Book Title: Prakrit Vyakaranam
Author(s): Virchand Prabhudas Pandit
Publisher: Jagjivan Uttamchand Lehruchand Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020569/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIhemacandrAcAryagranthAvalI 150 prAkRtavyAkaraNam prakAzikA zrIhemacandrAcArya sabhA pATaNa For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 555 5555 15555555555555555555 zrIhemacandrAcArya granthAvalI. 15. // o aham // zrImad hemacandrAcAryaviracitasya zrIsiddhahemacandrAbhidhazabdAnuzAsanasya prakAzikAnAmasvopajJa vRttisahitasya // aSTamo'dhyAyaH // [prAkRtavyAkaraNam ] jazrImadAcAryavijayanItisUrIzvarasamupadiSTa-raNujavA stavya 'zAha svarUpacanda lakSmIcanda' paTTanavAstavya 'zAha vADolAla nAgaradAsayoH'dravyasAhAyyena 55555555555555555555555555555 paTTanastha zrIhemacandrAcAryasabhAyAH sekreTarI. zAha jagajIvana uttamacanda laherucanda bhogIlAlAbhyAM prakAzitaH zrAvaka paNDita vIracanda prabhudAsAbhyAM ca saMzodhitaH. amadAvAda-dhIkATAvADayantargata jaina eDvaoNkeTa"mudraNAlaye ca zAha-vADIlAla bApulAlena mudrita: dhIra saMvat 2453. vikrama saMvat 1983 pATaNa. tA. 1-1.27. prathamAvRttiH, . pratayaH 300. mUlyam 1.-0-0 rUpyakamekam / doeneun " For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1/4 marahuma zeTha vADIlAla nAgaradAsa | pATaNa (u. gujarAta.) mi janma, saM. 1929 nA Aso suda 5 avasAna. saM. 1982 nA mahA suda 10 kimI For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - zrIhamacandrAcAryagranthAvalI. 15.. zrImadhemacandrAcAryaviracitasya SAEng* siddhahemacandrAbhidhazabdAnuzAsanasya *28 prakAzikAnAmasvopajJavRttisahitasya aSTamo'dhyAyaH arham 1. atha prAkRtam / 1. 1. / atha zabda AnantaryArtho'dhikArArthazca; prakRtiH-saMskRtam, tatra bhavam , tata AgataM vA prAkRtam. saMskRtAnantaraM prAkRtamadhikriyate / saMskRtasyAnantaraM ca prAkRtasyAnuzAsanaM 'siddhasAdhyamAnabhedasaMskRtayonereva tasya lakSaNam , na dezyasya' iti jJApanArtham ; saMskRtasamaM tu saMskRtalakSaNenaiva gatArtham / . prAkRte ca prakRti-pratyaya-liGga-kAraka-samAsa-saMjJAdayaH saMskRtavad veditavyAH; ' lokAt ' [ 1. 1. 3. ] iti ca vartate, tena-*-*-la-la-ai-au-ku-ba-za-Sa-visarjanIya-plutavoM varNasamAranAyo lokAdavagantavyaH / ku-au svavaryasaMyuktau bhavata eva, aidautau ca keSAMcitkaitavam ; kaiavam . saudaryam / sauariyam . kauravAH; kauravA. tathA asvaraM vyaanam , dvivacanam , caturthI bahuvacanaM ca na bhavati // 2. bahulam / 1.2. / ' bahulam' ityadhikRtaM veditavyam / AzAstrapari samApteH / tatazca " kvacit pravRttiH, kvacidapravRttiH, kvacidvibhASA, kvacidanyadeva " bhavati, tazca yathAsthAnaM darzayiSyAmaH // For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 3. ArSam / 1. 3. / RpINAmidam - ArSam ; Apa prAkRtaM bahule bhavati, tadapi yathAsthAnaM darzayiSyAmaH / arSe hi sarve vizvayo vikalpyate // 4. dIrgha - hrasvau mitho vRttau / 1. 4 / vRttau samAse dIrgha svau bahulaM bhavataH, mithaH - parasparam / tatra hasvasya dIrghaH antarvediH; antA - veI. saptaviMzatiH; sattA-vIsA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kvacinna bhavati-juvai jaNo. kvacid vikalpa:- [ vArimatiH ] vArI - maI, vAri-maI. bhuA-yantaM bhua-yantaM. paI- haraM, para- haraM velU-baNaM, belu-vaNaM. bhujayantram ; pratigRham veNuvanam ; dIrghasya sva: niambasila-khaliya-vIi - mAlassa. kvacidvikalpaH - jaDaNa-yaDaM, jaDaNA-yaDa. nai-sotaM, naI-sotaM. gori-haraM, gorI-haraM. bahu-muhaM, vahU- muhaM // 5. padayoH saMdhirvA / 1.5. / saMskRtoktaH saMdhiH sarvaH prAkRte padayo"rvyavasthitavibhASayA bhavati / vAsesI, vAsa-isI visamAyuSo, visama - Ayabo 'padayoH' iti kim ? dahIsaro, sAUayaM For Private and Personal Use Only dahi- isaro sAu-ubhayaM pAo. paI. vasthAo bahulAdhikArAtUnaca cidekapadepi- kAhii, kAhI. biio, bIo. // muddhAi, muddhAe. bahU, mahae: Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6. na yuvarNasyAstre / 1. 6. / ivarNasya-varNasya ca ave varSe saMdhina bhavati / na veri-vaggevi-avayAso dhandAmi-aja-vairaM daNuinda-ruhira litto sahai upando naha-ppahAvali aruNoM / saMjhA bahu-avaUDho Nava-vAriharovva vijjulA-paDibhino / 'yuvarNayoH' iti kim ? gUDhoara-tAmarasANusAriNI / "as' iti kim ? puhavIso // 7. edotoH svare / 1.7. / ekAra-okArayoH svare pare saMdhirna bhavati / / vahuAi nahullihaNe AbandhantIe kaJcuaM aGge / mayaraddhaya-sara-dhAraNi-dhArA-cheavva dIsanti / / . uvamAsu apajatebha-kalabha-dantApahAsamUruju / taM. ce va maliya-visa daNDa viralamAlakkhimo eNhi / / aho acchriaN| 'edotoH' iti kim ? atthAloaNa-taralA iyara-kaINaM bhamanti buddhio / athaJcea nirArambhamenti hiayaM kaindANaM / / 8. svarasyodavRtte / 1. 8. / vya janasaMpRktaH svaro vyakhane luse yoga ziSyate, sa 'uddhRttaH' ihocyate; svarasya udvRtte svare. pare saMdhirna bhavati / ksisijanta-mahA-pasu-daMsaNa-saMbhama-paroppharArUDhA / gayaNeJciya gandha-uDiM kuNanti tuha kaula-gArIoM // nisA-aro. nisi-aro. rayaNI-aro. maNu-ataM. / bahulAdhikArAt kvacidvikalpaH- kumbha-Aro, kumbhAro. mu-uriso, mUriso. For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kvacisaMdhireva- mamamahamo. cakAo / ata evaM pratiSedhAt samAsepi svarasya saMdhau bhinapadatvam / / 9. tyAdeH / 1:9. / tivAhInAM svarasya svare pare saMdhirna bhavati / bhavati iha; hoi ii. // 10. luk / 1. 10. / svarasya svare pare bahulaM lug bhavati / tridazezaH; ni:zvAsocchavAso; tiasIso; nisaasuusaasaa.|| 11. antyavyaJjanasya / 1.11. / zabdAnAM yad antyavyakhanam , tasva luga bhavati / jAva.. tAva. jaso. tamo. jammo. / samAse tu vAkyavibhaktyapekSAyAm- antyatvam , anantyatvaM ca, tenobhayamapi bhavatisadbhikSuH ; sabhikkhu. | esadguNAH ; ea-guNA. sajjanaH ; sajjaNo. tadguNAH ; tagguNA. // 12. na zradudoH / 1. 12. / zrad-ud. ityetayorantyavyacanasa luga na bhavati / sahahiyaM. saddhAH / . uggayaM. * unnayaM. // 13. nidurorvA / 1. 13. / nir-dur-ityetayorantyavya canasya vA lug na bhavati / nissahaM, nIsaha. dussaho, dUsaho. dukkhio, duhio // 14. svarentarazca / 1. 14. / antaro nirdurodhAntyavyasanasya svare pare lug na bhavati / antarappA. nirantaraM, nisvasesaM. durUtaraM.: duravagAha. / kvacidbhavatyapi- annAvari // For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15. khiyAmAdavidyutaH / 1. 15. / niyAM vartamAnasya zabdaspAntyavya janasya 'AvaM' bhavati, vidhucchabda varjayitvA / [lugapavAdaH] saritA pratipad : saMpad sariA. pADivA. sNpaa.| bahulAdhikArAt iSaspRSTatarayazrutirapi ___ sariyA. pADivayA... sNpyaa| ' avidyutaH' iti kim ? vijjU. // .. 16. rorAH / 1. 16. / triyAM vartamAnasyAntyasya rekasya : rAH' ityAdezo bhavati; [ AttvApavAdaH ] / girA- dhurA. puraa.|| 17. kSudho hA / 1. 17. / kSudh zabdasyAntyavyamjanasya hAdezo bhavati | chuhA // 18. zaradAderat / 1. 18. / zaradAderantyavyaJjanasya ' at' bhavati / zarad ; sarao. bhiSak ; bhisabho. // 19. dika-bhASoH saH / 1. 19. / etayorantyanyajanasya so bhavati / disAH . paausaa.|| 20. AyurapsarasovA / 1. 20. / etayorantyavyanjanasma so vA bhavati / dIhAuso, dIhAU. accharasA, acchArA. // . 31. kakubho haH / 1. 21. / kakubhazabdasyAntyavyanjanasya hombti| 22. dhanuSo vA / 1.22. 1 dhanuHzabdasyAntyavyaJjanasya ho vA bhavati / dhaNuhaM, dhaNU. // 23. mo'nusvAraH / 1. 23. / antyamakArasyAnusvAro bhavati / ... jalaM, phalaM; vaccha, giri, peccha / kvacidanantyasyApi- vaNammi, varNami. // For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24. vAsvare mazca / 1. 24. / anyamakArasya svare parenusvAro vA bhavati; pakSe-lugapavAdo masya makArazca bhavati / vande usameM ajiaM , usamamajiaM ca bande. / bahulAdhikArAdanyasyApi vyaJjanasya makAra:yat ; jaM. samyak ; samma. tat; taM. ihaM. vizvaka ihayaM pRthaka pihuM Alebha ityAdi / 25. hu-ba-ga-no vyaJjane / 1. 25. / ja ba Na na ityeteSAM sthAne vyaJjane pare anusvAro bhavati / Da-paktiH ; paMtI. parAGamukhaH ; paraMmuho. a-kaJcukaH; kaMcuo. lAJchanamaH ; laMchaNa. Na-SaNmukhaH ; chamuho. utkaNThAH ; ukkaMThA. na-sandhyAH; saMjhA. vindhyaH ; viMjho. 26. vAdAvantaH / 1. 26. / vAdiSu yathAdarzanaM prathamAdeH svarasya 'anta:' AgamarUponusvAro bhavati / vaMka vakra. buMdha . vyastra kaMkoDo karkoTa asth kuDmala dasaNaM puccha vichio vRzcika giMThI. maMjAro mArjAra taMsaM kuMpalaM zmazru darzana . guccha gRSTi For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir evAdyasya / ANiutayaM) vayaMso bayasya maNasilA- manaHzilA maNaMsI manasvina paDaMsuA pratizrut maNasiNI manasvinI eSu dvitIyasya / avara upari __ anayostRtIyasya / atimuktaka ahamuMtayaM) ityaadi| kvacid chandaHpUraNepi- devaM-nAga-suvaNNa / kvacinna bhavati- giThThI majjAro. maNasilA, maNAsilA, aisa ( ArSe ) maNosilA. 27. ktvA-syAdeNa-svorvA / 1. 27. / ktvAyAH syAdInAM ca yau NasU , tayoranusvArAnto vA bhavati / ktvA-kAuNaM, kAuNa. kAuANaM, kAuANaH / syAdi-vaccheNaM, vaccheNa. vacchesuM, vacchesuH / / *Na-svoH' iti kim ? karia. amigaNo. // 28. viNshtyaadelk| 1. 28. / viMzatyAdInAmanusvArasya lug bhavati / viMzatiH; vIsA. | saMskRtam ; sakyaM. triMzat ; tIsA. saMskAraH ; sakAro. ityaadi| 29. mAMsAdevA / 1. 29. 1 mAMsAdInAmanusvArasya lug vA bhavati / For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kathama mAsa, maMsaM... mAMsa'. / iyAmi, iyANi. idAnIm mAsalaM, maMsalaM. mAMsala dANi, dANi. dANim kAsaM, kaMsaM. kAMsya ki karomi, kiM karomi. kim pAsU, paMsU. pAMzu samuha, saMmuhaM. saMmukha kaha, kahaM. kiMzuka eva, evaM. evam sIho, siMgho. siMha nUNa, nUNaM. nUnam / ityAdi // 30. vargentyo vA / 1. 30. / anusvArasya varge pare pratyAsattestasyaiva vargasyAntyo vA bhavati / pako, paMko. | samjhA, saMjhA. | cando, caMdo. sakho, saMkho. kaNTao, kaMTao. bandhavo, baMdhavo. aDaNaM, aMgaNaM. ukaNThA, utkaMThA. | kampai, kaMpai. laGgaNaM, laghaNaM. kaNDaM, kaMDaM. vamphai, baMphai. kaThacuo,kaMcuo. saNDo, saMDho. / kalambo, kalaMbo. lanchaNaM, laMchaNaM. | antaraM, aMtaraM. | Arambho, AraMbho, agji,aMji. pantho, paMyo.. ' varge' iti kim ? saMsao. saMharai / nityamicchantyanye // 31. pAT-zarattaraNayaH puMsi / 1. 31. / prAya zarat taraNi ityete zabdAH puMsi-puliGge pryoktvyaaH| pAuso. sarao. esa saraNI / taraNizabdasya puMstrIliGgatvena niyamArthamupAdAnam // 32. snamadAma-ziro-namaH / 1. 32. / dAmana ziras nabhasvarjitaM sakArAntaM nakArAntaM ca zabdarUpaM puMsi prayoktavyam / sAntam-jaso. po. tamo. tezro. uro.| nAntam-jammo. nammo. mmmo.| ' adAmazironamaH' iti kim ! dAmaM. siraM, naha. / For Private and Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . ityAdi, yaJca-seyaM. vayaM. mumaNaM. samma, camma. iti dRzyate, tad bahulAdhikArAt // 33. vAkSyartha-vacanAdyAH / 1. 33. / akSiparyAyA vacanAdayazca zabdAH puMsi vA pryoktvyaaH| akSyarthA:-ajavi sA saki te acchI, naJcAviyAI teNamha acchII, [35.] aJjalyAdipAThAdakSizabdaH strIliGgepi-esA acchI. cakkhU, cakkhUI. nayaNA, nayaNAI. loaNA, loaNAI / vacanAdi-vayaNA, vayaNAI. mAhappo, mAhappaM. vijjuNA, vijjUe. dukkhA, dukkhAI. kulo, kulaM. | bhAyaNA, bhAyaNAI. chando, chandaM.. iti vacanAdayaH / nettA, nettAI. kamalA, kamalAI. ityAdi tu saMskRtavadeva siddham // 34. guNAyAH klIbe vA / 1.34. / guNAdayaH klIve vA pryoktvyaaH| guNAI, guNA. [vihavehiM guNAI magganti] | maMDalaggaM, maMDalaggo. devAI, devA. kararuha, kararuho. bindUI, binduNo. rukkhAi, rukkhA. khaggaM, khaggo. ityaadi| iti gunnaadyH|| 35. vemAjalyAdyAH striyAm / 1. 35. / imAntA aJjalyAdayazca zabdAH khiyAM cA pryoktvyaaH| esA garimA, esa garimA. esA nillajjimA, esa nillajjimA. esA mahimA, esa mahimA. esA. dhuttimA, esa dhuttimA. ajalyAdi-esA aMjalI, esa abjalI. evam-kucchI. piTTI, piT ['pRSTham' itve kRte khiyA- balI. meva, ityanye.] nihI. For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vihI. acchI, acchi. paNhA, paNho. rassI. coriA, coriaN.| gaMThI. itynyjlyaadyH| gaDDA, gaDDo. iti tu saMskRtavadeva siddham / 'imA' iti tantreNa 'tvAdezasya' 'DimA' ityasya, 'pRthvAdInazca saMgrahaH / tvAdezasya strItvamevecchantyeke / / 36. bAhorAt / 1. 36. / bAhuzabdasya striyAmAkArontAdezo bhvti| bAhAe jeNa dhario ekkAe / 'striyAm' ityeva ? vAmearo bAhU // 37. ato Do visargasya / 1. 37. / saMskRtalakSaNotpannasyAtaH parasya visargasya sthAne Do ityAdezo bhavati / sarvataH ; savvao. / evaM siddhAvasthApekSayA-bhavataH; bhavao. purataH; purao. bhavantaH ; bhavanto. agrataH ; aggao. santaH; santo. mArgataH ; mggo.| kutaH ; kudo.|| 38. niSpatI otparI mAlyastho / 1. 38. / nir prati ityetau mAlyazabde sthAdhAtau ca pare yathAsaMkhyaM 'ot pari' ityevaMrUpau bhavataH ; [abhedanirdezaH sarvAdezArthaH ] omAlaM, nimmalaM, [omAlayaM vahai ]. pariTTA, paiTTA. pariTuiaM, paidiaM. // - P 39. AdeH / 1. 39. / 'Aya' ityadhikAraH 177. kagacaja.' ityApimUtrAt prAgavizeSe veditavyaH / / For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 11 [ svaravidhiH ] 40. tyadAdyavyayAttatsvarasya luk / 1.40. / tyadAderavyayAzca parasya tayoreva tyadAdyavyayorAdeH svarasya bahulaM lug bhavati / amhetya, amhe ettha. jai imA. jai ahaM // 41. padAdava / 1.41 / padAtparasya aperavyayasyAderlug vA bhavati / taMpi, tamavi. keNavi, kiMpi kimavi. kapi, " 42. ite: svarAttazca dviH / 1. 42 / padAtparasya iterAderlug bhavati, svarAtparA takAro dvirbhavati / kiMti. diti. "" jaimA, jaihaM, 1 "" www.kobatirth.org jhatti. piotti purisotti. jaMti. na juttaMti. ia vijha-guhA - nilayAe. // ' padAd' ityeva ? 43. lupta-ya-ra-va-za-Sa-sAM za-Sa-sAM dIrghaH / 1. 43. / prAkRtalakSaNavazAluptA yAdyA uparyadho vA yeSAM zakAra- SakAra - sakArA - NAm, teSAmAdeH : svarasya dIrgho bhavati / zasya yalope - pazyati; pAsai. ralope - vizrAmyati; vizrAmaH; valeope - azva:; Aso. svarAt-tahatti. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kazyapaH; kAsavo. vIsamai. | mizram ; vIsAmo. saMsparza:; keNAvi. kamavi. // For Private and Personal Use Only Avazyakam ; AvAsayaM / vizvasiti; vIsasai. bIsAso / zalope - duzzAsana:; dusAsaNo / manazzilA; maNAsilA / "" pasya yalope - ziSyaH; sIso. / puSyaH; pUso. / manuSyaH; maNUso. / mIsaM. saMphAso. / vizvAsaH; Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ,, ralope- karSakaH; kAsao. / varSAH; vAsA. / varSaH; vAso. / ,, valope- viSvANaH; vIsANo. / viSvak; vIsu. / ,, palope- niSpiktaH, nIsitto / sasya yalope- sasyam ; sAsaM. / kasyacit ; kAsai. / ,, ralope- usraH; uso. / visrambhaH; vIsambho. / ,, valope- vikasvaraH; vIkAsaro. / nisvaH nIso. ,, salope- nissaha; . niisho.|| 363. na dIrghAnusvArAt' iti pratiSedhAtsarvatra. 360. anAdau zeSAdezayordvitvam ' iti dvitvAbhAvaH // [a.] 44. ataH samRddhayAdau vA / 1. 44. / samRddhi ityevamAdiSu zabdeSu __AderakArasya dIrgho vA bhavati / sAmiddhI, samiddhI. samRddhi; | mANaMsI, maNaMsI.. manasvin ; pAsiddhI, pasiddhI. prasiddhi; | mANasiNI, maNaMsiNI. manasvinI; pAyaDaM, , payaDa. prakaTa; AhiAI, ahiAI. abhiyAti; pADivaA, paDivaA. pratipad; / pAroho, paroho. praroha; pAsutto, pasutto. prasuptaH / pAvAsU, pavAsU. pravAsin ; pADisiddhI, paDisiddhi. pratisiddhi; pADipphaddhI, paDipphaddhI.pratisparchin ; sAriccho, sariccho. sadRkSaH | AkRtigaNo'yam , tena-asparzaH; AphaMso. | pravacanam ; pAvayaNaM. parakIyam ; pArakeraM, | caturantam ; cAUrantaM. pArakaM. | ityAdyapi bhavati // 45. dakSiNe he / 1. 45. / dakSiNazabde Aderato he pare dIrghA bhvti| dAhiNo / 'he' iti kim ? dakkhiNo. // For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Isi. ISat vetasa; 46. iH svamAdau / 1.46. / 'svapna' ityevamAdiSu Aderasya itvaM bhavati / siviNo, simiNo, muiGgo. mRdaGga [ArSe ukAropi]sumiNo. svapna; | kiSiNo. kRpaNa; uttimo. uttama veDiso. miriaM. marica; viliaM. vyalIka; diNNaM, [bahulAdhikArANNaviaNaM. vyajana; | tvAbhAve na bhavati dattaM. devadattaM.] datta; ___ ityAdi / 47. pakAGgAra-lalATe vA / 1. 47H / eSvAderata itvaM vA bhavati / pikaM, pakaM. | iGgAlo, aGgAro. | miDAlaM, gaDAlaM. // 48. madhyama-katame dvitIyasya / 1. 48. / madhyamazabde katame zabde ca dvitIyasyAtaH itvaM bhavati / majjhimo. 49. saptapaNe vA / 1. 49. / saptaparNe dvitIyasyAtta itvaM vA bhavati / ... chattivaNNo, chattavaNNo. // 50. mayadhyairvA / 1. 50. / mayaTpratyaye AderataH sthAne 'ai' ityo dezo bhavati vaa| viSamayaH; visamaio, visamao. // 51. Ihare vA / 1. 51. / harazaddhe Aderata iyaM bhavati / hIro, haro. // 52. dhvani-viSvacoruH / 1. 52. / anayosaderasya utvaM bhavati / jhuNI. viimuN.| kathaM muNao. ? ' zunaka' iti prakRtyantarastha; ' zvan' zabdasya tu sA, sANo. iti prayogau bhavataH // __ kaimo. For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 14 53. vendra- khaNDite NA vA / 1.53. / anayorAderasya NakAreNa sa hitasya utvaM vA bhavati bundraM, candraM. khuDio, khaNDio. // 54. gavaye vaH / 1.54 / gavayazabde vakArAkArasya tvaM bhavati / gaDao. gauA // 55. prathame pa-thorvA / 1. 55. / prathamazabde pakArathakArayeorakArasya yugapat krameNa ca ukAro vA bhavati / puDhamaM, puDumaM, paDumaM, paDhamaM // 56. jJo Natve'bhijJAdau / 1. 56. / ' abhijJa' evaMprakAreSu jJasya tve kRte jJasyaiva ata utvaM bhavati / ahiNNU. savvaNNU. ( savvajjA . ) / ' Natve' iti kim ? ahijjo ' abhijJAdau ' iti kim ? prAjJaH; yeSAM jJasya Natve utvaM dRzyate, te abhijJAdayaH // paNNo / 57. ecchyAdau / 1. 57. / zayyAdiSu Aderasya etvaM bhavati / sejA. sundaraM. genduaM. vellI, ukero, 1. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zayyA; saundarya; kanduka; 58. vallyutkara - paryantAzrayai vA / 1. 58 / eSu Aderasya etvaM vA * bhavati / vallI. ukkaro. kayaNNU. 'caNDa' kacit ; cuDaM, caNDaM / peranto, accheraM, AgamaNNU. / ettha. atra; [A] purekammaM // pajjanto. acchariaM, acchaaraM, acchArajaM, accharIaM. // For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 59. brahmacarya cH| 1. 59. / brahmacaryazabde casya ata etvaM bhvti| bamhaceraM. // 60. to'ntari / 1.60. / antar zabde tasya ata etvaM bhavati / antaH purama ; ante uraM. | antazcArI; anteArI. / kacinna bhavati-antaggayaM. anto-vIsambha-nivesiANaM. // 61. otpjhe| 1. 61. / padmazabde Aderata otvaM bhavati / pomma / '383. padma-chadma' iti vizleSe na bhavati-paumaM. // 62. namaskAra-paraspare dvitIyasya / 1. 62. / anayodvitIyasya ata otvaM bhavati / namokAro. paropparaM. // 63. vApau / 1. 63. / arpayato dhAtau Aderasya ovaM vA bhavati / oppei, appei. | oppiaM, appiaM. // 64. svapAvucca / 1. 64. / svapitau dhAtau Aderasya ot ut ca bhavati / sovai... suvai. // 65. nAtpunaryAdAIvA / 1. 65. / natraH pare punaHzabde Aderasya 'A' 'Ai' ityAdezau vA bhavataH / na ugA. na unnaai| pakSe-na uNa. na unno.| kevalasyApi dRzyate punnaai.|| 66. vAlAvvaraNye luk / 1. 66. / alAvU-araNyazabdayorAderasya lugavA bhavati / lAuM, alAuM. / lAU, alAU. / raNaM, araNNaM. / 'ataH' ityeva ? AraNNa-kuarovva vellanto // [A] 67. vAvyayotkhAtAdAvadAtaH / 1. 67. / avyayeSu utkhAtAdiSu ca For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 16 zabdeSu AderAkArasya ad vA bhavati. avyaya -jaha, jahA. taha, tahA. utkhAtAdi- ukkhayaM, camaro, kalao, Thavio, pariTUvio, saMThavio, pacayaM, talaveNTaM, talavoNTaM, halio, narAo, www.kobatirth.org valayA, kumako, kharaM, ityAdi / ahava, va, vA. ukkhAyaM. cAmaro. kAlao. ThAvio. paritAvio. saMThAvio. pAyayaM. tAlaveNTa, tAlavoTaM. hAlio. nArAo. valAyA. kumAro. khAiraM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ahavA. ha, hA. For Private and Personal Use Only utkhAta; cAmara; kAlaka; sthApita; [ pari - ]" [ saM - ] " prAkRta; tAlavRnta; hAlika; nArAca; balAkA; kumAra; khAdira; ityAdi / kecid brAhmaNapUrvAyorapIcchanti bamhaNo, bAmhaNo. pUvtraho, puutraaho.| davaggI, dAvaggI. caDU, cADU. iti zabdabhedAtsiddham // 68. gharvA / 1. 68 / ghanimitto yo vRddhirUpa AkAraH, taM syAdibhUtasya ad vA bhavati / pavaho, pavAho. paharo, pahAro. payaro, padhAro. [ prakAraH, pracAro vA; ] patthavo, patthAvo. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kvacinna bhavAta- rAgaH; rAo.. // 69. mahArASTre / 1. 69. / mahArASTrazabde AderAkArasya ad bhavati / marahaTUM, . marahaTTo. (390.) / / 70. mAMsAdiSvanusvAre / 1. 70. / mAMsaprakAreSu anusvAre sati A. derAtaH ad bhavati / maMsaM. mAMsa; sio.. vAMzika; paMsU. pAMsU paMDava... pANDava; paMsaNo. pAMsana; saMsiddhio sAMsiddhika; kaMsaM..' kAMsya; saMjattio. sAMyAtrika; kaMsio. kAMsika; ityaadi| ' anusvAre' iti kim ? mAsaM. . pAsU. // 71. zyAmAke maH / 1.71. / zyAmAke masya AlaH adbhavati / ___ saamo.|| 72. i. sadAdI kA / 1.72: / sadAdiSu zabveSu ataH itvaM vA bhvti| sai, sayA. | nisi-aro, nisA-aro. | kuppiso, kuppaaso.|| 73. AcArya co'cca / 1.73. / AcAryazabde casya Ata itvaM atvaM ca bhavati / Airio; Ayario. // 74. IH styAna-khalvATe / 1.74 / styAnakhalvATayorAderAta Irbhavati / ThINaM, thINaM, thiNaM. | khlliiddo.| ' saMkhAyam' iti tu * 686. samaH styaH khA' iti khAdeze siddham // 75. uH sAsnA-stAvake / 1.75. / anayorAderAta utvaM bhavati / yuvao. // 76. UdvAsare / 1. 76. / AsArazabde AderAMta Ud vA bhavati / UsAro, .aamaaro|| suNhA. For Private and Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 77. AryAyAM yaH zvazvAm / 1. 77. / AryAzabde zvazvAM vAcyAyAM yasyAta Urbhavati / ajjuu.| ' zvazvAm ' iti kim ? bhjjaa.|| 78. egrAhye / 1. 78. / prAhyazabde AderAta ed bhavati / gesaM. // 79. dvAre vA. / 1. 79. / dvArazabde Ata ed vA bhavati / deraM. / pale- duAraM, dAraM, pAraM. / kathaM neio, nAraio. ? nairyiknaarkikshbdyorbhvissyti| ArSe anyatrApi- pacche kamma. asaheja devA surI. // 80. pArApate ro vA. / 1.80 / pArApatazabde rasthasyAta ed vA bhavati / pArevao. pArAvao. // 81. mAtraTi vA / 1. 81. / mAtraTpratyaye Ata ed vA bhavati / eciamecaM. ettiamattaM. / bahulAdhikAtkvacinmAtrazabdepi- bhoaNa-mettaM. // 82. udodvA / 1. 82. / Ardrazabde AderAta ud oca vA bhvtH| ulaM. olaM. [ bAha-salila-pavAheNa ullei. ] pakSe- alaM. aI. // 83. odAlyAM paGktau / 1. 83. / AlIzabde paGktivAcini Ata otvaM bhavati / olI.. 'paktau ' iti kim ? AlI. [sakhI;] // 84. hrasvaH saMyoge / 1. 84. / dIrghasya yathAdarzanaM saMyoge pare isvo bhavati / At- Amram ; ambaM. | virahAmiH; virahaggI. tAmram , tambaM. | Asyam ; . assaM. / it- munIndraH; muNindo. | tIrtham ;. . . tityaM / ut- gurUlApA; gurullAvA. | cUrNaH cuNNo . / For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eta- narendraH; narindo. / mlecchaH miliccho. dissttik-thnn-vttuN| ota- adharoSTaH ; aharuTUM. | nIlotpalam ; nIluppalaM. / 'saMyoge' iti kim ? AyAsaM. Isaro. usavo. // 85. ita edvA / 1..85. / ' saMyoge' iti vartate; AderikArasya saMyoge pare ekAro vA bhavati / peNDaM, piNDa. | sendUraM, sindUra. | peTeM, piTuM. . dhammelaM, dhammilaM. , veNhU , viNhU. ! bellaM, billaM / kvacinna bhavati- cintaa.|| 86. kiMzuka vA / 1. 86. / kiMzukazabde Aderita ekAro vA bhavati / kesuaM, kiNsuaN|| 87. mirAyAm / 1.87. / mirAzabde ita ekAro bhavati / meraa.|| 88. pathi-pRthivI-patizrunmUSika-haridrA-bibhItakeSvat / 1. 88. / eSu Aderito'kAro bhavati, / paho. [ 'pandhaM kira desitta0' iti tu pathizabdasamA- mUsao. nArthasya panthazabdasya bhaviSyati.] halahI, halahA. [' haridrAyAM puhuI, puDhavI. vikalpaH' ityanye-halihI, halihA. ] pahaMsuA. bheddo.|| 89. zithilegude vA / 1. 89. / anayorAderito'd kA bhavati / saDhilaM, siDhilaM. | aGguaM, iGgu / pasaDhilaM, pasiDhilaM. For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nirmitazabde tu vA AtvaM [ atvaM] na vidheyam , nitinirmitazavdAbhyAmeva siddheH 90. tittirau raH / 1. 90. / tittirizabde rasyeto'd bhavati / tittiro| 91. itau to vAkyAdau / 1. 91. / vAkyAdibhUte itizabde yaH taH, tatsaMbandhina ikArasya akAro bhavati / ___ ia jampiAvasANe. ia viasia-kusuma-saro [re] / * vAkyAdau ' iti kim ? pioti purisottiH // 92. IrjihvA-siMha-viMzatizatau tyA / 1. 92. / jihvAdiSu ikAra sya tizabdena saha Irbhavati / . . ___ jIhA. sIho. tIsA. vIsA. / bahulAdhikArAt kvacinna bhavati-siMha-datto. siMha-rAo. // 93. luki niraH / 1. 93. / nira upasargasya rephalope sati ita IkAro bhavati / nIsarai... niisaasaa.| ' ki ' iti kim ? niNNao. nissahAI aGgAI. // 94. dvinyorut / 1. 94. / dvizabde ni upasarge ca ita ud bhavati / dvi- du-matto. du-AI. du-viho. du-reho. du-vayaNaM. bahulAdhikArAtakvacidvikalpaH du-uNo, bi-uNo. | duio, biio.| kvacinna bhavati- dvijaH ; dio. | dviradaH ; dirao. / kvacid otvamapi-- do-vayaNaM. / ni- mumajaI... . .. kvacinna bhavati-nivaDai, // 95. pravAsIkSau / 1. 95. / anayorAderita utvaM bhavati / pAvAsuo.. . zumanno. For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 96. yudhiSThire ghA. / 1. 96. / yudhiSThirazabde Aderita utvaM vA bhavati / ... jahuTTilo, jahidilo. // 97. occa dvidhAkRgaH / 1. 97. / dvidhAzabde kRgdhAtoH prayoge ita otvam , cakArAdutvaM ca bhvti| - dohA-kijjai, duhA-kijjai. | dohA-iaM duhA-iaM. / 'kRgaH' iti kim ? dihA-gayaM. / kvacitkevalasyApi- duhAvi so sura-bahU-sattho. // 98. vA nijhare nA / 1. 98. / nirjharazabde nakAreNa saha ita okAro vA bhavati / ojharo, nijharo. // [I] 99. harItakyAmIto't / 1. 99. / harItakIzabde AderIkArasya ___ ad bhavati / haraDaI. // 100. AtkazmIre / 1.100. / kazmIrazabde Ita Ad bhavati / ___ kamhAro. // 101. pAnIyAdiSvit / 1. 101. / pAnIyAdiSu zabdeSu Ita id bhavati / pANiaM.pAnIya; | siriso. zirISa; | paliviaM. pradIpita; aliaM. alIka; / duiaM. dvitIya; / osiantaM. avasIdat; jiai. jIvati; taiaM. tRtIya; / pasia, prasIda; . jiau. jIvatu; gahiraM. gaMbhIra; gahiaM.. gRhIta; viliaM. vIDita; / uNiaM. upanIta; ! vammio. valbhIka; karisA. karISa; | ANiaM.. AnIta; | tayANi. tadAnIm ; . iti pAnIyAdayaH / bahulAdhikArAdeSu kvacinnityam , kvacidvikalpa: For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 pANIaM. alIaM. jIai. karIso. uvao. ityAdi siddham // . 102. ujjiirnne| 1.102. / jIrNazabde Ita ud bhavati / juNNa-surA. / kvacinna bhavati- jiNe bhoaNamatteo. // 103. UhIna-vihine vA / 1. 103. / anayorIta UtvaM vA bhavati / hUNo, hINo. / vihUNo vihINo. / 'vihIna' iti kim ? pahINa-jara-maraNA. // 104. tIrthe he / 1. 104. / tIrthazabde he sati Ita utvaM bhavati / tUhaM. / 'he' iti kim ? titthaM. // 105. etpIyUSApIDa-bibhItaka-kIdRzedRze / 1. 105. / eSu Ita __ etvaM bhavati / peUsaM. Amelo. baheDao keriso. eriso. // 106. nIDa-pIThe vA / 1. 106. / anayorIta etvaM vA bhavati / neDa, nIDaM. peDhe, pIDhaM. // [u.] 107. uto mukuAlAdiSvat / 1. 107. / ' mukula' ityevamAdiSu za. bdeSu Aderuto'tvaM bhavati / maulaM, maulo. mukula; | garuI, gurvI mauraM. mukura; .. | jahuTilo. jahiTilo. yudhiSThira; mauDaM. mukuTa; soamalaM. saukumArya; agaraM, aguru; / galoI. guDUcI; iti mukulAdayaH / kvacidAkAropi- vidrutaH ; vidAo. // 108. voparau / 1. 108 / uparAMvuto'd vA bhavati ! avariM, uvari / / For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 23 109. gurau ke vA / 1. 109. / gurau svArthe ke sati Aderuto'd vA bhavati / garuo, guruo| 'ke' iti kim ? guruu.|| 110. ibhRkuTau / 1. 110. / bhrukuTAvAderuta irbhavati / bhiur3I. / / 111. puruSe roH / 1. 111. / puruSazabde roruta irbhavati / __puriso, parisaM // 112. I: sute / 1. 112. / kSutazabde Aderuta ItvaM bhvti| chiiaN.|| 113. utsubhaga-musale vA / 1. 113 / anayorAderuta Ud vA. bhavati / mUhavo, suhavo. / mUsalaM, musalaM. // 114. anutsAhotsanne sacche / 1. 114 / utsAhotsannavarjite zabda yau tsacchau, tayoH parayorAderuta Ud bhavati / sa- Usuo. Usavo.. Usitto. Usarai. / .. cha- udgatAH zukA yasmAt , sa:-Usuo. usasai. / ' anutsAhotsanne' iti kim ? ucchA [tsA ] ho. ucchnno.|| 115. luki daro vA / 1. 115. / dur upasargasya rephasya lope sati uta UtvaM vA bhavati / dUsaho, dusaho. / dUhavo, duhao. / __ 'luki ' iti kim ? dussaho viraho. // 116. ot saMyoge / 1. 116. / saMyoge pare Aderuta otvaM bhavati / toNDaM. potthao. poggalaM. moNDaM. loddhao. koNDho. pokkharaM. motthA. konto. koTTimaM. moggaro. vokantaM. 117. kutUhale vA hasvazca / 1. 117. / kutUhalazabde, uta od vA bhavati, tatsaMniyoge isvazca vA // . For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ko Uhala, .24 kuUhalaM, [ U. ] 2 118. adUtaH sUkSme vA / 1. 118 / sUkSmazabde Uto'd vA bhavati / sahaM. suha. / arSasumaM // 119. dukUle vA lazca dvi: / 1. 119 / dukUlazabde ukArasya a vA bhavati, tatsaMniyoge ca lakAro dvirbhavati / alaM; dukalaM. [ a ] dugulaM. // 120. IvadvayUDhe / 1. 120 / udvaghUDhazabde Uta ItvaM vA bhavati / jovIDhaM, bUDhe // 121. urdhva hanUmatkaNDya-vAtUle / 1. 121 / evu Uta ut bhavati / bhumayA haNumanto. kaNDuai. vAulo. // 122. madhUke vA. / 1. 122 / madhUkazabde Uta ud vA bhavati / mahUaM // mahuaM, 123. idetau nUpure vA / 1. 123. / nUpurazabde Uta ' it en ityetau vA bhavataH / neuraM / pakSe nUraM // niuraM, 124. olkUSmANDI- tUNIra-kUrpara-sthUla- tAmbUla - guDUcI mUlye / 1. 124. / eSu aMta od bhavati / kohaNDI, kohalI. / kopparaM / tambola toNIraM. thoraM. galoI 125. sthUNA - tU bA / 1. 125. yoNA, dhUNA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ko. // mohaM // anayoruta ovaM vA bhavati / / " toNaM, tUNaM // For Private and Personal Use Only [ R. ] 126. Rto't / 1. 126 / bhAvekArasya atvaM bhavati / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ghRtam ; ghayaM. [kRtam ; kayaM. . | mRgaH; mao. tRNam ; taNaM. | vRSabhaH ; vasaho. | pRSTaH; ghaTo. / 'duhAiam' iti 128. kRpAdipAThAt // 127. AtkRzA-mRduka-mRdutve vA / 1. 127H / eSu Adeta Ad vA bhavati / kAsA, kisA. / mAukaM, mauaM. / mAukaM, mauttaNaM. // 128. [i.] itkRpAdau / 1. 128. / kRpA ityAdiSu zabdeSu Adeta ___itvaM bhavati / kivA. , kRpA; / ghusiNa. ghumRNa; / kiviNo. kRpaNa; DiyayaM. hRdaya; / viddha-kaI. vRddhakavi; kivANaM. kRpANa; miTuM [rasa eva], samiddhI.. samRddhi; viJcuo. vRzcika; [anyatra] mahU~. mRSTaH / iddhI [DI]. Rddhi; vittaM. vRtta; didaM. dRSTa, giddhI. gRddhividhI vRtti ; didvI.. dRSTi; . | kiso. kRza; hiaM. hRta; sidaM. sRSTaH kisANU. vRzAnu; / vAhitaM. vyAhataH siTI. sRSTi; / kisarA. kRsarA; | vihio. baMhitaH giTThI. gRSTiH kicchaM. kRcchra; visI. sI; / | tippa. tRpta; picchI. pRthvI isI. RSi; bhiU. bhUgu; kisio. kRSita; viiNho. vitRSNa; bhiGgo. bhRGga nivo. . . * nRpa; spRhA; bhiGgAro. bhRGgAra; kiccA.. kRtyA; - sai. . . . sakRt; siGgAro. zaGgAra; kiI. kRti; ... ukiTTha. utkRSTa; siAlo. zagAla, dhii. dhRti; nisaMso. nRzaMsa; ghiNA. : ghRNA.. kivo. kRpa; kvacinna bhavati-riddhI. // For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 129. pRSThe vAnucarapade / 1. 129 / pRSThazabde'nuttarapade Rta it bhavati vaa| piTThI, paTTI. [ piTThi-paridvaviaM] ' anuttarapade' iti kim ? mahi-valR. // 130. masRNa-mRgAGka-mRtyu-zRGga-dhRSTe vA / 1. 130. / eSu Rta id ___ vA bhavati / masiNaM, masaNaM, | miccU, maccU. / so tto.|| miaGko, mayako. | siGga, saGgaH / 131. udRtvAdau / 1. 131. / 'Rtu' ityAdiSu Adeta ud bhavati / uU. Rtu; / parahuo. prarabhRta; / vuDDI. vRddhi parAmuTro. parAmRSTa; nihuaM. nibhRta; usaho. RSabha3; puDho.. spRSTa; niuaM. nivRta; muNAlaM. mRNAla; paudo. pravRSTa; viuaM. vivRta; ujju. Rju; pRthivI; saMvuaM. jAmAuo. jAmAtRka; pautti. pravRtti; vuttanto. vRttAnta; mAuo.] [mAtRkA pAuso. prAvRS; nivvuaM. nirvRta; mAuA. mAtRkA; pAuo. prAvRta; | nivvuI. nirvati; | bhAuo. bhrAtaka; bhuI. bhRti; vundaM. vanda; piuo. pitRka; pahuDi. prabhRti; / dundAvaNo. vRndAvana;| pahuvI. pRthvI; pAhuDaM. prAbhRtaH / vuDDho. vRddhaH / ityAdi / 132. nivRtta-vRndArake vA / 1. 132. / anayorkata ud vA bhvti| - nivRttaM, niattaM. | bundArayA, vandArayA. / / 133. vRSabhe vA vA / 1. 133. / vRSabhe Rto vena saha ud vA bhvti| usaho, vasaho. // 134. gauNAntyasya / 1. 134. / gauNazabdasya yo'ntya Rt , tasya ud bhavati / saMvRta; For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 mAu-maNDale. [ piu-haraM. piu-siA. 1 mAu-haraM. mAu-siA. piu-vaNaM. 135 mAturidvA / 1 135 / mAtRzabdasya gauNasya Rta id vA bhavati / mAi-haraM, . mAu-haraM. / kvacid agauNasyApi- mAINaM. // 136. udonmRpi / 1. 136. / mRpAzabde Rta ut Ut occa bhavanti / musA, mUsA, mosA. musA-vAo, mUsA-vAo, mosaa-baao.|| 137. idutau vRSTa-vRSTi-pRthaG-mRdaGga-naptake / 1. 137. / eSu Rta ikArokArau bhavataH / . viTTho, buTTo. | hiM, puhaM. / viTThI, vuTThI. | miiGgo, muiGgo. / nattio, nattuo. // 138. vA bRhaspatau / 1. 138. / bRhaspatizabde Rtabaddhatau vA bhvtH| bihapphaI, buhapkaI... | pakSe -bahaphaI. // 139. idedodvante / 1. 139. / vRntazadve Rta it et occa bhavanti / viSTa, veNTaM, voTaM. // 140. riH kevalasya / 1. 140. / kevalasya vyajanenAsaMpRktasya Rto rirAdezo bhavati / riddhi. riccho. 141. RNajSabhaTeSau vA / 1.141. / RNa-Rju-pama-Rtu -RSiSu Rto rivo bhavati / riNaM, aNaM. / risaho, usaho. / risI, isI. / / rijjU, ujjU. | riU, uU. 142. dRzaH kvip-Tak-saphaH / 1. 142. | sira Taka saka iye. tadantasya dRze to torirAdezo bhavati / For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 sadRk ; sari-vaNNo, sari-rUvo, sari-bandINaM. sadRzaH; sariso. sadRkSaH; sariccho. evam- eAriso. tAriso. annA raso. bhavAriso. kaeNriso. amhAriso. jAriso.. eriso, tumhAriso. / TaksaksAhacaryAt ' tyadAdhanya samAnAdupamAnAdvayApye dRzaSTaksako ca / 5. 1. 152. 1 ] ' (nyAdi)sUtravihitaH kvibiha gRhyate // 143. Ahate DhiH / 1. 143. / AdRtazabde Rto DhirAdezo bhvti| ADhio. // 144. aridRpte / 1. 144. / dRptazabde Rto'rirAdezo bhavati / dario. [ daria-sIheNa ] // [la.]. 145. lata iliH klapsa-klanne / 1. 145. / anayolata ilirAdezo bhavati / kilinna-kusumovayAresu. dhArA-kilinna-vattaM naM]. // [e.] 146. eta idvA vednaa-cpettaa-devr-kesre| 1. 146. | vedanAdiSu eta itvaM vA bhavati / viaNA, veaNA. diaro, devaro. caviDA, viaDa-caveDA-viNoA. mahamahia-dasaNa-kisaraM, kesrN.| mahilA, mahelA.. iti tu mahilAmahelAbhyAM zadvAbhyAM siddham // 147. UH stene vaa| 1.147. / stene eta Ud vA bhavati / zRNo, thego. // For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 29 [ ai. 1 148. aita et / 1. 148. / aikArasyAdau vartamAnasya evaM bhavati / selA. erAvaNo. vejo. | telukkaM. kelAsa. daico daitya; dainaM. dainya; asariaM aizvaryaH bhaikha. bhairava; vaijavaNo. vaijavana; kevo. 149. itsaindhava - zanaizvare / 1. 149 / etayoraitaM ittvaM bhavati / sindhavaM. saNiccharo. // 1 150. sainye vA / 1. 150. / sainyazadve aita id vA bhavati / sinnaM, senaM // 151. ai~daityAdau ca / 1. 151 / sainyazabde 'daitya' ityevamAdiSu ca aito 'ai' ityAdezo bhavati, [ etvApavAdaH ] / sannaM. daivaaM daivata; vaiAliaM. vaitAlIya; vaieso. vaideza; areho.. vaideha; arobho. vedarbha; vaissANaro vaizvAnara;. vizleSe na bhavati - caityam ; Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kailAso, kelAso. kailAsa; kaivaM, keravaM kairavaH vaisavaNo, vesakNo, vaizravaNaH vehavvaM // ceiaM. / ArSe - caityavandanam ; cI - vandaNaM. kaiavaM, kaitava; vaisAho. vaizAkha; assAlo. vaizAla saraM svaira; cainaM, caitya; || 152. vairAdau vA / 1. 152. / vairAdiSu aito airAdezo vA bhavati / baraM, veraM. vaira For Private and Personal Use Only ityAdi / vaisampAyaNo,vesampAyaNo.vaizampAyanaH vaiAlio, veAlio, vaitAlika: baisiaM, besiaM vaizika; caitto, ceto. caitra; ityAdi // 153. eca daive / 1. 153. / devazabde aita et azvAdezo bhavati / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devvaM, daivvaM, daivaM. // 154. uccainIcaisyaH / 1. 154. / anayoraitaH ' aa ' ityA dezo bhavati / ... uccaaM. -. niicaN.|| uccanIcAbhyAM ke siddham , uccairnIcaisostu rUpAntaranirvRttyartha vacanam // 155. IoyeM / 1. 155. / dhairyazabde aita Id bhavati / dhIraM harai visAo. // [o.] 156. Ato'dvAnyonya-prakoSThAtodya-zirovedanA[na]-manohara-siroruhe tozca vH| 1. 156. / eSu oto'ttvaM vA bhavati, tatsaMniyoge ca yathAsaMbhavaM kkaartkaaryorvaadeshH| annanaM, annanna. | Avaja, AujjaM. maNaharaM, maNoharaM. pavaTTho, pauTTho. sira-viaNA, siro-viaNA. sararuhaM, sroruh.|| 157. UtsocchvAse / 1.157. / socchvAsazadve ota ud bhavati / socchvAsaH; sUsAso. // 158. gavyau-AH / 1.158. / gozabde otaH ' au, Aa ityAdezau bhvtH| gauo, gauA. | gAo, harassa esA mAI. / / [au.] 159. auta ot / 1. 159. / aukArasyAderod bhavati / kaumudI; komuI. | kaustubhaH; kotthuho. | krauJcaH; koco. yauvanam ; jovvaNaM. kauzAmbI; kosambI. | kauzikaH; kosio.|| For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 160. utsaundaryAdau / 1. 160. / saundaryAdiSu zabdeSu auta ud bhvti| . . munderaM, sundariaM. saundarya; / duvArio. 'dauvArika mujAyaNo.. maujAyana; | sugandhattaNaM.. saugandhya; suNDo... zauNDa; | pulomI... paulomI; suddhoaNI. zauddhodani; / suvaNNio. sauvarNika; // 161. kaukSeyake vA / 1. 161. / kaukSeyakazabde auta ud vA bhavati / kuccheayaM, koccheayaM. // 162. auH porAdau ca / 1. 162. / kaukSeyake paurAdiSu ca aura ___ aurAdezo bhavati / ___ kuccheayN.| pauraH; pauro, [ paura-jaNo] | gauDaH; gauDo. kauravaH kauravo. mauliH : maulI. kauzalam ; kausalaM. maunam, mauNaM. pauruSam / paurisaM. saurAH; . saurA. saudham ; sauhaM. kaulAH kaulA. // 163. Acca gaurave / 1. 162. / gauravazabde auta AtvaM auzca bhavati / gAravaM. gauravaM. // 164. naavyaavH| 1. 164. nauzabde auta AvAdezo bhavati / naavaa.