Book Title: Katha Ratna Kosa Part 2
Author(s): Bechardas Doshi
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008477/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2066 (I. 2010). zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra - saMyojaka- bAbulAla saremala zAha hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. (mo.) 9426585904 (o) 22132543 (rahe.) 27505720 pRSTha 296 160 164 202 48 306 322 668 516 268 456 420 14. 638 192 428 070 406 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne seTa naM.-2 nI DI.vI.DI.(DVD) banAvI tenI yAdI yA pustaat parathI upl stGnels srI zAze. krama pustakanuM nAma bhASA kartA-TIkAkAra-saMpAdaka 055 | zrI siddhahema bRhaddati bRdanyAsa adhyAya-6 pU. lAvaNyasUrijIma.sA. 056 | vividha tIrtha kalpa pU. jinavijayajI ma.sA. 057 bhAratIya jaina zramaNa saMskRti ane lekhanakaLA | pU. pUNyavijayajI ma.sA. 058 | siddhAntalakSaNagUDhArtha tatvalokaH zrI dharmadattasUri 059 | vyApti paJcaka vivRti TIkA zrI dharmadatasUri 06080 saMjIta rAmamA zrI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI 061 | caturviMzatIprabandha (prabaMdha koza) saM zrI rasikalAla hIrAlAla kApaDIA 062 | vyutpativAda Adarza vyAkhyayA saMpUrNa 6 adhyAya | zrI sudarzanAcArya 063 | candraprabhA hemakaumudI pU. meghavijayajI gaNi 064 | viveka vilAsa saM/4. zrI dAmodara goviMdAcArya 065 | paJcazatI prabodha prabaMdha saM | pU. mRgendravijayajI ma.sA. 066 | sanmatitatvasopAnam pU. labdhisUrijI ma.sA. 067 | 6:zabhAdIzuzanuvAI pU. hemasAgarasUrijI ma.sA. 068 | moharAjAparAjayam saM pU . caturavijayajI ma.sA. 069 | kriyAkoza saM/hiM zrI mohanalAla bAMThiyA | kAlikAcAryakathAsaMgraha | saM/Y4. | zrI aMbAlAla premacaMda 071 | sAmAnyanirukti caMdrakalA kalAvilAsa TIkA zrI vAmAcaraNa bhaTTAcArya 072 | janmasamudrajAtaka saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina | 073 | meghamahodaya varSaprabodha saM/hiM | zrI bhagavAnadAsa jaina 074 | sAmudiinai uiya thI 4. zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI 0758na yitra supma lA1-1 4. zrI sArAbhAI navAba 0768nayitra padmasAga-2 4. zrI sArAbhAI navAba 077 | saMgIta nATaya 3pAvalI 4. zrI vidyA sArAbhAI navAba 078 mAratanAM na tIrtho sanatanuzilpasthApatya 14. zrI sArAbhAI navAba 079 | zilpayintAmalilA-1 14. zrI manasukhalAla bhudaramala 080 dazalya zAkhA -1 14. zrI jagannAtha aMbArAma 081 | zilpazAkhalAsa-2 14. zrI jagannAtha aMbArAma 082 | zalya zAstralA1-3 | zrI jagannAtha aMbArAma 083 | yAyurvahanAsAnusUta prayogIlA-1 14. pU. kAntisAgarajI 084 lyAeR8 14. zrI vardhamAna pArzvanAtha zAstrI 085 | vizvalocana koza saM./hiM zrI naMdalAla zarmA 086 | BthA ratna zAsa-1 zrI becaradAsa jIvarAja dozI 087 | BthA ratna zA1-2 zrI becaradAsa jIvarAja dozI 088 |istasajIvana | saM. pU. meghavijayajIgaNi e%caturvizatikA pUja. yazovijayajI, pU. puNyavijayajI sammati tarka mahArNavAvatArikA | saM. AcArya zrI vijayadarzanasUrijI 308 128 532 376 374 538 194 192 254 260 238 260 114 910 436 336 4. 230 322 089 114 560 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aho zrutajJAna" graMtha jIrNoddhAra 87 kathA ratna koza bhAga-2 : dravyasahAyaka : papU.pA.gacchAdhipati A.bha.zrI rAmasUrIzvarajI ma.sA. (DahelAvALA)nA samudAyanA pa.pU. gacchAdhipati A.bha.zrI abhayadevasUrIzvarajI ma.sA.nA AjJAnuvartinI pUjya sAdhvIjI zrI sUryaprabhAzrIjI ma.sA. tathA pUjya sAdhvIjI zrI ratnaprabhAzrIjI ma.sA.nA ziSyA pUjya sAdhvIjI zrI caMdrayazAzrIjI ma.sA.nA sadupadezathI eka sadgagahastha taraphathI... : saMyojaka : zAha bAbulAla saremala beDAvALA zrI AzApUraNapArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra zA. vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-380005 (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 (rahe.) 27505720 saMvata 206 I.sa. 2010 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1 zrI devabhadrAcAryaviracita raas S. zrIkrakathA 2wtna kakoza [ bIjo bhAga ] [ zrI samyaktvanA (prathama bhAgamAM pragaTa thayela vIza pachInA ) ekavIzathI tetrIza guNA temaja pAMca aNuvrata saMbaMdhI pAMca maLI kula aDhAra rasika, suMdara ane sarala kathAonA anuvAda ] - anuvAdaka :nyAyavyAkaraNatIrtha pahita zrI becaradAsa jIvarAja dozI - -: prasiddhakartA : zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara, vIra saM', 24 83 vi. saM. 2013 I. sa. 1956 prathamavRtti Ama sa. 6 1 - tA. 2 zrI mAmAna jaina graMthamALA naM. 9 "Aho Shrutgyanam Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka zrIna sAmAna sabhA mAna dmh lts`dyny@ t`d mn l`qr mHmd s`dls`d samyaktva : svarUpa aura kartavya mamyaktva ke do bheda hai-eka vyavahAra samyaktva, dasarA | nizya samyaktva / jinokta taco meM jJAnapUrvaka jo ruci hai, jisako samyaktva kahate haiN| so samyaktva jina tatro meM yathArtha / ruci utpanna hone se hotA hai, so tastra tIna hai / eka devatantra, dasarA gurutastra, tIsarA dharmatatva / jo puruSa ina ke viSe zradrAnIti kare mo mamyaktravAna honA hai| mamyakatvadhArI jinapratimA kA dazana karake pIche bhojana / kare / jinapratimA ke yoga na mile, to pUrvadizA kI tarapha mukha karake vartamAna tIrthaMkaroM kA caityavaMdana kare / jinamaMdira ke bar3I dama aura caurAmI AzAtanA na kare / -A. zrImad vijayAnaMdasUrijI mahArAja ! jaina tatthAdarza, bhAga 2 amroneDrmemaramreme zA, gulAbacaMda lalubhAI mahedaya prinTIMga presa-bhAvanagara. "Aho Shrutgyanam" Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ clas lA-mu-va prANImAtrane tenA 'tima sAdhya siddhagati prApta karavA mATe jaina darzane aneka mAgeryAM prarUpyA che. tIrthaMkara bhagavaMtAe prANImAtrane ekAMta hitakAraka je upadeza vANIdvArA ApyuM tene gaNudhara bhagavatAe dvAdazAMgIrUpe gUM. samayanA vahevA sAthe dvAdazAMgInA rahasyAne samajAvavA mATe niyuktie, cUIe, bhAgye, TIkAo vigerenI racanA thaI. bAda jaina sAhityasvAmIe Ama janatAnA kalyANArthe svataMtra kRtie paNa manAvI ane temAM jaina siddhAMtAne vaNI lIdhA. jaina sAhitya-samRddhi cAra vibhAgamAM vaheMcAyelI che: dravyAnu yega, caraNakaraNAnuyoga, gaNitAnuyoga ane dha kathAnuyoga, cAre anuyAgAne lagatu vistRta sAhitya Aje pazu upalabdha thAya che, paraMtu dharma kathAnuMcAgane vizeSa prAdhAnya ApavAmAM Avyu che kAraNu ke kathAnI sAtheAsAthe pIrasavAmAM Avate upadeza janatAnA hRdayane jaldI AkarSI le che. kathAmAM je saMskAritA, sadAcAra ane zAstrIyatAnA udAharaNA rajU karavAmAM Ave che te pratibi'banI mAphaka vAcakanA hRdayapaTa para ALekhAi Aya che ane tenI asara paNa cirasthAyI nIvaDe che. upalabdha jaina sAhitya-mAMDAgAranA paNAsA TakA jeTale vibhAga jaina kathAsAhitya rAke che, te ja kathA-sAhityanI keTalI upakArakatA "Aho Shrutgyanam" P========= {{{ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ che tenI sAbitI pUrI pADe che: gaganamaMDaLane graha, nakSatra, tArA, temaja sUrya-caMdra paNa prakAzita kare che, chatAM te sarvamAM sUrya-caMdranuM sthAna viziSTa che tevI ja rIte kathA sAhityanA aneka graMthe vidyamAna che, temAM paNa "kathA ratnakeza" jevA graMthe sUrya-caMdranI mAphaka gauravazALI che. - jemAM pahelAM prAkRta bhASAmAM graMtharacanAnI zarUAta thaI, tyAra bAda saMskRta bhASAne mahatvanuM sthAna maLyuM. lagabhaga bAramAthI paMdaramA saikA sudhImAM prAkRta tathA saMskRta bhASAmAM aneka kRtio racAI che. A samayane jaina sAhitya-racanAne suvarNakALa paNa kahI zakAya. A kathAratnakeza graMthanI prAkRta bhASAmAM Azare sADA agiyAra hajAra lekapramANa vi. saM. 1158 mAM paramapUjaya zrI devabhadrAcArya mahArAje racanA karI che. A apUrva graMthamAM samyavAdinA tetrIza guNe ane pAMca aNuvratAdi sattara vizeSa guNe maLI kula pacAza guNene anulakSIne racanA karavAmAM AvI che temaja darekereka guNa para apUrva kathAnaka ApI dareka guNanuM svarUpa sarala temaja AkarSaka rIte darzAvavAmAM AvyuM che. - - PE AgamaprabhAkara parama pUjya munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjazrIe prathama A apUrva graMthanuM saMzodhana karyuM, pachI tene pratAkAre vi. saM. 2000 mAM A sabhAe ja prakAzita karyo. A apUrva graMthanA prakAzanathI kathAsAhityamAM sAre prakAza paDyo. AvA uttama keTinA prakAzanathI amane paNa sthaLe sthaLethI abhinaMdane maLyA ane sAthe sAthe mAgANa paNa thaI ke-AvA suMdara ane ati leke pakAraka graMthane gujarAtI anuvAda pragaTa karavAmAM Ave te ghaNe ja upayogI thAya. amee paNa te sAhasa karavAnuM svIkAryuM ane sabhAnA sadbhAgye pATaNanA rahevAsI zeThazrI naTavaralAlabhAI choTAlAla jevA Arthika sahAyaka paNa maLI gayA. T. We mULa graMtha ghaNe ja viratRta hovAthI ane gujarAtI bhASAMtara te tenA karatAM paNa vistRta thatuM hovAthI ame e graMthanA bhASAMtarane traNa vibhAgamAM vibhakata karIne prakAzana karavAnuM vicAryuM, ane zrI sthAnikeza-anuvAda bhAga pahelo vi. saM. 2007 mAM 2 "Aho Shrutgyanam Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAja samakSa rajU karyAM te prathama bhAgamAM, samyaktvAdinA tetrIza paikI vIza guAnu hRdayaMgama vastuna ane te te guNeAne anulakSIne Acaka ne upadezaka kathAo ApavAmAM AvI che. A bhAgamAM sAza enTIka kAgaLe vAparIne ane suMdara khAiDIMga karAvIne ghaNA kharca karyo chatAM te bhAga sabhAnA peTrana temaja sabhAsada khaMdhune bheTa ApavAmAM Avela che. tyAra pachI A bIjA bhAganA prakAzananuM kArya hAthamAM lIdhuM, A khIjA bhAgamAM samyaktvAdinA khAkI rahelA ekavIMzathI tetrIza sudhInA tera guNe| ane pAMca aNuvrate sakhaMdhI pAMca-maLI kula aDhAra kathAnakA ApavAmAM AvyAM che. kathAnake keTalAM suMdara, AkarSaka ane samajavA cegya che te sabaMdhI ahIM kazuM paNu vivecana na karatAM mAtra tete kathAnaka vAMcavAnI bhalAmaNa karIe chIe. A bIjA vibhAgamAM bAkInA badhAya guNNA prakAzita karavAnI amArI maneAbhAvanA hatI, paraMtu tema karavA jatAM graMtha ghaNA meTA thaI jatA hAthI ane tene pariNAme kIMmata paNa vadhI javAne bhaya lAgavAthI, janatAne raheje sheje pAsAya te dRSTithI bAkInA 39 thI 10 sudhInA guNe| ane kathAnakAnA trIjo bhAga have pachI prasiddha karavAmAM Avaze. paramapUjya AgamaprabhAkara munirAjazrI puNyavijayajI mahArAjanuM sthAna samAjanA sAhityapAsaY=AmAM sazreSTha che. teozrI je khaMta ane ekAgratAthI saMzodhanakArya karI rahelA che te anupameya che. jesalameranA ati prAcIna temaja veravikhera dazAmAM paDelA jJAnane vyavasthita karavAmAM temaja ati upayogI pratienI presakApI karAvI levAmAM teozrIe je zrama ane puruSAtha karyAM che, te sAhityanA itihAsamAM suvarNAkSare a Mkita raheze. teozrInA pUjya gurudevA, munirAjazrI caturavijayajI mahArAja, pravata ke zrI kAntivijayajI ma,A, zrIvijayavallabhasUrijI ma vigerenI mAphaka teezrInA A sattA upara apratima upakAra che. teozrInA sahakAra ane mAga dazanathI ja A sabhA ATale utkarSa sAkhI zakI che ane te mATe kharekhara sabhA gaurava anubhavavA sAthe e satpuruSanA caraNamAM potAnI ardhAMjali apaNu kare che. A bIjA vibhAgane aMge vistRta prastAvanA lakhavAnI AvazyakatA "Aho Shrutgyanam" }}} Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke rahetI nathI, kAraNa ke paramapUjya A0 pra. munirAjazrI puNyavijayajI mahArAjazrIe pratAkAre prasiddha thayela graMthamAM suMdara ane sarvagrAhyA prastAvanA lakhelI te zrI kathA ratnakeza-anuvAdanA prathama bhAgamAM prasiddha karavAmAM AvI che. te prastAvanAmAM A graMthanA hArda temaja rahasyane samajAvavA mATe pUrate prayAsa karavAmAM AvyuM che, jethI A bhAgamAM tenI punarukti karavAmAM AvI nathI. anAdianaMta A bhavasamudramAM chavane cArAzI lAkha nimAM aneka vAra paribhramaNa karavuM paDe che, chatAM bhavanI gaNatrI samakitabe dhibIjanI prApti thayA bAda ja gaNatrImAM Ave che ? samyaktvanI prApti te mATe ja ati durlabha gaNavela che. dharma-bIjane vikasita karavAmAM samakita ja nimittabhUta che. e samyakatvanA viziSTa guNanuM A graMthamAM varNana karavAmAM Avela che, jethI A graMthane prathama bhAga pragaTa thatAM ja ghaNe kAdara pAmyuM hatuM. A graMthanI bIjI viziSTatA e che ke temAM RtuvarNana, upavanavarNana, sAmudrika, ratnaparIkSA, dhArmika anuSThAne temaja tene lagatAM ughApane vigerene aMge je je varNane ApavAmAM AvyAM che, te sAmAnya janasamUhane te zuM paNa vidvAnone paNa mudha banAve tevAM che. taduparAMta kathAne pravAha evI rIte AgaLa vadhe che ke jANe eka pitA pitAnA putrane dhIme dhIme saumya bhASAmAM samajAvate hAya. vratanuM varUpa ane tene lagatA aticArenuM evI haLavI bhASAmAM varNana karavAmAM AvyuM che ke-sAmAnya buddhivALe prANI paNa tene grAhya karI zake. taduparAMta naitika, sAmAjika ane rAjakIya bAbatenuM suMdara spaSTIkaraNa A graMtha jevuM bhAgye ja anyatra prApta thaze. A graMthane sirIjhanA graMtha tarIke prakAzita karavA mATe dAnavIra sva. kamaLAbahena puruSottamadAsanA smaraNu Arthika sahAya temanA TrasTIo taraphathI maLI che je mATe temane khAsa AbhAra mAnavAmAM Ave che. dravya sahAyake ja Agama-samudramAM rahelA AvA metIe janatAne caraNe dhare che. athAka parizrama laIne A graMthanuM suMdara bhASAMtara karI ApavA mATe paMDita becaradAsa jIvarAja dezIne ame khAsa AbhAra mAnIe chIe. "Aho Shrutgyanam Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na A graMthanu mudraNakArya tapAsavAmAM, temaja kaThina kaThina zabdone sarala bhASAmAM rajU karavA temaja prasaMzAdhana vigere kArya mAM ApaNI sabhAnA upapramukha zrIyuta khImacaMda cAMpazIbhAIe ghaNuA ja parizrama uhAnyA che te mATe temane AbhAra vyakta karIe chIe. aMte A kAryomAM sahakAra ApanAra darekane AbhAra vyakta karI, vAcaka mahAzaya samakitanA guNNAnuM vAMcana-manana karI jIvanamAM utAravA satata prayatnazIla rahe evI abhilASA vyakta karI viramIe chIe. zrI jaina AtmAnada sabhA---bhAvanagara. "Aho Shrutgyanam" Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- : -... - - sva. kamaLAbahena puruSottamadAsa ( [ saMkSipta jIvana-jharamara ] amadAvAdane "jaina purI" nA upanAmathI oLakhavAmAM Ave che. vrata-japa, tapaniyama, dhArmika anuSAne, vagere dharmAcaraNamAM amadAvAda haMmezA agrapa8 heAya che. sva. kamaLAbahenanA pitAzrI puruttamadAsa nAgaradAsa amadAvAda nagInALi, ratanapaLamAM rahetA hatA. teo vAve mAyALu, dayALu ane dharmaniSTha hatA. jo ke teozrIe dhArmika abhyAsa vizeSa nahete karyo chatAM muni-mahArAjAonA satata samA gamathI teozrIe pitAnA jIvanane dhArmika kriyAkAMDathI dIptimAna banAvyuM hatuM. sAdhu-sAdhvIonI vathAvaracane apratima guNa teozrIne karyo hate. pitAnI kamANIne sadvyaya teozrIe pAMjarApoLa, AyaMbila khAtuM, jinAlaya, jIrNoddhAra temaja keLavaNInA kSetremAM karyo hato, jemAM kamaLA bahenanI preraNA mukhyatve hatI. zubha kAryomAM Azare rU. 40) cAlIza hajArane dAna-pravAha vahevaDAvI teozrIe pitAnuM jIvana saphaLa karyuM hatuM. ane bAkInI je milakata rahI te mATe kamaLA bahena ane temanI putrIo mATe TrasTa karyuM hatuM, jenuM TrasTI mahAzaye suMdara rIte saMcAlana karI pitAnI pharaja bajAvI rahyA che. sva. kamaLA bahenanA mAtuzrI jAsuda bahena paNa zraddhA ane dharmaparAyaNa hatA. temaNe kamaLA bahenamAM sArA saMskAra siMcyA hatA paNa kamanasIbe kamaLA bahenane laghu vayanA ja choDI teo svargavAsI thayA hatA. mAtA-pitAnA ucca guNene vAraso kamaLA bahenane maLyuM hatuM. teo savAre milanasAra, hasamukha ane saujanyapUrNa hovAthI so keInA Adarane pAtra banatA hatA. gya uMmare amadAvAdanA ja jANatA kuTuMbamAM-zeradalAla zeTha vADIlAlabhAI chaganalAlanA suputra caMdulAlabhAI sAthe teo lagnagraMthIthI joDAyA hatA. teo baMnenuM gRhastha jIvana sukhI ane zAMta hatuM. vrata-tapa-japa-dhArmika nitya karma-kAMDa karatAM karatAM kamaLA bahena svajIvana saphaLa karI rahyA hatA paraMtu vidhinI IrachA judI thaI ane vi. saM. 1994 nA kArataka suda 13 nA rAja, Azare 32 varSanI yuvAnavaye, kamaLA bahene pitAnI pAchaLa cAra putrIo-kailAsa bahena, surekhA bahena, sulocanA bahena tathA saralA bahena-makIne samAdhibhAve A phAnI duniyAne tyAga karyo. kamaLA bahenanA pitAzrIe kamaLA bahena temaja temanI putrIone pitAnI milakata suprata karavA mATe be TrasTIo nImyA hatA. baMne TrasTI mahAzaye zrImAna manubhAI lallubhAI ghaDiyALI tathA zrI bacubhAI nathubhAI jhaverI, pitAnI pharaja AnaMdapUrvaka bajAvI rahyA che. "Aho Shrutgyanam Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ---- - : - : --- -- : ----- ---- -- -- ---- 0 0 ----- -- 0 1 ------ 0 0 ------ sva. kamaLA bahene pitAnI aMtima avasthAe, pitAnA zreyArthe je rakamane sadvyaya karavA kahela tene paNa teozrIe amala karyo che, jene pariNAme nIce pramANe lagabhaga aDhAraegaNIza hajAra rU. nI dAna-saritA vahevarAvavAmAM AvI che. 3421 14-0 zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara (zrI kathAnakoza graMtha pragaTa karavA mATe) 3421 140 zrI amadAvAda jIrNoddhAra kamiTa. 2921 14-0 zrI amadAvAda pAMjarApoLa saMsthA 2500-0-0 zrI siddhakSetra jaina bhejanazALA-pAlItANu. 1000-00 zrI nagInALa derAsara-amadAvAda 500-0-1, caturvidha saMghane davA mATe zrI caMdulAla chaganalAla sArva janika davAkhAnAmAM pa00-00 zrI vardhamAna tapa AyaMbila khAtuM 500-00 zrI yazovijyajI jaina gurukuLa-pAlItANA pa00---0 zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhI-amadAvAda, zrAvaka-zrAvikAne sahAya mATe pa00-0-0 chApariyALI pAMjarApoLa pa0 0-0-0 zrI siddhakSetra bAlAzrama-pAlItANu 500-00 zrI siddhakSetra vikAzrama-pAlItANA 421-14-0 zrI sAdharmika baMdhuone sahAyanA zrI zAMticaMdra sevA- 1 samAja-amadAvAda 25-7-6 sAdhu-sAdhvI vaiyAvacca, pAMjarApoLa-amadAvAda 250-00 , , vijayadAnasUri sAnamaMdira che 300-0-0 >> jaina vidyAzALA 250-00 vardhamAna AyaMbila khAtuM-pAlItANA 18239-15-6 kathArakeza" nAmane A graMtha apUrva cheH camakti ane AvakanA bAra vate mATe A graMthamAM hRdayaMgama ane sarala vivecana, rasAtmaka kathAo sAthe karavAmAM Avela che. AvA uttama graMtha sAthe rava. kamaLA bahenanuM nAma joDAya te "suvarNamAM sugaMdha" meLavavA jevuM suMdara kArya che. TrasTI mahAzayee amArI A vijJapti svIkArI che te mATe ame teonA aNI chIe. - sva. kamaLA bahenanA jIvananA Adarzane so ke anusaravA prayatnazIla bane e ja ! abhyarthanA. 0 0 -- - ----------- - - - - - "Aho Shrutgyanam Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a...nu........ma....Ni....kA naMbara viSaya 1. sAmarthya vize amaradattanuM kathAnaka (21) 2. dharmAtA vize suMdara (22) 3. Alecaka zakti saMbaMdhI dharmadevanuM , (23) 4. upAsanA vicAra vize vijayadevanuM , (24) 5. upazAMta guNa vize sudattanuM (25) 6. dakSatA guNa vize surazekharanuM 7. dAkSiNya guNa vize bhavadevanuM (27) 8. dhairyaguNa saMbaMdhI mahendra rAjAnuM (28) 9. gAMbhIrya guNa vize vijayAcAryanuM , (ra) 10. pAMcaIdrinA jaya saMbaMdhI suyaza chI ane tenA putranuM , (30) 11. paizunya saMbaMdhI dhanapAla ane bAlacaMdranuM , (31) 12. paropakAra vize bharata rAjAnuM , (32) 13. vinaya vize sulasanuM (33) : dvitIya aMza: 14. prathama aNuvataH raLe prANAtipAtaviramaNa vize jaladevanuM kathAnaka (34) 15. dvitIya aNuvrata: sthaLa mRSAvAdaviramaNa vize sAgaranuM kathAnaka (35) 16. tRtIya aNuvrata : sthaLa adattAdAnaviramaNa vize pharAmanuM kathAnaka (36) 17. caturtha aNuvrata: sthaLa maithunaviramaNa vize surapriyanuM kathAnaka (37) 18. paMcama aNuvata: skULa parigraha parimANa vize dharaNanuM kathAnaka (38) 130 143 157. 172 199 "Aho Shrutgyanam Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ on mAnAmAmA amaranAmAmAma bajAra AjanA // OM zrIciMtAmaNipArzvanAthajinedrAya namaH // zrImadvijayAnaMdasUrIzvarapAdapajhebhyo namaH / / (bIhevamadrAcAryaviracita) zrI kyAratnakoza (bhAga bIje) ----- 2 - sAmarthya vize amaradattanuM kathAnaka umA navamAM madhyasthavRttivALI buddhi hoya chatAM sAmarthya, game tevA bhaya ane >>a lAlacamAM paNa eka nizcayamAM TakI rahevAnI zakti, na hoya te te dharmanuM * anuSThAna karI zakatA nathI tethI hamaNuM sAmarthyanA svarUpa vize kahevAnuM che. dharmanA svarUpane nahIM samajanArA mAtApitA ane svajana vagerenA bhayane lIdhe je mAnava dharma karatAM Dare nahIM te arthamAM ahIM "samartha" zabdane samajavAne che. athavA tatkALa pUjA na karavAthI pratikULapaNe vartanArA-kaSTa ApanAra evA kulaparaMparAthI pUrve pUjelA devethI je na Dare tene ahIM samartha jANavAnuM che. je manuSya dharmanI pravRttine prAraMbha kare che tene mATe e bane arthAt mAtApitA vagere ane kuladeve vigha karanArA thAya che. vidane vinA te ratnone nidhi meLavI zakAto nathI. A jagatamAM keTalAka evA puruSe che jeo ekadama utAvaLathI dharmanA bhArane pitAne mAthe le che ane pachI vidanonI takalIpha thatAM, tephAnI gheDAo jema temanA upara bhAra pheMkI de che tema, teo dharmanA bhArane pheMkI de che, mATe jeo dravyathI ane bhAvathI eTale uparathI bAi "Aho Shrutgyanam Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ': kathAne-kAza : devInI ArAdhanAthI putra prApti rIte ane aMdarathI AdhyAtmika rIte sAmarthyavALA hoya teo zrI jinavare kahelA dharma vidhine karI zakavAne samartha nIvaDe che kAraNa ke evA leke vine AvatAM chatAM ya calAyamAna thatA nathI. je manuSya dharmamAM joDAyela che ane vidane AvatAM chatAM ya te pitAnAM dharmamAM udyamavaMta che tevA prakAranA tamAma manuSya dharmanA adhikArI che. A keI sthira rahevAne niyama na hoya te pachI badhA mAnane dharmanA adhikArI kahevA joIe. dharmamAM ane dharmapUrvakanA arthamAM jeNe pitAnuM citta pareluM che e manuSya vina AvatAM chatAM ya pitAnA sAmarthyane na cheDe te amaradattanI peThe aneka zubha guNonuM bhAjana bane che. e amaradattanuM kathAnaka A pramANe che - parama adaya mahilAnuM jANe ke kulaghara na hoya evuM rANapura nAme eka nagara che. e nagaranI cAre bAju eka UMce meTe koTa che. e keTanI rAtre suMdara kAMgarA karelA che ane kAMgarAomAM vijayadevaje kheDelA che. chelA e davaje havAmAM pharaphare che ethI ema lAge che ke jANe e nagara bIjA badhAM nagaronI zobhAne upahAsa karI raheluM na hoya. vaLI, e nagaramAM gIravaguNothI pratiSThA pAmelA uttama puruSone mATe samUha vAsa kare che. te nagaramAM vijayadharma nAme rAjA che. e rAjAe potAnAM puNyanA prabhAvane lIdhe zatruone haNuM nAkhelA che ane sarvazAnA paramArtha saMbaMdhI vicAra karavAmAM nipuNa e e nagaranI rakSA kare che. e rAjAnA khaDunI rekhA yuddhamaMdiramAM hoya che tyAre be rUpane dhAraNa kare chesubhaTe mATe e kuTTaNa jevI che arthAt subhaTane vezyA-kuTTaNI-nI peThe caLAvI de che ane temane kUTI nAkhe che ane zatruonA hAthIonA kuMbhasthaLAmAMthI lehI pIvAne mATe dArikA jevI che arthAt dArikA eTale kuMbhasthaLane cIrI nAkhanArI che ane dArikA eTale dIkkI arthAt hAthInAM kuMbhasthaLAmAMthI nIkaLatA motIonI paherAmaNI levA mATe dIkarI jevI che. e rAjAne paramakRpApAtra jayazeSa nAme zeTha tyAM rahe che. e zeTha ne rAjA bane ekasAthe nizALe besIne badhI kaLAo zIkhelA hovAthI zeTha upara rAjAne vizvAsa vizeSa prakAre che. e zeThane sujasA nAme bhAryA che. zeTha bhagavAna buddhanI pUjAmAM tatpara thaIne pitAnA divaso gALe che. zeThanI te strI vAMjhaNuM hovAthI putra prApti mATe niraMtara amara nAmanI kuLadevInI pUjA-arcAmAM tatpara rahe che. pachI vakhata jatAM e devInA prabhAvathI te zeThANIne garbha rahyo che. samaya pUro thatAM teNIne prasava thayo ane eka putrane janma Ape. vadhAmaNuM karyuM, jezIne teDAvya, pUjApratipatti dvArA tene AdarasatkAra karyo ane pachI zeThe tene sAdara pUchyuM : he zIjIAvA prakAranA sArA muhurtamAM janma pAmele che tethI A chokaro kevA guNavALa nIvaDaze? jozIe paNa potAnA zAstramAM kahelI hakIkatavaDe nizcaya karIne kahyuM: A tAro putra sarvaguNasaMpanna nIvaDavAne che, kevaLa "Aho Shrutgyanam Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amaradatta nAmAbhidhAna ane tenI vicakSaNatA. : kathArastra-keza : tArA kuLamAM je dharma pUrvapuruSonI paraMparAthI UtarI Ave che te dharmane A chokaro tajI deze. A sAMbhaLIne ekadama zeTha camaka ane vicAravA lAgyuM. pUrvaja puruSonI paraMparAthI cAlyA AvatA dharmanAM kAryone AgaLa ne AgaLa vadhAre eTalA mAtrathI ja putrane janma pitAne prIti upajAve che arthAt je putra pitAnA kuLadharmane dIpAve te ja putra pitAne prItikara thAya che. ane je putra pitAnI duzIlatAne lIdhe kaluSa pariNAmavALo banI paraMparAthI cAlyA AvatA kuladharmane DhIla karI nAkhe e putra thavAthI zuM? ane evA putrane meTe karavAthI paNa zuM ? . A rIte vicAra karatA ane nisteja mukhavALA zeThane joIne pile jezI pharI bolyaH he mahAbhAga! eTalA mAtrathI zA mATe saMtApa pAme che? game te kaI eka khAsa prakAranA guNane pAmela putra pitAnI kIti vadhAre ja che. "sAruM' ema kahIne zeTha rAjI thaye. amara nAmanI devIe Apelo hovAthI sAruM mUhurta AvatAM tenuM nAma amadara pADayuM. navarAvanArI, ramADanArI, ghareNAM paherAvanArI, khoLAmAM besAranArI ane dhavarAvanArI evI pAMca dhA tene mATe rokavAmAM AvI. e rIte pAMca dhA dvArA ucherAte te bALapaNane vahI gayA. sakala kalAne samUha tene bhaNAvavAmAM AvyuM. pachI te juvAna thayuM ane tene eka zeThanI kanyA paraNAvavAmAM AvI. te putra dharmottara na cAlya jAya te mATe pitA tene roja ne roja savizeSapaNe pitAnI sAthe buddhabhagavAnanA maMdiramAM pUjAsevA mATe laI jAya che, boddha bhikSuone page lagADe che, buddhanAM zAstrone saMbhaLAvyA kare che ane buddhi sAdhuo sivAya bAkInA bIjA badhA liMgI sAdhu-saMnyAsIne saMga tajI devAnuM kahyA kare che. e pramANe tenA divase vite che. "A mAro putra buddhidharmane paramArtha samajavAmAM vicakSaNa che ane e dharmamAM te sArI rIte joDAI gayela che" ema jANIne pitA ghaNe ghaNe rAjI thayo. pachI te zeThe amaradattane pitAnAM badhAM khAnagI kAmamAM paNa pitAnI sAthe ja joDI dIdho. Ama te dharma, artha ane kAma e traNe vargonI sAdhanA karatA rahe che. evAmAM vasaMtaRtu AvI pahoMcI. e vasaMta pakSIone paNa harSa janaka che, ene lIdhe vRkSAmAM paNa pheraphAra thato dekhAya che, pitAnA priyane viyega pAmelI kAminIone e Rtu tharatharAvI nAkhe che ane samasta bhUmaMDaLa upara e Rtu AvavAthI prada-pramoda thaI rahe che. vaLI, e hatu AvatAM vananI lakSamIonAM kumudanayane vikasI jAya che, kamalavadane khIlI jAya che ane e vanalakSamIo e nayana ane vadanavaDe vadhatA utkarSavALI banatI sugaMdhathI maghamaghatA vasaMtane jANe jetI na hoya evI lAge che. je RtumAM pravAsa karatA pravAsI pathikenA zarIra upara AMbAnI maMjarIonI rajane paMja paDe che, tethI temanuM zarIra pILuM pINuM thaI jAya che, ethI kema jANe potAnI strI uparanA niraMtara anurAgathI raMgAyelA na hoya evA te pathike zobhe che. vaLI, je trAtumAM "Aho Shrutgyanam Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ---- -- ------ - : kArata-keza : vasaMtakrIDAnuM varNana. jemanA pati pravAse gayA che evI strIonA prANu pati AvavAnI tIvra utkaMThAne lIdhe kaThe AvI rahelA che ane ethI saMtApa pAmelI te strIo zItaLatA meLavavA azoka vRkSanAM pAMdaDAMothI pitAnAM hRdayane DhAMkI rahI che, evI A vasaMta tratune jANe vijaya Dhela na vAgatA hoya e rIte A koyale jyAM mahara rIte TahUkI rahI che e e vasaMta samaya kahe kenA jIvane AnaMda ApanAro-ghele banAvanAra nathI ? e prakAranA guNathI abhirAma vasaMtatratu AvatAM mitroe amaradattane kahyuM: he priya mitra! AMkhanuM phaLa te jevAnI vastuo joI levAnuM kahyuM che mATe zaNagAra kara ane vasaMtanA utsavane che. A sAMbhaLIne vasaMtane utsava jevAnuM amaradattane bhAre kutUhala thayuM ane tethI teNe pitAnA pitAne vinaMti karIH he pitAjI! tame saMmati Ape te pahelAM keI vAra nahi jeelI evI vasaMtanI robhA jevA jAuM. zeTha belyA: he putra! emAM ajugatuM che? kevaLa ApaNuM kulaparaMparAnA dharmane vinAza na thAya ane ApaNuM dhanane paNa kSaya na thAya e rIte tuM vasaMta kIDA karI zake che. tyAM je leke jevA ke khelavA Ave che teo badhA judA judA dharmavALA hoya che ane teo bIjAnA dharmane nAza karavA kubuddhi paNa Ape tevA hoya che evA lekethI tAruM mana caMcaLa na bane enuM tAre barAbara dhyAna rAkhavAnuM che. e rIte pitAnI rajA meLavIne te pitAnA keTalAka mitronI sAthe veSabhUSA dhAraNa karIne puSpAvatasa nAmanA udyAnamAM vasaMta mANavA pahoMce. te TheTha udyAnanI aMdaranA bhAga para gaye ane svachaMdapaNe vasaMtanA khela khelavA lAgyo. te evI rIte ke, kaI ThekANe rUmajhuma karatAM maNi ane suvarNane paherelI, hasatA mukhavALI ane nAcatI abaLAonA jhuMDane te jue che, e abaLAonuM jhuMDa abaLAonuM jhuMDa nathI paraMtu jANe ke khIlelAM kamaLavALuM guMjatA bhamarAvALuM ane ugra pavanathI khakhaDatuM nalinInuM vana na hoya evuM lAge che. vaLI keI ThekANe paMcama svaranA avAjathI UbharAI jatA ane vAMsaLI tathA viSNunA avAjavALA gItane sAMbhaLe che. e gIta, pravAsIonI patnIone bhAre kheda upajAve evuM che, maMtranA paThananI peThe temane thaMbhAvI de ane cakkaramAM pADI de evuM che. vaLI kyAMya, khIlelA velAnI velane jue che ane kyAMya navAM navAM pAdaDAM phUTatI azakanI zAkhAne jue che, tathA jenuM mAna khaMDita thaI gayela che evI prayinI strIne tene bhartAra seMkaDo prakAranI khuzAmata karIne (tene) manAvatuM hoya evuM drazya paNa kyAMya jue che. vaLI, kyAMya te phUlene cUMTe che, nadInA kAMThA tarapha jAya che, kAMThA uparathI meTe kUdako mArIne pANImAM pese che, thoDI vAra vaLI hIMcakAnI ramata rame che e rIte prasannatA pAmela e, keIthI paNa gAMye na jAya e rIte akSe-cakrovaDe sAdhanA karatA gInI peThe akSa-idivaDe AnaMdane anubhave che. e pramANe aneka prakAranI vilAsanI kIDAo vaDe ramate te vanahAthInI peThe pitAnI mitramaMDaLI sAthe te udyAnamAM dharAI dharAIne bhamI rahyo che. "Aho Shrutgyanam Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paradezIe jaNAvela AtmavRttAMta * thArana-kAza : e pramANe bhamatA bhamatA te amaradatte azeAkavRkSanI nIce zilApaTTa upara beThelA eka zramaNane joyA. e zramaNa e samaye ghaNA moTA ma`DaLanI vacce beThelA, vyAdhinI vedanAothI vyAkuLa banelA evA atyata karujI rIte karagaratA kAI paradezIne kAMIka upadeza detA hatA. pachI amaradatte peAtAnA mitrane kahyuM: are ! ahIM te AveA, A sAdhu kaMIka kahe che tene ApaNe sAMbhaLIe. mitrA khelyAH priya mitra ! tArA bApe te tane khIjA kAI dharmanA sAdhu pAse javAnI nA pADI che ne? teNe tane kahevuM che ke-tyAM vasaMtautsavamAM ghaNA vividha dharmavALA leAkeA bhegA thAya che, temane samAgama ApaNA dharmanA nAza kare che mATe tAre temanA tevA samAgama mUkI devA. ethI tArA pitAnA kahevA pramANe ahIM tAre e zramaNanI pAse besavu yukta nathI. amaradatta melye bhalA, eTalAthI zu doSa thai javAnA che? 5 agni, tAlapuTa viSa ane taravAra vagerene jovAthI athavA agni vagere zabdo sAMbhaLavAthI kazuM aniSTa thaI zakatu nathI, mATe evA vahema rahevA dyo, AvA ane ApaNe kSaNa vAra * A paradezI zuM kahe che ? ' athavA ' A zramaNa zu khele che ? ' tene sAMbhaLIe. badhA mitrA mauna rahyA. have amaradatta muninI pAse paheAMcyA. barAbara e vakhate rAtA te paradezIne tyAM beThelA bIjA mANasoe pUchyuM: huM bhadra ! tu zA mATe raDe che ? te khelyA : vAta kAnane kaDavI lAge tevI che te paNa tame sAMbhaLe, huM kapillapuranA rahevAzI zakara gRhapatinI strInA kharAba lakSaNAvALA dIkarA chuM. janmyA te divase ja mAruM badhuM dhana nAza pAmI gayuM ane cha mahinAnA thayA eTalAmAM te mArA mAtapitA ane paralAka paheAMcyAM. tyArathI mAMDIne je mahAnubhAva svajanAe mane pALye te aMdhA paNa mArA janmanA pApane lIdhe marI paravAryAM. varSa divasane thayA tyAre konI paraMparAthI prANuvRtti cAlatI hatI ane viSanA vRkSanI peThe badhAne saMtApa karanArA huM zarIre ane du:khe ATalA samaya sudhI vadhate cAlye. vaLI hamaNAM gumaDA-phADakA-upara phADakA thAya e rIte adhUrAmAM pUruMna sahI zakAya evA meTA metA rAgo mArA zarIramAM pedA thayA ane jANe e badhA mArA zatrue na hAya e rIte pratikSaNa tIvra vedanAo UbhI kare che ane e vedanAonA duHkhane lIdhe huM bhAre trAsa pAmelA chuM. ATalethI haju adhUruM rahyuM hoya tema vacce vacce kAI na dekhAya teve bhUta vA pizAca mArA zarIramAM pesIne evI vedanA pedA kare che ke mAre se jIbheA hAya tA paNa e vedanAe kahI jAya tevI nathI. A rIte moTAM meTAM du:khothI pIDA pAmelA huM have jIvavAthI kaMTALI gaye huM ane vaDanI DALe mArI jAtane gaLe phAMso daIne laTakAvI maravA mATe taiyAra thayela chuM, chatAM durbhAgyane lIdhe te rIte maravAne mArA manAratha paNa saphaLa na thaI zakayADALa upara DhagAvA jatAM gaLAne phrAMsA tUTI gayA ane huM nIce jamIna upara pachaDAI paDa. have te "Aho Shrutgyanam" Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNa bhagavaMte kahela paradezIne pUbhava * thArata kAza : mane vairAgya thaI AvyA ane sAdhu pAse ahIM Avela che. meM pUrvabhavamAM zuM zuM karyuM che ? ' e pUchavA mATe A A badhuM sAMbhaLIne vismaya pAmelA loke 'A vize sAdhu zuM kaheze ? ' e sAMbhaLavA ekacitta thaI gayA. A vakhate sAdhue kahyuM': huM mahAnubhAva ! tuM sAMbhaLa. tuM A janmathI pUnA trIjA janmamAM koI sImADAnA gAmamAM devala nAme kulaputra hatA. kAmakAjane lIdhe tu tArA keAI mitra sAthe gAma jatA hatA tyAM rastAmAM eka pravAsI tane maLyuM. vAcita karatAM tArA te pravAsInI sAthe sneha thayA ane tamane ema lAgyu ke A pravAsI kharekhara dhanADhya che. pachI rAta paDatAM te tArA mitranI sAthe grUparUpa vAta karIne bharaUMghamAM meDhA upara kapaDuM oDhIne sUtelA e pravAsInuM gaLu maraDI nAkhI tene mArI nAkhyuM. tenI pAsenuM dhana te lai lIdhuM ane tame banne AgaLa cAlyA. dhananA lAbhane lIdhe tamArA anemAM pazu eka bIjAnA dhAta karavAnA vicAra thayA. have eka vAra bhejananA samaya thatA ane tane paNa teNe dAru pAyA. e rIte eka bIjAne te vakhate ApavAmAM AvyuM. hAya ! artha kevA mahAanatha upajAve che. te bIjAne mAravA mATe jhera bheLavIne dAru pAse pahelethI sArI rIte jhera bheLaveluM pakSInuM mAMsa ane tethI tamArA bannene vinAza thayeA. hAya ! huM devala ! ghaNAM bhAre halakAM kAryo( karyAM ) karavAthI tArA badhAM sukRte nAza pAmI gayAM ane pariNAme tuM marIne narakamAM gayA. tyAM kalpanAmAM paNa na AvI zake evuM bhayaMkara duHkha lAMkhA samaya sudhI sahana karIne tyAMthI manuSyane avatAra pAmI atyAre tuM A prakAranuM bhAre duHkha bhAgavI rahyo che. have te mArI nAkhelA pele pravAsI bhavanavAsI devAnI cAtimAM janmyA ane tene potAnA pUrvabhavanI badhI hakIkate yAda AvI, tene e paNuM yAda AvyuM ke tene te e rIte bharaUMdhamAM sUtele gaLu maraDIne mArI nAkhelA ethI tArA upara tene dveSa Avye ane ene pariNAme e, tane AvI bhayAnaka yAtanAo karIne herAna kare che. vaLI, jyAre tu gaLe phrAMseksa nAkhIne vaDa upara laTakavA gayA tyAre paNa tArA e phrAMsA * tane vadhAre samaya sudhI duHkha paDe ane tethI tuM herAna thA ema dhArIne 'eNe ja teADI nAkhelA. e rIte he bhadre ! A badhuM tArA pUrve karelAM duSkRtanuM ja pariNAma che. ajJAna ane mAhane lIdhe jyAmA pAmelA jIvA pApanA maLane vyartha ja pedA kare che. vaLI kRtya ane akRtyane vibhAga karI zakatA nathI ane AMdhaLAnI peThe bhavanA kUvAmAM paDe che. bhavanA kUvAmAM paDyA pachI e jIvAne ISTanA viyAga thAya che, aniSTone sacaiAga thAya che ane tethI temanAM sava aMgAmAM saMtApa thayA kare che. e rIte teo tyAM lAMbA samaya sudhI tarasa, bhUkha vagerenI vedanAethI pIDAyA kare che. jelakhAnAmAM paDelA "Aho Shrutgyanam" Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = amaradattane prApta thayela vivekadRSTi : kathAnakoza : mANasa chuTakAro meLavI zaktA nathI tema e jIvene bIjA sukhI jIve herAna herAna karI mUke che. e prakAre herAna gati bhegavatA e jI vilApa karyA kare che ane thaDe paNa chuTakAro meLavI zakatA nathI. tethI he ! devAnupriya! pitAnAM pApanAM pariNAmane pratyakSa joyA pachI ane AvA dukhe pratyakSa bhagavyA pachI have haMmezAM sarva prakAre kuzaLa karmo tarapha vaLavuM joIe ane evAM kuzaLa karmomAM ja abhiruci karavI joIe. surapati samAna vaibhavavALAne paNa kadAca jhera kaI rIte nukazAnakArI na nIvaDe, gaLe AvI paDelI taravAra paNa kadAca kaI rIte tene na haNuM zake, te ja rIte sukhe sUtelA siMhane jagADatAM paNa tene kadAca nukazAna na thAya chatAM niraMkuza rIte madamasta thayelA gAMDA hAthInuM tophAna to evA game tene paNa kalyANakArI na thAya te na ja thAya. vaLI, je prANI sugurunA upadezarUpa aMkuzane tAbe rahetA nathI te, ghaNuM karIne sArA mArga upara cAlI zakatuM nathI mATe sauthI prathama te gurunI vANIne sAMbhaLavA tarapha A manane joDavuM joIe. jyAre mane e vANIne sAMbhaLavA tarapha khUba ArUDha thaI jAya tyAre ja tene dIvA samAna zrata-zAstrane lAbhu sukhe sukhe maLI zake che. tethI tene viratibhAva pragaTe che ane ema karavAthI Azra AvatA zIvra aTake che. Azra aTakatAM tene pariNAme asAdhAraNa tALa pido thAya che ethI vipula nirjarAnuM phaLa thAya che, pachI sarva kriyAone nirodha thAya che tethI parama agityane lAbha thAya che. ema thayA pachI bhavane pravAha aTakI jAya che ane udAra mokSanuM phaLa meLavI zakAya che. e rIte, zAstronA bhAnI sAMbhaLavAnI vRtti ja badhAM kuzaLonuM mULa kAraNa che. A prakAre e munie badhAM kAryone paramArtha kahI saMbhaLAvyuM eTale tyAM beThela badhe prekSakavarga parama prameda pAme. ane te paradezIne paNa pitAnA pUrvabhavanI badhI hakIkate yAda AvI gaI, tethI tenA manamAM zekane bhAre Avega AvI gayuM. te beleH he bhagavaMta! tame je kahyuM hatuM te badhuM ya sAcuM che ane e badhuM meM jAte mArA pitAnA zarIre anubhaveluM che. ema belatAM teNe anazana svIkAryuM. A badhuM sAMbhaLIne amaradattanA manamAM zubha saMkalpa vadhavA lAge ane bhavitavyatAne vege karIne tenuM darzanAvaraNanuM paDala khasI gayuM ethI ene ema thayuM keA prakAranA uttama dharmanuM AcaraNa na karI zakAya to te maravuM ja sAruM che e rIte e pitAnA cittamAM vivekane pAme. pachI te e potAnI uttama vIMTIne tyAM ja kyAMya gumAvI daIne, munirAjanA jJAnatizayane vAraMvAra saMbhArato pitAnA mitranA anusaraNa kahevA pramANe pitAne ghare gayo. tenA pitAe tene bolAvyo he vatsa! teM tyAM koI paNa Azcaryajanaka kaI banAva je? kSebha pAmelA manavALe e amaradatta haju kAMI paNa bele te pahelAM te tenA mitree pelA paradezI ane sAdhuvALe banAva kahI saMbhaLAvyuM. "Aho Shrutgyanam Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-keza: amaradattane munirAjane punaH meLApa ne carcA te sAMbhaLIne zeTha vicAravA lAge. pelA jozIe je rIte jaNAvela hatuM tenI A prathama zaruAta thaI eTale dharmanA vighAtarUpa vRkSanuM A maMDANa thayuM. teNe vizeSa reSa ANIne pitAnA putrane kahyuM he dIkarA ! have vasaMtanI lIlA jevAnA bahAnA nIce bahAra javAnI jarUra nathI. ghare ja raho ane gharamAM ja thatAM prekSaNake vagere juo. A rIte pitAnA vacananI deraDIthI baMdhAyelA ane sAdhunA darzanane viyega pAmelA e amaradattane eka divasa paNa deDhale thaI gaye. trIje divase teNe potAnA mitrane meDha zeTha(pitA)ne kahevarAvyuM ke-AMgaLImAMthI mArI uttama vIMTI te bAgamAM paDI gaI che te pitAjI saMmati Ape te tyAM jaIne tene zodhI AvuM. pitA belyAH ema kara. paraMtu tyAM vadhAre samaya sudhI rahevAne vilaMba na karIza. pachI amaradatta udyAnamAM gayo ane sadubhAvapUrvaka sAdhune vaMdana karyuM, sAdhunI pAse beThe. sAdhue kahelo zrI sarvajJa bhagavAne upadezela dharmane paramArtha teNe sAMbhaLe ane tethI tene ghaNe ja AnaMda thaze. pachI vizeSa AdarapUrvaka teNe munine kahyuM he bhagavaMta! mane gRhastha dharmanAM vrate ApI mArA upara kRpA kare. sAdhu bolyAH he mahAjazavALA! bhede ane prabhede sAthe zrI jinenTe kahelA dharmane sArI rIte jANune zubha bhAva vadhAratA rahe ane e rIte tuM dharmanI vidhi sAthe ArAdhanA kara. jIva ane ajIva vagere aneka tavonAM svarUpane barAbara jANyA sivAya dharmamAM tatpara mAnava paNa hiMsA, asatya, parigraha vagere doSane tajI zakatuM nathI. vizuddha rIte dharma ane arthane sAdhI zake evI pravRtti te hajI jyAM sudhI zaru karI nathI tyAM sudhImAM ja tuM nirAMte-vizvastapaNe-zAstranA paramArthone he bhadra! sAMbhaLI zakIza. pachI amaradatta balya he bhagavaMta! vAta tamArI kharI che paraMtu mArA pitAjI buddhabhagavAnanA mArgane mAne che ane te evA daDhanizcayI che ke bIjA dharmanI vAta paNa sAMbhaLavA IcchatA nathI tathA amArI jevA evI vAta sAMbhaLe te mATe rajA paNa ApatA nathI eTale kevaLa tenI ja bIkathI huM A vakhate te saMkSepathI dharmane samajIne grahaNa karavA IcchuM chuM. muni bolyA: he bhadra! jeo uttama vastune grahaNa karavAnI vRttivALA hoya che teoe pitAnAM mAtApitA vagerethI DaravuM na joIe, sAmAnya lekenI zarama paNa na rAkhavI joIe ane vidathI paNa gabharAvuM na joIe. mahAnidhi je A zrI jinadharma mahAna puNyano udaya hoya te ja pALI zakAya che ane A dharma parama ayudayanuM kAraNa che mATe A pravRttimAM jarUra kaMI ne kaMI vinakartA thavAnuM ja, mATe e viSe ekacitta thA, tArA pitA vagerene bhaya choDI de. aMtavagaranA A saMsAramAM mAtapitA vagere leke te ApaNane anaMta vAra maLyAM che paraMtu temanAthI ApaNuM duHkhane thoDe paNa pratIkAra-upAya thaI zaka nathI, mATe jema koI nadInA pUrathI kheMcAto mAnava kinArAnA jhADanI zAkhA maLatAM tene tajato nathI, e ja rIte jema ke dariyAmAM paDela mAnava "Aho Shrutgyanam Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 amaradattanA jainadhama nA svIkArathI pitAne rASa : thAna-kAza : peAtAne maLelI DeADI tajate nathI tema te A saMsAramAM jainadharmane prApta karela che tethI tAre tene tajavA nahIM, te tarapha upekSA paNa na rAkhavI. e prakAre e munirAje tene aneka yukti-prayuktie saMbhaLAvIne samajAvye tyAre enA manamAM rahelA kuvikalpa nIkaLI gayA. pachI amaradatte badhA sakSAbhAno bhaya tajI daIne thAkta vidhipUrvaka zrI jinazAsananA mArganA svIkAra karyAM ane peAtAnI zakti pramANe prANIvadha na karavA, asatya na elavu vagere prakAranA khAsakhAsa niyame svIkAryAM, pachI tene munirAje kahyuM : huM devAnupriya ! zrI jainadharmane svIkAryAM pachI e tarapha zakA, kAMkSA vagere doSo na thavA devA, ene dUrathI ja tajI devA. je koI jinadhama taraph zakita vRttivALA ke kAMkSA vagere dUSaNA AcaranArA hAya che te jainadharmArUpa sAcuM mANeka pAmyA pachI paNa tajI de che ane pariNAme dAridraca ane duHkhAnu bhayAnaka bhAjana ane che. mANusa bhale garIba hAya chatAM jainadharmane pAmeleA hAya eTale kharI rIte te e mANasa bhale moTA dhanADhya hoya chatAM jainadharmane na e, kaMgAla karatAM ya vadhAre rAMka che. mahAdhanADhya samAna che ane je pAmelA hAya eTale kharI rIte te je phaLa ApaNune dRDhapaNe pAmelA zrI jainadhama Ape che te phaLa dhana, mAtA, pitA, bhAi, svajane ane dAsadAsIono moTo jaththA paNa ApI zakatAM nathI. vaLI, e mAtApitA vagerenI ApaNe lAMbA samaya sudhI sevA karIe te paNa te A lAkane lagatuM ja kAMIka ApaNuM zreya karI zake che jyAre jainadhama tA evu kAI kalyANu-manavAMchita khAkI nathI rahetu jene e na karI zake. vadhAre kahevAthI zuM? A jagatamAM eka jainadharma sivAya bIjuM kAi uttama nathIbhadrarUpa nathI mATe sava prakAranAM bharyAne tajI daIne A jainadharmane sArI rIte bhaja. * 'ema ja karIza 'ema kahIne teNe munivaranAM caraNAmAM peAtAnu mAthu namAvyuM ane pAra pAmI gayelAonI peThe tu paNa pAragAmI thA' evI gurue AziSa ApI. e rIte zrI jainadhama ratnane ane kheAvAi gayelI uttama vIMTIne laIne te peAtAne ghare paheAMcyA ane tyAM savAra, apeAra ane sAMja ema traNe kALa caityAnI ane sAdhuonI pujAmAM parAyaNa thaine peAtAnAM prArabhelAM kAmakAje karavA lAgyA. jyAre tenA pitAe tenI A badhI hakIkata sAMbhaLI tyAre te khUba rASe bharAyA ane kahevA lAgyAH are kapUta ! ApaNA pUrvajonI para parAthI cAlyA AvatA sugata-buddha bhagavAnanA dharmane tajIne tu bIjA dharmane pALe che eTale tAru mAM paNa jovuM na joie, to pachI khelavAnI teA zI vAta ? duSTa putranA 4 "Aho Shrutgyanam" Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - : kathAna-kAza : amaradatane kuLadevInA upasargo ne tenI nizcaLatA. saMbaMdha A rIte viDaMbanA Ape che. amaradatta belyo H he pitAjI! senAnI peThe dharmane paNa kaTIe kasIne ja grahaNa kare joIe, paraMtu pUrva puruSanI paraMparAne emAM pradhAnatA na hovI joIe. vaLI, je dharmamAM prANavadha, asatya, cerI e badhAM ne tyAga karavAnuM kahela che, parayuvatInA-paranA-saMbaMdhane tyAga batAve che evo pratyakSamAM ja phaLa ApanAre A dharma ayukta zA mATe che? je loke A prakAranA dharmane pALatA nathI ane vidhipUrvaka AcaratA nathI evA mAnavene te duHkhane upajAvanArI evI vividha yAtanAo AvyA ja kare che e pratyakSa dekhAya che. vaLI, tame A kahe che ethI zuM? tame vezyAvyasana vagere duSTa vyasana je tajI devA mATe prayatna kare ane dharmamAM udyama kare e ja cagya che, emAM mane kahevAthI zuM? kaI vepArI vANi jema uttama kariyANAnI kharIdI kare ethI kAMI niMdApAtra thatuM nathI tema je mAnava uttama dharmane svIkAre che te paNa niMdApAtra thatuM nathI, e ja rIte mArI paNa niMdA tamAre zA mATe karavI joIe ? - pitA bolya: are ! durAcArI! bahu belaka thaye che! tane je ruce te kara. have tane koI kazuM kahevAnuM nathI. A badhI vAta nagaramAM phelAI gaI ane lekee jANyuM kezeThanA dIkarAe pitAne dharma tajI dIdhuM ane bIjA dharmane svIkAryo. A hakIkata tenA sAsarAnA paNa sAMbhaLavAmAM AvI. teNe tene kahevarAvyuM ke mArI dIkarInuM tAre kAma hoya te tuM A navA mArgane ekadama tajI de. Ama thayuM chatAM tene leza paNa bha na thaye ane pitAnI patnIne teNe piyara mokalI ApI. vaLI bIje vakhate tenI mAtAe tene kahyuM: he putra! tuM game te dharma pALa, kevaLa amarA nAmanI ApaNI kuLadevIne tuM sarvAdarapUrvaka pUja, e devInI kRpAne lIdhe ja tAro janma thayela che. amaradatta be he mAtAjI! eka sarvajJa bhagavAne kahelA dharmane huM eDavAne ja nathI, pachI bhale mane thavAnuM hoya te thAya. bIjA keI devanI pUjA karavAnuM mAre kAma nathI. ema thavAthI tenI kuLadevI tenA upara kupita thaI. rAtrIe te sUto hato tyAre kuLadevIe tene bhayaMkara sarpo, duSTa hAthI ane bhUta-pizAnAM rUpa dekhADIne DarAvya tathA kahyuM ke, re dulzikSita ! tane duHkhI duHkhI karI nAkhIza, te paNa e bhaya pApe ja nahi. vaLI, roSe bharAyelI kuLadevIe tene aneka mahArogothI mAMde pADI nAkhyA ane evI bhAre mAMdagInI pIDAthI pIDAte chatAM e zrI jiteMdranA dharmamAM barAbara sthira rahyo, leza paNa calita na tha ane vicAravA lAge ke - bhale deve pratikULa thaI jAya, mAtApitA vagere bhale mArAthI vimukha banI jAya, bhale ApadAo Ave, bhale lakSmI paNa cAlI jAya, paraMtu eka jainadharma taraphanI mArI bhakti na jAo ane zrI jinezvare kahelAM tenI vicAraNA paNa na chUTa. A pramANe e daDha vRttivALe pitAnI avasthA sArI nathI chatAM parama abhyadayane "Aho Shrutgyanam Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 amaradattanA sAmarthyanI siddhi. : kathAna-kAza : mAnate te amaradatta ekAgra thaIne zrI jainadharmanI ArAdhanA karavA lAge. e pramANe dravya ane bhAva ema banne prakAranA sAmarthyavALo e mahAnubhAva pitAnA niyamomAM sthirapaNe varce jato hato ane tenA divase e rIte cAlyA jatA hatA, te daramiyAna dharmamAM vizva karanArAM azubha karma pudgale kSINa thaI gayAM. ethI ene dharmanA nizcayane sudaDha jANIne kuLadevatA hArI gaI enA rogo cAlyA gayA ane kuLadevIe tene page lAgIne kSamA mAgI ane zAMta thaI gaI. tenI vyavahAra-zuddhithI rAjI rAjI thayela leke pAsethI putranA guNagAna sAMbhaLIne tenA mAtApitA paNa bhAre pramAdavALA thayA ane pUrvanI peThe ja tenI dharAdhanAmAM vizna na karatAM snehapUrvaka vartavA lAgyA. badhAM svajano anukULa thaI gayAM, tene sAsaro paNa chevaTe bhoMThe paDyo ane kSamA mAgIne pitAnI putrIne teNe patine ghare mikalI ApI. roja ne ja kemaLa kamaLa vacanathI pitAnA mAtA-pitA vagere lokone samajAvIne chevaTe te amaradatte temane jainadharmAbhimukha karyA. A pramANe sAmarthanA guNamAM svArtha ane paropakAra karavAnuM addabhuta baLa che ema samajIne bhayanAM cakrothI mukta rahIne e sAmarthyamAM ja pitAnA AtmAne sthApita karavo joIe. dharmanAM kAmamAM jyAre ghaNuM ghaNuM vidane ADAM Ave che, tyAre ja ghaNuM karIne tenAM vakhANa thAya che ane baMne prakAranA sAmarthya vinAne mAnava evAM bhayAnaka vidanene dUra haTAvI zakato nathI. vaLI, manuSya cAMciyAthI bharapUra, magara mAchalAM ane bIjAM moTAM jaLacarethI bhayaMkara samudrane tathA na sahI zakAya evA zatruonA bhAre bhayavALA raNane pitAnA sAmarthyane lIdhe pAra pAmIne sukha pAme che ane jeo sAmarthya vagaranA che te mAne bhAre saMkaTa pAme che. tema je loko zrIniMdra bhagavaMte kahelA dharmanI ArAdhanAmAM AvatAM vidanene dUra karI zake che teo potAnI addabhuta prakAranI cittanI draDhatAne lIdhe ziva-nirvANane pAmI zake che ane bIjA nabaLA manavALA kevaLa duHkha ja pAme che. himAlayane ThaMDA pavana, agni, sUryane prakhara tApa, pAtALamAM rahenArA ane jamInamAM thanArA bhayaMkara sarpo tathA siMha ane zone lIdhe bhayAnaka durgama banelI parvatanI ane sthaLanI bhUmi e badhuM bhayAnaka tyAre ja lAge che ke jyAre mAnamAM cittanI draDhatAthI utpanna thayeluM sAmarthya nathI hotuM. e pramANe sarva arthane sAdhI zakanArA sAmarthyane dhananI peThe ja akhaMDa rAkhavAthI teo durgatine na pAme ane temane duHkhe paNa na paDe emAM kazuM Azcarya nathI. e rIte kathArakezamAM sAmarthya guNanA vicAranA prakaraNamAM amaradattanuM kathAnaka samApta, (21) "Aho Shrutgyanam Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ati vinA zI hAni thAya che te mATe su MdaranuM kathAnaka bAvIzamu sAmarthya hAya chatAM arthiMtva vagara dharmanI gati saMbhavatI nathI mATe have arthitvanuM svarUpa sakSepathI kahevAya che. jema mAnavanI IcchA bhAjana tarapha hAya che, jema strI ane pati vacce anurAga haiya che tevI ja vRttinuM nAma arthAt tIvra abhilASAnuM nAma arcitva che, evuM arthitva ja paraleAkanI pradhAna pradhAna pravRttiemAM sArarUpa che. Ave! je arthI hAya arthAt dharmanA tIvra abhilASI hAya te ja sAMsArika bhayane dhAraNa karatA hAya chatAMya ' dharma ja paramAtha che ane khAkI khaMdhuM ya anarUpa che ' ema mAnate hAya che. vaLI, evA arthI gurune paramAnA bhedo, tene viSaya, vyavahAra nizcaya vagere nAmonuM svarUpa rAja ne rAja pUchyA kare che tathA e mATe vizeSa udyamavaMta rahe che. tathA evA aI dhArmika jano tarapha anurAga rAkhe che ane potAnI zakti pramANe dharmanAM anuSThAneAmAM rAga dharAve che tathA dharmathI viruddha pravRtti karanArA lokonA saMga dvathI ja taje che. dharmanI kathA sAMbhaLIne paNa arthInA cittamAM haSa thAya che. azubha mRtyuthI kheda thAya che. je leAkeA dharmanA athI nathI hAtA temanA AcArA AvA nathI hAtA. samajavAnA che. evA athI ja vizeSa dharma ulaTA prakAranA heAya che te anarthI ane vizeSa AvAM lakSaNAvALAne ahIM aI pAmavAne yAgya hAya che ane enAthI je dhama pAmavAne aceAgya hAya che. Ave! je anarthI hAya ane ayeAgya hAya tene dharmanI samaja ApavAnuM sukha araNyarudana samAna nivaDe ane suMdara nAmanA mANasane jema e kAma kevaLa klezarUpa nIvaDayuM tema phlezarUpa nIvaDe che. te suMdaranuM kathAnaka nIce pramANe che~~ jayatI nAme eka nagarI che. e nagarInI AsapAsa cAre bAjI AkAzagaMgA jevI ane temAM thAya che tevA caLa katlAlAvALI eka mATI khAi che. enI joDAjoDa tenA killAlAvaDe nitya AliMgana pAmatA evA eka UMcA phATa che. tevI khAI ane kATathI suzobhita nagaranI cAre pAsa niraMtara pANInA reDhA karyAM kare che ane tenA pANI kADhavAnA avAjo thayA kare che. reTAnA pANIvaDe siMcAtAM jAMbuDA, lIMbu, kaIM kha vagerenAM vRkSakhaDA e nagarInI AsapAsa jhUmI rahyAM che. te nagaranA megharatha rAjAnA "Aho Shrutgyanam" Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvara zreNInuM dhanopArjana nimitte paradeza-prayANa : kathAra-keza : puNya pratApane lIdhe e nagarInA tamAma zatruo haNAI cUkyA che, jethI e nagarI sarvathA. bhaya vagaranI che. te nagarImAM saMvara nAme zeTha che. e zeThe pUrvabhavamAM aneka puNya karelAM ethI tenI pAse lakSamI vagerene sAre eve vibhava vistAra che. enAM manamAM dayA, dAkSiNya, gAMbhIrya vagere nirmaLa guNa bharelA hoI te puNyanI khANa jevo che. tenI strInuM nAma svayaMprabhA che. te bannene AcAra A leka ane paraleka banethI aviruddhapaNe cAlI rahyo che ane e rIte temanA divase cAlyA jAya che. vakhata jatAM temane eka suMdara nAmane putra thAya che. tene keTalIka khAsa khAsa kalAone bhaNAvI pachI tene paraNAvyuM ane e rIte te gharanA kAmakAjomAM lAgI gayo. "A cheka ja gharanAM badhAM kAmakAja karaze" ema dhArIne saMvara zeThe vicAra karyo ke je ke gharamAM pitA, pitAmaha, prapitAmaha vagere pUrvapuruSanI paraMparAe kamAyelo ghaNe artha bharelo che te paNa mAre pitAne lAbha mAre jarUra jovo joIe, mArA bhAgyanI khUba parIkSA karavI joIe, mArA pitAnA zarIranuM sAmarthya mATe tapAsavuM joIe ane dezadezAMtaramAM pravAsa karIne mAre mArA sAmarthyanusAra dIna, duHkhI, nirAdhAra vagere prakAranA manuSyo upara anukaMpA paNa batAvavI joIe arthAt dIna duHkhiyAone dhana vagere ApIne temanAM duHkha pheDavAM joIe. eTale A putrane savizeSapaNe teNe pitAnA gharanI bhalAmaNa karI, pite ghaNuM kariyANuM laI pUrva deza tarapha pravAse nIkaLI gaye. dhanasArthavAhanI peThe A saMvara zeThe paNa nagarImAM Dhela vagaDAvI evuM jaNAvyuM ke-je koI pUrvadezamAM Avaze tenI badhI saMbhALa karavAnuM saMvara zeTha potAne mAthe leze. AthI tenI sAthe javAne mahIkAMThAnA leke, AjubAjunA leke tathA mAgaNa leke vagere aneka prakAranA leke taiyAra thayA. sAruM mUhurta AvatAM prayANa karyuM. pravAsI lokone pracura bhaMjana devAmAM AvatuM ane emAM kazI kaTaka na thatI, tethI e pravAsIo rAjIrAjI thayA hovAne lIdhe e zeThanA guNagAna karatA. e rIte e zeTha navAM navAM pUra, Akaro vagere sthAnene jete dharma, artha ane kAmanI pravRttine paraspara aviredhapaNe karato karato surabhipura nAmanA nagare pahoMcyo. barAbara te vakhate ja comAsAnI mosama zaru thaI, kadaMbe khIlyAM ane cAre bAju tene parimala phelAI gaye. merenAM jhuMDanA jhuMDa nAcavA lAgyAM. paDatA pANInI dhArAonI hAre ne hAre jANe ke megharUpa chIpalImAMthI chUTA thaI gayelA ane dizArUpa strIne tUTI gayelA hAranI metInI zere ne zere na hoya evI dekhAvA lAgI. ghanasaMpadA eTale megha desukrANu-rAtrInuM utthAna kare che. bIje pakSe ghanasaMpadA eTale ghaNI lakSmI dosukrANu-denuM utthAna kare che, dene jagADe che. jANe ke ema jANIne ja caMdranA prakAzanI sAthe ja haMsakula-haMsanAM TeLAM ekadama cAlyAM gayAM. bIje pakSe haMsa-paramahaMsa athavA DAhyA mANasanAM ToLAM lakamIe kareluM sthAna joIne lakSmIne tajIne cAlyAM gayAM. "Aho Shrutgyanam Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke kathAratna-kAza : sumedha mittika saMvara zreSThIne jaNAvela teno pUrvabhava jyAre kALAkALA meghonI maMDaLI AkAzamAM jAmI hoya te vakhate vacce vIjaLIne paNa camakAre thaI jato, e jotAM ja jANe ke e yamarAjane kaTAkSa na hoya ema samajIne pravAsI leke pitAnA ghara bhaNI cAlavA lAgyA. A jAtanuM bhara mAsuM khIlI rahyuM che ema jANIne savara zeThe tathA prakAranAM keTalAMka lokonAM ghara bhADe laI temAM potAnuM badhuM kariyANuM sthAnasara mukAyuM, baLadene tathA kharacara vagere pazuone temane jema phAve tema caravA mUkI dIdhA ane pitAnI sAthenA kAma karanArA nekarane tatkALapayogI evAM aneka kAryomAM jeDI dIdhAM ane pite paNa segaTAbAjI vagere ramata ramate tyAM rahevA lAgyA. have kaI bIje divase nagaramAM rahenArA kaI eka nAgarike AvIne zeThane kahyuM ke A nagaramAM bhUta ane bhaviSyane jANanAre sumegha nAme eka brAhmaNa rahe che. A vAta jANIne zeThane bhAre kutUhala thayuM ane saMvara zeThe e brAhmaNane pitAnI pAse bolAvyuM. ghare AvelA brAhmaNane Asana ApyuM ane savinaya praNAma karIne tene kahyuM he bhadra! kuzaLa che ne! e jezI be hA. zeTha beH tamArA jJAnane prakarSa amApa che ema sAMbhaLyuM che, te zuM naSTa saMbaMdhe, muSTi saMbaMdhe ke ciMtA vagere vize ja e tamArI vidyA cAle che? athavA bhavAMtaranI mAhitI vize paNa cAle che ? naimittika beleTa he mahAbhAga! bhagavaMta ane gurujananAM caraNonI kRpAne lIdhe badhA viSaye vize mAre cheDe the abhyAsa che. zeTha bolyA naSTa, muSTi ane ciMtA vagere saMbadhI jJAna te game te mANasamAM saMbhavI zake che, paraMtu bhavAMtara-bIjA bhavanI mAhitInuM jJAna te keInAmAM kyAMya joyuM nathI tema sAMbhaLyuM paNa nathI, te huM gayA bIjA bhavamAM zuM hate? e vigata savistara kahI batAva. pachI prabaLa uparathI ja teNe gayA bIjA bhavane badhe vRttAMta jANI lIdhuM ane tene barAbara nizcaya karI lIdhuM. tyArabAda te naimittika belthaH he uttama vaNika! ekAgra mana thaIne tuM A vAta sAMbhaLa. paMcAla dezamAM AvelA kanakapura nAmanA saMnivezamAM tuM vizadatta nAme eka kaNabI hata, caMdralekhA nAme tArI strI hatI. tamArA bannene paraspara atyaMta neha hato. temAMya tArA pratye caMdralekhAno vizeSa sneha hato. e rIte tamArA divase cAlyA jatA hatA. eka vAra kaI kAmakAjane lIdhe tuM gAma gaye evAmAM kayAMyathI pAchA pharIne anarthakArI e eka tAro mitra tAre ghare AvyuM. eNe tArA uparanA tArI strInA snehanI parIkSA karavAne vicAra karyo ethI teNe pite zekAturapaNane DhAMga karI gaLagaLA thaIne caMdralekhAne kahyuM ke--tArA patine sepe DaMkha mAryo che ane tethI te maraNa pAmyuM che. e bhayAnaka vacana sAMbhaLIne mAthe vajI paDayuM hoya evuM bolavA lAgIH he priya mitra ! zuM e sAcuM che? pile mitra be huM AvI vAta cheTI zA mATe kahuM? tema traNa vAra sAMbhaLI tarata ja "Aho Shrutgyanam Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 vanare yazadattane karelA atithisatkAra : kathArana-kAza hRdaya aMdha paDI javAthI maraNu pAmI; ane A bhAre anatha thA ' ema jANIne e mitra tA camakI ja gayA. pachI ene ema paNa lAgyu ke have te paNa A strInuM maraNu sAMbhaLIne jarUra marI ja jaze, mATe have evI yukti karuM ke te, A strInuM maraNu sAMbhaLIne paNa na mare. ema vicArIne e tenA 'mitranI pAse gayA ane ekAMtamAM melAvIne tene kahyuM ke-he mitravara ! kAmakAjane lIdhe huM ApaNA gAmamAM gayA hatA. tAre ghare tArI strI caMdralekhA tatkALa kAI jAra sAthe anucita kamane karatI meM joI. jyAre mane bAraNethI pAchA pharatA teNIe joyA tyAre te meTA bhayamAM AvI paDI, tene lIdhe tene bhAre Aveza AvatAM teNI peAtAnA zarIra uparathI khasI gayelA kapaDAne phelAvatI te UbhI thaI gaI ane kahevA lAgI: he priyamitra ! tu kayAM jAya che ? A sAMbhaLIne huM paNu zaramAI gayA ane Ane metu' zuM batAvuM ? ' ema dhArIne te tyAMthI vegathI nAsI chUTI. pachI AcarelA kukarmane lIdhe tene paNa hRdayamAM bhAre kSeAbha thayA ane tenuM ... hRdaya aMdha paDatAM te maraNa pAmI, te he bhadra ! strIe AvI ja heAya che mATe tAre e khAkhata zAka na karavA. pachI tuM pazu A hakIkata sAMbhaLIne DhIlA thai gayA ane tane bhAre zoka thavAthI du:kha paNa thayuM ane tuM Ama vicAravA lAgyuM ke maheA ! deva ! kevu durvijJaya hAya che ? daiva vijJeya na heAya te te zaraRtunA nirdeLa caMdra samAna zIlavALI chatAMya Avu ane kulAne kalakita kare evuM akAya kema kare ? je leke AkAzane mApI zake che, buddhivaDe merune paNa teALI zake che, ghaNuM cheTe jamInamAM dATelA nidhine paNa saheje jANI zake che, tevA buddhivALA mANasA paNa yuvatI strIonA hRdayane samajI zakatA nathI, vyAmoha pAme che, viSAda pAme che, AkuLa thAya che ane thAkI jAya che. jo evI strI paNa AvAM dhavimukha kukarmI kare to pachI A lAkamAM kAi paNa yuvatI mATe zu samajavuM ? have mAre e strInI phIkara karIne paNa zuM karavuM ? ane dutinuM nimitta eve je A gRhasthAzrama che tenuM paNa mAre kazuM prayeAjana nathI. pachI tu madharAte kazuM kahyA vagara tIrthAMne jovA mATe eklA ja bahAra nIkaLI paDyo. cAlatA cAlatA moTA jaMgalamAM AvI paheAMcyA. pAsenuM bhAtu khUTI gayuM. sakhata bhUkhyA thayelA heAvAthI tuM Amatema kaMdamULa zodhavA nIkaLyA evAmAM tane eka vanacarajaMgalI mANase joyA. tenA manamAM tane joine vizeSa karuNA AvI tethI te tane petAnI pahADI guphAmAM laI gayA ane teNe peAtAnI strIne kahyuMH priyA ! A mANasa khUba bhI samIne thAkI gayela ane vizeSa bhUkhyA paNu thayela che teA e mahAnubhAvane khAvA mATe dai zakAya evuM kAMi che ? strI elIH nIvArAnI ane capaTIka lAMdalAM che, te tuM peAte jama ke A atithine Apa. vanezvara melyA: A banyA peTanI evI dazA che ke lAMkhA samayathI khAdhA karIe chIe chatAM jarAya tRpti thai nathI to vaLI ATaluM khAvAthI kSI tRpti thavAnI hatI ? mATe azakabhAve je kAMika che te tuM adhu ya A AMgaNe AvelA "Aho Shrutgyanam" Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAratna-koza : kesarIsiMhe karela vanacarane vAta atithine ApI de. jyAM eka paNa mANasa nathI evI A aTavImAM pharIvAra A mANasa kyAMthI Avaze? jene ghare pitAnA keLiyAmAMthI aDadhA keLiye koIne khAvA dIdhA pachI khAvAnI rIta nathI evA mAnavanuM jIvita zI rIte vakhANI zakAya? ane evA jIvitane zI rIte pALI-pathI vRddhi pamADI zakAya? e rIte te vanezvare pitAnI strIne jema tema karIne badhuM jaladI samajAvI dIdhuM ane tane Adara sAthe bhojana karAvyuM ane sukhe suvAvyo. sAMja paDI tyAre tane pharI vAra vALu karAvyuM ane e rIte tArI bhUkhane zAMta karI. have rAtane samaya thaye. jANe ke ghaTTakesaranA rasa karatAMya vadhAre lAlaraMgavaDe vRkSane navAM navAM kuTatAM pAMdaDAvALAM na karatI hoya evI saMdhyA khIlI, jema mitramaMDaLane-mitravargane Athamate joIne duHkhI thayelAM sajajanenAM TeLAM dUrathI AkaMda kare tema mitramaMDaLane sUryamaMDaLane asthamaMta-AthamatuM joIne duHkhI pAmelA cakravAkanAM ToLeTeLAM dUra dUra Akrada karavA lAgyA. desAgamaNa-de AvavAthI jema khalaleke khuzI-khuzI thaI killela karI mUke che tema dezAgamaNu-rAtrI AvavAthI rAjI rAjI thayelA ghuvaDe kilakilATa karavA lAgyA. sArAM mANasanI peThe pakSIonAM TeLAM pitapotAnA mALAmAM bharAI gayAM. e vakhate jANe ke badhAM kamaLa bIDAI jatAM cArekora bhamarAo na UbhA hoya e rIte badhI dizAomAM aMdhAruM chAI gayuM. dizAo vizALa zAkhA che evA gaganarUpa tamAlanA vRkSanAM phUlene samUha na phelAye hoya evo dahIMnA pIMDA jevo che tArAone samUha phelAI gayo. jANe ke pralayakALanA pavanathI kSebha pAmelA kSIra samudranA pANInuM pUra ja heya e samagra AkAzane ujALato caMdranI kAMti phelA cArekera prasarI gaye. A prakAre rAtano samaya thatAM pilA vanacare tane kahyuM tuM guphAmAM ja rAtane vitAva ane huM guphAnA bAraNu pAse sagaDI pAse suIza ane ahIM AvatA kesarIsiMhane aTakAvI rAkhIza. pachI tuM beH e te ayukta kahevAya, tuM guphAmAM rahe ane huM bahAra rahIza. varnacara bolyAH A sthaLa mahAbhayAnaka che, e vAta tuM jANatA nathI. pachI tArI IcchA na chatAMya tane guphAmAM suvADyo ane te vanecara bahAra rahyo. have barAbara madharAta thatAM nimitta maLatAM ja jema keI Ave tema jANe yamarAje belA na hoya e bhayAnaka kesarIsiMha, dhIre dhIre tyAM AvyuM ane teNe AvIne pelA sagaDI pAse sutelA vanecarane mArI nAkhyuM. have savAra paDI gayuM, sUrya UgI gaye, cArekera pakSIo UDyAM hovAthI badhI dizAomAM temanAM cIMcIne kelAhala phelAI gaye, guphAnI aMdara paNa sUryanI maTha jevI lAla prabhA pesI gaI ane tuM tathA pelA vanecaranI patnI bane Uca. bAraNAmAM kema kaI kaI bolatuM nathI?" ema vicArI te bahAra nIkaLI joyuM te pele "Aho Shrutgyanam Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazadattano tIrthasthaLe mRtyu pAmavAne niradhAra H kathAna-koza : vanacara hADakAne mALakha thaI gayelo jaNAya. pachI "he prANanAtha! tuM AvI dazA kema pAme?" ema belatI, sajjaDa hAthe pitAnI chAtI kUTatI ane tethI teNIe gaLAmAM paherela caThIne hAra toDI nAkhatAM jANe ke zokane lIdhe tenuM hRdaya bhedAI jatAM temAMthI lehInAM biMduo na TapakatAM hoya e rIte badhI caThIo verAI gaI ane mUchane lIdhe AMkha mIMcAI jatAM te vanacaranI patnI jamIna upara DhaLI paDI. pachI tuM paNa, he. nirdaya jamaDA ! A te samULa nAza thaI jAya evI zI ramata AdarI? ema kahetA maTI moTI piko mUkIne revA lAgyA. pachI ThaMDI havAnI laherone lIdhe e vanacaranI patnInI mUrachI vaLI gaI ane te tene kahyuM he mAtA ! have vadhAre zeka kare tajI de. sRSTikartA A ja ayogya che ke e keIne paNa sukhI joI zakato nathI ane deva dAnava badhAne mATe e ja sarvasAdhAraNa raste che mATe have dhairya rAkhe, saMsAranA tamAma padArthonI AvI ja avasthA che ene vicAra kare. pachI vanacarI belI. have bIjuM kazuM belIne zuM? mAre mATe citA zeThavI Apa ane emAM mane ane A tArA bhAIne nAkha. huM enI ja pAchaLa jAuM e mATe tuM rajA Apa. pitAnA priya pati vinA mANasa vagaranI A bhayAnaka aTavImAM rakhaDyA karIne huM zuM karuM?pachI tenA vacane sAMbhaLI tene paramArtha te vicAryuM ane "ThIka' kahIne teNe jema kahyuM hatuM tema badhuM te taiyAra karI ApyuM. jyAre barAbara Aga saLagI ane AganI jALathI citA cAre kera gherAI gaI tyAre temAM vanacaranuM zarIra nAkhyA pachI vanacarI paNa vegathI pataMgiyAnI peThe paDI ane bane cheDIvAramAM baLIne khAkha thaI gayAM. pachI te vizeSa zeka karyo ane tethI tArI AMkhamAMthI AMsune pravAha nIkaLe. e pravAhavaDe ja te pahelAM te ene jalAMjali chAMTI ane pachI nadInA pANIvaDe te citAne ThArI dIdhI. pachI tane vicAra thaye ke have jIvIne zuM karavuM che? jagatamAM te uttarottara AvA ne AvAM dukhe jovA maLavAnAM che. jemaNe pitAnAM kulane, priya mAnavane ane dezane nAza pitAnA jIvatAM je nathI te lAke dhanya che, puNyavaMta che ane emanAM ja puNya kharAM che ema ke dhAre che. he anArya hRdaya ! tuM vajInuM ghaDeluM che, ke jethI pralayakALanA bhayAnaka agnithI niraMtara tapyA kare che chatAM ekadama nAza pAmatuM nathI? A pramANe ghaNI ghaNI rIte te zeka karyo ane tIrthamAM jaIne ja maravuM e nizcaya karI tuM kayAMya rekAyA vinA sapATAbaMdha prayAgamAM pahoMcyuM ke jyAMthI paDIne leke maraNane svIkAre che. tyAM pahoMcI te nAhI-dhoI zarIrane pavitra karyuM, vizuddha be vastro paheryA, te samaye kAma Ave evI puSpa vagerenI sAmagrI sAthe tuM devatAgaNane page "Aho