAmyA che. | sarva jIva che siddha sama jAtimada uparanAM vivecanamAM ApaNe laMbANathI chaNAvaTa karI che. emAthI khAsa vastue yAda rAkhI levAnI ke koI mATe koI paNa jAti zAzvata nathI. tatva daSTie koI paNa AtmAomAM ucca ke nIcapaNune bheda nathI. zuddha nizcayanayanI daSTie sarve AtmAo siddha samAna che. ucca ke nIca aMgenA bheda che te te karmodaya janita che! mATe nabaLI jAtimAM kaI jamelAM hoya te temanI tarapha manamAM leza paNa tiraskAra ANa nahi. nabaLI jAtimAM janmelA paNa keTalIkavAra harikezInI jema kAma kADhI jAya che ane tevI nabaLI jAtimAM ApaNo AtmA paNa anaMtIvAra janmelo che ane keNa jANe keTalIvAra hajI ApaNe janmavuM paDaze ! garva gaLe te jJAna maLe garvarUpI girirAjanA je ATha zikhare che temAMthI A. eka zikhara hajI to ApaNe mAMDa sara karI zakyA, eTale ke Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhara 219 pahelA jAtimada uparanuM laMbANathI vivecana pUruM karyuM.zikhara sara karyuM tyAre ja kahevAya ke jyAre ATaluM vivecana sAMbhaLyA pachI jAti aMgenuM mada chUTI jAya. madanA je ATha prakAra che te ja garvarUpI girirAjanA ATha zikhare che jema upAdhyAya, zrI yazovijayajI mahArAje pharamAvyuM che tema "ATha zikhara girirAja ke. ThAme vimalAleka, te prakAza sukha kayuM lahe, viSama mAna valoka" garvarUpI girirAjanA ATha madarUpI je ATha zikhara che. te vimalAleka eTale AtmAne jJAnarUpI je divya prakAza tenI ADA paDelA che. viSama evA mAna kaSAyane vaza paDelA lokane vimalAlekanA darzana kayAMthI thaI zake. aMdarano garva gaLe to jJAna maLe athavA abhimAna jAya tyAre aMdaramAM. jJAna pragaTe che. jatimada, kuLamada, rUpamada, bImada vagere madanA. ATha sthAna te ja garvarUpI girirAjanAM ATha zikharo che. himAlayanA zikharo sara karavA sahelAM che, paNa mada sthAnanA ATha zikhara sara karavA e atyaMta kaThina che. chatA bAhubali jevA mahApuruSonA Adarzane najara sAme rAkhI mAnavI je. puruSArtha Adare to duniyAmAM kAMI kaThina nathI ! puruSArthathI dareka vastu siddha thAya che. puruSArthanI pracaMDa tAkAta saunA aMtaramAM pragaTo e ja eka mahechA ! jika pitAnA mAthe duHkha AvI paDe tyAre mAnavI ja duHkha tarapha jue che paNa duHkhanA kAraNa tarapha joto ja nathI. duHkhanuM kAraNa pApa che. e kAraNa je nAbUda karI nAkhe to kaI paNa kALe duHkha mAthe paDe ja nahIM Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanA ATha zIkho (zikhara bIjuM) madanA ATha prakAramAM jAtimada pachI bIjA prakAramAM kuLamada Ave che. jAti jema mAtRpakSa che, tema kuLa e pitRpakSa che, pitAnA vaMzane kuLa kahevAmAM Ave che. jAti aMge mada karanArA bhavAMtaramAM jema hIna jAtimAM utpana thAya che tema kuLa aMgene mada karanAra bhavAMtaramAM adhama kuLamAM utpanna thAya che. keI eka jAti jema keI mATe zAzvata nathI tema kaI eka kuLa paNa kaI mATe zAzvata nathI, mATe zreSTha kuLamAM janma maLyuM hoya to te aMgenuM mada kartavya nathI. ja nathI. saMsAra te viSamaya ke amRtamaya? kuLamadanA tyAga mATe bhagavAna umAsvAti prazamarati graMthamAM pharamAve che ke, rUpabalazrutamatizIlavibhavaparivarjitAMstathA draSdavA / vipulakulotpannAnapi nanu kulamAnaH parityAjyaH / / jagavikhyAta evA vizALa ane zreSTha kuLamAM utpanna thayelA strI-puruSane paNa keTalIkavAra rUpa, baLa, zrata, jAti zIla ane vaibhavathI rahita nidhana sthitinA joIne avazya Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanA ATha zikharo 221 meva kuLamada pariharavA yogya che. sArA kuLamAM janmelA hovA chatAM ghaNA manuSya Aje paNa pratyakSapaNe rUpavihIna jovAmAM Ave che. tevA manuSya zarIranI apekSAe kAM kubaDA hoya che te kAM vAmana heAya che. kAM taddana beDoLa AkRtivALA hoya che ke svarUpanI apekSAe tadana virUpa hoya che. koI puNyanA udaye svarUpavAna paNa hoya che. saMsArI mAtra bhinna bhinna prakAranA karmodayavALA hovAthI saMsAramAM comera ekalI viSamatA vyApelI che. ekane tyAM hAthI jhUlatA hoya to bIjAne tyAM vaLI gadheDAM bhUkatA heAya. ekane tyAM reDiyA vAgatA hoya to bIjAne tyAM vaLI rokakaLa cAlatuM hoya. ekane tyAM kuLavaMtI nAra hoya to bIjAne tyAM vaLI kajIyALI hoya. amuka jagyAe vidvAne tattvanI goSTi karatAM hoya te amuka jagyAe dArUDiyA eka bakavAda karatAM hoya. A rIte jagatamAM sarvatra viSamatA che. eTalA mATe to zrI bhatRhari jevAne kahevuM paDayuM ke A saMsAra te viSamaya che ke amRtamaya? saMsAra anaMta duHkhamaya hovAthI viSamaya che. kuLamadanA tyAga mATenI apUrva dRSTi sArA kuLamAM janmelA rUpanI apekSAe jema virUpa hoya. che tema baLanI apekSAe nirbaLa hoya che. keTalAka manuSya te eTalA badhA nirbaLa jovAmAM Ave che ke beThelA hoya to UbhA na thaI zake ane UbhA hoya te mahAmusIbate besI zake! zArIrika durbaLatAne lIdhe tevA manuSya keTalIka vAra jIvanamAM nirAzAne paNa anubhavatA hoya che. baLa ke. parAkrama vIryaMtarAya karmanA kSApazayathI prApta thAya che. zratajJAnathI hIna hovAthI sArA kuLamAM janmelA hovA chatAM keTalAke taddana mUkha jevA hoya che. kakkA bArakhaDInuM paNa Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 mane vijJAna jJAna na hoya evA taddana nirakSara jevA hoya che. matinI apekSAe mati maMda hovAthI hitAhitane paNa nirNaya karI zakatA nathI. ahitanA tyAgapUrvaka hitamAM pravartavuM tene ja hitAhitane nirNaya kahI zakAya? sApa gayA ne lIsoTA rahyA zreSTha kuLamAM janmelA ghaNA zIlathI paNa bhraSTa thayelA hoya che. sadAcArane zIla kahI zakAya? jugAra, parastrIsevana, mithyAbhASaNa, caurya karma ane nirdayatAne je parityAga te ja sadAcAra che. dhana, dhAnya, kanaka ane rajatAdinI je saMpatti te vaibhava kahevAya. azubhanA udaye vizALa kuLamAM janmelA manuSya paNa A badhA prakAranI saMpadAthI vihIna hoya che. mATe vipula kuLamAM utpanna thayelA AtmAone paNa rUpanI apekSAe virUpa ane dhananI apekSAe nirdhana joIne nizcaye karIne kuLa aMgenA garvane parityAga kare joIe. AgaLa vadhIne bhagavAna umAsvAti pharamAve che ke, yasyAzuddhaM zIlaM prayojanaM tasya ki kulamadena / svaguNAlaMkRtasya hi ki zIlavataH kulamadena // jenuM zIla azuddha che tene kuLamada karavAnuM prajana - zuM che? ane guNa samudAyathI vibhUSita evA zIlavAnane paNa kuLamadanuM prayojana zuM che? durAcAranAM sevanathI vartana jenuM malina che te mAnavI game teTaluM mada kare to tethI tenI samAjamAM pratiSThA vadhI jatI nathI. zIlathI bhraSTa thaelAM manuSya ulTA caumera duniyAmAM apakItine pAme che, mATe ekalA kuLa taraphanajotAM zIla tarapha javuM joIe ke bhale janma jaina jevAMUMcA kuLamAM malyo che. paNa mArAAcAra vicAra kevAM che? Aje Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhare 223 zreSTha kahevAtA kuLanI sthiti evI che ke "sApa gayA ne lisoTA rahyA" sArA kuLamAMthI paNa AcAra vicAranI maryAdA lapAtI jAya che. sArA kuLamAMthI paNa savatane jANe vidAya levA mAMDI che. AcAra vicAranI pavitratA vinA ekalA kuLanI zI kiMmata aMkAvavAnI che. mATe zIla jenuM azuddha che tevA manuSyae kuLa aMgenuM mada karavuM taddana ni prayojana che, sadAcArathI saMpanna evA zIlavAnane paNa mada karavAnuM kaI projana nathI. rUpa, baLa, zrata, buddhi, vibhAvAdikanA samudAyathI alaMkRta manuSya to potAnA guNa samudAyathI duniyAmAM zebhAne pAme che. tene vaLI mada karavAnI zI jarUra che? gharamAM agarabattI saLagatI hoya to tenI suvAsa AkhAe gharanA vAtAvaraNamAM enI meLe prasarI jAya che, tema manuSyanAM jIvanamAM rahelAM guNa samudAyanI suvAsa paNa enI meLe comera prasarI jAya che. sAcA hIrAne pitAnA mukhathI kahevuM ja nathI paDatuM ke mAru mUlya savA lAkha senA mahAranuM che. kiMmata AMkanArA jhaverI enI meLe sAcA hIrAnI kiMmata AMkI ja de che-tevI rIte saguNanI suvAsa duniyAmAM kayAMya chAnI rahetI nathI. havA agIcA parathI pasAra thaIne AvatI hoya te havAmAM sugaMdha AvyA vinA rahevAnI ja nathI ane ukaraDAM parathI pasAra thaIne havA AvatI hoya te havAmAM phugadha AvyA vinA rahevAnI nathI. Aja dRSTAMta mAnavInAM jIvanamAM rahelAM sadguNane lAgu paDe che. mAnavInAM jIvanamAM rahelAM sadguNethI comera suvAsa pasare che ane durguNathI comera durgaMdha phelAya che. kSamA, - jutA, namratA, nilebhatA, viveka vagere saddaguNe eTalA adhA mahAna che ke jenI suvAsa AgaLa kasturInI suvAsa paNa kucA rUpa che, mAnavIne Aje bahAramAM pratiSThA meLavavI che. paNa Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 manovijJAna jIvanamAM sadguNanI pratiSThA karavI nathI. jIvanamA siddhi nathI te prasiddhi kayAMthI maLavAnI che ? durgaM dhathI mAnavI dUra bhAge che paNa dugu NathI dUra bhAgatA nathI. durguNAnA te! jANe jIvanamAM saMcaya kare jAya che. vyavahAramAM paNa gharamAM sau dravyane saMcaya kare che paNa koI kacarAne gharamAM saMgharatA nathI. kacarAne te! savAranA TAIme khairAe gharamAMthI vAsiMdu kADhIne bahAra pheM kI de che. khasa tevIja rIte tamAre jIvanamAM saMcaya ja karavA hAya to sadguNarUpI dravyane saMcaya karA paNa durgu NarUpI kacarAne jIvanamAM saMcaya na karo ! sArA kuLamAM janma pAmIne sadguNathI samalaMkRta anavuM emAMja sukuLanI kharI zeAbhA che. mahAna puNyAya pahelAM teA jIvane manuSya bhava maLavA dula bha che ane manuSya bhava paNa pAchA Aya dezamAM maLavA ati durlabha che. bharatakSetramAM phakta sADA paccIsa ja A deza che, sAme khatrIza hajAra anAya deza che. amuka tA evA dezeA che ke jemAM janmelAM leAkA uMdaranA athANAmAM upayAga kare che ane makoDAnA caTaNImAM prayAga kare che. prANI vadhamA jee jarAe arerATI na anubhavatA hoya temane anAya kahevAmAM Ave che. athavA dha mArgothI AghA rahenArA te paNa anA, A dezamAM janmelAM hAya ane niHza'kapaNe pApa AcaratA hAya te Aya - dezamAM janmelAM hAvA chatAM anAya, samajavA anAya dezamAM janmelAM hAya, pApakama thI parAMgamukha rahenArA hAya teA anAya dezamAM janmelAM heAvA chatAM saMskAranI apekSAe Aya samajavA. tamane evA dezamAM janma maLyA che ke jyAM jinavANInA zravaNanA tamane avAranavAra suceAga maLI Ave che. mahAna puNyane Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM AThe zikharI 225 udaya hAya tyAre ja dharmonA khela kAne paDe che. jyAre amuka dezamAM janmelAM manuSyAne ji MdagIpaya Mta avA apU lAbhathI va cita rahevuM paDe che. tamArA khuza nazIba che ke evA lAbhane tame pAmI zake che, sADA paccIsa ja A deza ane khatrIza hajAra anA` deza, temAM A dezamAM ApaNe nakhara lAgyA ete ApaNA mahAna puNyanA udaya kahevAya. ratnanI khANa jevuM jaina kuLa A dezamAM paNa uttama kuLamAM manuSya bhava maLavA ete vaLI ati dula bha che. A dezamAM paNa keTalAMka evA kuLa che jemAM divasa ugene mArA ne kApeAnI ja vAta hAya. bicArAM nirdoSa jIveAnA saMhAra mATe hAthamAM charAne cAkA jhalavAnI ja vAta hAya ! jyAre ApaNA koI mahAna puNyanA udaya ke jaina jevA zreSTha kuLamAM janma maLyeA che. je kuLamAM divasa uge sAmAyika pratikramaNa karavAnI mAM derAsara javAnI vAta heAya che. jaina kuLanAM bALako paNa mA-bApane derAsara jatA joIne tarata kahe ke mA ! mAre paNa derAsara Avavu che. sAdhu mahArAja zerImAM vaheAravA nikaLyA hAya te gharamAM jaIne peAtAnI mAne kahe mA ! mahArAja zerImAM vaheAravA padhAryA che ApaNA ghera teDI AvuM ? AvA nAnapaNamAM ja baccAomAM je saMskAra hAya che te prabhAva sArA kuLamAM janma maLyA tenA che. jaina kuLa etA ratnanI khANa jevu' kuLa che. ratnanI khANamAMthI jema ratna pAke tema A kuLa evuM zreSTha che ke jemAMthI kohInUra pAke. jainakuLamAM janmelAne zarUAtathIja saMskAra sArA maLyA hAya te| kAma kADhI jAya. bALakane sArA saMskArathI keLavI levA joie ane keLavI letA AvaDe te kharekhara A kuLamAMthI 15 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 mane vijJAna kehInara hIrA ja pAke. jainakuLamAM janma maLyo hoya ane sarakArI mA-bApa maLyA hoya pachI bAkI zuM rahe? Aje meTe bhAge bahAranI keLavaNI tarapha dhyAna devAya che. dharmanA saMskAra vagaranI ekalI bahAranI keLavaNI ane nAgI talavAra che. ApaNI saMskRti mAnavImAM dhArmikatA hoya te ja A kALamAM mAnavIne uddhAra che. AjanI duniyAmAM svaccheda ane svecchAcAra mAjA mUkI che. mAnavIne maryAdAonuM pAlana Aje baMdhanarUpa lAge che. pUrvakALamAM amUka kula maryAdAonuM pAlana thatuM hatuM. jyAre A kALamAM tenuM ullaMghana che. temAM AjanI keLavaNIe paNa ghaNe meTo bhAga bhajavyuM che. AjanuM jagata pazcimI anukaraNane mAge ghasaDAtuM jAya che. paNa pariNAme A bhArata jevA dezane ghaNuM sahana karavuM paDaze. A dezamAM thaI gayelA maharSioe te mAnava samAjane evuM suMdara mArgadarzana ApyuM che ke ApaNe amerikA ke raziyA jevA bIjA keI dezanuM ke bIjA keI dezanI saMskRtinuM anukaraNa karavAnI jarUra nathI. ApaNu Arya saMskRti te eTalI badhI mahAna che ke bIjA paradeza vAsIone ApaNuM anukaraNa karavuM paDe. jyAre Aje gaMgA ja AkhI ulTI vahe che. ApaNe ja pazcimanuM anukaraNa karI rahyA chIe ane te anukaraNa paNa ApaNane karatAM AvaDyuM nathI. pazcimanA anukaraNamAMthIe jeTaluM nabaLuM hatuM teTaluM ApaNe grahaNa karyuM paNa sAruM grahaNa na karyuM. e lokomAM je nItimattA ane pramANikatA che tenuM ApaNe anukaraNa na karyuM ane kevaLa te lokenI vezabhUSA ane khoTI TApaTIpanuM anukaraNa Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikharo 227 karyuM. te dezanI phezana Aje ApaNA dezamAM AvI. te dezanI chUTachATa paNa ApaNA dezamAM AvI. jyAre ApaNA dezanI raheNIkaraNIthI te dezanA leke jarAe prabhAvita banatA nathI. ApaNI saMskRti mujaba je ApaNe ja vartatA nathI to bIjA upara tene prabhAva kayAMthI paDavAne che. ahiMsA satya ane tapa tyAganI bhAvanA upara racAyelI ApaNI saMskRti che. jemAM dharma ane mokSa purUSArthanI pradhAnatA che. jyAre pazcimanI saMskRtinuM maMDANa bhautikavAdanA pAyA upara che. e loko artha ane kAma purUSArthane pradhAnatA ApanArA che. kayAM adhyAtmavAda ane kayAM bhautikavAda? adhyAtmavAda mAnavInI dRSTine aMtaramAM vALe che jyAre bhautikavAda daSTine kevaLa A lokanA bAhya sukha prati vALe che. saMskAranI janetA te saMskRti Aje pazcimanA lokenI dRSTi ApaNA AryadezanA adhyAtmavAda tarapha vaLI rahI che. IMgalenDa ane amerikAmAM keTalAka loko zAkAhArI banatA jAya che. adhyAtma e ja mAnavI mATe aMtima gati che. e vinA mAnavI bhale karaDe rUpiyA upArjana karI le paNa hadayanI zAMti tene maLavAnI nathI. eTale pazcimanA keTalAka leke ApaNA adhyAtmavAda tarapha AkarSAyA che. eTaluM ja nahIM, keTalAka Izvaraprati paNa zraddhALu banyA che. jyAre A dezamAM janmelAM Aje Izvarane bhUlatA jAya che. ane saMskRtine bhavya vAraso potAnI pAse hovA chatAM pazcimanA bhautikavAda taraphanuM AkarSaNa vadhatuM jAya che. sAcI vastu pitAnI pAse hovA chatAM mAnavIne beTI vastu taraphanuM AkarSaNa vadhatu jAya che. e paNa eka prakAranI bhayaMkara kamanazIbI che? ApaNI saMskRtimAM kaI Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 mane vijJAna khAmI che ke dareka vAtamAM ApaNe pazcimanuM anukaraNa karavA maMDI paDayA chIe? ApaNI saMskRtinuM Aje ApaNane gaurava nathI. eTale ApaNe ApaNI saMskRtine duniyAmAM jhAMkhI pADI rahyA chIe! saMskAranI je janetA tene saMskRti kahI zakAya, jeTalI maryAdA ApaNe ApaNI sagI janetAnI sAcavIe chIe teTalI ja maryAdA saMskRtinI jALavavI joIe. jamAnAnI phezana A kALamAM sinemA ane saha zikSaNe paNa ApaNI saMskRtinA pAyA hacamacAvI mUkyA che. ema kahIe te paNa cAle. A banne aniSTonI juvAna mAnasa para ghaNI kharAba asara thAya che. jIvanamAM jyAM zarUAtathI ja sa pese che. pachI tene kADhe bahu bhAre paDI jAya che. sinemA zarUAtathI ja mAnavInA saMskAra bagADe che. eka vAra mAnavInA saMskAra bagaDyA pachI bagaDavAnuM zuM bAkI rahyuM? chatAM sinemA pratinuM AkarSaNa vadhatuM jAya che. hajI baporanA samaye vevizALa thayA hoya tyAMto sAMjanA samaye bane sinemA jevA upaDI jAya che. haravuM pharavuM, jyAM tyAM rakhaDavuM, je te khAvuM, nATaka sinemA jevA ete A jamAnAnI jANe phezana thaI paDI che. kyAMthI AmAM mAnavInA saMskAra sudhare, sarakAranI apekSAe mAnavIne AkAzamAM uDayana karavAnuM hatuM eTale ke ucca bhUmikAe pahoMcavAnuM hatuM. tenI jagyAe mAnavI bhraSTAcAranI taddana nIcalI bhUmikAe nIce ne nIce utarate jAya che. AmAM mAnava samAjane AgaLa jatAM ghaNuM sahana karavuM paDaze. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhare 229 226 A te saveLAnI cetavaNI che. jo ke ghaNuM moDuM thayuM che chatAM AvA aniSThone tilAMjali Ape to hajI kAMIbagaDayuM nathI. e sinemA mAM paNa A saba ko hoya paNa tame tilAMjalI ekadama nahIM ApI zake kAraNa ke emAM keTalAka aMze tame paNa lepAelA cha mahine be mahinA na thayA hoya tyAM to tamane paNa sinemA javAnI IcchA thaI jAya che. e IcchAne jemaNe nirodha karyo hoya temane aMtaranAM dhanyavAda ghaTe che, paNa A sabhAmAMthI hAtha uMce kare keTalAe sinemA jevAnI bAdhA rAkhI che. Aje bIjI badhI bAdhAo karatAM pahelI sinemAnI bAdhA karavAnI jarUra che. avasare rAMka bane tenI hAMka kyAMthI vAge yuvAna varga to sinemA prati AkarSAelo che paNa tamane paNa kyAreka IcchA thaI jAya che. e to maDadAzcaryanI vAta che. chekarAone philma jovAnI IcchA thAya eTale gharamAM vaDIla pAse paisAnI mAMgaNI kare. eTale theDIka vAra to gharanAM vaDila tene dhamakAve paNa kharAM. alyA! hajI te gayA ravivAre tuM philma joI Avyo ne Aje pharI pAcho paisA mAgavA AvyuM ? chokare kahe bApujI AjanI philma taddana navI che. ane ghaNI sarasa jovA jevI che. mATe Aje paisA Ape. pachI AvatAM aThavADiye paisA nahIM mAguM. tyAM te bApa kahe ja gharamAM tArA bAnI IcchA hoya to tene paNuM pUchate Ava. chokare tarata gharamAM pUchavA jAya ke bA-bApujIe pUchAvyuM ke tamAre philma jovA AvavuM che? tyAM tenI e pitAnI chokarIne pUche, bebI tAre sinemA jevA AvavuM che? chokarI kahe bA tame jatA he te mAre paNa AvavuM che. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 mane vijJAna chokarAMne tenI bA kahe, jA tArA bApujIne kaheje, bA bena badhAne philma jovA AvavuM che. chokare AvIne tenA bApane kahe bApujI bA bahena badhA mArI sAthe philma jovA Ave che. tyAM bApa kahe tame badhA jatA ho to cAle huMe tamArI bhege AvuM ? A rIte gharanAM vaDila thaIne tame paNa calatImAM besI jAva te ghara upara tamAre kAbu (kaMTrola) kayAMthI rahevAno che? tamAre te gharanAM vaDila tarIke khUba ja makkama rahevuM joIe, ane to ja tamAre gharanAM nAnA moTA dareka upara kAbU rahe. gharamAM tamAre te evA makkama rahevuM joIe ke gharamAM tamArI hAMka vAge, tame ja jyAM rAMka banI jAva tyAM hAMka kayAMthI vAge? ane pachI chokarAone zuM vAMka kADha. tamArAmAM pila joI gayA pachI to chokarAo tame AMkha kADhe te e pachI tamAruM na mAne, mATe gharanAM vaDila tarIke tamAre khUba makkama rahevuM joIe. to ja gharamAM tamAre prabhAva paDe. kahevAnuM eja che ke - sinemA ane TI. vI. vaDIyAe A kALamAM manuSyanA saMskAra dhanane ghaNuM meTuM nukazAna pahoMcADayuM che. dhananI beTa purI zakAya paNa saMskAra dhananI khoTa ze pUrI zakAya? mATe je raste javAthI saMskAra dhanane hAsa thatuM hoya te rasto ja mUkI de. sinemAthI jema saMskAra bagaDe che tema AjanI sahazikSaNanI prathAthI sahacAra vadhe che. ane sahacAra aMte anAcArane janma Ape che. juvAna chekarA-chokarIone bhegA bhaNAvavA e dArU ne devatA bhegA karavA barAbara che. pachI temAMthI pariNAma kevuM Ave, sahazikSaNamAMthI kevA aniSTho janma che. e Aje chApAnI duniyAmAM koInAthI kAMI ajANyuM nathI. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikharo 231 saMskRti ane sadAcAranuM baMdhAraNa tattva draSTAoe spaSTatayA pharamAvyuM che ke : mAtrA svastrA duhitA ca na ekAMta parisevanam / balavAn indriyagrAmo vidvAMsamapi karSati / sagI mAtA hoya ke sagI bahena hoya athavA sagI pitAnI putrI hoya tenI sAthe paNa ekAMta nahi sevavuM joIe. A gAthA mahAbhAratamAM Ave che. vyAsa mahaSie A svarUpe spaSTa udghoSaNA karI eTale tarata temanA koI eka ziSya kahyuM ke, prabhu! sagI-bahena dIkarI sAthe ekAMta sevavAmAM zuM vAdhe che. bhAvinI prajA kyAMka tamane vediyA kaheze. vyAsa maharSi pratyuttaramAM kahe cheH he ziSya? Indriyane samUha eTale badhe balavAna che ke sAme nimitto upasthita thatAM bhalabhalA vidvAnene paNa mehamAM pADI de che. ziSyane potAnI zaMkAnuM samAdhAna maLyA pachI remeromamAM AnaMda chavAI gayo. A che ApaNA pUrva kALanAM mahaSioe ghaDeluM saMskRti ane sadAcAranuM baMdhAraNa. Aje A badhI maryAdAonuM chaDecoka ullaMghana thaI rahyuM che, ane temAMthI janmatA aniSTone Aje sau keIe jANI lIdhelA che. ane hajI paNa samajIne badhI maryAdAonuM pAlana karavAmAM Ave te eka vAra sRSTi para svarga Utare ! mUDImAM vadhAre karo AvA paDatA kALamAM jaina kuLamAM janma maLe tenA prabhAve tame aneka rIte bacI gayA che. paMcendriya vadha, mAMsa bhakSaNa, madirApAna, jugAra, zikAra, vezyAgamana jevA maTakA pApathI sukuLanA prabhAve bacI gayA che. have te puruSArtha Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 maneAvijJAna karIne tamAre rAtribhojana, kaMdamULAdinuM bhakSaNa, anIti mithyAbhASaNa, apramANikatA, ni'dA kuthalI jevA pApaiAthI paNa kheMcI javuM joIe peAtAnA putrane pitAe je mUDI vArasAmAM ApI hAya temAM putra jo hoziyAra ane buddhi zALI hAya te! vRddhi kare che tema tamane sukuLanAM prabhAve je saMskAra maLyA che temAM tamAre paNa abhivRddhi karavI joIe. saMskAra eja sAcI mUDI che. tyAga ane tapanI utkRSTatA aMge jaina kuLanI alihArI che. evAM zubha kAryAM karA ke jenI suvAsa rahI jAya sArA kuLamAM janma pAmIne jUhu elavuM athavA nidA kuthalI karavI, koI sAthe vizvAsaghAta karavA anitI AcaravI. parastrI tarapha nabaLI dRSTi karavI e zreSTha kuLane kalaMkita karavA barAbara che. kuLane kalaMka lAge evuM kAMI paNa nahIM karavu joIe. sukuLamAM janma pAmIne evAM zubha kAryo karI ke jenI suvAsa varSoMnAvaSeryAM sudhI rahI jAya. mAnavI A phAnI duniyAmAMthI vidAya laI jAya che, paNa tenA zubha kAryAMnI suvAsa tenI gerahAjarImAM paNa duniyAmAM rahI jAya che. bhagavAna AdinAtha ke bharata cakravati zu Aja kALamAM thaI gayA che? e mahApuruSAne thaI gae Aje koTI koTI sAgaropamanA kALa pasAra thavA Avye chatAM e mahApuruSAne Aje ApaNe sa'bhArIe chIe, jyAre ApaNane be pAMca varSa pachI e kAI bhAgye ja saMbhAraze. kAraNa ke evA kaI zubha kA ApaNe ApaNA jIvanamAM karyAM nathI vimaLazA maMtrI, kumArapALa bhUpALa, vastupALa, tejapALa, bhAmAzAM jagaDuzA, jAvaDazA, dharaNAsAzeTha jevA mahApuruSone Aje ApaNe haraghaDIe yAda karatA hAIe chIe. emaNe jIvanamAM karelAM kata yeA ApaNane e mahApuruSAnI yAda apAve che, e mahApuruSA kSara dehe Aje Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhare 233 ApaNI sAme vidyamAna nathI. paNa akSaradehe Aje ApaNe sAme vidyamAna che. ItihAsanA ujajavaLa pAne e mahApuruSonAM nAma suvarNAkSare lakhAI gaelAM che. kumArapALa mahArAjA ane vastupALa, tejapALa jevAnA caritra paMca mahAvratadhArI zramaNa bhagavaMtoe lakhyAM che. have vicArI juo ke e mahApuruSo jIvana suvAsa kevI mUkI gayA che!paMca mahAvratadhArI jemanA jIvana caritro lakhavA kalama uThAve e zuM nAnIsUnI vAta che? tame paNa jIvanamAM evuM kAMI karI chUTo ke tamAruM jIvanacaritra lakhavA amane kalama uThAvavAnuM dila thaI jAya. e mahApuruSoe karelAM zubha kAryo temanI kIrtinAM kaLazarUpa che, bAkIe mahApuruSone kIti aMgenI leza paNa manamAM abhilASA na hatI. e mahApuruSoe baMdhAvelAM bhavya jina maMdiramAM ke dharmasthAnamAM kayAMya prAyaH zilAlekha lAgelA nathI, jyAre Aje tenA teja jinamaMdirano jIrNoddhArAdinAM kAryamAM hajAra pAMcaso rUpiyA ApanArAonAM zilAlekha lAgI jAya che kAraNa ke te kALanA manuSyamAM kartavyanI bhUkha hatI. jyAre A kALanAM manuSyamAM mAtra kIrtinI bhUkha che. dRSTAMta bhagavAna zrI kaSabhadeva aSTApadagirI parvata para nirvANa pAmyA bAda zrI bharata cakavatie e parvata upara bhavya jina maMdira baMdhAvI temAM covIze jina bhagavaMtonI nija nija deha pramANe ratnamaya pratimAM bharAvela hatI. eTaluM ja nahi pitAnA navvANu bhAI, marUdevI mAtA brAhmI suMdarI vagere pitAnAM parivAramAM mekSa pAmelA darekanI ratnamaya pratimAo bharAvela. bharata cakravarti e evA mahAna sukRtanAM kAryo karyA Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 maneAvijJAna. ke jenI anumedanA karADA sAgaropamanAM kALa sudhI bhAvinI peDhI karyAM kare. bharatakSetranA bhUSaNarUpa tI aSTApadyagiripa ta para bhavya jinamaMdirA badhAvyA bAda. ane temAM vidhipUrvaka ratnamaya jina biMba pratiSThA vidhi pUrvaka padharAvyA bAda bharata cakravati vicAre che A mahAna tI koDAkoDI sAgaropamanA kALa pa va jayavata raheze. ane bharatakSetranA bhUSaNarUpa A tI che. AgaLa jatAM viSakALanAM prabhAve kaIka leAbhI prakRtinA manuSyA thaze ane rakhe e bicArAe tInI AzAtanA na karI bese eTale khatrIza ke!za pramANa parvatanI UMcAI hAvAthI eka eka jojanane AMtare bharata cakravati ATha pagathiyAnI pAja badhAve che. ATha pagathiyAnA hisAbe e tInI prakhyAti aSTApada. tarIkenI thaI jAya che. A rIte aSTApada tInI sthApanA bharata cakravati jevA anubhavI mahApuruSane hAthe thayela che. tyArabAda bharata cakravati paNa ArisAbhUvanamAM kevalajJAna pAmIne prAMte mekSapadane pAmyA che. bhagavAna RSabhadeve pravartAvelu' dha zAsana pacAsa lAkha kroDa sAgaropamanAM kALa sudhI bhagavAna. RSabhadevanu dha zAsana A bhAratabhUmimAM cAlu avasarpi NinA kALamAM rahyu che. khetAlIza hajAra varSAM nyuna eka koTA koTi sAgarApama pramANa je ceAthA ArAnA kALa kahevAya, tenA ardhA bhAgamAM bhagavAna RSabhadevanu zAsana hatuM ane. bAkInA ceAthA ArAnAM ardhA bhAgamAM grevIza jinapatie. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanA ATha zikhara 235 pravartAveluM zAsana rahyuM che. bhagavAna trASabhadeve pravartAveluM zAsana asaMkhya pATaparaMparA sudhI cAlyuM che, jene zAstromAM yugAMtakRta bhUmi kahevAmAM Ave che ane bhagavAna rASabhadeve pravartAvelA dharmatIrthanA AlaMbane asaMkhya AtmAo. A bharatakSetramAMthI mukitapadane pAmyA che. kAraNa ke temaNe pravartAveluM zAsana asaMkhya pATa paraMparA sudhI cAlyuM che. dharmatIrthane pravartAvanArA mahApuruSonuM kevuM lokettara saubhAgya hoya che ! bAkInA trevIsa tIrthakarenAM zAsanakALamAM paNa saMkhya. asaMkhya AtmAo mukti sthAnane pAmyA che. dhanya IzvAku kuLane kuLamAM ghaNAM zreSTha kuLa kahevAya che, paNa IphavAku kuLanI duniyAmAM jeDa nathI. jemAM bAvIza tIrthakaro utpanna thaelA. che. zrI nemanAtha ane munisuvratasvAmI harivaMza kuLamAM utpanna thayelA che. IphtAka kuLamAM bharata cakravati sUryavaMzI kahevANA. ane bAhubalI caMdravaMzI kahevANA che. IkvAku kuLa evuM mahAna ke, jemAMthI ekalAM ratna japAkyA che. jagad uddhAraka bAvIza bAvIza tIrthakare je kuLamAMthI prakaTayA e kuLane saMbodhavA. ApaNI pAse keI zabdo nathI. AjanuM jaina kuLa paNa evu zreSTa che ke jemAMthI keLavAyelAM ApaNe vacamAM kahI gayA tema kehInura ja pAke. bAkI zarUAtathI saMskAra je sArA na malyA hoya te A e paDato kALa che ke vakhate sArA kuLamAMthIye hIrA pAvAne badale pattharA pAke. sukuLamAMthI hIrA pakavavA heya te mAtApitAe paNa potAnI javAbadArI samajavAnI raheze. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna aSTApada tIrthanI yAtrAe UpaDelA sagara cakravatinA sATha hajAra putrA bhagavAna RSabhadeva pachI bIjA tIrthaMkara bhagavAna ajita nAtha paNa IkSvAku kuLamAM janmelA che. bhagavAna RSabhadevanA samaye temanA peAtAnA putra bharata cakravati hatA. jyAre aji tanAtha bhagavAnanA samaye temanA peAtAnA khAMdhava sagara nAme cakravati hatA. sagaracakravatI ne sATha hajAra putrA hatA. eka vAra sagaranA sAThe hajAra putrA aSTApada tI nI yAtrAe ane bharata cakravati e aSTApada giri para baMdhAvelA jinamadirAnAM danAthe jAya che. have ApaNI mULa muddAnI vAta Ave che. badhA jina ma MdirAne juhAryAM bAda sagara cakranA sATha hajAra putro manamAM anerI prasannatAne anuLave che. nija nija deha pramANa cAvIze jinezvara bhagavAnanI pratimAnA darzana pUjanathI temanA rAmeromamAM anupama AnaMda ane ullAsa chavAI jAya che. kharekhara paramAtmAnA deza nathI jyAre daza na thAya che tyAre jIvanamAM AnaMdanI avadhi thai jAya che. paramAtma da nathI jIvane je samyagadarzananI prApti thaI jAya tene ja da nathI daza na kahevAmAM Ave che. pachI aMdarathI AtmA Ana vibhAra mane che. prabhu jevuM ApanA AtmAnuM svarUpa tevuM ja nizcayathI mArA AtmAnu svarUpa che. Apa mukata ane huM baddha pa karmonA AvaraNathI mUkAelAM ane huM baMdhAyelA ! huM rAgI ane Apa vItarAga. huM mohAMdha ane Apa nirmAhI, khasa nAtha ! ApanA AtmA vacce ane mArA AtmA vacce ATaluM atara che. Apa bhagavAna ne huM bhavamAM bhaTakatA huM parigrahI ane Apa tyAgI. nAtha ! ATaluM aMtara jo bhAMgI jAya te! pachI leza ApanA AtmA ane mArA AtmA vacce aMtara rahetu nathI. A aMtara 236 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhA 237 bhAMgavuM e sahelI vAta nathI. prakhaLa puruSAtha nA khaLe aMtara bhAMge che. A rIte peAtAnA AtmAnA svarUpa aMgenI pratIti thAya teneja dana kahevAmAM Ave che. sagaranA sAThe hajAra putro tInA darzanathI anupama Ana Mdane anubhave che. zubha kAryAMnI anumAdanA * aSTApada tInI pUjAnI DhALamAM pU. dIpavijayajI mahArAje A prasaMganuM varNana ghaNIja su Mdara zailImAM karyu che. teozrI pharamAve che ke, " pacAsa lAkha kroDa sAgaranAM pUrvaja prati sa`bhArejI. ApaNA kuLamAM bharata narezvara kIdhA eha vihAra sAMbhaLa sajanI jI re " pacAsa lAkha kroDa pramANa sAgaropamanA kALa pamAra thaI gayA, chatAM sagaranA putro peAtAnA pUjane saMbhAre che. ApaNA kuLamAM thai gaelAM bharatacakrie A bhavya jinamadirA aSTApadma giri parvata para moMdhAvelA che. ahA ! ApaNA pUva joe. kevA mahAna kAryAM karyAM che! dhana bharatezvara dhana marUdevA, dhana navANu bhAI jI, lAbha hetue sukRta kIdhAM, e ApaNA pitarAI sAMbhaLa sajanIjI re Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 238 mane vijJAna te bharatezvarane dhanya che. navvANuM bhAIone paNa dhanya che marUdevA mAtAne paNa dhanya che. ApaNA jevAnA lAbha mATe ane potAnA AtmAnA pAramArthika lAbha mATe emaNe kevA sukRtanA kAryo karyA che! juo te kharA! ApaNA pUrvajo kevA mahAna thaI gayA ! A rIte sATha hajAra sagaranAM putro pitAnA pUrvajone saMbhAro saMbhArIne temaNe karelAM zubha kAryonI anumodanA kare che. bhAvinI tamArI peDhIne anumodanA rahI jAya evA zubha kAryone vAra tame paNa mUkatA jaje. ApaNA kuLamAM thaI gayelAM puruSoe kevA mahAna kAryo karyA che ! evA svarUpe bhAvinI peDhI tamane saMbhAryA ja kare. zakita hovA chatAM jIvanamAM je evA anumodanIya kAryo na thayA hoya to samajaje ke jaMgalamAM UgelA gulAbanA phUlanI jema ApaNuM jIvana niSphaLa che. tIrtha rakSA aMgenA zubha pariNAma pachI te temanAM aMtaramAM tIrtharakSA aMgenA pariNAma pragaTe che ane aSTApadane pharatI UMDI khAI khode che, ane tenI rajanAganikA sudhI pahoMce che. tarata nAganikAyanAde AvIne temane upAlaMba Ape che are! bhAI tame A zuM karyuM? tame te A bALaka buddhikarI,nAgelekanA aparAdhI TharyA che. aparAdha to tame e karyo che ke kSaNavAramAM bALIne bhasmIbhUta karI nAMkha paNa tame bhagavAna kASabhadevanAM vaMzaja hovAthI tamArI para ame kodha karatA nathI ane amArI A hitazikSA lakSamAM lejo. pharI A aparAdha nahi karatA A pahelIvArane aparAdha ame mApha karyo che. have pachI mApha nahi karIe. ema kahIne nAganikAyanA deve potAnA sthAne jevA gayA ke pAchaLathI sagaracakrinA putro vicAre che. havethI ApaNe khAI Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikhara 239 khodavI nahi, paNa A khodelI khAIne je gaMgA nadInAM nIrathI bharI daIe te tIrtharakSAnuM ApaNuM kArya pUrNa thaI jAya. A pramANe manathI daDha nirdhAra karIne daMDaranavaDe khedakAma karIne gaMgAnadIne pUrve taiyAra karelI khAI tarapha vALe che khAI AkhI gaMgA nadInAM jaLathI bharAI jAya che. khAI ghaNIja UMDI khelI hovAthI gaMgAnadInAM nIra nAganikAya sudhI pahoMcI jAya che. ne tyAM te kodhathI dhama dhamI UThelA nAganikAyanA deve tyAM AvIne cakinA sATha hajAra putrane ekIsAthe bALIne bhasmI-bhUta karI nAkhe che. badhAnA tIrtharakSA aMgenA pariNAmahevAthI mRtyune pAmIne bAramAM devalokamAM jAya che, tIrtharakSAnA zubha bhAvamAM e AtmAo kAma kADhI jAya che. nAganikAyanA devoe temanA zarIrane saLagAvI dIdhA paNa teo AtmAne saLa gAvI zakayA nathI. te AtmAonA adhyavasAya UMcA hovAthI badhA urdhvagatinA sthAnane pAmyA che. tIrtharakSAnA kAryo aMgenI javAbadArI Aje paNa jaina saMgha upara AvI paDelI che. tenI aMdara tana, mana, ane dhanathI bhoga ApanArA mahAna puNya upArjana karavA pUrvaka ghaNA karmonI nirjara paNa sAdhI le che. Aje cAre bAjuthI ApaNuM pavitra tIrtho upara AkramaNe thaI rahyA che. evA samaye jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMghe jarAe gaphalatamAM rahevA jevuM nathI. ghara upara AkramaNa Ave te jema ApaNe UbhA thaI jaIe chIe tema AvA tIrtha. rakSA jevA mahAna pavitra kAryomAM paNa bhega ApavA ApaNe tatpara rahevuM joIe. ApaNuM ghara ane vaibhava karatA paNa tIrtha e mahAna vastu che. ghara vaibhavamAM te mehabhAvane piSIne jIva saMsAra sAgaramAM DUbe. jyAre tIrthanA AlaMbane te saMsAra sAgara tarI javAya che, tIrtharakSAnA pariNAmamAM paNa Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 mane vijJAna keTalI pracaMDa tAkAta rahelI che ke jenA prabhAve sagaracakrinA putra bAramAM devakane pAmyA ! phIno mada nahi kara paNa dhArmikavRtivALA banavu sArA kuLamAM janmIne zubha kAryo karavA emAM ja sukuLanI kharI mahattA che. bAkI kuLa aMgeno mada kare e to eka prakAranI adhamatA che. bhagavAna mahAvIra paramAtmA trIjA bhave. maricInA bhAvamAM hatA ane te bhavamAM maricInA jIve kuLa. aMgene mada kya. bo ne vattamaM sTa" aho! mAruM kuLa kevuM uttama che! mArA pitAmaha A. bharatakSetramAM A avasarpiNi kALanA prathama tIrthakara ane mArA pitA bharata prathama cakri ane huM prathama vAsudeva vAha! mAruM kuLa kevuM uttama che. A rIte kuLane mada karavAthI karma evuM baMdhAI gayuM ke, sattAvIzamAM bhave bhagavAna mahAvIra paramAtmAne brAhmaNa kuLamAM janma levo paDayo. bhagavAna mahAvIranA chellA bhavamAM paNa kameM pitAne prabhAva batAvyuM. mATe zreSTha kuLa ke jAtimAM janma pAmIne mada nahi kare. paNa dhArmikavRttivALA banavuM. sArA kuLamAM janmelAonA AjanA nATaka sinemAnA. vAtAvaraNe saMskAra sArA rahevA dIdhA nathI. pahelAnA jamAnAmAM to pitAnA kuLanA prabhAve paNa pApa karatAM aTakI jatAM. are! huM AvA jaina jevA zreSTha kuLamAM janmele. mArA vaDIlanA saMskAra keTalA UMcA ! mArAthI AvuM kAma thAya? mArAthI juduM kema belAya? mArAthI anIti kema karAya? Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girirAjanAM ATha zikharA mArAthI kAInI thApaNa kema ullaMghAya. mArAthI vizvAsaghAta kema thAya ? arara ! huM AvA ghAra pApa-Acaru te mAru' kuLa lAje. A rItanI vicAraNAthI pahelAnA kALamAM manuSyA pApathI bacI jatA, jyAre Aje te pApa AcaratA kAI haLukamI` AmA heAya tene ja AMcakA lAge che. bAkI te paralekane manamAM bhaya rAkhyA vagara manuSyeA bedhaDakapaNe pApa kare jAya che. para`tu eTalI vAta sau dhyAnamAM rAkhe ke, vipAkanA samaye pApa keInuM sagu thatuM nathI. A zAsananI bhAvinI AgAhImAM khuda bhagavAna vamAna svAmIe peAtAnI aMtima dezanAmAM puNyapAla mAMDalezane AvelA ATha svapnAnA phaLa nirdezamAM pharamAvyuM che keH 241 dhArmikA na bhaviSyati saMjAtA sukuleSvapi / rAjana ! AgaLa jatAM kALa evA Avaze ke sukuLamAM utpanna thayelA paNa dhAmi ka AcAra vicAravALA nahi hAya ! kamaLAkaramAM utpanna thayelAM kamaLa jema sugaMdhI hAya, tema sukuLamAM janmelAM saMskArI hAvA joIe. paraMtu AgaLa jatAM kALa evA Avaze ke sukuLamAM janmelAmAMthI paNa saMskArI ghaNAM ochA nikaLaze. meTe bhAge Aje e ja paristhiti dekhAya che. janma nabaLA kuLamAM thayelA hAya paNa vinaya, viveka, jIvadayA aMgenA saMskAra uMcA Aya teA te kuLathI caMDALa kahevAya paNa kamathI mahAna kahevAya. tema jaina jevA zreSTha kuLamAM janma thayelA hAya ane kamo namaLAM heAya te te kuLathI jaina kahevAya paNa karmothI adhama kahevAya. 16. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 maneAvijJAna sukuLane ajavALe A vAtanA paDaghA zrIuttarAdhyayana jevAM sUtramAM paDelA che. temAM spaSTa pharamAvavAmAM AvyuM che ke karmAMthI kSatriya thavAya che ane kathI brAhmaNa thavAya. kamathI vaizya thavAya che ane kamathI zudra thavAya che. sat kama aMge ja sukuLanI zreSThatA che. bAkI gheAra duSkarma AcaravA ane sukuLa aMgenA mada karavA e te vadatA vyAghAta jevuM che. sadguNathI samala kRta anI sau sukuLane ajavALA eja eka mlecchA. vRkSanAM phaLa vRkSane poSaNa ApIne jo khAvAmAM Ave te darasAla vRkSa navAM phaLa ApyA ja kare ane vRkSanAM mULane ukheDIne je phaLa khAvAmA Ave te pharI koi kALe phaLanI prApti thatI nathI. tema dha rUpI kalpavRkSanAM sukha, saubhAgya ane saMpa ttirUpI phaLa jo dharUpI kalpavRkSane poSaNa ApIne eTale ke dharmane ArAdhIne khAvAmAM Ave te bhavA bhavamAM dharUpI kalpavRkSa sukha, saubhAgya ane saMpa ttirUpI phaLa ApyA ja karaze ane paraparAe meAkSa phaLanI paNa prApti thaze. paNa dha rUpI vRkSanAM mULane ukheDIne eTale ke dhane bhUlIne saMsAranAM sukha begavavAmAM Ave te pharI anatakALe sukha maLavu durlabha che. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LTC aMtima apUrva ArAdhanA jaina zAstromAM satI madanarekhAnuM nAma khUbaja vikhyAta che. seLa mahAsatIomAM jenI gaNanA thAya che te satI madanarekhAe pitAnA pati yugabAhane aMtima samaye apUrva ArAdhanA karAvela hatI. te ArAdhanA jena zAstronAM pAne Aja paryata noMdhAyelI che, je ArAdhanA dareka mumukSu AtmAo mATe atyaMta anukaraNIya ane AdaraNIya che. satI madarekhA atyaMta svarUpavAna hatA ane jevuM e mahAsatInuM rUpa hatuM tevuM ja ziyaLa hatuM. sonAmAM sugaMdha je sumeLa hate. satI madanarekhAnuM ziyaLavata parvatanI rekhA jevuM hatuM. parvatanI rekhAne kaI bhUMsI na zake tema kiInI tAkAta nathI ke satI strInA ziyaLane bhaMga karI zake. satI madanarekhAnA pati yugabAhu nAme hatA ane yugabAhunA moTAbhAI maNiratha hatA, jemAM sudarzanapura nagaranA rAjavI hatA, jyAre yugabAhu yuvarAja pade hatA. keIvAra nimitta maLatAM maNirathanI daSTi madanarekhAnA sauMdarya upara paDe che ane maNiratha madarekhAnA sauMdaryamAM lubdha bane che. maNiratha madana rekhAnA jeTha hovAthI madanarekhA tenA mATe putrInulya gaNAya, chatAM kAmavAsanAthI aMdha banele mAnavI e jete ja nathI ke sAme keNa che ane kahyuM nathI. gIdhanI daSTi karatAM kAmAMdha ane svathadhanI daSTi bhayaMkara hoya che. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 mane vijJAna pachI to madanarekhAne AdhIna banAvavA maNiratha ghaNA ghaNA prayAsa kare che, tenI upara aneka prakAranI kImatI vastuonAM bheTaNa mekalAve che, chatAM madarekhA tene AdhIna banatI. nathI. sAmethI satI madanarekhAe kahyuM ke, "rAjana tamArI A vinAza kALe viparIta buddhi che. rAjana !jenI IrachA karavI mahA pApa che tene tame upabhega karavAne I che. rAjana! tamArI mati bhraSTa thaI gaI che. kAmavAsanAnI AdhInatAthI rAjA rAvaNa jevAne paNa vinAza thayo che. te tame te kaNa. mAtra cho? tyAM maNiratha vicAre che ke yugabAhu hayAta che tyAM sudhI A mane AdhIna thAya tema nathI. mATe mAre pahele upAya yugabAhunA vadha mATe karavo joIe. eka pApamAMthI bIjA keTalAM pApa karavA paDe che te A uparathI samajI zakAya che. viSayavAsanA evI bhayaMkara vastu che ke temAMthI kayAreka raudra yAna janmI jAya che ane tevA raudra dhyAnathI jIvane ghaNI vAra narakAyune baMdha paDI jAya che. maNirathane pitAnA sagAbhAInA vadha mATenA vicAro AvyA. tene hiMsAnubaMdhI raudra dhyAna kahI zakAya yugabAhanA vadha mATe maNiratha ahaniza tenAM chidro joyA kare che ane jANe pite makAnI ja rAha joI rahyo che. A bAju madanarekhA sagarbhA bane che. madarekhA stra jAta hovA chatAM atyaMta gaMbhIra hatAM. pitAnA patine maNirathanA badAzayanI temaNe vAta paNa karI nahi. nAhaka bane bhAIo vacce vikhavAda thAya eTale khUba ja gaMbhIratA dhAraNa karI hatI. madana rekhAne caMdrayazA nAme meTI uMmarane. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima apUrva ArAdhanA 245 eka putra paNa hatA. chatAM maNirthanA kharAba AzayanI koine gaMdha paNa teNIe AvavA dvIdhI na hatI. strIona! peTamAM vAta Take nahIM chatAM keTalI gabhIratA teNIe dAkhavI che! ekavAra vasataRtu AvatAM madanarekhA peAtAnA pati cugamAhunI sAthe nagarInI bahAra AvelA udyAnamAM jAya che. tyAM AkhA divasa aneka prakAranI krIDAe kare che. Ama karatAM rAta paDI jAya che. bannene thAya che ke Aje ghera javuM ja nathI ane tyAM udyAnamAM ja eka kadIgRhamAM zayana karI jAya che. A bAju maNitha vicAre che ke, Aje mA ThIka maLyA che. hAthamAM talavAra laIne maNiratha sIdhA udyA namAM Ave che ane yugamADunA sainiko ke je rAtrinA paherA bharI rahyA che temane pUche che ke mArA bhAI yugamADuM kAM che? badhA paheregIre ghaDIbharane mATe te vismaya pAmI gayA ke A rAjavI pAte madhyarAtrinA samaye ahI zA mATe AvyA che? tyAM maNiratha kahe che ke, mArA nAnA bhAI ahIM udyAnamAM karyAM sutele che te sthAna khatAvA. huM tenuM rakSaNa karavA ahI' Avye chu, sainike kahe ke sAme kadalIgRhamAM sUtA che. maNiratha kadIgRhamAM jAya che. paganA avAja thatAM yugamAhu ekadama jAgI gayA ane moTA bhAIne be hAtha joDI praNAma kare che. kevI yugamAhunI saraLatA che. te meATAbhAinu keTalu' mahumAna jALave che! jyAre moTAbhAInA hRdayamAM ekala halAhala kAtila jhera bhayu' che. jagatamAM kevI karmAMjanya viSamatA che ke jenA pAra bhala bhalA pAmI zakatA nathI. sagA bhAI hAvA chatAM banne vacce keTaluM aMtara che ? Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 mane vijJAna pApanI parAkASThA maNiratha yugabAhane kahe cheH cAla huM tane teDavA Avyo chuM. AvA nirjana pradezamAM rAtavAse kare e atyaMta jokhama bhareluM che. kevI khoTI lAgaNI batAve che ! mAyA-kapaTanI paNa kaI avadhi to hevI joIene? yugabAhu saraLa hovAthI moTAbhAInI AjJA ziremAnya karIne tyAMthI sudarzana nagara bhaNI cAlavA mAMDe che tyAM pAchaLathI maNiratha yugabAhunI garadana para jorathI talavArane prahAra kare che. yugabAhanI kAyA ekadama jamIna para DhaLI paDe che. basa, pApakarmanI ane parAkASThA kahI zakAya. eka kSaNika viSaya vAsanAnA sukha mATe jIva kevAM ghora pApa Acare che te mATe A maNiratha daSTAMtarUpa che. saMyamathI idri para vijya meLavanArA manuSyane AvAM ghera pApa AcaravA paDatAM nathI. kharekhara, saMyamadharmanI balihArI che. tevA saMyamI manuSya ja sadgatinA adhikArI bane che. yugabAhune dharatI upara DhaLI paDelA joIne anyAya, anyAya. are! koI daDo, doDe mane ghara anyAya thaye che ema satI madana rekhA jorathI pikAra kare che. pikAra sAMbhaLIne yugabAhanA subhaTo ekadama tyAM doDI Ave che ane myAnamAMthI talavAre bahAra kADhIne maNirathane kahe che ke tame A zuM karyuM? tame rakSaka thaIne bhakSaka banyA? sagAbhAIne vadha karIne ghora pApa AcaryuM? tyAM maNiratha lUlo bacAva karatAM kahe che ke, A talavAra acAnaka hAthamAMthI sarI jatAM A ghaTanA banI che. ke pAMgaLe bacAva! mAnavI AvAM ghora pApa AcarIne paramapadanA adhi. kArI evA pitAnA AtmAne hAthe karIne narakAdhikArI banAve che. kharekhara AvA jIvonI jeTalI dayA ciMtavIe teTalI ochI che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima apUrva ArAdhanA 247 have ApaNA mULa viSayanI vAta Ave che. satI madanarekhAe joyu ke talavAranA ghA evA jorathI lAgyA che ke mArA pati have koi sa jogAmAM khacI zake tema nathI. gAmamAM temanA putra caMdrayazAne sainikA taraphathI khabara paheAMcatAM te paNa dhanva Mtari vaidyone sAthe laine tyAM AvI paheAMce. vaidyoe ghaNA upacAra karyAM, paNa talavAranA ghA evA lAgele ke koInI kAI kArI lAgI nahi. AthI peAtAnA manane atyaMta kaThaNa manAvIne rakhe peAtAnA patinuM mRtyu AtA - dhyAnamAM na thaI jAya te mATe manarekhA peAtAnA patine apUrva atima ArAdhanA karAve che. bIjI strIe je samaye rokakaLamAM paDI jAya tevA samaye satI madanarekhA maneAkhaLa keLavIne peAtAnA patine apUrva evI aMtima ArAdhanA karAvI zakayAM e keAi jevI tevI sAmAnya ghaTanA nathI paNa eka apUrva ghaTanA che. peAtAnA svAtha haNAvAnA samaye khIjAnA paramAnA vicAra Ave e AtmAnI ghaNI mahAna ceAgyatA hAya te ja banI zake che. kharekhara sasAramAM AvAM dhama patnI maLavAM paNa atyaMta dula bha che. prakhaLa puNyanA ceAge Ave suyeAga maLe che. pati mRtyunI zayyA para pADhelA che. tenu mRtyu thatAM peAtAnuM bhAvi tadna aMdhakAramaya anI jaze. te a MgenA lezamAtra manamAM vicAra na lAvatAM, rakhe peAtAnA patinA paraleAka na khagaDI jAya eTalI ja manamAM jeNe ciMtA rAkhI che te satI manarekhAne jeTalA dhanyavAda ApIe teTalA ochA che. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 manovijJAna jIvanane saravALe pitAnA patinI najIka besIne temanA kAnanI pAse mukha rAkhI satI madana rekhA mRtyunI zayyA para piDhelA pitAnA patine kemaLa vacane vaDe kahe che: "nAtha ! daurya dhAraNa karIne cittane svastha banAvaje. aMtima ghaDInA samaye keInA upara roSa karaze nahi. madana rekhAne pitAnA patinA AMkhanA khUNAmAM lAlAza dekhANI hatI eTale kahe che ke tame kaI paNa upara reSa karaze nahIM. potAnA ja karmodayathI A kaSTa prApta thayela che. tene tame samatAbhAve sahana karI leje. aMtima ghaDIe potAnA patine madanarekhA kevAM suMdara bedhamaya vacana saMbhaLAve che ! AvI dharmapatnI to kayAreka AvA aMtima samaye dharmagurunI garaja sAre che. rakhe pitAnA patine mRtyu samaye rAjA maNiratha tarapha manamAM roSa na rahI jAya te mATe kahe cheH "nAtha! pitAnA ja karmodayathI prApta thayeluM A duHkha che. temAM maNiratha to nimitta mAtra che. tenI tarapha manamAM jarA paNa roSa rAkhaze nahi, tenI te dayA ciMta. chelle reSa rahI jAya te paraleka bagaDe." AmAMthI ApaNe saue ghaNuM zIkhavA jevuM che. aMtima ghaDI sudharI jAya to Akho manuSyajanma saphaLa banI jAya. mAnavI je jIvana jIvI rahyo che tene mApavA mATe aMtima ghaDI pArAzIzI samAna che. mRtyu e ja AkhA jIvanane saravALo che. te samaye AtmA je niSkaSAya ane nizilya banI gayela hoya te bhavAMtaramAM sadgati jarUra tenI rAha jue. satI madanarekhA AgaLa vadhIne kahe che ke, "nAtha ! prANIne potAnAM karma ja aparAdhI che. temAM bIjA keIne deSa nathI. A bhavamAM ke parabhavamAM prANI je zubhAzuma karma Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima apUrva ArAdhanA 249 -Acare che teja karmo udayakALanA samaye prANI mAtrane vedavAnAM rahe che. temAM bIja to nimitta mAtra che. satI madanarekhA aMtima ghaDIe potAnA patine kevI anupama daSTi Ape che? madarekhAne divyavANI sAMbhaLatAM yugabAhunI AMkhamAMthI maNiratha taraphanuM jhera dhImedhIme nItaratuM jAya che ane tenI bane AMkhomAM je roSanI lAlAza hatI tenI jagyAe maitrIbhAvanuM amRta chalakAI jAya che. AgaLa vadhIne kahe cheH "nAtha!have chelle arihaMta, siddha, sAdhu ane jinezvara bhagavaMtoe prarUpelA dharmanuM zaraNa aMgIkAra kare. kevI suMdara ArAdhanA karAve che! jIvane chelle chelle jenuM zaraNa che, tene pahelAMthI ja aMgIkAra kare to eka samaya evo Ave ke sadAkALa mATe jIva mRtyunA bhayamAMthI mukta banI jAya. bhaya Ubho thAya eTale mAnavI zaraNa gote che. tema jene bhavano bhaya lAgyo hoya te arihaMtanuM zaraNa svIkAre che. aMtakALe jene arihaMta sAMbharI Ave tene to beDo pAra thaI jAya. cAra zaraNa aMgIkAra karAvIne madanarekhA potAnA patine aMtima ArAdhanAmAM jIvahiMsA vagere aDhAra pApasthAnakane tyAga karAve che ane kahe cheH "he buddhinidhAna! paralokanuM bhAtu bAMdho. pUve sevAI gayelA pApa karmonI AtmAnI sAkSIe khUba khUba niMdA karo. sarva prANI mAtra sAthenA aparAdhane khamAvI le, eTaluM ja nahiM, temaNe tamArA DeIpaNa aparAdha karyA hoya to temane paNa kSamA Ape." ' nAzayennijamevArtha dveSastasmAd vimuJca tam / suhRdo mama save'pi jIvA iti vibhAvaya // Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 mane vijJAna pitAnA ja paramArthane nAza karanAre e je zreSa: tene tame tyAga kare ane sarva jIva mArA mitra che e rItanA maitrIbhAvanuM ciMtana kare. chelle mRtyu samaye kevA prakAranuM ciMtana karavuM joIe tene Akho sAra A gAthAmAM AvI jAya che. jevA bhAvamAM jIva chelle deha cheDe che tevA ja bhAvamAM te bhavAMtaramAM utpanna thAya che. AkhA jIvanamAM karelI sAdhanAnuM tAtvika phaLa eja che ke, chelle lezyA bagaDI na jAya. rAga ane dveSa ane jIvanA paramArthane nAza karanArA che. mATe chelle paNa tene tyAga karI devA joIe. rAga ane Sa ja jIvane cAra gatimAM rakhaDAvanArA che. jIva chelle zarIra choDe te pahelAM rAga ne zreSa chUTI jAya te jIvane durgatinA dvAramAM dAkhala na thavuM paDe "dhana-vijJAna-mitrAvAvamatrA mA tharA na hi prANabhRtAM tAni bhaveyuH zaraNa bhave // "dhIrajane dhAraNa karanArA he dhIra! dhana, svajana ke mitra Adi chelle kei paNa upara rAgane anubaMba rAkhaze nahi temAMnA kharA samaye koI zaraNarUpa nathI. svajana Adine jIva je vaLagate jAya che e te bAvaLane bAtha bhIDavA jevuM che. svajana Adine kalyANane raste derI javA e ghaNuM uttama vAtA che. temaja kuTuMba aMgenI pitAnI pharaja bajAvavI paDe temAM paNa vadhe nathI, paNa temAM aprazasta bhAve rAga piSavA je nathI. tIvra azAtAnA udayakALe athavA mRtyunA samaye temAMthI kaI rakSaNa karI zake tema nathI. tevA samaye to dharmaja jIvanuM rakSaNa karI zake che. dharma pariNata AtmA game tevA azAtAnA udayakALane paNa samAdhibhAve vedI le che ane mRtyune paNa mitranI jema bheTI zake che. mATe nAtha! nirdhAra kare ke dharma Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima apUrva ArAdhanA 251 ja kharuM dhana ane sAce kalyANamitra che ane Apa have azana, pAna, khAdima ane svAdima vagere cAre AhAranA paccakakhANa. kare ane sAvadya vyApArano tyAga karavA pUrvaka zarIra taraphanA. mamatva bhAvane paNa tyAga karI de." 'smRtena yena pApo'pi jantu : syAnniyataM surH| parameSTinamaskAraM mantra ta smara mAnase // ' chelle jenuM smaraNa karavAthI pApI manuSya paNa avazya sagatine pAme che te paMcaparameSThI namaskAranuM, nAtha!" manamAM smaraNa kare. namaskAra mahAmaMtrane mahimA aparaMpAra che. cauda pUrvadhare paNa chele namaskAra mahAmaMtranuM zaraNa. aMgIkAra kare che navakAra mahAmaMtramAM cade pUrvane sAra che. AkhIye dvAdazAMgI pariNAmanI zuddhi mATe che ane te pariNAmanI zuddhi namaskAra mahAmaMtranA smaraNathI paNa thaI zake che. je kArya dvAdazAMgInA AlaMbanathI thAya che te ja kArya namaskAra mahAmaMtrane AlaMbanathI thAya che, mATe namaskAra mahAmaMtra e cauda pUrvanA athavA AkhIce dvAdazAMgInA sArarUpa, che. kAraNa ke aMdaranA pariNAmanI zuddhi vinA te nizcayathI dharma che ja nahi ane pariNAmanI zuddhi mATe sAdhaka dazAmAM AlaMbananI jarUra rahe che. te mATe navakAra e zreSTha AlaMbana che. satI madanarekhA aMtima ArAdhanAmAM pitAnA patine kahe che, "nAtha ! Apa namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa kare ane rAjya, svajana Adi tathA dareka vastu taraphanI mamatvabhAvanA trividhetrivedhe sirAvI de. kaI paNa bAhya vastunI vaLagaNa manamAM rAkhaze nahi. chelle jIvane jemAM Asakti rahI jAya. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara manovijJAna temAM bhavAMtaramAM utpatti thAya che. A rIte satI madanarekhAnA mukhamAMthI nIkaLatAM vacane mRtyunI zayyA upara pahelA yugabAhu be hAtha joDIne khUba ja bhAvathI aMgIkAra kare che ane tyArabAda ArAdhanA sthiracitte sAMbhaLyA pachI bIjI ja kSaNe mRtyu pAmIne pAMcamA devalekamAM utpanna thAya che. ArAdhanAnA prabhAve temanA adhyavasAya khUba nirmaLa thaI gayA. maMtramaNinA prabhAve jhera UtarI jAya tema ArAdhanAnA prabhAve temanuM rAjA maNiratha taraphanuM zreSarUpI jhera kSaNavAramAM UtarI gayuM ane je temane AtmA ArtadhyAnanI paraMparAmAM paDI javAnI taiyArImAM hato tenA badale dharmadhyAnamAM sthira banI gayo ane yugabAhu AkhA mAnavajIvananA sArane pAmI gayA. chele satI madana rekhAnI jema ArAdhanA karAvanArAM maLI AvavAM ati durlabha che. Aje to moTebhAge chelle rokakaLa karatAM hoya che athavA vIlanI vetaraNamAM paDyAM hoya che, paNa sAmAnuM mRtyu na bagaDI jAya e rItanI ciMtA rAkhanArA koI viralA ja hoya che. madanarekhAMe A rItanI pitAnA patinA AtmAnI ciMtA rAkhIne temane samAdhi mRtyunA adhikArI banAvyA. rojiMdI ArAdhanA madana rekhAe chelle karAvelI ArAdhanA dareka mumukSue hRdayamAM lakhI rAkhavA jevI che. aMtima ghaDI te eka divase saune AvavAnI che. tene saphaLa banAvavA A vicAraNA saphaLa nIvaDavAnI che. aMtima ArAdhanA pAmavA rejiMdI ArAdhanA cAlu rAkhavI joIe. muni bhagavaMte te sadA ArAdhanAmAM ja rata hoya che. gRhastho mATe sAmAyika, pratikamaNa, jinapUjA, dAna, ziyaLa, tapa, bhAvadharma vagerenI ArAdhanA e Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima apUrva ArAdhanA 253 apUrva ArAdhanA che. taduparAMta dareka gRhasthAe rAtre sUtAM pahelAM aniza AkhA divasamAM sevAI gayelAM duSkRtyAnI AtmAnI sAkSIe niMdA karavI joie, duSkRtyenI nidA karavAthI nikhiDa evAM karmAMnA a Mdha zithila thaI jAya che ane hRdayamAM ghaNI kuNAza Ave che. pharI pApa AcaravAnA samaye hRdayamAM khaLApeA rahe che. duSkRtyanI niMdA karavA pUrvaka sukRtanI anumeAdanA karavI joie. AkhA divasamAM je koI sukRtanA lAbha maLyeA hAya tenI punaH punaH anumeAdanA karavAthI ghaNA moTA lAbhanuM kAraNa thAya che. karelAM sukRtanI bIjAnA meAMe praza`sAnA niSedha che, paNa sva-AtmAnI sAkSIe anumAdanA jarUra karavI joIe. prazaMsA e bAhya vastu che, jyAre anumedanAM e aMtaraMga vastu che. vAraMvAranI anumedanAthI sukRtanAM mULa UMDA jAya che ane para'parAe meAkSarUpI amRta phaLanI prApti thAya che. trIjA nakharamAM zayana pahelAM maitrI Adi cAre bhAvanAAnu' UMDANathI ciMtana karavuM joIe. paranA hitanI ciMtA te maitrI che, bIjAnA duHkhanA vinAza karavAnI buddhi te karUNA. bIjAnA utkarSa joI manamAM prasanna thavu te pramAda ane bIjAnA doSanI upekSA karavI te mAdhyasthabhAvanA che. A mujaba maitrI, kArUNya, pramAda ane mAdhyasthabhAvanAnuM pA--aDadhA kalAka sUtAM pahelAM athavA savAre UThIne ciMtana karavuM e paNa apU ArAdhanA che. cAre bhAvanAonA ciMtanathI hRdayanI vizuddhi thAya che. ane evI vizuddhi para parAe cittanI samAdhimAM kAraNa ane che. tyArabAda rAtre zayana karyAM pahelAM zrI arihaMta, siddha, sAdhu ane jinezvara bhagavate e prarUpelA dhama nu zaraNa aMgIkAra Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '254 mane vijJAna karavuM joIe. arihaMta paramAtmA rAga-dveSa Adi aDhAra doSathI mukta che; drio ane nareMdrothI paNa pUjita che, mokSa mAgane pravartAvanArA che. eka zrI arihaMtanI yathAsthita svarUpamAM oLakhANa thaI jAya jIva aMtarmukha dazAne ghaNuM sahelAIthI pAmI jAya. aMdaranA kAma, krodha, rAga, dveSa Adi zatraone je haNanArA temane arihaMta kahevAmAM Ave che. AvA arihaMtanI zaraNAgati svIkAranAra bhavobhavanA bhayamAMthI sadAkALa mATe mukta bane che. siddha bhagavaMte ajarAmara sthAnane pAmelA che. siddha bhagavaMtane paNa jagata AkhA upara mahAna upakAra che. eka AtmA siddhapadane pAme tyAre bIjI bAju bIjo eka AtmA avyavahAra rAzimAMthI vyavahArarAzimAM Ave che. A siddha bhagavaMtane je te upakAra che? svaparanA kalyANane sAdhe temane sAdhu kahevAmAM Ave che. zrIjine upadezele ahiMsA, saMyama ane parUpa je dharma tene dharma kahevAmAM Ave che. A cArenuM aharniza zaraNa aMgI. kAra karavAthI jIvanA tathAbhavyatvane paripAka thAya che. bhavyatvane paripAka thatAM jIva mATe mekSamArganI prApti ghaNuM sulabha banI jAya che jIvamAM mekSe javAnI je gyatA tene bhavyatva kahevAmAM Ave che. te bhavyatva bhavI jIvamAM samAna hovA chatAM tathAbhavyatva dareka jIvamAM bhinna hoya che. A rItanI rejiMdI ArAdhanA cAlu rAkhanAra aMtima ArAdhanAne ghaNI sahelAIthI pAmI zake che. chevaTe yugabAhu ArAdhanAnA phaLarUpe pAMcamAM devalokane pAmyA. jyAre maNiratha tyAMthI bhAIne vadha karyA bAda potAnA Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAdhanA 255 aMtima apUrva ArAdhanA nagara bhaNuM pUravegamAM AgaLa dhapI rahyA hatA tyAM rastAmAM sarpadaMza thatAM mRtyu pAmIne pAMcamI naraka-pRthvImAM utpanna thayA. karma keIne choDato nathI. ati ugra puNya ke pApa jIvane keTalIka vAra A bhavamAM ja bhegavavAM paDe che. pAchaLathI satI madanarekhAne paNa ziyaLa dharmanI rakSA mATe ghaNAM kaSTo veThavAM paDayAM che. tema sagarbhA hevAthI jaMgalamAM putrane janma Apela, je nami rAjarSi tarIke jaina zAstromAM prakhyAta che. satI madanarekhAne e khabara na hatI ke, maNiratha rAjA rastAmAM mRtyu pAmI gayA che eTale potAnA ziyaLanI rakSA mATe potAnA patinA mRtyubAda teo tyAMthI ghera jaMgalamAM cAlI nIkaLyAM. temanA putra caMdrayazA paNa tyAM hAjara hatA, paNa sau zakAtura banelA hovAthI ane rAtrine samaya hovAthI, madararekhA kyAre tyAMthI cAlI nIkaLyA tenI keIne khabara paDI nahIM. temane jaMgalamAM je putrane janma Ape hato te paraMparAe mithilAnA rAjavI namirAjA tarIke prakhyAta thayA hatA. prAMte dIkSA aMgIkAra karIne namirAjA mokSapadane pAmyA hatA. madanarekhAM paNa chelle cAritra aMgIkAra karIne divya gatine pAmyAM che. temanuM AkhuM caritra lakhavA jaIe te eka moTuM pustaka taiyAra thaI jAya. A to temaNe potAnA patine karAvelI apUrva aMtima ArAdhanA pUrato ja viSaya samajAvavAnuM hovAthI teTalA viSaya upara ja vivecana karyuM che. temaNe karAvelI apUrva ArAdhanAnA sArane sau pAmI sAcA ArAdhabhAvane pAme e ja eka abhilASA ! Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 jIvanamAM dharmanI pratiSThA (pUrvArdha) Aje ravivAranA divase jIvanamAM dharmanI pratiSThA e viSaya upara jAhera vyAkhyAna rAkhavAmAM AvyuM che. jIvanamAM dharmanI pratiSThA kaho athavA dharmanuM sthAna kaho, ekanI eka vAta che. game te vizALakAya hAthI hoya paNa te jema jaMtuzaLa vinA zobhato nathI, azva dekhAvamAM game te suMdara hoya paNa te tenI suMdara cAla vinA bhata nathI, caMdrivinA rajanI zebhatI nathI; vinaya guNa vinA putra zobhatuM nathI tema dharma vinA jIvana zobhatuM nathI. zarIranI zobhA upara uparathI game teTalI sArI hoya paNa temAM jIva na hoya te te zobhA zA kAmanI? tema dharma vinAnuM jIvana e jIva vinAnAM mRtakalevara jevuM che. pU. AcArya bhagavAna zrI. haribhadrasUrIzvarajI mahArAja "zAstravArtA samuccaya' graMthamAM pharamAve che ke - 'upAdeyazca sasAre dharma eva sadA budhaiH vizuddho muktaye sarva yato'nyad duHkhakAraNam / / sAdhanane sAdhya na mAne A saMsAramAM vizuddha dharma ja budhajanene mukti arthe sadA upAdeya che-AdarathI grahaNa karavA egya che kAraNa ke bIjuM badhuMya aMte duHkhanuM kAraNa che. heya, reya ane upAdeya. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dhamanI pratiSThA 257 A traNamAM badhAM tattvA samAI jAya che. nava tattvamAM Azrava, baMdha ane pApa e traNa tattvA heya che. puNyAnubaMdhI puNya savara, nirA ane meAkSa e upAdeya che. jIva ane ajIva e jJeya che. heyane artha chAMDavAyeAgya, upAdeyanA atha AdaravAceAgya ane jJeyanA artha jANavA ceAgya che. jIvanamAM dharma ane meAkSanI ja upAdeyatA hAvI joIe. tame kaheze ke, mahArAja ! tame game teTalu samajAvA paNa amArA aMtaramAM teA rADA te kukAnI upAdeyatA beThI che. amane teA bhajakaladAram upAdeya lAge che ane jIvanamAM Dagale ne pagale jarUra paNa amane enI ja jaNAya che. savAranA amAre zAkamArakITamAM javuM hAya teAye khissAmAM pAMca-daza rUpiyA joIe, mATe amArA magajamAM enI hecatA zI rIte bese ? ane dhamanI upAdeyatA dImAgamAM zI rIte Ave ? e badhI vAta tamArI sAcI che. artha e jIvanamAM sAdhanarUpa vastu che. gRhasthIne jIvanamAM enI jarUra paDe e badhI vAta kabUla che. tame kAMi amArI jema mAra vAgehAthamAM oLI laine nIkaLI zakavAnA nathI, paNa tame sAdhanane sAdhyarUpa mAnI beThA che tyAM amArA vAMdhe che. tame arthArjana karatA hA e tame jANA paNa enI nisAratA tamArA magajamAMthI javI na joI e, nirvAhanA dhyeyathI nItinA raste cAlIne arthArjana tamAre karavu paDatu hoya e judI vAta che, paNa temAM bahu bhegu karavAnI buddhi na hovI joIe. game teTalu meLavelu huro paNa aMte mUkIne javAnuM che, tyAM saMgraha konA sAruM karavu paDe che? 17 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna mATe jIvanamAM upAdeyatA tA dharmanI ja hAvI joIe. jyAM sudhI jIvananAM dhamanI upAdeyatA na Ave atha ane kAmanI heyatA na samajAya tyAM sudhI java pahele guNaThANe che. Aje tamArI arthAna karavA mATenI taDAmAra pravRtti jyAM joIe chIe ane dhamamAM udAsInatA joi e chIe tyAM amane ghaDIbhara vicAra thaI Ave che ke, A jIvA kayA guNaThANe vartAtA haze ? tame ja kahone ke Aje cAvIza kalAkamAM tamArI arthArjana mATenI pravRtti keTalI ane dhama mAM pravRtti keTalI ? sabhAmAMthI : dhama mAM mAMDa ekAda kalAka, ane arthAnamAM keTalA kalAka? bAkInA badhAya kalAka arthAjananI pravRttimAM ja samajI levAne ! tyAre ema jaNAya cheke, jIvanamAM dharmAMnI upAdeyatA AvI nathI ane anI upAdeyatA magajamAMthI gaI nathI. zrI vIra. vijayajI mahArAja pUjAnI DhALamAM jaNAve che ke-- 258 "sa'sAramAMhe, eka sAra jANI, kaMcana-kAminI re, na gaNI japamALA eka nAtha !, nira Mjana nAmanI re. " kakAra-ka panI kaMcana, kAminI, kAyA, kuTuMba ane kIti--A pAMca kakArane jIve sArarUpa mAnyA che. paNa ene khakhara nathI ke, A kakAra kapanI 'tadvivALiyA kapanI che. dhI kAyAka panI sagA zeraheAlDare menejara jIvAtmA." paNa e zeraheAlDaro badhAya kaMpanI naphA karI Ape tyAM sudhInA ja sagA che. pachI a Mte bhAgavAnu menejara jIvAtmAne che. A pAMca kakAranI Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 59 sAdhanAmAM te jIva amUlya evA naradehane hArI jAya che. dhanI upAdeyatA jIvanamAM kevI hAvI joI e te draSTAMtathI samajAvavAmAM Ave che. dRSTAMta peAtanapura nAme eka nagara che. te nagaranA rAjAnuM nAma sAmacaMdra che. te rAjAne dhAriNI nAme patnI che. ekavAra rAjA, rANI ane gavAkSamAM beThelAM che. mahArANI mahArAjAnAM mAthAnA vALa sApha karI rahyAM che. temAM mahArANIne eka sapheda vALa dekhAya che, ane mahArANI mahArAjAne kahe che ke, 'rAjan ! dUta dvAra khakhaDAvI rahyo che' tyAM rAjA cAre bAju najara pherave che ane mahArANIne kahe che ke, nUtta mane kema dekhAtA nathI ?' rANI rAjAne kahe che ke, 'rAjana ! koi rAjA taraphathI kRta AjyeA nathI. A te yamarAjAne kRta AvyA che. ' tarata ja rANI rAjAnA hAthamAM sapheda vALa Ape che. yuvAvasthAnA nAza karanAra trIjI vRddhAvasthAnuM jANe parama zasra na heAya tevA te mastakanA sapheda vALane joIne rAjA atyaMta . du:khI thayA. rAjAnA moM upara glAni chavAI gaI. rAjAne ciMtAmagna joIne rANI kahe che ke,' vRddhAvasthA AvavAnI AgAhI mAtrathI eTalA badhA kema gabharAi gayA che? Apane je vRddhAvasthAnAM AvAgamananA manamAM kheda rahetA hAya te! huM AkhA nagaramAM Dhola vagaDAvIne jAherAta karIza ke jethI koI ApanI vRddhAvasthAne pragaTa na kare? rANInI A vAta sAMbhaLIne rAjAne manamAM thAya che ke, rANI Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 mane vijJAna mArA mananI vyathA samajI zakAM nathI. rAjA rANIne kahe che ke, 'huM koI mastaka paranA paLiyAne joIne lajjA pAmatA nathI, tema mRtyuthI paNa bhaya pAmateA nathI. huM te| mAnu chuM ke mRtyu e prakRti che teA jIvana e vikRti che ane saMyama e sa'skRti che. mRtyunA ke mastaka paranA paLiyAne koInA mane bhaya lAgatA nathI ane tenu mane manamAM leza paNa hRda nathI. mAruM darda khIjuM ja che.' jue, have rAjA peAtAnAM dardInI vAta kare che, je sAMbhaLatAM bhalabhalAnAM rUMvADAM khaDAM thaI jAya. rAjA kahe che ke, 'mane kheda e vAtane che ke, mArA pUrvajoe sapheda vALa joyA pahelAM ja saMnyAsa aMgIkAra karyAM che ane huM' te sapheda vALa thavA AvyA chatAM hajI viSayeAmAM Asakta rahyo chuM. huM viSayavAsanAmAM gaLAbUDa khUMpI rahyo chuM ane pratrajyA aMgIkAra karI zakayo nathI. he priye ! mArA mananA khedanuM kAraNa A che. chatAM have huM koI paNa bhAge dIkSA aMgIkAra karavAnA chuM. mane ciMtA eTalI ja che ke dUdhapItA khALakane zI rIte rAjagAdI para esADu ? chatAM mAre enI paNa ciMtA zA mATe karavI joIe ? zAstramAM paracitAne adhamAdhamA kahI che. 'uttamASStmacintA ca zAstraciMtA ca madhyamA / adhamA kAmacintA ca paracintA tvadhamAdhamA // " Atmaci'tA e uttamA che. 'hu koNa chu, kayAMthI AvyA; mAruM kharuM svarUpa zuM che ? mArI sAthe kayA saMbaMdhe A badhI vaLagaNA che ? e rAkhuM ke pariharuM? A rItanI vicAraNAne AtmaciMtA' kahevAmAM Ave che, athavA jIvanamAM meM aneka Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 261 pApasthAnake sevelAM che. atharjananI pAchaLa na karavAnAM pApa meM karyA che. mAtA, pitA, bhAI, bhaginI, bhAryA ane putra-pautra AdinA mohane AdhIna banIne temane badhAne sukhI karavA mATe meM aneka pApakarmo karyA che. A pApakarmonA bhArathI ladAyelA mArA AtmAnuM bhavAMtaramAM zuM thaze? A rItanI ciMtA e uttama AtmaciMtA che. zAstraciMtA madhyamA che. kAmaciMtA adhamAM che ane paraciMtA adhamAdhamA che." semacaMdra vicAre che ke, putranI paNa mAre ciMtA zA mATe karavI joIe? somacaMdra dhAriNIne kahI de che ke, tuM putrane moTo karaje. huM te have kaI paNa bhege vrata grahaNa karIza Aje te bharavRddhAvasthAmAMya tRNa mUkAtI nathI. 'aGga galitaM palitaM muNDaM dazanavihinaM jAtaM tuNDam / vRddho yAti gRhItvA daNDa tadapi na muJcatyAzApiNDam // zarIra taddana gaLI gayuM hoya, mAthAnA vALa sapheda thaI gayA hoya ane mAMnAM batrIze dAMta paDI gayA hovAthI mAM to jANe nAnakaDA gokhalA jevuM thaI gayuM hoya ke je joIne nAnA chokarAne chIMkaNInI DAbalI e nAnakaDA gokhalAmAM mUkavAnI IcchA thaI jAya, lAkaDInA Teke mAMDa cAlI zakato hiya te paNa tRSNA mukAtI nathI, tyAre to raMga che ne A somacaMdrane ke dUdhiyA hoThanA potAnA bALakane rAjagAdI para besADIne pote pravajita banavA tatpara banyA che ! kAraNa ke eNe jIvanamAM dharmanI pratiSThA karelI che. rANIne pharI bIjIvAra kahI de che ke, "A bALakane tAre sAcavavAne che. huM to tapa karavA jaMgalamAM jAuM chuM." - Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna tyAM rANI kahe che ke, 'huM ApanA vinA ahIM rahevA IcchatI nathI. huM paNa tapa karavA ApanI sAthe ja AvavA icchu chuM. Ape jema bALakanI ciMtA ThaMDI dIdhI te| mAre e ciMtA zA mATe rAkhavI joie ? vanamAM jema vRkSa meTAM thAya che tema bALaka enA bhAgyathI vRddhine pAmI jaze.' 262 aMte sAmacaMdra ane dhAriNI ane petAnA dhAvaNA putrane rAjagAdI para besADIne ane rAjyane! dora pradhAnane soMpIne tapa karavA mATe vanamAM cAlI nIkaLe che. pitA te cAlI nIkaLe paNa mAtA paNa cAlI nIkaLe che. laghu vayanA bALakane mUkIne cAlI nIkaLavuM e mAtA mATe sahelI vAta nathI. ene ema paNa nathI thatu ke mArI pAchaLa putranuM zuM thaze ? paNa jyAM mArApaNAnA bhAva ja na rAkhyA haiAya tyAM pAchalAnu zu' thaze e vicAravAnI vAta ja kayAM rahI ? Aje tamane te ema thAyane ke chekarAnAM chekarA khAya eTalu mAre mUkI javuM joI e, paNa tame eTaluM nathI vicArI zakatA ke sau saunAM nazIkhanu khAya che. Ama ne Ama jIva kartApaNAnA mithyAbhimAnathI kama` khAMdhI rahyo che. kartA ja banavuM hAya teA tamArA svarUpanA ja kartA aneAne ? parAzrita bhAvezana kartApaNAnA abhimAnathI ajJAnI khaMdhAya che, jyAre jJAnI enA nAyakabhAvamAM rahetA heAvAthI adhAte nathI, ame te evA paNa dAkhalA joyelA che ke, jenA pitAe dIkarAne traNa lugaDAMbhera kADhI mUkelA te Aje keTacAdhipati che ane jenA pitA peAtAnA putra mATe karADe! rUpiyA mUkI gayelA tenA dIkarA Aje ka'gAla hAlatamAM jIve che. mATe putra-pautra Adi mATe peAtAnI javAbadArI samajIne kaI paNa karavuM paDe e judI vAta che. ane emAMne emAM Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 263 AkhI jiMdagI hemI devI e vAta judI che. tame emane emAM AkhI jiMdagI homI rahyA che eTale amAre ATaluM kahevuM paDe che. jyAre emaNe to putrane moTo karavAnA mane rathane paNa tyAga karI dIdho to bIjA paraNAvavA vagerenA manoratha sevavAnI to vAta ja kayAM rahI? e bannene dharmanI ja upAdeyatA hatI te te bane dudhiyA kaMThavALA bALakane tyAga karIne paNa tyAgadharmane anusaryA che. AjanA meTA bhAganA te vicAryA kare ke huM cAlyA jaIza te pAchaLa mArA kuTuMbanuM zuM thaze? arebhAI ! kAMI thavAnuM nathI. garbhamAM Ave tyArathI ja saunuM bhAgya nirmANa thaI cUkeluM hoya che, paNa jIva Amane Ama meha ane mamatAmAM jIvana pUruM karI nAkhe che, paNa jIvanamAM dharmanI pratiSThA karI zakato nathI. A somacaMdra te hajI jainadharmanA saMskArane paNa pAmelA nathI, chatAM temanAmAM A utkaTa vairAgya che. AgaLa e emanA ja putra vikalacIrInA yoge jainadharmane pAmaze ! A kathA to bahu lAMbI che. ApaNe to semacaMdranA jIvanamAthI eTaluM ja jANI levAnuM che ke emaNe jIvanamAM dharmane khUba pradhAnatA ApelI hatI. Aje mAnavInA jIvanamAM arthanI pratiSThA che. paheluM sthAna bhajakaLadArane che. jIvanamAM dharmanI pratiSThA tevI ja hoya te kalyANa thaI jAya. Aje dhanikane mAna che, dhamane nathI. upAzraya Adi dharmasthAnanAM uddaghATane paNa dhanikanA hAthe karAvavAmAM Avaze. paNa tevA prasaMge rAja dharmakiyA karanArA dhArmikanI pasaMdagI karavAmAM nahi Ave. dhanikanA jIvanamAM paNa dharmanI pratiSThA hoya te sonAmAM sugaMdha samAna che. paramArthanI dRSTi vagaranA dhanikenI A zAsanamAM kaMI kiMmata nathI. mammaNa zeThe jIvanamAM ekalI arthanI pratiSThA karI hatI, Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 mane vijJAna jyAre puNiyA zrAvakanA jIvanamAM dharmanI ja pratiSThA hatI. arthanI ja pratiSThA karanAra mammaNa zeTha ghera durgatine pAmyA, jyAre jIvanamAM dharmanI pratiSThA karanAra puNiye zrAvaka sagati pAmyA. A banne pAtra tamArI najara sAme khaDA karavAmAM Ave che. jIvanamAM dharmane ja pradhAnatA ApanAra puNiyA zrAvake jIvanamAM je anupama zAMtine anubhava karyo che te anubhava bhalabhalA saMpattinA zikhara upara beThelA paNa karI zakyA nathI. AvA Adarza tamArI najara samakSa rAkhe te ghaNuM sahelAIthI jIvanamAM dhamane pradhAnapada ApI zakAya. jyAre ApaNe vartAva saMsAra mATe sagI mA jevo che ane dharma mATe oramAyuM vartAya che. je dharma saMsArasAgarathI pAra utAranAre che tene raMgajIvanamAM caLamajITha je joIe. bhagavAna zrI haribhadrasUrijI jevA mahAna AcArya dharmanI upAdeyatA varNave che ke, paMDitene muktine arthe mAtra eka dharma ja upAdeya che. te sivAyanuM badhuMya aMte prabaLa du:khanuM kAraNa che. saMgamAM sukhabudi e ja mithyAtva saMsArI ISTasaMgamAM sukha mAnI beThA hoya che. te mATe varNave che ke - nitya citacora phaMDya-rojha-saMpuTa | anitya yauvanaM cApi kutsitAcaraNAspadam / ' ISTa evA priyasaMganuM game tevuM sukha hoya paNa te priyasaMga anitya che. ApaNe najare joIe chIe ke, ghaNAne Thesa vAge ne kAyA DhaLI paDe che. jyAM deha pote ja Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 265 anitya che, tyAM bIjA bAhya saMgonI anityatAnI kayAM vAta karavI? badhe kSaNane prasaMga che, chatAM jIva maphatane temAM rAcI rahyo che. pitAe potAnI ekanI eka dIkarIne sArAmAM sArA mUratiyA vere ApI hoya, sasarA keTayAdhipati haya, chatAM para be mahinA na thayA hoya ne dIkarI vidhavA thAya che. saMsArane A karUNa citAra jANatA hovA chatAM jeo Aje vairAgyane pAmatA nathI te temanA tIvra karmodayanuM ja pariNAma che. rajavADAonAM rAjya cAlyAM gayAM kaMIka keTayAdhipati kaMgAla banI gayA. A badhuM najare jotA hovA chatAM saMcAgonI anityatA na samajAya to tenI anityatA samajAvavA mATe bIju koI jJAna amArI pAse rahetuM nathI jJAnIo te saMgamAM sukha buddhivALAne mithyAdaSTi kahe che ane potAnA svabhAvamAM sukha buddhivALAne samyadaSTi kahe che. svabhAva e zAzvata varatu che te temAMthI AnaMda lUTo ne! saMgamAMthI AnaMda lUMTI te rahyA che paNa kAla viyoga thaze tyAM poke poke mUkIne rahevuM paDaze. te pachI aMtarmukha banI svabhAvadazAmAM AvI javuM emAM zuM khoTuM che? tAjetaramAM ja lagnagraMthIthI joDAIne bhAI paradezamAM gayA hoya eTale tyAMthI patnI upara kAgaLa lakhe ke, tuM tyAM che ane huM ahIM chuM, paNa mAre jIva tArI pAse che, tyAM patnIne acAnaka ahiM Dabala nyumoniyA lAgu paDene patnI kALa dharmane pAmI jAya eTale pitA putrane lakhe ke, vahu phalANA divase kALadharma pAmyA che, tarata ja putrane pratyuttara Ave ke banAva bahu khoTo banyA che. paNa zuM thAya? kALanI gati nyArI che. have huM tyAM vaizAkha mahine pAcho AvuM chuM. tyAM sudhImAM Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna, bIje gotI rAkhajo, A saMsAramAM AvA to kaMIka mehanAM nATaka cAle che. saMsAranI jevI anityatA che tevI ja svArtha mayatA che. mATe jIvane pitAnA svabhAva sivAya aMte keIne AdhAra nathI. jJAna, darzana e jIvane svabhAva che. rAga, dveSa e vibhAva che ane zarIra Adi saMga che. agnimAM utA svabhAvataH che, paNa dhUmra agnimAM svAbhAvagata nathI temAM jIvamAM jJAna e svabhAvagata che, jyAre agnimAM dhUmranI jema AtmAmAM kAma, krodha Adi svabhAvagata nathI. vibhAva ane saMga banenuM lakSa choDI svabhAva tarapha vaLavA jevuM che. agnimAM jyAM javALA pragaTa thAya che. tyAM dhUmADo enI meLe cAle jAya che tema AtmAmAM jyAM jJAnajAti pragaTa thAya che tyAM kAma krodha Adi dhUmADe. rahetuM nathI. jIvane game tevA ISTa ke aniSTa saMge prApta thAya jIva saMyoge pheravI na zake paNa lakSa pheravI zake che. game tevA aniSTa saMge prApta thayelA hoya paNa svabhAvanA lakSavALe jIva potAnI samAdhi TakAvI zake che. jIvane potAnA svabhAvanI ja khabara nathI eTale saMgomAM muMjhAya che. AcAryazrI pharamAve che ke, game tevA ITa saMge hoya paNa aMte anitya che, eTaluM ja nahi paNa saMge IrSyA ane zekathI bharelA hoya che. tamArA ITa saMyoga joIne bIjAne IrSA thAya ane tenA viyeganA samaye tamane pitAne zeka thAya. mATe saMga mAtra IrSyA ane zekathI bharelA che. cUlAne agni te lAkaDAM bALanAra che. paNa A ISyane agni te karelAM tapa, japanAM anuSThAnane bALI nAkhanAre che. Aje pitAnA sagA bhAInuM sAruM joIne paNa IrSyA thAya che. rakhe AnuM sAruM thaI jAya eTale vacamAM Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 267* ja phAcara nAMkhe. are! A ISyadevI to amane sAdhuone. paNa varI cUkyAM che. emaNe joyuM ke A sAdhu bIjA keIne vaya nathI eTale emane tyAM mAruM mAna jaLavAze. daSTAMta saMga anitya che tema halakA AcaraNanA sthAnarUpa. yauvana paNa anitya che. yauvanane AcAryazrI halakA AcaraNanA sthAnarUpa varNave che. kAraNa ke e gaddhApacIzIne kALa che. je ke yauvanane sadAcAranA sthAnarUpa paNa banAvI zakAya che ane evA mahApuruSe thaI paNa gayA che ke jemaNe potAnA yauvanane sadAcAranA sthAnarUpa banAvyuM hatuM. A bAbatane samajavA eka rAmAyaNane prasaMga ApanI samakSa varNavuM chuM. zrIrAma, lakSmaNa ane sItA vanavAsamAM nIkaLelA. tyAre teo pharatA pharatA daMDakAraNyanA pradezamAM dAkhala thayA. che. bIjI bAju rAvaNanI bahena zUrpaNakhAne putra saMbuka eja daMDakAraNya jaMgalamAM caMdrahAsa nAmanI vidyA chellA bAra varSathI sAdhI rahyo che. mAthe cAra divasa bIjA paNa thaI gayA che. have phakta traNa ja divasa bAkI rahyA hatA. A vidyA evI. ke enI sAdhanA vRkSanI DALa sAthe paga bAMdhIne ane mAthuM nIcuM rAkhIne karavI joIe. e rIte A saMbaka vAMsanI gIca jhADImAM AvelA eka vRkSanI sAthe pitAnA paga bAMdhIne ane mAthuM UMdhuM rAkhIne sAdhanA karI rahyo che. vidyA siddha na thAya tyAM sudhI brahmacaryanuM pAlana ane ekAsaNAnuM tapa saMbuke AdareluM che. A badhI vidhinuM te saMbuka ugrapaNe pAlana kare che. vidhipUrvaka AvI ja sAdhanA je mokSa mATe karavAmAM AvI hoya te? kahene ke beDo pAra thaI jAya.. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 manovijJAna sabukane have vidyA siddha thavAne traNa divasa bAkI rahyA che. cAre bAju sugaMdhane phelAvatI caMdrahAsa talavAra paNa pragaTa thaI cUkelI che. tyAM rAma ane lakSamaNane tyAMthI pasAra thavAnuM bane che. caMdrahAsa jotAM ja lamaNajIne kutUhala thavAthI ca drahAsane hAthamAM dhAraNa kare che. je vastunI sAdhanA saMbuka chellA bAra bAra varSa thayA karI rahyo che te vastu lakSmaNajIne jANe sahaja siddha che. puNyanI lIlA AvI hoya che. lakSmaNajI te talavAra kevIka tINa che e jANavA mATe vAMsanI gIca jhADImAM tene ghA kare che ane tyAM te jhADImAM rahelA saMbukanuM mastaka chedAI jAya che. zrI rAmacaMdrajI lakSmaNajIne upAlaMbha Ape che ke, "te A niraparAdhIne zA mATe vadha karyo ? kaI paNa vidyAsAdhakane tArA hAthe vadha thayo che ane tene uttarasAdhaka paNa ATalAmAM ja have joIe. lakSmaNajIne paNa pazcAttApa thAya che paNa have te pazcAtApa zA kAmane? sabukane vidyA sidadha thavAne traNa divasanI vAra hatI eTale enI mA zUrpaNakhA pUjApAnI sAmagrI laIne pAtALa-laMkAthI ahIM daMDakAraNyamAM AvI che. potAnA putrane vadha thayele jANI te karUNa svare rUdana kare che. zUrpaNakhA ghaDIvAra mATe zekasAgaramAM DUbI jAya che. thoDIvAramAM zudhimAM AvyA pachI te kahe che ke, mArA putrane vadha karanAra keNa haze? ene khabara nahIM hoya ke A rAvaNane sage bhANeja che. akALe meta kenI rAha joI rahyuM che? Ama bolatI te AgaLa dhape che. ane ene manuSyanAM pagaraNa dekhAya che, jyAM thoDeka dUra jAya che tyAM cheTethI vRkSanI nIce beThelA rAma, lakSmaNane joI jAya che. rAmacaMdrajInuM adbhuta rUpa jotAM ja te kAmAMdha banI jAya che. juo, A zUrpaNakhA Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 269. zekasAgaramAM DUbelI hatI. AvI zekasAgaramAM DUbelI strIne paNa kAma vihvaLa banAvI mUke che, ane putra prema kayAMya bhUlAI jAya che. badhuM jItI zakAya che paNa kAma jitA. saheluM nathI, "uttarAdhyana sUtramAM bhagavAna pharamAve che ke - 'sallakAmA visa kAmA kAmA AsIviseopamA / kAme patthemANA akAmA jati doggaiM // " kAma e zalyarUpa che. kAma e kALakUTa viSa samAna che. eTaluM ja nahi, kAma e daSTi viSasarpa samAna che. ene. bhegavanArA te durgatinA adhikArI bane che paNa enI IcchAmAtrathI paNa durgati thAya che. kAmAMdha banelI zurpaNakhA. kinnarInuM adbhuta rUpa vikuvane rAmacaMdrajI pAse jAya che. rAmacaMdrajI tene pUche che are! tuM A yamarAjanI sAkSAta rAjadhAnI jevA daMDakAraNyamAM ekAkI kema che? tyAM zUrpaNakhA taddana kheTI hakIkata rajU kare che ke, "huM ujajainI nagarInA. rAjAnI putrI chuM. huM ekavAra mahelanI agAsImAM sUtelI hatI tyAM kaI eka vidyAre mAruM haraNa karyuM. te haraNa karIne A daMDakAraNyanA pradezamAMthI pasAra thaI rahyo hato. tyAM ene sAme bIjo harIpha vidyAdhara bheTI gayo. te paNa mArA rUpamAM aMdha banyA ane sAmasAmAM banne yuddhamAM UtarI gayA. tAkAtamAM banane sarakhA hovAthI parasparanA yuddhamAM baMne mRtyu pAmI gayA ane huM ekAkI nirAdhAra banI gaI mATe have Apa ja mAre mATe AdhArarUpa che. jema sItAne Ape. aMgIkAra karI che tema mane paNa grahaNa kare." Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 manovijJAna juo, A strIcaritra kevAM hoya che. te mATe A zUrpaNakhA AbehUba dRSTAMtarUpa che. e mATe sAcuM ja kahevAya che ke strInAM caritra ane puruSanAM bhAgyane pAra de paNa pAmI zakatA nathI te manuSyo tene pAra kayAMthI pAmI zake ? rAmacaMdrajI zurpaNakhAnI rItabhAta uparathI samajI gayA ke A kaI mAyAvI strI che. rAmacaMdrajI tene kahe che ke huM to pariNita chuM. A jAnakI mArI joDe beThelAM che, paNa mArA bhAI lakmaNa haju kuMvArA che. mATe tuM mArA bhAI lakramaNa pAse jA. te tane aMgIkAra karaze. tyAMthI nirAza banelI paNakhA lamaNajInI pAse gaI ane temane vinavavA lAgI. lakSmaNajIe kahyuM ke, "tame mArA moTA bhAI pAse pahelAM jaI AvyA, mArA mATe te tame sItAjInAM sthAne che ya jogamAyA, cheTAM raheje ho ? banne mahApurUSa kevA mane baLavALA che! daMDakAraNya je ekAMta pradeza che. zUrpaNakhAe sAkSAt kinnarInuM rUpa dhAraNa kareluM che ane tenI vinaMti upara vinaMti cAlu che, chatAM teo manathI paNa calita thatA nathI. mana uparanA kAbUnI A jevI tevI vAta nathI. AvA kAmavijetA mahApuruSone koDakoDa vaMdanA hajo. jIvanamAM badhuM AcaravuM saheluM che paNa A ja AcaravuM kaThaNa che. A rAmAyaNanA adhikArane ullekha karatAM kavi zrI vIravijayajI mahArAja pharamAve che- bharatarAyane rAja bhaLAvI, rAma rahyA vanavAse, khara-dUSaNanArI savikArI, dekhIna paDayA pAse Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 271 mere pyAre e vrata jagame dIvo (pALanArA ghaNuM jIvo) AvA AvA mahAna puruSonAM caritrothI bhAratano ItihAsa ujajavaLa banela che. saMskAradhananI pAyamAlI AjanuM jagata te jANe rUpanI pAchaLa aMdha banyuM che. sTezana parathI kaI nadI pasAra thavAnI heya te hajAre tene jovA nIkaLe che. are bhAI! e eMThavADamAM zuM jovAnuM hatuM ? paNa leka vRtti upara kAbU rAkhI zakatA nathI ane adhUrAmAM vaLI TI.vI. sinemA agnimAM ghI homavA jevuM kare che. lokenA saMskAradhananI atyAre cAre bAjuthI pAyamAlI che. kolejomAM sahazikSaNane nAme paNa kayAM anartho ochA thAya che! are bIjI badhI vAta javA do. tame rAtanA ghera sUvA mATe moDethI AvyA ho to tamArAM patnI emaja mAnene ke satsaMgamAM gayA haze eTale meDA paDayA lAge che. kema emaja mAnene? sabhAmAMthI nAnA! tyAre zuM mAne ? bharI sabhAmAMthI kayAMka rakhaDavA gayA haze ema mAne. zuM bolyA tame? AvuM mAne ? tyAre to emanI upareya jevI joIe tevI sArI chApa pADI zakayA nahi. zeTha sudarzananI chApa emanAM patnI mane ramA para keTalI sarasa hatI ! mane ramAne keIe kahyuM ke, tamArA pati upara abhayA rANIe ALa caDAvyuM che ane temane vadhasthaLe laI jAya che. tyAre mane ramAe kahyuM ke, mArA pati mATe traNa kALamAMya A bane evI vAta nathI. chatAM kaI pUrvanA karmodaye emanA mAthe Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 mane vijJAna. ALa mukAyuM lAge che. mATe e ALa na Utare tyAM sudhI mAre cAre AhArane tyAga che. jeyuM, emane emanA pati upara keTalo vizvAsa che? AvA puruSe halakA AcaraNanA sthAnarUpa yauvanane paNa sadAcAranuM sthAna banAvI zake che. yauvana jema kutsita AcaraNanA sthAnarUpa che, tema anitya paNa che. IdradhanuSanI zobhA jema kSaNapUratI che tema yauvana paNa kSaNabhaMgura che. "mukhaDA kayA dekho darpaNameM, dayA dharama nahIM manameM paTiyA pADe ne keza samAre, gore phUle tanameM; tana jobana DuMgarakA pANI, chalaka jAya eka palameM mukhaDA. keDI keDI kara mAyA jeDI, surata lagAI dhanameM, daza daravAjo baMdha bhaye taba, raha gaI manakI manameM mukhaDA". kabIra kahe ke, meM darpaNamAM zuM joyA kare che? jarA hadaya tarapha jUo. hRdayamAM dayAdharma to che nahIM. zarIranI bahu TApaTIpa karavAvALAo mATe kahe che ke gauravarNA zarIramAM manuSyo paTiyA pADatA hoya che-keza samAratA hoya che, temAM pahelAM to vaLI sAdAIthI oLatA ane hamaNAM hamaNAM te vaLI kuSmaphezana cAlI paDI che, paNa emane khabara nathI ke A kAyA saLagaze tyAre sahunI AgaLa e kuge saLagavAna che. loko Aje TI.vI-vIDIyA jotA bahu thaIgayA,eTale moTe bhAge naTanaTIonA paheravezanuM anukaraNa thaI rahyuM che. AjanI juvAna bahena sulasAnuM anukaraNa nahIM kare paNa suraiyAnuM karaze. tema puruSane dilIpa-kaTanI dhUna. lAgI che paNa rAma lakSmaNanA ke zeTha sudarzananAM sadA cAranI dhUna lAgI nathI. jo ke emAM paNa apavAda Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dhamanI pratiSThA che paNa mATe bhAge vAtAvaraNa ghaNuM ja bagaDatuM gayuM che eTale Avu... prasagApAta kahevu paDe che. 273 zarIranI game teTalI TApaTIpa kareA paNa tana--jomanarUpI DuMgaranuM pANI palavAramAM daDI javAnu che. mATe yuvAnInI saphaLatA karavI heAya teA yauvanane sadAcArathI vibhUSita manAvavuM joIe. bhagavAna zrI. hemacaMdrAcAya pharamAve che ke, AtmA yuvAvasthAmAM jevA pAMca iMdriyAnA viSaceA mATe uttejita thAya che tevA jo meAkSa mATe uttejita thAya te zuM AkI rahe? arthAt keTI kalyANa thaI jAya. sapadAnI pAchaLa vipadA cauvananI jema soMpadA paNa anitya che ane te tIvra kalezanA samudAyamAMthI utpanna thanArI che, eTaluM ja nahi paNa tIvra kalezanA samudAyane janma ApanArI che. jemanI pAse eka samaye karADA hatA tevA Aje pAMca-pacIza rUpiyA mATe kaMIkanI lAcArI karatA hAya che. lakSmI e te vIjaLInA jhabakArA jevI che athavA saritAnA vega jevI che, para'tu jIvanu e tIvra ajJAna che ke je pAte nitya hovA chatAM ani tyamAM mUjhAi gayA che. jIva mAhya saMcAgeAmAM game teTalA meha pAme paNa te mAhya saMceAgeA koI enA thavAnA nathI ane jIva pete peAtAnI AtmasattAne hArI javAnA che. jaDa evA khAdya saMcAge! game tevA prApta thayA hAya paNa manamAM tenuM gumAna rAkhIne tenI upara jarAya mustAka rahevA jevuM nathI. kAraNa ke jyAre ne tyAre e jaDa saceAgA gA devAnA che. 18 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2174 mane vijJAna vartamAnamAM saMpadA hoya te bhAvimAM pAchI vipadA Ave che. mATe saMpadAo paNa anitya che ane tIvra kalezanA samudAyamAMthI te prAdurbhAvane pAmanArI che. lakSmI meLavavAnI pAchaLa aneka ko jIvane sahana karavo paDe che, ane aMte temAMthI tIvra kalezanI paraMparA janme che. temAM AjanI sarakAranA to kAyadA paNa evA ke temAMthI kalezanI ja paraMparA vadhe. saMpattinA tIvra mehane lIdhe to sarakAra ane prajA vaccenA, mIla-mAlika ane majura vaccenA, zeTha ane nekara vaccenA, pitA ane putra vaccenA, kedanI vaccenA saMbaMdha sArA rahyA nathI. Aje sarakAra mATe paNa loke bolI rahyA che ke, A te keI sarakAra che? prajAnI keDa bhAMgI nAkhe eTalA karaverA nAkhyA che. TUMkamAM comera azAMtinI javALA phATI nIkaLI che. tame bhaDa che ke A javALAmAM AvI rahyA che, saMpadAnI jema sarva bhAvanA kAraNarUpa jIvana paNa anitya che. saMsAramAM punaH punaH janma punaH punaH maraNa ane punaH punaH UMca ane nIca Adi sthAnane Azraya kare paDe che. mATe pUjya AcAryazrI pharamAve che ke "sumatra = vicare che A saMsAramAM leza paNa sukha nathI. prakRtyasundaraM hyevaM saMsAre sarvameva yat / ato'tra vada kiM yuktA, kacidAsthA vivekinAm / A pramANe A saMsAramAM prakRtithI badhuMya asuMdara che. tame badhA upara-uparathI juo che mATe suMdara lAge che. bAkI A zarIrane ja vicAra karene ke prakRtithI A zarIra keTaluM asuMdara che? sAkSAt myunisIpAlITInI peTI jevuM Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 275 A zarIra che. jema peTImAM ekaluM meluM bharyuM hoya che, paNa upara-uparathI pataru jaDeluM hoya che tema A zarIra paNa ekalA maLa-mUtrathI bhareluM che paNa suMdara lAge che tenuM kAraNa e che ke uparathI A cAmaDInuM pataruM jaDeluM che. je A cAmaDI jaDelI na hoya te hAthamAM lAkaDI rAkhyA vagara tame ahIMthI tamArA ghara sudhI pahoMcI na zake, rastAmAM kAgaDA ne kUtarAM gIdhaDAnI jema tUTI paDe. kSaNanA mukhanI pAchaLa duHkha anaMta kALanuM kAyAnI jema saMsAranAM viSayasukha paNa enI prakRtithI asuMdara che. bhAvimAM anaMtakALanAM du:kha pasaMda hoya te ja eka kSaNanuM vartamAnanuM sukha pasaMda karavA jevuM che, viSayasukha eka kSaNa pUratuM sukha che ane enI pAchaLa bhAvimAM anaMtakALanuM du:kha che. kSaNapUratuM sukha te kharajavuM khaNatAMye maLI jAya che, paNa e sukhanI kiMmata zI che? vartamAnamAM game tevuM sukha heya paNa bhAvimAM kroDa varSe paNa enI pAchaLa je duHkha AvavAnuM hoya te te sukhane sukha mAnavuM emAM mehanA vilAsa sivAya bIjuM kazuM nathI. evAM IdriyonAM sukha bhogavIne te asaMkhya deve ekendriyapaNuM prApta karatA hoya che. mATe zreyanA raste vaLavuM hoya te jIve IdriyasukhanI ruci choDI devI joIe. lakSmI paNa enA svabhAvathI suMdara nathI. ene to zAstroe kulaTAnA svabhAvanI kahI che, te paNa enI tame dhanaterasane divase pUjA kare che. mAre te kahevuM joIe ke lakSamIpUjanamAM tame samajyA ja nathI. dAna e ja sAcuM lakSmIpUjana che. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 mane vijJAna khA gayA se kho gayA, jaDa gayA zIra pheDa gayA dATa gayA jhakha mAra gayA, de gayA so le gayA." mATe lakSmInA svabhAvane samaje te enA piyA, maTIne enA svAmI banI jAo. bhagavAna zrI haribhadrasUrijI pharamAve che ke, saMsAramAM A pramANe enI prakRtithI (svabhAvathI) badhuMya asuMdara che, te he mitra! tuM kahe te khare ke AmAM vivekIoe kyAMya. AsthA karavI zuM yukta che? arthAt jagavaMdya, akalaMka, sanAtana ane zIlavaMta evA dauryazAlI mahApuruSoe sevelA ahiMsA, saMyama, ane taparUpa dharma sivAya vivekIoe saMsAranA keI padArthomAM ane saMgika sukhamAM AsthA, karavI egya nathI. pitAnA dhruvapada sivAya vivekI AtmAoe kayAMya AsthA karavI yukta nathI. AsthA kahe, Asakti kahe, ekanI eka vAta che tyAre have svecchAthI Asaktine tyAga karI devo e ja zreSThamAM zreSTha AcaraNA che. A bAbata upara, cAra jamAInuM dRSTAMta ApIne vyAkhyAna pUruM karIza. dRSTAMta eka gAmamAM eka zeTha hatA. temane pAMca dIkarIo hatI. pAMcamAMthI cAra dIkarIonA lagna thaI gayelAM. zeThane have chellI dIkarInAM lagna ujavavAnAM hatAM. zeThanI IcchA ema ke have ApaNI jiMdagImAM A chelle ke pahele eka ja prasaMga, UjavavAnuM bAkI rahyo che. mATe A prasaMga bhAre dhAmadhUmathI Ujava che. zeThe lagna nimittanI kumakumapatrikAo cAre bAju sagAMsaMbaMdhIone tyAM mokalI dIdhI. dUra-dUranA saMbaMdhIone paNa zeThe patrikAo pAThavI che. zeTha je dUra-dUranAM saMbaMdhI Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 277 ene paNa bhUlyA nathI te cAra jamAIone zena bhUle ? A Aja vevAI pakSavALA maTI dhAmadhUmathI jAna joDIne mAMDave AvI pahoMcyA che. agAunA cAra jamAI paNa AvI pahoMce che, zeTha lagnamahotsava apUrva dhAmadhUmathI ujave che lagnavidhi patI gayA pachI jAna bIje ke trIje divase vidAya thaI jAya che. hAlamAM te vaLI, sAMje jAna Ave ne bIje ja divase vidAya thaI jAya che. bahu ja TUMkA keIlamAM patI jAya che. A bAju cAra jamAI paNa vidAya levA sasarA pAse Ave che. sasarA kahe ke tamAre zI utAvaLa che? hamaNAM thoDA divasa rokAI jAo. cAre jamAIrAjane te gaLA sudhI rokAvAnI IcchA hatI. kAraNa ke teone eka kalAkanuM pUrvArdha meDhe hatuM. __ 'zvasuragRhanivAso svargatulyo narANAm / temaNe kalekanuM uttarArdha meDhe kareluM nahi ke 'yadi vasati vivekI paJca vA SaT dinAni / ' temaNe te eTaluM ja gokhI rAkheluM ke zvasuragRhanivAsa e manuSya mATe svarga tulya che, paNa pAchuM AgaLanuM gokheluM nahi ke je vivekI be-pAMca divasa rahe to ja svargatulya che, kAraNa vagara jhAjhA divasa rahe te kArAvAsatulya che. have cAre jamAIone rahevuM to hatuM ja, ane sasarAe thoDoka viveka karyo eTale bhAvatuM hatuM ne vaidhe kahyuM " enA jevuM thayuM. have Ama karatAM eka mahine thavA AvyuM chatAM kaI saLavaLatAya nathI? zeTha vicAre che ke A te pedhI gayA lAge che. zeThe patnIne khAnagImAM pUchayuM ke "tuM dararoja Amane bhANAmAM zuM Ape che? Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 mane vijJAna patnIe kahyuM ke, "dararoja vArA pharatA miSTAnna pIrasuM chuM. eka divasa mezuba te bIje divasa baraphI, te trIje divasa cUramAnA lADu pIrasuM chuM." zeThe manamAM vicAra karyo ne kahyuM ke, te te hajI A bAra mahinA javAnuM nAma nahi le mATe AvatI kAlathI bAjarAnA roTalA pIrasaje." bIje divase bhANAmAM bAjarAnA roTalA ane aDadanI dALa AvI. tyAM cAramAMthI meTA jamAI vijayarAma hatA temaNe kahyuM ke, "A bhANAmAM jeTalA nathI AvyA paNa noTIsa AvI che. mATe ApaNe cetIne mAnabharI vidAya laI levI joIe." tyAM bIjA traNeya jamAI kahevA lAgyA ke, "AmAM amane te kAMI neTIsa jevuM jaNAtuM nathI. ApaNAM sAsu ghaNAM ja catura hovAthI e ApaNuM meM ja miSTAnna khAI khAIne bhAgI na jAya mATe sAsue Aje roTalA pIrasyA lAge che. ane emAM khoTuM zuM che? ziyALAmAM to bAjaro Tenika kahevAya, mATe ame te vidAya levAnA nathI. tamane jema sukha upaje tema kare." te pachI moTA jamAI sasarA pAse vidAya levA jAya che ane sasarA temane mAnabharI vidAya Ape che. eka se eka rUpiyAnI pAghaDI Ape che. sTezana sudhI vaLAvavA pitAne mANasa mekale che ane jyAre jamAIrAja gharamAMthI vidAya le che tyAre hAtha UMcA karIne traNavAra Avaje-Avajene AvakAra Ape che. A rIte meTA jamAI te mAnabharI vidAya laI gayA. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 279 have bIjuM pakhavADiyuM vyatIta thaI gayuM. sasarA pharI vicAre ke, moTA jamAI to vidAya laI gayA paNa A traNe e zuM dhAryuM che? pharI gharamAM pUchyuM ke, "te bhANAmAM A gaNene miSTAnna ApavAnuM te zarU nathI karyuM ne? tyAM gharamAMthI kahe che ke, "mArAthI kAI ApanI AjJA lepAya ? huM to bAjarAnA roTalAne jeTalA pIrasuM chuM, paNa emane te have bAjare ya koThe paDI gayo che." zeThe pharI pUchyuM. ke, "bAjarInA roTalA pIrase che e te ThIka paNa roTalAmAM zuM Ape che? reTalAmAM ghI ane goLa ApuM chuM" tyAre te e zenA javAnuM nAma ja le?" AvatI kAlathI roTalAmAM tela Apaje" bIje ja divase keTalAmAM tela ApavAmAM AvyuM. eTale bIjA naMbarane mAdhava jamAI cetI jAya che ane kahe che ke, ApaNe ApaNA mAnamAM rahevuM hoya to have ApaNe mAnabhera vidAya laI levI joIe." tyAM bIjA be kahevA lAgyA ke, "tamAre vidAya levI hoya te khuzIthI laI zake che, bAkI amAre hamaNAM ahIM rahevuM che." 'paNa A bAjarAnA roTalA ane temAM tela reDayuM. have to cete !" - "AmAM cetavAnuM zuM hatuM? tela kyAM nabaLI cIja che ? ghI karatAM te telamAM vITAmIna DI vadhAre che." Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 manovijJAna mAdhava samajI gayuM ke, A Ama sIdhI rIte nIkaLe ema nathI, mATe ApaNe vidAya laI laIe. bIjA jamAIne sasarA mAnabharI vidAya Ape che. paNa eka pakhavADiyuM vadhu rahyA emAM pAghaDI khAI nAkhI ane meTA jamAIne je traNa vAra Ava-Avajene AvakAra Apele tenA badale Amane be vAra Avaje-Avajene AvakAra Ape che. have bIjuM eka aThavADiyuM pasAra thaI gayuM tyAM zeTha vicAre che. ke, have A bannenI zI IcchA che? kenA bApanI gujarAta A? pharI gharamAM zeThANIne pUchayuM ke, "A bannene bhANAmAM ghI Ape che ke tela zeThANIe kahyuM ke, tela ApuM chuM. paNa tela te A baMnene bahu mAphaka AvI gayuM che. chellA divasemAM A tela khAIne te lAla galelA jevA thaI gayA che." tyAre e banne rAtanA khAIne sUI jAya che ke bahAra rakhaDavA jAya che? zeThANa kahe ke, "rakhaDavA jAya che ane dararoja rAtanA bAra vAge ghera sUvA Ave che. zeThe kahyuM ke, "Aje rAtanA daravAjA baMdha karI deje. bhale rADe pADayA kare, paNa daravAjA ughADatI nahi." have A TADhA pANIe khasa kADhavI che eTale zeThane A badhA upAyo levA paDe che, ane pelAya ane mAthAnA che. zeTha ATaATalA upAyo le che paNa vAlIDA khasatA ja nathI. zeThANIe zeThanI AjJA pramANe rAte daravAjA baMdha karI dIdhA ane banne bAra vAge nATaka-ceTaka Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 281 joIne ghera AvyA. pASa mahinAnI kaDakaDatI TADha hatI. khUba barADA pADayA paNa koIe daravAjA ughADayA nahi. eTale anne paDakhenI zeThanI geAzALAmAM AkhI rAta sUI rahyA eka bAju kaDakaDatI TADha ane bIjI khAju cAMcaDanA trAsa bahu hatA eTale AkhI rAta baMnene ujAgarA thaye. savAranA trIjA nakharanA maNirAma kahe che ke, 'bhAI! ApaNe te Aje ravAnA thaI javuM che have te| A bhAMya upara sUvAnA vakhata AvyA. have ApaNAthI ahIM rahevAya evuM nathI.' tyAM ceAthA na MbaranA kezava kahe ke bheAMya upara te sUvA dvIdhAne ! kayAM bhAMya bhegA karI dIdhA ? ane mane te bhAMya bhegA karI de tAya DazuM ema nathI;' joce! kevA bhaDa che ! tame paNa AnA jevA ja bhaDa chene! saMsAranI aneka viDaMbanAone sAmaneA karI rahyA che paNa sasAra cheDavAnA vicAra karatA nathI. mATe tamane amAre bhaDa kahevA ke bIju kAMi ! savAra paDe trIjA jamAI vidAya laI jAya che. emane phakta sasarA taraphathI Avajo eTaleA AvakAra maLe che. are, A te bhAgyazALI kahevAya. jue, have ceAthAnA zA hAla thAya che te. zeThe pharI zeThANIne pUchyuM ke, daravAjo rAtanA ughADatI tA nathIne? zeThANIe kahyuM ke, A have bahAra ja jatA nathI. khAIne dukAne jAya che ane nava vAgye sIdhe ghera AvIne sUI jAya che.' Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna. zeThe vicAryuM ke tyAre te have bIje kImiyo ajamA paDaze. zeThe potAnA putrane bolAvIne kahyuM ke, "Aje rAte ATha vAge huM dukAne AvavAne chuM. jo ke hamaNAMthI keI paNa divase AvatuM nathI paNa Aje AvavAne chuM ane dukAne AvIne copaDA tapAsIza. temAM bhUla nahi hoya, topaNa bhUla kADhavAne chuM, ane jevI bhUla batAvuM ke te ja tuM mArI sAme thaI jaje. tyAM dIkaro thaIne tuM mArI sAmuM bole che ema kahIne huM hAthamAM DAMga laIza ane tuM hAthamAM dhoko leje ane jevo A kezava vacamAM paDe ke bece. enI upara tUTI paDavAnuM che. A sivAya A naphaphaTane vidAya ApavAne bIje keya upAya rahyo nathI. rAtanA ATha vAgye zeTha dukAne gayA, paDA hAthamAM lIdhA ane dIkarAne eka-e bhUle cepaDAmAMthI batAvI ane kahyuM "tuM te AvA ne AvA cepaDA khatave che?" tyAM dIkaro kahe, "kema koI vAre jovA AvatA nathI ne Aje bhUla kADhavA AvyA cho?" tyAM bApa kahe, 'tuM te mArI sAmuM bele che ? ane bApe hAthamAM DAMga upADI, ane sAme dIkarAe cheke upADaye. bane bApa dIkarAne sAmasAmA AvI gayelA joIne joDe beThele kezava kahe che ke, "A najIvI bAbatamAM zA mATe jhaghaDI rahyA che ?" tyAM sasare tADukI UThe, "tane koNe vacamAM paDavAnuM kahyuM hatuM ? Ama kahIne banne bApa-dIkaro kezava upara zeko. ane DAMgalaIne tUTI paDayA. thoDIvAramAM to tenA hADakAM khokharAM karI nAkhyAM. kezava pagamAM paDIne karagare che. have mane jIvatA Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 283 mUkI do. chevaTe tamArI dIkarInA saubhAgya sATe mane jIvate mUko. huM have savAranA cAra vAge ja ravAnA thaI javAne chuM." have ravAnA na thAya te jAya kyAM? te pachI dIkarInI dayA khAtara bApa-dIkarAe tene jIvate choDI mUkyo, ane savAranA cAra na vAgyA tyAM kezava pAsA pobAra bhaNuM go. A cAra jamAInA dRSTAMtane te samayanA keI kavie. eka lekamAM gUMtheluM che. te bloka A rahyo. 'banakuTayA vijerAmaH tilatailena mAdhavaH / bhUzayyayA maNirAmaH, dhakkAdhUmena kezavaH // ' bAjarAnA roTalA bhANAmAM AvyA tyAM vijyarAma ce. talanA telathI mAdhava ce. bhUmizayanathI maNirAma. ravAnA thaI gaye. jyAre dhakkA ne dhekA khAIne kezavane. nikaLavu paDayuM. kahe, have tamAre A gharamAMthI kayA jamAInI jema nIkaLavuM che? pahelA, bIjA, trIjA jamAInI jema. nIkaLavuM che ke pachI cothA naMbaranA jamAInI jema nikaLavuM che? je cothA naMbaranA jamAInI jema nikaLavuM haze te to be vAMsaDA ne bAvIsa kaTakAmAM muzkeTAITa baMdhAIne. nIkaLavuM paDaze kema nIkaLavuM che te tame ja bole to ThIka paDe.. sabhAmAMthI: "atyAre te kezavanI jema nIkaLavAnA saMjoge dekhAya che." paNa huM ema IcchuM chuM ke tame badhA samajIne pahelAM jamAInI jema mAnabharI vidAya laIne nIkaLI jAo. nAna paNamAM ja gharasaMsArane tyAga karIne nIkaLI jAya e te.. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 manovijJAna pa pahelA jamAI karatA paNa zreSTha che. paccIsathI mAMDIne cAlIza varSa sudhImAM nIkaLe te pahelA jamAInI hAramAM AvI zake. AdheDa vayamAM nIkaLe te bIjA jamAI jevA gaNI zakAya. ane chevaTe ghaDapaNamAMya samajIne svecchAthI tyAga kare te trIjA naMbaranA jamAI jevA gaNAya. bAkI aMte tyAga karyA vagara kezavanI jema dhakkA ane dhekA khAIne nIkaLavAvALA te ghaNuM che mATe chelle eTaluM ja kahevAnuM che ke, tame badhA samajIne svecchAthI saMsAranA padArthonI Asaktine tyAga kare. dharma sivAya saMsAranA keI padArthamAM AsthA karavA jevI nathI. jIvanamAM ahiMsA, saMyama ane parUpa dharmanI ja saue pratiSThA karavI joIe. sau koInA jIvanamAM dharmanI pratiSThA thAya e rItanI maMgaLa kAmanA sAthe AjanA vyAkhyAnathI virAma pAmuM chuM. hAtha kaMkaNathI zobhatA nathI paNa dAnathI zobhe che ja che. kAna kuMDalathI nahi paNa zAstra zravaNathI zobhe che. A zarIra caMdananA vilepanathI nahi paNa paropakAranAM che. kAryo karavAthI zobhe che. Jing Qi Dai Ji Hao Hao Le Qi Can Can Can Can Can Lian Ju Qi Ling Qi Ling Zhang Xiao Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA (uttarArdha) jIvanamAM dharmanI pratiSThA A viSaya uparanuM pUrvArdha ApaNe pUrve varNavI gayA chIe. Aje uttarArdha varNavavuM che. uttarArdha varNavatA pahelAM ApaNe jarA pUrva viSaya para daSTipAta karI jaIe. bhagavAna zrI haribhadrasUrIjInA lekanA AdhAre pUrvArdha varNavatA hatA "saMsAramAM dharmaja upAdeya che kAraNa ke dharma sivAyanuM badhuMya aMte dukhanuM kAraNa che. saMsAramAM manuSya saMgamAM sukha mAnatA hoya che. paraMtu saMgamAtra anitya che, IrSyA ane zokathI bharelA che. halakA AcaraNanA sthAnarUpa yauvana paNa anitya che, tIvra kalezanA samudAyamAMthI pedA , thanArI saMpadAo paNa anitya che ane sarvabhAvanA nibaMdhana, rUpa jIvana paNa anitya che. saMsAramAM punaH punaH mRtyu, punaH puna. janma ane punaH punaH hIna ane ucca sthAnano. Azraya karavAno hovAthI A saMsAramAM kayAMya lezapaNa sukha nathI. jyAM TharIne ThAmaja thavAnuM na hoya tyAM sukha kayAMthI hoya? saMsArI jIva e te rakhaDu jAta kahevAya. ene sukha. kevuM? svarUpanI pratiSThAvALA ane eka sthitimAM rahenArA hAvAthI siddhone sAcuM sukha che, mATe saMsAramAM prakRtithI badhuya asuMdara che. bhale upara uparathI ImITezananI jema suMdara lAgatuM hoya paNa prakRtithI asuMdara che. mATe he mitra! tuM kahe khare. AmAM kayAMya paNa vivekIoe AsthA rAkhavI zuM cakta che? daryazALI evA zIlavaMta puruSoe sevelA dharma sivAya vivekIoe kayAMya paNa AsthA rAkhavI yukta nathI. A Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna 286 vana uparathI tamane ema nathI lAgatu ke A tamArA iSTa sacAgA saMpatti ane cauvana vagere mAnelA sukhanA badhA cAMbhalA khakhaDI gayelA che? jema koI makAnanA badhA thAMbhalA khakhaDI gayelA hAya ! te makAnamAM rahI zakAya ? * (sabhAmAMthI na rahI zakAya.) te A badhA khakhaDI gayelA sukharUpI thAMbhalAenA bharese saMsAramAM paNa zI rIte rahevAya ? A te zAstrakAra lakhe che paNa tamane kema lAge che? zu dha sivAya kayAMya AsthA rAkhavA jevI che kharI ? Aje putrapautrAdinA vizvAse rahevAya tevuM che kharU ? putra tyAM sudhI ja tamArA che ke jyAM sudhI zrImatIjI gharamAM nathI AvyA tyAMsudhI. zrImatIjI gharamAM AvyA tyAM AjanA kALa eTaleA viSama che ke mAtA-pitAnI pachI kaI paDI hAtI nathI. AjanA jamAnA tA khole che ke "No life without wife' Ane atha tame tamArI jAte samajI levAnAne pahelA 'mA' kholatA tyAMsudhI 'mA' e meATI vAta hatI. para`tu jyArathI 'madhara' olatA thayA tyArathI 'madhara'nI kadaraja nathI rahI ane 'phAdhara' olatA thayA tyArathI Apane cAdara oDhavAnA vakhata Avye . pahelAMnA jamAnAmAM putra pitAne patra lakhatA teA keTaluM suMdara saMbodhana karatA ke.parama pUjya ziracchannatulya tIrthaM svarUpa pitAzrInI pavitra sevAmAM" paraMtu Aje te 'My dear pappa' e jAtanu' ja saMbodhana karatAM heAya che. joke Aje paNa ghaNA putro mAtA-pitAne tIrthaM svarUpa samajI temanI sevA karatA heAya che, paNa A teA sAmAnya vAta cAle che. eTale kahevA jogu kahevAnI icchA thaI jAya che. kAraNa ke AvuM sAMbhaLatA I ceAgya hAya tA sudharI paNa jAya. amane te Aje ema paNa kahevAnI IcchA thaI jAya che ke tame pahelethI samajIne tyAgI anI gayA hAta tA tamArA putra tamAne AvIne vAMdata te Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 287 kharA. amane vAMde che te sAdhu banyA hota to tamane kema na vAMdata? Ato mAMDa besatA varSanA divase page lAgatA haze ! ke pachI dararoja lAge che? "sabhAmAMthI-nAnA-dararoja kevA lAge tyAre have dharma sivAya kaI padArthamAM AsthA karavI yukta nathI ema te nakkI thayuM ne! ATalI pUrvArdhanI punarukti karyA pachI have ApaNe uttarArdhamAM AgaLa vadhIe. "uttarArdha jarA gaMbhIra che. senAnI beDI ane leDhAnI beDI AcAryazrI haribhadrasUri pharamAve che ke - Aha tatrA'pi no yuktA yadi samyag nirUpyate / dharmasyApi zubho yasmAd baMdha eva phalaM matam // - A gAthAmAM zaMkAkAra zaMkA uThAve che ke saMsAranA kaI padArthomAM AsthA karavI e yukta nathI. e to ThIka, paNa je samyaka vicAravAmAM Ave to dharmamAM AsthA karavI e paNa yukta nathI. kAraNa ke dharmanA anuSThAnenuM phaLa paNa zubhane baMdha che ane baMdha e saMsAranuM kAraNa che. na cAyasya bandhasya, tathA hemamayasya ca / phale kazcidvizeSo'sti, pArataMtryAvizeSataH // leDhAnuM baMdhana hoya ke sonAnuM temAM pAtaMtryanAM avizeSapaNAne lIdhe leza paNa phaLabheda nathI. puNya e senAnI beDI che ane pApa e loDhAnI beDI che. keI mANasane hAtha-pagamAM senAnI beDI paherAvavAmAM AvI hoya Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 maneAvijJAna ke pachI leADhAnI paherAvavAmAM AvI heAya paNa tenA paravazapaNAmAM kaMI bheda paDatA nathI. tema puNya ne pApa ane AtmAnI svAdhInatAneA nAza karanArA che. AtmA jevA AtmAne vacamAM puNyanI paNa apekSA zA mATe joIe. " tasmAdadharmavattyAjyo dharmo'pyevaM mumukSubhiH / dharmAdharmakSayAnmuktirmunibhirbhaNitA yataH || " mATe mumukSuoe adharmInI jema dharmonA paNa (puNya nA paNa) tyAga karavA joIe. kAraNa ke dharma ane adha ubhayanA kSayathI mahAmunivaroe mukti kahI che. have zakAkAranI zaMkAnuM pU. AcAryazrI samAdhAna kare che ane pharamAve che ke :' uccate vamevaitat // " AcArya zrI pharamAve che ke vastu svarUpa A pramANe che. juo, AcAya zrInI za'kAkAranI za'kA samAdhAna karavA mATenI zailI keTalI ga'bhIra che! jyAre Aje tA pahelA sAmAnI vAta teDI ja pADavAnI vAta hAya, paNa te samAdhAna karavAnI rIta na kahevAya. pU. AcArya zrI pharamAve che ke vastu svarUpa A pramANe che. 8 kuccane mevatata, kiMtu dhamA~ kriyA mataH | sajjJAnayoga evaikaH, tathAnyaH mukhyakSaLaH || dd paraMtu dhama e prakAre che. eka jJAnayoganA lakSaNavALe ane khIjo puNyanA lakSaNavALA dharma A pramANe dhama e Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 289 prakAra che. temAM puNyanA lakSaNavALe dharma baMdhanuM kAraNa che. jyAre jJAnayoganA lakSaNavALo dharma mokSanuM kAraNa che. jJAnayogastapaH zuddhamAzaMsAdoSavarjitam / / abhyAsAtizayAduktaM tadvimukteH prasAdhakam // AzaMsAdoSa vagaranuM je tapa te ja jJAnaganA lakSaNa vALo dharma che, ane tenAM AtyaMtika abhyAsathI te mukti padane sAdhI ApanArUM che. tapa je AkAMkSAthI yukta hoya eTale ke keIpaNa prakAranA phaLanI IcchAthI yukta hoya te te jJAnaganA lakSaNavALuM nathI. gItAjImAM zrI vyAsa karma. phaLanI IcchAne niSedha kare cheH " karmaNyevAdhikAraste mA phaleSu kadAcana" niSkAma karma karatAM rahevuM e mAnavInA adhikAranI vAta che. paNa phaLanI AzA rAkhavI e mAnavInA adhikAra bahAranI vAta che. tapa game tevuM ugra karavAmAM Ave paNa temAM je manAvavA pUjAvavAnI bhAvanA hoya athavA evA bIjA keI paNa phaLanI AkAMkSA hoya to te tapanuM phaLa kaleza sivAya bIjuM kAMI rahetuM nathI. A sabhAmAM ghaNA kheDuta bhAIo beThelA che. emane tame pUche te kharA ke teo kayA dayeyathI khetI kare che? teo tarata kaheze ke anAja utpAdananA dayeyathI khetI karIe chIe. koI ema nahi kahe ke parALanA (khaDanAM) dayeyathI khetI karIe chIe. paNa jyAM dhAnyanA DhagalA thavAnA hoya tyAM parALanA Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 mane vijJAna to gaMjanAgaMja khaDakAvavAnA ja che. parALa e khetInuM AnuSagika phaLa che, jyAre dhAnya e khetInuM tAvika phaLa che. te je jJAna garUpa tapane lIdhe mekSa maLavAne hoya tene lIdhe saMsAranAM sukharUpI parALanAM to gaMja khaDakAvavAnA ja che to tenI IcchA zA mATe rAkhavI joIe? je je he pAchA Ane artha kayAMka ema nahi karatAM ke A mahArAje ThIka kahyuM ke IcchA na rAkhe eTale sukhanA gaMja khaDakAI javAnA che. mokSanI IcchAthI dharma kare eTale abhare bharAI jAya. kayAMka Ane UMdho artha nahi letA ho? mAre tamane khUba sAcavavA paDe che. je koI artha lo e savaLe leje! bajAramAM caNIyA bora kharIdavA koI mANasa eka karoDa rUpiyAnuM kehinUra laIne jAya ane karoDa rUpiyAnuM kehinUra ApIne pAlI caNIyA bora kharIdI Ave ene tame ke kahevAnA? (sabhAmAMthI pAgala) te dharma e kehinUra che ane saMsAranA sukha e caNIyA bora jevA che. te tame A saMsAranA sukharUpI caNIyA bora mATe dharma kahInUra vecI nAkhatA he te amAre tamane kevA kahevA? jeje have bIjAne pAgala kahevA taiyAra thaI gayA, paNa jAta upara AvyuM tyAM cUpa thaI gayA mATe jJAnaga tarUpa dharmamAM AkAMkSA doSa je na hoya te te muktine sAdhI ApanAruM che. zrI bharata cakavattinI atyaMtara jAgRti bIjuM puNyanA lakSaNavALa je dharma che te AzaMsA delavALo hovAthI jIvane cAra gatimAM phaLAvanAro che. AcAryazrIe jaNAvyuM ke puNya e senAnI beDI che ane pApa e leDhAnI beDI che. paNa pArataMtranA avizeSapaNAne lIdhe baMnemAM phaLabheda nathI. pU. AcAryazrInA A muddA para Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 291 vistRta vivecana karavA jevu' che, Aja viSayanI puSTimAM adhyAtmasAramAM pU. upAdhyAyazrI yazeAvijayajI mahArAja pharamAve che ke: sarvapuNyaphalaM duHkhaM karmodayakRttatvataH / tatra duHkha pratIkAre, vimUDhAnAM sukhasya dhIH // pApanuM phaLa jema duHkha ane aMdhana che tema kamedayarUpa hAvAthI puNyanuM phaLa paNa dukha ja che. chatAM duHkhanA pratikArarUpa sukhamAM paNa vimUDhAne sukha zuddhi thAya che. saMsAranA sarvotkRSTa manAtA cakravarti ke indranA sukhamAM paNa mAtra du:khanA pratikAra karavAnI tAkAta che paNa koIpaNa prakAranA sukhamAM du:khanA AtyaMtika nAza karavAnI tAkAta nathI, te tAkAta to dharmAMmAM ja che. mATe upAdhyAyajI pharamAve che ke puNyanu phaLa aMte du:kha ane baMdhana che. pApa vamAnamAM dArUNa vipAkavALuM che teA puNya bhAvimAM dArUNa vipAkavALu che. A sivAya bIjo koI pApa puNyanI vacce bheda nathI. A badhA vivecanamAM puNya zabda Ave tyAM pApAnubaMdhI puNya sama javAnu che. game tevA puNyanA udaya kALamAM paNa jo jJAna dazA jAgRta heAya te te puNya khaMdhanakartA thatuM nathI. zrI bharata cakravatine jevA tevA puNyanA udaya hatA ? temanA puNyanA sitArA madhyAnhamAM tapI rahelA hatA, chatAM tIvra jJAnadazAne lIdhe teo temAM Asakta anyA nathI. puNya ghaNI sArI cIja che paNa tenI mIThAza ati bhayakara che. puNya pacAvavuM e kAcA pArA pacAvavA tulya che. cakravatio prakhaLa puNyanA zAstromAM Ave che ke cakravati udayavALA hAya che chatAM cakravati paNAmAM ja mare Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 - mane vijJAna te marIne sAtamI narakamAM jAya basa tevI ja rIte tame paNa parigrahanI mUchamAM ne mUchamAM maryA to kayA javAnA? mATe have mUcha cheDe te bahu sArI vAta che, hA meLaveluM je bheguM AvavAnuM hoya athavA pAchaLathI chokarA manIorDara karavAnA. hoya ne vaLagI rahyA che to mAre kaMI kahevAnuM nathI. che kAMI evuM? (sabhAmAMthI ? hAthamAMthI vIMTIce kADhI leze.) tyAre te amastA ja vaLagI rahyA che. bharata cakravatI ArIsA. bhuvanamAM kevaLajJAna pAmyA te temanA tIvra jJAnAgane prabhAva hate. jJAna ane vairAgyane emaNe jIvanamAM sumeLa sAdhyuM hatuM. ekavAra alaMkAra sajI rahyA pachI bharata cakavata arIsAmAM rUpa joI rahyA che. tamAre paNa bahAra nIkaLavAnuM hoya te kapaDAM paheryA pachI arIsAnuM sarTiphikeTa levA mATe mehu arIsAmAM jevuM joIe ne? (sabhAmAMthI jevuM te. joIe) paNa A tamArI uMmara te mane ochAmAM ochI patera varSanI dekhAya che. chatAM hajI moTuM jovuM game che ?' bharata cakravatI jyAM pitAnuM adbhuta rUpa joI rahyA che tyAM temanI TacalI AMgaLImAMthI "mudrikA nIce kharI jAya che, ane AMgaLI caMdrikA vagaranI caMdrakaLA jevI lAge che. cakavatI vicAre che ke A AMgaLI te tahna zobhA vagaranI banI gaI che. zuM bIjA aMge paNa AbhUSaNarahita A AMgaLI jevA ja zobhA vagaranA lAgatA haze. te pachI mastaka parathI mugaTa utAre che. eTale mastaka ratna vinAnI mudrikA jevuM jaNAvA. lAge che. tyArabAda kAna uparathI mANekanA kuMDaLa UtArI nAkhe che, eTale baMne kaNa sUrya ane caMdra vagaranI pUrva dizA ane pazcimadizA jevA jaNAvA lAgyA. pachI grIvAmAMthI kaMThAbharaNa. kADhI nAkhyuM. tyAM grIvAne bhAganIra vinAnI nadI je zobhA Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 293 vagarane banI gaye. vakSasthaLa uparathI hAra UtAryo tyAM vakSasthaLane bhAga tArAzUnya AkAza je beDeLa dekhAvA lAge, ane jyAM hAthamAMthI senAnAM kaDAM kADhI nAkhyA eTale te baMne hAtha AmalasADA vinAnAM prAsAda jevA kadarUpA jaNAvA lAgyA. bIjI sarva AMgaLIomAMthI mudrikA kADhI tyAM sarva AMgaLIo maNi vagaranI sarpanI phaNA jevI zobhA vagaranI dekhAvA lAgI ane zarIra paranA sava alaMkAra UtArI nAkhyA tyAM AkhuM zarIra patra, puSpa ane phaLa vagaranA ThuMThA vRkSa jevuM zobhA vagaranuM joIne bharatajI vicAre che ke aho! A zarIrane dhikkAra che ke aMdara viSTAdika maLathI ane bahAra mUtrAdikanA pravAhathI malina evA A zarIramAM vicAra karatAM kaMI paNa zobhAkArI nathI, balake badhu dhRNAkArI che. asAramAMthI sAra grahaNa kare te ja khare buddhizALI khArI jamIna jema varasAdanA jaLane dUSita kare che. tema A zarIra vilepana karelA caMdana, kapura ane kasturI vagerene paNa dUSita kare che. mATe je viSayathI virAga pAmIne mokSaphaLane ApanAra tapa tape che. te tatvavedI puruSe ja A zarIranuM tAttvika phaLa grahaNa kare che. zarIra taddana asAra che paNa A rIte mekSa mATe zarIrathI je tapa karavAmAM Ave te asAramAMthI paNa sAra prApta karI zakAya che. kerInI sIjhanamAM bairAMo kerImAMthI rasa kADhI lIdhA pachI pAchaLanA chotarAMne pANImAM nAkhIne temAMthI je kaMI thoDe ghaNe rasakasa rahyo hoya te kADhIne tene phajetA banAve che ane rasapurI jamI rahyA pachI pAchaLathI te ApavAmAM Ave che. have chetarAM e AsAra vastu che chatAM rAMo temAMthI sAra kheMcI zake che. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 mane vijJAna te tame A asAra manuSya dehamAMthI sAra nahi grahaNa karI zake ? asAramAMthI sAra grahaNa kare te ja khare buddhizALI che. mehanuM kAraNa ajJAna zrI bharatacakavatanI vicAraNA dhyAnamAM le te tamane paNa A asAra zarIrane AtmArtha mATe gALavAnI bhAvanA jAgRta thAya. bharatajI AgaLa vicAre che ke A to badhI pArakI zobhA che. mAre te gharanI zobhA joIe chIe. vastra ane alaMkAra UtAravAthI A zarIra AvuM patra ane puSpa vagaranA vRkSa jevuM lAge che te pachI je A zarIra uparathI cAmaDI UtArI nAMkhavAmAM Ave te A zarIra kevuMka lAge, basa Ama zarIranI anityatA ane asAratA vicAratAM vicAratAM bharatacakravatI tyAMne tyAM ArIsAbhuvanamAM kevaLajJAna pAme che. je A zrI bharatajInI vicAraNA! A kevaLajJAna Ama pragaTa thAya che. zarIranI kevaLa TApaTIpa ane vAnaraveDA kare kevaLajJAna pragaTa thAya? Aje loke zarIranI asAratA samajatA. nathI eTale zarIranI khoTI TApaTIpamAM paDI gayA che. lokene zarIrane meha ghaNe che. tenuM kAraNa e che ke temAM AtmAnuM ajJAna che. AtmAnA vaibhavane leke samajatA nathI. A zarIra game tevuM rUpALuM heya, karoDa rUpiyAnI kiMmatI. jhaverAtathI zarIrane bharI dIdheluM hoya chatAM zarIramAM je. AtmA na hoya ne tenuM sthAna samazAnamAM che, mATe sarva koIe bahiMmukha maTI AmA bhimukha banavuM joIe. puNya pace te amRta, nahi te jhera ApaNo mULa muddo eTalo ke bharatajI prabaLa puNyanA udayavALA hatA. paNa aMtaranI jJAnadazA jAgRta hovAthI te Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 295 puNya temane baMdhanamAMM na thayuM. puNya pace te amRta che, nahi te jhera che. Aje puNyanA udayakALamAM ja teAphAna sUjhe che. puNyane nahI' jIravI zakanArA puNyanA udayakALamAM unmata ane che ane puNya bhAgavatA dheAra pApakamAM upArjana karIne drutinA musAphara ane che. temAMya atyAranA kALa teA ghaNA viSama che. puNyanA udayakALamAM ekalA pramAda pASAI rahyo che. tamArA puNyanI amAne irSyA nathI. paNa tamArA pramAnA vicAra karIe chIe tyAM amArA kALajA kaMpI uThe che. Aje A sarakAranA rAjamAM ravivAre rajA hAya che ne ! te e rajAnA divaseAmAM thiyeTasa sAMbhare che ke devamA sAMbhare che ? satsaMga sAMbhare ke kalakho sAMbhare che? kaMIka teA kholA. paNa tame nahiM kholeA. kAraNa ke AmAM tamArI ja peAla khullI thAya tema che. A rIte jJAnadRSTivALAMne puNya baMdhanakartA nathI paNa avivekIne te ma dhanakartA ja che. AgaLa vadhIne pU. upA dhyAyajI yazovijayajI mahArAja kramAve che keH itthamekatvamApannaM phalataH puNyapApayoH / manyate yo na mUDhAtmA nAntastasya bhavodadheH // " A pramANe phaLathI ekalapaNAne pAmelA puNya ane pApane je ekarUpa gaNatA nathI te mUDhAtmA bhavasamudranA pArane pAmI zakatA nathI. jue, have A chellAmAM chellI tattvanI vAta che. AthI duniyAmAM kaI uMcu tattva nathI. duHkha ane baMdhanarUpa phaLanI apekSAe puNya ane pApanI vacce ekapaNu' samajavAnu che. jIvA Aje pApakamAMthI chuTIne puNyakarmamAM Ave che. pAchA puNyamAM aTakI jAya che. paNa ema nathI vicAratA ke AtmA puNya ane pApa baMnenI pelI pAra che. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna svavazatAmAM sukha ane paravazatAmAM duHkha duHkhaikarUpayobhinnastenAtmA puNyapApayoH / zuddhanizcayataH satyacidAnandamayaH sadA // " 296 mAtra eka duHkhanA ja kAraNarUpa evA puNya ane pApa khanethI AtmA bhinna che. AtmA nizcayathI saca ane AnaMdamaya che, jyAre puNya ane pApa ane upAdhimaya che, peAtAnA sukha mATe AtmAe puNyanA bharAMse paNa rahevA jevu nathI. kAraNa ke puNyanI apekSAvALu sukha paNa aMte paravaza che ane jeTaluM paravazapaNuM teTaluM duHkha che ane jeTalu svavaza teTaluM sukha che. puNya paravaza hAvAthI jyAM puNyanA bharAMse rahevA jevuM nathI, tyAM pachI putrapautrAdinA bharAMse rahevAya ? puNyanA udayane abhyudaya kahevAmAM Ave che.puNyadaya abhyudaya tenI pAchaLa udaya zabda te che ja. jyAM udaya che tyAM aMte asta che. mATe game tevA puNyanA udayavALA sukha hAya paNa tenA aMte asta thavAnA ja che. jyAre AtmAnA meAkSa sukhane niHzreyasa kahevAmAM Ave che. tenI pAchaLa udaya zabda nathI aa e sukha zAzvata che. mATe AtmA puNya ane pApa anethI para thAya tAja meAkSa che. kAraNa ane upAdhimaya che puNya e rAtA puSpanI upAdhi jevu che ane pApa e zyAma phUlanI upAdhi jevu' che. paraMtu mane AtmArUpI sphaTikane AvaranArA che. puNyanA ThATha game tevA hAya paNa te puNyAyanI pUrNatA uchInA mAMgI ANelA alaMkAra jevI che ane AtmAnI svAbhAvika pUrNatA jAtyamAna ratnanI prabhA jevI che, je kAI paNa divase elavAtI nathI, jyAre sUrya Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 297 ane caMdranI prabhA AthamI jAya che. paNa jAtyamAna ratnanI prabhA AthamatI nathI. mATe AtmAnI svAbhAvika jJAna, darzananI pUrNatAne jAtyamAna ratnanI upamA ApI che. pitAne dIkare paraNavAno hoya tyAre ghAMcaNa paNa kekane tyAMthI uchInA alaMkAra vararAjAne paherAvavA mATe laI Ave che paNa tenI kiMmata zI che? lagnavidhi pate tyAM sudhI tenI zobhA che paNa jyAM vidhi patI jAya che tyAM jene tyAMthI e alaMkAra laI AvyA hoya che tene tyAM pAchA ApI ja devA joIye. tema puNya na paravAre tyAM sudhI A dhanadhAnyAdi ane kanakakatAdinI pUrNatA che ane puNya paravAre che tyAM pharI pAchA osaratA pUra thaI jAya che. te osarI to evA jAya ke kayAreka bhIkha mAMgavAne e vakhata Ave. kabIra kahe che "jIsa ghara nobata vAgatI hete chatIso rAga ve ghara bhI khAlI paDe uDe uDa baiThe kAga" je gharomAM nAbato dhaNadhaNatI hatI ane chatrIse prakAranA rAga-rAgiNa thatA hatA tevA bhavya prasAda paNa Aje khAlIkhama paDyA che ane temAM uDI uDIne kAgaDA bese che. puNyadayamAM pramAda na pAse bhava prapaMca mana jAlakI bAjI jUThI bhUla cAra pAMca dina khuza lage aMta ghUlakI ghUla bhava prapaMcanI bAjI be pAMca divasa khuzakhuzAla lAge che. paNa te mithyA bAjI che. aMte dhuLanI dhuLa che. mATe sAco AnaMda lUMTa hoya to keInA paNa bhare e na jatA zivAnaMda Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 maneAvijJAna. evA AtmAnI ja zeAdha karavI joIe ane tenI zeAdha. karavAnI rIta A pramANenI che. " rAgAdika jaba parIharI kare sahaja guNa khoja ghaTameM hI pragaTe tadA cidAnaMdakI moja " rAgAdikanA tyAga karIne jyAre AtmA peAtAnA sahaja guNanI zodha kare che tyAre ghaTamAM ja cidAnaMdanI meAja pragaTa thAya che, " rAgAdi pariNAma yuta manahI anaMta saMsAra / vohI rAgAdi rahita jAno bhavajala pAra || "" AjanA vyAkhyAnamAM ekale ciTThAnaMda ghUMTAya che. jema khAsudI ghUMTAya che tema cidAna da ghUMTAya che. A rIte puNya pApanI pelIpAra evA AtmAne! tameAne viveka karavAmAM Avye. game tevA puNya hAya paNa pudgalarUpa che. jyAre AtmA cidrupa che. paNa puNyamAM viveka karavAnI jarUra che. AjanA zuSka adhyAtmiee puNya pApanI bAbatamAM ghaNI moTI gerasamaja ubhI karI che. puNyamAM pApAnuM dhI puNya heAya che ane puNyanI saMsAra sukha mATe ruci na joIe e vAta barAbara che paNa puNyamAM puNyAnuM adhI puNya upAdeya che. bhale dhyeya meAkSa che chatAM puNyAnu khaMdhI puNya meAkSa mAganI ArAdhanAmAM madadarUpa thanArU che. paNa vighna karanArU nathI. amAre mAravADanA amuka meNAnI vastIvALA pradezamAMthI vihAromAM jyAre pasAra thavAnu hAya che tyAre sAthe vALAvA levA joI ce paNa te vALAvA meNA jJAtinA ja hAvA joIe. jo bIjI jJAtinA hAya tA te meNA lAke amane sAdhuone paNa lUMTI le che. AghA Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 299 pAtarA badhuM ya lUMTI jAya che. paNa enI jJAtine eka bAra varSanI uMmarane paNa vaLAvo lIdhela hoya to te pradezamAMthI nirvidhane pasAra thaI javAya che, tema mokSamArgamAM janArAone puNyAnubaMdhI puNyae veLAvA rUpa che. bhale puNyAnubaMdhI puNya e karmanI jJAti rUpa che paNa temAM karmanI jJAtivALe vaLAvo joIe ane teja sahI salAmata bhava aTavI pAra utarI zakAya mATe AjanA zuSka AdhyAtmIe je puNya heya. puNya heya A pramANe vadatA hoya che, te vadato vyAghAta jevuM che. puNyanA udakALamAM je saMsAranA sukhamAM Asakta banI javAya ane temAM Asakta banAvanArU puNya heya che. jyAre mokSamArganI ArAdhanAmAM madadarUpa thanArU puNya upAdeya che ane tevuM puNya mokSa mArganI nirAzasapaNe ArAdhanA karavAthIja baMdhAya che. bAkI puNyanA udayakALamAM pramAdane. poSanArAonI to ghaNI mAThI dazA thAya che. have A upara. eka dAkhale ApIne vyAkhyAna sameTI levA IcchuM chuM. dRSTAMta eka gAmamAM eka zeTha hatA. temane ghera kAma mATe ekarAme rAkhele. te rAmAne Akho divasa gharakAma karavAnuM hatuM.. tema sAMje zeThanI zayyA pAtharavAnuM kAma paNa tenA upara hatuM. rAtre nava vAgyAnA sumAramAM dararoja rAme zeThanI zayyA. bIchAvavA zeThanA rUmamAM dAkhala thaI jato. dararojanA krama pramANe rAmAe zeThanI sukhakSacyA bIchAvI, pachI tene e vicAra : Avyo ke zeThanI zayyA huM varSothI bIchAvate Avyo chuM paNa. meM keIpaNa divase A zavyAnI moja mANI nathI. mATe mAre. Aje navathI agyAra sudhInA gALAmAM jarA zayyAnI meja mANu levI che. vaLI zeTha dararoja agyAra vAgye suvA Ave. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '300 manovijJAna che, mATe be kalAkato moja mANI levAze, A rAme zasyAnI meja mANavA zasyAmAM lAMbe thaIne sUI gaye ane Akho divasa kAma karIne thAkI gayele eTale ghasaghasATa UMgha AvI gaI tyAM zeThe agyAra vAgye zayanagRhamAM piDhavA mATe dAkhala thayA, zeTha vicAramAM paDI gayA ke A zayyAmAM mArA sivAya koI suve nahIM. Aje vaLI A koNa sutuM che. jarA prakAza karIne joyuM te lAgyuM ke Ate rAme suto che. are Ane vaLI A che meha thaye, mArI zayyAmAM suvAne ane zo adhikAra che, Ama kaSAyathI dhamadhamatA zeThe hAthamAM eka hanTara lIdhuM ane daza-vIza haMTara rAmAne lagAvyAM tyAM rAmo. ekadama jhabakIne beTho thayo ane joyuM to sAme zeThe ekadama krodhAvezamAM AvI gayela hatA. rAmAe vicAryuM ke AmAM buddhi doDAvavAnI jarUra che, AthI rAme khaDakhaDATa hasavA lAge. zeTha kahe cheke alyA meM tane ATale mAra mAryo chatAM tame hasavuM zenuM Ave che, tyAre taka joIne rAmAe kahyuM ke mane hasavuM tamArA mATe Ave che ane tenA kAraNabhUta tame che. zeTha kahe huM kaI rIte kAraNabhUta chuM ? rAme kahe che ke Apa mane mAra mAratA hatA tyAre mane e rItane vicAra AvyuM ke A zeThanI sukhazasyAmAM mAtra meM be ghaDIne pramAda sevyuM chatAM mArI A sthiti thaI che, to mArA zeTha ke jeo varSothI pramAda sevatA AvyA che, temanI kaI sthiti thaze. rAmAnA mukhethI AvuM sAMbhaLatAja zeThana gAtre zithila thaI gayA ane zeThe rAmAne kahyuM ke teM to eka zabdathI mArI AMkha ughADI dIdhI che. havethI tuM mArokara nahi paNa sAdharmika che.A rIte zeTherAmAnuM khUba bahumAna karyuM. basa A daSTAMtamAMthI tamAre paNa eja sAra levAne che ke A varSe pramAda ApaNane kayAM laI jaze ame sAdhuo amastA saMthArA para sutA hazuM? sukha Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM dharmanI pratiSThA 301 zamyA pramAdane vadhAranArI che mATe game tevuM jhera caDyuM hoya paNa sAthe maNi hoya to te jhera utArI zakAya che. tema game. tevA puNyane udaya kALa hoya paNa aMtaramAM je jJAnadazAnI jAgRti hoya to te puNyane mokSa mArganI ArAdhanAmAM madadarUpa karI zakAya che. mATe jJAnayoganA lakSaNavALuM dharma athavA puNyAnubaMdhI puNyanA lakSaNavALe dharmamekSapadane sAdhI ApanAra che. mAtra AzaMsA deSa yukta puNyanA lakSaNavALo dharma bhava.. gatimAM rajaLAvanAre che. mATe badhAM jJAnagarUpa lakSaNavALA. dharmamAM sAcI AsthAvALA bane eTaluM kahI AjanA vyAkhyAnathI virAma pAmuM che. ==== ajJAnIne kaI paNa vastunI IcchA thAya ane je che te IcchA paripUrNa na thAya tenuM manamAM tIvra duHkha che utpanna thAya che jyAre jJAnIne manamAM IcchA utpanna kare thAya tenuM ja duHkha utpanna thAya che ane jJAnI manamAM vicAre che ke mArA jJAnanI hajI apUrNatA che che ke mane avanavI IcchAo manamAM utpanna thayA vi ja kare che. == Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharyo bhANe AjanA ravivAranA jAhera vyAkhyAnane viSaya "bhaye bhANe jAhera karavAmAM Avyo che. Apa sau koI tAjanenA manamAM e utkaMThA haze ke "bha bhANe" e viSaya para te mahArAja zrI zuM belavAnA haze? ane bhANAmAM zuM zuM pIrasavAnA haze? paNa mAre kAMI pIrasavAnuM che ja nahi. huM pote mAdhukarIthI jIvanayAtrA calavuM chuM, tyAM huM tamane zuM pIrasuM? paNa mAre tamane e samajAvavAnuM che ke batrIsa zAka ane tetrIsa pakavAnanuM bhANuM tamArA meDhA AgaLaja pIrasAyeluM che. ane tame sau "bhaye bhANe" ja beThA che. mAtra bhANAmAMthI hAthamAM kaLIo laIne meDhAmAM mUkavA jeTalAja tamAre prayatna karavAnuM bAkI rahyo che. sAmagrInI dulabhatA have A "bharyo bhANe e viSaya uparanI tAttvika rUparekhA ApanI sAme dorI rahyo chuM, "sUyagaDAMga" sUtranI TIkAmAM bhagavAna zIvAMkAcAryajI pharamAve che ke - "bhUteSu jaGgamattvaM, tasmin paJcendriyatvamutkRSTam / tatmAdapi mAnuSyaM, mAnuSye'pyAryadezazca // 1 // deze kulaM pravAna, kule pradhAne ca jAtikRtSTA / jAtau rupasamRddhiH, rupe ca balaM ca viziSTatamam // 2 // Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaye bhANe 303 , bhavati bale cAyuSkaM prakRSThamAyuSkato'pi vijJAnam / vijJAne samyaktvaM samyakve zIlasaMprAptIH etatpUrvazvAyaM samAsato mokSasAdhanopAyaH 11311 " " tatra ca bahu saMprAptaM bhavadbhiralpaM ca saMprApyam ||4|| AcArya bhagavAna pharamAve che ke pAMca bhUtamAM-sthAvaramAM jagamapaNuM (trasapaNa) zreSTha che pRthvIkAya, apakAya vagerenA jIvA sthAvara kahevAya che. eiMdriya, teiMdriya, vagere jIve trasa kahevAya che. sthAvara nikAyamAM anaMtI puNyarAzi vadhe tyAre trasapaNAnI prApti thAya che, nigeAdanA anaMtA kALa che. sthAvaranA asaMkhyAtA kALa che, jyAre trasanA kALa mAtra e hajAra sAgaraipamanAja che, nigeAda are sthAvaranA hisAbe trasaneA kALa ghaNA gheADe che. ane jaghanya kALa teA vaLI aMtamuhUta nA che. ATalA kALamAM jIva jo kAMIpaNa AtmArtha na sAdhI zako te pharI pAche e nigeAdanI rAzimAM cAlyA javAnA, ane anaMtakAlane mATe trasapaNAnI prApti dula bha thaI paDavAnI. AgaLa vadhIne AcAya bhagavAna pharamAve che ke trasamAM paNa paMcendriyapaNu zreSTha che, ane temAM paNa manuSyapaNuM zreSTha che. kAgaDA ne kUtarA ye paMcendriya che, paNa te bhavamAM te kai paNa AtmArtha sAdhI zakatA nathI. manuSya bhavamAMce A dezanI ku MbhatA che. anA dezamAM janmelA manuSyA manuSyabhavanI kAi sAtha katA karI zakatA nathI. A dezamAM paNa Aya kuLanI pradhAnanA che. A dezamAM paNa ghaNAM evA adhamakaLA hAya che ke, temAM divasa uge mArA ane kApAnIja vAta heAya, tame badhAM bhAgyazALI che ke uttamakuLanA prabhAve ghaNAM kharA meATakA Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 manovijJAna pApothI bacI gayA che. temAMye jainakuLanI to balihArI che ke, jemAM rAtribhojana ane kaMdamULanA pApathI paNa bacI javAya che. hiMdakuLamAM jema mAMsa ane dArUne niSedha che tema jainakuLamAM tene niSedha te cheja paNa rAtribhojanane ane kaMdamULaneya niSedha che. mAMsa ane madirAnA pApathI to tame kuLanA prabhAve bacI gayA. paNa A pApathI bacyA ke nahi? Aje jainakuLamAMye rAtribhojanane saDo pesato jAya che e zocanIya vastu che. zAstro pharamAve che ke "divasa uge deva khAya -eTale ke devane naivedha dharAya. (A upacArathI kathana che) madhyAhe mANasa khAya ane rAtre rAkSasa khAya" rAtribhojanamAM hiMsAnuM pApa to cheja. uparAMta rAtribhojana pramAdane vadhAranArUM che, ane saMyamane bAdhA pahoMcADanAruM che. durguNemAM pramAda e nAnasUne durgaNa nathI. pramAdamAM to jIva anaMtAbhava hArI gaye, mATe zrI vIravijayajI pUjAnI DhALamAM pharamAve che ke : * tihAM rAtribhUjana karatAM thakAM re lola, mAMjAra ghuvaDa avatAra je, mune saMsArazerI visarI re lola." rAtribhejanA yoge pramAda vadhe, ane pramAdI AvA avatArane na pAme te bIjA kyA AvanArane pAme ? jo ke badhA sApekSa kathana hoya che, paNa e kathana paNa jIvanamAM ajaba palaTo lAvI de che. ApaNA jainakuLamAM te rAtribhejanane niSedha cheja paNa, paNa hiMduonAye mAkaDeya purANamAM rAtri bhajanane niSedha che. temAM lakhyuM che ke - Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharyo bhANe 305 "vAM ja rivAjAthe gharamukyate !" sUrya AthamI gayA pachI pANI pIvuM e lehI pIvA barAbara che, ane bhojana karavuM e mAMsabhakSaNa karavA barAbara che, paNa Aje e lokene AvuM koI samajAvatA nathI, kAraNake samajAvanArAone ja rAtre kesarIyA dUdha pIvA hoya te. kayAMthI samajAve? rAtribhejananI jema kaMdamULa, bALaathANuM, dvidaLa vagerene paNa jainakuLamAM tyAga have joIe. Aje kaMdamULamAM baTeTA vagerenA tyAganI vAta karIe tyAM ghaNA juvAna bhAIo kahe che ke, mahArAja emAM te viTAmIna "DI" che. tyAre huM kahyuM ke, bhAI e "DI" ke "sI" mAM huM kaMI samajato nathI. paNa huM eTaluM tamane pUchuM ke baTeTAmAM je viTAmIna hoya to baTeTA khAnArAonA meDhA vaDalAnA TeTA jevA kema che? mATe viTAmIna baTeTAmAM ke lasaNa DuMgaLImAM nathI, paNa viTAmIna brahmacaryanA pAlanamAM che. e keIne pALavuM nathI, ane thIMgaDAM devA che. jaina zAstroe to kaMdamULamAM anaMtI jIvarAzi kahI che. ane anaMtI jIvarAzi hovAnI sAthe te tAmasI paNa che mATe ene tyAga ja hovo joIe. AryadezamAM paNa kuLanI pradhAnatA che. A kuLanI pradhAnatA upara jarA ApaNe laMbANathI vivecana karyuM. kuLamAM jAti pradhAna che. jAtimAMye pAMca IndriyanI paripUrNatA pradhAna che. samajo ke kAne baherApaNuM hoya, ke AMkhe aMdhApe hoya Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 manovijJAna te vyAkhyAna sAMbhaLavAnI ghaNI IcchA hoya ke bhagavAnanA darzananI tIvra utkaMThA hoya chatAM kaMI paNa lAbha na laI zakAya. pAMca IndriyanI pUrNatAmAMye zarIranI zaktinI pradhAnatA che. zakti vinA bhakti kayAMthI thAya? zakitamAMye dIrdhAyuSyanI pradhAnatA che, ane dIrdhAyuSyamAM jJAnanI pradhAnatA che. AyuSya game teTaluM lAMbu hoya, paNa jJAna na hoya, samajaNa na hoya te te AyuSya zA kAmane che? dRSTAMta eka gAmamAM kaI mahAtmA koI gRhasthane tyAM vaheravA gayA. raseDAmAM putravadhU ekalA ja hatA. putravadhU khUba saMskArI hatA. mahAtmAne bhAvathI paDIlAlyA pachI mahAtmAe saheja pRcchA karI ke, gharamAM sAsusasarA keI dekhAtA nathI? tyAM putravadhU sAsu sasarAne mArga upara lAvavAnA dhyeyathI kahe che ke sasare amAre bALabhaLe, ane sAsu bALakumArI; prItama amAre paDhe pAraNIe, huM chuM gulAvana hArI" avadhu so jJAna vicArI. A sAMbhaLIne sAsune sasarA ekadama potapotAnuM kAma paDatuM mUkIne tyAM AvI caDayA. tyAre sAsare vahune kahe che ke mane bALe bheLe kema kaho? huM to bharavRddhAvasthAmAM chuM. mahAtmAe sasarAne pUchyuM ke dharma pAmya keTalA varSa thayA? (mahAtmA putravadhUne Azaya samajI gayelA eTale A pramANe pUchayuM) sasarAe kahyuM : dharma zabda ja meM jIMdagImAM pahelI vArasAMbhaLe. huM te aMdara mArA oraDAmAM cepaDA khatavate hato, ane "sasare amAre bALa bheLe" e sAMbhaLIne Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuce bhASa . bahAra AvyeA. mahAtmAe kahyuM ke A have cApaDA khatavavAne tamArA kALa che ke bhajana karavAnA ! A bharavRddhAvasthAmAMye cApaDA khatavavAnuM cAlu che, ane bhajana karatAM nathI AtmAnuM karatAM nathI eTalA mATe tamane putravadhUe ' mALAbheALA kahyA. emAM khATuM zuM che ? sasarA bhadra pariNAmI jIva hatA. nimittanA abhAve dhama nahAtA pAmyA paNa aMte A mahAtmAnA suyAgathI dhama pAmI gayeA. sAsu putravadhUne kahe che ke hu ALakuMvArI chuM te| tuM vahu gharamAM kayAMthI AvI ? tene paNa mahAtmAe pUchyuM ke kaMI dharmadhyAna karI che ke nahi ? sAsu kahe H huM te chANAM thApIne AvI chu. dharmAMmAM huM kaI samajatI nathI mahArAja ! ene paNa mahAtmAe medha ApyuM.. enA prItama tA sAva ahirAtmabhAvamAM hatA. A te dRSTAMta che, paNa ene bhAva grahaNa karavA ceAgya che. 303 have khAmI mAtra ApaNA puruSArthanI dIrghAyuSyamAM vijJAnanI zreSThatA che, ane vijJAnamAM samyakatvanI pradhAnatA ane samyakatvamAMye cAritranI pradhAnatA che. AcAya deva pharamAve che keH A pramANe A saMkSepamAM meAkSa sAdhavAnA upAye che. temAMthI ghaNA kharAM upAyA Apane prApta thayA che, ane thoDAka ja prApta karavAnA khAkI rahyA che. juo, A AcAya bhagavAnanI apUrva dezanA. kahe che ke ghaNuM prApta thayuM che ane have thADuMka ja prApta karavAnuM bAkI rahyu che. eTale bhace bhANe' beThAM che. khatrIsa zAka anetetrIsa pakavAnanuM bhANuM pIrasAeluM che. mAtra hAthamAM kALIyA laIne phakta meDhAmAM mUkavAnuM bAkI rahyuM che. e kALIyA meDhAmAM mUke te peTa Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 mane vijJAna bharIne jamI zakAya, ane nahi te "bhaye bhANe beThelA hovA chatAM bhUkhyA uThavAnA cho. tame kaheze ke bhANuM jeNe pIrasyuM che te keLIyA meDhAmAM nahi mUkI de? are, kadAca kaLIyA mUkI deze paNa tamAre cAvavAne purUSArtha to kare, paDaze. AgaLa vadhIne kadAca tamane cAvavAnI takalIpha na paDe eTalA mATe lasalasatA zIrAnA kaLIyA moDhAmAM mUke paNa peTamAM tamAre utAravA te paDaze. ane naLI vATe utArI. devAmAM Ave paNa aMdara pacAvavAnI zakti te tamArI joIze. basa, have "bhaye bhANe e viSaya upara zuM kahevAne Azaya hato. e Azaya te samajAI gaye ne ? batrIsa zAka ane tetrIsa pakavAnanA bhANAnI jagyAe A manuSyabhava. ane AryadezaAdinI sAmagrI samajavAnI che. A sAmagrI. jevI tevI nathI, paNa mokSanI sAmagrI che. e sAmagrImAM dIghayuSya sudhInI sAmagrI te AmAM beThelAomAMnA ghaNAne prApta thayelI che. have to jJAna, darzana ane cAritra, e traNamAM purUSArtha karavAne rahe che. ATalI sAmagrI pAmyA pachIye ghaNA kahetA hoya che ke "zuM karIe? puruSArtha te ghaNo karIe paNa karma kayAM mArga Ape che." paNa huM ema kahuM chuM ke have vaLI karma te kevo mArga karI Ape ? A sIttera phuTane sImenTa reDa to karI Ape che. have to. ApaNe purUSArtha karIne AgaLa dhapavAnuM che. myunisipAlITIvALA tamArA ghera AvIne IlekaTrika phITIMga karI jAya, teno pAvara paNa goThavI jAya paNa sAMja paDe prakAza joItuM hoya te cAMpa (svIca) to tamAre dabAvavI joIene? ke pachI myunisipAlITIne mANaso ghera ghera AvIne cAMpa paNa dabAvI jAya? tema tamArI ujajavaLa bhavitavyatAo ane pUrvanA prabaLa padaye tamene cheka muktinA dvAra sudhI pahoMcADI , Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaye bhANe 309 dIdhA che. have daravAjethI aMdara javA jeTalo puruSArtha te tamAre karavuM joIe. have je e purUSArtha nahi kare to pharI ekaDe ekathI zarU karavuM paDaze. "uttarAdhyayana" mAM bhagavAna mahAvIra prabhu zrIgautama svAmIne kahe che ke "gautama, vahANa kAMThe AvI gayuM che, mATe eka samayano paNa pramAda karate nahi, kAraNa ke vahANane tophAna haMmezA samudranA kAMTheja naDe che." bhagavAnane Aja upadeza jagata AkhAne lAgu paDe che. have AvI uttama sAmagrI pAmIne je pramAdamAM rahyA to ugaravAno keI ArenathI. himAlayanI Toca upara caDelo mANasa nIce paDe to tenI hAlata kevI thAya te tame manamAM samajI le. basa ! manuSya bhavamAMthI nIce paDelAnI hAlata paNa tevI ja thAya che. bhAgavatamAM eka leka che ke - yo labdhvA mAnuSaM deha, mokSadvAramapAvRtam / gRheSu khagavat sataH tamAruDhacyutaM viduH / mekSanAM dvArarUpa manuSyadehane pAmIne, jIMdagIbhara paMkhInI jema je gharamAMne gharamAM Asakta rahe che tene mahApurUSe ArUDhacuta kahe che. ArUDhayuta eTale parvatanI Toca upara caDIne nIce paDelA mANasa je tene kahevAmAM Ave che. kaLAmAM zreSTha dharmakaLA eka bhaktakavi kAvyamayI gurjaragirAmAM kahe che keH (1) Ave re rUDo avasara re prANI tune nahi maLe re, pAmya manuSA janma amUla. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 0 mane vijJAna AtmajJAna vinA re eLe AyuSa gayuM re mUDhamati zI kare kulakula......Avo re .. he Atmana ! A apUrva avasara pharIpharIne maLe ema nathI. manuSya janma e amUlya che, paNa AtmajJAna vinA A amUlya naradeha paNa hArI javAya che. amUlya naradeha dhAraNa. karIne AtmajJAna te meLavyuM nahi, te A mUDhamati zene kulA kula kare che; (2) bALa tAruM DahApaNa re, bUDo bhavakRpamAM re, karI ghaNAM anyAya ne, adharma apAra. mukitane mAraga re sudhasama nahi re.... mUDhamati ghaNe thaye re khuvAra..........A re... kahe che ke tArUM game tevuM DahApaNa hoya, paNa te culAmAM nAkha, aMte bhavarRpamAM bUDI maryo ne! manuSyabhavamAM AvIne je saMsArasAgara tarI gaye he to DahApaNa kAmanuM che. bAkI tArUM DahApaNa keI kAmanuM nathI. badhI kalAmAM zreSTha dharmakalA che. manuSya badhI kalAmAM paripUrNa thaI gayeluM hoya paNa dharmakalAmAM paripUrNa na the hoya to, te saMsAra tarI zakavAno nathI, mAtra peTa bharI. zakavAne che. te te kutarA, kAgaDAe bhare che. dRSTAMta eka gAmamAM eka bhAI nAvamAM besIne sAmA gAma tarapha jaI rahyA hatA, jema dIvamAM heDImAM besIneja gAmamAM javAya tevuM ja A gAma hatuM. bhAI pite grejyueTa hatA, Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaye bhANe 311 ane nAva hAMkanAre khalAsI taddana abhaNa hato, grejyueTa bhAIe nAvikane pUchayuM ke, alyA kAMI bharyo che ke nahiM. nAvike kahyuM, ke, huM kaMI bhaNyo nathI, akSarajJAna paNa meLavyuM nathI. tyAM sAmA gAmamAM TAvara hatuM eTale TAvaranA DaMkAne avAja AvyuM. e samaye nAva khADInA madhyamAM AvI gayelI. tyAM pharI bIjIvAra pelA grejyueTa bhAIe khalAsIne pUchayuM ke, A TAvaramAM DaMkA paDe che. gaNa to keTalAM vAgyA? tyAre khalAsIe kahyuM ke mane gaNatAMye AvaDatuM nathI. grejyueTa bhAIne te eka mazkarInuM jANe sAdhana maLI gayuM. e te bolI uTho ke, alyA tuM kaMI bhaye nathI. tane gaNatA AvaDatuM nathI, tyAre te tArI lagabhaga badhI jIMdagI pANImAM gaI lAge che. eTalAmAM te dariyAmAM tophAna jAgyuM, ane pANInA mojA uchaLavA lAgyAM. eTale khalAsIe grejaeTane kahyuM, ke, Apa khUba bhaNelA lAge che ema ApanA bolavA parathI samajAya che. paNa Apane taratA AvaDe che ke nahi? je Apane taratA AvaDatuM hoya to pANImAM kUdI paDe. kAraNake dariyAmAM tophAna hovAthI nAva AgaLa cAle ema nathI. A sAMbhaLIne te grejyueTa pheMphe thaI gayo, ane nAvikane kahyuM ke mane badhuM AvaDe che. paNa taravAnI kaLA AvaDatI nathI. tyAre nAvike kahyuM ke je tamane eka taravAnI kalA na AvaDatI hoya to mArI lagabhaga jIMdagI pANImAM, ane have samajI leje tamArI badhIye pANImAM, aMte khalAsI tarIne sAmA kAMThe pahoMcI gayo, ane bahu DahApaNa karatA hatA e bUDI maryA. eja vAta bhakta kavie karI ke," Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 maneAvijJAna bALa tArU DahApaNa re, khUDo bhavarRpamAM re, karI ghaNAM anyAya ne adhama apAra. muktinA mAraga re sudhA samajyA nahi 2, madamati ghaNA thayA re khuvAra....AvA re.... mArU mArU karIne mue ghaNuM mehamAM re, aMte kAMi na Avyu kAma, mRtyunI veLAe re koi keAInuM nahi re, na bhajyAM hete AtamarAma....AveA re.... mArU mApha karIne aMte mAhamAM ne mehamAM mRtyune pAmyA. kharA TAime koI upayeAgamAM AvyuM nahi mRtyunA TAIme te koI koInuM nathI. yamarAja mAtApitAnA ekanA eka putrane badhAMyanAM dekhatAM upADI jAya che, paNa koI cheDAvI zakatAM nathI. bhUkhyA sihanA paMjAmAM sapaDAyelA haraNane jema koinuM zaraNu nathI. tema mRtyurUpI siMhanA pAmAM sapaDAyelA A jIvane paNa arihaMta sivAya koInu zaraNa nathI. mATe A manuSya bhavaja eka chUTavA mATenA apUrva avasara che, AkI bIjA koi bhavamAM chuTAya ema nathI. A bhavamAM puruSAtha evA karA ke pharI janma ja na levA paDe chelle zrI zIlAMkAcAya jI pharamAve che ke : 46 ' tatkurutodyama madhunA, madukta mArge samAdhimAdhAya / tyakttvA saGgamanArtha, kArya sadbhiH sadA zreyaH || A chUTavAnA apUrva avasara prApta thayA che. mATe have udyama kara, ane udyama paNa kAM karavA? Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bhaye bhANe 313 "madhura mA samAdhimAyA" bhagavAne kahelA mArgamAM samAdhi rAkhIne udyama kara, ane temAM anAryonA saMgane tyAga karIne te mokSamArgamAM udyama karavA vaDe tuM zreyane prApta kara, manuSya bhavamAM mekSa purUSArtha sAdhavA gya che. bhagavAna umAsvAti tattvArtha kArikAmAM pharamAve che ke samyaga-darzanazuddhaM, yo jJAnaM viratimeva cApnoti / duHkhanimittamapIdaM, tena sulabdhaM bhavati janma // je puruSa samyagudarzana vaDe zuddha jJAna ane viratine ja prApta kare che. temanA vaDe duHkhamAM nimitta e A janma paNa saphaLa thAya che. A janma e ja duHkhanI paraMparAnuM mULa che. jarAnA. mRtyunA, saMyoganA-viyeganA, reganA zekanA -e badhAM duHkhanuM mULa janma che. manuSya Aje mRtyuthI Dare che, paNa janmathI Darate nathI. jyAre jJAnI kahe che ke, are bhAI, tuM mRtyuthI zA mATe kare che? te janmelAne choDavAja nathI. mATe tuM A janmamAM e purUSArtha kara ke jethI ajanmA (amara) thaI javAya. manuSya bhavamAMja mekSamArganI siddhi saphadarzana vaDe zuddha jJAna viratine pamADe che, ane te traNenA vaDe duHkhanI paraMparAmAM nimitta e A janma paNa saphaLa thAya che. saMsAramAM janma te avazyameva cheja. temAM je jJAna, dazana cAritranI ArAdhanA thAya te te janma Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 mane vijJAna, -- saphaLa che, ane nahi te zudra jatuonI jema A janma kevaLa mRtyune mATe thAya che. jJAnadarzanAdi traNe traNane sumeLa mAtra manuSya bhavamAM ja thAya che. mATe mekSamArganI prApti manuSya bhavamAM ja thAya che, darzana ane jJAna manuSya sivAyanA bhavamAM paNa hoya che. paNa sarvavirati cAritra manuSyabhava sivAyanA keIpaNa bhavamAM prApta thatuM nathI, ane traNamAMthI ekanI paNa uNapa hoya tyAMsudhI mekSa thatuM nathI. mATe AgaLa vadhIne bIjI kArikAmAM pharamAve che ke - " janmani karmaklezaranubaddhe'smiMstathA prayatitavyam / karmaklezAbhAvo, yathA bhavatyeSa paramArthaH // karma phlezavaDe yukta evA A manuSya janmamAM evI rIteja pravartavuM joIe ke je rIte pravartavAthI karmalezane. abhAva thAya, jJAnAvaraNIya Adi ATha karma che, ane krodhAdi kaSAya e kleza che. janma dhAraNa karyo hoya eTale mana, vacana ane zarIranA nimitte karma baMdhAya che. karmamAMthI kaleza utpanna thAya che ane karmakalezanA lIdhe pharI janma le paDe che. Ama anAdinI paraMparA cAlyA kare che. have, A manuSya janmamAM AvIne evI rIte pravartavuM joIe ke, je rIte pravartavAthI kamalezane abhAva thAya. karmakalezane sarvathA abhAva karI zakAya eTale ugra purUSArtha na hoya to chevaTe kuzalAnubaMdha paDe te rIte pravartavuM joIe. (kuzalAnubaMdha eTale puNyAnubaMdhI puNya) kuzalAnubaMdha paDe te rIte pravartavAmAM Ave te paNa paraMparAe mekSa thAya, bela, have A janma saphaLa thAya evuM kAMI karavuM che ke jIMdagIbhara bheguM karyA karavuM che. bheguM karatAM to kIDIone paNa AvaDe che. tame. game teTaluM bheguM kare paNa kALa kayAM keIne mUke ema che? Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaye bhANe 315. te aMge cha sAta deharA saMbhaLAvIne have A vyAkhyAna. purUM karUM chuM. metItaNI mALA gaLAmAM mUlyavaMtI malakatI, hIrAtaNa zubha hArathI bahu kaMThakAMti jhaLakatI; AbhUSaNethI opatA bhAgyA maraNane joIne, jana jANue mana mAnIe nava kALa mUke keIna-1. maNimaya mugaTa mAthe dharIne karNa kuMDaLa nAkhatA, kAMcana kaDAM karamAM dharI kazIe kacAza na rAkhatA; paLamAM paDayA pRthvIpati e bhAna bhUtaLa khAIne, jana jANIe mana mAnIe nava kALa mUke keIne-2: daza AMgaLImAM mAMgaLika mudrA jaDita maNiyathI je parama preme pe'ratA pacI kaLA bArIkathI; e veDha vIMTI sarva cheDI cAliyA mukha dhoIne, jana jANIe mana mAnIe nava kALa mUke keIne-3H mUcha vAMkaDI karI phAMkaDA thaI lIMbu dharatAM te pare, kApela rAkhI kAtarA harakeInA haiyA hare, e sAMkaDImAM AvyA chaTakayA tajI sau seIne, - jana jANIe mana mAnIe nava kALa mUke koIne-4 cha khaMDanA adhirAja je caMDe karIne nIpajyA, brahmAMDamAM baLavAna thaIne bhUpa bhAre upajyAM; e catura cakI cAliyA hatA nahotA heIne, jana jANue mana mAnIe nava kALa mUke keIne-pa Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 mane vijJAna je rAjanIti nipuNatAmAM nyAyavatA nIvaDyA, avaLA kaye jenA badhA savaLA sadA pAsA paDayA e bhAgyazALI bhAgiyA te khaTapaTo sau khoIne, jana jANIe mana mAnIe nava kALa mUke koIne talavAra bahAdura Teka dhArI pUrNatAmAM pikhiyA, hAthI haNe hAthe karI e kesarI sama dekhayA; evA bhalA bhaDavIra te aMte rahelA reIne, jana jANIe mana mAnIe nava kALa bhUke keIne-7 have AmAM kayAM kAMI bheguM karavAnI vAta rahe che? AmAM to jIvananI kSaNabhaMguratA samajI laIne kaMIka sAdhI levAnI vAta rahe che. A jIvana kiMmatI paNa evuM che ane kSaNabhaMgura paNa evuM che. kiMmatI te evuM ke "kehInura" paNa enI AgaLa kaMkara samAna che, ane kSaNabhaMgura te evu ke paLane paNa bharese nahi, "prANa palakameM jAve" chatAM duHkhanI vAta e che ke AvA kSaNabhaMgura jIvanamAMya loke ga sAdhavAne badale jIMdagIbhara bhegasAdhanA ja karyA kare che. Aje ghaNAne eTale paNa viveke nathI ke A manuSyajIvana bhaMga mATe nathI. paNa ega mATe che. jIvane meha chUre paNa AtmArtha kRrate nathI sarpa deDakAne bhakSaNa mATe moDhAmAM lIdhe hoya, ane hajI peTamAM na gaLI gayela hoya tyAM sudhI mRtyunA meDhAmAM rahela deDake paNa macchara pakaDavAne Icche che. basa, evI ja rIte kALarUpI sarpanA meDhAmAM rahelA leke paNa azAzvata Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharyo bhANe 317 evA bhegasukhane Icche che, paNa jIvananI kSaNabhaMguratA vicArIne mekSasukha mATe gaIcchatA nathI A bhavamAM je sAdhavA jevuM na sAdhI zakAya to A apUrva avasara pharI pharIne hAthamAM Ave evo nathI. jyAre moTe bhAge hAlata evI che ke - phAra rIte nArA zarIra jIrNa thatuM jAya che, paNa AzA jIrNa thatI nathI. AyuSya gaLatuM jAya che, paNa pApabuddhi gaLatI nathI. gharaDe khAkha thaI gayo hoya tevI bharavRddhAvasthAmAMye meha kure che, paNa AtmArtha skUrato nathI, mahAtmA kahe che ke, juo te kharA A zarIradhArIonA caritro kevA che? ane vAta paNa sAva sAcI che. bharavRddhAvasthAmAM evA evA manera thayA kare ke A cAra dIkarA che, traNa dIkarIo che. badhAM varI gayAM che. have eka chellAnA lagna bAkI che. eTaluM mArA hAthe patI jAya te pachI maraNa Ave te kevuM sArUM! tyAM ema thAya ke eka patramukha jovAI jAya ane pachI mata Ave te ApaNe bhAgyazALI kahevAI jaIe. chellI vRddhAvasthAmAMye AvA mehanA vikalpa phere paNa AtmArtha na skure, ene ema na thAya ke meM jIMdagIbhara ghara pApo karyA che. mATe have chelle to mArA AtmAnuM karUM paNa ene te ekaja dhUna lAgI hoya che ke A chokarAo mATe lIlI vADI mUkate jAuM, ke jethI pAchaLa sau mArA yazagAna gAyA kare, ane be divasa sau bele paNa kharA ke bhAI! bApA bhAgyazALI ke lIlI vADI mUkatA gayA. pachI bApA bhale marIne vasaInI khADImAM gayA ! enI kayAM keIne paDI che. eTale lAMbI carcA nahi karatAM, mAre te tamane TUMkamAM eTaluM ja kahevAnuM ke tame sau A apUrva avasarane oLakhaje, bhaye bhANe "thI kaI bhUkhyA na uThatA. eTaluM IcchI. vyAkhyAna pUruM karUM chuM. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B duHkha puNyabhava' sukha pU. upAdhyAyazrI yazeAvijayajI mahArAja adhyAtmasAramAM pharamAve che ke parINAmAcca tApAcca saMskArAcca budhairmatam / guNavRttivirodhAcca duHkhaM puNyabhavaM sukham // arthAt pariNAmathI, tApathI, saMskArathI ane guNa vRttinA virodhathI puNyathI udbhavatA sukhane paNa paMDitAe duHkharUSa kahyuM che, A cAre cAra muddAmAM pahelA pariNAmane vicAra karIe. saMsAramAM puNyathI udbhavatAM sukha khUma ja madhura lAgatAM hAya che, paNa te vipAkamAM teTalA ja dArUNa hAya che. ajJAna dazAne lIdhe manuSyAmAM pariNAmazi tA na heAvAthI upara uparathI ramaNIya lAgatAM kSaNika indriyAnA sukhamAM manuSye Asakta banatA hAya che, paNa jyAre tenA vipAka bhAgavavAnA kALa Ave che tyAre tenA teja manuSyA karNa svare rUdana karatA heAya che. zrI uttarAdhyayanamAM eka gAthA Ave che keH--nA nivALa pariNAmo na sundaro evaM bhuttANaM bhogANaM pariNAmo na sundare. jema ki'pAkanA phala zarUAtamAM bhakSaNa karavA TAIme sumadhura lAge che. paraMtu tenu pariNAma sundara heAtuM nathI. kAraNake ki pAkanAM phulanuM bhakSaNa karanAranuM mAtra e ja ghaDImAM Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkha puNyabhava sukha mRtyu thAya che. tema bhogavAtA bhogasukha paNa bhAgakALamAM sudara hoya che paNa pariNAme sudara hAtA nathI. zAstromAM ki pAkanAM phaLanuM dRSTAMta Theka ThekANe vAMcavAmAM Ave che. kAraNa ke bhogasukhanuM pariNAma samajAvavA mATe ane samajavA mATe ki'pAMkanA phalanuM dRSTAMta Abehuba phITa bese tevuM che. 319 bhAgasukha (viSayasukha) paNa upara uparathI ramaNIya hAya che ane kipAkanuM phala paNa upara uparathI tevuM ja ati manAhara hoya che. kerI ane kipAka sAme paDayA hoya te jonArAnI dRSTimAM ki'pAkanI AgaLa kerI paNa kuccA lAge che, eTalI badhI ki pAkanI khAhya suMdaratA hAya che, ane bhAga sukha jema bhAgavavAnA TAIme bheAgInItIvraajJAna dazAne lIdheapUrva AnaMdane ApanArA hAya che tema ki pAkanA phUla paNa bhakSaNa karavAnA TAIme tenA vipAkathI ajANa evA mUDha purUSane apUrva AAda ApanArA heAya che. kAraNa ke kesara kerI karatAM paNa ki'pAkamAM mIThAza vadhAre hAya che paNa tenuM bhakSaNa karyA pachI mAtra be ghaDImAM mRtyu thAya che, kAraNa ke e mIThAzanuM pariNamana viSe mizrita pakavAnnanI jema zarIramAM aMte viSarUpe thAya che. tema bhAgasukhanI tIvra Asakti vALAne paNa anaMta kALa saMsAramAM bhamavuM paDe che. uttarA dhyayana sUtramAM bhagavAne pharamAvyuM che ke moLI mamapha samAre amonI vimud bhAgI bhavamAM bhame che, abhAgI mukta bane che. A uparathI spaSTa samajAya evuM che ke indriyAnAM viSaya aMte kapAkanAM phaLanI jema ati dArUNa hAya che. gItAmAM zrI vyAsa muni jaNAve che ke prasannAra jAmaonevutti naRsjIvau| kAmabhogamAM Asakta anelA azucimaya narakamAM paDe che. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 mane vijJAna kAmagamAM anAsakta rahenArA kayAreka urvagatine paNa pAmI jAya che, jyAre Asakta banelA durgatine pAme che. sarpa teTale bhayaMkara nathI ke jeTaluM tenuM jhera bhayaMkara che. jheranI bhayaMkaratA e ja sarpanI bhayaMkaratA che. tema kAma bhega teTalA bhayaMkara nathI ke jeTalI tenI Asakti bhayaMkara che. bhega sukhamAM anAsakta bhAva hoya te te bhega kayAreka karmanirjarAmAM kAraNa bane che, paNa baMdhanakArI thatA nathI. paraMtu te anAsaktabhAva keI tIvra jJAnadazAvALA virala mahApurUSomAM ja hoya che. bAkI AsaktivALA to durgatinA ja adhikArI bane che. dRSTAMta saMsAramAM kAmaganA sukha puNyanA udayathI ja prApta thAya che. te bhegakALamAM game tevA suMdara hoya paNa te pariNAme keTalA bhayaMkara che te samajAvavA mATe zAstramAM bIjuM gheTAnuM dRSTAMta ApavAmAM AveluM che. koI eka mAMsAhArI sukhI gRhastha pitAne tyAM eka gheTo rAkhela che. bIjI bAju teNe dUdha mATe gAya paNa rAkhela che. gAyane eka nAne vAcharaDe paNa che. have gheTAne dararoja tene mAlika lIluM ghAsa nAkhe che. taduparAMta tene goLa, kapAsIyA vagere khavaDAve che. jyAre bIjI bAju gAya ane vAcharaDAne sUkuM ghAsa nAMkhe che. A bhedabhAva joIne vAcharaDe manamAM jhare che ane gAya mAtAne kahe che ke mA, ApaNA nasIbamAM te dararoja sUkuM ne sUkuM che. keI divase ApaNe lIluM bhALatA nathI. gAya mAtA kahe. che ke vatsa! sUkAmAM ja AnaMda mAnavAne che. ApaNe lIluM khAvuM nathI. tyAM vAcharaDo pharI utAvaLe thaI jAya che ane kahe Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkhuM puNyabhavaM sukha 321 che ke, mA ! A gheTAMne to geLa ne kapAsIyA khAvA maLe che. tyAM gAya mAtA kahe che ke, vatsa! dhIre rahe. ene atyAre goLanA gaTAkA che paNa pachI saTAkA che. ema karatAM e sukhI gRhasthane tyAM eka vAra mahemAna AvyA ane mahemAnanI mahemAnagati karavA mATe gharamAM mAlika savAranAM TAIme ja hAthamAM charI laIne gheTAMnI pAse jAya che ane te charIthI tenAM mastakano cheda kare che. tyAM gheTo jora jorathI bhAMbhare che, tene avAja sAMbhaLIne vAcharaDe paNa bhayabhIta bane che. tyAM tenI mAtA kahe che ke, tuM zA mATe bhaya pAme che? te kyAM lIlA ghAsa ane goLa khAdhA che? mATe tAre bhaya pAmavAnuM kAMI kAraNa nathI. basa A ja rIte devo hoya ke manuSya hoya jeTalA indriyanAM sukhamAM Asakta bane che te badhAnAM A gheTAMnI jema bhUMDA hAla thavAnA che. A gheTuM kapAyuM to ekavAra paNa kAmagamAM Asakta banelAne to durgatimAM paramAdhAmIne hAthe anekavAra kapAvuM paDaze. mATe vipAkanAM pariNAmane vicAra karIne emAMthI viramavuM joIe. eka jaLe nAme jIvAta hoya che. tene manuSyanAM gaDagumaDa. upara mUkavAmAM Ave che te aMdaranA saDelA lehI ane parUnA bhAgane cUsI le che. cUsavAmAM tene khUba AnaMda Ave che, paNa jyAre tene nIcovavAmAM Ave che tyAre tene asahya pIDA thAya che. eTale ja zarUAtamAM sukha mANe che. paNa pariNAme te tIvra duHkha pAme che. tema manuSya paNa indriya sukhanAM bhega kALamA sukha mANe che. paNa pariNAme durgatinAM dArUNa duHkha pAme che. kAraNa ke tyAM bhega tRNA piSavAnI hoya eTale arthAjana karavuM joIe. atharjanamAM AraMbha karavA paDe ane kyAreka mahAAraMbha paNa karavA paDe. 21 :: Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna Arabha ane mahAAraMbha e saMsAranAM mULa che. jyAM e anne hAya che tyAM hiMsA paNa che, ane hiMsA che tyAM khaMdha che, khaMdya che tyAM saMsAra che. saMsAra che tyAM duHkha che. A pramANe sa`sAranAM kAmabhoga pariNAme anaMta duHkhanI ANarUpa che. ajJAnIne jyAM mAMmAM pANI tyAM jJAnIne AMkhamAM pANI 322 saMsAranA kAmabhoga AdimAM abhyudayavALA hAya che. mAnavI te TAIme ema mAne che ke jANe huM prabhutAnA pace pagalAM mAMDI rahyo chuM ! tenA te kAmabhoga madhyamAM hAsya ane zuMgArathI uddIpta rasavALA bane che ane prAMte khibhatsa, karUNA, lajjA ane bhayathI bharelA heAya che. tethI AdimAM, madhyamAM ane aMtamAM kacAre paNa cittanI svasthatA AtI nathI, AkuLatA hAya che. AkuLatA e duHkhanuM lakSaNa che, svasthatA e sukhanuM lakSaNa che. puNyAyathI udbhavatA sukhanA sevanakALamAM paNa cittanI AkuLatAne lIdhe sAcuM sukha hai tu nathI, paNa sukhAbhAsa heAya che. ane bhAvinAM pariNAmamAM te anaMta duHkhanI paraMparA sivAya bIjuM kazu` hAtu nathI. mAnavI mithyAbhimAnathI ema mAne che ke hu bhAga bhAgavuM chu, paNa kharI rIte tA bhAga ene ja bhAgavatA hAya che ane a Mte rAganA mukhamAM dhakelI detA heAya che. A pramANe sa'sAranA tamAma sa McAgika sukhAnu pariNAma vicArI levAnu che. jo pariNAmanA vicAra karI levAmAM Ave te game tevA rAjA mahArAjAonA ane dhanADhaconA sukha joIne mAnavIne tenI rUMvATe paNa icchA na thAya. ajJAnI ke jene pariNAmane vicAra nathI tene ghaNIvAra dhanADhyonAM khAdya meTara bagalAnAM sukha joI gadagaDhiyA thaI jAya che ane meDhAmAM pANI paNa Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkha puNyabhava sukha 323 AvI jAya. paraMtu jJAnIne te ulTI tevA paramA bhUlelA dhanADhayonI dayA Ave che. kAraNa ke sukhanAM jyAM tamAma bAhya sa cAgA haiAya tyAM paNa jJAnIe aMtaradAha joyA che. paramAtha bhUlelAnAM bhAvinAM duHkhanA vicAra karatAM jJAnIne AMkhamAM pANI AvI jAya che. jyAM jyAM ajJAnIne meDhAmAM pANI tyAM tyAM jJAnIne AMkhamAM pANI. jJAnI vicAre che ke viSaya sukhamAM Asakta banelA brahmadatta jevA cakravatI paNa sAtamI narakanAM adhikArI banyA che. mATe pariNAmane vicAra karanAra game tevAM puNyanA sukhamAM paNa pramAdI banatAM nathI. vinAzanI saMbhAvanAthI mananuM satatapaNu have bIjA muddAnA vicAra karIe, bIjo muddo tApane che. sa'sAramAM badhA prakAranA bhAga sukha aMte vinAzazIla che, ane eka divase nizcitapaNe tenA viyAga thavAnA che eTale bhAgakALamAM tenA vinAzanI saMbhAvanAthI manamAM tApa rahyA kare, tene tApa duHkha kahevAmAM Ave che. arere! rakhe mane A maLelA sukhanA viyeAga thaI jaze te ? dA. ta. eka kArakhAnAmAM ghaNAM mANasA neAkarI karatAM hAya temAMthI e pAMcane saspenDa karavAmAM AvyA hAya, eTale bIjAne paNa ciMtA cAya : rakhe ApaNI paNa nAkarI cAlI jaze te ! IrAkanAM rAjA phejhalane rAjyagAdI parathI tyAMnI prajAe uThADI mUkavyAM, mArI nAkhyA, e sAMbhaLIne jorDananAM rAjAne ciMtA thaI : rakhe mArI prajA mane paNa uThADI mUkaze tA! Ane tApa kahevAmAM Ave che. A tApanuM kAraNa sukhanAM viyeAganI ci'tA che. karaverA nAkhIne paisA sarakAra laI jatI hAvAthI e ciMtA Aje ghaNAMone lAgu paDelI che. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 mane vijJAna sAcuM sukha mekSamAM saMsAranA bhega sukha game tevA hoya to paNa sAtizaya hoya che. e niratizaya hotA nathI. eTale pitAne je sukha prApta thayuM hoya che tethI vakhate bIjAnuM, potAnA duzmana vagerenuM sukha caDhIyAtuM paNa hoya. pratispardhinAM sukha joIne manamAM saLagyA kare, tenA sukhanI IrSyA karyA kare eTale enuM manamAM duHkha rahyA karatuM hoya che. bIjI rIte bhega sukhanI apUrNatAthI paNa manamAM tApa rahyA karato hoya che. zuM karuM ? kudarate mane badhuM ApyuM che paNa zera mATInI khoTa rahI gaI ? A rIte sukhanI UNapa manamAM sAlyA kare. saMtati hoya ane saMpatti na hoya te tenI UNapa manamAM lAgyA. kare. saMtati, saMpatti badhuM hoya paNa kIrti na hoya to tenI UNapa sAlyA kare paNa ema na vicAre ke saMsAranA koI sukhaekAMtika ane AtyaMtika hatA ja nathI. tevA sukha te mAtrA mekSamAM ja hoya che. tapelA lekhaMDanA goLA jevI Inidra indriyonA sukha game teTalIvAra bhegavavAmAM Ave paNa tethI tRSNA zamatI nathI. Indriye tapelA lekhaMDanA geLA jevI che; jyAre saMsAranA sukha pANInAM TIpAM jevA che. tapelAM lokhaMDanA gaLA upara pANInAM be pAMca TIpAM nAkhavAmAM Ave teTalAthI te kAMI zItaLa na thAya, paNa sarevaramAM baLI devAmAM Ave te zAMta thAya. tema Indriye ke je tapelA lekhaMDanA geLA jevI che te kAMI biMdu jevA kSaNika sukhathI zAMta na thAya. ulaTI vadhu saMtapta thAya. paraMtu tene je jJAnarUpI sarevaramAM boLI devAmAM Ave te zAMta thaI jAya. jyAre viSaya Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkha puNyabhavaM sukha 325 sukhanA vAraMvAranA bhagavaTAthI utsukatAne lIdhe indri ulTI sateja bane che ane tApa-duHkha banyuM rahe che. saMgamAM sukha te viyegamAM duHkha trIjAmAM saMskArathI paNa vivekI mATe puNyanA sukha aMte duHkhamaya che. bhaga sukhane mAnavIne kyAreka viga paNa thAya che ane jyAre viyega thAya che tyAre saMgakALanAM sukha tene haraghaDIe sAMbharatA hoya che. sukhanAM anubhavakALamAM enAmAM evA saMskAra jAmI gayA hoya che ke te sukhanA viyega kALamAM smRti dvArA vAraMvAra duHkha UbhuM karatAM hoya che, ane AvuM saMsAramAM pratyakSa jovAmAM Ave che ke jyAre manuSyanI pAsethI strI, putra, dhana, makAna vagerenI sAmagrI naSTa thaI jAya che tyAre manuSya te bhega sAmagrIne yAda karI karIne poke poka mUkIne rUdana karatA hoya che. are ! Aje -saMsAramAM mAruM keI rahyuM nathI. eka TAIme sahu mane sAmethI pUchavA AvatA hatA ane Aje huM sAmethI pUchavA jAuM chuM, chatAM kaI javAba detuM nathI. are! Aje A huM gharabhaMga thaI gaye. mAre strI hayAta hatI tyAre mane apUrva sukha hatuM. tenI gerahAjarImAM mAre cAra cAra dIkarA che paNa mAre koI "bhAva pUchatA nathI. bIjuM sukha to ghera gayuM paNa bhANuMye sacavAtuM nathI. huM gharabhaMga na thayo hota to mAre mAthe AvuM duHkha na paData. A pramANe saMskAra paNa duHkha UbhuM kare che. eka khabhA upara bhAra hoya ane te khabhAne ArAma ApavA mATe te bhAra bIjA khabhA upara mUkavAmAM Ave paNa teTalAthI kAMI zarIra upara bhAra ocho thaI jatuM nathI. temaindrinAM ane ISTa saMganAM sukha game teTalI vAra bhegavIe paNa teTalAthI kAMI duHkhanA saMsakAra nivRtta thatA nathI. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 manovijJAna sukhamAM pradhAnatA satvaguNanI chatAM zreSThatA nivi kaha5 upaganI cothe mudo guNavRttinA virodhane che. guNanA kAryane guNavRtti kahevAmAM Ave che. satva, raja ane tama e traNa guNa kahevAmAM Ave che. jJAna, sukha ane prakAza e savaH guNanA kAryo che. svArtha ane pravRtti e rajoguNanAM kAryo che.. pramAda, ajJAna ane duHkha tame guNanAM kAryo che. sukhanAM anubhavakALamAM sattvaguNanI pradhAnatA hoya che paNa tame ane rajoguNane sarvathA abhAva hotA nathI. A pramANe sukhanA anubhava kALamAM paNa guNAnAM kAryomAM paraspara virodha hovAthI sAcuM sukha maLatuM nathI. satvaguNanI pradhAnatAvALuM game tevuM sukha hoya paNa vacamAM tame guNa ane rajoguNa DokiyuM karI jAya. che. temAMya AjanAM sukha te evAM takalAdI che ke temAM sattvaguNanuM pramANa ghaNuM ochuM jovAmAM Ave che ane bIjA bannenuM pramANa vizeSa jovAmAM Ave che. Aje baMne sagA bhAI khUba sukhI hoya, bhegA rahetA hoya, chatAM manamAM eka ekane pitAne svArtha rahyA karatuM hoya che ane vyasananA lIdhe pramAda te eTalo badho vadhI gayo che ke je lakhavA mATe zabdo nathI. sukha e sattvaguNanuM kArya hoya che, paNa aMte te vedAMtamAMye nirguNa dazAne zreSTha kahI che jema jaina. zAstromAM nivikalpa upayogane zreSTha kahyo che. puNyAnubaMdhI puNyanI upAdeyatA mela aMge A rIte A cAre cAra muddA uparanuM vyAkhyAna pUruM thAya che. have upasaMhAramAM eTaluM ja jaNAvavAnuM che ke puNyathI Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkhuM puNyabhavaM sukha 327 udbhavatA sukha aMte duHkha che. mATe puNya e ghaNuM sAruM che, paNa tenA sukhanI mIThAza nahi hovI joIe. daSTi AtmAnA sukhanI hovI joIe. puNyanAM udayakALamAM paNa pramAda nahIM piSa joIe. puNyanA udayakALamAM je mekSamArganI ArAdhanA thAya te puNya e amRtarUpa che ane puNyanAM udayakALamAM je pramAda poSAya, nATaka-sInemA ane kalabe ja je sAMbharyA kare to puNya e durgatinA kAraNarUpa che. manuSya bhavAdinI tamAma sAmagrI prabaLa puNyanAM udaye maLelI che. paNa tenAthI je mekSamArganI ArAdhanA thAya to te saphaLa che, nahi te aphaLa che. pApanuM phaLa duHkha ane baMdhana che. eka loDhAnuM baMdhana che to bIjuM senAnuM baMdhana che. A rIte banenAM phaLamAM tattvadaSTithI vicArIe te jarA paNa aMtara nathI paraMtu puNyamAM puNyAnubaMdhI puNya upAdeya che. chatAM dayeya te mekSa che, jyAre pApAnubaMdhI puNya sarvathA heya che. puNyAnubaMdhI puNyanI upAdeyatA paNa mekSanAM aMge che. mATe puNyanAM udayakALamAM jeTalI bane teTalI vizeSa prakAre mekSamArganI ArAdhanA karavI joIe. puNyAnubaMdhI puNya e mekSamArganI ArAdhanAmAM madadarUpa thanArUM che, paNa vina karanAruM nathI. AgaLa vadhIne pUjya upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja adhyAtmasAramAM pharamAve che ke : "duHkhaikarupayobhinnastenAtmA puNyapApayo / zuddhanizcayataH satyacidAnandamayaH sadA // " Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 manovijJAna Ane bhAvArtha Ama samajavAne che ke mAtra eka duHkhanAM ja kAraNarUpa puNya ane pApa e banethI AtmA taddana bhinna che. AtmA zuddha nizcayathI sacit ane AnaMda maya che, jyAre puNya ane pApa ane upAdhimaya che. puNya ane pApa bannethI AtmAnuM pRthakkaraNa karatAM AtmAnA svabhAvajanya sukhanI ruci jAge che. puNyanuM sukha game tevuM hoya paNa saMyoganuM che, jyAre AtmAnuM sukha svabhAvajanita che. puNyanI apekSAvALuM sukha paNa aMte te paravaza che. jeTaluM paravaza teTaluM duHkha che ane svavaza teTaluM sukha che. mATe mukSuoe AtmAnA svAdhIna sukhanI ruci karavI joIe ane te mATe AtmAnuM bheda vijJAna karIne AtmAnAM svabhAva tarapha vaLavuM joIe. za haka chuka da ha ha ha ka & jIda haka haka cha ka da ka ka chuka chuka chuka A kRtrima sAdhanA upayogathI saMtatiniyamana ja karavuM e AryAvartana manuSya mATe lAMchanarUpa che. jo kharI rIte svecchAthI mane baLa keLavIne brahmacaryanuM pAlana karavuM joIe. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva sannipAta jagatamAM sanipAta e mahAbhayaMkara prANaghAtaka roga manAya che. dravya sannipAta ane bhAva sannipAta A rIte tenA be prakAra pADI zakAya che. vAta, pitta ane kaphanA atirekathI je sannipAta thAya, tene dravya sanipAta kahevAmAM Ave che. dravya sanipAta thAya eTale mANasa mATe prAyaH - bacavAnI AzA rahetI nathI. dravya sannipAta karatAM bhAva sannipAta vadhu bhayaMkara che. bhAva sanipAta rAga, dveSa ane mehanA atirekathI thAya che. dravya sannipAta te eka bhava bagADe che, jyAre bhAva sannipAta anaMtA bhava bagADe che. temAM rAga e AsaktirUpa che. pUjya AcArya bhagavAna haribhadrasUri mahArAja "dharmabindumAM jaNAve che ke - viSyamaghaMvarabA rAja ti" pitAnA svabhAvathI ja asthira ane nAzavaMta evA strI Adi padArthomAM je tIvra Asakti tene rAga kahevAmAM Ave che. kanaka ane kAntAe rAganA prabaLamAM prabaLa nimitto che. temAM paNa strI e ati baLavAna nimitta che. tenA nimitte bhalabhalA egIe paNa rAgamAM reLAI jAya che. jJAna daSTithI jagatane jotAM zIkhe strInA rAgamAMthI chUTavA mATe tenA bAhI svarUpane vicAra na karatAM atyaMtara svarUpane vicAra karavo joIe. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 manovijJAna, upAdhyAya zrI yazovijyajI mahArAja jJAnasAramAM pharamAve. "vAhya sudhArA ghaTitA mAri surata | tatvadRNTestu sAkSAt sA viNmUtrapiThodarI / / " je strI bAhya daSTivALAne amRtanA sAravaDe ghaDelI lAge che, te ja strI tattvadRSTivALAne maLa-mUtrathI bharelI hAMDalI lAge che. daSTi daSTimAM keTaluM aMtara che. je vastu bAhya daSTivALAne rAgamAM kAraNa bane che. te ja vastu tattvaSTivALAne virAgamAM kAraNa bane che. kharekhara tatvanI balihArI che? Aje jagatanAjI mehavikArI che. tenuM kAraNa tattvadaSTine abhAva che. bAhyadRSTithI jovAya che eTale mana jyAM tyAM bhame che ane rAga pAme che. aMtaradaSTithI jovAmAM Ave to akSaya para pAmI javAya. saMsAramAM koI paNa evI vastu nathI jemAM bAhyadaSTivALAne virAga thAya ane keIpaNa vastu evI nathI ke jemAM tatvadaSTivALAne rAga thAya mATe rAgane jItavAne prabaLamAM prabaLa upAya e che ke AkhA jagatane jJAna daSTithI jotAM zikhavuM joIe ane jemAM tIvra rAga hoya tenA bAhya svarUpane vicAra na karatAM atyaMtara svarUpane vicAra kare joIe. Asakti temAM utpatti kAminInI mAphaka kaMcanamAM paNa mANasane tIvra rAga hoya che. artha e nAmathI ja arthabhUta che, paramArthathI anartharUpa che. kAraNa ke atharjana karavAmAM ane arjana karelA. arthanuM rakSaNa karavAmAM aneka kaSTa sahana karavA paDe che. vaLI aneka kaSTothI meLaveluM dhana samaya Ave ApaNuM puNya kSINa thatAM duzmanane paNa upakAra karanAruM thAya che. maravA TANe Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva sannipAta 331. mUrchA rahI jAya teA paraleAkamAM tenA lIdhe uMdara ane sApanI. gati thAya che. temaja mRtyu vagerenI AkRtamAMthI je ugAra vAne paNa samartha nathI e rItanA tAttvika vicArAthI atha uparanA tIvra rAgane paNa zamAvI zakAya che. jIve AvA tAttvika vicArAthI ane tAttvika dRSTithI AsaktirUpa je rAga che, tene AtmAnA ugra puruSArtha vaDe jItI levA. joIe. mRtyune samaye jemAM Asakti rahI jAya che teA bhavAMtaramAM temAM ja utpatti thAya che. mATe rAganuM game teTaluM jora hAya paNa sAme AtmA paNa kAM kamajora che. rAga. AtmAnI ajJAnadazAnA lAbha uThAve che. je AtmAmAM sAcI jJAnadazA Ave te sUryauMdaya thatAM jema aMdhakAra bhedAI jAya.. che tema AtmAmAM jJAnadazA jAgrata thatAM rAga chedAI jAya. rAga jema AsaktirUpa che tema dveSa e aprItirUpa che. jyAM tIvra rAga heAya tyAM dveSa hAya ja. rAgamAMja dveSanI jaDa rahelI che. dveSa e verabhAvane vadhAranArA che. prANImAtrane duHkha upara dveSa hAvAthI duHkha ApanAra upara paNa dveSa thAya. che, paNa temAM jo tattvadRSTinA sadbhAva heAya te! dveSane sahe lAithI jItI zakAya che. duHkhamAM bIjA keAIne doSa na detAM mANase peAtAnA pApeAdayanA vicAra karavA joIe. mArA peAtAnA karelA kamathI huM A duHkha bhAgavuM chu. tA mAre bIjA keAIne zA mATe doSa devA joIe ? A rIte vicAravAthI dveSane jItI zakAya che. du:khamAM koI bIjA nimitta thatA hAya tA ApaNA azubheAdayathI ja thatA heAya che. rAmA caNamAM eka prasaMga Ave che keH sItAjInI leAkeAttara samatA mahAsatI sItAjInA agnipraveza pachI zrI rAmacaMdrajI tenI samakSa peAtAnA aparAdhanI kSamA mAge che ane gagan Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 maneAvijJAna ' kaMThe kahe che ke, he deva, tame nirdoSa hAvA chatAM nagaravAsIenI icchAne anusarIne sagarbhA evA tamAne meM vanavAsa Apela. tameA tamArA prabhAvathI jaMgalamAM mahAbhayaMkara hiMsaka prANIonI vacce jIvI zakayA hatA. chatAM tamArA divya prabhAvane huM samajI na zakayo ane tamArA satItvanI kasoTI mATe A agnipravezanA divya karyAM, mATe mArA A badhA aparAdhAnI kSamA Ape| ane mArI sAthe puSpaka vimAnamAM besIne ayeAdhyA nagarImAM punaHpraveza karIne pUrvanI jema mArI sAthe raheA. pratyuttaramAM mahAsatI sItAjIe je kAMI jaNAvyuM tenu ati bhAvavAhI vana jaina rAmAyaNamAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna hemacaMdrasUrIzvarajI mahA rAjAe karelu che. sItApyUce na te doSo na ca lokasya kazcana / na cAnyasyApi kasyApi kintu matpUrvakarmaNAm ||1|| nirviNNA karmaNAmIdRg duHkhAvartapradAyinAm, grahiSyAmi parIvatyAM teSAmucchedakAriNIm ||2|| scar maithilI kezAcca khAna sva muSTinA / rAmasya, cArpayAmAsa zakrasyeva jinezvaraH ||3|| sItAjI jaNAve che ke mane sagarbhA avasthAmAM je vanavAsa thayA ane bIjA kaSTo paNa je sahana karavA paDayA temAM he nAtha ! ApanA jarA paNa doSa nathI. kintu e mArA -saMcita karmInA ja doSa che ane te rItathI punaH punaH duHkhanA Ava mAM nAkhavAvALA kAMthI nAtha have huM vairAgya prAmI chuM. mATe te karmAne jaDamULathI ukheDIne pheMkI denArI Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva sannipAta bhAgavatI pratrajyA huM aMgIkAra karIza. ATalu kahIne sItAjI tarata peAtAnI muSTivaDe mastakanA vALa ukheDI nAkhe che ane leAca karelA vALa jema tIrthaMkara bhagavAna zakrane samaye tema sItAjI rAmaca drajIne samape che. A rItanA sItAjInA pratyuttara uparathI ane temaNe grahaNa karelI bhAgavatI pravrajyA uparathI samajI zakAya che ke temanAmAM leAkeAttara samatA hatI. temanI draSTi duHkhanA mULa upAdAna kAraNa upara hAvAthI teo A rItanI samatA keLavI zakacA hatA, jyAre Aje sAsu vahunA doSa ane vahu sAsunA deSa jotI hAya . che. vahu paraNIne ghera Ave ne paisA jAya te vahune chapparapagI TharAve ane abhare bharAI jAya te mahAlakSmIjI TharAve. AvI ajJAnatAmAM samatA kAMthI Ave? mATe nimitta tarapha na dhasatAM mULa upAdAnaneja pakaDI pADavA joie. siMhane koI khANa mAre te te khANa tarapha na dhasatAM khANa mAranAra tarapha dhase che, jyAre zvAna pattharane ja karaDavA doDe che. khasa tevI ja rIte samakitI nimitta napakaDatAM duHkhanA mULa upAdAnane pakaDe che. eTale ene kAI paNa jIva para dveSabhAva thatA nathI. meAhanIya ka`nA nAzathI AThe kaeNne nAza trIjAmAM meAha e ajJAnarUpa che. vastusvarUpanA samyak vicArathI mAThune jItI zakAya che. meha e pitA che. rAga ane dveSa enA putra che. rAga, dveSa mare eTale pitA teA temanA viyeAgamAM vagara mAte jhurIjhurIne ja marI jAya. mehamAM paNa mithyAtva mAhanIya jorAvara che. mithyAtva mAhanIyanA tIvra udayamAM jIvane samyak mAnI pratIti ja na thAya. kadAca tenA kSayApazamanA sadbhAve pratIti thAya, paNa cAritra * 333. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 mane vijJAna mehanIyane tIvra udaya hoya te samyak mArgamAM pravRtti na thAya. eka samyapha zraddhAne haNe che, bIje vItarAgatAne haNe che. AtmAmAM anaMta guNa che. paNa mithyAtva mohanIyanI kALI chAyA paDavAthI keI paNa guNanI samyaga pravRtti thatI nathI. mithyAtva mehanIya kama dhaturAnI mAphaka atavamAM tatva buddhi dhAraNa karAvI jIvane ya padArtha prati pariNAve che. mATe ja badhA karmomAM mohanIya kAma ati balavattara che. tADa vRkSanA marataka para rahelI sucinA vinAzathI jema AkhA tADavRkSane nAza thaI jAya che tema mehanIya karmanA vinAzathI ATheya karmone vinAza thaI jAya che. jema badhA karmomAM mohanIya karma anaMtagaNu tAkAtavALuM che tema jIva dravya paNa anaMtI tAkAtavALuM che. jIva dravyanA jJAna ane vIryAdi guNanA viparIta pariNamanathI AThekA~tAkAtavALA bane che. te badhA guNonuM je samyapha pariNamana thAya te AThe ATha karmono bhAMgIne bhUke thaI jAya ane te viparIta pariNamanamAM mithyAtva mehanIya che. AzcaryanI vAta e che ke karma pitAne duzmana hovAM chatAM jIva pitAnA kheTA parAkramathI ja duzmananA hAtha majabUta banAvI rahyo che. A pramANe vAta, pitta ane kaphanA dravya sannipAta karatAM rAga, dveSa ane mehane bhAva sannipAta ati bhayaMkara che. sanipAtamAM bakavAda zarU thaI jAya tema A bhAva sanipAtamAM paNa AtmA pitAnA svarUpane cUkI bAhya pravRttimAM paDI jAya che. A traNanA atirekamAM AtmAnuM vAstavika sukha anubhavI zakAtuM nathI. pUjya AcArya bhagavAna haribhadrasUrijI pharamAve che ke 'satvasveteSu na yathAvasthitAM sukha svadhAtuvaiSamyAditi" Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhAva sannipAta 335 A traNanI hayAtimAM AtmAne AtmAnuM yathAvasthita svabhAvajanita sukha hetuM nathI, kAraNa ke svadhAtunI viSamatA thaI jAya che, ahiM dhAtumAM caitanya dhAtu samajavAnI che. jema zarIramAM vAyu pramukha doSanA vikArathI zarIranI sAte dhAtu viSama banI jatA dehadhArI saMsArIone kAma bhegAdinuM kiMI paNa sukha prApta thatuM nathI. basa teja pramANe rAgadveSanAM lIdhe caitanya dhAtu viSama banI jatAM Atmika sukha prApta thatuM nathI. rAgAdi kSINa thaI jatAM svarUpa samAdhinuM sukha anubhavI zakAya che ane AtmAne zAzvata evA bhAva ArogyanI prApti thAya che. mahApuruSo pharamAve che ke Alokane viSe je uMcAmAM uMcuM kAmasukha che ane devalokanA devendranuM je uMcAmAM uMcuM divya sukha che te rAgadveSanA kSayathI prApti thatA vItarAgatAnA sukhanI soLamI kaLAe paNa pahoMcI zakatuM nathI. mATe A bhAva sannipAtathI rIbAtA ja mATe parvAdhirAja paryuSaNa evaMtarI samAna che. parvAdhirAjanuM praNidhAnapUrvaka ArAdhana karavAthI nizcitapaNe A bhAva sannipAtane kSaya thaI jAya che. ane AtmAne akSaya sukhanI prApti thAya che. saune e akSaya sukhanI prApti thAya eja mahecchA. AHAGOGASHAHAHAHAHAHAHAH aMtaramAM zAMtirUpI zItaLatA IcchatA he te ja pitAnA svabhAvamAM ramaNatA karavI ane azAMti rUpI vALA IcchatA he te parabhAvamAM ramaNatA karavI. sau zAMti Irache che mATe svabhAvamAM ja A ramaNatA karavA jevI che. WADHAHAHHSSSSSHHHHHHHHHH Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (US unnatinA mArgo unnati yA pragati saune priya che. kalyANane sau Icche che. e unnatinA sAcA mArgo guru batAve che. paraMtu kaI paNa pahADanA zikhara para caDavA mATe baLa-zArIrika tAkAta joIe tema unnatinA zikhara para caDavA mATe AtmabaLa joIe. A yugamAM unnatinI gulabAMge bahu phukAya che. jagatanA meTAbhAganA che je jAtanI unnati kape che te te mAtra bAhya dRSTie ja unnati che. te sAcI pragati nathI. jJAnIo aMtaranI daSTie ja unnati samaje che ane te ja unnati sAcI che. adyatana yugamAM traNa mAge musApharI karI zakAya che. jaLa, AkAza ane sthaLamArge. e ja rIte jIvanamAM paNa: unnatinA traNa mArgo che. mAnavajIvana eka prakAranI musApharI. ja che. A traNa mArgo Adhibhautika, Adhidaivika ane AdhyAtmika athavA bIjA zabdomAM kahIe te jaDavAda, buddhivAda ane adhyAtmavAda (AtmavAda) che. jaDavAdane sthaLamArga sAthe, buddhivAdane jaLamArga sAthe ane AtmavAdane AkAzamArga sAthe sarakhAvI zakAya. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnatinA mAge 337 jaDavAdIonuM valaNa jIva ke cetanA vinAnI vastuo jevI ke kaMcana, mahela, maNi-mANeka vagere jaDa kahevAya. jaDavAdIo jagatanA sarva padArthone sukhanAM sAdhana mAne che. jema jema temane ehika sukhanI vadhu prApti thAya, jaDa vastuo vadhune vadhu maLe tema tema teo unnatinA mArge AgaLa dhapI rahyA che tema mAne che. paraMtu A jaDavAdamAMthI kadI sAcA sukhanI prApti thavAnI nathI. sAcI unnati thaI zakavAnI nathI. kAraNa ke jagatane je padArtho dvArA te unnati sAdhavA mathe che te ja padArtho aniyamita kSaNika ane nazvara che. AvI vastuo dvArA sAcI unnati thaI zake ja kaI rIte ? vaLI e jaDa padArtho paNa tamane tamArI IcchA mujaba maLatA nathI. tyAre ema kahI zakAya ke jaDavAdathI unnati sAdhavAne prayatna karavo te havAmAM bAcakA bharavA jevuM che. jhAMjhavA jaLanI pAchaLa doDI doDIne thAkI janAra aMte e jaLanI prApti vinA prANa tyAga karanAra mRga jevI A jaDavAdIonI sthiti che. je A mRgane mRgajaLa maLe te jaDavAdathI unnati sadhAya. vaLI, A jaDavAdIo kahe che ke "kaMca mevAnA !" saMyama le te bhogathI vaMcita thavA jevuM che. teNe paMcabhUtane ja sarvasva mAnyA che. tethI ja teone AvI avaLI mati sUjhe che. saMyama e te khAMDAnI dhAra para cAlavA jevuM kaThaNa che. viralA-bahAdura hoya te ja te dhAra para cAlI zake. durbaLa to te dhAra jaIne nAsI chUTe. ApaNe mAnIe chIe ke, pAzcAtya dezamAM jaDavAda pUrabahAramAM prasaryo che, paraMtu ApaNuM vartana kevuM che? mAtra adhyAtmavAda 22 Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 mane vijJAna ke AstikatAnI vAtathI AtmavAda AvI jAya che? tame covIse kalAka dunyavI sAdhanAmAM paDyAM raho ane pachI tamArI tane tame Astika kahevarAvavA mathe te yogya che? te pachI nAstika-Astika vacce bheda ja kyAM rahyo. nAstika ane AstikanAM vicAra, vANI ane vartanamAM AmAna jamInane phera have joIe. je rIte jaDavAdIo aihika sukha-sAdhanamAM AgaLa vadhyA che tema tamAre AtmavAdamAM AgaLa vadhavuM joIe. tamAruM valaNa AtmavAda tarapha ja hovuM joIe. chevaTe covIsa kalAkamAM eka kalAka te tamAre AtmAnA thaI javuM joIe. nAstika ane Astika vacce taphAvata nAstika-AstikanA vartanamAM kaI jAtane bheda hoya te jarA vistRta rIte tapAsIe. nAstika jaDamAM sarvasva mAne che ane tene sarvasva mAnIne sarva pravRtti kare che, jyAre Astika jaDa vastuone tRNavatu gaNIne temAM udAsInabhAve vate che. jaDavAdInuM jIvana pazu karatAM paNa bhayaMkara che. jaDavAdI jANe jaDa thaIne ja aneka vidha pApe kare che ane jaDanA mehamAM ane ciMtanamAM jaDa thaI jAya che. jema pazutAnuM raTaNa karanAra mANasa jANe pazu ja banI jAya che ane paramAtmAnuM ciMtana karanAra Astika-adhyAtmI prabhumaya banI jAya che. pADAnuM sadAya ciMtana karanAramAM tenA guNa te Avene? te ziMga-pucha vagaranA pADA banI jAya che. tyAre AvA jaDavAdanI pAchaLa ghUmI rahelAonI buddhi bahera mArI gaI hoya tema nathI lAgatuM? Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnatinA mArge 339 zreya ane preyanA be mArgo che. tava samajelA preyanA bhege paNa zreyane mArga svIkAre che. preyane mArga te saMsA ranA sukhane mArga ane zreyano mArga te Atmonnatine mArga. jagatanA moTA bhAganA loke paMceMdriya, mana ane tenAM sukhanAM sAdhanonI pAchaLa paDayA che. eTale preyane mAge sau jaI rahyA che, jyAre zreyanA mArge janArA virala puruSe ja che, paraMtu saMsAranAM A sukha vyAdhinA pratikAra jevA che. tethI jJAnIne tenA tarapha dhRNa Upaje che. kharajavAne khaNavAthI zarUAtamAM mIThAza Ave, paraMtu pariNAme te atyaMta mIThAza dekhAya che te upalaka che ane tenAMthI bhAvimAM bhayaMkara dukhe sarjAya che. kharI rIte to mA na mu vacameva muH " ApaNe bhege bhegavatA nathI paraMtu ApaNe ja bhegavAIe chIe. kaI paNa rogavALA manuSyane DokaTara parejI pALavAnuM kahe ane te mujaba te pALe te kramazaH tene rega e che thAya ane aMte maTI paNa jAya. tema ame paNa tamane kahIe chIe ke saMsAranAM sukhomAM aTavAI na jAo. temAM nispRha thaIne rahe to ja zreyanA paMthe (mokSanA paMthe) vicarI kalyANa sAdhI zakaze. tame jene vaLagI rahyA che tene ame cheDI dIdhuM che. komAM amane AnaMda Ave che. atyAranAM kaSTamaya (dekhAtA) jIvananuM pariNAma ame anaMta sukhamAM joIe chIe, jyAre tamAruM atyAranuM sukha anaMta duHkhanuM kAraNa che. pUrvanA mahApuruSe sarvasvano tyAga karI zreyanA mArge gayA che. ApaNe Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manAvijJAna eka vakhata kahI gayA tema saMsAranAM A kSaNika sukhanI te mRganI jema nAsIpAsa thAya che. pAchaLa doDanAra 340 A uparathI eka muddo nakkI thAya che ke, sayama-cAritra eja manuSyadehanuM kharuM phaLa che. temaja sayama vagara siddhi nathI ane tapa vagara zuddhi nathI, e paNa phalita thayuM ke jaDavAda kalyANakArI nathI. temAMthI zAzvata sukha maLe ja nahI. ATalu` samajyA pachI paNa bhAna bhUlIne aihika sukhanI prApti mATe pApA karyAM karaze te tame tenAthI a Mte chetarAzo ane pazcAttApa karavAnA samaya Avaze. kAraNa ke pauDhagalika sukha koInu thayu nathI thatuM nathI ane thaze paNa nahi. temAM unnati mAnavAmAM ja ApaNI paDatI che. jJAnI tamane samajAvIne siddha karI Ape che ke tame jenI upAsanA karo che. te kAcano kaTako che, kohInUra hIrA nathI. evI tamane pratIti thaI cUkI che, chatAM tame te kAcanA kaTakAne zuM joIne vaLagI rahyA che! ? tyAgI ne verAgI upAkta dalIlA ane samajAvaTathI tamane je tattva samajAgyuM tethI have tamane saMsAranAM sukhA mithyA lAge che ne ? te have temAM sAra mAnIne te! nahi raheAne? eka vastu khATI che tema siddha thayA pachI te tamAre tene tyAgavI joIene ? saMsAranAM sukhA khoTA che tema tamane samajAi gayA pachI tamAre tenA tyAga karavA joIe. kadAca tame tene tyAga na karI zake te temAM vairAgya tA jarUra keLavavo ja. tyAgI hAya te vairAgI hAya ja, paraMtu vairAgI tyAgI hAya ja eve niyama nathI. sAcA gRhasthI rAgAMdha ane mohAMdha banIne Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnatinA mArge saMsAranA sukheAnI pAchaLa na ja doDayA kare. AvI tamane pratIti thayA pachI paNa tame vairAgI na bane te tamane jJAna ane buddhi maLyAnI sAtha katA zI ? gRhasthIe vairAgI banavu ja joIe. vairAgI banaze te pariNAme, A bhave nahi teA Avate bhave paNa tyAgI banaze., vItarAganI tame upAsanA kare che! te tamArAmAM bhArAbhAra vAsanA te na ja hAvI joIe. paraMtu vItarAgatAnA lakSe jIvanamAM virakatatA hAvI ja jAIe. Aje smazAna vairAgya paNa sAcA nathI tamane khakhara che? smazAnamAM paNa kayAreka cevaDe uDe che. tyAM ekaThAM thanArA zuM vAtA kare ke, 'bicArA gayA paraMtu A bhaDanA dIkarA to jANe amara ja haze ? camarAja saunA keLiyeA karI jAya che koIne Aje vArA tA keAInA kAle. cAra dinakI cAMdanI jevuM sukha saMsAranI kaI vastu zAzvata che ? lakSmIne tame sarvasva gaNeA che ne ? teneA svabhAva te vezyA jevA che. Aje e tamArI hAya te AvatI kAle kAi bIjAnI hAya. Aje zrImaMta heAya te kAle bhikhArI banI jAya ane Aje garIba haiAya te AvatI kAle zrImaMta banI jAya. yauvanamAM tame chakI jAo chene ? e paNa keTale! samaya TakI raheze ? e te cAra divasanI cAMdanI che. cauvana pachI ghaDapaNa ane ghaDapaNa pachI khaLataNu. yauvana e te kusuma jevu che. ene karamAtAM zI vAra lAge ? tamArA dIkarA-dIkarIe tamane sukha ApI deze tema tame mAne che ne ? e paNa mithyA che. kAraNa 341 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 mane vijJAna ke vipattinA samaye dIkarA-dIkarIo paNa tamane choDIne cAlyAM jaze A rIte vastunA sAcA ravarUpane tamane khyAla AvI gayA pachI to khATAne meha chuTavo joIe ane temAM vairAgya Avo joie. jaDavAda khoTo che tema samajAI jAya to aneka pApane tALA devAI jAya. vakIla, vepArIo, DekaTara vagere sau A jaDavAdanI siddhi arthe anekavidha pApa kare che. aMte jaDa jaDane ThekANe rahI jAya che ane pApa sAthe laI AtmA paralokanA paMthe paDI jAya che, jyAM tene eka miniTa paNa zAMti maLatI nathI. A yugamAM buddhine avaLe mArgo upayoga thaI rahyo che. pAzcAtya dezomAM Abeba jevAM vinAzaka zastro zodhAyAM te A buddhinA durUpayoganuM pariNAma che. keTalAka mANasa evA tIvra ane kuzAgra buddhivALAM hoya che ke temanuM bhASaNa tame sAbhaLe to tamane ema ja lAge ke A kaI mahAna philasupha che. paraMtu tenuM vatana juo te halakI keTInuM hoya che. Aje mANase buddhine upayoga cAlAkIthI anekavidha pApo karavAmAM ane tene chupAvavAmAM kare che. buddhivAdamAM AtmavAda na hoya te te buddhivAda ghaNAne zrAparUpa nivaDe che. vicAra ne vartana ekarUpa rAkhe vaDodarA nareza sayAjIrAva eka sabhAnA pramukha hatA. te sabhAmAM eka vakatAe "ahiMsA upara doDha kalAka sudhI AkarSaka ane asarakAraka bhASAmAM bhASaNa karyuM, paraMtu doDha kalAkanA belavAnA parizramathI tene thayela pasIne lUchavA Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnatinA mAge 343 mATe te tenA khIsAmAMthI rUmAla kADhe che tyAre tenI sAthe eka iMDuM paNa bahAra paDe che. AthI sayAjIrAva upasaMhAramAM bAlyA ke, AvA AcaraNa vinAnA vaktAoe ja jagatanuM satyAnAza vALyuM che. buddhivAdane A rIte te durUpayega kadApi sAcI unnati thavA na ja de. buddhine sadupayeAga karI, tattva samajavA prayatna kare joIe. je satya samajAya tene zraddhApUrvaka jIvanamAM vaNavA mathavuM joIe, buddhivAdamAM zraddhA na bhaLe te aMte nAsti kavAda ja jame athavA beTo tarkavAda janme. tevA buddhivAdathI sAcI unnati na ja thaI zake. Atmonnati karIne zAvata sukha meLavavA mATe kevaLa adhyAtmavAdane ja Azraya ApaNe levo joIe. A adhyAtmavAdane Teke Ape, te yakSane eka suMdara saMvAda mahAbhAratamAM che. yakSanA cAra prazno pAMDave jaMgalamAM vicaratA hatAM. temane saune khUba tRSA lAge che, tethI sauthI nAnAbhAI nakuLa eka pAtra laIne sarovarane kAMThe jaI pANI bharavAnI taiyArI kare che. tyAM te sarovarane yakSa tene rokIne kahe che ke, pahelA mArA praznone khulAse kare ane pachI pANI bhare. prazno nIce mujaba che. ko modate, krimAzcarya, kA vArtA, kaH pathaH smRtaH / etAn me caturaH praznAn , pUrayitvA jalaM piba // A jagatamAM (1) AnaMda-pramoda koNa kare che ? (2) Azcarya zuM che ? (3) jANavA je vArtA kaI che? ane (4) unnatine paMtha kaye che ! Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna nakuLa te praznonA uttara ApI zakatA nathI. tethI yakSa tene sUcchita karI de che. tenI pAchaLa sahadeva, bhIma ane arjuna paNa Ave che. paraMtu tee! paNa te savAlAnA javAba ApavA samatha naheAtA tethI temanI paNa nakuLa jevI ja sthiti thai. chevaTe yudhiSThira pAte temanI saunI zodhamAM Ave che ane peAtAnA bhAionI AvI hAlata joine vicAramAM paDe che. e ja samaye pele cakSa saghaLI hakIkata kahIne punaH e prazno dharAjAne pUche che. tethI teo te cAre praznonA khulAsA nIce mujaba Ape che. (1) A jagatamAM AnaMda-prameAda kANa kare che ? divasasyASTame bhAge zAkaM pacati yo gRhe / anRNI cApravAsI ca sa vAricara! modate // | " 344 kAI madhyAha kALe, saMte!SathI meLavela bhAjI ane roTale! khAya che, je karaja rahita che. ane jene pravAsa karavAnI ciMtA nathI te mANasa A duniyAmAM sukhI-AnaMdI che. tAmasI AhAranA sarva zAstrAmA niSedha che. bhAvA e che ke nItithI kamAyelI lamIthI maLatA zAka TalA jevA sAdAM bhejana paNa amRta samAna che, jyAre anItithI meLavelA dhanathI prApta thatA mAlamiSTAnna paNa jhera samAna che, mATe sAttvika anna khAine sa MteASathI rahe te ja, huM vAricara ! A jagatamAM sukhI che. (2) A jagatamAM Azraya zuM ? ahanyahani bhUtAni gacchanti yamamandire / apare sthAtumicchanti kimAzcaryamataH param ? | Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 unnatinA mArge mANaso niraMtara yamarAjanA maMdira tarapha jAya che, chatAM bIjAo ahIM (jagatamAM) kAyamane mATe rahevAnI IcchA kare che, tene jevuM Azcarya bIjuM kayuM hoI zake? bhAvArtha e che ke deha nazvara che ane prANI mAtra mATe mRtyu anivArya che. te kAnUna anusAra keTalAye mANasone - haMmezA mRtyune zaraNa thatAM ApaNe joIe chIe. chatAM ApaNe jANe amara hoIe ane A vizvamAM kAyamane mATe rahevAne na hAIe ema samajIne ApaNe saMsAranA sukhomAM racyApacyA rahIe chIe te kevuM vicitra gaNAya? (3) vAta zI che? 'asmin mahAmohamaye kaTAhe sUryAgninA rAtri-divendhanena / mAsartudIparidhaTTanena bhUtAni kAlaH pacatIti vArtA // ' -A jagatamAM rAtri ane divasarUpI lAkaDI vaDe pradipta banelA sUryarUpI agninI upara mahAmeharUpI kaDAimAM jagatamAM jIvo haMmezA hemAya che. tene mAsa ane turUpI tavethAthI halAvIne paripakava karavAmAM Ave che. A rIte zIrAnI mAphaka ghuMTAIne taiyAra thayelI rAI kALa mahArAjA ArogI jAya che e eka jANavA jevI vArtA che, paraMtu tame sAcuM jIvana jIvatA thaI jAva to mRtyu jayI banI jAo. eka kavie gAyuM che ke, "mRtyu marI gayuM re lola." mRtyu mahApuruSone mArI zakatuM nathI, paNa mahApuruSe mRtyune mArI mRtyuMjayI bane che. Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 manovijJAna (4) unnatine paMtha kayo che? zrutivibhinnA smRtayo'pi bhinnA naiko muniyasya matirna bhinnAH // dharmasya tattvanihitaM guhAyAM mahAjano yena gataH sa panthAH / / kRti ane smRtimAM paNa bheda che. keIka muninI matimAM paNa bheda hoya che. dharma tattva viralAo pAme che. mudde mudde matirminA, i inTe navaM yaH I e rIte jyAM tyAM matabheda che, paraMtu mahAjane jAya te mAge javuM te ja sAce mArga che. A rIte cAre praznonA khulAsA thavAthI yakSa saMtuSTha thAya che ane mUrzita thayela cAre bhAIone sajIvana kare che. pachI teo sau te sarovaranA jaLanuM pAna kare che. A cAre praznonuM samAdhAna pUruM thAya che. A saMvAdamAMthI thoDuM paNa grahaNa karI sau unnatinA mArge maMgaLa prasthAna AraMbhe eja mahecchA. kiMpiAkanAM phaLa zarUAtamAM madhura hovA chatAM ja vipAkamAM dAruNa hoya che. tema saMsAranAM bhogasukha ja paNa zarUAtamAM madhura hovA chatAM pariNAme ati che. dAruNa hoya che. Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S nijaghara ane paraghara saMsAra AtmAnI paryAyadazAmAM rahela che. karmasaMge. AtmAmAM je malina pariNAma thAya che te ja paryAya" kahevAya che. anAdithI jIva malina pariNAma karyA kare che to tene saMsAra paNa anAdithI ja che. saMsAra AtmAnA pariNAmamAM ja hovAthI pariNAmanI zuddhi thatAM saMsArathI mukta paNa thavAya che. pariNAmamAM rahelA viSayakaSAyarUpa saMsAra ne pariNAmamAMthI kADhI paNa zakAya che. AtmAnA mULa svabhAvamAM ja saMsAra hota te AtmAne keI kALe mekSa na thAta, chatAM varta. mAnamAM ema ja mAnI laIe ke, mAre AtmA to zuddha ja che ane azuddhatA pariNAmamAM hovA chatAM e azuddhi TALavAne prayatna na kare to AtmAne mokSa na ja thAya, kAraNa ke atyAranAM pariNAma azuddha che. zuddha te svabhAvanI apekSAe che jema vastra mULa svabhAve zuddha hovA chatAM meluM thaI jAya che ane e melA thayelA vastrane zuddha karavuM hoya to te para sAbu vagerenI kiyA karavI ja joIe. vastranA mULa svabhAvamAM zuddhatA hoya che mATe mela kADhI zakAya che ane e kiyA ja kelasA upara karIe te kelase keI kALe sapheda na thAya. mATe eka mahAna siddhAMta nakkI thaye ke, "gharanuM hoya e na jAya. ane paragharanuM hoya e gayA vagara rahe nahi." Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (348 mane vijJAna AtmAne zuddha svabhAva eja AtmAnA gharanI vastu suratanI pAse tApI nadImAM dariyAnI rela Ave che. rela AvavAthI e nadInuM mIThuM pANI paNa khAru thaI jAya che. paraMtu e rela pAchI haThatAM ja nadInuM pANI enA mULa svarUpamAM AvI jAya che kAraNa ke AmAM mIThAza e pANInA gharanI che tyAre emAM je khArAza AvI hatI te paragharanI hatI. khArAza e paragharanI hatI te e relanI sAthe AvIne relanI sAthe gaI. tema mIThAza nijagharanI hatI te rela AvavAthI be ghaDI pUratI bhale avarAI paNa aMte te e AvaraNa haThatAM ja bahAra AvI. A siddhAMta dareka ThekANe lAgu pADI zakAya. puSpamAM suvAsa gharanI che tyAre tame je mAthAnA vALamAM sugaMdhI tela Adi nAkho cho e paragharanI che, to e paragharanI 'hevAthI savAre nAhyA pachI tarata ja jatI rahe che. tela, attara nAkhavAthI bAla suvAsita bane paNa e suvAsa bAlanA gharanI nathI ane gharanI hoya to te jAya nahi. AkhA zarIre bhale attara copaDe to te be ghaDI sugaMdha mAraze paNa aMte te emAMthI durgadha ja chUTaze, kAraNa ke durgadha e zarIranA gharanI vahu che tyAre sugadha e paragharanI uchInI vastu che. A zarIra te evuM durgadhamaya che ke sugaMdhamaya vastuone paNa durgadhamaya banAvI de. enA upara game teTalAM vilepana kare to paNa e pitAne svabhAva na ja mUke. tema caMdanane paNa che ke bhedo athavA to bALe ke ghase game te karo paNa e pitAne svabhAva na ja mUke. caMdana ke zarIra emAMthI ekaya sva svabhAva nathI mUktA. zarIra saDI jAya che, paDI jAya che; vaMsa thaI Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nijaghara ne paraghara 349 jAya che. zarIrane ziyALAmAM sAlamapAka khavarAve chatAM e pitAne saDana-paDanane svabhAva to kaI kALe nahIM mUke. zarIramAM durgadha che te sugaMdha kaI kALe nahIM Ave, pachI bAlamAM tela nAkhe ke zarIre paNa copaDo te gayA vagara na ja rahe. eTale e siddhAMta nakakI thaye ke, gharanuM hoya e jAya nahIM ane paragharanuM hoya te rahe nahi. mATe jeTaluM paragharanuM che te uparanuM mamatva sAva khoTuM che. mAlikInI vastuo para mamatva hoya che te kSetavya gaNAya paNa uchInI vastuo paranuM atyaMta mamatva aMte mAranAruM che AtmAne jJAnAdi zuddha svabhAva e AtmAnA gharane che. e eka vAra je pragaTI jAya te e pragaTayA pachI keI kALe pAchA na avarAya. AtmAmAM rAga-dveSa Adi je dekhAya che te badhA dariyAnI rela jevA che. karmasaMganA nimitte AtmAmAM janmatA vikArI bhAve che, te karmasaMga haThatAM ja dUra thaI jAya che ne AtmA AtmAnA zuddha svabhAvamAM rahI jAya che. pANI ane sAbune pravega thatAM ja vastramAMthI mela nIkaLI jAya che ne vastra vastranA svarUpamAM rahI jAya che. mela e gharanI vastu nahotI tethI nIkaLI gaI, tema AtmAmAM je rAgadveSa Adi che te AtmAne gharanA nathI. karmanA gharanA che mATe ja nIkaLI jAya che. TUMkamAM svabhAva ja gharane hoya che, vibhAva nahi. chatAM ApaNe AtmA paravastuo upara mamatva karI vibhAva ja vadhAre jAya che, paNa paravastuo paranuM mamatva aMte AtmAne ja bhAre paDavAnuM che. bIjAnA baMgalA joI temAM game teTaluM mamatva kare paNa temAM mahAlavA na ja maLene? te tene para mAne chene? tema je bAgabagIcA ke baMgalAne tame pitAnA mAnyA che tene paNa para ja mAnavA jevA che. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 mane vijJAna bIjAnA baMgalA jema tamArA nathI tema jene tame tamArA mAnyA che te paNa tAttvika daSTie tamArA nathI ja. pitAnA makAna mATe paNa ema lAgavuM joIe ke e mAruM nathI. tAtvika dRSTie jayAM zarIra paNa ApaNI mAlikInuM nathI tyAM kaMcana, kAminI, ghara vagere te ApaNAM hoya ja kyAMthI ? svamAM jAgRta te ja kharo gI Ama hovA chatAM ApaNI anAdinI ajJAna dazA evA prakAranI che ke ApaNe paramAM svanI mAphaka ane svamAM paranI mAphaka vartI rahyA chIe. tame saMsAramAM ghaNA evA mANase nathI jotA ke je potAnA ghara tarapha lakSa na Ape ane bIjAnA gharanI ja paMcAta karyA kare ? tema ahIM tame paNa svane para mAnI svanI tarapha para jevo ne parane sva mAnI paranI tarapha sva jevo vartAva karI rahyA che. AtmA e svavastu che. to AtmAmAM to jANe tame UMghI ja rahyA che. tyAre zarIrAdi e paravastuo che to e paravastuone pitAnI mAnI enA mATe jANe covIse kalAka mathI rahyA che. AmA mATenI pravRtti tarapha AtmA jANe sAva bedarakAra che tyAre mahAna puruSa pharamAve che ke - ' svapravRttAvatijAgarukaH parapravRttau badhirAndhamUkaH svapravRttimAM atyaMta jAgRta rahevuM joIe ane parapravRttimAM badhira, aMdha ane mUka banI javuM joIe. svamAM jAgRta teja khare yogI che. tame paNa kahetA he che ke, paranI ja ekalI bhAMjagaDa karanAre potAnuM kAMI paNa karI na zake. ane vAta paNa sAcI che ke, pudgalanI palejaNamAM ja je AkhuM jIvana vItAve te AtmAnuM kaI rIte karI zake? tame covIza kalAmAM AtmA tarapha keTaluM Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nijaghara ne paraghara 351 karI ja nahi jue che? jenI tarapha jovAnuM che enA tarapha kema jotA nathI? jJAnI kahe che ke, paranuM jovAmAM to aMdha banavAnuM che ne bolavAmAM mUka banavAnuM che. chatAM vIse kalAka bIjAnI vikathA karyA ja kare che ne dharmakathAmAM to tamAro samaya bhAgye ja jato haze. bolavAmAM vikathA ne sAMbhaLavAmAM vikathA ja chene ! Aje ghaNAe sAMja paDe pharavA jatA hoya temAMye bIjAno bhAMgaro vAyA kare. navarA thaIne re ke cakale jyAM beThA hoya tyAM bIjAnA pAniyAM ukheLyA kare. A rItane meniyA Aje bhalabhalAne lAgu paDe che. kharekhara, jIva anAdithI parapravRttimAM ja rasa leto Avyo che. eNe anaMtakALamAM paNa potAnI pravRtti to karI ja nahi ane ethI ja atyAre karavA jAya che te temAM ene rasa Avato nathI. jyAM pitAnuM lakSa ja na hoya tyAM potAnI pravRttimAM rasa kayAMthI Ave ? je svane lakSamAM le to te ja kSaNe pitAnI pravRttimAM rasa AvavA mAMDe. paugalika pravRttimAM lakSa che te temAM 2sa Ave che ne ? tADha, taDake, bhUkha, tarasa e badhAM kacho veThIne paNa dhanajIbhAInA mATe dhamadhokAra prayatna karo chone? te rIte AtmAnuM lakSa karIne AtmA mATe prayatna karatA thaI jAo te kAMI bAkI rahe? are ! kahone ke beDe pAra thaI jAya. dhanasaMpatti e kAMI potAnI vastu nathI tema paralokamAM paNa sAthe Ave ema paNa nathI. e to sArI rIte jANe che ne! chellI ghaDIye to keDanA kaMdarA paNa kADhI levAnAne? vakhate dAMtamAM sonuM maDheluM haze te ? sabhAmAMthI "pANA mArIne kADhI leze." , ATaluM badhuM jANavA chatAM dhananA mATe aneka pApa zA mATe karAya che? paNa bahirAmadazA hoya tyA sudhI bAhyA vastuomAM ja sarvasva lAgyA kare. nathI. jyAM paNa karavA jAya che to Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3para manovijJAna asthira ane aMtavALA padArthomAM anaMta sukha kayAMthI hoya ? mahAna puruSe te pharamAve che ke, sva te sva che ane para te para che ane sva para je bheda jANe te ja khare tattvajJa che. dunyavI parapadArtho game teTalA hoya to paNa temAMthI zAMti maLe nahi. dunyavI padArtho game teTalA maLe te ce haju paNa maLe to sAruM e IcchA to manamAM rahyA ja kare che. kAraNa ke AtmAmAM anaMta Atmika samRddhi bharI paDI che. AtmAmAM sukha paNa anaMtu bharyuM che tema jJAna, darzana, vIrya paNa anaMtu bharyuM che. anaMta guNasamRddhi AtmadrazyamAM bharI paDI che eTale enA pitAmAM anaMta hovAthI ene bahAramAM DAmAM zAMti vaLatI nathI, ene bahAramAM paNa anaMta joIe che. enA pitAmAM jema anaMta sukha che tema bahAramAM paNa ene anaMta sukha joIe che. paNa AtmAe eTaluM jJAna karI levuM joIe ke bahAranA padArtho ja jayAM asthira ane aMtavALA che tyAM emAM anaMta sukha kayAMthI hoya? anaMta jJAna, anaMtadarzana anaMta avyAbAdha sukha ane anaMtavIrya jo joIe te AtmAe AtmAmAM eTale. ke svamAM ja sthira thavuM joIe. paramAtmadazA ne sAdhaka rUpa aMtarAtmadazA bahirdaSTi che tyAM sudhI aMtaramAM rahela anaMta sukha nahi maLe. aMtarAtmA ja aMtaranuM sukha pAmI zake. bAhya dRSTivALA AtmAo-bahirAtmAo hamezAM pugalamAM ja rata. rahenArA hoya che, e pitAnA sukhane AdhAra bAhya saMyege. upara rAkhe che. mATe e ema mAne che ke e mArA che ne huM ene chuM. kAyA, kuTuMba, kaMcana, kAminI e badhA tamane tamAraoN pitAnA lAge chene? te tame tamAre ja vicAra karene ketame kayI Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nija ghara ne paraghara 353 dazAmAM che ? vyavahArathI ene tamArA kaho cho te judI vastu che paNa tAtvika daSTie to badhA aMgone tamAre tamArA AtmAthI para mAnavA ja joIe, ane paramAne te ja paramAtmadazA ne sAdhakarUpa aMtarAtmadazA tamArAmAM Ave nahi te bahirAtmadazA te bekI ja che. bahirAmAnuM svarUpa varNavatAM mahAtmAoe pharamAvyuM che ke- AtmabuddhizarIrAdau yasya syAt AtmavibhramaH / bahirAtmA sa vijJeyo mohanidrAstacetanaH // mahAna puruSanA kathana pramANe bahirAtmA te ja jANa ke jene kAyA, kuTuMba, kaMcana vageremAM potApaNAnI buddhi rahyA kare ane meha vaDe jenI jJAnazakti sAva AvarAI gaelI che. A dizAmAM tame ho to tamAre dhIme dhIme mukta thaI javuM joIe. bahirAbhadazA e pAparUpa che, kAraNa ke enAthI para e sva lAge ane sva e para lAge, para e sva lAgavAthI te parapadArtho para mamatva rahyA kare ane tene meLavavAnI buddhi thAya te pachI e meLavavAnI pachavADe aneka pApe karavAM paDe ane meLavyA pachI tene bhegavavAnI ne sAcavavAnI pachavADe paNa aneka pApa karavAM paDe. Ama pApa karatAM karatAM aMte AtmA durgatinA khADAmAM ja paDene? tAtvika daSTie anaMta sukha mATe AtmAne ke padArthanI jarUra nathI. jarUra che phakta potAnA svarUpanI, paNa te te aMtaramAM DhaLe ane parathI pAchA vaLe te ja prApta thAya ema che. . . bacapaNamAM te eNe ekaluM mAnuM ja meM joyA karyuM jyAM cauvanamAM tyAM taruNInA mukha tarapha AkarSA, ghaDapaNamAM putrapautrAdinI sAme joyA karyuM. bhagavAna hemacaM - 23. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna drAcAya jI pharamAve che ke, "mULe nAntarmuDo mavet" eTale ke bhUkha evA ajJAnI jIva aMtarmukha na thayA te na ja thaye.. dAMta 354 eka gAmamAM eka ajJAnI zeDa hatA. emaNe eka bhavya mahela caNAvyA. pachI rAta ne di' e mahelanu ja manamAM smaraNa karyA kare. eka divase e gAmamAM eka mahAtmA padhAryAM. zeTha mahAtmAne ghera vaheAravA teDI jAya che. mahAtmAne vaheArAvyA pachI peAtAnA mahela batAve che. ene ema ke mahAtmA jo joI jAya teA gAmeAgAma enI jAherAta karyA karaze. ene kyAM khabara hatI ke mahAtmAne te! mahela ane jaMgala samAna ja hatA. mahela matAnyA pachI e mahAmAne pUche che ke, 'AmAM Apane kAMI kheADakhAMpaNa jaNAya che? ' mahAtmA smita karIne javAba Ape cheH badhu ThIka che, paNa AmAM eka meTAmAM meTI kheADa jaNAya che.' tyAM e caraNamAM paDIne kahe che ke, prabhu ! jhaTa kahe, huM Aje ja e kheADa dUra karavA taiyAra chuM. mahAtmA kahe che ke, 'tu te nahi karI zake' zeTha kahe che, 'Apa kaheA eTalI vAra che.' tyAre mahAtmA ene meAha dUra karavA kahe che ke, 'te... A AraNAM mUkAvyAM che e ThIka karyuM nathI.' prabhu ! A zuM bolyA ? jelane paNa ekAda bAraNu hAya che, jyAre A tA mahela che ! ene khAraNAM na hoya ? 'are, mUkha ! tane khabara nathI ke A tArA hAthe mUkA velAM bAraNAmAMthI ja tane muzkeTATa bAMdhI ADA page kADhavAnA Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nijaghara ne paraghara 355 che, mATe bAraNuM na mUkAvyAM hatA te tuM kAyamane mATe AmAM rahI zakata." - A vAta sAMbhaLatAM ja zeTha cekI UThe che, ane vicAra kare che ke, mahAtmAnI vAta sAcI che, kAraNa ke A bAra, paNAmAMthI ja mane eka divasa muzkeTATa bAMdhI ADA page mArA ja sagA dIkarAe mane mArA ja mahelamAMthI kADhavAnA che. chevaTe mahAtmA kahe che ke, "bhalA mANasa, tAre A mahelamAM be divasa rahevuM che ke AmAM ATalo badho meha zA mATe kare che? vakhate mehamAM ne mehamAM maryo te A ja mahelamAM bhUta thavuM paDaze, mahAtmAnI A vAta sAMbhaLatAM je zeThanA nayana UghaDI jAya che. zeThanI AMkha to UghaDI gaI. have, tamArI AMkha paNa mIMcAyelI nahi rahene? havethI paravastuomAM potApaNAnI buddhi nahIM karene? kabIrajIe kahyuM che tema, 'isa tanadhanakI kona baDhAI dekhata nayanomeM miTTI milAI / apane khAtara mahala banAyA, Apa hI jAkara jaMgala soyA // keza jale jyu ghAsakI puLiyA, hADa jale jyu kASThakI mULiyA / kahata kabIrA suna ho muniyA, Apa mUe pIche DUba gaI duniyaa|| AvuM sAMbhaLyA pachI paNa paravastuomAM pitApaNAnI buddhi thAya to nasIba tamArAM. bAkI ATaluM samajAyA pachI te svamAM ja svapaNAnI buddhi karavI joIe. upA. zrI yazovijayajI mahArAja pharamAve "gulAmakhyamevADuM zuddhajJAnaM muLa mama" | Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 manovijJAna sva eTale zuddha Atmadravya te ja huM chuM ane zuddha jJAna te mAruM svarUpa che, e sivAyanuM bIjuM mAruM kAMI paNa che nahi ane huM paNa keIne nathI. ATaluM aMtarathI sama jAI jAya te? meha mahIpatinA mAthe te vaja paDyA jevuM ja thAyane! paNa samajAya tene? vacamAM moTe "te paDyo che ne? aMtaramAM ramaNatA eja aMtarAmadazA bahirAtmadazAmAMthI mukta thaIne aMtarAtmadazAmAM gayA pachInI A samajaNa che. aMtarAtmadazAmAM AtmajJAna hoya. che. ene pachI bAhya zarIra vagerenI pravRttimAM rasa rahete. nathI. mahAtmAoe pharamAvyuM che ke - AtmajJAne magana je, so saba pudgala khela; IndrajALa karI lekhave, mile na tyAM manameLa." AtmajJAna jene thAya che tene bahAranA bhAve svapnavata IndrajALa jevA mithyA bhAse che. keI paNa para padArtha sAthe enA manane meLa khAte nathI. phakta AtmAmAM ja enuM mana lIna banI jAya che. bAkI badhA bhAvamAM ene udAsInatA AvI jAya che. pachI ene saMsAra dhAvamAtA ja rahe che, e manathI saMsAramAM raheto nathI paNa tanathI ene na chUTake rahevuM paDayuM hoya che. e cittamAM te mekSane ja jhaMkhyA. karatA hoya che. A rItanI aMtarAtmadazA e paraMparAe paramAtmadazAmA sAdhaka bane che. aMtarAtmadazAmAM gayelAne aMtaramAM ja sukha bhAse che, e aMtaramAM ja ramaNatA kare che, ane paramajyotinAM darzana paNa e aMtaramAM ja kare che. Ama karatAM karatAM aMte e paramAtmadazAne prApta kare che. kAyA vageremAM Atmabuddhie rahevuM e bahirAtmadazA che ane kAyA vageremAM sAkSI bhAve udAsInapUNe rahevuM e aMta. rAtmadazA che ane nija svarUpamAM samAI rahevuM e paramAtma Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nijagharane paraghara dazA che. siddhanA AtmAe paramAtmadazAmAM che. ceAgI puruSA aMtarAtmadazAmAM che. ApaNe A kALamAM paramAtmadazA na pAmI zakIe paNa aMtarAtmadazA teA pAmI zakIene ? aMtarAtmadazAnI zarUAta cAMthA guNasthAnakathI thAya che ane AramA guNaThANe tenI parAkASThA thAya che. te pachI terame te paramAtmadazA ja che. ceAthA guNAsthAnake jIva samyaktva pAme che ane samyaktva e ja aMtarAtmadazA che. samakitI AtmA bhavabhIrU ane pApabhIrU hAya che, enAmAM meAkSa sivAya saMsAranI bIjI koi paNa vastunA abhilASa hAtA nathI. e saMsAranI bIjI tamAma vastuone peAtAthI para ane bhinna gaNatA heAya che. bhevijJAnanI jyAta enAM aMtaramAM jhaLahatI hAya che. enAmAM draDha zraddhA hAya che ke nigharanuM e paragharamAM jAya nahi ane paragharanuM e nijagharamAM Ave nahi. vakhate sace gasa'kha'dhe Ave te paNa rahe nahi. ene saMsAramAM kAMI paNa game nahi pAMca hAra jAya teA e akaLAya nahI' ane Ave te e malakAya nahi. eciMtA putraviyeAga thAya te! paNa e ema ja mAne ke e tA mahemAna hatA ne gayA. emAM mAruM zuM gayuM ? dAMta ? 357 eka zeTha darAja mahAtmAnA vyAkhyAnamAM jatA. emanI koi divasa gerahAjarI hAya naDi. eka divasa zeTha vyAkhyA namAM dekhANA nahi. bIje divase vyAkhyAnamAM mAnyA tyAM mahAtmAe pUchyuM ke, gai kAle kema naheAtA AvyA ?' tyAre zeThe javAkha ApyA ke, eka mahemAnane chellI vidAya ApavA gayA hatA.' tyAM paDakhe UbhelA eka bhAi eTalI UThA ke, 'mahArAjazrI ! mahemAna bIjo kAi naheAtA paNa emanA potAnA ja aDhAra varSanA dIkarA gaI kAle gujarI gayele, teno smazAnayAtrAye gayA hatA. e sivAyanA bIjA keI paNa mahemAnane vaLAvavA naheAtA gayelA. mahArAjazrI paNa Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manAvijJAna zeThanI samatA joine stabdha manI gayA. pahelAM vacamAM paNa eka zeThanu dRSTAMta huM ApI gaye! chuM, e baMne dRSTAMtamAM tamane keTalA phera lAge che ? 358 ahirAtmA sacAgAmAM Anada mAne che tyAre aMtarAtmA saMcAgAne peAtAthI sAva para samaje che. e samaje che ke sacega e ja jIvane duHkhanI para parAmAM kAraNa che. e te Aje che ne kAle nahi heAya. jIva svabhAve zuddha hAvA chatAM ane malina karanAra ja sa yeAga che ane jIva peAtAmAM saceAgasa badhe AvelI malinatAthI ja saMsAramAM rakhaDe che. paNa e milanatA kAMi evI nathI ke jIvamAMthI jAya ja nahi. jo e jIvanA gharanI hAya te te koi kALe na jAya, paN ka saMcAganA gharanI hAvAthI jarUra jai zake che, paNa ene kADhavA mATe AtmAe puruSArthInI dizA badalAvIne peAtAnuM pariNamana badalAvavu joie. rAgadveSa ane mehanA pariNamanathI mukta thaine jJAna, darzana ane cAritramAM pariNamavAnI jarUra che. jo A rIte AtmAjJAna, daza na ane cAritramAM pariNamavA mAMDe te ava zyameva milanatAnA aMta Ave. aMdaranI malinatAnA jyAM aMta Ave tyAM kane paNa aMta ja che, ane karmanA aMta che tyAM AtmAmAM ja AtmAne anata sukha che. TUMkamAM AtmAnI prabhutA AtmAnA peAtAnA ja asaMkhyAta pradezarUpa gharamAM che. nija svarUpamAM AvatAM ja te prApta thAya ema che. jIva nija svarUpane bhUlI para pudgalarUpa paragharamAM rame che, tethI ja sasAramAM bhame che. saMsArabhramaNanu A ja eka mULa kAraNa che. A mULa ukheDavAmAM na Ave tyAM sudhI saMsArane koi kALe aMta na Ave. mATe bhavanA aMta lAvavA sau koi nijagharamAM rahI nija svarUpamAM rame e ja eka mahecchA. Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmavipAka karma e zabdathI AryAvartanA dareka manuSya suparicita che. mAre to tamane tenA vipAka samajAvavA che. sAmAnya rIte zubhAzubha karmonuM je phaLa tene vipAka kahevAmAM Ave che. mithyAtva Adi hetuonA sevanathI jIva vaDe je karavAmAM Ave tene karma kahevAmAM Ave che. te te karmone udayakALa jAgatAM jIvane je sukhaduHkha Adi bhegavavAM paDe tene karmavipAka kahevAmAM Ave che. jIvanI ajJAnadazAne lIdhe karma baMdhAtA te baMdhAI jAya, paNa tenA vipAka atidArUNa hoya che. temAM eTaluM kharuM ke zubhano vipAka zubha hoya che, azubhane vipAka azubha hoya che. vipAka sAMbhaLIne keI paNa jIva pApakarmothI virAmane pAme e ja ApaNe mukhya uddeza che. "vipAkasUtra'mAM sukhavipAka ane duHkhavipAka baMnenuM varNana Ave che. sukhavipAkamAM subAhukumAra vagerenAM caritre Ave che ane duHkhavipAkamAM mRgA leDhiyA vagerenAM caritro Ave che. baMne prakAre vipAka bhegavavAnA heya che. ekakarmanI jaDa evI ke jene saDe lAgatuM nathI karmonA baMdhakALamAM jIva svataMtra hoya che ane udayakALamAM parataMtra hoya che. jIva na bAMdhe te karma parANe baMdhAtA nathI. jIva rAgadveSanI pariNativALe thAya tyAre karma Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 manovijJAna baMdhAya che. bAMdhelA karma udayakALamAM jIvane bhegavavAM vaDe che. bAMdheluM karma nikAcita hoya to vacamAM bhale keTakeTI sAgarepamane kALa pasAra thaI jAya chatAM te karmane kSaya thatuM nathI ane jIvane te karma avazya bhogavavuM paDe che. bhagavAna mahAvIra paramAtmAnA jIve marIcinA trIjA bhavamAM nIca gotrakama bAMdheluM, je sattAvIsamA bhave udayamAM AvyuM. vacamAM keTalAye kALa pasAra thaI gayA chatAM te kama sattAmAM rahI gayuM ane sattAvIsamAM bhave pitAne prabhAva batAvyo. jagatamAM ghaNI ghaNI vastuo evI che ke, jene amuka samaye saDe lAgI jAya che. vRkSanA mULane kALe karIne saDo lAgI jAya che. zarIrane paNa kensara lAgu paDe eTale aMdarathI saDatuM jAya che. makAnane paNa lUNo lAge che. eka karmanI jaDa evI che ke je saDatI ja nathI. hajAre ane karaDe varSa vItI jAya chatAM kamanI jaDa AtmAnA pradezamAM rahI jAya che. ugra evA tapa-saMyamanA baLe ja e jaDane ukheDI zakAya che. dRSTAMta hiMsA, asatya, cauryakarma vagere dareka pApakarmonA vipAka jJAnIoe varNavelA che. pAMgaLApaNuM, keDhiyApaNuM, alpAyuSya, A badhA hiMsAnA dAruNa vipAke che. hiMsArUpI pApakamane AcaranArA ja pApakarmanA phaLarUpe AvA mahAbhayaMkara dAruNa vipAkane pAme che. AvA vipAkathI bacavuM hoya to vagara prajane sthAvara jenI paNa hiMsA nahi AcaravI joIe. aMdhakamuninA jIve pUrvabhavamAM keThiMbaDAnI chAla utAratAM sAvadhAnI na rAkhI ane temAM rasanuM piSaNa karyuM. vAraMvAra chAla UMcI karIne gharanA pitAnA saMbaMdhI Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kama vipAka 361 janAne kahevA lAgyA ke, jue ! A chAla meM kevI aka madha utArI che. vacamAM jarI paNa khaMDita thai nathI. A rIte rasa pASavAthI eka sthAvarakAyanI virAdhanAmAM kama evuM baMdhAI jAya che ke, je karmAMnA udayathI khaMdhaka muni tarIkenA bhavamAM temanA jIvatA zarIranI cAmaDI utAravAmA AvI che. khaMdhamuni te samaye AtmajJAnanI ucca bhUmikAe paheAMcelA puruSa hatA, uyamAM AvelA kane samatAbhAve bhogavIne teo te meAkSapadane pAmI gayA che. udayakALane samatAbhAve bhAgavI levA te sahelI vAta nathI. AvA mahAna jJAnI puruSa' ja tIvra azAtAnA uyakALane samatAbhAve bhAgavI zake che. zarIrathI AtmA bhinna che. evuM spaSTa bhedavajJAna emane hatuM. AvA bhedavijJAnanA aLe tee samabhAvamAM sthira rahI zakayA che. bhevijJAnanI vAtA karanArAe te Aje duniyAmAM ghaNA che paNa bhedavajJAnanuM vana teA AvA khadhakamuni jevA mahAna puruSA ja karI zake che. jIvatA zarIranI cAmaDI utAranArA rAjAnA sevake upara ke rAjA upara leza paNa emaNe kepa karyA nathI, ulaTA jIvatA zarIranI cAmaDI utAravA AvelA rAjAnA sevakAne emaNe sagAbhAIthI paNa adhika lekhyA che. ane peAtAnA AtmAne aMdarathI utsAhita banAvyA ke, huM Atman ! kama khapAvavAnA pharI pharIne AvA apUrva avasara maLave, du`bha che. mATe tuM kAyaratAnA parityAga karaje ke jethI bhavanA pherAmAM pharI avataravu na paDe. A rIte peAtAnA AtmAne utsAhita banAvyA bAda mahAmuni rAjAnA sevakane kahe che ke, mArI A kAyA RNamAM kaThaNa sparzIvALI che, rakhe cAmaDI utAratAM tamane tamArA hAthe mAdhA na thavI joie. eTalA mATe tame mane jevI sthitimAMthI rahevAnu kaheA tevI Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna 362 sthitimAM rahevAne huM taiyAra chu. kaheA teA ubho rahuM, kahe te besI jAuM. mArA zarIranI cAmaDI utAratAM tamArA hAthane takalIpha na paDavI joIe. pachI te rAjAnA sevako caDUmaDa detA cAmaDI utAre che ane muni samatArasamAM jhIle che. aMte aMtagaDa kevalI thaIne muni mekSapadane pAmI jAya che. udayakALane temaNe evI rIte bhogavI lIdhA ke sadAkALa mATe karmAMnA baMdhanamAMthI chUTI gayA. eka kaTu vacana paNa ApaNAthI sahana thatuM nathI, jyAre mahApurUSoe AvA ghera upasarge paNa samatAve sahana karyAM che. karmAMnA vipAka AvA caramazarIrI puruSone paNa bhogavavA paDayA che. pApakarma najIvu hAya paNa te jo tIvarasathI AcaravAmAM Ave te vipAka atidvArUNa bane che. khadhaka muninA pUrvabhavanA vRttAMta uparathI A ghaTanA ghaNI spaSTa thai jAya che. peTa e pApanuM mULa nahi paNa lAbha e pApanuM mULa pApa ja AcaravA yeAgya nathI, chatAM AcarAI jAya te temAM rasa pekhAvA na joIe. eka tA kaDavI tu MbaDInu zAka hAya, tene vaLI semalane vaghAra ApavAmAM Ave pachI. bAkI zuM rahe ? hiMsAnA vipAkanI jema mUMgApaNa, mukhareAgitA (mAMmAM thatA rAgeA ), na samajAya tevI rIte belavApaNuM e badhA asatya pApakarma nAM phaLeA che. AvAM duHkhadAyaka phaLa na bhogavavAM hAya te asatya bhASaNa karavuM na joIe. vasurAjA asatyanA pApathI narakAdhikArI thayA che. vAtavAtamAM mithyAbhASaNa karanArA bhavAbhavamAM naraka, nigeAdanA duHkhane pAme che. asatya Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmavipAka 363 bhASaNa mahApApakArI che. tenAthI pitAnAM karelA sukRtanA. phaLane jIva hArI jAya che. | durbhAgya, daridratA, pArakI gulAmI e badhAM cauryakarmanAM . phaLe che. caurya karmane AcaranArA A bhavamAM vadha, baMdhanane pAme che ane bhavAMtaramAM naraka AdinI ghora vedanA anubhave che. jyAre cAra loko khAtara pADIne gharamAMthI dhana lUMTI jAya. e to cerI che. bIjA paNa cerInA ghaNA prakAra che.. vyApAramAM anIti karavI e paNa eka prakAranI corI che. bheLaseLathI vyApAra karavo, bhAvatAlamAM vadhAre kahevuM, kUDAM tola. ane mApathI vANijya karavuM e badhA prakAre cauryakarmane. lagatA che. jemAM nIti ane nyAya heya te vyApAra, bAkI eka prakAranI ghelA divasanI lUMTa kahevAya, . Aje nItinI vAta Ave tyAre ghaNA dalIla kare che ke, nItithI vartavA jaIe to peTa bharI na zakAya, paNa e samajyA vagaranI dalIla che. nItithI peTa jarUra bharI zakAya, peTI na bharI zakAya, atharjananI pAchaLa nirvAhanuM dayeya hoya . te jhAjhAM pApa AcaravAM na paDe, paNa dayeya saMgraha che. eTale pApa AcaravAM paDe che. peTa pApanuM mULa nathI, lAbha pApanuM mULa che. peTanI bhUkha karatAM dhananI bhUkha bhayaMkara che. jamavA nimitte bhANe beThele mANasa peTa bharAI jAya eTale pIrasavA AvanArane tarata nA pADe che. bhAI! peTa bharAI gayuM che. have jarAye vadhAre cAle evuM nathI. basa paTanI bhUkha ATalI che, jyAre lAkho ane karaDe maLI jAya teye dhananI bhUkha zamatI nathI. eTalA mATe ja zAstromAM IrachAne AkAzanI jema anaMta kahI che. AkAzane aMta nathI tema IcchAne paNa aMta nathI ane pudgalaAdi . Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 manovijJAna padravyanI IcchA e ja anaMta duHkhanuM mULa che. icchAone aMta Ave to duHkhane paNa Aje aMta AvI jAya. eka saMtoSavRttithI ja IcchAone nirodha karI zakAya che. saMte pIne ghera pApa AcaravAM paDatAM nathI. lobha e pApanuM mULa che te saMtoSa e dharmanuM mULa che. cauya karma aMgenI je vistArathI vyAkhyA samajAvavAmAM - AvI te barobara lakSamAM leje. pAyAnA vate napuMsakapaNuM, tiryacapaNuM, durbhAgyapaNuM vagere abrahmacarcanAM phaLe che. paradArAmAM Asakata rahenArA manuSya paNa bhavobhavamAM kaTuka phaLane anubhave che ema samajIne manuSyoe parastrIne tyAga karavApUrvaka svadArA saMtoSI banavuM joIe. anaMta duHkhanA kAraNarUpa asaMtoSa, avizvAsa, mahAraMbha e badhA mUccharUpaparigrahanAM kaTaka phaLe che. parigrahane sarvathAtyAga na thAya te manuSyae chevaTe parimANa te jarUra karavuM joIe. parigrahanA parimANathI ghaNAM pApa rokAI jAya che ane jIvana namAM anupama zAMti anubhavI zakAya che. svadArA saMtoSavrata ane parigraha parimANa e baMne mULa pAyAnA vrata che. tethI svadAra saMtoSa ane parigraha parimANanA pAlana vinA jIvanamAM dharmasiddhi saMbhavatI nathI. kupathya karanArane jema davA pratikULa paDe tema parigrahanI adhika tRNAvALAne tapa-japa Adi paNa pratikULa nIvaDe che. parigrahanI tIvra mUrchAvALA jIvanamAM na AcaravAnAM pApa AcaratA hoya che, pachI tapa, japa Adi kayAMthI saphaLa nIvaDe? pU. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA pharamAve che ke - Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmavipAka 365 hAya vipAke dazagaNuM re, eka vAra kIdhuM je karma, zata sahastra keDI game re, tIvrabhAvanA marma re prANa. jinavANI dhare citta." karmonA bhArathI AtmAne na lAde ekavAra AcareluM karma vipAkamAM ochAmAM ochuM dazagaNuM thAya che ane tenuM te kama tIvra pariNAmathI AcaravAmAM AvyuM hoya te keTakeTIgaNuM thAya che. anaMtAnubaMdhI, kaSAyanA udaye kayAreya aMtamuhUrtamAM evuM tIvra karma baMdhAI jAya che ke jene vipAka jIvane bhavanA bhava sudhI bhagavo paDe che. draupadInA jIve munivarane kaDavA tuMbaDAnuM zAka vaherAvI dIdheluM to tenA vipAka tene bhAna bhava sudhI bhegavavA. paDayA che. chelle draupadInA bhavamAM tene uddhAra thaye che. jIvanI aMtarmuhUrtanI bhUlamAM keTalIkavAra anaMta saMsAra vadhI, jAya che. mATe karma bAMdhatAM jIve khUba ja vicAra karavAne che. biyAraNanuM thoDuM vAvetara paNa vipAkamAM ghaNuM thAya che. tema karma mATe paNa samajavAnuM che. potAnA kuTuMbIjane mATe je karma AcaravAmAM Ave che athavA bIjA paNa kaI mATe je karmo AcarelAM hoya te karmo jyAre udayamAM Ave che tyAre tenA vipAka to jIvane ekalAne bhegavavA paDe che. karmonA dArUNa vipAka bhegavavAnA samaye jIva badhAyathI ekale ane aTule paDI jAya che. karmonA dArUNa vipAka vakhate kuTuMbIjane mAMthI duHkhamAM bhAga paDAvavA ke rakSaNa karavA paDakhe kaI caDatA nathI. e samaye te potAnAM karelAM potAne ja bhegavavAnAM . rahe che. te pachI nAhake karmone bhAra AtmA upara zA mATe. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 mane vijJAna lAdavA joIe ? pU. vIravijayajI mahArAja pUjAnI DhALamAM spaSTa pharamAve che ke "dha samaya citta cetIe re, uye ze! saMtApa !" kagrathAdi bhaNyAne sAra he Atman ! tAre cetavAnuM bAMdhakALamAM che, pachI udayakALanA saMtApa taddana nakAmeA che. hasatAM hasatAM je ka madhyAM hAya che te udayakALamAM retAM rAtAM bhAgavavAM paDe che. chatAM keTalIkavAra evAM nikAcitaH mAdhelAM hAya ke kei rIte chUTatAM nathI. aDhAramAM trisR vAsudevanA bhavamAM bhagavAna mahA vIranA jIve zayyApAlakanA kAnamAM tapAveluM sIsu reDAyelu te sattAvIsamA bhave bhagavAnanA kAnamAM khIlA ThokAyA. vacamAM pacIsamA naMdana RSi tarIkenA bhavamAM agiyAra lAkha ne e'zI hajArathIce adhika mAsakSamaNa karyA chatAM te kama sattAmAM rahI gayuM ane chellA bhave te karme peAtAnA vipAka batAvyA. AvA ugra tapathI paNa te karmonA kSaya nathaye.. ka nA vipAka AvA hAya che. A bhavamAM athavA koI paNa bhavamAM boMdhAyelAM kame kacA bhave udayamAM Ave te ApaNe jANI zakatA nathI. e viSaya ana tajJAnInA che. chatAM baMdhAyelAM karmo tenA amuka akhAdhAkALa pUrA thatAM udayamAM Ave che, ane jIvane bhAgavavAM paDe che. eTalI vAta te! ApaNe sau jANI zakIe chIe. keTalAMka ati ugra puNya, pApanAM phaLa jIvane A bhavamAM paNa bhAgavavAM paDe che. ema paNa apekSAe kahevAya che. khAkI azubhanA udayakALane je rIte pUrvakALanA mahApuruSA segavI zakayA che ane temAM je rIte emaNe dhIrajane avagAhI che e te ApaNA mATe punaH punaH vicAravA yAgya che. ApaNe Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmavipAka a67 -to sAmAnya evA udayakALamAM paNa hiMmata hArI jaIe chIe. ApaNe pote ja bAMdhelAM karmo udayamAM Ave che ane ApaNe bhegavavAM paDe che, eTalI samajaNa je jIvamAM AvI jAya to game tevA zubhAzubhane udayakALamAM samAdhi TakI rahe ane jIva game tevA abhubhanA udayamAM paNa mahAna nijara sAdhI zake. azubhanA udayakALamAM jo samatAbhAva TakI rahe te zubhanA udayakALamAM je nirjarA na sAdhI zakAya te azubhanA udayakALamAM sAdhI zakAya che. zudayanA kALamAM namratA TakI rahe ane zubhedayanA kALamAM samatA TakI rahe tene beDo pAra che. "karmagraMtha" bhaNI javA ghaNA sahelA che paNa jIvanamAM tene sAra pAmI ja e saheluM nathI. game tevAM azubhanA udayakALamAM koIne paNa doSa na detA udayamAM AvelA karmo samatAbhAve bhegavI levAM e ja AkhA karmagraMthane sAra che. jJAnIne ja kharI nirja rA karmasattA AgaLa badhA mATe nyAya sarakhe che. baMdhakALamAM je jIva cetI jAya to karma sattAnA koI kAnUna tene lAgu paDatA nathI. bAkI udayakALamAM hAyavoya karavAthI te bamaNI sajA bhogavavI paDe che. temAM udayamAM AvelAM karmo bhegavavAnI sAthe hAyavoya ene ArtadhyAna karavAthI UlaTAM aneka gaNAM navAM karma baMdhAI jAya che. ajJAnI kama khapAve tenI kaMI kiMmata nathI. jJAnI ja kharI nirjarA sAdhe che. karmane vipAka jogavAI jAya eTale te karmanI nirjarA thAya che, paraMtu temAM jJAnIne sakAma nijerA thAya che. jyAre ajJAnIne akAmanijarA thAya che. akAmanirjarAmAM baMdhanuM pramANa adhika hoya che. sakAmanirjarAmAM Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna nirjarA adhika hoya che. ajJAnInA pariNAmamAM kaluSitatA hovAthI ajJAnIne je karma kSaya thAya tene maMDUkacUrNanI upamA apAya che. abdha vagerenAM paga nIce cagadAI jatA deDakAnA zarIranA je cUrecUrA thaI jAya tene "maMDUkacUrNa kahevAmAM Ave che. te cUrNa upara varasAda paDe eTale temAMthI bIja aneka navAM deDakAM utpanna thAya, tema ajJAnI mithyAdaSTi je nirjarA sAthe tenA karatAM anekagaNAM navAM bAMdhe, jyAre jJAnIne je karmakSaya thAya te maMDUkabhama jevuM thAya che. mRtyu pAmelA deDakAnuM zarIra agnimAM baLIne bhasmIbhUta thaI jAya pachI temAMthI navAM deDakAM utpanna na thAya, tema jJAnI samyakdaSTi AtmA samyakajJAnarUpI agnimAM janme janmanAM saMcita karmone bALIne bhasmIbhUta karI nAkhe che. eTale jJAnIne navA karmo baMdhAtAM nathI ane baMdha paDe te alpa baMdha paDe che, je baMdhane paraMparAe mULamAMthI kSaya. thAya che. ahIM karmakSayanA svarUpane spaSTa samajAvavA mATe phakta deDakAnI bhasma ne cUrNane dRSTAMte ghaTanA karI che. bAkI deDakAno vadha karavA aMgenI koI vAta nathI. karma vipAka jogavatA jJAnane kevI nirjarA hoya che te vistArathI, kahI gayA. udayakALamAM dravya kSetrAdi paNa kAraNarUpa jIva je karma vipAka bhegave che temAM mukhya kAraNa te te karmone udayakALa hoya che. dareka karma potAnA svabhAva pramANe phaLavipAka Ape che. dAkhalA tarIke jJAnAvaraNIya karma tenA udayakALamAM jJAnane Avare che, te dazanAvaraNIya karma tenA udayakALamAM darzanane Avare che, karma tenA udaya Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma vipAka 369 kALamAM jJAnane Avare che, to darzanAvaraNIya karma darzanane Avare che, ane vedanIya karma sukhadu:khane anubhava karAve che. vedanIya Adi kaI paNa karma anya karmanA svabhAva pramANe jIvane phaLavipAka na ApatAM pitAnA svabhAva pramANe phaLavipAka Ape che. jo ke vipAka bhegavavAmAM karmane udayakALa e ja mukhya kAraNa che. chatAM temAM dravya, kSetra AdinI bAhya sAmagrI paNa kAraNa bane che. dravya, kSetra, kALa, bhava ane bhAva A pAMca hetunA samu. dAya vaDe saghaLI karmaprakRtine udaya thAya che. temAM puSpamALA, caMdana, anukULa vastra, aMganA vagere zubha dravyo che. viSa, zastra, sarpa Adi dravyane anubhava azubha che. upavana, bAgabagIcA vagere kSetranI apekSAe zubha che. smazAna, jaMgala zUnya araNya vagere azubha che. kALa Adi mATe vasaMtatratu vagerene kALa anukULa kahevAya. bhAvanI apekSAe mananI nirmaLatA, saraLatA, RjutA vagere zubhabhAva che. krodha, mAna, mAyA, lebha vagere azubhabhAva che. bhavanI apekSAe devabhava, manuSyabhava, zubha che, nArakabhava vagere azubha che. adhamakuLamAM manuSyabhava prApta thAya che te paNa azubha che. AmAM zubha dravya Adi zubhane udayamAM kAraNa thAya che ane azubha dravya, kSetra Adi azubhanA udayamAM kAraNa bane che, jema gALa vagere azubha bhASAvargaNAnAM pudgale kaSAyanA udayanuM kAraNa bane che. tema ayogya AhAra azAtAnA udayamAM kAraNa thAya che. tenA ja pratipakSI hetuo zubhedayamAM kAraNa bane che. temAM paNa dravya Adi ekeka kAraNarUpa na banatAM pAcene samUha kAraNarUpa bane che. eka ja prakAranA dravya Adi saghaLI karma prakRtionA udayamAM kAraNarUpa banatA nathI. upara vivecana 24 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 mane vijJAna karI gayA tema bhinna bhinna prakAranAM dravya Adi kAraNarUpa bane che. jIve pite ajJAnabhAvathI karmo bAMdhyAM hoya che, eTale tenA sArA ke narasA vipAka jIvane bhogavavA paDe che, temAM bAhya sAmagrI paNa heturUpa bane che. kama vipAkane paravaza baneluM jagatuM zubhanA udayakALamAM badhA zubha saMga maLI Ave che are azubhanA udayakALamAM badhA pratikULa saMgo UbhA thAya che. temAM jJAnadaSTithI vicAravAmAM Ave te harSa, zoka na thAya. udayakALane samatAbhAve jogavI le temAM ja jIvanI kharI bahAdurI che. baMdhakALamAM jIva zurAtana dAkhave che ane udayakALamAM DhIloDhapha thaI jAya che. e jIvanI kAyaratA che. udayakALamAM zUrAtana dAkhavavAnuM hoya che ane baMdhakALamAM to rakhe navA karma na baMdhAI jAya te mATe sAvadhAnI rAkhavAnI hoya che. pU. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja jJAnasAra graMthamAM pharamAve che kedukhN prApya na dInaH syAt sukha prApya ca vismitaH / muniH karmavipAkasya jAnan paravazaM jagat // jagata AkhuM karmavipAkane paravaza baneluM che ema jANIne muni-bhagavaMte duHkhamAM dIna banatA nathI ane sukhamAM vismaya pAmatA nathI. sukha-duHkhamAM samabhAve rahevuM e ja kharI jIvanasAdhanA che. sukhamAM unmatta banI javuM ane duHkhamAM taddana hatAza banavuM e te narI ajJAnatA che. pote karelAM karma bhegavavAnA samaye dInatA zA mATe dhAraNa karavI joIe? jJAnI to evA samaye ema vicAre ke karma AMdhatI vakhate meM vicAra na rAkhyo te A vipAka bhega Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma vipAka 371 vavAne vakhata Avyo che, mATe mAre adIna mane bhagavA levo joIe. AvA jJAnIne karmavipAkane paravaza kahyA nathI paNa AvA jJAnI viralA che. mATe kahyuM che ke jagata karma vipAkane paravaza baneluM che. jJAnIne zubhanA udayakALamAM paNa vismaya na thAya. te to samaje che ke zubha ke azubha baMne tattvadRSTie AtmA mATe AvaraNarUpa che baMne AtmAnA guNane Avare che. sUrya kALA vAdaLAMthI AvarAya che, tema sapheda vAdaLathI paNa AvarAya che. zubha ke azubha baMnenA kSayathI jIvane mokSa thAya che. sAdhakadazAmAM zubha AdaraNIya che, paNa makSa to baMnenA kSayathI thAya che. mATe keI paNa karma vipAkane AdhIna na banatAM jJAnI tattvaramaNutAmAM purUSArtha kare che, ane tevA jJAnI niyamA paramArtha sAdhe che. karmavipAkanuM game teTaluM sAmarthya heya paNa jIva pitAnA sAmarthyAgane jagADe te karma khapAvavAnI jambara tAkAta jIvamAM rahelI che. aMdha mANasa ane dekhatA mANasa vacce saMgrAma khelAya to vijaya dekhatAne thAya che. karma, game teTalAM baLavAna hoya te paNa te jaDa hovAthI adha samAna che ane jIva cetana hovAthI tene dekhatAnI upamA ghaTe che. jIva sAce raste purUSArtha kare te karma sattA upara vijaya meLavI zake che. aMdha mANasanI game teTalI tAkAta hoya paNa dekhate mANasa je pitAmAM sAvadhAna hoya te aMdha dekhatAne pahoMcI zake nahi ane vijaya dekhAtAne thAya, A to jIva potAnA svarUpamAM sAvadhAna nathI. temAM karmasattAe pitAnuM varcasva jamAvyuM che ane jIva jANe pitAnuM sarvasva hArI na beTho hAya tevI sthitimAM mUkAI gayA che. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 mane vijJAna upazamazreNI ane kSapakazreNI AgaLa vadhIne pU0 upAdhyAyajI "jJAnasAramAM pharamAve che ke kADhaH prarAmajI kRtasTine sv 2 / bhrAmyante'nantasaMsAramahA ! duSTena karmaNA / / upazamazreNI upara caDhelA yAvat agiyAramA guNa sthAnake pahoMcelA mahApurUSane paNa duSTa evAM karmo anaMtakALa saMsAramAM paribhramaNa karAve che. pramAdane AdhIna banelA cauda pUrvadhane anaMtakALa bhavamAM bhamavuM paDe che. A uparathI spaSTa samajI zakAya tevuM che ke karmanA vipAka bhalAbhalAne bhogavavA paDe che. kahevatamAM jema kahevAya che ke karmane keInI zarama nathI, e kahevata ahIM barAbara lAgu paDe che. zreNInA be prakAra che, upazamaNuM ane kSapakazreNI. AThamA guNasthAnakethI java zreNI upara ArUDha thAya che. temAM upazamaNIe caDhele AtmA mohanIya karmanI prakRtine upazamAvate jAya che, jyAre kSapakazeNIe caDhele AtmA khapAvato jAya che. AtmAnA adhyavasAyanI uttarettara thatI vizuddhi tene ja "zreNI" kahevAmAM Ave che. zreNI upara ArUDha thavAmAM jIvana vizuddha adhyavasAyo e ja mukhya kAraNarUpa che jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanAthI tevA zubha adhyavasAye jIvamAM pragaTa thAya che. upazama zreNI karatA kSapakazreNImAM vizuddhinuM pramANa ghaNuM adhika hoya che. kSapakazreNIe caDhele AtmA AThamA guNasthAnakethI navame guNasthAnake Ave che ane navamethI dazamA sUphamasaM5rAya guNasthAnake Ave che. temaja dazamA guNasthAnathI sUkSma Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kama vipAka lAbhanA aMzone khapAvatA sIdheA khAramA guNasthAnake jAya che. kAraNa ke kSapakane agIyAramu guNasthAnaka hetu nathI. AramuM guNasthAna kSINameAha guNasthAna che. e guNasthAnake mehanIyakanA mULamAMthI kSaya thAya che. mehanIyaka nA kSaya thatAM khIjA jJAnAvaraNIya Adi ghAtIkamAMnA paNa kSaya thaI jAya che ane aMte terame guNasthAnake AtmA kevala jJAnane pAmI jAya che, jyAre upazamazreNIe caDheleA AtmA khAramA kSINa mAha guNasthAnane na pAmatA agiyAramAM upazAMtameAha guNasthAnane pAme che. khAramA guNasthAne meAhanIya kA~nA mULamAMthI kSaya thAya che, jyAre agiyAramA guNasthAnake upazama thAya che. upazamanA atha e ke meAhanIyakamanA leza paNa udaya hAtA nathI. sattAmAM jarUra hAya che. eTale agiyAramA guNasthAnakane upazAMtameAha guNasthAnaka kahevAmAM Ave che. e guNasthAnake caDelA niyamA tyAMthI paDe che, jyAM zrI jinanA jevuM vItarAga cAritra hAya che. 373 koI paNa mAhanIya karmInI prakRtinA udaya va tA na hAvAthI vizuddhi paNa ghaNI hAya che. chatAM ATalI ucca bhUmikAe paheAMcelAne paNa kama sattA tyAMthI nIce pADe che, teA pachI bAkInA sarAga cAritravALA jIvA mATe tA kahevAnuM ja zu rahe? upazama zreNI upara ArUDha thayelA muni AyuSya pUrNa thavAthI je kALadhama pAme te sarvA siddha Adi pAMca anuttara vimAnamAM utpanna thAya che. ane kALa kSayathI eTale upazAMtameAhanA aMta hUM neA kALa samApta thavAthI paDe te pahelA mithyAtva guNa sthAnaka sudhI paNa jAya che. upazama zreNIe caDelAmAMthI keTalAka caramazarIrI paNa hAya che. tevA jIvA agiyAramA guNasthAnakethI patana pAmatAM sAtame guNasthAnake Ave che ane punaH kSapakazreNI Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 manovijJAna prAraMbhI upara caDhI kevaLajJAnane pAme che. eka ja vAra upazamaNI karI hoya tevA ja pharI bIjIvAra kSapakazreNI AraMbhI zake che. AkhA saMsAranA paribhramaNanA kALamAM upazamazraNa cAra vAra maMDAya che ane eka jIvane eka bhavamAM thAya to be vAra upazamaNI thAya che. eka bhavamAM be vAra upazamaNuM mAMDanAra kSapakazreNI na mAMDI zake, jyAre kSapakazreNI te eka bhavamAM eka ja vAra maMDAya che. pUrva AyuSyane baMdha paDI gayela hoya tevo jIva darzana saptakano kSaya karIne aTakI jAya che. tene "khaMDakSapakazreNI kahevAmAM Ave che. tevA jIne bhavAMtaramAM bAkInI cAritramehanIyakarmanI kSapaNA karavA mATe pharI bIjI vAra kSepaka. zreNa mAMDavI paDe che, bAkI kSapakazreNI upara ArUDha thayela jIva je pUrva AyuSyano baMdha na paDela hoya to niyama te bhave ja kevaLajJAna pAme che ane mokSe jAya che. kSapakazreNI upara ArUDha thayelA jIvanuM sAmarthya ke addabhuta hoya che. te AtmAne dhyAnarUpI agni atyaMta jAjavalyamAna hoya che. temAM karmarUpI kASTha baLIne bhasmIbhUta thaI jAya che. bhagavAna umAsvAti "zrIprazamarati" zAstramAM pharamAve che ke - "kSapakazreNimupa parigataH sa samarthasarvakarmiNAM karma / kSapayitumeko yadi karmasaMkramaH syAt parakRtasya / / " kSapakazreNI upara ArUDha thayelA AtmAno yAnA eTalo badhe pradIpta hoya che ke, temAM anya jIva kRta karmane saMkrama thatuM hoya te sarva jIna kama khapAvavAne te ekale samartha che. AtmAnuM sAmarthyAganuM baLa keTaluM che Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma vipAka 375 parathI kharI paNa tene ja taka te ATalA uparathI barAbara samajI zakAya che, paraMtu parakRta karma bIjA koImAM paNa saMkramatA nathI. athavA vaheMcAtAM paNa nathI, mATe je karma bAMdhe che tene ja te karma vedavAM paDe che. je Ama na hoya te karmano siddhAMtamAM moTI gaDabaDa UbhI thaI jAya ane dravyanI svataMtratAno lopa thAya. mATe je kata bane che tene ja bhoktA banavuM paDe che. A te kSapakazreNI upara ArUDha thayelA AtmAnA sAmarthyane khyAla ApavA pUratI vAta karI che. saMghayaNane kALa AdinI anukULatA hoya te ja zreNI mAMDI zakAya che. tevI saMghayaNa AdinI anukULatA A kALamAM nathI. mATe zreNI A kALe maMDAtI nathI. kSapakazreNImAM kaSAyamahanIya Adi karmaprakRtionI kSapaNA thAya che. (mULamAMthI kSaya thAya che, mATe te zreNIe caDhelo jIva patanane pAmatA nathI. jyAre upazamazreNImAM te upazama thAya che. mATe agiyAramA guNaThANethI jIva niyamA patanane pAme che kama prakRtionuM upazamana thayuM hoya che eTale te sattAmAM te rahelI ja hoya che. eTale tene udaya thatAM upara caDelo jIva nIce paDe che. e apekSAe karma sattAnI paNa keTalI balavattaratA che ! pitAnA svarUpamAM atyaMta jAgRta AtmA ja karmasattA sAme Takkara jhIlI zake che. bhArelo agni jema kayAreka bhabhUke tema bhArelA agni jevA kaSA paNa pharI pAchA evA bhabhUke ke upara caDelA AtmAne paNa nIce gabaDAvI mUke che. dezone zarUAtathI ja DAmI devA paNa AgaLa na vadhavA devA agiyAramAM upazAMtamUha guNasthAnake kaSAya mohanIya vagere karma pravRtione upazamAvelI hovAthI bhArelA agni Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 maneAvijJAna jevI sthiti heAya che. tenA uddayakALa jAgatAM te guNahANethI jIva niyamA nIce paDe che. athavA pANInI aMdaranA kacarA nIce besI jAya eTale pANI gheADIka vArane mATe niLa thaI jAya che. paraMtu pharI pANInI aMdara koI jAnavaranA praveza thatAM nIce besI gayele kacarA tarata upara Ave che ane pANI DaheALuM thaI jAya che. upazamabhAvanI paNa e ja sthiti che, mATe alpa kaSAya bAkI hoya tyAM sudhI paNa tenA vizvAsa karavA ceAgya nathI. zAstrakAra pharamAve che ke, theDe! paNa agni, gheADuM paNa RNa (karaja), gheADA traNa (zarIre ghA vAgyA hoya te) ane gheADe! paNa kaSAya hAya paNa jo zarUAtathI ja tene DAmI devAmAM na Ave te para parAe te vRddhine pAmate jAya che ane pariNAma evuM Ave ke, gheADA paNa agni vadhatAM vadhatAM sasva bALI nAkhe ane karaja zarUAtamAM theDu hAya paNa mAthe vyAja evuM caDatuM jAya ke pariNAme dAsa pazu... apAve, ane vRddhine pAmatA thADe paNa vyAdhi pariNAme mRtyu pamADe che, tevI rIte alpa paNa kaSAya anaMtA bhava karAve che. mATe A badhA deze! evA che ke tene AgaLa vadhavA ja na devA joIe. viSavelanA mULa U'DA jAya temAM kAMI lAbha nathI tema DhASAnAM mULa UMDAM jAya temAM AtmAne lAbhane badale bhayaMkara nukazAna che. AMkhamAM kaNA khUMce tema aMdaranA dASa khaTakavA joie. bahAranA duzmanAthI rakhe nukazAna thaI jAya te mATe ApaNe cetatA rahIe chIe tema kAyAthI cetatA rahevAnI jarUra che. bahAranA zatru kadAca ekabhava bagADe tyAre kaSAyarUpI aMdaranA duzmane te bhaveAnA bhava bagADanArA che. mATe ja pU. upAdhyAyajIe pharamAvyuM ke- grAmyantanamnasaMsAra-- Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma vipAka 377 mA surena varmA , upazamazreNa upara ArUDha thayelAne paNa duSTa evAM karmo anaMtakALa bhavamAM bhamAve che. karmavipAkanI sAdI samaja e che ke, saMsAramAM je Dagale ne pagale viSamatA che te badhI karmajanya che. eka uttamakuLamAM utpanna thAya che to bIjo adhamakuLamAM utpanna thAya che. ekanuM zarIra majabUta hoya che to bIjAnuM durbaLa hoya che. eka jJAnI bIje ajJAnI; eka dIrdhAyuSI bIjo alpAyuSI, eka baLavAna bIje taddana nirbaLa, eka aizvarya. saMpanna bIje taddana nirdhana, eka rogI bIje nIrogI, A badhI karmajanya viSamatAno vicAra karatAM samajune AkhA saMsAra upara vairAgya utpanna thAya tevuM che. karmajanya viSamatA evI hoya che ke keTalAkane eka A bhavamAM aneka bhava karavA paDe che. basa, A ja muddA para eka kathAnaka saMbhaLAvavAmAM Ave che. daSAta pUrvakALamAM keI nagaramAM eka rAjA rAjya karato. hato. te rAjAne rAjyamAM hAthI vasAvavAne khUba zekha hato. rAjAone AvA zokha hoya te svAbhAvika che. hAthInA vasavATa mATe eka vizALa gajazALA baMdhAvavAmAM AvI hatI. gajazALAmAM aneka hAthI vasAvavAmAM AvyA hatA, temAMthI acAnaka eka hAthI unmata banIne khIlAnA baMdhanane ukheDI nAMkhIne gajazALAmAMthI bahAra nIkaLI gayo. pachI te khIlAnA baMdhanathI chUTo thayela te hAthI pUravegamAM doDate zaheranA mukhya rAjamArgo parathI pasAra thaI rahyo che ane lagabhaga nagaranA mukhya daravAjAnI najIkamAM AvI Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 manovijJAna pahoMce che. eTalAmAM eka mahiyAraNa ane eka paniyAraNa sAmethI nagaramAM praveza karavA mATe AvI rahI che. mahiyA raNanA mastaka upara dahIM ane dUdhanI bharelI be maTakI che, jyAre paniyAraNanA mastaka upara pANIthI bhareluM beDuM che. gajarAja mAra mAra karato nagaranA daravAjA bhaNI dhasI rahyo che. hAthI tophAne caDe eTale bAkI zuM rahe? nagara AkhAmAM kelA hala sAMbhaLIne pelI mahiyArI ane paniyArI baMne pitapotAnA jIva bacAvavA tyAMthI nAsI chUTe che ane daravAjAnI samIpe baMne AvI pahoMce che, paNa jIva bacAvavA tyAMthI Deka dUra ekadama nAsI jAya che. nAsabhAga thatAM mahiyAraNanA mastaka uparathI dahIM ane dUdhanI maTakI ekadama nIce paDI jAya che ane phUTI jAya che. paniyArInuM beDuM mastaka parathI nIce paDI jAya che ane beDuM phUTI jatAM paniyArI dhrusake ne dhrusake karUNa svare rUdana kare che, jyAre mahiyAraNa ke jenI dahIM-dUdhanI maTakI phUTI gaI che te to tyAM UbhI UbhI khaDakhaDATa hase che. mukha parathI jANe hAsyarasanI choLo UDI rahI che. nukazAna jene ghaNuM thayuM che te hase che ane jene pramANamAM nukasAna ghaNuM ochuM thayuM che te raDe che. e dazya joIne koInA paNa manamAM kutUDala thayA vinA. rahe nahi. bIjI bAju hAthIne mahAta karavA mATe rAjAnA purehita ane mahAvata baMne hAthInI pAchaLa paDelA che. hAthI te nagaranA daravAjAnI bahAra nIkaLIne jaMgala bhaNI AgaLa dhapI rahyo che. purohita ane mahAvata paNa daravAjAnI bahAra kyAM Ave che tyAM purohitanuM dhyAna pelI mahiyArI ane paniyArI tarapha kheMcAya che ane purohitanA manamAM eka prakAranI kutUhala buddhi utpanna thAya che tarata ja purohita hAthIne mahAta karavAnuM kAma mahAvatane saMpIne pote mahiyArI ane paniyArInI samIpe. Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma vipAka 379 . pahoMcI jAya che. mahiyArIne purohita pUche che ke dahIM-dUdhanI maTakI phUTI jatAM nukasAna tane vadhu thayuM che chatAM tuM hase che ane paniyArIne ghaNuM ochuM nukasAna thayuM che chatAM te raDe che. paniyArInA rUdananI pAchaLanuM kAraNa te jANe samajI zakAya tevuM che ke vakhate tenA sAsu, sasarA taraphathI tene Thapake maLe paNa tArA hAsyanI pAchaLanuM rahasya samajI zakAtuM nathI to mane te samajavA aMgenI manamAM khUba ja IMtejArI pedA thaI che. mane te A tAru hAsya hAsyarUpe nathI lAgatuM paNa aTTahAsyarUpe lAge che. juga juganA keI bhayaMkara banAvo AnI. pAchaLa kAma karI rahyA hoya ema lAge che. ghaNI ghaNI vitake jenA mAthe vItI heya tenA mukha upara ja AvuM hAsya nimitta maLatAM kayAreka upasI Ave che, mATe tArA hAsyanI pAchaLanuM kAraNa mAre tArA mukhethI sAMbhaLavuM che. purohitanI InatejArI jANIne pratyuttaramAM mahiyAraNa, kahe che ke, mArI kathanI huM kayA zabdomAM varNavuM? - havethI je A varNana zarU thAya che tenI upara eka . AkhI sajhAya racAyelI che. e sakjhAyamAM AkhAye prasaMganuM AbehUba varNana karAyeluM che. sajhAyanI pahelI ja gAthAmAM . mahiyArI puhitane kahe che ke "zI kahuM kathanI mArI rAja! zI kahuM kathanI mArI, mane keme karI mahiyArI rAja ! zI. 1"" 'purohitajI mArI kathanI evI che ke, jenuM varNana huM tamArI AgaLa kayA zabdamAM karuM? varNana na thaI zake tevI mArI kathanI che. chatAM tamArI prabaLa IntajArI jANIne varNana . karuM chuM. mahiyAraNa have vAtane AgaLa laMbAve che ane kahe . Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 manovijJAna che ke, purohitajI! huM sAcA arthamAM mahiyArI nathI paNa mArA kame mane mahiyArI karI che." zivapuranA mAdhava dvijanI, huM kAmalatAbhidha nArI; rUpa kalA bharayauvana mAI!, urvazIraMbhA hArI rAja! zI. 2." have pote mahiyArI nathI tyAre keNa che? tenuM varNana karatI mahiyAraNa kahe che ke zivapura, nAme eka nagara hatuM. te nagaramAM mAdhava nAmanA brAhmaNanI kAmalatA nAme huM patnI chuM. A uparathI eNe spaSTa khulAso karI nAkhe ke huM mahiyArI nathI paNa brAhmaNI chuM, ane mAruM nAma kAmalatA che. bharayauvana kALamAM rUpa ane sauMdaryamAM huM evI adbhuta hatI ke urvazI ane raMbhA paNa mArA sauMdaryanI AgaLa pANI bhare. A to potAnA zArIrika sauMdaryanuM varNana kare che paNa ekalA sauMdaryanI kaMI kiMmata nathI. zarIranuM jevuM sauMdarya tevuM ja ziyaLa hoya te tenI kiMmata che. ziyaLa vagaranuM sauMdarya e bhArUpa nathI paNa zrAparUpa che. ziyALa ane sauMdarya e baMnene sumeLa e senAmAM sugaMdha samAna che.- "pAraNe kezava putra piDhADI. huM bharavA gaI pANI; zivapurI duminarAye gherI, huM paniyArI luMTANI, rAja!zI. 3." eka vAra ghaTanA evI banI ke kezava nAme mAre eka putra hato, jenI uMmara hajI bethI aDhI varSanI hatI, tene pAraNAmAM piDhADIne huM pANI bharavA nimitte bahAra nadI kinAre gaI. eTalAmAM banyuM evuM ke, pahelethI ja jenI goThavaNa haze evA koI duzmana rAjAe potAnA saunya sahita AkhI nagarIne cAre bAjuthI gherI lIdhI. zivapurInA rAjAe paracakanA bhayathI bhayabhIta banIne nagarInAM dvAra ekadama Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka vipAka 381. adha karAvI dIdhAM. ame mahAranA bahAra rahI gayA ane aMdara hatA te aMdara rahI gayA. bahAra rahI gayelAne have kaI taraphathI rakSaNa maLI zake tevuM hatu' nahi. eTale duzmanarAjAnA sainiko AvIne mAruM apaharaNa karI gayA. mAruM sauMdaya adbhuta heAvAthI sainikoe mane peAtAnA mahA rAjAne havAle karI dIdhI. rAjA paNa mArAmAM eTalA madhe! lubdha banI gayA ke peAtAnA AkhA aMtaHpuranI mane paTarANI anAvI. rAjAnA aMtaHpuramAM mane svargathI paNa adhika sukha hatuM. rAjAnA mArA upara cAra hAtha hatA. rAjA mArA rUpamAM pataMgiyAnI jema aMdha banyA hatA. AjanA jagatanI paNa A ja sthiti che. rUpanI pAchaLa mAnavI ghele! banyA che. indriyanA ekeka viSayamAM paNa Asakta anelA mIna ane patagiyAnI jema vinAzane pAme che te! pachI jeA pAMce indriyAnA viSayeAmAM Asakta anelA hAya tevAo mATe te kahevAnu ja zu rahe ? tevA te nizcaye vinAzane pAme che. viSayavikArane AdhIna na banatAM peAtAnA AtmAnA svabhAvamAM ramaNatA karanAra ja sAcA sukhane prApta kare che. kAmalatAnA rUpamAM rAjA pUrepUrA aMdha banI gaye. AvI sukhamaya sthitimAM paNa kAmalatA taddana garIba sthitivALA peAtAnA pati mAdhavane leza paNa manathI bhUlI nathI. sadA manamAM tenI jhaMkhanA karyAM kare che. peAtAnA putra kezava ke jene pAraNAmAM pADhADIne peAte pANI bharavA gaI hatI te jyAre pa Mdareka varSanA thayA tyAre tenA pati mAdhava peAtAnI patnInI zeAdhamAM nIkaLyA che, ane ceAgInI jema bhamate bhamatA je nagaramAM huM hatI te ja nagaramAM mArI zeAdha calAvatA te AvI pahoMce. tene rastA parathI pasAra thatA me jharukhAmAMthI joyeA eTale tarata ja dAsI dvArA tene aMtaHpuramAM Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna melAvIne AkhA janmanu tenu dALadara phITI jAya teTaluM dravya ApyuM ane caudazanA divase madhyAh kALanA samaye nagarInI bahAra AvelA kALImAtAnA maMdire maLavAnu me tene vacana paNa ApI dvIdhu. : 382 strIcaritranuM nATaka caudazanA divase apeAranA mArA patine maLavA aMgenA meM saMketa aa karI nAMkhyA paNa ahIM te huM rAjAnA aMtaHpuramAM hatI. mArAthIapeAranA samaye nIkaLIne ekAkI kema javAya? eTale me' strIcaritranuM nATaka bhajavavAnI zarUAta karI. peTamAM jANe cUMka na UpaDI heAya tema me ekadama jorathI cIsa pADI. cIsa sAMbhaLIne AkhuM 'taHpura ekatrita thaI gayuM. mahArAjA paNa rAjyanAM badhAM kAma paDatAM mUkIne aMtaHpuramAM AvI pahoMcyA. mahArAjAe tarata mane kahyuM ke, hamaNAM sudhI zarIramAM koI bimArI na hatI ne acAnaka zuM thai gayuM? meM kahyuM ke, tame vacamAM bimAra hatA tyAre me caudazanA divase mahAkALI mAtAnA maMdire javAnI tamArA aMge khAdhA rAkhelI che. khAdhA bhulAI jatAM mahAkALI mArA upara kApAyamAna thayAM che. mATe mArI khAdhA pUrI thAya te ja mane zAMti thAya tema che. bAkI mAre te kameAte maravAnu che. joyu ne! strIcaritra kevuM karI batAvyuM ? Apa zreAtAjanAne paNa AvAM caritronA anubhava tA haze! eTale koI kavie ThIka kahyu che ke, 'strIonAM ciratra ane puruSanA bhAgyane devA paNa jANI zakatA nathI teA manuSyA te! kAMthI jANI zake ?' A tA eka apekSAe kahevAya che. bAkI strIomAM paNa ghaNI - saMskArasaMpanna hoya che. rAjAe kahyuM ke, tamArI khAdhA jarUra pUrI karIza. rAjAe khAdhA pUrI karavAnI vAta karI tyAM mArA Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma vipAka 383 peTamAM UpaDelI cUMka ekadama maTI gaI. paNa cUMka UpaDI ja kone hatI ? basa, Ane ja strIcaritra kahevAmAM Ave che. AvAM caritro to AjanI duniyAmAM paNa bahu cAle che paNa -jIvonI mehadazA evI che ke, samajatA nathI. A badhA prasaMgenuM varNana sajhAyamAM A mujaba karAyeluM che - "subhaToe nija rAyane soMpI, rAye karI paTarANI, svargane sukhathI paNa pati mAdhava, vIsarI nahi guNakhANI, rAja! zI. 4. varasa paMdarane putra thaye tava, mAdhava dvija muja mATe, bhamate cagI sama gekhethI dIThe jAtAM vATe, rAja! zI. 5. dAsIdvArA dvijane belAvI, dravya deI duHkha kApyuM; caudaza dina mahAkAlI maMdiramAM, maLazuM vacana meM ApyuM, rAja! zI. 6. kAramI cUMke cIsa pikArI, mahIpatine meM kIdhuM; ekAkI mahAkAlI jAvA, tuma duHkhe meM vrata lIdhuM, rAja! zI. 7. vIsarI bAdhA kopI kALI, peTamAM pIDa thaI bhArI rAya kahe e bAdhA karazuM, tikSaNa cUMka maTI mArI, rAja! zI. 8 caudasane dina rAjA rANI, ekAkI pagapALe, mahIpati AgaLa ne huM pAchaLa, pahoMcyA be mahAkAlI, rAja ! zI. 9. caturdazIne jyAM divasa AvI pahoMcyo tyAM rAjA ane rANI ame baMne ekAkI keI paNa sainikone sAthe lIdhA vinA pagapALA cAlIne mahAkALInA maMdire pahoMcI Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane vijJAna huM pAchaLa 384 gayA. mAga mAM mahArAjA AgaLa cAlatA hatA ane cAlatI hatI. rAjAe nija khaga vizvAse, mArA karamAM ApyuM; janma nRpa maMdiramAMhi pese, tava meM tasa ziza kApyu, rAja ! zI. 10" have ahIMthI saMsAranI ajaba lIlA zarU thAya che. mahiyArI AgaLa vadhIne purAhitane kahe che ke, rAjAne mArI upara sapUrNa vizvAsa hAvAthI potAnA hAthamAM rahelI talavAra rAjAe mane mArA hAthamAM soMpI dIdhI ane mahArAjA jevA maoNMdiramAM praveza karavA gayA ke me pAchaLathI talavAranA eka ATake temanA mastakanA cheda karI nAkhyA. strIjAta amaLA kahevAya paNa kacAreka abaLA maTIne jyAre prabaLA bane che tyAre bhalabhalAne bhAre paDI jAya che. jenI A vArtA cAle che te atyAre jevI kama bAMdhavAmAM zara banI che tevI pAchaLathI dhama mAM zUra banaze. bAkI atyAre te eNe peAtAnA vizvAsunA mastaka upara talavAra vIMjhI nAkhI che, je enA jIvanamAM bhayaMkara ghaTanA banI che. rAjAnA paNa pApakamanA udayakALa jAgyA che. te vinA Ane AvI buddhi na thAya. rAjAnI peAtAnI A strI nahIM heAvA chatAM rAjAe tene ataHpuramAM mesADI dIdhI. te rAjAnA jevAtevA aparAdha nathI rAjAne vadha karyAM bAda peAtAnA pati mAdhava sata karyAM mujaba A ja maMdiramAM eka bAjunA bhAgamAM kayAranAya AvIne bharanidrAmAM sutelA che ene jagADavA mATe khUba DhaDhALe che. "rAyane mArIne patine jagADuM DhaDhALatAM navi jAge; nAga DasyA pati maraNa gayA tava, ubhaya bhraSTa thaI bhAgI, rAja! zI. 11" Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma vipAka 385 DhaDhaLatAM paNa e na jAge tyAre ene manamAM zaMkA paDI ke, A DhaDhaLavA chatAM kema jAgatA nathI ? paNa kayAMthI jAge? jaMgalane pradeza hovAthI sarpadaMza thatA tenA pati tyAMne tyAM mRtyu pAmI gayela hatuM. ciranidrAmAM poDhI gayo hato. pachI te tene khAtarI thaI gaI ke A kharekhara mRtyu pAmI gayA che. eTale rAjA ane pati baMnethI bhraSTa thaIne bhayabhIta banelI evI te tyAMthI jaMgalamAM nAsI chUTe che. nAThI vanamAM cere lUMTI gaNikAne ghera vecI; jAra puruSathI jArI ramatAM, - karmanI vela meM sIMcI, rAja! zI. 12" jaMgalamAM nAThI paNa rastAmAM cAra lokoe lUMTI lIdhI, lUMTI eTaluM ja nahi paNa te coroe koI zaheramAM gaNikAne tyAM meM mAgyAM dAma maLatAM tene vecI nAMkhI ! gaNikAne tyAM bIju zuM hoya ? anAcArane akhADo hoya. tyAM rahIne aneka parapuruSanI sAthe jArakarmanI ghora pApapravRttithI meM karmarUpI viSavelanA mULane khUba piSaNa ApyuM have AgaLa eka ghaTanA evI bane che je sAMbhaLatAM keIne paNa bhavanivedanI prApti thayA vinA na rahe. mAdhavasuta kezava pitR zedhe, bhami gaNikAne ghera Ave; dhana dekhI jema dUdha mArI, - gaNikAne mana bhAve, rAja! zI 13" mAdhava nAme dvija ke je A kAmalatAne pati thAya. te kathAnA vivecanamAM hamaNAM ja ja mahAkALInA maMdiramAM sarpadaMza thatAM mRtyu pAmyo. tene putra kezava have pitAnA pitAnI zodhamAM nIkaLe che. A kAmalatA je kezavanI mAtA Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 mane vijJAna thAya, te kezava jyAre aDhI varSanI uMmaranA hatA tyAre pAra NAmAM piDhADIne pANI bharavA bahAra saritA kinAre gaI hatI tyAMthI jenuM apaharaNa thayeluM che, tene putra kezava have te vIsa bAvIsa varSanI uMmarane thavA AvyuM che ane potAnA pitAnI dhamAM comera bhamI rahyo che. bhamate bhamate te pelI gaNikAne ghera AvI pahoMce che. dUdha dekhIne jema bilADI lalacAya tema kezavanI pAse dravya dekhIne gaNikAne lAlaca lAgI jAya che. tene ghera rAkhIne kAmalatAne soMpI de che. gaNikAe nija mujane , jANyuM na meM lalacAvyA dhik dhika putrathI jArI kheluM, kameM nAca nacAvya, rAja! zI. 14" gaNikA te dezadezAMtarathI je kaI halakI cAlacalagatavALA puruSe AvatA te mane ja seMpI detI hatI. tema kezavane paNa mane soMpI dIdho. mArA hAvabhAva ane ceSTA joIne kezava pataMgiyAnI jema mArAmAM aMdha banI gaye. nAnI vayamAM ja mAre tenI sAthe viga thayela hovAthI huM tene te mAre putra che te svarUpamAM oLakhI zakI nahi mArI jAtane lAkha lAkha dhikkAra che. pachI te tenI sAthe paNa mAre bIjA parapuruSanI jema jArakarmane vyavahAra zarU thaye. putra sAthe AvAM ghera pApakarmamAM huM paDI. kharekhara mane A karmo nAca nacAvyo che. AmAM konI upara doSAropaNa karuM? karmanI gati nyArI che. karma kare te keI na kare. A bicArIne te karmasaMge eka bhavamAM AvA aneka bhava karavA paDyA che ane Aje paNa najare anubhavAya che. keTalAyane eka bhavamAM aneka bhava thaI jAya che paNa bhavabhavanI apekSAe vicAravAmAM Ave to dareka AtmAone AvA saMbaMdho. anaMtIvAra thaI cUkayA che. jagatanA pratyeka AtmAonI Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kama vipAka 387 sAthe dareka prakAranA saMbaMdhamAM ApaNe AtmA anaMtIvAra AvI cUkyo che. A bhavamAM jene tame strI mAnI che te janmajanmAMtaramAM anaMtIvAra janetA paNa thaI cUkI che ane A bhavanI je sagI janetA che te bhavobhavamAM ane tIvAra patnI thaI cUkI che mATe saMsArabhAvanAnI rIte vicAravAmAM Ave te A saMsAramAM badhuM avyavasthita che. kazuM vyavasthita nathI. A bhavane je putra hoya te bhavAMtaramAM pitArUpe paNa utpanna thAya che. are! zatrurUpe paNa utpanna thAya. A mujaba vicAranArane saheje bhavanirvedanI prApti thAya. Akho bhava vairAgyanA kAraNarUpa che, paNa jIvanI keI bhAre kamitA che ke tattvadRSTine pAmato nathI. keI viralA jarUra pAme che. kAmalatAne karmarAjAe eka bhavamAM paNa kevA nAca nacAvyA che! "jArI ramatAM kAla vItye kAMI, eka dina kIdhI meM hAMsI; kayAMnA vArasI kyAM javAnA, tava teNe kathanI prakAzI, rAja! zI. 15" putranI sAthe jArI ramatAM keTaleka kALa vItI gayA bAda meM tene eka divase pUchayuM ke, tame kayAMnA rahevAsI che ane ahIMthI AgaLa tamAre kayAM javAnuM che? Ama meM pUchayuM eTale teNe potAno Akhe vRttAMta mane kahI saMbhaLAvyuM. tenA mukhathI badhI hakIkta sAMbhaLIne huM te AbhI ja banI gaI. teNe kahyuM ke mArA pitA, mArI mAtAnI dhamAM nIkaLyA hatA ne huM mArA pitAnI zedhamAM nIkaLe chuM paNa mArI mAtAnI zeAdhamAM nIkaLelA mArA pitA pharI pAchA ghera AvyA nahi ane hajI sudhI mane temane po lAgyo nathI. have e baMne kyAM haze e te prabhu jANe. bALapaNamAM ja jene pitAnI mAtAne vicAga le che, eTale je bALapaNathI ja mAtaviyegI che tene kyAMthI Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 manovijJAna zA che vIsA - pApakAranA khabara paDe ke te bemAMthI eka to tenI najara sAme ja che. mahiyArI AgaLa vadhIne purohitane kahe che ke - daDha mana rAkhI vAta suNI meM, guhya meM lIdhuM jANuM - putrane kahyuM tame deza sIdhA, meM duniyA visArI, rAja ! zI. 16" daDha mana rAkhIne meM kezavanA mukhethI badhI zarUthI Akhara sudhInI vAta sAMbhaLI lIdhI. tyArabAda tene meM sApha zabdomAM kahI dIdhuM ke tame have ahIMthI dezAMtara tarapha sadhAvI jAo. eTale te tenA raste paDI gayo ane meM ghora pApakarmane tIvra pazcAttApane lIdhe AkhI duniyAne aMtarathI vIsAre pADI dIdhI. jagata AkhuM mArA mATe jhera samAna thaI gayuM. mane pApakarma aMgene manamAM eTale badhe saMtApa thaye ke jANe mArA zarIranA memamAMthI aMgArA varSavA lAgyA. putra raste paDI gayA bAda meM gaNikAne tarata. ja A mahApAtakanI zuddhi mATe saMbhaLAvI dIdhuM ke, have mane phakta agninuM ja zaraNa ho! saMsAra Akho have mArA mATe azaraNarUpa che. "putrane vaLAvI kahyuM gaNikAne, hAhA dhika muja tujane mahApAtakanI zuddhi mATe, agninuM zaraNa che mujane, rAja! zI. 17" AgaLa vadhIne gaNikAne meM kahyuM ke, ApaNe baMnene lAkha lAkha dhikkAra che ke, AvA mahAbhayaMkara pApakarmanuM meM AcaraNa karyuM ane tuM temAM nimitta banI che, mATe A mahApAtakanI zuddhi kAje agni sivAya have mane bIjA koInuM zaraNa nathI. pApakarma aMgene ene pazcAttApa thaye, eTalI A jIvanI gyatA che. hajI ajJAnadazA che eTale Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma vipAka 389 pApakarmanI zuddhinA upAyonuM ene jJAna nathI. e jJAna AgaLa jatAM sadgurunA samAgame thaze. saritA kAMThe ceha saLagAvI, agnipraveza meM kIdhe, kameM nadIpuramAM taNuNI, agnie bhAga lIdhe. rAja! zI. 18" agnipraveza aMgeno meM daDha nirdhAra karI lIdhA, saritA kinAre citA pragaTAvavAmAM AvI. meM agnipraveza karyo paNa khare paraMtu tyAM uparanA bhAgamAM thayelA varasAdane lIdhe nadImAM acAnaka ghoDApura AvyuM ane mArA karmo huM e nadInA ghoDApuramAM taNAvA lAgI agnie paNa mAro bhega na lIdhe. "jalamAM taNANI kAMThe AvI, Ahire jIvatI kADhI; muja pApiNane saMgharI na nadIe, Ahire karI bharavADI, rAja! zI. 19" jaLanA pravAhamAM taNAtI taNAtI huM saritAnA kAMThe AvI. purohitajI! huM mArI kathanI kayA zabdomAM kahuM? mArA jevI ghora pApiNIne saritAe paNa saMgharI nahi. agnimAM paNa huM na samANa ane saritAmAM paNa na samANI. aMte eka bharavADe mane saritAnA pravAhamAMthI bahAra kADhI ane teNe mane bharavADI banAvI te paNa mArAmAM meha pAmI gaye. have te mArA zarIranA sauMdaryanAM pUra paNa osarI gayAM hatAM, chatAM bharavADe mArAmAM meha pAmIne mane bharavADI banAvI. jIva zarIranI cAmaDImAM tarata moha pAme che. zarIranuM atyaMtara svarUpa vicAre te temAM kAMI moha pAmavA jevuM nathI. paNa jIva pAse tevI aMtaradaSTi nathI. eTale moha pAme che. ekalI upara uparanI cAmaDImAM mehAya te to camAra kahevAya. Ahire Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 manovijJAna Aje te vevizALa karavAnAM hoya eTale chokarAe kanyAne jAte jovA jAya che. temAM sapheda hoya te pasaMda kare ane jarAka jo varNa zyAmahoya te nApAna nahiM jatA hai ema kahIne UbhA rahe. jyAre pahelAnA jamAnAmAM guNa javAtA hatA ane mAtA-pitA karI Ave te chokarAo kabUla rAkhatA hatA. jyAre Aje moTe bhAge ekaluM bAhya sauMdarya jevAya che, je guNa vinAne sauMdaryanI kAMI kiMmata nathI. pachI te be divasa saMsAra sukharUpa lAge ane aMte bhaDake saLagavA. mAMDe che. mATe ekalA cAmaDInA raMganI kiMmata nathI. jIvanamAM dharmanA saMskAra ane saguNanI sugaMdha hoya te te mahAkiMmatI vastu che. zikSaNa karatAye saMskAra mahAkiMmatI vastu che. have ApaNe mULa vAtamAM AgaLa cAlIe. "te bharavADaNa dahIM dUdha laI, huM vecavA puramAM peThI; gaja chUTo kolAhala suNIne, panihArI ne huM nAThI, rAja! zI. 20" te bharavADaNa huM Aje dahIM dUdhanI maTakI mastaka upara UMcakIne vecavA mATe nagaramAM praveza karavAnI taiyArImAM hatI, tyAM gajarAja chUTyA aMgene kolAhalA sAMbhaLIne huM ane panihArI baMne jIva bacAvavA mATe tyAMthI nAsI chUTyA. paraMtu nAsavAmAM panihArInA mastaka paranuM beDuM phUTI jatAM paniyAraNa dhusake ne dhrusake revA lAgI ane mArI te dahIM dUdhanI bharelI maTakI phUTI gaI chatAM huM te khaDakhaDATa hasavA lAgI. "paNIyArInuM phUTayuM, beDuM, dhusake revA lAgI; dahIM dUdhanI maTakI mama phUTI, huM te hasavA lAgI, rAja! zI. 21" Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma vipAka 391 purohitane chelle mahiyAraNa kahe che ke, hasavA aMgenuM te mane kAraNa pUchyuM eTale zarUthI Akhara sudhInI badhI hakIkata meM tane kahI saMbhaLAvI che. he vIrA! have tuM mane kahe te khare ke AmAM huM tene uM? mArA karmane revuM ke A dahIM dUdhanI maTakI phUTI gaI tene reuMmArA karmo mane duHkha ApavAmAM kaI maNa rAkhI nathI. have AmAM huM kone re ne kene jouM e ja mane samajAtuM nathI. hasavAnuM kAraNa pUchyuM vIrA, artha Iti meM kIdhuM, kene jouM ne kene rouM huM, daive duHkha mane dIdhuM rAja zI. 22" mahiyArInI duHkhanI kahANI, suNI mUcha thaI dvijane mUcha vaLI tava hA hA ucare, dvija kahe dhik dhika mujane rAja! zI. 23" mahiyArInI duHkhanI kahANI sAMbhaLatAM purohita brAhmaNane ekadama mUcha AvI gaI ane jyAre mUcha vaLI tyAre mukhamAMthI arara ! A meM zuM karyuM evA aphasosanA udgAre nIkaLe che. purohitanA manamAM jANe hAhAkAra vatI jAya che. A purohita e ja ene putra che. varSo vItI gayAM bAda pharI pAchA baMne bhegA thayAM ane baMnenA paheraveza taddana badalAI gaelA eTale eka ekane oLakhI zakyAM nahi. A vRttAMta sAMbhaLyA pachI purehitanAM rame roma khaDAM thaI gayAM ane manamAM pApanA paritApa aMge pracaMDa agni pravaLI UThayo. jIvanamAM ajANapaNAmAM paNa thaI gayelI bhayaMkara bhUla aMgeno baLApa pedA thaye. jema hajAre dardanI eka davA hoya che tema hajAro doSanI eka davA hRdayane baLApo che. A baMne AtmAo karma khapAvIne Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna mAkSe javAnA che eTale avasare avasare emanAmAM ceAgyatA jhaLakatI rahI che. 392 mA dikarA beu pastAvA karatA, jJAnI gurune maLiyA, gurunI dIkSA zikSApAmI, bhavanA pherA TaLiyA rAja!zI.24' mA-dIkarA ane pastAvA karatAM karatAM koI jJAnI gurune jaIne maLe che. jJAnI gurunI dIkSA ane zikSA pAmatAM 'nenA bhavanA pherA TaLI jAya che. AvAnA pherA TaLI gayA ane ApaNA jevAM gaLiyA rahI gayA. aMdhakAranI game teTalI zakti heAya paNa te prakAzanI AgaLa eka kSaNavAra paNa TakI zake nahi tema karyAM game teTalA baLavAna hoya paNa tapa sacamanA purUSArtha rUpI prakAza AgaLa te TakI zake niha. jyAM pramAda hAya tyAM kamAM peAtAnuM sAmrAjya kharAkhara jamAvI zake. paNa jaMgalanA siMhu jAge tyAM tenI rADa sAMbhaLIne haraNAM bhAge tema aMdaraneA jo cidghana jAgI jAya te tenA purUSArtha nI rADa sAMbhaLIne kamAM bhAgI jAya. A kAmalatAne karelA karmonA vipAka eka bhavamAM keTalA bhogavavAM paDacAM che. chatAM chelle badhAM kamemAM khapAvIne mA-dIkarA bane paramapadane pAmI gayA che. sAcA agninI eka cinagArI karADA maNa ghAsane palavAramAM bALI nAkhavA samartha che, tevI rIte samyak jJAnanI eka cinagArI. aMtaramAM pragaTe te! janmajanmanAM saMcita karmIne te aMtarmuhUtta'mAM bhasmasAt karavA samartha che. eka bhave bhavamAjI ramatAM, ulaTa sulaTa paDe pAsA; nAnA vidha bhavAbhava sAMkaLacaMda, khele kama tamAzA rAja ! zI 25' Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma vipAka 33 eka bhavanI bhavabAjImAM paNa pAsAnA dAva AvA UlaTasulaTa paDe che to pachI bhabhavanI bhavabAjInA dAva te kevA UlaTa sulaTa haze? te aMgenI te ApaNe manamAM kalpanA ja karI levAnI rahI. karmarAjAe mAMDeluM A nATaka che. temAM rAsInA raMgamaMDapamAM aneka prakAranA svAMga sajIne jIva vividha prakAranA khela khelI rahyo che, jenuM varNana karavA ApaNe samartha nathI. sagurunA samAgama karmanuM svarUpa ane karmanA vipAka samajIne je koI jIva karma nirjarA aMgene prabaLa puruSArtha kare che te jIva aMte A bhavabAjIne jItI jAya che. ane paMcamagati rUpa mekSapadane. pAmI jAya che. sau kaI paramapadanI prAptinA bhAgI bane. e ja eka abhilASA. sugaMdha e caMdanane svabhAva che. caMdanane bALa che vAmAM Ave ke chedavAmAM Ave chatAM te potAnA vize svabhAvane tyAga karatuM nathI, tema mahApuruSe paNa samajatA hoya che ke kSamA, namratA, saralatA e AtmAne svabhAva che, mATe prANAnta paNa mahApuruSo (I pitAnA svabhAvane tyAga karatA nathI. 4949494949494949494949494- Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavihInatA bhagavAne jagatanA chanA kalyANa mATe zrI uttarAdhyayana sUtramAM cAra vastuonI durlabhatA batAvI che. temAM pahelI ja vastu manuSyabhava e ati durlabha che. A vAta te tame saue sAMbhaLI haze, ane manuSyabhava te durlabha che ja te barAbara paNa temAM emanuSyatva ati durlabha che. metInI kiMmata aMkAya che te kayAre temAM pANI hoya te tenI kiMmata aMkAya che, tema jIvanamAM dharma hoya te tenI kIMmata che. ekalA mAnava dehathI harakhAvavAnuM nathI. paNa mAnavatA Ave tyAre ja manuSyanI kharI kiMmata aMkAya che. bAkI dharma vagarane manuSya. deha te durgatinA khADAmAM nAkhe che. ane te dharma vagarane deha keTale apavitra ane niMdya hoya che te eka mahAtmA ane ziyALanAM saMvAda uparathI samajI zakAya che. daSTAMta eka mahAtmA bhara jaMgalamAM dhyAnastha beThela hatA, mahAmAnI mukhamudrA ghaNIja zAnta hatI. jANe emanA mukhAravinda parathI zAnta rasane dhodha vahyo jato hate. e mahAtmA jyAM beThela hatA tyAM emanAthI thoDeka dUra eka manuSyanuM maDaduM paDela hatuM. te maDadAnuM eka ziyALa bhakSaNa karI javAnI taiyArImAM hatA. tyAM e mahAtmAnuM dhyAna purU thatAM te ziyALane e rIte saMbaMdhe che ke - Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavihInatA 395 . re re jaMbuka ! muJja muJja sahasA nIcasya nindhaM vapuH re, re. ziyALIA? tuM choDI de, choDI de. A nIca , manuSyanuM nindAeluM ane aneka pApakarmothI kharaDAeluM zarIra che. tuM ene cheDI de, cheDI de, bhUlecUke paNa A . pApiSTha zarIranuM bhakSaNa karIza nahi. mahAtmAne divyanAda sAMbhaLatAM ja ziyALa be ghaDI thaMbhI jAya che ane mahAtmAnI sAme pitAnuM meTuM uMcuM karI, jANe mahAtmAnI sAthe vANInA abhAve hRdayathI ja vAta na . karavA mAMgatA hoya tema jaNAve che ke, prabhu ! ghaNA divasathI bhUkhyo chuM ane Aje A mahAmahenate bhakSa maLe che to . temAM aMtarAya na kare. mahAtmA pharI kahe che ke paNa te . bhakSaNa karavA jevuM nathI. ziyALa bhUkhyA DAMsa jevo hato . eTale vacale rasto zodhI kADhe che ke prabhu ApanI AjJA pramANa che, enA AkhA zarIranuM bhakSaNa nahi karuM, paNa enA be hAthanuM bhakSaNa karUM to ? are, e paNa karavA jevuM nathI . dusta rAnavana" enA hAthe dAnathI vajita hatA. eNe enI AkhI jaMdagImAM supAtre dAna karyuM nathI. eTaluM ja nahi, paNa. karanArAone paNa aMtarAya nAMkhela che. eNe enI jIMdagImAM evuM bheguM ja karyA karyuM? bhUlathI ghuNAkSara nyAye paNa enA hAthe supA paDayuM nathI. zAstromAM bhagavAne dAna, zIla, tapa ane bhAva e. cAra prakAranAM dharmamAM paheleja dAnadharma mUke che. AcArya bhagavAna zrI haribhadrAcAryajI mahArAja pharamAve che tema -- dharmasthara 6 vAnanuM " Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (396 manovijJAna dharmamAM Adi sthAna je keIne paNa hoya to te dAna dharmane che. dAna dharmathI ja dharmanI zarUAta thAya che. dAna e jema dharmanuM Adi pada che tema dAridrayanuM nAza karanArU che. chatAM ApaNI buddhi evI che ke devA jaIe ne khUTI jAya te? paNa tame eka vAta te lakhI ja rAkho ke dAna devAthI lakSmI khUTavAnI ja nathI. hA, pApodayathI khUTe che. jyAre dAna te puNyanI paraMparAne TakAvanAruM che. zAstromAM evA paNa mANasanA daSTAnta Ave che ke jemanI pAse tamArI apekSAe kazuM paNa nahotuM chatAM potAnI alpazakti pramANe dAnAdi sukRta karela che. dAkhalA tarIke puNiyo zrAvaka khUbaja saMtoSI hatA. je tamArI pAse che temAMnu temanI pAse kAMI nahatuM. teo rUnI puNiye vecIne temAMthI dararoja phakta sADAbAra dokaDA meLavatAM, eka divasa pate upavAsa karatA ane je divase pitAne pAraNuM hoya te divase temanA patnIne upavAsa hoya je divase pitAne pAraNu hoya te divase pote sAdharmika bhaktine lAbha letA ane temanA patnIne pAraNuM hoya te divase teo zrAvikA henanI bhaktino lAbha letA. dararojanA phakta sADAbAra dokaDA meLavanAra paNa A rIte lAbha laI zakatA tyAre Aje sADAbAra rokaDA meLavanAra paNa lAbha te nathI letAM paNa ulaTA daDA rotA hoya che. Aje sAdhana rmika bhakti te tamane sAMbharatI ja nathI. puNiyA zrAvaka pitAnI ghaNI ja alpazakti hovA chatAM lAbha apUrva letAM, jyAre tamAre te puNyadaya paNa khUba jAgato che te AvI senerI taka zA mATe tamAre jatI karavI joIe. samaya e kharAba AvI rahyo che ke udAratAthI dAna karaze te ja khATI jaze. mammaNa zeTha ke jemane tyAM koI divasa sAdhu mahAtmAnA pagalAja mahetA thayA to temAM teo zuM khATI gayA? te Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vihInatA 397 mammaNa zeTha pAse aDhaLaka Rddhi hatI, chatAM teo sAtamI narake gayA jyAre puNiyA zrAvaka pAse bhale lakSmI na hatI. paNa tenI pAse saMtASarUpI zAzvata dhana hatuM ane sukRta . karIne te UMcAmAM UMcA devalAke gayA che. tamArUM jIvana te puNiyA zrAvaka jevuM mammaNa zeTha jevuM? mahine ekAda vakhata te sAdharmika bhakti thatIja haze ema mAnuM ne ? mAnavA jevuM nathI) teA mammaNa zeTha ane puNiyA zrAvaka A emAMthI mAre tamane keAnI paDakhe besADavA ? tamArAmAM chatA sAmarthya udAratAnA guNa kema na heAya ? ahiM A (A vyAkhyAnamAM) mArI sAme ghaNA sukhI zrAvakA eThA che tA emane tyAM dara mahine ekAda vakhata paNa sAdharmika bhakti na thAya e te ghaNuM ja zeAcanIya kahevAya. AcArya bhagavAna ribhadrasUrijIe dhasiddhinAM pAMca lakSaNamAM pahelu ja lakSaNa udAratAnu vaLyu che. sadAcArarUpI vRkSanuM khIja jo kAI paNa heAya te te udAratA che. dAnadhama ne ane bhaktiyeAgane dIpAvanArI udAratA che. Aje moTe bhAge bIjI dharma pravRtti dekhAya che paNa hRdayapUrvakanI udAratA dekhAtI nathI ane e jo hAya teA tamAre tyAM mahIne . ekAda vakhata paNa sAdharmika bhakti kema na thatI hAya ? che ke pachI . tamAre tyAM (sabhAmAMthI parvAdhirAja paryuSaNa parvanA pAMca kata jyeAmAM paheluM ja kevya amAri pa rtAvavAne Ave che ane khIju ja sAdha mika bhaktinA Ave che. paryu SaNa pa thI bIju kAI mahAna . pa nathI te temAM paNa sAdharmika bhaktinAM katavyanI noMdha levAI che, ATalA uparathI vicArI jozo ke sAdhamika bhaktinuM A zAsanamAM keTaluM mahAtmya che? paNa e Aje ApaNe bhUlyA chIe. Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAna daramahine tamAre cA, bIDI, temaja khIsA kharce keTalu AvatuM haze ! sAcuM kholo hA ! (sabhAmAMthI-lagabhaga pacAseka rUpIA jeTala') have AgaLa vadho. dhAmInI dheAlAI kha` temaja hajAmata kharca keTaluM ? ( sabhAmAMthI-ethI aDadhu ) have AgaLa vadho. musApharI kharca nuM khIla temaja sInemA kha'nuM bIla A khIla dara mahIne AvatA haze ne? have khelA prabhubhakti ane sAdhamikanI bhaktinuM khIla keTalu AvatuM haze ? sabhAmAMthI sAmikanI vAta javA do, AkI prabhubhakti nimittenuM dara bAra mahIne 15 rUpIe peDhImAM bharIe chIe. emAM zI meATI dhADa mArI kharekhara ? Aje bhakti bhADUtI thaI gaI che, sukhI gRhasthAe tA potAnI gAMThanA kharce ja pUjA karavI joIe. paNa Aje te jyAM tyAM badhu peDhImAMthIja vaparAya che. bhakti ApaNe karavI ane sAmagrI dhI peDhImAMthI vAparavI e bhakti koI kALe ugI nIkaLe nahi. keAi badhI rIte azakata hAya ane vAparatA hAya te te apavAda gaNAya, te temaNe tanathI bhoga ApI chUTavuM joIe. bAkI sukhI gRhasthAe pUjAnI badhI sAmagrI gharanI vasAvavI joie. gharamAM mAjazeAkhanAM badhA sAdhanA vasAvA ane bhaktiyeAganA sAdhana na vasAve te te bhaktiyeAga uparanA premaja na kahevAya. ghaNA amane ema paNa kahe che ke prabhubhakti karIe chIe. paNa jevI joIe tevI temAM sthiratA nathI AvatI. paNa kayAMthI Ave ? bhaktimAM bhAga apAtA hAya tA sthiratA Ave ne ? UMcAmAM UMcA bhAva lAvavA mATe dravya paNa UMcAmAM uMcA vAparavA joIe kAraNake dravya ucA hAya tA bhAva UMcA Ave ane te sthiratA paNa keLavAya. 398 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vihInatA 39 sAmAnya svarAjya meLavavAnI pachavADe paNa keTalA bhega ApavA paDayA che te AtmAnI siddhi paNa kyAre maLe? tenI pachavADe paNa bhega apAve joIe. bhagavAna kayAM ApaNane kahe che ke tuM mArI pUjA kara. bhagavAna te kRtakRtya che. emane kAMI ApaNuM pUjAnI apekSA nathI. ApaNA kalyANa mATe ApaNe pUjA karavAnI che to te zakti hoya to bhega ApIne karavI joIe. vyavahAramAM badhe ghasArA veTho. che ane eka ahiMAja sastu bhADu ane siddhapuranI jAtrA." have jouM kAlathI kevIka sAmagrIthI pUjA karavA mAMDe che. gIrAjazrI AnaMdaghanajI kahe che ke, "dhAra taravAranI sohilI dehilI caudamAM jinataNa caraNa sevA" talavAranI dhAra para cAlavuM saheluM che paNa gIrAja jaNAve che ke prabhu caraNanI sevA dohilI che. e sevA kaI haze? A tame kare che te ! bhagavAnane be cAMdalA dIdhA na dIdhA ne taka taka phararara phaM. e rItanI sevA dohilI haze? e sevA mATe AcArya bhagavAna hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, paramAtmAnI sAcI pUjA 'vItarAga ! saparyAtastavAjJApAlanaM param : AjJA''rAddhA virAddhA ca, zivAya ca bhavAya ca // ' che vItarAga deva, ApanI AjJAnuM je paripAlana eja AmanI sAcI pUjA che. vItarAgadevanI traNe kALa mATe eka ja AjJA che ke, Azrava (mApanA kAraNu) e savathA heya che ane saMvara e sarvathA upAdeya che. Azrava e bhava hetu mATe Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna thAya che jyAre savara e meAkSa mATe thAya che. basa ATalI ja A paramAtmAnI AjJA che. mAkI madhu zAstromAM A AjJAne samajAvavA mATenA vistAra che. A rItanI AjJAnA je ArAdhaka haze te kalyANa sAdhIne mekSe jaze ane AjJAnA virAdhaka haze te bhavamAM rakhaDaze. e rItanI AjJAnA pAlanarUpa je pUjA che te khAMDAnI dhAra upara cAlavA jevI che ane te ja sAcI sevA che. kaheA Ama AjJAne mama samajIne e vItarAga devanI sevA karatA hAIe te emanI tarapha kevu ka ahumAna jAge ? tyAM te AtmA adaramAMthI hAlI uThe ke, : 400 dhana dhana zrI arihaMtane re, jeNe oLakhAvyo leAka, te prabhunI pUjA vinA re janma gumAvyeA phoka ', dhanya che zrI arihaMta paramAtmAne ke jemaNe vastu svarUpa oLakhAvyuM ! ahA ! te arihaMta paramAtmAnA ApaNI upara anata upakAra che ane tevA upakArInI pUjA-bhakti vagaranu jIvana jIvavuM paNa bya che ane te anaMta upakArI vItarAga prabhunI AjJA pAlanarUpa pUjA te bhAvapUjA che. ane tenI prApti mATe dravyapUjA paNa ati upayAgI che, paNa dravya te bhAvanuM kAraNa hAvAthI jevI dravya sAmagrI heAya tevA ja bhAva paNa Ave che. AmAM huM pUjAnA niSedha nathI karatA, paNa karavAnI rIte karavAnuM kahuM chuM ane e rIte tameA karatA ho teA. mAre kaI kahevApaNuM nathI. udAratAnA abhAve sAdharmika bhakti ke prabhubhakti koI paNa dharma kAryAM dvIpatA ja nathI. dAnamAM pahelI udAratA joIe ane dhanI zarUAta dAnathI thAya che. supAtra Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vihInatA. 401 dAnane joga maLe to mahApuNyanI vAta che. chevaTe anukaMpA dAna paNa na cUkavuM, ane te te tamArA purUSa karatA dhAre te bahene vadhu karI zake. kAraNa ke AkhuM annakSetra (rasoDuM) temanA hAthamAM hoya che, paNa e paNa je kapIlAne avatAra hoya te kaMIpaNa na karI zake. pelA mahAtmA ziyALane kahe che ke A jenuM maDaduM che te paNa maMmaNane ja avatAra hato. eNe enA hAthe keIne paNa dIdhuM nathI. ulaTA detAne paNa aTakAvyA che. pote de nahIM ane detAne aTakAve che te kharekhara karmacaMDAla ja kahevAya. - dRSTAnta eka zeTha hatA. te dukAnethI ghera jamavA AvyA. bhANe beThA tyAM patnI pUche che ke dararoja khUba prasanna ho cho Aje meTuM kema malIna che? pachI AgaLa e zeThanI khAsIyata pramANe pUche che ke - kayA kucha gAMThase gira paDA kayA kIsIko dIdha / patnI pUche kathako kyoM hai mukha malIna 1 // tyAM zeTha kahe che ke mArI gAMThethI ne kharI paDe? mArI gAMTha te vajanI gAMTha kahevAya. mArAthI kaIne devAI jAya e kaI kALe bane ja nahi. pharI patnI pUche che ke je AmAMnuM kAMI banyuM nathI te meTuM kema paDI gayuM che? tyAM zeTha kAraNa darzAve che ke - nahiM kucha gAMThase gira paDA nahiM kIsIko dIgha / detA dIThA orako mukha bhayA malIna // 26 Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manAvijJAna tyAM patnI paNa jarA mAthA bhAre hatI eTale tarata saMbhaLAvyuM ke koI bIjA Ape temAM tamArUM zuM jatu hatuM ? paNa AvA manuSyAne manuSya na kahevAya paNa mRtyu lAkanA rAkSasA ja kahevAya. 402 aMte ziyALa hAtha khAvAnu cheADI de che ane mahAtmAne kahe che ke enA kAna khAuM te? are e paNa khAvA jevA nathI. zrutipuTau sArazruteH drohiNau kAraNa ke eNe kAnathI koIvAra paNa zAsrazravaNa karela nathI. hA ! mAtra anekAnI nindAkuthaLI sAMbhaLI che. jyAre kAnanI zaiAbhA teA zAstrazravaNathI che. zrI bhatRhira jaNAve che tema H-- zrotraM zrutenaiva na kuNDalena dAnena pANirna tu kaGkaNena vibhAti kAya : karuNAparANAM paropakArairna tu candanena // " kAnanI ze|bhA jema zAzravaNathI che tema hAthanI zAlA dAna devAthI che, nahi ke ka kaNa paheravAthI. athavA ghaDIALa caDhAvavAthI. TUMkamAM AkhA zarIranI zeAbhA caMdana cApaDavAthI ke papha pAvaDaranA lapeTA mAravAthI nathI. paNa parApakAranA kata caiA karavAmAM che. tyAre Aje tA gharamAM rezana na hAya te! cAle paNa phezana pahelI joIe chIe. ziyALa AgaLa vadhIne kahe che ke prabhu ! kAna paNa niDhuM khAuM paNa AMkha khAuM tA? tyAM mahAtmA kahe che ke :- - "netre sadhuvilokanena rahite" Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vihInatA 403 eNe nayanathI sAdhu purUSanA darzana karyA nathI. zAstroe sAdhupurUSanAM darzananuM paNa apUrva mahAsya varNavyuM che. - jemake mahApurUSe pharamAve che ke - "sAdhUnAM darzanaM puNyaM, tIrthabhUtA hi sAdhava : / taLe hati jAna, sAH sadhuramAnAmaH || " sAdhuonA darzanathI paNa mahApuNya thAya che. sAdhuone zAstramAM jaMgama tIrthasvarUpa kahyA che. sthAvaratIrtha to amuka kALe phaLe paNa sAdhune samAgama to turatamAM ja phaLadAyI nIvaDe che. gIrAja AnaMdaghanajI pharamAve che ke : "deva asura Indrapada cAhu na, rAja na kAja samAje rIte saMgati sAdhu niraMtara pAvuM, AnaMdaghana mahArAja rI! sAdhusaMgati binu kaiseM pace, parama mahArasa dhAma rI" arthAt deva, asura ane devanA pati Indrapadane paNa huM IcchatuM nathI, tema koI rAjyanuM paNa mane pralobhana nathI. tema lakSamI, gharabAra, hATa, havelI,sattA ane mAnapUjAne paNa Icchato nathI, paNa jenAthI AtmasvarUpa prApta thAya evA sAdhunI saMgatineja icchuM chuM. kahe, A sAdhu saMgatinuM zrI AnaMdaghanajIe kevuMka apUrva mahAsya varNavyuM che. kharekhara saMta samAgama e to pArasamaNi ja kahI zakAya. pArasamaNinA samAgamathI letuM jema suvarNa banI jAya che tema saMta samAgamathI AtmA paNa aMte paramAtmA. banI jAya che. paNa A samAgamane lAbha koI puNyazALI AtmAo ja laI zake che. bhAgyahIna AtmAo te saMtapuruSanA darzanathI paNa vaMcita rahe che, te samAgamanI te vAta ja kayAM rahI? Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 manovijJAna ziyALa AgaLa vadhIne kahe che ke prabhu have paganuM bhakSaNa karUM te? tyAM mahAtmA kahe che ke, - "vA na tIrtha " pagathI e tIrthayAtrAe gaye nathI. tame paNa Aje kyAM pagathI tIrthayAtrAe jAva cho. nahiM to tamAre te ghara beThA gaMgA che. zrI giranArajI tathA zrI siddhagirijI vagere mahAna tIrtho ahIMthI te khUba ja najadIka che ane e mahAna tIrthonI yAtrA aMdagImAM ekAdavAra paNa vidhipUrvaka charI, pALatA karavI joIe. tyAre Aje to ahIMthI gADImAM besIne sIdhA pAlItANA sTezane pahoMce ane pachI tyAMthI ghoDAgADImAM besI dharmazALAe pahoMce ane tyAMthI paNa ghoDAgADImAM besI taLeTIe jAya. kema emane? (sabhAmAMthI moTe bhAge te ema ja che) te pachI savAranA rAI pratikramaNamAM zuM samajIne bele che ke - "ekekuM DagaluM bhare, giri sanmukha ujamALa ! keDi sahasa bhavanAM karyAM, pApa khape tatkALa" ! tene zo artha karo cho? chevaTe dharmazALAthI girirAja sudhI to tamAre page cAlatAM ja javuM joIe to tethI paNa tamArA AtmAne apUrva lAbha thAya. te pachI te ziyALa peTanuM bhakSaNa karavA Icche che. mahAtmA kahe che ke are ! e te karAya? "nyAyArnivipUrNamura" eNe ekalA anItithI upArjana karela dravyathI piTa bharyuM che mATe enuM peTa te ati apavitra che. Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma vihInatA 405 chelle have eka mAthuM bAkI rahyuM che. ziyALa kahe che ke prabhu have e to khAvA deze ne? mahAtmA kahe che ke "jana suDAM ziraH". garvathI enuM mastaka addharane addhara rahyuM che. keI divasa eNe mahAtmAonA caraNamAM mAthuM jukAvyuM nathI, mATe e paNa bhakSaNa karavA jevuM nathI. "re re jaMbuka ! muJja muJja sahasA nIcasya nindyaM bapuH" - aMte ziyALa maDadAne tyAga kare che. A to je ke eka rUpaka dRSTAnta che paNa e daSTAntamAMne bhAvArtha taddana yathArtha che ane AmAMthI sAra e levAne che ke dharma vagara A manuSya zarIranI keI upayogitA nathI. dharmanA abhAvamAM A zarIra keDInuM che; ene eka gaMdakIne gADa kahIe te paNa cAle ane eja zarIrathI ja dharma thato hoya te tenI kiMmata citAmaNI ratna karatAM paNa adhika che. mATe A dehanI sArthakatA dharmathIja che. "sau keI dharma parAyaNa banI A durlabha dehanI sArthakatA kare eja mahecchA. - ajJAnIne kaI paNa vastunI IcchA thAya ane te IcchA paripUrNa na thAya tenuM manamAM tIvra duHkha utpanna thAya che jyAre jJAnIne manamAM IcchA utpanna thAya tenuM ja duHkha utpanna thAya che ane jJAnI manamAM vicAre che ke mArA jJAnanI hajI apUrNatA che ke mane avanavI IcchAo manamAM utpanna thayA jA ja ja jI jI ja @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ che. Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19S mULa mUDI ane vyAja A kALamAM aDhIthI traNa varSanA gALAmAM je mahAnagI purU thayA temAM pU. AnaMdaghanajI paNa mahAna yogI purUSa thaI gayA. pU. AnaMdaghanajI mahAna adhyAtma cAgI. hatA adhyAtmanA viSayamAM teo khUba uMDA utarelA hatA. temaNe covIzI racI che jemAM covIsa tIrthakara bhagavaMtanA stavane racela che. covIzImAM temaNe adhyAtmika jJAnanA jANe rasa jharaNAM vahevaDAvyA che. temaNe racelI covIsInA stavane. kaMThastha karI paramAtmAnI sAme caityavaMdana vidhimAM bolavAmAM Ave te anerA bhAve pragaTe tevA e stavane che. pU. AnaMda ghanajIe covIsInI jema pada baharInI paNa racanA karI che temaNe racelA pratyeka pado AtmajJAnanA nicoDa rUpe che. temaNe celA pada sumadhura kaMThe gAvAmAM Ave te anupama evA Atmika AnaMdano svAnubhava thaI zake tevuM che. pada bahorIne pa4 mAM padamAM teozrI pharamAve che ke.. mUlaDe the bhAI vyAjaDe ghaNe re. kema karI dIdhuM re jAya? talapada pUMjI meM ApI saghalI re, teha vyAja pUruM nahi thAya. mUlaDA... Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULa mUDI ane vyAja 407 he bhAI mUla mUDIne karja mArI para ghaNe zeDo che ane vyAjanuM karja ghaNuM vadhAre che. taLIyA jhATaka karIne meM mArI puMjI ApI dIdhI chatA vyAjanA karjamAMthI chUTI zakAtuM nathI. karmanI ATha mULa prakRti che ane 158 uttara prakRti che. dareka karmonI utakRSTa ane jaganya sthiti che. je jIve keTalI vAra khapAvI che ane bAMdhI paNa che. karmo pravAhanI apekSAe anAdi che bAkI AtmAnI mAphaka karmo kAMI anAdi anaMta nathI ane AtmAnI sAthe karmane cuMga e paNa nathI ke jene kaI kALe viyeAga ja na thAya. ATha karmamAM mohanIya karmanI utakRSTa sthiti sittera sAgaropama keDAcheDInI che ane jJAnAvaraNIya, darzanAvaNIya vedanIya ane aMtarAya karmanI utakRSTa sthiti trIza keTakeTI sAgarepanI che. nAma ane netra karmanI sthiti vIza keTakeTI sAgarepanI che. ane AyukarmanI utakRSTa sthiti tetrIsa sAgaranI che temAM mehanIya karma, jJAnAvaraNI karma, darzanAvaraNI karma ane aMtarAya karmanI jaganya sthiti aMtara muhartAnI che. ane vedanIyanI jaganya sthiti bAra aMtara muhurtInI ane nAma ane gotra karmanI ATha aMtara muhartanI jaganya sthiti che. AyukarmanI paNa jaganya sthiti aMtara muhurtanI che. deva ane nArakanI apekSAe AyukarmanI jaganya sthiti daza hajAra varSanI che mehanI yAdI karmonI utkRSTa sthiti ghaNI lAMbI che. te jaganya sthiti tadana TuMkI che. AtmA jema prati samaMye navA karma bAMdhe che tema nijare paNa che A rIte coga viga thayAja kare che A rIte karmo Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maneAvijJAna pravAhanI apekSAe anAdi che bAkI sthiti adhAdinI apekSAe karmonI sthiti AtmA keTalIevAra teADe che ane keTalIyevAra pharI pharIne khAMdhe che A rIte kame pravAhanI apekSAe anAdi che. ane baMdha paraMparA paNa saMsArI jIvAne cAlune cAlu che. pU. AnaMdaghanajI kahe che ke " talapada pujI ApI saghaLI re teAe vyAja puru nava thAya" vyAja puru thAya kayAMthI ? jIva uddayamAM AvelA karmone samatA bhAve bhagavI zakatA nathI vedanIyAdI karmAMnA udaya kALamAM jIvanA bhAvAmAM viSamatA AvI jAya che ane jIva Ata dhyAnamAM paNa paDI jAya che. jIva ghaNIvAra kama bAMdhatI vakhate sAvacetI rAkhI zakatA nathI paNa bhAgavatI vakhate paNa sAvacetI rAkhe teA jIvane ghaNA meATA lAbhanu kAraNa thAya paNa karmAMnA udaya kALamAM AdhyAnamAM paDe eTale aneka gaNA navA baMdhAtA jAya udaya kALamAM hAya hAya karavAthI mAthe paDANI vyAja caDatu jAya eTale AnaMdaghanajI kahe che ke vyAjanA ka mAMthI huM ke me chUTI zakatA nathI. ATha karmanA karja nIce eTale! badhA AvI gayA chuM ke mArA vyavasAya badhA bhAMgI paDayo che. 408 vyApAra bhAgA jalavA thalavAre. dhIre na nisAnI koya; vyAja cheDAvI koI kAMdhA parve re, te mUla Apu' sama khAya. bhUlo... ATha kanAka nIce huM evA AvI gayA che ke mArI jaLavaTa ane thalavaTa ane prakAranA vyApAra bhAMgI Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 409, mULa mUDI ane vyAja paDyo. zrata dharma rU5 vyApAra e jaLa mArgane vyApAra kahevAya ane cAritra dhama rUpa vyApAra e thala mArgane kahevAya A banne vyApAra bhAMgI paDyA. have to kaI sadu guru rUpI zeka ziromaNI mArI para kRpA vaSave ane mane badha e Ape ke karmonA udaya kALane huM samabhAve bhegavI zakuM ane mArAja karyA mAre bhegavavAnA che evI apUrva samajathI jarI paNa saMtApa na karu te jarUra vyAja mApha thai jAya. vyAja mApha thaI jAya tene artha e ke navA karmone baMdha na paDe ane kadAca paDe te paNa alpa paDe je tapa ja pAMdi vaDe khapAvI paNa zakAya. sadgurU je kRpA varSAve to A koma jarUra thaI jAya. ne te pachI rahyo mULa mUDIne kaja tenA keI kAMdhA karAvI Ape to sama khAIne kahuM chuM ke je kAMI mArI pAse che te badhu arpaNa karI devAne taiyAra chuM. eTale ke udayamAM AvelA karmo bhogavIne ane udayamAM na AvyA hoya tevA karmonI udIraNA karIne saMpUrNa paNe bhegavI levAne taiyAra chuM. eTale ATha karmanA cepaDA cekakhA karI ApavAne taiyAra chuM vyAja mApha thaI gayuM eTale mULa mUDInA karjanI kara rahI ja nahIM. pachI te mithyAtvamehanIne kSaye pazama thaye ke cAritra mehanIne kSapazama kAM taratamAM thAya kAM cheDe samaya paNa lAge ane mithyAtvamehanIne kSapazamAM thaye tyAM jJAnAvaraNIya karmane zopazama paNa samyam thavAne ja che. ane je samaye je kALe mehanIyamane kSaya thAya te samaye jJAnAvaraNIyAdi kamene paNa kSarca thaI ja, javAno che. A kAMdhA paraDavavA jevI ja 'vAta cheathavA te haptA bAMdhI ApavA jevI Avata che 27. Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 mane vijJAna = pU. gIrAja AnaMdaghanajI kahe che ATaluM kArya je thaI jAya huM bAjI jItI gaye ema samajIsa. ane pachI te hATaDuM mAMDuM ruDA mANekacokamAM re. sAjanIyAMnuM manaDuM manAya AnaMdaghana prabhu zeTha ziromaNi re. bAMhaDI jhAlo re Aya mUlaThe... pU. AnaMdaghanajI mahArAja kahe che zeTha ziremI evA jinezvara bhagavaMta athavA guru bhagavaMta A pramANe mArA para kRpA varSAvIne je karmanA kAMdhA karI Ape ane vyAjanA karjathI mane mukata karAvI dete mArA kSamA namratA, nirlobhatA. vagere sAjanIyAnA manane manAvIne viveka 2pI raDA mANekacokamAM ratnatrayInuM hATaDu nAkhuM. zrata dharma ane cAritra dharmane vyApAra pharI zarU karIne ATha karmane kaje saMpUrNa cUkavIne AtmAne karmonA baMdhanamAMthI sadAkALa mATe mukta karIne mukti pUrIe pahoMcADI dauM. mATe zeTha siramaNI evA he prabhu A buDatA sevakanI Apa bAhya jAlajo ane sevakanI naukA kinAre pahoMcADaje nAtha? jagatamAM to meTA bhAganA svAthI che Apa zivAya A buDatI naiyA kaI pAra utAre tema nathI. ATha karmanA copaDA khA karyA sivAya kaI AtmAo bhava baMdhanamAMthI chuTI zakatA nathI. nirjarAnuM pramANa vadhe ane baMdhanuM pramANa ghaTe tyAre ja ATha karmanA cepaDA cekha karI zakAya. karmonuM saMpUrNa paNe kSaya tene ja mokSa kahevAmAM Ave che. puNya pApa ubhayanA kSayathI jIvana mekSa thAya che. ghAti karmanA kSaye jIva kevalajJAna pAme che ane aghAtinA kSaye jIva mekSa padane pAme che. jJAnA varaNIya darzanAvaraNIya mehanIya ane aMtarAya kamae cAra Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULa mUDI ane vyAja - 411 ghAti karme che ane vedanIya karma Ayukarma nAma ane gotra e aghAtI karma che. AtmAnA guNanuM ghAta kare te ghAti kahevAya. AtmA jAgRta bane to ATha karmanI apekSAe AtmA ghaNe balavAna che. AtmA je savaLe paDe to aMtarmuhurtanA kALamAM karmonA bhukkA bolAvI nAMkhe ane AtmAne e nirmaLa banI jAya ke mULamUDInA ane vyAjanA karjamAMthI sadAkALa mATe mukta banIne AtmAnA anaMta vaibhava rUpa jJAna darzanAdinA khajAnAne pAmI parama padane letA banI jAya. jA Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avadhu kholI nayana aba jevo mAlIka bhara uMghamAM ane gharamAM luTAluMTa, pUjya gIrAja zrI cidAnaMdajI mahArAje pada baheterI racI che. temaNe racelA pratyeka pado adhyAtmanA niceDa rUpe che. pU. AnaMdaghanajI jema mahAna yegI purUSa hatA tema lagabhaga doDhase varSa pahelA thaelA pU. cidAnaMdajI paNa mahAna cagI purUSa hatA zrIgIranArajI mahAtIrthanI girikaMdarAomAM rahIne temaNe apUrva ga sAdhanA karI hatI. svaviracIta pada baherIne 34mAM padamAM lakhe che ke, avadhu khelI nayana aba che, Dhaga mudrita kayA se. avadhu.. meha niMda sevata tuM kheyA, saravaza mAla apAyuM, pAMca cera ajahu teya luTata tAsa marama nahi jANA, avadhu. he Atmana jarA AMkha kholIne nija gharamAM nihALe AMkha mIMcIne sUtA kema paDayA cho? athata nija gharamAM jarA avalokana kare cetanajI tame mehanI niMdamAM ghasaghasATa poDhI rahyA che paNa te nidrAne AdhIna thaIne tame tamAru sarvasva mAla khoI beThA che. ane pAMca Indri rUpI cera hajI tamArA gharamAM ADe dhaDe luMTa calAvI rahyA. che. ane cetanajI tame hajI te aMgene marma jANI zakayA Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avadhu khelI nayana aba je 413. nathI mATe tamArA gharamAM ADedhaDe luMTa cAlI rahI che ane tame mehanI bhara niMdrAmAM sUtA paDayA che te tamArA mATe zobhatuM nathI. jema makAna mAlIka sUta paDaye hoya ane cora leke tenA gharamAM luMTa calAvI rahyA hoya chatA makAna mAlIka je AMkha na le te savAra paDe tene bhIkha mAMgavAno vakhata Ave. tema cetanajInuM nija ghara che jemAM pradeza pradeza anaMtA guNene vAsa che. chatA karmasattA nIce e guNe evA dabAelA paDayA che ke anaMta guNa samudAyanA cetanajI dhaNI hevA chatA vartamAnamAM tadana niguNI jevA banI beThA che. ghara mAlIka jAgRta heAya te cera ke ekadama hiMmata nathI karI zakatA. tema cetanajI je svarUpamA jAgRta hoya te mahArAjAnA subhaTane luMTa calAvavAmAM pAchA paDavuM paDe che. bIjI gAthAmAM lakhe che ke - maLI cAra caMDAva cekaDI, maMtrI nAma dharAyA, . pAI kepha pIyAlA tahe, sakala mulaka Thaga khAyA, avadhu.... koI mAna mAyA ane lebha ene caMDAla cekaDI kahe. vAmAM Ave che. e caMDAla cekaDI jANe meha rAjAnA maMtrI pade che. cetanajI jevA ? cetanajIne meha rUpI kephI padArtha pAIne cetanajInA asaMkhyAta pradeza rUpI mulakane A caMDAla Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 mane vijJAna cokaDIe khedAna medAna jevuM karI nAMkhyuM che. caMDAla cekaDIye Thaga vidyA evI ajamAvI ke Thaga vidyA vaDe jANe AkhAe mulakane ThagI khAdhu che tadana ujaDa karI nAMkhyuM che. zatru rAya mahAbala joddhA nija nija sena sajAve, guNu kANumeM bAMdha morace, gheryA tuma pura Aye, avadhu... mahAbalavAna e meha rAjA je AtmAne kaTTara duzamana hevAthI zatru rAjAnA vizeSaNathI saMbe che te meharAjA pitAnA balavAna kAma krodha rAgadveSa rUpI ddhAone sajIne AtmA upara meTA kAphalA sAthe caDhAI kare che. cauda guNa sthAna kahevAya che temAM guNaThANe-guNaThANe meharAjA maracA evA goThave che ke agIyAramAM upazAMta meha guNaThANAthI paNa AtmAne nIce pachADI mUke che. ane kayAreka anaMtakALa bhavamAM bhaTakavuM paDe che. AmAMthI rahasya e nikaLe che ke agIyAramAM guNaThANA sudhI meha rAjAne kI pahere hoya che. ugra puruSArthanA baLe #paka zreNIe caDhelo AtmA je dazamAM sUkSma saMparAya guNaThANAthI sIdho bAramAM kSINa maha guNa sthAne pahoMcI jAya te maharAjAne cekI pahero uThI jAya, pachI te AtmA mAtra aMta muhurtamAM ja kevaLa jJAna pAme che. meharAjAnuM sainya game teTaluM balavAna hoya paNa sAme AtmA paNa jJAna darzana cAritrAdi evaM kSamAnamratA saralatA nirlobhatAdi 25 pitAnA sainyane je barAbara sajAve te AtmA mAtra be ghaDInA kALamAM mehanIya karmanA bhUkkA belAvI nAkhe. Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avadhu kholI nayana aba je 415 paramAdI tuM heya piyAre, paravazatA duHkha pAve; gayA rAja purasAratha seMtI, phira pAchA ghara Ave. avadhu.. he Atmana teM pramAdane vaza thaIne anekAneka duHkha anubhavyA che. eTalu ja nahi paNa pramAdane vaza thaIne te tArA hAthamAMthI sarvasva gumAvI dIdhuM che. chatA purUSArthane baLe gaeluM sAmrAjya pharI pAchuM meLavI zakAya che. purUSArtha jiMdAbAda che te pramAda mUrdAbAda che. pramAda ene jIvatAne jAgatA manuSyanuM kabrasthAna che mATe cheDayA vinA kaI siddhi che nahI. AtmA pramAdi che tyAM sudhI ja AtmA para karma sattAnuM jora cAlI zake che. AtmA je pramAdane tyAga. karIne purUSAthI bane to karmasattA paNa ekavAra rADa nAMkhI jAya ane meharAjA paNa AtmAne salAma bharate thaI jAya. sAMbhaLI vacana viveka mittakA, chinameM nija baLa joDayA, cidAnaMda asI ramata ramatA, moha taNuM gaDha teDayA. avadhu..... viveka rUpI mitranA AvA mahAmUlA vacane jyAM cetanajIe sAMbhaLyA tyAM eja kSaNe kSapaka zreNIrUpa nija baLane jeDa ane jyAM nija baLane je tyAMte jANe ramatA-ramatAja mehane gaDha toDI nAMkhe arthAta ghaNI AsAnIthI mehanA gaDhane teDI nAMkhe. jIva svamAM jAge tyAM meha zuM ke rAga-TheSa zuM ke pachI kAma krodhAdi zuM Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "416 mane vijJAna = badhA ubhI pUMchaDIe bhAge. kSapaka zreNIe caDhele AtmA mAtra aMtamuMhata jeTalA kALamAMja meharAjA upara vijaya meLavI le che. ane kanaka kAminI kAyA kuTuMba kiti Adi je mohanA gaDha che tene kSaNavAramAM toDI nAkhe che. uMca guNaThANAnI bhUmikAe caDhelo AtmA sAme game tevA ISTa saMyoge hoya temAM leza paNa meha pAmato nathI. AtmAmAM samyaga jJAnanI ta pragaTe ke huM koIne nathI ane asAra saMsAramAM mArU keI nathI tyAM mehane mRtyu ghaMTa vAgyA vinA raheja nahi. AtmAmAM viparita mAnyatA ane viparita AcaraNa hoya tyAM sudhI tAkAta nathI ke meharAjAnA gaDhamAM gAbaDue pADI zakAya mATe mehane gaDha toDa hoya to AtmAe sadA sAvadhAna thaIne nija gharanuM vAtAvaraNa sadA saMvadA avalokatA rahevAnuM che ane mAnyatA ane AcaraNAmAM samyaga paNuM lAvavAnuM che. bhale e samyaga paNuM keme kame Ave paNa lakSa te enuM eja rAkhavAnuM che. Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narabhava nagara ane jIva vaNajhAro narabhava nagara sohAmaNuM vaNajhArA re, pAmIne karaje vyApAra, ade merA nAyaka re; sattAvana saMvara taNI vaNajhArAre, piThI bharaje udAra ahe zubha pariNAma vicitratA, vaNajhArAre, kAriyANAM bahu mUla, ahe merA nAyaka re... mekSa nagara jAvA, bhaNI vaNajhArA re, karaje citta anukULa, ahemerA nAyaka re.... sohAmaNuM evuM narabhava rUpI nagara che. te nagaramAM -mahAna puNyanA udaye jIvarUpI vaNajhAra lAkha corAzImAM bhamatA bhamatA AvI pahoMcyuM che. kaI jagyAe A jIva rUpI vaNajhArAne vyApAra jAmyo nathI eTale sadguru jIva vaNajhArAne hita zikSA rUpe kahe che ke vaNajhArA A mahAna puNyanA udaye narabhava nagarane pAmIne tuM vyApAra evo karaje ke bhavabhavanI khoTa ahiMnA vyApAramAM TaLI jAya ane bhavabhavanuM daLadara phITI jAya. narabhava nagaramAM pharI pharIne praveza ati durlabha che. hatabhAgI jI caumera cAra gatimAM bhaTakatA hoya che paNa A narabhava nagaramAM praveza pAmI zakatA nathI. Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manAvijJAna jema A kALamAM vyApAra nimitte muMbaI jevA mahA nagaramAM gaelA aDhalaka dhana upArjana kare che paNa te dhana aMte nAzavaMta che paNa tuM te A narabhava nagaramAM saMvara ane nirAnA vyApAra kharAkhara kheDIsa teA dhana evuM prApta karIsa jenA koI kALe nAza na thAya mATe huM? vaNajhArA sattAvana sa'varataNI pAThamAM zubha piraNAma rUpI karIyANA je mahA mUlyavatA kahevAya te karIyANA savaranI peThamAM tu bharaje. sattAvana saMvarataNI pAThamAM karIyANA bharavAnu kahyu tenu kAraNa e che ke samitI-guptI-mAvIza pariSada, jItavA deza bhede yatI dhama bAra bhAvanA pAMca bhede cAritra A saMvaranA sattAvana bheda che. mATe sa Mvara taNI pATha ema kahyu che. ane narabhava nagaramAMthI sa`varanI peATha bharIne tAre mekSa nagara bhaNI prasthAna karavAnu che. te mATe tArA cittane ekadama anukULa banAvaje. tu dhyAna rAkhaje Acitta mArgomAM tane dageA na daide kAraNa ke A mana kayAreka evuM ciMtavI nAMkhe che. ke bhalabhalA ceAgIone paNa kayAMnA kayAM ADA mAge caDAvI de che. mATe ene tuM kharAkhara tArA vazamAM rAkhaje ane teAja e citta tane mAkSa mArgomAM sA anukULa raheze. 418 pahelAnA jamAnAmAM ghau-jAra bAjarA vagere dhAnyanI gheADAo upara ke UMTa upara peAThA bharIne vaNajhArAe gAme gAMma vyApAra nimitte paribhramaNa karatA ane vyApAramAM je naphA thAya temAMthI peAtAnI AjIvIkA calAvatA hAlamAM meTara khaTArAone yuga AvatA te rIte vyApAra karanAra javalle rahyA che. pAThA bharI bharIne vaNajhArA je gAMmA gAMma vyApAra nimitte bhramaNa karatA te vAtane sajajhAyamAM pUjya padmamavijayajI mahArAje leAkeAttara rIte ghaTAvI che. Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narabhava nagara ane jIva vaNajhAre 419. kodAvAnaLa elive, vaNajArA re, mAna viSama girirAja, ahe merAnAyaka. olaMghaje haLave karI vaNajArA re, sAvadhAna kare kAja, ahe merA nAyaka re. he vaNajhArA? mekSamArgamAM tuM AgaLane AgaLa vadhatA jaIsa tyAM vacamAM kayAMka kodharUpI dAvAnaLa Avase e dAvAnaLane tuM khUbaja zAMtithI olavI nAMkhaje. sajajhAyanA racayitA pU. padamavijayajI mahArAje krodhane dAvAnaLanI upamAM ApI kAraNa ke mokSamArgamAM krodha e mahAvidanarUpa che. upazama bhAvamAM jhIlanArA mahApurUSe ja A dAvAnaLane elavI zake che. arthAt upazamarUpIjala vaDe ja krodha dAvAnaLane ThArI zakAya che. sAmAnya agnine olava saheluM nathI te dAvAnaLane olava e kayAM saheluM che. bAkI te e dAvAnala e bhayaMkara che ke bhalabhalA ekavAra emAM bhamasAta thaI jAya. phodha dAvAnaLane elavIne vaNajhAre jyAM AgaLa dhape che tyAM moTA ATha ATha zikharavALe mAnarUpI viSama girirAja rastAmAM ADe paDele dekhAya che. jIva vaNajhArAne hita zikSA ApatA jJAnI purUSe kahe che ke e girirAjane tuM atyaMta sAvadhAnIthI ane dhImethI ullaMghI jaje. A girirAja e che je sAvadhAnIthI tuM nahi ullaMghe to kayAM kayAM aMtarIyALamAM rahI jaIsa pachI te he vaNajhArA tuM kayAMyane nahI rahe ane tArI hAlata ubhaya bhraSTa thayA jevI thaI jase mATe mAna girirAjane namratAnI keDI vaDe tuM TapI jaje eTale ghaNA meTA vinamAMthI tuM pAra thaI jaIsa. chatAM sadgura vaNajhArAne hitazikSApe kahe che Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :; maneAvijJAna ke meATA dAvAnaLane elavIne ane viSama girirAjane ulla ghIne tuM thAkI gayA haIsa eTale tane vizrAMti levAnu mana thase paNa dhyAna rAkhaje ke 420 vaMzajALa mAyAtaNI vaNajhArAre, khADI maneAratha bhaTataNI, nava karaje vizarAma. ahAmArA.... vaNajhArAre, pUraNanu nahi kAma. aheAmeArA.... mAyA taNI vazajALa AgaLa rastAmAM Avase ane vAMsaDAonI ghATI jhADImAM tane zItaLatA jevu paNa lAgase paNa e vaMzajALa game tevI zItala hAya paNa tyAM jarI paNa vizarAma karateA nahI kAraNake taDako tape tyAM e vaMza jALanA aMdaranA mULIyA evA phATe ke kayAreka ApaNAM zarIramAMthI ArapAra nIkaLI jAya ane tyAM ja ApaNe dehAMta paNa thaI jAya. mATe vaNajhArAne kahe che ke game tevA thAka jaNAtA hAya paNa tyAM vizarAma letA nahI. vaMzajAlane ullaMghIne AgaLa dhapIsa tyAM leAbharUpI manArathanI vasainI khADI jevI meATI khADI Avase. e khADI evI ke kAipaNakALe pUrAyaja nahI. mAnavIne game teTalA iSTa saMceAgA ane dhana vaibhavAddhi maLe paNa mAnavIne avanavA manArathe jAgyA ja kare che enI tRSNAnI khADI pUrAtI ja nathI ene jema lAbha maLe tema tene lAbha vadhatA ja jAya etA saMtASanA mArge Ave te ja e khADI ane leAbha samudrane pAra karI zakAya. Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narabhava nagara ane jIva vaNajhAre 421. - rAga dveSa deya eraTA, vaNajhArAre, vATamAM karaze herAna. ahemerA nAyaka re. vividha vIrya ullAsathI, vaNajhArAre, te haNaje zira ThANa. ahe merA nAyaka re.... sadUgura kahe che he vaNajhArA? ghaNe khare paMtha te vaTAvI nAMkhe hase paNa hajI AgaLa rAga-dveSarUpI ceriTA rastAmAM evA ubhA haze ke tane vATamAM herAna karyA vinA raheze nahI. e banne jANe bAravaTe caDelA che ane kaMIkanA jIvana emaNe ujjaDa karI nAMkhyA che. evA A bahAravaTIyA mArgamAM rasto dabAvIne ubhA hase e bannene tuM tArA apUrva vIllAsathI haNuM nAMkhaje ane teja AgaLane mArga tArA. mATe niSkaTaka banase e bannene ThAra karyA eTale mekSamArga tArA mATe taddana upadrava rahita banI gaye ema tuM samajaje A chellI laDAI tAre jambarajasta ApavAnI raheze temAM e rAga to mahA balavAna caDhe che. je bhalabhalAne haMphAvanAre che kAraNa ke e mIThaga che. rAgamAM jIvane ghaNI. miThAsa Ave che paNa e mIThAsa aMte khataranAka che. mIThA. pizAbanA dada karatA e khataranAka che hajI dAvAnaLane kAbumAM laI zakAya paNa vaDavAnaLane kAbumAM le e ghaNuM kaThIna vAta che. dveSa dAvAnaLa svarUpa che te rAga vaDavA naLa svarUpa che. vaDavAnaLa darIyAmAM utpanna thAya che je pANIne paNa bALI nAMkhanAre che jyAre dAvAnaLa jaMgalamAM lAge che, je varSAdathI kAbumAM AvI jAya che. jIva kanaka kAminImAM vadhAre paDate rAga piSe che paNa rAganAanartho vicArIne vairAgya poSate che amuka bhave. Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 maneAvijJAna vitarAga banI jAya. jemAM jIva rAga peASatA hAya tenA je divase viyeAga thAya te divase jIvane mAnasika satApanA tIvrAti tIvra du:kha bhAgavavu paDe che. jyAre vairAgIne tevA koI kaSTa bhogavavAnA vakhata ja AvatA nathI. te teA cittanI samAdhinA anupama AnaMdane bhAgavatA hoya che. ema sarvi vidhana vidyArIne, vaNajhArAre, paheAMcaje zivapura vAsa. ahA.... kSaya upazama je bhAvanA, jhArAre, peThe bharyAM guNarAza, aheAmeArA nAyaka re ? uparakta vighnAnuM vidAraNa karIne he vaNajhArA ? tu "aMte zivapura nagaramAM paheAMcaje ane saMvaranI peAThamAM kSA pazamabhAva pUrvakanA karIyANA bharyAM hase te paraMparAe kSAyika bhAvarUpa thaI jase arthAt zarUAtamAM AtmAmAM je guNe! kSAyeApazamikabhAve pragaTayA hase te kSAyika bhAvamAM paTTA jase eja vAta chellI gAthAmAM lakhe che. kSAyika bhAve te thaze, vaNajhArAre, lAbha hAza te apAra; aheAmeArA nAyaka re uttama vaNaja je emakare vaNajhArAre, padma name vAravAra. ahAmArA nAyaka re, e badhA guNI jyAM kSAyika bhAve thaze tyAM he vaNajhArA tane karelA vyApAramAM apara pAra lAbha thase A rIte je koI uttama vaNaja karanArA che temane padmama vijaya jevA mahAna puruSa vAraMvAra namana kare che, A sajajAya lagabhaga doDhasA varSa pahelA thayelA pU. padmamavijaya mahArAje racelI A adbhUta sajajhAya che. vyApAra tamArA rAjIMdA anubhavanI Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narabhava nagara ane jIva vaNajhAre 423 cIja che. paNa A sajajhAyamAM vyApAra e batAvyuM che ke je manuSya bhavane pAmIne koI viralAja karI zake sAdhu pANuM aMgIkAra karanArA A vyApArane uttama prakAre kheDI zake ane kSAyibhAvanA uttama lAbhane pAmI zake, sAdhu purUSe mekSamArgane sarvathI ArAdhe tene gRhastha dezathI ArAdhI zake che. paraMparAe gRhastha paNa kSAyika bhAvanA apUrva lAbhane pAmI zake che. karmanA kSaye kSAyika samakita athavA kevaLajJAnAdi guNe pragaTe te kSAyika bhAva kahevAya. lApazamIka samakita athavA matijJAna zruta jJAnAdi guNe kSApazImaka bhAve pragaTe che. udayamAM AvelA karmono kSaya cAlato hoya ane udayamAM nahI AvelA anudita karmone jIva dabAve te hoya tene kSApazamIka bhAva kahevAya. kSApazAmaka bhAve pragaTelA guNe kayAreka avarAI paNa jAya jyAre kSAyika bhAve pragaTelA kevaLajJAnAdi guNe kayAre paNa avarAtA nathI ane zAzvat rahe che. paNa kSApa zamIka bhAvaja kSAyika bhAvamAM kAraNa bane che. mATe kSApa zamIka bhAva paNa jIva mATe upakAraka nivaDe che. jema jema kamenuM kSapazama-upazama athavA kSaya thAya tema tema AtmAnA guNe pragaTe che. mATe karmonA kSapazama athavA kSaya mATe jIvane purUSArtha eja satya purUSArtha che ane e rItanA purUSArthamAM ja jIva vaNajhArAnI' sAcI saphalatA rahelI che. Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chemanovijJAna ppppppppppppppppppppppnni siN000000000000000000000 pUjya AcArya vijya bhuvanaratnasUrIjI ppppppppppppppaa Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MAMAM AAAAAAAA MAA YAAAAAA * corzi lugezi. BHHEITIE.. MO