|| paDA [ sasvaravyaJjanena saha.] 162. etrayodazAdau svarasya sasvaravyaJjanena / 1. 165. / trayo daza ityevaMprakAreSu saMkhyAzabdeSu AdeH svarasya pareNa sasvareNa vyajanena saha ed bhavati / For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org teraha tevisA. tetIsA. // 166. sthavira - vikilAyaskAre / 1. 166. / eSu AdeH srUrasya pareNa samvaravyaJjanena saha ed bhavati / ..32 + thero. velaM, [[ ] ddha-viala-pasUNa-puJjA' ityapi dRzyate. ] ekAro. 11. 167. vA kadale / 1. 167. / kadalazabde AdeH svarasya pareNa sasvavyaJjanena saha ed vA bhavati / moho, loNaM, kelaM, kayala. kelI, kayalI. // 168. vetaH karNikAre / 1. 167 / karNikAre itaH sasvaravyaJjanena saha ed vA bhavati / "kaNNero. kaMNiAroM. // 169. ayau vait / 1: 169. / ayizabde AdeH svarasya pareNa sasvavyaJjanena saha aid vA bhavati / aiImi. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vacanAdekArasyApi prAkRte prayogaH // [a] labaNu ai ummattie / 170. otpUtara - badara - navamAlikA navaphalikA- pUgaphale / 1. 170. 1 pUtarAdiSu AdeH svarasya pareNa sasvaravyaJjanena saha od bhavati / porA [ro] .. nomAliA.. 1 boraM, borI. nohaliA. 171. na vA mayUkha lavaNa-caturguNa-caturtha-caturdaza caturvAra sukumArakutUhalodUkhalolUkhale / 1. 171. / mayUkhAdiSu AdeH svara sya pareNa sakharavyaJjanena saha od vA bhavati / maUho. | poSphalaM, poSphalI // covvaro, cavvAro somAlo, For Private and Personal Use Only saku[ u ] mAlo. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gamA ma]. kohalaM, - kouhalaM, [tahamanne, cogguNo, caugguNo. kohalie]. colyo, cautyo. cotthI, cautthI.! ohalo, uUhalo. codaha, cauddaha. codasI, cauddasI. okkhalaM, ulUhalaM. / moro maUro. iti tu mora-mayUrazabdAbhyAM siddham / / 172. avApote / 1. 172. / avApayorupasargayoH, 'uta' iti vika spArthanipAte ca AdeH svarasya pareNa sasvaravyaJjanena saha aud vA bhavati / ava- oarai, avayarai. | oAso, avayAso. / apa- osarai, avasarai. | osArizra, avasAriaM / uta- o vaNaM, o ghaNo, ua vaNaM, ua ghaNo / kvacinna bhavati- avagaye. avasaho. ua ravI. // 173. Uccope / 1. 173. / upazabde Ade: svarasya pareNa sasvaravya anena saha Ut ocAdezamai vA bhvtH| uhasiaM, ohasi, uvhsi| ujjhAo, ojhAo, uvajJAo / UAso, oAso, upavAsoH / / 174. umo niSaNNe / 1. 174. / niSaNNazabde AdeH svarastra pareNa sasvaravyajanena saha uma Adezo kA bhavati / gumaNNo, NisaNyo / 175. prAvaraNe avAU / 1. 175. / prAvaraNazabda AdeH svarasya pareNa sasvaravyaJjanena saha 'aGgu.Au~' ityetAvAdezau vA bhavataH / paGguraNaM, pAuraNaM, pAvaraNaH / / For Private and Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ svarAtparasya asaMyuktasya anAdevidhi. ] 176. svarAdasaMyuktasyAnAdeH / 1. 176. / adhikAro'yam / yat ita UrdhvamanukramiSyAmastatsvarAtparasyAsaMyuktasyAnAderbhavati, iti voditavyam / [vyaJjanasya.] 177. ka-ga-ca-ja-va-da-pa-ya-vAM prAyo luk / 1. 177. / svarA tpareSAmanAdibhUtAnAmasaMyuktAnAM ka ga ca ja ta da pa ya vAnAM prAyo lug aMdhati / ka-titthayaro. loo. sayaDhaM. | da- gayA. mayaNo. ga- nao. nayara. mayako. | pa- riU. suuriso. ca-saI kaya-gaho. ya-dayAlU nayaNaM.vio[u] o.[18] ja- rayayaM. payAvaI. gao. |va- layaNNaM. viuho. vlyaannlo.| ta- viANaM. rasAyalaM. * prAyaH' grahaNAtkvacinna bhavati. sukusumaM. | agarU. sutAraM. | samavAo.. payAga-jalaM. | sacAvaM. | viduro. | devo. . sugao. vijaNaM. sapAvaM. | dANavo. / ' svadAd' ityeva ? saMkaro... | nakaMcaro... visaMtavo. / saMkhuDo. saMgamo. | dhaNaMjayo. | puraMdaro. saMvaro. ' asaMyuktasya' iti kim ? akko... | kaja. viSpo. kajaM. acco. uddAmo. savvaM / vaggo. dhUtaM. For Private and Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 kvacitsaMyuktasyApi- naktaMcaraH; nakacaro. / 'anAdeH' ityeva ? kAlo. | coro. | tarU. | pAvaM, | yakArasya tu jatvaM AdI gandho. | jAro. | davo. vaNNo. / vakSyate / samAse tu vAkyavibhaktyapekSayA bhinnapadatvamapi vivakSyate, tena tatra yathAdarzanamubhayamapi bhavati- .. suhakaro, suhayaro. | bahutaro, bahuyaro. Agamio, Ayamio. | suhado, suhao. jalacaro, jalayaro. / ityAdi / kvacidAderapi sa punaH; sa uNa, sa ca ; so a. cinhaM; indhaM / kvaciccasya ja:- pizAcI; pisAjI. / ekatvam ; egattaM. | asukaH; asugo. | tIrthakaraH; titthagaro.. eka ; ega. | zrAvakaH; sAvago. ] AkarSaH; AmAriso. amukaH ; amugo. AkAra:; AgAro logassujjoagarA. ityAdiSu tu '1118. vyatyayazca' ityeva kasya gatvam / ArSe anyadapi dRzyate-AkuJcanam ; AuNTaNaM. atra casya Tatvam // 178. yamunA-cAmuNDA-kAmukAtimuktake monunAsikazca / 1. 178. / eSu masya lug bhavati, luki ce sati masya sthAne anunAsiko bhavati / jaNA. cA~uNDA. kaoNuo. aNiutayaH / kvacinna bhavati-aimuntayaM. aimuttayaM. / / . 179. nAvaNa.tpaH / 1. 179. / avarNAtparasyAnAdeH parasya lugna bhavati // saMvaho. 'anAdeH' ityeva ? parauTTho. // sAvo. For Private and Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gayA. 180. avarNo yazrutiH / 1. 180. / 'kagacaja 2-117. ' ityA dinA luki sati zeSaH avarNaH avarNAtparo laghuprayatnatarayakAra'zrutirbhavati / titthayaro. kAya-maNI. | makhUNo. 'sayalaM. rayaNaM. nayara. payAvaI. nayaNaM. mayako. ssAyalaM. dayAlU. kaya-gaho. pAyAlaM. . lynnnnN.| ' avarNaH' iti kim ?' sauNo. paraM. nihao. / vAU. pauNo. rAIvaM. | ninao, kaI. / * avarNAd / ityeva ? loassa. , dearo. / kvacidbhavati- piyai. // 181. buruja-kapara-kIlake kA kho'puSpe / 1. 181. / eSu kasya kho bhavatti, puSpaM cen kubjAbhidheyaM na bhavati / khujjo. khapparaM. khIlao. / 'apuSpe' iti kim ? baMdheuM kujjaya-pasUNaM. / ArSenyatrApi- kAsitaM; svAsiaM. kasitaM; khasi // 182. marakata-madakale gaH kanduke vAdeH / 1. 182. 1: anayoH karaya go bhavati, kanduke tvAdyasya kasya / __ maragayaM. mayagalo. genduaM. . // 183. kirAte caH / 1. 183. / kirAte kasya co bhavati / .cilAo. [ pulinde evAyaM vidhiH ] kAmarUpiNi tu neSyate- namimo hara-kirAyaM. // 184. zIkare bha-ho. vA / . 1. 184. / zIkare kasya bhahau vA bhvtH| For Private and Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sIbharo, sIharo. pale- sIaro. // 185. candrikAyAM mH|1. 185. / candrikA zabde kasya mo bhavati / . cndimaa.|| 186. nikaSa-sphaTika-cikure haH / 1.186. / eSu kasya ho bhvti| nihasoM. ... phaliho. cihuro. [ cihura zabdaH saMskRte'pi, iti durgaH / / ] 187. kha gha-tha-dha-bhAm / 1. 187. / svarAtpareSAmasaMyuktAnAmanAdi bhUtAnAM kha ghathadha bha ityeteSAM varNAnAM prAyo ho bhavati / kha- sAhA. muha, mehalA. lihai. / gha- meho. jahaNaM. mAho. lAhai. / tha- nAho. Avasaho. mihuNaM... kahai. / sAhU. vAho.. bahiro. bAhai. inda-haNUH / bha- sahA. sahAvo... naha.. yaNaharo. sohaI. / 'svarAd' ityeva ? saMkho. saMgho.' kaMthA. kandho. khNbho.| ' asaMyuktasya' ityeva ? akkhai. katthai. bandhai. agghai... siddhao. . labbhai. 'anAdeH' ityeva ? gajante khe mehA. gacchai ghaNo. / 'prAyaH' ityeva ? sarisava-khalo. athiro. paNadU-bhao. palaya-ghaNo.. jiNa-dhammo. nabhaM / / 188. pRthaki dhovA / 1. 188. / pRthakzabde thasya dho vA bhavati / pidhaM, pudhaM.. piha, puhN.|| 189, zRGkhale khaH kH| 1. 189. zRGkhale khasya ko bhavati / snglN.|| For Private and Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 28 190. punAga - bhAginyoga maH / 1. 190 / anayorgasya mo bhavati / punnAmAi vasante. 'bhAmiNI // 191. chAge laH / 1. 191 / chAge gasya lo bhavati / chAlo. chAlI. / 192. ve dubhaMga-subhage vaH / 1. 192 / anayorutve gasya vo bhavati / dUvo. sUhavo / 'sve' iti kim ? duhao. suho / 193. khacita-pizAcayovaH sanchau vA / 1. 1930 / anayozcasya yathAsaMkhyaM 'sa, la' ityAzau vA bhavataH / khasio, khaio. pisallo, pisAo. / 194. jaTile jo jho vA / 1. 194 / jaTile jasya jho vA bhavati / jhaDalo, jaDilo. // 195. To. DaH / 1.195. / svarAtparasyAsaMyuktasyAnAdeSTasya Do bhavati / Do. ghaDo. ghaDai. / ' svarAd' ityeva ? 'asaMyuktasya' ityeva ' anAde: ' ityeva ? kvacinna bhavati bhaDo. dhAtau sya lo V www.kobatirth.org ? ghaMTA. / Tako. aTati; aTai. // 196. saTA zakaTakaiTa DhaH / 1. 196. / eSu Tasya Dho bhavati / sayaDho. saDhA. kevo. // 197. sphaTike laH / 1. 1970 / sphaTike Tasya lo bhavati / phaliho. // " 2 198. capeTA pATo vA / 1. 198 / capeTAzabde, Nyante ca paTi khaTTA- / vA bhavati 1 cavilA, caviDA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir phAlei, phADe. // For Private and Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra maDho. 6 199. ThoDhaH / 1.199. / svarAtparasyAsaMyuktasyAnAdeSThasya ho bhavati / saDho. svarAd' ityeva ? " anAde: ' ityeva ? 200 aGkoTe laH 1. 200 aGkala tupaM // www.kobatirth.org 39 kamaDho. kuDhAro. paDhai. bekuMTho / ' asaMyuktasya ' ityeva ? ciTThai. 1 hie ThAi // " 201. piThare ho vA raca DaH / 1, 201. / piThare Thasya ho vA bhavati, tatsanniyoge ca rasya Do bhavati / pihaDo, piDharo. // svarAd Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir / aGkoThe Thasya dvirukto lo bhavati / 202. Do laH / 1. 202 / svarAtparasyAsaMyuktasyAnAderDasya prAyo lo bhavati / vaDavAmukham ; valayA-muhaM ... garulo. ' ityeva ? , moMDa. asaMyuktasya' ityeva ? khaggo / 'anAdeH' ityeva ? ramai Dimbho / prAyo grahaNAt kvacid vikalpa: valisa, vaDisaM. gulo, guDo, dAlima, dADimaM NAlI, NADI. talAyaM. kIlai. 1 koDa: NalaM gaI. Amelo, Ame ve ] Do. / For Private and Personal Use Only kvacinna bhavatyeva - pIDiaM. nIDaM uDU. taDI // nibiDaM. gauDo 203. veNau No vA / 1. 203. / veNau Nasya lo vA bhavati / velU. veNU. // cha 204. tucche taca chau vA / 1. 204. / tucchazabde tasya 'ca, , tucchaM // ityAdezau vA bhavataH / cucchaM chacchaM. * Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 205. tamara-apsara-tUbare TaH / 1. 205. / eSu tasya To bhavati / Tagaro, Tasaro. TUvaro. / 206. pratyAdau DaH / 1. 106. / pratyAdiSu tasya Do bhavati / / paDivanaM. prati; / paDimA. . ,vAvaDo. nyata; paDihAso ... paDivayA. , . paDAyA. patAkA; paDihAro. . paDasuA. ,.. baheDao. bibhItaka; pADipphaddhI. , paDikarai , | iraDaI. harItakI; paDisAro. , pahuDi. prabhRti; | maDayaM. mRtaka. paDiniatta. , pAhuI.. prAbhRta; J ityAdi / Arye- duSkRtam ; dukaI.. | AhRtam ; AhaI, sukRtam ; suyaDaM. | avahRtam ; avahaDaM. ityAdi / 'prAyaH' ityeva ? pratisamayam ;. paisamayaM. pratiSThAnam ; paiTThANaM. pratIpam ; . paIvaM. patiSThA; paiTTA. saMprati; saMpaI. pratijJA; paiNNA. // 207. itve vetase / 1. 207. / vetase tasya Do bhavati, itve sti| veDiso. 'itve' iti kim ? veaso. '46. i. svapnAdau iti ikAro na bhavati, 'itve' iti vyAvRttibalAt // 208. garbhitAvimuktake NaH / 1. 2080 / anayosvastha No bhavati / gambhiNo. anniutyN.| kvacinna bhavati-aimutyaM / katham- erAvaNo ? airAvaNazabdasya. / erAvao. iti tu airaavtsy|| 209. rudite dinA gNaH / 1. 209. / rudite dinA saha tasya dinakto No bhavati / ruNNaM. atra kecid " RtvAdiSu daH" ityArabdhavantaH, sa tu zaurasenImAgadhIviSaya eva dRzyate, iti nocyate / prAkate hi For Private and Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org yataH; 41 Rtu; riMU, uU. jao. AkRti:; AkiI. rayayaM. rajatam ; tao. nirvRta:; nivvuo. etad; eaM. kRtam ; kayaM. tAta:; 'tAo gataH; gao. kataraH; karo. hatam ; hayaM. AgataH; Agao | hatAzaH; hayAso dvitIyaH duio. sAMpratam ; saMpayaM. zrutaH; suo. ityAdayaH prayogA bhavanti, na puna: ' [ru ] udU, rayadaM' ityAdi / kvacidbhAve'pi ' 1118. vyatyayazca' ityeva siddham / di. ityetadarthaM tu ' dhRterdihiH ' iti vakSyAmaH // " 210. saptatauraH / 1.210. / saptatau tasya ro bhavati / sattarI : 211. atasI - sAtavAhane laH / 1. 211. / anayostasya lo bhavati / alasI sAlAhaNo, sAlavAhaNo, sAlAhaNI bhAsA // 212. palite vA / 1. 212. / palite tasya lo vA bhavati / paliaM. // palilaM 213. pIte vo le vA / 1. 213. / pIte tasya bo vA bhavati, ravA lakAre pare / pIvalaM, pIalaM. pIaM. // 214. vitasti vasati bharata - kAtara-mAtuline ho / 1.214. / | '' iti kim ? eSu tasya ho bhavati / vihatthI. vasahI, [bahulAdhikArAt kvacinna bhavati, vasaI. ] [ mAtuluGgazabdasya tu bhara ho215. methi - zithira zithila prathame thasya DhaH / 1. 215. / eSu thasya Dho bhavati [ hApavAdaH ] / siDhilo. mehI. paDhamo. // sataH; se lo Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only kAhalo. mAhuliGga mAulunaM.] Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 42 216. nizItha-pRthivyo / 1. 216. / anayosthasya Dho vA bhavati / nisIDho, nisIho. puDhavI, puhavI. // . 217. darzana-daSTa-dagdha-dolA-daNDa-dara-dAha-dambha-darbha-kadana-dohadedo vA DaH / 1. 217. / eSu dasya Do vA bhavati / DasaNaM, dasaNaM. DaNDo, daNDo. Dabbho, dabho. DaTTho, daTTho, Daro, daro. kaDaNaM, kayaNaM. DaDDo, daTTo.. DAho, dAho. Dohalo, dohalo. DolA dolA.. Dambho dambho. darazabdasya ca bhayArthavRttereva bhavati, anyatra-dara-daliaM. // 218. daMza-dahoH / 1. 218. / anayordhAtvordasya Do bhavati / Dasai. 219. saMkhyA-gadde raH / 1. 219. / saMkhyAvAcini gadgadazabde ca dasya ro bhavati / eAraha. bAraha. terh.| gaggaraM / 'anAdeH' ityeva ? te dasa / 'asaMyuktastha' ityeva ? caudahA // 220 kadalyAmadrume / 1. 220. / kadalIzabde adrumavAcini dasya ro bhavati / karalI. / adrume' iti kim ? . kayalI. kelI. // 221. pradIpi-dohade laH / 1. 229. / prapUrve dIpyatau dhAtau, dohadazabde ca dasya lo bhavati / palIkei, . palitaM.. dohlo.| 222. kadambe vA / 1. 222 / kadambazabde dasya lo vA bhavati / * kalambo, kyambo. // 223. dIpo dho vA / 1. 223. 1 dIpyavau dhAtau dasya dho vA bhavati / dhippai. dipi.|| For Private and Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 43 224. kadarthite vaH / 1. 224 / kadarthite dasya bo bhavatei / kttttio|| 225. kakude haH / 1. 225. / kakude dasya ho bhavati / kaDahaM // 226. niSadhe dho daH / 1.226 . / niSadhe dhasya Dho bhavati / nisaDho. // 227. vauSadhe / 1. 227. / oSadhe dhasya do vA bhavati / osaDhaM, osahaM // 228. no NaH / 1. 228. / svarAtparasyAsaMyuktasyAnAdernasya No bhavati / kayaNaM. mayaNo. vayaNaM nayaNaM mANai. ArSe- AranAlaM. anilo. analo. ityAdyapi // 229. vAdau / 1. 229 / asaMyuktasyAdau vartamAnasya nasya No vA bhavati / savaho. sAbo, uvasaggo. paivo. naI, naI. Neza, nei. I Naro, naro. 'asaMyuktasya ' ityeva ? nAo. // 230. nimba- nApite la-haM vA / 6. 230 / anayornasya 'la, nyAya:; ityetau vA bhavataH / limbo, nimbo. hAcio, nAvio. // 231. povaH / 1.231 / svarAtparasyAsaMyuktasyAnAdeH pasya prAyo vo bhavati / 2 www.kobatirth.org kAsavo. pAvaM. uvamA. kavilaM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kuNavaM. kalAbo. kavalaM. For Private and Personal Use Only yoha tavai / mahivAlo. ( svarAd ' ityeva ? kampai / ' asaMyuktasya' ityeva ? appamanto / ' anAdeH ' ityeva ? suNeha paDhai / 'prAya:' ityeva ? kaI. riU. / etena pakArasya prAptayorlopakArayoryasmin zrutisukhamutpadyate, sa tatra kAryaH // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * pharaso. 44 232. pATi-parUpa-paridha-parikhA-panasa-pAribhadre phaH / 1. 232. / Nyante paTi dhAto, paruSAdiSu ca pasya pho bhavati / phAlei, phADei. phaliho.. phaNaso... philihA. phaalihddo.|| 233. prabhUte vaH / 1. 233. / prabhUte patya vo bhavati / vahuttaM. // 234. nIpApIDe mo vA / 1. 234. / anayoH pasya mo vA bhavati / nIbho, . nIvo. , Amelo, AveDo. // .... 236. pApaddhauM raH / 1. 236. / pAparddhAvapadAdau pakArasya ro ... bhavati / pAraddhI // 236. pho bha-hau / 1. 236. / svarAtparasyAsaMyuktasyAnAdeH phasya bhahI bhavataH // kvacid bhaH- rephaH; rebho. ziphA; sibhaa| kyAcittu haH- muttaa-hlN.| kvacidubhAvapi- sabhalaM, sahalaM. sabharI, saharI. sebhAliA, sehAliA. gubhai, guhai. / 'svarAd' ityeva ? guMphai. / ' asaMyuktasya ' ityeva ? puSpha / 'anAdeH' ityeva ? cidui phaNI / 'prAyaH' ityeva ? ksnn-phnnii|| 237. bo vaH / 1. 237 / svarAtparasyAsaMyuktasyAnAdevasya vo bhavati alAvUH; alAvU, alAU. zavalaH ; sabalo // 238. bisinyAM bhaH / 1.238 / visinyAM basya bho bhvti| misiNI. strIliGganirdezAdiha na bhavati- visa-tantu pelavANaM. // 239. kabandhe ma-yo / 1. 239. / kabandhe basya mayau bhavataH / kamandho, kayandho. // 240.baiTabhe bho vaH / 1.240. | kaiTabhe bhasya vo bhavati / keddhvo.|| 241. viSame mo Dho vA / 1. 241. / viSame masya Dho vA bhavati / For Private and Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir visaDho, simo. // 242. manmathe vA / 1. 242. / manmathe masya vo bhavati / vammaho. // 243. vAbhimanyau / 1. 243. / abhimanyuzabde mo vo vA bhavati / __ahivannU, . ahimannU. // 244. bhramare so vA / 1. 244. / bhramare masya so vA bhavati / .. bhasalo, bhamaro. // 245. AdeyoM jaH / 1. 245. / padAderyasya jo bhavati / jaso. .. jamo. jAi ! 'AdeH' iti kim ? avayavo. viNao. bahulAdhikArAtsopasargasyAnAderapi-saMjamo. saMjoyo. avjso.| vavacinna bhavati-paoo. ArSe lopopi-yathAkhyAtam ; ahakkhAyaM. yathAjAtam ; ahaajaayN.|| 246. yuSmadyarthapare taH / 1. 246. / yuSmacchabderthapare yasya to bhvti| tumhAriso. . tumhakero. / ' arthapare' itikim ? . jumhadamha-payaraNaM. // 247. yaSTayAM laH 1. 247. / yaSTayAM yasya lo bhavati / .laTThI. veNu-laTThI. ucchu-laTThI. mahu-laTThI // 248. vottarIyAnIya.tIya-kRye jaH 1. 148. / uttarIyazabde, anIyatIyakRdyapratyayeSu ca yasya dvirukto jo vA bhavati / uttArajjaM uttarI / anIya-karaNijja, karaNIaM. jaNijja, javaNIaM / vimhayaNija, vinhayaNIaM. tIya- biijo, biio.| kRdha- pejjA, peA. // . 249. chAyAyAM ho'kAntauM vA / 1. 249. | akAntau vartamAne chAyA zarade yastha ho vA bhavati / For Private and Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vacchassa chAhI, vacchamsa chAyA. 46 }[ AtapAbhAvaH] sacchAhUM, ityarthaH ] // 'DAha va 'akAntau ' iti kim ?. muha-cchAyA. [kAntiH 250. DAha-vau katipaye / 1. 250 / katipaye yasya ityetau paryAyeNa bhavataH / 251. kiri-bhere roDa: / 1. 251. / anayo rasya Do bhavati / kiDIbheDo. // kaivAI, kaiavaM. // 252 paryANa DA vA / 1. 252. | paryANi rasya DA ityAdezo vA bhavati / paDAyANaM, pallANaM. // 253. karavIre NaH / 1. 253. / karavIre prathamasya rasya No bhavati / ' kaNavIro. // halidI: daliddAha daliho. dAlidaM. haliho. jaDuTTiloM. siDhilo. muhalo. * calaNo. valuNo. kaluNo. iGgAlo. www.kobatirth.org 254. haridrAdau laH / 1. 254 / haridrAdiSu zabdeSu asaMyuktasya rasya lo bhavati / + kAlo. haridrA; daridrAti; daridra; dAridraya; hariMdra; yudhiSThira; zithira; mukhara; caraNa; varuNa; karuNa; aGgAra; satkAra; = somAlo . cilAo. phalihA. phaliho. phAlihaddo kAhalo. lupho. avatalaM. bhasalo. jaDhalaM : Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baDhalo. nilo. For Private and Personal Use Only sacchAya~ / sukumAra; kirAta; parikhA; parigha; pAribhadra; kAtara; rugNa; apadvAra; ityAdi / -bhramara; jaThara; - baThara; , niSThura; Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 47 * bahulAdhikArAcaraNazabdasya padArthavRttereva, anyatra-caraNa-karaNa. x bhramare sasaMniyoge eva, anytr-bhmro| tathA--- - jaDharaM. baharo. nihuro. ityApi / ArSa- ducAlasaGge. ityAdyapi // 255. sthUle lo raH / 1. 255. / sthUle lasya ro bhavati / thoraM / kathaM thUla-bhaho. ? sthUrasya haridrAdilatve bhaviSyati // . 256. lAhala-lAGgala-lAGgale vAdeNeH 1. 256. / eSu Aderlasya __No vA bhavati / ... jAhalo, lAhalo. / gaGgalaM, laGgalaM. galaM, lalaM. // 257. lalATe ca / 1. 257. / lalATe ca Aderlasya No bhavati cakAra ... aadernuvRttyrthH| NiDAlaM, NaDAlaM. // 258. zavare vo maH / 1.258. / zavare vasya mo bhavati / smro.|| 259. svama-nivyorvA / 1: 259. / anayojaya mo vA bhavati / simiNo, siviNo / nImI, nIvIH / 260. za-poH saH / 1. 260 / zakAraSakArayoH so bhavati / za-saho. | nisaMso. sAmA. | dasa , . kRso./ vaMso.. suddhaM. | sohai. | Sa-saNDo nihaso kasAo. ghosai. / umayorapi- meso. viseso. // 261. snuSAyAM ho na vA / 1. 263. / snuSAzabde Sasya vhA ..NakArAkAnto ho vA bhavati / muNhA, susaa.|| 262. daza-pASANe haH / 1. 262. / dazanazabde, pASANazabde ca zoryathAdarzanaM ho vA mti| daha-muho, sa-muho. egAraha daha-balo, dasa-balo. bAraha. | visai. For Private and Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir teraha. daha-raho, dasa-raho. daha ksa. pAhANo, pAsANo. 263. divase saH / 1. 263. / divase sasya ho bhavati / divaho, divso.|| 264. ho gho'nusvArAt / 1. 264. / anusvArAtparasya hasya gho vA bhavati / siMgho, sIho. saMghAro, saMhAro / kvacidananusvArAdapi-- dAhaH; daayo.|| 265. SaT-zamI-zAva-sudhA-saptapaNeSvAdezchaH / 1. 265. / eSu AdervarNasya cho bhavati / baTo. chaTo. | chaMmuho... chAvo. sivnnnno.|| chappao. chamI. chuhA. 26. zirayAM vA / 1. 266. , zirAzabde Adezcho vA bhavati / chirA, . siraa.|| 267. lugaM bhAjana-danuja-rAjakule jaH sasvarasya na vA / 1.267 / eSu sasvarajakArasya lug vA bhavati / __ bhANaM, bhAyaNaM. / daNu-vaho, daNua-vaho. / rA-ulaM; rAya-ulaM. // 268. vyAkaraNa-prAkAragane kagoH 1. 268H / eSu ko gazca sasva rasya luga vA bhavati / vAraNaM, vAyaraNa / pAro, pAyAro. / Ao, Agao. 269. kisalaya-kAlAyasa-hRdaye yaH / 1. 269. eSu sasvarayakArasya luga vA bhavati / kisalaM, kisalayaM. kAlasaM, kAlAyasa. mahaNNava-samA shiaa| jAlA te sahiaehi ghelpanti. For Private and Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 49 nisamaNuppisa hiassa- hiayaM. 270. durgAdevyudumbara-pAdapatana-pAdapIThe'ntaH / 1: 270. / eSu sasvarasya dakArasya antarmadhye vartamAnasya lug vA bhavati / duggA-vI, duggA-evI. pA-vaDaNaM, pAya-vaDaNaM. umbaro, uumbaro. pA-vIDhaM, pAya-vIda. / 'antar' iti kim ? durgAdevyAmAdau mAbhUt / / 271. yAvattAvajjIvitAvartamAnAvaTa-pAvaraka-devakulaikmeve vaH / 1. 271. / yAvadAdiSu sasvaravakArasyAntarvartamAnasya lug vA bhavati / jA, jAva. | jI, jIviaM. aDo, avaDo.. . tA, tAva. | attamANo, AvattamANo. de-ulaM, deva-ulaM. emeva, evameva. ' antar' ityeva ? evameve'ntyasya na bhavati / ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopanazamdAnuzAsanavRttau aSTamasyAdhyAyasya prathamaH pAdaH // . pad dormaNDalakuNDalIkRtadhanurdaNDena siddhAdhipa ! ____ krItaM vairikulAt tvayA kila dalatkundAvadAtaM yazaH / bhrAntvA trINi jaganti khedavivazaM tanmAlavInAM vyadhA- . dApANDau stanamaNDale ca dhavale gaNDasthale ca sthitim // 1 // .. --- For Private and Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aham . -. . [saMyuktavyaJjanasthAne vidhiH] 272. saMyuktasya / 2.1. / adhikAro'yaM (386. jyAyAmIt ' iti yAvat , yadiva uurdhvmnukrmissyaamsttsNyuktsy,itiveditvym|| 273. zakta-mukta-daSTa-rugNa-mRdutve ko vA / 2.2. / eSu saMyuktasya ko vA bhavati / sakko, satto. Dako, daTThA.. | mAukaM, mAuttaNaM. // .. mukko, mutto. lukko, luggo. | 274. kSaH khaH, kvacittu cha-jhau / 2. 3. / kSasya kho bhavati, kva "cittu cha-jhAvapi ! khao. lakkhaNaM. kvacittu-khINaM, chINaM, jhaNaM. / jhajjai. // 275. eka-skayonAmni / 2. 4. / anayornAmni-saMjJAyAM kho bhavati / ka- pokkharaM. pokkhariNI. nikhaM / ska- khandho. khandhAvAro avakkhando / 'nAmni ' iti kim ? dukkara. | nikkao. | sakkayaM / | takaro. // nikkampa. | namokkAro.| sakkAro | 276. zuSka-skande vA / 2. 5. / anayoH kaskayoH kho vA bhavati / sukkhaM, sukkaM. khando, kando. # 277. zveTakAdau / 2. 6. / zveTakAdiSu saMyuktasya kho bhavati / kheDao. [zveTaphazabdo viSaparyAya:]/ spheTakaH; kheDao. voTakaH, khoDao. spheTikaH; khaDio. sphoTaka khoDao. For Private and Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 278. sthANAvahare / 2. 7. / sthANI saMyuktasya kho bhavati, harazced ... vAcyo na bhavati / khANU. / 'ahare' iti kim ? thANuNo rehaa..|| 279. stambhe sto vA / 2. 8. / stambhazabde stasya kho vA bhavati / khambho, thambho, [ kASThAdimayaH ]. // 280. 4-ThAvaspande / 2. 9. / spandAbhAvavRttau stambhe ratasyaH tha Thau bhavataH / thambho, umbho. stabhyate; thambhijjai, umbhijai. / / 281. rakta go vA / 2. 10. / raktazabde saMyuktasya go vA bhvti| rago, rtto.|| 282. zulka ho vA / 2. 11. / zulkazabde saMyuktasya ko vA bhavati / ... sujhaM sukkaM // 283. kRtti-catvare caH / 2. 12. / anayoH saMyuktasya co bhavati / kiccI, caccaraH / / 284. tyo'caitye / 2. 13. / caityavarjite tyasya co bhavati / saccaM. pcco.| ' acaitye' iti kim ? caittaM. / / 285. pratyUSe Sazca ho vA / 2. 14. / pratyUSe tyasya co, bhavati, tatsaMniyoge ca Sasya ho vA bhavati / paccUho, pccuuso.|| 286. khava-TU-dhvAMca-cha-ja-jhAH kvacit / 2.15. / eSAM yathA saMkhyamete kacid bhvnti| bhuktvA; bhoccA. / jJAtvA; gaccAH / zrutvA; soccaa.| pRthvI; picchI / vidvAn ; vijja... / buddhA; bujjhA. / bhoccA sayalaM picchi vijja bujhA aNaNNaya-gAmi / caiUNa tavaM kAuM santI patto sivaM paramaM // For Private and Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 52 286. vRzcike zvecuvA / 2. 16. / vRzcike zveH sasvarasya sthAne curAdezo vA bhavati, [ chApavAdaH] / vicuo, viMcuo. pakSe- vigchioH|| 288. cho'dhyAdau / 2. 17. / akSyAdiSu saMyuktasya cho bhavati, [khasyApavAdaH] acchi, akSi; sAriccho. sadRkSa; kucchI. kukSi; . churo. kSura; ucchu. ikSu; vaccho. vRkSa vacchaM. vakSas; ucchA. ujhan lacchI. lakSmI, macchiA. makSikA; chuNNo. kSuNNa; chayaM. kSata; kaccho. kakSA chattaM. kSetra kacchA. kakSA. sAraccha.sAdRzya; chIaM. kSut chuhA. kSudh / chAro. kSAra; kvacit sthagitachIraM. kSIra; daccho. dakSa; kuccheayaM. kaukSeyakAzabdepi-chai. ArSe- ikkhU. khIraM. sArikhaM. ityAdhapi dRzyate // 289. kSamAyAM kau / 2. 18. / kau-pRthivyAM vartamAne kSamAzabde saMyuktasya cho bhavati / chamA, [pRthivI ] lAkSaNikasyApi kSamAdezasya bhavati- mA; chamA. 'ko' iti kim ? khamA, [kSAntiH ] // 290. RkSe vA / 2. 19. / RkSazabde saMyuktasya cho vA bhavati / ricchaM, rikvaM. riccho, rikkho| kathaM chUDhaM-kSiptam ? ' 318. vRkSa-kSiptayo rukkhanchuDhau " iti bhaviSyati // 291. kSaNa utsave / 2.20. / kSaNazabde utsavAbhidhAmini saMyuktasya cho bhavati / chaNNo. ' utsave' iti kim ? khaNo. // 292. hrasvAt thya-zva-tsa-psAmanizcale / 2. 21. / hasvAtpareSAM dhyazcatsapsAM cho bhavati, nizcale 'tu' na bhavati / thya- pacchaM. pacchA. micchA. / For Private and Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zva- pacchimaM. accheraM. pacchA / sa-ucchAho. saMvacchale , saMvaccharo. ___ macchalo, maccharo. | ciicchai. / psa- 'licchai. jugucchai. accharA. / 'hasvAd ' iti kim ? uusaario.| -- anizcale' iti kim ? niccalo. ArSe tathye yo'pi- taca // 293. sAmotsukotsave vA / 2. 22. / eSu saMyuktasya cho vA bhvti.|| sAmaccha, samityaM / ucchuo, Usuo. / ucchavo, Usavo. // 294. spRhAyAm / 2. 23. / spRhAzabde saMyuktasya cho bhavati, [pha syApavAdaH ] chihA. / bahulAdhikArAtkacidanyadapi- nippiho. // 295. ya-yaya-yI jaH / 2. 24. / eka saMyuktAnAM jo bhavati / ma. avajAvejo. juI. joo. sya- jajo. sejA. rya- bhajA, [cauryasamatvAt-bhAriA.]| vajnaM. | pajataM. __ kajja., pajjAo | majjAyA. 296. abhimanyo ja-o vA / 2. 26. / abhimanyau saMyuktasya jo "jazva vA bhavati / ahimajjU, ahimajU / pakSe-ahimabhUH / abhigrahaNAdiha na bhavati- mannU. // 297. sAdhvasa-dhya-yAM jhaH / 2, 26. / sAdhvase saMyuktasya dhyAhyayozca jho bhavati / sajjhasaM. dhya- bajjhae. jhANaM. uvajjhAo. sajjhAo. saoN. vitthjho| hya- sajjho. mazaM. gujjhaM. nnjyi.|| For Private and Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 54 298. dhvaje vA / 2. 27 / dhvajazabde saMyuktasya jho vA bhavati / jhao, ghao. // 299. indhau jhA / 2. 28. / indhau dhAtau saMyuktasva 'jhA' ityAdezo bhavati / samijjhAi vijjhAi // 300. vRtta-mavRtta - mRttikA - pattana - kadarthite TaH / 2. 29 / eSu saMyukasya To bhavati / payaTTo. baTTo. mahiA. paTTaNaM. kabaDio // 301. rtasyAdhUrtAdau / 2. 30. / rttasya To bhavati, dhUrttAdIn varjayitvA / kevaTTA. | jaddovaTTI, payaTTai. adhUrttAdau ' iti kim ? 6 AksanaM Avartana; nivasaNaM nivartana; pavattaNaM pravartana; valaM. POS rAyavaTTayaM. dhUtto. pUrva kittI. kIrti; vattA. vArtA; [ bahulAdhikArAta. baTTA ] nivvattao. nirvartakaH pavatsao pravartaka; saMvatao. saMvarddhaka, vattiA. varttikA; Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMvataNaM. saMvartana 1 vattio vArtika Avao. AvardhakaH kalio. kArtika nivArIo. nivartaka; mIo. utkIrtana; kutarI. kartarI; mutI mUrti; mutto. mUrta; muhutto. muhUrta; . naI... saMvaTTi / ityAdi // 302. vRnte NTaH / 2.31. vRnte saMyuktasya STo bhavati / veNTaM, tAlaveNTaM / . 303. Tosthi visaMsthule / 2. 32 / anayoH saMyuktasya Tho bhavati aTI. visaMThulaM // 304. styAna-caturthArthe vA / 2.33. / eSu saMyuktasya Tho vA bhavati // ThINaM, thI. For Private and Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aTTho, [ prayojanam ]. attho, [ dhanam ]. 305: STasyAnuSTreSTAsaMdaSTe / 2. 34, / uSTrAdivarjite STasya Tho bhavati / -1 siTI. didvI. muTThI. pudI na kahU~. aNiTuM. ' anuSTraSTAsaMdaSTe' iti kim ? / uTTo. iTTAcuNNaM vva. saMdaTTo. " 306. garne DaH / 2. 35. / gatazabde saMyuktasya Do bhavati / gaDA gaDDo / / 307. sammarda-vitardi-vicchada cchardi-kaparda-mardite dasya / 2. 36. / eSu rdasya Do bhavati // 'sammalo. / vicchaDDo, chahui. | kabaDDo.. viaDI. chaDDI. maDio, smmddio.|| 308. gardabhe vA ! 2. 37. / gardabhe rdasya Do kA bhavati / gaDaho, gaddaho, / / 309. kandarikA mindipAle. haH / 2. 38. / akyoH saMyuktasya ___NDo bhavati // kaNDaliA.. bhiNDikAlo. 11 310. stabdha Tha-dau / 2. 39. / stabdhe saMyuktayoryathAkramaM Tha-dau bhavataH / uTTo. // 212. dagdha-vidagdha-vRddhi-vRddha daH / 2. 40. / eSu saMyuktasya Dho bhavati / daTTo, viaDDo. buTTI. vuDo / kvacinna bhavati - viddha-kaha-nirUviaM. / / 112. zraddhaddhi-mUrSinte vA / 2. 41, / eSu ante vartamAnasya saMyuktasya Dho vA bhavati / For Private and Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saTTA, saddhAH / iTTI, riddhI / muNDA, muddhA. / aDDe, addhaM // 313. mnajJoNaH / 2. 42. / anayooM bhavati / mna- niNaM. pajjuNNo. za- NANaM. saNNA. paNNA. viNNANaM. // 314. paJcAzatpaJcadaza datte / 2. 43. / eSu saMyuktasya No bhavati / paNNAsA. paNNaraha. diNNaM. / / . 315. manyau ntoM vA / 2.44 / manyuzabde saMyuktasya nto vA bhavati __mantU, mnt.|| 316. stasya thosamasta-stambe / 2. 45 / samastastambavarjita stasya tho bhavati / hattho. thotaM. pattharoM / atyi . thui. | thoaM.. pasatyo.. satthi. ' asamastastambe' iti kim ? samatto. tambo. // 217. stave vaa| 2. 46. / stavazabde stasya tho vA bhavati / thavo, tvo.|| 318. paryaste th-ttau| 2. 47. / paryaste stasya paryAyeNa tha-Tau bhavataH / ... . pallatyo, - palaho / 319. votsAhe tho hazcaraH / 2. 48. / utsAhazabde saMyuktasya yo vA bhavati, tatsaMniyoge ca hasya / utthAro, ucchAho. 320. AzliSTe la-dhau / 2. 49. / AzliSTe saMyuktayoryathAsaMkhya la-dha-ityetI bhavataH / Aliddho. // 321. cirundho vA / 2. 50 / cihna saMyuktasya ndho pA bhavati, pahA pavAdaH / pakSe-sopi / cindha. indha. ciNhaM. // 322, bhasmAtmanoH po vA / 2. 51. anayoM: saMyukayoH pokA 52 For Private and Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhavati / bhappo, bhasso. appA, appANo. pane-attA. 323. Da-kmoH / 2. 52. / hu-kamoH po bhavati / kuDulam, kumpalaM. rukmiNI; ruppiNI. kvacit cmopi-ucmI,rUppI-1 324. pa-spayoH phaH / 2. 53. / paspayoH pho bhavati / puSpam puSphaM. niSpeSaH, nipheso. zaSpam ; sappha. niSpAvaH; niSphAvo. spandanam ; phandaNaM. pratispardhina; pADipphaddhI. / bahulAdhikArAt kvacid vikalpa:-buhapphaI, buhappaI. / kvacinna bhavati- nippaho. NipuMsaNaM. paropparam. / / 325. bhISme maH / 2. 54. / bhISme Smasya phI bhavati / bhisspho.| 326. zleSmaNi vA / 2. 55. / zvaSmazabdU massa pho vA bhavati / - phro, 'silimho. // . . . 327. sAmrAne mbaH / 2. 56. / anayoH saMyuktayoH mayukto bo bhavati / tambaM. ambaM. / ambira. tambira. iti dezyau // 328. ho bho vA / 2.57. / basya bho vA bhavati / jibmA, jihaa|| 329. vA vihale vo vazca / 2.58. / vihvale hasya bho ka bhavati, vatsanniyoge ca vizabde vasya vA bhI bhavate / bhinmalo, vimalo, vihalo. // 330. vorce / 2. 59. / Urdhvazabde saMyuktasya bho vA bhavati / ubhaM, 331. kazmIre mbho vA / 2..60. kazmIrazabde saMyuktasya mbho vA * bhavati / kambhArA, kamhArA. // For Private and Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 58 332. nmo maH / 2. 61. / nmasya mo bhavati, adholopApavAdaH / __ jammo. vamaho. mammaNaM. // 333. gmoM vA / 2. 62. / gmasya mo vA bhavati / yugmam ; jummaM, juggaM. / tigmam ; timma, tiggN.|| 334. brahmacarya-tUrya-saundarya-zauNDIrye yo raH / 2. 62. / eSu yasya ro bhavati, jaapvaadH| bamhaceraM, cauryasamatvAt bamhacariaM. | sunderaM. tUraM. .. sonnddiirN.|| 335. dhairye vA / 2.64. / dhairya yasya ro vA bhavati / dhIraM, dhijja. sUro, sujjo. iti tu sUra sUryaprakRtibhedAt / / 336. etaH paryante / 2. 65. / paryante ekArAtparasya yasya ro bhavati / peranto. etaH' iti kim ? pajjanto. // 337. Azcarya / 2. 66. / Azcarye etaH parasya yasya ro bhavati / accheraM. 'etaH' iti kim ? acchriaN.|| 338. ato riAra-rijja-rIaM / 2. 67. / Azcarye akArAtparasya ryasya ria ara rijja rIa ityete AdezA bhavanti / acchariaM, acchaaraM, accharijjaM, accharI, ataH' iti kim ? accheraM. // 369. paryasta-paryANa-saukumArye llaH / 2. 68. / eSuryasya lo bhavati / paryastam ; pallaTeM, pallatthaM. / pallANaM. / soamallaM. Sallako. iti ca palyaGkazabdasya yalope dvitve ca, paliaho. ityapi cauryasamatvAt // 340. bRhaspati-vanaspatyoH so vA / 2. 69. / anayoH saMyuktasya so vA bhavati / For Private and Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bahasaI, bahaphphaI, bhayassaI, bhayaphphaI. vaNassaI, vaNaphphaI. // 341. bASpe hozruNi / 2. 70. / bASpazabde saMyuktasya ho bhavati, ashrunnybhidheye| bAho, [ netrajalam ]. 'abhUNi' iti kim ? bAppho, [ uSmA ]. // 342. kArSApaNe / 2. 71. / kArSApaNe saMyuktasya ho bhavati / ... kAhAvaNo. kathaM kahAvaNo. ? ' 84. isvaH saMyoge.' iti pUrvameva hasvatve pazcAdAdeze, karSApaNazabdasya vA bhaviSyati // 343. duHkha-dakSiNa-tIrthe vA / 2. 72. / eSu saMyuktasya ho vA bhavati / duI, dukkhaM, [paradukkhe dukkhiA viralA. ] dAhiNo, dakSiNo. / tuI, titthaM // 344. kUSmANDayAM mo lastu NDo vA / 2. 73. / kUSmADayAM mA ityetasya ho bhavati, 'NDa' ityasya tu vA lo bhavati / kohalI, kohaNDI. / / 345. pakSma-zma-Sma-sma-mAM mhaH / 2. 74. / pakSmazabdasaMbaMdhinaH saMyuktasya, zma-Sma-sma-hyAMca makArAkrAnto hakAra Adezo bhavati / pakSman ;-pamhAI, [ pamhala-loaNA. ] ima- kuzmAnaH ; kumhANo. kazmIrAH; kamhArA. ma- grISmaH, gimho. uSmAH ; 'umhA. sma- asmAdRzaH ; amhAriso. vismayaH ; vimhao. ma- brahmA; bamhA. sumAra; sumhA. bamhaNo. bamhaceraM. . kvacit mbho'pi dRzyate- bambhaNo. bambhaceraM. siMmbho. For Private and Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kvacinnaM bhavati- razmiH ; rassI. smaraH; saro. // 346. sUkSma-na-SNa-sma-ha-tU-kSNAM grahaH / 2. 75. / sUkSmazabda saMbandhinaH saMyuktasya zna-SNa-sna hra-ha-kSNAM ca NakArAkAnto hakArA dezo bhavati / sUkSmam ;- saNhaM. | stra- joNhA. pahAo. paNhuo. - - paNho. siNho. /- vapahI. jaNhU. SNa- viNhU. jiNhU. ] - puvvaNho. avaraho. kaNho. uNhIsaM. | kSNa- saNhaM. tiNhaM. viprakarSe tu kRSNa-kRtsnazabdayoH kasaNo. kasiNo. // 347. ho lhH| 2. 76. / haH sthAne lakArAkrAnto hakAro bhavati / kalhAraM. palhAo. / / 348. ka-ga-Ta-Da-ta-da-pa-za-Sa-sa-ka-)( pAmUrdhva luk / 2. 77. / eSAM saMyuktavarNasaMbandhinAmUrdhva sthitAnAM lug bhavati / ka- bhuttaM. sityaM. | da- madguH; maggU. moggaro. ga- duddhaM. muddhaM. pa- sutto. gutto. Ta- SaTpadaH. chappao. , za- laNhaM. nicalo. cuai. kaTaphalam ; kapphalaM. | Sa- goTThI. cha8o. niDaro. Da- khaDgaH; khaggo . | sa- khalio. neho. SaDaH; sajo.. | -ka-dukham ; dukkhaM. ta- uppalaM; uppAo. | (pa- aMta) (pAtaH ; aMtappAo. // 349. adho ma-na-yAm / 2. 78. / manayAM saMyuktasyAdho vartamAnA nAM lug bhavati / ma-juggaM. rassI. saro. seraM. na-naggo. laggo. / ya-sAmA. kuTuM. vAho For Private and Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra balkalam ; 350. sarvatra la- ba - rAmavendre / 2. 79 / vandrazabdAdanyatra la-ba-rAM sarvatra saMyuktasyordhvamadhazca sthitAnAM lug bhavati / Urdhvam adhaH la- ulkA; ba- zabdaH ; abdaH ; lubdhakaH ; ra- arka: ; vargaH: www.kobatirth.org ukkA. vakkalaM. saddo. aho. . loddhao. akko. vaggo. RkSaNam ; viklavaH ; pakam ; dhvastaH kvacittradhaH- kAvyam ; kavvaM. cakram ; rAtriH ; Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sa. vikkavo. pakkaM pikkaM. dhattho. ratI. atra 'dva' ityAdisaMyuktAnAmubhayaprAptau yathAdarzanaM lopaH / kvacidUrdhvam - udvignaH ; ubbiggo. dvitIyaH; bIo. sarvam ; savvaM. dviguNaH ; viuNo. kalmaSam ; kammasaM. zulbam subbaM mAlyam ; mallaM . ] dvijAti:; duAI, dvipaH ; dio. For Private and Personal Use Only cakka. grahaH; gaho . kulyA; kullA. kvacitparyAyeNa - dvAram - bAraM dAraM. udvigbhaH ; ubbiggo. ubviNo. ' avandre ' iti kim ? vandra saMskRtasamoyaM prAkRtazabdaH; atrottareNa vikalpo'pi na bhavati niSedhasAmarthyAt // 351. dre ro na vA / 2.80 / drazabde rephasya vA lugbhavati / cando, candro. ruddo, rudro bhaI, bhadraM samuddo. samudro. hadazabdasya sthitiparivRttau draha iti rUpam, tatra draho, daho. kecid ralopaM necchanti, drahazabdamapi kazcit saMskRtaM manyate / vodrahAdayastu taruNapuruSAdivAcakA nityaM rephasaMyuktA dezyA eba-sikkhantu vohIo. bodraha- drahammi paDiA // 1. kvacitpustake vandra ityasya sthAne sarvatra candra iti pATho dRzyate / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ahiNNU. - saMjA, 62. 