Shrutgyanam Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-kezaH pArasamaNinI prApti mATe saMvara zekInuM kanakapura prati prayANa lAge. pachI thoDA vakhata te dhamanuSThAna karyuM. tyArabAda kapaDAMne majabUta rIte bAMdhyAM. vALano juDe barAbara bAMdhyo ane tema karIne jyAM tuM te sthaLathI paDavA game eTalAmAM te atizayavALA kaI eka dayALu puruSe tane pakaDI lIdhuM ane teNe pUchyuM: he bhadra! vairAgyanA kyA nimittathI tuM Ama jIvitane parANe tyAga kare che? tuM beH eka nimitta hoya te jarUra kahI batAvuM mATe na kahevAmAM ja sAra che. he mahAnubhAva! mane cheDI de ane paDIne marI javA de. te bebhe game te kAMI nimitta hoya paNa sarva prakAre te, mane jaNAvI te khare. tene savizeSa Agraha joI te jevo baneluM hatuM te badhe pUrvane vRttAMta tene kahI saMbhaLAvyuM. te badhuM sAMbhaLI te be vanacaranA zekane lIdhe tuM maravA IcchatA ho te te badhI rIte anucita ja kahevAya. kharI rIte tAre enAmAM sneha hoya te tenA nAmathI aMkita karelAM evAM devabhavana vagere kIrti phelAve evAM sthAna karAva, dIna--anAthane dAna devarAva, pachI tuM beH aho ! mahAbhAga ! paisA vinA evAM kIrti kare tevAM sthAne kyAMthI karAvI zakuM? pachI te be he bhadra! ema che te pArasamaNino eka TukaDe che tene laI jA, pArasamaNine sparza ane agnine saMbaMdha thatAM ja loDhuM paNa senuM banI jAya che tethI A TukaDAne laIne tuM tAruM mananuM dhAryuM badhuM ya karI zakIza. pachI tenA Agrahane lIdhe te e pArasamaNine TukaDe lIdho ane prayatnavaDe sAcavato tuM pAchuM vaLIne pitAnA gAmamAM AvyuM. pelA mANase kahelI vidhivaDe te ghaNuM sonuM banAvyuM ane e vanacaranA nAme eka moTuM devabhavana karAvyuM, dIna anAthane roja ne raja anna vagere ApavA mATe te eka sadAvrata paNa khelyuM, tArA mitra ane svajanono uddhAra karyo ane bIjA paNa lekamArgane anusaratAM khAsa khAsa dharmakAryo karyA. jyAre tArI maraNa samaya cheka pAse AvI game tyAre te e devabhavananI aMdaranA eka khUNAmAM e pArasamaNinA TukaDAne mUkI dIdho. paralekanAM badhAM kAma barAbara karIne maraNa pAmI tuM A saMvara tarIke ja che ane A tAro pUrvabhavane vRttAMta che. sAvadhAna cittathI A badhI hakIkatane sAMbhaLatAM saMvara zeThane manamAM IhApoha thaye - ane pachI tene pitAne pUrvabhava pratyakSa paNa thaI gayuM. pachI teNe pilA mittikane kapaDAM ApyAM, mAna ApyuM ane bIjI paNa vastuo ApI tene satkAra karyo. pachI e naimittika cAlyA gayA bAda te zeTha vicAravA lAgeH AvAM kacarA jevA kariyANa vecI vecIne zuM thavAnuM che? mATe A badhAne jema tema vecI nAkhIne kanakapura saMniveza tarapha ja jAuM ane pUrve pelA maMdiramAM mUkI rAkhela te pArasamaNinA TukaDAne laI AvuM ane pelAnI peThe ja senuM banAvI banAvIne mArA pitAne ane bIjAne paNa uddhAra karuM ane tema karI A jagatamAM mAre janma saphaLa karuM. e pramANe saMkalpa karIne teNe ekadama badhI taiyArI karI lIdhI ane varasAdanA divasomAM paNa te sapATAbaMdha "Aho Shrutgyanam Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmazAstra sAMbhaLavA mATe suMdara zreSThIputrane mAtAne Agraha : kathAna-keza : pramANe karate karate paMcAla dezanA tilaka samAna evA kanakapura saMniveze pahoMce. tyAM, teNe pite pUrvabhavamAM baMdhAvelA devaLanI pAse eka moTo mahela baMdhAvyo, ane reja ne reja sarva prayatnavaDe devanI pUjA karavA lAge. e rIte varasAdane samaya lagabhaga pUre thaI jatAM e devaLane khUNe mUkelA pelA pArasamaNine laIne tuM pitAnA nagare gaye. tane Avela jemAM nagaranA badhA leke rAjI thayA. pachI pArasamaNivaDe banAvelA sonAnA bhaMDAranuM dravya karIne teNe lAMbA samaya sudhI pitAnA snehIjanoneravajanajanane pALyA-paDyAM ane potAnA putranI paNa badhI vAMchAo pUrI karI. e zeTha kALadharma pAmyA. pitAnA pitAnA maraNane lIdhe suMdarane ane nagarajanane ghaNe zeka thaye, tenuM hRdaya bharAI AvyuM. pachI temaNe ane suMdara zeThanI badhI uttarakriyAo karI. have pitAnA maraNathI thayelA duHkhane lIdhe saMtApa pAmate suMdara gharamAM ke bahAra, divase ke rAtrIe, mANasamAM ke vanamAM, pathArImAM ke AsanamAM, jyAM ya paNa sukha pAmatA nathI. e rIte AkuLa thayelA suMdarane tenA svajanee kahyuM : he zreSThIputra! Ama zA mATe tuM tArI jAtane zekathI saMtApe che? zA mATe gharanAM kAmakAja saMbhALato nathI? zA mATe kariyANuM taiyAra karatuM nathI ? nekarane dezAMtaramAM kema mekalate nathI? tyAra bAda pitAnA svajanenA Agrahane vaza thaI utsAha vagarane chatAM te gharakAma karavA lAgyo. have eka divase tenI mAe tene kahyuM: he putra! tAre pitA dharmazAstra vaMcAvate hite ane dharmamAM vizeSa udyamI hatA, tuM te bannemAM udAsa rahe che e ThIka nathI. dharma, artha ane kAma e traNe vagere avirodhapaNe sAdhavAmAM Ave te ja jIvana saphaLa gaNAya. jyAM sudhI dharmazAstranuM zravaNuM tuM na kara tyAM sudhI e traNe vargonI avidhI sAdhanAne tuM jANI zakIza nahIM, mATe zAstra vAMcanArAne ApaNe ghare bolAvo joIe, ane tenI pAse pithI vaMcAvavAnuM karavuM joIe. pachI IcchA nahIM chatAM ya suMdare kahyuM : he mAtA ! ema karo. tyAra bAda mAtAe zAstra vAMcanArane belA. eNe pithI vAMcavI zarU karI. AdimAM namaskAra karyo tyAM eTalAmAM gharanA bAraNu bhaNI suMdaranI najara gaI. teNe bhikha levA AvatA eka bhikhArIne gharamAM pesa je. jotAM ja bhavA caDAvIne reSathI suMdara be : are! are ! tyAM bAraNumAM koNa beThuM che? A sAMbhaLatAM ja dvArapALa jaladI AvyuM ane bolyo : zeThajI, ze hukama? zuM karavAnuM che ? suMdara betyeH re durAcArI! A rIte bhikhArIo AvIne gharane lUMTI le che chatAM tuM jeto nathI? pachI gaLe pakaDIne dvArapALe bhikhArIne bahAra kADhI mUko ane bAraNuM sajajaDa baMdha karIne tenI ADe mATe bhegaLa paNa bhIDI dIdho. have enuM gharanuM kAma pUruM thayuM che eTale e sAvadhAna che ema samajIne pele pithI vAMcanAra AgaLa AgaLa vAMcavA lAgyuM. e vakhate vaLI gharanAM chokarAM paraspara laDI paDyAM ane revA lAgyAM, "Aho Shrutgyanam Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 H kathArana-keza : abhilASA vinAnA prANu pAse zAstra vAMcavuM nirarthaka te joIne suMdara ekadama doDyo. chokarIone chUTAM pADyAM ane Amatema ghaDIkavAra temane ramADIne pAche pitAne sthAne beThe eTale vaLI zAstrapATha ke dharmanuM vakhANuM AgaLa calAvyuM. vaLI, A vakhate pralayakALanA gAjatA enA zabdonI jevo nahIM sahI zakAya e, kaThera hAthe vagADavAmAM AvelAM Dhola, DhAlaka ane DAkalA pramukha vAjAne evo moTe avAja AvyuM ke jene sAMbhaLIne "A zuM ? A zuM?"ema karato badhI dizAo tarapha AMkhene phelAvato hAMphaLAphAMphaLe te ghara bahAra nIkaLe ane tyAM teNe rAjAne nIkaLate joye. jyAre rAja cheTe cAlyA gaye tyAre te pitAnA sthAnamAM pAchA AvI gaye ane te vakhate vilakhA thayelA zAstrapAThake tene kahyuM ke jyAre zAne sAMbhaLavAno samaya hoya tyAre gharanA kAmakAjane vicAra ane evAM bIjA sAMbhaLavAmAM vikSepa kare tevAM kAme karavA yukta nathI. jemanuM citta e prakAranAM kAmanA vyAsaMgane lIdhe vikSipta hoya che teo zAstro sAMbhaLIne paNa tatvanuM jJAna pAmI zakatA nathI. pachI suMdara beH tatvanuM jJAna thAya te paNa kazuM ya phaLa nathI. tuM tatvanA jJAnavALe che chatAM ya bIjAne ghare bhIkha mAgate phare che. pele pithI vAMcanAra beH are ! ema na bela. jJAnane lIdhe to riddhi ane siddhio pamAya che evuM sAkSAt joyeluM che. pachI suMdara beH je lekane jJAnane lIdhe baddhio ane siddhio meLavela che teo paNa yamanA mukhamAM paDelA che ethI jJAnavALA ane jJAna vagaranA e bemAM zI vizeSatA che ? e pramANe pele zeThane chokare belato rahyo ane pithI vAMcanAre "tArI pAse te tAro bApa ja vakhANa vAMcI zake" ema belate tene gharethI jaladI cAlyA gaye. e pramANe zAstrakuzaLa lokoe suMdara jevA "anartha ' nuM udAharaNa kahI batAvela che. evA mANasane te zikhAmaNa ApavAnuM paNa temaNe varjela che. jene bhAre roga thaye hoya evA rAgIne joIne vaidya paNa regI cikitsA karAvavA na Icche te tenI kaI paNa prakAre cikitsA karavA irache nahIM. vaLI, jema Aga vagaranI kevaLa rAkhane keI saMdhrukta hoya, baherA mAnavInI sAthe kaI bolate heya te nakAmuM che tema jenA hRdayamAM abhilASa ja nathI evA mAnavane kAMI paNa samajAvavAno prayAsa kare te badheya nakAmo che. je guru karuNAvALe che, popakAraparAyaNa paNa che, rAtadivasa dharmatatvane kahA kare che ane sAkSAt bRhaspati samAna che chatAM e paNa che, jene dharmanI spRhA ja nathI evA mAnavane keLavI zakato nathI. je mAnava, badhA dene nAza karanAra, sukhanI vRddhi karanAra evAM prasiddha siddhAMtanA tane sAMbhaLavA mATe paNa abhilASa na "Aho Shrutgyanam Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 dharmAbhilASa vinAnA prANInI janma-niSphaLatA. * thArana-kAya che rAkhatA hAya eve adhama anarthI mAnava bhAre vipattiene pAme che ane peAtAne gharaAMgaNe UgelI kalpavRkSanI velane ukheDI nAkhe che. brahmAne ema lAgyuM haze ke badhA ja dharmI leAkeAne banAvIza te game tyAre teo dharmAthI anIne mokSe cAlyA jaze ane mArA saMsAra taddana khAlI thaI jaze, paNu ema thavu sAruM nathI eTale keAi vAra sasAra khAlI na ja thavA joie. ema vicArIne brahmAe dharmanA abhilASa vinAnA paNa thAkabaMdha mANusA sarajyAM che ema huM mAnuM chuM. e rIte zrI kathAranAzamAM dharmAdhitA vinAnuM udAharaNa ApatAM suMdaranuM kathAnaka samAsa (22) sanj>> "Aho Shrutgyanam" Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlAcaka zakti vinAnA dharmadevanuM kathAnaka ( 23 ) je mAnava dharmanA athI hAya chatAM ya te Alecaka-vicAraka na heAya te dharmane sAdhI ja zakate nathI mATe have Alecakanu svarUpavizeSa kahevAnu che. zuM A karavuM ucita che ke khIjuM karavuM ucita che ? mAruM zarIrabaLa keTaluM che ? A deza ane kALa kevA che? mane sahAya karanArA kevA che ? A karavAthI zuM phaLa thavAnuM che ? A karavA jatAM kyAM bhUla thavAnI che? A pramANe je vicAra karI zake tene AlAcaka puruSa jANuve. je puruSa AveA vicAraka heAya te ja kahyAM pramANe anuSThAnAvALI dharmavidhine kharAkhara niyamapUrvaka karI zake che ane bIjAne paNa te sapUrNa rIte karAvI zake tema che. jeo evA Alecaka-vicAraka nathI evA tuccha buddhivALA loko uttamajane kahelA, uttamajanAe AcarelA ane mahAphaLane ApanArA evA A dharmanA nibhAva karI zaktA nathI. dharmanAM mULA tarIke lakSmInI prApti athavA khIjA vaibhava-sukha vagerenI prApti jotAM ja keTalAkanA manamAM dharmamAM lAgelA ane pAchA bhAgelA-dhamathI bhraSTa thayelA leAkeA vize kANe sAMbhaLyuM nathI ? A lAkamAM karavAmAM Avatu vyavahAranuM kAma paNa siddha thai tuM nathI. jee kharAkhara vicAra karyAM vinA tenA utsAha vijJo AvatAM haNAI jAya che ane ane leAkamAM badhe prakAre pIDA pAme che. vagaravicArye karavAmAM Ave te dharmanAM kAryo karavA jAya che, pariNAme dharmadevanI peThe te vadisA nAme eka nagarI che. vanahAthInAM kuMbhasthaLeAmAM jhagArA mAratAM kAMtivALAM motIAnA jema DhagalA hoya che tema A nagarImAM dIptivALAM-kAMtivALAM motIonA samUha zobhI rahyo che. vaLI, kSIrasamudranI vacalI bhUmimAM paravALAM vagere mahAmUlya pAMca varSoMvALAM jema ratnA hAya che tema A nagarImAM rahelAM paravALAM vagere mahAmUlya pAMca varNavALAM ratnAnA DhagalAonAM kiraNeAnA prakAzane lIdhe AkAzamAM iMdradhanuSanI suMdara zaiAbhA pragaTe che. jema sadananI sabhAmaMDaLI nyAya, vaizeSika, dravyaparyAyavAdamAM pravINuM--jainakAruNika-muddha vagere darzanAcAryAMthI zAle che tema A nagarI nyAyavALA, vizeSa dravyavALA, samayane jANanArA evA karuNAvALA aneka mANusAthI zAle che, e nagarImAM kIrtidhara nAme zA che. e rAjAe traNe bhuvanane pAtAnAM atithi "Aho Shrutgyanam" Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 nimittikane rAjAne AzIrvAda : kathAratna-kAza : banAvelAM che, enA guNo caMdra jevA nirmaLa ane vikAsa pAmatA che, enI kIrti kumudinInA mRNAlanAM jALAMo badhI dizAomAM phelAI gayelAM che e ane cakavatI rAjAnI piThe nirmaLa pratApavALA e rAjA che. jenA samartha zatruo nizrAmaratvattA-nitya amaratvane pAmelA che, svargamAM sidhAvI gayA che, bIjo artha nizcAmaratva eTale cAmararahitapaNane pAmelA che-cAmara vagaranA banI gayA che, pravAlazA-svargamAM paravALAMnI pathArImAM piDhe che. bIjo artha tAAM pAMdaDAMonI pathArImAM temane sUvuM paDe che. suriddhi-devanI RddhivRddhine pAmelA che--marI gayA che. bIjo artha-sArI RddhivRddhithI judA paDI gayA che. vilayAulA-vilaya-nAzathI AkuLa thaI gayA che. bIjo artha svargamAM javAthI vilayA-vanitAethI-aneka strIothI gherAyelA che evA e zatruo svargamAM jemanA taraphathI paramasukhane mANe che ane ahiM parama asukha-bhAre asukhane mANe che. te rAjAne badhAM lakenAM lecanane ThAre evI caMdralekhA jevI caMdralekhA nAme paTarANI che. pitAnA guptacara dvArA rAjyanI aMdara thatI badhI khaTapaTane tathA badhA samAcArone je barAbara jANI zake che e vaIriseNu nAme te rAjAne senApati che. tene atyaMta priya priyanA nAme eka strI che. temanA putranuM nAma dharmadeva che. te pUrvabhavamAM karelAM puNyane anusAre maLelAM sukhane anubhava sAMsArika samaya vitAvI rahyo che. eka vAra rAjasabhAnA maMDapamAM beThelA tenI pAse senApati ane AsapAsa pitapotAnAM ucita sthAne upara maMtrIo, sAmata vagere beThelA che e samaye emanI AgaLa uttama vArAMganAone nAca cAlI rahyo che, tene joIne prekSakone parama pramoda thavAthI teo AnaMdathI taraboLa thaI gayA che. barAbara e ja vakhate rAjAno dvArapALa rAjA pAse AvIne vinaMti karavA lAge. he deva ! samagra jyotiSazAnA paramArthane pAragAmI zivabhUti nAmane jezI tenA keTalAka ziSyo sAthe dUradezAMtarathI ApanA darzananA abhilASathI ahIM Avela che, meM tene bAraNamAM rikI rAkhela che. rAjA che. jezIne AvavAno A samaya nathI. senApati be he deva! e jezI dUra dezAMtarathI Avela che mATe jarUra te atizayajJAnI he joIe, tethI tene pAchA vALa yukta nathI. rAjA be ema che te tene jaladI mArI pAse lAve. "jevI devanI AjJA" ema kahIne te dvArapALe e jozIne pisavA dIdho. teNe AvIne rAjAne A pramANe AzIrvAda dIdho. rAjAomAM caMdra samAna he rAjA! sUrya tane lakSamI Ape, caMdra tane saumyabhAva Ape, maMgaLa kalyANa Ape, budha sadudha ane bRhaspati buddhi Ape ane zukra tArA saubhAgyanI vRddhi kare. zani, ketu ane rAhu e traNe grahe tArA zatruone sthAyI vipatti Ape, e rIte badhA graha tArA upara niraMtara kRpAvALA thAo. "Aho Shrutgyanam Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArastaM-kAza : jotajotAmAM akALe thayela muzaLadhAra meghavRSTi. A pramANe jozIe AziSa ApyA pachI rAjapuruSe tene ApelA sukhAsanamAM te beThe. pachI Adara sAthe mAthuM namAvI praNAma karI rAjAe tenI sAthe vAtacita karavA mAMDIH he bhadra! kuzaLa che? jozI be he deva ! tamArA caraNaprasAdathI kuzaLa che. tamArA prasAda sivAya bAkI badhAM akuzaLanAM kAraNe che. A sAMbhaLIne bhaya ane camatkAra sAthe rAjA badhe he jezI ! bIjuM zuM akuzaLanuM kAraNa che? jezI boH he deva ! hamaNAM aMgAraka vagere graho pitAnA sthAnathI calita thayA che, temanA prabhAvane lIdhe meTe dhodhamAra varasAda paDavAne che eTale e varasAdathI paDatA pANInA pUrane akuzaLanuM kAraNa samajuM chuM. rAjA bolyAH keTalA samayamAM te varasAda paDaze? athavA keTaluM pANuM paDaze? jethI beH eka muhUrta pachI parvate sAthe pRthvIne bALI nAkhe e dhodhamAra varasAda paDaze. A hakIkata sAMbhaLIne rAjA sahita sabhAnA tamAma lekenI AMkhe bhayane lIdhe cakaLavakaLa thaI gaI ane teo badhA AkAzamAMnAM vAdaLAMo tarapha jovA lAgyA. AkAza tarapha AMkhane barAbara TheravIne temaNe joyuM te mahAkaSTa baLadevanA kapaDAM jevuM kALuM eka hAtha meTuM eka nAnuM vAdaLuM temanA jovAmAM AvyuM. zuM A nAnI vAdaLI pitAne vistAra karaze? ema kahIne hasatA paraspara hAthatALI detA teo haju pitAnA Asana upara nathI beDA tyAM te e vAdaLI daza hAtha jeTalI maTI thaI gaI ane meSanA eka meTA DhagalA jevI jaNAvA lAgI. have to vismayane lIdhe phATI AMkhe ke jotA rahyA ane te nAnI ja vAdaLI asamaye mayuronA jhuMDane nacAvatI, vIjaLIone uparA-upara jhabakAvatI, bhAre gaDagaDATane lIdhe AkAzacakane bharI detI ane pravAsIonA saMghane kaMpAvatI badhI dizAomAM phelAI jaI mUzaLadhAra varasavA lAgI. vaLI e varasAdanI pANInI dhArene lIdhe AkAzane che ane jamInane cheDe ema bannenAM taLiyAM saMdhAI gayAM. e dhAre jANe ke moTA meTA bhegaLa na hoya, UMce caDelA sapane samUha na hoya ane keLanA thAMbhalA na hoya evI jaNAvA lAgI. evI e dhArAo jagatanA samaviSama bhAgone bharI detI jANe ke pralaya samudramAM bharatI na AvI hoya evI jaNAvA lAgI ane emanI vacce kayAMya chidra na hovAthI e dhArAo AMkhane paNa rokavA lAgI. arthAta e dhArAone lIdhe have AsapAsa jovAnuM zekAI gayuM. hajI te kSaNavAra paNa nathI thaI tyAM to prabaLa pANuMnA pUrane lIdhe AkhuM ya nagara bharAI jatAM lekee bhAre kelAhala karI mUko. leke kahevA lAgyA he nagaranA rakSaka devatAo! A nirdaya varasAda tarapha je zuM rahyA che arthAt tene aTakAvatA kema nathI? hAya ! hAya ! he yuganA kSaya karanAra varasAda! tuM Ama akALe paNa kema phATI paDyo che? he rAjA ! zuM tArAM badhAM puNya paNa paravArI gayAM ke pralaya pAmyAM lAge che nahIM te A prakAranI duSTa vRSTi kema varase ? "Aho Shrutgyanam Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ---- 25 jALanI racanAthI senApatine upajele vairAgya : kathAratna-keza: A rIte lekanAM TeLAM belatAM hatAM tyAre rAjAnuM mukha zekathI vivarNakALuM paDI gayuM ane te nagarI tarapha jevA lAge eTalAmAM te cArekora pANInA relA pharI vaLyA. e pANInA pUrane lIdhe nagarane keTa, UMcI UMcI aTArIo, TaTaLatAM ghare ane devamaMdire e badhuM DhaMkAI gayuM ane moTA moTA taraMge athaDAya che e e jalapravAha rAjAnA pAdapITha sudhI paNa pahoMcI gaye. pilA jozIe jaNAveluM A akuzaLa AvI pahoMcyuM' ema vicArato rAjA tarata ja siMhAsana uparathI UThI gayuM ane "have kema thaze?' evA bhAvavALI najare teNe senApati tarapha joyuM. barAbara e ja vakhate keTalAMka moTAM halesAM dvArA e pANInAM kallola vacce mAga karI majabUta khAsa lAkaDAMnAM pATiyAmAMthI banAvavAmAM AvelI eka heDIne tenA calAvanAre DIvAramAM tyAM rAjA pAse AchuM. praNAma karIne jezIe rAjAne vinaMti karI. he deva! kRpA kare ane A AvelI haDI upara caDI jAo. pachI jANe ke zvAsa jarA heThe beThA hoya e rAjA senApatinA khaMbhA upara hAthane Teko daIne caDavA jAya che tyAM, te ThekANe te na maLe kaI haDI, na maLe keAI haDI hAMkanAre, na maLe pANI ke na maLe varasAda; badhuM ja jANe barAbara svastha che ema joIne zaramAI gayelo rAjA pAchA siMhAsana para besI gaye ane "aho ! A to bhAre Azcarya che" ema kaheto ke pelA jezIne kahevA lAge che naimittika ! A zuM thayuM ? jezI bolyAH he deva ! A badhuM mAyAmaya iMdrajALa che ane te mArA tarapha tamArA cittanuM AkarSaNa thAya e mATe meM tamane ahIM karI dekhADayuM che. huM paNa iMdrALi thaIne ahIM tamArA bhavanamAM pesI zakuM ema na hatuM tethI ja huM jezI banIne ahIM peTho chuM. rAjalaka badho bhAre. vismaya pAme ane e jozIne badhAM aMganAM AbharaNanA dAna sAthe bIjuM paNa ghaNuM dravya ApyuM. e rIte tene Adara karIne e idajALiyAne rAjAe khuza karIne vaLA. A badhuM te prakAranI iMdrajALa joIne senApatinA manamAM bhAre vairAgyano Avega Avyo ane "saMsAranA tamAma padAthe A ja prakAranA mAyika che" ema vicAro te evA nizcaya upara AvyuM ke have saMsAramAM rahevAthI saryuM. ane pachI teNe kapALamAM bane hAtha joDIne rAjAne vinaMti karI. he deva ! meM tamArAM caraNanI kRpAthI badhAMya sukhe bhegavyAM che. evuM eke sukha bAkI nathI je na bhegavyuM hoya. mAre mATe tamArI kRpAne lIdhe keI kArya duSkara paNa jaNAyuM nathI. have saMsAravAsathI mAruM mana kevaLa virakta thaI gayuM che. je mArA pratibaMdhanAM sthAne che te badhA A pratyakSa joyelAM iMdrajALa jevAM ja bhAse che; kazuM pAramArthika-sAcuM nathI, mATe have mAre tApasanI dIkSA levA sAru araNyamAM javuM che te he deva! Apa anumati Ape. rAjA beleTa "Aho Shrutgyanam Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * thAranuM-kAza H senApati tarIke dhama devanI sthApanA he senApate ! Ama kema AkuLa-nyAkuLa thAya che? A jAtanuM kAma karavA sAru eTale araNyamAM javA sAruM AjasudhI kAI paNa evA prasaMga Avye nathI. e badhu UtaratI vaye-pAchalI umaramAM Acaraje. tAza viyeAga thatAM huM eka kSaNu pazu sukha nahIM pAmI zakuM ane tArA sivAya mAre bIjuM kAI snehanuM sthAna nathI. senApati khelyA: he deva ! jagatamAM jyAM hAthamAM ugra daMDa laine yamarAja pAse ja kare che tyAM vaLI zuM prasaMga ane zuM aprasaMga ? deva ! A samasta saMsAranI badhI sthiti mAyAmaya iMdrajALa jevI ja che. ema na hAya te saMsArane cheADIne na karI zakAya evuM dhAra tapa karavuM koIne paNa game kharuM? vaLI, madhu anitya hovAne lIdhe je ApaNA atyaMta snehanuM pAtra che te paNa nAzavaMta che eTale ApaNane tene viyoga te game tyAre paNa jarUra thavAneA thavAnA ja e zuM tame jANutA nathI ? mATe he deva ! AjasudhI tamArAM caraNakamaLA jyAM sudhI mAre mATe amlAna zAbhA ane lAvaNyavALAM che arthAt huM mArA upara tamArA anyathA bhAva jotA nathI tyAM sudhI tathA mAruM zarIrabaLa jyAM sudhI barAbara acaLa che tyAM sudhI, ane haju kAI bIjuM duHkhanuM viSama kAraNu nathI AvI paDyuM tyAM sudhImAM tame mane rajA Ape. eTale huM vanavAsane svIkAruM. he naranAtha ! koI nitya eka ja prakAre rahI zake che vA ajara ke amara rahI zake che evuM te tame svapne paNa na jANuzA. ApaNA prAcIna puruSA pAtAnI meLe ja saMsAranA svarUpane nAzavaMta jANIne badhA sabadhAne cheDI dai aThTha rIte-sahajabhAve munienA mArge lAgelA. tyAre Apane teA rAja ne rAja gurujanA zikhAmaNa Ape che chatAM ya kaThina hRdayavALA ame hamaNAM mahAmuzIbate dharma mATe upasthita thai zakIe chIe. A badhuM sAMbhaLIne senApatinA viceganuM duHkha thavAnu jANI gaLagaLA thaI gayelA rAjA senApatinA makkama nirdhAra jANIne kahevA lAgyuMH huM senAdhipa ! teM tAruM citta vanavAsa mATe A rIte taiyAra karyuM che te have tuM mane kahe ke atyAre huM tAruM karyuM priya kAma karI dauM ? senApati elyAH he deva ! tamArI kRpA ane prabhAvane lIdhe me ghaNAM ghaNAM priya prama...dhA anubhavelAM che, eTale have mAre bIjuM kazuM pahelAM anubhaveluM nahIM evuM AI rahyuM nathI, je ApanI pAse atyAre mAgavAnuM hAya. kevaLa he deva ! A mArA putra peAtAnA pitAnI caraNurUpa chAyAne anusare evA thAya evuM hamezA dhyAna rAkhaze e ja mArI tamArI pAse priya mAgaNI che. * ema karIza ' ema kahIne rAjAe tenI vAtane svIkArI. sAruM muhUta AvatAM rAjAe dharmadevane senApatine pade besADyo. senApati dharma devanA pitA teA vanavAsa gayeA. dharmadeva paNa pUrvanI peThe ja rAjyanAM kAmakAntane saMbhALatA rahevA lAgyA. e rIte samaya jAya che evAmAM siMhula dezanA rAjA kIrtidhara zAthI viruddha thayA ane tenAM gAme, nagare ane pure e badhu lUTavA lAgyuM. e badhI hakIkatanI "Aho Shrutgyanam" Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 dharmadeve karela vagaravicAryuM kArya : kathArana-keza : tapAsa rAkhanArA carapurue AvIne senApatine jaNAvyuM. senApatie paNa rAjAne kahyuM. te sAMbhaLIne rAjAnI hatyAcalyA vagaranI AMkhamAM bhAre ciMtA vyApelI joIne dharmadeva senApati : he deva ! evI ciMtA karavAnuM zuM kAma che ? tatkALane ucita evI AjJA tame mane kare eTale basa. "aho ! A kevuM prasaMgacita karanAro che?" ema jANIne saMteSa pAmatA rAjAe ghaNA hAthI ghoDA vagere senA-sAmagrI sAthe tene siMhalanA rAjA sAme paka. pachI cAre prakAranI senAnA bhArane lIdhe bhUtaLane kaThora rIte dhamadhamAvata e e, vinA vilaMbe siMhala rAjAnA dezane sImADe pahoMce, pachI e rAjAe tene Avato jANuM tenI sAthe saMdhi karavAne vicAra karyo ane e mATe siMhalarAjAe potAnA pradhAna puruSane tenI pAse mekalyA. te pradhAna puruSo AvIne ane te senApatine page paDIne vinaMti karavA lAgyA : he senApati! siMhala dezanA rAjAe amane tamArI pAse potAnA dezanA zodhana mATe, yAjajIva virodha na thAya e mATe keTalAka hAthI, ghoDA tathA bIjA pradhAna padArtho vagere ApIne tamArI sAthe saMdhi karavA mokalyA che tethI Apa Apane kepa tajI gha, dAkSiNyavRttine svIkAre, anukULa thAo, snehavatsala thaIne puruSanA nahIM laDavAnA mArga upara AvI jAo ane have yAvacaMdradivAkara paraspara eka bIjA bheTanuM mekalatA rahI snehane vyavahAra ApaNuM varace thAya tema karaze. A sAMbhaLIne A prasaMge khAsa ucita rIte vizeSa zuM kArya karavuM joIe evo vicAra karyA vinA ja te senApati koSe bharAye, tene lIdhe tenAM bhavAM kheMcAI gayAM ane beH are re! durAcArIo! amArA rAjAne badhe mulaka tUTI laIne have saMdhi karavAnI luccAI karIne mane tame ThagavA AvyA che ? zuM huM nAnuM bALaka chauM ke tamArAM AvAM mukhamadhura vacana mAtrathI paNa e rIte ThagAI jAuM? tame tamArA te rAjAne kahe ke amane te tenA badhA hAthI, ghoDA, khajAne, ke ThAre vagere badhuM ya ApI de ane jIvanabhara amAre pagAra vagarane gulAma thaIne amArI sevA kare, ema na kare te te, bIjuM koI viziSTa pitAnuM sthAna zodhI le. senApatino saMdhi karavAno vicAra A pramANe che. teo belyA: he senApati ! tamArAM mAla vagaranAM keTalAMka gAmaDAM tUTyAM che eTalA mAtrathI A prakAre pracaMDa daMDane bhaya dekhADe ayuta che mATe vicAra karIne tame ucita AjJA kare te ame tene svIkArI saMdhi karIe. A sAMbhaLI senApati be : are! ahIM keI che ke A badhA kheTAbelA ane adhama tene gaLacI pakaDIne bahAra kADhe. pachI te badhAne senApatinA sevakee bhagADI mUkyA. teo gayA pachI caDAI karavA mATe taiyArInI bherI vagaDAvI ane cAre prakAranI senAne taiyAra karAvI. A badhuM joIne "are! A vagara vicAryuM karanAra che" ema samajIne cittamAM saMtApa pAmelA maMtrI lekee tene kahyuM: he senAdhipati ! je kAryo sArI rIte vicAra karyA vinA ja karavAmAM Ave che te bhale AraMbhamAM mIThAM lAge paraMtu pariNAme duHkha denArAM "Aho Shrutgyanam Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathA -keza : saMgrAma mATe dharmadevanuM prasthAna nIvaDe che mATe tevAM avicArI kAryo kipAkanAM phaLa jevA samajavAnAM che. koI paNa kArya kAraNane vicAra karIne game te rIte siMhala rAjAe saMdhi karavA sAru sneha batAvyuM ane Apane Azraya lIdhe, to pachI eTalA mAtrathI gavIjha thaIne me ghaTaTepa dekhADIne zatru jitAI jaze evI saMbhAvanA karIne tame A prakAre laDAI karavA pravRtta thayela che, zuM tame A nathI jANatA ke gheTe ghA karIne saMkocAI jaI pAchA haThe che ane kesarI siMha te vaLI ghA karIne kepathI UMce UDI javA cAhe che! jemanA cittamAM vaira bhareluM che, gUDha AcAravALA che evA moTA buddhimAne paNa keI paNa nimittane avalaMbIne eka vAra te sahana karI jAya che, mATe zatrupakSa taraphathI AvelI sAma-zAMtisaMdhInI zaratene paNa barAbara vicAryA vinA avagaNI te prakAranuM kaThera vacana bolavuM ane ghaNuM ja ayukta bhAse che. vaLI samudranuM pANI cekabuM hoya te temAM taLiye paDele paNa maNi joI zakAya che ethI samudramAM goThaNa goThaNa jeTaluM pANI che evuM manamAM dhAravuM na joIe. e ja pramANe pitAnI pAse ghaNuM hAthI, ghoDA, ratha, ddhAo ane khajAno vagere khUba khUba sAmagrI hovAthI samartha chatAM ya siMhaladezane rAjA tamArI pAse saMdhinI zarate mokale che eTale tame ene zIgha jitI zakaze ema mAnavuM nahIM. baLavAna saradAra te pitAnuM baLa, para zatrunuM baLa, bhUminuM baLa ane asAdhAraNa evuM mitrabaLa e badhAM baLane vicAra karyA pachI ja laDAI mATe taiyAra thAya che. ema aneka prakAre maMtrIonI vANI sAMbhaLyA pachI senApatinI AMkha lAla thaI gaI ane te, temanA upara bhAre kepaveza lAvIne beH tame maMtrIo thaIne paNa Ama sAdhAraNa lokonI peThe vagara vicAryuM bole che ! pite kAryane paramArtha jANatA nathI chatAM ya amArI jevA samayecita belanArA tarapha AkSepa kare che eTale have tamane je ruce te kare ema bolatA ane siMhAsana uparathI UThIne cAlavA mAMDelA senApatine maMtrIoe parANe rokI rAkhe. mUrkha mANasane samajAve che te tenA cheda pramANe cAlIne tene vaza kara joIe e nyAyane lakSyamAM rAkhatA e maMtrIoe senApati sAthe . AdarapUrvaka vAtacita karI ane teo belyA ke-amAre A pahele aparAdha Ape sarva prakAre mApha kara joIe, pharI vAra ame AvuM akArya nahIM karIe. tyArapachI senApati pariteSa pAmyA ane tenA mukha upara kepane lIdhe je kALAza AvI gaI hatI te paNa jatI rahI ane teNe jaladI prayANa karavAnI jAherAta karI. tene hukama thatAM ja caturaMgI senAe kUca karI dIdhI. have siMhalarAjAe te senApatinA manane bhAva jANI lIdhuM ane pitAnA maMtrIo sAthe A prasaMge khAsa khAsa karavAnAM kAryo vize maMtraNa karI lIdhI. potAnA badhA sAmata ane vizvAsu sevakane taiyAra karI dIdhA. pachI garacAraMbha nAmanA senApatine "Aho Shrutgyanam Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadevane thayele parAbhava ': kathA -keza: zatrunA lakara sAme hale laI javA ravAnA karI dIdhuM. tene samajAvI dIdhuM ke tAre phakta zatrunA lazkaranI najare caDI godAvarI nadInA gaMbhIra-UMDANavALA-bhAga sudhI pAchA ja haThI javuM. "jevI devanI AjJA" ema kahIne e gurucAraMbha senApati uttama cheDAe upara beThelA asvAranI senAne laIne aneka vijaya cihnovaDe AkAzane bhAvata, pitAnA subhaTenA hAthamAM rahelAM goLa vaLelAM dhanuSamAMthI bANane cheDAvate ane tethI ja zatrunI senAnI mekhare rahelA keTalAka subhaTene DarAvate te pitAnA rAjAnA kahyA pramANe dAvarI guphAnA UMDANavALA bhAga sudhI tarata ja pAcho haTI gaye. AthI dharmadeva senApati paNa bhAre kepanA AvezamAM AvI gayo ane haTha karaDato karaDato krodhabharyuM zeDuM aspaSTa bAlavA lAgyA bakhatara pahere, hAthIone bakhtare paherA, gheDAne pAra paherAve, jAo, ghA kare, ane AvatA hallAne jaladIthI reke e pramANe sainikone doDadhAma karAvatA te, senAnI sAthe jaldI cAle. zatrusenAnI pAchaLa jato te senApati godAvarI nadInI pAse AvelA, aneka prakAranI jhADIne lIdhe na pasI zakAya evA UMDI guphAnA viSama pradeza pAse pahoMce. jyAre e senApati barAbara viSama pradeza pAse pahoMcyuM, e jANyA pachI barAbara e ja samaye siMhalanAthe cAre bAjuthI pitAnA zatrune gherI lIdhuM. pachI te ekadhArAM bANe choDatA, zilla, vAvali, bhAlA ane nArAca vagere zane upaga karatA siMhalanA subhaTe zatrunA subhaTe sAthe laDavA lAgyA. bhUminuM bala, dehanuM bala, svAmInuM bala e badhAM belene avikalayaNe dhAraNa karanArA, jANe ke kaliyugo ja na hoya evA te subhaToe dharmadevanI senAne ekadama dIna banAvI dIdhI. jema dhanathI dharAI gayelA uttama puruSe paNa kazuM karI zakatA nathI tema dakSa, vicakSaNa, kulIna ane paMkAyelA ddhAo paNa jyAre viSama sthalamAM salavAI jAya che tyAre zuM karI zake ? e pramANe eka paLa vAramAM ja siMhalanAthe zatrunI senAnA subhaTane haNuM nAkhyA, moTA moTA sAmatene dhULa cATatA karI dIdhA, hAthIone cIrI nAkhyA, gheDAnAM DhAMo teDI nAkhyAM, uttama rathanA cUrecUrA karI nAkhyA eTale zatrunI senA cAre bAju nAzI gaI tethI dharmadeva senApati je DuM lazkara bAkI rahyuM hatuM tene laIne jema tema karIne yuddhabhUmimAMthI nAzI gaye. A rAMka paradezIne mAravAthI zuM ?" ema samajIne e senApatine jIvate bhAgI javA daI rAjA siMhala pAcho pharI gaye. senApati dharmadeva paNa ghaNo ja jhAMkho paDI gai ane jaldI bhAgI jaI cheka pAchaLanA bhAgamAM paheryo ane tyAM teNe chAvaNI nAkhI paDAva karyo eTale keme krame bhAgI AvatA tenA keTalAka sAmata vagere lazkaranAM leke te chAvaNImAM tene AvI maLyAM. pachI te, badhAne laIne potAnA deza bhaNI cAlyuM. vacce AvatA kerala dezanA rAjAe A senApatinA parAjyanI vAta jANI eTale "Aho Shrutgyanam Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H kathAra-keza : hatAza banelA dharmadeve svIkArelI tApasI-dIkSA e kerala dezanA luccA rAjAe tene AdarapUrvaka pitAne tyAM nimaMtraNa ApyuM ane uttama bhejana, uttama vastra tathA mahAmUlya alaMkAro vagere ApI tenuM vizeSa sanmAna karyuM. pachI ekAMtamAM laI jaIne tene kahyuM huM uttama senApati! ahIMthI pAsenA ja pradezamAM mahAbala nAmano eka sAmaMta rahe che. enI pAse bhAre prajAne che tathA dhAnyanA meTA ke ThAre che. hamaNuM enI pAse lazkara paNa ghaNuM ja DuM che. tuM sahAya kare te ApaNe bane maLIne tene harAvI tene khajAne vagere badhuM ya paDAvI laIe ane tenI pAsethI meLavelI badhI saMpattine aradhearadha vaheMcI laIe. A vAta sAMbhaLIne kAryanuM rahasya ane gAMbhIrya samajyA vinA ja ane pitAnA maMtrIo sAthe e vize maMtraNA kayA vinA ja senApatie pelA keraladezanA rAjAnI vAta svIkArI lIdhI. pachI e bane jaNAe mahAbala para hallo laI javA prayANa karyuM. aDadhe raste pahoMcyA tyAM te pahelethI ja zIkhavI mUkelA pitAnA subhaTe sAthe kerala rAjAe cAre bAjuthI gherI laI e dharmadeva senApatine lUMTI lIdhe. tenI pAsethI hAthI, ghoDA vagere badhuM paDAvI levAmAM AvyuM. ema thavAthI aparigrahI susAdhunI je banele e senApati mAtra eka pitAnuM zarIra laI keI eka dizAmAM nAzI gaye. pachI mArgamAM bhAre leza ane thAkane lIdhe enuM zarIra sukAI gayuM ane te keme karIne mahAkalTe tApasanA keIeka AzramamAM pahoMce. tApasee tene kaMdamULa ane phaLo vagere khavarAvI tAjo karyo ane te e AzramamAM keTalAka divase sudhI rahyo paNa kharo. pachI e vicAravA lAgyo ke-mArAM kevAM kamanazIba che, mArI vagara vicAryuM ja karavAnI kevI aniSTa vRtti che. ene lIdhe ja huM A rIte pharI paNa parAjaya pAmela chuM. mAruM badhuM ya luMTAI gayuM, cAre bAju apakIrti paNa phelAI gaI javuM tyAM sudhI huM parAbhavanuM pAtra banyuM ane have rAjAnI sevA karavAne paNa lAyaka rahyo nathI, mATe have pitAne ghare jaIne zuM karuM? ahIM AzramamAM ja tApasI dIkSA svIkArI mArA pUrva puruSoe pALelA evA dharmamArge vaLuM; ema vicArI te kulapatinI pAse gaye ane tApasI dIkSA svIkArI. tyAM paNa bIjA tApasee tene vA chatAM ya te pitAnI zArIrika ane mAnasika zaktine vicAra karyA vinA ja vividha evI ghera tapasyA karavA lAgyo. - have e senApatinI A badhI hakIkta pilA kIrtidhara rAjAe tyAMthI pAchA pharelA maMtrIo pAsethI sAMbhaLI. maMtrIoe rAjAne saMbhaLAvyuM ke A karavuM ke te karavuM e rIte e, paristhitine vicAra karI zakatA ja na hatA ane ethI karIne tyAM laDAImAM badhuM sanma e dharmadeve marAvI nAkhyuM ane pachI teNe ekAkI banI jaI kaI tApasanA AzramamAM jaIne tApasI dIkSAne svIkArI lIdhI. rajA pitAnA samAjane sAthe e vize roca karavA lAgyuM ke-hA ! hA! te, evA moTA puruSane putra thaine paNa A mUhabuddhi thaye. aneka AkarAM jAtajAtanAM kaThera tapa karIne dharmadeve tyAM AzramamAM zarIrane "Aho Shrutgyanam Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 31 vagaravicAryuM kArya karavAnuM viSama pariNAma : kAratna-keza : evuM te dubaLuM karI nAkhyuM ke te have UThI paNa zakatuM na hatuM. e vakhate khAsa khuda kalapatie tene vAryA chatAM ya teNe pAdapiyagamana nAmanA anazanane svIkAryuM. sarva prakAranA AhArano tyAga karyo ethI te, bhUkhathI khUba phleza pAme ane keme karIne zAtA na pAmI zakatA tene kaI vRddha tApase kahyuM : he munivara ! A rIte balAtkAre jIvano tyAga kara-ApaghAta karIne maravuM e taddana ayukta che. A rIte maraNa pAmavAthI te durgatimAM javuM paDe che ema purANamAM kaheluM che te A pramANe che, je loke AtmaghAtI che, teo aMdhArAthI gherAyelA evA asUrya nAmanA lekamAM avatAra pAme che, mATe A anazana vidhine tajI de ane tApasane ucita evAM kaMdamULa tathA keLAM vagere phaLonuM bhejana le ane pachI uttama dhyAna dvArA AtmAne bhAvita kara. pitAmAM svayaM vicAra karavAnI zakti na hatI tethI te tApasanuM kathana dharmadeva tApase svIkAryuM ane pote ghaNA divasane bhUkhyo hovAthI gaLA sudhI yatheccha rIte kaMdamULo tathA keLAM vagere phaLane khAdhAM. zarIra te ghaNuM ja kuza hatuM ane bhejana ghaNuM vadhAre lIdheluM tethI tene ekadama ajIrNa thavAthI jhADA thaI gayA ane pachI peTanI pIDAne lIdhe gadheDAnI peThe barADA pADato te maraNa pAme. je mANasa badhI pravRtti vagara vicAra kare che te abudhe A lekanA ane paralokanA tamAma sukha mATe pANI mUkayuM che ema kahevAya che. vagara vicAranA prabaLa pavanane lIdhe tamAma kAryasiddhi vividha prayatno karyA chatAMya pratighAta pAmI dIpazikhAnI jema bujhAI jAya che. jema hAthIo parvate sAthe athaDAtAM temanA dAMta bhAMgI jAya che ane teo pAchA haThe che tema zubha kAryamAM paNa vagara vicAryuM pravRtti karanArA loke nahiSaNa vagerenI peThe pAchA paDI jAya che ema saMbhaLAya che. hAthIo pANImAM phasAI paDe che, pataMgiyA AgamAM ane dIvAnI jyotamAM AkaLA thaI sapaDAI jAya che ane haraNe saMgIta sAMbhaLatAM AphatamAM AvI jAya che te badhuMya vagara vicAryuM pravRtti karavAnuM pariNAma che. kaI paNa kamane siddha karavA mATe te kAryanA aMtaraMga rahasyane samajI zake evI nirmaLa buddhi ja pradhAna kAraNa che. evI buddhi ja AgaLa pAchaLanI hakIkatanuM anusaMdhAna karI zake che ane e rIte anusaMdhAnavALI buddhi kAmadhenunI peThe kayuM zubha nathI karatI? je mANasa kRtya ane akRtyanA svarUpane vicAra karI zakatA nathI temaja bhAvi. bhAvane paNa dhyAnamAM rAkhI zakatA nathI te Avegane lIdhe nirmaLa dharmakriyAomAM paNa pravRtta thAya te aneka prakAranI AphatamAM AvI paDe che ane apajazane bhAgI bane che, mATe pite jAte vizuddha buddhithI vicAra karIne athavA bIjA keI bahuzruta puruSanI salAha meLavIne je mANasa badhI kriyAomAM pravRtta thAya te ja nirmaLa dharmasiddhine pAmI zake che. zrI sthAnikezamAM Alecaka buddhi vinA kevAM mAThAM pariNAma Ave che e batAvavA dharmadevanuM kathAnaka samA (ra3). "Aho Shrutgyanam Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAyano vicAra karavA vize vijayadevanI kathA (24) Exam , Apa vicArazaktivALo hoya chatAM ya sArI rIte upAyane zodhI zake e ke A hoya te ja dharmamArgane sArI rIte ArAdhI zake che, mATe have upAya vize kahevAnuM che. keI paNa sAdhya vastu mATe pravRtti karyA pachI temAM kaI rIte vine AvavAne saMbhava hoya te e vine nAza karI zake evI je pravRtti zedhavI tenuM nAma upAya kahevAya. A te upAya keIka vizuddha buddhivALAnA ja manamAM tatkALa sUjhI Ave che. ghaNI vAra to evuM bane che ke sArA kuzaLa mANase paNa viSama kArya AvI paDatAM mUMjhavaNamAM paDI jAya che. artha, kAma ane dharma e traNe tenA yogya upAyathI siddha thAya che. khAsa karIne dharmanI sAdhanA mATe upAye vicAravAnI jarUra che. kArya ane arthanuM to bhale game te thAya. dharmathI ja artha ane kAmanI utpatti thatI dekhAya che, paraMtu artha ane kAmathI dharma thato hoya evuM sAkSAt dekhAtuM nathI, mATe bIjA badhAya padArtho karatAM dharmanA vidhAna mATe badhA prayatno karIne upAyanI zodha karavAnuM kAma vizeSa guNa karanAruM che. tethI ene ja karavuM joIe. e paNa deza ane kALa hoya che ke jyAM parAkramano prabhAva taddana niSphaLa nIvaDe che. eve sthaLe paNa mAtra eka upAyathI ja kAryanI siddhi thaI zake che. ucita pravRttio AraMbhyA pachI temAM AvatAM vighone cagya upAye dvArA dUra karanArA puruSe vijayadevanI peThe samagra vAMchita arthane sAdhI zake che. e vijayadevanI kathA A pramANe che. dakSiNa dizArUpa strInAM bhAlatilaka samAna evI mathurA nAmanI nagarI che. e nagarI jema AdivarAhanI mUrtinI uttama devonA samUhathI suzobhita che tema mathurA nagarImAM aneka devamaMdiro hovAthI e paNa uttama denA samUhathI virAjita che. meruparvatanI mekhalA jema kalpavRkSonA samUhathI alaMkRta che tema mathurA nagarI munnAga-uttama puruSonA saMtAna samUhathI alaMkRta che. vaLI puSkaraNanI peThe mathurA nagarI bahuvidha nIraja-virAjita che chatAMya avanIraja virahita che eTale jema puSkaraNa bahuvidha aneka prakAranA nIraja kamaLothI virAjita che chatAM ya avanIrajavirahita eTale avanIraja-bhUminA melathI virahita che. tema mathurA nagarI bahu prakAranA nIraja-nirmaLa lekathI virAjita che, chatAM avanIrajavirahita che eTale jamIna uparanA dhULa, kAdava vagere vagaranI che arthAt cekakhI che. e nagarImAM yAdavakulamAM caMdramA samAna mahAsAmaMta anaMtadeva kRSNa nAme rAjA che. te rAjAnA bAhubaLanA pracaMDa pratApane lIdhe mathurA nagarImAM kaI prakArano upadrava ke bhaya pesI zakato nathI. te eka sirideva nAme zeTha rahe che. e zeTha dharma, artha ane "Aho Shrutgyanam Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 vijayadevane maLelA upAlabha ane tenA pitAnA zeka : thArana-kAya : kAma e traNe vargane sAdhavAmAM puruSArtha karanAra che ane zyiAnI peThe samagra guNaratnAnA nivAsarUpa che. e zeThane rUpa, lAvaNya vagere aneka guNu-mANikayathI maMDita evI jIvana-- devatA jevI virAjamAna vasumatI nAme bhAryA che. emane cAra vedonI peThe sa leAkeAne mAnapAtra tathA kRSNanA bhujadaMDanI jema lakSmIne udbhasita karanArA cAra putro hatA. paheleA jaya, khIje vijaya, trIne deva ane cAthe vijayadeva. e cAre putrA kaLAomAM kuzaLa thaIne pAtapeAtAnA sAmarthya pramANe dhana kamAvAnI, vyavahAra calAvavAnI vA vecavA levA vagerenI aneka pravRttione niratara calAvatA potAnA divase vitAvatA hatA, ane pAtapeAtAnI kamANI pramANe dAna detA hatA, bhAgA bhAgavatA hatA, parApakAra karatA hatA vagere. evI rIte badhuM cAlatuM hatuM tyAM eka vakhate vijayadevanI pAse pUrva dezathI kAi kuzaLa gavaiyA AvyA. teNe tenI pAse suMdara suMdara gIta vage2e gAyAM, tethI vizeSa sattASa pAmIne vijayadeve tene seALa dramsa rUpiyA InAmamAM ApyA ane inAmanI vAta AkhI nagarImAM phelAI gai. tenA moTA bhAI jaye A vAta sAMbhaLI ane te rASe bharAyA. teNe A badhI vAta khIjA bhAIne tathA pitAne kahI saMbhaLAvI. A sAMbhaLIne thayelA krodhane lIdhe te badhAnA AMkhanA khUzu lAlaceALa thai gayA, badhAnA moDhAM paDI gayAM ane teo badhA eka ThekANe bhegA thaI vijayadevane kahevA lAgyA : 2 duSTa ! re zarama vagaranA ! dhanane A rIte veDaphI nAkhavA zA mATe taiyAra thaye! che ? Ama karavAthI ApaNane ze lAbha thavAnA che? vaLI, gheADuM paNa ApaNuM kAya te thavAnu nathI ja. pitA, pitAmahu vagere ApaNA pUrva mahApuruSanA majhIyArAmAMthI zuM koie AvuM dAna dIdhu hAya ema te sAMbhaLyuM che ? vaLI, tuM zuM jANatA nathI ke ApaNA gharamAM rAja ne rAja ghI, cokhA, kapaDA ane dUdha dahIM vagere gArasane lagatA ghaNA ja moTA kharaca thayA kare che. A kharaca te manathI paNa sahI zakAya evA nathI. kharI rIte tuM jAte dhananA DhagalA raLI AvatA hai! ane pachI AvAM dAna karatA hA te thANe paraMtu ApaNA vaDavAonI kamANImAMthI dAna devAmAM kyuM mADhuM sAmarthya kahevAya ? A badhuM sAMbhaLIne vijayadevane bhAre zoka thayA ane te gaLagaLA thaine potAnA pitA vagerene kahevA lAgyA! tame A mArA eka aparAdha badhI rIte mApha kareA, pharI vAra Avu nahIM karuM. mane raLavA javA devA mATe dezAMtara javAnI rajA ApavAnI kRpA karo. A sAMbhaLIne nAnA putra upara ghaNA ja prema heAvAne lIdhe tenA pitAnuM hRdaya bharAi AvyuM ane te AMkhamAMthI thoDAM thoDAM AMsu sAratA kahevA lAgyA: he putro ! tame have vagara AlyAM esA, huM jIvatA chuM tyAM sudhI koI rIte dezAMtaramAM javAnuM na rAkhA, ma "Aho Shrutgyanam" Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArata-kAza : kArAgRhamAM sapaDAyelA vijayadevane chUTavAne prayAsa 34 pachI tamane jema ThIka lAge tema karo. e sAMbhaLIne bhaya pAmelA ane zaramAyelA e jaya vagere putrA kahevA lAgyAH he pitAjI! tame kaheze ema karazuM, pachI cAra chekarA mATe cAra hATo maMDAvyA ane te cAra bhAIo judAjudA te hATAmAM esI vepAra karavA lAgyA. mahIne mahIne e hATamAM zu lAbha thayA ne zuM khoTa gaI ene barAbara hiMsAkha rakhAvA lAgyA. have eka vAra, cAlatI dukAnamAM jevuM joie tevuM raLI na zakavAthI e dukAnanA vepArane asAra samajI potAnA dezAMtara javAnA pUrva vicArane yAda karIne vijayadeva mAtra sAthe bhAtu laIne uttarApatha tarapha upaDyo. meTA sAthe sAthe cAlatA cAlatA te eka mahAaTavImAM AvI paDyo. barAbara e aTavInI vacce Avye .tyAre akALe ja pracaMDa ANNAne varasAvatI ane gAMjI na jAya evI yamarAjanA dAsa jevI bhIleAnI eka dhADa te sAtha upara AvI paDI. sAthanA badhA subhaTone pADI nAkhyA ane Ana pakaDI pakaDIne mANasAne maMdI banAvyA, pachI te jevI AvI hatI tevI ja pAchI cAlI gaI. vijayadeva paNa te viSama jaivadazAnI jALamAM sUMDha haraNiyAnI peThe phasAI paDyo ane cheka sAMje maLatAM vAsI svAda vagaranA eThAiA mUphIbhara bhAjanathI zarIrane TakAvatA vicAravA lAgyA ke-A sthiti te vaDila mANusenA vacananI avagaNanA karavAnu je pApa karyu che tenuM phala ja AvyA jevuM kahevAya. e rIte vArevAre vicAratA te tyAM rahevA lAgyA. sAthanA bIjA je leAkeA hatA temane te temanAM sagAMvahAlAMe bhIleAne paisA ArpAne mukAvyA cheDAvyA ane tee peAtapeAtAne sthAne gayA. haDamAM paDelA ekalA vijayadeva vicAravA lAgyuMH A naraka jevA bhayAnaka sthAnamAM ekalA have huM kevI rIte rahI zakIza ? kAMika upAya karuM' te muninI peThe mukti meLavIne huM paNa nivRtta thaI zakuM. chUTavAnA zo upAya che ? e khAkhata vicAra karatAM ane cAre khAntu sArI rIte najara karatAM vAinA mahAnyAdhithI pIDA pAmatA jelaranA eka chekarA tenA dhyAnamAM Avye. tene jotAM ja ene upAya sUjhI Avye ane teNe jelarane kahyuM. he! bhadra ! A prakAre amaLAtA ane kheda pAmatA A tamArA ALaka tarapha tame kema bedarakAra raheA che ? kema kAMI upAya karatAM nathI ? jelara khelyA: he mahAbhAga ! keTalAMka esaDA tA karI cUkyA chu' paraMtu kAi esaDa haju sudhI lAgu paDatuM nathI. vijayadeva Alye: mleccha dezamAM rahenArA zakhara munie A roga mATe eka akasIra esaDa jaNAveluM che ane te ghaNAne kAragata thayeluM paNa mAlUma paDeluM che. jelara Alye: e esaDane kahI batAva, vijayadeva AlyA : sAMbhaLa, chAyAtaru, zrIphaLa, linInA kada ane dAru e badhAnA ukALA pIvAmAM Ave te game tevI vAI AvatI heAya te paNa maTI jAya che. "Aho Shrutgyanam" Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa vijayadevanI mukti ane jhaverIne meLApa : kAratna-keza : jelara belyoH hA, e jaga che khare; paraMtu huM e osaDiyAne oLakhI zaktA nathI eTale e badhAne meLavI zakyo nathI. vijyadeva chebIjuM to huM zuM kahuM? paraMtu samayasara e rogane upacAra A bALaka upara nahIM thAya te e cekasa vAta che ke A roga vadhI gayA pachI ane bIjo koI paNa upAya phAyado nahIM ja karI zake, "vAta te kharI che" ema kahIne jelara pitAnA bALakanI bhAvI dazAne kalpI DarI gaye. AkuLavyAkuLa thayelA e jelarane joIne e vize tenI patnIe pUchayuM te teNe osaDa vagerenI badhI vAta patnIne kahI saMbhaLAvI. patnI belI : vilaMba karavAthI zuM lAbha thavAno che? e mANasane eka divasa mATe jelamAMthI bahAra kADhe ane badhAM osaDa meLavI lAve tyArabAda vaLI pAchA jelamAM pUrI deje. keIpaNa A vAta jANI zakaze nahIM. pachI te jelare patnInA kahevA pramANe ja karyuM. eka mANasane bhAtuM ApIne tenA sahAyaka tarIke sAthe ekalI tene auSadha meLavI lAvavA jelamAMthI chUTo karyo. have e jyAM vividha prakAranI hajAre auSadhIo khIcakhIca UgI nIkaLI che evA kaI pahADI vanakuMjamAM gaye ane tyAM jaIne tenI aMdara pesI Amatema bhamavA lAge evAmAM rAta paDI gaI eTale te tyAM ja sUta. tene sAthI ghasaghasATa UMdhI javAthI bhAna vagarane thatAM e vijyadeva tyAMthI nAzI chuTyo. savAra thatAM tene sAthI jAge ane vila paDI jaI pitAne ghera gaye. A tarapha vijayadeva paNa cAlatA cAlate dazapura pahoMcyA. tyAM bajAramAM eka vANiyAnI dukAna upara jaIne beThe. tyAM teNe paDIkAM vagere bAMdhI ApI e vANiyAnA kAmamAM sahAyatA karI. bhajanano vakhata thatAM vANi tene pitAne ghera laI gaye ane sarakhI rIte tenI AgatAsvAgatA karI jamADyo. pavitra zIla ane sAcA AcaraNavALo jaNAya che ema jANI tene eNe pitAne tyAM ja rAkhI lIdho. mahIne pUre thatAM ja tene pAMca senAmAra jeTale pagAra bAMdhI Ape. A rIte tyAM vijayadeva AdarapUrvaka rahyo ane vepAra karavA lAge. ema karatAM karatAM keTalAka mahInAo pachI tenI pAse pacAsa sonAmahore bhegI thaI. have 'vATa khaca thaI gaI" ema jANu pilA vANiyAne pUchI te gajapura gaye. tyAM Amatema bhamatAM tene eka ratnane vepArI-jhaverI maLe. teNe ene ekAMtamAM laI jaI eka mahAmUlya mANeka batAvyuM. ratnanA badhA guNothI bharapUra ane mahAcamatkAravALuM e mANeka joine vijyadeva vicAravA lAgyuM. atyaMta lIsuM ane camakatuM, cakacakatA kiraNane lIdhe aMdhArAne dUra haThAvatuM AvuM uttama ratna te puNya hoya te ja sAMpaDI zake che. jayAM sudhI AvuM ratna na meLavI zakAya tyAM sudhI ja bhUta, pizAce, zAkinIo, rAkSasa ane yakSe pIDA kare che ane AvuM ratna meLavatAM ja tevI badhI pIDA TaLI jAya che. vaLI, jyAM sudhI AvuM ratna hAthamAM na "Aho Shrutgyanam Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 36 kathArana-kAzaH jhaverI pAsethI rana meLavavA mATe vijayadevanI prayukti Ave tyAM sudhI durgatinA cako AkramaNa karyA kare che. zatruo paNa nirdaya rIte herAna karyA kare che. e pramANe aneka prakAranAM taraMgone lIdhe vyAkuLa thaI gayele te, e ratnane meLavavAne upAya na jaDatAM enA mukhanI badhI kAMti harAI gaI e thaI gaye. jANe ke zUnya na thayo hoya, machita na thayo hoya, citramAM citarela na hoya, samAdhi karelI na hoya e e stabdha ja thaI gayuM. tene evo thayele jaIne vismaya sAthe pelA vANiyAe kahyuM. he vaNikaputra ! Ama kema ekAeka jhAMkho paDI gayA che ? vicAre che? vijayadeva bolyo H kazuM ya nahIM. pele jhaverI beH te paNa tuM A ratnane joIne Ama udAsa banI bheThe paDI gayela che eTale A ratnane kAMI paNa guNadeSanI hakIkata kahI batAva. vijayadeva bolyo : vakhata AvatAM kahI batAvIza. tyAra pachI pele jhaverI yaNa e bAbata vAraMvAra pUchavA tenI pAchaLa paDyo. barAbara A ja samaye rAjAne paTTahAthI bAMdhavAne thAMbhale ukheDI nAMkhI bhAgya ane gharanI bhItine bhAMga, lekamAM khaLabhaLATa karatA te sthaLe AvI pahoMce. je leke tyAM beThA hatA te badhA bhAgI gayA. vijayadeva paNa e ja bAne tyAMthI dUra khasI gaye. have kaI bIje divase ekAMtamAM vijayadeva e jhaverInI dAsIne maLe ane tene kAMI InAma vagere ApI khuza karI pUchavA lAgya: he bhadre ! tArA zeThe A mANekane zI rIte meLaveluM che? te belIH mAre zeTha eka vAra bhalenI pazvimAM gayo hato tyAM bhIle kaI meTA sArthavAhane vATamAM pravAsa karato joI tenuM badhuM dhana lUMTI lIdhuM. e laMTamAM pelA bhIlane A mANeka maLeluM ane mArA zeThe keTalIka senAmahoro ApI te bhIlanI pAsethI A mANeka laI lIdhuM. A rIte vijyadeve mANekane athathI iti sudhIne badhe vRttAMta jANI lIdhuM. pachI te tene meLavavA cittamAM judA judA upAye vicAravA lAgyo. ema karatAM karatAM te eka vAra pelA jhaverI pAse pAchA gayA. teNe tene Asana upara besADIne kahyuM : he vijayadeva! meM je tane A mANeka vize pahelAM pUcheluM hatuM te ja vAta badhI rIte tuM mane kahI batAva. vijayadeva bolyA: je padArtha ghaNu prayatnothI meLavela hoya tenA saMbaMdhamAM doSanI ke guNonI vAta karavI e kuzaLa puruSane ucita nathI. evI vAta karavAthI ghaNIvAra hadayamAM leza paNa peidA thAya che. je deze je kALe je jema thavAnuM hoya che te tema thayA ja kare che eTale e vize vadhAre kahevAthI zuM lAbha? A rIte te vijayadevanA luccAIbharyA gaMbhIra vacana sAMbhaLIne ratnane guNe ke dezanI hakIkata nahIM jANuta pele jhaverI vaLI vizeSa zaMkAmAM paDyo. pachI to te jhaverI kapALamAM AdarapUrvaka hAtha joDIne ema kahevA lAge ke-he vijayadeva ! huM tane ghaNuM Adara sAthe pUchuM chuM chatAM tuM mane kazuM ya spaSTa zA mATe kahetA nathI? kadAca A ratna suMdara na hoya ane ene gharamAM rAkhavAthI hAni ja thavAnI te bhAsatI "Aho Shrutgyanam" Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- - - - 37 vijayadeve yuktithI prApta karela ratna. : kAratna-kezA : hoya to paNa tuM jarUra kahe. je vastu ghaNI mahara- heya chatAM gharamAM rAkhavAthI bagADa ja karatI hoya te tene rAkhavAthI zuM lAbha ? mATe tuM have kazI zaMkA rAkhyA vinA ja A mANekanA de vA guNe vize mane upadeza kara. e sAMbhaLIne pele vijyadeva e jhaverIne manane bhAva samajI gaye ane pote ta nispRha che e rIte ThAvakuM meDhuM rAkhIne kahevA lAge che mahAjazavALA! kazuM mAtra zAstrane paramArtha samajavA mATe parizrama ane prayatna paNa keTale? meM evuM te zuM joyuM che ke tuM mane vArevAre pUchyA kare che? lavamAtra jJAna hoya ethI kAMI jema tema belavuM yukta nathI. have e jhaverI beH Ama bahu bolavAthI zuM? tuM mane badhe prakAre vAta kara ke A mANekane jotAM ja tArA sukhanI kAMti badhI kema harAI gayelI ? vijayadeva je vastu jene aniSTakara nIvaDe tene e vize kahevuM yukta nathI chatAM tAre ATale badhe Agraha che te tane kahI saMbhaLAvuM chuM. zeSa na ANIza-A mANekanI ja kRpAthI huM AvI duHkhI avasthAne pAmela chuM. pele jhaverI bence zI rIte ? te bolyA sAMbhaLa. je sArthavAhanI pAse A mANeka hatuM tenA sAthamAM dezAMtara javA mATe huM paNa bhAtuM laIne bhaje, mAre ane e sArthavAhane bhAIbaMdhI thaI gaI eTale teNe mane A mANeka dekhADayuM. mANekanA kiraNenI ujavalatA vagere guNe joIne huM ane pele sArthavAha ane khUba harSa pAmyA. evAmAM ame eka aTavInI vacce AvI pahoMcyA, tyAM amane bhalee pakaDyA ane kedInI peThe pakaDIne tenI pallImAM jelamAM pUryA ane aneka prakAranA kaSTa ApyA, pachI pUrve karelA kaI prakAranA puNyane lIdhe sArthavAhane ane mane jelamAMthI chUTa karavAmAM AvyA, tethI he bhadra! A mANekanA saMsargane lIdhe mAre je anartha sAhe paTele te mane yAda AvI gayuM ane tene lIdhe A mANekane jotAM ja mArA mukhanI kAMti zyAma thaI gaI. A vAta sAMbhaLIne pele jhaverI bolyA tuM je hakIkata kahe che te barAbara che. huM eka vAra bhIlanI pazvimAM vaNaja karavA gayele ane tyAM bhIlanI pAsethI A mANeka mane maLyuM. ahA ! haju te te mANekane vadhAre joyuM paNa nathI chatAM e vize tuM ATaluM badhuM jANuM gaye e joI mane tArI buddhinA prabhAva vize Azcarya thAya che. have huM A mANekane gharamAM rAkhIne zuM karuM? te he vijayadeva ! have kaI sarva prakAre na jANe e rIte A mANekane tuM ja vecI nAMkha, ghaNu mANasane dekhADavAthI te kaI A apazukaniyALa mANekane oLakhI jAya. vijayadeva bolyaH A tAruM kAma to huM karI ApIza paraMtu vecavA jatAM AnuM keTaluMka mUlya Avaze? DuMka Avaze te vaLI tane cittamAM saMtApa thaze mATe kharI vAta te e che ke Ane tuM ja vecI nAMkha. pachI pelo jhaverI be bhale game te kimata Ave te paNa ATaluM mAruM kAma tuM ja karI Apa. "Aho Shrutgyanam Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kyArabakAza : vijayadeve dhAraNa karela tridaMDIno veSa 38 e vijyadeva Icchato na hate chatAM jhaverIe tene mANeka seMpI dIdhe. pachI te pitAnI yukti kAragata thavAthI vijayadevanA manamAM bhAre pramAda thaye ane te mANekane vecavA mATe cheTuM cheTuM bajAramAM Amatema pharavA lAge ane chevaTe pitAnI pAse pote ja kamAyelA pilA je pacAsa senaiyA hatA te laIne pilA jhaverI pAse pahoMcyuM ane eNe mANeka vecavAthI A nANuM AvyuM che, ema kahI te sonaiyAnI piTalI jhaverIne soMpI. jhaverI te khuza thaye ane senaiyAnI e piTalI teNe laI lIdhI. pachI "he sAdhupuruSa! he vAsalyavALA puruSa! ema kahIne te jhaverIe vijayadevane ghaNuM ghaNuM abhinaMdana ApyAM ane tAMbUla vagere ApIne tenuM sanmAna karyuM. tyArabAda e vijayadeva pitAne sthAne gaye. piluM ratna maLavAthI tene ghaNe ja AnaMda thayo. rAtane vakhata thatAM tene vicAra thayuM ke have ahIM rahevuM ucita nathI. vaLI, keI bIjo mANasa kaI paNa rIte kyAMyathI paNa A badhI hakIkata jANe, ane tene A ratna levAnI lAlaca thaI AvatAM ja mane kAMI agavaDa UbhI thAya evI te pravRtti kare. athavA jeNe mane A ratna ApyuM che te dhaNI ja pite mArA durbhAgyane lIdhe A badhI hakIkata jANI jAya ane mane ApavAno tene pastA thatAM vaLI mArI pAsethI A ranane pAchuM levA cAhe. vaLI, have ahIM rahevAnuM kazuM ya prajana nathI. mane A ratna maLI gayuM ethI mArA badhAM ja kAma patI gayAM che. ema vicAra karIne have eNe tridaMDI saMnyAsIno veza dhAraNa karyo. eka majabUta kapIna-lageTa taiyAra karyo, ane tenA cheDAmAM majabUta rIte sIvIne ratnane mUkI dIdhuM. pachI e lageTane daMDane Agale cheDe barAbara sajajaDa rIte bAMdhI madharAtane samaye te gajapurathI nIkaLI gayo. ene rastAmAM bhaya lAgavAnI zaMkA thaI tethI te sIdhe raste cheDI ADe mArge cAlatAM cAlatAM pATalipura pahoMcyuM. e vakhate manohara zaNagAra karI, suMdara pizAka paherI mayaNumaMjUSA nAmanI eka vezyA pitAnA mahAlayanA gekhamAM UbhI UbhI rAjamArga tarapha pitAnI khAsa chaTAthI jetI hatI, evAmAM enI daSTi dUrathI ja pelA AvanAra tridaMDI upara barAbara paDI. - have sphaTikanA ghaDAmAM baLato dI mUka hoya ane te dI jema AkhA ghaDAne bahAra. ane aMdara prakAzita karI nAkhe tema pelA laMgaTane cheDe bAMdhelA ratnanI camaka camaka thatI kAMti te vezyAnA jovAmAM AvI. e kAMti joIne e kuzaLa vezyAnA manamAM vicAra thaye ke kharekhara A tridaMDI pAse kaI divya maNi hovo joIe athavA kaI divya maMtra hevo joIe. keI puruSa samRddhinA vistArane lIdhe garviSTha baneluM hoya chatAM enA rasabharelA locanamAM AvI sagavyApinI camaka dekhAtI nathI. A mANase "Aho Shrutgyanam Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I = + + + 39 mayaNamaMjUSA vezyAe paDAvI lIdheluM vijayadevanuM ratna : kathArana-keza : geo kASAya vastra paherelA che, enuM zarIra svaccha paNa nathI chatAM temAM kaI adbhuta camaka dekhAya che ethI ema jaNAya che ke jarUra e kaI mahAprabhAvavALe mahAtmA hai joIe. ema vicArIne e vezyA haju gekhamAMthI utarI pitAnA bhavanane AMgaNe AvI tyAM to pele vijayadeva paNa te ja sthaLe AvI pahoMce. pachI tenI tarapha kaTAkSabharyA pitAnA kamaLadaLa jevAM lAMbAM netrothI jetI e vezyAe hAtha joDI praNAma karI tene kahyuM he devAnupriya ! ahIM visAme karIne amArA upara kRpA kare. pachI peluM mANeka sArI rIte saMtADeluM hatuM tethI tene nAza thavAnI te ene bIka ja na hatI eTale ane "ANe Adara sAthe AmaMtraNa ApyuM che " ethI e enA bhavanamAM peThe. teNIe ene mATe Asana bichAvyuM, tenA paga pakhALyA, thoDIvAramAM ja vizeSa AdarathI snAna karAvyuM, zarIra upara gazIrSanA caMdanane lepa karAvya, vize rasethI sArI rIte bhareluM bhojana karAvyuM ane pachI sAMja paDatAM sudhI pATa vagere aneka prakAranI ramata ramADI. pachI rAta paDatAM tene mATe haMsanA roma jevI suMvALI kemaLa ane bane bAju ezIkAM mUkIne manahara banAvelI evI taLAI patharAvelI pathArI taiyAra karI te upara tene suvADyo. tyArabAda enuM zarIra cAMpavA mATe temaja bIjI koI jAtanI sevA karavA mATe khAsa karIne teNIe enI pitAnI putrIne ja bhalAmaNu karI ane ene ekAMtamAM samajAvyuM dIkarI manasuMdarI ! A mANasa kahe che ke maMtrasiddhine lIdhe vA tenI pAse kaI sArA prakAranuM na hovAne lIdhe sazrIvALe thayele viziSTa mahAtmA che ane te jANe ke tArA puNyathI kheMcAIne ja ahIM na AvyuM hoya evuM lAge che mATe tuM tenI sevA sArI rIte karaje. bahu sAruM' ema kahIne madanasuMdarI tenI sevA te ja pramANe karavA lAgI. have miSTa jana, kamaLa pathArI ane pagacaMpI vagerethI tenA zarIrane ghaNo ja ArAma maLe ane vizva vagaranA gharamAM Avela hovAthI te ghasaghasATa karate pathArImAM UMghI gaye. pachI te e pathArImAM sUte sUte gheravA lAge, tene e rIte sUtelo joine atyaMta vimaLa buddhivALI pelI mayaNamaMjUSA vicAravA lAgI. A kaI paradezI mANasa amane sazrIka zarIradhArI bhAse che. pratyakSa jotAM te enI sazrIkatAnuM koI kAraNa nizAna kaLAtuM nathI. A puruSa maMtranI ke taMtranI siddhine lIdhe A rIte camatkArika lAgato hoya to tene vinaya karIne, tene vizeSa sanmAna ApIne athavA tenI khAsa sevA karIne tene prasanna kare joIe. athavA enI camatkArikatAnuM koI kAraNa bahAranuM paNa hoya eTale lAvane tyAre huM A daMDAga upara je kopIna bAMdheluM che tene ja choDIne jouM, kadAca koI ratna vagere emAM ja bAMdheluM na hoya? e pramANe pitAnI tIvra buddhine lIdhe rahasyane nizcaya karI teNue e daMDa uparanuM vastra choDIne barAbara dhyAnapUrvaka joyuM te temAMthI ekadama tene peluM umadA mANeka maLI gayuM. pachI te e "Aho Shrutgyanam Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAnakoza : ratnaprAptithI harSa na pAmavA vezyAnI putrIne zikhAmaNa mANekane laI teNIe e kIpInane pAchuM barAbara pUrvanI peThe ja te daMDa upara bAMdhI dIdhuM ane pitAnuM vAMchita siddha thavAthI teNI nirAMte sUI gaI. have savAra thaI gayuM, sUrya UgI gaye, jANe ke dizArUpa strIonA gAla upara lagADelI kasturInI rekhAo na cAlI gaI hoya tema aMdhArAnI rekhAo cAlI gaI, cakravAkanA TeLAM AnaMdabhara kalarava karavA lAgyAM ane dareka maMdire maMdire prabhAtanI pUjA mATe sarasa DhAla, mRdaMga vagere jayaghoSa karanArAM vAjA vAgavA lAgyAM tyAre pele vijyadeva jAge. jAgatAM ja kopInamAM sIvelI pilI ratnanI poTalI saMbhALI joI to "khAlIkhama" jANatAM ja te manamAM ekadama jhaba. jamanI dADha jevI A kuTila kulaTA vezyAe mane kharekhara che, have te mAruM ratna bIjAnAM hAthamAM pahoMcI gayuM ethI kAMI heha karuM to leke mArI ja mazkarI kare eTale have upAya karIne ja bagaDelI bAjIne sudhAravI joIe ema teNe nakakI karyuM. pachI pitAnA manane bhAva chupAvIne te pUrvanI peThe ja pAcho DhAMga karate ghasaghasATa sUI gayo. pitAnI dAsIonA hAthano sparza thatAM pelI mayaNamaMjUSA jAgI gaI ane pathArImAMthI uThI. parama pramAdane lIdhe mukhakamaLa khIlI jatAM teNue pitAnI putrI madanasuMdarIne pUchyuM. he putrI ! pele paradezI haju sUto che ke cAlyA gaye? te belIH he mAtA ! te haju sudhI keI kAraNathI ghasaghasATa UMdhe che. mayaNamaMjarI belIH he putrI ! e rAMkaDA pAsethI enA laMgoTamAM saMtADeluM meM je eka mANeka meLavyuM che tevuM mANeka idra vA kuberanI pAse paNa hevuM saMbhavita nathI mATe have ApaNuM sAta peDhInuM daLadara gayuM. have bhUta, pizAca, zAkaNI, DAkaNI vagerenA tamAma bhayane dUra kara. A sAMbhaLIne vismaya pAmelI madanasuMdarI bolavA lAgIH he mAtA ! mane bhAre kautuka UpasyuM che mATe e mANeka mane batAva. tyArapachI sUryanA TukaDA jevuM, uchaLatA kiraNanI kAMtine lIdhe megha dhanuSyane pedA karatuM evuM e mANeka eNIne teNIe dekhADyuM. ahe! A te mATe lAbha thaye ema dhArI eNe pelI madanasuMdarI pitAnI dAsIonI sAthe harakha pAmI. have - jyAre e leke harakhamAM khUba garakAva thaI gayAM tyAre temane rokavA mATe mayaNamaMjUSA belIH ati hasavuM, ati harakhavuM, ati ruThavuM, asammata sthAnamAM rahevuM ane ati chAkaTA veza paheravAM e pAMca vAnAM moTA mANasane paNa nA karI nAkhe che. jeo ati harakhane lIdhe paraspara ceSTAo kare che, saMketa kare che, mukhanA judA judA bhAve banAve che ane paraspara bela-bela kare che tevA mUDhe hAthamAM AvelI lakSamIne paNa beI bese che. atyaMta harakha karavAne prasaMga Avye heya chatAM buddhimAna puruSe e harakhane manamAM evI rIte samAvI de che ke jethI dariyAnuM taLa na dekhAya, tema kuzaLa puruSe paNa e harakhane joI zaktA nathI, mATe he putrI ! tuM game tema karIne paNa tArA kAmamAM tAruM citta "Aho Shrutgyanam Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 ratna punaH prApta karavA mATe vijayadevane prapaMca - kArata-kAza : parAvI de ane adhika harakha vA adhika khene verIenI peThe samajI tArA manamAM talabhAra pazu sthAna na Apa. * pachI huM mAtA ! tu jema pharamAve che tema karIza ' ema kahetI badhI dAsIe pAta-potAnA kAmamAM lAgI gai ane manasuMdarI paNa peAtAnu kAma karavA lAgI. jyAre paheAra divasa caDI gayA ane devapUjAne samaya thaI gayA tyAre mayaNumaSAe peAtAnI putrI madanasuMdarIne kahyuM. huM putrI ! hajI bhejananA samaya na thAya tyAM sudhImAM e tArA nAyakane tu gaMgAne kAMThe lai jaI snAna karAva, pa'pradAna karAva, devapUjA vagere karAva ane tenI icchA pramANe atithine dakSiNA apAva tathA A badhuM karAvatI veLAe tuM tenI dhasAyikA thaine tenI pAse ja raheje, ane e badhuM jaldI jaldI karAvaje. * he mAtA ! tu jema Adeza kare che tema ja karIza ' ema kahIne pelI madanasuMdarI peAtAne sthAne gai ane DhoMga karIne sUtelA pelA vijayadevane jagADyo. pachI teNIe tene kahyuM. he devAnupriya ! samaya ghaNA ja thaI gayA che. gaMgAsnAna, piDapradyAna ane atithine dakSiNA ApavI vagere-e badhAM dainika nitya kRtya karavA taiyAra thA. pachI maraDavAnA dekhAva karatA, khATAM khATAM bagAsAM khAte e vijayadeva UThyo, peAtAnA mukha uparane bhAva na kaLAvA daI e teNInI sAthe gaMgAnA kAMThA bhaNI cAlyuM. manasuMdarI paNa keTalAka dAsA ane dAsIone sAthe laI tathA pUjApAne sAmAna, phUla, niveda, cokhA vagerenA payiA sAthe rAkhI tenI pAchaLa pAchaLa cAlavA lAgI. e rIte badhA gaMgAne kAMThe paheoMcyA. vijayadeve snAna karyuM, e kapaDAM paheryAM, devAnI pUjA karI, maMtranA jApa karyAM ane sUryane ardhya ApyuM. ALasa A samaye tene manasuMdarIe kahyuMH priyatama ! dravya vAparavAnA saMkeAca na rAkhaze, piDapradAna karA, vijayadeva elyuAH ema karIza, veda jANanArA brAhmaNeAne khelAvI magAva. pipraTThAna karyAM pachI temane dakSiNA ApuM. ' ThIka ' ema kahIne teNIe kuzaLa evA cAra brAhmaNAne khelAvI dIdhA. te brAhmaNA pAse teNe piMDadAna vagere karAvyuM. e badhu thaI rahyA pachI hAtha joDIne vijyadeve brAhmaNAne kahyuM: huM brAhmaNeA ! mArI vAta sAMbhaLeA. mArA durbhAgyane lIdhe mane eka ratna sAMpaDayuM hatuM. mane te duSTa lakSaNavALuM ratna maLavAthI mAruM lAkhonI sa MkhyAnuM dhana nAza pAmyuM, kuLanuM nakhAda nIkaLI gayuM. chatAM ya mane te ratna upara khoTA Agraha baMdhAI javAthI me tene tajyuM ja nahIM, paraMtu hamaNAM mArAM kAka puNyane lIdhe te ratnane kaiAi upADI gayuM che ethI jenA gharamAM te ratna paheAMcyuM che tenuM ja nakhAda jAya paNu amane kazuM ya na thAya e rIte tame ahIM e mArA saMkalpane mATe maMtranA uccAra karI ane tALI pADA jethI mArA uparanI AkRta TaLI jatAM * "Aho Shrutgyanam" Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAra-keza : ratnano tyAga karavA madanasudarIne mAtAne Agraha huM sukhapUrvaka sukhe vyavahAra karI zakuM. akALe vaja paDe te bhayAnaka e ratnane vRttAMta sAMbhaLIne madasuMdarI kahevA lAgIH he brAhmaNe, A mArI dAsIe mArI mAtA pAse jaIne pAchI Ave eTalA samaya sudhI vATa juo tyAM sudhI tame kaze saMkalpa na karAvaze. brAhmaNa bolyA: ThIka. pachI teNIe potAnI mAtAne ratnanI hakIkata kahevA mATe ane ratnane pAchuM lAvavA mATe pitAnI dAsIone jaldI mokalI dIdhI. dAsIoe jaIne mayaNamaMjUSAne badhI yathAsthita hakIkata kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLIne te jaldI jhaMkhavANI paDI gaI ane "maruM te bhale marI