________________
ભારતવર્ષ ] રાજ
૧૨૯ રહેવા દેવી. તે ઉપરથી ઉદયને બંદિવાન ચંડ આવા પવિત્ર દિવસનું મને સ્મરણ પણ રહ્યું રાજાને માત્ર લઇને સ્વદેશ તરફ પ્રયાણ આદર્યું નહીં, તમારું કલ્યાણ થજો કે તમે મને યાદ હતું, ( ૮ ) રસ્તામાં થોડી મંજલ કાપી ન દેવરાવ્યું ” આ હકીકત રસોઇયાએ જઈને રાજા કાપી, ત્યાં પર્યુષણ પર્વનો૦ દીવસ આવ્યો ઉદયનને કહી, એટલે રાજા ઉદયન સફાળો બેઠો એટલે લશ્કરને પડાવ નાંખી ત્યાં તે થઈ એકદમ રાજા ચંડ પાસે આવ્યો, ને માફી ઠરી ગયો હતો. સાંવત્સરિકના દીવસે પિતાને માંગી છે, અહી તમે જૈનધર્મ છે, એમ મને ઉપવાસ હતો એટલે કાંઈ ખાવું નહતું ખબર નહોતી. હવે હું તમને છુટા કરૂં છું, તેથી રસોઈયાને આજ્ઞા કરી કે, આજે મારે તે તમારા કપાળ ઉપરને સુવર્ણપટ કાઢી નાંખું ઉપવાસ છે માટે મારે સારૂ કાંઈ રસોઈ કરવાની છું અને તમને જે કાંઈ મારા તરફથી મન નથી. રાજા ચંડ માટે જે તેઓ કહે તે બનાવી દુઃખામણા થયા હોય તો તે માટે ખમાવું છું આપજે, તે ઉપરથી રસોઈયાએ જઈને ચંડ આ પ્રમાણે ખમાવી કરી હૃદયથી શુદ્ધ થઈ - રાજાને પૂછયું હતું. રાજા ચડે વિચાર્યું કે કોઈ પછી પર્યુષણનું સાંવત્સરિક પ્રતિક્રમણ રાજા દિવસ મને પૂછતું નથી અને આજે પૂછવામાં ઉદયને કર્યું હતું. હવે જે આ બનાવ ઉપરથી આવે છે, માટે કાંઈ ઝેર ખવરાવો મને મારી આપણે સાલવારી ગોઠવવાનો પ્રયત્ન કરીશું તે નાંખવા છૂપું કાવતરું તે નહીં હોય, એમ સમજી આપણે સત્યથી કાંઈક નજીક નજીક તે જરૂર રાજા ઉદયન આજે કેમ ખાવાના નથી, તેનું કારણ આવીને ઉભા રહીશું જ. પૂછયું, ત્યારે રસોઈયાએ કહ્યું કે જૈન ધર્મ પાળનાર રાજા ઉદયને ચંડપ્રદ્યોતને ખમાવ્યાની સાલ શ્રાવકેનું આજે પયુષણ પર્વ છે તેથી; રાજા આપણે ઈ. સ. પૂ. પ૬૧ ગણી છે.૬૪ એટલે ચંડ ધુર્ત વિદ્યા આદરી દંભ કરીને જણાવ્યું તેની સાથેના યુદ્ધની સાલ પણ તે જ હોય એટલે કે “હા, હા, હું પણ જેન છું. મારે પણ આજે ઈ. સ. પૂ. ૫૬૧ થઈ; યુદ્ધ માટે પ્રયાણ કરીને પર્યુષણને ઉપવાસ છે. હા મને ધિક્કાર છે, કે એટલે લાંબેથી આવવું થાય, એટલે એકાદ વર્ષ
તે જગ્યાએ શું આવી રહ્યું છે, તે સર્વ હકીક્ત આપણે સિંધવિર દેશના વૃતાંતે લખવું પડશે. ત્યાં જુઓ
( ૯૦ ) જૈન ધર્મના મોટામાં મોટા ધાર્મિક તહેવાર છે. પ્રથમતો એકજ દિવસનું પર્યુષણ પર્વ ગણુવામાં આવતું, પછી ધીમે દહાડે તેને આઠ દીવસનું બનાવી દેવામાં આવ્યું છે. હાલની પ્રથાને લીધે અહીં “ દીવસો ” લખ્યું છે. બાકી “ દીવસે ” લખવું જોઈએ. સરખા ઉપર ટીપણુ નં. ૮૬
( ૯૧ ) આ વાકથી સમજાય છે કે રાજ ચંડે અત્યાર સુધી જેન ધમને સ્વીકાર કર્યો નહોતે (ઈ. સ. પૂ. ૫૬૧ સુધી કે, બે વર્ષ આધા પાછાને
સમય ગણુ )
(૯૨) ક્ષમા ચાહુ છું.
(૯૩) જન ધર્મનું વિધાન છે કે ગમે તે વેરી હોય તે પણ પર્યુષણ પર્વને દિવસે સવ છે ને ખમાવવા જ જોઈએ અને પછી જ પ્રતિક્રમણ કરવું જોઈએ. સર્વ પાપની આલોચના કરો તેજ લેખે લાગે છે,
સવ જીવ કરૂં શાસન રસી, અસી દયા ભાવ મન ઉદ્ભસી છે ખામેમિ સવજીવા, સર્વે જીવા ખમંતુ મે મિત્તિમે સવ્ય ભૂસુ, વેર મઝઝ ન કેણઈ. ( ૯૪ ) જુઓ ઉપર ટી. નં. ૮૮
૧૭
