________________
સત્તાધીશ
[ પ્રાચીન વિદ્ધર થવાથી, રાણી ધારિણીએ શિયળ કરકંડુના જન્મને અંગે બનવા પામ્યો છે તે રક્ષાથે આપધાત કર્યો હતો અને કુંવરી વસુ- સર્વેની પરસ્પર સાંકળ સંધાઈને વસ્તુસ્થિતિને મતિને કૌશંબીમાં એક વણિકને ત્યાં વેચાવું એકતાલ-એકમેળ બાઝે તેટલા પુરતું જ વર્ણન પડયું હતું;૧૪ અને પાછળથી તે શેઠે કરવું જરૂરી લાગ્યું છે. પુત્રીનું નામ ચંદનબાળા પાડયું હતું. આ ગર્ભવતિ રાણી પદ્માવતીને લઈને હસ્તિ ચંદનબાળાને શ્રી મહાવીરના સ્વહસ્તેજ સ્ત્રી નાઠો હતો ત્યાંસુધી જાણી ચુક્યા છીએ પછી વર્ગમાં સૈથી પ્રથમપણે દીક્ષા અપાઈ હતી તે દૂર પ્રદેશના જંગલમાં નીકળી ગયો. જે કોઈ જેથી મહાવીરના પરિવારમાં તેણી સર્વ તાપસના મઠ પાસે આવી પહોંચ્યો. ત્યાં રાણી સાધ્વીઓમાં અગ્રપદે બિરાજતી હતી. પદ્માવતી ઉતરી પડી અને પિતાની સર્વ હકીકત આ પ્રમાણે રાજા દધિવાહન અને તેના પરિ- તે તાપસને જણાવી. તાપસે કરૂણાભાવે, પાસે વારની ટુંક હકીકત છે.
થઈને જતો દંતપુર૪૨ નગરનો રસ્તો બતાવ્યો રાજા દધિવાહનના મરણ પામવાથી તેના અને સૂચવ્યું કે, ત્યાં થઈને તમારી રાજધાની વંશને તાળું દેવાઈ ગયું છે. જો કે રાજા કર- ચંપાપુરી જવું સુલભ થશે. તેણી દેતપુર જવાને
કંડ તે દધિવાહનનો જ રસ્તે ચાલવા મંડી. થોડેક ચાલી ત્યાં એક જૈન વંશને અંત પુત્ર ગણાય. છતાં જેમ સાવીને ભેટો થયો. તેની પાસે પિતાની આપ
કઈ દત્તકપુત્રને, દત્તક વીતિ સર્વ હકીકત અથથી ઇતિ સુધી કહી દીધી, વિધાનની વિધિ થયા બાદ પોતાના જન્મદાતા પણ પિતાને ગર્ભ છે એમ જણાવ્યું નહીં. માતાપિતાના ગોત્ર-કુળ વિગેરેનો ત્યાગ કરીને સાધ્વીએ સંસાર દુઃખમય છે અને આ દેહ પિતાને દત્તક લેનારના વંશ, ગોત્ર, કુળ વિગેરે ક્ષણભંગુર હોઈ સર્વ માયાથી પૂર્ણ છે એવો ધારણ કરવાં પડે છે તેમ મહારાજા કરકંડુની ઉપદેશ આપવાથી રાણી પદ્માવતીનું મન વૈરાગ્યબાબતમાં થયું જ હતું. એટલે તે અંગપતિને વાન થયું ને તે ગુરૂણી પાસે દીક્ષા લઈ તેણીની પુત્ર હતો, છતાં તે ચેદિ પ્રદેશની ગાદિ ઉપર શિષ્યા બની. પછી જેમ જેમ દિવસ જતા બિરાજમાન થયો હોવાથી તેને ચેદિપતિની ગયા તેમ તેમ ગર્ભ હોવાનાં ચિહ્ન પ્રકાશિત નામાવળીમાં દાખલ કરવો પડશે. તેમજ તેના થવાં લાગ્યાં. ગુરૂણીજીએ શિષ્યાને ઠપકે દીધો કે, જીવન વિશેના પ્રસંગોને ચેદિપ્રદેશના વર્ણન તેં, આ હકીકત મારાથી કેમ છૂપાવી હતી ? લખતો આળખવામાં આવશે. અને તે માત્ર શિષ્યાએ ઉત્તર વાળ્યો છે, જે તેને પ્રકાશ કરત દધિવાહન અને રાણી પદ્માવતીના અંગેની થોડીક તે તમે મને દીક્ષા જ ન દેત, અને આવા ઉપયોગી હકીકત વાંચકને રસપ્રદ લાગે તેટલા અજાણ્યા અને પરદેશી મૂલકમાં મારા જેવી પુરતું, તેમજ જે ઐતિહાસિક બનાવ મહારાજા યુવતિ, સ્વરૂપવાન અને કોમળાંગીની દશા શું
( ૧૪૧ ) વેચાવા પડયાની હકીકત આગળ કયાંય જણાવી નથી કારણ કે તે હકીકત રાન દધિવાહનને અંગે નહોતી એટલે પડતી મૂકી હતી.
(૧૪૨) કદાચ દંતપુ૨, વિધ્યાપર્વતની તળેટીમાં આવી રહેલા સમુહતંત્ર રાજ્યમાંના એકનું ગાદિસ્થાન પણું હોય છે, કદાચ અંગ અને વંશદેશની વચ્ચે આવેલું નાનું રાજ્ય પણ હોય.