jAuM paNa A mANekane te nahIM ja choDuM" e teNIe nizcaya karyo. teNIne A cakkasa nizcaya jANane pelI badhI dAsIo te pAchI AvI gaI ane banelI badhI vAta madanasuMdarIne kahI saMbhaLAvI. kepa ane saMtApane lIdhe meTuM udAsa thaI jatAM have te madanasuMdarI pote ja pitAnI mAtA pAse javA taiyAra thaI e vakhate pele vijayadeva beH he priye! A cAlu dharma-vidhimAM chelle saMkalpa karatAM zA mATe vizva nAMkhe che? have huM ghaNA lAMbA samaye AvA kalyANano prasaMga-maMgaLano samaya AvavAthI bacI gayuM chuM. e rIte te jema jema bolavA lAge tema tema e, svAbhAvika avivekane lIdhe vadhAre ne vadhAre manamAM gabharAvA lAgI ane tarata ja pitAnI mAtA mayaNamaMjUSA pAse pite jAte ja pahoMcI jaI kahevA lAgI. he mAtAjI! tame meM mekalelI dAsIonA mukhethI pelA mANekanI hakIkata to sAMbhaLI ja haze chatAMya te tene jaldI pAchuM kema ApI detI nathI? je kArya ApaNe sAruM bhayAnaka che ane ApadAo paDatAM ja nahIM sahI zakAya evuM nIvaDavAnuM che tevA kAryamAM paNa AtmAne nAMkho e zuM tane yukta lAge che? lakSmI, gharabAra, nokaracAkara, parivAra, lugaDAMlattAM ane ghareNugAThAM e badhuM zarIrane mATe che paraMtu jenAthI e zarIrane ja nAza thatA hoya evA mANekane bahAne ApaNe tyAM AvelA jamarAjane gharamAM rAkhI mUkavAthI zuM phAyado che ? mATe he mAtA ! A tAre durAgraha tajI de. je padArtha sarvarIte suMdara hoya chatAM jIvitane vinAza karanAre hoya tene rAkhavAthI zo lAbha? senAnI charI zuM peTa upara calAvI zakAya kharI? A mANekane nAza thavAthI te pelo vijayadeva khuzakhuza thaI gayo che, tenuM mukhakamaLa khIlI javAthI vizeSa camakI rahyuM che te have pote bacI gayA che, ema samajI pitAnI jAtane ghaNuMghaNuM abhinaMdana Ape che te tuM jetI nathI ? eka keDI paNa khovAI jAya vA nAza pAmI jAya te mANase udAsa thaI jAya che, evuM ApaNe letA nathI? tyAre AvA moTA mANeka-ratnano nAza thavA chatAM ya je te to rogane nAza thaye ema samaje che ane khuzakhuza thaI gayuM che, ene mAyale bheda kema tArA kanyAmAM Avato nathI? have vadhAre kahevAthI zuM ? tuM mane jIvatI jevA cAhatI he te have e mANekane choDI ja de. tArI "Aho Shrutgyanam Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayadevane ratnaprApti ane upAyanI sArthakatA : kathAra -kAza : kRpAthI ApaNe tyAM zenI beTa che? zuM ochuM che? A rIte teNue pitAnI mAne ghaNuM ghaNuM samajAvI tyAre teNIe mahAmuzIbate e mANeka pAchuM ApyuM. pachI e mANekane laIne madanasuMdarI jhaTajhaTa gaMgAne kAMThe pahoMcI gaI ane vijayadeva e mANekane levA IcchatuM na hatuM chatAM ya teNInA vizeSa AgrahathI ja teNe tene laI lIdhuM. pachI te brAhmaNane dakSiNa na maLavAthI teo paNa bheDA paDI gayA ane pAchA cAlyA gayA. ahe! bhAgya kevuM viparIta che ke A duSTa ratna mAMDamAMDa bevAI gayuM hatuM te vaLI have kyAMyathI mArI pAse pAchuM AvyuM che mATe have to anarthanI pathArI jevA A ratnane gaMgAnA keI meTA dharAmAM ja nAkhI dauM ema kahete luccAI karIne te vijyadeva tyAMthI nAzI gayo. pachI to niraMtara prayANa karatAM ane e pAchA maLelA mANekane barAbara saMtADIne sAcavata vijayadeva pitAne nagare pahoMcyo. tene maLIne pitA rAjI thayA. bhAIo paNa khuzI thayA pachI prasaMga maLatAM e ratnanA lAbhanI hakIkata teNe teone kahI saMbhaLAvI. e sAMbhaLI kuTuMbajanee tenI prazaMsA karI. have pelA mANekanA prabhAvane lIdhe gharamAM ghaNI lakSmI thaI ane tethI e dhanane sArA sArA vyavahAra ane dAna vagerenA zubha mArgamAM rokavAthI e vijayadeva A lekanAM ane paralekanAM ema bane prakAranA sukhonuM bhAjana thaze. e pramANe ApatkALe upAyane zodhI kADhanAre jema A lokanAM kAryone sAdhI zake che tema paralokanAM kAryone paNa sukhethI sAdhI zake che, mATe evA upAyadhakane savizeSapaNe zAstramAM dharmane adhikArI kahI batAvela che. jeo evA upAyane zodhI zakatA nathI evA dubuddhi ke uttama nidhAnanI peThe dharmanuM grahaNa karI zakatA nathI, dharmane pacAvI zakatA, nathI. vaLI, mANasa cakakasa upAya na jANu hoya te te koI prakAre tevI paristhitimAM eka pAI paNa meLavI zakatA nathI to pachI evA pUrvokta upAyane nahIM jANanAro mANasa aneka kalyANane karanArI, nikhila sukhane denAro evI dharmasiddhine to zI rIte meLavI ja zake ? pApI mANaso pApakarma karavA mATe janmAMdhanI peThe eka paNa upAyane kayAMya joI zakatA ja nathI. saMsAranA prapaMcamaya kAryo bhAre duHkhathI bharelAM che mATe tene sAru upAya zodhavo e viphaLa prayAsa karavA jevuM che tyAre pApane dUra karanArA sukhane ApanArA, yazanA bhaMDAra jevA samyagdharmanA vidhAna mATe yatna kara, upAya zodhe e ja sapuruSane yatna phaLavAna che. e pramANe kAryanA mArgane barAbara vicAra karanAra, dharmamAM adhika rIte manane parevanAre buddhimAna mANasa pitAnI badhI kAmanAone pAme che ane uttama sukhanI samRddhinuM bhojana bane che. e pramANe zrI kAratna kezamAM upAyanA vicAra prasaMge vijayadevanuM kathAnaka samAsa, (24) "Aho Shrutgyanam Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upazAMta guNa vize sudattanI kathA (25) che je puruSa pUrve kahelA badhA guNethI yukta hovA uparAMta upazAMta guNathI - yukta hoya te ja dharmane nibhAva karI zake che mATe have upazAMtanuM svarUpa kahevAya che. krodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra kaSAya che. e kalA vividha prakAranA avarNavAdane pedA kare che tathA saddharmanA udyamane oLI nAkhe che. te kaSAyonA uddagama-UbharAte ja rokI rAkhavAthI vA teno Ubhare AvI jatAM paNa tene niSphaLa karI nAkhavAthI jemanA e kaSAye phuTapaNe zamI jAya-zAMta thaI jAya tene ahIM upazAMta kahevAmAM Avela che. jyAre e kaSAne Ubhare AveluM hoya tyAre karavAmAM AvatAM badhA ya dharmaka niSphaLa nivaDe che ane emanAthI bIjuM kaMI ApaNane kaI Ape evuM caDIyAtuM nathI ema zAstrakAre kahe che. krodhane lIdhe ApaNuM svajanemAM virodha jAge che, kAMtine nAza thAya che, bhAre bhayAnaka saMkaTa AvI paDe che, ahaMkAra sajJAnane ghAtaka che ane gurujanemAM paNa apamAna karAve che, mAyA-kapaTa vANIne vakra karAve che ane Dagale ne pagale vidmajanaka che, lebha svajanene droha karAve che, mUDhatA vadhAre che ane sumatine rokI rAkhe che. e eka eka kaSAya paNa bhAre kaTheratA pedA kare che, phleza UbhuM kare che ane sadavRttine DALI nAkhe che to pachI jyAre e cAre kaSAye jyAM bhegA thaIne rahetA hoya tyAM kema karIne kuzaLa rahI zake ? mATe e cAre kaSAyane upazama ja azeSa kalyANonuM mULa che ema kahevAmAM Ave che ane ema che mATe ja bhikSuo mokSanuM sukha meLavavA mATe e kaSAne samULago nAza thaI jAya evuM Icche che. A saMsAramAM atyAra sudhI je je tIkhAM-tIvra duHkho thaI gayAM che. vartamAnamAM thAya che ane bhaviSyamAM have pachI thanArAM che te badhuM ya A kaSAnuM pariNAma che ema jANe. bAhubalI mUDha banI gayA, bharata lAlacu thaI gaye, strI paNa tIrthakara thaI zakI ane subhUma kugatie gaye e badhuM A kaSAnuM karatuka che ema samaje. je puruSoe kaSAyarUpa sApanA proDha ghaTATopane sahana karela che te ja puruSe dhanya che ane te ja puruSoe jagatamAM jaya patAkA prApta karelI che. pralaya samayanA pavananI peThe e kaSAye bhAre dusaha che ane evA joradAra che ke upazama zreNI upara sArI rIte ArUDha thayelA puruSane paNa rUnA puMbhaDAnI peThe uDADI mUke che. e pramANe e kaSAnI bhayaMkaratAne pitAnI buddhithI samajavI joIe vA bIjAnA kahevAthI jANavI joIe. e rIte jANIne-samajIne je upazAMta thaze te sudaranI peThe sukhI thaze. e sudattanuM kathAnaka A pramANe che. AkhA ya avaravidehane bhAvatI evI sAvathI nAme nagarI che. e nagarI kaNikanI "Aho Shrutgyanam Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eme mitrane jaNAvela gRha-kalezanuM kAraNa pratimAnI peThe paravayArasAyAraleyAbhirAma che arthAta kANikanI pratimA pApakArane lIdhe sAra-suMdara evA udAra leyarlekaprakAzathI manahara che tema e nagarI parayakAra karavAmAM sArA udAra leya-kenA nivAsane lIdhe ramaNIya che, tathA rAmadevanA zarIranI peThe e nagarI sIyAsayasAhiyA che arthAt jema rAmacaMdranuM zarIra sItAnA Azayane (sIyA Asaya) sAdhI ApanAruM che tema e nagarI (sIyA+saya+ pasAhiyA) seMkaDo haLethI prasAdhita che e nagarInI sImamAM seMkaDe haLa cAlI rahyA che. e nagarImAM badhA ye zatruone tAbe karanAra jitazatru nAme rAjA che. e rAjAnA pracaMDa bAhubaLarUpa maMDapanI e nagarI chAyA samAna che. e nagarImAM vaMzane nAza kare vA vAMsaDAne phADavA e arthane vaMsavilana zabda vAMsaDA vasaDa lekone ghere ja kevaLa vAMsaDAne phADavAnA arthamAM vaparAya che paraMtu tene bIjo artha e nagarImAM nathI. e ja pramANe nAgarikono nAza kare vA sUMThanuM curaNa karavuM e be arthane nAgaracurNa zabda mAtra vaidyonI dukAnamAM ja sUMThanA cUraNa mATe vaparAya che paraMtu ene bIjo artha e nagarImAM kayAMya nathI jaNAto. mArAmArI karavI vA daMDa karavo e arthane daMDukameva zabda e nagarImAM kevaLa jugArakhAnA sivAya kyAMya vaparAtuM nathI. zAkhAne pakaDavI vA pakSane pakaDe-pakSapAta kare evA be arthane sAhAparigraha zabda e nagarImAM vRkSone aMge ja vaparAya che paraMtu kyAMya kemAM pakSapAta mATe vaparAtuM nathI. evI e nagarImAM nitya nivAsa karanAre vAsavadatta nAme zeTha rahe che. tene lalitA nAme strI che. temane sudatta nAme eka putra che. e putra sahaja bhAve ja svaccha svabhAvavALo che. e badhAM piotapotAnI kulaparaMparAmAM cAlI AvatI evI aviruddha vRttie rahI samayane vItAve che. have eka vAra sudatta potAnI sAthe ja dhULamAM ramelA evA ema nAmanA mitrane ghare keI kAmane lIdhe gaye. tene eme Asana ApyuM ane e enI upara beThe. pachI te banne jaNAe segaTAbAjI ramavI zaru karI. barAbara bAjI cagI tyAM gharamAMthI ekadama meTe kakaLATa uThya ane "A zuM thayuM?" ema kahete hAMphaLAphAMphaLe banele khema ghara tarapha doDyo. kuTuMbanA leke eka bIjA mArAmArI upara AvI gayelA ane sAMbelAnA ghAthI keInAM mAthAM phUTI jatAM temAMthI nIMgaLatuM lehI zarIre kharaDAyeluM hatuM, evuM drazya emanA jevAmAM AvyuM. A joIne paraspara laDatAM kuTuMbane eme mahAkaSTa aTakAvyuM. kutUhalane lIdhe sudatte ene pUchyuM: he mitra! Ama ekadama asamaye AvuM dhAMdhala kema thayuM? ema be zaramane lIdhe e kahI zakAya evuM paNa nathI. sudatta bolyo to paNa ATaluM badhuM dhAMdhala thavAmAM jarUra keI vizeSa kAraNa hovuM joie mATe mane e vize thoDuMka te jaNAva. ema be sAMbhaLa. mArI strIe paNa lAvatAM lAvatAM ghaDe keDI nAkhe. ethI mArI mAtAe kupita thaI tene keTalIka lapA mArI. pitAnI ja mAne "Aho Shrutgyanam Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArane-kAsa : sAvathImAM sarvajJa bhagavaMtanuM Agamana mAra paDato joI mArI dIkarIne bhAre gusso Avyo ane teNIe mArI mAnI DokamAM navasare hAra toDI nAMkhe. A rIte pitAnI mAtAnuM apamAna thatuM joI mArI bahenane bhAre duHkha thayuM ane tethI niSphara banelI mArI bene mArI dIkarIne mAthAmAM sAMbeluM mAyuM. sAMbelAnA ghAthI pitAnI dIkarInA mAthAmAMthI uchaLatA lehIne dhodha vahete joI mArI strIe paNa tenI naNaMdane (mArI bahenane mAthAmAM sAMbeluM phaTakAryuM. A pramANe eka bIjA eka bIjA upara bhayAnaka ghA karI tammara khAI gayA ane e rIte e mAruM kuTuMba AvI duHkhI dazAne pAmyuM. A bhayAnaka saMgrAma amAre tyAM ja ne roja thAya che ane eka bIjA paraspara abelA paNa le che. A jAtanI kuMTuMbanI vAta zaramane lIdhe tArI pAse zI rIte kahI zakuM? sudatta beH aho bhAgyanI dazAne ke viSama paripAka che! karmapariNati paNa ahA ! kevI pratikULa banI beThI che ke jyAM vadhAremAM vadhAre prema rAkhavAnuM sthAna che tyAM ja A rItane bhayAnaka vairabhAva cAlI rahyo che. Ama thavAnuM jarUra ne jarUra koI kAraNa to hevuM joIe. pachI te gharanI jamInane deSa heya vA pUjAmAM pheraphAra thavAne lIdhe kaI devatAne prakepa thayele heya vA keI kharAba graho viSama sthAnamAM AvIne naDatara karatA hoya. A sAMbhaLIne prema cheH jarUra ema ja kAMI hovuM joIe, nahIM te kuTuMbI janemAM AvI sAdhAraNa bAbatamAM paNa ekadama AvAM bezarama vacane balavAM ane Ama mArapITa karavI e zI rIte bane? zuM karuM? hamaNuM pitAnA divya jJAna dvArA samasta jIvalokanI pravRttine pratyakSa karI zake evo kaI mahAtmA sAkSAta joyA nathI ke jenI AgaLa jaIne "AvuM badhuM zA mATe thAya che? ema pUchI jovAya. sudatta be vAta kharI che, te paNa evA mahAtmAnI zodha mATe sAvadhAna thavuM joIe.. saMbhava che ke e kaI mahAtmA zodhatAM zodhatAM jaDI paNa jAya. e rIte Deka samaya vitAvIne sudatta potAne ghera gaye. vaLI kaI bIje samaye te sudatta pitAnA mitra khemanI sAthe rAjamArga upara cAlatuM hatuM te vakhate teNe paraspara vAtacita karatA keTalAka lokone A pramANe sAMbhaLyA. eka keI sarvajJa tarIke paMkAyele mahApuruSa nagarInI pAsenA ja sthAnamAM dharmane kahI saMbhaLAve che. e puruSanA asAdhAraNa rUpa ane lAvaNya kaMdarpanuM paNa mAna mukAve evAM che, pitAnA vizeSa mahimAne lIdhe e puruSa aziva-amaMgaLa prasaMge marakI vagerethI thatAM khaLabhaLATane dUra karI zake evo che, traNa jagata jene jilI zakayAM nathI evA kAmadevane jitI levAthI. e mahApuruSe viSNu, mahAdeva ane brahmAnA puruSArthane parAbhava pahoMcADyo che, jenI AgaLa raMbhA vagere apsarAe nATaka-nAca vagere karI jenI vizeSa pUjA kare che, e e che. vaLI jenI AsapAsa seMkaDe viyeyaMti dhajAvALAM vimaLa maNiene, "Aho Shrutgyanam Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 nRpatie karela tIrthaMkara bhagavaMtanI stuti : thAna-kAza : 6 sAnAnA ane rUpAne ema traNa gaDha banelA che ane tenI aMdara e suMdara siMhAsana upara beThelA che, teA enu dana karIne ApaNe AtmAne pAvana karIe. mATe have bIjA badhA kAma tajI daIne tenI pAse javAne taiyAra thaI jaIe. ' Avu kAI samaya nahIM sAMbhaLelu sAMbhaLIne vismaya pAmI AMkhe! phADIne A zu che ? ' e jote ane manamAM vicitra vitarka karatA te haju UbheA che eTalAmAM AkAzamAMDaLane AbhAvatI, khIlelA kamaLavana jevI khIlelI, cAre dizAone bharI detI evI devivamAnAnI hArA ne hArA cAre kAra phelAI gayelI enA jovAmAM AvI, tethI enA manamAM ema thayuM ke ' kharekhara A mahAnu bhAva devAnA saMdha peAtAnA prabhAvathI viznone dUra karI te bhagavaMtanA caraNu darzana mATe A rIte jatA hoya ema lAge che mATe huM paNa mArI peAtAnI AMkhane saphaLa karuM.' ema vicArI te sudatta potAnA mitranI sAthe jyAM bhagavaMta che te tarapha javA nIkaLyeA. haju te te banne jaNAM nagarInA daravAjA pAse jema tema karIne paheAMcyA eTalAmAM tA mAthe dharelA dhoLA chatra sAthe jayahastI upara caDele rAnta peAtAnI sAthe rathA, gheADAo, vAhanA ane zikhikA-pAlakhI upara beThelA ghaNA moTA rAjaparivArane laine mAne sAMkaDA karatA te bhagavaMtanA caraNuvaMdana mATe tyAM jatA hatA ema temanA jovAmAM AvyuM. e uparAMta keTalAya zeTho, sArthavAhA, ince ane leAkAne potapotAnA vaibhava pramANe saja thaine te tarapha zrI jita bhagavAnane vaMdyana karavA jatA joyA. e rIte aneka leAkeA jatA hAvAthI meTA vizALa rAjamArga paNa atyAre to sAMkaDA thaI gayA, emAM ' huM pele jAuM, pelA jAuM ' e rIte zvasatA adhA leke jema tema karIne zrI jina bhagavAnanI pAse paheAMcyA. te badhA leAkeAe peAtapeAtAnAM vAhana, myAnAe vagere dUrathI ja choDI dIdhAM, emaNe badhAe vidhi pramANe zrI jina bhagavAnanAM caraNAmAM vaMdana karyuM ane pachI te badhA ya nIce besI gayA. zrI jina bhagavAnane jotAM ja atizaya bhaktine lIdhe rAjAnI AMkhamAM AnaMdanA AMsu AvI gayAM, ane te, tIthaMkarane praNAma karIne bhaktibhAvapUrvaka A pramANe stuti karavA lAgyo : huM saMsArarUpI kamaLane karamAvI nAkhavAmAM hima jevA ! mAra-kAmadevane dhANa kADhanArA ! sAtane ja sAra mAnanArA ! krodha, mAna vagere aMtaraMga zatruonA ToLAne haNI nAMkhanArA ! vizvanA prabhu ! dharmavidhinA utpAdaka ! evA he Iza ! tuM mane jhAlIne A sasAranA sAgaramAMthI bahAra kADha. he nAtha ! A jaDa buddhi lAkeAnA A kevA bhrama che ke teo, bhavanA bhayane nahIM chaMdanAra evA khIjA devanI pAse bhavabhayane chedavAnI yAcanA kare che. je mAzusa te ja janmathI ja kaMgAla hAya ane tenI pAse iSTa ratnAnA khajAnAnI vAraMvAra mAMgaNI karavAmAM Ave te e zu evA khajAnAne ApI zake kharA ? vaLI hai Iza ! tuM pote eka che ane du:khiyA mAnavI te ghaNA ya che "Aho Shrutgyanam" Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAra-kAza : paramAtmAe ApelI sarvagrAhya dezanA tema chatAM ya te judAM judAM phaLanI AzAvALA badhAne dUra rahelA che chatAM ya tuM eka ja sAthe phaLa ApIne temanI vAMchA pUrI kare che eTale ciMtAmaNi ratna karatAM tAruM audArya caDI jAya evuM che. huM adhIza! bIjA bIjA matavALA lake pitApitAnI paraM parAthI cAlyA AvatA pUjaya vaMdanIya vargane choDIne ane saMsAramAM tane ekane ja devarUpe svIkArIne tArI pAse ja AvyA che to e saMsAramAM tAro alokika siMhanAda ja kahevAya. he vizvanA pra! je kArya manathI paNa asAdhya jaNAya che tevAM aneka kAne tuM pratyakSapaNe mAne mATe sAdhI Ape che ethI ema paNa kema na aTakaLa karI zakAya ke tArAmAM jyAM idri paNa nathI pahoMcI zakatI evAM svarga ane nirvANu vagerenAM aDhaLaka sukhone paNa ApavAnI zakti che ? he deva ! je puruSe tArA caraNanI sevA karIne je pitAnA manorathane sAdhI zakayA nathI te mane rathane viSNu, brahmA vA mahAdeva vagere deva zuM temane ApI zakavA leza paNa samartha che kharA? jyAM tIvrakALarUpa Aga bhaDabhaDa baLyA kare che, rogarUpa yaMkara sarpo Amatema pharyA kare che ane jayAM yamarAja rAkSasa che evA bhavarUpI saMsAranA samazAnamAM he adhIza! jyAM sudhI huM rahuM tyAM sudhI mArA manamAM tArA nAmanA akSareno ja maMtra kuryA kare. e pramANe zrI arihaMta bhagavAnanAM mukhakamaLa sAme ja pitAnA palakArA vinAnAM vizALa netrarUpa bhramare rAkhIne, temanI stuti karIne, kapALamAM potAnA hastakamaLano koza karIne eTale hAtha joDIne rAjA jamIna upara besI gayA. deva, dAna, mANasa ane tiryaMca vagere badhAM ya prANIo samajI zake evI eka sAdhAraNa bhASA dvArA dharmanA prAraMbhaka evA jagadgurue dharmakathA kahevAno AraMbha karyo-ahIM roja ne roja pharatAM evA bhavayaMtramAM pIlAtAM jaMtune temAMthI choDAvI zake e eka dharma ja che mATe tenuM ucita rIte saMpAdana karIne tene sadA Acare joIe. rAja devavaMdana ane pUjana karavuM ucita che ane bhavanA kUvAmAM paDelAone te e devavaMdanAdi ucita kriyAo ja TekArUpa che tathA siddhAMtane jANanArA uttama sunionI pratikSaNa sevA karavI ema karyA vinA badhI ucita dharmakaraNI paNa nakAmI jANavI. pramAdane tajI de, duHzIlanI sabata na karavI, pite jAte paNa ALasu hoya te te adharmanA yogane lIdhe pitAnuM ja ahita karanAra bane che. kaI prakAranI AzA rAkhyA vinA dAna karavuM ane te dAna paNa zraddhAthI, satkArathI ane ucitatAthI yukta hevuM joIe. je leka tapa, zIla ane bhAvanA karavAmAM asamartha che temane mATe e prakAranuM dAna ja uttama mArga che. virati dharmane Acaro ane te pramANe pratikSaNa anusaraNa karavuM. manane vaza na karavAmAM Ave te te, je vastu nathI ane have pachI thavAnI paNa nathI evI evI vastunA paNa taraMge kare che. vaLI ekAgra citta rAkhIne zAstranA paramArthone "Aho Shrutgyanam Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavate vRddha puruSane jaNAvela tene pUrvabhava H kathAna-keza: paNa vicAravA joIe. rAga ane dveSathI DoLAI gayelA mananI zuddhi karavA sAru zAstraciMtana sivAya bIjuM kaMI sAruM sAdhana nathI. e pramANe mohanI bhayaMkara AgathI bhaDabhaDa baLatAM bhavyajIne amRtanI vRSTi samAna lAge tevI zItaLa manahara dharmadezanA bhagavAne pUrI karI. - have barAbara e ja vakhate dukhiyAno namUne, vividha rogothI pIDAyelA rogIonI hada samAna, kudarzananI ArasI, dAridraca ane upadrane nivAsa e atyaMta aLakhAmaNe eka gharaDe mANasa pizAca jevA pitAnA cAra chokarAo sAthe tyAM AvI pahoMce. teNe AdarapUrvaka praNAma karIne vinaMti karIH he bhagavaMta! tamAruM darzana kAmadhenu, ciMtAmaNi ratna ane kalpavRkSathI paNa caDhiyAtuM che ema sAMbhaLIne huM mArAM A AkarAM duHkhone maTADavA mATe Apane DuMka pUchavAnI IcchA rAkhuM chuM. bhagavAna bolyA he devAnupriya! tAre je kahevuM hoya te nirAMte vistArathI kahI batAva. pachI te gharaDe mANasa be huM A nagarIne ja rahevAsI chuM ane janmathI ja kaMgALa chuM. kaI paNa bhAre puNyavALA leke mArI sAme na jue te mATe ja jANe mane vidhie ghaDyo lAge che. ahIM huM mahAkalezathI mArA divaso vitAvuM chuM. mane cAra chokarAM thayAM che. e cArenAM nAma A pramANe che-1 caMDa. 2 pracaMDa. 3 cuDelI chekazI. 4 ma. jANe ke kalikAla kRSNanI bhujAo na hoya evAM e cAre chokarAMoe Amatema tophAna karatAM mane evAM evAM dukhe ApyAM che ke have mAre kaI duHkha bhogavavuM rahyuM jaNAtuM nathI ane emaNe mane kyA ApadAnA khADAmAM pADyo nathI ? vaLI, prathama putra bhAre kajiyALe che ane badhA lokone uddeza kare eve che. bIje bhAre abhimAnI, pitAnI ja baDAI hAMkanAro, anyanuM apamAna karanAra ane vinaya vagarane che. trIjI mArI chokarI anargaLa bolanArI ane vacittavALI che tathA cothe chokare te badhA ya denuM ghara che. AvAM chokarAone lIdhe hamaNAM hamaNAM huM bhAre saMtApa pAmuM chuM, te tame kaho ke meM pUrvabhavamAM evAM zAM pApa kya che ke jene lIdhe mAre AvuM kaThera duHkha sahavuM paDe che. bhagavAne kahyuM : he devAnupriya! sAMbhaLaH AjathI pUrvanA sAtamA bhAvamAM kummApura nAmanA nagaramAM caraNenI bahujhacAone jANanArA brAhmaNanI vacce tuM durga nAme brAhmaNa hate. tyAM paNa tane Aje che e ja cAra ekarAM hatAM. te cArene egya kaLAo zIkhavADIne kuzaLa karyA. samaya jatAM dhananI Avaka ochI thaI gaI ane khetaramAM dhAnya paNa na nIpajyuM ethI tAruM kuTuMba duHkhI thavA lAgyuM tyAre te e cAre putrane bolAvIne kahyuM : are ! have ApaNuM zuM thavA beThuM che? have ApaNI AjIvikA upAya badhI bAjuethI cAlyo gayo. chekarAM belyA : he pitAjI! tame nirAMta rAkho, ame e rIte karazuM ke jethI ApaNe nibhAva kaleza vinA ja thayA kare. tuM bolyA : tame kahyuM te yukta ja che. "Aho Shrutgyanam Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAra-kAza : vRddha puruSanA putroe prapaMcathI karela dhana-prApti 50. pachI tAro pahelo putra bIjA gAmamAM rahetA tArA kAkAne tyAM memAna thaIne gaye. teNe tene khavarAvyuM ane AvavAnuM kAraNa pUchayuM tAre dIkare be : pitAjIe pitAne bAkI rahelo bhAga mAgavA mane ahIM tamArI pAse mokalyo che. A sAMbhaLIne tAre kAke reSe bharAye ane kaThora vacane balavA lAge. A sAMbhaLIne tArA dIkarAne paNa hADehADa krodhane bhaDake vyApI gayuM ane te paNa jema phAve tema bolavA lAgyuM. A rIte maTI hehA macI gaI ane te banne laDavA lAgyA. evAmAM kaI paNa rIte tArA chokarAnuM mAthuM phUTayuM. mAthAmAM thayelI phUTamAMthI lehI nIkaLatA tenuM AkhuM zarIra lehI lehI thaI gayuM. ane e ja rIte te "brAhmaNahatyA thaI, brAhmaNahatyA thaI ema belate rAjAnI kacerIe javA taiyAra thayuM. A joIne tAre kAke bahI gaye ane teNe tArA chokarAne mahAmuzkelIthI pAcho vALe. pachI pAMca rUpiyA ApyA ane tenI pAse mAphI mAgIne vaLAvyo. eTale tAre chokaro e rakama laI rAjI thaI pitAne ghare Avyo. AvIne teNe tane badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI, e sAMbhaLIne te paNa khUba rAjI thaye ane te tArA chokarAnA "he beTA! te ghaNuM ja sAruM kAma karyuM, teM ghaNuM ja sAruM karyuM' ema kahIne khUba vakhANa karyA. e rIte prazaMsA karavAthI e chekarAne krodha pachI te ghaNe ja vadhI gayuM ane pachI te te jenI tenI pAse game tema bolIne, pitAnuM peTa phADavAnI dhamakI ApIne ane evI ja bIjI rIte lokone bIvarAvI bIvarAvIne temanI pAsethI paisA kaDhAvavA lAge. have tAro bIje dIkarA pitAnI sAthe kaI sahAyakane ane bIjI sAmagrI laIne kuzasthalapura bhaNI gaye. tyAM bhUla nAmane eka yogAcArya rahe, e lekamAM pUjanIya hatuM ane tathA prakAranI vidyAonA prayoga dvArA te pitAnI AjIvikA calAvatA hate. tArA chokarAe e gAcAryane jo ane pote kapALamAM tripuMDra-meTuM lAMbu DuM tilaka-kheMcI ane bIjo paNa ADaMbarI veSa banAvI bhAre damAma dekhAva karI e cuMgAcAryane kahyuM ane duSTa ! bezarama ! dArUDiyA ! mUDha ! tuM keNa che? dhyAnanuM svarUpa zuM che? dhyeyanuM svarUpa zuM che? athavA tArI kaI paraMparA che? keTalA puche che? A rIte pUchavAthI e yogAcArya DarI gaye, gabharAI gaye ane te, tArA chokarAne page paDyo, tene bhejana karAvyuM ane ekAMtamAM belAvIne sonuM ApIne te yogAcAryo tArA chokarAne kahyuM. ahIM huM maMtra, taMtra vagere yuktio karIne AjIvikA calAvuM chuM. e mATe e vize tamAre kazuM ya kahevuM nahIM. e rIte tArA chokarAe e gAcArya pAsethI dhana meLavyuM ane pachI AvA-pitAnI prazaMsA karavI vagere jevA beTA beTA ADaMbara damAma dekhAvane dhana meLavavAnuM sAdhana samajavA lAgyuM ane pachI jyAM tyAM evA evA meTA DoLa karIne sarvatra pharavA lAgyA ane ethI e thoDuM dhana paNa kamAI zako. evI khoTI rIte "Aho Shrutgyanam Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pA vRddha puruSanA putrae prapathI karela dhana-prApti : thAna-kAza : dhana raLIne jyAre te tArI pAse AnyA ane pAte moTA moTA DoLa karIne A dhana meLavyuM che. e adhI vAta tane kahevA lAgyA tyAre te tenI paNa ghaNI ja prazaMsA karI tethI tenA ahaMbhAva TAMce paheAMcyA ane tiga calAvavAnI vRti vadhatI ja gaI. have tArA trIjA chekarAne dhana kamAvA mATe IjA kAI upAya najaramAM na AvyA tethI teNe dhAtuvAdI-kimiyAgara banavAnA DhAMga karyAM. kimiyAgarane veza lIdho ane kimiyAgIrIne zIkhI te vaDe mUDha leAkeAne seAnuM anAvI devAnI lAlacamAM phasAvavA lAgye ane te dvArA te mUDha leAkeA pAsethI keTalAka mA seAnuM meLavI zako. ema karatAM karatAM jyAM tyAM bhamatA te kapillapura nAmanA nagaramAM AvyA ane tyAM te eka hATamAM jaIne beThA. tyAM teNe dhana ane seAnAthI bharapUra samRddhivALA eka vANiyA joceA. pachI te tArA chokarAe sneha sAthe te vANiyAne pUchyuM: tamAruM nAma zuM? te vANiyA AlyAH dhanadeva. tArA chekarA paNa manamAM kapaTabhAva rAkhIne khelyuMH mAruM pazu e ja nAma che tethI badhI rIte tuM mArA bhAI ja che, tane joIne paNa mArI AMkhA kare che mATe tArA upara kAMika upakAra karavAnuM mAruM mana thAya che te tu cAra mAsA sAn mane se MpI de eTale mArI kimiyAgIrIthI tene khamaNuM karIne tane pAchu ApuM. pele vANiyA 'ThIka' ema elye ane teNe tArA e dhUta putrane cAra mAsA senu ApyuM. ethI tArA dIkarAe tene bamaNu karIne pAchuM ApyuM, tethI pelA vANiyAe tene AdarasatkArathI bhAjana karAvyuM ane vaLI pAchu dasa mAsA senuM khamaNuM karavA mATe ApyuM. tArA e DhoMgI dIkarAe paNa temAM peAtAnI pAsenuM AgaluM sAnu bheLavIne e dasa mAsAnA vIsa mAsA sonuM banAvIne vaLI pAchuM ApyuM, pachI te pelA vANiyA lAbhane lIdhe AMdhaLA ja thaI garcA ane tene tArA putra upara khUba vizvAsa besI gayA. vaLI pAchuM pAMcase' mAsA senuM lAvIne khamaNu karI ApavA mATe te vANiyAe tArA kimiyAgara putrane bhAre Adara sAthe sAMpyuM. pachI tArA putra Avye huM bhAi! hamaNAM mAre A mATe auSadhIe zodhavA javu che tethI A badhuM sAnu' tuM tAre ghare ja rahevA de. vANiyA khelyAH tArI pAse raheze te paNa zo vAMdho che? pachI ' sAruM" ema kahIne tArA putra e badhu senu laIne rAtre ja nAsI jaI tArI pAse AvI gayA. te tenA A luccAInA dhaMdhAnA atizaya vakhANa karyAM ane A rIte leAkeAne ThagI taMgIne dhana kamAvAnA dhaMdhAmAM te ja tene uttejana ApI sthira karyAM. have tArA cAthA putre dhana kamAvA mATe jUdI jUdI jAtanA aneka upAyA karyAM. te atizaya lAbhAviSTa hatA ethI dhana kamAvA dariyApAra gaye. rAjAnI cAkarImAM rahyo ane khIjI paNa evI evI pravRttie karIne te thoDuM dhaNuM dhana kamAyeA. pachI tene mahAdhanADhya evA koi khAvA maLyeA. dhananA lesane laIne e tArA dIkarA enA celA thaI gayA. "Aho Shrutgyanam" Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - = * kethArana-keza : vRddha puruSanA putronI aMte thayela durdazA tene vizeSa viya karIne teNe e bAvAnuM hRdaya rAja karyuM ane bAvAne enA tarapha vizeSa vizvAsa thayA. pachI to keTalAka divase ema vItyA pachI bAvAnI badhI mAlamattA laIne madharAte te tyAMthI jhaTajhaTa bhAgato tArI pAse Avyo ane teNe A badhuM dhana meLavavAnI pitAnI badhI rIta tane kahI saMbhaLAvI. meM tene A bAbata uttejana ApyuM ane pachI te lobhane vaza thaIne svaccha dha karavA lAge. A pramANe che sthavira ! kodha, mAna, mAyA ane lebhathI dhananI kamANa thatAM tAruM mana vizeSa rAjI thayuM ane tethI teM tArA cAre chekarAne te te anarthakara kodhAdikanI pravRttimAM game tema karIne sthApita karyA. tethI e chekarAonI ruci svapna paNa e ahitakara krodhAdikane tajI devAnI na thaI eTaluM ja nahIM ulaTuM teo e kodhAdikanI pravRttimAM vizeSa udyata thayAM. kipAka nAmanA vRkSanuM phaLa AraMbhamAM mukhane madhura lAge che ane tenuM pariNAma ghAtaka nIvaDe che tema temaNe karelA kaSAyane vipAka-pariNAma atizaya kaDa hevAthI te kaSAye A janmamAM paNa temanAmAM sArI rIte pariNamyA ane pAchA teo tAre tyAM ja AvyA. keTalIka vAra devavazAt akRtya karatAM paNa game tema karIne lakSmI maLI jAya che, te paNa te lakSamI jhera bheLavelA bhejananI peThe maraNanuM ja kAraNe thAya che. bilamAM hAtha nAMkhatAM keIka vAra ratananI mALA maLI jAya che te paNa te prakAre hAtha nAMkhatAM keIka vAra sarSa karaDI jAya che ane maravuM paDe che. e ja pramANe e krodha, mAna, mAyA ane lebhamAM vizeSa khaMcI gayelA hatA ane e rIte ja eo daivavazAt keTalAka divaso sudhI dhana kamAtA rahetA hatA paraMtu pAchaLathI jyAre nagaranA mahAjanee ane keTavALa vageree temanuM kharuM svarUpa jANyuM tyAre teoe temanAM kAna, nAka, hAtha ane paga kApI nAMkhyAM ane e rIte teo ghaNuM duHkha pAmyA. pachI to teo dayApAtra banI gayA, rAMka banI gayA ane vAraMvAra dhikakAra, tiraskAra vagerene lIdhe bhAre AghAta pAmyA. temanA svajane paNa temane vakhoDavA lAgyA ane e rIte teo dukhapUrvaka kALadharma pAmyA. temanA maraNanuM duHkha tane paNa ghaNuM - lAgyuM, tenA tIvra AghAtathI tAruM hRdaya phATI gayuM. ane nagaranA mANasethI niMdanIya banele tuM paNa che sthavira ! maraNa pAme. pachI te niMdanIya evA mAnava gatinAM, narakagatinAM ane tiryaMcagatinA lAkhe bahu vAra bhegavIne tuM pAcho Aja nagaramAM A janma pAmyo ane te tArAM cAre chokarA paNa jANe ke tArI sAthe bhAre nehanI sAMkaLathI baMdhAyelAM na hoya e rIte A pramANe tArA bhayAnaka saMtAna tarIke ahIM utpanna thayAM. janma janma temane kaSAyene gADha abhyAsa thaI gayela hovAthI teo ahIM paNa e ja pravRtti kare che ane anucita duSkarmathI nirmAyelI AvI viDaMbanA tane pamADe che. vaLI, e ja kAraNathI tAre prathama putra bhAre pUravRttine thaze che, krodhane "Aho Shrutgyanam Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 vRddha puruSe svIkArela zrAvaka dharma : kathAratna-keza : lIdhe tenI AMkhanA khUNe haMmezA lAla ja rahe che. nirdaya ane caMcala bane te prANivadhamAM pravRtta thayela che. tAre bIje dIkare pahADanA staMbhanI peThe akkaDa hAI namratA vinAne kaThera belanAra, bIjAnI niMdA karavAmAM tatpara, pitAnI ja zlAghA karanAre ane vinayahIna nIvaDela che. tAre trIjo putra kapaTa karavAnA doSane lIdhe A janmamAM strIbhAvane pAme che ane te nAgaNanI peThe zarIrathI ane manathI paNa vakra banele dekhAya che ane A, tArI cuDalI nAmanI kanyAno avatAra pAmela che. A tAro cotho putra paNa satiSa vagarane che, ethI ja enuM zarIra dubaLuM che ane lebhane lIdhe tene kyAMya paNa cena paDatuM nathI tethI ja te Amatema rakhaDyA kare che. A pramANe A tArA cAre saMtAne jANe ke dehadhArI evA sAkSAta krodha, mAna, mAyA ane lAbha ja na hoya evA jaNAya che. te tane pitAne, bIjAone ane pitAnI jAtane paNa duHkha denArA che. je puruSa nirmaLa zIla-svabhAvavALe hoya te paNa A tArAM saMtAnanI sebatamAM AvatAM ja potAnA nirmaLa svabhAvane choDI de che ane zuM zuM akRtya karatuM nathI? te he vRddha puruSa! tevA krodhAdikanI tIvra vRttivALAM chokarAMone lIdhe ane temanI e vRttimAM tArI sammati hovAne lIdhe tArA e duSkarmane A viSAka A janmamAM tAre sahana karavAne che. have te mATe saMtApa zA mATe kare che? e pramANe traNa bhuvanamAM sUrya samAna evA e jina bhagavAne e sthavirane enI pUrvabhavanI badhI hakIkta kahuM. e sAMbhaLyA pachI te sthavirane pitAnA pUrvabhavanuM smaraNa thaI AvyuM ane je hakIkata sAMbhaLelI hatI te badhIya have pratyakSa anubhavyA jevI jaNAI ethI enA manamAM saMsAranI virUpatAno vicAra AvyA pachI te, vrate svIkAravAne asamartha hovAthI samyagudarzanane svIkAravA sAthe zrAvakadharma upara Avyo. tenAM cAre saMtAne te atizaya kaSAyabhAvavALAM hevAne lIdhe viveka rahita banelAM hatAM tethI teo enI e ja sthitimAM rahyAM. have A vakhate pelA sudare sAme rahelA sthaviranA kuTuMbane badhe vRttAMta sAMbha tethI tene potAnA mitranA kuTuMbanA mANasenAM de vize paNa vicAra AvyA eTale te ba : he mitra ! teM A bAbata kAMI vicAra karyo ke ? ema bolyA : meM sAmAnyapaNe thoDuM vicAryuM che paraMtu vizeSataH mane vicAra AvyA nathI. tyArabAda sudatte badhA paramArtha kahI saMbhaLAvyuM. he bhadra! A gharaDA puruSanI peThe te paNa kaSAyavALI pravRttiomAM sammati ApelI haze ane tethI ja te AvuM karma upAryuM hovuM joIe jene lIdhe tArAM gharanAM leke paraspara A kajiye kare che ane tethI tAre paNa saMtApa bhagava paDe che. ema belthaH hA, ema hovuM joIe, paraMtu have gharanAM mANasee nIpajavelAM A bhayAnaka kajiyAnA phAMsalAmAMthI mAre chuTakAre zI rIte thAya ? A hakIkta jANavA mATe "Aho Shrutgyanam Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 : kathAna-koza : eme bhagavaMta pAse ravIkArelI bhAgavatI dIkSA ApaNe A traNa jagatanI AMkha jevA puruSane pUchavuM joIe jethI te je pramANe kahe te pramANe pravRtti karI zakAya. ema vicArIne te banne jaNAe praNAma karIne svAmIne pUchayuM: he bhagavaMta! have AvA prakAranA pAparUpa kaSAnA ducakramAMthI chUTakAre zI rIte thaI zake? bhagavaMta bolyAH e duSTa kakSAnI viruddha anuSThAna karavAthI emanA paMjAmAMthI chUTakAro meLavI zakAya paNa bIjI rIte nahIM. te anuSkAne A pramANe che. jyAre jyAre manamAM krodhane leza paNa saMcAra thAya tyAre tyAre evo vicAra kare joIe ke A krodha mahApAparUpa che. AkhA zarIrane saLagAvI nAkhe evo che ane duzamanAvaTane bhAI che arthAt vairane vadhAranAre che. A pitAne ane bIjA badhAne udvega karAve e che, sugati nagarInAM bAraNuM baMdha karavAne bhegaLa samAna che. je lekee AvA krodhane dUrathI ja tajI dIdhA che te loko dhanya che ane puNyavaMta che. te ja pramANe manamAM ahaMkArane bhAva leza paNa UbhuM thAya tyAre ahaMkAranA svarUpanI bhayaMkaratAne vicAra kara joIe. ahaMkAranI vRttine lIdhe AghAta pAmelA, akkaDa banelA leke pitAnA gurune paNa namatA nathI ane pUjatA paNa nathI. ahaMkAra zratajJAna ane sadAcArane davaMsaka che, trivarganI saMpatti na pAmavA devA sAru ketugraha jevo che. durmati ane kajIyAno e meTe khIle che. hAya! hAya! e ahaMkAra mahAmuzIbate tajI zakAya ema che. e ja rIte jyAre manamAM mAyA-kapaTane bhAva Ubhe thato dekhAya tyAre paNa enA svarUpa vize vicAravuM joIe ke mAyA mahAduSTa che, lekenA vizvAsane nAza karanArI che ane halakApaNuM pedA karanArI che. mAyAne-kapaTamaya AcAra-DAhyA mANase kavakhoDe che. nIca leka ja mAyAmAM paDyA rahe che. je leke sugatino nAza karanArI A mAyAne tajI zakyA che teo dhanya che. lebha vize paNa ene duSTa svarUpane vicAra karavo ghaTe. lebhAviSTa lokone Dagale ne pagale anarthe thayA kare che. dhana vagerene lAbha thatAM paNa saMtoSa thato nathI ane cerI, rAjadaMDa, Aga vagerene bhaya to Ubhe ja che. vaLI, dhana kamAvAmAM, tene sAcavavAmAM ane tene vadhAravAmAM zarIrane bhAre saMtApa thAya che. tene bheLavavAmAM paNa duHkha ja che. jeo dhanathI virAma pAmelA che temane parama sukha che. A rIte koi vagere kaSAyathI je je viruddha supravRtti che te badhAnI vAraMvAra bhAvanA karavI joIe ane evA anuSThAne karavA joIe ke jyAM kadI paNa e krodhAdikane AvavAne mArga ja na rahe. A badhI hakIkta sAMbhaLIne pitAnA parama kalyANanI cAhanA karatA kheme zrI jinezvaranA caraNe pAse tIvra zraddhA sAthe dIkSAne svIkArI. pilA sudatta paNa zrI jainadharmane svIkAra karyo ane te, kaSAthI viruddha prakAranI bhAvanA karate karate pitAne ghare gaye. pachI te, gharanAM ucita kAmakAjamAM pravRtti karavA lAgyuM. have eka vAra tenA pitAe tene Thapako ApatAM kahyuM keare ! sudatta! tuM ApaNA nokarene paNa kazuM kaheto nathI eTale nekare tarapha "Aho Shrutgyanam Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 sudattanA dhare paDelI dhADa ane cArAnI niSphaLatA : kathAna-kAza : sAdhunI peThe kadI paNa rASavRtti batAvate nathI tethI nAkA tArA tarapha mAna nahIM rAkhe arthAt nAkareza tArI hAMsI karaze ane gharanA mANaso paNa tArI avagaNanA karaze. zu te A vAta nathI sAMbhaLI ? hAthIe bhadra jAtinA hAya che ane suprazAMta pravruttivALA hAya che temane ajJAna lAke takalIpha ApyA kare che ane teo ghAsa khAnArA ja rahe che arthAt temane bIje koi uttama padArtha khavarAvavAmAM AvatA nathI. tyAre je hAthI duSTa che, kAine haNI nAMkhe che, game te kAMI tADIphADI nAkhe che ane svacchaMde cAlI jAya che tene ja pradhAna hAthI kahevAmAM Ave che ane leke tenI ja pUjA kare che; mATe huM beTA ! prazAMta vRttivALA ane suzIla svabhAvavALA thaIne A samaye rahevA jevuM nathI. tane khakhara ja che ke dariyA paNa khAlI parapoTA jevA taraMgAne potAnA uparanA ja bhAgamAM batAve che ane maNiratnAne taLiye rAkhI mUke che. A sAMbhaLIne sudatta khelyA: he pitAjI! game te thAya te paNa huM kaSAya bhAva karavAnA nathI, kaSAyAnuM duSTa phaLa huM samajuM chuM. e kaSAyAnuM svarUpa ane tenu duSTa piraNAma vagere samajyA pachI A tuccha jIvananA nibhAva karavA mATe huM kAyayukta asamajasa AcaraNu karavAnA nathI. mane khabara che ke kaSAyabhAvane lIdhe bIjA janmamAM paNa amApa kleza khamavA paDe che; tethI pazu huM kaSAyA karavAnA nathI. pitA khelyA tane ruce te pramANe kara. eka vAra tyAM dukALa paDyo, leAkeA duHkhI duHkhI thaI gayA. maraNa avasthAmAM AvI paDelA sAdhAraNa leke cArI karavA lAgyA ane evAM ja bIjA anaitika kAryoMmAM paDavA lAgyA. e vakhate je loko tyAM dhanADhya hatA te A badhu joIne cAMkI gayA ane peAtAnA bacAva mATe sAvadhAna thaI gayA. ethI e lAkAne kyAMya cArI karavAne makAna maLyA. eka vAra sudattanA gharanA cekIdArA jema tema UMghI gayA hatA, gharanA adhe! sAmAna paNa Amatema vikharAyelA paDyo hatA, gharanAM bAraNAM paNa majabUta rIte aMdha nahIM karavAmAM AvelAM, A badhA kharAbara lAga joIne cArA sudattanA gharamAM meDA, dhu calI lIdhuM, mAthA upara dhananA mAlanA moTAM moTAM poTalAM bAMdhIne te badhA gharamAMthI ahAra nIkaLyA, evAmAM kALe cAkIdArA tyAM AvI paheAMcyA ane temaNe AkrozathI temane kahyuH are tame kANuM che ? A peTalAMmAM zuM che? A sAMbhaLIne te cAra gabharAI gayA ane dhanamAlanA peTalAM tyAM ja paDatAM mUkIne te tyAMthI bhAgavA mAMDyA. evAmAM mATI haiAhA thaI gaI ane sudatta pazu jAgyA. teNe peAtAneA dhanamAla vagere badhu oLakhI kADhayu' ane te badhuM te tyAMthI upADI peAtAnA gharamAM lai Avye. cAremAMnA keTalAkane te te ja samace tyAM ne tyAM ja mArI nAMkhavAmAM AvyA ane bIjA keTalAkane "Aho Shrutgyanam" Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAra-keza : sudattanI prazamabhAve saMbaMdhI AtmavicAraNA pa6 bAMdhIne keTavALAe baMdIkhAnAmAM nAkhyA. dhananI jarA paNa hANa na thaI ethI lekee sudattanI vizeSa prazaMsA karI. "kSamApradhAna jaina dharmanuM kevuM mAhAsya che" ema samajI leke vizeSa rIte dharmakAryomAM udyamavaMta thayA. samaya jatAM pitAnA kuTuMbanAM badhAM ya kAmakAja nAnA bhAIne bhaLAvIne sudatte dIkSA lIdhI. sUtra ane tenA paramArthane samajI lIdhA. pachI te vihAra karatA karatavicarate kalaMcubA nAmanA nAnA gAmamAM AvI pahoMcyA. tyAM eka vAra te, gAma bahAra kAusagga dhyAnamAM Ubhe rahyo hato evAmAM pelA ceremAMthI je cera nAsI chUTyA hatA temanA jevAmAM AvyuM ane temaNe tene oLakhI kADhyo. pachI emanA manamAM ema thayuM ke te vakhate ApaNane je anartha thaye, ApaNAmAMnA keTalAkane tyAM ne tyAM ja ThAra karyA ane keTalAka ApaNe nAzI AvyA e badhI AphatanuM kAraNa A ja mANasa che. evI jAtanI zaMkAne lIdhe teoe A sudattane aneka prakAre herAna karavA mAMDyo. ethI e acAnaka AvI paDelI Aphatane sArI rIte sahana karate te vicAravA lAge zrI jina bhagavAnanAM vacananuM rahasya prazamapradhAna che. ema samajIne he jIva! A takalIpha ApatA-mAra mAratA ajJAna leke tarapha Sa na karIza. zrI Arya sakaMda munivaroe pitAnA zarIrane yaMtramAM pIlAtuM joyuM chatAM evuM na sahI zakAya evuM ya mahAkaSTa sArI rIte sahana karyuM hatuM te A mAra to enI pAse zI visAtamAM che? savanubhUti vagere zramaNa siMhAe kaSAne jItI laI gozAlake temanA upara nAkhelI telezyAnI AgathI je baLatarA temane thaI ane e baLatarAne lIdhe baLI gayelA temane je tIvra duHkha thayuM te paNa temaNe sahyuM hatuM. khUda arihaMta bhagavaMtane paNa pUrvabhavamAM karelAM duSkRtanA vipAkone sahavA paDe che to he jIva! tuM zA mATe nabaLAIne dhAraNa kare che? e pramANe vicAra karatAM nirmaLa svabhAvanAM pavitra pANIthI tenA badhAM pApamaLe chevAI gayAM ane te mahAtmA kALadharma pAmIne sarvArthasiddha svargamAM uttama deva thayA, A rIte upazAMta leke A janmamAM ane parajanmamAM atula sukha pAme che, ema vicAra karato e ke hAya - ke je akaSAyabhAvamAM pitAne sthira na kare? jyAM sudhI prANInuM mana kodha, mAna, mAyA ane lebhane vaza thaI malina thatuM nathI tyAM sudhI ja badhA guNe barAbara. rahe che, tyAM sudhI ja mati kAma kare che ane tyAM sudhI ja jagatamAM yaza vadhe che. tathA tyAM sudhI ja leke tene deva ane gurunI peThe pUje che. paraMtu jyAre prANI kaSAyone vaza thaI malinatA pAme che tyAre te te eka taNakhalA karatAM ya vadhu halake banI jAya che. A viSe have vadhAre kahevAthI zuM? paraMtu je leke upazama vagaranA che temanA badhAM dharmakarma nakAmAM che mATe sarva prakAre kaSA upara vijaya meLavavA prayatna karavo joIe. vaLI - jema ke I puruSa, rasakUpikAmAMthI koTI pravedhaka rasane TIpe TIpe khIjaDAnA jhADanAM "Aho Shrutgyanam Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSAyarahitane ja muktiprApti : kathArana-keza : pAMdaDAnAM paDiyAevaDe lAMbA samaya sudhI bheguM karatAM karatAM potAnI buddhine avyagra rAkhe ane potAnA zarIrane thAka paNa na khAvA che, e rIte bharatAM bharatAM te, eka moTuM na bharI zakAya evuM paNa kAma e rasathI bharI ghe, paNa pachI kaI paNa rIte kaI paNa prakAranA kuvikalpa uThatAM e rasane te, saragavAnAM pAMdaDAnA paDiyAo vaDe jaladI pheMkI de. te ja pramANe kavAne lIdhe DoLAyele puruSa abajo varSa sudhI paNa AcarelA sukRtane eka ja kSaNamAM haNI nAkhe che-hArI bese che. vaLI, je prakAre kaSAyelA raMgavALA kapaDA upara bIje raMga bese che, tela coLelA zarIra upara dhULa cuMTe che, cakakhA ArisA upara game tevuM paNa pratibiMba paDe che, te ja prakAre kaSAyavALA prANIne pApane lepa lAge che. je puruSa bhale saMsAravAsamAM vasate hoya chatAM ya sarvanAzI prabaLa kaSAyanI AganI tIvra javALAnA saMtApane lIdhe jenI zAMti leza paNa khasatI nathI ane je sunivRtta che te puruSa muktinAM sukhane pAme emAM kazuM ya Azcarya nathI. zrI kalAratnakezamAM upazAMtanA udAharaNa prasaMge sudattanuM kathAnaka samApta (25). "Aho Shrutgyanam Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dakSatva vize surazekhara rAjaputranuM kathAnaka ( 26) chA dakSa puruSo hAya che te ja zikSAone zikhAmaNeAne ceAgya heAya che, guNAnuM bhAjana hAya che ane meAkSa paNa teo ja meLavI zake che; mATe have dakSanu svarUpa kahevAya che. game te kAma karavAmAM, zilpa racavAmAM tathA vepAra, vaNuja vagerenI pravRttiomAM ane dezakALa pramANe cAlatI tamAma pravRttiemAM je vagara vilaMbe pravRtti kare ane peAtAnuM kArya sAdhe tene ahIM dakSa samajavAnA che athavA je aneka kriyAe karI karIne siddhahasta anele che tene dakSa samajavA, athavA mUkhane IMgita AkAra, amuka prakAranA zArIrika saMkete vA amuka prakAranA nizAnA vagerevarDa khIjAnA cittanA bhAvane jANI zake tene paNa dakSa kahevAmAM Ave che. je leAkeA bahu zAstrAne bhaNAvanArA hAya, bIjI kaLAomAM catura paNa hoya chatAM teo kSa na hoya te leAkeAmAM niMdApAtra bane che. je puruSa zAstranA paramA samajavAmAM anipuNu hAya, jJAnavALA hAya ane hINI prakRtivALA paNu hAya chatAM ya jo te dakSatAnA guNuthI paripUrNa heya tA rAjasabhAmAM paNa tenu pUjana thAya che. ema che mATe ja jemanA jAti, kula vagere uttama che chatAM ya jo te jaDabuddhi heAya eTale game te kALe game te ucita dharyuM pravRttine vagara vilaMbe samajI zakatA na heAya ane evI dhamya paristhiti pramANe turata ja dhabesatuM vartana na karI zakatA hAya temane dIkSA ApavAnA paNu zAstramAM tadna niSedha che. je leAkeA paDilehaNA vagere kriyAne bhale jANatA hAya chatAM ya evA jANakAra dharmArthI leAkeA sthalatara kriyAmAM khUMcelA haiAvAthI dakSatA vinA te paNa kriyAne sArI rIte AcarI zakatA nathI mATe A vAta kharI che ke surokhara nAmanA paradezavAsI rAjaputre paNa peAtAnI ja dakSatAthI uttama sthiti prApta karI hatI, tema dakSapuruSo sAkSAt rIte A leAkamAM ja uttama zrIne pAme che. e surazekharanI vAta A pramANe che-- A bhAratavarSamAM kuzAvarta nAmanA dezamAM rAyapura nAme eka nagara che. e nagaramAM nitya nitya nATako cAlatA heAvAthI ane nAca-tamAzA thatA heAvAthI tyAM bahArathI AvelA pravAsI pathikAne atyaMta sa MtoSa thAya che. vaLI e nagaramAM samagra deze karatAM vizeSa samRddhinA samudAyane pAmelA evA aneka uttama puruSo virAjamAna che. e nagaramAM hariSaNu nAme eka rAjA che. te rAjA peAtAnA puNya ane pratApa vagere guNAne lIdhe e nagaranI rakSA kare che, tathA adhA sImADAnA rAjAe jyAre tene praNAma kare che tyAre temanA mukuTo upara rahelA maNuiemAMthI jhagArA mAratAM kiraNAnA pANIvaDe e rAjAnuM paga mUkavAnuM pAdapITha dhAvAI jAya che evA e pratApI che. vaLI e rAjAe potAnA asAdhAraNa sAhaso dvArA iMdrane rAjI "Aho Shrutgyanam" Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hariSaNa rAjavInI putra-parIkSAnI IcchA : kathArane keza : kare che. e rAjAne aMtaHpuranI bIjI badhI rANIo karatAM caDiyAtI tilakasamAna vijaya vatI nAme mahArANI che tathA temane kaLAonA kauzalyamAM eka bIjAthI uttarottara caDiyAtA cAra putra che. 1 jayadeva, 2 devadhara, 3 dharaNidhara, 4 surazekhara. ane sumati tathA vAmadeva vagere maMtrIo che. te maMtrIo upara pitAnA rAjyanI ciMtAne badho bhAra nAkhI e rAjA traNa varganI sAdhanAthI saMpanna thatuM parama sukha anubhave che. ekavAra sukhapUrvaka sUtelA e rAjAne rAtanA pAchalA pahere e vicAra thaye keATalA lAMbA samaya sudhI meM avikalapaNe hAthamAM paherelA kaDAnI peThe ja anAyAse A mArA rAjyane sAcavI rAkhela che, mAre hima ane metInA hAra je nirmaLa ujajvaLa yaza cAre dizAonI ke jemAM pratiSThita che. bIjA bIjA rAjAoe phUlanI mALAnI piThe mArI AjJAne potAnA mAthA upara niHzaMkapaNe dhArI rAkhela che. mArA pitAnA vaibhava pramANe meM niraMtara mArI pAse AvatA dIna anAtha lekene dhanadAna ApeluM che, mArA pUrvapuruSonI maryAdAne meM aMzamAtra paNa bhaMga karyo nathI ane vadhAre paDato daMDa vA kara vadhArIne meM prajAne paNa thoDuM ya kaI Apela nathI. have pachI te mAruM zarIra gharSaNane lIdhe azakta thaI javAnuM che ane mArA AjJA, aizvarya vagerethI cAlatAM rAjyanAM kAmakAje paNa maMda paDI javAnAM che tyAre A mArA rAjakumAre zuM karaze ? athavA zI rIte pitAnA pUrva vaDila jananI maryAdAne anusaraze? vA A rAjakumArImAM sauthI vadhAre caDiyAte kaLAkuzaLa kaye rAjakumAra che? A badhI hakIkata mULamAMthI ja sArI rIte jANavAmAM Ave to pachI emAMthI vizeSa prakAre uttama tarIke tarI AvatA puruSane A rAjyane bhAra thI huM nizcita thAuM ane A loka tathA paraleka saphaLa thAya tevI rIte jIvitane vItAvIne mAruM ISTa siddha zA mATe na karuM ? athavA tevI rIte jIvitane vitAvavAthI mAruM karyuM ISTa siddha na thaI zake? Ama vicArIne pachI savAra paDatAM pitAnA maMtrIo sAthe e bAbata vAta karavAnuM ane tema karI kumAranI parIkSAne vicAra karavAnuM manamAM nakkI karyuM. eTalAmAM savAramAM vAganArAM maMgaLa vAja, uttama Dhola ane jhAlaranA jhaMkArathI mitra evI bherIne laMkAra tenA sAMbhaLavAmAM AvyuM. - pachI te kame savAra paDI gayuM, sUrya UgI gaye. rAjA pitAnA badhAM savAranAM kAryothI paravArI sabhAmaMDapamAM AvIne beThe. pitApitAne ucita Asane maMtrIo ane sAmata paNa AvI beThA. pachI rAjyanA kAmakAjanI vAta cheDI ja vAramAM ATopI laI rAjAe amaladAne vidAya karI dIdhA. keTalAka khAsa khAsa pradhAnone sAthe rAkhI rAjA ekAMtamAM gayA ane tyAM temanI sAthe pitAne je vicAra rAtre thayelo te bAbate vAta karI vicAra karavA lAge. pachI pitA potAnI nirmaLa buddhithI kartavyanA vibhAgane samajanArA te maMtrIoe rAjAne kahyuM he deva! tamArI vAta yukta che ane te pramANe tame jarUra kare. pachI te kumArane bolAvyA "Aho Shrutgyanam Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-keza : surazekhara rAjaputranI pravINatA ane kahyuM ke-he putra! tame atyAra sudhI kraLAone zIkhI temAM je cAturya prApta karyuM che te batAve. "jevI pitAjInI AjJA" ema kahIne jayadeva vagere rAjakumAree pita. pitAnuM kaLAkauzalya batAvavA mAMDayuM. temaNe pitAnuM citrakaLAnuM cAturya, patraghanI kaLAnuM cAturya ane yuddha vagere bIjI bIjI kaLAonuM cAturya batAvyuM. e rAjakumAre eka ja samaye bhaNelA che, eka ja adhyApake temane vidyAo ApelI che, sarakhI rIte zAstranA paramArthane vA astra zastrone vAparavAnI kaLAone teo zIkhelA che ane e zIkhavA mATe teoe vAraMvAra eka sarakhe zrama paNa kare che ane teo badhA pitAnI zaktithI patrachedyA vagere kaLAone batAvI rahyA che chatAM te rAjaputromAM eka mAtra surazekhara rAjakumAranuM dakSapaNuM badhA ya karatAM caDiyAtuM ane asAdhAraNa dekhAya che. te badhA kumAre bhegA thaIne citralekhana vagere jeTaluM kAma kare che teTaluM ja kAma ekale surazekhara rAjakumAra kare che. have surazekhara tarapha tenI asAdhAraNa caturatAne lIdhe savizeSapaNe AkaSAyelA maMtrIoe nehapUrNa najare joyuM. rAjAnA manamAM paNa parama AnaMda UchaLI Avyo chatAM tene bahAra jaNAvA na daI ane mukhanA bhAva chupA rAkhI teNe kaI bIjuM bahAnuM kADhI surazekhara tarapha jarAka joI lIdhuM. vizeSa Adara sAthe jayadeva vagere badhA kumArenI prazaMsA karI ane surazekharane kazuM ja na kahyuM tethI te manamAM je The paDI gayuM ane tene Doka roSa paNa AvI gaye. kumArane pAnanAM bIDAM devarAvyAM ane pachI teo jema AvyA hatA tema pAchA pitAne sthAne cAlyA gayA. pachI maMtrIo belyA: he deva bIjA badhA kumAre karatAM caturAImAM A surazekhara ghaNe ja caDiyAtA che. rAjA be kharI vAta che. have phakta Aje dhanurvedamAM tenI caturAI pArakhavAnI che. maMtrIoe e vAta svIkArI. keI bIje divase badhA kumArene pharI vAra bolAvyA ane kahyuM ke-are ! Aje te tame tamArA pitapatAnA dhanuSabANanI caturAI batAve. "ThIka" ema kahIne e badhA rAjakumAre rAjAne hukama mAthe caDAvI dhanuSa upara bANa caDAvavA vagerenI pravRttimAM lAgI gayA. vizeSa to e hatuM ke--lakSya vadhavA dhanuSane sajaja karIne taiyAra thayelA bIjA badhA rAjakumAre majabUta hAthe dhanuSanA taDataDATa karatAM cheDA upara haju sudhI dare caDAvI zakyA nathI tyAre eTalI ja vAramAM kumAra surazekhare dhanuSane goLa vALI, anusaMdhAna karI barAbara majabUta rIte kheMcI dhanuSya yaMtramAMthI choDeluM bANa vIMdhavAnA lakSya sudhI pahoMcI paNa gayuM. bIjA rAjakuMvare dhanuSyamAMthI eka eka bANane jeTalI vAramAM pheMkI zake che teTalI ja vAramAM jema khuzI thayele puruSa saradharaNi-varadhAraNi aneka jAtanAM khilakhilATa kare tema A surazekharakumAra saradhAraNi-zararaNi bANonI hAranI hAra choDI zake che. bIjA badhA rAjakuMvare jeTalI vAramAM eka eka lakSyane paNa vIMdhI zakatA nathI, teTalI vAramAM "Aho Shrutgyanam Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surazekhara kumAranuM paradeza gamana : kathAratna-keza : surakharakumAra sAta ATha lakSyane vIMdhI nAkhe che. A rIte bIjA badhA rAjakuMvare karatAM ya dhanuSabANa caDhAvavAmAM ane vegathI lakSyavedha karavAmAM tathA bIjA hathiyAre vAparavAmAM paNa surazekhara kuMvaranI vizeSa caDiyAtI caturAI joI rAjAnA manamAM vizeSa saMtoSa thayo. surazekharakumAranI caturAI joIne rAjA savizeSa AnaMda pAme hato chatAM ya vidmanA bhayane lIdhe hariNarAjAe badhA kuMvaronI sAme tene jarA ya vakhANa na karyA. mahApuruSanuM valaNa kaLI zakAya evuM hotuM nathI. mahApuruSe jyAM rAjI thavAnuM hoya che tyAM roSa batAve che ane jyAM jyAM zeSa batAvavAnuM hoya che tyAM neha batAve che eTale reSe bharAyelA vA rAjI thayelA moTA mANasanA manane sAdhAraNa leke zI rIte samajI zake ? rAjAe bIjA badhA rAjakumArone satkAra karyo ane surazekharane te zAbAzI paNa na ApI. e paristhitimAM e badhA kumAro pitApitAne sthAne cAlyA gayA. prasaMga AvatAM rAjAe dareka rAjakumArane bhegavaTo karavA gAmagarAsa Ape paraMtu surazekharane te e jAtane kaI gAmagarAsa bhegavaTA mATe na maLe tethI tene pitAnuM bhAre apamAna thayeluM lAgyuM. A rIte potAnI jAtane apamAnita mAnate te, rAtane samaye bhIma nAmanA eka sahAyakane sAthe laIne nagarathI bahAra nIkaLI gaye. anukrame cAlatA cAlate e lakSamInA vilAsethI bharelA kamaLakhaMDa jevA lakSamInA vilAsathI bharapUra evA kamalasaMgapura nAmanA nagaramAM AvyuM ane te barAbara nagaranI vacce paheo eTalAmAM ja e nagaranA rAjA dattavirizyane gaMdhahastI bAMdhavAnA khIlAnA thAMbhalAne sUMDhavaDe teDI nAkhI phAve tema mastI karavA lAge ane mArgamAM maLatA mANasane kacarI nAkhate asamaye kApelA jamarAja je e niraMkuzapaNe badhe sthaLe doDavA lAgyA. A joIne rAjAe zarata sAthe nagaramAM evuM jAhera karyuM ke "je kaI puruSa A hAthIne aMkuzano ghA mAryA sivAya tene bAMdhavAne khIle derI lAvaze tene rAjA potAnI dIkarI Apaze." A vizeSa prakAranI zarata sAMbhaLIne gAyana vagere aneka kaLAonA vizeSa vijJAnane lIdhe garviSTha banelA evA aneka kSatriya kumAre utsAhamAM AvI gayA ane hAthIne zarata pramANe rokI rAkhavA sAru tyAM AvI pahoMcyA. hAthIne vaza karavA sAru rAjAnI dIkarI ApavAnI pradhAna zaratavALI e prakAranI hakIkata leke pAsethI sAMbhaLIne rAjakuMvara suzekhara paNa hAthInI sAme pahoMcI gaye. jema sUryathI dUra dUra AsapAsa aMdhArAmAM kaMDAlAM pharyA kare paNa tenI sAme na jaI zake, jema haraNanAM TeLAM siMhathI dUra dUra AsapAsa pharyA kare paNa tenI sAme na AvI zake tema e badhA aneka rAjaputre je hAthIne pakaDavA AvelA teo hAthInI AgaLa pAchaLa ane paDakhe pharyA karatA hatA ane dUradUra rahIne ja hAthIne vaza karavA prayAsa karatA hatA. temane e rIte DaratA joIne DuMka hasIne surazekhara kumAre kahyuM "Aho Shrutgyanam Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArata-kAza : surazekhara kumAranuM hastIne vaza karavuM s are ! dUra dUra kema raheA che ? hAthInI khAMdha upara ja sIdhA caDI jAne. je puruSA peAtAnA jIvananI darakAra vinAnA haiAya che te ja AvAM sAhasabharyAM kAna sAdhI zake che. je satpuruSa peAtAnA jIvanane sazayanA hiMcakA upara caDAvIne pravRtti karatA hAya teo ja lakSmIne peAtAnI hatheLImAM zIghra ANI zake che. jyAM sudhI hRdayamAM anya anya parAkrameAthI bharelu vIya na sphure tyAM sudhI hAthIe ane kesarIsiMhA paNu ApaNane kharekhara bhayaprada dekhAya che. A rIte te hRdayanA bhAre aSTabhathI bharelA evA tene bAlatA joIne tyAM AvelA badhA rAjaputra zaramathI AMkhA mIMcI gayA ane tarata ja jhamakI gayA. 8 bhAre zaramane lIdhe bheAMThA paDI gayelA A bicArA zu karI zakavAnA che !' ema vicArI surazekhare pelA hAthInI sAme javAnI taiyArI karI. peAtAnI keDa uparanA vajranA cheDA barAbara majabUta AMdhyA. keza-samUha barAbara khAMdhI dvIdhe! ane hAthamAM gu McaLu vALelA peAtAnA presane dharI rAkhIne te vegathI hAthI tarapha dhasyA. pachI rASathI AMkhanA khUAne lAla lAla karI tamAlanA phUleAnA gucchAnI gadha jevA gaMdhavALA-madavALA e hAthIe DhAkAzapaDakArA karatA te surazekharane peAtAnI sAme dhasatA joyA. pachI teA jamanI jevA te hAthI, peAtAnI pracaMDa caMcaLa suMDhane ulALate e kumAranI sAme pazu dhasyo. vaLI, kema jANe kALA samudramAMthI pralaya kALanA pavananA sapATAne lIdhe uchaLele taraga na heAya e rIte dekhAtA e hAthI peAtAnI suMDhane UMcI karatA te rAjakumArane gherI lete zAlI rahyo che. jenA pagane saMcaLa ja muddala jaNAtA nathI evA e madamasta hAthI duSkarmanA DhagalAnI peThe bhAre bhayAnaka rASa sAthe tenA tarapha jevA doDyo ane vegathI bhamavAne lIdhe jevA e thAkI gayA tevu ja tenI sAme peluM guMcaLu' vALeluM potAnuM kapaDuM kazA pazu kSeAbha vinA te kumAre uchAkhyuM. hAthI paNa peAtAnA krodhane utAravA zarIranA AgalA bhAgane namAvIne e vastu upara jevA prahAra karavA lAgyA tevA ja e rAjakumAra peAtAnI ati caturAine lIdhe tenA skrabaMdha upara caDI gayA ane vAMsaLInA paNu madhura svarane TapI jAya eve svara kADhI gAvA lAgyA. gAruDInA maMtranA avAja jema sApanA kAnamAM paDe ane te vaza thaI jAya ane tenuM viSa cAlyuM jAya tema hAthInA kAnamAM e kumAranA gAvAnA svara paDatAM ja tene mada gaLI gayA ane te kumArane vaza thaI gaye. have te jayahAthI pAchA potAnA mULa asala svabhAvamAM AvI gayA ane peAtAnI meLe ja baMdhAvAne khIle hAthIkhAnAmAM pahoMcI gayA. te vakhate tenA majabUta khaMbhA upara barAbara Asana vALIne beThelA rAjaputrane joIne rAjAe pUchyuM: A kumAra kANu che ? rAjAnA sevakAe kahyuM : tamArI caraNusevA karIne jIvanArA cIna, hUNa, liMga ane maga dezanA rAjakumAzamAMne A nathI, A teA kAka paradezI jevA dekhAya che ane peAtAnI caturAi vagere guNNAne lIdhe e kaI UMcA kuLanA hoya evuM paNa lAge che. pachI teA rAjAe e "Aho Shrutgyanam" Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surazekharane rAjakanyAnI prApti : kathArana-keza: surazekharane bolAvyuM ane besavA mATe Asana naMkhAvyuM. nakhAveluM Asana gaurava vagaranuM heI pitAne besavA lAyaka na jaNAtAM te rAjakumAra tenA upara na beThe ethI rAjAne ema lAgyuM ke jarUra A kumAra keI moTA rAjakuLane huM joIe. pachI te kumAranA UMcA kuLa vizene nizcaya karIne rAjAe tene Adara sahita pitAnA siMhAsana pAse besADyo ane pUchyuMhe putra! tuM kyAMthI Avela che tArA mAtapitA keNu che? tAruM kuLa kayuM che? kaLAomAM AvI caturAI kyAMthI meLavelI che? A badhuM sAMbhaLI surazekhara bolyAH mahArAjA, huM ApanI sAme pratyakSapaNe eka paradezI jevo chuM eTale e bAbatamAM mAre vize bIjuM kaMI paNa kahevuM nakAmuM che. rAjA belyaH putra ! ema na bela, manahara mahimAvALAM ratna vagere pratyakSa dekhAtAM hoya che chatAM te kaI khANunA che vagere vize catura leke paNa pUchyA kare che e jANItI vAta che tema tane paNa huM je A badhI hakIkta pUchuM chuM tethI tuM vagarakAraNe zAmATe A rIte takalIpha pAme che? surazekhara belyaH je puruSa pote jAte pitAnA jJAnanuM, zIlanuM ane kulanuM svarUpa kahI batAvatuM hoya tevA puruSane tenI AjubAju caMdrasamAna ujavala be cAmaro ane tenA mAthe dharI rAkhela chatra zebhatuM nathI arthAt te evI zobhAne pAtra nathI, mATe pitAnI hakIkata vize te mUMguM rahevuM ja sAruM che athavA manuSya vinAnA vanamAM ja vAsa kare sAre che. evA vanamAM rahevAthI pitAnI Abata vize vAtacita karavAne mATe paNa mana thatuM nathI. A badhuM sAMbhaLyA pachI rAjAe tene cakkasa abhiprAya jANI lIdhuM ane pitAnA sevakone kahyuM are ! AnI sAthe bIje kaI sahAyaka AveluM che ke nahIM? te bAbata barAbara tapAsa karIne tame jaNAve, tyAre pAse ja UM rahelo bhIma beH he deva! . A rAjaputrane A huM pote ja nAmamAtra sahAyaka chuM. kharI rIte te teNe je pUrvajanmamAM sukRta karelAM che te ja A mahAnubhAvanA kharA sahAyaka che. rAjA be kharI vAta che te paNa tuM mArA AgrahathI kahe ke A kumAre kyA zetrane zobhAveluM che ? ane e kyA rAjAno putra che ? pachI bhIme badhI hakIkata rAjAne kahI saMbhaLAvI. rAjA khUba rAjI thayo. khUba Adara sAthe rAjA tene bheTI paDyo ane pachI kumArane rAjAe potAnA meLAmAM besADyo ane kahyuM ke, he putra! A rIte potAnI kharI hakIkta kahetAM paNa tuM zA mATe AtmazlAghAnA dezane samaje che ? pachI eka bIjA paraspara sanehapradhAna vAtacita karI, thoDAka samaya vitAvI bhejana karavA mATe UThyA. bhajana pUruM thaI rahyA pachI jozIne bolAvIne rAjAe pANigrahaNanA muhUrtane nizcaya karI lIdhuM. rAjAe vivAha mATe chatAM badhA upakaraNanI sAmagrI taiyAra karI ane gya samaye pradhAnane mukhe nehapUrvaka surazekhara kumArane kahevarAvyuM ke "rAjAne lalitasuMdarI nAme kanyA che, e bAbata jozIe kaheluM che ke, bAMdhelA khalAne teDIne bhAgI gayelA, mahAvatene tAbe na thatA evA svaccha "Aho Shrutgyanam" Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-koza : surazekhare prANadhAtaka humalAthI rAjAno karela bacAva viharatA madamasta hAthIne pitAnI caturAIthI che, tenA upara caDIne pAche tene bAMdhavAne khIle lAvaze te puruSa A rAjaputrInuM pANigrahaNa karaze." Aja kAmanI siddhi mATe pahelI ja vAra aneka rAjaputrane bhegA karyA hatA paraMtu temAMthI keIe zarata pramANe kAMI sAdhI batAvyuM nathI. kevaLa he rAjaputra ! te eka ja hAthIne vaza karIne A rAjaputrIne prApta karI che mATe have kamaLamAM jema kamaLA bese tema tArAmAM A rAjaputrI bese ane yogya patinI prApti karIne potAnA nimaNane A kanyA saphaLa banAve. maMtrIe kahelI vAta sAMbhaLIne surazekhara bolyA A vize amArI jevA zuM samaje? vaDila mANase ja A bAbata ucita zuM ? ane anucita zuM ? e jANI zake che. pachI rAjAe tene abhiprAya jANuM laI anukULa grahevALuM vivAha yogya lagna AvatAM ja surazekharane Adara sAthe pitAnI lalitasuMdarI kanyA ApI, pANigrahaNa thayuM, ane pachI meTI dhAmadhuma sAthe temane vivAha utsava ujavAye. have ahIM e surazekhara pitAnA pitAnA gharamAM rahI je rIte AnaMda-pramada bhagave te karatAM vizeSa rIte AnaMda-prameda bhagavato divasene vItAvavA lAge. eka vAra rAjA tenI sAthe keTalAka pradhAna puruSane sAthe laIne pradavananI vanazebhAne jevA sAru e vanamAM AvyuM ane surazekharane khabhe pitAne hAtha TekavI Amatema uttama uttama vRkSone jete jete eka khAsa judA bhAgamAM ubhA karavAmAM AvelA keLanA maMDapamAM piThe. barAbara A ja vakhate "haNe haNe" ema belatA bhayAnaka dekhAvavALA be meTA male hAthamAM nirdaya charI laIne rAjAne mArI nAkhavA mATe tyAM vegathI AvI pahoMcyA. te AvyA ke turata ja pitAnI caturAIthI leza paNa gabharAyA vinA surazekhare rAjAne pitAnI pITha pAchaLa dhakelI pitAnA banne hAthe te banne mahAmallone hathiyAra sAthe pakaDyA ane pachI yuddhakuzaLatAne lIdhe te bannene pATu pATue prahAra karIne jamIna upara pADI nAkhyA. eTalAmAM tatkALa tyAM rAjAnA aMgarakSake paNa AvI pahoMcyA ane temaNe te bannene cAre bAjuthI gherIne rekI lIdhA pachI pUchayuM are ! AvuM kAma karavA mATe tamane ahIM koNe mokalelA che ? temane belAvavA ghaNuM - ghaNe prayatna karavAmAM AvyuM chatAM ya jyAre teo kAMI paNa na belyA tyAre te vAta rAjAne jaNAvI, eTale rAjAe mALIne belAvIne pUchayuM: are ! ahIM mArA AvatAM pahelAM keNa piThe hato? mALI bence deva ! tamArA putra aparAjita sivAya bIje ke ahIM tamArA pahelAM Avela nathI. pachI rAjAe te banne mahAmaene khUba khUba cAbakhA marAvyA. asahya mAra paDavAthI teo khUba AkuLavyAkuLa banI gayA ane maravA jevA thaI gayA, tethI karela vacanabaMdha vIsarI gayA ane kharI vAta kahI devA taiyAra thayA. teo bolyAH he deva ! rAjyanI abhilASAvALA tamArA putra aparAjite amane eka lAkha semaiiyAnI lAlaca ApI ane ahIM A rIte tamane mAravA mATe mekalyA che. A vAta "Aho Shrutgyanam Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 kattaviraya rAjavInI tApasI dIkSA ane surazekharane rAjyaprApti H kathArata-kAza : sAMbhaLIne rAjAne bhAre rASa Avye ane tethI tenI AMkho lAla lAla thaI gaI. teNe peAtAnA putra aparAjitane hadapAranI AjJA karI ane pelA ghAtakInA vadha karavA pharamAna karyuM. surazekhare pAtAne jIvatadAna Apela che tethI rAjAe tenI vizeSa AdarapUrvaka pUjA karI ane peAtAnu rAjya tene ApI dIdhuM. surazekhare te rAjyanI IcchA nahIM karatAM rAjAne page paDIne vinati karI: huM deva ! tame mArA upara prasAda karatA hA te aparAjitanA A eka aparAdha mApha kare. e bicArA ajANa che, nahIM teA devAne jemanI sevA durlabha che evA ApanI tarapha e Avu aniSTa vana Acare kharA ? vaLI De deva ! A je mArA che temane paNa abhayadAna Ape. e bicArA peAtAnA pApathI marelA ja che, temane mAravAthI zu? rAjAe e vAta mAnI hadapAra karelA rAjaputra aparAjitane pAchI vALyeA. aA ! A surazekhara kevA mahApuruSa che ? kevA niHspRha che ? ane ahA ! A keve pApakArI che ? e rIte cAre kArathI surazekharane zAkhAzI maLavA lAgI. have vairAgya pAmelA rAjA vicAra karavA lAgyuM. mUDha puruSo peAtAnI jAtane putrasaMtatine mATe, mitrA-svajanAnI maitrI mATe nakAmI herAna kare che. dhik che evA mUDha puruSone! e badhA eTale putra, svajanA vagere pAtapAtAnA svAnA anurAgI che ane jarAka jeTale temanA saMbaMdha bagaDyo ke te ja putra ane te ja svajane zatrunI peThe mAravA taiyAra thAya che, e vAta te mUDha puruSo jANatA nathI. vaLI svArtha bagaDatAM ja teo pUrve karelA badhA upakAra kSaNamAtramAM vIsarI jAya che ane e rIte pratikULa thaIne vate che, mATe DuMkha jevA kuTuMba tarapha meha rAkhavA e viDaMbanA che. huM pazu dhana, svajana, putra, yauvana ane viSayanA vyAsaMgamAM manane pAvIne ATalA badhA lAMkhA samaya sudhI dUSita thayelA chuM. e rIte mArA ghaNeA samaya kevI rIte nakAmAM cAhyA gayA che ? vaLI, Ave dharma sahAyaka putra na heAta te huM paNa hajI lAMbA samaya sudhI ahIM viSayAmAM anurAgI ane viveka vagaranA ja rahyo heAta. e rIte peAtAnA ghAta karanAra putranA DoSa paNa rAjAnA manamAM humaNAM guNurUpe vasyA. pachI rAjAe surazekharanI IcchA na chatAM tene game tema karIne samajAvI peAtAnI gAdIe besADyo ane vanavAsamAM jaI tApasAnA vratanA svIkAra karyAM. have e rIte sAsarAe seApelA rAjyanA kArabhAra calAvatA e surazekhara jANe ke doraDAthI baMdhAyele na heAya te rIte sthira rahIne pUrva puruSAnI paraMparA pramANe pRthvI upara rAjya karatA hatA, eTalAmAM tenA pitA taraphathI tene lAvavA khAsakhAsa pradhAna puruSA tyAM AvI