________________
ભારતવષ ]
થતી હતી, તેમજ કાળાંતરે કાંતા મગધપતિએ એક પછી એક કાકવણુંથી માંડીને તેના ચેાથા રાજા ક્ષેમજિત સુધી, નબળા પાકયા હૈાય તેથી કે, પછી ફાશીની હદથી દૂર પડી જવાથી અને વારંવાર લડાઈ કરવાના પ્રસંગથી કંટાળી ગયા હાય તેથી હાય કે, થાડા ધણા અંશે ખને કારણેાના સયાગથી હાય, પણ એટલું તે લગભગ ચાસજ છે કે, ગમે તેમ પણુ, મગધપતિની આડ નીકળી ગઈ હતી, એટલે કાશળપતિએ કાશીદેશ જીતી લીધા હતા. અને પરિણામે કાશી-કાશળ એ એ પ્રદેશનુ યુગ્મ જનતાના માંયે ચડી જવા પામ્યું હતું.૫૫
પણ પાછે જ્યારે ક્ષેમજિતના પુત્ર પ્રસેનજિત અને તેના પુત્ર શ્રેણિક, મગધના સમ્રાટ થયા, (પશુ તે તે। મહા ગારવશાળી તેમ બાહુબળી અને પ્રતાપી રાજા હતા, એટલે તેના પૂર્વજોની કીર્તિને જે કલંક લાગ્યું હતું તે સહેજે ગળી જાય તેમ નહાતું) ત્યારે તેણે તે સમયના વૃદ્ધ કાશળપતિ રાજા પ્રસેનજિત ઉપર, પ્રબળ ધસારા સાથે એટલાં તે ઉપરા ઉપરી આક્રમણ કર્યાં પ૬ કે, અંતે રાજા પ્રસેનજિતને હાર કમુલવી પડી; એટલુ જ નહિ, પણ વિશેષમાં, તેના મગજમાં રમી રહેલ કાશલવંશના ઊંચા કુળના મદ ઉતારવા તેની પુત્રી પાતા માટે, અને તેના પુત્ર (યુવરાજ) વિદુરથની પુત્રી પેાતાના કુંવર ( યુવરાજ ) કણિક માટે લગ્નમાં દેવાની શરત પણ રાજા શ્રેણિકે તેની પાસે કરાવરાવી; એટલે કે વેરની વસુલાત એવડા ડંખથી જ્યારે વસુલ કરી લીધી, ત્યારેજ તે જંપીને બેઠા હતા.
( ૧૫ ) આ પ્રમાણે યુગ્મ હતું કે નહીં તે માટે
""
જીએ “ પુરા. પુ. ૨. પૃ. ૩.
(૫૬) કહે છે કે અગીયાર ખાર વખત લડાઇ થઈ હતી.
રાજ્યા
(૪) કાશી
દેશમાં, જેને હાલ વારાણસી, પ્રયાગ અને ગાઝીપુર નામના જીલ્લા કહેવામાં આવે છે તેના સમાવેશ થઇ જાય છે. મહાભારત નામના ગ્રંથમાં બૃહદ્રથ રાજાના નામની એક પ્રખ્યાત વ્યક્તિ આવે છે તે કાશીપતિ હતા. અને તેથી તેના સર્વે વંશજોને ઇંગ્રેજીમાં Brihadrathas કહેવાય છે. આ બૃહદ્રથથી માંડીને, આપણા પતિહાસ આલેખનના સમય સુધી આવા બત્રીસ બૃહદ્થા થઈ ગયાનું પૌરાણીક ગ્રંથામ જણાવ્યું છે. જો કે પુરાણ નામના તે અનેક ગ્રંથા છે, પણ તેની ઘણી પ્રતા એકઠી કરીતે, તેના ખાસ અભ્યાસી મી. પાટર, કે જે એક ન્યાયાધીશના પદે બિરાજ્યા હતા, તેમણે તે જાતાના ગ્રંથાનું તારણ કરીને, પાટ ડાઈનસ્ટિક લીસ્ટ ક્ લી એઈજ–કલિયુગના રાજકર્તાઓની નામાવલિ ( Pargiter's Dynastic list of Kali Age ) નામનું પુસ્તક રચ્યું છે; તેમાં બત્રીસ રાજા થયાનું વર્ણવ્યું છે.પ૭ તેમાં બૃહદ્રથને ગણાવ્યા છે અને તે પછી ખીજા આઠ, એમ મળીને કુલ નવ રાજા થયા બાદ, પછી દશમાના રાજ્યકાળે મહાભારતનું અતિ પ્રસિદ્ધ યુદ્ધ થયું હતું એમ જણાવી, તે પછી ખીજા બાવીસ રાજા થયાનુ કહ્યું છે; આ પ્રમાણે ૩૨ ને મેળ
પ્રથમ
આ
પ્રારંભિક સ‘ક્ષિપ્ત હકીકત.
( ૫૭ ) vide that book P. 68: these 32 kings are future Brihadrathas, their kingdom will last for 1000 years indeed.