352. dhAnyAm / 2. 81. / dhAtrIzabde rasya lug vA bhavati / dhattI. hasvAt prAgeva ralope-dhAI. pakSe- dhaarii|| 353. tIkSNe NaH / 2. 82. / tIkSNa zabde Nasya lug vA bhavati / tikkhaM, tihaM. // 354. jJo aH / 2. 83. 1 jJaH saMbandhino basya lug vA bhavati / jANaM, ' gANaM. maNoja, maNoNaM. savvajjo, sabvaNNU. ahijjo, apajjo, . appaNNU. pajjA , paNNA . daibajo, duivaNya. ajjA, ANA. iGgiajjo, iGgiaNNU. | saNNA . kvacinna bhavati- viNNANaM. // . 355. madhyAhne haH / 2. 84. / madhyAhne hasya luga vA bhavati / majjhanno, majjhaNho. 356. dazAhe / 2. 85. / pRthagyogAdvA' iti nivRttam , dazA hasya lug bhavati / dasAro // 357. AdeH zmazru-zmazAne / 2. 86. / anayora deluMg bhavati / mAsU, maMsU, massU. masAyaM. ArSa- zmazAnazabdasya sImANaM, musANaM. ityapi bhavati // 358. zrI harizcandre / 2.87. / harizcandrazabde '' ityasya lug ___bhavati / hariando. // 359. rAtrau vA / 2. 88. / rAtrizabde saMyuktasya lug vA bhavati / rAI, rttii.|| - - For Private and Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [zeSAdezayovidhiH] 360. anAdau zeSAdezayorditvam / 2. 89. / padasyAnAdI vartamA nasya zeSasyAdezasya ca dvitvaM bhavati / zeSa:-kappatarU. muktaM duddhaM. naggo. ukkA. akko. mukkho.| AdezaH-Dakko. jakkho. rago. kiccI. ruppI / kvacinna bhavati- kasiNo. 'anAdau ' iti kim ? khaliaM. thero. khambho / dvayostu dvitvamastyeva, iti na bhavati- vicuo. bhinnddivaalo.|| 361. dvitIya-turyayorupari pUrvaH / 2. 90. / dvitIyaturyayotvi prasaGge upari pUrvI bhavataH, 'dvitIyasyopari prathamazcaturthasyopari tRtIyaH' ityrthH| ... zeSaH- vakkhANaM. | mucchA. | kaTuM. niddhaNoH | nibbharo. / ... vagyo | nimaro. | titthaM. guppha. AdezaH - akkho. acchI. | paTTI. hattho. / puSphaM. ghasya nAsti. | majjhaM.. vuDo. Aliddho. | bhinbhalo. 369. 'tilAdau dvitve okkhala. ' 370. sevAdo' nakkhA, nahA. samAse-kaiMddhao, kai-dhao. 'dvitve' ityeva ? khAo. // 362. dIrgha vA / 2. 91. / dIrghazabde zeSasya ghasya upari pUrvo vA bhavati digyo, dIho. 363. na dIrghAnusvArAt / 2. 92. / dIrghAnusvArAbhyAM lAkSANakAbhyA malAkSaNikAbhyAM ca parayoH zeSAdezayordvitvaM na bhavati / chUDho, nIsAso... phAso. For Private and Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir alAkSaNikam- pArzvam., pAsaM. / preSya... .. peso. . zIrSam / sIsaM. | avamAlyam / omAlaM. Izvara; Isaro. : AjJA ANA. dveSya; veso. | AjJapti; ANattI. lAsya, lAso. ! Ajhapanam ; ANavaNaM, Asyam ; Asa. / anusvArAt-tryasam taMsaM. alAkSaNikam- saMjJA; ... vijho... kaMsAlo...|| 364. ra-hoH / 2. 93. / rephahakArayordvitvaM na bhavati / rephaH zeSo nAsti. Adeza- sunderaM bamhaceraM. peranta. zeSasya hasya- vihalo. Adezasya-kahAvaNo. // 365. dhRSTadyumne NaH / 2. 94 / dhRSTadyumnazabde zeSasya Nasya dvitvaM na bhavati / dhaTThajuNo. // 366. karNikAre vA / 2. 96. / karNikArazabde zeSasya Nasya dvivaM vA na bhavati / kaNiAro, kANNaAroH // 367. dapte / 2. 96: / dRptazabde zeSasya [ tasya ] dvitvaM na bhavati / daria-sIhaNa // 368. samAse vA / 2. 97 / zeSAdezayoH samAse dvitvaM vA bhavati / nai-ggAmo, nai-gAmo. / hara-kkhandA, hara-khandA. ' kusuma-ppayaro, kusuma-payaro. ANAla-kkhambho, ANAla-khambho deva-tyui, deva-thuI. bahulAMdhikArAdazaSAdezayorapi For Private and Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sa-pivAso, sa-pivAso. / asaNaM, aIsaNaM. baddha-paphalo, baddha-phalo. | paDikUlaM, paDikalaM. malaya-sihara kakhaNDaM, malaya-sihara-svaNDaM. telloka, teloka. pammukaM pamukaM. / ityAdi / 369. tailAdau / 2. 98. / tailAdiSu anAdau yathAdarzanamantyasyAnantya. sya ca vyajanasya dvitvaM bhavati / telaM. taila, veillaM. vivakilA | viDDA. brIDA; maNDuko.. maNDUka; | ujjU. Rju; / bahusaM. prabhUta; anantyasya- sottaM. srotas ; pemma. premam ; juvvaNaM. yauvanam ; ityAdi / ArSa- paDisoo. visoasiaa.|| 370. sevAdau vA / 2. 99. / sevAdiSu anAdau yathAdarzanamantyasyA nantyasya ca dvitvaM vA bhavati senA sevA. sevA; bAullo, bAulo. vyAkula; neiM, nIDa. nIDa; thulo, thoro. sthUla; nakvA , nahA. nakha; hutaM, hUaM. hUta; nihitto, nahito. nihita; daivvaM, daivaM. deva pAhilo vAhiyo. vyAhata; tuhikko, tuhio. tUSNIkA mAjakaM, mAuaM. mRdukA / mukko, mUtro. bhUka; eko, eo. eka; khaNNu, khANU. sthANu; kouhallaM, koDahalaM. kutUhala / vigaM, thANaM. tyAna; ananspasya-amhakkara, amhaphera. asmadIya; . . taccea, taMce. ce . socci, socibha. citra; ityAdi / For Private and Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 371. zAjhe DAtpUrvot / 2. 100. / zAGgai atpUrvo akAro bhavati / sAraGgaH // 372. kSamA-zlAghA-ratne'ntyavyaJjanAt / 2. 101. / eSu saMyuktasya yadantyavya janaM tasmAtpUrvo'd bhavati / chamA. salAhA. rayaNaM. ArSa-sUkSme'pi suhamaMH // 373. snehAnyorvA / 2. 102. / anayoH saMyuktasyAntyasya vyaja nAtpUrvokAro vA bhavati / saNeho, neho. agaNI, aggI // 374. plakSe lAt / 2. 103. / plakSazabde saMyuktasyAnvyaya khAnAlAtpUrvod bhavati / palakkho . // 375. I-zrI-hI-kRtsna-kriyA-diSTayAsvit / 2. 104. / eSu saMyu ktasyAntyavyaJjanAtpUrva ikAro bhavati / I-arihai, arihA gariha, pariho. / zrI; sirI. hI; hirI. hItaH; hirIo. ahIkaH; sabhI. kRtsnaH kasiNo. kriyA; kiriA. ArSe tu-hayaM nANe kiyAhIna. diSTayA; didviA. // 376 -pa-tapta-vaje vA / 2.105 / Sayostaptavajrayozca saMkulA nsyavyaJjanAtpUrva ikAro kA atiH / za-Ayariso, Ayaso. suparitaNo, sudaMsaNo. pIsaNaM, saNaM. pa-varisaM, vAsaM. varisA, vAsA. varisa-sayaM, vaas-srv| . vyavasthitavibhASayA kavimityam-parAmariso. hariso. amariso. tapta- tavio, tatto. bajra; badaraM, vajja. // 377. lAt / 2. 106 / saMyuktasyAntyavyaJjanAlAtpUrva id bhavati / For Private and Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra kilimaM. kili siliTTe. piluTTe. piloso. silimho. cauryasama - coriaM theriaM . bhAriA. gambhIriaM www.kobatirth.org 67 " sileso. sukilaM. sUilaM. siloo. kileso. ambilaM. | gahIriaM. Ayario. kacinna bhavati - kamo.po. vipyavo. sukka pakkho. utlAvayati uppAve. 378. syAd-bhavya caitya-cauryasameSu yAt / 2.107 / syAdAdiSu cauryazabdena sameSu ca saMyuktasya yAtpUrva id bhavati // siA, siA-vAo. bhavio. ceiaM. sundariaM. soriaM - Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gilAi. gilANaM. milAi. milANa. kilammai. kilantaM vIriaM - | vamhacariaM || variaM sUrio. dhIriaM : For Private and Personal Use Only 379. svame nAt / 2. 108 / svapnazabde nakArAtpUrva id bhavati / siviSNo // 380. trigdhe vAditau / 2. 109 / khigdhe saMyuktasya nAtpUrvI aditau vA bhavataH / samiddhaM, siNiddhaM. pakSe niddhaM // 381. kRSNe varNe vA / 2. 110 / kRSNe varNavAcini saMyuktasyAntyavyaJjanAtpUrvI aditau vA bhavataH / kasaNo, kasiNo, kaNho. 'varNe' iti kim ? viSNo- kaNho. // 382. uccAIti / 2. 111. / arhan zabde saMyuktasyAntyavya khatAtpUrva ut aditau ca bhavataH / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aruho, araho; ariho / aruhantI, arahanto, arihantoH / 383. padma chadma-mUrkha-dvAre vA / 2. 112. / eSu saMyuktasyAntyavya anAtpUrva ud vA bhavati / paumaM, pomma. chauma, chammaH murukkhe, mukkho / duvAraM. pakSe pAraM, deraM, dAraM / / 384. tanvItulyeSu / 2.113. / ukArAntAprityayAntAstanvItulyAH, teSu saMyuktasyAntyavya janAtpUrve ukAro bhavati / taNuvI. lahuvI. garuvI. bahuvI. puhavI. mauvI. kvacidanyatrApi-sunam ; surugghaM ArSa-sUkSmam muhumaM. // 385. ekasvare zvA-sva / 2. 114 / ekasvara pade yau zvasa sva ityetoM tayorantyavyaJjanAtpUrva ud bhavati / zvaHkRtam ; suve kayaM / sve janAH; suve jaNAH / 'ekasvare' iti kim ? sva-jana: sa-yaNo...: 286. jyAyAmIt / 2. 115. / jyAzabde antyavvajAnAtpUrva Ida . bhavati / jiiaa|| 387. kareNU-vArANasyo ra-goyatyayaH / 2. 116. / anayo rephaNa kArayorvyatyayaH-sthitiparivRttirbhavati / kaNerU. vANArasI. strIliGganirdezAtpuMsi na bhavati-eso kareNa // 388. AlAne lanoH / 2. 117 / AlAnazabde lanorvyatyayo bhavati / ANAlo, [ ANAla-kkhambho // 389. acalapure ca-loH / 2. 118. / acalapurazaMde. cakAralakAra yoyatyayo bhavati / alaMcapuraMH // For Private and Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 69 390. mahArASTre ha- se: / 2. 1190 / mahArASTrazabde : harorvyatyayo bhavati / marahaTThe // 391. hade ha do / 2.120 / dazabde hakArakArayovyatyayo bhavati / drahoMA-hara mahapuNDarie. // 392. haritAle ra-lorna vA / 2. 121 / haritAlazabde skAralakArayorvyatyayo vA bhavati / halimArI harimAro || 393. laghuke la-hoH | 2. 122 / laghukazabde ghasya itve kRte lahovrvyatyayo vA bhavati / haluaM, lahuaM. ghasya vyatyaye kRte padAditvAt ho na prApnotIti hukaraNam // 394. lalATe la-DoH | 2. 123 / lalATazabde lakAraDhakAyotyayo bhavati vA / NDAlaM, / NalAI // 257" lalATe ca" iti Aderlasya NavidhAnAdiha dvitIyo laHsthAnI || 395. ho hyo / 2. 124 / zabde hakArayakArayorvyatyayo vA bhavati / guhyam; gurahaM, gujjha. sahyaH; saraho, sajjJoM. // 396. stokasya thoka-thova dhavAH / 2 125. / stokazabdasya ete jaya AdezA bhavanti vA / thoka, thovaM, thevaM, pakSe- thoaM. // 397. duhitR-bhaginyo dhuAM- bahiNyau / 2. 126 / anayoretAvAdezau vAM bhavataH / dhuA, duhiA / bahiNI, bharaNI // 398. vRkSa- kSiptayo rukkha chuTau / 2. 127 / vRkSayoryathAsaMkhyaM rukkha chU ityAdezau vA bhavataH / rukkho, vaccho / chuTaM, khittaM. ucchu, kkhittaM M For Private and Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 70 399: vanitAyA liyA / 2. 128. / vanitAzabdasya vilayA ityA dezo vA bhavati / vilaya, vaNiA. vilayA. iti saMskRtepIti kecit / / 400. gauNasyeSataH kUraH / 2. 129 / ISacchabdasya gauNasya kUra ityAdezo vA bhvti| ciMcava kUra-pikkA / pale-Isi. // 401. striyA itthI / 2. 130. / strIzabdasya itthI ityAdezo vA bhavati / itthI, thI. // 402. dhRterdihiH| 2. 131. / dhRtizabdasya dihirityAdezo vA bhavati / dihI, ghiii.|| 403. mArjArasya maJjara-vaJjaro / 2. 132. / mArjArazabdasya majara ___ vaJjara ityAdezau vA bhavataH / maJjaro, vaJjaro. pakSe-majAro // 104 vaiDUryasya veruliaN| 2. 133. / vaiDUryazabdasya verulia ityAdezo ___ vA bhavati / veruliaM, veDujjaM. // .. 405. ehiM ettAhe idAnImaH / 2. 134. / asya etAvAdezau vA bhvtH| ehi, enAhe, iANi. 406. pUrvasya purimaH / 2. 135. / pUrvasya sthAne purima ityAdezo vA purimaM puvaM. // 407. prastasya hitya-taTThauM / 2. 136. // trastazabdasya hittha taTTha ityA dezau vA bhvtH| hitthaM, taTuM, tatthaM // 408. bRhaspatI baho bhayaH / 2. 137. / vRhaspatizabda e ityasyAva yasya bhaya ityAdezo vA bhavati / / bhayassaI, bhayapphaI, bhayappaI // pakSe bahassaI, bahaI, bhpii| "138. vA bRhaspatI" iti ikAre ukAre ca viharasaI, vihaphAI, virapaI. buhassaI, buddaSphaI, buhappaI. / bhavati / ". For Private and Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 71 409. malinobhaya zukti chuptArabdhaH padAtemailAbaha-mippi-chikADharsa pAikaM / 2. 138. / / malinAdaunAM yathAsaMkhyaM mailAdaya AdezA vA bhavanti / malina; mailaM, maliNaM. ubhaya; avahaM, uvaham. ityapi kacit . avahoAsaM. ubhayabalaM. ArSa-ubhayokAlaM. zukti; sippI, muttI. | Arabdha; ADhattoM; Araddho. chuptachiko, chutto. padAti; pAiko, pyaaii.|| 410. daMSTrAyA dADhA / 2. 139. / pRthagyogAdveti nivRttam , daMSTrAza* bdasya dADhA ityAdazo bhavati / dADhA. ayaM saMskRtepi // 411. bahiso bAhi-bAhirauM / 2. 140. / bahi:zabdastha bAhiM bAhira ityAdezau bhavataH / bAhi, bAhiraM. // 412. adhaso hehU~ / 2. 141. / adhasazabdamya hedra ityayamAdezo * bhavati / heTuM. // 413. mAtR-pituH svasuH siA-chau / 2.142. 1 mAtRpitRbhyAM parasya svasRzabdasya siA chA ityAdezau bhvtH|| mAu-siA, mAu-cchA. / piu-siA, piu-cchA. // 414. tiryacasirecchiH / 2. 143 / tiryacazabdasya tirickiAratyA. dezo bhvti| tiricchi pecchai. / ArSa-tiriA ityAdezopi-tiriA. // 415. gRhasya ghro'ptau| 2. 144 / gRhazabdasya ghara ityAdezo bhavati, patizabdazcet paro na bhavati // gharo, ghara-sAmI. rAya-haraM. " apatau "iti kim ? gaha-baI. // For Private and Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 72 416. zrInArthasyaraH / 2. 145 / zIladharmasAdhvarthe vihitasya pratya yastha hara ityAdezo bhavati / hasanazIla:; hasiro. roviro. lajjiro. jampiro. veviro. bhamiro. usasiro. kecit tana eva iramAhusteSAM namiragamirAdayo na sidhyanti; tRnotra rAdinA bAdhitatvAt // 417. ktvastumattUNa-tuANAH / 2. 146. / ktvApratyayasya tum atU tUNa tuANa ityete AdezA bhavanti / tum-daTuM mottuM.. tUNa-ghettUNa. kAUga. / / at-bhamia. ramia. tuANa-bhettuANa. souANa. vandittu. ityanusvAralopAt. vandittA. iti siddhasaMskRtasyaiva valopena. kaTuM. iti tu ArSe // 418. idamarthasya keraH / 2. 147. / idamarthasya pratyayasya kera ityA dezo bhavati / yuSmadIya; tumhakero. / asmadIya; amhakero. na ca bhavati-maIa-pakkhe. paanni-nniiaa|| 119. para rAjabhyAM ka-Dikau ca / 2. 148. / para rAjana itye tAbhyAM parasyedamarthasya pratyayasya yathAsaMkhyaM saMyuktau ko, uit ikavAdetau bhavata; cakArAtkarazca / parakIyam , pArakaM, parakaM, paarkrN.| rAjakIyam rAika, raaypher|| 420. yuSmadasmadotra eJcayaH / 2. 149. / AbhyAM parasthedamartha. syAna eJcana ityAdezo bhavati / yuSmAkamidaM yauSmAkam ; tumheccaya. evam-amhezcayaM // 421 vatevaH / 2. 150. / vaseH pratyayasya dvirukto vo bhavati / mahuravva pADaliutte pAsAyA. // For Private and Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 422. srvaanggaadiinsyekH| 2. 151. / saboGgAt savadiH pathyA7.1.94.' ityAdinA vihitasyenasya sthAne ika ityAdezo bhavati / sarvAGgINaH; savvAGgiyo / 423. patho gasyekaTa / 2.152. / nityaM NaH panyazca / 6.4.49. / ' iti : yaH pathoM No vihitastasya ikaT bhavati / pAnthaH; pahio. // 424. IyasyAtmano NayaH / 2. 153. / AtmanaH parasya iyasya __Naya ityAdezo bhavati / AtmIyam ; appnnyN|| 425. tvasya DimA-taNo vA / 2. 154. / vapratyayasya DimA' taNa ityAdezau vA bhavataH / pINimA... pulphimA pINataNaM. puSphattaNaM. pakSe-pINattaM. pupphattaM. imnaH pRthvAdiSu niyatatvAt tadanyapratyayAnteSu bhasma vidhiH / pInatA; ityasya prAkRte pANayA iti bhavati / . pINadA. iti tu bhASAntare, teneha talo dA naH kriyate // 426. anakoThAttailasya DellaH / 2. 155. / aGkoThavarjitAccha, bdAtparasya taila pratyayasya Dela ityAdezo bhavati / surahi-jaleNa kdduellN.|' anaGkoThAt ' iti kim ? angkolltllN.||. 427. yattadetado'torittiya etalluk ca / 2,156. / ebhyaH parasya DAvAderatoH parimANArthasya ittia ityAdezo bhavati. etaTo luka c| yAvat ; jittiaM.. tAvat ; tittiaM. etAvat, iti // 428. idaMkimazca Dettia-Dettila-DedahAH / 2. 157. / idakiMbhyAM yattadetadbhyazca parasyAtoDAvatorvA Dita ettia ettila eDaha ityAdezA bhavanti, / etalluka ca / For Private and Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 74 iyat ; ettiaM, ettilaM, eddahaM. tAvat ; tettiaM, tettilaM, tehaM. kiyat ; ketti, kettilaM, kehaM. etAvat ; etti, ettilaM, ehaM. // yAvat ; jettiaM, jensilaM, jeddahaM. '429. kRtvaso huttaM / 2. 158. / 'vAre kRtvam / 7. 2. 109.' / iti yaH kRtvas vihitastasya huttamityAdezo bhavati / sayahuttaM. sahassahuttaM. kathaM priyAbhimukhaM; piyahuttaM ? abhimukhArthena huttazabdena bhvissyti|| 430. AlvillollAla-canta-mantettara-maNA matoH / 2. 159. / Alu ityAdayo nava AdezA matoH sthAne yathAprayogaM bhavanti / Alu-nehAlu. dayAlu. IsAlU. lajjAluA. illa.-sohillo. chAillo. jAmaillo. ulla-viArullo. maMsullo. dappullo. Ala-sadAlo. jaDAlo. phahAlo rasAlo. joNDAlo. vanta-dhaNavanto, bhattivanto. manta-haNumanto. sirimanto. puNNamanto. itta-kavvahaitto. mANaitto. ira-gavviro rohiro.| maNa-dhaNamaNo. kecinmAdezamapIcchanti-haNumA. ' matoH' iti kim ? dhaNI. atthio / 431. to do taso vA / 2. 160. / tasaH pratyayasya sthAne to do ityAdezau vA bhavataH / savvatto, savvado. | katto, kado. / itto, ido. ekatto, ekado. / jatto, jado. anatto, annado. | tatto, tado. For Private and Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 75 pakSe-savvazro. ityAdi. // 432. po hi-h-tyaaH| 2. 161. / trapratyayasya ete bhavanti yatra; jahi, jaha, jattha. | kutra; kahi, kaha, kastha. tatra; nahi, taha, tattha. | anyatra; annahi, annaha, anntthH|| 433. baikAdaH si si iA / 2. 162. / ekazabdAtparasya dApra tyayasya si si iA ityAdezA vA bhavanti / ekadA; ekasi, ekasi, ekAimA / pakSe-egayA. // 434. Dilla-Dullo bhave / 2. 163. / bhaverthe nAmnaH parau illa ulla ityetau Ditau pratyayau bhvtH| gAmilliA. purillaM, hechillaM. uvarilaM. appullaM. 'Alu-Alo' apIchantyanye // 435. svArthe kazca vA / 2. 164. / svArthe kaH, cakArAdillolo Dito pratyayo vA bhvtH| . ka-kuGkumapijarayaM. duhiae rAma-hiayae, candao. gayaNayammi. AleTuaM. aashlessttumityrthH| dharaNahara-pakkhubbhantayaM. dvirapi bhavati-bahuayaM. kakAroccAraNaM paizAcikrabhASArtham , yathA-vatanake vatanakaM samappettUna. / illa-nijiAsoa-pallavilleNa. | purilo, purA, puro vA; ulla-maha piullao. muhallaM. hatthullA.. pakSe-cando. | iha. | bahu | muhaM / gayaNaM. | AleTuM. | bahuaM / hatthA / kutsAdiviziSTe tu saMskRtavadeva kap siddhaH / ihayaM. For Private and Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 76 yAvAdilakSaNaH kaH pratiniyataviSaya eka, iti vacanam // 436. llo navaikAdvA / 2. 165. / AbhyAM svArthe saMyukta llo vA bhavati // navallo. ekallo, sevAditvAt kasya dvitve - ekallo. pakSa - navo. eko, eo. // 437. upareH saMvyAne / 2. 166 / saMvyAne 'rthe varttamAnAdupari zabdAt svArthe llo bhavati / avarillo. avariM || 167. | zabdAtsvArthe mayA DamayA ' saMvyAne ' iti kim ? 438. bhruvo mayA DamayA / 2. ityetau pratyayau bhavataH / 439. zanaiso Diam / 2. 168. / zanairazabdAtsvArthe Diam bhavati / bhumayA, bhamayA. saNimavagUDho // zabdAtsvArthe Dam 440. manAko na vA DayaM ca / 2. 169. | manAkU. Diam ca pratyayo vA bhavataH / maNayaM maNiyaM / pakSe-maNA // 441. mizrADDAlia: / 2. 170 / mizrazabdAtvArthe DAlia pratyayo vA bhavati I mIsAliaM / pakSe - mIsaM. // 442. ro dIrghAt / 2. 171. / dIrghazabdAtparaH svArthe ro vA bhavati / dIraM. dI. // 443. tvAdeH saH / 2. 172. / ' bhAve tva-talaM / 7. 1.55. / ' ityAdinA vihitAtvAdeH paraH svArthe sa eva tvAdirvA bhavati / mRdukatvena; mauattayAi AtizAyikAttvAtizAyikaH saMskRtavadeva siddhaH 444. vidyutpatra - pItAndhAlA / 2. 173 / ebhyaH bhavati / For Private and Personal Use Only jiTTayaro. kaNiTTayaroH // svArthe lo vA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vijjulA. pattalaM. pIvalaM, pIalaM. andhalo. / pakSe-vijjU . pattaM. pIaM. andho.| kathaM jamalaM ? yamalam ; iti saMskRtazabdAd bhaviSyati // 445. goNAdayaH / 2. 173. / goNAdayaH zabdA anuktaprakRtipratya __ yalopAgamavarNavikArA bahulaM nipAtyante / gauH; goNo, gAvI. kvacidhasya DubhaugAvaH; gAvIo. vRhattaram ; vAyaraM. balIvadaH, baillo. himoraH; bhimoro. ApaH; Au. lasya DuH-- paJcapaJcAzat pazcAvaNNA,paNapannA kSullakA; khuDao. tripaJcAzat ; tevaNNA. ghoSANAmapretano gAyana:: ghAyaNo. tricatvAriMzat ; teAlisA. vaDA; vaDho. vyutsargaH; viusaggo. kakuda; kakudhaM vyutsarjanam ; bosiraNaM. akANDam, athakaM. bahira, maithunaM vA; bahiddhA. lajjAvatI; lajAluiNI. kAryam ; NAmukkasi. kutUhalam ; kaDaM. kvacit ; katthai. cUtaH; mAyando. mAkandazabdaH saMudvahati; mubahai. skRte' pItyanye. apasmAraH; vamhalo. viSNuH; bhaTTio.. utpalam ; kanduTuM.. zmazAnam ; karasI. dhidhik; chichi ddhiddhi. asurA, agayA. dhigastu; ghiratyu.. khelam ; kheI. pratispardhA paDisiddhI, pADisiddhI | pauSpajaraH, liGgicchi. sthAsakaH, caccikaM. dinam ; alaM. nilayaH, nilehaNaM. | samarthaH; pakkala For Private and Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 78 uppehaDa. maghavAna ; maghoNo. paNDakaH; laccho. sAkSI; sakkhiNo. karpAsaH, palahI. janma; jammaNaM. balI; ujjallo. - mahAn ; mahanto. tAmbUlam / asuraM. bhavAn ; bhavanto. puMzcalI; chichaI. AzIH; AsIsA. | zAkhA; sAhulI. ityAdi. vAdhikArAt pakSe yathAdarzanam gauo ityAdyapi bhavati / golA. goAvarI. iti tu golAgodAvarIbhyAM siddham / bhASAzabdAzcaahittha. vihaDapphaDa lallaka. maDaphara. ujjalla. vihira. pahicchira. hallapphala. paccaDi. aTTamaTTa ityAdayo mahArASTravidarbhAdidezaprasiddhA lokatovagamtavyAH / kriyAzabdAzca-avayAsai. phusphullai. upphAlai. ityAdayaH / ata eva ca-kRSTa-pRSTa-vAkya-vidvas-vAcaspati-viSTarazravasU pracetas-prokta-protAdInAM, kivAdipratyayAntAnAM ca anicitsomasut-sugla-sumle tyAdInAM pUrve:kavibhiraprayuktAnAM pratItivaiSamyaparaH prayogo na kartavyaH, zabdAntaraireva tu tadarthobhidheyaH, yathA-kRSTaH kuzalaH, vAcaspatiH, gurU, viSTarazravAH, hariH, ityaadi| ghRSTazabdasya tu sopasargasya prayoga iSyata evamandara yaDa-parighaTuM / tadiasa-nihaTThANahaM. ityAdi / ArSe tu yathAdarzanaM sarvamaviruddham , yathAghaDA. maTThA. viusA. sualakkhaNANusAreNa. cavantaresu meM puNo. ityAdi / For Private and Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 79 [athAvyayAdhikAraH] 446. avyayam / 2. 175 / adhikAroyam , itaH paraM ye bakSyante ApAdasamAptestavyayasaMjJA jJAtavyAH // 447. taM vAkyopanyAse / 2. 176. / tamiti vAkyopanyAse prayo tavyam / taM tiasa-bandi-mokkhaM. 448. Ama abhyupagame / 2 177. / Ametyabhyupagame prayoktavyam / Ama bahalA vaNolI // 449. gavi vairarItye / 2. 178. / NavIti vaiparItye prayoktavyam / Navi hA vaNe. // 450. puNaruttaM kRtakaraNe / 2. 179. / puNaruttamiti kRtakaraNe / ai suppai, paMsuli NIsahehiM aGgehiM puNarutaM // 451. hndi-vissaad-viklp-pshcaattaap-nishcy-stye| 2. 180. / handi iti viSAdAdiSu prayoktavyam / / handi calaNe Nao so Na mANio handi hunna ettAhe / handi na hohI bhaNirI sA sijjai handi tuha kajje // handi satyamityarthaH // 452. handa ca gRhANArthe / 2. 181. / handa handi ca gRhANA prayoktavyam // handa paloesu imaM. handi gRhANetyarthaH // 453. miva piva viva va va vizra ivArthe vA / 2. 182 / ete ivAyeM anyayaMsajJakAH prAkRte vA prayujyante / / kumuaM miva. | haMso viva. sesassa va nimmoo. candaNaM piva | sArI vya khIroo kamalaM vibha pakSe-niluppala-mAlA iva // For Private and Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ta 454. jeNa teNa lakSaNe / 2. 183. / jeNa teNa ityetau lakSaNe prayoktavyau // bhamara- rua jeNa kamala-varNa. bhamara-ruaM teNa kamala-vaNaM. // 455. Nai cea cia ca avadhAraNe / 2. 184 / etevadhAraNe prayo ktavyAH / gaIe - jaM cair maMDalaNaM loaNANaM. aNubaddhaM taM citra kAmiNINaM. [sevAditvAd dvitvamapi . ] teci dhannA. teca supurisA. cca - saccayarUtreNa sa ca sIleNa // 456. bale nirdhAraNa - nizcayayoH / 2. 185. / bale iti nirdhAraNe nizcaye ca prayoktavyam / nirdhAraNe - bale puriso ghaNaMjao khattiANaM, nizcaye - bale sIho. siMha eva yam ; // 457. kirera hira kilArthe vA / 2. 186 / kira ira hira ityete kilArthe vA pratoktavyAH // kalaM kira kharAheao. / tassa ira / pia-vayaMso hira. pakSe - evaM kila teNaM siviNae bhaNiA. // t 458. Navara kevale / 2. 187 / kevalArthe Navara iti prayoktavyam // Navara piAI citra pibvaDanti // 459. Anantarye Navari / 2. 188. / Anantarye javarIti prayoktavyam // navarI a se rahu- vaiNA. kecittu ' kevalAnantaryArthayorNavaraNavari' ityekameva sutraM kurvate, tanmate ubhAvapyubhayArthI | For Private and Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 81 460. alAhi nivAraNe / 2.189 / alAhIti nivAraNe prayoktavyam alAhi kiM vAieNa leheNa / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 461. aNa NAI naJarthe / 2.190 / aNaNAI ityetau namoyeM prayoktavyoM aNacintimamuNantI / NAI karemi rosaM // 462. mAI mArthe / 2. 191 / mAI iti mArthe prayoktavyam / mAI kAhI saM. mAkArSId roSam ; // 463. haddhI nirvede / 2. 192 / hadvI ityavyayam ata eva nirdezAt 'hAdhikU' zabdAdezo vA nirvede prayoktavyam / haddhI haddhI, dhAha dhAha // 464. vebve bhaya vAraNa viSAde / 2. 193 / bhayakAraNaviSAdeSu vevve iti prayoktavyam / vevvAtta bhaye vevveti vAraNe jUraNe a vevvetti / ullAvirahavi tuhaM vevvotta mayacchi ! kiM aM ? | kiM ullAventIe ua jUrantIe kiMtu bhIAe / uvvADirI vevvetti tIe bhaNiaM na vimharimo // 465. vevva ca AmantraNe / 2. 1940 / vevva vevve ca AmantraNe prayoktavye / vevva gole ! vebve murandale ! vaisi pANiaM // 466. mAmi halAhale sakhyA vA / 2. 195. / ete sakhyA AmamtraNe vA prayoktavyAH | mAmi ! sarisakkharANavi. paNavaha mANasta halA ! hale ! hayAsassa. pakSe - sahi parisi cia gaI. // 467. de saMmukhIkaraNe ca / 2. 1960 / saMmukhIkaraNe saMkhyA AmantraNe ca de iti prayoktavyam / de pasia tAva sundari ! de A pasiaM nibhattapu // 1 For Private and Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 468. huM dAna-pRcchA-nivAraNe / 2. 197. / hu iti dAnAdiSu prayujyate / dAne huM geha appaNo ccia. nivAraNe-hu~ nillajja samosara. // pRcchAyAm-huM sAhasu sambhAvaM 469. hu khu nizcaya-vitarka-saMbhAvana-vismaye / 2. 198. / hu khu ityetau nizcayAdiSu prayoktavyau / nizcaye-taMpi hu acchinnasirI. | saMbhAvane-tariuM Na hu Navara imaM. taM khu sirIe rahassaM. eaM khu hasai. vitarka:-UhaH saMzayo vA. vismaye-ko khu eso sahassa uhe-na hu NavaraM saMgahiA. ___ evaM khu hasai. saMzaye-jalaharo khu dhUma vaDalo khu. siro. bahulAdhikArAdanusvArAtparo hurna prayoktavyaH / / 470. U garhAkSepa-vismaya-sUcane / 2. 199. / U iti gardAdiSu prayoktavyam / mahA-U jillajja. vismaye-U kaha muNiA ahavaM, prakrAntasya vAkyasya viparyAsAza- sUcane-U keNa na viNNAyaM // GkAyA vinivartanalakSaNaHAkSepaH-U kiM mae bhaNiaM ? | 471 thU kutsAyAm. / 2. 200 / thU iti kurasAyAM prayoktavyam / thU nillajjo loo. // . 472 re are saMbhASaNa-ratikalahe / 2. 201 / anayorarthayoryathAsaM. khyametau prayokavyau // For Private and Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir re saMbhASaNe-re hiaya maDaha-sariA. are ratikalahe-are mae samaM mA karesu uvahAsaM. // 473. hare kSepe ca / 2. 202. / kSepe saMbhASaNaratikalahayozca hare iti prayoktavyam / . kSepe-hare Nilajja / saMbhASaNe-hare purisA. ritikalahe-hare bhu-vllhH|| 474. o sUcanA-pazcAttApe / 2. 203. / o iti sUcanApazcAttA payoH prayoktavyam / sUcanAyAm-oM aviNaya-tattille. pazcAttApe-o na mae chAyA ittiAe. vikalpe tu utAdezenaivaukAreNa siddham-o viraemi nahayale. / / 475. avvo sUcanAduHkha-saMbhASaNAparAdha-vismayAnandAdara-bhaya-kheda viSAda-pazcAttApe / 2. 204. / avvo iti sUcanAdiSu prayo ktavyam / sUcanAyAma-avvo dukryaary.| duHkhe-andho dalanti hiyayaM. | saMbhASaNe--abbo kimiNaM kimiNaM. aparAdhavismayayoH avyo haranti hiayaM tahavi na vesA havanti juvaINa / avvo kiMpi rahassaM muNanti dhuttA jaNabbhahiA / / AnandAdarabhayeSu avvo supahAyamiNaM avyo ajamha sapphalaM jii| avvo aiammi tume navaraM jai sA na jUrihiI / / khede-avvo na jAmi chettaM / viSAde-abbo nAsenti dihiM pulayaM vaDventi denti raNaraNayaM / ___eNhi tassea guNA tecia avvo kaha Nu 'eaM // . . For Private and Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 84 pazcAttApe-anvo taha teNa kayA ahayaM jaha kassa sAhami. // 476. ai saMbhAvane / 2..205. | saMbhAvane ai iti prayoktavyam / : ai diara kiM naH pecchasi. / / 477. vaNe nizcaya-vikalpAnukampye ca / 2. 206: // vaNe iti * nizcayAdau saMbhAvane ca prayoktavyam / caNe demi. nizcayaM dadAmi vikalpe-hoi vaNe na hoi. bhavati vA na bhavati; * anukampye-dAso vaNe na muJcai. dAsonukampyo na tyajyate; saMbhAvane natthi vaNe jaM na dei vihi-pariNAmo. saMbhAvyate etadityarthaH // 478. maNe vimarza / 2. 207. / maMNe iti vimarza prayoktavyam / maNe sUro, kiM svitsuryaH; anye ' manye' ityarthamapIcchanti / 479. ammo Azcarye / 2. 207. / ammo ityAzcarye prayoktavyam / ammo kaha paariji.|| 480. svayamorthe appaNo na vA / 2. 209 / svayamityasyArthe appaNo vA prayoktavyam / visayaM viasanti appaNo kamala-sarA. pakSe-sayaM cea muNasi karaNinaM. // 481. pratyekamA pADikaM pADiekaM / 2. 210. / pratyekabhityasyArthe pADikaM pADiekaM iti ca prayoktavyaM vA / pADika, pADieka. / pakSe-patte / 482. ua pazya. 2. 211. / ua iti / pazya' ityasyArthe prayoktavyaM vaa| . ua nizcala niSphaMdA bhisiNI-pattami rehai blaaaa| nimmala-maragaya-bhAyaNa-paridviA saGkha-suttivva / pksse-pulaadyH|| For Private and Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 483. iharA itarathA / 2. 212 / iharA iti itarathArthe prayoktavyam / iharA nIsAmannehiM | pale- iarahA. // 484. ekkasari jhagiti saMpati / 2..213. / ekkasariaM jhagityarthe saMpratyarthe ca prayoktavyam / ekkasariaM. jhagiti sAMprataM vA // 485. moraullA mudhA / 2. 214. / moraullA iti mudhArtha , prayokta. vyam / moraullA. mudhA; ityarthaH // 486. darArdhAle / 2. 215. / dara ityavyayamardhArtha iSadarthe ca prayo ktavyam / dara-viasiaM. ardheneSadvA vikasitamityarthaH / 487. kiNo prazne / 2. 216. / kiNo iti prave prayoktavyam / kiNo dhuvAsi ? // 488. i-je-rAH pAdapUraNe / 2. 217. / i je ra ityete pAdapUraNe pryoktvyaaH| nauNA i acchII.. goNhai 2 kalama-govI aNukUlaM vottuM je. aho. haho. he. hAhA. nAma. ahaha. hIsi. ayi. ahAha. aririho. ityAdayastu saMskRtasamatvana siddhAH / 489. pyAdayaH / 2. 218 / pyAdayo niyatArthavRttayaH prAkate prayo ktvyaaH| pi, vi. apyarthe / ityAcAryazrIhemacandrasUriviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAna- svopajJazabdAnuzAsanavRttau aSTamasyAdhyAyasya dvitIyaH pAdaH samApta:dviSadpurakSAdavimodahatorbhavAdavAmasya bhavadbhujasya / ayaM vizeSo bhuvanaikavIra ! paraM na yatkAmamapAkaroti / / For Private and Personal Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 86 // arham // tRtIyaH pAdaH [ syAdyantavidhi ] 490. vIpsyAtsyAdeva psye svare mo vIpsArthAt padAtparasya syAde: sthAne pare mo vA bhavati / www.kobatirth.org - * ekaikam; ekamekaM, ekamevega. aGgabhaGge; aGgamaGgAmma. pakSe ekkekam ityAdi // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vA / 3. 1. / svarAdau vIpsArthe pade 491. ataH serDeH / 3. 2. / akArAntAnnAmnaH parasya syAdeH se: sthAne Do bhavati / vaccho. // 492. vaitattadaH 3. 3. // etattado 'kArAtparasya syAde: seDoM vA bhavati / eso, esa. so Naro, sa Naro. // 493. jas- zasoluk / 3. 4. / akArAnnAnnaH parayoH syAdisambandhinojes - zasoluk bhavati / vacchA ee. vacche peccha. 11 494. amo'sya / 3. 5. / ataH parasyAmo'kArasya lugg bhavati / vacchaM peccha 496. TA- AmorNaH / 3. 6. / ataH parasya TAityetasya SaSThIbahuvacana - sya ca Amo No bhavati / vaccheNa. vacchANa. ". 596. bhiso hi hi hiM / 3.7. | ataH parasya bhisaH sthAne kevala : sAnunAsikaH sAnusvArazca hirbhavati / For Private and Personal Use Only vacchehi, vacchehi, vacchehiM kayA chAhI. // 497. Gases tto- do-du-hi- hinto-lukaH / 3.8. / ataH parasya Gase to- do-du-hi- hinto luk ityete SaDAdezA bhavanti / vacchAtto vacchAu. vacchAhinto. vacchAo. vacchAhi vacchA. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 87 devam ; devammi. taM tammi. kArakaraNaM bhASAntarArtham // 498. bhyasasto- do-du-hi- hinto -sunto / 3. 8. | ataH parasya yasa sthAne to-do - hi - hinto- sunto ityAdezA bhavanti / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vRkSebhyaH; bacchato. vacchAo. bacchAu. 499. isaH ssaH / 3.10. piyassa pemmA ssa / upakumbhaM zaityam, uvakumbhassa sIalattaNaM. // 500, De mmi Ge: / 3. 11. / ataH parasya DerDita ekAraH, saMyukto vacche. vacchammi. mizca bhavati / vacchAhi, vacche hi. vacchAhinto, vacche hinto. vacchAsunto, vacche sunto. // ataH parasya GasaH saMyuktaH so bhavati / | atra' 624. dvitIyAtRtIyayoH saptamI.' ityamo GiH / / 501. jas-zas Gasi - to do- dvAmi dIrghaH / 3. 12. / eSu ato dIrgho bhavati / jasi zasi ca vacchA. Gasi - vacchAo vacchAu, vacchAhi, vacchAhinto, vacchA. to- do- duSu - vRkSebhyaH vacchatto '84. hrasvaH saMyoge' iti hrasvaH vacchAo, vacchA. Ami-vacchANa. Gasinaiva siddhe tododugrahaNam bhyAse etvabAdhanArtham || 502. bhyasi vA / 3. 13. 1 bhyasAdeze pare ato dIrgho vA bhavati / vacchAhinto, ] bacchAsunto, vacchAhi | | vacche sunto. vacchehi.. vacche hinto. 503. TANa - zasyet / 3. 14. / TAdeze Ne zasi ca pare asya ekAro bhavati / For Private and Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 88 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TANa-vaccheNa. 'pa' iti kim ? adhyaNA, apagiyA. apagaiA. zas-vacche peccha / 504. bhirabhyastupi / 2. 15. / eSu ata erbhavati / I bhisvacchehi, vacchehi, vacchehiM. bhyasvacchehi, vaccheddinto, vacchesunto. sup-vacche su. // 505. iduto dIrghaH / 3. 16. / ikArasya ukArasya ca bhisabhyassupsu pareSu dIrgho bhavati / bhisa - girIhiM, buddhIhiM, dahIhiM, tarUhiM, gheNUhiM, mahUhiM kayaM . bhyas- girIo | tarUo, gheNUo, evaM - girIhinto, buddhIo, mahUo, Agao, girIsunto Agao. dahIo, ityAdyapi sup-girIsu, buddhIsu, dahIsu, tarUsu, gheNUsu, mahUsu ThiaM, kacinna bhavati - dia - bhUmisu dANa jalolliAI.. 'du:' iti kim ? chehiM / vacchesunto / vacchesu. 'bhirabhyassu pi' ityeva ? giriM taruM peccha. // . 1 506. caturo vA / 3. 17. / catura udantasya bhirabhyassupsu pareSu dIrgho vA bhavati / For Private and Personal Use Only Uhi, cauhi vaUo, caDao. Usu, usu // 507. lupte zasi / 3. 18. / idutoH zasi lupte dIrgho bhavati / girI, buddhI, tarU, gheNU peccha. // 1 ' lupte ' iti kim ? girio, tarUNo peccha. 4. iduta: ' ityeva vacche peccha. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 89 502. 'jasUzas0' ityAdinA zasi dIrghasya lakSyAnuraudhArthI yogaH: 'lupte' iti tu Navi pratiprasavArthazaGkAnivRtyartham // 508. aklIve sau / 3. 19 / iduto'kkI - napuMsakAdanyatra sau dIrgho bhavati / girI, buddhI, tarU, gheNU. 'aklIve' iti kima ? dahi, mahUM. 'sau' iti kim ? giriM buddhi, taruM, gheNu. kecittu dIrghatvaM vikalpya tadabhAvapakSe semadezamapIcchantiariMga, nihiM, vAu, vihaM // 509 puMsi jaso Dau Dao vA / 3. 20 / 'idutaH' itIha pazcamyantaM sambadhyate, idutaH parasya jasaH puMsi 'au' 'ao' ityAdezau Ditau vA bhavataH / C aggaDa, aggao; vAyaDa, vAyao; ciTThanti. pakSe-aggiNo, vAuNo. 613. zeSe adantavadbhAvAd aggI, vAU. 'puMsi' iti kim ? buddhIo, gheNUo, dahI, mahuI. 'jasaH' iti kim ? aggI aggiNo, vAU, vAuNo pecchA. 'idutaH' ityeva ? vacchA // 510. voto Davo / 3. 29 / udantAtparasya jasaH puMsi Dit 'rat' ityAdezo vA bhavati / sAhavo. pakSe- sAhao, sAhau, sAhU, sAhuNo. 'uta:' iti kim ? vacchA. 'puMsi' ityeva ? veNU, mahaI. 'jasa:' ityeva ? sAhU, sAhuNo peccha. // For Private and Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 511. jam-zasoNoM vA / 3. 22. / idutaH parayorjama-zasoH puMsi 'go' ityAdezo vA bhavati / giriNo, taruNo rehanti peccha vA. pakSe-girI, tarU. 'pusi' ityeva ? dahII, mahUiM.. 'jasa-zasoH' iti kim ? giri, tarUM. 'idutaH' ityeva ? vacchA vacche. jas- zasoriti dvitvamiduta ityanena yathAsaMkhyA'bhAvArtham, evamuttarasUtre'pi // 512. si- usoH puM-kkI vA / 3. 23. / puMsi klIve ca vartamAnAdidutaH parayorDasiGasorNoM vA bhavati / giriNo, taruNo, dahiNo, mahuNo, Ago viAro vA pakSe-use:-girIo, girIu, girIhinto; tarUo, tarUu, tarUhinto. [hi-luko niSetsyete ] husa:- girissa, tarussa. 'si-GasoH' iti kim ? giriNA, taruNA kayaM. 'puM-klIbe' iti kim ? buddhIa, gheNUa, laddhaM samiddhI vA. 'idutaH' ityeva ? kamalAo, kamalassa // 513. ToNA / 3. 24 / puMklIbe vartamAnAdidunaH parasya 'TA' ityasya NA bhavati / giriNA, gAmaNiNA, khalapuNA, taruNA, dahiNA, mahuNA. 'TA' iti kima ? girI, tarU, dahi, mahuM. ''klIbe' ityeva ? buddhIa, gheNUa, kayaM. 'idutaH' ityeva ? kmlenn.|| For Private and Personal Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 514. klIbe svarAnma seH / 3. 25 / klIbe vartamAnAtsva rAntAnAmnaH seH sthAne m bhavati / vaNaM, pemmaM, dahi, mahu. dahi, mahu. iti tu siddhApekSayA. kecidanunAsikamapIcchanti- dahi, mahu~. 'klIbe' iti kim ? vAlo, bAlA. 'svarAt' iti iduto nivRtyartham // 515. jam-zasa i-I-NayaH saprAg dIrghAH / 3. 26 / klIbe vartamAnAnAmnaH parayorjas-zasoH sthAne sAnunAsikasAnusvArAvikArau NizcAdezA bhavanti, sapAya dIrghA:-eSu satsu pUrvasvarasya dIrghatvaM vidhIyate ityarthaH / (- jAI vayaNAi~ amhe. iM-ummIlanti paGkayAiM peccha vA ciTThanti, dahIhaM jema vA hunti. mahUI muzca vaa| gi- phullanti paGkayANi geNha vA. hunni dahINi jema vA. evaM- mahUNi. 'klIve' ityeva ? vacchA, vacche / 'jam-zasa.' iti kim ? muham // 516. striyAmudotau vA / 3. 27 / striyAM vartamAnAnAmnaH parayorjasa-zasoH sthAne pratyekama ut ot ityeto samAga dIghauM bhavataH, vacanabhedo yathAsaMkhyanivRtyarthaH / pAlAu, mAlAo: buddhIu, buddhIo, sahIu sahIo. gheNUu, gheNUo bahUu, bahUo. / For Private and Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 92 pakSe-mAlA, buddhI, sahI gheNU, bahU, 'striyAma' iti kim ? bacchA / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'jasU zasaH' ityeva ? mAlAe kayam // 517. itaH sevA vA / 3. 28 / striyAM vartamAnAdIkArAntAt ses - zasozca sthAne AkAro vA bhavati / esA hasantIA, gorIa ciThThanti peccha vA. pakSe- hasantI / gorIo. // 518. TA - Gas - DeradAdidevA tu GaseH / 3. 