paDeoMcyA. prasaMgavaza teoe kahyuM ke-vanavAsamAM gayelA kattaviriya rAjaSanA vRttAMta sAMbhaLIne rAjA riseNunI sasAravAsanI vRtti-vAsanA tUTI gaI, viSayavAMchA chedAI gaI, prema-rAganI eDI bhAMgI gai, jIvanuM vIya ullasita thai gayuM, ethI e 9 "Aho Shrutgyanam" Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kathArana-kAza : surazekharanu` svarga gamana ane dakSatAnI mahattA k tamane rAjyanA adhA bhAra bhaLAvIne hamaNAM ja saviratinA vratane levA Icche che, mATe tame tyAM AvavAnI taiyArI karA, prasthAna karavAnA DhAla vagaDAve ane badhA vAhanane taiyAra karAvA. pachI ahu sAruM' ema kahIne surazekhare te pradhAna puruSAnA vacanane svIkAryuM ane peAtAnI gAdI upara aparAjitane besADIne te niraMtara prayANA karatA karatA potAne nagare paheAMcyA. tyAM moTI dhAmadhUmathI tene praveza karAyeA. pAtAnA pitAne teNe paMcAMgAvaDe namaskAra karyAM. pachI tene pitAe pAtAnA kheALAmAM besADI pUrvanI dhI hakIkata pUchI ane sAruM muhUta AvatAM ja peAtAnI gAdI upara besADyo. pachI rAjAe pete guNusenasUri pAse sarvaviratinI dIkSA svIkArI apratima dhaNuM vihAra karyAM ane e rIte saMyamanI ArAdhanA karI te devalAkanI lakSmIne pAmyA. rAjA surazekhara paNa peAtAnI caturAIthI lAMbA samaya sudhI AjJApradhAna rAjyazrInA upabhoga karIne eka vAra vicAra karavA lAgyA. ghareghare rAjAnA chekarAo bahu puNyazALI hAya che, adhI kaLAomAM kuzaLa nIvaDe che ane sa zatru aone vAparavAmAM paNa pravINa hAya che. tevAonI vacce me aneka prakAre vijayapatAkA meLavelI che ane mArI caturAithI rAjyalakSmIne paNa huM kamAI zakayo chuM. kevaLa e badhI mArI caturAI bhavanAM duHkhAnuM mAre have evI caturAI khatAvavAnI che ke jethI huM. bhavanA khADAmAM ema vicArIne te buddhimAna surazekhare peAtAnA putrane gAdI upara dIkSA svIkArIne divya evI devalakSmIne pAmyA. kAraNa banelI che, mATe pharIpharIne na paDuM. besADyo ane pote e rIte jevI sAMsArika kAryone pAra pAmavAmAM caturAinI jarUra rahe che tema dhArmika kAryane sAdhavAmAM paNa caturAinI vizeSa jarUra rahe che ema jJAnI puruSA kahe che ane evI caturAI nirvANunI paNa janaka thaI zake che. vaLI, mANuse bhale zasrakaLAmAM ane zAstrakaLAmAM paNa khUba parizrama karelA hAya, bhale badhI ya kalAomAM vijJa hAya, bhale vijJAnanA bhedaprabhedone jANatA heya, vaLI bhale kAvyeAnA pradhA banAvatA hAya, paraMtu kAryanA samaya AvatAM, tenI sAme matsara dharAvanArA je je khaDaDiyAM karatAM lAke Ave tenA ganuM khaMDana na karI zake, tA te evA viJa hAvA chatAM te vakhate jaDatAne pAme che. bhale vijJAnanuM baLa mANusa pAse enDru hAya te! paNa e dakSa hAya te duH padmAne upADI pheMkI dai zake che ane tethI ja evA alpajJa paNa dakSa, baLavAna lekhAya che, ane evA ja manuSya pUjA-satkArane vadhAre pAme che, adhika kIrti meLave che, lakSmI paNa meLave che, ane zIghra muktine paNa lAbha pAme che; mATe bhayAnaka jaDatAnA aMdhakAramaya AvaraNathI DhIMkAI gayelA prakAzavALA khIjA badhA guNAne dakSatAnA guNu dIvAnI peThe prakaTa karI batAve che ane tethI ja dakSabhAva badhA guNeAthI ciDhayAtA ane paramasukhanI samRddhinA hetu che. e pramANe zrI kyAratna kAzamAM dakSatA guNanA adhikAre surazekhara rAjaputranI kathA (26) samAsa, "Aho Shrutgyanam" Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAkSiNya guNa vize bhavadevanuM kathAnaka (27) mA Nasa bhale dakSa hoya chatAM tenAmAM dakSiya guNa na hoya te jagatamAM te E3233 niMdApAtra thAya che, mATe have ahIM dAkSiNyanA svarUpa vize kAMIka vicAra 0 333 karavAnuM che. vRttimAM zubha Azaya hoya, mAtsarya deva muddala na hoya eTaluM ja nahIM paNa mAtsaryane dUra rAkhavAne prabaLa prayatna hoya ane e rIte arthAta mAtsarya vinAnA zubha AzayapUrvaka bIjAnA kAryo taraphanI pravRtti hoya te tene dAkSiNya kahevAmAM Ave che. jema jenI pAse daMDa hoya tevA daMDavALA puruSane mATe "daMDa' zabdano prayoga thAya che tema mukhya bhAve jenAmAM e dAkSiNya guNa hoya tevA dAkSiNya puruSa mATe paNa ahIM dAkSiNya" zabda vaparAyela che. zAstramAM paNa sudharmanI siddhi karavA mATe dAkSiNyane ja eka liMga hetu tarIke kaheluM che. dAkSiNya vinAne puruSa rUnI peThe ladhutAne pAme che. bhale ApaNe putra hoya chatAM te, dAkSiNya guNa vagarano hoya to eka vairI je bhAse che ane bhale kaI bIje mAnava hoya chatAM dAkSiNya guNavALa hoya to te bhAI jevo lAge che. mANasane mATe dAkSiNya guNa alaMkAra samAna che, dAkSiNya guNa khelyA vinA maLatA dhananA lAbha je che, unnatinuM sthAna che, eka asAdhAraNa vazIkaraNa che. vaLI, guNazreNI upara uttarottara AgaLa caDavA mATe dAkSiNya eka nIsaraNI samAna che eTale je leke koI prakArane kheda karyA vinA ja dAkSiNya guNane dhAraNa kare che, teo jagatamAM pUjanIya thAya che. dAkSiNya guNane lIdhe ja bhavadeva nAmano vANiyAne chokaro supuruSanA mArgamAM bahumAna pAmyo hate ane paramapada-nivaNane paNa pAmyA hatA. e bhavadevanI kathA A pramANe che-- baMgALadezanI vibhUSArUpa visapurI nAme nagarI che. te nagarI subhaTanI zreNInI peThe vaNalakSamIthI suzobhita che. arthAt jema subhaTanAM zarIra upara zoryasUcaka aneka vaNatraNonI-ghAnI zabhA hoya che tema A nagaramAM aneka vaNa-vanenI zobhA che. vaLI, e nagarI paMDitamaMDaLInI peThe suhAsiyAyathI prazobhita che eTale jema paMDitamaMDaLI sayaseMkaDe suhAsiya-subhASitane belatI bolatI zobhAyamAna lAge che tema A nagarImAM sayaseMkaDo suhAsiya-sukhAsane che ane tethI te suzobhita lAge che. vaLI, vasavAnI bhUminI peThe e nagarI gayamayarAyasAvayA che eTale jema vasavAnI bhUmimAM mRgarAja-sAvaja vagere jaMgalI dhApada-janAvara nathI rahetAM tema A nagarI gayamayarAyasAvayA che eTale e nagarInA sAvayA-zrAvake gayamayarAya-mada ane rAga vagaranA che arthAt e nagarImAM rahenArA zrAvake madAMdha nathI tema rAgAMdha paNa nathI, evI e nagarImAM guNaratnene sAgara e divAkara nAme rAjA rAjya kare che. e rAjA virecana kulamAM caMdra samAna che, "Aho Shrutgyanam Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArana-keza: nidhAna jevAthI sAvadevane thayela jAtismaraNa jJAna rAjalakSamI kamalinIne kaMda che, vairI rAjAonA pratApanA prasArane teNe rekI rAkhela che ane e rAjAe ucita samaye badhA lekene pragati mATe avasara Ape che. vaLI e nagarImAM kSaNabhaMgura zabdane upaga mAtra kepa-vikAramAM thAya che paNa dharmavyavahAramAM thato nathI athAt e nagarInA lekamAM kopavRtti ghaNI ochI che, ane tyAMnA dharmavyavahAre sthira che. alika zabdanA be artha che. eka kapALa ane bIjo asatya bhASA. e nagarImAM A "alika" zabda mAtra kapALa ane kapALanA varNana prasaMge ja vaparAya che paraMtu tene bIje "asatya bhASA" artha nItinA prasaMgamAM vaparAto nathI. arthAta te nagarImAM naitika vyavahAramAM asatya bhASAno upayoga thato nathI. ekalaviNasa zabdane eka artha mAchalane vinAza ane bIjo artha pitAnA kuLano vinAza athavA kuLasahita koI vyaktine nAza-AkhA kuTuMbane nAza thAya che. AmAMne pelo artha dhIvara loke mAchalAne vinAza karatAM vApare che tyAre bIjo artha tyAMnA adhikArInA maMdiramAM kyAMya vaparAta nathI arthAt tyAM keI pitAnA kuLane nAza kare evA kalahI leke ja nathI athavA tyAMnA rAjyAdhikArI ke evI kaI sajA nathI karatA ke jethI koInA kuTuMbane samULa nAza thaI jAya. evI e nagarImAM maMthara nAme eka zeTha raheto hato. e zeTha ghaNuM dhana kamAto hato tethI ema jaNAtuM hatuM ke ene vepArane pathAre ghaNuM vizALa hatuM. e zeThane kamaLanA daLa jevI vizALa AMkhavALI lakSmI nAme eka strI hatI. temane sarva guNothI yukta evA sAva deva ane bhAdeva nAmanA be putra hatA. te baMne chokarAone temane yogya kuLavaMtI kanyAo sAthe paraNAvyA hatA ane e rIte ucita sthitine lIdhe temano badhAno samaya vItate hato. eka vAra tenA gharanI AgaLa maMDapa UbhuM karavAno hate. te vakhate zeThane bheTe dIkaro sAvavA vizALa pattharanI khaMbhI cheDato hato. e khedatAM khedatAM teNe jamInamAM dATelA nidhAnanA kAMThA sAthe keza aphaLAvAthI tene aTakAro sAMbhaLe. "e zuM che?" ema vicArIne pachI teNe vadhAre UMDuM chuM to temAMthI eka tAMbAne kaLaza pragaTa thaze. kaLazanuM moTuM te uparanI mahAra toDI nAkhIne khulluM karyuM ane te temAM jevA lAge te emAM eNe pite pUrvabhavamAM mUkelAM ghareNAM joyAM. e jotAM ja tene jAtismaraNa thaI AvyuM eTale pitAnA AgalA bhavanI smRti thaI AvI. jAtismaraNa thatAM ja mUracha AvatAM tenI AMkha mIMcAI gaI ane te jamIna upara paDI gayuM. "hAya ! hAya ! A zuM thayuM ?" ema kahetAM svajanee tene vastranA cheDAo vaDe pavana nAkhe. kSaNataramAM pAcho te saceta thaye ane pitAe tene pUchyuM: he putra! A zuM thaI gayuM? sAvadeva bolyA pitAjI, mane mArA pUrvabhavanuM smaraNa thaI AvyuM tethI ema thaI gayuM. pitA belyoH e zI rIte saMbhave ? sAva deva beH barAbara sAMbhaLoH "Aho Shrutgyanam Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvadeve kahela pUrvabhavane vRttAMta : kathAna-kAza : huM A pahelAnA pAMcamA bhAvamAM ujajeNuM nagarImAM vasu nAme vANiyAne cheka hato. tyAMthI uttama uttama kariyANune samUha laIne huM A nagarImAM Avyo. badhuM kariyANuM vecI nAMkhyuM. ghaNI sArI kamANI thaI. huM je gharamAM rahetA hatA te gharanA mAlika zabhu nAmanA zeThanI sAthe mAre reja ne ja maLavAnuM thAya, nehabharI vAto thAya tema karatAM karatAM te mAre e zeThanI sAthe bhAIbaMdhI thaI gaI. have eka vAra tyAM paracakane upadrava eTale keI bIjA rAjyane hallo thavAne sAMbhaLe. pachI huM e zaMbhu zeThane ekAMtamAM maLyo ane kahyuM ke-have ApaNe zuM karavuM ? A badhuM dhana ane ghareNune bheTe jaze game tyAM saMtADI zakAya ema nathI. zeTha be nirAMta rAkhe. ahIM A badhuM dhana vagere tAMbAnA kaLazamAM nAkhI A gharanA AMgaNamAM dATI de. "ThIka' ema kahIne meM to tenA uparanA vizeSa vizvAsane laIne jema teNe kahyuM hatuM tema badhuM karyuM. pachI te meM mArA jUthanA mANasane paNa Amatema judA judA vikherI nAkhyA ane te ja rIte huM tyAM ja eka sUta. pilA zaMbhu zeThane vizeSa lAbha thaye tethI teNe mAruM gaLuM vizeSa jorathI dabAvI mane mArI nAkhyuM ane huM tyAM te ja gharamAM UMdaranI nimAM janme. uMdaranA avatAramAM huM jarAka meTe thaye-mAruM zarIra jarAka ThIka baLavAna thayuM eTale jyAM meM pahelAM kamAyeluM dhana vagere dADhyuM hatuM tyAM ghasaMjJAne lIdhe mAruM ghara banAvIne rahevA lAgyA. evAmAM eka vAra vizeSa utsAhamAM AvI jaI meM mArA daranI nIce davA mAMDyuM ane e rIte khodate badata huM jarAka AgaLa vadhe eTalAmAM mane eka sarpa khAI gaye. e rIte maraNa pAmI pAcho huM te ja gharamAM sarpane avatAra laI janma pAme. pUrvanA dehane laIne pAcho huM jyAM nidhAna hatuM tyAM ja vAraMvAra pharavA lAge evAmAM tyAM ja pAse haraphara karatAM eka neLiye mane mArI nAkhe. vaLI pAchA maraNa pAmI huM tyAM ja e gharadhaNInA putrarUpe tenA gharamAM janme. mAruM bALapaNa pUruM thayA pachI teNe mane kAMIka ucita kaLAo bhaNAvI ane anukrame huM juvAna thaye. have jyAM sudhI huM e gharamAM paga mUkato na hato, tyAM sudhI ja mane cena paDatuM hatuM, tyAM sudhI ja mArI buddhi ThekANe rahetI hatI, tyAM sudhI ja mane dizAonuM ane temanA vibhAgonuM bhAna rahetuM hatuM, tyAM sudhI ja citta svastha rahetuM hatuM ane tyAM sudhI ja mArAM kAmakAja saMbaMdhI udyama karI zakate. nirAMta karIne e gharamAM huM Avato ke ekadama mArI sAnabhAna badhuM ya nAza pAmI jatuM. pachI te tyAM mArA pitAe aneka maMtravAdIone lAvIne mArA upara aneka upacAra karAvyA, te paNa teo mAre jarA paNa upacAra na karI zakyA-mane jarA paNa sAre na karI zakyA. evAmAM eka prasaMge tyAM, potAnA nirmaLa jJAnavaDe saMsAranA bhAvone jANI zakanArA saMvara nAmanA eka uttama muni mahAtmA AvyA. meM kaI rIte tene joyA ane mArI badhI hakIkata pUchI. "Aho Shrutgyanam Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kayAratna-keza : sAvadeve vairAgya pAmI svIkArelI sarvavirati hara teNe kahyuM- he bhadra! tAruM e ghara tArA mATe eka AghAta sthAna jevuM che. meM pUchyuM ema kema? pachI munirAja belyAH A bhavathI ethe bhave e gharanA mAlike dravyanA lobhane vaza thaIne tene tyAM mArI nAkhela hato. pachI te tArI hatyAne lIdhe roSa pAmelA rAjAe paNa gharanA mAlikane sajA karI mArI nakhAvyuM ane te marIne tyAM dATelA nidhAnakhajAnAnI upara sarparUpe avataryo. vaLI tuM e khajAnA upara rahetuM hatuM tyAre tane e sape mArI nAkhe. pachI tuM paNa sarSa thaye ane tene tyAM rahetA eka neLiyAe karaDI khAdhe. have vaLI tuM e ja gharamAM putrarUpe avatarele che ethI ja tane e gharamAM cena paDatuM nathI ane tArI badhI caturAI e gharamAM AvatAM ja cAlI jAya che. e gharamAM jatAM ja tane ema yAda Ave che ke huM ahIM traNa traNa vAra marAyela chuM ane ema yAda AvatAM ja tArI badhI sUdhabUdha cAlI jAya che. je sthAne prANuo kamote marelA hoya che te sthAne jatAM ja temane dizAmUhatA vagere cittanI vyathAo thaI Ave che. munirAje ema kahyA pachI mane paNa mArA pUrva bhavenI badhI hakIkata yAda AvI gaI ane gharane masANa jevuM ja samajIne huM tenAthI atyaMta bhaya pAmyuM. pachI tyAM pitAne AgaLanI hakIkata kahyA vinA ja tIrtho jovA sAru ekadama upaDyo ane nadInA pUrathI haNAyele tyAM paNa maraNa pAme. pachI huM pitAjI! A ja gharamAM huM tamArA putrarUpe janma pAme ane jamanA mukha je bhayaMkara A khajAne paNa mArA jevAmAM Avyo. A khajAne jotAM ja mane ema thayuM ke huM kharekhara jamane jouM chuM. AvI sthitimAM have gharavAsa mane kharekhara mRtyu samAna lAge che. teno pitA tene DIghaNI dhIraja ApavAne prayatna kare eTalAmAM te te gharamAMthI bahAra nIkaLI gaye ane zIvra bagIcAmAM pahoMcI gaye. tyAM teNe pahelAMnA samayanA e ja saMvara munivara joyA. tene vaMdana karIne te bolyoH he bhagavaMta! havethI huM tamAre zaraNe Avela chuM. mAruM rakSaNa kare. muni belyAH he bhadra! bhayane tyAga kara, zrIjinendra bhagavAnanI dIkSA le ane duHkhane jalAMjalI de. pachI teNe dIkSA laI lIdhI ane te mahAtmA pelA munirAja sAthe dharmakarmamAM ekAgra citta rAkhIne A bhUmi upara vihAra karavA lAge. tenA pitAe potAnA putranI dIkSAnI vAta sAMbhaLI tethI tenA cittamAM saMtApa thaye. bIjA putra bhavadeve jaNAvyuM ke he tAta! vicakSaNa leke nAzI gayelA, marI gayelA ane pratrajyA lIdhelA mANasane zaka nathI karatA, to tame zA mATe zeka kare che? pitA be he putra! tame ane mAre AMkha samAna hatA, temAMthI eka cA jatAM kema zeka na karuM? bhavadeva bolyoH vAta te ThIka che paraMtu have vItI gayelI hakIkata saMbaMdhe zeka kare nakAme che. "kharI vAta che" ema kahI pitAe tenI vAta mAnI lIdhI. have reja rAja maTe putra dekhAto nathI tethI tenI vismRti thatAM vakhata jatAM pitAne zeka "Aho Shrutgyanam Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 bhavadevane mArgomAM rAjAnuM thayela milana ane karela sAravAra * thArana-kAza : cAlyA gaye. bhavadeva paNa peAtAnAM ane paranAM kAmakAjanI ciMtAmAM paDI gaye dAkSiNya svabhAvane hAvAthI te leAkAmAM vizeSa vahAle thayA ane tethI tenI kIrti paNa khUba phelAi. eka vAra kAI kAmakAjane lIdhe pitAne pUchIne hAthamAM bhAtu laine e bhavadeva ekalA ja kAI gAmatare gaye. peAtAnuM kAmakAja patAvI pAchA vaLatAM tene te dezanA rAjA divAkara rastAmAM maLI gaye.. rAjA divAkara gheADA DhoDAvavAnI ramate bahAra nIkaLyA hatA, evAmAM kamanazIbe koI duSTa gheADA tene kyAMnA kyAM eka aTavImAM laI gayeA. rAjAnA mANasoe rAjAnI tapAsa karI paNa temane kazA patto maLyuM nahIM eTale te tA badhAM pAchAM vaLyAM. pelA gheADA paNa marI gayA ethI kAI gAmiDayAnA veza laIne rAjA pagapALe cAlatA cAlatA potAnA nagara bhaNI AvatA hatA e vakhate ja e rAjA pelA bhavadevane gAmatarethI pAchAM pharatAM rastAmAM maLI gayA. rAjAe tene pUchyuM. 'huM bhadre ! kyAM javAnuM che ? bhavadeva khelyAH visapurI tarapha. rAjA bAhyaH visapurIe javuM heAya te mArI sAthe ja cAla. ApaNe ane sAthe ja cAlIe. pachI te banne dhIredhIre cAlavA lAgyA, apeAra thaI gaI ane bhAtuM khAvAnA samaya pazu thaI gayA hatA eTale bhAtu laIne khAvA mATenI taiyArI A mahAnubhAva koI paradezI che. tenI pAse bhAtu hAya ema bhUkhathI trAsa pAmelA hAya ema lAge che mATe hu ekalA ThIka hevAya ? ema vicArI bhAtuM aDadhuM karIne aDadhuM ane aDadhu pAte khAdhuM. pachI thoDIvAra visAme laine e AgaLa cAlavA lAgyA. have rAjA ghaNA divasanA bhUkhyA hatA. evAmAM tene peluM miSTAnna khAvA maLyuM ethI tene ( rAjAne ) rAtamAM peTazULa upaDI AvyuM tema chatAM ya atyaMta dhIraja rAkhIne rAjAe peAtAnI vedanA kAine kaLAvA na dIdhI ane te ema meM ema sUI gayA ane pAchA beThA thayeA. savAra thatAM AgaLa cAlavA mATe taiyAra thayelA bhavadevane rAjAe kahyuM he bhadra ! tuM jA ane huM thoDA samaya AjanA divasa ahIM ja rahI jaIza pachI dAkSiNyane lIdhe bhavadeva mAlyA huM bhadra! teM ema kaheluM hatuM ke visapurI tarapha javuM che, te pachI ema kahIne have ahIM zA mATe rahevA icche che ? rAjA elyeA! vAta kharI che, paraMtu zarIre jarAka ThIka nathI. bhavadeva AlyAH te pachI tane A prakAranI AyadAmAM AvI paDelA jANIne ahIM cheDIne huM zI rIte AgaLa jAuM ? mATe have tuM mane kharekharuM kahuM ke tane zuM pIDA thAya che? pachI tenA Agrahane lIdhe rAjAe peAtAne peTazULa thaI AvyuM che te vAta kahI batAvI. peTazULanI vAta jANyA pachI bhavadeve zarIrane cAMpalA-cALavA-masaLavA mAMDayuM. auSadha pIvarAvyuM vagere ucita upacAra karI rAjAne sAjo karI dIdhA. pachI mane AgaLa cAlavA lAgyA ane peAtAnI nagarInI "Aho Shrutgyanam" karatAM bhavadeve vicAyu : jaNAtuM nathI ane te bhAtuM khAuM e kAMI pelA paradezIne ApyuM ane sAthe ja AgaLa Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : thArata-kAza : rAjAnA pratyupakAra karavAnA manAratha gr cheka pAse AvI paheAMcyA. bhayadeve rAjAne netaruM ApyuM. mAre ghera Ava ane bhejana kara. rAjA malyAH A nagaramAM mArA svajanA rahe che eTale temane ghare ja bheAjana karIza mATe mane javAnI rajA Apa. ' ema kareA 'ema bhavadeve kahyuM, e rIte rajA meLavI keTalAMka pagalAM AgaLa cAlI rAjA pAchA vaLye ane kDavA lAgyA: bhA bha| mahAbhAga ! huve pharIthI tuM kyAM maLIza? tAruM darzana krIthI kyAM thaze ? bhavadeva AlyAH deva-bhagavAna jANe. rAjA balyUH ema na ela. kharI vAta kahe ke tuM kyAM rahe che? kAnA putra che? ane tAruM nAma zuM che? pachI tenA AgrahathI bhavadeva AlyAH ahIM khaMDanA maMdira pAse maMthara zeTha rahe che. temanA huM putra chuM ane mAruM nAma bhavadeva che. A badhI vAta sArI rIte avadhArI lai rAjA to vegapUrvaka mahela tarapha upaDyo. bhavadevane paNa rAjA vaze kazI pRcchA na karI tethI zAka thayA ane e rIte zAka karatA karatA te peAtAne ghare gaye. rAjA pazu nAkarAnI najara cUkavIne gupacUpa rAjabhavanamAM pesI gayA. jANe ke jamInamAMthI nIkaLI na AvyA hAya e rIte rAjalAke ekadama rAjAne joye.. vadhAmaNAM karavAmAM AvyA. have keTalAMka divaso vItyA pachI rAjAne vicAra thayA. phAIe karelA lAMbA upakArane yAda karIne vAbhaviSyamAM koI taraphathI thanArA upakArane yAda karIne te sau koI snehabhAva khatAve che, sAdhAraNa lokonA e ja mA che; paraMtu te vakhate rastAmAM AvatAM mane je pravAsI manyeA hateA tenA snehabhAva upalA mArga karatAM taddana judA prakAranA hatA. kAi paNa jAtanI oLakhANu vinA ja eNe rastAmAM mane jotAM ja bhAtu vagere ApyuM ane mArI mAMdAnI mAvajata-sevA paNa karI. loko bhale ema kahe ke A dharatIne zeSanAga potAnA mAthA upara dharI rAkhe che paraMtu huM evA tarka karuM chuM ke je leAkeA upakAra karIne paNa kazA baddalAnI AzA nathI rAkhatA te ja A dharatIne sthirapaNe dharI zakhe che. athavA-- je leAkeA badalAnI abhilASA rAkhatA nathI ane je leAkeA pAte bIjA upara karelA upakArane paNa vIsarI jAya che athavA je leAkA kAie karelA upakArane ja yAda karyAM kare che ane kRtajJatAne dhAraNa kare che te anne prakAranA leAkAnA puNyane lIdhe ja A dharatI TakI rahI che evI mArI mAnyatA che. peleA rastAmAM je mahAtmA pravAsI puruSa mane maLyA hatA, jeNe mArA upara atizaya upakAra karyAM hatA chatAM teNe mane ema paNa na pUchyuM ke bhAI ! tuM kyAM rahe che? vA tAruM nAma zuM che? te have mArA e divasa kyAre AvI pahoMce ke je divase huM e mArA upakArIne mAre potAne hAthe ja mAruM rAjya bhaLAvI--mArI gAdIe esADI vanavAsamAM jAuM-jai zaku. A rIte rAjA peAtAnA te upakArInA smaraNamAM ekacitta thaI gayA hatA, eTalAmAM dvArapALe AvIne tene vinati karI he deva ! rAjadvAra upara, ghaNA "Aho Shrutgyanam" Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 pratyupakAranI IrachAthI rAjAe bhavadevane ApelI maMtrI mudrA : kAratna-kAza : lAMbA samaye ApanA darzananI IrachA karatuM mahAjana UbhuM che. rAjA be jaladI mokala. sAruM" ema kahIne dvArapALa mahAjanane aMdara mokalyuM. najarANuM ApIne ane AdarapUrvaka namana karIne sukhapUrvaka beThelA mahAjanane rAjAe pUchayuM: mahAjanane kuzaLa to che ne ? cara vagere te kaI prakArane upadrava te nathI ne? uchuMbala evA khaLa lekene te kaze trAsa nathI ne? lAMciyA leke taraphathI paNa kaze saMtApa nathI ne ? mahAjana belyuM he deva ! tamArAM caraNakamaLane prabhAva che tyAM sudhI te. e badhuM asaMbhavita che. kevaLa A nagarImAM cerene kAMIka kAMIka upadrava zaru thayela che. rAjAe jANe ke reva lAvIne kahyuM zuM hamaNAM ja keInuM maMdira-ghara luMTAyuM che? mahAjana beltha devahamaNu maMthara zeThanuM ghara luMTAyuM che. nAma sAMbhaLatAM ja saMtoSa pAmele rAjA beH e zeTha te bhavadevane bApa che ane aMdanA maMdiranI pAse rahe che e ja ne? mahAjana besuM deva! e kharI vAta che. pachI maMthara zeThane belAvIne tenI IcchA na chatAM ya rAjAe tene maMtrInI jagyA ApI, paMcAMga prasAda paNa ApyAM ane rAjyanA kAmakAja saMbhALavAnI sUcanA karI. e rIte te zeThanA keTalAka divaso vItI gayA. pachI eka vAra mathara zeThe rAjAne vinaMti karI: he deva ! have huM ghaDapaNuthI nakhAI gayela chuM tethI rAjyanA kAmakAja karavA azakta chuM mATe mArA uparathI A rAjyane mahAbhAra utArI nAkhavAnI kRpA karI. rAjA beH ema che te tAre A badhe bhAra tArA putra upara nAkhIne te nizcita thaI zake che. "moTI kRpA " ema kahetAM maMthara zeThe pitAnA pada upara pitAnA putra bhavadevane sthApita karyo ane rAjA sAthe oLakhAvyuM. maMtrI thavAne lIdhe vismaya pAmele e bhavadeva e rIte rAjayanA kAmakAja rAja karyuM jAya che. evAmAM- ghaNuM uttama ratnanAM ghareNuM paheravAne lIdhe jenuM manahara zarIra aMge aMga jhagArA mArI rahyuM hatuM, evA rAjAne ke je tene gAmatarethI pAchA pharatA rastAmAM gAmaDiyAnA vezamAM maLe te chatAM teNe rAjA tarIke nahIM oLakhe joIne e vicAra karavA lAgeH pUrva puruSanI rUDha paraMparA pramANe athavA keI jAtanA vizeSa guNanA prakarSane lIdhe, athavA sevA karavAthI athavA ke I meTe upakAra karavAthI rAjI thayelA rAjAo pasAya kare che ane koI vizeSa prakArane adhikAra ApavAnI kRpA kare che, e rIte sevakane paNa pitAnA sarakho banAve che emAM to zuM Azcarya kahevAya? paraMtu jemAM AvuM kazuM ja nathI evA mArI jevAne A rAjA A prakAre je sanmAna Ape che te mahAAzcarya che. e pramANe reja ne ja pharI pharIne navA navA taraMgo upara taraMgo AvavAne lIdhe AkuLa thayela ane gaMbhIratA nahIM jANate te bhavadeva pitAnA divase vitAvato hato. rAjA divAkara paNuM jyAre jyAre bhavadeva tenI pAse AvatA hatA tyAre tyAre te kadAca pitAne 10 "Aho Shrutgyanam Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArana-keza : vaDIla baMdhunA AdezathI bhavadeve grahaNa karelI bhAgavatI dIkSA oLakhI na tye evI bIkane lIdhe pitAnuM moDhuM pheravI lete hate. nIca ke-halakI prakRtinA leke hoya che teo zeDo paNa upakAra karIne zarIramAM kUlyA samAtA nathI tyAre ekakhI rIte upakAra karavA chatAM ya gaMbhIra prakRtinA leke zaramane lIdhe saMkecAyA kare che. keI bIje divase badhAM ghareNuM kADhIne rAjA nAna mATe taiyAra thatuM hatuM barAbara te vakhate kAmakAjane lIdhe bhavadeva rAjAnI pAse AvyA. te vakhate rAjAnuM zarIra taddana ughADuM joIne eNe rAjAne oLakhI kADhyo. bhavadevane nizcaya ja thaI gaye ke-je, mane gAmatarethI pAchA pharatA rastAmAM mArga sahAyaka maLe te ja A mahAtmA che. ahe! AnI AvI mahApuruSatA ! aho ! badale vALavAnI kevI tIvra abhilASA! ahA ! AnuM gAMbhIrya ! ema vicArate te parama saMteSane pAmyA. iMgita AkArane samajavAmAM kuzaLa evA rAjAe enA manane bhAva kaLI lIdho. pachI to "A mane kharekhara oLakhI gayA che" ema samajI rAjA paNa zaramane mAryo meTuM pheravI nIcuM mukha karIne beThe rahyo. bAda bIje samaye ekAMta joIne bhavadeve rAjAne pUchyuM. he deva ! te vakhate tamArA upara evuM saMkaTa zI rIte AvI paDeluM? pachI rAjAe pitAne duSTa gheDa kevI rIte jaMgalamAM kheMcI gaye vagere badhI hakIkata bhavadevane kahI saMbhaLAvI. " ahe! AvA puruSarane upara paNa kevI rIte ApadAo AvI paDe che" ema vicArate bhavadeva kheda pAme. pachI DIvAre te pitAne ghera gaye. jyAre te potAne ghera gaye barAbara te ja samaye " dIkSA lIdhelo pitAne mATe bhAI ahIM Avela che." evA vadhAmaNInA samAcAra eka puruSe tene ApyA. pachI bhavadeva tene vaMdana karavA gaye. tenI pAsethI dharmakathA sAMbhaLI, ane keTalAka divaso sudhI tenI sevA-cAkarI karI. mAsakalpa pUro thatAM ja pelA sAdhue bhavadevane kahyuM he bhadra! have vihAra karavA IcchuM chuM, hamaNAM tuM paNa mArI sAthe pachavADe pachavADe Ava. "ThIka" ema kahIne bhavadeve A badhuM rAjAne jaNAvyuM ane pitAnA putrane pitAnAM badhAM rAjakAje soMpI bhavadeva pilA sAdhunI pAchaLa pAchaLa cAlI nIkaLyuM. e rIte te eka jana sudhI jaI pAcho pharavAnuM vicAra kare che eTalAmAM sAdhue tene dAkSiNya guNavALe samajIne tenA upakAra mATe nIcenI vAta kahIH he mahAnubhAva ! ATalA lAMbA samaya sudhI te saMsAranAM badhAM sukho bhegavyAM che chatAM paNa dharA nathI te zuM maraNane kAMThe Avele tuM have pachI dharAvAno che? mATe have te saMsArane moha tajI de, dharmanI pravRttiomAM udyama kara, jIvita tuccha che, viSayanA vyAme vikArethI bharelA che ane ApaNuM manerane meTA vinna samAna mRtyu have pAse ja che. A badhI vAta sAMbhaLIne pitAnI IrachA nahIM chatAM ya kevaLa meTA bhAInA dAkSiNyane lIdhe bhavadeve moTA bhAInuM kathana svIkArI A pramANe kahyuM- he bhagavaMta! Adeza kare, huM zuM karuM? muni belyAH pravrayA le. "Aho Shrutgyanam Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 dAkSiNya guNanI utkRSTatA : kathAra-keza : pachI eNe sAdhunI dIkSA lIdhI. Agamano abhyAsa karyA pachI tene savega vizeSa vadhI gayo ane saMjamane bhAvathI ArAdhI teNe maraNa samaye barAbara uttamArganI ArAdhanA karI samAdhipUrvaka kALadharma pAmI te sarvArthavimAnamAM devane avatAra pAme. A rIte te mahAtmA jagatamAM khyAti pAme, rAjAne pUjanika thayA ane chevaTe sugatine paNa pAme. e badhe prabhAva tenA dAkSiNya guNane ja che. vaLI moTA puruSomAM, asAdhAraNa nirmaLa zalathI suzobhita e eka dAkSiNya guNa aprasiddha ja che. keI paNa vinna te guNanI sAme TakI zakatuM ja nathI e e prabaLa samartha guNa che. jyAre vihAra karatAM pitAnA pitAne mitra pele kulapati bhagavAna vIrane bheTavA taiyAra thaye tyAre bhagavAna vIramAM dAkSiNya guNa na hota te teo tene maLavA sAru pitAne hAtha zA mATe lAMbo karata? vaLI e ja pramANe bhagavAna vIramAM dAkSiNya guNa na heta te jyAre pele pitAno ati paricita brAhmaNane dIkare ati dUra dUranA pradezamAM pharI pharIne thAkI jaI, kheda pAmI potAnI pAse AvI yAcanA karavA lAge tyAre paNa e ja bhagavAna tene pitAnuM aDadhuM devadUSya badhuM ja kema ApI zakta? vaLI jenAmAM dAkSiNya guNa nathI hote tenAthI tenA bhAIo ane cAkare paNa judA paDI jAya che. te badhA judA paDI gayA pachI pelA dAkSiya guNa vagaranA puruSanA traNe vargo dharma, artha ane kAma kSINa thaI jAya che. e traNe vargo zINa thayA pachI to e dAkSiNya vinAne mAnava, chANAnA DhagalAnI peThe kevaLa pRthvIne bhAra vadhAre che ane enuM jIvana vyartha nIvaDe che. e pramANe dAkSiNyaguNa, sukhasaMpattine vadhAranAra che ane sugatinI sAdhanAmAM sahAyatA karanAra che. evo dAkSiNya guNane mahimA samajI e keNa zuddha buddhivALe che ke je te guNa meLavavA mATe sAvadhAna na thAya? e pramANe zrI kAratnakezamAM dakSiya guNanA vicArane prasaMge bhavadevanuM kathAnaka (27) samAsa, - - - - - "Aho Shrutgyanam Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhairya guNa saMbadhe mahendra rAjAnuM kathAnaka, ( 28 ) je puruSa dAkSiNya guNavALA hAya chatAM tenAmAM dhairya guNu na heAya te XIK 333 ArabhelA dhama kRtyane pUrepUruM pAra paheAMcADI zakatA nathI arthAt Di3, dhairya guNu vinA Abhela kArya pUruM thaI zakatu ja nathI, mATe have ahIM dhairya guNa vize kahevAnu che. bhale game tevI ApadAo AvI paDI hAya, dhanane nAza thaI jatA hAya vA peAtAnA snehIjanAnA viraha sahavAnA prasaMga AvI paDe tevu thavAnu hAya te paNa je guNane lIdhe puruSanuM mana jarA paNa calita na thAya--DAlAyamAna na thAya, te guNanuM nAma dhaiya. jenAmAM evA dhaiya guNu hAya te ja puruSa dhIra kahevAya che ane evA dhIra puruSa ja pAte upADelA dharmanA bhArane nibhAvI zake che ane bIje dhIraja vinAnA kAyara mAnava jarAka jeTaluM kaSTa AvI paDatAM ja pAte svIkArelA e dharma bhArane paNa ghaDIkamAM ja pheMkI de che. jyAM sudhI saMsAra che vA janma che tyAM sudhI deha hAvAnA ja. jyAM sudhI deha tyAM sudhI ApaDhDhAe puchu AvavAnI ja mATe game tevI ApadAo AvI paDe teA paNa dhIra puruSA samudranI peThe peAtAnI maryAdAne cheDatA nathI. dhIra puruSA ane kAyara puruSo e banne upara ApAe eka sarakhI rIte ja AvI paDe che, chatAM e emAM vizeSatA e che ke AvI paDelI ApadAone dhIra puruSA sahana kare che tyAre kAyara puruSo e ApadAo AvI paDatAM khUkhakhUba trAsa bhogave che. ApadAe AvI paDatAM dhIra puruSa evA vicAra karI zake che ke-A te pUrve karelAM duSkRtyAnuM mULa upasthita thayuM che mATe tene avazya sahana ja karavuM joIe. jyAre mAnavanA manamAM evA bhAva thAya tyAre ja tenAM prAcIna karmAnuM uttama nija rahyu thAya che, ethI ja vivekapUrvaka sahana karavAnI vRttine uttama niz2arA kahevAmAM AvI che. nahIM te pazu paNu jyAre ati duHkha pAme che tyAre paNa uMkArA--avAja karatA nathI tema raDatA paNu nathI. paraMtu pazunI e sahunazaktine, viveka vinAnI hAvAthI, uttama niza na kahI zakAya. e pramANe je puruSa zubha viveka sahita dhairyanA kavacane paherI peAtAnA zarIrane DhAMke che te mahAApatti AvI paDatAM paNa rAjA mahendranI peThe hAratA nathI. e rAjavInI kathA A pramANe cheH-- aparAjitA nAme nagarI che. e nagarInI AsapAsa pavitra-cAkakhA pANIthI bharelAM aneka sAvarA che ane e sarAvarAmAM kuvalaya, kamaLa, kalhAra ane se| pAMkhaDIvALAM kumaLe khIle che, tethI e nagarI suzebhita che. vaLI e nagarInI AjubAju aneka manAhara bagIcA che ane e bagIcAomAM pepaTa, menA, vAMdarA, kapiMjala, jalakAgaDA "Aho Shrutgyanam" Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 mahendra rAjavInI mahattA : kAratna-keza : ane jIvajIvaka nAmanA aneka pakSIo svacchede khilakhilATa kare che tethI e nagarI ramaNIya che. te nagaramAM vRkSa nIlakaMThethI virAjita che, pakSao sarAmalakhaNA che ane aNusaranA ghare gorIthI manahara tema ja kumAra ane vinAyakavaDe yukta che. have e nagarImAM mahendra nAme rAjA che. e rAjAne sAma, dAma, daMDa ane bheda e nItinA cAra pAyA che. rAjAnI AMkho caMcaLa netravALA cara puru-guptacara puruSa che, rAjAnI dADha dhAradAra taravAra che, ene skaMdha-abhe pragADha zauDIya-zaurya che, enuM asAdhAraNa sAhasa ja enI nAsikAne bhayAnaka sUsavATa che, enA zarIramAM azeSa vibudha-paMDita adhiSita thayelA che ane enI asAdhAraNa caturAI ja enuM chaTAdAra pUchaDuM che arthAt jema mahAvarAhane cAra paga, caMcaLa AMkhe, tIkaNa dADha, majabUta khabhe, nAsikAnA sUsavATa hoya che tathA mahAvarAha IzvararUpa hovAthI tenA zarIramAM aneka vibudha-devo rahelA ane ene pUchaDuM hoya che tema jANe pite jAte ja mahAvarAha na hoya e e mahendra rAjA A pRthvIne uddhAra karavA Ave che eTale jema mahAvarAhe pRthvIne kheMcI kADhI tene uddhAra karela hatuM tema A rAjA paNa pRthvIne uddhAra karavAne upasthita thayela che. - A rAjAnuM vAhana mAtaMga che, enA sevaka kuprabhue che ema chatAM ya je, dharma tarapha abhirucivALe che ane mAgaNanAM TeLAnI mAphaka AzAne pUre evo che. je rAjAnuM vAhana mAtaMga-caMDALa hoya ane jenA sevake kuprabhu-kharAba rAjAo hoya te vaLI dharma tarapha ruci rAkhe khare? ane mAgaNanI AzAne pUrI zake kharo? e viSedha che. tene parihAra karavA ahIM mAtaMga eTale hAthI samajavA ane kuprabhu eTale pRthvInA prabhu samajavA. arthAt e rAjAnuM vAhana hAthI che ane pRthvInA rAjAo enA sevake che e e rAjA che eTale ja dharma taraphanI rucivALo che ane mAgaNanI AzAne pUranAre che. e rAjane parama snehanuM bhajana prabhAvatI nAme bhAryA hatI. tenAthI janmelA temane be putra hatA. eka jayaMta, bIje jayasena. maMtrIone rAjyanuM badhuM kAmakAja bhaLAvIne rAjA pitAne samaya sukhathI vitAvatA hatA. eka vAra, pUrvajanmanuM vaira yAda AvI javAthI kALa * nIlakaMTha-(1) mahAdeva, (2) mora. pahele artha Azcarya utpanna kare che, bIjo artha abhipreta che. sarAmalakakhaNa-(1) rAma lakSmaNa sahita (2) sara-amala-kakhaNuM eTale ke sarovaromAM nirmaLa kriDA karatA. pahele artha Azcarya utpanna kare che; bIjo artha abhipreta che. aNIsara-(anIzvara) (1) mahAdevathI itara, (2) dhanADhyuM. Izvara na hoya tevA eTale sAdhAraNa leke. eka artha mahAdevathI Itara lekenA ghare gorI(gaurI-pArvatI)thI manahara tathA kumAra (kArtikeya) ane vinAyaka(gaNapati)thI yukta che. A artha Azcarya utpanna kare che. bIjo artha sAdhAraNa lakAnAM ghare gorI gaurI-strI)thI manahara che tathA kumAra (bALa) ane vinAyaka(gurujano)thI yukta che. bIjo artha abhipreta che. "Aho Shrutgyanam Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H kathAnakoza : yakSe mahendra rAjavInA kuTuMbanuM karela apaharaNa ane AvI paDela Apatti 78 nAmanA yakSe rAte sukhe sUtelA e mahAtmA rAjAne tenI pathArImAMthI upADI pUrva samudrane kAMThe pheMkI dIdho. tenI rANI prabhAvatIne upADI pazcima dezanI kaI aTavImAM pahoMcADI dIdhI ane tenA moTA putrane dakSiNa dizAmAM ane nAnAne uttara dizAmAM pahoMcADI dIdhA. A rIte pitAnA lAMbA samayanA vairane badale laI vairane zAMta karI saMtoSa pAmele te yakSa potAne sthAnake cAlyo gayo. rAjA paNa samudrane kAMThe thoDI vAra te UMghato ja rahyo, paraMtu pachIthI pracaMDa pavanane lIdhe uchaLatA-pachaDAtA meTA meTA taraMgenI paraspara athaDAmaNathI thatA bhAre ghughavATane sAMbhaLIne jAgI gae ane "A zuM che?" ema kaste pitAnA netre ughADIne badhI dizAo tarapha jevA lAge eTalAmAM eNe eka tarapha UMcA UMcA taraMgathI uchaLatA meTe dariye je ane bIjI tarapha tamAla, sAla, DAmaranuM jhADa, hiMtAla vagere meTA vRkSanI paMktithI dizAone ArachAdita karatI evI samudrataTanI vanarAjI joI. "A vaLI zuM che? mArI pitAnI citrazALAmAM pAtharelI vizALa sukhazasyAmAM zayana kayAM? ane A mAchalAM, kAcabA vagere sahita uchaLatA taranAM mojAMvALA samudrane kAMThe A rIte mArI sthiti kyAM? te zuM A te kAMI svapna che ? vA mAre matieha che?" ema vicArI te pitAnI AMkhe coLIne barAbara ThIka karI jevA lAge te paNa teNe bIjuM kAMI vadhAre na joyuM. je pahelAM joyuM hatuM te ja joyuM. eTale tene nizcaya thayuM ke, mArA pUrvanA keI duSkRtane lIdhe prerAyelA zudra devatAe mane A jAtane anartha kareluM hovAthI A banAva banela have joIe. nahIM te AjathI thoDA divaso pahelAM mane aniSTanI sUcanA ApanArAM je duHsvapna AvatAM hatAM ane apazukana vagere thatAM hatAM te kema thAta ? A uparathI huM e anumAna karuM chuM ke prabhAvatI devIne paNa kuzaLa na hovuM joIe ane mArA putra suddhA gharamAM sukhe haze ke kema e paNa eka zaMkA che. A badhuM vicAratAM vicAratAM teNe to dhIraja dhAraNa karI. evAmAM sUraja Uge chatAM tyAM atizaya gIca jhADI hovAne lIdhe sUryanA kiraNe phelAI zakatAM na hovAthI rAjAnA khyAlamAM cokkasa dizAnA vibhAganI kalpanA na AvI zakI chatAM ya te eka mArga upara cAle. deva ane gurunuM smaraNa karIne tyAM je kaMdamULa vagere maLI AvyA te dvArA teNe pitAnuM jIvana nabhAvyuM. pachI tyAM bapora gALI rAjA uttara dizA tarapha cAlavA lAgyuM ane cAlatAM cAlatAM malaya nAmanA eka meTA nagaramAM pahoMcyA. vaLI tyAM keTalAka divasa sudhI rahI thAka utArI gajajaNuya nAmanA nagara tarapha cAlyo. vacce ja tene sAme Avate kubera bhaMDArInI jevI vizeSa samRddhivALe bera nAmane mATe sArthavAha maLe. e sArthavAhe tyAM e vakhate pitAne paDAva nAkhele hate. barAbara te ja vakhate bhale taraphathI hallo AvavAne prasaMga bane. sArthavAha DarI gaye. eNe sArA sArA zuravIra subhaTenI ja zarU karI. e ja samaye teNe jhADane "Aho Shrutgyanam Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahendra rAjavIe aparAkramathI sArthavAhanuM karela rakSaNa : kathArana-keza : chAMye visAme letA A rAjAne je ane tene jotAM ja sArthavAhane nizcaya thaI gaye ke A mANasa kaI sAdhAraNa mANasa nathI lAgatuM. ema vicArIne sArthavAha tene sanmAna sahita pitAnA AvAsamAM lAge, tene snAna karAvyuM ane bhejana vagere paNa ApyuM. pachI sukhAsanamAM beThelA rAjAne sArthavAhe vinaMti karIH he mahAbhAga ! je ke janma dharIne meM tamane Aja ja pahelavahelA joyA che to paNa tamAre vizeSa prakArano AkAra jotAM mane ema lAge che ke tame kaI uraca khAnadAna cho ane viziSTa kalAkauzalya dhirAvanAra che mATe tamane huM kahuM chuM ke A mArA saMdha upara hamaNuM bhale halle lAvavAnuM kare che. mArA saMdhamAM te strIo, bALako ane gharaDA mANaso paNa che te tame A saMghane e hallAnI AphatanA dariyAmAMthI ugArI le. rAjA belyoH he sArthavAha ! A prakAranA kAmamAM ame koNa mAtra tema chatAM tuM tArA manamAM dhIraja rAkha ke amArA jIvatAM sudhImAM te e hallAne saMbhava ja nathI. pachI te A majabUta Teke maLI javAne lIdhe manamAM nirAMta thavAthI sArthavAha bhera kharI vAta che, sUryane prabhAva hoya tyAre aMdhArAnA DhagalAnuM paNa zuM gajuM? barAbara e ja samaye "bhIlonI dhADa Ave che " evo meTa kelAhala thaze. A sArtha gabharAye, strIo ane bALake Amatema cAlyAM gayAM. te veLAe rAjAnI pAse bakhtara ane hathiyAra hAjara karavAmAM AvyAM. rAjAe zarIra upara bakhtara caDAvyuM, hAthamAM aneka prakAranAM hathiyAra sajyAM ane sArthavAhanA subhaTanA samUhane sAthe laI te bhalenI sAme nIkaLyo. nIkaLatAM ja teNe sArthavAhanA nekarenI vacce potAnA putra jayasenane je. pachI "A mAre putra ahIM kayAMthI?" evI zaMkA karato te vAraMvAra pitAnI Dokane vAMkI karI karIne tenI sAme AMkhane palakAre mAryA vinA ekI najare jete have teTalAmAM pilA bhIlenuM lazkara paNa sAme AvatuM dekhAyuM. pachI te teNe hAthanA parighamAMthI gaLAkAre vaLelAM pracaMDa dhanuSyomAMthI barAbara saMdhAna karyA vagara ja chUTatAM bANene samUha sAmethI AvatA joye. jema varasAda phelAyelI pANInI dhArAo vaDe badhuM DhAMkI de tema A rAjA sAmethI AvatA bANane pitAnA phelAvA pAmelA bANanA ekadhArA varasAdathI niSphaLa karate bhIlanA lazkarane DhAMkI dete zobhato hato. e rAjA pite ekale hato chatAM bhayabhIta thayelA bhIle potAnI bhaya pAmelI AvaDe bhayaMkara bANano ekadhAro mAro calAvatAM tene aneka rUpe jotA hatA. haju te rAjA ghA karI karIne bhalenA lazkarane dIna karate, raNamAM aDadhI ja kSaNa paryata nathI ghUme eTalAmAM to e bhIlanuM badhuM lazkara nAzI gayuM. pachI to lekee tenI prazaMsA karI ane te pitAne utAre paheraze. tyAM jaI te nyA ane bhejana vagere teNe patAvyuM. pachI mAthA upara hAtha joDIne sAthe vahe "Aho Shrutgyanam Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-kAza : mahendra rAjavIne thayela putraprApi. tene kahyuM. he mahAbhAga! A badhe vaibhava ane huM pite have tane suprata chuM-tAre AdhIna chuM mATe tane je yeca lAge te Adeza Apa. tamArI sevA pAse A ghaNuM ja DuM che paNa bIjuM zuM karI zakAya ? rAjA be kharI vAta che, tamArI jevA satyaruSanI vRttine kyAMya kazuM ya adeya vA akaraNIya bhAse che? Ama vAta cAle che tyAM te sthaLe pile bALaka A "A te mAre putra che " ema nakkI karIne rAjA bolyAH he sArthavAha ! A kene kare che? sArthavAha be he mahAyazavALA! huM eka vAra uttara dizAnA vibhAga tarapha AvelI bhImAkavImAM paDAva nAkhIne paDyo hato te vakhate mArA nokare jyAM iMdhaNa vagere levA gayA hatA tyAM eka jhADImAM paDele A bALaka raDato hate. ene raDavAne avAja sAMbhaLI mArA nekarene bhayanI AzaMkA thaI AvI tethI teo eka vRkSanI ADamAM UbhA rahIne A raDatA chokarAne jevA lAgyA ane emane ema khAtrI thaI ke "A mANasa ja che." pachI teo bhaya ane satkArathI bolatA ane dhIre dhIre cAlatA A bALakane tene upADI javA kaI ziyAla vagere jaMgalI janAvara tenI pAse pahoMce te pahelAM ja DIvAre karuNAvRttithI tyAMthI upADI laI mArI pAse laI AvyA ane meM paNa tene ATalA lAMbA samaya sudhI mArA putranI peThe ucheryo che. rAjA bolyaH A mAre ja putra che paraMtu kamanazIbane laIne te AvI duHkhI dazAne pAme che. A sAMbhaLIne vismaya pAmela sArthavAha vicAra karavA lAge. ahedaiva ke svairavihArI che ? jethI siMhanuM baccuM paNa A rIte takalIpha pAme che ane kalpavRkSanuM baracuM paNa eraMDAnI peThe avagaNanA pAme che. pachI te te chokarAne sArthavAha rAjAne seM. te paNa tene gADha rIte bheTIne ane khoLAmAM besADIne, AMsuothI AMkhane bhInI karIne kaMIka vicAravA lAge, evAmAM sArthavAhe tene page paDIne pUchayuM. ahIM kharI hakIkata zI che? pitAnI vAta kahetAM zaramAtA rAjAe sArthavAhanA AgrahathI ekAMtamAM jaIne tene badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLIne sArthavAhane bhAre zeka thaze. pachI rAjAe sArthavAhane kahyuM: bhe! zA mATe saMtApa kare che? A saMsAranA hAla ja AvA che. sukha sAthe duHkha maLeluM che! saMga sAthe nitya viga paNa joDAyeluM che! saMpatti paNa vipattithI gherAyelI ja hoya che tethI A saMsAramAM zubha zuM hoI zake? AvI saMsAranI viSama dazA che tethI te sArthavAha! A rIte zA mATe saMtApa pAme che? ane saMsAranuM A svarUpa hovAthI sukha ane duHkha, saMga ane viyega tathA saMpatti ane vipatti e badhuM saMsArI prANIo mATe sahaja jevuM ja hoya emAM koI Azcarya che? sArthavAha beH he mahArAja! huM jyAM sudhI tamane siddha kArya karI tamArA rAjyamAM na pahoMcADuM tyAM sudhI mAruM eka paNa kAmya karavA nathI mATe have tamAre mArI A "Aho Shrutgyanam Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 zrI munisuvrata bhagavaMte mahendra rAjAne kahela tenA kuTuMbI janonI AphatanuM kAraNa : kathAna-keza : pravRttimAM jarA paNa ADA na AvavuM tema vizva na nAMkhavuM. rAjA cheema na kaho. huM te gajaNagapuramAM haju keTalAka divasa vadhu rokAvAne chuM, mATe tuM mArA Agrahane lIdhe tArA pitAnAM ja kAmakAjane saMbhALa. vaLI, jyAre tuM pAcho pharIza tyAre je kahIza te huM karIza. pachI rAjAne e nizcaya jANIne sArthavAhe e rAjAnI pAse pitAnA vizvAsu mANasane sahAyaka tarIke mUkyA ane vizeSa bhAtuM vagere ApIne putra sAthe rAjAne tyAM gajajaNagapuramAM rAkhI pite te sthaLethI AgaLa javA prayANa karyuM. pachI rAjA paNuM A nAno putra aTavImAM AvI paDyo tethI tene tenA moTAbhAIne viyega thaye e paNa potAnAM ja kliSTa karmanuM phaLa che ema vicAra karato hato tevAmAM tyAM zrI munisuvrata jinavara padhAryA. emanA pitAnA vaibhavanI evI zebhA hatI ke enI pAse svarganI zobhA paNa jhAMkhI paDI jAya. cAra prakAranA deva emanA caraNene sevatA hatA. evA e jinavarane vaMdana karavA nagaranA mANase cAlyA. rAjA paNa pitAne paDelI A jAtanI AktanuM kAraNa pUchavA bhagavaMtanI pAse gayo. bhagavAnane traNa pradakSiNA karIne badhA leke ucita sthAna upara beThA. dharmakathA badhAe sAMbhaLI, saMsArathI vairAgya Avye, vIrya pragaTayuM ane ghaNA mANasee zramaNane dharma svIkAryo. pachI prasaMga AvatA mahendrarAjAe jagaduMgurune pUchyuM: he bhagavaMta! mArA nAnA chokarAne mAthe A prakAranuM kaSTa zA mATe AvI paDayuM? bhagavAna belyAH mahArAja! evuM duHkha kevaLa tArA nAnA chokarAne mAthe paDayuM che ema nathI paraMtu tArA meTA putra sahita tArI strIne mAthe paNa A ja kaSTa AveluM che. rAjA viramaya pAme ane "Avo anartha keNe karyo?" ema teNe bhagavAnane pUchayuM. eTale bhagavAne paNa e anartha karanAra kAla nAmanA yakSane tatkALa tyAM ja sAkSAt dekhADI dIdho. e tyAM bhagavaMtane vaMdana karavA Avela hatA. pachI rAjAe pUchyuM. enI sAthe mAre virodha thavAnuM kAraNa zuM? bhagavAna belyAH sAMbhaLa AjathI sAtamA bhAvamAM vijayapura nAmanA nagaramAM vijaya gRhapatine pAMca putra hatA. temAM he rAjana! tuM badhAthI meTe hato ane A cakSane jIva sI karatA nAno hato. tArI rAIne jIva ane A be putre vaceTa chokarA hatA. e pramANe tame pAMca bhAIo gharanA kAmakAja saMbhALIne rahetA hatA. khAsa vAta ema hatI ke nAnA bhAInI sAthe tamArA cAra bhAImAMnA keIne paNa neha na hato. Dagale ne pagale kalaha thayA karate, sthAna sthAna para vivAda-athaDAmaNa thatI. kSaNekSaNe paraspara kezAkezI-eka bIjAnA vALa kheMcI laDAI karatAM. bIje kaI divase A kalahathI bhAgI gayele nAno bhAI vairAgya pAme ane vicAravA lAgyo ke pUrvabhavamAM lAMbA samaya sudhI sukRtanAM saMbhAra kamAyA pachI jemane atizaya saudarya maLeluM che arthAt jeo AkRtie atizaya suMdara che tevA leke game te kAma kare chatAM ya 11 "Aho Shrutgyanam Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kyAratna kAza : mahendra rAjavI paratve kAla yakSane vairanu kAraNa 1 lAke temane vakhANe che. vaLI, evA suMdara lAkAne joine temane adhika khuzI Upaje che ethI e suMdara leAkeA game tevuM kAluMgheluM khele chatAM ya emanA vacana ghaNuAM ja susa ane ane uttama che, ema kahIne manuSya temane vakhANe che. vaLI evA dekhAve suMdara manahara leAke rASamAM AvI jai, AMkhone lAlaghUma banAvI daIne moDhA upara kaDavA tamAce paNa lagAvI che chatAM ya leAkeA temane kahe che ke emanAthI vaLI.bIne kANu vizeSa zAMta che ? ane ema kahI kahIne e dekhAvaDA lAkonI manuSye Adara sAthe prazaMsA karyAM kare che. tyAre huM kahyAgarA chuM, ucita beolanArA chuM ane zAMtavRttivALA chuM chatAM atyaMta khedanI vAta che ke mane joine mArA sagA bhAIone paNa udvega thAya che evA hu pApI chuM. A sthitimAM mAre gharamAM rahevuM e mArI peAtAnI javiDaMbanA karavA jevuM che. e sivAya bIjuM kazuM ya nathI ane mArI jiMdagIne paNa traNe varganI sAdhanAthI vimukha banAvI niSphaLa karavA jevuM paNu che. A pramANe vairAgya pAmele te rAtanA samaya joine gharamAMthI khahAra nIkaLI gA ane kSemakara nAmanA munivara pAse jaIne teNe pratrajyA lIdhI. pachI te teNe sUtra ane arthanA paramArtha jANuvA abhyAsa karyo ane peAtAnA guru pAse evA abhigraha lIdhe kehavethI jIvatAM sudhI mahinA mahinAnA upavAse ja karavA. A prakAranA kAra tapane lIdhe tenuM aMga kSINa thaI gayu. jIvavAnI paNa tenI abhilASA jatI rahI ane anazana laIne te sAvathI purImAM rahyo. evAmAM tyAM tenA pelA cAre bhAie kAI kA prasaMge te nagarImAM AvI caDyA ane anazana lIdhelA tene joine teoe e sAdhune 'A to gharanA kAmakAjathI kaMTALIne bhAgI jaI Ama ahIM sAdhu thayele che' A rIte mazkarI karI bhAre apamAna karavA jevuM karyuM. temanA A jAtanAM apamAnajanaka vacana sAMbhaLIne pelA sAdhune bhAre roSa AvyA ane te A pramANe vicAravA lAgyo. A mArA pApI bhAio hajI sudhI paNa mArA kaiDA mUkatA nathI. meM gharabAra tajyAM, huM temanu nAma pazu leteA nathI chatAM te hajI sudhI mArI upara niSkAraNu vera rAkhI rahyA che; mATe A mArA tapaniyamAnu~tratAnu kazuM paNa phala heya te huM janamojanama eenA haNanArA thayA karuM ema ja thaze. A jAtanuM te sAdhue niyANuM bAMdhyuM. gurujanoe tema karatAM tene vAye chatAM teNe kAInuM mAnyuM nahIM ane chevaTe mRtyu AvatA te sAdhu marIne A kAla nAmanA yakSa thayelA che. A yakSe tamane joyA eTale tene potAnuM pUrvanuM vera yAda AvyuM ethI teNe tamane cAre bhAione tamArA upara bhayAnaka rIte bhaDake maLatI vijaLI pADIne ekadama mArI nAMkhyA. pachI te tame cAre bhAIo madhyamaguNane lIdhe kAverIpurImAM eka vANiyAnA putrarUpe janmyA. tyAM tamArA cAremAM ghaNuM! ja vizeSa dRDha sneha hate. tyAM paNa tamane cArene ANe ja taravAranA ghAthI mArI nAkhyA. pharI pAchA tame cAre kArkadInagarImAM manuSyarUpe avatarelA ane tyAM paNa rASe bharAyelA A yakSe tamArA kiyA dAkhIne tamane mArI nAkhyA, vaLI, "Aho Shrutgyanam" Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 mahendra rAjavI temaja yakSe paraspara karelI kSamApanA : kathArana-keza : tame cAre jaNA rAjagRhamAM manuSyarUpe avataryA hatA te tyAMthI paNa tamane cArene uThAvI lavaNasamudranI vacce nAkhI dIdhA ane mArI nAkhyA. pharI pAchA tame cAre ujajainI nagarImAM keI brAhmaNane ghare tenA putra tarIke jamyA, tyAM tame kaI rIte ajJAna tapaviveka vagaranuM tapa karI kAyakaleza karatA hatA eTale tamArA zarIramAM roga pedA karIne tyAM tamane cArene A yakSe mArI nAkhyA. e pramANe A sAtamA bhAvamAM he naravara ! tuM rAjA thaye, tAre eka bhAI tArI rANI thaye ane bIjA be bhAI tArA putra thayA. e riIte tame cAre A bhavamAM kuTuMbanA rUpamAM pharI pAchA bhegA thayA. A bhavamAM e rIte tamane cArene bhegA thayelA joIne A yakSe pharI pAchA tamane upADIne pheMkI dIdhA. A yakSa Ama sAta bhavathI mahAkepa karate Ave che eTale A vakhate tene kepa De zamI gayela hovAthI teNe tamane jIvathI ne mArI nAkhyA. A rIte tame cAre ghaNA lAMbA samaya sudhI duHkha sahana karatA AvyA che. e pramANe he rAjA! ApaNe pite pUrva bhavamAM ghaNA lAMbA samaya sudhI je je duSkarmo karyA hoya tenuM ja A badhuM kahevuM phaLa che. bIje mANasa te temAM kevaLa nimitta mAtra hoya che. A badhuM sAMbhaLIne rAjAne pitAnA pUrvajanmanI badhI hakIkta yAda AvI gaI ane je je teNe sAMbhaLyuM te badhuM ya tene pratyakSavat dekhAvA lAgyuM. ethI rAjA bhAre pazcAttApa sAthe pitAnA banne hAtha joDIne pelA yakSane kahevA lAge che yakSa huM tane page paDIne meM je pUrve tArI sAthe duSTa AcaraNa kareluM tenI mAphI mAguM chuM, bhAI! emAM tAre thoDo paNa vAMka na hatuM. huM ja duSTa tAro aparAdhI chuM, mATe have kRpA kara ane huM kahuM chuM ke have pharIthI evI rIte nahIM karuM. mArA AgalA bhomAM ane A bhavamAM paNa teM, je mArA A vinayanA aparAdhanI mane zikSA karI che te ThIka ja karyuM che ane huM kahuM chuM ke hamaNAM vaLI pharI egya zikSA karI mane ThekANe lAvavAnI kRpA karaje. mAre A pApiSTa prANane te game tema karIne tajavAnA ja che. temane tajavAthI je tAre mane ratha phaLato hoya te mAre mATe e sAruM thayuM ja kahevAya, ethI vaLI mAre vadhAre sAruM zuM joIe? A pramANe e rAjAnAM vacana sAMbhaLIne te yakSa ghaNe ja bhaThe paDI gayo ane tene pitAnAM pUrvanAM duzcateine vicAra thavA lAge. jema jema ene e vicAra AvavA mAMDyo tema tema tenA manamAM savegane Avega AvyuM ane tenuM mana karuNAnA pUrathI khUba khUba bhiMjAI gayuM ane pachI te vicAra karavA lAgyuM. AgalA bhavamAM sAdhupaNumAM ghaNuM kaThera taya lAMbA samaya sudhI kareluM, e tapathI mAruM zarIra paNa kSINuM karI nAMkheluM. evA tapane lIdhe ane lAMbA samaya sudhI sugurunI sevA karavAthI tathA darzana ane jJAnane lIdhe paNa meM je moTA pahADanI jevuM bhAre puNya upArjana karyuM hatuM te badhuM ya cheka chelle jenuM chevaTanuM phaLa mahAbhayAnaka nIvaDayuM che evuM nidAna karIne kema "Aho Shrutgyanam" Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-keza : prabhAvatI rANIe rAjAne kahela potAnI ApavItI 84 niSphaLa karI nAMkhyuM? mane dhikkAra che. A te meM, amUlya evA koDa koDa ratnone ApIne eka keDInI kharIdI karI, A te meM aMgArA-keyalA meLavavA mATe haricaMdananA lAkaDA bALI nAkhyA. A to meM ciMtAmaNi ratna ApIne kharekhara eka DhekuM kharIda karyuM. mATe puNyane Dhagale meLavIne tenA phaLa tarIke aneka jIne mAravAnuM meM dhAryuM. mAre AtmA je ADe mArge caDI gayela tenuM jANe ke have huM zuM karI nAkhuM? athavA meM mArA te uttama prakAranA zubha puNyanA samUhane niSphaLa karI nAkhyAM. eTale badhuM sarI gayuM arthAt mane je biTa thavAnI hatI te thaI gaI. AnAthI have bIje ke mArA pApane pracaMDa daMDa thavAne hate? je huM mArA sukRtothI nirmaLa hatuM te huM bhAre kaSAyathI apavitratAne pAme e ja daMDa bhAre che. e pramANe savegane pAmelA pilA yakSe rAjAne tene meTe putra ane prabhAvatI rANIne pAchA ANuM ApyAM ane temane seMpIne vinayathI namra thayela te kahevA lAgeH he haiye guNanA bhaMDAra ! he uttama puruSa! huM ghaNuM lAMbA samayathI tAro aparAdha karato Avyo chuM mATe DebanA durAcaraNanI jevuM meM je durAcaraNa tArI sAthe kareluM che te badhAnI tuM mane sakuTuMba mAphI Apa. huM tane sakuTuMba amAvuM chuM. e pramANe te badhA paraspara eka bIjAne khamAvIne pitApitAne sthAne gayAM. yakSe rAjAne tenA nagaramAM pahoMcADI dIdho ane pitAnA pUrva vairane upazAMta karIne te yakSa paNa jyAMthI je rIte Avyo hato tyAM pAcho cAlyo gayo. rAjA paNa pitAnuM rAjya, putra ane strIne saMga pAme chatAM ya zrI munisuvratanAtha bhagavAnanI caraNa sevAne viga thavAthI bhAre zokAtura thaI gaye. rAjA zekamAM hatA te vakhate rANI prabhAvatI belIH deva ! Apa udAsa jevA kema jaNAo che? jyAre tame ekalA hatA tyAre paNa adhika AnaMda hato jethI hamaNAM manathI na kalpI zakAya evo aNadhAryo priyasaMga thavA chatAM ya gInI peThe udAsa dekhAo che? rAjAe pitAnA aMtarane bhAva chupAvIne kahyuMdevI ! ema na bela. ATalA divasa sudhI tuM kyAM gaI hatI? kyAM rahI hatI ? devI bolIH mahArAja ! sAMbhaLo. huM pazcima dizAnI keI aTavImAM jaIne paDI hatI, tyAMthI koI eka dizA tarapha jatI ane siMha bhALI gaye. pachI bIkathI tharathara kAMpatI, Amatema jotI hatI tevAmAM mArI pAse eka pAradhI AvI pahoMcyuM. teNe mArI sAthe nehabharI vAtacita karI ane te mane pitAne ghera teDI gaye. te mane taMbala, bhejana vagere ApIne mArI ghaNI AgatAsvAgatA karavA lAge ane huM te te samaye tamArA virahathI bhaDabhaDatI bhAre Agane lIdhe saMtApa pAmatI zithila thaI gaI hatI ane tenI AgatAsvAgatAne Thekare mArI khAnapAna, zarIranI saMbhALa e badhuM meM tajI dIdhuM tathA "mAruM zIla jaze ke zuM ?' e bhayane lIdhe meM manathI anazana laI lIdheluM ane e rIte mane aThThama thaye-pAkA traNa upavAsa paNa thaI cUkelA. tyAra pachI pelA "Aho Shrutgyanam" Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 vaiya nA avala`khanathI mahendra rAjavInI svarga prApta H kathArana-kAza : pAradhIne mArI karuNA AvI ane teNe mane ' peAtAnI nAnI bena ' tarIke svIkArI ane pachI te pAradhIe pAtAnI sAthe mane parANe bhAjana karAvyuM. pachI jema pitAne ghare hAuM e rIte tyAM ATalA divasa sudhI kaI prakAranI khAdhA-takalipha vinA ja rahI. have deva ! tame paNa tamArI peAtAnI vAta kaheA. pachI rAjAe paNa pAte pUrva samudrane kAMThe paDyo hatA tyAMthI mAMDIne pelA sA vAhane maLyA ane teNe peAtAnA putrane pAche sAM tyAM sudhInI badhI peAtAnI hakIkata kahI saMbhaLAvI. pachI rAjAe peAtAnA moTA putrane pUchyuM: huM putra! tuM ATalA samaya sudhI kyAM rahyo hatA ? te elyuMH huM pitAjI! dakSiNa dizAmAM AvelI bhImATavI nAmanI aTavImAM huM pheMkAyA hatA, tyAMthI Amatema bhamatAM mane eka tApasanA Azraya maLI gayA. tyAM tApaseAnI pAse kadamUla vagere khAine meM ATalA divase sukhathI kADhI nAkhyA. A pramANe eka bIjAnI sukhaduHkhanI vAta sAMbhaLIne rAjI thayeleA rAjA have potAnA rAjyanA kAmakAja tarapha dhyAna ApavA lAgyA. eka prasaMge tene saspeMsAranA sukhAthI vairAgya AvI gayA ane teNe potAnA putrane gAdI upara besADI pote poSadhazALAmAM jaI pauSadha lIdhe, tyAM te tapa ane sayama sAdhavA lAgyuM, sajajhAyapUrvaka dhyAnamAM mana parovI dIdhuM. e rIte saMvegavRttivALA te mahAtmA sArI rIte tyAM peAtAnA divase vItAvatA hatA, tyAM tene tenAM pUrNAMkanA dezane lIdhe zvAsa, khAMsI vagere aneka mahArAgA thayA te paNa te, e badhA rAgone dhIrajapUva ka sahana karye jatA hatA, have e, te ja sthaLe potAnI chellI avasthAne kharAkhara ArAdhI kALadharma pAmyA ane eka patthApamanA AyuSyavALA tejasvI deva thayA. AvatI ApadAAne sa`padA tene ja AvI maLe samRddhi je puruSa pAtAnA cittane avicalita rAkhI jevI samaje che te puruSa dhIra kahevAya che ane badhI che. vaLI nAnu evuM duHkha AvI paDatA paNu je puruSa dhIrajane khAI bese che te, mUDha anI jAya che, zekamAM paDI jAya che ane evA meha ane zekathI AghAta pAmelA puruSa pAchaLathI dhathI paNa kharekhara khasI jAya che. evA dharmAMthI dUra khasI gayelA puruSa vadhatI jatI badhI kalyANa velaDIone chedI nAMkhe che ane tenAM badhAM kalyANA chedAI jatAM te, pAMkha kapAyelA pakSInI peThe kazuM ja karI zakatA nathI. have tevA prakAranA asama thayele puruSa bhavanA A dariyAmAM gaLakAM ja khAdhA kare che. ghaDIkamAM nIce jAya che, ghaDIkamAM upara Ave che ema gothAM ja khAdhA kare che ane tene kadI paNu vimuktine mAga maLI zakatA nathI, eTale have tene kaI kaI vipatti nahI Ave? e pramANe dhIrajavALA puruSanA guNAne ane dhIraja vagaranA puruSanA deSAne sArI rIte barAbara avadhArI dakSapuruSe guNavALA pakSa vagara vilae grahaNa karI levA joie. e pramANe zrI kathAratnakAzamAM dhaiya guNa viSe mahendra rAjAnuM kathAnaka samApta, ( 28 ) "Aho Shrutgyanam" Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMbhIrya vize vijyAcAryanI kathA (ra9) A mAnavamAtramAM keTalAka guNa te dekhAya che paraMtu gaMbhIratAne guNu badhe - dekhAto nathI. je mAnamAM gAMbhIrya guNa hoya che teo, te guNavaDe pitAnAM kAryonI siddhi meLavI zake che mATe ahIM e gaMbhIratAnA guNa vize kahevAnuM che. je guNanI hayAtI hoya te mAnavanA manane kaI pAmI zakatuM nathI arthAt mananI aMdaranA bhAvene-bhayavRtti, zekavRtti, harSavRtti ane ke pavRtti vagere bhAvone mAnava, atyaMta nipuNa thaIne kaLAvA detA nathI tenuM nAma gAMbhIrya, nIca kuLamAM janma pAmelA puruSo paNa gaMbhIra vRttivALA hoya te uttama kuLamAM janma pAmelA puruSanI peThe lekemAM AdaraNIya-pUjApAtra thAya che. je puruSo gaMbhIra hoya che temane zatru paNa mitra bane che, parajana paNa svajana bane che, khaLa mANasa paNa guNagrAhI nIvaDe che ane de paNa evA gaMbhIra puruSanI sevA svIkAre che. vaLI, sarvajJa bhagavAne je je hakIkate apavAdarUpe-utsargarUpe kahelI hoya che ane je je hakIkta apavAdarUpe-vizeSarUpe jaNAvelI hoya che te badhI hakIkatene je puruSa gaMbhIra na hoya te barAbara pacAvI zakatA nathI. yathArtha paNe samajI zakatuM nathI. jema samudramAM eka bIjAne bAdhA karyA vinA ja amRta ane viSa e bane rahI zake che tema gaMbhIra puruSamAM ja sAmAnya sUtra ane vizeSa sUtre eka bIjAne bAdhA karyA vinA ja sthira rahI zake che arthAt gaMbhIra puruSa ja e sUtrane yathArtha upayoga karI zake che ane karAvI paNa zake che. je puruSa evA gaMbhIra na hoya teo kevaLa vizeSarUpe--apavAdarUpe jaNAvelA sUtrane ja jANIne abhimAnamAM AvI jAya che ane pitAnI jAtane "ame ja paMDita chIe" ema mAnI bIjA munione upahAsa kare che. evA te ardhadagdha guru thaI zaktA nathI, pUjanIya banI zakatA nathI. jema potAnI bahenane pitAnI vidyAnA vaibhavane batAvavAnA garvathI jema sthalabha vikriyA karI batAvI ane pUruM thata na pAmI zakyA tema evA paMDitamanya puruSe zratasAgarane pAra paNa pAmI zaktA nathI. je puruSe gaMbhIra hoya che teo pitAnAM ane bIjAnAM kAryo sAdhI zakavA samartha hoya che ane zrI vijayasUrinI piThe uttama sukhasaMpadAne paNa teo pAmI zake che. e vijayasUrinI vAta A pramANe che. dAnava zaTha kamaThe vasAvelA bhAre muzaLadhAra varasAdane lIdhe A deha DhaMkAI gayela che, palaLI gayela che, chatAM jemane savizeSa prakArano bhabhakate dhyAnane agni akhaMDa cAlI rahyo che evA zrI pArzvajina hatA. A mahAtmA puruSa pura, nagara, kheDA, kabUTa, maMDale ane gAmamAM vihAra karatA karatA mathurA nagarInI bahAra AvIne samavasaryA. tyAM devoe "Aho Shrutgyanam Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 kanakadatta purohitane thayela pArzvanAtha bhagavaMtanA ziSyane meLApa : kathAna-keza: traNa gaDha banAvyA. temAM siMhAsana racyuM. e siMhAsanamAM beThelA bhagavAna deva, dAnava sahita AkhI pariSadune dharmakathA kahevA lAgyA. have mathurAnagaramAM tarabheTAmAM, cekamAM, cAcaramAM, sabhAomAM ane paraba vagere aneka sthAnamAM "ahIM AvIne bhagavAna dharmakathA kahe che." e vAta badhe phelAI gaI. tethI bhaktibhAvathI bharapUra bharelA evA rAjAo, keTavALo, senApatio, ceTTIo, maMtrIo ane sAmaMta vagere aneka leke e jinapatine vaMdana karavA mATe gayA. dharmakathA sAMbhaLIne pAparajane khaMkherI nAkhI vinaya sAthe praNAma karI saMteSane lIdhe praphulla netravALA banI teo pAchA pitapatAne sthAne cAlyA gayA. have bhagavAnano chaThTha, aThThama vagere kaThina mahAta karI zarIrane sUkavate ziSya thazaSa nAme tapasvI pAraNane divase pAtra laine dhIre dhIre cAlato ane jIvarakSA mATe dharatI upara AgaLa AgaLa dhuMsarApramANu jagyA upara jhINI najare jota joto te ja nagarImAM ucca nIca kuLamAM bhikSA mATe bhamato bhamate kanakadatta purohitane ghare pahoMcyo. devatA vagerenI ArAdhanA, pUjA ItyAdi karavAthI te purehitane ghare eka vijaya nAme putra janame hate. te cha mahinAne thaye eTalAmAM judA judA aneka rogothI gherAI gaye. hajAre upAye karavA chatAM ya e sAje na thaI zake. mAMde ne mAMde ja rahyo ethI ene purohita pitA bhAre zeka-saMtApa karato hate. evAmAM pitAnA gharanA AMgaNAmAM zAMta netravALA tapodhanane AvelA teNe joyA. ene jotAM ja " A sAkSAt puNyane gaMja Avela che" ema jANIne e purehita parama pramAdane dharate AdarapUrvaka tene page paDIne vinayapUrvaka vinavavA lAgya: he bhagavaMta! tamArAmAM anupama karuNa bharI che ema tamAre dekhAva ja kahI Ape che, tamArI najara paNa pApanA rAzine dUra karI zake evI che, tamArA caraNanI dhULa paNa pApanA vikArane zAMta karI de che, mATe tame kRpA karIne A mArA putrane juo ane kahe ke A bicAre zI rIte nIrogI thaze ? sAdhu bolyAH bhagavAne amane svAdhyAya ane dhyAna vageremAM joDAI rahevAnuM kaheluM che ane AvA bImArane sAje karo vagere kRtya karavAnI sApha nA pADI che. purohita belyaH tamAre vaLI koNa bhagavAna prabhu che ? sAdhu belyA jenAM caraNomAM praNAma karavAthI bhUta, pizAca vagerene bhaya bhAgI jAya che, jenuM mAtra nAma levAthI paNa rogAdikanuM gahana vana chedAI jAya che, jenuM kIrtana-stavana karavA mAtrathI pharIpharIne saMsAramAM janma le paDatuM nathI te traNe lekamAM prakhyAta evA zrI pArzvanAtha ja amArA prabhu che. purohita be jenA upara dharaNe pitAnI phaNuonA pATiyA dvArA maMDapa kareluM hatuM, jeNe kamaThanA pracaMDa kepane garva khaMDita karela hato, jenA caraNanA nakhamaNimAMthI nIkaLatA cakacakatA vizALa kiraNa dvArA dizAo zobhI rahI che ane jenI sevAmAM badhA idro paNa hAjara thayA kare che e zrI pArzvanAtha tamArA prabhu che ? "Aho Shrutgyanam Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H cArana-kAza : paramAtmAnA caraNarajanA sparzathI naSTa thayela vijayane viSama vyAdhi 8 sAdhu khelyAH hA, e kharI vAta che. pachI peAtAne hAthe munine vaheArAvIne, vizeSa AdarapUrNAMka vaMdana karIne peAtAnAM badhAM gharakAma patAvI tethI nivRta thaine te purAhita peAtAnA pelA mAMdA putrane sAthe laine bhagavAnanI pAse gayA. bhagavAna te te samaye vihAra yAtrAmAM cAlavAnuM zaru karatA hatA. e vakhate AkAzamAM vilasatuM dhALu chatra, sAthe maNimaya pAdITha sahita siMhAsana, ane mAjI DhaLatAM dhALAM cAmA tathA dharmacakra e badhu AgaLa cAlatuM hatuM. tathA pAchaLa bhagavAna peAtAnA caraNane kramekrame AvatAM kanakakamaLa upara mUkatA mUkatA cAlatA hatA. ane e rIte bhagavAna vihAra karavA lAgyA hatA. pachI pAchaLa pAchaLa aneka deve cAlI rahyA che evA bhagavAnane joine purAhita ' hAya hAya ! huM kevA abhAgiyA ? ' ema khelatA zeka karavA lAgyA. evAmAM eka zrAvake tene kahyuM: lo ! zA mATe sa MtApa kare che ? purAhite tene kahyuM kehuM A mArA mAMdA dIkarAnA rAga bhagavAna maTADI che evI AzAthI ahIM Avya hatA ane bhagavAna tA cAlyA. zrAvaka khelyA huM mUDha ! A rAgI leATe bhagavAnanA caraNune taLiye AvI javAthI pavitra thayelI evI A jamInanI dhULane vizeSa Adar sAthe peAtAnA mAthA upara ane AkhA zarIre lagADI rahyA che e zuM tuM jotA nathI ? te jA ane tu paNu A tArA bALakanAM badhAM aMge...ne e dhULamAM ragadoLI de ane bhagavAnane page lagADa. A sAMbhaLIne harSa pAmelA purAhita 'DIka'ema kahIne pelA zrAvakanA kahevA pramANe badhu bhaktipUrvaka karyuM". pachI tenA dIkarA upara ruThelI duSTa vyaMtarIe tene je rAga karyAM hatA te taddana zamI gayA ane ANe ke chekarAnA zarIrane amRtanA kuMDamAM enyuM navarAkhyuM na hAya evA tadna prazAMta banI gayA. pachI purAhita peAtAne ghare gayA ane te divasathI ja mAMDIne teNe zrAvaka dharmane svIkAryAM. pele nIrAgI thayelA chekarA vadhatA vadhatA juvAna thaI gayA. have traNa lAkanA baMdhu evA bhagavAna zrI pArzvanAtha sammetazailI upara nirvANu pAmyA ane te vakhate AkuLavyAkuLa thayele AkhA ya zramaNusaMgha vizeSataH tapaane saMyamamAM tatpara banya, zrAvakavarga vizeSataH zrI jinapUjanamAM tatpara anya te vakhate pelA purAhita tyAM caityavadana mATe gayelA eTale teNe bhagavAnanA nirvANunI vAta sAMbhaLI ane te divase upavAsa karyAM. upavAsa karIne eNe te divase badhAM ca gharanAM kAmakAja tajI dIdhAM ane jANe ke sagA Apa na marI gayA haiAya e rIte cittamAM saMtApa dharIne te purAhita gharanA eka khUNuAmAM bhAre zokAtura hRdaye beThelA peAtAnA putra vijayanA jovAmAM Avye eTale teNe pUchyuM: huM pitAjI ! Ama kema tamArA caherA Aja utarI gayelA dekhAya che? zuM huM kAMI tamArA vAMkamAM AvI gayA chuM? athavA gharanA nAkarAmAMthI keAIe hukama na mAnI tamAruM apamAna kareluM che ? "Aho Shrutgyanam" Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 vijayanI sarvavirati grahaNa karavAnI IcchA : kayArana-phAza : purAhita khelyuM: he putra! koIe mArA kaze aparAdha karyAM nathI paraMtu peAtAnA kevalajJAna dvArA leAkAlAkanA svarUpane jANanArA, rUpamAM kadane paNa harAvI denArA, abhimAnarUpa sarpanA nAza mATe nAgadamanI maMtra jevA, mananA vAMchita pUraNu karavAmAM kalpavRkSa samAna zrI pArzvajina pApApagamana anazana svIkArIne nirvANu pAmyA che. e ja bhagavAnanA caraNAe sparzelI dhULamAM tane ragadoLelA tyAre ja tuM AreAgyane pAmela ane temanA mArganuM anusaraNa karavAthI