________________
ર૯
હતી ” જો આ પ્રમાણેજ વસ્તુસ્થિતિ હાય તા તો, અર્વાચીન ગ્રંથ કરતાં પ્રાચીન ગ્રંથ હંમેશાં વિશેષ માનનીય ગણાતા હાર્દને એમજ માનવું રહે છે કે, ન્યારે પ્રાચીન પ્રધામાં રાજા અજાત રાત્રુએ માઁડપ બધાવી આપ્યાનો ઉલ્લેખ સુદ્ધાં પણ નથી ત્યારે તે બૌદ્ધધર્મી ના જ. હાવા જોઇએ. આગળ ચાલતાં, તે જ પુસ્તકમાં, તે જ ગ્રંથકાર સ્વમનન્ય વિરોય સ્પષ્ટપણે વ્યક્ત કરતાં ગુાવે છે૧૭ ૩, તેણે બૌદ્ધધર્મના ઉપદેશ સાંભળ્યે અને પછી અપનાવ્યા હાય એવા કાઈ
અજાતરાનુ
**
બંધાવી; અને જો કે પ્રાચીન ગ્રંથોમાં આ બાબત કંઈજ ઉલ્લેખ મળતા નથી, પણ અર્વાચીન ગ્રંથા કહે છે કે, રાજગૃહમાં પ્રથમ બુદ્ધમતિ ખાલાવનાર રા પેતેજ હતા; અને તેણે શાપણી ગુફાના મુખ પાસે મડપ ક કરવાની ગાઠવણ કરી આપી હતી. અને આ સ્થાને સમિનિનું કામકાજ ચાલ્લું હતું. Bid. India '. 15. “ He (KingAjatsatru) obtained Buddha's relics and built a Stupa (the Bharhuta Tope) or burial mound over them. And though the oldest authority says nothing about it, younger works state, that on the convocation of the first council at Rajagriha, it was the king, who provided and prepared the hall at the entrance of the Shatpani cave, where the rehearsal of the doctrine took place.
( ૨૬ ) અને હાઈ પણ શો રીતે શકે, કેમકે તે રાખ મૂળે તે ધર્મના અનુયાયીજ નહોતો,
( ૨૭ ) ખુ. ઈ.પૂ. ૧૫:—હમેરાની પેઠે જેમ મૂર્તિ બેસારવામાં આવે છે તેમ ખારડુતપવાળા સ્થાને મુદ્દની મૂર્તિ કોતરવામાં આવી નથી; માત્ર તેમના ચરગુજ બતાવ્યાં છે; અને એમ પણ સ્પષ્ટ રીતે જણા વાયુ` છે કે, તેણે ( અજાતશત્રુએ ) ધર્માં પલટા કર્યા નથીજ: તેમજ, પેતાનું અતઃકરણ પગળ્યા બાદ, તેણે સુગ્ધના ધર્મોપદેશ પ્રમાણે ખરેખર વર્તન કરવા
[ પ્રાચીન
સમાણુ પુરાવાજ નથી; તેમજ તેણે બૌદ્ધધર્મ અંગીકાર કર્યાં પણ નથી. ” આવા નિર્ભેળ મતથી આપણા મનમાં કિંચિત્ પણ શંકાને સ્થાન રહેતું નથી. વળી કેમ્બ્રીજ હીસ્ટરી ઓફ ઇન્ડીઆમાં પૃ. ૧૬ ઉપર લખ્યું છે ૬૨૮ “ પિતૃષાતક રાજા અજાતશત્રુને પોતાના ધર્માંનુયાયી ગયુવાને મુદ્દ ધર્મ કરતાં, જૈન ધર્મવાળાને, વધારે હક છે, કે તટસ્થ લેખકેાના સ ંશાધક દષ્ટિએ રચાયેલ વિચારા આ પ્રમાણે છે. તેમજ સર્વથી શ્રેષ્ઠ પુરાવા તા ભાર ન્રુતસ્તૂપ મધ્યના રાજા અખતરાત્રુએ પાત્તેજ
માંડ્યુ હતું એવા પુરાયો પણ ચાંય મળતા નથી: તેમજ, આપણને ખબર છે ત્યાંસુધી, બુદ્ધદેવ કે તેમના કાઈ શિષ્યની પાસે ધર્મના સિદ્ધાંત પર ચર્ચા કરબાને કાઈ દિવસ તે પેતે ઉપસ્થિત થયો હોય એમ પણ જણાયુ નથી: તેમજ, બુદ્ધદેવના જીવનકાળ દરમ્યાન તેણે તે પ્રમાને કાંઈ સક્રિય કે સગાન મદદર્મ્યાનુ પણ આપણે સાંભળ્યું નથી.
Buddh, India P. 15:—“Asusual the Buddha himself is not delineated (આ સ્થિતિ સૂચવે છે કે તે રૂપ બુદ્ધનો નથી) at the Bharhuta stupa. Only his footprints are shown. It is also distinctly stated that he was not converted. There is no evidence, that he really, after the movement, when his heart was moved, continued to follow the Buddha's teaching. He never, as far as we know, waited again either upon the Buddha or upon any member of the order, to discuss ethical matters and we hear of no material support given by him to the order during Buddha's life-time.
( ૮ ) . હી, ૪, પૃ. ૧૬:પિતૃષાતક રાજા અજાતશત્રુએ ધર્મ પરિવર્તન કરીને, પોતાના ધર્મમાં આવ્યા વિરો ખાતાં કરતાં, જૈનના હ વધારે મજબૂત છે, C, H. I. P. 160;—“ There seems to
