________________
(૪૫) किं वाताहतशाखीव । शिरो धूनयसीति सः ॥ पृष्टो राज्ञा जगौ प्रीतः । प्राप्य प्रेन इव च्छल ॥ ८॥
અર્થ –વાયુથી કંપેલા વૃક્ષની કે તું મસ્તક કેમ ધુણાવે છે, એવી રીતે રાજાએ પૂછવાથી તે દુષ્ટતની લાખાને ખુશી થઈ બોલ્યો કે, તે ૮૩ છે
असमंजसवादित्व-पमुष्य तव चार्जेकं । સાચા વક્ષ્યા શિઃ વારા કરે છે ૮૪ |
અર્થ:–આ ધર્મદત્તનું જુઠું બેલવાપણું તથા આપની સરલતા, એ બન્ને આશ્ચર્યકારક જોઈને તેનું મસ્તક કાપે નહિ ! ! ! ૮૪
धनस्य संनिपातस्ये-चोष्मणा प्रलपति ये ।। तद्वाचि तात्विकी बुद्धिः । स्वामिन्ननुचिता तव ।। ८५ ॥
અથ: હે સ્વામી ! સંનિપાતસરખા ધનના તાપથી (પ્રેરાયેલા) જે મનુષ્યો બબડે છે, તેના વચનમાં આપે તત્વબુદ્ધિ રાખવી એ ઉચિત નથી. ૫
धनॊक्तिषु दधानस्य । धृति धीवंध्यचेतसः ॥ तव पालयतो राज्यं । मनोऽपि मम कंपते ।। ८६ ॥
અર્થ-પતિના વચનમાં વિશ્વાસ રાખનારા તથા બુદ્ધિરહિત ચિત્તવાળા એવા આપ જે આ રાજ્ય નિભાવી શકે છે ! તેથી તો મારૂં મન પણ થરથરે છે ! એ ૮૬ છે
गृह्णातु मम सर्वस्वं । स चेद्यदेष सत्यवाक् ॥ नो चेत्करद्वयग्राह्यं । वस्तु देयमनेन मे ॥ ८७ ॥ અર્થ:-વળી જે આ ધર્મદત્ત સત્ય બોલનાર કરે તો મારી સર્વ મિત તે લેઇ લે, અને જે તેમ સાબીત ન થાય તો તેના ઘરમાંથી મારે બે હાથો વડે જે વસ્તુ હું લેવું તે તેણે મને આપવી.
तन्मेने धर्मदत्तोऽपि । सत्योऽहमिति निश्चयात् ॥ રમૂવ પૂતિઃ સાક્ષી ઘાયછે તયોદ્ધા ૮૮ | અથ:-હુ તો સત્ય છું એવા નિશ્ચયથી ધમદત્ત પણ તે શરત સ્વીકારી, તથા તે રામયે રાજા તે બન્નેની તે શરતમા સાક્ષી થયો.
सत्याऽसत्यपरीक्षेयं । प्रातः सर्वापि भोत्स्यते ॥ वदनिति नृपास्थाना-धर्मदत्तो विनिर्ययौ ॥ ८९ ॥