amArI jevA mAnavA bhavanA A zatruothI thADuM paNa hItA nathI; jemanA AthamI javAthI A tribhuvana jANe ke gADha aMdhArAnA pUrathI bhareluM hoya evuM jaNAya che, evA e bhagavAnanA caraNeAnA virahane lIdhe mane Aje bhAre satApa thAya che ane mArI udAsInatAnu paNa kevaLa e ja eka kAraNa che. A badhI vAta sAMbhaLIne, pureAhitanA putra vijayane vairAgya thaI Avyo ane te khelavA lAgyAH huM pitAjI ! tamArA kahevA pramANe te bhagavAnanA caraNuprasAdathI huM nIrAgI thayela chuM ane tamArA kahevA pramANe e bhagavAna evA asAdhAraNa guNavALA hatA te pachI huve jyAre emanuM nirvANa thayela che tyAre temanA viraha thaye temanI pAchaLa have saMsAramAM rahIne zuM karavAnu che ? mATe mane anumati Ape jethI huM te bhagavAne AcarelA zramaNdha ne anusaruM pachI pitA khelyA: he putra! AvuM anucita kema le che ? hajI te tu zarIre ati kAmaLa che. koI prakAranI kaMThAra kriyA karavAne asamartha che, mATe huM kumAra ! tuM hamaNAM keTalAka samaya sudhI te peAtAnA gharamAM ja nivAsa karIne rahe. haju tu vivAha kara, kanyAonI sAthe lagna kara, peAtAnA svajanA tathA dIna anAtha leAkAne dAna ApI temanA upara anugraha kara, satAnAnI vRddhi kara ane pachI savirati dharmane Acaraje. vijaya khelyAH hai pitAjI ! mAruM kAmaLapaNu kevu che? arthAt huM te evA keka suvALA thaI gayeI chuM? athavA dha mArgo upara javAne dRDha manavALA mAnavane mATe zu kAMI duSkara hAya che kharuM ? je puruSA kRtanizcaya hAya che te zuM bhaDabhaDatI AgamAM paDatA nathI? vaLI, he pitAjI ! paraNIne paNa zuM karavuM che ? ane satAneAnI vRddhi karIne pazu zu karavu che? e strIo ane satAnemAMthI kAI A bhavanA bhayathI pIDAyelA ApaNane thADA paNu sahAyarUpa thavAnA nathI, mATe jyAM sudhI vajra jevA bhayAnaka yama mArI pAse AvI paheAMcyA nathI tyAM sudhImAM tamArI sammati meLavIne hu zramaNa dharmAMne AcaravA IcchuM chuM. have e pitA putrane paraspara A jAtanA saMvAda sAMbhaLIne peAtAnI jAtane taNakhalAnI peThe lekhatI tenI mAtAnA hRdayamAM thAkanA bhAre Avega Avye. e mUrchA AvavAthI bebhAna thatAM tenI AMkhA vIMcAI gaI ane e rIte jamIna upara DhaLI paDI. ene DhaLI paDatI jotAM ja emanAM nAkara cAkarI ekadama 12 "Aho Shrutgyanam" Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kyAratna ke : * vijaya munivaranuM paTTadharapaNuM vezathI Adara sAthe tyAM AvI pahoMcyA ane ThaMDA ThaMDA upacAra karavA lAgyA tethI tenI mUcchI vaLI gaI eTale pharI pharIne retI mAtAne tene putra vijaya kahevA lAge he mAtAjI! mUrkha mANaso kare evuM tame A zuM karavA maMDyA che? tamAro putra uttama puruSe AcarelA mArga upara caDe te zuM temAM tamAruM paNa kalyANa nathI? mAtA belIH tAruM ane mAruM bannenuM kalyANa che tema chatAM huM tArA viyogane lIdhe eka kSaNa paNa rahI zakuM tema nathI. vijya be mAtAjI! mahAmahanA A badhA cALA tacha gho, game tyAre maravAnuM te cokkasa ja che to pachI emAM mArA vinA na rahI zakavAnI athavA mArA viyoga nahIM sahI zakavAnI vAta kyAM rahI? viyeganuM duHkha hoya te paNa jagatamAM kaI ajarAmara te nathI ja. purohita be he brAhmaNa ! sUkAM vanamAM lAge dAvAnaLa ane daDhanizcayI puruSa e baMnene rekI zakAtAM ja nathI. brAhmaNI belIH ema che te ApaNe bane paNa je mAge putra jAya che te mArgane anusarIe, chokasa vinA gharamAM rahIne zuM karavAnuM che? purohite patnInI e vAta mAnI. tyArapachI e traNee anubhUti nAmanA gaNadhara pAse dIkSA lIdhI. purohita ane brAhmaNa e banne jaNAM kALakrame agiyAra ane bhaNI zakyAM ane vijaya sUtra ane artha sAthe code pUne bha. have samaya jatAM sarvAnubhUti gaNadhara vijayane AcAryapade sthApI, anazana laI nirvANa pAmyA. vijayasUri paNa bhAre guNavaMta hatA, teo gAMbhIrya vagere aneka guNa ratnanA bhaMDAra samA hatA, bhavya nI rakSA mATe niraMtara dharmakathAnA prabaMdha karyA karatA hatA, sAdhuvane emaNe saMyamanI pravRttimAM sajaja karyo hato ane e rIte teo apratibaMdhabhAve abAdhApaNe pRthvI uparanAM gAme, nagere vageremAM vihAra karatA hatA. vaLI bIju,- je garachamAM pAMcase sAdhuo hoya te gacchamAM kaI svabhAve kodhI paNa hoya, keI vaLI avinayI paNa hoya, vaLI keI lucce--kapaTI paNa hoya, vaLI koI ahaMkArI paNa hoya, keI lobhAviSTa paNa hoya, vaLI kaI samiti gupti kriyAomAM khalita thaIne pramAda paNa karatA hoya. tema chatAM gacchane AcArya, samudra jema pitAmAM dukha magare vagere klacaronA kuLane saMgharI rAkhe che tema evA evA munione paNa pitAnA gaMbhIrabhAvathI saMgharI rAkhe che ane temanA tarapha jarA paNa durbhAva na batAvatAM temane saharSa sAcave che. evAM gaMbhIra gacchAcAryanuM mahAtmAnuM mana bRhaspati paNa jANI zaktA nathI arthAt e AcArya sabhaya che ke abhaya, sukhI che ke duHkhI, tuSTa che ke ruNa evuM kaI kaLI zakatuM ja nathI. e pramANe te AcArya, bALa ane vRddha ziSyathI bharelA potAnA gANu, garachane sutramAM kahelA niyamovaDe pALI rahyA che, tene sAraNuM, dhAraNa vagere pravRttio dvArA "Aho Shrutgyanam Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijya munivaranA cAra ziSyanI kaThina vrata-AcaraNa : kathAna-keza: yathAvasare zikhAmaNa ApI rahyA che ane e rIte temanA divase vIte che. have eka samaye te AcArya cAra rAjaputrane dIkSA ApI. pahelAnuM nAma varaNa te kururAjano putra, bIje paMcAla rAjane putra sayaMbhUdatta, trIje izAnacaMdra te siMdhu sovIrarAjane putra ane e sAvathInA rAjAne putra arihate ja. te cAre sAdhuomAM naya, vinaya, satya, zauca, kSamA, dama, saMyama vagere aneka guNe hatA tathA teo grahaNa, AsevanA vagere zikSAomAM vicakSaNa hA. e cAre sAdhuo virAsana vagere aneka kaSTa kriyAone karatA, niraMtara ugra kAussagadhyAnamAM udyama karatA pitapitAnA sAmarthya pramANe tevI tevI atizaya duSkara kriyAo dvArA paNa potAnuM mApa kADhIne pitAnI zaktine lepIne eka vAra pitAnA AcArya pAse gayA. jaine AcAryane vaMdana karI temane vinaMti karavA lAgyAH he bhagavaMta! tamArI anujJA meLavIne ame keIka savizeSa evA kaSTAnuSThAnavALA vratane AcaravA IcchIe chIe. guru belyA he devAnupriye! tamArI jema vAMchA hoya tema zIdhra Acare. pachI "tahati" ema kahIne mAthA para hAtha joDI, savinaya praNAma karIne varuNa rAjarSi jyAM ekalA vaitAla rahe che te sthaLe jaIne kAussaga dhyAnamAM rahyA. sayaMbhudara kumArazramaNa paNa vaTavAsinI kSetradevatA sAme dhyAnamAM rahyA. IzAnacaMdra bhUtanI guphAmAM ane arihateja rAjarSi paNa masANamAM jaIne kAussagya dhyAnamAM rahyA. e pramANe e cAre zramaNasiMha kulAcalanI jevA rithara svabhAvavALA, mahAsatvavALA, mahAbaLavALA, mahAmativALA, mahAtejasvI, parama savegavALA, bhavane Dara rAkhanArA ane mana vacana ane kAyAne sArI rIte saMyamamAM rAkhanArA pitapotAnA sthAnamAM kAussaga dhyAnamAM rahyA hatA, tevAmAM prathama munine tenA dhyAnamAMthI vicalita karavA vaitAlenuM TeLuM tenI sAme AvI pahoMcyuM. e TeLuM kevuM hatuM ? emanAM mukha bhayAnaka, lAMbI ane vizALa guphA jevAM hatAM, temanI majabUta dADhe dekhAtI hatI, temanAM bhayAnaka lAMbA lAMbA kALA zarIranI UMcAIthI AkAza bharAI gayuM hatuM, dhAradAra taravAra jevI moTI moTI charIethI emaNe mAnavenA zarIranA TukaDe TukaDA karI nAkhelA hatA ane teo kSaNe kSaNe heha hohA karI mUkI kilakilATa karI bhayAnaka avAje karatA hatA. AvI jAtanA vaitAlanA TeLAne joIne pilA munirAja varuNe pitAnA manane jarA paNa bhAMgavA na dIdhuM ane leza paNa te pitAnA dhyAnathI calita na thayA. - have je sAdhu jyAM vaTavAsinI devatAnI sAme UbhA rahIne dhyAna dhara hatuM tyAM tene calita karavA mATe e devatAe ja A pramANe prAraMbha karyo (e devI jANe ke keI triI puruSane ja kahetI hoya ema belI) re majhAdI! tuM jvALAthI bhayAnaka banelA agnimAM hema karavA taiyAra thayeluM che, mane yAda karyA kare che, vidyAnI sAdhanA mATe ughamavaMta thaI taiyAra thaI rahyo che, chatAM ya tArI sAdhanAnI vidhimAM tuM kayAMya keme karIne sUddha gaye, te bhayaMkara kuMphADA mAratI A vaTavAsinI devI roSe bharAyelI, tAruM "Aho Shrutgyanam Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-kAza : cAre ziSyanI AcaraNa saMbaMdhI vijaya munivaranI gaMbhIratA zira chedavA AvI ja samaja. A sAMbhaLIne bhAre karuNane lIdhe e sAdhu pitAnuM dhyAna vIsarI gayA ane "hA hA" ema kahetAMka tenuM mana dhyAnathI ekadama calita thaI gayuM. have trIjA sAdhune paNa calita karavA sAru bhUtae kSudra upadrave karavA zarU karyA: kevI rIte ? kamaLadaLa jevA lAMbA lacanevALI eka juvAna strInI sAthe amaryAda suMdara aMgavALe eka navajuvAna banAvyuM. pachI e banne eka bIjA paraspara hAvabhAva karatAM, cenacALA karatAM, nakharAMbAi karatAM ratisukhane anubhavatA hoya e dekhAva karyo. e banne jaNe paraspara evI rIte krIDA karavA lAgyAM ke jene jovAthI munionAM mana paNa caLI ja jAya. A joIne te sAdhu paNa tevA prakAranI ratikrIDAne jANe ke jete nathI ja e rIte vartata potAnA cittane caLavA dIdhA vinA ja savizeSa dhyAnanI zreNi upara caDhavA lAge. have je cele sAdhu masANamAM jaI dhyAna dharato hato tene paNa calita karavA mATe e ja upadrava thaye. caNoThI jevI lAlacoLa AMkhavALe, jaMgalI hAthInI sUMDha je lAMbe, bhayaMkara pheNano phelAvo karavAthI enI sAme paNa na joI zakAya e eka meTe sarSa sAdhu pAse AvyuM ane te pagathI caDI mAthA sudhI caDyo, pachI pAcho kAkha ane khabhAnI Toce upara pharyo. have pelA dhyAnamAM rahelA sAdhune tenA zarIra uparanA bhAgomAM vAraMvAra pharatA evA bhayaMkara mahAbheriMganA tAcha kamalinInA nALa jevA ThaMDA zarIrane sparza thaye, e sparza thatAM ja pelA dhyAnastha sAdhunA pemerAma beThA thaI gayA ane tenuM mana dhyAnathI jarAka calita thayuM. pachI pele riMga paNa sAdhune karaDyA vinA ja dhIredhIre zarIra uparathI utarI gaye. sUrya UgyA pachI e cAre munie paNuM kAussagane pArIne pitAnA AcArya pAse gayA. AcArya atizaya zratajJAnI hatA ane tethI e te sAdhuonA saMbaMdhamAM banelI badhI hakIkta jANatA hatA chatAM ya temaNe kaI paNa sAdhune deSa pragaTa karyA sivAya temanI badhAnI sAthe sArI rIte vAtacita karI. jethI jeo bIjA dhyAna karavAmAM sthira manavALA che emanI dhyAnapravRttimAM vizeSa pretsAhana maLe, vizeSa vicaratA thAya ane jemanAmAMthI dhyAna karavAnI zarama cAlI gaI che evA bIjA sAdhuonuM mana dhyAna mATe vizeSa dRDhapaNe udyamazIla thAya. te AcAryo e cAramAMthI je be sAdhuo calita nahIM thayelA hatA temanAM loke samakSa spaSTapaNe vakhANa karyA hatA ane je be sAdhuo calita thaI gayA hatA temane spaSTa zabdomAM ghaNu lekenI sAme Thapake A heta te be sAdhuone utkarSa thAta ane bIjA be sAdhunA manamAM saMtApa thAta. vivekavALA sAdhumaMDaLa mATe e banne prakAranuM vartana anucita hatuM. jenAmAM gaMbhIratA na hoya te AvA prasaMge belyA vinA kharekhara rahI ja na zake ane harSa vA zekanA AvegathI taNAI jaI A prasaMge zuM bolavA jevuM che "Aho Shrutgyanam Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMbhIratAnI guNa-prakarSatA : kathAnakeza: ane zuM belavA jevuM nathI te paNa samajI na zake. A prakAre zreSTha gaMbhIratAne dhAraNa karatA te AcAryuM ke munine tenI bhUlathI bheMThe paDele je chatAM jANe nathI ja je ema karyuM. keInI kayAMya anucita vAta sAMbhaLI chatAM nathI sAMbhaLI evuM rAkhyuM, ane bIjAM bIjAM bahAnA karIne tevA munione kamaLa vANIthI zikhAmaNa ApI. vaLI e AcArye evA bezarama aneka munione zaramavALA banAvyA, saMyama ane vinayanA AcAramAM akhaMDita karyA, nirbhaya karI mUkyA, temane sUtrapATha levAvA na dIdhe ane ALasa vagaranA banAvI dIdhA tathA prakAranA sAdhunA guNemAM sthira karI dIdhA, karmamaLarahita banAvyA ane e rIte munijanenuM rakSaNa karatA te gaMbhIra AcArya mahAtmA paNa paramapada nivaNane pAmyA. e prakAre samudranI peThe je puruSa sadAye gaMbhIratAne guNa dharAve che teo pitAnI ane paranI parama unnati sAdhI zake che. vaLI- je puruSa gaMbhIra na hoya te, bIjAonAM dUSaNe jaIne raSe vA kepa vageremAM bharAIne AvezamAM AvI jaI niraMkuza cittavALA banI jAya che ane e banele te, bIjAnA maLane jAhera kare che ane e prasaMge zuM kahevuM ucita che vA zuM anucita che ene jarA paNa viveka karI zakatuM nathI. AvI rIte game tema bela te agaMbhIra puruSa meTI laghutAne pAme che ane jeone asaMgata rIte Thapako ApIne vacananA ghA kyA hoya temanA taraphathI te, ApadAone paNa pAme che. kAnanAM kANAmAM paDelA vANInA vikaTa kAMTAone udyata buddhivALe IMdra paNa kADhI zakto nathI, tethI karIne e kaMTakamaya vacanane lIdhe bhava ene takalIpha paDe che ane verane saMbaMdha adhika vadhyA kare che mATe sarva prakAre ucita vacanane viveka sUjhADanAre gaMbhIratA guNa ja che, bIje kaI guNa e nathI. tethI karIne gaMbhIratA guNane meLavavA keLavavA bharI upara vijaya cAhatA evA matimaMta saMtapuruSoe bIjAnI niMdAne tana tyAga karIne pitAnA manane nitya uDAmavaMta karavuM joIe. e prakAre kathArana zarmA gAMbhIya guNanA vicAranA prakaraNamAM vijyAcAryanuM kathAnaka samApta, (29) "Aho Shrutgyanam Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Idriyone jaya karo ane jaya na karavo e vize suyaza zeTha ane tenA putranuM kathAnaka ( 30 ). puruSamAM upara kahelA badhA guNo hoya chatAM ya te idri upara vijaya na niko meLavI zake to tenA badhA guNe niSphaLa nIvaDe che mATe puruSe iMdriye kSaka nirI; upara vijaya meLavavA prayatna karavo joIe. tethI have indriyenA jayathI thatA lAbha ane ajayathI thatI hAnio vize ahIM kahevAnuM che. idra eTale jIva. iMdranA ja sAdhane te iMdriya kahevAya che ane te pAMca che. kAna, AMkha, nAka, jIbha ane tvacA-cAmaDI. veNuM, vAMsaLI, viSNu ane gIta vagerenA judI judI jAtanA zabdo sAMbhaLIne kAna ameda pAme che. suMdara suMdara rUpane jovAthI AMkha sukha meLave che. uttama sugaMdhavALA mAlatI vagerenA gaMdha dvArA nAka tRpti pAme che. jIbha sarasa bhejana ane sarasa pINAM vagerene khAI ane pIne AnaMda meLave che. tvacA-cAmaDI ke maLa suMvALAM Asana vagerene niraMtara upabhoga karavAthI temanA sparza dvArA sukhamAM masta rahe che. A prakAre e pAMce iDhiye darekane viSaya jude judo samajavAnuM che. e pAMca paikI eka eka ja indriya jIvene nAza karI nAkhavA samartha che. jene mArI nAkhavA samartha che e hakIkata zAstramAM jaNAvelI che ane e ja hakIkata najare paNa A pramANe joI zakAya che. gItanA zabdamAM Asakta thayelA haraNe mRtyu pAme che, dIvAnI jyotamAM tenA rUpane lIdhe AkRSTa thayelA pataMga temAM paDIne baLIne khAkha thaI jAya che. phUlenI gaMdhamAM masta banelA sarSo nAza pAme che. leDhAnA kAMTA upara caDI rAkhelA leTanA svAdamAM masta banelAM mAchalAM marachImArane hAthe nAza pAme che ane hAthaNInA sparzanuM sukha meLavavA deDatA hAthIo khADAmAM paDIne pitAne jIva jue che. e rIte e haraNa vagere prANIo eka eka indriyanA eka eka viSayamAM Asakta thatAM nAza pAme che te pachI je eka ja purUSa pAMca indriyane - pAMce viSayomAM eka sAthe Asakta thayela che tene nAza kema na thAya? je leke idrinA viSayene meLavavA mATe AkuLavyAkuLa thaI jAya che teo pariNAme thoDuM paNa sukha na meLavatAM raNamAM rakhaDyA kare che, dariye taravAnuM duHkha bhegave che ane kUvAmAM paDavuM vagere aneka kaSTone pAme che. tathA temane bIjA paNa aneka duHkho najare jevA paDe che ane lAMbA samaya sudhI teo durgatimAM jAya che. athavA idrinA viSayane lIdhe aparAdhI banelAone kayo anartha je paDato nathI? evA IDhiyAdhIna leke svarga jatA nathI ane vizeSa bhayAnaka viDaMbaNAone pAme che tenuM kAraNa e tophAnI IdriyonA bhayaMkara cenacALA ja che ema samajavuM. je sArI rIte zAstrane bhaNe hoya tenuM te bhaNatara, "Aho Shrutgyanam Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , , , ,, . sulatAne thayelA vividha dehado : kathArana-keza : jeNe ghaNA prakAranuM tapa tapyuM che tenuM te ta5, e badhuM ya idrine jaya na karyo hoya te taddana nakAmuM ja che ema samaje. je puruSae A iMddhinA unmatta hAthIne tenA upara jaya meLavI vaza kare che teo A bhavasAgara tarI ja gayelA che ane ApadAonA cakane paNa tevA puruSoe eka DAbA pagathI ja dAbI rAkheluM che. idri upara jya meLavavAthI suyazazeThane kevuM sukha thayuM ane indriyane nahIM jitavAthI tenA putrane kevuM dukha paDayuM e badhI hakIkata suyaza zeTha ane tenA putranI kathA dvArA sAMbhaLe. te kathA A pramANe che - - jaMbudvIpanA tilaka samAna dakSiNArdha bhArata dezamAM pRthvI upara prasiddha mahesarI nAme nagarI che. e nagarImAM rahenArA leke samRddhivALA ane sata dharmavALA che tathA e nagarImAM vasatI yuvatIo divyakuMDaLanI joDIthI alaMkRta che tethI eka kuMDaLanA alaMkAradhArIthI garvita evI alakApurIno A nagarI upahAsa kare che arthAt alakApurIne kubera eka kuMDaladhArI kahevAya che tyAre A nagarImAM rahenArI yuvatIo joDa jeDa kuMDalathI alaMkRta che, ethI alakApurI karatAM A mAhesarI nagarI caDiyAtI che. vaLI, A nagarI khalajanathI rahita hovAthI dvijihonAM kulanA nivAsane lIdhe kalaMkita banelI nAgarAjanI nagarIne paNa upahAsa kare che. have e nagarImAM kaI jAtane bAdha rAkhyA vinA pAkAra karavAmAM kuzaLa ane badhA lekene mAnIta suyaza nAme eka zeTha che. tene sulasA nAme eka strI che. pUrvabhave karelAM sukRte pramANe prApta thayelAM sukhane bhegavatAM temane kALakrame pAMca putre thayA. pahele dhara, bIje dharaNa, trIjo yaza, cothe yazacaMda ane pAMcame caMda. jyAre pele garbhamAM Ave tyAre mAtAne gIta sAMbhaLavAne dehada thayelA, bIjA putra samaye khUba rUpane jevAne dehada thayele, trIjA putra samaye sugaMdhI phUlene suMghavAne dehada thayele, cothA putra samaye sarasa sarasa khAvAne dehada thayela ane pAMcamAM putra vakhate kemaLa kamaLa taLAIovALI pathArImAM sUvAne ane suMvALAM suMvALAM Asane upara besavAne dehada thayelo. jevA jevA e mAtAne dehada thayelA tevA ja prakAranA svabhAvavALA tene putre thaze e hakIkata zeThe pitAnI buddhinI kuzaLatAthI nakkI jANI lIdhI hatI. e rIte tene pAMca putre jamyA. uMmaramAM vadhatA vadhatA te pace juvAna thatAM vepAravaNaja vagere aneka kaLAmAM kuzaLa thayA, temane ucita kanyAo sAthe paraNAvyA. pachI gharanA * dvijiha1) khalajane (2) nAge. pahelo artha khalajanothI rahita evI A nagarI khalajananA kulothI kalaMkita evI nAgarAjAnI nagarIne upahAsa kare che arthAta hAMsI kare che, bIjo artha khalajanothI rahita evI A nagarI nAgenA kulenA kalaMkavALo nAgarAjanI nagarIne upAsa kare che arthAta te nagarIthI caDiyAtI che. .. "Aho Shrutgyanam Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-kArA : suyaza zreNIe putrane Apela hitazikhAmaNa kAmakAjamAM joDavAmAM AvyA. have temanAM pUrvakanA nirmANa pramANe te pAMce chekarAoe keTalAka divaso sudhI potAnA pitAnA Agrahane lIdhe gharakAmamAM joDAIkeTalaMka dhana pedA karyuM. ane pachI navarA paDatAM teo niraMtara gItAnA ane nAyakAnA rasamAM paDI gayA tathA zarIre suMdara suMdara vilepane lagAvavA lAgyA, suMvALI suMvALI sukhazAo, suMdara suMdara Asane ane sarasa sarasa vividha bhajanamAM masta banyA. te ja prakArane temane vilAsa vadhavA lAgyuM ane e rIte svastha rahevA lAgyA. temanI gIta, nATaka vagere ekaeka viSayamAM atyaMta AsaktivALI A sthiti joIne temanA pitAe vicAryuM ke teonI mAtAne temanA garbhamAM AvatA je je dehade thayelA te pramANe have A bicArA chokarAo jhapATAbaMdha prakarSa karavA lAgyA che, A sthitimAM zuM karavuM ucita che? A pramANe mojazekha karatAM temane aTakAvavAmAM nahIM Ave to teo dhIredhIre gharanA badhA dhanane nAza ja karI nAkhaze ane aTakAvIza te temanA cittane bhAre saMtApa thaze ema che chatAM temane aTakAvavA e ja yukta che. zarIramAM pedA thayelA rege ane pitAnA aMgaja paDyo tarapha bedarakAra rahIe to teo sukhakara nIvaDI zakatA nathI. Ama vicArI e zeTha temanA pAMca putrane zikhAmaNa devA lAge. he mahe! tame A bhege bhegavavA, sAruM sAruM khAvuM vagere prakAre A che bhAre kharca karI rahyA che? pitAnA gharamAM keTaluM dhana che te paNa jANatA nathI? vaLI kazI kuzaLatA paNa dAkhavatA nathI.? tamAre potAne puruSArtha-bAhubaLa keTalo che? e paNa tame kema jANatA nathI? A bIjA badhA loko parimita bhego ane upabhege kare che ane te dvArA pitAnI badhI idri upara pitAne kAbU dharAve che e paNa kema jotA nathI ? AthvI rIte uDAupaNathI uddhatapaNe, arzaka rIte, svachaMdapaNe vilAsamAM mANanArAonI te saMsAramAM apakIrti phelAya che e vize paNa kaze vicAra karatA nathI? je manuSya A rIte asaMbhAvanAnA kIcaDamAM pitAnI jAtane otapreta banAvIne svarade vatane pitAnA kuLane ane zIlane melAM kare che tenI kaI gaNatrI paNa kare che kharuM? athata tenI badhA avagaNanA ja kare che. vadhAre zuM, kahevuM? tame mArA gharamAM rahIne lakSmIne bhegA karavAnI icchA rAkhatA ho te A badhe atizaya uDAu kharca tajI de ane vinayavALA banIne lAMbA samaya sudhI raho. A pramANe zeThe pitAnA putrone bhAre roSa sAthe khUba Thapako Ape ane zikhAmaNe dIdhI, te joIne roSe bharAyelI e putronI mAtA sulasA Ama kahevA lAgI. mArA A chokarAo zubha zIlavALA, zubha AcAravALA, kaze bagADa nahIM karanArA ane vinayI che chatAM juo te kharA mArA jIvatAM ja temane A pramANe niSpharatApUrvaka Thapake ApavAmAM Ave che ! bicArA chokarAo haju ATalI ja moja mANe che evAmAM te temanI avagaNunA karavAmAM Ave che evA A gharamAM mAre have nakAmA kAmakAjane bhAra vahIne zuM karavuM che? "Aho Shrutgyanam Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Taka zeThANIne roSa ne suyaza zreNInI dIkSA : kathArana-keza : A rIte bhAre abhimAnathI chaNake karIne sulasAe khAvA-pIvAnuM tajI dIdhuM, tenuM moDhuM utarI gayuM ane te, reSane lIdhe ekAMtamAM jaIne sUI gaI. bhejanane samaye zeTha bahArathI AvyA, temaNe pitAnA hAtha-paga dhoyAM, devanA darzana karyA ane pachI bhejanakhaMDamAM AvIne pUchayuM. sulasA kayAM gaI che? ne karacAkaree kahyuM ame kaza paramArthakharI vAta jANatA nathI eTale zuM kahIe? paraMtu zeThANI bhAre roSamAM bharAyelA che ane gharanAM badhAM kAmakAja tajI daIne teo amuka ThekANe jaIne sUtelAM che. A vAta sAMbhaLIne bebAkaLa thayele zeTha tenI pAse gayA ane belve bhadra! tuM Ama kema re bharAyelI jevI dekhAya che? zA mATe gharanA kAmakAjane saMbhALatI nathI ? zeThANI to jANe ke kazuM ya sAMbhaLatI na hoya e rIte pitAnA moDhA upara kapaDuM DhAMkIne paDI che ane zeThanI sAme paNa jotI nathI. pachI te bheThe paDI gayela zeTha te sthaLethI cAlyo gayo ane teNe pitAnI moTI bahenane pilI zeThANI pAse mokalI. zeThanI moTI bahene paNa zAMtibharyA vacane kahIne jema tema karIne manAvI tyAre te zeThANI DIka zAMta thaI ane pachI tenI sAmuM joIne te kahevA lAgI. mArA chokarAo badhA nideva che chatAM tamArA bhAIe-zeThe temane AvAM AvAM anucita vacane kahIne ghaNe Thapake Akhe, emanuM apamAna karyuM. e duHkhane lIdhe ja meM badhuM khAvA-pIvAnuM choDI dIdhuM che. naNaMda bolIH eka vAra A badhuM mApha kara, pharI vAra zeTha chokarAMone kAMI paNa kaheze nahIM. A rIte jyAre tene vAraMvAra manAvavAmAM AvI tyAre ja tene roSa heTho beTho ane pachI te zeThanI sAthe jamavA beThI. te divasathI mAMDIne zeTha have putronI paMcAta karavI choDI dIdhI. dhanane bagADa thato hoya te paNa kazI zikhAmaNuM ApatA nahIM tema koI paNa kAma vaNasI jatuM hoya te paNa teo mauna ja rAkhatA. A rIte zeTha upekSA karavA lAgyA tene pariNAme AkhuM ghara khAlI thaI gayuM, dhana badhuM cAlyuM gayuM. A badhI paristhiti samajIne zeThanA manamAM bhAre vairAgya AvI gayuM. piotAnA priya putra ane svI vagere snehI jano temane iMdrajALa jevAM khoTAM dekhAyAM. premanA prapaMcane teo ghaDIkamAM rahe ane ghaDIkamAM cAlyA jAya e samajI zakayA. A badhuM joI vicArIsamajI suyaza zeThe damaSa AcAryanI pAse dIkSA laI lIdhI. viziSTa tapa karavA sAthe sAdhunA acAne pALatA e suyaza sAdhu gAmaDAomAM ane Akaro vageremAM gurunI sAthe vihAra karavA lAgyA. A rIte lAMbA samaya sudhI akalaMkita zIlamAM tatpara banelA e sAdhu sUtra ane tenA para mAthene samajyA pachI "zuM mArA kuTuMbamAMthI kaI pratibaMdha nahIM pAme ?" arthAt " keka te pAmaze" ema vicArI teo gurunI sAthe vihAra karatA karatA mATezvarI nagarImAM ja AvI pahoMcyA. tyAMnA loke temane vAMcavA mATe AvyA ane dharmane "Aho Shrutgyanam Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kathAnakALa : sulasAe guruvaya te jaNAvelI ApavItI upadeza sAMbhaLIne pAchA peAtAne sthAne jatA rahyA. divasanA eka paheAra bAkI rahyo tyAre AcAryanI pAse beThelA suyaza sAdhu sAthe vAta karavA mATe ekAMtanI vATa jotI pelI zeThANI zeTha sAthenA pAtAnAM pUnAM duritAne yAda karI karIne zaramAtI nIcuM mukha rAkhI duHkha sAthe rAtI rAtI tyAM AvI. AvIne teNe AcAya ne ane suyaza sAdhune vaMdana karyuM. ucita sthaLe te beThI. iMgita vagerenI ceSTAe dvArA AcArya jANyu ke-A khAI A sAdhunI koi saMbaMdhI che eTale temaNe tene kahyuM: huM bhadre ! tArAM dharmakAryoM kharAkhara nabhe te che ne ? tArA putra vagere parivAra tArI dharma-pravRttimAM sahAyaka te che ne? AcAryanI vAta sAMbhaLIne jANe ke hRdayanuM zalya tUTI gayuM na hoya ema e gaLagaLI thaIne rAvA lAgI. pachI teNIne gurue pUchyuM: huM mahAnubhAve ! zA mATe rAve che ? teNI belI: huM bhagavAna ! A jAtanA ananA pathArA karavAmAM huM pete ja kAraNu chuM ethI mArI jAtane rAuM chuM. jyAre mArA svAmI zikhAmaNu ApatA hate tyAre meM tene hAMkI kADhaye ane anucita rIte vartatA chatAM mArA putrane ' sArA AcAravALA ' kahIne temanI zera karI. pariNAme abhAgaNIne mArI anItinu phaLa maLI ja gayuM. guru melyAH zI rIte ? zeThANI elI: eka tA mArA patie tamArI pAse AvIne dIkSA lai lIdhI e te tame pratyakSa jANA ja che. bIjuM mAruM dhana ane putro ardhuM ja vaNasI gayuM e hakIkata tamane kahI sabhaLAvu. sAMbhaLe-mArA dhaNI sAdhu thayA tyAra pachI meM gharanA kAmakAjamAM putrAne goThavI dIdhA. zarUzarUmAM te teo mArI zaramane lIdhe ThIka DIka vA~ paNa pachI mArI pazu avagaNanA karIne te aMkuza vinAnA hAthInI peThe svacchaMde rahevA lAgyA. temAM mAre moTA putra dhara gItA tarapha bhAre abhiruci dharAvatA hate, e mATe te gAnArAnA eka moTA TALAne ja poSatA hatA. sa'gIta sAMbhaLyA vagara te eka kSaNa paNa rahI zakatA nahIM. te khAvAnu tajI de, takheLa, vastra ane ghareNAMnI zebhAne paNa tajI de, potAnA bhAI-bhAMDune pazu tajI de; paraMtu sa MgItane te te leza paNa cheADI zakatA nahIM. jarAka paNa saMgIta baMdha rahyuM te te jANe ke pete marI gayA che athavA luMTAI gayA che ema potAnI jAtane mAnatA hatA. saMgIta baMdha rahetAM bAkI bIjA tamAma prakAranA viSayasukhA maLatAM hAya to paNa tene cena paDatuM nahIM. pachI te meM paNa zarama choDIne tene kahyuM: huM putra ! tuM mATe putra thaine paNa Ama svacchaMde rahe e tArI rItabhAta te ghaNI ja anucita kahevAya. mArI A vAta sAMbhaLatAM ja te ekadama tADUkI uThyo; he rAMDa ! cAmuDI jevI kALamukhI ! tuM cUpa kema besatI nathI ? tenA A khela sAMbhaLyA pachI huM tene pharI vAra aMzamAtra kahI zakI nahIM. pachI te te divase divase svachaMpaNe saMgItamAM ja vizeSa khUMcavA lAgyA ane e mATe te eka cAMDALa gavaiyAnA kuTuMbanI sevA karavA lAgyA. Ama karatAM karatAM teNe ucita "Aho Shrutgyanam" Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAe gurumahArAjane jaNAvela svaputranuM dutharitra : kathAna-keza : anucitanuM badhuM bhAna tajI dIdhuM, apakIrtinA phelAvAne Dara paNa tajI dIdhe, lekalAja paNa neve mUkIne saMgIta sAMbhaLavA e caMDALa gavaiyAne ghare nitya nitya javA lAgyA. tyAM jaIne haraNanI peThe te ekAgracitte saMgItane ivani sAMbhaLyA ja karatA hatA. A rIte e, cAMDALAnI sAthe eka kuTuMba sAthe rahevA lAgyA. rAjAne A vAtanA samAcAra maLyA ke zeThane cheka eka kulIna gharamAM janmele chatAM ya A rIte cAMDALAmAM kuTuMbabhAve paDyo rahe che. pachI, "je leke varNasaMkara karanArA hoya che temane aMta ja temano daMDa che" ema vicArIne rAjAe phojadAra dvArA tene mahAjananI samakSa marAvI nakhA. bIjA putranuM nAma dhAraNa che, tene niraMtara surUpavALI strIo tarapha vAraMvAra jovAmAM ja majA AvatI hatI. eka vAra te naTanI ramata jovA gayo. tyAM teNe zaNagArathI khUba vibhUSita thayelI eka naTanI karIne joI. jatAM ja te, emAM laTu banI gayuM ane pitAnA kulanI mAna-maryAdAne kere mUkI teNe naTane gharanuM badhuM dhana ApI tenI chokarInI mAgaNI karI. naTa beH e te amAruM jIvana che, tuM ene atha che to amArI sAthe dezAMtaramAM cAla, naTavidyAne zIkha. pachI te e, e naTanI chokarI tarapha ghelo thayele mane ane pitAnI strIne tajI daI naTanI sAthe cAlyA gayA. tyAM naTanI chokarInuM mukha joI joIne AnaMda mANate te naTavidyA-naTanI kaLA zIkhavA lAge. e bhAre catura hato tethI thoDA ja samayamAM navidyA zIkhI gaye. have eka vAra te, kAlasenA nAmanI bhalenI pallImAM jaI eka moTA vAMsaDA upara caDIne nAcavA lAgyo. tAkaDe evuM banyuM ke e pallIne mAlika bhIla paNa e ja chokarI tarapha tenA rUpane lIdhe laTu banI gayo ane teNe e chokarIne paraNavAne vicAra karyo. pachI te e bhale vAMsaDAnI deraDIo kapAvI nAkhI, AdhAra jatA rahevAthI vAMsaDa DolavA lAgyuM ane hAthamAM DhAla ane talavAra sahita e dharaNuM nIce paDyo. nIce paDatAM ja te marI gaye. pachI pele bhIla pelI naTaDIne paraNI gaye. trIjA chokarAnuM nAma yaza che. te vaLI, sugaMdhI phUle, mALAo vagerenA parimalane suMdhavAmAM ja masta hatA ane sugaMdhamAM ati laMpaTa hato. eka vAra te e mATe vanamAM gaye. te samaye tatkALa vikaselI mAlatIonI kaLIomAMthI nIkaLatA ane cAre dizAomAM phelAtA sugaMdhane suMdhIne ene parama sateja thaye. ATalethI na aTakatAM tene "e mAlatIenA jhuMDamAM ja sIdhuM pahoMcI javuM" e vicAra thayo. mALIoe tema karatAM tene ghaNe aTakAvyuM chatAM ya jANe ke tene yama ja na dhakelato hoya tema e tyAM mAlatIonA jhuMDamAM peThe. e vakhate mAlatInI sugaMdhane levA mATe tyAM eka miTe beriMga beThe hate. te, choDanA jhuMDathI DhaMkAyelo hovAne lIdhe dekhAte nahato. je pele yaza tyAM pahoMce ke tarata tene e bhesiMga Do. tenuM viSa ghaNuM ja ugra hatuM, te caDI jatAM AkhA yA zarIramAM phelAI gayuM. pachI te gADIe AvyA. ane ghaNuM upacAra karyA, keTalAka "Aho Shrutgyanam Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : thAna-kAza : sauthI nAnA putre sulasAnI karela apabhrAjanA 10 maMtra-taMtranA paNa upacAra karyAM chatAM ya tenuM jhera na ja utayuSya ane chevaTe te yaza mahAnidrAmAM paDyo ane yamarAjanI rAjadhAnImAM paheAMcyA. cothA putranuM nAma yazacaMdra che. te khAvApIvAnA mahAzekhIna hatA. atyaMta sarasa sarasa bhejanamAM laMpaTa rahetA hate. gharamAM eTalu badhu dhana have nathI rahyuM tethI te rAja rAja evuM sarasa sarasa bhojana pAmI zakatA nahIM. eTale te vepAra karavAnuM bahAnu atAvIne peAtAnA svajanA pAsethI vecavAnAM kariyANAM laIne dezAMtaramAM pahAMcyA. tyAM teNe keTalAMka vepArA kheDyA ane dhana paNu ceDuM ghaNuM kamAyeA. evAmAM eka halakI vRttinA puruSa sAthe tenI bhAIbaMdhI thaI. e halakA puruSa, peAtAnA A navA bhAI dhane sarasa sarasa miSTAna bhojananA zaiAkha jANI gayA. pachI te ene A yazacaMdanuM dhana paDAvI levAnA leAbha lAgyuM. dhananI mUrchAne lIdhe leAbhavaza anelA te halakA puruSe yazacaMdane mArI nAkhavAnA vicAra karyAM. koI upAya na jatAM teNe cAcaMdane khavarAvavA mATe ugra jhera nAkhIne eka lADavA banAvyeA. cazade sarasa bhojana karyuM hatuM chatAM ya pelA mitra tene e jherI lADavA ApyuM. jANe ke pAse AvelA yamarAje preraNA na karI hAya tema rasalapaTatAne lIdhe pele yazacaMda e lADavA khAvA lAgyuM. lADavAne khAtAM khAtAM jema jema tenA rasa aMdara peTamAM utaratA gaye tema tema peTamAM na samAtI hAya e rIte vedanA dUra dUra sudhI pahAMcI gaI. vedanA ghaNI tIvra thatI gai ane AMkha mIMcAya eTalI ja vAramAM te, kALanA kALiyA thaI gayA-maraNa pAmyA. duSTa jIbha vanI peThe prANIne chevaTe nAza ja karI nAkhe che evI rIte, dunAnA hRdayamAM AnaMdanI vRddhi karanArA e yazacaMdra maraNa pAmyA ane tenuM badhuM dhana e hulakA puruSanA hAthamAM AvI gayuM. pAMcamA putranuM nAma caMdra che. te vaLI spardhAnA ja sukhamAM atila paTa hatA tethI sukhamaya spavALI vezyAonI sAthe bhAgA bhagavavAmAM rakta anela hatA. me tene kahyuM: are pApI ! ApaNuM AkhuM ya kuTuMba lagabhaga marI paravAryAM jevuM thaI gayuM che, have temAMthI tuM ekalA jIvatA che, tA sArI sArI pravRttiemAM rahe, duSTo sAthenI bhAIbaMdhI tajI de, sArI rIte dhana kamAvA lAgI jA. Ama karavAthI tArI jAta upara ane kuTuMba upara paNa tArA anugraha thaze. he putra! teM hamaNAM na joyu ke anucita pravRttione lIdhe tArA cAre bhAi akALe ane aMta sudhI viDaMbanAthI bhareluM kaSTa pAmIne marI gayA ? A sAMbhaLIne te khelyuMH tArI jevI kALamukhI mA jyAM hAya tyAM khIjuM thAya paNuM zuM? tyAM AvuM kaSTa AvavuM ja ucita che mATe kALI rAtanI peThe AkhA kuTuMbano nAza karIne tuM have cUpa besI rahe-maka khaka na kara~mauna rAkha e ja sAruM che. e karAnAM AvAM vacana sAMbhaLIne jANe ke mArA upara akALe yamarAjanA daDe na paDyo hAya e rIte ghA khAdhelI huM vicArA lAgI: ' mAtA paNa kALI rAta' evuM eNe kevu "Aho Shrutgyanam" Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 sulasAne pazcAttApa : cAraLa-kALa : kahyuM ? aheA ! A pApI putranI mAtRbhakti keTalI badhI vadhI gai che ! ema vicAratI huM te samaye zekanA Avegane lIdhe raDavA lAgI, pachI bhale kAMI pazu game tema thAya, mAre kazuM ya khAlavuM nahIM ema vicArIne huM mona ja rAkhI rahI. tyAra bAda te duSTa dIkare! Amatema vezyAonA dharAmAM AthaDatA eka samaye vasaMtasenAnA gharamAM gayA. tenA gaspazamAM ghaNA ja masta banIne tyAM ja rahevA lAgyA. samaya jatA je hatuM te pazudhana badhuM nAza pAmI gayuM ethI vezyAnI mAe tene ghare AvavAnI ceAkhI nA saMbhaLAvI dIdhI. bIjA bIjA bahAnAMo banAvIne tenA tarapha apamAna dekhADavAmAM AvyuM ane je te nimitta aMtAvIne tene gharamAMthI ahAra tagaDI mUkavAmAM AvyA, 'humaNA samaya nathI' ema kahIne daravAjA upara tene rAkavAmAM Avye te paNu, e bezarama chekarA phUlA ane phaLA sAthe tene ghera javAnu cheDatA ja nahIM, Ama aneka prakAre ADakatarI rIte tene AvatA aTakAvavAnA prayatna karyAM chatAM te na ja samajyA tyAre e vezyAnI mAe tene cAkhkhA zabdomAM kahI saMbhaLAvyuM: * are vANiyAnA putra! tuM pate te kazu dhana ApatA nathI ane dhana ApanArA bIjA AvanArAone paNa vinna kare che mATe havethI tuM mAre tyAM AvIza nahIM. A rIte te vezyAnI mAe kaThora akSare tene kahI saMbhaLAvyA chatAM ya te pApamuddhivALA chokarA e kahera vacanone sAMbhaLIne paNa ulaTA paritASa pAmyA. aheA ! kAmanuM sAmarthya keTaluM badhuM mahAt che ! kAmI puruSa pAtAnA apamAnane lIlA samaje che, rASa bharelAM vacanAne praNayakApa kahe che, enI pAse veTha karAvavAmAM Ave te tene ' peAtAnI kuTuMbabhAve gaNanA thaI ' ema mAne che, rAdhe bharAIne strI pATu mAre te tene kAmI 'mahAprasAda ' samaje che. A rIte kAmI leAkAne AvuM AvuM badhu ulaTuM ja bhAse che. ahA ! kAmI janAnI buddhine viparyAsa kevA thAya che ? jema jema pelI vezyAnI mA tene aTakAvavAne prayatna karatI gai tema tema te, potAne teDAve che' evuM mAnavA lAgyuM. ane ema mAnate te, eka kSaNa paNa vasa'tasenAnA gharane cheDI zakatA na hate. eTale eka vAra te kuTTaNIe kAI puruSanI sAthe pelethI saMketa karIne te caMdane marAvI nAkhyA ane leAkamAM evu jAhera karyu ke bIjA koI puruSane jyAre AvavAno samaya hatA tyAre te Avele eTale kAI puruSa tene mArI nAkhyA. ' huM bhagavaMta ! AvI rIte mArI madabhAgaNInA pAMce putrA marI gayA ane A mA gharadhaNI-pati paNa mArA ja vAMkane lIdhe gharathI nIkaLI gayeA ane sAdhu thaI gayA. hAya ! hAya ! have te huM hatAza thai gaI chuM. mAre pati paNa na rahyo ane chokarAe paNu na rA, ane huM mAro peAtAnI ja tuccha buddhine lIdhe AvI viSama dazAne pAmI cheM. lAMbA samayanA ApaNA snehane yAda karIne tamArI jevA supuruSe! paNa, AvI viSama dazAne huM pAmelI chuM chatAM, mArI upekSA karaze te te ucita nathI. "Aho Shrutgyanam" Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAra-kAza : idriyadamana e ja muktiprAptine upAya 102 A pramANe dayA upajAve evAM karuNAbhara vacanone bolatI, AMkhamAMthI nIkaLatAM AMsunA pravAhane lIdhe pitAnA mukhane chetI te zeThANIne joIne pele suyaza sAdhu te tyAMthI khasI jaI dUra cAlyo gayo ane vicAravA lAgyaH pitAnI indriya upara jeo vijaya meLavatA nathI temane temanA jIvitane nAza karanArI kevI kevI ApadAo paDe che te to juo. A jagatamAM muni bhagavate ja dhanya che, puNyavaMta che, jeoe sukharUpa harine haNa nAkhanArA duSTa indriyanA siMhane haNe che. e pramANe e strInI dazA vicAratA te mahAtmAnA manamAM vadhAre vairAgya AvyuM ane te vizeSapaNe tapazcaraNa dvArA pitAnA AtmAne damavA lAge. chevaTe e munie anazana lIdhuM ane kALadharma pAmI e, sanakumAra nAmanA devakamAM vadhAremAM vadhAre lAMbA AyuSyavALo ane meTI saddhivALo deva thaye. A rIte jeo pitAnI idri ane manane vaza rAkhe che temane lAbha thAya che ane jeo tema nathI karatA arthAt idri ane manane mokaLAM melI svaccha vakarAvA de che temane hAni thAya che e nizcita vAta che mATe dhIra puruSe ! Idri ane manane jitavA mATe kaTibaddha thAo. AkhA jagatane haMphAvavA samartha evA idrirUpa hAthIne jeo vaza rAkhe che temanA hAthamAM ja muktinuM sukha che ema samaje. vaLI kuTuMba kalahI haya, judA judA mananuM hoya, eka mananuM na hoya te gharane dhaNa jema te mATe kazuM karI zakyuM nathI athavA rAjA bhale zUra hoya, vIra haya, matimAna hoya ane nItinA guNothI yukta hoya chatAM tenuM lazkara svarachaMdAcArI hoya te jema te paNa kazuM ja karavA samartha nIvaDatuM nathI, tema jenI indriye pitApitAnA viSayanA AmiSamAM labdha hoya e bhAvabhIru jIva paNa kazuM ja kalyANa karI zaktA nathI, e savegavALe, sudaSTivALe ane ISTa siddhi mATe udhata manavALe jIva paNa iddhine vaza vartI rahI pitAnuM kazuM ja kalyANa karI zakatA nathI. AvI prabaLa duSTa indriyanI pIDAne mULathI ja nAza karavA sAru munio mANasa vagaranI aTavImAM pharyA kare che, japa karyA kare che, lAMbA . lAMbA upavAse kheMcI kADhe che ane sneha tathA sevAne parihAra karI dusaha saMkaTa sahana kare che, ane bIjo upAya paNa nathI, mATe vAMchita arthanI prAptinuM sAdhana ane muktistrInA hRdayane kheMcI lAvanAruM uttama kAmaNa Idriyadamana ja che ethI vimaLa buddhivALA puruSe e ja karavuM joIe. zrI kathAna kezamAM pAMca iMdriyo upara vijaya meLavI zakanAra suyaza zeThanI kathA tathA pAMca iMdriyo upara vijaya nahI meLavI zakanAra tenA pAMca putranuM kathAnaka samAsa, (30) "Aho Shrutgyanam Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazunya saMbaMdhe dhanapAla ane bAlacaMdranuM kathAnaka (31) che je puruSanA manamAM pinavRtti na hoya te ja, idri upara vijaya meLavI hajI zake che, mATe have pizunavRttine dUra karavAnAM kAraNe vize ahIM kAMIka kahevAnuM che. pitAnA bApanA paNuM je deze sat hoya-sAcA hoya ane je deze asata heya-sAcA na hoya te badhAne vadhArI vadhArIne kahevAnI je je Teva hoya te mANasa pizuna" kahevAya. evA pizunane je svabhAva tenuM nAma zinya arthAta saMkalezavALAM mana ane vacananI pravRtti e pazunyanI Teva nItinA caMdrane mATe rAhusamAna che, uttamatAnA haMsane mATe jemAsAnI mosama samAna che, karuNAnA haraNane mATe siMha samAna che, saddharmanI jamInane khedI nAkhavA mATe haLa samAna che, dAkSiNyanA madanane mATe mahAdeva samAna che, pitAnA kuLanI maryAdAnI kamaLavela mATe himapAta samAna che arthAt jyAM pazunya hoya tyAM nIti, uttamatA, karuNA, saddharma, dAkSiNya ane kuLanI maryAdA vagere guNe TakI zakatA ja nathI; mATe nItivizArada leke pazunyanA saMbaMdhane sarvathA apamAnapAtra lekhe che, pazunyanA saMbaMdhathI dUra rahe che. je lokonA manamAM pazunyavRtti bharelI hoya che teo rAtadivasa bIjAnA dene ja joyA kare che ane ema karavA jatAM te mUDha leke pitAnA kAryane bagADa thAya che tene paNa samajatA nathI. pizunavRttivALe mANasa kUtarA karatAM paNa naThAre che. taro bIje bhale bhasato hoya paraMtu ujaLA vezavALA ane pitAnA pAlaka ciraparicita mAlika tarapha te te kadI bhasato ja nathI. eTale pizuna mANasa karatAM kUtarAne paNa guNavALe kahela che. je mANasa potAmAM paizunyavRttine keLavI bIjAnA doSone ja kahyA kare che te mANasa apamAnanuM ane AkAzanuM pAtra bane che, tathA atyaMta tIvra vairanuM sthAna bane che. pazunyavRttine tajI devAthI guNo pragaTe che ane vaizunyavRttine nahIM tajavAthI deze pedA thAya che. A mATe dhanapAla ane bAlacaMdra e baMnenAM udAharaNe supratIta che. temanI kathA A pramANe che - kAkadI nAme nagarI che. e nagarI devakuru bhUminI piThe ahiMdajaNAdhiSita che eTale jema devaguru bhUmimAM aNiMde keI idra nathI, rAjA nathI, zraddhAjane svataMtrapaNe temAM rahe che tema A nagarImAM ahiMda-aniMdanIya jane vase che. vaLI, e nagarI idranI rAjadhAnInI suleharAmA ramaNIya che eTale jema idranI rAjadhAnI suleharAmA-sArI sArI apsarAone lIdhe ramaNIya che tema A nagarI paNa suleharAmA-sArI sArI bhAgya rekhAvALI zamA- jhIothI ramaNIya che. e nagarImAM haihayakuLanI kamaLavelane khIlavavA mATe asAdhAraNa sUrya je naravIra nAme eka rAja che. "Aho Shrutgyanam Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArana-keza: suhadata munivare kahela svadIkSAnuM kAraNa jema lakSamIpati kRNe samudrane mathIne lakSamIne pitAne ghera ANelI tema e rAjAe pitAnI taravAranA merune ravAle karI zatruonA ghaDA, hAthI, ratha ane subhaTanA caturaMgavALA lazkaranA mahAsamudrane mathIne pitAne ghare lakSmIne ANelI che. te rAjAne parama vizvAsapAtra e bhavanacaMda nAme eka zeTha tyAM rahe che, tene bahumatI nAme strI che. tene dhanapAla nAme putra che. puruSonI jevI pravRttio karIne e dhanapAla parama prakarSane pAmele che ane aneka kaLAomAM kuzaLa thaIne te, A leka ane paralokane aviruddha evI pravRtti karate potAne samaya vitAve che. tyAM rahetAM saMkara ceTTInA putra bAlacaMdra sAthe e dhanapAlane bhAIbaMdhI thaI. khAsa vAta e hatI ke dhanapAla saraLa hato ane bIje bAlacaMdra duSTa prakRtine hato. dhanapAlane tenA tarapha evo prema hatuM ke tene dene vicAra sarakhe paNa na Avata. AvI nirmaLa prItivALo te, tenA vinA eka kSaNa paNa cena na pAmI zakate. te baMne mitra sAthe ja ramatA, gharamAM ane devamaMdiromAM paNa sAthe ja bhamatA tathA dhana kamAvA vagerenI pravRttimAM paNa haMmezAM sAthe ja vicaratA. have eka divase teo bane eka bagIcAmAM pahoMcyA. tyAM temaNe suhadaMta-sArA daMtavALA ane sArI bhAvALA hAthInI peThe e bagIcAmAM AvelA eka suhadata nAmanA munine yA, tene vaMdana karyuM. e munimAM atyaMta saumyaguNa hato ane bIjA paNa aneka zubha lakSaNo hatAM te joIne temane bannene e muni asAdhAraNa lAgyA, ethI te bane "teNe pravajyA zA mATe svIkArI?" e vize pUchavA lAgyA. muni bolyAH he bhadra! anaMta banAnA vanothI bhayAnaka banelA A saMsAramAM dIkSA levAnAM aneka nimitta bane che temAMthI tamane keTalAMka kahevAya? te paNa tamane sAMbhaLavAnI utsukatA che te ekamana thaIne sAMbhaLe. huM mArA dIkSA levAne nimittane tamArI pAse saMkSepathI kahI saMbhaLAvuM chuM. huM avaMtI dezamAM AvelA bahula nAmanA nAnA nehaDAmAM rahetA puraMdara nAme sArthavAhane rAma nAmane putra chuM. mArI sagIbenanuM nAma mA che. ame bIjA paNa mArA svajane bhAI bahena vagere sAthe tyAM sukhapUrvaka rahetAM hatAM. evAmAM tyAM eka dukALa paDyo, bheguM kareluM anAja badhuM khUTI gayuM, levaDadevaDane vyavahAra baMdha thaI gaye, sAdhAraNa mANase te nAza ja pAmI gayA, jemAM aneka mANaso rahetAM hatAM tevAM aneka ghare ujajaDa thaI gayAM. mArA mAbApa svarge sidhAvI gayA. eTale mArA kuTuMbamAM phakta mArI eka bahena ja bAkI rahI, tene mATe mArI pAse baceluM bhojana, anna-sAmagrI mUkIne huM dezAMtara tarapha upaDyo. jIvananirvAha mATe meM aneka upAye karyA, bhAgyane lIdhe ane vyavasAyanI anukULatAne lIdhe huM thoDuMghaNuM dhana paNa kamAye, pachI ghara ane bahenane cheDyAM. "Aho Shrutgyanam Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAI-bhaginI vicitra saMgamAM meLApa : kathAra-keza : ghaNe samaya gayela hovAthI mane te badhuM sAMbharI AvyuM. mArA oramAna bhAIo jyAM gayA? garIba bicArI mArI nAnI bahenanuM zuM thayuM haze ? A badhuM sAMbharI AvavAthI meM ghara tarapha upaDavAnI badhI taiyArI karavI zarU karI ane aneka uMTe tathA baLa upara kariyANAnI piThe bharIne huM mArA gAma bhaNuM javA nIkaLe. gAmanI pAse ja pahoMcIne meM paDAva nAkhe. mArA pitAnA baMdhuo tathA svajane vize meM gAmalekane pUchyuM. te badhAM mArA svajane ghaNA samayathI marI khUTelAM -tethI koI temanA vize mane kazuM paNa kahI zakyuM nahIM, te paNa mane mArI janmabhUmine te pakSapAta ja hate ethI huM gAma vacce peThe. mukuMdanuM maMdira joyuM ane tyAM beTho. te samaye e maMdiramAM kaI nRtyasamAraMbha cAlato hato. temAM suMdara hAvabhAvavALI ke strI nAcatI hatI. nAcatI vakhate e strInA jhAMjharano jhamakArAvALA paganA ThamakAthI e samAraMbha vizeSa suMdara lAgatuM hatuM. tyAM e nAcatI strI, bIjI badhI vilAsinIonI-nAcanArIonI barAbara vaccevaca hatI. badhI vidyAomAM zabdavidyA jevI, badhI latAomAM kalpavRkSanI vela jevI, badhI gAyamAM kAmadhenu gAya jevI e savizeSa zebhatI mArA jevAmAM AvI. ene AkAra suMdara hatuM, karelA zaNagAra ane banAvelA vezathI e nAcanArI vezyA bahu suMdara jaNAtI hatI. tene joIne mane tenA upara anurAga thaze ane rAtane samaye meM tAMbUla, phala ane vilepana vagerenI sAmagrI mArA nokara sAthe tene tyAM mokalI ApI. te badhuM teNe Adara sAthe svIkAryuM ane mArA tarapha paNa AdarabhAva batAvyuM. pachI palaMga taiyAra karyo ane maMgaLadIpane pragaTAvyo. pachI te savizeSa zaNagAra karatI karatI darpaNamAM jatI hatI teTalAmAM mArA nekarene pAchA mekalI huM tenA bhavanamAM peThe. teNe ekadama, mAre AdarasatkAra karyo, pUjA karI ane huM sukhazayyA upara beThe. barAbara A samaye mArA paga dhovA mATe te pANI levA gaI eTalAmAM tene chIMka AvI ane te bolIH rAmadeva ghaNuM che. tenuM e vacana mArA nAmane barAbara maLatuM AvatuM he I mane tenA upara "e mArI nAnI bena hovI joIe evI jarAka zaMkA thaI ene huM be he bhadre ! hamaNAM A paga dhovAnuM kAma javA de paraMtu te je chIMka khAtAM "rAmadeva ghaNuM che" ema kahyuM te vize ja vAta kara ke e rAmadeva vaLI ke pachI te belIH he devAnupriya! te game te kaI paNa heya, tamAre enuM zuM kAma che? huM be he bhadre ! tane huM AkarAmAM AkarA segana dauM chuM mATe tuM kharekharI je vAta hoya te ja kahI batAva. ema meM jyAre tene vAraMvAra kahyuM tyAre tene pitAnI kulamaryAdA-khAnadAnI sAMbharI AvI, tene te samayane niMdanIya vyavahAra paNa tenA khyAlamAM AvI gaye, ethI karIne tenA hRdayamAM bhAre zokane Avega AvyuM, tene lIdhe AMkhomAMthI 14. "Aho Shrutgyanam Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-keza : meM mArI bahenane Apela AzvAsana 106 AMsuonI dhArA cAlatAM bhInI thayelI AMkhevALI te gaLagaLI thaIne belIH he AryaputrI e ghaNI lAMbI kathA che ane kahetAM kahetAM paNa bhAre duHkha thAya che paraMtu tamAre ATale badho Agraha che tethI kahuM chuM: A ja gAmanA kAyamanA rahevAsI puraMdara sArthavAhanI huM dIkarI chuM. sajajanene na game evuM mAruM nAma rAmAM che. meM mArA vibhava kuLane kalaMka lagADeluM che. eka vAra bhayAnaka dukALa paDyo, mAruM AkhuM ya kuLa marI paravAryuM tyAre huM abhAgaNane ekane eka moTo bhAI rAmadeva dezAvaramAM gaye. huM ghaNI nAnI hatI ane mane pALI-paSIne miTI kare e kaI manuSya mArA kuLamAM rahyo na hato tethI mane ahIMnI keI eka gharaDI vezyA laI gaI, ghaNA prayatna karIne teNe mane ucherI maTI karI. vezyAo kare tevA saMgIta ane nAca vagere kaLAo zIkhavIne temAM kuzaLa karI ane pariNAme huM vartamAnamAM A pramANe mAruM jIvana calAvuM chuM tathA mArA kuLamAM vajasamAna evA mArA moTAbhAIne Aje paNa yAda karyA karuM chuM. A badhI mULathI mAMDIne sAMbhaLyA pachI mArA manamAM bhAre kheda thaye, huM ene oLakhI. paNa gayuM ane meM mArI bahena sAthe bhega bhegavavAne vicAra karyo " e akAryanuM bhAna thatAM ane bhAre saMtApa thaye. mAruM AkhuM ya kuTuMba nAza pAmI gayuM e mane sAMbharI AvatAM huM mAre mAthe kapaDuM oDhIne pike mUkIne raDavA lAge. "hAya hAya A zuM thayuM ?" ema vicAratI mArI bahena bhAre kheda pAmI ane mane Agraha karIne pUchavA lAgI. te khUba pUchavA mAMDI tyAre meM tene Adara sAthe mArI badhI hakIkta kahI saMbhaLAvI. sAMbhaLyA pachI te paNa te samayanI amArI anucita vAtacita saMbhArIne bhAre duHkhI thaI ane kuLanAM badhAM marI gayelAM mANasane saMbhArI saMbhArIne rotAM retAM mUracha AvI jatAM tenI AMkho mIMcAI gaI ane kuhADAthI kapAyelI keLanI piThe te jamIna upara DhaLI paDI. ema thayuM ke tarata ja tenI badhI dAsIo Adara sahita tyAM deDI AvI. tenA upara ThaMDA upacAra karyA pachI tene bhAnamAM ANI, pachI meM e mArI bahenane kahyuM. tuM dhIrI thA, zekanA Avezane tajI de, AmAM tAre ke bIjA keIne ze aparAdha che? - - je puruSa bhAre sAhasI heya, bhAre vyavasAyazIla hoya, nItimAM kuzaLa hoya chatAM pUrvabhave karelAM duSkRta karmone mahAnaTa pachavADe paDIne nacAvatA hoya to te sAhasI puruSa paNa zuM karI zake? vaLI he bahena ! tArI paNa A jAtanI kuLane kalaMkita karanArI dazA paNa saMbhave kharI? karmane vividha vyApAra keIthI samajI zakAte ja nathI. tuM AvI avasthAmAM AvI paDI e samaye vaLI mAre ane tAro bheTe kevI rIte thaI gaye? je ghaTanA na ghaTI zakatI hoya tene paNa bhAgyanuM caka ghaDI nAkhe che, e vAta ke jANuM zake? mane lAge che ke A prakAranA dUSita prayajana mATe ApaNe bannene bhAgyacake ja ahIM ANelAM che, janmAvyAM che ane jIvADyAM che. "Aho Shrutgyanam Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaramane kAraNe rAmAe karelA ApadhAta H kAra-kAza H A pramANe judIjudI rIte aneka vAtA saMbhArIne te rAmadeva bhAre kheda karavA lAgyA. peAtAnI jAtane dhikkAravA lAgyA. A badhI hakIkata gAmanA gharaDA leAkAnI jANumAM AvatAM teoe tene kahyuMH he sAvAhanA putra ! tArA manamAM ATalA badhA satApa zA mATe kare che ? AmAM tArA zA doSa ? zuM ahIM kAI divyajJAnI che ? te tArI bahenanI sAme vikAranI bhAvanAthI joyu ane paraspara vAtacita paNa evI ja karI, tethI je kAMi pApa lAgyuM" hAya tenuM prAyazcita lai le. ane have A mahAkane cheDI ja de. jemanI AMkhamAM jJAnanuM AMjaNa AMjAyu ja na heAvAthI gheADA paNa prakAza pAmyA nathI ane ajJAnanA aMdhArAne lIdhe AMkhAnA prakAza nAza pAmI gayele che evA gRhasthA bIjuM zuM kare ? mATe tuM ghare Ava, zarIra ane mananA saMtApane tajI de, game tevAM gahanamAM gahana bhAre prasaMga AvI paDe te paNa sArA puruSo mUMjhAtA ja nathI. 107 A pramANe ghaNAM ghaNAM vacana kahIne mane samajAvIne gAmanA gharaDA lAkAe mAre peAtAne ghare ANye. A badhA anAva joine jANIne mArI bahenane paNu bhAre zoka thaye. tenI AMkhAmAM AMsuonI dhArA akhaMDapaNe vahelA lAgI ane te zaramanI bharI peAtAnI dAsIone paNa mAM na khatAvI zakI eTale zarIrazaMkAnuM mahAnu matAvIne gharamAMthI bahAra nIkaLI gai. teNe te e samaye marI javAnuM nakkI karyuM. tethI e jaIne purAhitAnA kUvAmAM paDI. ema thatAM ja dUra rahelI dAsIo doDA doDA 'ema amA pADavA lAgI, gAmanA leAkA doDyA AvyA ane jema tema karIne tene bahAra kADhavAnA upAyA karavA mAMDyA eTalAmAM te te marI gaI, tema chatAMya te marelIne paNa teoe kUvAmAMthI ahAra kheMcI kADhI, A hakIkata jANyA pachI vaLI savizeSa rIte bhAre zoka sAthe huM tyAM pahe McyA. pachI te meM paNa maravAne ja nizcaya karI citA khaDakAvI. e samaye me mAre hAthe dIna, anAtha, lUlA, laMgaDAne kAi prakAranI rokaToka vinA bhedabhAva vinA ghaNI chUTathI dAna ApyuM ane meM karelA maravAnA nizcaya pramANe AganI bhaDabhaDatI javALAothI saLagatI ciMtA upara huM caDavAne taiyAra thayA eTalAmAM gAmanA gharaDA lokoe mArA pagamAM paDIne mane jhAlI lIdhe ane kahyuM: huM sAvAhanA putra! tu taddana nirdoSa che chatAM ya AgamAM khaLI maravA taiyAra thayeA che te pachI ame paNa tArA ja mArgane anusarIne mAgamAM paDIne maLI marIzuM. A pramANe gharaDA leAkeAnA nizcaya jANI me mAreA maravAne nizcaya DhIlA karI dIdheA. e samaye e leAkeA thoDeka cheTe AvelA azokanA jhADa taLe mane lai gayA. tyAM te ja samaye dharmasiMha nAmanA cAraNazramaNu humaNAM ja peAtAnuM dhyAna pUruM karIne ucita Asana upara beThelA hatA. tene meM vaMdana karyuM. e divyajJAnI hatA ethI divyajJAnanA upayoga dvArA teNe mArI badhI pUnI hakIkata jANI lIdhI. pachI teNe mane kahyuM: "Aho Shrutgyanam" Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyArela-kAza : dhanapAlane thayela sa vagaprApti 108 huM sAvAha ! tuM zA mATe zeka kare che? pUrve karelAM duSkRta kAne lIdhe jIvAnI AvI ja gati-sthiti thAya che mATe zeka karavAthI zuM? kharI rIte tAre have e pUrve karelA duSkRtAne ja dedavA mATe prayatna karavA joie. sArI rIte duHkhanA svarUpane tuM samajyA hA ane duHkhanA pariNAme AvI paDelA A saMsArane paNa tajI devA cAhatA hA te kharekhara tu zramaNadhamanA svIkAra kara. e zramaNadharma ja duHkhanA badhAM lAkaDAne khALavA mATe dAvAnaLa samAna che, mATe sarvAMsaganA tyAga karIne tu zramaNu thaI jA. A jagatamAM je puruSe zramaNudharmamAM UjamALa thaIne tene sAdhavA mATe sArI rIte prayatna karela che te puruSa AvAM prakAranAM duHkhAne jalAMjali ja ApI dIdhI che, kAmanA teA kaTakA karI nAkhyA che ane krodha, mAna, mAyA, lebha vagere zatruone paNa haNI ja nAkhelA che. sUrya kAMta maNinI kaNI jevI rIte mahAadhakArane dUra karI zake che, AganI bhaDabhaDatI jvALA jevI rIte vRkSAnI hAranI hAra maLI zake che tevI ja rIte A sAdhudIkSA khadhAM duHkhAne mULamAMthI dUra karI zake che ane bIjI koi pravRtti duHkhAne dUra karI zakatI nathI. je muni zuddha dIkSAmAM tatpara che tee svargane vakhANutA nathI, temaja rAjAne pazu svasthapaNe sukhI mAnatA nathI tathA zatru ane mitranuM, sAnu ane DhaMkAnuM, metI ane pattharanuM eka ja sarakhuM svarUpa mAne che. AgathI te A je dekhAya che te bahAranu zarIra ja maLI jAya che ane aMdara rahela kAma Nu zarIra te ema ne ema ja rahe che. tArI icchA e kANu zarIrane pazu mALI nAkhavAnI hAya te tu dIkSAnA agninI ciMtA pragaTAvI temAM tene bALI nAkha. A pramANe, te saraLa niHspRha evA zramasi'huM mane pratibaMdha ApyA tethI huM indriyAne damana karanAra evA zramaNa thayela chuM. * A pramANe sAMbhaLanAranA cittamAM atizaya udvegane upajAvanAruM evuM te munie peAte dIkSA levAnuM nimitta jaNAvyuM. e sAMbhaLIne dhanapAlanA manamAM savega thaye, te munine page paDIne keTalAka khAsa khAsa te laIne * sAMja paDI che' ema jANI peAtAnA mitra bAlacaMdranI sAthe potAne ghera gaye. sAMjane TANe karavAnAM caityavaMdana vagere Avazyaka karmAM teNe karI lIdhAM pachI te, peAtAnI gAmImAM besI khAlaca . sAthe vAtacita karavA lAgyA: he mitra ! sAdhu-munirAjanI asAdhAraNa bhalamanasAi te jo, akA tarapha enI vicikitsA tA jo, bhAre tapa karavAnI tenI pravRtti teA o, enI uttama ceSTA te jo, amRta karatAM paNa caDI jAya tevuM tenA mukhanu lAvaNya tA jo, A sAMbhaLanAra khAlacaMdanA manamAM ati saMkaleza hatA, tethI tene e badhu sAdhunI kriyAkalApanA sabaMdhamAM je kAMI kahevAmAM AvyuM te kazuya gamyuM nahI. chatAMya kevaLa dhanapAlane anusaravA mATe te elyAH hA ema ja che. e muni mahAnubhAva satyama karavAne mATe bhAre praka pAmela che. "Aho Shrutgyanam" Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 vRddha puruSe kahela ekAvali hAranI prApti : kathAna-keza ; e rIte dhanapAla vAta karyA kare che ane bAlacaMda tenAM vakhANa karyA kare che. ane ema ne ema emanAM rAtadivasa cAlyA jAya che. evAmAM eka divase dezAMtarathI Avele eka gharaDI puruSa dhanapAlanI pAse AvyuM. enI pAse caMdranA maMDaLa jevA moTA moTA mitIone eka meTe ekAvali nAme hAra hatuM. tyAM AvatI veLAe e hArane teNe saMtADI rAkhyo hato. gharaDo puruSa cheka dhanapALanI pAse jaIne be he zeThanA dIkarA! ekAMtamAM AvI te tane kAMI kAmanI vAta kahuM. e sAMbhaLI, bAlacaMda vagere tyAM beThelA badhAne asvasthatA na thAya mATe te, e sthAna cheDI pilA paradezathI AvelA gharaDA puruSanI sAthe ekAMtamAM jaIne beTho. pachI tyAM e dezAMtarathI AvelA gharaDA puruSe tene pitAnI pAsene hAra dekhAze. dhanapAle tene AzcaryabharI najare joye. pachI pilA gharaDA puruSane kahyuM he bhadra! tane Avo hAra kyAMthI maLI gayo? pachI e gharaDe mANasa bolyA sAMbhaLe, A hAra maLavAnI vAta kahuM chuM. huM sIMhaladvIpane rahevAsI brAhmaNa chuM. mAruM nAma Aditya che. baMbhaNavAra vagere aneka dezamAM levaDa devaDa-mAla veca, mAla kharIdavo vagere pravRtti karIne dhana kamAI mArI AjIvikA calAvuM chuM. eka vAra dhana kamAvA mATe vahANa laIne huM kaDAhadIva vagere aneka hapa tarapha upaDyo. vAta ema banI ke judI judI jAtanA ghaNA padArtho bhareluM e mAruM vahANa tyAM oTamAM phasAI paDayuM, mAruM badhuM ya dhana nAza pAmyuM, "A nirdhana che" ema karIne gAmanA lokee mAre parAbhava karyo ane huM moTA ciMtAnA sAgaramAM paDI gaye. zuM karuM? tene yAda karuM ? athavA zuM have marI jAuM? A rIte ciMtA karatAM karatAM bhAre duHkha thavAthI mane mUcha AvI gaI ane lAkaDAnI peThe jaDa thayele huM jamIna upara DhaLI paDyo, eTalAmAM svapna AvatAM meM mArI snehavALI ane dayAvALI mAtAne belatI joiH "he vatsa! A rIte nidhana thayele tuM zA mATe saMtApa kare che? khAvApIvAne tyAga karIne ane maravAno nizcaya karIne tuM ApaNI kuLadevatAnI AdarapUrvaka ArAdhanA kara ethI e kuLadevI tane evuM karaze jethI tAre kheda pAmavAne prasaMga nahIM Ave. A sivAya bIjuM kaI tane jarA paNa bacAvI zake ema nathI" ema belIne te mAtA adazya thaI gaI huM paNa jyAre mUcchita thaI gaye tyAre mArA parivAre mArI sAravAra karI mane bhAnamAM ANe. bhAnamAM AvatAM ja mArI mAtAe svapnamAM Apela upadeza mane sAMbharI Ave, ethI te ja divase sAMjhe huM kuladevatAne maMdire gaye. tyAM jaI meM phUla, niveda, da vagere pUjAvALI sAmagrI dvArA devInI pUjA karI. pachI devInI samakSamAM "he devi ! tArA caraNanI kRpAthI mane varadAna maLaze te ja bhajana karIza" e nizcaya karIne tenI upAsanA karate devInI sAme ja paDyo rahyo. mAre dasa upavAsa pUrA thayA tyAre eka rAtre mane DarAvavAmAM AvyuM. kevI rIte? "Aho Shrutgyanam Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kathAranakAza : dhanapAle kharIdela ekAvali hAra 1 eka taraphathI hAthanA tALeATA pADatA utAvaLA utAvaLA vaitAle AvyA, bIjI tathI kahaDaka karatu DAkaNAnu bhayAnaka ToLuM AvyuM. eka taraphathI kalabalATa karatu bhaya kara bhUtAnu ane pUtaLAonuM meTuM jUtha AvyuM, pAchaLanI taraphathI iivaSa jAtanA mATI moTI kzAvALA bhayAnaka bhoriMgAnu ToLu phuMphADA mAratuM AvyuM. vaLI IjI taraphathI meoTA moTA vizALa taNakhAne jharAvatA pracaMDa lapalapatI javALAvALA ulkApAtA thavA zaru thayAM ane pAchaLathI vikarALa mukhavALA doDatA doDatA moTA sihAnu jhuMDa AvI paheAMcyuM. A prakAranA bhayAnaka dekhAve upara dekhAveA mArI sAme AvyA chatAMya ceDA paNa mane bhaya na lAgyA ane mArI sthiratA akhaMDita ja rahI tyAre ekadama pelI mArI kuladevatA mArA upara tuSTa thai gai. hima ane dUdha jevA dheALA A niLa kAMtivALA ekAvila nAmanA hAranI joDane mane ApI sneha sAthe mane kahevA lAgI: he putra ! kALa viSama che, puNyanI sAmagrI pUrepUrI nathI, lUTArA vyaMtarA ahIM bahu che tethI tu ahIMthI A laIne cAlyA jA. tuM kAkI nagarImAM jaine kAi puNyavaMta vANiyAne A ane hAra vecaze. tane rastAmAM kazuM viA AvavA nahIM dauM. e pramANe te devInA kahevAthI eka hAra te ahIM ja vecI nAkhyo che ane A khIjA hArane tArI pAse ANyA che mATe tane vyAjabI lAge te zIghra mane ApI de. pachI dhanapAle potAnI buddhithI e hAranI kiMmata AMkI tyAM ekAMtamAM ja tene dasa dasa hajAra sAnaiyA gaNI ApyA. zajI thaIne e brAhmaNa peAtAne sthAne gaye ane harakha pAmelA dhanapAle e suMdara ekAvalI hArane ratananA karaDiyAmAM-ratane bharavAnA karaDIyA dAbaDAmAM mUkI dIdheA. have A samaye pelA tenA mitra Alaca'da dUra beThelA hatA chatAMya dUradUrathI pArakA chidrone jovAnI rucivALA teNe e hAranI camakArA karatI kAMtinI chaTA joI lIdhI. e oIne ene ema nakkI lAgyuM ke A hAra kAi cAu mAla haze ane ema haze. mATe ja gharanA eka khUNAmAM besI kAI cArAu mAlanI peThe ja ene kharIdavAmAM Avye lAge che, ema na hata tA amArA badhAnI sAme ja tene kema na lIdhA hAta ? e pramANe vicArI te mAlacaMdanuM mana kaluSita thayuM ane pAte mitra heAvA chatAMya tene dUra rAkhavAmAM AnyA ethI vaLI enA manamAM vadhAre kleza thaye. have dhanapAla paNa pelA brAhmaNune vaLAvIne bIjI ja kSaNe pAchA mULa sthAne AvIne potAnA pUnA Asana para besI gaye. * Ane dUra karyAM hatA ethI e zaSe na bharAya ema vicArI khAlacaMdane eNe AdarapUrvaka jaNAvyuM: huM mitra ! tane kAMika khAsa kahevAnuM che paraMtu tene mATe A prasaga nathI ethI phrI vaLI prasaMga AvatAM ja kahIza. A sAMbhaLIne AlacaMdane vicAra thayeA ke khIjuM zuM kahevAnu heAya? e cerAu mAlane lIdhAnI ja vAta karavAnI haze. mitranI vAta sAMbhaLIne bAlacaMda elyeH ThIka, pachI ja kaheje. have te "Aho Shrutgyanam" Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjarANIne guma thayela ekAvali hAra H kathArana-keza: bAlacaMda pitAnA kAmakAja mATe pitAne ghare cAlyA gaye ethI dhanapAla paNa pitAnA gharanA kAmakAjamAM guMthAI gayo ane tenA mitrane pelI hAravALI kahevAnI vAta taddana vIsarI ja gaye. A banAva banyA pahelAM tyAM te nagaramAM eka bIjo banAva A pramANe banI gaye. te nagaranA rAjAnI paTarANu aMtaHpuranA pramadavananI taLAvaDInAM kAMThe pitAnA badhAM ghareNuM mUkI snAna karavA lAgI. e vakhate teNe pitAne tArAonI je camakta ekAvalI hAra paNa tyAM ghareNAM sAthe mukele. e hArane dhoLo sarpa samajI samaLI pitAnI cAMca dvArA upADI gaI ane te, jyAM je jhADa upara pitAno mALo bAMdhyo hato tyAM cAlI gaI. have pelI rAjAnI paTarANI cheDIkavAra taLAvaDImAM jaLakrIDA karI potAnI badhI dAsIo sAthe taLAvaDImAMthI bahAra nIkaLI tene kAMThe AvI pahoMcI, tyAM pahoMcatAM ja bIjAM badhAM ghareNuM tene maLI gayAM paraMtu ekAvalI hArane teNe je nahI ethI te ghaNuM AkuLavyAkuLa thaI Ama tema badhe jovA lAgI. amadavanamAM rakhevALAne hAra guma thayAnI vAta karI. teoe AkhA udyAnamAM ane AsapAsa sArI rIte tapAsa karIne kahyuM he devI ! keI AkAzamAM UDanAra A hAra laI gayuM hoya te bhale paraMtu kAMI paNa bhUcara-jamIna upara cAlanAre te A hAra lIdhe lAgatuM nathI. devI jyAre amadavananI taLAvaDImAM kIDA karavA Ave che tyAre rAjaputra vagerene suddhAM ahIM AvavAnI sakhata manAI che te pachI bIje kaI sAdhAraNa mANasa te ahIM AvI ja kema zake ? pachI te hAra corAI javAne lIdhe rANIne ghaNuM ja zeka thaye, teNe khAvApIvAnuM paNa tajI dIdhuM ane eka pathArImAM jaIne te cetIpATa paDI sUI rahI. tenuM moDhuM DhIluM paDI gayuM. sakhIo sAthe vAtacIta sarakhI paNa teNe choDI dIdhI ane jANe ke sunImunI thaI na hoya te rIte te tyAM nizcaLapaNe paDI rahI. dAsIoe rANInI e paristhitinI vAta rAjAne kahI saMbhaLAvI. rAjAe pradhAna puruSo mAraphate rANIne kahevarAvyuM. e zA mATe AvA ugamAM paDI che? huM te prathama prayatna karIza ke jethI yamarAja laI gaye haze te tenI pAsethI paNa vinA vilaMbe hAra lAvI zakAze. e pramANe hAranI zodhakhoLa mATe aneka prayatna karavA mAMDyA. rAjAe nagarImAM Dhola vagADIne paNa badhe jaNAvI dIdhuM ke--je keI hAranI cerI vize theDI paNa bAtamI Apaze tene rAjA soLa hajAra sonaiyA nizaMkapaNe Apaze. rAjAnI e gheSaNanI vAta bAlacaMde sAMbhaLI. teNe vicAra karyo ke, kharekhara pilA dezAMtarathI AvelA puruSa, kaI paNa rIte rAjAnI rANIne hAra corI lIdhe have joIe ane pachI teNe chAnI rIte dhanapAlane Apele have joIe, ema na hoya te e hAra letI vakhate mane paNa teNe dUra kema rAkhe? mATe A badhI vAta rAjAne kahI dau ane "Aho Shrutgyanam" Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-keza: rAjAe dhanapAlanA gharanI karAvela jaDatI 112 seLa hajAra senaiyA laI lauM. pachI pitAne vezabadalo karIne, keI na jANe e samaye rAjAnI pAse pahoMcIne, dhanapAle lIdhelA hAranI badhI vAta teNe rAjAne kahI saMbhaLAvI. rAjAe tene pUrA soLa hajAra seniyA apAvI dIdhA ane tene vaLAvyo eTale te pitAne ghare gaye. pachI rAjA paNa vicAravA lAgyA. e vAta kema saMbhave? sArA AcAravALA bhavanacaMda zeThane cheka thaIne dhanapAla AvuM bALake-mU-mUDhe kare evuM kAma kema kare? athavA lebhane samudra bhAre gaMbhIra hoya che eTale lebhane lIdhe zuM na saMbhave? lebhathI parAjaya pAmelA-bhane vaza thayelA leke zIlane gaNakAratA nathI, pitAnI kulamaryAdAne vicAra paNa karatA nathI, dharmane oLakhatA nathI, nItine mAnatA nathI ane dharmathI ke gurujanathI zaramAtA paNa nathI. vaLI bahu samaye meLavela ane kuMdanA phUla tathA caMdra je pitAne nirmaLa yaza cAlyA jAya enI paNa e lebhane vaza paDelA lekene paravA hotI nathI, lekanA mArgane paNa teo sAcavatA nathI. kevaLa eka pitAnA svArthane ja vicAra karyA kare che. bhavALAnI paristhiti AvI hoya che eTale kadAca e saMbhave paNa kharuM, paraMtu A bAbata Ama ekadama dhanapAlane athavA tenA pitAne pUchavI zI rIte ke tame ahIM A prakAre ceranI pAsethI mAla tarIke hAra lIdhela che kharo? je puruSanA manamAM jarAya dAkSiNya na hoya te ja AvuM veNa kADhI zake, mATe A vize koI khAsa upAya zodhI kADhavo joIe. ema vicArIne rAjAe nagaranA mahAjanane pitAnI pAse teDAvyuM. mahAjana ApyuM eTale temaNe karelA praNAma jhIlIne rAjAe temane kahyuM ke-mahArANI pAsethI koIe game tema karIne ekAvalI hAra carI lIdhuM che. tenI tapAsa karavA mATe huM tamArA gharegharanI jhaDatI tapAsa dvArA mANasena mekalIne karAvavA IcchuM chuM ethI tamAre leza paNa reSa na Ave. gAmanuM mahAjana bolyuM. emAM zuM ayukta che? ema karAve. te pachI rAjAe pite nImelA paMcanA mANasane mekalyA. teo nagaranA AgevAna zeThanA gharanI jhaDatI karavA lAgyA ane krame karIne e rIte jhaDatI karatAM karatAM teo bhavanacaMda zeThane ghare paNa AvI pahoMcyA hatA. tyAM teo barAbara cIvaTathI jhaDatI karavA lAgyA ane temAM ghareNunA DAbaDAmAM guMcaLuM vALIne mUkele phINanA piMDa je ekAvaLI hAra temanA jovAmAM Avyo. pachI e hArane rAjA pAse lAvavAmAM AvyA. cerAyelA hAranI je ja e hAra che ema rAjAe te hArane oLakhe. A samaye dhanapAle rAjAne