________________
દિવાનના
૩૮
વતીની કુંવરી પણ લગ્ન યેાગ્ય ઉમરની થઇ ગઇ હતી. વધારે સ`ભવ એમ છે કે પદ્માવતીએ પેાતાના ભાઇ મગધપતિ ઉદયાશ્વની સલાહ માંગી હૈાવી જોઇએ, કેમકે તેણી પોતે તે। વિધવા હતી, તેમ શ્વશુરપક્ષે બીજો કાઈ ભડવીર પુરૂષ એવા નહેાતા, કે જેની સાથે તેણી પરામ કરી શકે. હરીફરીને તેણીને તેા પોતાના વડીલ ભાઈ તરફજ નજર નાંખવાની ટુાંય. એટલે રાજા ઉદયાવે પોતાના હેતુ પણ પાર પડે, તેમ પોતાની બહેનને પણ જરૂર પડે તેા ( કેમકે વત્સની ગાદીએ દત્તક કુમાર૭ મણિપ્રભનું રાજ્ય શરૂ થઈ ગયુંહતું, પણ કદાચ અન્ય કાઇ રાજકીય પ્રસંગ ઉભો થાય તેા) નાગદશક તેણીના જમાઇ થાય એટલે પેાતાની સાસુને ઉપયોગી થઇ શકે—આ પ્રમાણે એક કાંકરે બે પક્ષી મરાતા હેાવાથી—બન્ને પક્ષનુ ( પેાતાનું અને બહેનનું ) હિત સધાતું હાવાથી તુરતજ, તેણે આ સંબંધનું ચાક ુ' સાંધી દીધું હશે એમ ધારી શકાય છે.
એટલે તેનુ પહેલુ લગ્ન સામાન્ય નિયમ પ્રમાણે, તે પોતે પંદર સેાળ વર્ષના હશે ત્યારે થઇ ગયુ હાવાનું ગણાય. તેની સાલ આપણે ૫૨૪ (તેના જન્મની આ સાલ માટે ઉપર જી પૃ. ૩૨૬)–૧૬=ઇ. સ. પૂ. ૫૦૮ ગણીશું અને તેનું ખીજું લગ્ન, ઉપર પૃ. ૩૨૬ માં જણાવ્યા
( ૨૭ ) આ હકીકત પણ તેથીજ ઉપયોગી ગણી શકારો કે વત્સપતિ ઉદયનનું મરણ ક્યારનું થઈ ગયુ હતું અને દત્તકપુત્રનું ગાદીવિધાન પણ થઈ ગયુ હતું, એટલે પછી નમાતાના હક્કના સ્વીકાર થઈ શકેજ નહીં.
( ૨૮ ) ત્રણેનાં મરણ કુદરતી સંજોગામાંજ થયાં છે. તેથીજ લગભગ સરખા આયુષ્યવાળા લેખ્યા છે. નહીં તા તા કાઈની ઉમર નાની મોટી લેખવી પડત: મહાનંદના રાજ્યના અત તેના મરણથી નથી આવ્યે, પણુ
[ પ્રાચીન
પ્રમાણે ઈ. સ. પૂ. ૪૮૦ માં ગણીએ તેા તેની ૪૮ વર્ષની ઉમરે થયું. કહી શકાય.
તેનુ મરણ ઇ. સ. પૂ. ૪૫૬ માં થયું છે તે ચાક્કસ છે. વળી તેનું પ્રથમ લગ્ન ૫૦૮ માં અને બીજું લગ્ન ઇ. સ. પૂ. ૪૮૦ માં થયું છે. હવે જો લગ્ન બાદ એક વરસેજ મહાપદ્મના જન્મ થયા ગણા, તાયે મહાપદ્મની ઉમર, તેના બાપના મરણ સમયે વધારેમાં વધારે ૫૦૭–૪૫૬=૫૧ વની અને ક્રમમાંકમ ૪૭૯-૪૫૬=૨૩ વર્ષની હાઇ શકે. વળી તેનુ રાજ્ય પાછું ૨૮ વર્ષ ચાલ્યું છે, એટલે તેના મરણ સમયે કાં તેની ઉમર ૫૧+૨૮=૦૯ ની હોય કે ૨૩+૨૮=૫૧ ની હાય, પણ તેના પિતાનું આયુષ્ય ૬૯ વર્ષીનુ અને તેના પુત્ર મહાનંદ ઉર્ફે નવમાનંદનું પણુ લગભગ ૬પ-૬૬ વનું આયુષ્ય જોતાં, તેનું પણ આપણે લગભગ ૭૦ વર્ષનું ૨૮ કપીશું, એટલે તેતેા જન્મ પ્રથમની રાણી પેટેજ થયા ગણાશે. અને જ્યારે તેનું મરણ ૪. ૐ. પૂ. ૪૨૮ માં છે, ત્યારે તેને જન્મ ૪૨૮+૭૦=ઇ. સ. પૂ. ૪૯૮ માં અથવા એ પાંચ ઓછા વધતા વરસમાં થયા હશે, એમ આપણે ગણીશું.
મોટા શિશુનાગ વંશી રાજા જૈન ધર્મ પાળતા હતા, તે આપણે જોઇ ગયા છીએ. અને આ નંદવંશી રાજા, ભલે તેમના વંશ જૂદા નામે
તેના ગાદી ત્યાગથી, એટલે તે ખાદ પણ તે ન્યા હરો કેટલુ ન્યા હતા તેની આપણને માહિતી નથી. નહીં તા આયુષ્ય પાર્ક પાયે ગણી શકાત, પણ તે બહુ જૂજ સમય હશે એમ ધારી, રાજ્યના અંતની તારીખજ અત્યારે હિસાબમાં ગણી છે.
વળી મહાપદ્મના શુદ્રાણી પેટે જન્મેલ કુવરની ઉમર, પેાતાના મરણ સમયે લગભગ ૩૦ વર્ષની હતી, એટલે તેનુ' આયુષ્ય અઠ્ઠાવન વર્ષ કરતાં તા માટી ઉમરનુ` હાવુ નેઈએ એમ માનવું રહે છે.
