________________
૩૫૪
મહાનંદને
[ પ્રાચીન તરીકે ઓળખાવ્યો છે. આ બન્ને નામે પેલા જતાં, તેવાં કૃત્યો આદરવાની તેને જરૂરિઆત અવંતપતિ પ્રખ્યાત ચંડપ્રદ્યોત મહસેનના સ્વભાવ પણ રહી નહોતી. અને સૈન્યદળનો મુકાબલે કરવા માટે જ વાપર- આ પ્રમાણે તેના પાંચ છ નામ જણાયાં વામાં આવ્યા દીસે છે. વળી જેવો તે ગાદી- છે (૧) નવમે નંદ, (૨) મહાનંદ, (૩) ધનનશીન થયો કે તુરતજ, રાજ્યમાં પ્રવર્તી રહેલી નંદ, (૪) ઉગ્રસેન અને (૫) પ્રચંડનંદ તથા અંધાધૂની દફે કરવાને અને પુનઃ શાંતિ સ્થાપવાને (૬) કાલાશોક. ઉપરાઉપરી તેણે હુકમે છોડવા માંડ્યા હતા. પણ રાજ્યની લગામ હાથમાં લીધા પછી એકદમ રાજ્યકર્મચારીઓ કે જેઓ વિશેષ સંખ્યામાં શરૂઆતમાં જ પ્રભાવ બતાવવા માંડે, એટલે સર્વત્ર ક્ષત્રિયેજ હતા તેઓ, રાજા શદ્રજાતિને હેવાથી
ટૂંક સમયમાંજ અંધાતેના તરફને અણગમો દર્શાવવાના તે હુકમને રાજ્ય વિસ્તાર ધૂનીના સ્થાને શાંતિ પસઅમલ કરવામાં બહુશિથિલતા બતાવતા હતા. એટલે
રાઈ ગઈ, જેથી પોતે પણ હુકમનું અપમાન કરનારા ઉપર પોતાની સત્તાની નચિંત બને. વળી શકાળ જેવો શાણે અને છાપ પાડવા સારૂ, તેણે મજબૂત હાથે કામ લેવાનું દીર્ધદષ્ટિ મહામંત્રી મળી ગયો. એટલે હવે તેણે શરૂ કરી દીધું. અને તેમ કરવામાં અધિકારીઓને
પિતાનું ધ્યાન, રાજ્ય વિસ્તારવા અને ધનસંચય જીવતા મારી નાંખતાં પણ પાછું વાળી જોયું ન- તરફ રોકવા માંડયું. અત્યારસુધી શિશુનાગહતું. ૧૯ તેના આવા નિઘ કૃત્યથી પણ કદાચ વંશી સર્વે રાજાઓ દક્ષિણ ભરતખંડ તરફ જ aa Nanda the cruel or Nanda the ભૂવિસ્તાર માટે મંડયા રહેતા હતા. જ્યારે રાજા atrocious નાં ઉપરનાં ઉપનામાં અર્પણ થયાં
નંદિવર્ધને પ્રથમવારજ ઉત્તરહિંદ તરફ લક્ષ દોડાહોય. અને પૃ.૩૩૮ થી ૩૪૨ માં જણાવ્યા પ્રમાણે વ્યું હતું. છતાં તે પંજાબ અને કાશ્મીર જેવા કાલાશોક પણ કહેવાયો હેય. પણ થોડાંક વર્ષમાં જ, દૂર દેશ સર કરી શક્યો નહોતો. ૨૧ એટલે આણે, તેના મહા અમાત્ય તરીકે, રાજાનંદિવર્ધનના પેલા પિતાના દાદાએ અધૂરું મૂકેલું કાર્ય હાથ ધર્યું. આ કલ્પક અમાત્યને સાતમી પેઢીનો વંશજ, શક- પંજાબ દેશ જે કંબોજ રાષ્ટ્ર તરીકે લેખાતે ટાળ૨૦ નીમાયે કે, આ બધા અત્યાચારો હતું અને જેના ઉપર લગભગ દોઢ સદીથી ઈરાની બંધ થઈ ગયા. અથવા કહે કે, શાંતિ સ્થપાઈ શહેનશાહને ઝડે ફરક હતો, તે ઉતરાવી પાછો
(૧૭) ચંડપ્રદ્યોત અને મહસેનઃ તે બને નામ કેમ પડ્યાં હતાં, તે માટે જુઓ અવંતિદેશના વર્ણનમાં, ચંડપ્રોતનું વૃત્તાંત.
(૧૮) જુએ ઉપરનું ટીપણું ૧૩.
(૧૯) પા. ક. પૃ. ૬૯ જુઓ–ચદ્ર નારીના પેટે જન્મેલ એવો તે, સઘળા ક્ષત્રિયોનું નિકંદન કાઢી નાંખશે, તે એકહથ્થુ સત્તાધારી ભૂપતિ થશે, અને સર્વને પોતાની આણમાં લાવી મૂકશે. પણ કૌટિલ્ય નામને બ્રાહ્મણ તે સને નિષ્ફળ કરી વાળશે. Pargiter's Dynasties
P, 69.-Born of a sudra woman will exterminate all kshatriyas: he will be sole monarch, bringing all under his sole sway; a Brahmin Kautilya will uproot them all.
(૨૦) આગળ ઉપર જુઓ.
( ૨૧ ) જુઓ આગળના ષષમ પરિચછેદે તેણે જીતેલા દેશની હકીકત તથા સરખા નીચેનું ટીપણુ ૨૨.
|