vinaMti karIH he deva, mAre tyAM keI eka puruSa amuka divase dezAMtarathI Ave ane A hArane meM tenI pAsethI kharIdela che. rAjAe pUchyuM: dezAMtarathI Avele e puruSa kyAM che? dhanapAle kahyuM hamaNuM te siMhaladvIpa tarapha gayela che. rAjA che. tenI upara amuka "Aho Shrutgyanam" Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 cokIdAre rAjAne arpaNa karela ratnane hAra : kathAratna-keza: varSanI hatI! enA zarIranI kAMti bhamarAnA jhuMDa jevI kALI hatI! ane te vAkene phuTa rIte naheAte belI zakto ! dhanapAla bolyA : he deva ! e, tame kahyuM te ja hato. rAjA : meM paNa tenI pAsethI ja hAra lIdhelo ane A te ja hAra che. dhanapAla belya : Apa jANe. rAjAnI vAta sAMbhaLIne bheThe paDI gayele dhanapAla pitAne ghare ga. rAjAe paNa hArane devInI pAse pahoMcADyo. " A te ja hAra che" ema kahI hArane meLavIne mahArANu khuzI thaI ane pitAnA gaLAmAM te paherI lIdhe. have eka vAra rAtane pAchale pahere pitAnI sukhazayyAmAM bhAga paDele paNa sUta sUta rAjA pitAnI buddhithI vicAra karavA lAge. ahe! A bhavanacaMda zeTha nAnapaNathI eTale jyAre bAlaka hatA tyArathI ja amArA prasAdane ciMtaka che arthAt amArI prasannatAne vAMchaka che, tene putra dhanapAla paNa nItikuzaLa, dharmane jANakAra che. eTale teo kaI paNa rIte corAu mAla levAne manathI paNa na icche ema mane lAge che ane bIjI bAju pele paradezI puruSa AvA ja AkArane bIjo hAra lAvyA hoya ane te hAra teNe dhanapAlane vacce hoya ema paNa banI zake ema che, mATe A vize barAbara khAtrIthI tapAsa karavI joIe. vagara vicAryuM bolavuM e dhAradAra taravAranA ghA karatAM paNa vadhAre moTA khanuM kAraNa che ema nizcaya karIne rAjA uDyo. sUrya UgatAM ja pitAnA ISTadevane yAda karI te rAjasabhAmAM AvI pahoMce. - have divasa ekAda para caDyo haze eTalAmAM koI rokIdAra rAjAne maLavA icche che ema dvArapALe AvIne rAjAne jaNAvyuM. pachI te cekIdAra rAjasabhAmAM pahoMcyA. rAjAne pitAnAM pAMce aMge praNAma karIne teNe prauDha AMbaLAnAM jevAM meTAM meTAM matIothI banele atizaya sehAmaNe e hAra rAjAnA pAdapITha pAse mUka. hArane joIne rAjAnI AMkhe viramayathI khIlI gaI ane hArane hathelImAM laI rAjA belavA lAge ? are ! A vaLI zI hakIkata banI? pele cekIdAra beH khejaDAnA jhADa upara samaLIne mAthe che tyAM A hAra hate. mAMsa samajIne gIdha tene levA e mALA upara caDayuM. Ane laIne UDatA gIdhane, mAMsanA lAlacu bIjA gIdhoe cAre taraphathI gherI lIdhuM. e badhAM gIdha paraspara cAMcanA ghA mArI mArIne A mATe laDavA lAgyA, ema laDatAM laDatAM pelA gIdhanI cAMcamAMthI badhI dizAone aMjavALa A hAra nIce jamIna upara paDI gayuM ane tyAMthI laIne meM ApanI pAse Aye. pachI rAjAne kharekharI hakIkatanI khabara paDI ethI teNe dhanapAlane pitAnI pAse bolAvyo ane pelA banne hArane batAvatAM rAjAe kahyuM keH he bhadra! A bemAMthI je tAre hAra hoya te laI le. dhanapAla : he deva! A zuM? pachI rAjAe e bIjo "Aho Shrutgyanam Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kAna-kAza bAlacaMdane dehAMtadaMDanI zikSA ane dhanapAle karela acAva 114 hAra zI rIte maLyA te badhI hakIkata dhanapAlane kahI saMbhaLAvI. dhanapAla melyA : 'he deva ! jyAre pelA paradezI puruSa mArI pAse Avele! tyAre teNe ja mane kaheluM ke mane A ane hAra mArI kuLadevIe ApelA che, emAMthI eka te ahIM ja vecIne Avela chuM ane A khIje tu laI le. rAjA AhyA ! huM bhadra ! have vadhu elavAthI ze! lAma ? A hAra tu laI jA ane huM je vicAryA vagaranuM ayukta vacana belI gaye' chuM te mATe mane kSamA kara. dhanapAla khelyA : he deva ! tamAre mATe evuM kema bane ? e to ame pUrve karelAM duSkarmAMnuM ja mAThuM maraNAma kahevAya arthAt mane je kAMI kahevAnA tamAre prasaMga Avye te mArA pUrvanAM duSkarmonuM piraNAma che. pachI tabaLa vagere ApI rAjAe tene sArI rIte satkAra karyAM. tyAra bAda e, peAtAne ghare gayA. pachI pelA bAlacaMdre tenA upara mUkelA khATA ArApane lIdhe rAjA rASe bharAye ane tene potAnI pAse khelAvI rAjAe rASathI kahyuM H re, re, bezaramI ! tArA kuLamAM khIlA samAna ! khATI pratijJAvALA ! peAtAnA adhune jelamAM nakhAvanAra ! saccAritra vagaranA ! bIjAnA doSone ughADA karanAra ! tuM amArI AgaLa paNa jene tadna saMbhava ja nathI evA mithyAdoSane taddana nirderdoSa evA mahAnubhAva dhanapAla upara DhoLatAM lAjye pazu nahIM, te have tu' nathI ja ema caikkasa samaja. ema kahIne rAjAe tene dehAMtadaMDanI sajA karI. pachI tene ThIMgaNA gadheDAnI pITha upara besADyo, zarIra upara gerunA raMganA lepa karyAM, gaLAmAM zakArAnI mALA paherAvI, mAthA upara kaNeranA phUleAnuM cheguM mUkayuM. e rIte te bAlacaMdane zaNagArIne nagarInA tarabheTAomAM, ceAkeAmAM ane cAcAmAM 'A potAnA mitranI upara khATu ALa caDAvanAra mahApApI AlacaMda che. ' ema pagale pagale sAda pADIne vagAvAtA tene AkhI ya nagarImAM pheravavA zaru karyAM. hAya ! e samaye peAtAnA gokhamAM beThelA dhanapAle ene e rIte pheravAtA joyA. ' hAya ! A vaLI zI gaDabaDa thaI che ? ' ema tene pheravatA rAjapuruSane pUchyuM. rAjapuruSe paNa mULathI mAMDIne badhI hakIkata dhanapAlane kahI saMbhaLAvI. * A ema kema karI zake ? ema vicArI te hArane ja pAche laI dhanapAla rAjasabhAmAM paheAMcyA. rAjAne page paDIne hAra ApIne vinavavA lAgyA. he deva ! kRpA kare, e zaMkAne cheDI dyo. A badhI pravRtti, koi pUnA duSkarmAnuM ja pariNAma che. zuM A mArA bALamitra hAi kadI paNa Avu ayukta kAma kare kharA ? rAjA belle e durAcArI che, AvA daMDane ceAgya ja che. pachI dhanapAlanA savizeSa Agrahane lIdhe rAjAe tene choDI mUkyuM. pele hAra paNu pAche dhanapAlane soMpI dIdhe. ane tenA ghaNA ghaNA vakhANu karI tene dhare javAnI rajA ApI. : have AkhA ya nagaramAM A vAta phelAI gaI ke mahiSNuna-taddana khoTA ALa caDAvanAra evA khoTA cADiyA bAlacaMdane dhanapAle rAjAne hAra ApIne DAnyeA che. A "Aho Shrutgyanam" Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 cADiyA puruSanA sarpanI mAphaka tyAga * thAranaM-kAza : pRthvIne dhanya che ke jyAM AvA duSTa cADiyA lAko upara pazu upakAra karanArA evA dhanapAla sarakhA puruSaratne! haju paNu dekhavAmAM Ave che, e pramANe te dhanapAla mahAnubhAva vizALa kIrtine pAmyA che ane uttama sugatine paNa pAmela che ane bIjo pelA cADiyA leAkeAmAM phiTakArane, niMdAne ane bhayAnaka dutine pAmyA che. je puruSa kAMi paNa tattvane jANe che athavA sunizcita rIte dhanI vAMchA kare che teNe vajrapAta jevA mahAduHkhakArI paizunyane cheDI devu ja joIe. dharmavidhine karanArI cittazuddhine bIjI badhI kriyAomAM mukhyatara kahevAmAM Ave che. have pahelethI ja paNu khIjIne mAthe ALA caDAvavAne je mANasanI mati udyata thai che tenI e cittazuddhi nAza ja pAmI gaI che ema samajavu. je mAnava aizunyavRtinA kariyANuAMdvArA peAtAnI sthiti nabhAve che te mAnavamAtrane verI thAya che, peAtAnA kuLa ane kIrtinAM nAza nAtare che. rAjA tene jelakhAne khAMdhe che vA jIvatA marAvI nAMkhe che. A rIte tumuddhi cADiye mAnava asvasthatAthI UpajatI duHsthitine pAme che. tathA jyAM sudhI mAnava "cADiyA che" e jANyAmAM Avatu nathI tyAM sudhI ja tene leAkeA peAtAne mitra, svajana ane adhu che ema samaje che tathA bhAvathI jue che ane rahasyavALI khAnagI satraNAomAM paNa tene peAtAnI sAthe joDe che, paraMtu jyAre 'e cADiyA che' ema jANuvAmAM AvyuM turata ja lAkA tene sarpanI peThe tajI de che. e pramANe A loka ane paraleAkanA doSathI duSTa evA vaizunyane pratyakSathI samajIne vA zAstra dvArA tenA evA svarUpane jANIne badhI ApadAone dUra karavAnI vRttivALA puruSa tene nira Mtara tajI devu ja joIe. e pramANe zrI kAranakAzamAM amaithunyanA duSTa pariNAma vize dhanapAla ane AlacaraMtu kathAnaka samAsa, (31) "Aho Shrutgyanam" Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paropakAra vize rAjA bharatanuM kathAnaka (32) SFSFUR bI to jA upara upakAra karanAra puruSa pitAnA AtmAne paNa kRtArtha kare che ane have ahIM evA pApakArI vize ja kahevAnuM che. upakAranA be prakAra che. eka dravyathI upakAra dravyopakAra ane bIje bhAvathI upakAra bhAvapakAra. khAnapAna vagere ApIne bIjAone sahAya karavI tenuM nAma dravyathI upakAra. duHkhathI pIDA pAmatA prANIonA upara upakAra karIne jJAna ApavuM, samyagadarzananI prApti karAvavI ane cAritra zIkhavavuM vA saMyama zIkhavavo enuM nAma bhAvathI upakAra. je loko sAmAnya buddhinA, tuccha prakRtinA ane pitAnA kalyANa tarapha lakSya vagaranA hoya che teo pahelA dravyapakArane paNa karI zakatA nathI, kiMtu je loke sArA kuLamAM janmelA hoya che, sthira gaMbhIra ane bhaviSyamAM kalyANanA kAMkSI hoya che te uttama sare ja paropakAra karI zake che. bIjA bhAvapakArane te tIrthakaro, AcAryo, mahaddhika gaNadhare tathA upAdhyAye karI zake che ane nirmaLa prakArane pAmelA munio paNa karI zake che. vaLI, dharmavidhimAM kuzaLa evA bIjA gRha vagere ane munie paNa pitapotAnI maryAdA pramANe A jAtanA upakAra karavAnA adhikArI che. je loko bhapakAra kare che teo te prasiddha nirvANuphaLane pAme che ane kapakAra karanArA paNa rAjA bharatanI peThe atula phaLane meLave che. e bharatanuM kathAnaka A pramANe che. bhegapura nAme eka nagara che. e nagaramAM vedavidhine jANanArA ane te pramANe dakSiNa ApavAmAM kuzaLa evA dhanADhya lekee aneka yA karelA hoIne tyAMnI uttama jamInamAM ghaNu yUpastaMbhe khoDavAmAM AvelA che, tathA e nagara bahuvidha rakakhasaMgata che chatAM laMkalayANugata nathI arthAt e nagara ghaNuM ghaNuM rakakha-rAkSasothI saMgata hevA chatAM ya laMkAlayathI-laMkAnivAsIothI--rAkSasethI anugata nazI.' vaLI, A nagaramAM prakaTitavahuvADiyADava-vadhAremAM vadhAre vahuvADiyA-juvAna vahuone ja ADaMbara dekhAya che chatAM e nagaramAM proDha pramadAnA parama vilAsa paNa jovAmAM Ave che." evA e nagaramAM zrI bharata nAmane mahArAjA rAjya kare che. e mahArAjAnAM pitAnAM pratApa, 1. e zabdavirodha che. tene parivAra A pramANe-e nagaramAM ghaNI rakakha-rakhavALo che. nagaranI rakSA karanArA ghaNA ghaNA puSe che ethI e nagara rakhasaMgata che ane laMkAlayANugata eTale raMkAlayAnugata nathI arthAt tyAM koI raMkapunA ghara kayAMya jovAmAM AvatA nathI. 2. A paNa zabda. rAdha che. tene parihAra-e nagaramAM vahuvADiyA eTale ghaNI vATikAo cheghaNA ArAmavinoda karavAnA bagIcA che ane e nagaramAM prauDha pramaddAonA uttama bhogavilAsa paNa che. "Aho Shrutgyanam Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharata rAjAnI paropakAra mATenI vicAraNA : kathAna-kAza : puNya ane mahattA vagere aneka guNane lIdhe meTA meTA bIjA parAkramI rAjAe paNa tenI pAse phikkA jaNAya che. eNe pitAnA baLanA prabhAve iMdrane paNa avagaNanApAtra TharAvela che. raNAMgaNamAM jhUjhavAmAM kuzaLa evA UchaLatA vairIonA masta hAthIone mAravA sAru e rAjA zarAva samAna che, enA caraNamAM ardhabharatakhaMDanA keTalAka mAMDalika rAjAonA mukuTe namelA che e e rAjA, durgharSa-mahAuddhata-duSTalekene mULathI ukheDI nAkhI potAnA rAjyanuM pAlana kare che. e rAjAnuM daDha mana zIkAra khelavAmAM, saMgIta sAMbhaLavAmAMnAca-tamAsA jovAmAM, uttama yuvatIo sAthe bhege bheLavavAmAM ane jugAranA vyasanamAM e badhe sthaLe kaI paNa upara jarA paNa rasa dharAvatuM nathI. vaLI, moTA moTA zatruone vijaya karyA pachI paNa e rAjA paropakAra na karyo hoya te khare bapore paNa potAnA jIvanane vAraMvAra niSphaLa thaeluM gaNe che. e rAjAne enA samagra aMtaHpuramAM pradhAna evI sucanA nAme strI che ane asAdhAraNa rUpa-lAvaNya vagere guNavALo mahIcaMda nAme putra che. prakarSa pAmelI buddhinA dariyA jevA bhUIla vagere tenA maMtrIo che. eka vAra ekAMtamAM beThelA sajAe ghaNuM divasa pahelAM ja maMtrIone sanehapUrvaka kahI rAkheluM ke, he maMtrIo ! A mAre putra mahIcaMda mArA rAjyanA bhArane vahI zakavAne dhIra-samartha che mATe jema badhAM kAmakAjemAM tame mane pUchyA kare che temaja tamAre have ene ja badhAM kAmakAjomAM pUchaDyA karavuM ane chevaTe tenuM vacana pramANabhUta samajavAnuM che. huM vaLI kaI kAryane lIdhe ahIM ke bIje ThekANe jAhera rIte vA chAnI rIte rahevAne chuM vA cAlyA javAne chuM mATe tamAre have rAjyanAM badhAM kAmakAja saMbhALavA mATe tatpara rahevAnuM che. "bahu sAruM" ema kahIne maMtrIoe rAjAnA Adezane mAnya rAkhe ane pitAnA putrane rAjayane badhe bhAra soMpIne e bharatarAjAe niraMtara pare pakAranAM kAryo karavAmAM ja pitAnA manane joDI dIdhuM. teNe pitAnA rAjyamAM, yogya upacAra na maLI zakavAthI lekene aneka prakAranA rogathI pIDA pAmatA joyA. e rIte ribAyelA lokone reja ne roja maraNa pAmatA joyA tathA aMdhArAne lIdhe khaMDita thatA caMdranA biMbanI peThe pratipakSanA maMDaLane pApathI khaMDita thatuM joyuM arthAt rAjyanA pratipakSIone temanAM pApane lIdhe khaMDita banatA joyA. vaLI, himAlaya vagere moTA moTA parvatanA meTA bhAgane lIdhe jamInanI barAbara vaheMcaNI na thaI zake evuM paNa teNe joyuM. A badhuM joIne e rAjAne ghaNuM ja duHkha thayuM ane te vicAra karavA lAgyuM ke - kaI paNa kuzaLakarmanA prabhAvane lIdhe ame dharApati-rAjA thaI gayA chIe ane kemAM gavAya che ke amArAM caritra traNa jagatamAM kAMIka Azcarya pedA karanArAM che. Ama chatAMya duHkhathI pIDA pAmelA prANIone zaraNu-rakSaNa ApavA, sukha upajAvavA ame "Aho Shrutgyanam Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAkA : bharata rAjane guTikAsiddha puruSano thayela meLApa 118 DuM paNa baLa vAparI zakatA nathI, chatAM ya mAgadhe-cAraNe amane "popakArI" kahIne biradAve che. hA! hA ! e keTaluM badhuM beTuM che! amArA jIvanane TikAra che ! amAruM jIvyuM viphaLa che, amAre bAhubaLane ghamaMDa paNa nakAme che. amArI maTI maTI caturAIone paNa dhikkAra che ane amAruM rAjApaNuM paNa dhikkArane pAtra che !! evI rIte rAjAe potAnA AtmAbhimAnane dUrathI ja tajI dIdhuM. A badhA vicAra karatAM karatAM tenA AkhA zarIramAM zvAsa khUba caDI gaye, jANe ke te kazeya udyama karI zake ema nathI e vikaLa banI gayo ane taNakhalAM karatAM paNa pitAnI jAtane e rAjA asAra samajavA lAge. e rItanI ciMtAmAM ne ciMtAmAM rAjA pitAnA mahelane sAtame mALe jyAM zayanakhaMDa hatA tyAM pathArI upara sUvA caDI gaye. - have barAbara A samaye AkAzamAM dUra dUra UDatAM UDatAM khUba thAkI gayeluM eka anaMgaketu nAmane kaI guTikAsiddha puruSa, vIsAme levA mATe ekAMta sthaLane zodho te tyAM ja rAjabhavanamAM "ekAMta " jANa UtarI paDayo ane te bhavanamAM bichAvelI sukhazayyAmAM pitAnAM badhAM thAkelAM aMgane saMkelI laI azakabhAve theDIkavAra sudhI besI rahyo, tene e sukhazadhyAne sparza ghaNuM ja sukhakara lAge. vaLI, rAjabhavananuM e thaLa ati ramaNaya jaNAyuM, te tyAM beThe hato eTalAmAM ghaNuM ja zItaLa havA AvavA lAgI ethI haju te te addhara ja beThele che chatAM ya tene nirAMte gADha UMgha AvI gaI UMghane lIdhe tenAM narAM "gharaDa gharaDa" avAja sAthe gheravAM lAgyAM, tenuM moTuM phATI rahyuM ane temAMthI uttamottama senAnI jevI kAMtivALI eka guTikA-gALI bahAra nIkaLI paDI. have pile rAjA pitAne bhavanamAM pathArI upara A rIte sUtelA e puruSane joI ja rahyo ane tenA mAMthI bahAra nIkaLelI pelI guTikAne paNa rAjAe joI. A badhuM jeIne ane pitAnA bhavanamAM kaI ajANyA puruSe praveza karyo che ema jANIne rAjAnA manamAM thAka reSane Avega AvI gaye. ene ema lAgyuM ke A keNuM durAcArI puruSa, A jAtanI dene paNa na maLI zake tevI ekAMtamAM AvelI sukhazAmAM ghasaghasATa UMdhI rahyo che ? ema vicAryA pachI pelI guTikA jeIne teNe anumAna karyuM ke , jarUra A kaI guTikAsiddha puruSa te joIe. ema dhAryA pachI rAjAe pitAnA paganA aMguThAvaDe peluM bahAra paDeluM guTikAratna laI lIdhuM ane pachI thoDAka pAchA haThI jaI e rAjA kahevA lAgyuM ke, re re! amArI zayyAmAM sUnAra tuM kayuM che? A vacana sAMbhaLI pelo sUtele puruSa ekadama bebAkaLA jAgI gayuM ane pitAnA mukhamAMthI guTikA bahAra nIkaLI gaI che e hakIkata jANyA-vicAryA vinA ja AkAzamAM UDavA mATe e guTikAsiddha puruSa haMkAza upara haMkArA karate upara AkAza tarapha UchaLe; paraMtu pitAnI pAse guTikA na hovAthI te, addhara na jaI zake ane pAche nIce paDI bheMThe "Aho Shrutgyanam Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 guTikA prApta karavAne anaMgaketue darzAvela upAya : kathAna-keza: paDI gayele te Ama kahevA lAge che mahAbhAga! huM anaMgaketu nAmano guTikAsiddha puruSa chuM ane zrIparvata tarapha jate jate mArgamAM lAgela thAkane dUra karavA mATe ahIM ekAMtamAM zA taiyAra che ema dhArI DI vAra vIsAmo levA nIce Utaryo hato evAmAM mane ahIM ja UMgha AvI gaI ane mArA mukhamAMthI pelI mArI guTikA paNa nIkaLI paDI tethI bhUmicArI mAnavanI peThe have huM AkAzamAM addhara UDI zakato nathI, mATe have tane je game te kara. have rAjAe tenAM AvAM karuNubhaya vacane sAMbhaLI, reSane tajI daI, zAMta thaI potAnI pAsenI pelI guTikA tenA tarapha nAkhI. teNe e guTikAne Adara sAthe laI lIdhI ane rAjAne kahyuM he mahAbhAga! kharekhara tuM pite ja A guTikAne laI le. rAjA belyaH zuM tuM ema mAne che ke huM cAlI-pharI zakavAne azakta chuM? mAruM AMkhanuM teja zuM ghaTI gayela che? mArAmAM zuM puruSArtha nathI rahyo? tuM mane zuM samaje che ke samaje che ke jANe mArA upara dayA karato he tema A guTikA tuM mane ApI rahyo che? mAre A tArI guTikAnuM kazuM ya kAma nathI paraMtu tuM mane e to jarUra ja kahe ke A guTikA te zI rIte meLavelI che? pachI pele anaMgaketu A pramANe kahevA lAgyo malaya nAmanA parvatanA zikhara rAmaseharadeva bhagavAnanuM eka maMdira che. gaLagaLa kayArAomAM ugelAM ane bhayAnaka sarpothI vIMTaLAyelAM malaya nAmanA caMdananA vRkSane lIdhe e maMdira vizeSa ramaNIya che. tyAM e devanuM bhaDabhaDatA agnisamAna UkaLatuM phaLaphaLatuM nDavaNa TIpe TIpe TapakatuM nIce paDe che, ane havane je puruSa pitAnI hathelImAM cha mahinA sudhI jhIlyA kare ane tene barAbara sparza karyA kare te ja puruSa AvA prakAranI guTikAne meLavI zake che. khAsa vAta e che ke e pANIne sparza evI rIte karavo joIe ke hatheLImAM dAha-baLatarA na thAya. A badhI vAta sAMbhaLIne ane tene barAbara samajI laine rAjAe anaMgaketune chUTo karyo eTale te pote pitAnA Icchita sthAne jaI pahoMce. pachI rAjA paNe tyAM e pathArI upara TheTha madharAta sudhI rahyo. tyAra bAda eNe UThIne pitAne vezapalaTa karI lIdho, phakta eka taravArane sAthe laIne e keI na jANe e rIte rAjabhavanamAMthI bahAra nIkaLI gayo. niraMtara akhaMDa pramANe karate karato te jaladI jaladI cAlavA lAgyo ane e rIte jhapATAbaMdha pravAsa karate te vinA vilaMbe malayAcala sudhI pahoMcI gaye. tyAM eNe moTA moTA tApirachane gucchA samAna, cakacakatI kAMtivALA, kALA kALA maTI maTI phovALA sarpone caMdananA jhADa upara jhADone geLAkAre vIMTIne laTaktA joyA. tathA jaMgalI hAthInI sUMDhanA prahArane lIdhe kharA thaI gayelA caMdananA vanamAMthI nIkaLatI maghamaghatI sugaMdhathI bharela tyAM cArekora vAtI havAne anubhavI. vaLI, e sthaLe e rAjAe "Aho Shrutgyanam Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - - - - : kathAna-keza : bharata rAjavI para prasanna thayela deva 120 kinnara kinnarIne jeDAnuM paMcama svaravALuM maneha saMgIta sAMbhaLyuM, e saMgItane lIdhe tyAM parvatanI guphAomAM enA paDachaMdA paDatA hatA. e paDachaMdAone sAMbhaLIne tyAnAM haraNayAMnAM TeLeTeLAM stabdha thaI nizcaLa UbhA rahI gayAM hatAM. e pramANe bhAre kutUhalathI prerAyele rAjA, tyAM cAre bAju pitAnI najara pheravata parvatanA zikhara upara AvelA e devamaMdira sudhI pahoMcI gaye. pachI tyAM puSkariNInA kAMThA upara zarIre nAhIdhe teNe pitAnA mukhanI zuddhi karI lIdhI ane hAthamAM keTalAMka kamaLe laI te pilA devamaMdiramAM paiThe. devanI pUjA karI. pachI tyAM teNe cAre bAju joyuM te tene jANavAmAM AvyuM ke pelI guTikA meLavavA te tyAM ghaNuM ya sAdhake AvelA che. te badhA sAdhake guTikA meLavavA mATe pelA phaLaphaLatA nhavaNanA pANIne baLavAnI vhIkane lIdhe aDadhuM na aDayuM karIne ghaDIka ghaDIkamAM AghA pAchA thayA kare che. te badhAne joIne rAjAe temane pUchayuM are! tame keTalA che? teo bolyAH ame eka ne ATha chIe. pachI to "Ama karavAthI koI kAma siddha thavAnuM nathI" ema kahete rAja, rAtA azakanI jevA lAlacoLa pitAnA banne hAthanuM saMpuTa karIne-bane hAthane be vALIne te phaLaphaLatA havaNanA pAne avyAkuLacitte jhIlavA taiyAra thaye. have kADhelA tAMbAnA rasa jevA lAlacaLa e phaLaphaLatA havAnA pANInI dhArane khaMDita karyA vinA ja rAjA, pitAnA bebAmAM jhIlavA lAge. jhIlatAM jhIlatAM rAjAnA bebAnI eka paNa AMgaLI jarA paNa tyAMthI khasI nahIM tyAre rAjAnA AvA mahAparAkramane lIdhe te deva rAjI rAjI thaI gayo ane teNe rAjAnI e dAjhayA vagaranI kAMtivALI AMgaLIomAM pelI rAjAe vAchelI guTikA mUkI dIdhI. have "A bIjA badhA bicArA guTikA vagaranA che. emano guTikA meLavavAne manoratha pUre thayo nathI ethI huM ekale ja A guTikAne kema lauM?" ema vicArIne rAjAe temAMnA ekane pite meLavelI guTikA ApI dIdhI ane pitAne mATe guTikA meLavavA pharI - pAche e nhAvaNane jhIlavA prayatna zaru karyo. pUrvanI peThe ja e deve rAjI thaIne rAjAne - pharI vAra bIjI guTikA ApI dIdhI. maLelI e bIjI guTikA paNa tene levA AvanAra pilA bIjAne rAjAe ApI dIdhI. have vaLI pharI vAra rAjA, e guTikAne levA AvanArA bAkI bIjA badhAne guTikA pUrI pADavA mATe te devanuM UnuM UnuM phaLaphaLatuM nhAvaNa pitAnI hatheLImAM jhIlavA lAgyA. ema karatAM rAjAne vizeSa vizeSa baLatarA thavA lAgI ane tenI AMgaLIo mAMsa ane lehI sAthe tUTI paDI, chatAM ya te sarvathA akaMpa rahyo. leza paNa calita na thaze. A prakAranuM tenuM dhairya ane mahAsatva joIne pele deva tenI sAme pragaTa thayo. baMne hAtha joDIne e deva rAjAne kahevA lAgyoH be nazvara ! ahIM guTikA levA AvanAra je sAdhaka mArI sevA lAgalagATa cha mahinA sudhI kare che ane mArA UnA UnA "Aho Shrutgyanam Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 devanI prasannatAthI sajA bharate athajanone apAvela guTikAo : kathArana-keza: phaLaphaLatA havaNane potAnI hatheLImAM jhIle che tene paNa huM eka ja guTikA ApuM chuM tyAre te te mane prasanna karIne mArI pAsethI paLavAramAM paNa be guTikAo meLavI lIdhI; chatAM ya temAMnI ekene te pAse na rAkhI ane bIjAne ApI dIdhI ethI jaNAI Ave che ke tArI keTalI badhI udAratA che? keTaluM badhuM tAruM paropakArIpaNuM che ane keTalI badhI tArI moTI dhIraja che? A badhA tArA saguNene joIne huM tArA upara rAjI rAjI. thaI gayo chuM mATe tuM mArI pAse tane game te varadAna mAgI le. rAjA belyaH tamArI caraNaraja sarakhA paNa na gaNAIe evA ame keNuM mAtra ? kevaLa A bicArA hamezAMnA rAMka evA daridra leke che, mATe temanA upara ja thaI zake te zeDoghaNe upakAra kare yukta che, ethI meM temAMnA bene, mane maLelI goLIo ApI dIdhI paNa jemane goLIo nathI maLI evA bIjA ghaNuM ya haju bAkI paDyA che mATe have tame mArI prArthanAthI e bAkI rahelAonI geLI meLavavAnI AzA pUrI kare ane temane pitapatAne sthAne javAnI rajA Ape. rAjAnI A vAta svIkArI, te deve e badhAne eka eka goLI ApI dIdhI ane e rIte e eka sene AThe jaNAone geLIo ApI vidAya karI dIdhA. pachI e deve rAjAne paNa, AkAzamAM uDADI zake evI zaktivALI gaLI ApI ane rAjAe tene Adara sAthe lIdhI. pachI "kAMIka popakArI banI zake chuM' e rIte paramAnaMdane dhAraNa karatA te rAjA rAmaseharadevane bhaktithI praNAma karIne kamalinInA patra jevA zyAma AkAza tarapha UDyo ane AMkha mIMcAine UghaDe eTalI ja vAramAM marahadezanA uttama ripura nagare paheThe. te nagaranuM saudarya joIne rAjI thayelA hadayavALe te rAjA tyAM cauTAmAM cAre tarapha najara kare che eTalAmAM teNe eka puruSane pakaDIne laI jatA rAjapuruSone joyA. e puruSa dekhAve atizaya suMdara hatuM, ratAmAM ene phiTakAra maLatuM hatuM. enI AsapAsa nAnA bALake kikiyArI karI enI mazkarI karatA hatA ane enI AgaLa enA vadhane sUcavanAruM DiDima vAgatuM hatuM. e DiDimane bhayAnaka avAja sAMbhaLIne bhayabhIta thayelA leke e puruSanI sAme caMcaLa AMkhe jotA hatA. evA eka puruSane, te gAmanA rAjapuruSe mArI nAkhavA sAru vadhyabhUmi tarapha laI jatA hatA. A badhuM joIne rAjAnA manamAM thayuM ke AvA A suMdara mahAnubhAvane A leke zA mATe mAravA laI jAya che?" A vicAra thatAM rAjAnA manamAM vizALa karuNane vega Avyo ane pilA rAjapuruSe jetA rahyA chatAM ya temaNe pakaDelA te puruSane hAthe pakaDIne e rAjA vegathI AgaLa UDyo ane ene laIne pitAnA nagaramAM AvI pahoMcyA. tyAM, jyAM pitAne sAta mALane prAsAda hate tenI agAzI upara te UtarI paDyo ane pitAnI sukhazayyAmAM teNe DI vAra "Aho Shrutgyanam Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kathAra-keza 1 mleccha rAjanA trAsathI bacavA prajAe bharata rAjavIne karela prArthane 12 visAme lIdhe. "rAjA AvI gayA che ema jANI tenA badhA nekaracAkare ane khuzAmatiyA leke tyAM AvI pahoMcyA. nagaramAM paNa rAjA AvyAnI vAta badhe phelAI gaI ane nagaramAM utsava zaru thayo. rAjA bharata ratnAna-bhajana vagerene patAvIne ghareNAMgAMThA paherI sajI thaI sabhAmaMDapamAM AvIne beThe. rAjA ghaNA lAMbA samaye AvyA tethI tenA darzananA kutUhalathI maMtrIo, sAmaMto ane nagaranA mahAjana sAthe yuvarAja mahIcaMda paNa tyAM AvyuM. potAnA pitAne potAnA pAMca aMge page lAgIne yuvarAja pitAnI pAse beThe. rAjA paNuM snehabharI prazAMta nirmaLa AMkha pasArIne badhA tarapha anugrahabharI najarathI joI temane pUchavA lAge badhe rAjalaka kuzaLa che ne ? prajAjanone barAbara prasanna rAkhavAmAM Ave che ne ? rAjyanAM tamAma kAmakAja nirvidane siddha thAya che ne? yuvarAja be he deva ! tamArAM caraNenI kRpAthI e badhuM barAbara cAle che. pachI DAka samaya gayA pachI sAmato vagerene rAjAe vidAya ApI ane ekAMta thatAM maMtrIoe rAjAne vinaMtI karI: he deva ! kRpA karIne kahe ke ATalA lAMbA samaya sudhI Apa kaI dizAne zobhAvatA hatA? zuM kAma karavuM nakkI karyuM hatuM tevA zuM kAma sAthuM? A sAMbhaLIne rAjAne ema thayuM ke hAya ! hAya! huM mArI potAnI jAtanI vAta karI AtmazlAghAnuM pApa kema karuM? ema dhArIne rAjA zaramane lIdhe pitAnI banne AMkho vIMcI gayo ane kiMkartavyamUDha je banI Amatema cAre bAju jevA lAge eTalAmAM dvArapALe AvIne rAjAne vinaMti karI ke he deva ! hAthamAM kAgaLa laIne AveluM eka mANasa tamane maLavA Icche che. rAjA beH tene jaladI aMdara lAva. pachI dvArapALa pilA kAgaLavALA mANasane rAjA pAse aMdara laI gaye. te rAjAne page paDyo ane yuvarAje lekha vAMcI batAvyuM. e lekha A pramANe hata-svarita, zatrunA nagarane bALavAmAM tripurAri zaMkarasamAna, pitAnAM udAra caritrene lIdhe nala, naghuSa vagere potAnA pUrva rAjAone bhulAvI denArA evA zrI bhegapura nagaranA paramezvara zrI bharata mahArAjAne kAliMjaranI AsapAsanA gAmamAM rahenArI prajAnAM paMce jamIna upara mAthuM aDe e rIte vinayapUrvaka praNAma karIne vinaMti kare che. ke-vA jevI jabarajasta tamArI bane bhujAonA maMDapamAM ame Azraya lIdhela che chatAM ya amane, pallInA gaDhanA jore garviSTha banele bhIma nAmane sveccharAja herAna kare che, ethI ema cikkasa jaNAya che ke tene vicAra rAjadhAnIne tAbe karavAnuM che arthAt ApanI rAjadhAnI upara hale laI AvavAno che, mATe te sveccharAjane hamaNuM ne hamaNAM tenA e aparAdhanuM phaLa maLI jAya ema karavuM joIe. e pramANe kAgaLane badhe matalaba rAjA samajI gayuM ane tene bhAre roSa caDI AvyA, tenAM bhayAnaka bhavAM kheMcAI gayAM. bhImane uddezIne e belavA lAgyo. pitAnuM keTaluM baLa che? e rIte pitAnI jAtane ja nahIM jANanArA ati chakelA e oNrachane "Aho Shrutgyanam Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharata rAjavIe bhIla pallIpatinA mahelamAM karela praveza : kathAnakoza : juo te kharA! akALe ja ene kALanA mukhamAM paDavuM jaNAya che. A sAMbhaLI maMtrIe belyA: he deva! ene mUkene? e bicArAnI upara vaLI Ape kepa karavAnuM hoya? siMha kepamAM caDele hoya chatAM ya kadI paNa te ziyALa upara paMjo mAratuM nathI. enI pallIne pharate gaDha che eTale saMbhava che ke kadAca tene mada caDI gayuM hoya ane ethI te pitAne ghera mAnavA lAgyuM hoya. he deva! zuM te, jagatamAM eTalA mAtrathI kAMI durjaya thaI zake khare? e pramANe maMtrIonAM susaMbaMdha karNamadhura vacane sAMbhaLIne rAjAne kepa zamI gaye, rAjAnuM mukhakamaLa suprasanna banI gayuM eTale tene yuvarAje vinaMti karI ke - pitAjI! hamaNuM maMtrIoe Apane je prArthanA karI tene kaI rIte niSphaLa karavI yukta nathI, mATe kaho ke ahIMthI vijayayAtrA karIne tame zuM siddha karyuM? yuvarAjanuM vacana sAMbhaLIne rAjA jarAka maraka, tenuM mukha thoDuM UghaDatAM ja temAMthI manahara dAMtane caLakATa thaze ane pite jAte ja pitAnI vAta kahevAne aNagama dharAvatuM hoya tema A pramANe be he putra! e pApI bhIma pallI patine AvatI kAle ja pakaDIne tamArI pAse lAvIza eTale mArI vijayayAtrAnuM phaLa tame tamArI meLe ja samajI zakaze. A sAMbhaLIne bIjA badhA camakI gayA ane vizeSa vismaya pAmyA ke e bhIma pallIpati te ghaNe dUra rahe che ane A te ene kAle ja ahIM lAvavAnI vAta kare che e kema banaze? ema vicAratAM vicAratAM yuvarAja vagere badhA praNAma karIne pitAne sthAne jevA AvyA hatA tevA cAlyA gayA. rAjAe paNa gheDA ane hAthI vagerene vicAra karatA karatA ane bIje vineda karIne rAtane pUrI karI. have savArano pahora thatAM sUryanAM caNoThInA DhagalA jevAM lAlacoLa kiraNo cAre bAju phelAI gayA, pakSIo Amatema UDavA lAgyA, savAranAM maMgaLavAjA vAgavA lAgyAM e samaye pote karelI pratijJAne yAda karI rAjA pelI guTine mukhamAM rAkhI nalaratana jevA nIla AkAza tarapha UDyo ane AMkhanA palakArAmAM te te, pelA pallIpatinA bhavanamAM pahoMcI gayo. barAbara e ja vakhate bhImanI UMgha UDI gaI hatI ane te bagAsAM khAte hate. evAmAM rAjAe tene kahyuMH re! re! have tAre jene yAda karavuM hoya tene tuM yAda karI le, have te je duSkRtanI keLa vAvelI tenuM aniSTa phaLa tene phala UgyA vinA ja AvI gayuM che eTale have tAruM meta ja AvI cUkayuM che. AvI kadI nahIM sAMbhaLelI kAnane kaDavI lAge tevI vANIne sAMbhaLIne e bhIma ekadama camakI gayuM ane "A zuM che? e jovA mATe A phADIne pitAnI AgaLa jevA lAge tyAM- e bhIme, dhAradAra taravAranI camakatI kAMtinA samUhane lIdhe zyAma kAMtivALA ja ke sAkSAt jamarAjanA nAnA bhAI na hoya evA pitAnI sAme UbhelA rAjAne joyA. ahA ! A, kema karIne kyAMthI ahIM AvI paho ? mArA dvArapALa vagere paNa tene aTakAvI "Aho Shrutgyanam Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArana-kAyA : kathAkAra pArAzare kahelI AtmakathA 124 na zakyA ane jyAM kaI paNa bIjo puruSa pesI ja na zake evI A mArA bhavananI agAzImAM A puruSa ahIM zI rIte AvI pahoMcyA? ema vicAratAM teNe jhaTa daIne pathArIne cheDI dIdhI ane rAjAnI sAme jaIne jamIna upara mAthuM namAvIne te, rAjAnA pagamAM paDyo ane beH he deva ! zaraNe AvelA ane namI paDelA evA amArI jevA viya vagaranA leke upara prasAda kare. ema belatA te bhImane rAjAe hAtha pakaDIne UMce karyo ane "tane ekakasa mAruM abhayavacana che" ema kahIne tatkALa pitAnA bhavanamAM ANI mUkaze. pachI jyAre zaNagAro paherIne rAjA rAjasabhAmAM AvIne beTho tyAre teNe maMtrI vagerene "te A pallIpati che" ema kahIne pilA bhIma pallI patine dekhADyo. ene jotAM ja vismaya pAmelA teoe have nakakI jANI lIdhuM ke devanI-rAjAnI pAse be siddhio cheH eka te AkAzamAM UDavAnI vidyA ane bIjI zatrune tAbe karavAnI vidyA. pachI te maMtrIo vagere belyA he naranAtha! jema UMbarAnA jhADane phUla nathI AvatAM ane pAdharAM phaLe ja lAge che tema tamArI pravRttio jaNAve che ke tame kaI mahAsiddhionAM phaLane meLavelAM che. A rIte pitAnI prazaMsA sAMbhaLIne rAjAne manamAM bhAre zarama AvI gaI ane tenuM mukhakamaLa karamAI gayuM. pachI teNe pitAne zaraNe AvelA pelA pallI patine vidAya ApI. pallI patine A banAva banI gayele jANI, bIjA badhA rAjAonA manamAM paNa rAjAne bhAre pratApa jAmI gaye ane ene durvinaya nahIM karavAnI rIte emanI rAjA tarapha bhAre bhakti paNa pragaTI AvI. have A badhuM patI gayA pachI pitAnA badhA sevakone rAjAe vidAya ApI. pite devapUjA karI, bhajana vagere patAvI sukhazayyAmAM beThA beThe marahada dezamAMthI pahelAM pitAnI sAthe ANelA pelA vadhyapuruSane pUchavA lAgya: he bhadra! atyAra sudhI te huM bIjAM bIjAM aneka kAmamAM guMcavAyeluM hatuM tethI mAre tArI sAthe vAtacita karI pUchaparacha karavAnI IcchA chatAM ya huM kazuM ya bolI zake nathI paNa have mane navarAza maLI che eTale tene pUchuM chuM ke tuM tArI vAta kara. dekhAvamAM tuM ATale badhe manahara chechatAM ya te rAjapuruSe tane ceranI peThe pakaDI jaI zA mATe mAravA laI jatA hatA? pelo puruSa bolyAH he deva ! mArI vAta sAMbhaLa! mAruM nAma pArAzara che, huM bhArata ane rAmAyaNa vagerene jANakAra chuM eTale temAMnAM AkhyAne kahIne-kathAkArane dhaMdhe karIne mAre nabhAva karuM chuM tathA maMtra vagere paNa karIne lekane upakAra karuM chuM. vaLI, eka bIjI evI vAta che ke huM je vArtA kahuM chuM vA je kAMi AkhyAna karuM chuM te badhuM baneluM ja hoya che evuM mAre devanuM varadAna che. A rIte mArA divase cAlyA jatA hatA, evAmAM rAjAnI rANIne cha mahinAne putra mAMdo paDI gaye ethI tene sAjo karavA sAruM meM maMtra tathA taMtranA upacAra karavA zaru karyA chatAM ya tene upacAra saphaLa na "Aho Shrutgyanam Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 pArAzare kahela vicinanI vAta : kathAna-keza: thatAM Akhare e marI gaye. enA maraNane lIdhe rAjA bhAre duHkhI thaye. je loko mArA tarapha DhaSa rAkhatA hatA te lekee rAjAne bharamAvavA kahyuM ke he deva! tamArA e putrane ke sudradevanI pUjA karavAne bahAne mavaDe e pArAzare ja mArI nAkhyo che. te pArAzara lekenI samakSa puruSavedha vagere to kare ja che, vizvAsa na AvatuM hoya te tene ekAMtamAM belAvIne pUchI juo. kAnanA kAcA ane vicAra viveka vagaranI buddhivALA rAjAe "ka" kahIne emanI vAta svIkArI lIdhI. pachI mane bolAvyo ane pUchyuM ke, he bhadra! tuM puruSavedha vagerene jANe che? rAjAnA e praznane paramArtha te vakhate mArA khyAlamAM nahIM Avela tethI te kahyuM ke huM puruSavedha vagere jANuM chuM. pachI te rAjAnA hukamathI tenI ja sAme meM puruSavedha karI batAvyuM. A uparathI rAjAnA manamAM ema thayuM ke A mANasa jema puruSavedha karI zake che tema mArA pitAnA putrane paNa mArI zake che. ema dhArI mArA upara roSa karI rAjAe mane vadhanI zikSA karavAno hukama karyo. ATalI hakIkta banyA pachI bAkInI je hakIkata banelI che te badhI he deva! tamArI najara AgaLa ja thaI che eTale have badhuM kahevAnI zI jarUra? ema kahIne pArAzara cUpa thaI gaye. rAjA balya thayuM tyAre, paraMtu keIka navI vAta kahI saMbhaLAve. te be sAMbhaLe gadhAradezanA gadhapura nagaramAM eka virecana nAme kulaputra hato. tene caMpA nAme strI hatI. parasparanA snehane lIdhe temane samaya AnaMdakalelamAM cAlyo jato hate. teo rAjAnI sevA karIne pitAnI AjIvikA calAvatA hatA. eka vAra pelA virecanane rAjAe rAjabhaMDAranI rakhevALI karavAno Adeza karyo ethI e rAtre tyAM cokI karatuM hatuM eTalAmAM core AvyA. ceree ene mArI nAkhe. marI gayA pachI e prayAga tIrthanI pAsenA naMdigrAmamAM keI brAhmaNane tyAM putra tarIke janme. tenuM nAma dAdara pADayuM. anukrame te ATha varasane thaze. pachI sAruM muhUrta AvatAM tene muMjIbaMdha karavA ane jaI ApavAne utsava karavAmAM AvyuM. e samaye pelA kulaputre potAnA svajanone tathA gAmanA mahAjanane nimaMtraNa ApeluM eTale e badhA tyAM AvelA ane samaya thatAM bhejana karavA beThelA. - have A tarapha pelI caMpA pitAne pati e prakAre serene hAthe marI gayelo tethI bhAre zeka thavAne lIdhe dukhI thayelI hatI. teNe patinA zarIrane agnisaMskAra karyo. badhuM maLI rahyA pachI bAkI rahelAM hADakAone laIne te gaMgA tarapha gaI ane teNe e hADakAMne gaMgAmAM vahetAM mUkyAM. pachI keTalAka divasa sudhI tIrthanI sevA karI e krame krame puSkara vagere tIrthomAM ranAna karatI, piMDa detI ane devanI pUjA-arcA vagere karatI prayAga tIrthathI nahiMgAmamAM AvI pahoMcI. tenI pAsenuM bhAtuM khUTI gayuM tethI mAgyA vinA nabhAva thaI zake ema nathI ema vicArI te e gAmamAM bhikSA mATe piTTI ane naziba "Aho Shrutgyanam Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - | : kathAna-keza : caMpA ne virecananA jIvane paraspara gADha prema je jyAM pele utsava hata-badhA jamatA hatA te ja ghare pahoMcI. teNe tyAM caMdananA chAMTAothI chaMTAyele ane brAhmaNanI dIkSAne pAmelo pelo dAdara baDe dIThe. pachI, pUrvabhavanA gADha snehane lIdhe tene joIne pelI caMpAne ghaNe ja satiSa thaye, enA laMcane AnaMdita thayAM, harakhane lIdhe enuM hRdaya ullAsa pAmyuM, pitAnI jAtane e vIsarI gaI ane jANe ke cItarelI hoya e rIte sthira thaI gayelI te, AMkhanA palakArA mAryA vinA ja te baDavAnI sAme ekITase jetI tyAM ja UbhI rahI gaI. pachI e baDa paNa utsukatAne lIdhe ane caMcaLa karIne tenI sAme Adara sAthe jovA lAge. jema jema jete gaye tema tema tene "Ane kyAMya joyelI che" "Ane kyAMya joyelI che? ema IhA ahi vagere thatAM thatAM pUrvabhavanuM smaraNa thaI AvyuM. smaraNa thatAM ja mUrachI AvI, mUrachIne lIdhe bebhAna thaIne te, jamIna upara DhaLI paDyo. "hAya! hAya! A zuM thayuM?" ema bolatA tyAM beThelA badhA leke deDI AvyA. tenA upara ThaMDA ThaMDA upacAra karI tene bhAnamAM A eTale te Deka sAvadhAna thaI zakyo. lekee tene pUchayuM : A zuM thayuM? teNe pitAnA pUrvabhavanI badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI ane Adara sAthe pelI capA sAthe vAtacita karavI zaru karI : he priya! tuM ahIM kyAMthI AvI caDI ? teNe paNa pitAnI upara paDelA lAMbA samayanA virahanA duHkhanI vAta karatAM karatAM AMkhamAMthI AMsunA pravAhane vahevaDAvatAM jematema karIne tIrtha paryaTana vagerenI pitAnI vItaka kahANuM kahI saMbhaLAvI. A badhuM sAMbhaLIne pelA baDavAne vicAra thaye ke " A bicArIne mArA upara keTale badhe svAbhAvika neha che ane tene laIne e kyAM kayAM bhaTakatI phare che... A rIte tenuM citta pelI caMpA tarapha vizeSa AkarSAyuM ane mAtApitAe tene temAM tanmaya thatA je. paraMtu "zUdrano saMga brAhmaNanA kuLamAM kalaMka lagADe e che" ema dhArI temaNe e bicArI rotI retI caMpAne tyAMthI bhagADI mUkI ane e tyAMthI cAlI gaI have pele dAdara nAmano baDe paNa capAne viraha thavAthI bhAre duHkhI thayo - ane bhAre kheda pAmI te, keTalAka divase marI gayo. pachI e, gaMgAne kAMThe haraNa tarIke jamyo. have eka vAra e haraNe jyAM pite rahe che tyAM pelI caMpAne pharatI joI. pUrva bhavanA snehane lIdhe e haraNuM tenI AgaLa pAchaLa tene ja jete jete gAmanI pAse AvI pahoMce. teNe paNa e haraNane AnaMdathI bharelI AMkho vaDe je. gAmanA leke te e haraNane mArI nAkhavA taiyAra thayA eTale caMpA temane aTakAvavA lAgI chatAM teoe chevaTe e haraNane mArI ja nAkhyuM. pachI e haraNa, marIne kaI vanamAM. vAMdarA tarIke ja . vAMdarAnA avatAramAM paNa e vAMdare, jyAM te rahe che te vana tarapha nIkaLI pitAne gAma jatI pelI caMpAne pharIne joI. lAMbA samayane gADha sneha hovAthI e "Aho Shrutgyanam Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra pArAzaranI kathAthI rAjA bharatane thayela jAtismaraNa jJAna : kathArana-keza : vAMdare teNIne phaLe vagere ApavA lAge ane ema karate kareto te, teNInA nehaDA sudhI javA lAgyo. tyAM leke e pelA vAMdarAne khUba bIvarAvyuM tethI te pAcho vaLe ane bhAre zakanA Avegane lIdhe maraNa pAme. have e vAMdare, banArasa nagarInI AsapAsanA keI gAmamAM brAhmaNanA kuLamAM putrapaNe janme, tyAM tenuM nAma dinna rAkhavAmAM AvyuM. vedazAne bhaNane te banArasamAM dakSiNa levA gayuM hatuM eTalAmAM tyAM teNe ghaDapaNathI khaLabhaLI gayelA dehavALI ane AMkhethI have ochuM joI zakatI evI pitAnA pUrvabhavanI strIne gaMgAne kAMThe anazana laIne paDelI joI. pUrvabhavanA snehane lIdhe teNe tene pUchayuM : he bhadra! tuM keNa che? ane ahIM A rIte anazana laIne kema paDI che? e caMpAe pitAnA pUrvabhavathI mAMDIne Ajadina sudhInI pitAnI badhI hakIkata tene kahI saMbhaLAvI. tene sAMbhaLatAM ja pelA dine jAtismaraNa-potAnA pUrvabhavanuM samaraNa-ca, ethI te, bebhAna banI gaye, paraMtu gaMgAnA kAMThA taraphathI AvatA hima jevA ThaMDA pavanane lIdhe tenA zarIrane zAMti maLatAM te pAcho saceta thaI A pramANe kahevA lAgeH je je suMdarI! huM te ja kamanazIba virecana, baDe haraNa, vAMdare ane have A brAhmaNa chuM te have tuM mane Adeza kara ke have zuM karavAnuM che? pUrvanA gADha nehane lIdhe teNI paNa belIH he prANanAtha! meM te mAre je karavAnuM hatuM te badhuM ja karI lIdhuM che. have te bhavAMtaramAM paNa mane tAruM ja zaraNa maLe ema saMkalpa karIne meM ahIM aNasaNa svIkAreluM che, te have tAre paNa mArI ja peThe saMkalpa kare joIe. e sAMbhaLIne "ThIka' ema kahIne e dina brAhmaNa tenI sAthe ja tyAM aNusaNa laIne beThe. A badhuM joIne tenA brAhmaNane) svajanee tene bhAre takalIpha ApI ethI brAhmaNane ema lAgyuM ke A jagyAmAM rahevAthI vigho thaze mATe te, paDIne marI javA sAru. bhairavajapa tarapha cAle. tyAM pahoMcI deva ane gurunAM caraNanuM smaraNa karI teNe, meTI zilAnI peThe pitAnI jAtane tyAMthI paDatI melI eTale te marI gayo. pilo pArAzara A badhI vAta kahete hato ane rAjA bharata sthiracitte mULathI mAMDIne badhI vAta sAMbhaLate hato evAmAM rAjAne mUcha AvI gaI eTale tatkALa ThaMDA ThaMDA upacAre dvArA sevakee rAjAnI sevA karI, ethI te bhAnamAM AvyuM. pachI te manamAM vismaya pAmIne tene pArAzare pUchayuM he deva! A zuM thaI gayuM? rAjA be he bhadra! te mAruM badhuM pUrvabhavanuM caritra zI rIte jANayuM? pArAzara beH he deva! meM tamane pahelAM ja jaNAveluM hatuM ke mane devanuM varadAna che. tame mane kaI navI kathA kahevAno Adeza karelo eTale meM A badhI kathA kahI saMbhaLAvI che, paraMtu A badhuM tamArA pUrvabhavanuM caritra che e huM jANato nathI. mArA upara prasanna thayelI devIe mane evuM varadAna ApeluM che ke je mANasa mane kathA karavAnuM kahe ane ene huM game te kathA kahI saMbhaLAvuM te, "Aho Shrutgyanam" Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * thArana-kAza : parApakAranA acinya prabhAva 12. tenA pUrvabhavanI ja sAcI banelI kathA nIkaLavAnI ane kathA sAMbhaLanArAne paNa te kharekharI ja peAtAnI kathA lAgavAnI arthAt mArA manamAM ja evI kathAM te vakhate UgI AvavAnI ke je, sAMbhaLanAranA pUrvabhavanI banelI kathA hAya. A sAMbhaLI rAjA khelyAH--hai pArAzara ! mArA ghaNA lAMkhA samaya pahelAMnA pUrvabhavAmAM je je me Acarela che te adhu teM mane A kathA kahIne sabhaLAvI dIdhu che ane e rIte gametema teAye te mArA upara bhAre upakAra karelA che. te karelA A upakAranA badalA huM tane mAruM AkhuMya rAja ApI dauM te paNa bALI zakAya ema nathI chatAMya mane hRdayamAM thoDA ghaNA satISa thAya e mATe tu A lai le. ema kahIne rAjAe pAtAnAM badhAM ghareNAM ane pelI gALI tene ApI dIdhAM ane bhavavAsathI virANa pAmelA rAjAe pAtAnI badhI hakIkata devIne kahI dIdhI. pachI rAjagAdI upara putrane besADIne tyAM te ja samaye AvI paheAMcelA juga dhara nAmanA munirAja pAse dIkSA lIdhI ane ghaNA lAMbA samaya sudhI zramaNu-dhama ne pALatA te, tyAM paNa pUrvanI peThe ja sAdhuo upara upakArA ja karavAmAM tatpara rahyo ane chevaTe kALadharma pAmI acyuta svargomAM gayeTa ane pachI turata ja nirvANunA sukhane pAmyA. e pramANe je puruSa parApakArI hAya che tenI A lekamAM cAre bAju kIrti phAya che ane paraleAkamAM te, svarganI sapA meLave che ane aMte nirdeNune pazu pAme che. ane upakAra karavAlAyaka leAkeA ane upakAra karanArA leke e be vacce upakArane lIdhe sabaMdha tA che ja arthAt jagatamAM keTalAka loko upakArapAtromanA upara upakAra karavA jevA hAya che tevA-upakArane lAyaka hAya che ane keTalAka mahAnubhAvA kevaLa upakAraka upakAra karanArA ja hAya che. e be jAtanA manuSyA na hoya te jema gadheDA ane ziMgaDA vacce kAI prakAranA saMbaMdha nathI tema e be vacce kAi sabaMdha jana sa'bhavI zake paraMtu e be vacce amuka eka prakArane sa`aMdha aa che. mATe ja kahyuM che ke-jagatamAM upara kahyA pramANe te banne jAtanA leAkeA che. bhaNela, tapa tapeluM, khAdheluM, pUjana kareluM vA yajJa kareleA, ane lAMbA samaya sudhI svacchaMdapaNe vilAsa karelA-e badhAM vAnAM kALe karIne kSaya - pAmI jAya che, kevaLa eka pApakAra ja akSaya che. vaLI, leka game tema khele, satapuruSA game te mataneA upadeza kare, AnAthI phaLa thAya vA kazuMya phaLa kharekhara ja tadna na thAya tema chatAM ame niHzaka rIte amArA hAtha UMcA karIne bIjAone kahIe chIe ke-traNa jagatamAM pApakAra karatAM khIjuM kAI puNya caDIAtuM nathI. ema na heAya te, jemane have kazuM ya sAdhavAnuM bAkI nathI rahyuM arthAt je adhI rIte kRtakRtya-saphaLa maneAtha che ane jeoe nirvANuzrIne pazu peAtAnI hathelImAM karI lIdhI che evA tadna niSpApa zrI jinabhagavaMtA pAte paNa, deve, manuSyA ane asurathI khIcAkhIca bharelI sabhAmAM vANInA vistAra karI karIne saMsAranA bheda karavA mATe "Aho Shrutgyanam" Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ popakAramAM ja pravRtti karavI kathA ratna-kAza : AdarapUrvaka muktimArgane upadeza zA mATe ApI rahyA che? vaLI, upakAranA kAmamAM Adara na hoya te carama tIrthakara zrI mahAvIra bhagavAna pite ja eka rAtamAM bAra ejana eTale aDatAlIza gAu jamIna cAlIne apApApurImAM zA mATe gayA ane tyAM jaIne pitAnI pAse AvelA guNavaMta ane nirmaLa kIrtivALA maitama vagere mA upara upakAra zA mATe karyo? mATe manuSya je sadA nirmaLa yazane cAhate hoya che ane nirvANunA sukhanI vAMchA rAkhate heya te teNe popakAranI pravRtti tarapha ja pitAnI matine rAkhavI, tenAthI vimukha na thavA devI. e pramANe zrI kathAnakezamAM paropakAranA vicAra prasaMge bharatapanuM kathAnaka samAsa, (32) "Aho Shrutgyanam Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinayaguNa vize sulasanuM kathAnaka (33) je . mAnavamAM upara kahelA badhaya guNa hoya chatAM eka vinayaguNa na hoya sA to te, bhavasAgarane taravA samartha thato nathI mATe have ahIM vinaya viSe kAMIka kahevAnuM che. je vaDe karma dUra karI zakAya tenuM nAma vinaya. tenA be prakAra che? dravyavinaya ane bhAvavinaya. dravyane mATe rAjarAjezvara vagerenI cAkarI-sevA bajAvavI te dravyavinaya ane kamene nAza karavA mATe jJAnavALA, darzanavALA tathA cAritravALA puruSasiMhanI je sevAcAkarI bajAvavI-upAsanA karavI te bhAvavinaya. je puruSa vinayaguNa keLave che teo jaza meLave che, lamIne raLe che, vAMchitanI siddhi pAme che, apUrva gaurava ane pUjA tathA bahumAna meLave che emAM saMdeha nathI. je puruSa rUpa vagarane heya, jaDa-mUDha hAya, lAvaNya-kAMti vagarane hoya, nIca paNa hoya chatAM ya te, eka pitAnA vinayaguNane lIdhe rUpavALA ane bIjA badhA buddhivALA mAnamAM uttama manAya che arthAt mAtra eka vinayaguNane lIdhe mAnava, sarvottama gaNAya che. jemAM mULiyAM hoya te ja vRkSa TakI zake che, mULa guNe heya te ja uttama guNe dIpI nIkaLe che tema dharmanuM mULa paNa vinaya ja che-vinaya vinA dharma TakI zako ja nathI ema zAstrakAro kahe che. vinayane lIdhe deve paNa tAbe thAya che, zatruo paNa vinayane lIdhe mitra jevA banI jAya che ane vinayane lIdhe prasannatA pAmelA guruo paNa zAstranA ratanane kADhI Ape che. jenAmAM vinaya nathI evA sagA dIkarAne paNa leka tajI de che ane jenAmAM vinaya che evA viTa-dhUtArAne paNa leko Adara Ape che e vize hemaprabha ane tulasInAM udAharaNe A pramANe che : ur3iyAyaNa nAmanA dezamAM vijayapurI nAme eka nagarI che. e nagarImAM sArA sArA veza paheranArA ane maTI meTI AkAMkSAvALA loko mATe samUha vAsa kare che, jemAM sArAM sArAM uttama kariyANuMo bharelAM che evAM bajArathI e nagarI sumita che. vaLI, dUra dUra dezAMtaramAMthI AvelA vANiyAo e nagarImAM rAja ne roja ghaNI miTI levaDadevaDa karyA kare che. evI e nagarImAM AvelA bhavanonI hAre ne hAro tathA suMdarI enAM caraNonI pAnIo tulAkeTine lIdhe mane Dara lAge che. vaLI, kAdaMbakadaMbaka - 1. tulATi eTale abajonI saMkhyA ane pagamAM paheravAnAM jhAMjhara. arthAta e nagarImAM abajonI saMkhyAmAM bhavano che. e nagarImAM vasatI badhI suMdarIonAM paganI pAnI jhAMjharane lIdhe mohara lAge che. 2. e nagarImAM AvelAM sarovaranI hAro ne hAra kAdaMbanAM--haMsanAM ToLAone lIdhe suMdara dekhAya che tathA e nagarImAM nivAsa karatA dhanurdharonAM maMDaLe kAdaMbanA eTale bANanA samUhane lIdhe suMdara dekhAya che. "Aho Shrutgyanam" Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 hemaprabha zreSTie karela dravyeApAna : thArata-kAza : tathA sAramaiyathI zobhita che. vaLI, koravavazanA vijayadhvaja samAna evA vIravijaya nAme mahArAjA peAtAnA bhuja parighanA baLathI e nagarInI evI rIte rakSA kare che jethI kAI paNu pratipakSI rAjA svapnamAM ya e nagarI tarapha potAnI najara paNa karI zakate! nathI ane hamezAM e nagarI tarapha badhA deve anukULa hAvAne lIdhe devezanA prabhAvathI e nagarImAM kaoNdukALanuM duHkha AvyuM. ja nathI. evI e nagarImAM hemaprazna nAme vANiyA rahe che. e vANiyAne tyAM potAnA vaDavAonA samayaneA vahANavaTAne meTro dhamadhokAra vyavasAya cAle che tathA e hemaprabha zeDamAM pApakAra karavAnI vRtti vagere aneka guNA paNu che. e zeThane sulakSaNA nAmanI eka gharadhaNiyANI che. temane tiyaNu nAme eka dIkarA che ane gharanAM badhAM ya kAmakAjonI saMbhALa karavAmAM kadI paNu ALasa na kare evA eka sulasa nAme nekara che. e badhAM potapotAne soMpelAM kAma karavAmAM sAvadhAna thaIne vate che ane e rIte temanA divase vIte che. have eka vAra hemapraznane tenI strIe kahyuM: huM Aryaputra ! rAjane rAja jema icchAmAM Ave tema bhAge bhAgavavA mATe ane upabhogA mANavA mATe kharcavAmAM Avatu ApaNuM dhana have chUTI javA Avyu che e zuM tame jANatA nathI ? e ja rIte mApI zakAya nahIM eve ApaNA je mATA badhA dhAnyane phAThAra hatA te paNa have khAlI thaI javA Avye che te paNa tamArA lakSyamAM nathI ?. vaLI, tame je je rakama vyAja meLavavA mATe dhIradhAramAM rokI rAkhI che tene paNa duSTa lAke vyAja ke muddala na ApIne ghAsanI peThe vaNusADI rahyA che te paNa tamArA khyAlamAM nathI AvatuM? A badhI peAtAnI patnIe kahelI vAta sAMbhaLIne hemaprabhune vicAra thaye ke aheA ! A strI che chatAM tenI buddhi, keTalI badhI tIvra che ke je bhaviSyanA pariNAmanA vicAra karI zake che. hajI te A juvAna che chatAM keAI pIDha madhusakhA peThe gharanI ciMtA karI rahI che. enI kahelI ciMtAnI vAta badhI kharekharI ane vakhatasaranI che. mATe have ALasa karIne besI rahevu' te yukta nathI ema vicArIne teNe gharanuM badhuM kAmakAja peAtAnI strIne bhaLAvI dIdhuM ane jevAM levAM joie tevAM kariyANAMothI bharelA vahANumAM besIne te, peAtAnA putra ane nAkarane sAthe laI dhana raLavA mATe ceADa dezanA pravAse upaDyo. tyAM paheAMcI teNe badhu ya kariyANuM vecI nAkhyu. ane ghaNI sArI rIte dhananI kamANI thai. vaLI pAchu ghaNu bIjuM kariyANuM vahANumAM bharI te, vahANumAM caDI beThe ane anukULa patrananA sapATAne lIdhe saDhAmAM havA sArI rIte bharAI javAthI vahANunA vega vadhatAM te jhapATAbaMdha mariye AvI pahoMcyA. eTalAmAM e samaye-- 1. e nagarImAM rahenArA dhanavAna lokAnI vakhArA vA dukAne mApI zakAya evA uttama padArthAnI bharelI che ane e nagarInA vatanI pAradhI ane hu dha lekAnA gharaAMgaNAmAM kUtarAe bAMdhelA che. "Aho Shrutgyanam" Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kathArana-keza : hemaprabha zreNI vigerenuM tarIne samudranA kinAre Agamana 13ra AMjaNanA DhagalA jevA jANe ke pralayakALanA na hoya evA kALA kALA meghanA jaththA AkAzamAM caDhI AvyA. vacce vacce bhayAnaka vIjaLInA moTA moTA jhabakArA paNa dekhAvA lAgyA. badhI dizAomAMthI jANe brahmAMDa tUTI paDyuM na hoya evo bhAre UchaLatA pANInAM meTAM pUranA kallevALa bhayaMkara garava thavA sAthe cAre tarapha phelAI gaye. e vakhate AkAzamAM thatA moTA moTA kaMpAyamAna kalelethI AkuLa thaI gayeluM evuM ane AkAzamAM raheluM tArAonuM jUtha jANe ke mAchalAoe uDADelA pANInA TIpAM na hoya evuM dekhAvA mAMDyuM. Ama thavAthI kuMbhAre pheravelI lAkaDI vaDe pharaphara karate cAkaDe jema atizaya vegathI pharyA kare tema moTI moTI bhamarIomAM AvI paDeluM vahANa cArekora bhamavA lAgyuM. AvI paristhitine lIdhe dizAo ane vidizAonI dareka bAju tarapha jaIne vahANane kaptAna vyAkuLa banya, vimUDha thaI gayo ane jIvavAnI dareka AzA choDI daIne A pramANe kahevA lAgyo. meM je pravAsI leke ! A samaye tame tamAre jene jene saMbhAravA hoya tene saMbhArI , jIvavAnI AzA tajI dyo. A vakhate cAre dizAomAMthI na sahI zakAya e pavana ane varasAda bhAre sapATa calAvI rahyo che. e pramANe kahIne pele kaptAna haju aTake nahIM tyAM te daridronI AzAnI peThe ekadama kaDaDakaDaDa karatI nAva tUTI gaI ane tenA TukaDe TukaDA thaI gayA. badhAM kariyANuM dariyAmAM pahoMcI gayAM, mANase badhAM AmathI tema ane temAMthI Ama gaLakAM khAvA lAgyA-DubakAM khAvA lAgyAM-ghaDIkamAM upara dekhAya ane ghaDIkamAM pANImAM pesI jAya-e rItane mANasane dekhAva thaI rahyo. potAnA hAthavaDe taravAnI pravRttimAM ja temaNe badhI rIte cittane rokI dIdhuM. pelA vahANanA te TukaDe-TukaDA ja thaI gayA. pachI kaI rIte nasIbane lIdhe pitAnA putra ane nekaranI sAthe pelA hemaprabhane vahANanA bhAgelA kUvAne lAkaDAne TukaDo maLI gayuM. teNe khUba Adara sAthe e lAkaDAnA TukaDAne sArA mitranI peThe Azraya lIdhe ane dariyAnAM bhayAnaka caMcaLa mejAethI Amatema pheMkAtAM pheMkAtAM teo mAMDa mAMDa sAtame divase e samudrane pele kinAre pahoMcI zakyA. pachI te temaNe e kuvAnA lAkaDAne TukaDe tajI dIdhuM ane e zeTha pitAnA parivAra sAthe samudrakAMThAnAM vanamAM AvelAM vR tarapha javA mATe vegathI nIkaLe. khUba thAkI javAthI nabaLA thaI javAne lIdhe ane umaramAM paNa ghaDapaNa AvavAne lIdhe e hemaprabha zeTha vana tarapha jatAM jatAM vacce ja kAdavamAM khetI gaye. bIjAo to juvAna hAI zarIranA baLe karIne e kAdavane vaTAvIne jema tema kAMThAnA bhAgamAM pahoMcI gayA. kAdavamAM khetI gayelA hemaprabha zeThe meTe pikAra pADIne kahyuM ke-bhe bhe tiNayaNa dIkarA! ahIM mArA tarapha zIgha Ava ane huM kAdavamAM khetI gaye chuM tethI mane temAMthI jaladI bahAra kADha, A sAMbhaLIne e tiNayaNa bolyAH mArI jAte paNa eka DagalAthI bIjuM DagaluM paNa bharI zakato nathI eTale tamArI pAse nahIM AvI zakuM, mATe he pitAjI ! tame pite ja tamArI "Aho Shrutgyanam Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 putre kazI sAravAra na karatAM zreNInI vicAraNA : kathAna-keza : jAtane saMbhALI saMbhALIne dhIre dhIre A tarapha cAlyA Avo. A sAMbhaLIne tenA bApanA manamAM vicAra thaye ke- aho ! putrane neha-saMbaMdha ke che?' Ama vicArI te hemaprabha zeThane bhAre nirveda thaye ane te vicAravA lAgyuM ke--jyAre mAre putra ja A uttara Ape che te huM nekara taraphathI bIjA kyA uttaranI AzA rAkhI zakuM? ema dhArIne teNe nokarane bolAvyA nahIM ane kAMI kahyuM paNa nahIM. tema chatAM ya e savAmibhakata-pitAnA mAlika tarapha asAdhAraNuM bhakita dharAvatA-kare zeThanA chokarAne kahyuM : he bhadre ! tane tArA pitAjI lAve che chatAM ya tuM tyAM kema jato nathI? A sAMbhaLIne roSa AvatAM e zeThanA chokarAnuM kapALa bhayAnaka rIte lAlaceLa thaI gayuM ane te beH re re chelakA ! jaI zakAya evuM hoya te tuM ja zA mATe jato nathI? pele nokara ane zeThane chokare e be vacce paraspara je vAtacIta thatI hatI te badhI pAse hovAthI zeThe sAMbhaLI ane hemaprabha zeTha bhAre nirvedane pAme. vaLI, vicAravA lAge putra, bhAI, bahena, dIkarI, patnI, mitra ane svajane e badhAM ya khoTAM che, temanI snehajALamAM leka badhe mAchalAMnI peThe kema phasAI rahyo che? A jagatamAM jyAre kaI duHkhamAM AvI paDe che tyAre e kuTuMbIjanemAMthI kaI paNa te duHkhathI pIDAyelAne bacAvI zakatuM nathI te pachI e badhAM svajano paralekamAM te kema karIne hitakara thaI zake ? hAya hAya ke mahAmaha che? sthiti AvI che chatAM ya maraNa vagerenAM ugra-tIkhAM dukhone nahIM gaNakArIne amArI jevA mUDha leke A jAtanA bhayAnaka kaSTamAM e kuTuMba mATe pitAnI jAtane homI rahyA che. pelA zeTha A prakAre ciMtavana kare che eTalAmAM pitAnA duHkhane gaNakAryA vinA ja e nokara pitAnA mAlikanI rakSA karavA mATe--mAlikane bacAvavA mATe-e kAdavamAM piThe. "he svAmi! tuM dhIraja dhara, huM tane kAdavamAMthI bahAra kADhuM chuM." ema belatA te nekare potAnA prabaLa prayatnathI e zeThane kAdavamAMthI UMcakI lIdhe. jo ke e nakaranI zakti kSINa thayelI hatI chatAM ya tene te samaye vizeSa utsAha AvI gayo hovAthI utsAhamAM ne utsAhamAM teNe pitAnA mAlikane kIcaDamAMthI dhIre dhIre bahAra kADhyo. jenAmAM sadbhAva hoya che tene mATe karyuM kArya asAdhya che? pachI kAMThAnA vanamAM zeThane laI jaIne tenA paga dhayA, tene khAvA mATe kaMdamULa ane phaLe vagere ApyAM, zarIrane cAkhyuM-coLyuM ane sUvA mATe rAtA azekanA pAMdaDAnI pathArI karI dIdhI. zeTha e pathArImAM sUtapelA tiNuyaNa nAmanA tenA karAe te e zeThane (potAnA pitAne) sukhazAtAnI kaI vAta paNa na pUchI, pAse paNa na AvyuM ane zeThanI sevA-cAkarI ke kai upacAra paNa teNe na karyo. A badhuM joIne hemaprabha zeThane vicAra thaye ke, aho ! viSa ane amRtamAM jeTaluM pharaka che, pApa ane puNyamAM jeTale pharaka che tenI ja peThe putra ane nekaramAM je kAMI "Aho Shrutgyanam Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : cAranakAza : sulase zeThanI vinayapUrvaka karela apUrva bhakti 134 pharaka che te A rIte najare joI zakAya evA pratyakSa ja che. athavA game tema hA, paraMtu garIba bicArA A mArA che.kA kalyANunuM pAtra te nathI. kharAkhara Ave samaye, nekarane pitAnI sevA karatA joI pelA tiyaNunA hRdayamAM bhAre adekhAI AvI tethI teNe rASe bharAIne pelA nAkarane kahyuM H re re adhama nAkara ! sulasa ! tAre thoDA kAMika mArA pazu upacAra karavA joie---mArI pazu sevA-cAkarI karavI joIe, zuM huM kAI para chuM? sulasa lye: vAta tamArI kharI che paraMtu mArA zarIramAM zakti ja kyAM rahI che arthAt tamArA tarapha mArI bhakita che chatAM A prasaMge mArI zakti ochI hAvAthI tamArI sevA karI zakatA nathI. A sAMbhaLI pelA hemaprabha zeTha vaLI vicAramAM paDyo ke--A nAlAyaka chekarAnI kevI jAtanI adhamatA che ke jene lIdhe A neAkara mArI sevAcAkarI karI rahyo che tene paNa e sahI zakate nathI. peAte karavuM te dUra rahyuM paraMtu bIje kare che ane pazu e dekhI zakatA nathI. e vakhate sUrya AthamI gaye, peAtAnA zatru jatA rahevAthI kema jANe utsAhamAM AvI gayuM na hAya tema bhayAnaka aMdhAruM' cAre kAra phelAi gayuM. patinA pralaya-nAza thatAM jANe bhAre anurAga batAvatI-lAlacALa thai gayelI saMdhyA pakSIenA kolAhalane mahAne jANe raDatI na hAya evI jaNAvA lAgI. lAga maLatAM jema duSTa leAkeA cAre kAra UbharAI Ave tema duSTa prANIo-jaMgalI krUra prANIo-cAra kAra bhamavA lAgyA, te vakhate zeDa AlyAH rAta bhayAnaka che tethI ghaNAM vidhnAneA sabhava che mATe UMcAmAM UMcA uttama jhADanI mATI DALe upara caDIne A rAtane vItAvI devI joie. ' ThIka' ema kaDIne te badhA ya jhADa upara caDI gayA. sulase eka moTI paheAnI DALa upara zeThanI pathArI pAtharI ApI, e ja pathArI upara pelA tiyaNu caDI beTho, tene vAravAmAM AvyA te pazu te na ja adraSyA. pachI te mulasane rASa Avye ane te, jema tema pelA zeThanA chekarAne kahevA lAgyA. 