29 / striyAM vartamA nAnnAmnaH pareSAM TA Gas GInAM sthAne pratyekam at At it eta ityete catvAra AdezAH saprAgudIrghA vA bhavanti / muddAa, muddhAi, muddhAe kayaM muhaM ThiaM vA.. kapratyaye tu - kamaliAU, kamaliAi, kamaliAe. muDiyA, muDiAi, muDiAe, buDI, buddhI, buddhIi, buDIe, kathaM vihao Ti vA sahIa, sahIA, sahIha, sahIe. kayaM vayaNaM ThiaM vA. gheNUa, gheNUA, gheNUDa gheNUe. kayaM duddhaM ThiaM vA. bahua, bahUA, vaha vahue kayaM bhavaNaM Thia vA. Gasestu vA muddhAa, muDAi, muddhAe, buddhIa, buddhIA, buddhIr3a, budhdhIe. sahIa, sahIA, sahIi, sahIe; veNUa, veNUA, gheNi, gheNi / bahUa, bahUA bahUDa, bahUe Agao. For Private and Personal Use Only - Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 522 kiM-yattadosNamAmi / 3 / 33 / si ama Ama varjite syAdau pare ebhyaH striyAM DIrvA bhavati / / kIo, kAo. kIe, kAe. kIsu, kAsu. evaM-jIo, jAo. tIo, tAo. ityAdi 'asyamAm ' iti kim ? kA, jA, sA. kaM, jaM, taM. kANa, jANa, taann.|| 523. chAyA-haridrayoH / 3. 35 / anayorAprasaGge nAmnaH striyAM GIrvA bhavati / chAhI, chAyA. halahI haladdA / 524, svasrAderDA / 3. 35 / svasrAdeH striyAM vartamAnAt DA pratyayo bhavati / sasA, naNandA, duhiA,-duhiAhi-duhiAsu-duhiA -suo, guaa.|| 525. isvo'mi / 3. 36 / strIliGgasya nAmno'mi pare isvo bhavati / mAlaM, naI, vahaM, isamANiM, hasamANaM peccha. 'ami'iti kim ? mAlA, sahI, vhuu.|| 526. nAmacyAtmau maH 3. 37 / AmantryArthAtpare sau sati '514. klIbe svarAnma se' iti yo ma uktaH, sana bhavati / he taNa, he dahi, he mhu.|| 527. Do dIpoM vA / 3. 38 / AmantryArthAtpare sau sati ' 491. ataH seDau~' iti yo nityaM DoH prAtaH, yazca '508 aklIve mau' iti idutorakArAntasya ca mApto dIrghaH, sa vA bhavati / he deva,he devo. / he khamA-samaNa, he khmaa-smnno| he ajja, he ajjo . / dIrgha:- he harI, he hari. / he gurU, he gurU. For Private and Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 94 ) jAi bisudveNa pahU, he prabho ityarthaH evaM - doNi pahU jia - loe. pakSe - he pahu. eSu prApte - vikalpa:, iha tvaprApte he kAsavA hekAsava. he goamA. he goama. re re caSphalayA / re re nigviNayA / 528. RtodvA / 3. 39 / RkArAntasyAmantraNe sau pare akArontAdezo vA bhavati / he pitaH, he pia. he dAta; he dAya. / pakSe- he piaraM, he dAyAra. | 529. nAmnparaM vA / 3. 41 / RdantasyAmantraNe sau pare nAmni saMjJAyAM viSaye araM iti antAdezo vA bhavati / he pitaH, he piaraM / pakSe- he pia / 'nAmni' iti kim ? - he kartaH; he katAra. 530. bApa e / 3 / 41 / AmantraNe sau pare Apa etvaM vA bhavati he mAle, he mahile, ajjie, pajie. pakSe- he mAlA. ityAdi 'Apa' iti kima ?- he piucchA, he mAukachA. bahulAdhikArAt kvacidotvamapi - ammo bhaNAmi bhaNie / 531. idutoIsvaH / 3. 42 / AmantraNe sau pare Iddantayorhasvo bhavati / he nai. he gAmaNi. he sAmaNi, he bahu. he khalapu. // 532. kvipaH / 3. 43 / kvicantasyedantasya hrasvo bhavati gAmaNiNA khalapuNA / gAmaNiNo khalapuNo / 533. RtAmudasyamausu vA / 344 / si-am-au varjite - arthAt syAdau pare RdantAnAmudantAdezo vA bhavati / as- bhattU, bhattuNo, bhaktau, bhaktao pakSe-bhatArA. zas- bhattU, bhantuNo. TA- bhatuNA. pakSe-bhattAre. pakSe-bhattAreNa. For Private and Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhim- bhattUhi. pakSe-bhattArehiM. Gasi- bhattUNo, bhattuo, bhattUu. bhattUhi, bhattUhinto, pakSe- bhattArAo, bhattArAhi, bhattArAu,bhattArAhinte,bhattArA. Ganma- bhattuNo, bhattussa. pakSe-bhattArassa. supa- bhattasu, pakSe-bhattAresu. bahuvacanasya vyAptyarthatvAt yathAdarzanaM nAmnyapi ud vA bhavati / jas zas Gasi ussu-piuNo. jAmAuNo. bhAuNo. TAyAm- piuNA. bhisi-piUhiM. supi- piUsu. pakSe-piarA ityaadi| " asyamausu" iti kim ? si-piA. am-piaraM. au-piarA. // 534. AraH syAdau / 3 / 45 / syAdau pare. / Rta Ara ityAdezo bhavati / bhattAro. bhattArA. bhattAraM. bhattAreNa. bhattAre. hiN.| evaM GasyAdiSUdAhAryam, / luptasyAdyapekSayA-bhattAra-vihiaM. // A arA maatuH| 3 / 46 / mAtRsaMbandhina RtaH syAdau pare A arA ityAdezau bhavataH / mAA, mAarA. mAAu, mAAo, mAarAu, mAarAo. mAaM, mAaraM, ityAdi. / bAhulakAjananyarthasya A, devatArthasya tu arA ityAdezaH mAAe kucchIe, namo mAarANa / ' 135. mAturid vA' itItve mAINa. iti bhavati, '533. RtAmuda0-' ityAdinA uttve tu-mAue samaniaM vande. iti / 'syAdau ' ityeva ? mAi-devo. mAi-gaNo. // For Private and Personal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 536. naamnyrH| 3. 47. / Rdantasya nAmni saMjJAyAM syAdau pare ara ityantAdezo bhavati / piarA. piaraM. piare. piareNa. piarehi. jAmAyarA. jAmAyaraM. jAmAyare. jAmAyareNa. jAmayarehiM bhAyarA. bhAyaraM bhAyare. bhAyareNa. bhAyarehiM // . pakSe muddhAo, muddhAu, muddhAhinto: raIo, raIu, raI. hinto; gheNUo gheNUu gheNUhintoM ityAdi / '613 zeSe adantavat ' atidezAt '501 jasa zastra Gasi to do dvAmi dIrghaH' iti dIrghatvaM pakSepi bhavati. striyAmityeva ? vaccheNa, vacchassa, vacchammi, vacchAo. 'TAdInAm' iti kim ? muddhA, buddhI, sahI, gheNU, vahU. nAta At / 3 / 30 / striyAM vartamAnAdAdantAnAmnaH pareSAM TA-unma Gi-DansInAmAdAdezo na bhavati / mAlAa, mAlAi, mAlAe, kayaM muhaM ThiaM Ago vA // 520 pratyaye DIvA / 3 / 31 / 'aNAdisUtreNa ( 2-4-20) pratyayanimitto yo DIruktaH sa striyAM vartamAnAnAmno vA bhavati / sAhaNI, kurucrii| pakSe-'At' [2-4.18) ityAp sAhaNA kurucarA // ajAteH puMsaH / 3-32 / ajAtivAcinaH pulliGgAt striyAM vartamAnAt GIrvA bhavati / kAlI, kAlA. suppaNahI suppaNahA eIe eAe. nIlI nIlA imIe imAe. hasamANI hasamANA. imINaM imANaM. eINaM eANaM. * ajAteriti kim ? kariNI, ayA, elayA. aprApte vibhASeyam- tena gorI, kumArI. ityAdau saMskRtavabhityameva ddiiH|| 521 For Private and Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (97) 537. A sau navA / 3. 48 / Rdantasya sau pare AkAro bA bhavati / piA. jAmAyA. bhAyA. kattA. pakSe- piyaro. jAmAyaro. bhAyaro. kattAro. // 538. rAjJaH / 3.49 / rAjJo nalope'ntyasya AtvaM vA bhavati sau pare / rAyA. he rAyA. pakSe- ANAdeze- rAyANo. he rAyA, he rAyam iti tu zaurasenyAma, evaM - he appaM, he appa. // 539. jasU - zas- Gasi usAM No. / 3.50 / rAjana zabdAspareSAmeSAM No ityAdezo vA bhavati / jasU - rAyANo ciTThanti. pakSe- rAyA. pakSe- rAyA, rAe. zas- rAyANo peccha. Gasi - rAiNo, raNNo Agao. pakSe - rAyAo, rAyAu, rAyAhi, rAyAhiMtA, rAyA. kas-- rAiNo, raNNo varNa pakSe- rAyassa // - 540. To NA / 3. 51 / rAjanazabdAtparasya TA ityasya NA ityAdezo vA bhavati / rAiNA, raNNA. pakSe- rAyeNa kathaM // - 541. irjasya No NA - Gau / 3. 52 / rAjanazabdasaMbandhino kArasya sthAne NoNAGiSu pareSu ikAro vA bhavati / rAhaNo ciTThanti, peccha, Agao, dhaNaM vA. rAhaNA kayaM. rAimmi, pakSe- rAcANo, raNNo. rAyaNA, rAeNa. rAyammi // For Private and Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 542. iNamamAmA / 3.53 / rAjan zabdasaMbandhino jakArasya amAmbhyAM sahitasya sthAne iNam ityAdezo vA bhavati / rAiNaM peccha rAiNaM dhaNam. pakSe- rAyaM. raaiinnN|| 543. IdbhisbhyasAmsupi / 3. 54 / rAjan zabdasaMbandhino jakArasya bhisAdiSu parato vA IkAro bhavati / bhis-- rAIhi. bhyas-- rAI hi, rAIhinto, rAIsunto. Am-- rAINaM. sup-- raaiisu.| pakSe-rAyANehi. ityAdi // 544. Ajasya TA- isi- ussu saNANoSyaN / 3.55 / rAjan zabdasaMbandhina Aja ityavayavasya TA- Gasi- russu NA- No ityAdezApanneSu pareSu aN vA bhavati / raNNA, rAiNA kayaM. raNo, rAiNo, Agao, dhaNaM vA. 'TA- asi- rus' iti kim ? rAyANo ciTThanti, peccha bA. 'saNANoSu' iti kim ? rAeNa. rAyAo. raayss.|| 545. puMsyana ANo rAjavacha / 3. 56 / puMllige vartamAnasyA antasya sthAne ANa ityAdezo vA bhavati, pakSe- yathAdarzanaM rAjavat kArya bhavati, ANAdeze ca- 491 ataH seddauN|' ityAdayaH pravartante, pakSe tu- '537. rAjJaH' '538. jas-- zas-- si-ssA No' '540. ToNA' "541. iNamamAmA' iti pravartante / / appANo. appANA. appANAo. appANAsanto appANaM: appANe. AppANassa, appANANa. appANeNa appANeDi appANammi. appANesa appANa-mayaM. For Private and Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pakSe- rAjavat- appANo,appAo, appAsunto. appA, appo. appANo | appAu, appAhi, ciTThanti,he appA.he appa. appAhinto, appA. appANo peccha. | appaNo dhaNaM. appANaM. appaNA apehi | appe. appe . rAyANo. rAyANA. rAyANAhinto. rAyANaM. rAyANe. rAyANassa rAyANANaM rAyANeNa. rAyAjehiM. rAyANammi.. rAyANemu. pakSe- rAyA. ityAdi. evaM- juvANo. juvANa-jaNo. [ pakSe-] juA. vamhANo. vamhA . arANo. addhA. ukSan ; ucchANo ucchA . gAvANo. gAvA. pUsANo. pUsA. sakkhANo. tavarakhA. muddhANo. zvan ; sANo. sA. mukarmaNaH pazyaH, sukammANe peccha.. niei kaha so sukammANe, pazyati kathaM sa mukarmaNaH, ityarthaH 'si' iti kim ? zarma; sammaM / / 546. AtmanaSTo NiA nnhaa| 3.57 / AtmanaH para syASTAyAH sthAne NiA jaiA ityAdezau vA bhavataH / appaNiA pAuse uvagayammi. appaNiA ya viaDi khANi A. appaNaiA. pakSa- appANeNa. // For Private and Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (100) 547. ataH sarvAderDejasaH / 3. 58 / sarvAderadantAtparasya jasaH Diva e ityAdezo bhavati / samve. anne. je. te. ke. ekke. kayare. iyare. ee. 'ataH' iti kim ? savvAo riddhIo. 'jasaH' iti kim ? sadhvassa // 548, : ssi-mmi- sthAH / 3, 59 / sarvAderakArAtparasya : sthAne ssi mmi tya ete AdezA bhavanti / savvassi, sammi , savvattha. abassi, anammi, anattha. evaM sarvatra. ataH, ityeva ? amummi // 549. na vAnidametado hiM / 3.60 / idam etadarjitAtsarvAde radantAtparasya DehimAdezo vA bhavati / savvahiM, anahiM, kahiM, jahi, tahiM. bahulAdhikArAt kiMyattaddhayaH striyAmapi- kAhiM, jAhiM, tAhiM, bAhulakAdeva- 522-kiM yattadosyamAmi' iti kI rnAsti. pakSa-savvassi, savvammi, savvatya ityAdi / striyAM tu pakSa- kAe, kIe. jAe, jIe. tAe, tIe. idametaharjana kim ? hamassi. eassiM // 550. Amo Desi / 3. 61 / sarvAderakArAntAtparasyAmo Desi ityAdezo vA bhvti| sanvesi.annesi. avaresiM. imesiM-jesiM.tesiM.kesi. pakSe- samvANa. annANa. avarANa. imANa. eANa. jANa. tANa. kANa. bahulAdhikArAta striyAmapi- sarvAsAmaH savvesiM, evam- annesiM, tesiM // . For Private and Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (101) 551 kiM tadbhayAM DAsaH / 3. 62 / kiMtadbhayAM parasyAmaH sthAne DAsa ityAdezo vA bhavati / kAsa. tAsa, pakSe- kesi, tesi // 552. kiMyattadbhayo GasaH / 3, 63 / ebhyaH parasya saH sthAne DAsa ityAdezo vA bhavati, '499 isaH ssaH' ityasyApa vAda, pakSe - sopi bhavati / kAsa, kahasa. jAsa, jassa. tAsa, tassa, bahulAdhikArAt kiMtadbhayAmAkArAntAbhyAmapi DAsAdezo vA - kasyA dhanamaH kAsa dhaNaM. tasyA dhanama; tAsa gharNaM. pakSa - kAe, tAe // 56 553, iMdrayaH ssA se / 3, 64 / kimAdibhya IdantebhyaH parasya GasaH sthAne ssA se ityAdezau vA bhavataH, -518 TAusa - DeradAdidehA tu GaseH" ityasyApavAdaH, pakSe adAdayo'pi / kissA, kise. kIa, kIA. kIDa, kIe. jissA, jise jIa, jIA. jIi, jIe. tissA, tise tir, tIA, tIi, tIe // 554, DeDa DAlA iA kAle / 3, 65 // kiMyattadbhayaH kAle'bhidheye Ge: sthAne Ahe AlA iti Ditau iA iti ca AdezA vA bhavanti, hiMssimmityAnAmapavAdaH, pakSe tepi bhavanti / kAhe, kAlA, kaiA. jAhe, jAlA, jaiA. tAhe, tAlA, tahaA, tAlI jAanti guNA jAlA te sahibhaehiM gheppanti / pakSa - kahiM, kassi, kammi, kattha. // 1 ravi - kiraNANuggahiAI hunti kamalAI kamalAI ||1|| For Private and Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 555. usemhiiN| 3. 66 / kiMyattadbhayaH parasya useH sthAne mhA ityAdezo vA bhavati / kamhA. jamhA. tamhA. pakSa-kAo. jAo. taao.|| 556. tado DoH / 3. 67 / tadaH parasya Gase DoH ityAdezo vA bhavati / to. tamhA . // 557. kimo DiNo- DIsau / 3.68 / kimaH parasya GaseziNo DIsa ityAdezau vA bhavataH / kiNo, kIsa. kmhaa.|| 558. idametatkiyattadbhayaSTo DiNA / 3.69 / ebhyaH sarvA dibhyo'kArAntebhyaH parasyASTAyAH sthAne Dit iNA ityAdezo vA bhavati / imiNA, imeNa. ediNA, edeNa. kiNA, keNa. jiNA, jeNa. tiNA, teNa // 559. tado NaH syAdau kvacit / 3. 70 / tadaH sthAne syA dau pare Na Adezo bhavati, kvacit- lakSyAnusAreNa / Na peccha. taM pazya ityarthaH soai a NaM raghuvaI. tam ityarthaH striyAmapi-hatthunnAmia-muhI NaM tiaDA. tAM trijaTA ityarthaH; jeNa bhaNi. tena bhaNitam ityarthaH; to NeNa karayala-dviA. tena ityarthaH: bhaNi ca NAe. tayA ityarthaH Nehi kayaM. taiH kRtam ityarthaH: NAhiM kayaM. tAbhiH kRtam ityrthH|| 560. kimaH kastra tasozca / 3. 71. / kima ko bhavati syA dau tasozca parayoH / ko. ke. ke. ke. keNa. tra- kattha. tasU-kao, kattA. kado. // For Private and Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 561. idama imH|3.72| idamaH syAdau pare ima Adezo bhvti| imo. ime. imaM. ime. imeNa. khiyAmapi-imA / / 562. puM- striyona vAyamimiA sau| 3.73 / idam za. bdasya sau pare ayam iti pulliGge imiA iti strIlline Adezau vA bhavataH / ahavAyaM kaya-- kajo. imiA vANia--dhUyA. pakSe- imo. imaa.|| 563. ssi-ssayorat / 3. 74 / idamaH ssi ssa ityetayoH parayorad bhavati vaa| assi. assa. pakSa- imAdezo'pi imassi. imassa. bahulAdhikArAdanyatrApi bhavati- ehi esu Adi; ebhiH eSu bhAbhiH ityrthH|| 564. mana hH| 3. 75 / idamaH kRtemAdezAt parasya ke sthAne mena saha ha Adezo vA bhavati / ii. pakSe-imamsi. immmi|| 565. na tthaH / 3.76 / idamaH parasya " 548 he ssi-mmi tthAH" iti prAptaH stho na bhavati / iha. imassi . imammi || 566. Nom- zasTA-bhisi / 3. 77 / idamaH sthAne am zasTAbhissu pareSu Na Adezo vA bhvti| NaM peccha. Ne peccha. Na. Nehi kayaM. pakSe- imaM ime. imeNa. imehi // 567. ameNam / 3. 78 / idamomA sahitasya sthAne iNam ityA dezo vA bhavati / iNaM peccha, pakSa-imaM // For Private and Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (104) 568. klIbe syamedamiNamo ca / 3. 79 / napuMsakaliGge varta mAnasyedamaH syambhyAM sahitasya idam iNamo iNam ca nitya mAdezA bhavanti / idaM. iNamo iNaM dhaNaM ciTThA peccha vA // 569. kimaH kiM / 3. 80 / kimaH klive vartamAnasya syambhyAM saha kiM bhavati / kiM kulaM tuha. kiM kiM te paDihAi // 570 vedaM tadetado sAmbhyAM se simo / 3. 81 / idam tad etad ityateSAM sthAne Gas Am ityetAbhyAM saha yathAsaMkhyaM se sim ityAdezau vA bhavataH / idam-se sIlam se guNA, asya zIlaM guNA vA ityarthaH. siM ucchAho, eSAm utsAha ityarthaH. ta- se zIlaM, tasya tasyA vA ityarthaH, siM guNA, teSAM tAsAM vA ityarthaH. etad-se ahiaM, etasya ahitam ityarthaH. siM guNA, siM zIlaM, eteSAM guNAH zIlaM vA ityarthaH pakSa- imassa. imesi. imANa. tassa. tesiM. tANa. eassa. eesi. eANa. idaM tadorAmApi se AdezaM kshcidicchti|| 571. vaitado isestottAhe / 3. 82 / etadaH parasya sseH sthAne to tAhe ityetAvAdezau vA bhavataH / etto. ettAhe. pakSe- eAo. eAu. emAhi. emA hinto. ebhA // 572. tthe ca tasya lukU / 3. 83 / etadastthe pare cakArAva to .tAhe ityetayozca parayostasya lum bhavati / ettha. eto ettAhe // For Private and Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 573. eradIto mmau vA / 3.84 / etada ekArasya DayAdeze mmau pare adItau vA bhavataH / ayammi- Iyammi. pakSe- eammi // 574. vaiseNamiNamo sinA / 3. 85 / etadaH sinA saha esa iNam iNamo ityAdezA vA bhavanti / savvassavi esa gai. savvANavi patthivANa esa mahI.esa sahAocitra sasaharassa. esa siraM. iNaM. iNamo. pakSe-- e. esA. eso|| 575. tadazca taH so klIve / 3.86 / tada etadazca takArasya sau pare aklIbe so bhavati / so puriso. sA mahilA. eso pio. esA muddhA. sau ityeva-te ee dhannA tAo eAo mahilAo.aklIna iti kim ? taM evaNaM // 576. vAdaso dasya honodAm / 3. 87 / adaso daphArasya sau pare ha Adezo vA bhavati tasmiMzca kRte " 492 ataH se? " iti otvam " 1119- zeSaM saMskRtavat" ityati dezAda "[si-he- 2-4 Ata]" iti Ae "515 klIve svarAnma se " iti mazca na bhavati / aha puriso. aha mahilA. aha vaNaM. aha moho para-guNalahuayAi. ahaNe hiaeNa hasai mAruya-taNao, asAvasmAn hasati ityarthaH, aha kamala-muhI. pakSe- uttareNa murAdezaH, amU puriso. amU mahilA. amuM vaNaM / / . 577. muH syAdau / 3. 88 / adao dasya syAdau pare muH A dezo bhavati / amU puriso. amuNo purisA. amuM vaNaM. amUhaM vaNAI. For Private and Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amUNi vANi. amU mAlA. amUDa amUo mAlAo. amuNA. amUhi. si- amUo. amUDa. amUhinto. bhyas- amUhinto. amUsunto. us- amuNo * amussa. Am-- amUNa. Gi- amUmmi. sup- amuusu|| 578. mmAvayeau vA / 3, 89 / adaso'ntyavyAnaluki dakA rAntasya sthAne byAdeze mmau parataH aya ia ityAdezau vA bhavataH / ayammi, iMammi. pakSa- amummi // 579. yuSmadastaM tu tuvaM tuhaM tuma sinA / 3. 90 / yuSmadaH sinA saha taM tuM tuvaM tuha tuma ityate paJcAdezA bhavanti / taM tu tuvaM tuha-tumaM diho. // 580. bhe tumbhe tujjha tumha tuyhe urahe jsaa| 3. 99 / yu mado jasA saha me tubbhe tujjha tumha tumhe uvhe ityete SaDAdezA bhavanti / bhe tumme tujjha tumha tumhe urahe ciTThai. "594 bho mha jjhau vA" iti vacanAda tumhe. tujhe. evaM caassttruupym|| 581. taM tuM tumaM tuvaM tuha tume tue amA / 3. 92 / yuSma do'mAH saha ete saptAdezA bhavanti / taM tuM tumaM tuvaM tuha tume tue vandAmi. // 582. vo tujha tumbhe tumhe urahe bhe zasA / 3. 93 / yuSmadaH zasA saha ete SaDAdezA bhavanti / / vo tujha tunbhe " 594. mo mha jjhau vA " iti vacanAt tumhe tujhe tumhe urahe bhe pecchAmi // For Private and Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (107) 583. bhedi de te tai tara tumaM tuma tumae tume tumAi TA / 3. 94 // yuSmadaSTA ityanena saha ete ekAdazAdezA bhavanti / bhedi de te tai tae tumaM tumai tumae tume tumAi japi // 584. bhe tubhehiM ujjhehiM umhehiM tumhehiM umhehiM bhisA / 3. 95 / yuSmado bhisA saha ete paDAdezA bhavanti / bhe tumbhehi " bho mha jjhau vA " iti vacanAt tumhehiM tujjhehi ujjhehi umhehiM tumhehiM uchehiM bhuttaM. evaM cASTa rUpyam // 585. tai tuva tuma tuha tugbhA Gasau / 3. 96 / yuSpado sau paJcamyekavacane parata ete paJcAdezA bhavanti, usestuttododuhihinto luko yathAprAptameva / taitto, tuvatto, tumatto, tuhatto, tugbhatto. 'bho mha jjhau vA ' iti vacanAt tumhatto,tujjhatto. evaM do-du-hi- hinto lakSvapyudAhAryam tatto iti tu tvatta ityasya valope sati. // 586. tumha tugbha tahinto GasinA / 3. 97- yuSmado usi nA sahitasya ete traya AdezA bhavanti / tumha, tumbha, tahinto Agao. 'vbho mha-jjhau vA iti vacanAt tumha, tujjha. evaM paJca rUpANi // / 587 tumbha- tumhorahomhA bhyasi / 398 / yuSmado bhyasi pare ete catvAra AdezA bhavanti, bhyasastu yathAprAptameva / tumbhatto, tumhatto, uchatto, umhatto. 'bho mha- jjhau vA' iti vacanAt tumhatto, tujjhatto. evaM do-du-hi- hinto suntovayudAhAryam || For Private and Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (108) 588, taha-tu-te- tumhaM-- tuha tuhaM- tuva- tuma - tume tumo-tumAi-di-de-i-e-tugbhobhoyhA usA / 3.99 / yuSpado GasA SaSThayekavacanena sahitasya ete aSTAdazAdezA bhavanti / taha, tu, te, tumhaM, tuha, tuhaM, tuva, tuma, tume, tumo, tumAi di, de, i, e, tunbha, umbha, uyaha ghaNaM. 'bho mha jJau vA iti vacanAt tumha, tujjha, umha, ujjha evaM ca dvAviMzatI rUpANi // 589. tu vo bhe tugbha tubbhaM tugbhANa tuvANa tumANa tuhANa umhANa AmA / 3. 100 / yuSmada AmA sahitasya ete dazAdezA bhavanti / tu, vo, bhe, tumbha, tunbhaM, tugbhANa, tuvANa, tumANa, tuhANa, umhANa. '27 ktvA syAderNasvorvA ityanusvAre tubbhANaM, tuvANaM, tumANaM, tuhANaM, umhANaM. 'bho mha-jjhau bA' iti vacanAt tumha, tujha, tumhaM, tujhaM, tumhANa, tumhANaM, tujjhANa, tajjJANaM dhaNaM, evaM ca trayoviMzatI rUpANi || 590 tume tumae tumAi taha tae kinA / 3. 101 / yuSmado GinA saptamyekavacanena sahitasya ete paJcAdezA bhavanti / tume, tumae, tumAi, taha, tara Thi // 591. tu tu tuma tuha tugbhA Gau / 3. 102 / yuSmado Gau parata ete paJcAdezA bhavanti, Destu yathAprAptameva / tummi, tuvammi, tumammi, tuhammi, tugbhampi. 'bho mhajjhau vA' iti vacanAt tumhamma, tujjhammi ityAdi // 592. supi / 3. 103 / yuSmadaH supi parataH tutuba tuma tuhatumbhA bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org - (109) tuma, tuvesu, tume, tuhesa, tunbhesu. 'bho mha-jjhau vA ' iti vacanAt tumhe tujhe. kecittu supyetvavikalpamicchanti tanmate tuvasu, tumasU, tuhasu, tumbhasu, tumhasu, tujjhasu, tumbhasyAtvamapIcchatyanyaH- tumbhAsu, tumhAsu, tucjhAsR // 593. bho mha-jjhau vA / 3. 104 / yuSmAdAdezeSu yo virukto bhastasya mha jjha ityatAvAdezau vA bhavataH / pakSe sa evAste, tathaiva codAhRtam // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 594. asmado mmi ammi amhi haM ahaM ahayaM sinA / 3. 105 / asmadaH sinA saha ete SaDAdezA bhavanti / ajja mmi hAsiA mAmi teNa unnama na ammi kuviA. amhi karemi. jeNa haM viddhA. kiM pamhuTThammi ahaM. ahayaM kaya-paNAmo // 595, amha amhe amho mo vayaM bhe jasA / 3. 106 / asmado jasA saha ete SaDAdezA bhavanti / amha, amhe, amho, mo, vayaM, bhe bhaNAmo // 596. Ne NaM mi ammi amha mamha meM mamaM mimaM ahaM amA / 3. 107 / asmado'mA saha ete dazAdezA bhavanti / Ne, NaM, mi, ammi, amha, mamha, meM, mamaM, mimaM, ahaM peccha // 597, amhe amho amha Ne zasA / 3. 108 | asmadaH zasA saha ete catvAra AdezA bhavanti / amhe, amho, amha, paNe peccha. // 598. mi me mamaM mamae mamAi mai mae mayAi Ne TA / 3. 109 / asmadaSTA saha ete navAdezA bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (110) mi, me, mamaM, mamae, mamAi, maha, mae, mayAi, Ne, kayaM. // 599. amhehi amhAhi amha amhe Ne bhisA / 3. 110 // asmado bhisA saha. ete pazcAdezA bhavanti / / amhehi, amhAhi, amha, amhe, Ne kayaM / / 600. mai mama maha majjhA isau / 3. 111 / asmado sau pazcamyekavaMcane parata ete catvAra AdezA bhavanti, usestu yathAprAptameva / mahatto, mamatto, mahatto, majjhaco, Agao. matto iti tu matta ityasya. evaM do-du-hi-hinto lukSvapyudAhArya m // 601. mamAmhau bhyasi / 3. 112 / asmado bhyasi parato mama amha ityAdezau bhavataH, bhyasastu yathAprAptam / mamato amhatto, mamAhinto amhAhinto, mamAmunto amhAsunto, mamesunto amhesunto. // 602. me maha mama maha mahaM majjha majjhaM amha amhaM GasA / 3. 113 / asmado GasA SaSThayekavacanena sahitasya ete navAdezA bhavanti / me, maha, mama, maha, maha, majjha, majjhaM, amha, amhaM dhaNaM // 603. Ne No majjha amha amhaM amhe amho amhANa ma mANa mahANa majjhANa AmA / 3. 114 / asmada AmA sahitasya ete ekAdazAdezA bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAra Ne, No, majha, amha, amhaM, amhe, amho, amhANa, mamANa, mahANa, majjhANa dhaNaM'27.ktvA-syAderNasyorvA' ityanusvAre amhANaM, mamANa, mahANa, majjhANaM. evaM ca pazcadaza ruupaanni.|| 604. mi mai mamAi mae meM DinA / 3.115 / asmado DinA sahitasya ete pazcAdezA bhavanti / mi, mai, mamAi, mae, me ThiaM. // 605. amha mama maha majjhA Gau / 3. 116 / asmado Dau pare ete catvAra AdezA bhavanti, Destu yathAprAptam / amhammi, mamammi, mahammi, majjhammi ThiaM. // 606. supi / 3. 117 / asmadaH mupi pare amhAdayazcatvAra AdezA bhavanti / amhesa, mamesu, mahesu, majjhesu. etvavikalpamate tu-amahasu, mamamu, mahasu, majjhasu. amhasyAtvamapIcchatyanyaH-- amhaasu.|| 607. preratI tRtIyAdau / 3. 118 / / sthAne tI ityAdezo bhavati tRtIyAdau / tIhiM kayaM. tIhinto Agao. tIhaM dhaNaM. tIsu tthiaN.|| 608. verdo ve / 3. 119 / vizabdasya tRtIyAdau do ve ityA dezau bhvtH| dohi, vehi kayaM. dohinto, hinto Agao. doNhaM, veNhaM dhaNaM. dosu, vesu tthiaN.|| 609. duve doNi veNi ca jas-zasA / 3. 120 / jas zasbhyAM sahitasya dveH sthAne duve doNi veNi ityete do ve ityetau ca AdezA bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (112) duve, doNi, veNNi, do, ve ThiA peccha vA. ' 84. hasvaH saMyoge' iti isvatve duNNi, viNNi. // 610. stiNiH / 3.121 / jasa-zasbhyAM sahitasya tre sthAne tiNi ityAdezo bhavati / tiNi ThiA peccha vaa.|| 611. caturazcattAro cauro cattAri / 3. 122 / caturazabda sya jas-zasbhyAM saha cattAro cauro cattAri ityete AdezA. bhavanti / cattAro, cauro, cattAri ciTThanti peccha vA // 612. saMkhyAyA Amo Nha NhaM / 3. 123 / saMkhyAzabdAtpa rasyAmo Nha NhaM ityAdezau bhavataH / doNha, tiNha, cauNha, paJcaNha, chaha, sattaNha, aNha. evaM doNhaM, viNhaM, cauNhaM, pazcaNhaM, chaNhaM, sattaha, aTThaNhaM navaNhaM, dasaNhaM paNNarasaNhaM divasANaM, aTThArasahaM samaNasAhassINaM. katInAm- kaiNhaM. bahulAdhikArAt viMzatyAdena bhavati. // 613. zeSe'dantavat / 3. 124 / upayuktAdanyaH zeSaH,tatra syA dividhiradantavadatidizyate, eSvAkArAdhanteSu pUrva kAryANi noktAni / teSu'493 jasa-zasoluMkU ityAdIni adantAdhikAravihitAni kAryANi bhavanti ityarthaH / / tatra 'jasa-zasoluMkU' ityetatkAryAtideza:-mAlA, girI, gurU, sahI vahU rehanti peccha vA. .. . '494 amo'sya' ityetatkAryAtideva:- giri, guru, sahiM pahuM, gAmaNiM, khalapuM peccha. '495 TA-AmoNaH' ityetatkAryAtideza:- hAhANa kayaM. For Private and Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (113) mAlANa, girINa, guruNa, sahINa, bahUNa ghaNaM TAyAstu '513 ToNA ' ' 518. TA rUsa- keradAdidevA tu use: ' ivi vidhiruktaH '496bhiso hi hi~ hiM' ityetatkAryAtidezaH mAlAhiM, girIhi, gurUhi, sahIhi, vahUhi kathaM evaM sAnunAsi kAnusvArayorapi. ' 497 Gases to- do-du-hi- hinto- lukaH ' ityetatkAryAtideza:--mAlAo mAlAu mAlAhinto, buddhIo buddhI buddhIhinto, dheNUo gheNUDa gheNUhinto Agao. [616615] hi lukau tu pratiSetsyete '498. bhyasa to do du hi hinto sunto' ityetaskAryAtidezaH--mALAhinto, mAlAsunto '516hiH' tu niSetsyate evaM girIhinto ityAdi '499.GasaH ssaH' ityetatkAryAtidezaH - girissa. gurussa. dahissa mahussa. striyAM tu 518 TA. Gas - De:' ityAdyaktam. * '500 De mmi De:' ityetatkAryAtidezaH- girimmi gurummi dahimmi mahummi // 4 ' 617 DerDe : ' [iti sUtreNa] Destu niSetsyate. striyAM tu '518 TA-Gasa - Ge: ityAdyuktam // '401 jas zas Gasi -to- do- dvAmi dIrghaH' ityetakAryAdeza: - girI, gurU ciTThanti girIo gurUbha Agao, girINa, gurUNa dhaNaM '502 bhyasi vA' ityetatkAryAtidezo na pravartate '505 saat dIrghaH' iti nityaM vidhAnAt. For Private and Personal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (114) '503. TANa - zasyet' '504. bhirabhyassupi' ityetakAryAtidezastu niSetsyate [ 618. et ] 614. na dIrghau No / 3. 125 / idudantayorarthAjjas-- zamUDaspA deze No ityetasmin parato dIrgho na bhavati / aggiNo, vANo No iti kim ? aggI, aggIo. // 615. useluk / 3. 126 / AkArAntAdibhyo'danvavatprApto GaseluMgU na bhavati / mAlato, mAlAo, mAlAu, mAlAhinto Agao. evaM aggIo. vAuo ityAdi // 616, bhyasazca hiH / 3. 127 / AkArAntAdibhyo'dantavasmApto bhyaso Gaseva hirna bhavati / mAlAhinto, mAlAsunto evaM aggIhinto ityAdi mAlAo, mAlADa, mAlAhinto. evam aggIo ityAdi // 617. DerDeH / 3 128 / AkArAntAdibhyo'dantavatprApto Terdaina bhavati / aggami. vAummi, dahimmi mahummi // 618. et / 3. 129 / AkArAntAdInAmarthAt TAzasthisbhyasupsu parato'dantavat etvaM na bhavati / hAhANa karya. mAlAo peccha. mAlAhi kayaM. mAlA hinto mAlA sunto Agao. mAlAsu ThiaM. evaM aggiNo vAuNI ityAdi // [ kArakavidhiH ] 619, dvivacanasya bahuvacanam / 3.130 / sarveSAM vibhaktInAM syAdInAM tyAdInAM ca dvivacanasya sthAne bahuvacanaM bhavati / doNi kuNanti dube kuNanti dohiM dohinto dosunto dosu hatthA pAyA thaNayA nayaNA // For Private and Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (115) 620. caturthyAH SaSThI |3.13sh caturthAH sthAne SaSThI bhavati / . muNissa, muNINa dei. namo devassa, devANa // 621. tAdarthyaGavA 3. 132 / tAdarthe vihitasya DezcatuyeM kavacanasya sthAne SaSThI vA bhavati / devassa devAya, devArthama:ityarthaH. Deriti kim ? devANa // 622. vadhADDAizca vA / 3. 133 / vadhazabdAtparasya tAdaya he. DiMd AiH SaSThI ca vA bhavati / vahAi vahassa vahAya, vadhArthama, ityarthaH / / 623. kvacid dvitIyAdeH / 3. 134 / dvitIyAdInAM vibha ktInAM sthAne SaSThI bhavati kvacit / / sImAdharassa bande, tissA muhassa bharimo, atra dvitIyAyAH paSThI. dhaNassa laddho, dhanena landhaH, ityarthaH. cirassa mukA, cireNa muktAH, ityarthaH tesime amaNAiNNaM, tairetadanAcaritam atra tRtIyAyAH corassa bIii, corAdibheti,ityarthaH. iarAiM jANa lahuarakarAI pAyantimilla-sahiANa, pAdAntena sahitebhya itarANi; iti atra paJcamyAH, piTTIe kesa-bhAro, atra saptamyAH // 624 dvitIyAtRtIyayoH saptamI / 3. 135 / dvitIyAtRtI yayoH sthAne kvacit saptamI bhavati / gAme vasAmi. nayare na jAmi. atra dvitIyAyA: pai vi. rIe maliAI.tisu tesu alaMkiA puhavI.atra tRtIyAyAH 625. pazcamyAratRtIyA ca / 3. 136 / paJcamyAH sthAne kvacit tRtIyAsaptamyau bhavataH / / coreNa vIhai,corAdibheni,ityarthaH: anteure ramiumAgo rAyA, antaHpurAd rantvAgata:: ityarthaH / / For Private and Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (116) 626. saptamyA dvitIyA / 3.137 / saptamyAH sthAne kvacid dvitIyA bhavati / vijjujjoyaM bharai ratiM. ArSe tRtIyApi dRzyate- teNa kAleNaM, teNaM samaeNaM, tasmin kAle tasmin samaye ityarthaH. prathamAyA api dvitIyA dRzyate-cavIsaMpi jiNavarA, ctu| vizatirapi jinavarAH, ityarthaH // 627. kyaGoyalukU / 3. 138 / kyaGantasya kyaantasya vA sambandhino yasya luga bhavati / garuAi, garuAai, agururgururbhavati, gururivAcarati vA, ityrthH| kyaGgha-damadamAi damadamAai, lohiAi lohiAai // [tyAdhantavidhiH] 628. tyAdInAmAdyatrayasyAdyasyececau / 3. 139 / tyAdI nAM vibhaktInAM parasmaipadAnAmAtmanepadAnAM ca sambandhinaH prathamatrayasya yadAcaM vacanaM tasya sthAne ic ec ityetAvA. dezau bhvtH| hasai. hasae. vevai. vevae. cakArau 981 icecaH' ityatra vizeSaNAau~ / 629. vittIyasya si se / 3. 140 / tyAdInAM parasmaipadAnAM AtmanepadAnAM ca dvitIyasya trayasya sambandhina Ayavacanasya sthAne si se ityetAvAdezau bhavataH / hasasi. hasase vevasi. vevase // 630. tRtIyasya miH| . 141 / tyAdInAM parama padAnAmAtma nepadAnAM ca tRtIyasya trayasyAghavacanasya sthAne mirAdezo bhavati / For Private and Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (117) hasAmi. vevAmi. bahulAdhikArAd miveH sthAnIyasya meri kAralopazca. bahu-jANaya rUsiuM sakka, zaknomiH ityrthH| na maraM, na niye: ityarthaH / / 631. bahuSvANasya nti te ire / 3. 142 / tyAdInAM para smaipadAtmanepadAnAmAtrayasambandhino bahuSu vartamAnasya vacanasya sthAne nti nte ire ityAdezA bhavanti / hasanti. vevanti. hasinjanti. ramijjanti. gajjante khe mehA. bIhante rakkhasANaM ca. upajjante kai-hi. aya-sAyare kavva-rayaNAI. doNNivi na pahuppire pAhU, na prabhavataH; ityarthaH. vicchuhire, vikSubhyanti,ityarthaH. kvacid re ekatvepi- mUsaire gAma- cikhalo, zuSyati; ityrthH|| 632. madhyamasyetthA-hacau / 3. 143 / tyAdInAM parasmaipadA smanepadAnAM madhyamasya trayasya bahuSu vartamAnasya sthAne itthA haca ityetAvAdezau bhvtH| hasitthA. hasaha. vitthA. vevaha. bAhulakAditthAnyatrApi. yadyatne rocate, jaM jaM te roitthA. hac iti cakAra ' 939 iha hacohasya' ityatra vizeSaNArthaH // 633. tRtIyasya mo mu mAH / 3. 144 / tyAdInAM parasmaipadA tmanepadAnAM tRtIyasya trayasya sambandhino bahuSu vartamAnasya vacanasya sthAne mo mu ma ityete AdezA bhavanti / hasAmo. hasAmu. hasAma. tuvarAmo. tuvarAmu. tuvarAma // 634. ata evaica se / 3. 145 / tyAdeH sthAne yo eca se i tyetAvAdezAvuktau tAvakArAntAdeva bhavato nAnyasmAt / hasae. hasame. tuvarae. tuvarase. karae. karase. ata . For Private and Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org * (118) iti kima ? ThAi ThAsi, vasuAi vasuAsi. hoi. hosi. evakAro'kArAntAd eca se eva bhavata iti viparItAvadhAraNa niSedhArthaH tenAkArAntAd ica si ityetAvapi siDau - hasai. isasi vevara vevasi // * 635. sinAsteH siH / 3. 146 / sinA dvitIyatrikAdezena Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saha asteH sirAdezo bhavati / niThuro jaM si. sineti kim?se Adeze sati asthi tumaM // 6360 mi mo. maimhi mho mhA vA / 3. 147 / asterdhAtoH sthAne mi moma ityAdezaiH saha yathAsaMkhyaM mhi mho mha ityAdezA vA bhavanti / esa mhi, eSo'smi, ityarthaH, gayamho gayamha. mukArasyAgrahaNAdaprayoga eva tasyetyavasIyate. pakSe - asthi ahaM. a. for amhe. asthi amho. nanu ca siddhAvasthAyAM '345 pakSma-zma-Sma sma hmAM mhaH' ityanena' mhAdeze mho iti sidhyati, satyam, kintu vibhaktividhau prAyaH sAdhyamAnAvasthAGgIkriyate, anyathA vaccheNa. vacchemu savve.je.te.ke ityAdyarthaM sUtrANyanArambhaNIyAni syuH // 637. asthistyAdinA / 3. 148 / asteH sthAne tyAdibhiH saha atthi ityAdezo bhavati / asthi so. atthi te. atthi tumaM. asthi tumhe. atthi ahaM asthi amhe // 638. pheradedAvAve | 3. 149 / Ne: sthAne at et A~va Ave ete catvAra AdezA bhavanti / darisara, kAre. karAvara karAve. hAsera isAvA. ha sAve, uvasAme, uvasamAvara, uvasamAvei, bahulAdhikA For Private and Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra (119) rAt kvacidenAsti jANAve. kvacid Ave nAsti pAe. bhAve // www.kobatirth.org 639. gurvAderaviva / 3. 150 / guSadeNai: sthAne avi ityAdezo vA bhavati / zoSitam-sosaviaM, sosiaM toSitam-tosa viaM, tosiaM // 640, bhramerADo vA / 3. 151 / bhrameH parasya NairADa Adezo vA bhavati / " bhamADai. bhamADe, pakSe- bhAmei. bhamAvai bhramAve || 641. lagAvI kta-bhAva karmasu / 3. 152 | NeH sthAne luka AvI ityAdezau bhavataH ke bhAvakarmavihite ca pratyaye parataH / kAriaM karAviaM. hAsiaM. hasAviaM khAmiaM. khamAviaM. bhAvakarmaNoH - kArI ai. karAvIai. kArijjara karAvijjai. hAsIbhai hasAvIai. hAsijjA. hasAvijjai // 649. adellukyAderata AH / 3. 153 / NeradellopeSu kRteSu AderakArasya A bhavati / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * ati- pADai. mArai. eti - kArei khAmei. luki - kAriaM khAmia. kArIai. khAmIai. kArijjai. khAmijjai. adellukIti kim ? karAvi. karAvIai. karAvijjai. Aderiti kim ? saMgAmei. iha vyavahitasya mA bhUt kAriaM ihAntyasya mA bhUt, ata iti kim ? dUse. kecittu AveAvyAdezayorapyAderata AtvamicchantikArAve. hAsAvio jaNo sAmalIe // " 643. mau vA / 3. 154 | a A iti vartate. adantADAtoma pare ava AlaM vA bhavati / hasAmi, hami jANAmi, jANami. lihAmi, ki.mi. For Private and Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (120) ata ityeva homi|| 644. inca mo mu me vA / 3. 155 / akArAntAhAtoH pareSu momumeSu ata itvaM cakArAd AtvaM ca vA bhavataH / / bhaNimo, bhaNAmo. bhaNimu, bhaNAmu. bhaNima, bhaNAma. pakSe-bhaNamo. bhaNamu. bhaNama. '647 vartamAnA pazcamI za. tRSu vA' ityetve tu bhaNemo. bhaNemu. bhaNema. ata ityeva ThAmo. homo // 645. kte / 3. 156 / te parato'ta icaM bhavati / hasiaM. paDhiaM. navi. hAsi. pAtiaM. gayaM napami tyAdi tu siddhAvasthApekSaNAt.ata ityeva jhAyaM. luaM huaN|| 646. ecca ktvA tum tavyabhaviSyatsu / 3. 157 / ktvA tum tavyeSu bhaviSyatkAlavihite ca pratyaye parato'ta ekArazvakArAdikArazca bhavati / ktvA- haseUNa. hasiUNa. tum- hase. hasi. tavya- haseavvaM. hasiavvaM. bhaviSyat- hasehie. hasihii. ata ityeva kAUNa // 647. vartamAnA pazcamI zatRSu vA / 3. 158 / vartamAnApazca mIzanRSu parata akArasya sthAne ekAro vA bhavati / vartamAnA- hasei, isai. hasema, hasima hasesa, hasima. paJcamI. haseu, hasau. muNeu, suNau. . zata- hasento, hasanto. kvacina bhavati jayai. kvacidA tvamapi munnaau.|| 648. jjA uje / 3. 159 / jjA ja ityAdezayoH parayorakAra sya ekAro bhavati / isejjA. hasena. ata ityeva-hojjA. hoja. // For Private and Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (121) 649. Ia ijjo kyasya / 3. 160 / cijimabhRtInAM bhASakama. vidhi vakSyAmaH yeSAM tu na vakSyate teSAM saMskRtAtidezAtmAptasya kyasya sthAne Ia ijja ityAdezau bhvtH| hasIai. hasijjai. isIanto. isijanto. hasInamANo. isijjamANo. paDhIai. paDhijAi. hoIai. hoijjai. bahulAdhikArAt kvacit kyo'pi vikalpena bhavati-mae navejja. mae navijjeja. teNa laheja. teNa kahijeja. teNa ameja. teNa acchijjeja. teNa acchiii.|| 650. zivace saDacha / 3. 161 / zervacezca parasya kyasya sthAne yathAsaMkhyaM DIsa kucha ityAdezau bhavataH iaijjApavAdaH / dIsai. vuccai / / 651. sI hI hI bhUtArthasya / 3. 162 / bhRte'rthe viritos. yatanyAdiH pratyayo bhUtAyaH, tasya sthAne sI hI hI ityAdezA bhavanti, uttaratra vyanjanAdIavidhAnAt svarAntAdevArya vidhiH| kAsI. kAhI. kAhIa. akArSIda, akarota, cakAra ghetyarthaH evaM ThAsI. ThAhI. ThAhI. ArSe- devindo iNamabbavI ityAdau siddhAvasthAzrayaNAt asta nyAH pryogH|| 652. vyasanAdIH / 3. 163 / vyaanAntADAtoH parasya bhUtA thasyAyatanyAdipratyayasya Ia ityAdezo bhavati / huvIa. abhUta, abhavata, babhUvetyarthaH. evaM acchIa.AsiSTa, Asta, AsAMcakre vA. geNhIa. agrahota,agRhNAt,jagrAha vaa| 653. tenAsterAsyahesI / 3. 164 / asterdhAtostena bhUtArthena pratyayena saha Asi ahesi ityAdezI bhavataH / For Private and Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (122) Asi so tuma ahaM vA. je Asi, ye Asan ityarthaH. evaM ahesi // 654. jAtsaptamyA irvA / 3. 165 / saptamyAdezAt jjAtpara irvA pryoktvyH| bhavet: hojjai, hoja // 655. bhaviSyati hirAdiH / 3. 166 / bhaviSyadarthe vihite pratyaye pare tasyaivAdihiH pryoktvyH| hohii, bhaviSyati, bhavitA vA ityarthaH. evaM hohinti. ho hisi. hohityA. hasihii. kAhiha / / 6' 6. mi mo mu me ssA hA navA / 3 167 / bhaviSyatyarthe mimomumaSu tRtIyatrikAdezeSu pareSu teSAmevAdI ssA hA ityeto vA prayoktavyo. herapavAdau. pakSe hirapi / hossAmi,hohAmi. homsAmo, hohAmo. hossAmu. hohAmu. hossAma, hohAma. pakSe-hohimi. hohimo. hohimu. hohima. kvacittu hA na bhavati-hasissAmo. hasihimo / / 657. momumAnAM himsA hitthA / 3. 168 / dhAtoH parau bha viSyati kAle momumAnAM sthAne hissA hitthA ityeto vA pryoktvyo| hohissA. hohitthA. hasihissA. isihitthA. pakSe- hohimo. hossAmo. hohAmoityAdi / 658. meH ssaM / 3. 169 / dhAtoH paro bhaviSyati kAle dhyAde zasya sthAne ssaM vA prayoktavyaH / hossaM. hasissaM. kittaissaM. pakSe- hohimi, hossAmi, hohAmi. kittaihimi. 659. kR do haM / 3. 170 / karoterdadAtezca paro bhaviSyati vihi For Private and Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 123) tasya myAdezasya sthAne vA prayoktavyaH / kAhaM. dAhaM. kariSyAmi: dAsyAmiH ityarthaH. pakSe- kAhimi. dAhimi. ityAdi / 660. zru gami rudi vidi dRzi muci vaci chidi bhidi bhu. jo soccha gaccha roccha veccha dacchaM moccha vocche checchaM bhecchaM bhocchaM / 3. 