________________
તૃતીય પરિચ્છેદ
ભૂગળની દષ્ટિએ કંઈક પરિચય
કે સાર–બૌદ્ધગ્રંથમાં કહેલા આદેશના સળ પ્રદેશની અને જૈન ગ્રંથમાં વર્ણવેલા સાડીપચ્ચીશ દેશની નામાવલી તથા નકશામાં તે પ્રત્યેકના નામ દર્શાવીને તે બન્નેના કથનને બતાવી આપેલ મેળ–તે પ્રત્યેક દેશમાં આવેલાં ગ્રામ અને નગરની સંખ્યાનું પત્રક તથા તે ઉપરથી અખીલ ભારતવર્ષમાં તે સમયે કેટલી વસ્તી હોઈ શકે તે ગણી કાઢવાની રીત–તેમજ તેની સત્યાસત્યતા વિશેનું કેટલુંક વિવેચનતે તે પ્રદેશની ઓળખ માટેની સંક્ષિપ્તમાં કેટલીક માહિતી-ઉપરના ૧૬ અને ૨પા ની સંખ્યામાં દેશ ગણાતા હોવાને બદલે ઈ. સ. ની સાતમી સદીમાં પ્રખ્યાત ચીનાઈ યાત્રિક શ્રી હ્યુએનત્સાંગે બતાવેલી લગભગ ૮૦ ની સંખ્યા તે સર્વેના નામે અને તેમની સહેલાઈથી તેમજ સંપૂર્ણપણે સમજુતી પ્રાપ્ત થઈ શકે તે સારૂ, નકશા સાથે તે સર્વેની સીમાનું પરસ્પર દિગદર્શન–ઉપરના ૮૦ પ્રદેશમાંના જે ૭૦ ને સમાવેશ આર્યદેશમાં થઈ શક્ત હતા તેમના સ્થાનની તથા અન્ય કેટલીક સંક્ષિપ્ત માહિતી.