8 ucita nathI ' ema kahIne zeThe te nAkarane khelatA aTakAvI dIdheA. pachI e cUpa thai gayA ane jema tema karIne rAta nIkaLI gaI. savAra thaI gayuM, badhu bharapIDa cAkhe cokhkhuM dekhAvA lAgyuM eTale te zeTha hemaprabha vagere badhA kAI eka dizA tarapha 6 cAlavA lAgyA. mAmAM je kAMi manohara ane sArA svAdavALAM kaMda, phaLa ane mULe vagere maLe che te badhu' sAvadhAnatApUrvaka pelA sulasa potAnA zeDane jamavA mATe Ape che. zeTha paNa tene asAdhAraNu vinaya joine hRdayamAM bhAre vismaya dhAraNa kare che ane vicAre che ke--aDDA ! A neAkara thaIne A pramANe zI rIte vinaya sAthe varte che? zeTha citave che ke--huM tene kAI bhAre pagAra ApatA nathI, tenA upara meM kAI upakAra paNa karyAM nathI, tema mArAmAM evA kei vizeSa guNu paNa nathI te paNu e, A rIte mArI sevA karI rahyo che eTale "Aho Shrutgyanam" Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- = = 13pa putra saMbaMdhI zeTha-zeThANI vacce kalaha : kAratnakeza : kharekhara e sulasa mahAtmA ja che. huM mArA bhAgyamege kaI paNa rIte sAjetAjo mAre ghare pahoMce te A sulasane gRhapati banAvIne mArA sthAna upara sthApIne-zramaNa thaI jAuM. A pramANe vicAra karo ane pitAnA putrane vairI je gaNato zeTha samaya jatAM sAjetAjo pitAne ghare pahoMcI gaye. ghare pahoMcatAM zeThanAM vadhAmaNAM thayAM, svajanavarga temane maLavA ghare AvI pahoMce. ATalA lAMbA samaya sudhInA rokANa saMbaMdhe badhI hakIkata pUchI ane teo badhA e badhuM pUchIne pAchA paNa pharyA. - have egya samaye hemaprabha zeThe ekAMtamAM jaIne pitAnI strIne kahyuM priye ! A mArA peTane chokaro ane A bhADe rAkhele nekara e be vaccenA judA judA svabhAvanI hakIkata sAMbhaLa: chokare agninI peThe bhAre baLatarA kare evo che ane A nokara caMdramAnI piThe zAMti-zItaLatA Ape evo che. chokaro vinaya vagarano-bhAre uddhata che tyAre A nekara svAbhAvika rIte saccaritra ane namra che. AtmA pite paNa pratikSaNa pitAnuM priya karI zaktA nathI tyAre A mAro ekara te mane niraMtara priya karanAra nIvaDela che. huM pAcho pharato hato tyAre bhAre saMkaTamAM paDI gayela ane kAdavamAM kheMcI gayele arthAt viSama pradezamAM AvI paDele hato, e samaye A nekare mArI saMbhALa na lIdhI hata-mArI ciMtA na rAkhI hatI te huM te samaye ja maraNa pAmata emAM jarA paNa saMzaya na hote. he suMdari ! A nekara na hota te Aje tAre ane mAre je A samAgama thAya che, te na thaI zakata arthAt A samAgama karAvanAra te garIba bicAre nokara ja che-e nakare mArI sahAya na karI na hata kAdavamAM kheMcI gayelo huM hAthInI peThe tyAM ne tyAM ja vipatti pAmata. A sAMbhaLIne zeThanI strI bolIH he priyatama! A nekara e rIte ATalA badhA guNavALo hoya te ene tamane game te ucita pAritoSika ApavuM joIe. teNInuM pitAnI vAMchA pramANenuM e vacana sAMbhaLIne tene lakSyamAM laIne zeTha bolyA : he priye ! huM to tene gRhapati tarIke ja sthApavA IcchuM chuM. pitAnA priya putrane pratikULa evuM patinuM vacana sAMbhaLIne tenI tha tha karatI ema belI ke-he priya ! tamAruM A vacana amaMgaLarUpa che. A rIte anucita vacana bolatAM tame kema zaramAtA paNa nathI ? jyAM sudhI ApaNe tiyaNu putra che tyAM sudhI A gharamAM A nekarane zo adhikAra che? AvI vAta te kayAMya zAstramAM paNa sAMbhaLo jANI nathI tema kyAMya lekavyavahAramAM paNa AvuM thayuM jANyuM nathI ke te dIkare gharane ghaNI bIje keIka thaI jAya ane jANe ke kaI bhUta vaLagyuM hoya enA jevA thaIne tame AvuM belatA jaNAya che. reSamAM AvIne pitAnI strIe majITha jevI lAla AMkha karI ane lAla AMkha thavAthI enA hoTha paNa lAla thaI gayA. e rIte pitAnI reSe bharAyelI strInuM atikaThora ane vAMkuM vAkya sAMbhaLIne zeTha bolyA: he pApiNI ! mAruM vacana te tane "Aho Shrutgyanam Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-keza : zreSTie tulasane arpaNa karela potAne hisse 136. pratikULa lAge che ane pitAne putra vairI jevo durAcArI che, uddhata che ane duSTa vacana belanAre che ene tuM jANatI nathI. ghara, dhana ane bIje paNa je kAMI mAla che te badhuM huM ja kamAye chuM mATe te badhuM huM, je mane game tene ApI devA kulamukhatyAra chuM, emAM tAre kazuM bolavAne adhikAra nathI. vaLI, tuM je kAMI tAre piyarathI lAvI che te badhuM laIne bahAra rahe-bahAra jA ane tArA putrane ApI de. pachI strI belI: jyAM sudhI huM jIvatI jAgatI chuM tyAM sudhI te mArA chokarA sivAya bIjo koI gRhapati thaI ja na zake e cokkasa vAta che. A jAtano strIne nizcaya jANIne hemaprabha zeThe pitAnA svajanene bolAvyA ane temanI samakSa pitAnA putrane durvinayanI badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI ane sAthe sAthe pitAne jIvitadAna denAra evA nekarane pote gRhapati banAvavA Icche che e paNa pitAne abhilASa spaSTapaNe jaNAvI dIdhuM. pitApitAne pakSa tANIne keIe kAMI kahyuM te vaLI bIjAe bIjuM kazuM paNa je guMca UbhI thayelI hatI tene nizcaya na thaI zake eTale A badhe vivAda gAmanA mahAjana pAse pahoMce. gAmanA mahAjane paNa banne pakSane anusaranArA hatA eTale bane pakSane game tevuM belanArA hatA tethI teo paNa keI nakkI abhiprAya upara nahIM AvI zakyA. tyAra pachI A AkhA ya khaTale zeTha jevo che te ja rAjA pAse paheMcADyo. rAjAe paNa dharmAdhikArIone lAvIne nyAya karavA mATe kahyuM : juo A khaTalAne aMge jarA paNa pakSapAta rAkhyA vinA nyAya karavAno che, nyAyazAstrathI aviruddha rIte, dharmane bAdha na Ave e prakAre madhyasthapaNe vatI nyAyane lakSyamAM rAkhI A khaTalAne vivAda teDavAne che. rAjAnA vacanane anusarI "tahati" ema kahI badhA dharmAdhikArIo ekAMtamAM bhegA thaI barAbara sArI rIte vicAra karI rAjA pAse pahoMcyA ane vinaMti karavA lAgyA he deva! A khaTalAne teDa ame A rIte kADhyo che. zeThane pitAne piTano dIkaro uddhata che, anartha kare che, dhanano nAza karanAra che, kazuM ya kamAto nathI te paNa dIkarI e che mATe te ja gharane bhAgIdAra thaI zake, tethI he deva! A vANiye gharanA be bhAga kare, eka dIkarAne ane bIje pitAne. dIkarAnA gharane aDadho bhAga bAkI rAkhI pitAne aDadho bhAga nokarane ApI zake che game tene ApI zake paNa badhuM ya nekarane na ja ApI zake. rAjAe A teDane "ThIka' kahIne svIkAryuM. e taDa pramANe hemaprabha zeThane jaNAvavAmAM AvyuM ane zeThe e badhuM jema rAjAe kahyuM tema svIkArI lIdhuM. ghara ane bIjI badhI mAlamattAnA be bhAga karyA ane zeThe pitAne bhAga pilA sulasane ApI dIdho. "aho! A zeTha keTale badhe kRtajJa che" ema kahIne badhA lokee tenAM ghaNAM vakhANa karyA ane rAjAe paNa hemaprabha zeThane bahumAna ApyuM. "Aho Shrutgyanam Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - - - - - - - - 137 : kathA ratna-kerI : sulase zarU karela krayavikraya pachI vaLI, dhutArA lekanI zIkhavane lIdhe pelI strI zeThane kanaDavA lAgI ke mArI AjIvikAnuM zuM? mArA jIvananI ciMtA tamAre karavI joIe, e mATe tame tatpara rahe. ema kahyA karatI e strI, roSe bharAyelI dura bhUtaDInI peThe zeThanI puTha mUkatI ja na hatI. vaLI, zeTha pharI vAra rAjakacerImAM pahoMcyA ane rAjAne badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI. pachI rAjA be. he mahAyaza ! e rAMka strIne enI jIvikA jeTaluM te maLavuM ja joIe ne? hemaprabha zeTha belyAH "deva! e vAta tamArI kharI che paraMtu huM gharavAsamAM rahevAnI irachA rAkhuM te enI AjIvikAnI ciMtA jarUra karuM, paraMtu meM te ahIM Ave tyAra pahelane vanavAsamAM javAno saMkalpa kare che. kevaLa, A nekare karelA upakArane badale vALa hatuM eTalA mATe ja huM ghare Avyo hate, have to mAruM dhAryuM badhuM thaI gayuM che eTale meM karelA saMkalpa pramANe vanamAM javAne udyama karanAra chuM. A sAMbhaLIne rAjAe nyAya karavA mATe aMgirasa ane vasi vagere paurANika tapasvIo tarapha najara karI. igita ane AkAra pArakhavAne kuzaLa evA teoe rAjAne kahyuM che mahArAja ! purANamAM A pramANe kaheluM che - strIne pati marI gayo hoya, pravAse gaye hoya, dIkSA levAnI IcchAvALo hoya, patita thaI gayo hoya te evA pati pAse strInuM piSaNa na karAvI zakAya arthAta e pati lAMbA samayathI paraNelI strIne tajI de te paNa tenI pAse strInuM piSaNa na karAvI zakAya-evA pati pAse strI, kaze hakka na mAgI zake rAjAe e teDane "DIka" kahIne svIkAryo. pelI strIne zeTha pAse mAgatI aTakAvI eTale teNe te pitAnA putra pAse pahoMcI ane hemaprabhe te tApasa dIkSA svIkArI.. pele sulasa paNa ghara ane mAlamattAno aDadho bhAga pAse, te pitAne gya strIne para ane levaDadevaDa karIne-vecavuM kharIdavuM vagere pravRtti karIne pitAne vyavahAra calAvavA lAgyo ane atyaMta viyaguNane lIdhe vizeSa prakhyAti pAme. have eka divase te kAMI levaDadevaDanA kAmane mATe gAmatare gayo. adhavacamAM kaI jalAzaya pAse teNe paDAva nAkhe, bhajana raMdhAvyuM, taiyAra thatAM te, bhejana karavA mATe taiyAra thaye. barAbara e ja samaye te sthaLanA vanakuMjamAM rahenAra guNIyara nAme tapasvI cimAsI tapanA pAraNu mATe bhikSA levA te sthaLe AvI pahoMce. e tapasvI ugra tapa karatA hatA ane khAsa khAsa ugra tapa karIne eNe potAnAM lAMbA kALanAM duSkarmanAM paMkane sUkavI nAkhela hatuM. tyAM jaMgalamAM e sAdhune duSTa jaMtuo pIDA karatA hatA chatAMya te pitAnA satvane lIdhe leza paNa pitAnA dhyeyathI calAyamAna thato na hato -bhayane lIdhe ene deha paNa jarA ya kaMpato na hato. vaLI kAtsarga vagere duSkara kriyAo karavAmAM parAyaNa 18 "Aho Shrutgyanam Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 kathAra-keza: guNIyara munavare sulasane karela dharmopadeza e e sAdhu, garachane tyAga karIne pitAnA jIvananI vizeSa zuddhi mATe ahIM araNyamAM AvIne vicAratA hatA. e sAdhune bhikSA mATe AvelA joI pele sulasa vicAravA lAgyuM ke ahe! AvA taddana ekAMta sthaLamAM paNa AvA mahAtapasvIo amArA atithi kema karIne thAya che? A te vAdaLAM vinA ja amRtanI vRSTi thaI kahevAya, kheDyA vinA ja nidhAna maLI gayA jevuM kahevAya, bI vAvyA vinA ja kalpavRkSane aMkura phuTyo hoya evuM A sAdhunuM Atithya karavAnuM maLyuM kahevAya. e pramANe vicArIne pramodane dhAraNa karatA teNe pitAne sAru taiyAra thayelA nirava bhajanane ApIne e tapasvI muninuM Atithya karyuM. pachI tevA prakAranA uttama vinaya sAthe tenI dAna devAnI rIta joI rAjIrAjI thayelI keI devIe tene kahyuM -he beTA ! varadAna mAga. te be --he devi ! mArA tarapha tArI snehabharI najara che e ja basa che, ethI vaLI bIjuM zuM vadhAre che ke jene tArI pAse mAguM? pachI devIe jhera, bhUta, zAka vagerenA deSone dUra karavAmAM samartha mahimAvALuM eka mudrAratna (vITI) tene ApIne e devI aMtardhAna thaI gaI. Ama thavAthI e sulasa khuba rAjI thaze ane jamIne te muninI pAse gaye. tenI pAse jaIne temanA caraNamAM namI paDyo. sAdhue tene AziSa ApI ane pachI te jamIna upara temanI pAse beThe. "bhavya svabhAvavALe che" ema jANIne sAdhue tene pUchayuM che. bhadra! tuM kayAMthI Avela che? te be he bhagavana! vijayapurIthI A tarapha levaDadevaDa karavA mATe huM gAmatare javA nIkaLyo chuM evAmAM ahIM vacce ja Aje tamArAM caraNakamaLarUpa tIrthanAM darzana thayAM tethI huM mArA jIvanane saphaLa thayuM samajuM chuM. vaLI pharI pharIne tamArAM darzana thavAM durlabha che ema samajIne mArA cAlu kAmakAjane mulatavI rAkhIne paNa tamArAM vacana sAMbhaLavA mATe huM ahIM tamArI pAse Avela chuM. "A manuSya tatvane khapI che" ema jANIne sAdhue tene nIce pramANe dharmopadeza deve zarU karyo je manu bhArekama ane bhayaMkara saMsAramAM vAraMvAra bhamanArA hoya che teone A nIce jaNAvI tevA dharmasAmagrI maLavI kharekhara saMbhavita ja nathI-Arya deza, puruSatvapuruSano janma, suMdara kula, uttama jAti, Arogya, akhaMDita zarIra, lAMbuM jIvana, guNavaMta gurujanone saMga, saddharma ane karma saMbaMdhI zraddhA, pApamaya pravRttiothI nivRtti-virati, ane mehane nAza karavA mATe udyama. te he mahAyaza ! tuM badhAM kuzaLa kalyANenuM bhAjana thayela che tethI tane AvI uttama sAmagrI maLI che, mATe tAre dharmamAM udyama kare ucita che. jIvane vadha-hiMsA, asatya, paradhanagrahaNa-cerI ane strI saMga tathA parigraha e pAMce pApasthAnene hamezAM tyAga karavAthI sArI rIte dharma thAya che. e pAMce pApasthAne, durgati tarapha prayANa karavA sAru prasthAna karanArAo mATe vijayanAM vAjAM che ane sugati tarapha javA mATenA sArA mArgane baMdha karavA mATe majabuta bhegaLa samAna che. "Aho Shrutgyanam Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulase munivarane karAvela mAsakhamanuM pAraNuM H kArata-kAza : vaLI, e pAMce pApasthAnA sukharUpa vRkSane bALI nAkhavA sAru Aga samAna che, bhAre durita denArAM che ane vAnA ghA jevAM che mATe saMsArathI bhaya pAmatA mAnave, e pAMce pApasthAnAnA dvathI ja tyAga karavA. e pAMce pApasthAnAne tyAga karavAthI phI pharIne janma levAnu ja maTI jAya che ane jema samarI kamaLa upara AvIne besI jAya che tema e pAMce pApasthAnAne tajI denAranA hAthamAM ja nirvANunI lakSmI AvI jAya che. A pAMca vrata uparAMta bIjA paNa aneka guNA meLavavA jevA che. kSamA, kemaLatA, saraLatA, satAya, vinaya, iMdriyAne .jaya karavA, tapa karavA, tyAga karavA, dakSatA ane dAkSiNya vagere jA aneka nirmaLa guNA che. A badhA guNAne peAtAnA sneDI samajIne AtmAmAM haMmezAM game tema karIne evI rIte goThavI devA jethI AtmAmAM duSTa doSone rahevAnI jagyA ja na rahe. 13 pelA sulase e muninAM e dharmavacanAne sArI rIte caNu karyAM ane zrI jinabhagavAnane deva tarIke tathA sAdhuone guru tarIke svIkAryAM, tyArabAda e sAdhumunirAjanAM caraNakamaLAne vAMDhI peAtAne dhanya-kRtArtha samajatA te, jyAM javA nIkaLyeA hatA te gAma tarapha javA UpaDyo. tyAM jaIne te, peAtAnA dhAryAM karatAM vadhAre kAne sAdhI tyAMthI pAche te ja raste pAchA pharyAM ane vaLI pAchu jyAM teNe pahelAM paDAva nAkhyA hatA tyAM ja paDAva nAkhyA. rasoI taiyAra thayA pachI te, pahelAM potAne maLelA munirAja pAse paheAMcyA. temane vidhipUrNAMka vaMdana karIne bhojana levA AvavAnuM nimaMtraNa Apyu. munie mAsakhamaNunuM tapa karela hovAthI tenA niyaMtraNanI prazaMsA karatAM tenA utsAha vadhAravA tene kahyuMH zuddha zraddhAvALA zrAvako peAtAne mATe taiyAra thayelA ane pUrA raMdhAi gayelA bhojana vagere padArthoM sAdhuone pratilAle che-vaheArAve che ane tema karatAM te ghaNu puNyA kamAi le che. vaLI, evA zrAvakA puNyavatI caMdana-AryAnI peThe nijAne pAme che ane puNyAnubaMdhI puNyAnuM phaLa meLavatAM teo krame karIne nirvANune pazu meLave che. vaLI, A saMsAramAM dAnanAM A badhAM phaLeA maLe cheH madamatta taruNIothI bhareluM AMgaNuM maLe che ane sarva sukhAne pakaDI rAkhe evI jANe jALa na heAya evI lakSmI maLe che. kadanA bhAre abhimAnanA cUrecUrA karI nAkhanAruM saubhAgya sAMpaDe che. DAhyA mANasone paNa vismaya pamADe evuM lANya maLe che, dhanA-kubera bhaMDArI karatAM paNa caDhiyAtI sapatti maLe che ane apUrva sattAaizvaryAM vagere pazu maLe che. e pramANe A saMsAramAM mAnava-mAtranI vAMchAne pUranAruM ane je kAMi vAMchyu. hAya tene meLavI ApavAnI zakti dharAvanAruM dAna che mATe evI kalpavRkSa jevI dhAyuM" siddha karI Ape evI dAnanI pravRtti mATe dhanya puruSe yatna karavA joIe. huve ' tahutti ' ema kaDDIne sulo e munirAjane upadeza bhaktipUrvaka hRdayamAM svIkArI lIdhA ane vihAra karatAM karatAM kAika vAra potAnI nagarImAM munirAjane padhAravAnu "Aho Shrutgyanam" Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAra--keza: rAjaputrane jIvaMta karavA mATe sulase kareluM upacAra 140 nimaMtraNa ApI e pitAnA pravAse UpaDyo. anukrame pitAnI nagarInI AsapAsa AvatAM teNe dizAone paNa baherI karI nAkhe evAM viSama vAjAM vAgatAM sAMbhaLyAM tathA vizALa pAlakhImAM mUkeluM eka maDaduM cAlyuM AvatuM joyuM. enI pAchaLa nagaranAM mahAjanone cAlatAM joyAM. duHkhane lIdhe zokayukata rAjAne AgaLa cAlate je ane pAchaLa bhAre zekane lIdhe jora-jorathI retI-kaLatI-vilApa karatI rANIo ane tenA parivArane je. A joIne pelA sulate koI eka puruSane pUchyuM: he bhadra! A zuM che? te be rAjAne A prathama putra che. tene yuvarAjanA pada upara besADavA sAru rAjAe A ja rIte pitAnI pAse belAve ane kaheluM ke "he putra! tuM yuvarAjanI padavIne svIkAra, rAjyanI sArasaMbhALa kara. A rIte cheDe theDe tamArI jevA upara A rAjyane bhAra zeMpIne huM mAro bhAra ocho karavA dhAruM chuM ane mAthethI bhAra utArI nAkhelA majUranI peThe vIsAme levA IcchuM chuM." pachI "jevI devanI AjJA" ema kahIne e rAjaputre pitAnA pitAnuM vacana svIkAryuM ane temanI pAsethI vidAya laI e rAjaputra pitAne sthAne paheraze. pachI te pitAnA zayanAgAramAM kaI jAtanI prAmAdika ceSTAvaDe sUto ane sUtAM ja jheranA vikArane lIdhe tenA zarIranI badhI kriyAo thaMbhI gaI tema thatAM te zarUAtamAM DuM babaDyo ane pachI rAtanA pAchalA pahore maMtravAdIo ane taMtravAdIo dvArA tenA upara keTalAya upacAro karavAmAM AvyA chatAM ya te nizreSTa thaI gayuM ane kANa je jaDa banI gayo. pachI te prabhAta samaya thatAM e maMtravAdIo ke taMtravAdIo keInI ya kArI na cAlI eTale "have Ane keI upacAra nathI" ema kahIne temaNe tene choDI dIdho ane Akhare have tene agnisaMskAra mATe masANamAM laI javAmAM Ave che. A badhuM sAMbhaLI sulaze vicAra karyo ahe ! A to ghaNuM ja asuMdara kahevAya. A mahAnubhAva rAjaputra A rIte maraNa pAme e ThIka na gaNAya, mATe enI pAse jaIne deve ApelI vIMTInA ratanano upayoga karI tene sAjo karuM ane eTalIvAra A zakAtura banelA rAjA vagere moTA moTA mahAjanane AzvAsana ApuM. ema vicArIne te rAjAnIpAse gayA ane belavA lAge che deva ! tame A rAjaputrane mane dekhADe, huM paNa mArI vidyAne tenA upara prayoga karI tene sAjo karI zakuM te karI dauM. rAjA beH have kaI paNa vidyAne prayoga karavAthI zuM ? maMtrIoe rAjAne kahyuM he deva! emAM zuM baTuM che? bhalene e paNa enI vidyAne ajamAve, ene rAjaputranuM mukha batAve. saMbhava che ke kadAca e vaDe paNa ApaNuM kArya pAra paDI jAya. A kahevata prasiddha che ke "je kAma moTA lokene sAdhya nathI tene nAne mANasa ja ghaNIvAra karI zake che." rAjA beH te ema kare. pachI to sulasane rAjaputra batAvyuM. teNe paNa vIMTInA ratanane pANImAM baLI baLI e pANI tenA upara chAMTavA mAMDayuM. sUtelA rAjaputra upara e "Aho Shrutgyanam" Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 guNudatta munivare sulasane kahela tenA mRtyu saMbadhI hakIkata : kathArata-kAza : pANI sArI rIte nAkhyuM, kSAMtaramAM ja, deve ApelI vIMTInA ratananA adbhuta mahimAne lIdhe, tenu jIvana haju bAkI hatu tene lIdhe te rAjaputra, jema sUtele mANasa jAge tema jAgI UThyo. A joIne gAmanAM mahAjanA tathA nAgarike sahita rAjA khuza khuza thaI gayA, rANIoe vaidhavyanAM alakA ane vastra paherelAM, te badhAM saubhAgyanAM alakAza ane vastro thaI gayAM ane cAre AjuethI sulasanI upara dhanyavAdane varasAda varasavA lAgyA. pachI te meTI dhAmadhUma sAthe rAjAe nagarImAM praveza karyAM, vadhumaNAM thayAM, moTA AdarathI rAjAe pelA sulasanA bhAre satkAra karyAM ane tene uttama AbharaNA, uttama cInAMzuke vagere paherAmaNImAM ApI tenuM bhAre sanmAna karyuM. pachI rAjAe tene pUchyuM; he putra ! tu kANu che? kyAM rahe che ? sulasa bolye: he deva ! hu tApasa dIkSAne pAmelA pelA hemaprazna zeThane nAkara chu. hu e zeThanA nAkara chatAM ApanI AgaLa teNe mane putranI peThe rajU karelA ane peAtAnI madhI mAla milakatamAMthI aradho bhAga ApI mane tenA svAmI banAvele evA huM. ahiM ja rahuM chuM. pachI-- rAjAe enA vinaya vize adhu AgaLa je khanI gayuM hatuM tene yAda karIne tenA upara vizeSa pakSapAta ANIne kahyuM: huM bhadra ! te ja vinayanA prabhAvane lIdhe tuM A prakAranA uttama atizaya ratnAnA samudra thayele che. je vinaya vinAnA hoya che te svapnamAM pazu kuzaLa siddhine meLavI zakatA nathI, tethI huM putra! tuM iMdrathI paNu bhaya na pAmatA ahIM azakapaNe rahe ane tArAM samIhita kAnei siddha kara. je badhu' mAruM che te adhu sAruM che ema ja tuM samaja. e pramANe rAjAe premavALI vANI kahIne lokonI sAme tenA khUba Adara karyAM ane vizeSa utsAhita karyAM evA te sunnasa peAtAne ghare gayA. have tyAM te sarvajJa bhagavAnanI pUjAmAM tatpara rahe che ane zrAvakanA uttama AcAra pALatA vate che tathA nitya nitya yatijanAnI sevA karatA te peAtAne samaya vItAve che. Aje keI samaye te mahAnubhAva nagarInI bahAra gayelA ane tyAM teNe eka jhADanI nIce gudatta nAmanA sAdhune vyAdhigrasta thaI gayelA joyA. tene joine sulasane e sAdhu upara bhAre pakSapAta thayA ane vizeSa vinayapUrvaka teNe tene AsaDavesaDa vagere dvArA upacAra karavA zaru karyAM. have vedanIya karmAMnA kSayApazamane lIdhe temane e upacAra lAgu paDyo ane esaDanA prabhAvane lIdhe sAdhu tadna sAjA thaI gayA. have bIje koI divase, tenA vinayaguNuthI rAjI thayelA e sAdhue sulasane ekAMtamAM kahyuM:-he mahAnubhAva ! zAstramAM kaheluM che ke nakSatranI vAta, svapnanI vAta, dhAtuyAganI vAta, nimittazAstranI vAta, maMtra ane AsaDanI vAta-e badhI hakIkatA vize sAdhue gRhasthane kAMI ja na kahevuM, kahevAthI hiMsA-doSa lAge che. e pramANe jo ke gRhasthane e badhI hakIkata vize kazu ja kahevAnI zAstrakAranI AjJA nathI chatAM ya tuM mArA upakArI che ' mATe tane kAMika sUcanA karuM chuM. "Aho Shrutgyanam" Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kyAratna kArI : vinaya sarva guNAmAM viziSTa che 142 Aja nathI mAMDIne chaThThuM mahine sUryodaya samaye tane zULanI takalIpha thaze ane e takalIphamAM tuM maraNa pAmIza mATe paraleAkanAM mRtyu tarapha tuM udyamavata thai jaje, A sAMbhaLIne ' tatti ' ema kahIne e sulasa tyArathI ja AdarapUrvaka sivazeSapaNe dharmAMtuSThAnamAM tatpara banyo ane gRhavAsane cheDIne teNe zramaNu dIkSA lIdhI. mAsa ekanI salekhanA karIne te kALadharma pAmyA ane sAhedra kalpamAM devapaNe janmyA. e pramANe e sulasa eka nokara chatAM ya ane peAtAnI jAtane na heAvA chatAM ya kevaLa vinayaguNune lIdhe e peAtAnA zeThane eka peTanA putra jevA anI gayA ane nitya nitya vadhatA guNuprakane e pAmyA. vinaya na heAya te cAritra, jJAna ane darzana e aMdhAM nakAmAM jevAM che tethI eka vinayaguNu ja adhA guNAne sahAya karanAra thAya che. vaLI; chaLakapaTa vinAne zuddha vinaya, badhI sa`paTTAonA nidhAna samAna che, aparAdhAnA aMdhakArane TALavA sAru sUrya samAna che, adhA prakAranI kuzaLa siddhie meLavavA mATe siddha vidyAnA prayAga jevA che ane bIjAnAM hRdayarUpa mRgone AkarSita karavA mATe gorInA saMgIta jevA che. moTA moTA rAjAe jemanI pApUjA kare che evA zrI jinezvara deva khuda pAte pazu tIne namaskAra karatA potAnA vinaya khatAve che teA pachI jemanI IcchA nirvANu sukhanI samRddhine meLavavA sAru talapApaDa thatI hAya teNe te vinayane zAsAru na karavA ? arthAt karavA ja, vinayane dhama adhA dharmomAM mukhya che, kAraNa ke vinayane lIdhe je pUjya evA satAnI sevA karavAnI taka maLe che, sevA karavAthI niLa jJAna maLe che, jJAna thavAne lIdhe pApAthI nivRtta thavAya che, tyArabAda AtmAnA melane dUra karanArI tapasyA thaI zake che, tapasyAne lIdhe badhI kriyAe maTI jAya che ane pachI saMsAranA bhaMga thatAM badhAM kalyANAnuM sthAna evu nirvANapada maLe che mATe ja sauthI prathama vinayaguNune sthAna Apela che. tethI je manuSya, ane bhavamAM-A lAka ane paraleAkamAM--vibhUtinA saMsArane meLavavAne ceAgya hAya che te ja manuSya vinayane guNu AcarI zake che paNa bIjo kAi evA vinayane pAmI zakatA nathI. e pramANe zrI kathAranakAzamAM vinayaguNanA varNanaprasaMge mulasanuM kathAnaka samAsa, (33) e rIte dhamanA prathama adhikAramAM je je sAmAnya guNA joie te tetrIza guNAnI prarUpaNA pUrI thaI. have vizeSa guNAnA varNana sabaMdhe zrAvakonA khAra tratA sabaMdhamAM paMca aNuvratAnuM varNana karavAmAM Avaze. "Aho Shrutgyanam" Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che : zrI kathAnakozaH bIjo bhAga dvitIya aMza vizeSa guNenA varNana saMbaMdhe zrAvakanAM bAra vratamAMthI prathama pAMca aNuvratanuM varNana. prathama aNuvrata viSe jannadevanuM kathAnaka. (34) A gaLa je aNuvrata vagerene nAmanirdeza kare che temane ja ahIM vizeSa kaI guNarUpe samajavAnA che. aNuvratamAM prathama prANavadhavirati eTale prANaenA vadhane tyAga karavAnuM prathama vrata Ave che tethI te vize have kahevAnuM che. ucchavAsanizvAsa, AyuSya, pAMca indriye, manabaLa, vacanabaLa ane zarIrabaLa e dasa prANe che. jeo e prANene dhAraNa kare che te prANIo kahevAya che. temane vadha karavo-ghAta kara tenuM nAma prANavadha ane e prANavadhane tyAga karavo tenuM nAma praNavadhavirati. badhA ja sukhanA abhilASI che, badhA ja lAMbA samaya sudhI jIvavAnI IcchAvALA che mATe tamAma chone pitAnA AtmA samAna mAnI temanI haMmezA rakSA karavI yukta che. manuSya bhalene paMcAgni tApa vagerene sahana karavA jevI a karI AkarI khAsa khAsa tapazcaryA kare, paraMtu je jIvarakSA na thAya to te badhI kaThaNa tapasyAe taddana nakAmI nIvaDe che. traNa lekamAM jIvitadAna karatAM bIjuM kaI caDiyAtuM dAna nathI ema gavAya che-kahevAya che mATe lAMbA samaya sudhI jIvavAnI abhilASAvALA manuSya mAtra e jIvitadAna devA mATe ja nityanitya vizeSa prayatna karavo joIe. kAmadeva karatA caDiyAtuM rUpa, kubera bhaMDArIne paNa ahaMkAra teDI nAkhe eTaluM badhuM dhana, akhaMDa saubhAgya ane AzcaryakAraka AjJApradhAna aizvarya, uga vagaranA bhege, zeka vagarane nehIone saMbaMdha, e badhAM phaLe sukhe prANavAno "Aho Shrutgyanam Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathArana-kesa : sagA bhAIo hovA chatAM jannadeva ne zivadeva vacce svabhAva-bhinnatA 14 tyAga karavAthI maLI zake che-sAdhI zakAya che. je leke prANivadhanA tyAganuM vrata nirdoSapaNe pALe che teo A bhavamAM ane parabhavamAM jannadevanI peThe cakkasa sukhI ja thAya che. te jannadevanI vAta A pramANe che. A jaMbudvIpa nAmanA dviIpamAM bhAratavarSamAM kaliMga nAmanA dezamAM moTAmAM moTI sUlA nAme nagarI che. te nagarInI AsapAsa aneka gAma, khANa, nigame, Azrame ane aneka nehaDA AvelA hoI te vizeSa manahara che. jema kulavadhu tuMgabhega (tuMga+aga) akhaMDa zIlane dhAraNa kare che arthAt bheganI lAlasA muddala nathI evuM kulavadhunuM akhaMDa zIla hoya che tethI tene pare-bIjA puruSa-jAra, viTa vagere puruSo pahoMcI zaktA nathI athavA tenA tarapha parano praveza taddana rokAI gayeluM hoya che tema A nagarIne koTa tuMgAbhega(taMga-abhega) vALe heI arthAt vizeSa UMcuM ane vistAravALe he I tathA akhaMDita hoI temAM parezatruone praveza rokAI gayele che (e rIte zabdanI dRSTie A nagarI ane kulavadhunI vacce samAnabhAva che). e nagarImAM sumitra nAme rAjA che. e rAjAne caraNe AkhI pRthvInA samasta rAjAonA muka namelA hAI e caraNakamale vizeSa bhAyamAna banelA che ane jema kamaLanI vele alirAjena-bhamarAone jitI laI pitAmAM pUrI rAkhe che tema e rAjAe alirAjenezapakSanA narendrone jitI lIdhelA che. tene, jema sugrIvane tArA nAmanI rANI hatI tema, badhI rANIomAM mukhya evI tArA nAme rANI hatI. vizeSa kRpApAtra baMdhudeva nAme temane amAtya hatuM. jANe sAkSAta mahimA na hoya evI te amAtyane mahimA nAme strI hatI. vinaya vagere aneka guNothI suzobhita evo temane jasadeva nAme putra hatuM ane bIje nA putra zivadeva nAme hate. e zivadeva svabhAve kaThera hatuM. e prakAre te badhA pitapitAnA samayane vitAve che. nAno zivadeva ucita kalAone zIkhe ane te badhI kaLAemAM teNe sArI kuzaLatA meLavI. banne putro yuvAna thayA. meTA gharanI khAnadAna kuLanI dIkarIo temane paraNAvavAmAM AvI ane te ane judA judA kAmamAM joDAIne rAjAne Azraya karIne rahe che. e banne putrAmAM jJAna, vijJAna, vinaya, nIti, samacita balavAnI kaLA, temanA paribhego ane bodha vagere saMbaMdhe eka sarakhI kuzaLatA hovA chatAM arthAta jJAnAdika guNe e bannemAM taddana sarakhAM hovA chatAM kevaLa jannadeve ja rAjAnA hRdayane ghaNuM ghaNuM khuza karyuM hatuM potAnI tarapha AkaryuM hatuM. have eka vAra pitAnI gAchI. maMDaLImAM beThelA rAjAe A pramANe kahyuM ! ! juo te kharA. keTalAka evA heya che ke jemanAmAM rahele guNasamUha zarIra sAthe ja jaDele heya e svAbhAvika dekhAya che tyAre bIjA keTalAka evA hoya che ke jemanAmAM rahele guNagaNuM bahArathI coMTADelAM na heya evo banAvaTI dekhAya che arthAt e banne prakAranA manuSyamAM guNagaNa eka sarakhe hovA "Aho Shrutgyanam Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayaNasuMdarI paratve zivadevane pragaTela anurAga : kathAna-kAza : chatAM ekamAM e svAbhAvika che ane bIjAmAM banAvaTI che e hakIkta, te baMne prakAranA mANasane jevA mAtrathI zI rIte jANI zakAya? - rAjAnuM A vacana sAMbhaLIne e maMDaLImAM rahelAM sabhya belyAH he deva! tame ema kema pUcho cho? rAjA che. A baMne amAtyaputronI sthiti-rItabhAta pratyakSa jue te e hakIkata mAlUma paDaze. jannadevamAM je guNasaMpadA che te, tenI jANe sahaja hoya ema jaNAya che ane enA nAnA bhAImAM je guNasaMpadA che te jANe rAMkanA zaNagAranI zebhA jevI banAvaTI hoya ema bhAse che arthAt nAnAnI guNasaMpadA tenAmAM barAbara bhaLatI AvatI nathI. jemanA pitA ane mAtA eka che-samAna che tathA bIjI badhI zikSaNa sAmagrI paNa samAna che chatAM teo vilakSaNa AcAravALA thayA che athavA beraDImAM thanArA kAMTA keTalAkaeka sarakhA hoya che ane keTalAka vaLI vAMkAcUMkA hoya che tema A badhuM kaI rIte banatuM jaNAya che. e rIte jannadeva upara rAjAne ghaNe neha thayeluM hatuM ane tenA nAnAbhAI upara te dekhAvane sneha hato. have te ja nagarImAM mahIdhara nAmanA senApatine mayaNasuMdarI nAme dIkarI hatI. te juvAna thayelI hatI chatAM tene egya vara nahI maLavAthI te haju sudhI kuMvArI ja rahelI hatI. eka vAra te chokarI potAnA bhavananA gekhamAM beThelI hatI. pele zivadeva eka vAra rAjabhavana tarapha jatA hatA tyAre tenI najara pelI chokarI upara paDI. teNI tarapha anurAgapUrvaka je pachI pitAnA mANasane pUchyuM: are ! pilI koNa che? te boleH senApatinI karI che. zivadeva bola paraNelI che ke kuMvArI che? te balya haju sudhI te kuMvArI che paraMtu tene mATe hamaNa varanI zodha AdarapUrvaka thavA mAMDI che. eTale have teNe thoDA ja samayamAM yA Aja kAlamAM paraNI jaze. pachI te e zivadevane e chokarI upara vizeSa anurAga thayo ane tenA tarapha hadaya AkarSAyuM ethI jyAM sudhI ene meLavavAne upAya karavAmAM na Ave tyAM sudhI zivadeve khAvApIvAnuM tajI dIdhuM, zaNagAra saje choDI dIdhuM ane ekAMtamAM jaI te, pathArI pAtharIne sUI gaye. jamavAno samaya thatAM amAtye pUchyuM: zivadeva kema nathI Avyo? amAtyanA karamAMthI keIe jaNAvyuM-khabara nathI paraMtu keI kAraNane lIdhe te ekAMtamAM sUtele jaNAya che. pachI amAtya pite tenI pAse gayA ane mIThAM vacano belI tenI sAthe vAta karavA lAge che putra! tuM Ama kema jANe ke zekAtura jevo dekhAya che? tAruM hRdaya jANe kayAMya kheMcAI gayuM che, harAI gayuM che e tuM kema jaNAya che ? je kharuM kAraNa heya te kahe che, zaramane lIdhe kAMI kahI zakyA nahIM. pachI tenA mitra mAraphata e bAbatanI pUchaparacha karavAmAM AvI ane e rIte teNe kharI hakIkata kahI dIdhI. e hakI "Aho Shrutgyanam Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * thAranuM-kAza ka zivadeva te naMdigheSa vacce mayaNasuMdarI saMbadhI thayela spardhA 146 katane amAtye pazu jANI ane tene kahyuM: he putra! ATalA kAraNuthI A saMtApa Ubhe thayA che te tuM nirAMta rAkha ane vinAvilae tAruM dhAryuM tane sAMpaDaze ema karI ApIza. jA, khAI le ane kAyaratAne khaMkherI nAkha. zivadeve pitAnuM kahyuM mAnI jaI bhojana karI lIdhuM ane rIsAmaNAM tajI dIdhAM. pachI khAI pI lIdhA bAda amAtye pazu senApatinI pAse tenI dIkarInu mAguM karavA sAru peAtAnA khAsa mANasAne mokalI dIdhAM, temanAM AvavAnuM kAraNu jANI lai temane senApatie kahyuM: saMdhipALanA nadirghASa nAmanA putranI sAthe pahelAthI ja A dIkarIne paraNAvavAno nizcaya thaI gayela che, kadAca e, dIkarIne cheDI deze teA pachI huM matrInA putrane ja ApIza. 'have.zu thaze enI khabara paDatI nathI ' ema dhArIne pelA zivadeva vyAkuLa thayA tyAre tenA pitAe tene samajAye! huM putra ! tAre mATe senApatinI dIkarIne meLavavA sAru dhanavaDe ane mArA sAmarthyavaDe, lAgavagavaDe huM evI rIte udyama karIza ke jethI te, tArI ja strI thAya. A tarapha saoNMdhipAlanA chokarA viSe paNa jANyu ke mAre mATe nakkI karAyelI mayaNusu darIne petAnA putra sAru meLavavA matrIe mAguM karela che. pachI-~~ sadhipAlanA putra e badhuM jANIne pahelA teA udAsa thaI gaye! ane pachI teNIne meLavavA sAru khUba ughata pazu thaI gaye. ghaNA judA judA gharAke UbhA thAya che tyAre vecavAnA mAla, karIyANuM vagere paNa mAthu ja thaI jAya che. sadhipAlanA putre uparAupara potAnA mANasone mokalAvI senApatine paNa kahevarAvyuM ke-tArI dIkarI mArI sAthe paraNI cUkI jevI ja che ema tu nAM jANuje. vizeSa eTaluM ja ke lekavyavahArane sAcavavA mATe paraNavAnuM cegya muhUta AvatAM tu badhI taiyArI karI nAkha eTale amArA vivAha lAka samakSa jaladI thaI jAya. have A badhI hakIkata eka kAnethI khIje kAne ane khIje kAnethI trIje kAne jatAM zivadeve paNu sAMbhaLI ethI tene bhAre rASa AvI gayA ane rASa AvatAM ja tenI AMkhanA khUNA lAlacALa thaI gayA. pachI teA eNe peAtAnA mitrAnI AgaLa kahyuM ke aheA ! sadhipAlanA putra pelA durAcArI nAyanI duSTatA te juo, pahelAM te teNe e kanyAnI avagaNanA karI ane pachI huM te kanyAne levA taiyAra thaye tyAre pAcho e tene ja sarvodarapUrNAMka hamaNAM ja paraNavA UbhA thayela che. A sAMbhaLI mitrA AlyA: te bhale kAMI game tema kare, ema tuM zAmATe rASe bharAya che? haju sudhI bhagavAna brahmAnI sRddhi AkhI khullI paDI che, tane vaLI, e karIthI pazu guNamAM DiyAtI evI bIjI kAi bIjAnI dIkarI maLaze mATe te sabaMdhI tArA dveSa vA haTha taddana tajI de. A sAMbhaLIne tenA manamAM kApane bhAre Aveza AvyA ane zivadeva kahevA lAgyuM. jema prabaLa pavanane lIdhe parALa jaladI UDI jAya che tema jenuM kArya siddha thayuM "Aho Shrutgyanam" Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivaheMdhane guru samIpe laI javAnuM thayela nirNaya : sthAna-keza : nathI e mANasa game tevuM kamaLa ane yuktiyukata bele to paNa tene kaI gaNatuM nathI arthAta te paNa havAmAM UDI jAya che, mATe A saMbaMdhe have nakAmI nakAmI bolIe. belIe ethI kazuM vaLavAnuM nathI ja. je e, meM dhArelI kanyAne paraNaze te jarUra te yamane memAna thaze emAM zaka nathI ane ema thAya e paNa kAMI navuM nathI. je haraNane siMhanA bacAe pitAnA mATe zikAra karela che tene khAI javA mATe kaI ziyALa taiyAra thAya te e zI rIte kuzaLatAne pAme? je amRta dene pIvA cogya che ane temane mATe ja taiyAra kareluM che tene pIvA mATe lehupa thayele, amRtamAM lubdha banelo rAhu kaI dazAne bhegave che? A rIte bhAre roSa ANune belatAM amAtyaputra zivadevane joIne enA mitre tene samajAvavA sAru zAMtinA vacane kahevA mAMDyA. bhe ! ! AvuM atyaMta anucita vAkya balavuM cukata nathI. mera viSa sAthenA sapane khAI jAya che chatAM te madhurAM ja TIkA kare che arthAta tArA manamAM reSa Avele hoya te paNa meranI peThe madhura vacana ja kahevA yukata che. je pitAnAM vacanamAM vA meDhA upara ane pitAnI AMkhamAM kazo paNa vikAra kaLAvA deto nathI te ja puruSa kaThaNamAM kANuM kAryane jaladI sAdhI zake che. tArA manamAM hoya te manamAM ja rAkha, paraMtu dekhAvamAM te madhura vacane ja belavA ghaTe. kipAkanuM phaLa paNa aMdarathI game tevuM hoya te paNa bahArathI te ghaNuM mane hara dekhAya che. A rIte mitree tene ghaNuM ghaNuM samajAvyA chatAM te pitAnI haThIlI SavRttine choDatuM ja nathI tyAre A badhI tenI hakIkata amAtyane ane jannadevane kahI saMbhaLAvavAmAM AvI. A badhuM sAMbhaLIne amAtya bhAre kheda pAmyo ane ekAMtamAM jaI e bAbata jannadeva sAthe sArI rIte vicAra karavA lAgyo ke have zuM karavuM ucita che? A zivadevanI atyAre upekSA karavAmAM Ave eTale tene hamaNAM kazuM ja kahevAmAM na Ave to te kadAca akArya karavA paNa taiyAra thaI jAya. je leke kAmAMdha hoya che teo zuM yukta che ane zuM acukata che teno kadI vicAra ja karI zakatA nathI. haThIlA mANase guru janone gaNakAratA nathI, savajanothI zaramAtA nathI ane pitAnI maryAdAne paNa samajatA nathI. vaLI je kAMI samajAvavAnuM che te paNa tenA mitra mAraphata ja e kahevarAvI dIdhuM che. eNe pitAnA mitranA vacanone gaNakAryA nathI te pachI ame vaLI vadhAre kahevA jazuM te. bezarama banIne e je kALe karavAno haze te Aje ja karI besaze, mATe amAre have kAMI samajAvavuM ucita nathI paraMtu tene zrIvaIrasena sUribhagavaMta pAse laI jaIe, temanA dharmavacane saMbhaLAvIe ane jIvaghAta karavAthI kevAM kevAM mAThAM pariNAma Ave che. te badhuM tenA sthAna upara levarAvIe ema mAro (amAtyano) abhiprAya thAya che. A sAMbhaLIne jannadeva beH pitAjI, tame A vicAra sAra karyo che ane A prasaMge ema "Aho Shrutgyanam Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-kerA : jIvahiMsA saMbaMdhI gue samajAvela svarUpa ja karavuM ucita che. pachI amAtya jannadeva ane zivadevane sAthe laIne te AcArya pAse pahoMce. badhI rIte vinaya ane Adara sAthe teNe AcAryanA caraNakamaLane namana karyuM ane pachI te pAse jamIna upara beThe. gurue paNa dharmakathA kahevA mAMDI. barAbara lAga joIne amAtya cheH sarva prakAranA dharmakarmanA guNone nabhAvI rAkhanAruM-TakAvI rAkhanAruM kharuM mULa kAraNa zuM che? guru belyA-sAMbhaLe kahuM chuM. jIvaghAtano tyAga kare e ja badhA dharmakarmone TakAvI rAkhanAruM mULa sAdhana che, sUkSama chAnI rakSA karavAthI e jIvavadhano tyAga sArI rIte thaI zake che. e jAtanI tamAma jIvonI rakSA te sAdhuo ja rAkhI zake che, paraMtu jeo gRhastha che temane sAru e rakSA A prakAre che. gRhastha mAravAno saMkalpa karIne be indriyavALA, traNa iMdriyavALA vagere aparAdha vagaranA sthala ane dharma vagere nimitta mATe mAre nahiM. e rIte teo sthala jIvonI rakSA karI zake che. ane e prakAre teo jIvanA ghAtano tyAga karI zake che tathA e leke (gRha) gharanA meTA meTA kAmakAjamAM Asakta thaIne paDelA hoya che eTale temane khetI karavI paDe, pazuo pALavA paDe vagere pravRtti pitAnI AjIvikA mATe karavAnI hoya che. ethI teo pitAnI pravRttimAM vaparAtA ane sUkSama evA pRthvI, pANuM vagerenA jIvonI rakSA mATe eka kSaNa paNa samartha thaI zakatA nathI ane e ja pramANe teo aparAdhI jIva paNa bacAvI zakatA nathI mATe pilA niraparAdhI sthala beidriya vagere jIvonI manathI, vacanathI ane kAyAthI hiMsA karavI nahIM ane karAvavI nahIM ema be joga ane traNa karaNe jIvaghAtanA tyAganuM vrata laIne jIvaghAta viratine svIkAravI joIe ane eTalA mAtrathI ja eTale sthala jIvaghAtano pUrvokta rIte tyAga karavAthI gRhastha deza cAritra-alpa aMze saMyamI banI zake che ema samajavuM, ema che mATe ja muninA vrata karatAM A vrata ANuM che-nAnuM che, sUma che mATe ja tenuM nAma aNuvrata e kharekharuM che ema zAstrakAra kahe che. e ja pramANe bAkInA vrata paNa aNuvrata che, ema jANI levAnuM che. je manuSe jIvavadhanI pravRttine tyAga karI dIdhela che te, bhavanA dariyAne tarI gayela che. samagra mugatio mATe teNe pANI mUkeluM che arthAta mugatiomAM e janAra nathI ane eNe dharmanAM badhAM phaLa prApta karI lIdhelAM che. A vrata svIkAryo - pachI e khAsa dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke vrata lenAre kaSAya bhAvathI pAMca aticArene tajI devA joIe, ema kare te ja e svIkArelA vratane pALI zake. e pAMca aticAra A pramANe che. baMdha, vadha, chaviccheda-cAmaDI ke koI paNa aMgane cheda, atibhAra bharo ane keInA mAnapAnane viccheda kare. arthAt manamAM dveSa, krodha, mada, mAna, mAyA ke mehabhAvane prathama rAkhI e pAMca aticArane na AcaravA. baMdha eTale beDI vagere vaDe keIne bAMdha vA baMdIkhAne pUrAva. vadha eTale lAkaDI vagere vaDe kaIne mAre. chavI eTale aMge cAmaDI, kAna, pUchaDuM, ziMgaDuM vagere tene cheda kare-te aMge kApI nAMkhavA enuM nAma chavi che. keI mANasa ke pazu pAse niyapaNe tenA gajA uparAMta bhAra kheMcAva tenuM "Aho Shrutgyanam Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para 149 guru mahArAje ahiMsA saMbaMdhI samajAvela svarUpa : kathArana-keza: nAma atibhAra. bhojya eTale bhAta vagere khAvApIvAnA tamAma padArthone niSedha kare eTale khAvApIvA devuM nahIM ane keI detuM hoya te tene vAravuM. je puruSa jIvavadhanI pravRttine tyAga kare che teNe pazu ane mANase tarapha evuM vartana rAkhavuM ghaTe ke temanA prati A upara jaNAvyA pramANenA pAMca aticAre na AcarI zakAya. ane ema kare te ja svIkArelA vratanuM rakSaNa thaI zake ane tema na kare te e aticAre vratane dUSita kare che. zakA-je puruSa, jIvavadhanI pravRttino tyAga karavAnuM vrata le che te te mAtra jIvavadha ja na karavAno niyama le che eTale e vrata lenAra koine bAMdhe vA keIne mAre vA keIne kAna vagere kApe vA keIna upara vadhAre bhare, lAde vA keIne AvApIvA na de. emAM eNe lIdhelA vratane doSa kema lAgI zake ? keIne bAMdhavAthI vA keIne khAvApIvA na devAthI teo jIvathI marI jatA nathI ethI upara jaNAvyA pramANenA pAMca aticAre AcaratAM chatAM ya vadhatyAganI pratijJA akhaMDa rahe che eTale jIvavadhano tyAga karanArane pitAnI pratijJAmAM ze bAdha Ave ? samA-vAta kharI che; paraMtu je manuSya jIvavadhanI pravRttine tyAga karavAnI pratijJA le che teNe samajavuM joIe ke e pratijJAnI sAthe ja baMdha, vadha vagereno paNa tyAga thaI jAya che arthAt jIvavadhanA tyAganI pratijJAmAM keIne bAMdhavuM vA mAravuM vA khAvApIvA na ApavuM e badhAM kAmane tyAga samAI jAya che. jyAM jIvavadhanI pravRtti cAle che tyAM e baMdha, vadha vagere paNa cAlatA ja hoya che mATe vadhanI pravRttine tyAga thatAM ApoApa e baMdha, vadha vagere pravRttine paNa tyAga thaI jAya che. mAtra eTaluM che ke baMdha, vadha vagere karavAthI vratane taddana bhaMga thato nathIkiMtu vratamAM khAmI Ave che. A vrata be prakAranuM che. aMtara vRttithI jIvavadhanI pravRttine tyAga eTale "Ane mAravAnuM ja che" evA saMkalpa sAthe manamAM kepa vagere bhAvo AvyA hoya ane e samaye bIje marI jAya te paNa paravA nathI ema dhArI bIjAne bAMdhe vA mAre che atizaya bhAra upaDAve ane ema karavA chatAMya kadAca keInuM mRtyu na thAya, jIvanI hiMsA na thAya chatAM ya pravRtti karanAranI vRtti dayA vagaranI thaI che ane bhAre nirdayatAvALI-niSphara banelI che eTale AMtarabhAvanI apekSAe AvI pravRtti karanAranA vratane bhaMga ja thaI jAya che, paraMtu hemInI rIte bAhyadaSTie bIjAne bAMdhatAM vA mAratAM kadAca kaI kAraNathI jIvane vadha thato nathI eTale jIvavadha nahIM karavAnI pratijJAnA zabdo sacavAya che ane e rIte bAMdhavuM ke mAravuM vagerenI pravRtti karanAra pitAnA vratane bAhyadRSTie pALe che ema samajavAnuM che. e rIte evI rIte aticAra karanAre pitAnA vratane aMzathI pALe che ane aMzathI bhAMge che mATe e aticAra kare che ema kahevAya che (kharI rIte te aMtaradaSTie vratane bhaMga thAya che ane aticAra karanAra kevaLa bAhyadaSTie vatane pALe che mATe AdhyAtmika vikAsanI vizeSa "Aho Shrutgyanam Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kayArana-kAza : guru mahArAje pAMce aticAra paratve kahelI kathAo 150 vAMchA karanAre kadI paNa e aticArA na ja thavA devA joie ane tane pUrepUrI rIte pALavA tarapha sAvadhAna banavuM joIe ). A! ja rIte bAkInA adhA tratAnA aticArA ane e aticArAthI kevI rIte vrata bhAMgI jAya che e adhu samajI levAnuM che. vadhAre kahevAthI zuM ? baMdha vize mihiranI kathA, vadhu sa Mbadhe varuNunI vAta, viccheda vize lIlAvatInI kathA, atibhAra sabaMdhe madhunuM dRSTAMta ane khAvApIvAnuM na ApavA bAbata paranI kathA suprasiddha che. A sAMbhaLI jannadeva melyuAH jIvavadhanI pravRttino tyAga cArAne AcaranArA e mihira vagerenI zI kathA che? AcAya karIne ukta pAMca atimelyAH e kathA sAMbhaLa, vasa nAmanA dezamAM kuDinI nAmanA gAmamAM mihira nAme eka zrAvaka hatA. teNe gurunI pAse jIvavadha nahIM karavAnuM aNuvrata lIdhuM. ema e niyama laI peAtAnA gharanA kAmakAjo karavA lAgyA. e kAmakAjamAM tene keTalAka nAkarA rAkavA paDelA, e nAkAmAM eka nAkara ghaNA ja ALasu, kheTAkhAle, luccA, uddhata ane UMdhaNuzI hatA, eka vAra e nAkarane pelA mihira rAte pAtAnA gharanI rakSA karavAnuM kAma soMpyuM. e tA thADIka vAra ja jAgyA ane adhI zerIomAM sApe paDI gayA ane kai paNa hAlatuM cAlatuM nathI evu thaI gayuM tyAre Amatema joine turata UMdhI gayA. evAmAM madharAta thaI ane cAree jANyuM ke A dharane kAI cAkIdAra ja nathI tyAre bhavitavyatAnA ceAge cArA e gharamAM peThA, khAtara pADayuM. nazIkhoge pelA gRhapati mihira jAgI gayA ane tene ema lAgyuM ke ghara tA cArekAra baMdha che chatAM A ThaMDI havAno sparza kema thaI rahyo che ? ema vicArI te haLave haLave peAtAnA gharanI badhI bhIMtAne jovA lAgyA eTalAmAM teNe bhIMtamAM eka mehu AMkAruM paDeluM joyu ane sAthe ja te keArA vATe dhIme page cArA peAtAnA gharamAM peThA che ane gharamAM lUMTa calAvI rahyA che e paNu badhu joyu. A joIne maravAnI bIkane lIdhe vyAkuLa banelA mihira ghara uparanI agAzImAM caDI gayA ane tyAM caDIne heAkArA-paDakArA karavA lAgyA. zeramakAra thayelA sAMbhaLI cAraza nAsI gayA, lekeA badhA bhegA thaI gayA te pazu pele UMghaNazI nokara jANye nahIM. loko AlyAH A kANu nirAMte ghasaghasATa UMghe che ? mihira bolyAH e te cAkIdAra nokara che. pachI te joIne leAkeA mihiranI mazkarI karavA lAgyA ketu dhanya che ke tAre tyAM AvA adbhUta cAkIdAra che, A mazkarIthI mihirane pelA nokara upara kApa caDyo ane tene mayUradhe karIne bAMdhyA. nokaranA mAMmAMthI lAhI paDavA lAgyuM. eTalAmAM tene leAkeAe keme karIne chUTA karAvye eTale te marI na gayeA. A rIte badhAnA aticAra mihirane lAgyA ema aMdha aticAra. haeNve ' vadha' aticAranI vAta A pramANe cheH-- * kuNAla dezamAM saMvara nAme gAmamAM varuNa nAme eka brAhmaNa hatA. te divAkara nAmanA "Aho Shrutgyanam" Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 guru mahArAje pAMce aticAra para kahela kathA : kathAna-keza: sAdhu pAse pratibaMdha pAme ane tene pravajyA levAnA vicAra thaye, paraMtu te bhAre krodhI svabhAvano hovAthI gurue tene dIkSA na ApI ane pAMca aNuvratavALe zrAvakadharma teNe svIkAryo. have e pitAnA zrAvakadharmane pALato tyAM rahete hate. evAmAM eka divase pitRnA zrAddhane mATe dhAIla nAmanA vANiyAe tene pitAne tyAM jamavA AvavAnuM notaruM ApyuM. jamavAno samaya thatAM bIjA brAhmaNanI sAthe te paNa bhejana mATe e vANiyAne ghare pahoMce ane ucita sthAne beThe. "varuNa vidhamI che" ema kahI bIjA brAhmaNe tene pitAnI paMgatamAM besavA detA nathI e joI varuNa be kayA deSane lIdhe mane paMgata bahAra karavAmAM Avela che? brAhmaNe belyAH tuM zrAvaka che tethI. varuNa chetamArA karatAM te zrAvake guNavALA hoya che. je leke jIvane haNatA nathI, khoTuM latAM nathI, bIjAnA dravyane ceratA nathI ane bIjAnI strIone jeo manathI paNa vAMchatA nathI tathA jeo bhayaMkara AraMbha ane parigrahathI nitya dUra rahe che, tevA leke niMdanIya gaNAya te are! bIjA kone A jagatamAM dharmavALA gaNavA? vaLI, he ! tame te "vAyavya dizAmAM gAyane mAravI joIe" "zrotriya brAhmaNanA Atithya mATe meTA baLada vA moTA bakarAne mAra joIe" ItyAdika aneka jAtanAM vedenAM vikalpita vAkaye dvArA gAyane paNuM mAratA acakAtA nathI ane baLadane paNa mArI nAkho cho ane e rIte tame caMDALe karatAM paNa caDI jAo evA che te huM tamArI jevA caMDALAnI paMgatamAMthI bahAra khAuM temAM mAruM kayuM akalyANa thavAnuM che? e rIte te varuNu ghaNuM ghaNuM kaThera bolavA lAge ane sAmethI pelA brAhmaNe paNa tene jema Ave tema saMbhaLAvavA lAgyA. have varuNane bhAre kepa caDI gaye ane lAkaDI laIne UDyo ane sAme jIvaze ke maraze enI paravA na karatAM niyacitte e varuNa eka belakA brAhmaNane mAravA lAgyA. mAratAM mAratAM jyAre e belakA brAhmaNanA prANa kaMThe AvI gayA tyAre lekee tene choDAvyo ane bacI gaye. e rIte varSanA aticAranI hakIkata jANavI. chavi chedanA aticAranI vAta A pramANe che - banArasa nagaramAM sAgara nAme eka kulaputra che. tene be strIo cheH kamalA ane bIjI lIlAvatI. pelI strI dharmAcaraNa vinAnI hatI ane bIjI strIe zrAvakadharmane svIkArele ane prANavadhanA tyAgane niyama lIdhela. e bIjI strI patine ghaNu ja vahAlI hatI. pilI kamalA, lIlAvatI upara patinuM heta joI manamAM khUba irSA-adekhAI karavA lAgI ane tenuM mana bhAre kilaSTa banI gayuM tethI te, e lIlAvatInAM chidro jovA lAgI. lIlAvatI paNa parvane divasa Ave che tyAre khAsa vizeSa tapa kare che ane pAraNAne divase sAdhuene vaherAvIne jame che, tyAre bIjI kamalA enI upara vadhAre ne vadhAre khAre banyA "Aho Shrutgyanam Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H kathAna-keza : guru mahArAje pAMca aticAra para kahela kathAo 15ra kare che. have bIje divase teNIne A lIlAvatInuM kAMI chidra na jaNAyuM eTale tene tenA upara vadhAre jhera AvyuM. eka vAra lIlAvatI savAra, bapora ane sAMja ema traNe kALa caiityavaMdana karatI hatI tene joIne A jherIlI kamalAe pitAnA patine kahyuM-tane vaza karavA mATe A lIlAvatI A rIte traNe kALa keI halakA maMtrane jApa karyA kare che. evAmAM devage kamanazIbane lIdhe barAbara te ja samaye pele sAgara mAMdo paDI gaye. have lAga maLatAM ja pelI kamaLAe savizeSa enI e ja hakIkata pharI pharIne tene kahI eTale sAgare pitAnI mugdhatAne lIdhe enI vAta kharI mAnI. pachI eka vAra patie lIlAvatIne pUchayuM savAra, bapora ane sAMja ema traNe kALa A tuM zuM japyA kare che? lIlAvatI bolIH devInuM bhajana karuM chuM. sAgara che tenI khAtarI zI? lIlAvatI pitAnA manamAM samajI gaI ke mArA patine mArI zeka cheTuM khoTuM bharAvIne DarAvyuM che eTale te belIH tame kaho te khAtarI ApuM. pachI pati che tuM kharekharI dharmAthI ja che te A bhIMta upara cItarelA devanA citrane elatuM kara ane tenA vacana vaDe mArI zaMkAne dUra kara. lIlAvatI belIH ema karI batAvuM. pachI teNe zAsanadevatAne bolAvavA yAna (kAusaga) gharyuM. pachI madharAta thatAM e devanA pelA bhIMtanA citramAM peThI ane e citra bolavA lAgyuM re re durAcAra! dharmane dveSa karanArI A kamaLAe tane bharamAvyuM che eTale tuM A dharmazIla lIlAvatI upara beTe AkSepa kare che. tuM AnA upara AvuM khoTuM ALa caDAve che tethI have hate na hata thaI jaIza. A sAMbhaLIne pele sAgara kulaputra DarI gaye ane page paDIne mAphI mAgavA lAgyuM. have pharIthI Ama nahIM karuM. pachI devatA cAlI gaI ane roSe bharAyelI lIlAvatI paNa pitAne piyara cAlI gaI, paraMtu patie tene prasanna karI tyAre e lIvAvatIe pitAnA patine kahyuM tuM jyAre enA kAna kApIne kADhI mUkIza tyAre ja huM tAre ghera AvIne rahIza. patie lIlAvatInI vAta svIkArI ane pelI kamaLAnA kAna kApIne tene kADhI mUkI. e rIte A chavicchedane aticAra thaze. atibhAra bharavAne aticAra A pramANe che. maru dezamAM madhu nAme eka vANiye hatuM. teNe zrAvakanAM aNuvrata svIkAryA hatAM ane vepAra mATe UMTe upara piThe nAkhIne te badhe pharate rahetuM hatuM. e vakhate tenA dezane rAjA ane sImADAne rAjA e be vacce moTuM yuddha phATI nIkaLyuM. pitAnA dezanI hadamAM ghaDA, hAthI, ratha ane pAyadaLa ema cAra prakAranA moTA lazkare chAvaNI nAkhI ethI dezamAM dhAnya vagere khAvAnI cIjo AvI zakatI na hovAthI te badhI ghaNI ja meMghI thaI gaI. A badhI paristhiti e madhu vANiyAnA khyAlamAM AvI gaI, tethI te, keTalAka sahAyakone sAthe rAkhI dasa UMTe upara dhAnya vagerenI piThe nAkhI e chAvaNI tarapha upaDyo. mArgamAM jatAM UMTane caravA mATe chUTA mUkelA temAMthI traNa UMTone kesarIsiMha mArI nAkhyA. Ama thavAthI "daza UMTene bhAre bAkInA sAta UMTe zI rIte vaheze eTale "Aho Shrutgyanam Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 gurumahArAje samajAvelA pahelA vratanA aticAra : kathAra-keza: have zuM karavuM ? ema vicArate pele madhu zeTha kheda pAme. tene kheda pAmate joIne tenA sahAyakoe salAha ApI : are Ama vyAkuLa kema dekhAya che? marelA UMTene bhAra bAkInA UMTe upara lAdIne AgaLa kema prayANa karate nathI? ATalA thaDA vadhAre bhArane lIdhe e UTane kazI pIDA thavAnI nathI. pachI lobhane vaza thayelA e zeThe pite lIdhelA vratanA aticAra viSe kaze vicAra na karyo ane pelA sahAyake e jema kahyuM tema karyuM eTale bAkIne vadhArAne bhAra badhA UMTe upara theDe cheDe vadhAre nAkhI te pelI chAvaNI tarapha upaDI gayA. tyAM jaIne ANele badho mAla vecI nAkhyA ane pachI pitAne sthAne pAcho pharyo. pachI samaya jatAM pariNAma e AvyuM ke vadhAre bhAra lAdavAne lIdhe pelA UMTenuM hRdaya tUTI gayuM ane vizeSa pIDA thavAne lIdhe te badhA ya UMTe marI gayA. A rIte te zeThane A bhavamAM ja pratyakSa anartha thaye. e rIte atibhAra bharavAne aticAra thaye. have khAnapAna na ApavAne aticAra A pramANe che. gaMdhAra dezamAM paMDayA nAmanA gAmamAM dhara nAme eka vANiye zeTha rahe che. eNe zrAvakanA Agavate lIdhelAM che ane te pitAnI dukAne besI vepAra karI pitAnuM gujarAna calAve che. ene eka emila nAme nekara che. jyAre vANiye dukAne beThA hoya tyAre e nekara tene pANI vagere lAvI ApI tenI sahAyatA kare che ane gharanuM kAMI kAmakAja hoya te te paNa e nakara bajAve che temaja ghare AMTApherA khAya che. eka vAra dukALa paDyo. lekae saMgharI rAkhelAM nANAM ane anAja e badhuM khalAsa thaI gayuM. dhAnya madhuM thaI gayuM. sImADe rahenArA leke bhAre kaSTamAM AvI paDyAM ane zAka pAMdaDA khAIne jIvana rakSavA lAgyA. bIje kaI samaye eka kaI gAmaDIye traNa drazna laIne dhara zeThanI pAse AvIne kahevA lAge. A traNe drammanuM dhAnya Ape. tenI pAsethI traNa sma laIne dhare pilA khemilane kahyuM: are ! A traNa drammanuM jeTaluM anAja Ave eTaluM Ane Apa. te sAMbhaLIne e khemile pitAnuM citta sthira na hovAthI pilA gAmaDiyAne cAra drampanuM dhAnya ApI dIdhuM ane e dhAnya laIne pele gAmaDiye cAle gaye. jyAre sAMjha paDI gaI ane AkhA divasanI Avaka jAvakane hisAba karavAno samaya thaye tyAre pele dhara vANiye khemilI sAthe nAmuM karavA beThe. paNa hisAba maLe ja nahIM. eka dramma khuTyo ane dANA paNa ochA dekhAyA. A joIne nekarane pUchyuM. te pelA gAmaDiyAne keTaluM anAja ApyuM hatuM ? mile kahyuM : cAra kampanuM anAja ApyuM hatuM. A sAMbhaLI pele dhara be : re pApI ! huM luMTAI gaye. e rIte dharane vizeSa riSa AvyuM eTale tene khAvApIvAnuM ApavuM baMdha karyuM : pelo mila bahu bhUkhe rahyo arthAt bhUkhyA rAkhavAmAM AvyuM tethI maraNa pAme. e pramANe khAnapAnane aTakAvI rAkhavAne aticAra thaze. 20 "Aho Shrutgyanam Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? kathArana-koza : zivapAla saMdhapAlanA putra pratye roSa 154 e pramANe he mahAzaya ! nirdoSa rIte vrata pALavAnI vAMchA karanAre A pAMce aticAnuM svarUpa barAbara samajIne te pAMce aticArene tyAga karavo joIe. e baMdha vagere jyAM sudhI vrata sApekSa hAya-vatanI sAthe saMbaMdha dharAvatA heya-bAhya dRSTie paNa vratanI sAthe temane saMbaMdha hoya tyAMsudhI temane aticAra samajavA ane temane saMbaMdha jyAre vratanI sAthe bIlakula na hoya-teo taddana vrata nirapekSa hoya tyAre e baMdha vagere vatanA bhaMjaka che ema nakkI samajavuM. aticArabhIru eTale aticArathI DarIne cAla. nArAe pitAnAM gharanuM kAmakAja mATe evA nokaro vagerene rAkhavA joIe, jeo AjJA kita hoya ane hamezAM pitA potAnA kAmamAM mAlikanA bhayane lIdhe sAvadhAna rIte vartatA hoya. kadAca kaI vAra bhaNavA vagere mATe vA zikhAmaNa ApavA mATe bALako vagerene baMdha vagerenI sajA karavI paDe te e evI rIte niSpharapaNe na karavI ke jethI temanA jIvanuM jokhama thAya ane e bALake vagerene evI rIte bAMdhavA ke jethI kadAca kayAMya Aga, sarpa vagerene bhaya Ubho thAya tyAM teo pitAnI jAtane bacAvavA chUTI zake vA deDIne nAzI jai zake. manamAM koi vagere deze na hoya ane kevaLa reganA upacAra mATe gAya vagerenuM pUMchaDuM vA zIMgaDuM athavA bIjuM kAMI kapAvavuM paDe te e aticAra na kahevAya. vaLI bALakane keLavavA sAru, bALake mAM sArA guNe vikase e mATe temane zarIranA marmabhAga sivAya bIjA keI bhAga upara sajA karavI paDe te e adeSa che tathA bALakane thoDIka ja vAra e ja kAraNathI khAvApIvAnuM na devAmAM Ave te paNa deSa nathI. e pramANe manamAM kaluSabhAva rAkhyA vagara ane aticAra lAgavA dIdhA vinA ja badhA jIvenuM hita thAya e rIte vartavAnuM A prathama aNuvrata che. jeo sukhane cAhe che temaNe A prathama aNuvratane laIne sArI rIte pALavuM joIe. gurue A rIte samajAvyA pachI manamAM vairAgyane pAmelA jannadeve gurunA kathana pramANe ja A vratane yAva jajIva sudhI svIkAryuM, paraMtu jenA manamAM pelA saMdhipAlanA chokarA tarapha bhAre dveSa bharela che evA zivadeve tenA pitA ane bhAI vageree ghaNuM ghaNuM samajA chatAM e vrata na lIdhuM te na ja lIdhuM. pachI te badhA, munirAjane vaMdana karIne pAchA pitApitAne sthAne cAlyA gayA. have pilA senApatinI pUrvokta putrI kaI sAruM muhUrta AvatAM saMdhipAlanA putra sAthe paraNuM gaI ane e, pitAne sAsare paNa cAlI gaI. A badhI hakIkata zivadevanA sAMbhaLavAmAM AvI. sAMbhaLatAM ja tene ghaNe roSa AvyuM ane have te saMdhipAlanA putrane jIvathI mArI nAkhavAne lAga zodhavA lAge. e lAga zodhavA teNe potAnA keTalAka guptacara mANasane goThavI dIdhA. vaLI e zivadeve e niyama lIdho ke-jyAM sudhI e saMdhipAlanA putrane na mAruM tyAM sudhI zayyAmAM sUvuM nahIM, sAMje jamavuM nahIM ane "Aho Shrutgyanam Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 dveSI zivadevane thayelA vadha : kathArata-kAza mALA ke bIjA ghareNAM pazu paheravAM nahIM, tenA pitAe ane moTAbhAIe zivadevane e nizcaya jANyo ane ekAMtamAM lAvIne tene ghaNu ghaNuM samajAvye chatAM eNe potAnA duSTa nizcaya thADA paNa na choDyo. pachI tA vairAgya vRttivALA amAtye pUrvokta vairaseNusUri pAse dIkSA lIdhI ane te muni thaIne vihAra karavA lAgyuM. moTA bhAI jannadevane paNa bhAre saMtApa thayA ane teNe peAtAnA nAnA bhAinI mULathI mAMDIne TheTha sudhInI badhI hakIkata rAjAne kar3I sabhaLAvI. rAjAe paNa * A sadAcArI che' ema dhArIne jannadevane tenA pitAnA sthAne eTale amAtyanI jagyAe sthApyuM ane tenA nAnA bhAIne rAjAe ema na karIza' ema kahIne mIThAM vacaneAvaDe samajAvce chatAMya te mAtra rAjAne sAruM' lagADavAnI dRSTie * jevI ApanI AjJA ' ema kahIne cAhyA gayA. ' have eka vAra vasatane utsava Ape tyAre nagarImAM mana trayodazInA meTA utsava zarU thayA. dhareNAMnAMThAM ane kapaDAM-lattAM paherIne nagaranA nArIjanA nagarInA tarabheTAomAM, ceAkeAmAM ane cAcAmAM carcorInA gItAthI DolatAM DolatAM cAra kAra pharavA cAlI nIkaLyAM. barAbara e samaye pelA guptacara lakAe kAma sAdhavAnI taka maLI che ema jANIne zivadeva pAse AvIne kahyuM: pedya, sadhipAlanA putra potAnI strInI sAthe sAMjane samaye thoDAka puruSone sAthe laIne nagarInI bahAranA bhAgamAM kAmadevanI pUjA karavA mATe javAnA che. A vAta sAMbhaLIne zideva zajI thayA ane badhI sAmagrI taiyAra karIne tathA hAthamAM aneka prakAranA hathiyArA laine e, saMdhipAlanA putranI sAme javAne utAvaLA thayA. ' e, sAme hathiyAro sAthe utAvaLe AvI rahyo che' e hakIkata sadhipAlanA putra jANI eTale te paNa hathiyAra taiyAra karIne tenI sAme ja UbhuM rahyo. e banne vacce yuddha thayu. saMdhipAlanA putra kharAkhara taiyArI karIne nahIM AvI zakele ethI laDAimAM mAryAM gacA, ane pelA zivadevane ghaNA ghA vAgyA ethI te bhAgavA mAMDelA paraMtu pAchaLathI doDIne sadhiyAle pAte tenA upara ghA karI tene nIce pADI nAkhI nagarImAM ANye. rAjAne A badhI vAta jaNAvavAmAM AvI. * zivadeva bhAre uddhata che ema kahIne rAjAe tene tiraskAra karyAM. pachI te tene kALAM kapaDAM paherAvIne ghaNA apamAna sAthe barAbara nagarInI vacce vacce mArI nAMkhavAmAM Avye. meTA bhAI jannadeve tenA nAnA bhAInA pUrNAMkata rIte vadhanA samAcAra jANyA chatAMya te jarAya uzkerAce nahIM ane pote lIdhelA jIvavadhanA tyAganA niyamathI jarA paNa cilata thayo nahIM. duSTa lekAe tenA nAnAbhAInu vera vALavA ghaNI uzkeraNI karI chatAMya leza paNu uzkerAyeA nahIM. * enAthI kazuM thaI zakavAnuM nathI' ema kahIne mitrA tenI hAMsI uDAvavA lAgyA chatAMya te zAMta rahyo ane kahevA lAgyA saddhathI vimukha manavALA evA bhAi, putra ane kuTu bI ghaNeA kheda upajAvanArAM che tethI mANusa jema potAnA kharA zatruthI dUra rahe tema dhavimukha evA svajaneAthI "Aho Shrutgyanam" Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = * kathArasna-kAza : janadevanI tapAlanamAM acaLatA ane thayela prazaMsA paNa dUra rahevuM. saMsAramAM kenI sAthe vera bAMdhavuM ane kezu e dekhAya che je ApaNe svajana na hoya ? A anaMta saMsAramAM bhamatA jIvanuM AkhuM jagata paNa kuTuMba ja che. Ama belatAM te buddhimAna jazadevane rAjAe ane nagarInA leke e paNa vizeSa Adara karyo arthAt A lokamAM te pratiSThA pAmya ane parabhavamAM paNa sugatine pAme. jIvavadhane tyAga karavAthI je je lAbha thAya che ane je je guNane vistAra vadhe che te badhuM kahevA mATe i paNa samartha nathI mATe jIvavadhane tyAga karavA tarapha sarva prakAre Adara sahita prayatna karavo joIe. vaLI, jevuM puNya, jIvavadhane tyAga karavAthI maLe che tevuM puNya ya karavAthI nathI maLatuM, badhAM tIrthomAM nhAvAthI paNa nathI maLatuM, pahADanAM zikharo jeTaluM sonAnuM dAna devAthI paNa nathI maLatuM, ane UMcA zikharovALAM suMdara UMcA UMcA maMdire baMdhAvavAthI paNa nathI maLatuM. mANase lAMbA AyuSyavALA thAya che. emanA manahara zarIra tarapha strIo kaTa karI rahI che ane e badhA lekenAM lecanane AnaMda ApanAza thAya che. e badhuMya prANavadhanA tyAganuM ja phaLa che. - A pRthvI upara zrI jinadeva karatA bIje kaI deva caDiyAtuM nathI, jene guru karatAM bIje ke vadhAre paropakArI nathI ane jIvavadha karatAM bIjuM kaI vadhAre caDiyAtuM pApa nathI ane jIvavadhane tyAga karavA jevuM bIjuM kaI caDiyAtuM puNya nathI. e pramANe jIvavadhanA tyAganuM atula puNyaphaLa kaheluM joIne zuddha buddhivALa kaI paNa mAnava, pitAnA putra, mitre, svajanane viplava thate heya vA khuda pitAne ja nAza thatA hoya te paNa jIvavadhanA tyAganI Tekana-pratijJAne-eka paLa paNa choDe nahI. e pramANe zrI kathAra kezamAM prathama aNuvratanA adhikAramAM jannadevanI kathA samApta. (34) "Aho Shrutgyanam Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthUla mRSAvAdanA tyAga vize sAgaranI kathA (35) che je nA vinA jIvavadhano tyAga karavAnI pratijJA paNa nirdoSa saMbhavI zakatI nathI, pUrepUrI sAcI thaI zakatI nathI te asatya vacananA tyAganI vAta have pachI saMkSepathI kahevAya che. alika eTale asatya-jU huM. eka te sAcI vAtane vA sAcI vastunA svarUpane oLavavA je kAMI balavuM te ja huM che arthAt sAcI vAta karatAM nAmukara javuM vA vastunA sAcA svarUpanI hakIkatane DhAMkI rAkhI bIjuM phAve te belavuM e, eka prakAranuM asatya che ane bIjuM, taddana khoTuM ja bolavuM te sAcAmAM khATAne game tema Arepa karIne belivuM te paNa jU huM ja che. A banne prakAranuM jUThuM bhAre duSTa che. je mANasa evuM khoTuM bole che ke, bhAre bhayAnaka pApa bAMdhe che ane ema karIne te, bIjAne ane pitAne paNa meTA ApadAnA dariyAmAM kharekhara pheke che. khoTuM belanAranI pitAnI jIma ke kAna kapAI javAthI te khuda pita, mahAanarthanA khADAmAM paDe che ane sArA mANasane "e cera che" evuM khoTuM kahIne e beTuM belanAre bIjAne paNa anarthanA khADAmAM utAre che arthAta cheTuM bolanAra e rIte pitAne ane bIjAne bhAre takalIphamAM nAMkhe che. vaLI bIjuM, je kAMI dharmanuM anuSThAna che te badhuM pratijJApUrvaka ja hoya che ema kahevAmAM Ave che. arthAt "amuka ja karavuM " athavA "amuka na ja karavuM" AvI pratijJAvaLAM badhAMya dharmAnuSThAne hoya che ane e pratijJA, vacanarUpa hoya che. have e vacanarUpa pratijJA cheTI ja hoya te yama, niyama, tapa vagere je kAMI dharmakArya che te badhuM ja nirAdhAra thaI gayuM-khoTuM thaI gayuM, mATe sAcA vacanamAM ja dharmane vidhi rahele che ema jJAnIo kahe che. satya e uttamottama pavitratA che. e, pANI ane agnine paNa thaMbhAvI de che. satya vANInA prabhAvane lIdhe bhayaMkara sApa paNa nAzI jAya che ane ethI te DaMsI zako nathI. satyane lIdhe de paNa vaza thAya che, badhAya pitAnA mitra banI jAya che. e pramANe satyamAM badhA guNe rahelA che mATe satya vacana ja pradhAna che--uttama che. satyane lIdhe sAgara nAmanA mANasane lakSamI maLelI che, kIti paNa maLelI che, ane asatyane lIdhe e sAgarane ja bhAI bhAre duHkhI thayela che. e sAgaranI kathA A pramANe che. - jaMbUdvIpanA zikhararUpa evA ardha bhAratanA tilakarUpa evuM kaMcanapura nAme nagara che. e nagaranI evI suMdaratA che ke jethI kalpavAsI deve paNa tenA vakhANa kare che. e nagaranI bahAranI ughAna bhUmi-ArAma-bhUmie raMbhA-keLAvaDe manahara dekhAya che ane e nagaranI aMdara rahenArI vilAsinI rAmAo raMbhA-apsarAo jevI bhAre mane hara che arthAt e rIte e nagara bahAra ane aMdara ema banne sthaLe raMbhAbhirAma che. e ja rIte "Aho Shrutgyanam Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- : kayAratna kera : asatya bhASaNa mATe parvatane Agraha 158 e nagaranA bahAranA vRkSakhaMDo karuNa, saraLa ane punnAganA vRkSethI upazobhita che ane nagaranI aMdara rahenArA nAgarika ke kaNavALA, saraLa ane uttama puruSavaDe suzobhita che. e nagaramAM samarasiMha nAme mUrdhAbhiSikta rAjA che. e rAjAe na jivI zakAya evI aneka laDAIe jitI lIdhelI che ane enA parivAramAM uttama aMtaHpura, yuvarAja, maMtrI, zeTha zAhukAre, senApati vagere moTA moTA leke che. e rIte e, tyAM rAjyalakSmIne anumavate rAjya bhagave che. tathA e nagaramAM ja rahenArA, brAhmaNa kulamAM janmelA ane zAstranA mArgamAM kuzaLa evA be adhyApake rahe che. eka sAgara ane bIjo agnisiMha. e bane sagA bhAI che ane judA judA gharamAM rahIne e bane vedanA rahasya saMbaMdhe zALA calAve che. te bane vaLI, kSIrakadaMba nAmanA upAdhyAyanI pAse bhaNelA hatA. emaNe janaparaMparAthI eTale tene meDhethI eka vAra A nIce jaNAvelI hakIkata sAMbhaLI-- kSIrakadaMba te parokSa thaI gaye eTale kALadharma pAme. enA ziSya paikI vasu nAmane tene ziSya rAjapadavI pAme. bIje ziSya nAme nArada, te, tene dharmaziSya hate ane te judA sthAnamAM rahIne vedanA rahasyanI vyAkhyA karato hato. tene trIjo ziSya parvata, tenA pitAnI gAdIe beThe ane adhyApaka vRtti karIne AjIvikA karato hate. eka vAra A parvate "aE agvuM" evA vedavAkyane artha samajAvatA aja eTale chAga-bakaro ane te bakarAo vaDe yajJa karavI joIe evI vyAkhyA leke pAse kahI batAvI. tyAM te samaye lAMbA sanehasaMbaMdhane lIdhe tene maLavA mATe nArada Avele, teNe evI vyAkhyA karatA parvatane aTakAvyo ane kahyuM ke, e vyAkhyA anucita che. kAraNa ke aja eTale pharIthI na janme te a+ja (" eTale nahIM ane jo eTale janamavuM) =Ate iti ajA! arthAt pharI vAra na Uge tenuM nAma aja. arthAta aja eTale traNa varasanA jUnA cekhA, evA cekhAvaDe yajJa kare joIe, e artha ApaNA upAdhyAya kSIrakadaMbe karela che te, Apane zuM yAda nathI ? pitAnI vyAkhyAnA vizeSa abhimAnane lIdhe nArade kahelI vAtane pilA parvate mAnI nahIM ane A vize vAdavivAda karatAM je hAre tenI jIbha kApI nAMkhavI evI e be vacce zarata thaI. A mATe paMcarUpe-lavAdarUpe pitAne sahAdhyAyI vasurAjA je kahe-je nyAya Ape te bannee sAcuM mAnavuM e nizcaya thayo. yogya samaye e bane rAjA pAse hAjara thayA ane tenI pAse bannee pitApitAne mata jaNAvyuM eTale parvata pitAne mata jaNAvyuM ane nArade pitAne mata jaNAvyuM. rAjA pote nAradanA yathAsthita sAcA pakSane anusaratA hatA te paNa A pahelAM ja parvatanI mAtA upAdhyAyinIe vasune nAradane pakSa na letAM pitAnA putrano pakSa levAnI bhalAmaNa karelI hatI tethI rAjA vasue paNa "aja ane artha "bakAre" karyo ane "bakarAvaDe yajJa ka " e e vedavAkyane artha karyo. A beTo artha e vasu be ke tarata ja enA peTA "Aho Shrutgyanam Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agnisiMhane viparIta artha mATe Agraha : kAratna-keza : vacanane lIdhe enA upara enI kuLadevI roSe bharAI ane tene jorathI eka tamAro lagAvyuM ke turataja te vasu maraNa pAme ane pelA beTA arthane karanAra parvatanI paNa jIbha kapAI gaI. A badhI hakIkata sAMbhaLIne, svabhAvathI ja pApathI DaranArA ane cakakhA svabhAvavALA evA sAgare kahyuM aho ! parvate karelI vyAkhyA taddana khoTI che chatAM tene vasue mAnya rAkhI te paNa tethI ya vadhAre cheTuM thayeluM che. aho! moTA moTA leke paNa kevA mati mehamAM phasAI jAya che. ahIM tevA beTa bolanArAonI yAvacaMdradivAkarI keTalI badhI apakIrti phelAya che. ahA ! emanAmAM adharma tarapha keTalI badhI bedarakArI che! A badhuM sAMbhaLIne roSe bharAyele nAno bhAI agnisiMha potAnA moTAbhAIne kahevA lAgya: are jeo pUjanIya che ane badhI vidyAomAM vicakSaNa che temanA mATe AvuM anucita kema bole che ? "ajehiM'ne artha bakarAo vaDe karanArA parvatane emAM zuM doSa che? vaLI, ajaH aja eTale "jeo ja nahIM" evuM vyAkhyAna karanAra "aja' eTale "nahIM UgI zake evA ja" evo artha zI rIte batAvI zakaze? kAraNa ke jeo na janme evA te ekalA cekhA ja thoDA che? e rIte te nahIM janmI zakanArA pattharane paNa "aja' kahevAya arthAt pattharo paNa janmatA nathI eTale ahIM "aja' eTale "cekhA' ja samajavA ane "patthare na samajavA e nizcaya zI rIte kare? A sAMbhaLIne sAgara beH je ema che eTale vasu rAjA khoTuM nathI be te e marI kema gayA ? ane parvatanI paNa jIbha kema kapAI gaI ane te paNa kema marI gayo? agnisiMha beH jemane AcAra vizuddha hoya che tevA lekene zuM pUrva karmanA dene laIne ApadAo nathI paDatI? zuM te A bAbata purANomAM mAMDavya RSinuM caritra kahevAmAM AvyuM che te sAMbhaLyuM nathI ? te mAMDavya RSinI vAta A pramANe che. eka mAMDavya nAmane maharSi hate. te eka vAra ekAMta pradezamAM AMkhone sthira rAkhIne ane pavananI gatine rokIne ekAgrapaNe dhyAna karatA hatA. e RSine keI gere je. e ceranI pAchaLa keTavALa ane tenA subhaTe deDyA AvatA hatA, tethI e DarI gaye hatuM ethI pitAnA bacAva mATe eNe pite cerele mAla e RSinI AgaLa-pAse mUkI dIdhuM ane te ekadama tyAMthI nAzI gaye. tenI pAchaLa doDatA deDatA keTavALa ane tenA subhaTe tyAM muninI pAse AvI pahoMcyA, ane muninI AgaLa paDele cerIno mAla temanA jevAmAM AvyuM. ene joIne malina buddhivALA teo keTavALa vagere ciMtavavA lAgyA. cera corI karIne hAthamAM cerIne mAla rAkhIne nAzI na zake tethI eNe luccAi karI munine A ke AbAda svAMga sa jaNAya che ane Ama e dhyAnamAM kevI rIte Ubhe che? have e keTavAle cerInA mAla sAthe e munine bAMdhIne rAjAnI pAse "Aho Shrutgyanam" Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : thAna-kAza : agnisiha potAnA bhAI sAgarane kaheluM' mAMDavya RSti' dRSTAMta 160 ANyuM, ane AvA veza karIne A cAra nagaramAM cArI kare che, ema rAjAne kahyuM. A sAMbhaLIne rASe bharAyelA rAjAe kaze vicAra karyAM vinA ja tene mArI nAMkhavAnA hukama ApI dIdhA ane pachI rAjAnA nAkarAe te munine tIkSNa dhAradAra zULI upara caDAvyA, te muni dhyAnamAM hovAthI tene A bAbatanI kazI ja khabara paDI nahIM paraMtu jyAre tenI chAtI vIMdhIne pelI zULI sAMsarI nIkaLI gaI ane nahI sahI zakAya evI bhAre pIDA paNa thaI tyAre ja tenA khyAlamAM A banAvanI samaja paDI. have te munine bhAre vedanA thavA lAgI, tethI te mahAtmAnuM dhyAna tUTI gayuM' ane teNe zULIthI bhedyAtA peAtAnA zarIrane masANamAM raheluM dIThuM. A badhuM joine tene bhAre krodha caDyo ane te vicAravA lAgyA kehuM A zULI upara caDAvanAra A badhAmANusAne haNI nAkhuM. athavA A tA bicArA mUDha che ane bIjAnuM kahyuM karanArA che, eTale A mATe emane aparAdha na kahevAya. A mATe kharA gunegAra teA rAjA ja gaNAya. je rAjA manAya che ane sAdhu asAdhu vaccenA bhedane spaSTapaNe jANutA nathI mATe tene ja kaze vicAra karyAM vinA haNI nAkhuM, athavA A mATe rAjAne paNa doSa na daI zakAya, rAjA paNa tenI vAsanAone lIdhe bhAre vyAmUDha che tethI vyAmUDhane doSI na gaNI zakAya, mATe A sabaMdhamAM te samartha ane pApI evA dharAja ja aparAdhI che mATe have huM tene ja pataMgiyAnI peThe mArA tapanA agnivaDe kharekhara bALI nAkhuM. dharmarAjane uddezIne e pramANe vicAra karIne te muni tene peAtAnA kApanuM lakSya banAve che. eTalAmAM citraguptane sAthe laine te dharmazaja pAte muninI pAse AvyA ane kahevA lAgyA : huM munirAja ! tame mAza upara vinA kAraNu AvA pracaMDa rASa zA mATe kare che ? huM zuM karuM? huM keine pheDu' chu, kAine kAMI Apu chu, kAine mAruM chuM athavA koIne jIvADuM chuM te badhuM huM svataMtrapaNe--mane krAve tema karatA nathI paraMtu e te venA pAtapAtAnA pUrvakALanAM lAMbAM AcarelAM karmo pramANe ja mArI badhI pravRtti cAle che eTale A badhuM sAruM ke bUruM' karavAmAM mArA peAtAnA ja kathA vAMka nathI. A badhuM sAMbhaLIne e muni vaLI pharI vicAra karavA lAgye keme zu pUrvakALe kAMI akRtya kareluM che ? dhyAnanA baLe munine pAtAnuM akRtya jANyuM ane te e ke teNe peAtAnA govALanA bhavamAM eka jUne zULathI vIMdhI nAkhI hatI. A badhuM jANyA pachI munie peAtAnA rASane samAvI dIdhA ane pachI te mahAtmAne ema nakkI jaNAyu ke pete karelAM karyAM jarUra bhAgavavAM ja joie, e mATe koi upara rASa karavA na cAle, ema vicAratA te muni zAMtimAM lIna thaI gaye. mATe huM bhadra ! tuM tArA jyAmAhanA vyUhune tajI de ane bIjA bhavamAM karelA sukRta vA duSkRta avazya bhAgavavA ja paDe che, emAMthI khUda devarAja iMdranA paNa chUTakArA thatA nathI ema mAna. arthAt pele vasu rAjA je marI gaye