171 / zravAdInAM dhAtUnAM bhaviSyadvihitamyantAnAM sthAne socchamityAdayo nipAtyante / soccha. zroSyAmi: gacchaM. gamiSyAmi; saMgacchaM. saMgasye; rocchaM. rodiSyAmiH vida jJAne-veccha, diSyAmi: dacchaM. drakSyAmiH mocchaM. mokSyASiH vo. vakSyAmiH checchaM. chetsyAmi, bhocchaM. bhokSye // 661. socchAdaya ijAdiSu hilukU ca vaa| 3. 172 / bhA. dInAM sthAne ijAdiSu bhaviSyadAdezeSu yathAsaMkhya socchAda yo bhavanti, te pavAdezA antyasvarAghavayavavarjA ityarthaH. hiluk ca vA bhavati / socchii. pakSe-socchihii. evaM socchinti. socchihini. socchisi, socchihisi. socchitthA. socchihitthA. secchiha. socchihiha. socchimi. socchihimi. socchissAmi.'socchihAmi. socchissa. socchaM. sochimo. socchi. himo. socchissAmo. socchihAmo. socchihissA. socchihitthA. evaM mumayorapi. gacchii... gacchihii. gacchinti, gacchihinti. gacchisi. gacchihisi. gacchitthA. gacchihitthA. gacchiha. gacchiviha. gacchimi. gacchihimi. gacchissAmi. ga. cchihAmi. gacchissaM. gacchaM. gacchimo. gacchihimo. gacchissAmo. ganchihAmo. gacchihissA. gacchihitthA. evaM For Private and Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (124) mumayorapi. evaM rudAdInAmapyudAhAryam // 662 dusu mu vidhyAdivekasmistrayANAm / 3. 173 / vidhyAdiSvarthapUtpannAnAmekatve'rthe vartamAnAnAM prayANAmapi trikANAM sthAne yathAsaMkhya du mumu ityete AdezA bhavanti / hasau sA. hasamu tumaM. hasAmu ahaM. pecchau.pecchasu.pecchAmu. dakAroccAraNaM bhASAntarArtham // 663. sohirvA / 3. 174 / pUrvasUtravihitasya soH sthAne hirA. dezo vA bhavati / dehi. desu // 664. ata ijjasvijjahIjje-luko vA / 3. 175 / aphA rAtparasya soH ijjama ijahi ijje ityete luk ca AdezA vA bhavanti / hasejasu. isejahi. haseja. hasa. pakSe-hasamu. ata iti kim ? hosu. ThAhi // 665. bahuSu ntu ha mo| 3. 176 / vidhyAdiSutpannAnAM bahu varthaSu vartamAnAnAM trayANAM trikANAM sthAne yathAsaMkhyaM ntu ha mo ityete AdezA bhavanti / ntu- isantu. hasentu. haseyurvA. ha- hasaha. isata. haseta vA. mo- hasAmo. hasAma. isema vA. evaM tuvarantu. tuvaraha. tuvarAmo / 666. vartamAnAbhaviSyantyozca jja jjA vA / 3. 1771 varta. mAnAyA bhaviSyantyAzca vidhyAdiSu ca vihitasya pratyayasya sthAne ja jjA ityetAvAdezau vA bhavataH. pakSe yathAprAptam // vartamAnA-hasejja.isejjA.paDhejja.paDhejA.suNejja.muNejjA. pakSe- hasai. paDhai. suNai. For Private and Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (125) bhaviSyantI-paDhejja. paDhejjA. pakSa-paDhihii. vidhyAdiSu-hasejja. hasijjA. isatu; hasevA, isyA. pakSa- hasau. evaM sarvatra. yathA tRtIyatraye- aiyAejjA. aivAyAvejA. na samajA NAmi. na samaNujANejjA vA. anye tu anyAsAmapocchatti- hoja. bhavati: bhavet: bhAta abhavat; abhUta; babhUva; bhyAt, bhavitA; bhaviSyati; abhAva SyadA ityrthH|| 667. madhye ca svraantaahaa|3.178 / svarAnmADAmoH prakRti pratyayayormadhye cakArAt pratyayAnAM ca sthAne ja jA ityetI vA bhavana: vartamAnAbhaviSyantyorvidhyAdiSu ca / vartamAnA- hojAi hojAi hoja hojA. pakSe-hoi. evaM-hojjasi. hojjAsi. hojja. hojjA. hosi. ityAdi bhaviSyantI- hojjaDii. hojjAhii. hojja, hojjA. pakSe- hohii. evaM- hojahisi. hojAhisi. hoja. hojA. hohisi. ho. ahimi. hojAhimi. hojassAmi. hojahAmi. hojassa. hoja. hojA ityAdi. vidhyAdiSu- hojau. hojAu. hoja. hojA. bhavatu; bhavedvA ityarthaH. pakSe-hota. svarAntAditi kim ? haseja. isejA tuvareja. tuvarejjA // 668. kriyaatiptteH| 3. 179 / kriyAtipatteH sthAne jajjAza dezau bhvtH| hoja. hojA. abhaviSyata ityarthaH jA hoja vnnnnnnijo|| For Private and Personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (126) 669, nt-maannau| 3. 180 / kriyAtipatteH sthAne tamANo A. dezau bhvtH| . honto. homANo. abhaviSyava; ityarthaH. hariNa-hANe hariNaGka jai si hariNAhivaM nivesnto| na sahanto cia to rAhuparihavaM se jiantassa // 677. zatrAnazaH / 3. 181 / zat Anaz ityetayoH pratyekaM ta mANa ityeto Adezau bhavataH / zata-hasanto. hasamANo. Ana- vevanto. vevamANo // 571.6 ca striyAm / 3. 182 / striyAM vartamAnayoH zatrAnayoH sthAne I cakArAt ntamANau ca bhavanti / . isaI. hasantI. hasamANI. ghevaI. vebantI. vevamANI // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanavRttau aSTamasyAdhyAyasya tRtIyaH pAdaH // 3 // Urdhva svarganiketanAdapi tale pAtAlamUlAdapi, tvatkIrtibhraMmati kSitIzvaramaNe pAre payodherapi / tenAsyAH pramadAsvabhAvasulabhairuccAvaccaizvApalaiste vAcaMyamattayo'pi munayo maunavrataM tyAjitAH // 1 // sarvaviTe nmH| For Private and Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (127) aham / 672. idito vA / 4.1 / sUtre ye idito dhAtavI pakSyante teSAM ye AdezAste vikalpena bhavanti iti dheditavyam, tatraiva codA hariSyate // 673. kathevaMjara-pajaropAla-pimuNa-saha-bolla-mana -- siis-saahaaH| 4.2 / kardhAtorvajarAdayo dazAdezA vA bhavanti / bajarai. pajarai. uppAlai. pimuNai. savai, bolA. vai. jampai. sIsai. sAhai. ujbukA iti tatpUrvasya buka bhASaNe ityasya, pakSe-ra. pate cAnyerdezISu paThitA api asmAbhirdhAtvAdezA kRtA dheSu pratyayeSu patiSThantAmiti.. tathA gha- bajario. kathitaH; bajariUNa. kathayitvA; vajaraNaM. kayanama: bajaranto. kathayan ; bajariadhvaM. kathayitavyam. iti rUpasahasrANi sidhyanti. saMskRtadhAtuvaJca prtyylopaagmaadividhiH|| 674. duHkhe NivvaraH / 4. 3 / duHkhaviSayasya katheNivara ityA dezo vA bhavati / Nivvarai. duHkhaM kathayati; itythH||. 675. jugupsejhuNa-duguccha-duguJchAH / 4.4 / jugupserete traya AdezA bhavanti / jhuNai. dugucchai. duguJchai. pakSe-jugucchai. galope-duucchai. duuJchai. juucchai // 676. bubhukssi-viijyotiirv-bojau| 4. 5 / bubhukSegacAravira bantasya ca vIjeryathAsaMkhyametAvAdezau vA bhvtH| For Private and Personal Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (128) NIvaraha. buhukkhai. vojai. vIjaha // 677. dhyA-gojhA-gau / 4.6 / anayoyathAsaMkhyaM zA gA ityA dezau bhvtH| 'jhAi. jhA ai. NijjhAi. NijjhAai. nipUrvo darzanArtha:. gAi. gAyai, jhANaM gANaM // 6.8. jo jANa-muNau / 4. 7 jaanaate||nn muNa ityAdezau bhvtH| jAgai. muNai. bahulAdhikArAtkvacidvikalpa:-jANiaM.NAyaM jANiUNa, NAUNa. jANaNaM. gANaM. maNai iti tumnyteH|| 6.9. udo dhmo dhumA / 4. 8 / udaH parasya dhmo dhAtordhamA ityAdezo bhavati / udumaai|| 680. zrado dho dahaH / 4. 9 / zradaH parasya davAtedaha ityAde. zo bhvti| sahahai. saddahamANo jiivo|| 681. pibeH pija-Dalla-paTTa-ghohAH / 410 / pibaterete catvAra AdezA vA bhavanti / pijai. Dallai. paTTai ghohai. piai // 682. udAterorummA vsuaa| 4. 11 / utpUrvasya vAteH oru mmA vasuA,ityetAvAdezau vA bhavataH / orummAi. vasuAi. uvvAi // 683. nidAterohIroDau / 4. 12 / nipUrvasya drAtaH ohIra uDaH ityAdezau vA bhvtH| ohIrai. uDDani. nihAi // 684. AdherAigyaH / 4. 13 // AjighraterAigya ityAdezo vA bhavati - Aigghai. agyAi / For Private and Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (129) 685. snaaternbhuttH|4. 14 / snAterabhutva ityAdezo vA bhavati / .. anbhuttai. phaai|| 686. samaH styaH khaaH| 4. 15 / saMpUrvasya styAyateH khA ityA dezo bhavati / saMkhAi. saMkhAyaM // 687. sthsstthaa-thkk-citttth-nirppaaH| 4.16 / tiSThaterete catvAra AdezA bhavanti / ThAi. ThAai. ThANaM. pahio. uhio. pahAvio.uhAvio. thakkai. ciTThai. cihiuNa. nirappai. bahulAdhikArAtkvacinna bhavati-thiaM. yANaM. patthiyo. u tyio. thAUNa // 688. udaSTha-kukurau / 4. 17 / udaH parasya tiSThateH kukkurau ityAdezau bhvtH| ui. ukukurh| 689. mlevaa-pvvaayo| 4. 18 / mlAyatervA pavAya ityAdezau vA bhvtH| vAi. panvAyai. milAi // 69.. nirmoM nimmANa nimmnyau| 4. 19 / nirapUrvasya mimIte retAvAdezau bhavataH / nimmANai. nimmavaha // 691. kSeNijjharo vA / 4. 20 // kSayateNijjhara ityAdezo vA bhvti| Nijjharai. pakSa- zijai / / . 692. chadeNeNuma nUma sannuma DhakaumbAla pavvAlAH / 4. 21 // chadeNyantasya ete SaDAdezA vA bhavanti / Numai. nUmai, Natve NUmai. sannumai. Dhakkai. ombAlai. For Private and Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (130) pavvAlai. chAyaha // 693. niviptyonnihoddH| 4. 22 / nihagaH pateSa Nyantasya NihoDa ityAdezo vA bhavati / NihoDai. pakSe- nivArei. pADei // 694. dUDo dUmaH / 4. 23 // dUDo Nyantasya dUma ityAdezo bhavati / dUmei majjha hiayaM // 695. dhavale?maH / 4. 24 / dhavalayateya'ntasya dumAdezo vA bhavati / dumaha. dhavalai. . 909. svarANAM svarAH' [bahulam ] iti dIrghatvamapi- dUmi. dhavalitam ityarthaH // 696. tulerohAmaH / 4. 25 / tulepantasya ohAma ityAdezo vA bhavati / ohAmai. tuli|| 197. viricerolunnddollunndd-plhtyaaH| 4. 26 / virecayate pantasya oluNDAdayastraya Adeza vA bhavanti / oluNDai. ulluNDai parahasthA. virei // . 698. taDerAhoDa-vihoDau / 4. 27 / taDeyantasya etAvAdezI vA bhavataH / AhoDai bihoDA. pksse-taaii|| 699. mishrevaasaal-melvo| 4. 28 / mizrayateNyantasya vIsA. la melava ityAdezau vA bhavataH // visAlA. melavai. missai // 700. uleguNThaH / 4. 29 / uraleNyantasya guNTha ityAdezo pA bhavati / guNThai. pakSe- uelei|| 701. bhramestAliaNTa-tamADau / 5.30 / bhramayateNyantasya tA. For Private and Personal Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (131) farSTa tamADa ityAdezau vA bhavataH / tAliaNTara. tamADa, bhAmei. bhamADera bhamAvei // 702. nazeviMuDa nAsava hArava vippagAla palAvAH // 4. 31 / nazerNyantasya ete paJcAdezA vA bhavanti / fess. nAsava, hAravara. vipyagAlA. palAvara. pakSenAsai // 703. zeva- daMsa- dakkhavAH / 4, 32 / dRzerNyantasya ete traya AdezA vA bhavanti / dAvara. daMsai. dakkhanai. darisara || 704, udghaTerugga: / 4. 33 / utpUrvasya ghaTeparyantasya ugga ityAdezo vA bhavati / ugga. ugvADa // 705. spRhaH siMhaH / 4. 34 / spRho Nyanvasya siMha ityAdezo bhavati / sihai // 706. saMbhAverAsaGghaH / 4. 35 / saMbhAvayaterAsaGgha ityAdezo vA bhavati / AsaGghai. saMbhAva // 707. unnamerutthaGghollAlagulaguJchoppelAH / 4. 36 / utpUrvasya nameyantasya ete catvAra AdezA vA bhavanti / utthatai. ullAlai. guluguJchai. uppelai. unnAvai // 708. prasthApeH paTThavapeNDavau / 4. 37 / prapUrvasya viSThaterNyantasya patra peNDava ityAdezau vA bhavataH / pavaI peNDavara pahAvA. // 7090 vijJapekkAbukkau / 4. 38 / vipUrvasya jAnAterNyantasya For Private and Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (132) voka avuka ityAdezau vA bhavataH / vokkai. avukkai. viNNavai // 710. aralliva-caccuppa-paNAmAH / 4. 39 / arparNyannasya ete traya AdezA bhavanti / allivai. caccuppai. paNAmai. pakSe- appei // 711. yApejavaH / 4. 40 / yAteya'ntasya java ityAdezo vA bhvti| javai. jAvei / / 712. plAverombAlapavvAlau / 4. 41 / plavateya'ntasya etAvA. dezau vA bhvtH| omvAlai. pavvAlai. pAve // 713. vikozeH pakkhoDaH / 4. 42 / vikozayatena madhAtorNya ntasya pakkhoDa ityAdezo vA bhavati / pakkhoDai. vikosai / / 714. romanthe roggaal-vggolo| 4.43 / romanye madhAto. rNyantasya etAvAdezau vA bhvtH| oggAlai. vaggolai. romanthai / / 715. kameNihuvaH / 4. 44 / kameH svArthaNyantasya Nihuva ityAde. zo vA bhavati / Nihuvai. kAmei // 716. prakAzeNuvvaH / 4.45 / prakAzeyantasya gucca ityAdezo vA bhavati / Nuvvai. pyaasei|| 717. kampeviccholaH / 4. 46 / kampeya'ntasya vicchoLa ityA dezo vA bhavati / viccholai. kampei // For Private and Personal Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (133) 718. AroperbalaH / 4. 47 / AruherNyantasya vala ityAdezo vA bhavati / valA. Aroha // 719. dole raGkholaH / 4. 48 | duleH svArthe Nyantasya raGkola ityAdezo vA bhavati / raGkholai. dolas || 720, raJjerAvaH / 4. 49 / raNyantasya rAva ityAdezo vA bhavati / rAve. rajei // 721. ghaTeH parivADaH / 4. 50 / ghaTerNyantasya parivADa ityAdezo vA bhavati / parivADe, ghaDe // * 722. veSTeH pariAlaH / 4. 51 / veSTeryantasya pariALa ityA dezo vA bhavati / pariAle. veDhe. // 723. kriyaH kiNo vestu kke ca / 4. 52 / periti nivRttam. krINAteH kiNa ityAdezo bhavati, veH parasya tu dviruktaH keva kArAt kiNazca bhavati / kiNai. vikke. vikkiNai // 724. bhiyo bhA-bIhau / 4. 53 / bibheteretAvAdezau bhavataH / bhAi bhAiaM. bIhai. bIhiaM. bahuLAdhikArAd bhIo // 725. AlIGollI / 4.54 / ALIyateH allI ityAdezo bhavati / alliyA. alLINo // 726. nilIkerNilia Nilukka - giriggha lukka likka lhikkAH / 4.55 / niLIGa ete SaDAdezA vA bhavanti / NilIara. Nilukkar3a. Nirigghara, lukkar3a, likkar3a. lhi For Private and Personal Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (134) kkai. nilijjai. // 727. vilIvirA / 4. 56 / vilIvirA ityAdezo vA bhvti| virAi. vilijai // 728. rate-ruca haNTau / 4. 57 / rauteretAbAdezau vA bhavataH / rujai. ruNTai. rvi.|| 729. zruTehaNaH / 4. 58 / zRNoteINa ityAdezo vA bhavati / haNai. muNai. // 730. dhUgedhuvaH / 4. 59 / dhunAtedhuMva ityAdezo vA bhavati / dhuvai. dhuNai // 731. bhuveoM -huk-havAH / 4. 60 / bhuvodhAto) huva hava ityete AdezA vA bhavanti / hoi. honti. huvai. huvanti. havai. havanti. pakSe-bhavai parihoNa-vihavo. bhaviuM. pabhavai. paribhavai. saMbhavai. kvacidanyadapi- unmuai. bhattaM // 732. aviti huH| 4. 61 / vidarje pratyaye bhuvo hu ityAdezo vA bhavati / hunti. bhavan , hunto. avitIti kim ? hoi / 733. pRthk-spsstte-nnivvddH| 4. 62 / pRthabhUte spaSTe ca ka tari bhuvo NivvaDa ityAdezo bhavati / . :NivvaDai. pRthak spaSTo vA bhavati ityrthH|| 734 prabho huppo vA / 4. 63 / prabhukatakasya bhuvo huppa ityAde zo vA bhavati / prabhutvaM ca prapUrvasyaivArthaH / / aGgecina pahuppai. pakSa-pabhavei. // 735. kta huuH| 4. 64 / bhuvaH ktamatyaye irAdezo bhavati / hUaM. aNuhU aM. phuu| For Private and Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (135) 736. kRge: kuNaH / 4. 65 / kugaH kuNa ityAdezo vA bhavati / kuNai. karai. // 737. kANekSite NiAraH / 4. 66 / kANekSitaviSayasya kugo jiAra ityAdezo vA bhavati / NiAras. kANekSitaM karoti // 738. niSTambhAvaSTambhe NiDuha- saMdANaM / 4. 67 / niSTambhaviSayasyAvaSTambhaviSayasya ca kurgAo yathAsaMkhyaM NiTThuha saMdANa ityAdezau vA bhavataH / hira. niSTambhaM karoti: saMdANai. avaSTambhaM karoti // 739. zrame vAyamphaH / 4. 68 / zramaviSayasya kago vAvampha ityAdezo vA bhavati / vAvamphai. zramaM karoti // 740. manyunoSThamAlinye NivbolaH / 4. 69 / manyunA karaNena yadoSThamAlinyaM tadviSayasya kago NivvaLa ityAdezo vA bhavati / Nivvola. manyunA oSThaM malinaM karoti // 741. zaithilya-lambane payallaH / 4. 70 1 zaithilyaviSayasya lambanaviSayasya ca kRgaH payalla ityAdezo vA bhavati / papallA. zithilIbhavati lambate vA; // 742. niSpAtAcchoTe NIluJchaH / 4. 71 / niSpatanaviSayasya AcchoTanaviSayasya ca krugo NIluncha ityAdezo bhavati vA / / NIluJcha. niSpatati, AcchoTayati vA // 743. kSure kammaH / 4.72 / kSuraviSayasya kugaH kamma ityAdezo vA bhavati / kammara. kSuraM karoti ityarthaH // For Private and Personal Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (136) 744. cATo gulalaH / 4. 73 / cATuviSayasya kRgo guLaka i tyAdezo vA bhavati / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gulalai. cATu karoti ityarthaH // 745. smarjhara-ra-bhara-bhaLa- kaDha vimhara- sumara - payara - panhuhAH / 4. 74 / smarerete navAdezA vA bhavanti / jharai. jhurai. bharai. bhalai. laDhai. vimharai. sumarai. payarai. pamhuhai. sarai. // 746. vismuH pamhusa - vimhara - vIsarAH / 4. 75 / vismarate rete AdezA bhavanti / pamhusai. vimharai. vIsarai. // 747. vyAhRgeH kokka pokkau / 4-76 / vyAharaterevAvAdezau vA bhavataH / kokkara. hrasvatve tu kukara. pokara. pakSe - vAharai // 748. prasareH pallovellau / 4. 77 / prasarate payalLa uberaka ityAdezau vA bhavataH / pallA. uvellA. pasaraha. 749. mahamaho gandhe / 4. 78 / prasaratergandhaviSaye mahamaha ityA dezo vA bhavati / 4 mahamahai mAlaI. mALaI - gandho pasarai. gandha iti kim ? pasarai || 750. nissarerNohara - nIla-dhADa-varahADAH / 4. 79 / nissaraterete catvAra AdezA vA bhavanti / NIharai. nIlA. dhADa. varahADai. nIsarai. // For Private and Personal Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (137) 751. jAgrejaggaH / 4.80 / jAgarterjagga ityAdezo vA bhavati / 'jaggai. pakSe- jaagri.|| 752. vyAprerAaDDaH / 4. 81 / vyApriyaterAaDDa ityAdezo vA bhavati / AaDDei. vAvarei. // 753. saMvRgeH saahr-saahau| 4. 82 / saMvRNoteH sAhara sAhaha ityAdezau vA bhavataH / / sAharai. sAhadRi. saMvarai. // 754. Aha. sannAmaH / 4. 83 / AdriyateH sannAma ityAde zo vA bhvti| sannAmai. Adarai. // 755.. prahageH sAraH / 4. 84 / praharateH sAra ityAdezo vA bhavati / sArai. paharai. // 756. avtreroh-orsau| 4.85 / avatarate. oha orasa ityAdezau vA bhavataH / ohai. orasai. oarai. // 757. shkeshcy-tr-tiir-paaraaH| 4.86 / zaknoterete catvAra AdezA vA bhavanti / cayai. tarai. tIrai. pArai. sakkai. tyajaterapi cayai, hAni karoti. taratairapi tarai. tIrayaterapi tIrai. pArayaterapi pAreDa, karma samApnoti // 758. phakkasthakkaH / 4.87 / phakatesthakka ityAdezo bhavati / thakkai. // 759. zlAghaH slhH| 4. 88 / zlAghateH salaha ityAdezo bhavati / For Private and Personal Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (138) slhi.|| 760. khacerveaDaH / 4. 89 / khacaterveaDa ityAdezo SA bhavati / veaDai. khacai. // 761, paceH solla-paulau / 4. 90 / pacateH solla paula i. tyAdezau vA bhvtH| sollai. paulai. payai. // 762. mucezchaDDAvaheDa-mellossikka-reava-NilluJcha-dhaM. sADAH / 4. 91. / muzcaterete saptAdezA vA bhavanti / chaDDai. avaheDai. mellai. ussikkai. reavai. Ni. lluJchai. dhaMsADai. pakSe-muai. // 763. duHkhe NivvalaH / 4. 92 / duHkhaviSayasya muceH "Nivvala ityAdezo vA bhavati / Nivvalei, duHkhaM muJcatItyarthaH // 764. vaJcervehava-velava-jUravomacchAH / 4. 93 / vacaterete ca tvAra AdezA vA bhavanti / vehavai. velavai. jUravai. umacchai. vshci.|| 765. raceruggAvaha-viDaviDDAH / 4. 94 / racerdhAtorete traya AdezA vA bhavanti / uggahai. avahai. viDaviDDai. rayai. // 766. samAraceruvahattha-sArava-samAra-kelAyAH / 4. 95 / samAraceraite catvAra AdezA vA bhavanti / uvahatthai. sAravai. samArai. kelAyai. samArayai. // 767. siceH siJca-simpau / 4. 96 / siJcateretAcAdezau vA bhavataH / For Private and Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (139) siJcai. simpai. seai. // 768. pracchaH pucchaH / 4. 97 / pRcche pucchAdezo vA bhavati / pucchi.|| 769. garjebukaH / 4. 98 / garjaterbuka ityAdezo vA bhavati / bukkai. gajai. // 770. vRSe DhikkaH / 4.99 / vRSakakasya garjeTikka ityAdezo vA bhavati / DhikkA , vRSabho garjati. // 771. raajerggh-chjj-sh-riir-rehaaH| 4. 100 / rAjerete pazcAdezA vA bhavanti / agghai. chajjai. sahai. rIrai. rehai. rAyai. // 772. msjeraaudddd-nniudddd-budddd-khuppaaH| 4. 101 / ma jaterete catvAra AdezA vA bhavanti / AuDDai. NiuDDai. buDDai. khuppai. majjai. // 773. pujerArola-bamAlo / 4. 102 / pujeraitAvAdezau vA bhvtH| - Arolai. vamAlai. puai. // 774. lasjeIhaH / 4.103 / lajjaterjIha ityAdezo vA bhavati / johai. lji.|| 775. tijerosukkaH / 4. 104 / tijerosukka ityAdezo vA bhavati / osukkai. teaNaM / / 776. mRjerugghusa-luJcha-puJcha-puMsa-phusa-pusa-luha-hula rosANAH / 4. 105 / mRjerete navAdezA vA bhavanti / ' ugghusai. luJchai. punchai. puMsai. phusai. pusai. luhai. For Private and Personal Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (140) hulai. rosANai. pakSe-majjai. // 777. bhAvaMsaya-musumUra-mUra-sUra-sUDa-vira-pavirana-ka raja-nIrajAH / 4. 106 / bhajerete na vA dezA vA bhavanti / / vemayai. mumumUrai. mUrai. sUraha. sUDai. virai. pavira ai. karaai. nIrajai. bhaai. // 778. anuvrajeH paDiaggaH / 4. 107 / anubajeH paDiagga ityAdezo vA bhavati / paDiaggai. aNuvaccai. // 779. arjeviMDhavaH / 4. 108 / arjeviMDhava ityAdezo vA bhavati / viDhavai. ajai. // 780. yujo juJja-juja-juppAH / 4. 109 / yujo juna juz2a juSpa ityAdezA bhavanti / juJjai. jujjai. juppi.|| 781. bhujo bhuJja-jima-jema-kammANha-samANa-camaDha caDDAH / 4. 110 / bhuja ete'STAdezA bhavanti / bhuJjai. jimai. jemai. kammei. aNhai. samANai. ca. maDhai. cddddi.|| 782. vopena kammavaH / 4. 111 / upena yuktasya bhuje: kammava ityAdezo vA bhavati / kammavai. upahuai. // 783. ghaTegaDhaH / 4. 112 / ghaTategaDha ityAdezo vA bhavati / gaDhai. ghddi.|| 784. samo galaH / 4. 113 / sampUrvasya ghaTatergala ityAdezo vA bhavati / For Private and Personal Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (141). Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * saMgalai. saMghaDai // 785. hAsena sphuTermuraH / 4. 114 / hAsena karaNena yaH sphuTi stasya murAdezo vA bhavati / murai. hAsena sphuTati // 786. maNDezcizca cizcaa - ciJcilla- rIDa - Tivi DikkAH / 4. 115 / maNDerete paJcAdezA vA bhavanti / ciJcara, cizJcaara ciJcillara rIDara. TipiTika. maNDaD. // 787. tuDesto - tuTTa - khuTTa- khuDokkhuDollukka - Nilukka lu vakollUrAH / 4.116 / tuDerete navAdazA vA bhavanti / toDai. tuhara khuTTai. khuDai. ukkhuDai. ulukkara. Ni lukkai. lukkara. ullUrai. tuDai. 788. ghUrNo ghula-ghola - ghumma - pahallAH / 4. 117 / ghUrNerete catvAra AdezA bhavanti / ghulai. gholai. ghummai. pahallA. // 789. vivRte saH / 4. 118 / vivRtesa ityAdezo vA bhavati / DhaMsai. vivahaha. / / 790 katherahaH / 4. 119 / kvatheraha ityAdezo vA bhavati / aha. kaDhai* // 791. grantho gaNThaH / 4. 120 / granthergaNDa ityAdezo bhavati / gaNThai. gaNThI // 792. mantherghusala - virollau / 4. 121 | manyeghusaLa viroLa ityAdezau vA bhavataH / ghusalA. virola. manthai || 793. hAderava acchaH / 4 122 / DAdateyantasyANyantasya va . For Private and Personal Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (142) avaaccha ityAdezo bhavati / .. avaacchai, hAdate hAdayati vA. ikAro NyantasyApi pa rigrahArthaH / / 794. ne sado mjjH| 4. 123 / nipUrvasya sado majja ityA dezo bhavati / attA ettha gumaai. // 795. chideduhAva-Nicchalla-NijjhoDa-Nivvara-NillUra luuraaH| 4. 124 / chiderete SaDAdezA vA bhavanti / duhAvai. Nicchallai. NijjhoDai. Nivyarai. pillU. pakSe-chindai. // . 796. AGA oandoddaallau| 4. 125 / AGAyuktasya chi. deroanda uddAla ityAdezau vA bhavataH / oandai. uddAlai. acchindi.| 797. mRdo mala maha parihaTTa khaDDa caDDa maha pnnaaddaaH| 4. 126 / mRdgAterete saptAdezA bhavanti / malai. maDhai. parihaTTai. khaDDai. caDDai. maDai. pannADai, / / 798. spandezculuculaH / 4. 127 / spandezculucula ityAdezo vA bhavati / culuculai. phndi.|| 799. niraH padevalaH / 4. 128 / nirvasya padevala ityAdezo vA bhavati / nivvalai. nippajjai. // 80.. visaMvadeviaha-viloha-phaMsAH / 4. 129 / visaMpUrva sya vaderete traya AdezA vA bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir viai. vilohai. phaMsai. visaMvayai. / 801. zado jhdd-pkkhoddau| 1. 130 / zIyateraitAvAdezI bhvtH| jhaDai. pakkhoDai, // 802. AkranderNIharaH / 4. 131 / AkrandeIhara ityAdezo vA bhavati / Niharai. akkandai. / / 803. khidejUra-visUrau / 4. 132 // khideretAvAdezau vA bhavataH / jUrai. visUrai. khijjai. // 804. rudherutthaDDaH / 4. 133 / rudherutthaDa ityAdezo vA bhavati / utthaDDai. rundhai. // 805. niSedhehaMkaH / 4. 134 // niSedhate hakka ityAdezo vA bhavati / hakkai. nisehai. // 806. krudhejUraH / 4. 135 / krudhera ityAdezo vA bhavati / . jUrai. kujjhi.|| 807. jano jA-jammau / 4. 136 / jAyaterjA jamma ityAdezI bhvtH| jAai. jammai. // . 808. tanestaDa-taDDa-taDava-virallAH / 4. 137 / tanerete ca. tvAra AdezA vA bhavanti / taDai. taDDai. taDavai. virallai. tnni.|| 809. tRpasthippaH / 4. 138 / tRpyatesthippa ityAdezo bhavati / thippai. // 810. upsrlliaH| 4. 139 / upapUrvasya speH kRtaguNasya allia ityAdezo vA bhavati / For Private and Personal Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (144) alliai. uvsppi.|| 811. saMtapejhaMGkhaH / 4. 140 / saMtapejhaGkha ityAdezo vo bhavati / jhai. pakSe-saMtappaha. // 812. vyAperoaggaH / 4. 141 / vyAmoteroagga ityAdezo vA bhavati / oaggai. vAvei. // 813. samApeH samANaH / 4. 142 / samApnoteH samANa ityA dezo vA bhavati / samANai. smaavei.|| 814. kSipergalasthADDakkha-solla-pella-Nolla-chuha-hula parI-ghattAH / 4. 143 / kSiperete navAdezA vA bhavanti / galathai. aDDakkhai. sollai. pellai. gollai. isvatve tu gullai. chuhai. hulai. parIi. ghattai. khivai. // 815. utkSipegulaguJchotthaDDhAllatthogbhuttossika-hakkhuvAH / 4. 144 / utpUrvasya kSiperete SaDAdezA vA bhavanti / gulagubchai utthavai. allatthai. unbhuttai. ussikkai. hakkhuvai. ukkhivai. // 816. AkSipeIravaH / 4. 145 / AGapUrvasya kSipeIrava ityA dezo vA bhavati / NIravai. akkhivai. // 817. svapeH-kamavasa-lisa-lohAH / 4. 146 / svaperete trayaM AdezA vA bhavanti / .. kamavasai. lisai. lohai. suai. // 818. veperAyambAyajjhau / 4. 147 / veperAyamba Ayajjha ityA dezau vA bhavataH / For Private and Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 145 Ayambai. Ayajjhai. vevai. // 819. vilapejhaMDa-baDavaDau / 4. 144 / vilapejhaGka vaDavaDa i. tyAdezau vA bhvtH| jhaGkhai. baDabaDai. vilavai. // 820 lipo limpaH / 4. 149 / limpatailimpa ityAdezo bhavati / limpai. // 821. gupyevira-NaDau / 4. 150 / gupyateretAvAdezau vA bhvtH| virai. gaDai. pakSa-guppai. // 822. kapovaho NiH / 4. 151 / krapeH avaha ityAdezo Nyanto bhavati / avahAvei, kRpAM karotItyarthaH // 823. pradIpesteava-sanduma- sandhukkAgbhuttAH / 4, 151 / pradIpyaterete catvAra AdezA vA bhavanti / teavai. sandumai. sandhukkai. anbhuttai. palIvaiH // 824 lubheH sNbhaavH| 4. 153 / lubhyateH saMbhAva ityAdezo vA bhavati / saMbhAvai. lubbhi.|| 825. kSubheH khaura- paDDahau / 4. 154 // zubheH khaura paDDaha ityAdezau vA bhvtH| khaurai. paDDahai. khumbai. // 826. AGo rabhe rambha-DhavauM / 4. 155 / AGaH parasya rame rambha Dhava ityAdezau vA bhvtH| Arambhai. ADhavai. Arabhai. / / 827. upAlambhejhaMDa-pacAra-velavAH / 4. 156 / upAlambherete traya AdezA vA bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . .. . saGkai. pacArai. velavai. uvAlambhai. // 828. avejjRmbho jambhA / 4. 157 / jammerjambhA ityAdezo bha. vati vestu na bhavati / jambhAi. jambhAai. averiti kim ? keli-pasaro viambhai / / 829 bhArAkAnte nameNisuDhaH / 4. 158 / bhArAkAnte kartari nameNisuDha ityAdezo bhavati / NimuDhai. pakSe-Navai, bhArAkAnto namatItyarthaH // 830 vizrameNivvA / 4. 159 / vizrAmyateNivvA ityAdezo vA bhavati / NivvAi. visamai. // 831. AkramerohAvotthAracchandAH / 4. 160 / Akramaterete tra. ya AdezA vA bhavanti / ohAvai. utthArai. chundai. akkamai. // 832. bhrameSTiriTilla-duNdulla-DhaNDhalla-cakkamma--bhammaDa bhamaDa bhamADa-talaaNTa-jhaNTa-jhampa-bhuma-guma-phuma phusa-duma-dusa-parI-parAH / 4. 161. / bhramerete'STAdazAdezA vA bhavanti / TiriTillai. duNdullai. DhaNDhallai. cakamai. bhammaDai. bhamaDai. bhamADai. talaaNTai. jhaNTai. jhampai. bhumai. gumai. phumai. phusai. dumai. dusai. parIi. parai. bhmi.|| 833. gameraha- aicchANuvajjAvajjasokkusAkkusa--pacaDa- pacchanda NImmaha-NI-NINa-NIlukka-padaa-rambha-parialla- vola pariala-NiriNAsa-NivahAdasehAvaharAH / 4. 162 / gamerete ekaviMzatirAdezA vA bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 147 aIi. aicchA, aNubajjara avasara, ukkusara, akkusaha. pacaDa, pacchandara. Nimmahai. NIi. NIvAi. NIlukkara. padaai. rambhai.pariallA. bolA. parialai. NiriNAsas. Nivahara. avasehA. avahara. pakSe gaccha. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 hamma. himmas. NIhammara Ahammara pahammada ityete su 'hamma gatau' ityasyaiva bhaviSyanti // 834. AGA ahipaccua: / 4. 163 / AGA sahitasya gameH apiccua ityAdezo vA bhavati / . ahipaccuara pakSa- Agaccha // 835. samA abbhiGaH / 4. 164 | samAyuktasya gameH abhiMDa i ityAdezo vA bhavati / abhiDA. saMgaccha. 836. abhyAGommatthaH / 4. 165 / abhyAbhyAM yuktasya gameH ummattha ityAdezo vA bhavati / ummatthai, agbhAgacchai, abhimukhamAgacchatItyarthaH // 837. pratyAGA palohaH / 4. 166 / pratyAGbhyAM yuktasya gameH palloha ityAdezo vA bhavati / palohar3a, paccAgaccha // 838. zame: paDisA - parisAmau / 4. 167 | zameretAvAdezau vA bhavataH / paDisAi, parisAmai. samai // 839. rameH saMkhuDDa - kheDDo0 bhAva- kilikicca-koTuma mohAya - NIsara - vellAH / 4. 168 / ramaterete'STAdezA vA bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 148 saMkhuDDai. kheDDai. ubbhAvai. kilikiccai. koTumai. mohAyai. NIsarai. vellA . ramai. // 840 puurergghaaddaagyvodumaagumaahiremaaH| 4. 169 / pUrairete pazcAdezA vA bhavanti / agghADai. agyavai. udhumAi. aGgumai. ahiremai. pUrai. // . 841, tvarastuvara jaaDau / 4. 170 / tvarateretAvAdezau bhavataH / tuvarai. jaaDai. tuvaranto. jaaDanto. // 842. tyAdizatrostUraH / 4. 171 / tvaratestyAdau zatari ca tUra ityAdezo bhavati / tUrai. turanto. // 843. turo tyAdau / 4. 172 / tvaro tyAdau tura Adezo bhavati turio. turanto. // 844. kSaraH khira-jhara-pajjhara-paccaDa-Niccala-NiTu. aaH| 4, 173 / kSarerete SaDa AdezA bhavanti / khirai. jharai. pajjharai. paccaDai. nniccli.nnittuai.|| 845. ucchala utthallaH / 4. 174 / ucchalaterutthalla ityAdezo bhavati / ltthlli.| 846. viglesthipp--nnittuho| 4. 175 / vigaLateretAcAdezoM vA bhvtH| thippai. NiTuhai. vigalai. // 847. dali calyorvisaTTa-vampho / 4. 176 / dalelezca yathAsaM. khyaM visaha vampha ityAdezau vA bhavataH / visai. vamphaDa. For Private and Personal Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pakSe-dalai. ghalai. // 848. bhraMzeH phiDa-phiTTa-phuDa-phuTTa-cukka--bhullAH // 4. 177 / bhraMzerete SaDAdezA vA bhavanti / phiDai. phidRi. phuDai. phuddai. cukkai. bhullai. pakSe-bhaMsai. // 849. nazeNiraNAsa-NivahAvaseha-paDisA- sehAvaharAH / 4. 178 / nazerete SaDAdezA vA bhavanti / NiraNAsai. Nivahai. avasehai. paDisAi. sehai. a vaharai. pakSe-nassai. // 850. avAtkAzo vAsaH / 4. 179 / avAtparasya kAzo vAsa ityAdezo bhavati / ovaasi.|| 851. saMdizerappAhaH / 4. 180 / saMdizaterappAha ityAdezo vA bhavati / appAhai. saMdisai. 852. dRzo niaccha-pecchAvayacchAvayajjha-baja-savvava-de kkhauakkhAvakkhAvaakkha-puloa-pulaa-niAvaAsa-pAsAH / 4. 181 / dRzerete pazcadazAdezA bhavanti / niacchai. pecchai. avayacchai. avayajjhai. vajai. sa. vyavai. devakhai. oakkhai. avakkhai. avaakkhai. pu. loei pulaei. niai. avaAsai. pAsai. nijjhAai. iti tu nidhyAyate: svarAdatyante bhaviSyati // 853. spRzaH phAsa-phaMsa-pharisa-chiva-chihAluGkhAlihAH / 4. 182 / spRzaterete sapta AdezA bhavanti / phAsai. phaMsai. pharisai. chivai. chihai. AluGkhai. For Private and Personal Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150 Alihai. 854. pravize riH / 4. 183 / mavizeH ria ityAdezo vA bhavati / riai, pavisai. // 855. praanmRsh-mussomhNsH| 4. 184 // prAtparayo zatimu. SNAtyomDaMsa ityAdezo bhavati / pamhusai, pramazati pramuSNAti vA. // 856. viSeNivaha-NiriNAsa-NiriNaja-roca-caDDAH / 4. 185 / piperete pazcAdezA bhavanti vA / vihai. NiriNAsai. NiriNajai. rocai. bahui. pakSa-pIsai. 857. bhaSe kaH / 4. 186 / bhaSejhukka ityAdezo vA bhavati / __ bhukkai. bhasai. // 858 kRSaH kaDUDha-sAaDDhAzcANacchAyachAiJchAH / 4. 187 / kRperete SaDAdezA vA bhavanti / kahanai. sAaDDhai. aJcai. aNacchai. ayamchai.AiJchA. pkss-krisi.|| 859. asaadhkkhoddH| 4. 188 / asiviSayasya kRSerakkhoDa ...., ityAdezo bhavati / akkhoDei. asi kozAtkarSatItyarthaH // 860. gaveSeSuNdulla-DhaNDholla-gamesa-ghattAH / 4. 189 / ga veSerete catvAra AdezA vA bhavanti / duNdullai. DhaNDholai. gamesai. ghattai. gsi.|| 861. zliSeH sAmaggAvayAsa pariantAH / 4. 19 / zliSyaterete traya AdezA vA bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 151 sAmaggai. avayAsai. pariantai. silesai. // 862, prakSezcopaDaH / 4. 191 / kSecopaDa ityAdezo vA bhavati / coppaDai. makkhar3a // 863. kAkSerAhA hilaGgAhilaGgha- bacca -- bampha - maha - siMha vilumpAH / 4. 192 / kAGkSaterete'STAdezA vA bhavanti / Ahaha. ahilai. ahilaGkara. baccai. vampara. mahai. sihai. vilumpai. kajai // 864. pratIkSeH sAmaya- vihIra - viramAlAH / 4. 193 / pratIkSerete traya AdezA vA bhavanti / sAmayai. vihIra. viramAlA. paDikkha // * 865. takSestaccha caccha rampa ramphAH / 4. 194 | takSerete catvAra AdezA vA bhavanti / tacchai. cacchai. rampai ramphai. takkhai // 1 866. vikase: koAsa bosau / 4. 195 / vikaseretAvAdezau vA bhavataH / koAsA. vosaes. viasai // 867. hasegunaH / 4 196 / isergua ityAdezo vA bhavati / guai. isai. // 868. sraMsesa - Dimbhau / 4. 197 / saMseretAvAdezau vA bhavataH / lhasai. parilhasara salila vasaNaM. Dimbhai saMsai // 869. serDara boja vajjAH / 4. 198 / traserete traya AdezA vA bhavanti / Darai. bojjai. vajjai. tasai // 870 nyaso Nima Numau / 4. 199 / nyasyaterevAvAdezau bhavataH / For Private and Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 152 Nimai. nnumi.|| 871. paryasaH paloha pallaha palhatthAH / 4. 200 / paryasyaterete praya AdezA bhavanti / paloSTai. palladRi palahatthA // 872. niHzvasejhaMGkhaH / 4. 201 / nizvasejhaGka ityAdezo vA bhavati / jhavai. niissi.|| 873. ullaselsalosumbha jillasa pulaAa gujollAro aaH| 4. 202 / ullaserete SaDAdezA vA bhavanti / Usalai. asumbhai. Nillasai.pulaAai. gujollai. hasvatve te gujullai. Aroai. ullasai. // 874. bhaasebhisH| 4. 203 / bhAserbhisa ityAdezo vA bhavati / bhisai. bhaasi.|| 875. asepisaH / 4. 204 / prasebisa ityAdezo vA bhavati // ghisai. gasai. // 876. avAdagAhevAhaH / 4, 205 / avAtparasya gAhervAha ityA dezo vA bhavati / ovAhai. ogaahi.|| 877. AruhezvaDa-valaggau / 4. 206 / AruheretAbAdezau vA bhvtH| caDai. valaggai. Aruhai. 878. muhegumm-gummddau| 4. 207 / muheraitAvAdezau vA bhavataH / gummA, gummaDai. mujjhai, // 879, dherhiuulaalbau| 4. 208 / daheretAvAdezau vA bhavataH / ahiUlai. Alai. ddhi.|| For Private and Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 880, graho vala-geha- hara-paGga-niruSArAhipacuAH // 4. 209 / graherete SaDAdezA bhavanti / valai. geNhai. harai. pagai. niruvArai. ahipaccuai. // 881. ktvA -tum-tavyeSu ghet / 4. 210 / grahaH ktvA tuma ta. vyeSu ghet ityAdezo bhavati / ktvA-vettUNa. ghettuANa. kvacinna bhavani-geNhia. tum ghettuM. tvy-ghettvb.|| 882. vaco vot / 4. 211 / vaktevota ityAdezo bhavati kvA tumatavyeSu / vottUNa. vottuM. vottavvaM // 883. ruda-bhuja-mucAM tontyasya / 4, 212 / eSAmantyasya ktvA tuma tavyeSu to bhavati / rottUNa.rottuM. rottavaM. bhottaNa, bhottuM. bhottambaM. mottUNa, mo. tuM. mottavyaM. // 884. zastena TUThaH / 4. 213 / zo'ntyasya takAreNa saha dviruktaSThakAro bhavati / daNa. daTUTuM. daTThavaM. // 885. AH kRgo bhUta-bhaviSyatozca / 4. 214. / go'ntya sya A ityAdezo bhavati bhUtabhaviSyatkAlayozcakArAt ktvA tuma tavyeSu ca / kAhIa, akArSIta akarot cakAra vA. kAhii, kariSyati kartA vA. ktvA-kAUNa. tum-kAuM. tavya-kAyavvaM. // 886. gamiSyamAsAM chH| 4. 215 / eSAmantyasya cho bhaati| gacchai. icchai. jacchai. acchai. // For Private and Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 887. chidi-bhido ndaH / 4, 216 / anayorantyasya nakArA* krAnto dakAro bhavati / -chindai. bhindai. // 888. yudha-budha-gRdha-krudha-sidha-muhAM jhaH / 4. 217 / eSAmantyasya dviruko jho bhavati / jujjhai. bujjhai. gijjhai. kuJjhai. sijhai. mujjhai. // 889. rudho ndha-mbhau ca / 4. 218 / rugho'ntyasya ndha mbha i. tyeto cakArAt jJazca bhavati / rundhai. rumbhai. rujjhai. // 890. sada-patorDaH / 4. 219 / anayorantyasya Do bhavati / saDai. pddi.|| 891. kvatha-vardhA DhaH / 4. 220 / anayorantyasya Dho bhavati / kaDhai. vaDaDhai pavaya-kalayalo. pariaDDhai lAyaNNaM. bahuva canAd vRdheH kRtaguNasya vardhezcAvizeSeNa grahaNama // 892. veSTaH / 4. 221 / gheSTa veSTane ityasya dhAtoH '348 kagaTaDa ' ityAdinA palope'ntyasya Dho bhavati / gheDhai. veDhijai. // 893. samollaH / 4. 222 / saMpUrvasya veSTaterantyasya dvirukto lo bhavati / saMvellai. // 894. vodaH / 4. 223 / udaH parasya veSTaterantyasya llo vA bhavati / uvvellai. uvveDhai. // 895. svidAM jaH / 4. 224 / svidiprakArANAmantyasya dvirukto 'jo bhavati / For Private and Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 155 savvA-sijjirIe. saMpajAi khilai. bahuvacanaM prayogAnusa raNArtham // 896. braja-nRta-madAM ccH| 4. 225 / eSAmantyasya dvirukta zvo bhavati / vaccai. naccai. madhai. // 897. ruda-namorvaH / 4. 226 / anayorantyasya vo bhavati / ruvai. rovai. nvi.|| 898. udvijaH / 4. 227 / udijaterantyasya vo bhavati / uvyivai. unvevo.|| 899. khAda-dhAvoluk / 4. 228 / anayArantyasya luga bhavati / khAi. khAai. khAhii. khAu. dhAi. ghAhii. dhAu. bahulAdhikArAdartamAnAbhaviSyadvidhyAyekavacana eva bhavati / teneha na bhavati-khAdanti. dhAvanti. kvacina bhavati-dhAvai purao. / / 900. sRjo raH / 4. 229 / sRjo dhAtorantyasya ro bhavati / nisirai. vosirai. vosirAmi. // 901. zakAdInAM bitvam / 4. 230 / zakAdInAmantyasya dvi. tvaM bhavati / zaka-sakA. jim-jimmai. laga-laggai. maga-maggai. kup-kuppai. naza-nassai. aTU-pariadRi. luT -palodRi. tuTa-tui. naTa-nahai. sibU-sivvai ityAdi. // 902, sphuTi-caleH / 4. 231 / anayorantyasya dvitvaM vA bhvti|| phuDai, phuDai. callai. calai. / / 903. prAdermIle / 4. 232. / prAdeH parasya mIlerantyasya bitvaM For Private and Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 156 vA bhavati / pamillai. pamIlai. nimillai. nimIlai. saMmillai. saMmI. lai. ummillai. ummIlai. prAderiti kim-mIlai. // 901. uvrnnsyaavH| 4. 