________________
૧૪૬
ક્રુતપુર છેડી અન્ય સ્થાને જવા નીકળ્યા. જતાં જતાં કંચનપુર નામનુ ૧૪૭ માટુ. નગર આવ્યું ભાગ્યયેાગે બન્યું એમ કે તે નગરને રાજા અપુત્રિયા મરણ પામવાથી, તેનું પ્રધાનમંડળ રાજપદવીયેાગ્ય પુરૂષની શોધમાં નીકળ્યું હતું. અને તેમણે પેલા કરક ુને તેના માબાપની સાથે આવતાં સામેથી જોયા. તુરત તેને ઉપાડી લઈ, હાથી ઉપર બિરાજમાન કરી નગરપ્રવેશ કરાવ્યા. અને ગાજતે વાજતે રાજાનુ તિલક કરી અભિષેક કરી ગાદી ઉપર બેસાડ્યો. આ સમયથી, યુવક કરકડુ, તે કંચનપુરના ધણી એટલે ચેદિપતિ૧૪૮ થયા. આવી વાતને પ્રસરતાં કાં વાર લાગતીજ નથી. જેવા તે સ સમાચાર દંતપુર પહોંચ્યા કે તુરતજ પેલા બ્રાહ્મણ છેાકરાનાં સગાંવહાલાં, મહારાજા કરક પાસે ગામ મેળવવા કંચનપુરમાં આવ્યાં. હવે તેમના મુખેથી, કંચનપુરના બ્રાહ્મણાને જણાયુ` કે, મહારાજા કરક તે અસ્પૃશ્ય જાતિમાં જન્મેલા
તથા તેની ઉપરનાં ટીપા. ) શ્રેણિક સ'પ્રતિ, કૃણિક, વિગેરે નામેા પણ આ પ્રકારનાંજ સમજવાં. ( ૧૪૭ ) આ ઉપરથી એમ પણ સિદ્ધ થાય છે કે દ'તપુર અને કંચનપુર આ બન્ને જુદાં જુદાં રાજ્યનાં નગરા છે. કાંચનપુર તે કલિંગનુ અને દંતપુર તે વંશ દેશનું કહેવાય, અથવા દંતપુર તે હાલના ઓરિસાને લગતા કોઈ પણ ભાગ હાઈ શકે, ( સરખાવા ઉપરની ટીકા નં. ૧૪૨ ) મતલબ કહેવાની એ છે કે કલિ`ગ દેશમાં રિસાને સમાવેશ ભલે પાછળથી થયા હરો, પણ પ્રાચીન સમયે તેમ નહાતુ જ; અને જુદાજ હતા એમ આ ઉપરથી જોઈ શકાય છે. (જુઓ કે, હી. ઇ. પૃ. ૬૦૧) Early literature however distinguishes the Kalingas from the Odras or natives of Orissa ( meaning hereby that the Odras-people inhabiting the provinces
સત્તાધીશ
[ પ્રાચીન
છે, એટલે ગામના બ્રાહ્મણા હતા તે તે બડબડાટ ને કડકડાટ કરવા મંડી પડ્યાં. તે સમયે આકાશવાણી થઇ કે હે ભૂદેવ ! કોઇ પુરૂષ તેના જન્મને લીધે ઉચ્ચ-નીચ ગણાતા નથી પણ તેના ક થીજ તે ઓળખાય છે; માટે કરકંડુ રાજાનુ કુળ ગમે તે હાય, પણ તે અત્યારે રાજપદવી પામ્યા છે માટે વંદન કરવા યાગ્ય છે. આ ઉપરથી તે શાંત પડ્યા. મહારાજા કરક ુએ પણ તેમને સન્માન્યા અને એવી આજ્ઞા ફરમાવી કે હવેથી તે ગામના સર્વે ચાંડાળાને પણ અપનાવી બ્રાહ્મણની જ્ઞાતિમાં ભેળવી દેવા. તે દિવસથી તેમ કરવામાં આવ્યું. એટલે, આ નવીન બ્રાહ્મણાનું નામ જનગમ દ્વિજ પડયુ ૧૪૯ અને મૂળ જન્મથી બ્રાહ્મણ હતા તે પોતાને સાદા દ્વિજ નામથી ઓળખાવા લાગ્યા. આ પ્રમાણે કંચનપુરના ચાંડાળાના ઉદ્ધાર કરીને, પછી જે બ્રાહ્મણા દતપુરથી આવ્યા હતા તેમને મશ્કરીમાં એમ ઉત્તર વાળ્યેા કે, ચંપાપુરીના
of Orissa did not probably belong to Kalinga ) ( what else can it be then ? the reply is quite simple, to Vamsadesha, between the counfries of Anga & Kalinga ) પ્રાચીન સાહિત્યમાં એદ્ર અને કલિંગ પ્રશ્નના વર્ણન જુદાં લખાયલાં છે. ( આ ઉપરથી સમાચ છે કે, એરિસામાં વસ્તી જે દ્ર પ્રજા તેનું સ્થાન કલિંગમાં નહીં હોય, તેપછી ખીને કચો પ્રદેશ તે હેાઇ શકે ? ઉત્તર તેા સાવ સ્પષ્ટ છે કે, અંગ અને કલિંગની વચ્ચે આવેલ વશદેશજ તે હોવા જોઇએ), ( ૧૪૮ ) આ ઉપરથી સમજી શકાશે કે અ‘ગ દેશ અને ચેદી દેશ અને જુદા જુદા મુલક છે.
"
( ૧૪૯ ) જીએ ભ. ખા. . ભા. પુ. ૧૦૪, ત્યાં આ પ્રમાણે વાચ લખેલ છે દધિવાહનના પુત્ર કરક'ડુએ વાટધાનના વાસી ચાંડાળાને બ્રાહ્મણ કર્યા. ’
