________________
સત્તાધીશ
પ્રાચીન
(૧૪) સિંધ-વિર–આ બને, જુદા જુદા પ્રાદેશિક નામ હતાં કે કેમ? - તેમજ દરેકના વિસ્તાર સંબંધી, અનેક વિદ્વાનોનાં મતદર્શન-આ પ્રદેશના રાજકત્ત સમ્રાટ ઉદયનના વંશ તથા જીવન વિશેને કેટલેક પરિચય–તેની સાથેની ઇરાની શહેનશાહતની મિત્રાચારીનું વર્ણન-સર્વે હિંદી સમ્રાટોમાં તેનું અગ્રસ્થાન-તેના જીવનના બનાનું અધિક વર્ણન–તેની પછી તેને ભાણેજ ગાદીપતિ બન્યું હતું તે વિશેને, તેમજ તેના સમયે રાજનગરને નાશ થ હતો તેને ઉલ્લેખ-જેસલમીરનું જે મોટું રણ સિંધની પૂર્વે આવેલું છે તેની ઉત્પત્તિ તથા સમયનું વર્ણન-વર્તમાનકાળે વિશેષપણે પુરાતત્વવિશારદોનું જે ધ્યાન ખેંચી રહેલ છે તે મોહનજાડેરો નગર ઉપર, તથા આખા સિંધ પ્રદેશના અવશેષ ઉપર, અજવાળું પાડતી તદ્દન નવીન ઘટનાઓ વિશેનું વિવેચન-સિંધુ નદીના વહેણનું થએલ સ્થાનાંતર; તેમજ હકારા, વાહિંદ, મિહરજ, સરસ્વતી આદિ નદીઓનું અદશ્ય થવું; તથા કાઠિયાવાડના વર્તમાન દ્વીપકલ્પને સ્થાને, તે બેટ હતો એમ જે માન્યતા પથરાઈ છે તે સર્વે ઘટનાને કરેલ ઘટસ્ફટ-સમ્રાટ ઉદયનના જીવનપ્રસંગોની ગોઠવેલી સાલવારી.
(૧૫) બાકી રહેલ દેશમાંથી સૌથી છેલ્લા એવા-સૌરાષ્ટ્ર દેશનું ડુંક વર્ણન.