233 / dhAtorantyasyovarNasya avAdezo bhavati / nhuG-niNhavai. hu.-nihavai. cyuGa--cavai. rU-ravai. ku. kavai. sU-savai. pasavai. // 905 RvrnnsyaarH| 4. 234 / dhAtorantyasya RvarNasya arAdezo bhavati / karai. dharai. marai varai. sarai. harai. tarai. jri.|| 906. vRSAdInAmariH / 4. 235 / vRSa ityevaMprakArANAM dhAtU nAm RvarNasya ariH ityAdezo bhavati / vRS-varisai. kRS-karisai. mRS-marisai. hRS-harisai. yeSAmarirAdezo dRzyate te vRSAdayaH // 907. ruSAdInAM dIrghaH / 4. 236 / ruSa ityevaMprakArANAM dhAtU nAM svarasya dIrgho bhavati / rUsai. tUsai. sUsai. dUsai. pUsai. sIsai. ityAdi // 908. yuvarNasya guNaH / 4.237 / dhAtorivarNasyovarNasya kityapi guNo bhavati / . jeUNa. neUNa. nei. nenti. uDDei. uDDenti. mottUNa. soUNa. kvacinna bhavati-nIo. uddddiinno.|| 909. svarANAM svarAH / 4. 238 / dhAtuSu svarANAM sthAne sva rA bahulaM bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir havai. hivai. ciNai. cuNai. saddahaNaM. sahahANa. dhAvai. dhu. vai. vai. rovai. kvacinnityam-dei. lei- vihei. nAsai. ArSe-bemi. // 910. vyaJjanAdadante / 4. 239 / vyanjanAntAddhAtorante akAro bhavati / bhamai. isai. kuNai. cumbai. bhaNai. upasamai. pAvai. sizvai. rundhai. musai. harai. karai. zabAdInAM ca prAyaH prayo go nAsti / 911. svarAdanato vA / 4. 240 / akArAntavarjitAtsvarAntA dAtorante akArAgamo vA bhavati / . pAi pAai. dhAi. dhAai. jhAi. jhAai. jambhoi. jambhAa. i. uvvAi. uvvAai. milAi . milAai. vikkei. vikkea. i. hoUNa. ho(i)aruNa. aMnata iti kim-ciicchai. dugucchai. // 912. ci-ji-zru-hu-stu-lU-pU-dhUgAMNo hasvazca / 4.242 // cyAdInAM dhAtUnAmante NakArAgamo bhavati eSAM svasya ca hU. svo bhavati / ci-ciNai. ji-jiNai. zru-suNai. hu-huNai. stu-thuNai. lU-luNai. pU-puNai. dhUga-dhuNai. bahulAdhikArAtkvaciddhikalpa:-uciNai. uccei. jeUNa. jiNiUNa. jayai. jiNai. soUNa, munniuunn.|| 913. navA karma-bhAve vvaH kyasya ca luk / 4. 242 / cyAdInAM karmaNi bhAve ca vartamAnAnAmante dvirukto vakArAgamo vA bhavati tatsanniyoge ca kyasya luka / For Private and Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 158 civvai. ciNijjai. jivvai. jiNijai. subaha. muNijjai. hunchai. huNijjai. thumvai. thuNijjai. lumvai. luNijjai. putvai. bhUNijjai. dhuvvai. dhuNijjai. evaM bhaviSyati-cinvihii. ityAdi 914. mmazcaH / 4. 243 / cigaH karmaNi bhAve ca ante saMyukto mo vA bhavati tatsanniyoge kyasya ca luk / nimmai. cinvai. ciNijjai, bhaviSyati-cimmihii. cicihii. ciNihii. 915. hankhano'ntyasya / 4. 244 / anayoH karmabhAve'ntyasya dvirukto mo vA bhavati tatsanniyoge kyasya ca luk / hammai. haNijjai. khammai. khaNijjai. bhaviSyati-hammihii. haNihii. khammihii. khaNihiha. bahulAdhikArAddhanteH kartayepi-hammai. hantItyarthaH. kvacinna bhavati-hantavvaM. hantUNa. ho. // 916. bho duh-lih-bh-rudhaamuccaatH| 4. 245 / duhA. dInAmantyasya karmabhAve dvirukto bho vA bhavati tatsanniyoge kyasya ca luk vaherakArasya ca ukAraH / dubbhai. duhijjai. linbhai. lihijjai. kuThabhai. vahijjai. rubhai. rundhijjai. bhaviSyati-dubhihii. duhihii. ityAdi / 917. daho jjhH| 4. 246 / daho'ntyasya karmabhAve dvirukto jho vA bhavati tatsatriyoge kyasya ca luk / Dajjhai. Dahijjai. bhaviSyati-Dajjhihii. Dahihii. 918. bandho ndhaH / 4. 247 / bandherdhAtorantyasya ndha ityavayava For Private and Personal Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sya karmabhAve jjho vA bhavati tatsanniyoge kyasya ca luk / bajjhai. bandhijjA, bhaviSyati-dhajjhihii. bandhihii. / / 919. samanUpAdudheH / 4.248 / samabhUpebhyaH parasya rugherantyasya karmabhAve jjho vA bhavati tatsaniyoge kyasya ca luk / saMrujjhai. aNurujjhai. uvarujjhai. pakSe-saMgandhijjai. aNurundhijjai. uvarundhijjhai. bhaviSyati-saMrujjhihii. saMrundhihii. ityAdi / 920. gamAdInAM dvitvam / 4.249 / gamAdInAmantyasya karma bhAve dvitvaM vA bhavati tatsanniyoge kyasya ca luk / gam-gammai. gamijjai. hasU-hassai. hasijjai. bhaNa-bhapaNai. bhaNijjai chupa-chuppai. chuvijjai. ' 897 ruda-na. mo vaH ' iti kRtavakArAdezo rudiratra paThayate. ruva-ruvyai. ruvijjai. lam-lagabhai. lahijjai. kath-katthai. kahijjai. bhuja-bhujai. bhujijjai. bhaviSyati-gammihii. gamihii. ityAdi / 921. ha-kR-tR-jAmIraH / 4. 250 / eSAmantyasya Ira ityA dezo vA bhavati tatsanniyoge ca kyaluk / hIrai. harijjai. kIrai. karijai. tIrai. tarijai. jIrai. jriji.|| 922. arjeviDhappaH / 4. 251 / antyasyeti nivRttam. arjervi Dhappa ityAdezo vA bhavati tatsanniyoge kyasya ca lukU / viDhappai. pakSe-viDhavijjai. ajijjai. // 923. jJo nnvv-nnjau| 4. 252 / jAnAteH karmabhAve Naca Na ja ityAdezau vA bhavataH tatsaniyoge kyasya ca luk / For Private and Personal Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Navai. Najai. pakSe-jANijai. muNijai. '313 mna jJoNaH' iti NAdeze tu-NAijjai. nmpuurvksy-annaaijji.|| 924. dhyAhRge hippaH / 4, 253. / byAharateH karmabhAve bAhippa ityAdezo vA bhavati tatsanniyoge kyasya ca luk / vAhippai. vaahriji.|| 925, aarbheraaddhppH| 4.254 / AipUrvasya rameH karmabhAve ADhappa ityAdezo vA bhavati kyasya ca luka / ADhappai. pkss-aaddhviiai.|| 926. sniha-sicoH sippaH / 4. 255 / anayoH karmabhAve sippa ityAdezo bhavati kyasya ca luk / sippai. sniyate sityate vA / / 927. aherdheppaH / 4. 256 / grahe karmabhAye gheppa ityAdezo vA bhavati kyasya ca luk / veppai. giNhijjai. // 928. spRzezchippaH / 4. 257 / spRzateH karmabhAve chippAdezo vA bhavati kyaluk ca / chippai. chivijai. // 929. ktenApphuNAdayaH / 4. 258 / apphuNAdayaH zabdA Akra. miprabhRtInAM dhAtUnAM sthAte ktena saha vA nipAtyante / apphuNo, AkrAnta. ukkosaM, utkRSTam. phuDaM, spaSTam. volINo, atikrAntaH. vosaho, vikasitaH, nimuTTo. nipAtitaH. luggo, rugNaH. lhikko, naSTaH pamhuTTho, pramRSTa pramuSito vA. vidvattaM, arjitama, chittaM, spRSTam. nimiaM, sthApitam, For Private and Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 161 cakkhiaM, AsvAditam. lu, lUnama, jaI, tyaktama. jjhosiaM, kSiptama. nicchUda, udRtam, palhatthaM, paloha ca, paryastama. hosamaNaM, heSitam. ityAdi / 930. dhAtavo'rthAntare'pi / 4. 259 / uktArthAdarthAntarepi dhAta vo vartante / paliH prANane paThitaH, khAdanepi vatate. balai, khAdati pANanaM karoti vA. evaM kali: saMkhyAne saMjJAne'pi. kalai.,jAnAti, saMkhyAnaM karoti vA, rigirgatau praveze'pi. rigai. pravizati gacchati vA, kAkSatervampha AdezaH prAkRte. bamphara, asyArthaH-icchati khAdati vA. phakkatesthakka AdezaH thakkai. nIcAM gatiM karoti vila. mbayati vA. vilapyupAlambhyojhava AdezaH jhakhai, vilapati upAlabhate bhASate vA. evaM paDivAlei, pratIkSate rakSati vA. . kecit kaizcidupasargenityam-- paharai, yudhyate. saMharai, saMvRNoti. aNuharai, sahazIbhavati. niharai. purIpotsarga karoti. viharai, krIDati. Aharai, khAdati. paDiharai, punaH pUrayati. pariharai, tyajati. uvaharai, pUjayati. vAharai, Ahvayati. pavasai, dezAntaraM gacchati. uccupai, caTati. ulluhai. niHsarati. // - For Private and Personal Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 162 [zaurasenI] 931. to donAdau zaurasenyAmayuktasya / 4. 260 / zaurase nyAM bhASAyAmanAdAvapadAdau vartamAnasya sakArasya dakAro bhavati na cedasauM varNAntareNa saMyukto bhavati / tado pUrida-padiJjena mArudinA mantido. etasmAt-edAhi. edAo. anAdAviti kim-tathA karedha jaghA tassa rAiNo aNukampaNIA bhomi. ayuktasyeti kim-matto. ayyautto. asaMbhAvida-sakAraM. halA sauntale // 940. adhaH kvacit / 4. 261 / varNAntarasyAdhovartamAnasya ta sya zaurasenyAM do bhavati kvacillakSyAnusAreNa / mahando. nicindo. andeuraM. // . 941. vAdestAvati / 4. 262 / zaurasenyAM tAvacchabde Adesta kArasya do vA bhavati / dAva. tAva. // 942. A Amanye sau veno naH / 4. 263 / zaurasenyAmi no nakArasya Amanvye sau pare AkAro vA bhavati / bho kaJcuiA. muhiA pakSe-bho tavassi. bho maNassi. // 943. mo vA / 4. 264 / zaurasenyAmAmantrye sau pare nakArasya mo vA bhavati / bho rAyaM. bho viayavammaM. mukamma. bhayavaM kusumAuha.. bhayavaM titthaM pavatteha. pakSe-sayala-loa-anteAri bhayava hudavaha. // 944. bhvdbhgvtoH| 4.265 / Amantrya iti nivRttam. zaura For Private and Personal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir senyAmanayoH sau pare nasya mo bhavati / kiM etyabhavaM hidaeNa cintedi edu bhavaM. samaNe bhagavaM mahAvIre. pajjalido bhaya hudAsaNo. kvacidanyatrApi-maghavaM pAgasAsaNe. saMpAiavaM sIso. kayavaM. karemi kAhaM ca // 945. na vA yoM yyH| 4. 266 / zaurasenyAM yasya sthAne gyo vA bhavati / ayyautta payyAlIka dali. suyyo. pakSe-ajo. pajjAulo. kaja-paravaso. // 946. tho dhaH / 4. 267 / zaurasenyAM thasya dho vA bhavati / . kadhedi. kahedi. NAdho. NAho. kadhaM. kaha. rAja-padho. rAja-paho. apadAdAvityeva-thAma theo. // 947. iha-hacohasya / 4. 268 / iha zabdasaMbandhino' 632. madhyamasyetthA-hacau ' iti vihitasya icazva hakArasya zaurasenyA dho vA bhavati / / idha. hodha, parittAyadha. pakSe-iha hoha. parittAyaha. // 948. bhuvo bhaH / 4. 269 / bhavatehakArasya zaurasenyAM bho vA bhavati // bhodi. hodi. bhuvadi. huvadi. bhavadi. havadi. // 949. pUrvasya puraSaH / 4. 270 / zaurasenyAM pUrvazabdasya purava ityAdezo vA bhavati / apuravaM nADayaM. apuravAgadaM. pakSa-apuvvaM padaM.. apuvAgarda. / / 950. ktva iya-dUNo / 4. 271 / zaurasenyAM ktvA pratyayasya For Private and Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 164 iya dUNa ityAdezI vA bhavataH / bhaviya. bhodUNa. haviya. .hodUNa. paDhiya. padidUNa, ramiya pakSe-bhottA. hotA. paDhittA. rantA / 951. kR-gamo dddduaH| 4272 / AbhyAM parasya ktvA pratyayasya Dita aDua ityAdezo vA bhavati / kaDua. gaDua. pakSa-kariya. karidaNa, garichaya. gacchiNaH // 952. diricecoH| 4 273 / / 628 tyAdInAmApatrayasyA ghasyececau ' iti vihitayoricecoH sthAne dirbhavati. veti nivRttam / nedi. dedi. bhodi. hodi.|| 953. ato dezca / 264 / akArAtparayoricecoH sthAne devakArA. d dizca bhavati / acchade. acchadi. gacchade, gacchadi. ramade. ramadi. kijade. kija di. ata iti kim-vasuAdi. nedi bhodi // 954. bhaviSyati ssiH / 4. 275 / zaurasenyA bhaviSyadarthe vi hite pratyaye pare ssirbhavati hissaahaampvaadH| bhavissidi. karissidi. gcchissidi.|| 955. ato use do-ddaaduu| 4. 276 / ataH parasya use zaurasenyA Ado Adu ityAdezau Ditau bhvtH| dUrAdo yyeva duuraadu.|| 956. idAnImo dANi / 4, 277 / zaurasenyAmidAnImaH sthAne dANimityAdezo bhavati / For Private and Personal Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 165 anantarakaraNIyaM dANiM ANavedu athyo. vyatyayAt prAkRte'pi - annaM dANi bohiM // 957. tasmAttAH / 4. 278 / zaurasenyAM tasmAcchandasya tA i tyAdezo bhavati / tA jAva pavisAmi tA alaM ediNA mANeNa // 958. montyANNo vedetoH / 4.279 / zaurasenyAmantyAnmakArAspara idetoH parayorNakArAgamo vA bhavati / ikAre - juttaM NimaM. juttamiNaM. sarisaM NimaM. sarisa miNaM. ekAre kiM NedaM kimedaM. evaM daM. evamedaM // and 959. evArthe yyeva / 4. 280 / evArthe yyeva iti nipAtaH zau rasebhyAM prayoktavyaH / mamayyeva bambhaNassa. so zyeva eso. // 960. hame ceTyAvhAne / 4. 281 / zaurasenyAM ceTacAvhAne hajje iti nipAtaH prayoktavyaH // hajje cadurike // 969. homANahe vismaya - nirvede / 4 282 / zaurasenyAM tetmANa ityayaM nipAto vismaye nirvede ca prayoktavyaH // vismaye - hImANahe jIvanta vazcA me jagaNI. nirvede - hImANahe palissantA hage edeNa niya - vidhiNo duvvavasideNa // 962. NaM nanvarthe / 4. 283 / zaurasenyAM nanvarthe Namiti nipAtaH prayoktavyaH | NaM aphalodayA NaM ayya missehiM puDhamaM yyeva ANataM. NaM bhavaM me aggado caladi. ArSe vAkyAlaMkArepi dRzyate-namotthu NaM. jayA NaM. tayA NaM // For Private and Personal Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 963. ammahe harSe / 4. 284 / zaurasenyAm ammahe iti nipAto harSe pryoktvyH|| ammahe eAe mummilAe supaligaDhido bhavaM // 964. hI hI vidUSakasya / 4. 285 / zaurasenyAM hIhI iti ni pAto vidUSakANAM harSe dyotye prayoktavyaH / hIhI bho saMpamA maNoradhA piya-vayassassa // 965. zeSa prAkRtavavat / 4. 286 / zaurasenyAmiha prakaraNe ya. kAryamuktaM tato'nyacchaurasenyAM prAkRtavadeva bhavati ' 4. dI. gha-hasvo miyo vRttau ' ityArabhya * 949, to donAdau zaurasenyAmayuktasya' etasmAtsUtrAtmAg yAni sUtrANi eSu yAnyudAharaNAni teSu madhye amUni tadavasthAnyeva zaurasenyAM bhavanti. amuni punarevaMvidhAni bhavantIti vibhAgaH pratisUtraM svayamabhyUdha darzanIyaH / yathA-- andAvedI. juvadi-jaNo. maNasIlA. ityAdi / [mAgadhI.] 966. ata etsau puMsi mAgadhyAm / 4. 287 / mAgadhyAM bhA. SAyAM sau parai akArasya ekAro bhavani pusi pullingge| eSa meSaH, eze meze. eze pulize. karomi bhadanta, karemi bhante. ata iti kim--NihI. kalI. gilI. puMsIti kima-jalaM. yadapi " porANamaDa-mAgaha-bhAsA-niyayaM havai muttaM " ityAdinApasya arddhamAgadhabhASAniyatatvamAmnAyi dRdvaita. dapi mAyosyaiva vidhAnAna vakSyamANalakSaNasya. kayare Agacchai. se tArise dukkhasahe jiindie ityAdi // 20 . For Private and Personal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 167 937. ra-sola-zauH / 4. 288 / mAgadhyAM..rephasya dantya. sakArasya ca sthAne yathAsaMkhyaM lakArastAlavyazakArazca bhavati / ra-nale. kale sa-haMze. zudaM. zobhaNaM. ubhayoH-zAlaze. pulize. lahaza-vaza-namila-zula-zila-vialida-mandAla laayidNhi-yuge| vIla-yiNe pakvAladu mama zayalamavayya-yambAlaM / 968. sa-SoH saMyoge sogrISme / 4. 289 / mAgadhyAM sa kAraSakArayoH saMyoge vartamAnayoH so bhavati grISmazabde tu na bhavati. UrdhvalopAdyapavAdaH / sa-paskhaladi istI. buhaspadI, maskalI vismaye.. Sa-zuska-dAlaM. kasTaM. visnu. zaspa-kavale.. usmA. nisphalaM. dhanuskhaNDa. agrISma iti kim-gimha-vAzale // 969. -sstthyosttH| 4. 290 / dviruktasya Tasya SakArAkAnta sya ca ThakArasya mAgadhyAM sakArAkAnta: TakAro bhavati / ha- pasTe. bhasTAlikA. bhasTiNI. STha-zusTu kadaM. kosTAgAlaM // 970. stha-rthayostaH / 4. 291 / sthartha ityetayoH sthAne mAgadhyAM sakArAkrAntaH to bhavati / stha- uvastide. zustide. rtha- asta-vadI. zastavAhe // 971. ja-dha-yAM yaH / 4. 292 / mAgadhyAM jadhayAM sthAne yo bhavati / For Private and Personal Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ja-yANadi. yaNavade. ayyuNe. duyyaNe, gayadi. guNa variSade.. gha- mayaM. ayya-kila viyyAhale Agade. ya-yAdi. yadhAzalavaM. yANavattaM. yadi. yasya yatvavidhAnaM ' 245 AdeyoM jaH' iti bAdhanArtham // 972. nya-jya-za-khAM aH / 4. 293 / mAgadhyAM nya Nya jJa a ityeteSAM dvirukto ko bhavati / nya-ahimayu-kumAle. aJca-dizaM. zAmaJca-guNe. kA kA-calaNaM. Nya-pujavante. abamhajba. puJbAha. puDhabaM. jJa- paJjA-vizAle. zabbaDane, avaghyA. A- agalI. dhaNajae. paJcale. // 973. brajo jaH / 4. 294 / mAgadhyAM vrajejakArasya o bhavati yaapvaadH| vaadi / 974. chasya zvonAdau / 4. 295 / mAgadhyAmanAdau vartamAnasya chasya tAlavyazakArAkAntazco bhavati / gazca. uzcala di. pizcile. puzcadi. lAkSaNikasyApi-ApatravatsalaH, Avana-vazcale. tiryaka pre. kSate. tiriccha pecchai: tirizci peskadi. anAdAviti kim- chAle. 975. kSasya kaH / 4. 296 / mAgadhyAmanAdau vartamAnasya kSa. sya ko jinhAmUlIyo bhavati / yake. lakaze. anAdAvityeva-khaya-yalahalA, kSayajaladharA ityarthaH // For Private and Personal Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (169) 976. skA prekSAcakSoH / 4. 297 / mAgadhyAM prakSarAcakSezva kSasya sakArAkrAntaH ko bhavati, jihvaamuuliiyaapvaadH| peskadi. aacskdi|| 977. tiSThazciSThaH / 4. 198 / mAgadhyAM sthAdhAtoryastiSTha i. nyAdezastasya ciSTha ityAdezo bhavati / ciSThadi // 978. avarNAvA so DAhaH / 4. 299 / mAgadhyAmavarNAtpa rasya Gaso Dit Aha ityAdezo vA bhavati / hage na elizAha kammAha kAlI. bhagadatta-zoNidAha kumbhe. pakSa- bhImazeNassa pazcAdo hiNDIadi. hiDimbAe ghaDukkaya-zoke Na uvazamadi // 979. Amo DAha vA / 4 300 / mAgadhyAmavarNAtparasya Amo nunAsikAnto Dit AhAdezo vA bhavati / za-yaNAha muha. pakSe-nalindANaM. vyatyayAtmAkate'pi-nAha~. tumhAha~. amhAha~, sariAha. kammAha~. 980. ahaM- vayamohaMge / 4. 301 / mAgadhyAmahaM vayamo sthAne hage ityAdezo bhvti| hage zakkAvadAlatista-NivAzI dhIvale. hage zaMpattA // 981. zeSaM zaurasenIvat / 4. 302 / mAgadhyAM yaduktaM sato. 'nyacchaurasenIvad draSTavyam / tatra '931. to donAdau zaurasenyAmayuktasya' pavi. zadu Ayutte zAmi-pazAdAya, For Private and Personal Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (170) * 932. adhaH kvacit ' ale ki eze mahande kalayale. '933 bAdestAvati' mAledha vA ghaledha vA. ayaM dAva ze Agame. '934. A Amanye sau veno naH 'bho kaJcu. iA. * 935. mo vA' bho rAyaM. '936, bhavadbhagavatoH ' edu bhavaM zamaNe bhayavaM mahAvI le. bhayavaM kadante ye appaNo pa4 ujjhiya palassa para pamANIkalezi. ' 937. na vA ryo rayaH / ayya eze khu kumAle mala. yakedu. : 938. tho dhaH ' ale kummilA kadhehi. '939. iha-hacohasya' ozaladha ayyA ozaladha. ' 940. bhuvo bhaH' bhodi. . '941. pUrvasya puravaH ' apurave. '942. ktva iya dUNau' kiM khu zobhaNe bamhaNe zitti kaliya laJA paliggahe diNNe. '943. kR- gamo DaDu 'kaDua. gaDua. '944, diricecoH ' amaJca-la-kazaM pikkhi, ido yyeva Agazcadi. * 945. atodezca ' ale ki eze mahande kalayale zu. NIade. '946. bhaviSyati ssiH' tA kahiM nu gade luhilappie bhavissidi. '947 ato use do-DAda / ahaMpi bhAgulAyaNAda For Private and Personal Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (171) mudaM pAvemi. '948 idAnImo dANI' zuNadha dANi hage zakAvayAlatista-NivAzI dhIvale. '949. tasmAttAH ' tA yAva paSizAmi. ' 950. motyANNo vedeto.' yuta Nima. zaliza NimaM ' 951. evArtha pyeva' mama yeva. * 952. hamje ceTayAvhAne' ibre cadulike. '953. hImANahe vismaya-nirvede ' vismaye-yathA udAttarAghadhe rAkSasa:-himANahe jIvantavacA me jaNaNI. nide- yathA vikrAntabhIme rAkSasa:-hImANahe palissantA hage edeNa niya-vidhiNo duvazideNa. '954 Na nanvarthe ' Na avazalopazappaNIyA lAyANo. '955 amhe harSe' amhe eAe zummilAe zupaligaDi. de bhavaM. '956. hI hI vidUSakasya ' hI hI saMpannA me maNoladhA piyavayassassa. '957. zeSa prAkRtavat ' mAgadhyAmapi : dIrgha-isvI mithI vRttau ' ityArabhya '931 to donAdau zaurase. nyAmayuktasya' ityasmAtyAg yAni sUtrANi teSu yAnyudAharaNAni santi teSu madhye ani tadavasthAnyeva mAgadhyAmamUni punarevaMvidhAni bhavantIti vibhAgaH svayamabhyUhya darza niiyH|| 982. jJo ApaizAcyAm / 4. 303 // paizAcyAM bhASAyAM sya sthAne jyo bhavati / pA. sA. savaThao. Ana. vijAnaM / / For Private and Personal Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (172) 983. rAjJo vA ciJ / 4 304 / paizAcyAM rAjJa iti zabde yo jJakArastasya citra AdezA vA bhavati / rAtrimA lapitaM rajJA lapitaM rAcino dhanaM rajJo dhanaM. jJa ityeva rAjA // 984. nya- NyoH / 4. 305 / paizAcyAM nyaNyoH sthAne yo bhavati / kanakA. abhimasa. puSJa - kampo. puvAI | 9850 No naH / 4. 306 / paizAcyAM NakArasya no bhavati / guna- gana-yuto gunena // 986 tadostaH / 4. 307 / paizAcyAM takAradakArayosto bhavati / tasya- bhagavatI. pavvatI. sataM. dasya -- matana- paravaso. satanaM. tAmotaro. paseso vatanakaM. hotu. ramatu. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir takArasyApi takAravidhAnamAdezAntarabAdhanArtham, tena patAkA vetiso ityAdyapi siddhaM bhavati // 987, lo La: / 4. 308 / paizAcyAM lakArasya LakAro bhavati / sILaM. kuLaM. jaLa. saLiLaM. kamaLaM // 988. za - SoH saH bhavati / / 4. 309 / paizAcyAM zaSoH so za - sobhavi. sasI. sakko. so. - visamo kisAno.' 1003. na kagacajAdiSaT zamyantasUtroktam' ityasya bAdhakasya bAdhanArtho'yaM yogaH // 989. hRdaye yasya paH / 4. 310 / paizAcyAM hRdayazabde yasya po For Private and Personal Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (173) bhavati / hisapakaM. kiMpi kiMpi hitapake atthaM cintymaanii|| 990 TostuLa / 4, 311 / paizAcyA ToH sthAne turvA bhavati / kutumbakaM. kuTumbakaM // 991. ttatvastUnaH / 4. 312 / paizAcyAM tathApratyayasya sthAne tU. na ityAdezo bhavati / gantUna. rantUna. hasitUna, paThitUna. kadhitUna // 992, dhdhUna-sthanau vaH / 4. 313 / paizAcyAM STvA ityasya sthAne dhUna tthUna ityAdezau bhavataH, puurvsyaapvaadH| nadhdhUna. natthUna. tadhrdhana. tatthUna. // 993. yaM-sna-STAM riya-sina-sAH kvacit / 4. 314 / paizAcyA ryasnaSTAM sthAne riya sina saTa ityAdezAH kacid bhavanti / bhAryA- bhAriyA. snAtam-sinAtaM. kaSTam--kasaTa kvaciditi kim -mujjo. sunusA. tiho|| 994. kysyeyyH| 4. 315 / paizAcyAM kyapratyayasya iyya ityAdezo bhavati giyyate. digyate. ramiyyate. paThiyyate // 995. kRgo ddiirH| 4.316 / paizAcyAM kRgaH parasya kyasya sthA. ne DIra ityAdezo bhavati / padhumataMsane savvassa yyeva sammAna kIrate / / 966. yAdRzAdedustiH / 4. 317 / paizAcyAM yAdRza ityevamA dInAM dR ityasya sthAne tiH ityAdezo bhavati / yAtiso. tAtiso. ketiso. etiso. bhavAtiso. ajJA For Private and Personal Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (174) tiso. yumhAtiso. amhAtiso // 997. icecaH / 4, 318 / paizAcyA micecoH sthAne virAdezo bhavati vasuAti bhoti neti teti // 998. AttezcaH / 4. 319 / paizAcyAmakArAtparayoH iveoH sthAne tezcakArAt tizcAdezo bhavati / lapate. lapati, acchate. acchati gacchate. gacchati ramate. ramati. Aditi kim-hoti neti // " 999. bhaviSyatyeyya eva / 4. 320 / paizAcyA micecoH I sthAne bhaviSyati eyya eva bhavati na tu ssiH / taM tana ciMtitaM khvA kA esA huthya. // 1000. ato userDAto-DAtU / 4. 321 / paizAcyAmakArAtparasya GaserDinoM Ato At ityAdezau bhavataH / tAvaca tIe dUrAto yyeva tiho. tUrAtu tumAto. tumAtu. mamAto. mamAtu // 1001 tadidamoSTA nena tryiAM tu nAe / 4. 322 / paizAcyAM tadidamoH sthAne TApratyayena saha nena ityAdezo bhavati, strIliGge tu nAe ityAdezo bhavati / tattha ca nena kata - sinAnena. striyAm pUjito ca nAe pAtagga-kusuma-patAnena. Teni kim evaM cintayanto gato so tAe samIpaM // 1002. zeSaM zaurasenIvat / 4. 320 / paizAcyAM yaduktaM tato'nyaccheSaM paizAcyAM zaurasenIvad bhavati / adha sasarIro bhagava makara-dhajo ettha paribbhamanto huSeyya. For Private and Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir evaMvidhAe bhagavatIe kadhaM tApasa-vesa-gahanaM kataM. eti. saM atiha-puravaM mahAdhanaM tadhdhRna bhagavaM yadi maM varaM payaccha. si rAjaM ca dAva loka. tAva ca tIe dUrAto vyeva tira ho so AgacchamAno rAjA 1003. na ka-ga-ca-jAdiSaT-zamyanta-sUtroktam // 4.324 / paizAcyA ' 178. ka-ga-ca-ja-ta-da-pa-ya-vAM prAyo luk' ityArabhya * 265. SaT-zamI-zAva-sudhA-sa. tpnnessvaadevch|' iti yAvadyAni mUtrANi tairyaduktaM kArya tana bhavati / makaraketU sagara-puttavacanaM. vijayasenena lapitaM. matanaM. pApaM AyudhaM. tevaro. evamanyasUtrANAmapyudAharaNAni draSTavyAni // (cUlikA-paizAcika ) 1004. cUlikA-paizAcike tRtIya-turyayorAdha-dvitIyau // 4. 325 // cUlikApaizAcike vargANAM tRtIya-turyayoH sthAne yathAsaMkhyamAdvitIyau bhavataH / nagaram-nakara. mAgaNaH-makkano. giritaTam-kiri-taTa. meghaH-mekho, vyAghraH-vakkho. dharma:-khammo. rAjA-rAcA jarjaram-caccaraM jImUtaH-cImUto. nijharaH-niccharo.. jhajharaH-chaccharo. taDAgam-taTAkaM. maNDalam-maNTalaM. Damaruka:-Tamaruko. gADham-kAThaM. SaNDaH-saNTho. DhakkA-ThakkA. madana:- matano. For Private and Personal Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (176) kandapA-kantappo. dAmodaraH-tAmotaro. madhurama-mathuraM. bAndhavaH-panyavo. dhUlo-thUlI. bAlaka:-pAlako. rabhasa:-raphaso. rambhA-ramphA. bhagavatI-phakaratI. niyojitam-niyocitaM. kvacillAkSaNikasyApi-DimA ityasya sthAne paTimA. dADhA ityasya sthAne tAThA // 1005 rasya lo vA / / 4-326 // cUlikApaizAcike rasya sthAne lo vA bhavati // panamatha panaya-pakupina-golI-calanagga-lagga-pativimbaM / tasasu nakha-sappanesu ekAnasa-tanu-thala lueM // nabantassa ya lIlA-pAtukkhevena kampitA vasuyA / ucchallanti samuddhA sailA nipatanti taM halaM namatha / / 1006. nAdi-yujyoranyeSAm // 4-327 // cUlikApaizAcikepi anyeSAmAcAryANAM matena tRtIyaturyayorAdau vartamAnayAyuji dhAtau ca AdhadvitIyau na bhavataH // gati:-gatI. dharma:-ghammo . jomUtaH -jomUto. jhajharaH-jhaccharo. DamarukaH-Damaruko. DhakkA-DhakkA. dAmodaraH-dAmottaro. bAlaka-pAlako. bhagavatI-bhavatI. niyojitam-niyojitaM. 1007. zeSaM prAgvat / 4. 328 / cUlikApaizAcike tRtIyaturya yorityAdi yaduktaM tatonyaccheSaM prAktanapaizAdhikavad bhavati / nakara. makano. anayonoM NatvaM na bhavani. / Nasya ca navaM syAt. evamanyadapi // For Private and Personal Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (177) [ apabhraMza ] 1008. svarANAM svarAH prAyo'pabhraMze / 4. 329 / apabhraMze svarANAM sthAne prAyaH svarA bhavanti / kaccu, kAca. peNa, vINa. bAha, bAhA, bAhu. paTTi, piTThi, puTThi taNu, siNu, tRNu, sukidu, sukio, suhRdu. kinao, kilinao. liha, lIha, leha. gauri, gori. mAyo grahaNAdyasyApabhraMze vizeSo vakSyate tasyApi kvacitprAkRtavat zaurasenIvacca kArya bhavati // 2009. syAdau dIrgha- hrasvo / 4. 330 / apabhraMze nAmno'ntyasvarasya dIrgha svau syAdau prAyo bhavataH / sau- DhaullA sAmalA paNa campA - vaNNI / NAi suvaNNa-reha kasa - bahara diNNI // Amantrye DhollA maI tuhuMvAriyA mA kurU dIhA mANu / nidae gamihI rattaDI daDabaDa hoi vihANu // striyAm biTTIe mai bhaNiya tuhu mA karu valI diTThI / puti sakaNNI bhalli jiva mAraha hiara paTTi || jasi ei ti ghoDA eha thali eDa ti nisiA khagga / etthu muNIsima jANIai jo navi vAlai vagga // evaM vibhaktayantareSvapyudAhAryama || 1010. syamorasyot / 4. 331 / apabhraMze akArasya syamoH parayoH ukAro bhavati / dahamuhu bhuvaNa - bhayaMkarU tosia - For Private and Personal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (178) saMkara Niggau raha-vari caDiau / caumuhu chamuhu jhAivi. ekkahi / lAivi gAvai daive ghaDiau // 1011. sau pusyodA / 4. 332 / apabhraMze pulliGge vartamAnasya nAmno'kArasya sau pare okAro vA bhavati / agalia- neha-nivaDAha joaNa-lakkhuvi jAu / parisa-saeNavi jo milai sahi sokkhahaM so ThAu // puMsIti kimaGgahi aGgu na miliu hali ahareM aharu na pattu / pia joantihe muha-kamalu embai surau samattu / / 1012. ehi / 4 333 / apabhraMze akArasya TAyAmakAro bhavati / je mahu diNNA diahahA daieM pavasaMteNa / tANa gaNantie aGguliu jajariAu naheNa // 1013. Gi necc| 4. 334 / apabhraze akArasya DinA saha ikAra ekArazca bhvtH| sAyA urapari taNu dharai tali ghallai rayaNAI / sAmi subhiccuvi pariharai sammANei khalAI // tale ghallai / / bhisyebA / 4. 335 / apabhraMze akArasya bhisi pare ekAro vA bhavati / guNehiM na saMpai kitti para phala lihiA bhuanti / kesari na lahai boDDiavi, gaya lakkhehiM gheppanti / 1015. useh-huuN| 4. 336 / asyeti paJcamyantaM vipariNa myate apabhraMze akArAtparasya use hu ityAdezo For Private and Personal Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (179) bhavataH / vacchahe gRNhai phalaI jaNu,kaDu-pallava vajjei / tovi mahamu muaNu jiva te ucchaGgi dhareI // vacchahu gRhai // 1016. bhyaso hu~ / 4. 337 / apabhraze akArAtparasya bhyasaH paJcamIbahuvacanasya hu~ ityAdezo bhavati / dUruDDANe paDiu khalla appaNu jaNu mArei / jiha giri-siGgahu paDia sila annuvi cUru karei // 1017. usaH su-ho-ssavaH / 4. 338 / apabhraMze akA rAtparasya usaH sthAne su ho sma iti traya AdezA bha. vanti / jo guNa govai appaNA,payaDA karai parassu / tamu hauM kali-jugi dullahaho bali kijauMmuaNassu // 1018. Amo haiN| 4. 339 / apabhraMze akArAtparasyAmo hami tyAdezo bhavati / taNahaM taijjI bhaGgi navi teM avaDa-yaDi vasanti / aha jaNu laggivi uttarai, aha saha saI majjanti // 1019. huM cedudbhyAm / 4. 340 / apabhraMze ikArokArAbhyAM parasyAmo hu~ haM cAdezau bhvtH| daivu ghaDAvaha vaNi taruhu~ sauNihaM pakka phalAI / so vari sukkhu paiTTa Navi kaNNahi khala-cayaNAI / pAyo'dhikArAt kvacitsupopi hu~-- dhavalu vimUrai sAmiaho garuA bharu pikkhevi-| hau ki na juttau duhaM disihi khaNDaiM doNNi karevi // 1020. si-yam DInAM he-huM hayaH / 4. 341 / apa. For Private and Personal Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (180) bhraMze idududbhyAM pareSAM Gasi bhyas Gi ityeteSAM yathA saMkhyaM he huM hi ityete traya AdezA bhavanti / Gasehai Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir giri silAyalu taruhe phalu gheppara nIsAvannu / gharu mellepiNu mANusa toci na ruccai rannu // - bhyaso hu~ taruhuMvi vakkalu phalu muNivi parihaNu asaNu lahanti / sAmihuM pattiu aggalauM Ayaru bhiccu gRhanti // hiM- aha virala - pahAu ji kalihi dhammu / 1021. Aho NAnusvAro / 4. 342 / apabhraMze akArAtparasya TAvacanasya NAnusvArAdezau bhavataH / daie pavasanteNa // 1022. eM cedutaH / apabhraMze ikArokArAbhyAM parasya TAvacanasya eM cakArAt NAnusvArau ca bhavanti / * eM- aggieM uNhau hoi jagu vAeM sIalu teva / jo puNu ariMga sIalA ta uNhattaNu keva || NAnusvArI vippia - Arau javi piu, tovi taM ANahi ajju / agiNa daDhA javi ghara to teM ariMga kajju // evamukArAdapyudAhAryAH || 1023. syam -jasU-zasAM luk / 4 344 / apabhraMze si ama jasU zas ityeteSAM lopo bhavati / eha tighoDA eha thali ityAdi atra syama jasAM lopaH / jiva~ jia baMkima loaNahaM Niru sAmali sivakhe / tiva~ tiva~ vammahu niaya-saru khara- patthari nikkhei // * For Private and Personal Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (181) atra syam zasAM lopH|| 1024. SaSThayAH / 4. 345 / apabhraMze SaSThayA vibhattayAH prAyo lugU bhavati / saMgara-sarahiM ju paNNiai dekkhu amhArA kantu / aimatsahaM catahakusahaM gaya kumbhaI dArantu // pRthagyogo lakSyAnusArArthaH // 1025. Amanye jaso hoH / 4. 346 / apabhraMze Ama nye'rthe vartamAnAnAmnaH parasya jaso ho ityAdezo bhavati. lopApavAdaH / taruNaho taruNiho muNiu maI karahu ma appaho ghAu / 1026. bhissuporhi / 4. 347 / apabhraMze bhissupoH sthAne hiM ityAdezo bhavati / guNahiM na saMpai kitti para. supa-bhAIrahi jiva bhArada paggehiM tihivi payahai. // 1027. striyA jas-zasorudot / 4. 348 / apabhraMza stri. yAM vartamAnAnnAmnaH parasya jasaH zasazca pratyekamudotAvAdezau bhavataH lopaapvaado|| jasa:-aMguliu jajjariyAo naheNa. zasaH-sundara-savyakAu vilAsiNIo pecchantANa. vacanabhedAnna yathAsaMkhyam // 1028. Ta e / 4. 349 / apabhraMze striyAM vartamAnAnnAmnaH pa. rasyASTAyAH sthAne e ityAdezo bhavati / nia-muha-karahivi muddha kara andhArai paDipekkhA / sasi-maNDala-candimae puNu kAI na dUre dekkhai / jahiM maragaya-kantie saMvaliaM // For Private and Personal Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (182) 1029. us-ddsyohaiN| 4. 350 / apabhraMze striyAM vartamAnAmA. mnaH parayorDas Gasi ityetayohe ityAdezo bhavati / Gasa:-tuccha-maijhahe tuccha-jampirahe. tucchaccha-romAvalihe tuccha-rAya tucchyr-haashe| piyavayaNu alahantiahe tuccha kAya-cammaha-nivAsahe // annu ju tucchauM tahe dhaNahe taM akkhaNaha na jAi / kaTari tharNataru muddhaDahe je maNu vicci Na mAi // phoDenti je hiyaDarDa appaNau tAhaM parAI karaNa ghaNa / rakkhejjahu loaho appaNA bAlahe jAyA visama thaNa // 1030. bhyAsAmohu~H / 4. 351 / apabhraMze striyAM vartamAnA nnAmnaH parasya bhyasa Amazca hu ityAdezo bhavati / bhallA huA ju mAriA bahiNi mahArA kantu / lajjeja tu vayaMsiahu jai bhaggA gharu entu / / vyasyAbhyo vyasyAnAM vA ityarthaH // 1031. hi / 4. 352 / apabhraMze striyAM vartamAnAnnAmnaH pa rasya ke saptamyekavacanasya hi ityAdezo bhavati / vAyasu uDDAvantiae piu didRu sahasatti / addhA valayA mahihi gaya aDA phuTTa taDani // 1032. klIbe jasa-zasoriM / 4. 353 / apabhraMze klIve va taimAnAnnAmnaH parayorjasa-zasoH I ityAdezo bhavati / kamalaI mellavi ali-ulaI kari-gaNDAI mahanti / asulahamecchaNa mAhaM bhali te Navi dUra gaNanti // 1033. kAntasyAta U~ syamoH / 4. 354 / apabhraMze klIbe va tamAnasya kakArAnnasya nAmno yokArastasya syamoH para For Private and Personal Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (183) yoH u ityAdezo bhavati / annu ju tucchauM tahe ghaNahe. bhaggauM devikhavi niaya balu balu pasariauM parassu / ummillai sasi-reha jiva kari karavAlu piyassu / 1034. srvaaderddsehiiN| 4. 355 / apabhraMze sarvAderakArAntA tparasya DahA~ ityAdezo bhavati / jahAM hontau Agado. tahAM hontau Agado. kahAM hontau Agado // 1035. kimo Dihe vA / 4. 356 / apabhraMze kimo'kArAntA. sparasya DaseDihe ityAdezo vA bhavati / jai taho tudRu nehaDA maI sahu~ navi tila-tAra / taM kihe vakehi loyaNehiM joijau saya-vAra // 1036 Dehi / 4. 357 / abhraMze sarvAdarakArAntAtparasya De: saptamyekavacanasya hi ityAdezo bhavati / jahiM kapijjai sariNa saru chijjai khaggiNa khaggu / tarhi tehai bhaDa-ghaDa-nivahi kantu payAsai maggu / / ekahi aksihiM sAvaNu annahiM bhavau / mAhau mahiala-satthari gaNDa-sthale sarau // anihiM gimha muhacchI-tala-vaNi maggasiru / tahe muDahe muha-paGkai AvAsiu sisiru // hiaDA phuTTi taDatti kari kAlakkhece kaaiN| dekkhauM haya-vihi kahiM Thavai paI viNu dukkha-sayAI // 1037. yattatkibhyo uso DAsunavA / 4. 358 / apabhraMze yattatkim ityetebhyaH parasya Gaso DAsu ityAdezo vA bhvti| For Private and Personal Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (184) kantu mahArau hali sahie nicchaI rUsa jAsu after satthihityirhivi ThAuvi pheDa tAsu / jIvi kAsu na vallahau, dhaNu puNu kAsu na isThu / doNivi avasara - nivaDiAI tiNa-sama gaNai visichu / 1038. striyAM Dahe / 4. 359 / apabhraMze strIliGge vartamAnebhyo yattatkibhyaH parasya Gaso uhe ityAdezo vA bhavati / jahe. kera. tahe kera. kahe kerau. 1) 1039. yattadaH svamordhaM traM / 4. 360 / apabhraMze yattado sthAne syamoH parayoryathAsaMkhyaM bhraM traM ityAdezau vA bhavataH / maNi ciTThadi nAhu dhuM zraM raNi karadi na bhrantri / pakSe - taM bollibhai ju nivvahai // 1040. idama imuH klIve / 4, 361 | apabhraMze napuMsakaliGge vartamAnasyedamaH syamoH parayoH isa ityAdezo bhavati / imu kula tuha taNauM. imu kula dekkhu // 1041. etadaH strI-puM-klIve eha eho ehu / 4. 362 / apabhraMze striyAM puMsi napuMsake vartamAnAyAdaH sthAne syamoH parayoryathAsaMkhyam eha eho ehu ityAdezA bhavanti / eha kumArI eho naru ehu maNoraha-ThANu / eha vaDha cintatAI pacchA hou vihANu // 1042. eDajes - zasoH / 4. 363 / apabhraMze etado jassoH parayoH eDa ityAdezo bhavati / ei ti ghoDA eha thali. eha peccha. // 1043. adasa oi / 4. 364 | apabhraMze adasaH sthAne jama - zasoH parayoH oha ityAdezo bhavati / jai pucchara ghara vaDDAIM to baDDA ghara oi / For Private and Personal Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (185) vihalia-jaNa-abbhuddharaNu kantu kuDIrai joi / / amUni vartante pRccha vA // 1044. idamaH AyaH / 4. 365 / apabhraMze idamazabdasyaM syAdau Aya ityAdezo bhavati AyaI loaho loaNaI jAI saraI na bhanti / appie dichaha mali ahiM pie dihai vihasanti // sosau ma sosau cia uahI vaDavAnalassa ki teNa / jaM jalai jale jalaNo AeNavi kiM na pajjataM // Ayaho daDDha-kalevaraho je vAhiu taM sAru / jai uThabhai to kuhai baha Dajjhai to chAru / / 1045. sarvasya sAho vA / 4. 366 / apabhraMze sarvazabdasya sAha ityAdezo vA bhavati / sAhuvi lou taDaphaDai bahuttaNaho taNeNa / vaDappaNu paripAviai hatthi mokkaLaDeNa // pakSe-savvuvi // 1046. kimaH kAI-kavaNau vA / 4. 367 / apabhraMze kimaH sthAne kAIkavaNa ityAdezau vA bhavataH / jai na su Avai dui gharu kAI aho-muhu tujjhu / vayaju khaNDai tau sahi eso piu hoi na majjhu // kAI na dUre dekkhai. phoDinti je hiaDauM appaNauM nAhaM parAI kavaNa ghaNa / rakkhejjahu loaho apaNA bAlahe jAyA visama-yaNa // mupurisa kaGguhe aNuharahi bhaNa kajjeM kavaNeNa / ji ji bahutaNa lahahiM ti tiva navahi sireNa // paMkSe For Private and Personal Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (186) jai masaNehI to muai aha jIvai ninneha / birhiSi payArehiM gaia dhaNa kiM gajahi khala meha // 1047. yuSmadaH sau tuhuuN| 4. 368 / apabhraze yuSmadaH sau pare tuhaM ityAdezo bhavati / bhamaru ma ruNajhuNi raNaDai sA disi joi ma roi / sA mAlai desantaria jasu tuhaM marahi vioi / / 1048. jam-zasostumhe tumhaI / 4.369 / apabhraMze yuSma do asi zasi ca pratyekaM tumhe tumhaI ityAdezau bhavataH / tumhe tumhaI jANaha. tumhe tumhaIpecchai. vacanabhedo ythaasNkhynivRttyrthH|| 1049. TA-jyamA paI tii| 4. 300 / apabhraMze yuSmadaH ___TA ki am ityetaiH saha paI saI ityAdezau bhavataH / TA - pahaM mukkAhaMvi vara-taru phii pattattaNa na pattANaM / tuha puNu chAyA jai hoja kahavi tA tehiM patte hi // mahu hiauM taI,tAe tuhUM, savi anne vinaDijai / pibha kAI pharau~ haGa kAI tuhuM macche macchu gilijjai / / sniA paI maI vehivi raNa-gayahi ko jayasiri takkei / kesahiM leppiNu jama-ghariNi bhaNa muhu ko thakke / evaM taI. amA paI melantihe mahu maraNa maI melantaho tujjhu / sArasa jasu jo veggalA sovi kadantaho sajjhu // evaM th.|| For Private and Personal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (187) 1050. bhisA tumhehiM / 1. 371 / apabhraMze yuSmado bhisA saha tumhehiM ityAdezo bhavati / tumhehiM amhehiM je kiauM diha bahua-jaNeNa / te tevaDuGa samara-bharu nijiu ekka-khaNeNa // 1051. si-usbhyAM tau tujjha tudhra / 4. 372 / apabhraMze yuSmado GasisbhyAM saha tau tujjha tudhra ityete traya AdezA bhavanti / tara honnau Agado. tujjha hontau Agado. tudhra hontau Agado. GasA taDa guNa-saMpai tujha madi tudha aNuttara khanti / jai uppatti anna jaNa mahi-maMDali sikkhanti // . 1052. bhyasAmbhyAM tumhahaM / 4. 373 / apabhraMze yuSmado bhyam Ama ityetAbhyAM saha tumhahaM ityAdezo bhavati tumhahaM honta u Agado. tumhahaM kerau ghnnu.|| 1053. tumhAsu supA / 4. 374 / apabhraMze yuSmadaH supA sa ha tumhAsu ityAdezo bhavati / tumhAsu tthiaN|| 1054. sAvasmado ha / 4. 375 / apabhraMze asmadaH sau pare hau~ ityAdezo bhavati / tamu harSa kalijugi dullahaho / 1055. jamU-zasoramhe amhaI / 4. 376 / apabhraMze a. smado jasi zasi ca pare pratyekam amhe amhaiM ityAdezI bhvtH| amhe thovA riu bahua kAyara emba bhaNanti / For Private and Personal Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (188) mukhi nihAlahi gayaNa-yala kai jaNa joha karanti // ambaNa lAivi je gayA pahia parAyA kevi| avasa na suahiM suhacchiahiM jina amhaI tiva tevi // amhe dekkhai. amhaI devakhai. vaMcanabhedo yathAsaMkhya. nivRtyarthaH // 1056. TA-yamA mii| 4. 377 / apabhraMze asmadaH TA Di am ityetaiH saha maI ityAdezo bhavati / TA maI jaNi pitra virahiahaM kavi dhara hoi viAli / Navara miaGkuvi tiha tavai jiha diNayaru khy-gaali|| GinA-paI maI behiMvi raNa-gayahiM. bhamA--maI mellantaho tujjhu // 1057. amhehiM bhisA / 4. 378 / apabhraMze asmado bhisA saha amhehiM ityAdezo bhavati / tumhehiM amhehiM jaM kiauN|| 1058. mahu majhu Gasi -usbhyAm / 4. 379 / a pabhraMze asmado usinA isA ca saha pratyeka mahu majhu ityAdezau bhvtH| maha hontau gado. majhu hontau gado. GasA mahu kanta ho be dosaDA helli ma jhalahi Alu / dentaho hau~ para uvaria jujjhantaho karavAlu // jai bhaggA pArakkaDA to sahi majhu pieNa / aha bhaggA amhahe taNA to teM mAriaDeNa // 1059. amhahaM bhyasAmagyAm / 4. 380 / apabhraMze a For Private and Personal Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (189) smado bhyasA AmA ca saha amhaI ityAdezo bhavati / amhahaM hontau Agado. AmA-aha bhaggA amhahaM taNA // 1060. supA amhaasu| 4. 381 / apabhraMze asmadaH su pA saha amhAsu ityAdezo bhavati / * amhAmu tthiaN|| 1061. tyAderAdya-trayasya bahutve hiM na vA / 4. 382 / tyAdInAmAdhatrayasya saMbandhino bahuparyeSu vartamAnasya vacanasyApabhraMze hiM ityAdezo vA bhavati / muha-kavari-bandha tahe soha dharahiM naM malla-jujjhu sasi-rAhu karahiM / tahe sahahiM kurala bhamara-ula-tulia 'naM timira-Dimbha khellanti milia|| 1070. madhyatrayasyAyasya hiH / 4. 383 / tyAdInAM madhyatrayasya yadAcaM vacanaM tasyApabhraMze hi ityAdezo vA bhavati / bappIhA piu piu bhaNavi kittiu ahi hyaas| tuha jali mahu puNu vallahai bihuM vi na puria Asa // AtmanepadebappIhA kaI bollieNa nigghiNa vAra i vAra / sAyari bhariai vimala-jali lahahi na ekkai dhAra // saptamyAm AyahiM jammahiM anahiMvi gori mu dijahi kantu / gaya mattahaM cattaGkusahaM jo abhiDai hasantu // pakSe-ruasi ityAdi // For Private and Personal Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (190) 1971. bahutve huH| 4. 384 / tyAdInAM madhyamatrayasya saMbandhi. baDDaSvartheSu vartamAnaM yadvacanaM tasyApabhraze hu ityAdezo vA bhavati / bali abbhatyaNi mahu-mahaNu lahuIhuA soi / jai icchahu vaDDataNauM dehu ma maggahu koi // pakSe-icchaha ityAdi // 1072. antya-tapasyAyasya uM / 4. 385 / tyA dInAmantyatrayasya yadAyaM vacanaM tasyApabhraMze u ityAdezo vA bhavati / vihi vinaDau, pIDantu gaha,maM dhaNi karahi visAu / saMpai kaDa vesa jivaM chuDu agghai vavasAu // bali kijjauM muaNassu. pakSe-kaDDhAmi ityAdi / 1073. bahutve hu~ / 4. 386 / tyAdInAmanyatrayasya sabandhi bahuSvartheSu vartamAnaM yadacanaM tasya hu~ ityAdezo cA bhvti| khagga-visAhiu jahiM lahaDaM piya tahi desahiM jAhu~ / raNa-dubhikkhe bhaggAI viNu jujhe na valAhuM // pakSe-lahisa ityAdi / 1074. hi-svayorududet / 4. 387 / paJcamyAM hisvayo - rapabhraMze i u e ityete traya AdezA vA bhavanti / kuara sumari ma sallaiu saralA sAsa ma melli / kavala ji pAviya vihi-vasiNa te carimANu ma melli // For Private and Personal Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (191) bhamarA etthu vilimbaDai kevi diyahadA vilambu / ghaNa-pattala chAyA-bahullu phullai jAma kayambu // Aya. priya emvahiM kare sellu kari chaihi tuhaM krvaal| jaM kAvAliya vapuDA lehiM abhaggu kavAlu // pakSe-sumarahi ityAdi // 1075. vaya'ti-syasya saH / 4. 388 / apabhraMze bhaviSya darthaviSayasya tyAdeH syasya so vA bhavati / diahA janti jhaDappaDahiM paDahiM maNoraha pcchi| jaM acchai taM mANibhai hosai karata ma acchi / pksse-hoddii.|| 1076. kriyeH kIsu / 4. 389 / kriye ityetasya kriyApadasyA pabhraMze kImu ityAdezo vA bhavati / santA bhoga ju pariharai tamu kantaho bali kIsu / tasu daiveNavi muNDiyauM jasu khalliha DauM sIsa : pakSesAdhyamAnAvasthAt kriye iti saMskRtazabdAdeSa prayoga: bali kijauM suaNassu // 1077. bhuvaH paryApto huccaH / 4, 390 / apabhraMze bhayo dhAtoH paryAptAvayeM vartamAnasya huca ityAdezo bhavati / aituMgattaNu ja thaNahaM so ccheyau na hu lAhu / sahi jai kevai tuhi-vaseNa ahari pahuccA nAhu // 1078. go bruvo vA / 4. 391 / apabhraMze go dhAtorbuda ityAdezo yA bhavati / For Private and Personal Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (192) adhara muzAsira kiMpi. pakSeittauM broppiNu sauNi hiu puNu dUsAsaNu broppi / to hajANa eho hari jai mahu. aggai bropi|| 1079. vrajeva'SaH / 4. 392 / apabhraMze vrate tovuna i. tyAdezo bhavati / bubai. vuappi. vupiNu // 1080. dRzeH prassaH / 4. 393 / apabhraMze dRzerdhAtoH prassa ityAdezo bhavati / prssdi.|| 1081. graheNhaH / 4. 395 / apabhraMze dRzerdhAtoraeNNDa ityAde zo bhavati / paDha gRNheppiNu vrtu.|| 1082. takSyAdInAM chollAdayaH / 4. 395 / apabhraMze takSi prabhRtInAM dhAtUnAM cholla ityAdaya AdezA bhavanti / jiva tica tikkhA levi kara jai sasi chollijjantu / to jai gorihe muha-kamali sarisima kAvi lahantu // AdigrahaNAt dezISu ye kriyAvacanA upalabhyante te udAhAH / caDullau cuNNIhoisai muddhi kavoli nihittau / sAsAnala-jAla-jhalakkiau vAha-salila-saMsittau // anbhaDavaMciu be payaI pemmu niattai jAna / savvAsaNa-riu-saMbhavaho kara pariattA tAveM // hiai khuDukkai goraDI gayaNi ghuDukkai mehu / vAsA-ratti-pavAsuahaM visamA saMkaDDa ehu // For Private and Personal Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (193) ammi pohara vajjamA niccu je saMmuha thanti / mahu kantahI samaraNai gaya-ghaDa bhajjiu janti / puteM jAeM kavaNu guNu avaguNu kavaNu mueNa / jA vappIkI muMhaDI campijjai avareNa / / taM tettiu jalu sAyaraho so tevaDu vitthAru / tisahe nivAraNu paluvi navi para dhuThuai asAra / 1083. anAdau svarAdasaMyuktAnAMka-kha-ta-tha-pa-phAMga gh-d-dh-b-bhaaH| 4. 396 / apabhraMze'padAdau vartamAnAnAM svarAtpareSAmasaMyuktAnAM kakhatathapaphAM sthAne yathAsaMkhyaM gaghadadhavabhAH prAyo bhavanti / kasya ga:jaM dihAM soma-gahaNu asaihiM hasiu nisaGchu / pia-mANusa-vicchoha-garu gili gili rAhu mayaDku // khasya :ammIe satyAvatyehiM mudhiM cintijjai mANu / pie diDhe hallohaleNa ko ceai appANu // tathapaphAno dadhRSabhAHsabadhu kareppiNu kaSi maI,tasu para sabhala jammuM / jAsuna cAu na cArahaDi na ya pamhahau dhammu / / anAdAviti kim ?-savadhu kareppiNu, atra kasya gatvaM na bhavati / svarAditi kim ?-giligili rAhu mayaku. asaMyuktAnAmiti kim ?-ekkAhi aksihiM sAvazu. pAyo'dhikArAtkvacinna bhavati- .. ... jai kei pAvIsa: pija. akiA kaha karIm / For Private and Personal Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (194) pANIu nabai sarAvi ji savvaGge paisIsa // ua kaNiAru paphulliau kaNa-kanti-payAsu / gorI-vayaNa-viNijjiau na sevaha vaNa-vAsu // 1084. monunAsiko vA / 4. 397 / apabhraMze'nAdau vartamA. nasyAsaMyuktasya pakArasya anunAsiko vakAro vA bhavati / kavalu, kamalu bhavarU, bhamaru. lAkSaNikasyApi-mi. tica. je. teva. anAdAvityeva-payaNu. asaMyuktasyetyeva-sasu para samalau jammu / 1085. vAdho ro luk / 4. 398 / apabhraMze saMyogAdadho bataimAno repho lura vA bhavati / jai kevaDa pAvIsu piu. jai bhaggA pArakkaDA so sahi majhu priyeNa // 1086. abhUtopi kvacita / 4. 399 / apabhraMze kvacidavi dhamAnopi repho bhavati / ghAsu mahArisi eu bhaNai jai sui-satthu pamANu / mAyaI calaNa navantA dividivi gaGgA-hANu // kvaciditi kima-vAseNavi bhAraha-khambhi br|| 1047. ApahiparasaMpadA daH / 4.400 / apabhraMze Apad vipat saMpad ityeteSAM dakArasya ikAro bhavati / anau karantaho purisaho Avaha bhAvai / vivA. saMpaha. . prAyo'dhikArAt-guNahiM na saMpaya kitti para / / 3088. kathaM yathA-tayAM thAderememehegA DitaH / 4. 4.1 / For Private and Personal Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir apabhraMze kathaM yathA tathA ityeteSAM thAdevayavasya pratyekama ema ima iha idha ityete DisazcatvAra AdezA bhavanti / kema samappau duTu diNu, kidha rayaNI chuDu hoi / nava-bahu-dasaNa-lAlasau vahai maNoraha soi // o gori-muha-nijjiau badali lukku miyaDku / annuvi jo parihaviya-taNu so kiva bhai nisaGku / / vimbAhari taNu rayaNa-vaNu kiha Thiu siriANanda / niruvama-rasu pieM piavi jaNu sesaho diNNI muha // bhaNa sahi nihubhaI teva maI jai piu diTTha sadosu / jevana jANai majjhu maNu pakkhAvaDiaMtAsu // jiva jiva vakima loaNahaM / tiva tivaM sammahu niaya-sara maI jANiu priya virahiahaM kavi ghara hoDa viAli / navara miaGkuvi tiha tava jiha diNayaha khaya-gAli / / evaM niya-midhAbudAhAyauM / 1089 yAktAhakkohagIdRzAM dAdehaH / 4. 402 / apa bhraMze yAhagAdInAM dAderavayavasya Dit eha ityAdezo bhavati / maI maNiau balirAya tuhUM kehau praggaNa eh| jehu tehu navi hoi vaDha saI nArAyaNu ehu / / 1090. atAM DAsaH / 4. 403 / apabhraMze yAhagAdInAmada tanAM yAtAzakIhazezAnAM dAdaravayavasya Dit aisa ityAdezo bhavati / jaiso. taiso. kaiso. aiso / 1091. yatra-tatrayostrasya Didetdhvattu / 4. 404 / apabhraMze yatratatrazandayostrasya patthu atu ityeto Dino bhavataH / For Private and Personal Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (196) jai so ghaDadi prayAvadI kendhuvi leSpiNu sikkhu / vi etthu jagi bhaNa to sahi sArikkhu || jetthuvi jattu Thido. tattu Thido // 1092. etthu kutrAtre / 4. 405 / apabhraMze kutra atra ityeta yo zabdasya Dit enthu ityAdezo bhavati / ketyuvi lepiNu sikkhu jenthuvi tetthavi etthu jagi || 1003. yAvattAvatorvAderma uM mahiM / 4. 406 / apabhraMze yA battAvadityavyayayorvakArAderavayavasya ma uM mahiM ityete tryaM AdezA bhavanti / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jAma na nivaDai kumbha- yadi sIha-caveDa-caDakka / sAma samatta mayagalahaM par3a-par3a vajjai Dhakka || tilahaM tilacaNu tAuM para jAu~ na neha galanti / nehi paNaii tejji tila tila phiTTavi khala honti // jAmahiM visamI kajja - gai jIvahaM majjhe ei / tAmahiM acchau iyaru jaNu su-aNuvi antaru dei || 1094. vA yattadotorDevaDA / 4. 407 | apabhraMze yad tad ityetayoratvantayoryA vasAvatorvakArAderavayavasya Dina evaDha ityAdezo vA bhavati / jevaDa antaka rAvaNa - rAmahaM tevaDa antaru paTTaNa-gAmahaM. pakSa - jelo. tetulo // 1095. vedaM - kimoryAdeH / 4. 408 | apabhraMze iMdama kima ityetayoratvantayoriyatkiyatoryakArAderavayavasya Dit evaDa ityAdezo vA bhavati / evaDDu antaru. kevaDu annaru. pakSe - etulo. ketulo // For Private and Personal Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (197) 1096. prsprsyaadirH| 4. 409 / apabhraMze parasparasyAdira ro bhavati / ta muggaDA harAviA je pariviTThA taaii| avaropparu joantAha sAmiu gaghiu jAI // 1097, kAdi-sthaidotorabAra-lApavam / 4. 410 / apabhraMze kAdiSu vyasaneSu sthitayore o ityetayorucAraNasya lAgha. vaM prAyo bhavati / suceM cintijai mANu. tasu hau~ kali-jugi dullahaho / 1. 98. padAnte u-huM-hiM-haMkArANAm / 4. 411 / apa bhraMze padAnte vartamAnAnAM uk hiM haM ityeteSAM uccAraNasya lAghavaM pAyo bhavati / annu ju tucchau~ tahe dhaNahe. bali kijjaGa suaNassu. da. iu ghaDAvai vaNi naruhuM. taruhu~vi vakkala. khagga-visAhi u jahiM lahahuM. saNahaM taijjI bhaGgi navi // 1099. maho mbho vA / 4. 412 / apabhraMze mha ityasya sthAne mbha iti makArAkAnto bhakAro vA bhavati. mha iti ' 345 pakSma-ima-ma-sma-mAM mhaH' iti prAkRtalakSaNavihito'tra gRhyate. saMskRte tadabhAvAt / gimbho. simbho. vambha te viralA kevi nara je sanvaGga chailla / je vA te vaJcayara je ujju te bailla // 1100. anyArazo'nnAisAbarAisau / 4. 413 / apabhraMze: anyAzazabdasya annAisa avarAisa ityAdezau bhavataH / annAiso. avarAiso. 1101. prAyasaH prAu-prAiva-mAimba-paggimbAH / 4. 414 // For Private and Personal Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (198) apabhraMze pAyama ityetasya pAu prAiva prAimva paggimba ityete catvAra AdezA bhavanti / anne te dIhara-loaNa annu taM bhua-jualla / annu su ghaNa thaNa-hAru taM annu ji muha-kamalu // annu ji kesa-kalAvu su annu ji prAu vihi / jeNa NiambiNi ghaDia sa guNa-lAyaNNa-Nihi // prAiva muNihavi bhantaDI te maNiaDA gaNanti / akhai nirAmai parama-pai ajjavi lau na lahanti / aMsu-jale prAimva goriahe sahi uhattA nayaNa-sara / te sammuha saMpesiA denti tiricchI patta para // . esI piu rUsesu DauM ruTThI maiM aNuNei / paggimba ei maNorahaI dukkara daiu karei / 5102. vA'nyatho'nuH / 4. 415 / apabhraMze anyathAzabdasya anu ityAdezo vA bhavati / virahAnala jAla-karAliau pahiu kovi buDivi tthiao| anu sisira-kAli sIala-jalahu dhUmu kahantihu uhiao|| pakSe-annaha // 1103. kutasaH kau kahantihu / 4. 416 / apabhraMze kutam zabdasya kau kahantihu ityAdezau bhavataH / mahu kantaho guha-hiaho kau jhumpaDA balanti / aha riu-ruhire ulhavai aha appaNe na bhanti // dhUma kahantihu uDiao // 1104. tatastadostoH / 4. 417 / apabhraMze tatasa tadA itye tayosto ityAdezo bhavati / jai bhagA pArakaDA to sahi majhu pieNa / aha bhaggA amhahaM taNA to teM mAriaDeNa // For Private and Personal Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i4 (199) 1105. evaM paraM samaM dhuvaM mA manAka emba para samANu dhuvu meM mnnaa| 4. 418 / apabhraMze evamAdInAM emvAdaya AdezA bhavanti / evama embapiya-saMgami kau niddaDI piaho parokkhaho kemva / maI vinnivi vinnAsiA niha ma emba na temba // paramaH paraH-eNahi na saMpaya kitti para. samamaH samANukantu ju sIDaho uvamibhaitaM mahu khaNDita mANu / sIhu nirakkhaya gaya haNai piu paya-rakkha-samANu / / dhruvamo dhruvuH-- canalu jIviu dhruvu maraNu pia rUsijjai kaaii| hosaI diahA rUsaNA divaI varisa-sayAI / / mo maM- maM dhaNi karahi visAu. prAyo grahaNAtmANi paNai jai na taNu to desaDA caijja / mA dujjaNa-kara-pallavehiM desijjantu bhamijja || loNu vilijjai pANieNa ari khaLa-meha ma gajju / bAliu galai mujhumpaDA gorI timmai ajju // manAko maNAvivi paNai paGkuTara riDihiM jaNa-sAmannu / kiMpi magAuM mahu piaho sasi aNuharai na annu / 1106. kilAyavA divA saha naheH kirAhavara dive saI naahiN| 4. 419 / apabhraMze kilAdInAM kirAdaya A. dezA bhavanti / For Private and Personal Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kilasya kiraHkira khAi na piai na vivAha dhammi na veccai rUaDara / iha kivaNu na jANai jaha jamaho khageNa pahuccai dUaDau / / athavo'havai-ahavaha na muvaMsahaM eha khoDi. prAyo'dhikArAtajAijjai tahiM desahai lagabhai piyaho pamANu / jai Avai to ANi ahavA taM ji nivANu // divo dive-dividivi gaGgA-hANu. sahasya sahUMjau pavasante sahaM na gayaa na mua vioeM tassu / lajijai saMdesaDA dintehiM muhaya-jaNasm // nahena hiMesahe meha piyanti jalu ettahe vaDavAnala AvaTTai / pekkhu gahIrima sAyaraho ekavi kaNi nAhiM mohaTTai / / 1107. pazcAdevamevaivedAnoM pratyutetasaH pacchai embaha ji emvahi paccaliu etthe| 4. 420 / apabhraMze pa. vAdAdInAM pacchai ityAdaya AdezA bhavanti / pazcAtaH pacchaha- pacchai hoi vihANu. evamevasya emvai- embai surau samattu. evasya ji:jAu ma jantau pallavaha dekkhar3a kai paya dei / hiai tiricchI hau~ ji para piu DambaraI karei // hadAnIma emvahiMhari naccAviu pANai vimhai pADiu lou| emvahi rAha-paoharahaM jaM bhAvai taM hou / / For Private and Personal Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pratyutasya paccaliusAva-saloNI goraDI navakhI kavi visa-gaNThi / bhaDa paccaliu so maraha jAs na laggai kaNThi / / itasa ettahe-etahe meha pianti jalu // 1108. viSaNNokta-vamanA vunna-vutta-vicca / 4. 421 // apabhraMze viSaNNAdInAM vunnAdaya AdezA bhavanti / viSaNNasya cunnaHmaI vuttau tuhu~ dhuru dharahi kasarahiM viguttAI / paI viNu dhavala na caDai bharu embai bunnau kAI / uktasya vuttaH-maI vutta'. vatmano vicca:-jaM maNu vicci na mAi / 1109. zIghrAdInAM vahillAdayaH / 4. 422 / apabhraMze zIghAdInAM vahillAdaya AdezA bhavanti / ekku kaia ha vi na AvahI annu pahillau jAhi / maI mittaDA pramANiau paI jehau khalu nAhiM // jhakaTasya ghaDvala:jiva supurisa tivaM ghaDkalaI jiva nai tiva valaNAI / ' jiva Dogara ti koharaI hiA visarahi kAI // aspRzyasaMsargasya vidyAla:je chaDDeviNu rayaNanihi appaU taDi ghallanti / naI saGghahaM vidyAlu paru phukkijjanta bhamanti / / bhayasya dravakkaHdivehi vidvattauM khAhi vaDha saMci ma ekkuvi drammu / kovi dravakkau so paDai jeNa samappai jmmu|| AtmIyasya appaNa:- phoDenti je hiaDauM appaNauM. For Private and Personal Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (202) dRSTeneMhiH-- ekamekauM jaivi joedi hari suThu savvAyareNa / to vi dehi jahi kahiSi rAhI ko sakkara saMvarevi daiDha-nayaNA nehiM paluhA / / gADhasya niracaTTaH-- vihave kassu pirataNauM jovvaNi kassu maraTTu / so lekhaDau paDhAviai jo laggai nicaTu // asAdhAraNasya saDDhala:-- kahiM sasaharu kahiM mayaraharu kahiM parihiNu kahiM mehu / dUra-ThiAIvi sajaNaI hoi asaDDhalu nehu // kautukasya koDa:kuJjaha annahaM taruaraha kuDDeNa ghalai hatthu / maNu puNu ekahi sallaihi jai pucchaha paramatthu // krIDAyAH kheDDa:kheDDayaM kayamamhehiM nicchayaM kiM payampaha / aNurattAu bhattAu amhe mA caya sAmi / / ramyasya ravaNNa:sarihi na sarehiM na saravarehiM navi ujANa-baNehiM / desa ravaNNA honti vaDha nivasantehiM suaNehiM / adbhutasya DhakkariHhiaDA paiM ehu bolliao mahu aggai saya-vAra / phuhima pie pavasanti hau bhaNDaya Dhakkari-sAra // he sakhItyasya helli:-helli ma jhalahi Alu. pRthapatha gatyasya aMjua: For Private and Personal Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (203) ekka kuDullI panahiM ruDI saI, paJcahaM vi juaMjua buddhI / pahiNue taM gharu kahi ki~va nandau, . jetha kuDumbauM appaNa-chandau~ // mUDhasya nAlia-baDhaujo puNu maNi ji khasaphasihaau, cintai dei na dammu na rUau / rai-vasa-bhamiru karaggullAliu, gharahiM ji kontu guNai so nAliu // dihiM vidvattauM khAhi baDha. navasya navakha:-navakhI kavi visa-gaNThi, avaskandasya daDavaDa:calehiM calantehiM loaNehiM je taI dihA bAli / tahiM mayaradaya-daDavaDara paDai apUrai kAli // yadezchuDuH-chuDDu agghai vavasAu. saMbandhinaH kera-taNIgayau su kesari piahu jalu niccintaI hrinnaaii| jasu keraeM huMkAraDaeM muhahuM paDanti tRNAI // aha bhaggA amhaI taNA. mAbhaiSIrityasya manbhIseti strIliGgamsatthAvatyahaM AlavaNu sAhuvi lou karei / AdannahaM manbhIsaDI jo sajjaNu so dei / gadya dRSTaM tattadityasya jAiTiA - jai rabasi jAiTThibhae hijaDA muddha-sahAva / lohe phuTaNaeNa jivaM ghaNA sahesai nAca // . For Private and Personal Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (204) 1110. huhuru-ghugghAdayaH zabda- ceSTAnukaraNayoH / 4. 423 / apabhraMze huhurvAdayaH zabdAnukaraNe ghugghAdayazceSTAnukaraNe yathAsaMkhyaM prayoktavyAH / maI jANiuM buDDIsu hauM pemma - drahi huhurunti / navari acintiya saMpaDiya vippiya nAva jhaDati // AdigrahaNAt - khajjai nau kasarakkehiM pijjai nau ghuNTehiM / embara hoi suhacchaDI pieM diTTai nayaNehiM // ityAdi.. ajjavi nAhu mahujji ghari siddhatthA vande / tAji virahu gavakkhehiM makkaDa ghudhdhiu dei // AdigrahaNAt - siri jara-khaNDI loaDI gali maNiyaDA na vIsa / tovi goDA karAviA muDae uTTa basa // ityAdi // 1111. ghaimAdayo'narthakAH / 4. 424 / apabhraMze ghaimityAdayo nipAtA anarthakA prayujyante / ammaDi pacchAyAvaDA piu kalahiau viAli / ghaI vivarIrI buddhaDI hoi viNAsaho kAli // AdigrahaNAt khAI ityAdayaH // 1112. tAdarthye kehiM- tehi-resi- resiM-taNeNAH / 4.425 | apabhraMze tAdarthe dyotye kehi tehi resi resi taNeNa ityete paJca nipAtAH prayoktavyAH / DholA eha parihAsaDI aibhana kavaNahiM desi / ha jhijjarDa ta kehiM pia tuhuM puNu annahi resi // For Private and Personal Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (205) evaM tehiM resimAvudAhAyauM. vaDacaNaho taNeNa // 1113. punarvinaH svArthe ddu| 4. 426 / apabhraMze punarvinA ityetAbhyAM paraH svArthe DuH pratyayo bhavati / ... mumarijjai taM vallahauM jaM vIsarai maNAuM / jahiM puNu sumaraNu jAuM gau taho nehaho kaI nAuM // viNu jujjheM na valAhuM // 1114. avazyamo De-Dau / 4. 427 / apabhraMze'vazyamA svA the DeM Da ityetau pratyayau bhavataH / jibhindiu nAyagu vasi karahu jasu adhinnaI annii| mUli viNahai tuMbiNihe avaseM sukkaI paNNaI // avasa na suahiM suhacchiahiM // 1115. ekazaso DiH / 4. 408 / apabhraze ekazazabdA tsvArthe Dirbhavati / ekkasi sIla-kalaMkiahaM dejahiM pcchittaaii| jo puNu khaNDai aNudiahu tamu pacchitte kAI / / 1116. a-DaDa-DullA:-svArthika-ka-luk ca / 4.419 / apabhraMze nAmnaH parataH svArthe a DaDa Dulla ityete trayaH pratyayA bhavanti, tatsaMniyoge svArthe kAtyayasya lopazca / virahAnala-jAla-karAliau-pahiu panthi jaM dihau / taM melavi sabahiM panthiahiM soji kiau aggiTTau // DaDa- mahu kantaho be dosaDA. Dulla- ekka kuDullI paJcahiM ruDI / / 1117. yogajAzcaiSAm / 4. 430 / apabhraMze aDaDaDullAnAM yogabhedebhyo ye jAyante DaDaa ityAdayaH pratyayAstepi For Private and Personal Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (206) svArthe prAyo bhavanti / DaDaa-phoDenti je hiaDauM appaNauM. atra '269. kisalaya-kAlAyasa-hRdaye yaH' ityAdinA ya luka. Dullaa-cUDullau cunIhoisai. DullaDaDasAmi-pasAu salajju piu sImA-saidhihi vAsu / pekkhivi bAhu-balullaDA dhaNa mellai nIsAsu / / atrAmi 1017. syAdI dIrgha-hasvI' iti dIrghaH evaM bAhu-balullaDau. atra prayANAM yogaH // 1918. striyAM tdntaaddddiiH| 4. 431 / apabhraMze striyAM varta. mAnebhyaH prAktanasUtrahamatyayAntebhyo DoH pratyayo bhavati / pahimA diTThI goraDI dihI maggu ninna / aMmUsAsehiM kaJcuA tituvANa karanta / / ekka kuDullI paJcahi ruddhI / 1119, AntAntADDAH / 4. 432 / apabhraMze striyAM vartamAnA. dapratyayAntapratyayAntAt DA pratyayo bhavati, jayapavAdaH / piu bhAiu sua vattaDI jhuNi kannaDa pitt| taho virahaho nAsantaaho dhRlaDiAvi na diha / / 1120. asyede / 4. 433 / apabhraMze striyAM vartamAnasya nAmno yo'kArastasya AkAre pratyaye pare ikAro bhavati / dhulaDiAvi na dida. striyAmityeva-jhuNi kannaDai paiTTa / 1121. yuSmadAderoyasya ddaarH| 4. 434 / apabhraMze yuSmA dAdibhyaH parasya Iyapratyayasya DAra ityAdezo bhavati / For Private and Personal Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (207) saMdeseM kAMI tuhAreNa jaM saMgaho na milijjai / suiNantari pie pANieNa pi pisa kiM chijjai / / dikkhi amhArA kantu. bahiNi mahArA kantu / / 1122. atottulaH / 4. 435 / apabhraMze idaMkiMyattadetadbhyaH parasya atoH pratyayasya Dettula ityAdezo bhavati / esulo. ketulo. jettulo. tesulo. ettulo. // 1123. trasya hettahe / 4. 436 / apabhraMze sarvAdeH saptamyantA parasya apratyayasya Desahe ityAdezo bhavati / ettahe tettahe vAri ghari lacchi visaNThula dhAi / pia-pammaTava goraDI nizcala kahivi na ThAi / 1124. sva-taloH paNaH / 4. 437 / apabhraMze svataloH pra tyayayoH paNa ityAdezo bhavati / bahuppaNu paripAviai. pAyo'dhikArAt- vaDattaNaho taNeNa / / 1125. tavyasya ieca ejvauM evA / 4. 438 / apabhraMze tavyapratyayasya ievvau evvau evA ityete. traya AdezA bhavanti / eu gRNheppiNu dhuM maI jai piu udhvArijjai / mahu kariegvau kipi Navi marielva para dejjai // desuccATaNu sihi-kaDhaNu ghaNa-kudRNu je loi / bhajiTTae bhArattie savvu sahezvau~ hoi / soevA para vAriyA puSphabaIhi samANu / jaggevA puNu ko dharai jai so veDa pamANu // 1126. ttava i-i-iSi-avayaH / 4. 439 / apabhraMze For Private and Personal Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (208) kvApratyayasya i i ivi avi ityete catvAra AdezA bhavanti / hiDA jai veritha ghaNA to ki abhi caDAhu~ / amhArhi ve hatthA jai puNu mAri marAhuM || iu-gaya- ghaDa bhajjiu janti. Davi rakkha sA visa- hAriNI ve kara cumbivi jIu / paDibimbia - muMjAlu jalu jehiM aDohiu pIu // avi- vAha vichoDavi jAhi tuhaM hauM teva~ha ko dosu / hiaya- ui jai nIsarai jANauM muJja sa rosu // 1127. eppyepiNvevyeviNavaH / 4. 440 / apabhraMze tavAmatyayasya eppi epiNu evi raviNu ityete catvAra AdezA bhavanti / jepi asesu kasAya-balu deSpiNu abhau jayastu levi mahanvaya sivu lahahiM jhAeviNu tattassu // pRthagyoga uttarArthaH // 128. tuma evamaNANahamaNahiM ca / 4. 441 | apabhraMze tumaH pratyayasya evam aNa aNaham aNahiM ityete catvAraH cakArAt eppa epiNu etri eviNu ityete evaM cASTavAdezA bhavanti / devaM dukkaru niau dhaNu karaNa na ta paDihAi | embara suhu ahaM maNu para bhuJjaNahiM na jAi // jepi caeppiNu sayala ghara leviNu tavu pAlebi / viNu sante titthesareNa ko sakkar3a bhuvaNetri // For Private and Personal Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (209) *1113. gamerepiNpyoreluMga vA / 4.442 / apabhraze gamerdhAtoH parayoreppiNu eppi ityAdezayorekArasya lug bhavati vA / gampiNu vANArasihi nara aha ujjeNihiM gappi / muA parAvahi parama-pau divantaraI ma jampi // pakSegaGga gameppiNu jo muai jo sira-tittha gamepi / kIladi tidasAvAma--gau so jama-lou jiNepi // 1114. tunoNaH / 4. 443 / apabhraMze tanaH pratyayasya aNa ityAdezo bhavati / hasthi mAraNau, lou bollaNau paDahu vajaNau, suNau bhasaNau // ... 1.15. ivArthe naM-nau--nAi-nAthaha-jaNi--jaNavaH / 4. 444 / apabhraMze ivazabdasyAthai nai nau nAi nAbai jaNi jaNu ityete SaT bhavanti / naM-naM malla-jujjhu sasi-rAhu karahiM. nau-- ravi-atyamaNi samAulega kaNThi viiNNu na chigu / cakke khaNDa muNAli ahe na u jIvaggalu diNNu // nAivalayAvali-nivaDaNa-bhaeNa dhaNa uddhanbhua jAi / vallaha-viraha-mahAdahaho thAha gavesai nAi / / nAvaipekSeviSu muhu jiNa-varaho dIhara--nayaNa saloNu / nAvai guru-macchara- bhariu jalaNi pavIsai loNu // * sUtrAMka 940 thI. 8 aMka occhA gaNavA. ane sUtrAMka 1070 thI. 16 aMka occhA gaNavAthI A 1113no aMka barAbara jaNAze. For Private and Personal Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (210) jaNicampaya--kusumaho majjhi sahi bhasalu paiTThau / sohai indanIlu jaNi kaNai baiThThau / / jaNu-niruvama-rasu pieM pievi jaNu / / 1116. liGgamatantram / 4. 445 / apabhraMze liGgamanantraM vya bhicAripAyo bhavati / gaya-kumbhaI dArantu. atra puliGgamya napuMsakatvama. abbhA laggA DuGgarihiM pahiu raDanta u jAi / jo ehA giri--gilaNa-maNu so kiM dhaNahe dhaNAi // atra abbhA iti napuMsakasya puMstvam. pAi vilaggI antraDI siru lhasiu khandhassu / tovi kaTArai hatthaDau bali kijjauM kantassu / / atra antraDo napuMsakasya strItvam, siri caDiA khanti 8phalaI puNu DAlaI moDanti / tovi mahadduma sauNAhaM avarAhiu na karanti / / atra DAlaI ityatra strIliGgasya napuMsakatvama // 1117. zaurasenIvat / 4. 446 / apabhraMze pAyaH zaurasenI vata kArya bhavati / sIsi seharu khaNu viNimmavid khaNu. kaNThi pAlambu kidu radie vihidu / khaNu muNDamAlie jaM paNaeNa naM napahu kusuma-dAma-kodaNDu kAmaho // 1118 vyatyayazca / 4. 447 / prAkRtAdibhASAlakSaNAnAM vya. tyayazca bhavati / yathA mAgadhyAM ' 977. tiSThazciSThaH' ityuktaM tathA prAkRtapaizAcIzorasenISvapi bhavani-ciSThadi. apabhraMze For Private and Personal Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (211) rephasyAdho vA lugukto mAgadhyAmapi bhavati - zada - mANuza - maMza- bhAlake. kumbha-zahazra-vazAhe zaMcide ityAdyanyadapi draSTavyam. * na kevalaM bhASAlakSaNAnAM tyAdyAdezAnAmapi vyatyayo bhavati, ye vartamAne kAle prasiddhAste bhUte'pi bhavanti - aha pecchai rahu-taNao, atha prekSAMcakre ityarthaH. - AbhAsai rayaNIare, AbabhASe rejanIcarAnityarthaH . bhUte prasiddhA vartamAnepi -- sohia esa vaNTho, zRNotyeSa ityarthaH // 1119. zeSaM saMskRtavatsiddham / 4. 448 / zeSaM yadatra prAkRtAdibhASAsu aSTame noktaM tatsaptAdhyAyI nibaddha saMskRta vadeva siddham / # heTa--hiya - sUra - nivAraNAya chattaM aho iva vahantI / jayai sasesA varAha-- sAsa dUrukkhuyA puhavI // atra caturthyA Adezo noktaH sa ca saMskRtavadeva siddha:. uktamapi kvacitsaMskRtavadeva bhavati, yathA- prAkRte urasUzabdasya saptamyekavacanAntasya ure urammi iti prayogau bha vatastathA kvacidurasItyapi bhavati. evaM sire, sirammi, sirasi sare, sarammi, sara si. ma siddhagrahaNaM maGgalArtham, tato hyAyuSmacchrotRkatAbhyudayazceti / ityAcArya zrI hemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhi dhAnasvopajJazabdAnuzAsanavRttAvaSTamasyAdhyAyasya caturthaH pAdaH samAptaH // For Private and Personal Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (212) // aSTamo'dhyAyaH // samAptA ceyaM siDahemacandrazabdAnuzAsanavRtiH prakAzikAnAmeti // zrAsIdvizAM patiramudracatuH samudramudrAGkitakSitibharakSamabAhudaNDaH / zrImUlarAja iti durdhara vairakumbhikaNThIravaH zuciculukyakulAvataMsaH ||1|| tasyAnvaye samajani prabalapratApatigmadyatiH kSitipatirjayasiMhadevaH / yena svavaMzasavitaryaparaM sudhAMzau zrIsiddharAja iti nAma nijaM vylekhi|| 2 // samyag niSevya caturazcaturo'pyupAyAn jitvopabhujya ca bhuvaM caturabdhikAJcIm / vidyAcatuSTayavinItamatirjitAtmA kASTAmavApa puruSArthacatuSTaye yaH || 3 || tenAtivistRtadurAgamaviprakIrNa zabdAnuzAsana samUhaka darthitena / abhyarthito niravamaM vidhivadvyadhatta zabdAnuzAsanamidaM munihemacandraH || 4 || granthAgraM 2185 zlokAH / // zrI zubhaM bhavatu // lekhaka vAcakayoH zubhaM kalyANaM bhUyAt bhavatu / For Private and Personal Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (213) apabhraMzabhASAntargatadRSTAntIkRtadodhakAnAM vRttiH 1001. ' DhollA' nAyakaH zyAmala:, priyA campakavarNA, suSa. NarekhA kaSapaTTake dattA iva / viparitaratAvetadupamAnaM saMbhAvyate // 'DhollA' he nAyaka ! mayA tvaM vAritaH, dIrgha mAnaM mA kuru, nidrayA gamiSyati rAtriH, zIghraM bhavati [ bhaviSyati ] prabhAtam // 'biTTIe'-he putrike ! mayA tvaM bhaNitA, mA kuru vakrAM dRSTim / he putrike ! sakarNA bhalliriva iyam (tava dRSTi:) mArayati hRdaye praviSTA // 'ei ti'- ete te ghoTakAH, eSA sA sthalI, ete te nizitA khagAH, atra manuSyatvaM jJAyate, yo naiva vAlayati valgAm / / 1002. 'dahamuhu'- dazamukhaH bhuvanabhayaMkaraH toSitazaMkara:- pUjita zaMkara: nirgata: rathavare cttitH| NAvaI' utprekSyate ityarthaH / caturmukhaM brahmANaM SaNmukha kArtikeya dhyAtvA ekasmina rAvaNe laginyA, ko'rthaH ? etadvayamapi ekIkRtya rAvaNo ghaTitaH nirmitaH daivena, dazamukhatvAt ityartha : // 1003 'agaliya'- agalitasnehA: nivRttA valitA teSAm yojanalakSamapi yAtvA varSazatenApi yo milati hesakhi ! saukhyAnAM sa pRSThagantA sthAnaM teSAM prAgvartitAnAmityarthaH // 'aGgahi'-araza na militam, he sakhi ! adhareNa a. dharo na prAptaH, priyasya mukhakamalaM pazyantyA evaM su. 1 asmin manuSyatvaM vartate, yaH pUrva sainyaM dRSTvA svasyAzva sya valgAM naiva vAlayati, na pazcAnnivartata ityarthaH // For Private and Personal Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (214) rataM samAptam / atirasAtirekAtsaMbhogAtpUrvamegha drAva iti bhAvaH // 1004. 'je mahu'-ye mama dattA divasA dayitena pravasatA calatA satA, tAn divasAna gaNayantyA mamAGagulyo jarjaritA nakhena / dayitoktadinAnAM vAraMvAramagulIparvabhirguNanA dityarthaH // 1005 ' sAyaru '-sAgaraH tRNAni upari dharati, tale kSipati ratnAni / svAmI subhRtyamapi pariharati, sanmAnayati khalAn durjanAn // 1006. * guNehiM ' guNaina saMpadaH, paraM kIrtirbhavatu / (jIvAH )pha lAni likhitAni, lalATapaTTikAyAmiti gamyate. bhuJjanti / dRSTAntayati-kesarI kapardikAmapi na labhate, ga jAstu lakSaigRhyante // 1007. 'vacchahe '-jano vRkSAt phalAni gRhNAti, kaTupalla vAni varjayati,tathApi mahAdrumastAn pallavAna utsaGge dharati, ka iva ? yathA sujanaH kaTupallavaprAyAnapi ja nAn dharati na tu tiraskarotItyarthaH // 1008. 'dUruDDANe '-dUroDDInena dUragamanena patitaH khalo durjana AtmAnaM janaM ca mArayati / dRSTAntamAha-yathA girizRGgebhyaH patitA zilA AtmAnamanyamapi patanasthAnasthaM cUrNIkarotItyartha: // 1009. 'jo guNa '-ya AtmIya guNAn gopayati, parasya guNAna prakaTAn karoti, ahaM tasya kaliyuge durlabhasya svajana sya sajjanasya vA baliM-pUjAM kriye?(karomi) iti bhaavH|| 1010. ' taNahaM '-tRNAnAM tRtIyA bhaGgI nApi naiva tRtIyaH pra. kAro'sti, tena. kAraNena avaTataTe kUpataTe vasanti / For Private and Personal Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 1011. 1013 (215) atha yo janastRNAni lagitvA uttarati, atha iti aba vA tRNAni janena saha svayaM majjanti / anyo'pi yaH prakAradvayaM kartukAmo bhavati sa viSamasthAne vasati / prakAradvayaM kiM ? mriyate zatrUn vA jayati iti bhAvArthaH // daivu ' - daivaM vane tarUNAM pakvaphalAni zakunInAM pakSiNAM ghaTayati, tat saukhyaM varam. karNayoH praviSTAni khalavacanAni sukhaM naivetyarthaH // 8 dhavalu ' -dhavalo vRSabhaH dhaureyo viSIdati viSAdaM karoti / kiM kRtvA ? svAmino gurubhAraM prekSya / kiM manasyacintayat ? ityAha- ahaM kiM na yojita: ?, kva ? dvayordizoH kiM kRtvA ? dvau khaNDau kRtvetyarthaH // 1012. girihe ' - ni: sAmAnyaM sarvo'pi jano gRhe muktvA www.kobatirth.org ( 3 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gireH zilAtalaM gRhNAti, taroH phalAni gRhNAti tato'pi manuSyANAmaraNyaM no rocate ityarthaH // 'taruhuMvi' - munayo'pi tarubhyo valkalaM paridhAnaM phalamazana cakrameNa labhante paraM svAmibhya iyadargalaM iyadadhikaM yadabhRtyA AdaraM gRhNanti ityarthaH // 'aha - virala' - atha viralaprabhAvaH tucchaprabhAvaH ji C vArthe kaliyuge dharmaH // 'daieM' - dayitena pravasatA // 6 ' aggieM ' - agninA jagaduSNaM bhavati, tathA vAtena zItalaM bhavati / yaH punaragninA zItalastasyoSNatvaM katham ? na kathamapItyarthaH // vippia - Arau ' he AyeM ! he sakhi ! vipriyakAraatsfprayakArako yadyapi priya:, tathApi tamAnaya, agni For Private and Personal Use Only " e Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (216) nA dagdhaM yadyapi gRhaM tato'pi tenAgninA saha kArya bhavet / / ' eiti 'ete te ghoTakAH, eSA sA sthalI // 1015 ' jiva jiva '-yathA yathA zyAmalA strI locanAnAM ni zcitaM vakratvaM zikSate, tathA tathA manmatho nijazarAn kharaprastare-kaThorapASANe tIkSNAn karoti ityarthaH / / 1016. 'saMgara-saehi'--he sakhIti gamyate, te madIya kAntaM 5zya, yaH saGgrAmazateSu varNyate, atimattAnAM tyaktAGa kuzAnAM gajAnAM kumbhAn dArayantamityarthaH // 1017. ' taruNiho'-he taruNyaH ! jJAtvA mAM Atmano ghAtaM mA kumata // 1018. ' guNahiM '--guNairna sampat paraM kIrtirbhavatu // 'bhAIrahi '--bhAgIrathI yathA bharatasyeyamiti bhAratI, tihiMvi triSveva mArgeSu pravartate // 1019. -- aMguliu '--agulyo jaritA nakhena // 'sundara-savvakAu '-sundaraM sarva aGgaM yAsAM tAH sunda rasarvAGgA vilAsinyaH striyaH (tAH) pazyatAM purussaannaam|| 1020. 'nia-muha-karahiMvi'-kAcinmugdhA strI nijamukhakaraiH-- nijamukhakiraNairandhakAre ' kara ' hastaM pratiprekSate pazyati | zazimaNDalacandrikayA-pUrNazazAGkamaNDalakAntyA dUre dUrasthe padArthe punaH kiM na pazyapti, api tu pazyatyeva / / 'jahiM maragaya-kantie saMbali-yathA marakataratnakA ntyA mizritam // 1021. ' tuccha-majjhahe tuccha-jampirahe ' tucchamadhyAyAH, tu cchajalpana zilAyA: / tucchaccha -romAvalihe '-tucchAccharomAvalyAH, tuccha For Private and Personal Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 8 (217) tarahAsyAyAH priyavacanamalabhamAnAyAH, tucchakAyamanmatha nivAsAyAH tucchakAyatvaM bharturvirahAt / he tuccharAga ! tasyA nAyikAyAH anyadyattucchaM tadAkhyAtuM na yAti ' kari ' ityAzcarye yena kAraNena mugdhAyAH stanAntaraM manovartmani na mAti, stanayoratiponasvAt antarasyAtitucchatvaM varNitam ityarthaH / phoDenti / yau stanau AtmIyaM hRdayaM sphoTayataH. tayoH parakIyA ghRNA dayA kA syAt / he lokAH ! AtmAnaM rakSata, yataH kAraNAt bAlAyA viSamau stanau jAtau staH // A 1026. 1022. bhallA huA ' he bhagini ! idaM bhavyaM bhUtam, yanmadIyaH kAnto mAritaH / yadi bhagno gRhamaiSyat tarhi sakhIbhyo sakhInAM madhye vA lajjAM prApsyam // 1023. vAyasu kAkamuDAyayantyA kayAcit striyA sahase ti priyo dRSTaH, iti heto: arddha valayAnAmasyAM pRthivyAM gataM, arddha sphuTaM, kathaM taDat iti yathA syAt / etAvatA arddha truTitvA bhUmau patitaM, ani valayAni ghaTat iti kRtvA sphuTitAni // 6 , www.kobatirth.org > " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1024. kamalaI ' alikulAni kamalAni muktvA karigaNDAni kAGkSanti / yeSAmasulabhaM - durlamamiSituM ' bhali ' kadAgraho bhavati, te dUre nApi gaNayanti // 1025. 'anmu ju tucchau tahe dhaNahe' tasyAH striyA anyat yata tucchakamasti // ' bhaggauM dekhivi ' nijasainyaM bhagnakaM zatroH sainyaM ca vistRtakaM dRSTvA he sakhi ! priyasya haste khaDgaH dvitIyAditithau zazirekhA iva zobhate // ' jahAM hontau Agado0 ' yasmAt bhavan AgataH, tasmA For Private and Personal Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (218) t bhavan AgataH, kasmAt bhavan AgataH // 1.27. 'jai taho' he tilattAra ! tilavasnigdhA tArA-kanInikA yasya sa tasya sambodhanam, yadi tava sneho mayA saha nApi truTitaH, kasmAdahaM tvayA pakrAbhyAM locanAbhyAM zatavAraM vilokye // 1028. ' jahiM kapijjai0 ' yasmin bANena bANaH kartyate. kha. Dgena khaDgaH chicate, tasmin saGgrAme ' tehai ' tA. dRze sthAne subhaTAnAM yA ghaTA tAsAM nivahe athavA bhaDalakSaNe ghaDa nivahi vRkSamUla samUhe : (?) kAnto mArga prakAzayati // ' ekkahiM akkhihiM0 apihiM gimha0 ' tasyA mugdhAyA ekasminnakSiNi zrAvaNaH, abhyasminnakSiNi bhAdrapadaH, ko bhAvaH ? yathA etau dvau mAsau srAviNau tathA'kSidvayamapi azrujalasrAvitvAt mAsAhayatulyam / mahItalanastare bhUtalasaMstArake mAdhavo vasanta: pallavamayatvAt / gaNDa sthale zarat, tasyAH kAzakusumAdinA pANDutvAt / aGgeSu grISmaH tApa bAhulyAt / sukhAsikA tilaghane sukhAsikA-sukhAvasthAnaM sA eva tilavarna tasmin mArgazIrSaH, mArgazIrSe tilavanAnAmucchedaH syAt tathA sukhA. vasthAnasyocchedaH / mukhapaGkaje zizira AvAsitaH, yathA zizire paGkajAnAM mlAnatvaM tathA mukhapaGkajasyApi / strINAM hi viyogAvasthAyAmetAni cihnAni syuH tenetyuktam yugmm|| 'hiaDA phuTTi. ' he hRdaya ! ghaTaditi kRtvA sphuTa. kAlakSepena-kAlabilambena kim ? / pazyAmi, hatavidhiH 'paI viNu ' mayA vinA duHkhazatAni kutra sthaapyti|| 1029 * kantu mahArau0 ' he hale ! he sakhi ! madIyaH kAnto For Private and Personal Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 1030. ' jahe kerau0 syAH sambandhI / 1035. * (219) micayena yasmai ruSyati tasya sthAnakaM spheTayati, kai: ? arthai: dravyaiH granthArthairvA, zastraiH, hastairapi // jIviu kAsu0 jIvitaM kasya vallabhaM na syAt, dhanaM punaH kasyeSTaM na syAt, viziSTo manujo'vasare patite aspi jIvitadhane tRNasame gaNayati // yasyAH sambandhI, tasyAH sambandhI, ka 6 www.kobatirth.org 1031. ' praGgaNi ciThThadi0 / gRhAGgaNe yaH nAthaH tiSThati, saH raNe karoti yuddhAdi bhrAntirnAsti || " 'taM bollijjai ju nivvahaI' tat kathyate yat nirvAdyate / 1032. 'imu kulu0 ' idaM kulai taba sambandhi idaM kulaM pazya // 1033 eha kumArI0 eSA kumArI, eSaH ahaM naraH, etanmanorathasthAnam, idRzaM cintayatAM dvibhAtaM - prabhAtaM bhavati // 1034 ei ti ghoDA0 ' ete te ghoTakA eSA sthalI, patAm pazya || " " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir C vaDha ' mUrkhANaraM pazcA 1 jai pucchaha kAcit strI pathikaM pratyAha-yadi vRhanti gRhANi pRcchata, tato vRhanti oi amUni - pratyakSopalabhyamAnAni gRhANi varttante / athavA dAnAdyabhilASIti zeSaH, tathA kuTIrakai vihvalitajanAbhyuddharaNaM < For Private and Personal Use Only > kAntaM pazya || 1036. ' AyaI loaho' ' lokasyemAni locanAni jAti sma - ranti na bhrAnti-rna sandehaH / apriye dRSTe sati ' mauliahiM mukulitanti-mukulitAnIbAcaranti priye dRSTe sati vikasanti // 'sosau ma sosau0' 'cibaa' nizcayena udadhiH zuSyatu Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 8 (220) mA zuSyatu vA tena samudrazoSaNena samudrAzoSaNena vA vasaralasya kiM ? / yaditi - kriyAvizeSaNam, yat jale jvalano jvalati anena jalajvalanena tasya vaDavAnalasya kiM na paryAptam ? kiM na sRtam, api tu sarvameva // Ayo daDDhakalevaraho 0 / asya dagdhakalevarasya yadvAhitaM tadeva sAram / maraNAnantaraM tviti zeSaH, yadi AcchAdyate sthAyate tadA kudhyati, atha dahyate tadA kSAro-bhasma syAt // 1037. ' sAhuvi lou0 ' sarvo'pi lokaH Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir C taDaphaDai u. tsukIbhavati / kimartham ? vRhatvasyArtham / paraM C vaDDuppaNu' vRddhatvaM hastena mutkalena prApyate / ko bhAvaH ? janairmahatvaM tadA prApyate ceddAnAdiguNA. syuH // 6 > 1038. jai na su Avai0 he dUti ? ma yadi gRhaM na 'A vaI' Agacchati, tahiM tavAdhomukhaM kim ? | he sakhi ! yastava vacanaM khaNDayati sa mama priyo na bhavati // 'kAI na dUre devakhai ' kiM na dUre pazyati // * phoDinti je hiaDauM0 , > 1021 vat 0 ' supurisa kaguhe * supuruSAH kaGgo:- dhAnya vizeSasya anuharante- sadRzA bhavanti, bhaNa kathaya kena kAryeNa ? ucyate, yathA yathA vRddhatvaM labhante, tathA tathA zirasA namanti // " For Private and Personal Use Only 6 jai sasaNehI0 ' kasyAzcid bhartA dezAntaraM gato'sti sa me pratyAha-sA strI yadi sasnehA bhaviSyati tadA mRtA bhaviSyati, mama virahAt / atha jIvati tarhi niHsnehA / dvAbhyAM sasneha niHsnehalakSaNaprakArAbhyAM priyA gatikA gatA, tarhi he khalamegha ! durjanamegha! tvaM kiM garjasi // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (221) 1039. 'mamaru ma ruNajhuNi' he bhramara ! tvamaraNye 'ma raNajhuNi' zabdaM mA kuru, tAM dizaM vilokya mA rudihi, punaH sA mAlati dezAntaritA, yasyA viyoge tvaM mriyase / / 1040. 'tumhe tumhaI jANai0 ' yayam jAnIta yuSmAna pazyatu / 1041. 'paI mukkAhaM vio ' tvayA muktAnAM * vivarataru ' va. yo vihaMgamAstairvaraH vivaraH evaMvidho vRkSastasya sa. mvodhane he vigharataro ! athavA he gharataro ! tvayA mu. ktAnAM patrANAM patratvaM na 'phiTTai ' na yAti, punaryadi kathamapi tava chAyA--zobhA hojja abhaviSyat 'tA' tA. vat / tehiM pattehiMti ' tai: patraireva nAnyathA || 'mahu hiauM0 ' kAcinnAyikA'nyAsaktaM patiM vakti he priya ! mama hRdayaM tvayA gRhItamiti zeSaH / tayA svaM gRhItaH / sA'pyanyenApi naTazyate / he priya ! ahaM ki karomi ? tvaM kiM karoSi, ? matsyena matsyo gilyate / / 'paiM maI behiMvi0 ' tvayi mayi ca dvayorapi raNaga. tayoH ko jaya zriyaM tarkayati abhilapati | ko yamagR. hiNI keza: ' leppiNu ' gRhItvA sukhaM yathA syAttathA ' thakkeDa ' tiSThati, tvaM bhaNa-kathaya na ko'pItyarthaH / / 'paI melanti he0' kAcit strI sArasAnyoktyA svabha raM kathayati-he sArasa ! tvAM muJcantyA mama maraNama, mAM muzcatastava maraNama / yasya yo dure sa kRtAntasya ya. masya sAdhyo bhavati, maraNaM prApnotItyartha: / / / 1042. -- tumhe hiM amhe hiM0 ' yuSmAbhirasmAbhiyankRtaM tad bahuka janena dRSTam, kiM kRtam ? tadAha-tattAvanmAnaH samara bhara: ekakSaNena nirjita ityarthaH // 1043. ' tau hontau Agado0 : 'tau ' tvattaH / hontau , *. For Private and Personal Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ghan- san AgataH " jjha tvattaH // ( 6 " C ( www.kobatirth.org , (222) tau guNa saMpai0 mahImaNDale'nye janA yadi upetya - tava pArzve samAgatya tava guNasaMpadaM zikSante, tava matiM zikSamate, ( , tudhra tava anuttarAM - - pradhAnAM ' khanti ' kSamAM ca tadA varamiti gamyate 1044. tumhahaM hontau Agado, tumhahaM kerau dhaNu- I tumhahaM ' yuSmabhyaM bhavan san AgataH / yuSmAkaM kerau ' sambandhi dhanam // ityarthaH // " 6 1046. ' tasu hauM kalijuge dulladdaddo0 ' kaliyuge durlabhasya tasya narasyAham0 // 1047. ' amhe thoyA riu0 ' vayam stokAH ripavo bahava itthaM kAtarA bhaNanti / he mugdhe gaganatalaM nibhAlaya-vilokaya, kiyanto janA jyotsnAM kurvanti, ekazcandra eva // , 6 ambaNu lAiSi je0 / ambaNu ' mamatvaM lagayikespi parakoyAH paravazyA ye pathikA avazyaM nasvapanti suhacchiahiM ' sukhAsikAyAM zayyAyAm / yathA vayaM tathA te'pi pathikAH | etAvatA yathAsmAkaM zayyAyAM svApo nAsti tathA teSAmapi nAsti, viyogitvAt // " 8 tuna tvataH bhavan Agata: / > Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1048. ' mai jANiuM piavira hiarha0 jJAtaM virahitAnAM puruSANAM kApi bhavati / kadA ? vikAle - sandhyAkAle virahitAnAM navaraM kevala ( miaMkuvi bhRgAGko'pi / etAvatA khayagAli kSayakAle < tiha tathA tapati yathA kalpAntakAle ' diNayaru ' dinakaraH // For Private and Personal Use Only he priye ! mayA dharA'valambanaM tu * " Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (223) 'paI maI hiMSi raNa-gayahiM 0 / 1041 vat // -- maI mellantaho tumu0 / ' mAM muzcatastava maraNam / / 1049. 'tumherhi amhahiM jaM kiau / ' 1042 vat // 1050. mahu hontau gado majjhu0' 'mahu' mattaH bhavan aagtH,mtt|| 'mahu kantaho be dosaDA0 / ' helli ' he sakhi ! mama kAntasya * dvau doSau sta, anarthakaM mA jalpa / ko ho doSau ? tadAha-ephastAvat dAnaM dadataH sataH 'para' kevalamahamuddharitA, aparastAvat yuddhayataH khaDgamuddharita. miti nindAstutirityarthaH // 'jaha bhaggA pArakaDA0 / ' he makhi ! yadi parakIyA bhagnAstato mama priyeNa, athAsmAkaM sambandhinazcedbhagnA statastena mama bharcA mAritenaivetyartha: / 1056, ' muha-kavari-bandha tahe0 ' tasyA mukhakabarobandhau vadana veNIbandhau zobhA dharataH 'naM' utprekSyate zazirAhU mallayuddhaM kurutaH / tasyAH kuralA:-kezAH zobhante, kiM bhUtA: ? bhramarakulatulitA:-samAnAH, 'naM' unprekSyate timiraDimbhAH-andhakArabAlakA militvA krIDanti ityarthaH // 1054. bappIhA piu piu0 ' he cAtaka ! piu piu iti bhaNitvA, strIpakSe priya: priyaH iti bhaNitvA 'kittiutti' kiyavAra nvaM 'ruahi' rodiSi / he hatAza ! taba jale-pAnIye punarmama vallabhe-priye - bihuvi ' dvayorapi AzA na pUritA // ' bappIhA kAI bollieNa. I ' bapvIhI nirikSaNa ' he nirlajja cAtaka ! ' vAraMvAraM kathitena kimasti / vimalajalena sAgare bhRte ekAmapi dhArA na labhase ityarthaH / For Private and Personal Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (224) ' AyahiM jammahiM . / ' asmin janmani anyasminnapi mama gauri-he pArvati ! : su ' saH kAntaH dIyatAm ! mattAnAM gajAnAM tyaktAGkuzAnAM yo hasan san abhyeti sanmukhaM yAti // 1055. 'bali abbhatthaNi * / ' balirAjasya prArthane so'pi madhumathanaH nArAyaNaH laghukIbhUtaH, ata: 'jai ' yadi vRddhatvaM yUyamicchatha tadA dAnaM dadatha / 'ma maggahu / mA mArgayatha, kasyApi pAveM mAgaNaM na kAryamiti bhAvaH // 1056. vihi vinaDau0 / vidhinaTatu, grahA: pIDayantu, he priye ! mA viSAdaM kuru, veSamiva sampadaM karpayAmi, athavA vezyAmiva karSayAmi, yathA vezyA dravyeNAkayaMte, " chuDu" yadi vyavasAya udyamo'dhati vidyate ( "agdhai" rAjate ) tadA sampadaH sulabhA ityarthaH // 1057. 'khagga-visAhiu0' he priye ! yasmin deze khar3agenApi sAdhitaM labhAmahe tasmin deze yAmaH, vayaM raNadurbhikSaNa bhagnA yuddhena vinA ma valAmahe na ratiM prApnuma ityarthaH // 1058 ' kuJjara sumari0 / he kuJjara ! mA smara sallakIH, sara lAn dIrghAn niHzvAsAn mA muJca, vidhivazena ye kavalAH prAptAstAn cara, mA mAnaM muzca ityarthaH // " bhamarA etthu / he bhramara ! atrApi nimbe tAvat kati divasAna vilambasva, yAvat ghanapatravAn chAyAbahula: kadambaH praphullati ityarthaH / / " priya embahiM0 / he priye ! idAnIM zalyaM kuntaM kare kuru, tvaM karavAlaM muzca, yena varAkA: kApAlikA yoginaH abhagnaM kapAlaM gRhNanti // 1059. " diahA janti0 / divasA vegairyAnti, manorathAH For Private and Personal Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra (225) pazcAtpatanti, yadasti tanmAnyate, ko'rthaH dIyate bhujyate / bhaviSyatIti kurvan mA' acchi' mA Asva mA tiSTha ityarthaH // 1060. ' santA bhoga ju0' / yaH sato vidyamAnAn bhogAn pariharati tasya kAntasya bali pUjAM kiye / yasya zIrSa khalvATaM tasya devenaiva muNDitam, ko bhAva ! yasya bhogA na santi sa tu svayameva tyajati ityarthaH // bali kijjauM suaNassu * www.kobatirth.org 6 1009 vat // 6 1061. ' aituMgattaNu jaM thaNahaM0 yat stanAnAM atituGgatvaM tacchedakaM na tu lAbhaH / he sakhi ! yadi kathamapi truTivazena kAlavilambena nAtho'dhare prabhavati, anyathA 6 na lagatyeSa, stanayoratituGgatvAt // 1062. ' ittauM broppiNu0 ' duryodhanoktiriyam - zakunirbhImamAtRla iyad uktvA sthitaH, punarduHzAsana uktvA sthitaH, ahaM tatastarhi jAne - yadyeSa harirmamAgre uktvA tiSThati ityarthaH // > " ( 1063. vuJai. vuJippi. vuJeSpiNu / vrajati vrajitvA // 1064. prasadi / pazyati // " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * 1065. paDha gRheSpiNu vratu vrataM gRhItvA paTha // 1066. ' jiva~ ti0 ' yathA tathA zazI tIkSNAyudhAni lAtvA karAn yadyatakSiSyata, tato jagati gauryAH candrAnanAyAH mukhakamalena saha kAmapi sadRzatAmalapsyata ityarthaH // 'cUDullaDa cuNNIhoisai0 ' he mugdhe? kapole nihita: sthApitaH caTakavarNIbhaviSyati / kiMbhUtazTakaH ? zvAsAnalajvAlAdagdhaH / punaH kiMbhUtaH ? bASpasalilasaMsikta ityarthaH // 'abbhaDavaM ciu0 ' dve pade For Private and Personal Use Only 99 "6 abbhaDa anuvrajya va Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zcitvA vaJcito pA yAvat " pemmu " snehaM kazcitpumA. na nirvatayati, athavA premazabdena priyA pAcyA abhevopacArAta, yathA premavatI tathA premApi priyA / priyamiti zeSaH, sAvat sarvozana ripu saMbhavazcandraH sarvAzano vaizvAnaraH, tasyAgne ripuH sAgaraH tasmAt saMbhava utpa. ttiryasyAsau, etAvatA candraH tasya karAH kiraNA: "pa. riattA " prsRtaaH| patAvatA candrodgamane ubhayoH sne. havRddhau gamanAgamanaM jAtam / 'hiai khuDukkara / gaurI strI hRdaye " khuDukkA " zalyAyate / megho gagane garjati / varSArAne pravAsinAM calitAnAM pathikAnAM viSama saMkaTa metadityarthaH // ' ammi paohara0 strI kathayati-he amba ! mama payo dharau vanasamau staH, yo nityametasya mama kAntasya sanmukhI tiSThataH / etasyeti kasya ? yasyAgre gajaghaTAH samarAGgaNe bhanyatvA yAntItyarthaH / / ' putte jAeM. kaSaNa gunnuhu'| jAtena putreNa ko guNaH, mRtema putreNa ko'pyaguNaH / yena putreNa sateti gamyate yA paitRkI bhUmirapareNAkramyate gRhyata ityarthaH // 'ta tettiu jalu0 ' tattAvajjalam, sa tAvanmAtrI vi. stAraH, paraM-kevalaM tRSAyA nivAraNa palamapi naiva syA diti zeSaH, asAraH san zabdAyata ityarthaH / / 1067. 'jai diuM sobha-ggahaNu0 ' yatsomagrahaNaM duSTaM tanniH zaGka yathA syAttathA'satIbhiH strIbhihamitaH somaH / he rAho ! priyANAmabhiSTAnAM manuSyANAM vikSobho vi. yogaH tasya " garu " kara (taM karotIti ) magAika gila gila tvaM bhakSaya bhakSaya ityartha / / For Private and Personal Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (227) ' ammIe satthAvatthehiM0 ' he ambike ! he mAta: ! svasthAvasthaiH svasthacitaiH " sudhiM " sukhena mAno'haMkAracintyate / paraM priye'bhiSTe dRSTe sati "hallohaleNa" vyAkulatvenAtmAnaM kaH pumAn ceai " jAnAti / / 'saSadhu kareppiNu0 ' zapathaM kRtvA mayA kathitam, paraM kevalaM tasya janma saphalam / yasya tyAgo na prabhraSTaH-na pramuSitaH dAnaM na gatam / yasya cArabhaTI na pramuSitA ma bhraSTA zUravRttirna gatA / yasya dharmo na pramuSito na prabhraSTa ityarthaH / asyAparA vyAkhyA-" maI" mayA " savadhu " zapathaM " kareppiNu " kRtvA " kadhidu " kathitam, " tasu " tasya narasya "para" paraM "sabhalu" saphalaM " jammu " janma / yasya na " cAu" apavyayo nAsti / yasya na " cArahaDi " ArabhaTI-prakRtirmAsti, na ca " dhammu " dharmaH " pamhau" prabhraSTaH / / 'giligili rAhu mayaku 'he rAho ! mRgAkaM gila gila tvaM bhakSaya bhakSaya // ekkahiM akkhihiM sAdhaNu0 / 1028 vat // ' jai kei pAdhIsuM0 ' strI kathayati-yadi kathaMcit priyaM prApsyAmi tarhi akRtaM kautukaM kariSyAmi / yathA nave zarAve pAnIyaM sarvAGgeNa pravizati, tathA sarvAGgeNa pravezyAmItyarthaH / / / 'uakaNiAra paphulliau0 ' tvaM pazya, karNikAravRkSaH praphulitaH, kimbhUta: ? kAzcanakAntiprakAzaH / " naM " utprekSyate-gaurIvadananirjitaH san dhanavAsaM sevate // 1068. 'tasu para sabhalau jammu'paraM-kevalaM tasya janma saphalam / / 1069. 'jai kevai pAvIsu piu ' 1067 Sat // For Private and Personal Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (228) 'jai bhaggA pArakkaDA0 ' he sakhi ! yadi parakIyA bhagnAstato mama priyeNa // 1070 'vAsu mahArisi0 ' vyAso maharSiH etadbhaNati-yadi zrutizAstraM pramANa tarhi mAtRRNAM jananInAM caraNau namatAM satAM divase divase gaGgAsnAnamityarthaH / / 'vAseNavi bhAraha0 ' vyAsenApi bhAratastambhe bddhaaH|| 1071. ' anau0 ' anyAyaM kurvataH puruSasya Apat-vipat A. yAti / nyAyaM kurvataH puruSasya sampad bhavati // 1072. ' kema samappau0 ' duSTI dinaH kathaM samApyatAm / rA. triH kathaM bhavati ' chuDu' zIghram / so'pi navavadhUdazanalAlasa evaMvidhAniti zeSa:, manorathAn vahatItyarthaH / / ' o gorI-muha0 ' o sUcanAyAM gaurImukhavinirjito mRgAGko vArdale nilIna: / anyo'pi paribhUtatanuH sa niHzaGka kathaM bhramatItyarthaH // 'vimbAhari taNu0 ' he zrIAnanda ! athavA zrIAnanda zobhAkaraM radanavaNaM kathaM sthitam ? kathamiti prazne / kya bimbAdhare, kasyA:? tanvyAH striyAH / uttaraM dadAti'jaNu' utprekSyate, priyeNAdharasya nirupama rasaM pItyA zeSarasasya mudrA dattetyartha: / / 'bhaNa sahi nihuauM0 ' he sakhi mAM pratti nibhRtaM chanaM yathA syAttathA bhaNa kathaya, yadi tvayA priyaH sado. So dRSTaH / tasyAnyatarasya pakSApatitaM pAca sthitaM mama mano yathA na jAnAti bhartA iti gamyate, mamAgre tathA channaM vAcya mityarthaH / / 'jiva jiva0 ' 1015 vat // ' maI jANiu0 ' 1048 vat // For Private and Personal Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org (229) 1073. ' maI bhaNiau0 ' he baLirAja ! mayA tvaM bhaNitaH, kI mArgaNa eSaH / balirAha-- yAdRgU tAdRg na bhavati, re mUrkha ! I svayaM nArAyaNa ityarthaH // 1075. jai so ghaDadi0 ' yadi sa prajApatiH kutrApi zikSAM lAvA yatrApi tatrApi jagati ghaTayati, tarhi bhaNa kathaya, tasyAH sAdRzyaM ko ghaTayatItyarthaH // 1076. ' ketyuvi leppiNu0 1075 vat // 6 2077. 6 6 , jAma na nivaDai0 yAvat kumbhataTe siMhacapeTAcaTatkAro na nipatati, tAvat samastAnAM madakalAnAM gajAnAM pade pade DhakkA vAdyate ityarthaH // ' tilahaM tilattaNu0 ' paraM kevalaM tilAnAM tilatvaM tAvata, yAvat sneho na galati ! snehe pranaSTe ta eva tilAH tilAd bhraSTAH khalA bhavantItyarthaH // ' jAmahiM vitamI : ' yAvajjIvAnAM madhye viSamA kArye - gatirAyAti tAvadAstAmitarajanaH paraM svajano'pi antaraM dadAti pRSThaM dadAtItyarthaH // 1078 ' jeSaDu antaru0 ' yAvanmAtre rAvaNarAmayorantaramasti, tAvanmAtra antaraM grAmapaTTaNayoH samasti || * > 1080. je muggaDA harAviA0 1 ye teSAM pariveSitAH te mudgA: hAritA mudhA jAtAH yeSAM ' adharopyarU parasparaM ' joantAhaM ' ( pazyatAm ) yudhyatAM satAM svAmI gaJjitaH pIDita ityaryaH // 1081. ' sudheM cintijjai mANu ' sukhena mAno'haMkArazcintyate // 'tasu hauM kalijuga dulahado kaliyuge durlabhasya tasya narasyAham // 1082. annu ju tucchauM tahe dhaNahe ' tasyA nAyikAyA anya " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir d For Private and Personal Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (230) dhattucchaM ( tadAkhyAtuM na yAti ) / / 'bali kijjalaM suaNassu ' sajjanasya svajanasya pUjAM kriye (karomi ) / 'daiu ghaDAvai paNi taruhuM0 1 1011 dhat / / 'taruhuMvi vakkalu0 ' 1012 yat // 'khagga-visAhiu jahi lahahuM0 ' 1057 vat // 'taNahaM taijjI bhaMgI navi0' 1010 vat // 1083. ' bambha te viralA0 ' he brahman ! te ke'pi narA ghira lAH, ye * savvaMgachailla0 ' sarvAGgardakSAH / ye vakrAste paJcakatarA atyarthabaJcakAH / ye tu Rjavaste balIva : mUrkhA ityarthaH // 1085. ' anne te dIhara0 annu ji kesa-kalAvu0 ' te dIrgha locane anya eSa, anyadeva tad bhujayugalam, so'nyo ghanastanabhAraH ghano--nibiDaH, tadanyadeva mukhakamalam / anya eva sa kezapAzaH prAyaH sa vidhiranya eva, yena mA nitambinI ghaTitA / kimbhUtA sA guNalAvaNyanidhirityarthaH / / 'prAiva muNihaMvi0 ' prAyo munonAmapi bhrAntiH, 'te' tena kAraNena munayo maNikAn gnnynti| akSaye nirA. maye paramapade siddhilakSaNe sthAne yadadyApi layaM na labhante ataH kiM zUnyadhyAnenetyarthaH / ' aMsujaleM prAimva)' he sakhi ! prAyo gauryA azrujalena nayanasaramI udavRte-ullasite, tenApare nayanasarasI sammukhe preSite, paraM- kevalaM tithaMgyAtaM datta ityarthaH / / ' esI piu rUsesu. ' priye eSyati samAgamiSyati ahaM ruSiSyAmi / ruSTAM mAmanunayati (bhASAyAma) manAvai / For Private and Personal Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (231) prAyo dayitA etAn manorathAn duSkarAna karoti, iSTa. kAle samAgamanAdityarthaH / 1086. 'virahAnala--jAla. ' ko'pi kavirjale dhUmaM dRSTvA prAha-ko'pi pathiko virahAnalajvAlAkarAlitaH pIDito buDitvA sthito'sti / anyathA zizirakAle zIta jalAdhUmaH kuta ityarthaH // 1087. ' mahu kantaho , goSThasthitasya mama kAntasya kutaH kuTirakANi jvalanti / atha ripurudhireNa vidhyApayati, athAtmanA yena na bhrAntirityarthaH / / 1088. 'jai bhaggA pArakaDA0 , 1050 pat // 1089. ' piyasaMgami kau0 ' priyasaGgame kuto nidrA? priyasya parokSasya saptamyAH priye parokSe sati kathaM nidrA ? / mayA dve api vinAzite kSayaM nIte / dvAbhyAM saMyogaviyogAbhyAM nidrA na, evaM na tathetyartha: // ' guNa hi na saMpaya kitti para' guNaiH na sampat paraM kIrtiH // 'kantu ju sIhaho0 ' kAnto yadi siMhena sahopamIyate, nadA mama mAnaH khaNDitaH / siMho nIrakSakAna-rakSapAlarahitAna gajAn hanti / priya: padarakSaH samaMpadAtiraH saha gajAna raNe hanti / (siMhAdadhikaparA. kramavAn mama kAnta ityartha: ) / 'caMcalu jIviu dhruvu) ' jIvitaM caJcalama, maraNaM dhruvama, he priye ! ruSyate katham ? / geSaNasya divaso divyAni varSazatAni bhaviSyati (divaso viraheNa divyadhazatatulyado? bhaviSyati) ityarthaH // ' mANi paNaTui jai naH ' mAne pranaSTe yadi tanuna For Private and Personal Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tyajyate, tato dezastyajyate / paraM durjanakarapallavairdazyamAno mA bhrAmya / " loNu pilijjai pANipaNa' he megha ! mA garja, lavaNaM-sAmudraM pAnIyena vilIyate, jyAlito megho galati, aca sakuTIrikA gaurI timyate bhIjA ( bhASAyAm ) ityarthaH / dvitIyaprakAreNa vyAkhyA-ari-are he khalamegha he dujanamegha! 'bAliu' jyAlitastdhaM 'ma gajju' mA grj| yataH gauryAH 'loNu' lAvaNya pANipaNa--pAnIyena vilijjai-pilIyate, 'su'. tat 'jhumpaDI' kuTIrakaM 'galai' galati prahayotati,gaurI.. mArI 'timmai' AdrIbhavati // . " vihaSi paNana vaMkuDau0 ' vibhave pranaSTe sati sAmAnyo jano lokaH RcA bhiyA vakrIsyAt |'mnnaauN' manAka 'sasitti' candraH 'mahu' mama 'piyaho' priyasya anuharate sAdRzzaM dhatte mAnyaH ko'pi / bhAvArtha svayaM --yathA candramya tArakA vakA bhavanti, tathA mama priyasya mirca nasya bhanye janA pakrA bhavanti // 1090. 'kira khAi na piai. ' ' kira' kila na khAdati na pidhati, na dadAti, dharma rUpakaM na vyayati, iha kRpaNo na jAnAti--yathA yamasya dUtaH kSaNena prabhavatItyartha: // ' jAijjai * tahiM desaDai0 ' tasmina deze 'jAijjaI' gamyate, yatra piyaho priyasya 'pamANu' pramANaM. zubhAzubhAdisvarUpaM labhyate, 'jA' yadi AgAni tadA pratisvarUpaM 'ANiaI' AnIyate, athavA 'taM ji' tadeva nirdhANasthAnamAzrIyate // For Private and Personal Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir divi divi gaMgA-hANu' 1070 dhata // 'jau pavasante sahuM na0 ' ( kasyAcit proSitabhartRkAyAH sakhI pratyuktiH)-yadi prabasatA-pravAsaM kurvatA priyeNa saha na gatA, atha tasya viyogena na mRtaa| tarhi tasya subhagajanasya saMdezAna datIbhirasmAbhirlajyate ityrthH|| ' ettahe meha pianti0 ' he nAtha ! itaH-asmina pAzca meghA jalaM pibanti / itaH asmin pAca vaDavAgniH jalaM 'Avadraha '-Avartate zoSayati / svaM pazya sAgarasya -- gahIrima ' gambhIra tvam, eko'pi kaNiko bi ndumAtramapi ' nAMhiM ' nahi ohadRi hInatAM yAti // 1091, 'pacchai hoi vihANu, embai surau samatta ' pazcAd bha pati prabhAtam, evaM surataM samAptam // 'jAu ma jantau pallavaha. ' (kAcit ) zrI kathayatiyAti tadA yAtu, pallavaM vanAMcalaM gRhItvA 'ma jaMtau , mA rakSatu yAtuH puruSasya patyuH, pazyAmi, ayaM patiH kati padAni dasa / puna hadaye ahaM ji' evArthe ti. ricchi tiryaga bhUtA ( bhASAyAm ) ADI rahI chau~ / paraM kevala priya ADambarANi karoti natu yAsyarta tyarthaH / / hari maccAviu pANai0 ' balidaityena nArAyaNaH prAM. gaNe nRtyApitaH ( nartitaH ) vismaye lokaH pAtitaH / idAnIM rAdhApayodharayoH gopAlanApayodharayoH yatprati. bhAti tadbhavatu // ' sAva-saloNI goraDI0 ' sarvasalAvaNyA sarvAjakomalA gaurI bhAminI / navakhI' navInA abhinaSA kA'pi pi. SagranthiH samasti / yasya kaNThe na lagati pacculiu' pratyuta sa subhaTaH sa pumAna ' marA' mriyate / yA For Private and Personal Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 234 viSapranthiH syAntA kaNThe pilamA satI mArayati, iyaM gaurIrUpA viSapranthiH kaMThe'lamA mArayatItyarthaH // 1092. -- maI vuttauM tuhuM dhuru0 ' he dhaSa: he vRSabha ! kasarehiMti - damyaiH kalo laDakaiviMguptAbhAraszvayA vinA na caTati, evaM kiM viSAdavAna kiM viSAdaprAptaH, punaH pUrva mayoktaM yasva-dhuru dhuraM dharahiti dhUrbhAramutpATayetyarthaH // "maI vuttauM, jaM maNu bicci na mAi' mayA uktaH, yanmano gharmani na mAti // 1093. ekku kAa hathi. ' ha iti sambodhane, kadApi nA. yAti * ekku ' eSa naraH, anyacetkadAcidAyAti tadA vahillara-zIghraM yAti, mittaDA-he mitra mayA yAvRk niyaH pramANiau anujJAta: tAra tvayA khalu-nizcaye nAMhi-nahi jJAtaH // 'jithaM supurisa tiva0 ' yathA yathA satpuruSA bahavaH sa. sti tathA ' ghaMghalAM' ( bhASAyAm-jagaDA ) ( jagaTakAni) bhavanti, yathA 'nai ' naghaH tathA palanAni, yathA parvatAstathA * koTara '-( bhASAyAm ) kotarANi, he hRdaya ! kiM khicase ? // 'je chaDreSiNu rayaNanihi. ' ye zalAH ratnAkaraM samudra 'chaDDe viNu '-tyaktyA AtmAnaM taTe kSipanti, tadA teSAM zaMkhAnAM phutkurvANAH santaH para kevalaM 'viTTAlu' adhamajanA bhramanti / 'vivehiM vittauM khAhi0 ' he ' paDha' he mUrkha ! hai. bArjitaM khAda. ' mA saMcitti ' mA saJcaya ekamapi dra. mmam, yataH kimapi tadbhayaM patAta, yena janma samApyate / / 'phoDenti je hiaDauM appaNauM / 1021 vat // For Private and Personal Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ' ekamekauM jahavi jopadi0' ekaikaM ahaM yathA syAdevaM hari nArAyaNaM yadyapi suSTu sarvAdareNa ' rAhI rAdhA * joedi' vilokayati, tathA'pi danayaNA nehitti' dRDhaSTirAgasne hena yasminnApradeze kasminnarapradeze sthApitAM satI dRSTiM saMbarItuM kaH zaknoti samarthoM bhavati // 'vihave kassu thirataNau. ' vibhave dravye sati kasya sthiratvaM bhavati. yauvane kasya - mara? ' ahaMkArI . bhavati / tathApi sa eva lekhaH preSyate yo / nizca' gADhaM atyartha lagati // * kahiM sasaharu kahiM mayaraharu0 ' kahiM ' kva sasaharuzazadharazcandraH, kva makaradharaH samudraH, ka barhiH mayUraH kva meghaH, dUrasthitAnAmapi sajjanAnAM asavalu-asA. dhAraNo nirupamaH sneho bhavati // 'kuMjaraM annahaM taruarahaM0' kuJjaro'nyeSu taruvareSu kautu. kena hastaM kSipati, manaH punarekasyAM salakyAm, yadi pRcchata paramArthamityarthaH // ' kheDutha kayamamhehi.' asmAbhinizcaya krIDA kRtA. kiM prajalpata ? (he svAmin ! ) anuraktAna bhaktAnasmAnmA tyaja / / ' sarihiM ma sarehiM0 ' saridbhinadIbhiH sarobhiH sarovarairmahatsarobhi pyucAnavanaiH dezA ramyA: / he 'baDha' mUrkha ! nivasadbhiH sthajanardezA ramyA bhavantItyarthaH / / 'hiaDA paI pahu bolliao0' hai hRdaya ! tvayA mamAgre zataSAraM yathA syAttathA etopraktam, praSasatA pravAsa kurvatA priyeNa ( satA) ahaM sphuTiSyAmi, he 'bhaNDaya! millajja ! he DhakkaritAra ! he hatabala ! / / For Private and Personal Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'helli ma jhaMkhahi Alu. ' 1050 vat // 'eka kuDullI paM.pahi0' ekA kuTI zaroraM paJcabhirindriyai ruddhA, teSAM pazcanAM pRthak pRthaga budviH / he bhagini ! kathaya tadagRhaM kathaM nandatu, yatra kuttumbmaanmchndkmityrthH|| 'jo puNu maNi ji0' yaH punarmanasyeSa khasaphasihUau' vyAkulIbhUtassan cintayati drammaM na dadAti na rUpa. kam / sa mUDho ratiSazena bhramaNazIlaH san karAgrollAlitaM kuntaM bhallaM gRhe eSa guNayati cAlayatItyarthaH / ' viSehiM viDhattara khAhi paDha0 ' 1093 vat // 'navakhI kavi visa gaNThi0' 1091 Sat // 'calehiM calantehiM0 ' he bAlike ! svayA caledhapalaizcalamAna lo vaneryai narA dRSTAH, teSAM narANAM 'mayaraddhaya' makaradhvajasya daDavaDa-avaskandaM kaTakaM dhATI apUrNa kAle patatItyarthaH // 'chuDu agghara dhavasAu0' 1056 vat // 'gayau su kesari piahu. ' sa kesarI siMho gataH, he hariNAH ' yUyaM nizcintAssanto jalaM piyata, yasya sambandhinA huMkAreNa yuSmAkaM mukhebhyastRNAni ptntiityrthH|| ' aha bhaggA amhahaM taNA' 1050 yat // 'satthAvatthA AlavaNu0 ' svasthAvasthAnAM sukhinAM puruSANAM AlapanaM sarvo'pi lokaH karoti, paraM ArsAnAM narANAM ' mA bhaiSIH ' iti ya AzvAsanAM dadAti sa sajjana ityarthaH // 'jaha razasi jAiTiae0 ' he hRdaya ! mugdhasvabhAva yaghadRSTaM tatra tatra yadi raktIbhavasi, sadA pracurANi duHkhAni taSa bhaviSyanti / yathA sphuTa kena sphuTatA dvikhaNDIbhavatA For Private and Personal Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir evaM vidhena lohena ghanastApaH sahyate // 1094. 'maI jANiu buDDIsu0' maga jJAtam-ahaM premadrahe buDi dhyAmi / kathaM 'huhuru' iti zabdAnukaraNaM kRtvA, navaraM kevalaM mayA vipriyanauH (bhASAyAm ) viyogabeDA acintitA jhaTiti saMpatitA-prAptetyarthaH // 'khajjA nau kasarakkehiM0 ' kasarakaiH priyo na khAdyate, ghuNTakairna tu pIyate, 'pambaha ' itthaMbhUte'pi nayanaiH locanaidRSTena priyeNa sukhAzA bhavatItyarthaH / ' ajavi nAhu mahunji. ' adyApi 'ji' pavArtha nAtho mamaiva gRhe siddhArthAn sarSapAna dhandate, arthAccalitukAmo'sti, tAvadeva ' gavakkhehiM ' ( gavAkSeSu ) vilokanaiH viraho markaTavat 'dhugghiu ' cApalyaM datte / esAvatA gavAkSeSu markaTaceSTAM dadAtItyarthaH / / 'siri jara-khaNDI loaDio ' zIrSe ' jarakhaNDI' jI. rNA ' loaDI ' lomapaTI kambalikA paridhAne'sti / kaNThe maNikAH viMzatyanumitA na santi, ' todhi' ta. thApi mugdhayA goSThakAH goSThapuruSA gopAlAH goSThaM gokulaM tatra tiSThati iti goSThAH * tAsthyAt tavayapadezaH '-iti nyAyAgoSThasthAH puruSAH utthAnopavezanaM ceSTAnukaraNaM kAritAH / / 1095. ' ammaDi pacchAyASaDA0' he amba ! pazcAttApo vattate, dhi kAle saMdhyAyAM priyaH kalahApita: (kalahita:) kalahayukto vihitH| vinAzasya kAle viparItA buddhirbhvtiityrthH|| 1096. ' DhollA eha parihAmaDI0 ' he nAyaka ! eSA paribhA SA rIti: ' aibhama ' atyamUtA ( kasmin deze) va. te iti zeSaH he priye ! ahaM tapakRte kSayaM prApnomi, For Private and Personal Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tvaM punaranyasyArthe kSIyase ityartha: / / 'pattaNaho taNeNa0 1 1037 bat // 1097. ' sumarijjA taM balla hauM0' sa dhallabhaH smayaMte, yo pa rulabho vismarati manAk svalpamapi khiyAH jAuM' yadi smaraNaM ahaM gataH. tasya snehasya kiM nAma na kiJcidityartha: // 'viNu jujjheM na palAhuM0 1 1057 vat / 1,98. ' jibhindiu nAyagu0 ''nAyagu ' he nAyaka ! jivendriyaM vazIkuru, / yasya jivendriyasya anyAni indriyANi adhInAni santi / ato jivendriyaM vazIkuru / yathA tumbinyAH mUle vinaSTe sati avazya patrANi zuSyanti / / 'avasa na suahiM suhacchiahiM.' 1047 vat / 1099, 'pakkasi sIla kalaMki ahaM0 ' ekaza ekavAraM zIlaM ka laGkitaM yeSAM te zIlakalaGkitAH, teSAM zIlakalaGkitAnAM AlocanArUpANi prAyazcittAni dIyante / yaH punaranudinaM khaNDayati tasya prAyazcittena kimityarthaH // 1100. ' virahAnala jAla-karAliau0, virahAnijvAlAkarA lita: san pathikaH pathi mArga pRSTaH, tat tasmAt saH pathikaimilitvA sa eSa pathikaH 'aggiDhaU ' aniSThaH kRtaH // 'mahukantaho be dosaDA0 ' 1050 vat / / ' ekkakuDallI pazcahiM ruddhi0 ' 1093 'vat // 1101. ' phoDinti je hiaDauM appaNauM.' 1038 Sat // cUDalla u cunnIhoisai0 ' 1066 vat // ' sAmi-pasAu salajju0' svAmiprasAdaH, salajjaH priyaH sImAsamdhau dhAsaH, bAhubalaM prezya * dhaNa ' iti For Private and Personal Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAyikA niHzvAsaM muJcatItyarthaH // 1102. ' pahiA diTThI goraDI0 ' he pathika ! gaurI dRSTA mayeti gamyate, kiM kurvantI dRSTA ? mArga mArga nianta ' pazyantI, punaH kiM kurvantI. azrUcchvAsaiH kaJcukaM tImodvAna Adra-zuSkaM kurvantItyarthaH // 1103. piu Aiu sua vatsaDI0 ' priya ' Aiu' AgataH iti vArtA zrutA, dhvani: karNe praviSTaH, tasya virahasya Siyogasya nazyato dhUlirapi na dRSTetyarthaH // 'saMdeseM kAI tuhAreNa ' ' tuhAreNa ' yuSmadIyena sandezena kimasti, saMgIta saMyoga na milyate yadi, sadA sandezena kimasti / hai priya ! svapnAntare pItena pAnIyena pipAsA tRSA kiM kSIyate, ? api tu na tathaiva / / * dikkhi amhArA kantu0' 1016 vat // 'bahiNi mahArA kantu0 ' 1022 vat // 1107. ' etahe tettahe vAri0 ' ' ettahe ' a ' tetahe tatra dvAre gRhe lakSmI visaMsthulA bhavati, prayiprabhraSTA gaurava kutrApi nizcalA na tiSThati / etAvatA yathA lakSmI tathA priyabhraSTA gaurI // 1108. 'pappaNu paripAlia ' 1837 bat // . . 'battaNaho taNeNa. ' 1037 Sat // 1109. 'eu gRNhe piNu , maha' kenApi siddhapuruSeNa vidyA siddhaye nAyikA prati dhanAdika davA bhartari prArthite sati nAyikAyA uktiriyam-etadgRhitvA yadi mayA prayi udvaya'te. tyajyate tarhi mama kattavyaM kiM ? kimapi nAsti, paraM--kevalaM martavyameSa dIyate // * desuccADaNu sihi-kaDhaNu0' dezoccATana dezaparityAgaH, For Private and Personal Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 240 zikhikvathanaM agnitApaH, dhanakuTTanaM yalloke vartate tatsarva maJjiSThayA'tiraktayA soDhavyam / etAvatA'tiraraktatvaM virUpamityarthaH // soeSA . paravAriA. ' puSpavatIbhiH strIbhiH sArddha svApitavvaM parivAritaM niSiddhamasti, jAgRtavyaM punaH kaH pumAn dharati / yadi svApo niSiddhaH, tarhi suratAdi kathaM bhavati, yadi sa vedaH pramANaM bhavati // 1910. 'hiaDA jai veria ghaNA0 ' he hRdaya ! yadi vairiNo bahavaH santi, tarhi abbhe--abhre-AkAze caTAmaH ( ArohAmaH ). yadi asmAkaM dvau hastau staH, tadA punarmA(yitvA vayaM mriyAmahe // ' gaya--ghaDa bhajjiu janti0 ' 1066 Sat // ' rakkhai sA visahAriNI0' sAM zrI viSahAriNI pAnIyahAriNI tau karau hastau cumbitvA jIvitavyaM rakSati, yakAbhyAM prativimbitAni muMjAni-tRNAni yatra tajjalaM aDohiutti- pItam / 'bAha vichoDadhi jAhi tuhuM0 ' he prayi ! bAhU vichoTaya yathA tvaM yAsi, tathA'hamapi bAhU bichoTaya yAmi, tadA ko doSa: ? / yadi mama hadayasthitastvaM vismarasi, tadAha-- muJjo bhUpatiH saroSa iti jAnAmi // jeppi asesu kasAya-balu. ' azeSa kaSAyabalaM jivA jagato'bhayaM davA mahAvratAni lAtvA tattvaM dhyAvA zivaM labhante itvarthaH // 1112. ' deva dukkara niaya-dhaNu0 ' nijadhanaM dAtuM duSkaramasti, __ tapa kartu mamo na pratibhAti, evaM dAnaM tapazca vinA . sukhaM bhoktuM manaH, paraM bhoktuM na yAtItyarthaH // For Private and Personal Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 241 'jepi caeppiNu sayala. ' zAntinAthatIrthakareNa vinA sakalAM dharAM jetuM tyaktuM ca tapo lAtuM pAlayituM kaH zaknototyarthaH // 1913. ' gappiNu ghANArasi hiM0' ye narA vArANasyAM gatvA'tha ujjayinyAM gatvA matAH te paramaM padaM prApnuvanti, divyA.' ntarANi tIrthAntarANi mA kathaya / / * gaMga gameppiNa jo muaio ' yo gaGgAM gatvA mataH, yazca zIvatIrtha gAthA mRtaH, sa tridazAvAsaM devalokaM gataH san krIDati, kiM kRtvA ? yamalokaM maraNaM jitvetyarthaH // 'hatthi mAraNau, lou bollaNau, paDahu bajjaNau, suNau bhasaNau. ' hastI mAraNazIlaH, lokaH kathanazIlaH, paTaho pAdanazIlaH, zvA bhaSaNazIlaH // 1115. ravi--asthamaNi samAuleNa ' sUryAstamane samAkulena cakravAkena kaNThe vitIrNa dattaM sthApitaM sat mRNAlikAyA: kamalinyAH khaNDaM na chinnaM na bhakSitam, 'nau ' utprekSyate--jIvasya nirgacchato'galA dattA // 'ghalayAvali nivaDaNa bhaeNa. ' nAyikA valayAvalinipatanabhayena urvabhujA yAti / 'nAI ' utprekSyate-vallabhavirahamahAhRdasya stAdhaM gaveSayatItyarthaH / * pekkheviNu muhu jiNa-gharaho. ' ' nAvai ' utprekSyate-- gurumatsarabhRtaM lavaNaM jvalane pravizati, kiM kRtvA ? jinavarasya dIrghanayanaM salavaNaM salAvaNyaM mukhaM prekSyetyarthaH / / 'campaya-kusumaho majni. ' campakakusumasya madhye bhramaraH praviSTaH, 'jaNi ' utprekSyate kanake upaviSTaM indranIlaratnaM zobhate ityarthaH / 1116. 'ammA laggA DhuMgarihiM0.. parvateSu abhrANi-meghA lamAH, ( For Private and Personal Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pathiko raTana yAti, uttarArddhana madanakAraNamAha-yo megho girigilanamanAH sa ITTA kiM nAyikAyA dhanAnIcchati ? tAn rakSatIti bhAvArtha: // 'pAi vilaggI aMbaDI0 ' atra pAdapi mamAntraM, ziraH (skandhayoH ) skAdhaM itihasitaM (srasta) patitaM, sato'pi hastaH kSurikAyAM, ahaM kAntara ramAnaM bali kiye ityarthaH / / * siri caDio khanti phara I. ' zirasi caTitAH phalAni khAdanti, puna: zAkhAM moTayanti, tathApi mahA drumAH zakunInAma parAdhaM na kurvantItyarthaH // 1917. -- sIsi seharu khaNu viNimmadhidu0' kAmasya kusumadAma kodaNDa praNayena snehena namata, taki ? yat dhanuH ratyA kAmanAryA kSaNaM zIrSe zekharI vinirmApitaH, yatkSaNaM kaNThe haraH prAlambaH kRtaH, yatkSaNaM muNDamAlikAyAM mastake vihitam // 1918. 'zadamANuzarmazabhAlake kumbhazahazca vazAhe zaMcide striyAH zatamanuSyamAMsabhArakaH evaMvidhaH kuMbhatahasraH saJcitaH // 1119. 'heTa-TThiya--pUra-nivAraNAya ' adhaHsthitasUryAtapaniyA raNAya sazeSA varAhazvAsadUrotkhAtA pRthvI chatraM adha iva vahantI evaMvidhA jayati // // iti zrI haimavyAkaraNaprAkRtavRttigatadodhakArthaH samAptaH // - es For Private and Personal Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIhemacandrAcArya granthAvalI. - taraphathI prasiddha thayelAM pustako : pustakonuM nAma. kiMmata. dodhakavRtti. 0-3-0 2 siddhana, 0-2-0 3 vasudevahiNDIsAra. 0-2-. 4 nayaprakAzastava nyAyAvatAra. 6 vedAMkuza. 0-6-0 7 maNDanagranthasAha bhAga 1. 0.12-0 8 maNDanagranthasaGgraha bhAga 2. 0-7-2 tilakamaarI (saMskRta padyabandha) 0-8-0 10 nilakamaJjarI (bhASAnara) 1-8-0 11 anekAntavAdapaveza. 0-5-0 12 caturvizatiprabandha, 1--0... 13 karmagrantha bhAga 1. 0.08-0 14 mahArNavanyAsa prathamapAda. 0-12.0 15 dharmaparIkSA. 1-08-0 prAkRtavyAkaraNa. presamAM chapAtAM pustako. jIvAnuzAsana. kAmadevanRpakathA.. - - For Private and Personal Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | jaanaan| taar khaalaa tii { nyaanich) ki, 409 Serving JinShasan 094240 gyanmandir@kobatirth.org For Private and Personal Use Only