tenuM kAraNa kheDu "Aho Shrutgyanam" Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 AcArya mahArAje sAgarane samajAvela bIjA vratanuM svarUpa : kathAra--keza : bence e nathI paraMtu teNe pUrvabhave karelAM karmo ja temAM kAraNa che ema samaja, tAtparya e ke--vedavAkyanI yathAsthita sAcI vyAkhyA karanAra mahAnubhAva parvatane paNa kaI doSa nathI tema tene Teko ApanAra ane teNe karelI vyAkhyAne sAcI kahenAra vasu rAjAne paNa jarA ya deSa nathI. A badhuM sAMbhaLIne pitAnI sUma buddhivaDe kAryanA zaharayane samajI janAra sAgara be re mugdha ! tuM have bela baMdha thA. tArI sAthe vadhAre vicAra kare ke carcA karavI nakAmI che. basa, bahu thayuM. je artha karavAthI jIvanI hatyA thAya . evo artha karavAthI zuM lAbha? vaLI, teo eTale parvata ane vasurAjA bane cheTuM belyA naheAta te tatkALa-te vakhate jayAre belyA barAbara te ja samaye-zA mATe anartha pAmyA? have tAre ema paNa mAnavuM joIe ke, jeo corI karanArA che teo jyAre cerI kare che tyAre ja-barAbara e ja samaye temane mArI nAMkhavAmAM Ave che, enuM kAraNa temaNe karelI pratyakSa dekhAtI cArI nathI paraMtu temanuM pUrvabhave kareluM ke karma kahevuM joIe ane e karmane lIdhe ja cerI karanArAne dehAMta daMDanI sajA maLe che paraMtu leke e vAtane mAnatA nathI. UlaTuM erI karanArAone dehAMta daMDanI sajA thavAnuM kAraNe temaNe karelI cerI ja che ema leke kahe che, paraMtu e sajAnuM kAraNa temanuM (ceranuM) koI pUrvabhave kareluM karma che ema kaI paNa kahetuM nathI. A hakIkta agnisiMhe na mAnI. te bahulakama hatuM tethI tenA lakSyamAM A sAcI vAta na AvI temaja teNe leza paNa na mAnI. pachI "A zuSkavAda karavAthI zuM phAyade?" ema bolate ane manamAM roSa dhAraNa karate e agnisiMha tyAMthI jaldI cAlyA gaye. vizeSa rIte nirmaLa buddhivALA ane saddharmakarmamAM vizeSa abhirucivALA sAgare te lokone methI sAMbhaLyuM ke-ahIM vaIrasepusUrijI AvelA che, ethI te, temanI pAse gaye. temane namaskAra karI vinaMti karavA lAgyuM ke--he bhagavaMta! pahelAM eka vAra suvelA nAmanA nagaramAM tame padhArelA ane tyAM putra sahita amAtyane tame dharmane upadeza kareluM. e vakhate meM tamane vaMdana kareluM, tamArI sevA karelI ane jIvavadhanA tyAgane niyama paNa lIdhela. have mAro vicAra che ke ApanI pAse beTuM na bolavAnI pratijJA lauM mATe Apa asatya vacananA tyAganuM savarUpa mane jaNAvo. AcArya vaIrase belyAH he bhadra! sAMbhaLa. sthalamRSAvAdane tyAga kare e, bIjuM aNuvrata che. skUlamRSAvAdanA tyAganI maryAdA A pramANe che. je mAnava, e vrata le teNe kanyA, gAya, jamIna saMbaMdhI baTuM na belivuM ane keInI thApaNuM na oLavavI eTale thApaNa saMbaMdhe paNa khoTuM na belavuM tema khoTI sAkSI paNa na ApavI. je padArtha saMbadhe baTuM bolavAne prasaMga Ave che 21 "Aho Shrutgyanam" Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? kayArana-keza : bIjA vratanAM pAMca aticAra te padArtha be prakAranA che. eka be pagavALA ane cAra pagavALA tathA bIjA paga vagaranA. kanyA be pagavALI che ane gAya cAra pagavALI che. jamIna ane dhana e paga vagaranA che. A rIte e padArthanA be bheda che. A bIjA vratane svIkAranArAe pAMca aticAro varjavAnA che. e aticAre A pramANe che. sahasA-ekadama vagara vicAryuM belI nAMkhI keI upara beTuM ALa mUkavuM te sahasA-abhyAkhyAna. ekAMtamAM vAtacita karavI-chUpI rIte vAtacita karavI, pitAnI strInI gupta vAta bahAra kahI devI, bIjA keIne beTuM bolavAne upadeza Apa, ane beTA beTA lekhe, khAtAM vA dastAvejo lakhI ApavA te. (1) sahasA-abhyAkhyAna. eTale jenAmAM je deze nathI ja tenA upara te dene vagara vicAryuM Apa kare. jemake je puruSa suzIla che tene "jAra" (vyabhicArI) kahe vA je puruSa prAmANika ane sAce che tene "tuM cAra che" ema kahevuM, vagere beTA ALa caDAvavAnuM kAma sahasA-abhyAkhyAna, raha eTale ekAMtamAM jaIne keI na sAMbhaLe vA na jANI jAya e rIte gupta maMtraNa karanArAene joyA pachI temanA upara beTo AkSepa kare ane te mATe rAjA vagere pAse jaIne cADI khAvI ke A loko rAjaviruddha vAta kare che tenuM nAma (2) rahasyAbhyAkhyAna arthAt gupta maMtraNa karanArAo upara A rIte beTe AkSepa karI tenuM nAma rahasyAvyAkhyAna, pitAnI strI sAthe ekAMtamAM je kAMI gupta vAto karI hoya te badhI bIjAne kahI devI tenuM nAma (3) svadAramabheda kahevAya. mRSA eTale che. bIjA keIne cheTuM bolatA zIkhavavuM arthAt tuM tyAM e hakIkatane Ama bolaje ema kahIne cheTuM bolavAnI preraNA karavI te (4) mRSapadeza. beTA beTA akSare mAMDIne eTale je hakIkata sAcI nathI tevI hakIkata batAvavA akSare mAMDavA ane lakhavuM tenuM nAma (5) phUTalekhakaraNa e pAMca aticAra che. zaMkA-sahasAalyAkhyAna eTale te keI upara beTA ALa caDAvavA. je manuSya A sthalamRSAvAdanA tyAganI pratijJA kare che, enI pratijJAmAM ja A sahasA- abhyAkhyAnanA tyAgane samAveza thaMI jAya che eTale sthUla mRSAvAdane tyAgI sahasA abhyAkhyAna karI ja nahIM zake, kadAca karaze te tenI pratijJA ja samULagI tUTI jaze chatAM sahasA-abhyAkhyAna karavAthI vratane bhaMga thato nathI ane mAtra aticAra ja lAge che ema kema kahyuM? e ja rIte keIne ekAMtamAM vAta karato joIne tenA upara beTe AkSepa kare te paNa sthalamRSAvAdanA tyAgamAM thaI ja na zake eTale rahasyAbhyAkhyAna paNa vratanA laMgarUpa che chatAM tene paNa aticAra kema kahyo? samAdhAna-tamArI vAta kharI che paraMtu sthaLamRSAvAdane tyAgI manuSya, asAvadhAnapaNe vA ajANapaNe ane manamAM koI paNa prakAranI niSpharavRtti lAvyA vinA ja jyAre bIjAne "Aho Shrutgyanam" Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA vratanA aticAranuM bhaMga-alaMga svarUpa : kathAna-keza : takalIpha thAya evuM vacana kahe ke evuM vacana ekadama tenA moMmAthI nIkaLI jAya che tyAre tenI daSTi vrata sApekSa hovAthI enuM e sahasA abhyAkhyAna vA rahasyAbhyAkhyAna vatasaMga rUpa na kahevAya paraMtu enA evA sahasA abhyAkhyAnathI ke rahasyAbhyAkhyAnathI bIjAne takalIpha te thaI ja e daSTie e vratanA bhaMganuM kAraNa paNa kahevAya eTale A sahasA abhyAkhyAna vA rahasyAbhyAkhyAna aticAramAM vratane bhaMga ane abhaMga ane samAyelA che mATe tene bhagAbhaMga aticArarUpe jaNAvela che. paraMtu jyAre sthUla mRSAvAdane tyAgI jANIbUjhIne bIjA upara ALa caDAvI bIjAne trAsa thAya evAM vacano bela vA kheTA AkSepa kare tyAre A sahasA abhyAkhyAna aticAra nathI paraMtu vatanuM bhaMjaka che ema samajavuM. pitAnI strInI gupta vAte pragaTa kahevAthI aticArarUpa nathI thatI kAraNa ke strI vagerenI je kharekharI vAte bahAra paDI jAya che te paramArtha rIte beTI to nathI eTale e vAte bahAra paDatAM kazuM asatya thayuM jaNAtuM nathI paraMtu ghaNI vAra jyAre evI vAta bahAra paDI jAya che tyAre lajajA vagere kAraNene lIdhe strI vagerenA maraNe thavAno saMbhava rahe che, ethI tene game te rIte laMgarUpa aticAra kahe che. arthAt A svadAramaMtrabheda aticAra sevatAM ghaNI vAra strIo vagerenA maraNe thavAno saMbhava che eTale A aticAra bIjAnA prANane nAza karanAra hovAthI tene vatabhaMganI keTIne aticAra jaNAvela che. mRSAudeza eTale beTe upadeza vA cheTuM bolavAne upadeza. je vyakti evI pratijJA kare ke "huM khoTuM boluM nahIM ane bIjA pAse beTuM bolAvuM paNa nahIM' e, mRSAupadezane aticAra seve te tenA vratane bhaMga ja thaye gaNuya. pUrva pramANe bIjA ANu vratanI pratijJA karanAro khoTuM bolavAnI zI rIte bIjAne preraNA karI zake? mATe e rIte, jotAM te A aticAra vratabhaMgarUpa ja che te paNa bIjA aNuvratanI pratijJA karanAre keI, utAvaLane lIdhe vA asAvadhAnatAnA kAraNe athavA atikramAdika kAraNone lIdhe bIjA pAse huM belAve arthAt bIjAne cheTuM belavAmAM preraNA kare e apekSAe A mRSapadeza vratanA baMgarUpa nathI. paraMtu aticArarUpa ja che. athavA asatya balavAnA tyAganI sthala pratijJAvALe, pitAnA vratane sAcavavAnI buddhithI pite jAte khoTuM na bole paraMtu bIjAne keI bIjAnA vRttAMte kahI te dvArA ADakatarI rIte khoTuM bolavAnI salAha Ape e rIte jotAM A aticAra vrata sApekSa che tethI A mRdeza, vatabhaMgarUpa ane vrataalaMgarUpa ema banne prakArano aticAra che ema samajavuM. khoTA lekhe karI ApavA te A bIjA vratane pAMcame aticAra che. "zarIra dvArA mRSAvAda karuM nahIM ane karAvuM paNa nahIM' evI pratijJA lenAra A aticArane seve te tenI pratijJAne ceko bhaMga ja thAya. khoTAM khAtAM pADI ApavAM vA khoTAM lakhANe lakhI dastAvejo karI ApavA e zarIra dvArA thayelI mRSAvAdanI pravRtti ja gaNAya tethI A "Aho Shrutgyanam Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-keza : aticAra saMbaMdhamAM surahanuM daSTAMta aticArane vratabhaMgarUpa ja samaja, paraMtu pUrvokata rIte asAvadhAnatA vA utAvaLa vagere kAraNane lIdhe, pelI pratijJA lenAre, kAMI khoTuM lakhI Ape te tene vratane bhaMga na samajatA kevaLa aticAra samajo athavA te evI rIte sAvadhAnatAthI pitAnuM vrata sAcave che ke kaI mUTha sthala mRSAvAdanA tyAganI pratijJA lenAra ema samaje ke meM te kevaLa mRSAvAda eTale beTuM bolavAnI ja pratijJA lIdhI che paNa huM lakhI ApavAnI pratijJA lIdhI nathI to eve sthaLe A aticAra lekhe gaNavAne che. je manuSya mokSagAmI che arthAta jene nirvANa meLavavAnuM ja lakSya che teNe lIdhelA vratamAM A aticAra AvI zakatA ja nathI tyAre bIjA asAvadhAna rIte vrata pALanAranI pravRttimAM A aticAro AvI jAya che e mATe "sura"nuM daSTAMta jANavA gya che. A sAMbhaLIne sAgara beltha: bhagavaMta! e suraha keNu che ? AcArya belyAH enI vAta sAMbhaLa. seraTha dezamAM maMgaLanAme nagara che. tyAM nisRDha nAme rAjA che. suraha e rAjAne rAjakAraNika puruSa che. rAjakAraNika eTale rAjyanAM gupta kAryo karanAra. e suraha pitAnA adhikAra pramANe rAjyanA gupta kAmakAja saMbhALe che. teNe thAvasthAputra nAmanA AcArya pAse zrAvakadharma-zrAvakanA pAMca aNuvrata svIkAryA ane e aNumAM aticAra na lAge e rIte sAvadhAnapaNe te pALavA lAge. . keI vAra siMhaladvIpanA rAjAnA pradhAnapuruSe rAjanA kAmakAja nimitte tyAM AvyA. prAcIna aDhI pramANe, temane surahe pitAne ghare jamavAnuM taru ApyuM ane keTalAMka divasa sudhI temane jamADyA. temanuM kAma pUruM thaI javAthI teo badhA pitAne sthAne cAlyA gayA. je divase e leka gayA te ja divase surahanA gharamAM khAtara paDayuM, gharanI sArabhUta cIje cerAI gaI. surahe A vAta rAjAne jaNAvI eTale rAjAe Dhola vagaDA ke je mANasa A khAtara pADanAranI zodha karI Apaze tene ATha naiyA InAma maLaze parantu keIe kAMI na kahyuM. eka vAra koTavALe surahane pUchayuM : tamAre ghare pahelAM keNa AveluM hatuM? suraha be siMhalarAjAnA pradhAnapuruSe AvelA hatA eTale A cerInuM kArya temanuM ja hovuM joIe, teo mAre ghare keTalAka divaso sudhI rahyA hatA ane temaNe gharamAM sArI sArI cIjo kaI kaI che e badhuM jANI lIdhuM hatuM. A rIte vagaravicAryuM ekadama utAvaLathI surahe kahI nAMkhyuM ane teNe lIdhelA bIjA vratamAM sahasA-abhyAkhyAnane aticAra lagADayo. kaI vakhate A rAjAne sImADAnA rAjAnI sAthe laDAI thaI surahe pitAnA gupta "Aho Shrutgyanam Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 surehanuM joyeluM pitAnI strInuM duritra : kathA -kerA : ene kahI rAkhyuM ke-nagaramAM zuM zuM banI rahyuM che ane ke zuM bole che? enuM dhyAna rAkhaje. suraha pite paNa pitAnA guptacara zI pravRtti kare che e jANavA veza. badalo karIne nagaranI bahAra nIkaLe ane guptacara vize tapAsa karavA lAge. barAbara e ja samaye rAjAne mukhya dUta supratiSThA keTalAMka mANasa sAthe ekAMtamAM besIne pitAnA gharanA kAmakAjanI vAta karatA hatA e surahanA javAmAM AvyuM. ene jotAM ja surahe vicAryuM ke A mANasane sImADAnA rAjAe lAMca ApI hevI joIe ane ethI te rAjaviruddha vicAra karate lAge che mATe eka kharekhara zuddha AcAravALe jaNAtuM nathI. A rIte surahe pitAnA vatamAM asAvadhAna rahIne rahasyAbhyAkhyAnane bIjo aticAra paNa lagADyo. pachI sura supratiSa vize je vAta karI hatI te kaI paNa sthaLethI rAjAe sAMbhaLI eTale tene (rAjAne) te saMbaMdhe saMdeha upajavAthI rAjAe surahane belA ane sImADAnA te ja rAjA pAse dUta tarIke mokale. surahe pitAnI paNa vAkkuzaLatA vAparIne saMdhinuM kAma sAdhI ApyuM. tyArabAda e potAnA nagara tarapha pAchA vaLe. jyAre e, pitAnA nagaranI lagabhaga pAse AvyuM tyAre teNe pitAnI sAthenA mANasone potapotAne sthAne mokalI ApyA ane pote ekale pitAnA gharanA parivAranuM sAcuM svarUpa jANavA mATe chUpe veza karI badhA leke sUtA hatA te vakhate barAbara madhyarAtrie pitAne ghera gaye ane pAchalA bAraNethI gharamAM dAkhala thayA. tyAM jALiyAvALA gokhamAM UbhA rahI gharanI sthiti jevA lAge. barAbara e vakhate taddana ekAMta che ema samajI tenI (surahanI) strIe potAnA eka rakSaka nokarane bolAvyo ane pitAnI sAthe viSayasevana karavA kahyuM. pelA sevake kahyuM huM te hanarUpa chuM-kapi chuM, mAruM zarIra DhaMgadhaDA vagaranuM ane durbaLa che. tuM te suMdarI che, tArA badhA avayave ghaNA ja manahara che. vaLI tApasI sAthe saMbhoga karavAthI jema mahAdevanuM liMga chedAyuM hatuM tema tevA prakAranuM akRtya karavAthI mAruM liMga paNa chedAI gayela che mATe tuM mane mUkI de. surahanI strIe sevake kahelI badhI vAta sAMbhaLI paraMtu temAM tene zraddhA na thavAthI teNe tenuM kapaDuM kADhI nAMkhI teNe kahelI hakIkatane najaronajara joI khAtrI karI. tyArabAda pitAnI AzA viphaLa thavAthI te pAchI pitAnI pathArImAM jaIne sUI gaI. pele suraha paNa kAryane marma jANIne potAnA nagara bahAranA utAre cAlyo gaye ane tyAM sukhazAmAM beTho beTho vicAra karavA lAge. A mArI strI, sArA kuLamAM janmelI che, dharmanI jANakAra paNa che chatAM te paNa AvuM kAma karI zakatI hoya te pachI pRthvI uparanI keI paNa strI zIlane sAcave e banavuM ja zakya nathI arthAt bIjI strIo te zIlane kema sAcavI zake ? zrI jinezvara bhagavaMtanuM vacana bhUribhaMga che eTale ke ghaNuM bhAMgA vikalpavALuM che. vaLI pragaTitabahu "Aho Shrutgyanam Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : sthAka-kAze : surahe vatamAM lagADelA aticAre vicAra che eTale ke emAM ghaNuM vicAre darzAvelA che ane e vacanamAM je game-AlApake che te badhA durlakSya che arthAt jaladI kaLI zakAya tevA nathI arthAt durlakSyagama che tethI kuzala puruSo paNa tene samajI zakatA nathI, tevI rIte strIonA mana paNa bhUribhaMga che-aneka prakAranA vikalpavALA che. prakaTitabahuvicAra che eTale ke tenA manamAM vividha prakAranA vicAro udubhavyA ja kare che-sthira vicAra hotA nathI, e mana durlakSyagama cheenI gati kaI tarapha che e paNa kaLI zakAtuM ja nathI tethI strIonA manane kuzaLa puruSe paNuM samajI zakatA nathI. jyAre mArI prANapriya chInuM mana paNa AvA akArya tarapha jaI rahyuM che tyAre vizvAsathI bhareluM evuM mAruM pitAnuM mana paNa have kaI jagyAe jaIne visAme pAme-ArAma meLave? e pramANe zaMkAzIla thayele te pathArImAM peDIka ja vAra sUte ane savAra thatAM ghare mANasa melIne kahevarAvyuM ke pite AvI pahoMce che. A pramANe kahevarAvIne te pitAnA ghare AvyA. pitAnI strInI je gupta vAta tenA jANavAmAM AvI hatI tene e, pitAnA manamAM saMgharI na zakaze ane te badhI vAta strIne paNa kahI dIdhI ke e rAtanI tArI badhI duSTa gharamAM ekalA chAnAmAnA AvIne meM najaronajara joI lIdho che. A pramANe pitAnuM duzcaritra sAMbhaLIne strI vilakhI banI gaI. tene ema lAgyuM ke have huM mAruM meM zI rIte batAvI zakIza? ema vicArI te strI jhera khAIne marI gaI. A rIte e surAhe pitAnA vratamAM anartha karanAra trIje aticAra lagADyo. AgaLa kahyA pramANe pilA surahanA bhaMbheravAthI supratikane dUta tarIkene adhikAra rAjAe khUMcavI lIdhe. A hakIkata supratiSThanA jANavAmAM AvI ethI ene suraha upara ghaNe roSa AvyuM ane teNe paNa pitAnI matikalpanAthI koI eka dUSita hakIkata rAjAne jaNAvI, suraha pratye rAjAne bhale A badhI hakIkatanI khabara surahane maLavAthI tenA cittamAM bhAre saMkSobha thaze. teNe pitAnA mitrane kahyuM ke mArA upara rAjA re bharAyele che mATe mane bacAvavA mATe tAre cheTuM balavuM joIe. mAre te skUlamRSAvAdanA tyAganuM vrata che eTale huM pite jAte te kheTuM zI rIte bolI zakuM? e pramANe pitAnA mitrane cheTuM bolavAne upadeza karatAM surahe pitAnI pratijJAmAM e aticAra paNa lagADyo. eka vAra rAjAe tene prasaMgopAta belAvI maMgAve. surahe supratiSTa dUtane sapaDAvavA mATe khATA lekhe lakhelA. "mAre te khoTuM bolavAnI bAdhA che, huM lakhavAnI bAdhA nathI," ema pitAnA mana sAthe vicAratAM teNe rAjAnA bolAvavAthI rAjakacerImAM praveza karyo. A prakAre eNe pitAnA bIjA aNuvratamAM pAMcame aticAra paNa lagADyo. rAjakacerImAM AvIne, rAjAne praNAma karIne Asana para beTho. rAjAe tene kahyuM: "Aho Shrutgyanam Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agnisiMhane haThAgraha : kAratna-keza : tyAM te zuM siddha karyuM ? suraha beH he deva! e sImADAnA rAjAne sArI rIte dabAvyuM ane pachI teNe mArI sAthe saMdhi karavAnI vAta svIkArI, paraMtu he deva ! jayAM ApaNuM ghara pharyuM hoya tyAM kAryanI siddhi kema thaI zake? rAjA beH e zI rIte ? surahe kahyuMH Apane te hakIkata ekAMtamAM kahIza. pachI banne jaNa ekAMtamAM beThA tyAre surahe pelA baTA lekho rAjAne batAvyA. rAjAe e lekhene vAMrayA tethI chedabhedanIchaLakapaTanI vAtethI bharapUra evA te lekhe supratiSTa dUte mokalelA e hakIkata rAjAnA dhyAna upara AvI eTale viramaya pAmelA rAjAe surahanA javA pachI supratiSThane belAvIne tene e beTA badhA lekhe batAvyA. A badhuM joIne supratika belthaH he deva! A rIte meM rAjaviruddha karyuM hoya te agnipraveza vagere divya karIne huM mArI jAtane nirdoSa sAbita karI ApIza. rAjA pAse A pramANe pitAne makkama nirNaya jaNAvIne teNe kaI deva pAse divya karyuM ane temAM te pramANika sAbita thayA eTale rAjAe surahanuM sarvasva luMTI lIdhuM. tene AkarI zikSA karI ane lekamAM paNa "A beTAbele che" e apayaza pAme. rAjakAraNika hovAthI rAjAe surahane vadha na karAvyuM. A pramANe A bIjA vratamAM paNa aticAra lagADavAthI A lekamAM paNa bhAre anartha thAya che. . je dhIraparuSo che teo aticAra lagADyA vinA ja agatyanA tyAganI pratijJAnuM pUrepUruM pAlana kare che ane sarva ke vakhANe tevI kalyANaparaMparAne prApta kare che. pachI sAgara beH he bhagavaMta! mane thaLa mRSAvAdanA tyAganI pratijJA karI kemAre jIvatAM sudhI mana, vacana ane kAyAvaDe jUThuM bolavuM nahIM, jUThuM bolAvavuM paNa nahIM. gurumahArAje jANyuM ke-sAgaranI prakRti bhadrika che. tene dharmamAM zraddhA sArI che tethI teoe tene tenA kahyA pramANe sthaLa mRSAvAdanA tyAganI pratijJA ApI. A sthaLe rahelA ane dharmavidhithI viruddha vartana karatAM agnisiMhe A badhuM vRttAMta sAMbhaLyuM tyAre Ivaza thavAthI kahevA lAgyuM ke he bhagavaMta ! A pramANe vrata levAthI zuM lAbha thavAno che? ghaNI vakhata bhAva nathI hotA, mana paNa nathI hotuM te paNa pUrva karmane kSaya thaI jAya tyAra pachI ja AvI pratijJA levAya te ja tenuM pAlana thAya nahIMtara pUrva karmodayathI jUThuM bolAI javAya ane pratijJAna bhaMga thAya. agnisiMhanuM kathana sAMbhaLIne gurumahArAje tene jaNAvyuM ke-bhAI, viratine niSedha karanAruM AvuM vacana tuM na bela. jo ema ne ema ja kamene kSaya thaI jato hoya te pachI virati-tyAgane ze uddeza che? jema kei regIne mahAvyAdhi paNa auSadha karavAthI dhIme dhIme nAza pAme che tema tyAga (virati) karavAthI vinna karatuM azubha karma paNa nAza pAme che. he bhadra! karmane nAza thayA pachI virati (pratijJA) karavI evuM tAruM "Aho Shrutgyanam Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-keza : yajJamAM bakarA na homavA aMge sAgaranuM rAjavIne sUcana kathana te roga nAza pAmyA pachI oSadha karavA jevuM niSphaLa che. roga maTayA pachI jema auSadhanuM kaMI kAma nathI tema kamene nAza thayA pachI viratinuM kAma paNa zuM che? gurumahArAje A pramANe yuktipUrvaka agnisiMhane niruttara karyo tyAre te temane kaMI paNa kahI zake nahIM paraMtu manamAM ghaNe udvega pAmI je AvyuM hatuM te cA gaye. sAgarane gurunA upadezanI sArI asara thaI hatI eTale te bhaktipUrvaka temane vaMdana karI, temane abhinaMdana ApI svagRhe A ghare AvyA pachI tenI strIe tene pUchyuM ke-ATale badhe samaya tame kyAM rekAyA hatA ? sAgare pitAnI pratijJAnI badhI hakIkta kahI. sAgaranI strI paNa haLukama hatI eTale teNe kahyuM ke mane paNa AvI jAtane niyama grahaNa karAve eTale sAgara tene gurumahArAja pAse lAvyuM ane teNIe paNa samyaktvaguNanI sAthe sAthe jIvatAM sudhI jIvavadhana ane sthaLa mRSAvAdane tyAga karavAno niyama grahaNa karyo. bAda baMnestrI puruSa zrI jinezvara bhagavaMtanI pUjAmAM tatpara rahe che temaja pite svIkArelA niyamanA pAlanamAM pUrepUrA sAvadhAna rahe che. A badhuM joIne agnisiMhane ghaNe reSa-TheSa thavA lAge eTale te lekene viSe te baMne aMge jema phAve tema belavA lAgyuM ke te baMne brAhmaNa kuLanI maryAdA viruddha pravRtti karI rahyA che, zudronA pagamAM paDe che, vedavihita mArgane mAnatA nathI. ekadA te nagaranA rAjAe yajJa karavAnI zarUAta karI. te mATe joitI pazu vigere badhI sAmagrI taiyAra karI ane ya-karmamAM kuzaLa agnisiMhane tene adhikArI nIme. sAgaranI IcchA nahIM chatAM tenI paDakhe tene besADavAmAM AvyA. yajJamAM hemAvAnA bakarAMone AkhA zarIre rAtA caMdananAM chAMTaNAM chAMTavAmAM AvyA, gaLAmAM phalanI mALAo paherAvavAmAM AvI. AvI rIte taiyAra karelA bakarAone yajJanI vedI pAse lAvavAmAM AvyA te joIne sAgaranA hRdayamAM anukaMpA pragaTI. bakarAo upara A jAtane kheTe trAsa gujarato joI tenuM dila dravI uThayuM eTale teNe rAjAne vijJapti karI kedeva ! zuM tame A hakIkata sAMbhaLI nathI ke " ane hemavA joIe che e vAkyamAM "ajajane artha "pharIthI UgI na zake tevA traNa varSanA jU nA cekhA" thAya che parantu tene artha "bakAre" te nathI? A saMbaMdhamAM nArada ane parvata e baMne vacce vAdavivAda thayelo. parvate "ajane artha bakare karIne yajJamAM te hemavAnI pratijJA jaNAvI, vasurAjAe parvatanI hakIkatane saMmati ApI tethI baMne mRtyu pAmyA. he deva ! A viSe vicakSaNa vedanA jANakAra bIjA paMDite sAthe vicAra karIne pachI yajJane Arasa, karavo joIe. dharmanI je je vidhie sunizcita hoya te ja vidhio sArA vize karelA auSadhopacAranI mAphaka vAMchita phaLa Ape che. "Aho Shrutgyanam Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaje. agnisiMhane durAgraha : kathAna-kezaH sAgaranuM sUcana sAMbhaLI rAjAe kahyuM tAruM kahevuM yathArtha che. te mane cetavya te sAruM karyuM. meM paNa pahelAM sAMbhaLyuM hatuM ke khoTuM bolavAthI mahArAjA vasune tenI kuLadevIe Asana parathI pADI nAkhIne mArI nAkhyuM hatuM. tenI pachI paNa tenuM ja anukaraNa karanArA ATha rAjAo para paNa kuLadevI roSe bharANI hatI ane te AThe rAjavIone nAza karyo hate. te rIte khoTuM bolavAthI vasurAjA ane ATha rAjAo mRtyu pAmyA hatA te meM sAMbhaLyuM che, paraMtu te badhAnuM maraNa yajJamAM bakarAne bhega ApavAnI sammati darzAvI hatI tethI thayuM hatuM tenI mane khabara nathI. tyAre sAgare jaNAvyuM ke he rAjana! yajJamAM bakarAne hema karavAnuM kahevAthI ja te sarvanuM mRtyu thayela hatuM te Apa satya ja samaje. sAgaranuM A kathana sAMbhaLIne cittamAM camatkAra pAmelA rAjAe agnisiMha temaja bIjA adhyApakene belAvatAM teoe AvIne sukhAsana para beThaka lIdhI eTale rAjAe prazna karyo ke-zuM yajJamAM bakarAne homa kare joIe ke cekhAne? badhA adhyApake belyAH ame paraMparAthI sAMbhaLela che ke-A vastu viSe parvata ane nArada vacce vAdavivAda thayela ane pachI je nirNaya thayele te anusAra te cAkhAne ja hema kare joIe. A pramANe sAMbhaLI rAjAe agnisiMha sAme joyuM. mithyAtvane kAraNe agnisiMhanI buddhi bahera mArI gaI hatI temaja tene abhimAna paNa AvI gayuM hatuM eTale teNe kahyuM: rAjana ! jeo mRga jevA pazu ja hoya che teo ja beTA vahemane lIdhe bhramita buddhivALA thaI jAya chekAryanA rahasyane jANI zakatA nathI tema ja bIjAnA matane mAnI tenA para vizvAsa rAkhI kAryamAM pravRtti kare che, paraMtu jeo zuddha buddhivALA che teo bIjA para vizvAsa na mUkI bIjAnuM kahevuM paNa mAnatA nathI. sAco mArga mUkI Ave beTa mArga zA mATe grahaNa kare joIe? A vakhate bIjA brAhmaNe belyA ke mahArAja, agnisiMha bhale game tema kahe, ame anarthakArI mArge javAnI Apane salAha ApazuM nahi tema tenA mArganuM samarthana paNa karazuM nahi. eTale rAjAe sAgaranI sAme joyuM tyAre sAgare kahyuM ke-mahArAja, A upAdhyAye je kahe che te barAbara che. sAgaranuM A kathana sAMbhaLI agnisiMhanA manamAM kepanI vALA UThI. te rAjAne kahevA lAgyo ke-he rAjana ! ahIM kaI jANakAra ja nathI. mArA vacanamAM zA mATe zaMkA kare che? mAre bhAI sAgara te kharekhara mUDha che. vaLI teNe vedamArgathI vegaLuM vetAMbara (jaina) darzana vIkAryuM che. phakta bAhya daSTithI ja te pitAne brAhmaNa kahevarAve che. te khare brAhmaNa nathI. A bIjA badhA adhyApake pitRzrAddha vigere mAnanArA nathI temaja agni 22 "Aho Shrutgyanam Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke kathAra-keza: anusiMhano parAbhava : asatya bhASaNanA mAThAM phaLa 100 ane hema vidhi jANatA nathI. mAtra adhyApaka" evuM nAma dharAve che. teo paramArtha zI rIte kahI zake? he rAjana! aja"ne artha bakare na hoya te huM divya karIne tamane sAbita karI ApyuM. rAjAe tenI divya saMbaMdhI vAtane mAnya rAkhI. pachI leDhAnA moTA phalAne tapAvIne agninI jevuM lAlaceLa karyuM eTale agnisiMhe te sthaLe hAjara thaIne kahyuM ke he agnideva! je mAre pakSa beTe heya te tuM mane hAthamAM dajhADaje. phaluM pakaDatAM ja te hAthe sapta rIte dAjhI eTale nagaranA lokoe A zuddha che, A zUdra che" ema pikAra pADyuM ane rAjAe paNa nagaramAM re pITAbe ke-anisiMha pApI che, asatyavAdI che. agnisiMhane nagara bahAra kADhI mUkavAmAM A ane leke sAgaranuM bahumAna karavA lAgyA. sAgara sadgati pAmya ane asatya vAdI agnisiMha anaMtuM dukha pAme. A pramANe A ja bhavamAM asatya bhASaNanAM kaDavAM phaLa ane sAcuM belavAnAM madhura phaLa jevAM chatAM mUha leke pitAnuM hita cAhatA nathI. vaLI e paNa jANavuM joIe ke-apekSAe vacana sAcuM hoya paraMtu evuM satya vacana bolavAthI jIvanI hiMsA thatI hoya te tevA satya vacanane paNa asatya jANyuM temaja hakIkatanI apekSAe vacana beTuM hoya chatAM e pramANe bolavAthI jIvanI rakSA thatI hoya che tevuM beTuM vacana paNa sAcuM ja samajavuM. eTale ja potAnI buddhithI vicArIne evuM vacana bolavuM ke je balavAthI pitAne ke parane koI paNa prakAre aMza mAtra paNa saMtApa na thAya. je loke asatya bole che temane A bhavamAM ne parabhavamAM paNa duHkha prApta thAya che mATe sukhanA Irachue asatya balavAthI zA mATe na aTakI javuM ? mahApuruSoe kahyuM che ke-TuM bolavAthI bolatAM bolatAM jIbha jhalAya che, tethI te tetaDuM bole che tethI te sArA vaktA paNa banI zakatuM nathI. huM belanAranA mukhamAMthI durgadha ja nIkaLyA kare che, A badhuM khoTuM bolavAnuM ja pariNAma che. jema vezyAo nirdhana parapuruSane dUrathI ja tyajI de che tema siddhio eTalA puruSane dUrathI ja tarachoDI nAkhe che eTale ke huM belanArane gaganagAminI siddhi, dUrathI ja jovAnI zakti, mana phAve tema vicaraNanI zakti, aMjanavidhinI siddhi, rasavAdanuM vigere banAvavAnI vidhi temaja bIjI bIjI auSadhionI siddhi prApta thatI nathI. khoTuM bolavAnI prathA naraka meLavavA mATe sahAyaka che, uttamottama kAryarUpa kamaLane karamAvavA mATe himapAta samAna che, vizvAsarUpI parvatane bhedI nAkhavA mATe vajasamAna che, sukharUpI anAjane dagdha karavA mATe duSTa (kavA) pavana samAna che. khoTuM bolavAnI AvI pravRtti kalyANakArI kema hoI zake? "Aho Shrutgyanam Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asatyathI sadguNo dUra H kathArana-kAza : kheDu' bolavAnI prathA asabhya dASavALI che. jema varasAda varasavA lAge che tema tema rAjahuMsa dUra dUra cAlyA jAya che tema khATu olavAthI sadguNI leAkeA dUra ja rahe che; chatAM sadguddhine rAga samAna khoTu khelavAnI rIta mUrkha leAkeAnA manane harI le che e kevA khedanI vAta che 101 e pramANe zrI kakSAratakozamAM bIjA aNuvratanA vicAra prasaMge sAgaranuM sthAnaka samApta (35) "Aho Shrutgyanam" Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthUla adattAdAnanA tyAga viSe sarAmanuM kathAnaka (36) . gRhasthe sthUla mRSAvAdanuM bIjuM vrata grahaNa karyuM. hAya ane e, bIjAnA dravyane cArI javAnI vRtti rAkhate hAya te te sukhI thaI zakatA nathI mATe sthUla adattAdAnanA tyAga vize kaMika kahIzu. dravya eTale pArakAnuM dhana, seAnuM vigere traNa prakAranuM hAya che. sacitta, acitta ane mizra, e traNe prakAranA pArakAnA dravyane viSavRkSanA vananI mAphaka dUrathI ja tyajI devu joie. paradravyane levAnI vRtti-kalpanA paNa zreSTha pravRttinI ghAtaka che teA pachI te mATe sAkSAt zarIravaDe pravRtti karatAM je hAni thAya te mATe te kahevuM ja zuM? pariNAme prApta thanArA mahAanarthanA vicAra karyAM vinA je lAkA kevaLa sukhanA eka biMdu mAtramAM lubdha ane che ane paradrabya haraNu karavA tatpara ane che te mahAkaSTa pAme che. jeo cArI kare che teone A ja janmamAM jhADa para laTakAvI mArI nAkhavAmAM Ave che, zULI para caDAvavAmAM Ave che, tIkSNa taravAranA ghAthI nAza karavAmAM Ave che. temaja tenA nAka, kAna ane AMkha kApI nAkhavAmAM Ave che. A pramANe cerI karanAra leke paravaza paDI evAM bhayAnaka duHkheA pAme che temaja prabhavamAM narakamAM kuMbhIpAkanI vedanA bhAgave che. vaLI cAra lokonA hAtha-paga IMdavAmAM Ave che, dIkhAnAmAM pUravAmAM Ave che ane gAma, khANa ane khIjA sthaLeAethI paNu temane kADhI mUkavAmAM Ave che. A badhAM cArI karavAnAM kaDavAM phaLa prApta thAya che. kadAca kAI kAraNasara kAI prANI A janmamAM ja corI karavAnuM phaLa na pAme te pazu AvatA janmamAM te cArInuM phaLa avazya pAmavAnA ja. je prANIe cArInA kAryanA tyAga karanArA che ane aMza mAtra keinuM nahIM dIdhela levAnI vRttivALA nathI te sarAmanI peThe cArIthI thatI viDaMbanAne pAmatA nathI. ksarAmanI kathA A pramANe paMcAla dezanA kapAlapradezamAM tilaka samAna kapilapura nAmanuM uttama nagara che. e nagaranA AvAsAnI zreNI eTalI badhI UMcI che ke jethI temAM dizAe paNa praveza pAmI zakatI nathI. tyAM cakrezvara nAmanA rAjA che. teNe samasta sAmatAnA samRhane peAtAne vaza karela che. tene strInA samagra guNayukta suMdara vasudharA nAmanI patnI che; temaja rAjyanAM adhA kAmakAjonI saMbhALa rAkhanAre arjuna nAmane maMtrI che. te maMtrIne devakI nAmanI strI che temaja vinaya ane viveka vigere guNAvALA sarAma nAmane putra che. te badhAM pAtapAtAnA samaya sukhazAMtithI vItAve che. kurusarAmanuM citta strIo tarapha khecAtu nathI, dyUtanA vyasanamAM e mUDha khanatA nathI. "Aho Shrutgyanam" Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 kurusarAmanI vidyAvyAsa gatA : thAna-phAza ka gAyana temaja nAca-nATakomAM paNa tene abhilASa thatA nathI. kevaLa zreSTha kavioe racelAM kAnyA, prama'dhA temaja teenI bIjI bIjI kRtione vAMcavA-vicAravAmAM ja tathA vyAkaraNuzAstra, chaMdazAstra ane gamazAsranA gUDha ane sArI rIte jANavAmAM ja tene prIti che. A pramANe zAsrabhyAsamAM dRDha AdaravALA hAi tene zaNugAra tarapha lakSya nathI, peAtAnA svajanA temaja mitravarganI gechI paNa tene gamatI nathI. gharanA kAmakAjUne pazu bhUlI jAya che eTaluM ja nahIM paNa je kaMi maLyu. te jaldI jaldI khAi laine te rAtridivasa ciMtAnI sabhAmAM ja paDyo rahe che. vidyAvilAsI peAtAnA putrane gharanA kAmakAjomAM udAsIna joine tenA pitAe eka vAra tene kahyuM ke-- he putra! su Mdara kAvya paNa kAMi ApaNI bhUkha bhAMgI zakatuM nathI. je prANIo duHkhane lIdhe saMtApa pAme che temane vyAkaraNa paNa kazuM rakSaNa ApI zakatuM nathI. chaMda zAstra ane alakArazAstra paNa baMdhana mATe kheDI samAna che, tenAthI dhanaprApti thatI nathI. temaja tamAma AgamazAsro paNa ge khI-geAkhIne gaLuM sUkavyA sivAya khInne kazeA pazu lAbha ApatA nathI; mATe ApaNI jarUriyAtane paheAMcI vaLavA mATe dharma, artha tathA kAmanA sArAM phaLane ApanAra gRhakAryanA kalpavRkSa tarapha tu' sAvadhAna thaIne rahe arthAt tu gharanA adhA kAmakAjamAM pUratu dhyAna Apa. pitAne svAbhAvika rIte ja AvAM unnata vacane khelatAM sAMbhaLIne paNa tene ema jaNAyuM ke-pitA peAtAnI mazkarI kare che eTale sarAma peAtAnI pravRttithI jarA paNa calita thaye nahIM. pUrve jaNAvelA zAstrAne sAMbhaLavAthI tene gRhakAryanI ciMtA na udbhavI. mANusa jene abhilASI hAya che tenAthI tene peAtAne kayA geralAbha che te jANI zakatA nathI. je leka madhyastha vRttivALA `hAya che eTale ke koi paNa pravRttimAM sarva prakAre cAMTI rahenArA nathI hAtA teo kahenAranA AkAra tathA khIjA sUcane jANIne tenA bhAva samajI jAya che jyAre je leAke pAtAne game tevA viSayamAM ekAMtapaNe cAMTI rahenArA heAya che tene samajAva vAmAM Ave te paNa tee aMzamAtra samajI zakatA ja nathI. krUsarAmane pitAe samajAnye chatAM pAte pUrve svIkArelA mAne cheDI zakatA nathI; jethI te maMtrIne du:khanA kAraNabhUta anya chatAM gabhIra svabhAvane kAraNe temaja putra uparanA ati snehane lIdhe teNe tene kyu' kahyuM nahi, eka vAra, kAI eka rAjapuruSa, ratnAthI jaDita, suthebhita, mahAmUlyavAna, hRdaya para dhAraNa karavAnu rAjAnuM tejasvI AbharaNu laIne maMtrI pAse Avye ane te alakAra temanA hAthamAM sAMpIne kahyuM ke--rAjAnA hukama che ke A AbharaNune bhaMDAramAM sArI rIte mUkIne jaldI rAnna pAse cAle. rAjAne Adeza sAMbhaLIne maMtrIe te samaye yAse ja beThelA ane nyAyazAstranA paramArthane vicAratA pharusarAmane te AbharaNu soMpIne kahyu ke "Aho Shrutgyanam" Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna-kAsa : - pharsarAmanI bedarakArIthI hAranI thayela corI ane dezATana he putra! A AbharaNane jaldI yathAsthAne mUkI de. ATaluM kahIne maMtrI tatkALa rAjakacerImAM gaye. phaksasarAmanuM citta nyAyazAstranA vicAramAM rokAyeluM hatuM ane ekAgratAthI tene ja vicAra karatA hatA, chatAM tene artha samajavAmAM AvatuM na hatuM tethI te vize te vizeSa vicAraNAmAM magna thaI gaye. A pramANe phesarAmanA bedhyAnapaNAne lAbha laIne "have kaMI paNa viddha nathI" ema samajIne tenA kAliyasuta nAmanA sevake te hAra upADI lIdho ane jaldI nAzI gaye. jyAre pharusarAmane potAno dhArele artha barAbara samajAyuM tyAre tenuM mana pilA hAra bhaNI derAyuM paNa te hArane tyAM na jevAthI te cAre tarapha tenI zodha karavA lAgyA. sAMje jyAre maMtrI pitAnA AvAse Avyo tyAre "hAra maLato nathI" e hakIkta jANuM tene atyaMta dilagIrI thaI. tene reSa utpanna thaye ane kasarAmane kaThera vANIthI kahyuM ke-re durAcArI! mane lAge che ke-amArA kuLane nAza karavA mATe tuM putrarUpe yama thaIne amArA peTe avataryo che. tane meM aneka vAra kahyuM ke tuM A zAstranI lapa mUkI de, te keIka vAra paNa ApaNuM vairI thaze; chatAM tuM tArI pravRttithI aTakto nathI. je duSTa, mAre have rAjAne zI rIte moDhuM batAvavuM? kharekhara A te ocIMtI Aphata AvI paDI, A pramANe zekAkula vacane belatAM maMtrIne bIjA pradhAna puruSee kahyuM: he maMtrIvara! tame zA mATe gAMbhIryane tyajI daIne A pramANe kAyara bane che? nItizAsAmAM kahyuM che ke-je manuSya buddhimAna che te nIcenI hakIktanI jAherAta na kare--dhanane nAza thaI gaye hAya, cittamAM bhAre saMtApa vyApe haya, gharamAM pitAnA vajananuM durAcaraNa hoya, ke paNa sthaLe pote ThagANa hoya, temaja apamAna thayuM hoya. rAjAne ratnajaDita hAra khovAI javAthI leke sAMbhaLe te pramANe kelAhala karavAthI zuM thavAnuM che? A pramANe AkuLavyAkuLa thavAthI te potAnuM ja gaurava ghaTe che. te lekanI zikhAmaNuM mAnIne amAtya cUpa thaI gaye; kasarAma paNa pitAnI bhUlane - mATe ghaNe saMtApa pAmya ane vicAravA lAgyuM ke huM gharamAM rahevAthI mAtA-pitAne saMtApanuM nimitta thAuM chuM tethI have ahIM rahevAnuM zuM prayojana che? ema vicArIne madhyarAtrie chAne mAne gharamAMthI bahAra nIkaLI gayuM ane uttarApatha tarapha cAlavA lAgyuM. ekadhAro pravAsa karatAM te uttarApathanA tilaka samAna Idraprastha nAmanA nagare pahoMcyuM. tyAM jaIne te bahAra bagIcAmAM rahyo. tyAM rAtre pote jyAM sUte hatA tyAMthI taddana najIkamAM ja rahelA dharmaza munivarane viSNu ane vAMsaLInA vara karatAM caDhiyAte madhura svAdhyAya vani sAMbhaLe. te svAdhyAya-vanine sthira citte sAMbhaLatA ane tene artha vicAratAM pharusarAmanA manamAM vairAgya upaje ane te munivaranI pAse javA talapApaDa thaI rahyo. "Aho Shrutgyanam Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munivare phadusarAmane kahela AtmakathA ': kathAnakoza : mahAmuzIbate rAtri pasAra karIne prAtaHkALa thatAM ja te munivaranI pAse gayo ane temane vaMdana karI pAse beThe. muninA zarIrane atyaMta dubaLuM joIne teNe vicAryuM ke-muni koI paNa prakAranI ugra tapazcaryA karatA lAge che. vaLI dAvAnalane lIdhe dagdha thaI gaelA vRkSanA ThuMThA jevI munivaranI kAMti joIne teNe vicAryuM ke A munivara ugra AtApanA paNa letA lAge che. teNe munivarane kahyuM ke- he bhagavaMta! varNavI na zakAya evA kaSTamaya anukAnavALA A Azramane svIkArI tame je mahAduSkara tapazcaryA karI rahyA che tenuM zuM kAraNa? munivare kahyuM: tane te hakIkta sAMbhaLavAnI utsukatA che te sAMbhaLa - huM tagarAnagarInA puradatta zreSThIne putra chuM. mArA janma pachI mArA zarIranI sAthesAtha duHkha ApanArAM mArAM pApo paNa vadhavA lAgyAM. huM yuvAna thayo eTale kulIna bALA sAthe mane paraNAvavAmAM AvyuM. pachI huM dhana kamAvAnI ane vyavahAranI bIjI pravRttimAM joDAI gayo. mArA pApanA me mArA pitA mRtyu pAmyA ane temanI pachavADe mArI saMpatti paNuM nAza pAmI. dhana kamAvA mATe je je sevakone meM pahelAM dezAMtaramAM mokalyA hatA te badhA tyAMnI saghaLI kamANI pacAvIne tyAM ja rahI gayA. vaLI jamInamAM, surakSita sthAnomAM je dhanabhaMDAra ane dhAnyanA koThAre dATelA hatA te badhA tIva ane jene badhA kalyANakara mAne che tevA kSemarUpa agnie AMkhanA palakArAmAM bALI nAkhyA. vahANa dvArA je dhana meM dariyAkAMThe kahyuM hatuM te vahANe bhAMgI javAthI nAza pAmyuM. vaLI mAruM ghara, gharanI saMpatti, rAcaracIluM ane mArAM gokule vagere cAra leke lUMTI gayA. ATaluM banavA chatAM adhUruM hoya tema eka vakhata huM jamavA beThA hatA te samaye mArI najara sAme ja badhAM vAsaNe taDataDa tUTI-phUTI gayAM. A badhuM joIne mane vizeSa kheda thaye ane jamyA vinA ja Ubhe thaIne "A zuM thaI gayuM ?" ema vyAkuLapaNe vicArate nagaranI bahAra cAlyo gaye, te sthaLe atizaya jJAnavALA munivarane joIne, temane vaMdana karIne, huM vinayapUrvaka temane pUchavA lAgyuM ke he bhagavaMta! meM durbhAgIe pUrva bhavamAM evAM zuM duSkarmo karelAM che jenuM AvuM bhayaMkara pariNAma AvyuM? hamaNuM huM duHkhI avasthAmAM AvI paDyo chuM ane pUrvanI kamANInuM sarva dhana paNa aneka prakAre nAza pAmyuM che. munivare mane kahyuM ke- he vatsa! teM pUrva bhavamAM cerInuM pApa karela che tenuM ja A badhuM pariNAma che ? tuM pahelAM kasabI nagarImAM kaI eka vaNikane sakha nAmano putra hatA. te bhavamAM te prANIenA vadhanA tyAganI temaja jUThuM na belavAnI ema be pratijJA lIdhI hatI. pachI tane corInA tyAganI paNa pratijJA levAno vicAra thaye, te vakhate tene gurue jaNAvyuM ke-mahAnubhAva, adattAdAnanA tyAganI pratijJA temaja tenI maryAdAo barAbara samajIne "Aho Shrutgyanam Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H kathArata-keza: munivare samajAvela trIjA vratanA aticAranuM svarUpa 176 pachI ja te pratijJA kare te ja tArI satya pratijJA thaze. te sAMbhaLI teM kahyuM : he bhagavaMta! mane te samajAve. gurue jaNAvyuM: bIjAe nahIM ApelA dravyanuM grahaNa na karavuM tenuM nAma trIjuM ANuvrata-sthaLa adattAdAnaviramaNa vrata. dravya ahIM sthaLa samajavuM. sthaLa dravya sacitta, acitta ane mizra ema traNa prakAranuM samajavuM. sthaLa adattAdAnanA tyAganI pratijJAmAM sthaLa dravyanI maryAdA hoya che. e pratijJAmAM manathI, vacanathI ane kAyAthI sthaLa adatta na levuM ane na levarAvavuM. ema samajavAnuM che. arthAt be karaNa ane traNa jegathI e pratijJA levAnI hoya che. je gRhastha trIjA aNuvratanI pratijJA svIkAre tyAre teNe te pratijJAne lagatAM pAMca aticAre (8) paNa samajI levAM. aticArene barAbara samajyA pachI lIdhelI pratijJAmAM eka paNa aticAra kadI paNa na lAge te mATe khAsa dhyAna rAkhavuM. te aticAre A pramANe che-1 tenAhata, 2 taskaroga, 3 viruddharAjya, 4 phUTatulakUTamAna, 5 tatirUpa vyavahAra. e pAMca dene tyAga karavo joIe. 1 oNnAhata-geree cerI karIne ANelI bIjAnI koI paNa cIjane levazathI chAnAmAnA kharIdI levI. 2 taskayega-gerene A pramANe kahevuM kebesI zuM rahyA che? cerI zA mATe karatA nathI ? tamAre je kaMI joIe te hamaNuM udhAra laI jAo-A rIte corene corI karavA mATe preraNa karavI. A pramANe preraNuM karanArane cIryanI pitAnI pratijJAmAM doSa lAge che. 3 viruddharAjya-je rAjA potAnA rAjAthI viruddha hoya tenI sAthe vAta karavAnI paNa pitAnA rAjAnI manAI hoya chatAM coryanA tyAganI pratijJAvALo mANasa levazathI viruddha rAjA sAthe vAtacIta kare ke keI paNa jAtane prasaMga pADe to tene deSa lAge che. 4 phUTatula-kUTamAna -je kaI gRhastha pitAnA vyavahAramAM TharAvelAM hoya te karatAM vadhAre paDatAM bhAre cA echA vajananA telAM-kATalAM rAkhe, athavA anAja ke kapaDAM vagere bharavAnAM mApa vadhAre ke ochA rAkhe ane te tela ke mApa dvArA keI cIja bIjAne Ape ke bIjA pAsethI le te te pitAnA cIryanA tyAganI pratijJAmAM dUSaNa lagADe che. 5 tAtirUpa vyavahAra-je gRhastha sarakhesarakhA varNa-gaMdhanA padArthone ekabIjAmAM - meLavI de athar ghImAM tenA sarakhA rUpavALI carabI bheLave, cekhAmAM tenA sarakhA varNa vALAM dariyAnA phINane bheLave te potAnI pratijJAmAM deSa lagADe che. lobhane vaza thaI sarakhesarakhAM padArtho ekabIjAmAM bheLavI daI navAM jUnAM dhAne athavA bIjA paNa navAM jUnAM padArthone ekabIjAmAM bheLavI daIne "A navuM dhAnya che, A sAre padArtha che." ema kahI vyavahAra calAvavuM te tatvatirUpa vyavahAra kahevAya che. A pramANe A pAMce aticAre barAbara samajI levAnAM che. trIjuM aNuvrata svIkAra nAre jyAre chAne mAne cerIne mAla kharIde che tyAre te carI ja kare che eTale A aticAra vatabhaMgarUpa che paraMtu cArIne mAla kharIdatI vakhate jyAre tenA manamAM ema "Aho Shrutgyanam Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 trIjA vratanA pAMca aticAra : kathArana-keza : heAya ke te A vyApAra karuM chuM, kAMI cerI karatuM nathI tyAre tenI A kalapanA tratasApekSa hovAthI tenI te kharIdI vratabhaMgarUpa na gaNAya. eTale A stanApahata aticAra vratabhaMgarUpa paNa che ane vratanA abhaMgarUpa paNa che. cerane corI karavA mATe preraNA karavI te bIje aticAra paNa "mane, vacana ane kAyAvaDe corI na karavI tathA na karAvavI" evI pratijJAvALAne mATe te ceka vratabhaMga ja kare che te paNa uta pratijJAvALo jyAre manamAM evI kalpanA kare ke huM ene kayAM preraNA karuM chuM? huM te ema kahuM chuM ke- tame zA mATe navarA beThA che? tamArI pAse je na hoya te huM tamane ApuM ane tame je lAvaze te vecI ApIza athavA kharIdI laIza." ema kahevAmAM huM kayAM corene corI mATe pravartAvuM chuM? jyAre vratadhArI pitAnI buddhithI AvI jAtanI kalpanA karato hoya tyAre tenI e kalpanA vratasApekSa hovAthI A bIje aticAra paNa vatanA bhaMga ane abhaMgarUpa gaNAya. viruddharAjyane trIje aticAra paNa vratanA bhaMgarUpa vA alaMgarUpa paNa che. zAstramAM kahyuM che ke-"svAmIe jene niSedha karela haya, jIve jene niSedha karela hoya, tIrthaMkara paramAtmA temaja guruoe jene niSedha karela hoya chatAM te badhuM karavuM tenuM nAma adattAdAna-cerI ja gaNAya." A nyAye jyAre pitAnA svAmI-rAjAnI AjJAthI viruddha vatI viruddha rAjA sAthe levazathI belavuM ke bIjA koI paNa prakArane vyavahAra rAkhavo te cerI ja gaNAya ane evI corI karanArane rAjadaMDa paNa bhegava paDe che eTale e trIje aticAra cArarUpa hevAthI vatabhaMgarUpa che, chatAM jyAre e rIte vartanAra manamAM evI kapanA kare ke, huM vepAra ja karuM chuM, cerI kayAM karuM chuM tyAre tenI pitAnI buddhithI e pravRtti vratasApekSa hovAthI loko paNa evI pravRtti karanArAone cArarUpa lekhatA nathI tethI A jAtanI pravRtti vratane abhaMgarUpa paNa che. beTAM telAM ane mApAM rAkhIne tathA sarakhe sarakhI vastuone seLabheLa karIne athavA navIjUnI vastuone seLabheLa karIne vyavahAra karanAre trIjA aNuvratane dhAraka bIjAone ThagIne dhana le che e daSTie kUTatula ane tatvatirUpa vyavahAra e baMne aticAre vratabhaMgarUpa ja che, paraMtu e vratadhArI manamAM ema samajato hoya ke--khAtara pADavuM, luMTavuM e cArI che paraMtu kheTAM telAM ke mApa rAkhavAM athavA te vastuonI seLabheLa karavI te te eka prakArane vepAra che paraMtu cerI nathI, e daSTie tenI kalpanA vratasApekSa hevAthI e bane aticAro vratanA bhejaka nathI. athavA tenA pahuta vigere pAMce aticAre spaSTa cirIrUpa ja che; kevaLa atikrama, vyatikrama vigerene lIdhe emanuM AcaraNa thaI gayuM hoya te te pAMca aticArarUpa samajavA. je gRhastha trIjuM aNuvrata svIkAreluM hoya teNe A pAMca aticAre tyajI devA "Aho Shrutgyanam Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * mArA : kathAna-kesa : munivare kahela svavRttAMta. 178 joIe. phaTika jevuM UjaLuM kapaDuM hoya chatAM temAM kayAMya dhAbuM jaNAya to e kapaDuM zobhatuM nathI tema sphaTika jevuM nirmaLa vrata hoya chatAM temAM kayAMya aticAra lAgele heya te e vrata dUSita gaNAya che, mATe vratadhArIe pitAnA vatamAM eka paNa aticAra na lagADa jeIe. A pramANe te gurumahArAjanA mukhathI vratanuM svarUpa ane tene aticAra sAMbhaLInebarAbara samajIne bhAvapUrvaka trIjuM aNuvrata svIkAryuM temaja mana, vacana ane zarIravaDe corI na karavI temaja na karAvavI e be karaNa ane traNa vegathI corInA tyAganI pratijJA lIdhI. bAda gurue tane zikhAmaNa ApatAM tuM tAre gRhe gaye. gurunA upadeza pramANe tuM samaya vItAvavA lAgyo. tane ATha putrIo thaI tethI tuM manamAM ghaNe kheda pAmyo. te ATha dIkarIone anukrame te paraNAvI dIdhI, paraMtu te AThe putrIonA karakariyAvara temaja ANAM-pariyANuM karIne tuM taddana nidhana thaI gaye. AvI paristhitithI tArA gharanAM badhAM mANaso dilagIra thayA, te joIne tArI dharmavRtti maMda thaI gaI ane "have dravya kevI rIte kamAvuM?" e vicAra tane thavA lAge. - eka vakhata tuM tArI dukAne beThA hatA tyAre te gAmanA core bIje ThekANethI cerI karIne vA lUMTa calAvIne bIjAnAM kAMsu, kapaDAM vigere dravya laIne chAnAmAnA tane vecavA mATe AvyA. "te kharIdavAthI sAro lAbha thaze" ema vicArIne temaja "meM cerI te nathI karI tethI kharIdavAmAM zuM vAMdhe che ?" ema dhArIne te e badhe cArIne mAla kharIdI lIdhe; jethI tArA vratamAM aticAra lAge. cerIne mAla vecavAthI tene sAro lAbha paNa thaze, jethI tAre lebha vadhavA lAgelebha vazathI teM e na vicAryuM ke-A rIte vartana karavAthI vratabhaMga thAya che, ulaTuM te cerene kahyuM ke-are ! Ama kema hAtha joDIne besI rahyA che? cerI karavA zA mATe jatA nathI! tamArA kuTuMbane kAMI paNa takalIpha hoya te huM tamane udhAra je joIe te ApIza, tethI tamArA kuTuMbanuM piSaNa-- - thaze ane tame je kAMI corI lAvaze te badhuM huM jarUra vecI ApIza. A pramANe sUcanA karatAM te trIjA vratane bIje aticAra paNa lagADaye. ekadA te nagarIne rAjAnA sImADAnA rAjA sAthe virodha thayuM. baMne rAjAo potapitAnI caturaMgI senA taiyAra karIne pAMca pejana jeTalI jamIna para sAma-sAmA AvIne UbhA rahyA. te samaye sImADAnA rAjAnI chAvaNImAM dhAnya vigere khAvA-pIvAnI cIjo jaI zaktI na hovAthI te badhI vastuo meMghI thavA lAgI. bIjA rAjAnI chAvaNImAM dhAnya vigere ghaNI cIjo jaI zakatI hatI paraMtu tArA rAjAne hukama hatuM ke-pitAnA kuzaLanI IcchA rAkhanAre keIe paNa sImADAnA rAjAnI chAvaNImAM dhAnya vagere kaI paNa "Aho Shrutgyanam Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 munivaranuM trIjA vratanuM zuddha pAlana * thArana-kAza : laI na javuM. A hukama sAMbhaLavA chatAM paNa tuM rAtre dhAnya vagere laine tyAM javA taiyAra thayuM. A janmamAM rAjAnI zikSA thaze ane parasavamAM zrIjI ApadA AvI paDaze tene tane leAsane lIdhe leza paNa vicAra na Avye. e rIte jatAM, tyAM janArA- AvanArAnI tapAsa mATe nimAyelA rAjasevakAe tane pakaDI pADyo ane rAja pAse laI gayA. rAjAe tAruM sa`sva lUMTI lIdhuM ane tane jIvatA cheADI mUka. A pramANe tane trIjo aticAra lAgyo ane tene saMkaTa paNa naDyuM. tAruM sarvaCsva lUMTAI javAne aMge zaramane kAraNe tu lazkarI chAvaNImAM na rahI zakaye ane rAjAnA bhayane lIdhe eka kugrAmamAM gaye, tyAM paNa prAmANika vyavahAra karatAM tArA gujArA na thayA eTale khATAM teAlAM ane khATAM mApa rAkhIne tuM vyApAra karavA lAgyA. e rIte tane ceAthe aticAra paNa lAgyuM. vaLI te ja gAmamAM rahIne te cIjoneA seLa-bheLa karavAnA vyavahAra karyAM at tAjuM ghI ke anAja vAsI dhImAM ane jUnA anAjamAM bheLavIne te vecavA mAMDayuM ane e rIte pAMcame aticAra pazu te lagADyo. A pramANe sAcA-khoTA dhaMdhA karIne te jarUra sArI kamANI karI parantu e rIte uSA tu dra varSa pUruM thatAM thatAM te khatama thaI jAya che arthAMt tevA dravyane cArA lUTI jAya che, jaLapravAha tANI jAya che, agni khALI nAkhe che athavA te rAjA IMDa tarIke lai le che. game te prakAre anyAya-anItinu pedA kareluM dravya nAza pAmI jAya che. tuM e gAmamAM keTalAka samaya rahyo ane tArA aMtasamaya AvatAM trIjA aNuvratanA tArA niyamamAM tane je je aticAranA doSo lAgyA tenI te AlecanA na karI, pazcAttApapUvaka tenI niMdA na karI ane tu mRtyu pAmIne kalbiSaka dezamAM paNa adhama deva tarIke utpanna thayA. tyAMthI cyavIne tuM A bhavamAM kiputra zakha tarIke janmyA che. pUrvabhavamAM trIjA aNuvratamAM je aticArA lagADelA tethI tuM nidhana thaI gaye che. thavAthI tAruM sava dhana-dhAnya vigere naSTa herAna herAna thaI gayA che. bhavanA doSone kAraNe tane dhanane atazaya thaI gayuM che, ane A rIte tuM sarva prakAre A pramANe sAMbhaLIne mane mArA pUrvabhavanu smaraNu thai AvyuM ane te duSkRtAne dUra karavA mATe me' pratrajyA lIdhelI che. vividha prakAranI ugra tapazcaryA karIne AtmAne bhAvita karatA huM vicaruM chuM, trIjA aNunnatanI zuddhi jALavavA mATe vRkSanA mAlikanI saMmati vinA huM vRkSanI chAyAmAM paNa besatA nathI, tema nahIM ApelAM taNukhalAM vigerene paNa svIkAratA nathI. vaLI meM pUrve karelAM trIjA vratanAM dRSaNAne sarva prakAre yAda karatA huM te te sthaLanA svAmInI saMmati meLavIne ja pachI zUnya ghara ke zmazAnamAM vAsa karuM chuM. munirAje pAtAnI hakIkata kahI tethI maMtrIputra phrusarAmane paNa saMvega utpanna "Aho Shrutgyanam" Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathA-keza: pharsarAme grahaNa kareluM trIjuM vrata thaze ane teNe munivaranA caraNamAM namaskAra karI, bhakitabharapUra vacanethI tenI stuti karI ke--he munirAja! tame uttamottama che, pUjanikane paNa pUjya che, sarva guNanA bhaMDAra che. metInA hAra ane himanI je ujajavaLa tamAre yaza daze dizAmAM paNa samAtuM nathI. ApanA caraNakamaLane prApta thayela huM dhanya chuM ane have duHkhanA dariyAne paNuM tarI gaye chuM. mArA puNyanI rAzine kAraNe huM mArA AtmAne hari, sUrya ane brahmAnA AtmA karatAM paNa kharekhara mATe mAnuM chuM. upara pramANe te munivaranI lAMbA samaya sudhI stuti karIne tathA pitAnA mastakane temanA caraNakamaLamAM namAvIne te punaH kahevA lAgyo ke--he bhagavaMta! mane paNa jAvAjIva adattAdAnanA tyAganI pratijJA Ape. ApanuM jIvanacaritra sAMbhaLIne mAruM mana have gRhakathAvAsamAMthI virakta banyuM che. munivare tene kahyuM ke-veganA Avezane lIdhe capaLa ane gaLiyA baLada paNa ghaNe bhAra vahana kare che paraMtu te paikI kheda pAmelA keTalAka aLade te bhArane arthe raste ja tyajI de che, evI rIte aDadhe rasate choDI devA jevI viratinI pratijJA levAthI aMza paNa lAbha saMbhava nathI. UlaTuM pratijJAmAM dUSaNa lagADavAthI te mArI mAphaka ghaNAM vigho Ave che. munivaranuM AvuM hitakAraka kathana sAMbhaLIne pharu rAme kahyuM he bhagavaMta! ApanI vAta yathArtha che. ApanAM pavitra darzananA prabhAva mAtrathI mane vizvAsa che ke je pratijJA huM laIza tene akhaMDa rIte jarUrI pALIza. pachI gurumahArAje tene trIjA ANuvrata adattAdAnanA tyAgane niyama karAvyuM. bAda te pharAma pitAnI jAtane kRtakRtya mAna ane sAdhune vaMdana karIne nagaramAM gaye. te nagaramAM jayadeva nAmanA ekI sAthe tene paricaya thayo ane pratidinanA sahavAsathI zreSThIne khAtrI thaI ke- A kaI guNavaMta manuSya che. zeThane paNa tenA para neha thaye. eka divase zeTha tenI sAthe puSkariNI (vAva) tarapha pharavA gayA. tyAM jaI moTuM beI hAtha-paga pakhALyA tevAmAM tenI AMgaLImAMthI mahAmUlI vIMTI tyAM AgaLa paDI gaI tenuM zreSThIne bhAna na rahyuM. pachI te pitAnA ghara bhaNI cAlavA lAgyA. paDI gayelI te vIMTIne laine pharurAma paNa tenI pAchaLa cAlavA lAge. mArgamAM ja zreSThIne pitAnI AMgaLI vIMTI vinAnI mAlUma paDI eTale tene atizaya ciMtA thaI ane hAMphaLAphAMphaLA banI jaI te ja pagale pAchA vaLyA. zreSThIne Azaya samajI jaIne pharusarAme tene pUchayuM : A5 hAMphaLAphAMphaLA banI kema pAchA vaLe che ? zeTha jaNAvyuM: he putra! mArI mahAmUlI vITI kayAMka paDI gaI che tenI mane khabara nathI. tene zodhavA pAchA pharuM chuM. pharusarAme pitAnI pAsethI vIMTI kADhI ApI eTale zeThane ghaNe saMtoSa thaye ane tene kahyuM che vatsa! tane A vIMTI kayAMthI maLI ? teNe jaNAvyuM ke vAvanA kAMThethI pharArAmane "Aho Shrutgyanam Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaksarAmane kAlIyasutane thayela meLApa : kathAra-keza : javAba sAMbhaLI zreSThIne vicAra AvyuM ke bIjAnA dhanane dhULa samAna jANI tenI avagaNanA karanAra AvA mahAnubhAve jyAM sudhI najare dekhAya che tyAM sudhI kalikAlane avakAza nathI. sArA puruSane haju uchera thayuM nathI. A rIte vicAra karatAM zeTha pitAne AvAse AvyA ane pharusarAma pitAnA sthaLe gaye. eka samaye jyAre pururAma dhoLuM kapaDuM oDhIne pelA zeThanI pAse beTho hato tyAre te ja kAlIyasuta rAjAnuM te mahAmUlyavaMtuM AbharaNuM laIne te jagyAe Avyo. "nagarane A meTe mANasa che" ema vicArIne teNe te AbharaNu zeThane batAvyuM. "A AbharaNu ghaNuM kiMmatI che mATe tene te rAjA e ja kharIdI zake " e pramANe kahIne zreNIe te AbharaNanA vakhANa karyA. A samaye Azcarya sAthe jotAM phasAme te AbhAraNane temaja te sevakane oLakhI kADhI zeThanA kAnamAM badhI hakIkta kahI saMbhaLAvI. bAda tene bolAvatAM kahyuM ke - he kAlIyasuta! tuM kayAMthI Ave che? A pramANe pharusarAmanA vacane sAMbhaLI tenA manamAM thayuM ke-are ! A amAtyaputra ahIM kayAMthI? chatAM paNa mukhane bhAva chupAvIne, jANe koIne oLakhatA ja na hoya tema te be : he bhadra! tuM koNa che? mArI sAthe tane oLakhANa kayAMthI? pharusarAme tene kahyuM : are ! mUDha! haju te DAka divase gayA che teTalAmAM tuM bhUlI gaye? kapalyapuranA rAjAnA amAtya mArA pitAne tuM zuM dAsa nathI ? tyAre teNe kahyuM : bhAI, sarakhe sarakhA dekhAvane mane joIne tuM ThagA che, te bIje kaI haze. meM svapnAmAM paNa te nagara joyuM nathI te pachI dAsapaNAnI te " vAta ja kema ghaTI zake? zeThe vacce bolatAM jaNAvyuM ke he bhadra! tyAre tuM ja kahe ke tuM kayAMne rahevAsI che ane A AbharaNa kevuM che? temaja e keTalI kImatamAM maLI zake tema che? tyAre te kAlIyakRta paNa gaMbhIra thaIne bolavA lAgyo. huM te rohANudhipatine gaMga nAmane sevaka chuM. mArA svAmIne hukama thavAthI tene A hAra huM vecavA Avyo chuM. eka lAkha seniyA laIne te vecavAne che. zeThe kAlIyasutane kahyuM: re mUrkha ! tane cheTuM paNa bolatA nathI AvaDatuM. rehaNAcalanuM halakuM ratna paNa eka lAkha senaiye vecAya che te evA ratnanA samUhathI banela A hAranI keTalI badhI kimata thAya? rehaNa, ratnene bhaMDAra che ane tenA svAmIne tuM sevaka che te vAta te ThIka kahI paraMtu te je A hAranuM mUlya kahyuM te khe che. athavA te ema paNa banI zake ke-A hAra kaI bhAgyavaMta puruSane hoya ane tene ThagIne te meLavyuM hoya eTale tenA sAcA mUlyanI tane zI rIte samajaNa paDe? A pramANe sAMbhaLI kAlIyasata reSapUrvaka belavA lAge? zuM e ThagAre chuM? tame AvuM anucita kema bele cho? tamAre AbharaNa na rAkhavuM hoya te thayuM, paraMtu "Aho Shrutgyanam Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kAratna keza : corInA pApe kAlIyasutane akALa aMta - 182 mane te pAchuM meMpI de. huM bIje sthaLe vecI AvIza. tamArA jevA mANasane saMbaMdha thatAM koI vakhata jIvanuM paNa jokhama thaI jAya tema che. zeTha tenuM AbharaNa pAchuM ApavA lAgyA tyAre " A te mAre ja sevaka che ane te cera che " ema bolatAM phasArAme temane aTakAvyA. pitAnuM AbharaNa na maLyuM eTale hAthamAM latA laIne "anyAya anyAya" ema pikAra pADato kAlIyasuta rAjakacerIe gaye. rAjAe pUchatAM teNe "zeTha AbharaNa nathI ApatA ' te badhI hakIkata kahI eTale zeThane tathA phasArAmane bolAvIne rAjAe badhI vAta pUchI. phasarAme e hAra saMbaMdhI pahelethI te cheDA sudhInI badhI hakIkta kahI eTale rAjAe kAlIyasuta tarapha najara karI tyAre te beH he deva bIjAnuM dhana paDAvI levAnI IcchAthI A mANasa beTuM bele che. A bAbata Apa kahe te huM deva samakSa mArI jAtane sAcI TharAvI ApuM. rAjAe te hAra pitAnI pAse magAvyuM. te alaMkArane joIne rAjAne pitAne ja te laI levAne vicAra thaye. teNe kAlIyasutane kahyuM : are! A AbharaNa tAruM pitAnuM ja hoya ane te nirdoSa ja hoya te duSTa mAchalAM, kAcabA ane magarothI vyAsa, svaracha pANIthI paripUrNa evI UMDI puSkariNImAMthI tuM se pAMkhaDIvALA kamaLe lAvIne A aMbikA devInI pUjA kara. rAjAne Adeza sAMbhaLIne lucA kAlIyasute gaMbhIra banIne kahyuM : "je huM nirdoSa haIza ane A hAra paNa mAre ja haze te magare vigere mane kazI paNa IjA nahIM kare" e pramANe balIne, jANe yamarAje tene AmaMtraNa na ApyuM hoya tema te rAjA temaja sarva nagarajananI samakSa vAvamAM dAkhala thayo. ane jaLamAM praveza karyo ke tarata ja bhUkhane lIdhe taraphaDiyAM mAratAM magaroe tenA TUkaDe TUkaDA karI nAkhyAM. A joI rAjAne ema thayuM ke-eka vidhI te yamadvAramAM pahoMcI gaye. bAda pharusarAmane uddezIne paNa rAjAe. kahyuM he bhadra! tuM paNa A ja prakAre kamaLa lAvIne, caMDikAnI pUjA karIne A hAra meLavI zake che. eTale "jevI ApanI AjJA" ema kahIne, snAna karIne, ujaLAM va paherIne, manamAM aMza mAtra paNa bha pAmyA vinA paMcaparameSThInA maMtrane yAda karate phasarAma te vAvamAM Utaryo. je te pagathiyA UtarIne pANImAM paga mUke che te ja eka magaramaccha tyAM AvIne tenA paga nIce pitAnI pITha dharIne Ubho rahyo. pharusarAme tenA para paga mUkatAM ja te saDasaDATa cAlyuM ane jaLane sparza suddhAM karyA vinA ja te vAvanA kamaLa ane kuvalane cUMTavA lAge. AvuM dazya joIne, tenA tarapha jatAM nagaranA leke kahevA lAgyA "Aho Shrutgyanam Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 phadusarAmanI pratijJA-pUrti ane svanagare Agamana : kathAra-keza : ke-A te mahAAzcarya kahevAya. bAda nirvidane pharasarAma vAvamAMthI bahAra Avye. akhaMDa dehavALA phasArAmane bahAra Avele joIne, pitAnuM kArya siddha na thavAthI rAjA vicAravA lAge ke-je huM A hArane balAtkAre laI laIza te jagatamAM mArI apakIrti phelAze, mATe bIjI yukti karuM. pahelAM te A hAra mArA rAjamahelamAM mokalAvI dauM, nagarajanene temanA ghare javAnI rajA ApuM. pachI game te yukti karIne A hAra huM laI laIza. rAjA A pramANe vicAre che tevAmAM te zreSThIe rAjAne kahyuM ke-he ravAmI, A pharusarAma sAmAnya mAnavI nathI. kaMpilyapuranA maMtrIne te putra che. A AbharaNanI cerI thaI javAthI ja te nimitte te ATale dUra sudhI Ave che mATe kRpA karIne te hAra tene Ape ane tene pitAne vatana javAnI rajA Ape. rAjAe kahyuM ke-he zreNi, huM paNa te ja vicAramAM chuM. have tame sarva nAgarike tamAre sthAne jAo. rAjAnA AdezathI nagarajane pitAnA ghare gayA ane pharurAma rAjAne tyAM rahyo. phasarAma jyAre zarIrazauca mATe bahAra game tyAre rAjAe tenA javA-AvavAnA mArgamAM senAnI vIMTIo, kaDA temaja hAre agAuthI ja chUTA chUTA verAvI nAkhyA ane pitAnA guNa vizvAsu mANasone sUcanA karI ke-phasArAma A alaMkArane upADe che ke kema? te tamAre jhADanI ethe chUpAIne jevuM. phasAme mArgamAM A badhA alaMkAra paDelAM joyA chatAM sAdhunI mAphaka leza paNa lebhane vaza na thayuM ane je game te te ja pAcho pharyo. gupta puruSoe A hakIkata rAjAne jaNAvI eTale rAjAe paNa pitAne duSTa vicAra tyajI dIdhuM ane pharusarAmane Adara-satkAra karI, hAra ApI tene vidAya karyo phasAme A hakIkata zreNI vigere mukhya mukhya lekene jaNAvI ane sAruM mUhurta vigere joine pote kaMpilyapura tarapha prayANa karyuM ane pitAne ghare pahoMce. tene Avele joIne tenA pitA rAjI-rAjI thaI gayA. pele hAra paNa tene meM ane kAlIyasute te coryo hate vigere hakIkata kahI saMbhaLAvI. kaMpilyapuranA rAjAe paNa jyAre A bInA jANa tyAre teNe paNa phasAmane AdarasatkAra karyo ane nagarajanoe tenI prazaMsA karI. A pramANe phasAme A bhavamAM ja, adattAdAnanA tyAganI pratijJA akhaMDapaNe pALavAthI yaza, kIta ane puSkaLa saMpatti prApta karyA. bIjAe nahIM ApelA dhanane athavA te game te padArthane levAnI abhilASA rAkhavI e dubuddhinuM ghara gaNAya; bIjAnA cittane, temaja zarIrane saMtApa ApanAre bhaDabhaDato agni gaNAya. pApanuM mULa kAraNa kahevAya, durgatinAM duHkharUpI vanane vikasita karavAmAM jaLanA chaMTakAva samAna kahevAya. je lokee bIjAnI nahIM ApelI kaI paNa cIjane levAnI lavamAtra paNa irachA karI nathI "Aho Shrutgyanam" Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kayAra-keza: adattAdAnane aciMtya lAbha teonA dhanane re lUMTI zakatA nathI, rAjA haraNa karI zako nathI, agni bALI zako nathI, ane jaLa vigerenA upadravane kAraNe tenA dhanane kadApi nAza thato nathI. je manuSya, adattane nahIM levAnI sAcI pratijJA pALanAre che te, bhale ekale heya, dhana-bhaMDAra vagarane hoya, paraMtu te kyAM jAya che tyAM tenA aMtara kSINa thayA hevAne lIdhe te karaDe sonaiyA meLavI zake che temaja bIjane priya paNa lAge che. pitAnuM dhana vagere kaI corI jAya te je duHkha thAya che tevuM ja dukha bIjAnuM dhana vagere pacAvI pADatA, lUMTI letA ke ThagI letAM bIjAne paNa thAya ja che ema vicArIne manuSya svapnamAM paNa bIjAnA nahIM ApelA dhana vagere padArtho levAne saMkalapa mAtra kadApi na kara. zrI kathA ratnakozamAM tRtIya aNuvratanA vicAra prasaMge phasarAmanuM kathAnaka samApta (36) "Aho Shrutgyanam" Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha aNuvrata vize surapriyanuM kathAnaka (37) ! maithunanA tyAganI pratijJA karyA vinA, prANavadhanA, asatyanA temaja coryanA A tyAganI pratijJAo zobhatI nathI, mATe have maithunanA tyAgane lagatA thA ' ' aNuvratane lagatuM varNana karavAmAM Ave che. mithuna eTale jeDaluM, tenI je pravRtti tenuM nAma maithuna. badhAM adharma kAryono prAraMbha maithunane lIdhe ja thAya che. durgatirUpI bhUmikA para baMdhAyelA moTA gharane TakAvI rAkhavA mATe mithuna, eka staMbha samAna che. je mAnava, maithunanI pravRttimAM rAce che te pelI leDhAnI naLImAM rU nAkhavAnA athavA te senAnI naLImAM leDhAne nAkhavAnA dRSTAMta dvArA nava lAkha sUkSama ne vadha kare che. je loko AvA hiMsaka maiithunanI pravRttithI alaga rahe che temane deve paNa bhaktipUrvaka praNAma kare che, vaLI game tevA asAdhya maMtra-taMtra paNa siddha thaI jAya che. prANIvadhanA tyAganI pratijJA, asatyanA tyAganI pratijJA temaja cIryanA tyAgane niyamae badhAmAM utsarga ane apavAda ema baMne paddhatio che arthAt sAmAnyapaNe e pratijJA pramANe vartavAnuM hoya che paraMtu keI khAsa saMgemAM te pratijJA pramANe nahIM vartavAne apavAda paNa kare paDe che eTale e badhI pratijJAomAM ekAnta nathI paraMtu anekAMta che; jyAre A maithunanI pravRtti rAga, meha vagere pravRtti vinA saMbhavatI ja nathI eTale temAM kevaLa ekAMta ja che athata mithunanI tyAganI pratijJAmAM apavAda nathI. keI bhale tapa kare, zAstra bhaNe, vRkSa parathI paDI gayelAM pAkAM pAMdaDAM khAIne nirvAha calAve, chatAM je te mithunanI AkAMkSA kare to te muni nathI kintu tapa vigerene vyasanI ja che. je keTalAka leke saMsAramAM sArI pratiSThA pAmelA che tathA parama abhyazyane pAmelA che athavA uttama nirvANune pAmelA che te badho prabhAva kevaLa mithunanA tyAganA mahimAne ja che. puruSamAM siMha samAna je leke maithunanA tyAganI pratijJAne akhaMDapaNe pALe che teonI pAse sarSe paNa pharakI zakato nathI, pizAce dUra-dUra nAse che, bhayaMkara aTTahAsya karatI DAkaNe tene herAna karI zakatI nathI, ducho paNa tene anukULa thaI jAya che, apazukane zubha zukanasvarUpa thaI jAya che arthAt maithunanA tyAganI pratijJAne akhaMDapaNe pALanArane AvA aneka prakAranA lAbha thAya mAM zI navAI? je loko saMpUrNapaNe brahmacarya pALavAmAM tatpara hoya che teo te pitAnA manavAMchitane prApta kare temAM zuM Azcarya, parantu jeo kevaLa parastrIne saMga na karavAnI pratijJAne akhaMDapaNe pALanAra heya che teo paNa surapriyanI mAphaka sukha pAme che. te surapriyanuM kathAnaka A pramANe che magadha dezamAM prasiddha rAjagRha nAmanuM nagara che. tyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra 24 "Aho Shrutgyanam" Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAra-kezaH dharmaruci munivare yajJapriyane kahela prabhAsa gaNadharane saMdezo 186 vAraMvAra AvatA hovAthI marakI, duSkALa vigere dukhe zAMta thaI gayelAM che. vaLI, jenA asAdhAraNa samakitathI vismaya pAmIne jenI idra mahArAjA paNa prazaMsA kare che tevA mahArAjA zreNika jevA sucarita ane kuzaLa vRddha puruSo te nagaramAM vase che. te nagara bIjA badhAM nagaro mATe namUnArUpa, AzcaryakAraka banAvone bhaMDAra ane dharmanuM udbhavasthAna che. te nagaramAM yajJapriya nAme brAhmaNa hatA, je dharma, artha ane kAma e traNe puruSArthane aviruddhapaNe sAdhavAnI uttama pravRttimAM tatpara hatuM. jema madhusUdane (zrIkRSNa ) narakAvAya eTale naraka nAmanA rAkSasanA vidanane naSTa karyuM hatuM tema A dvije narakAvAya eTale narakamAM javAnA kAraNene chedI nAkhyA hatA. jema madhusUdana pAse sudarzana caka zobhatuM hatuM tevI rIte te paNa sudarzana-sAre dharma pAmavAthI zubhato hate. vaLI tenA bhAI prabhAsa gaNadhare dIkSA lIdhI hovAthI zrI vIrabhagavaMtane teNe bhAvapUrvaka devabuddhithI svIkAryA hatA, sutapasvI zramaNane gurubuddhie svIkAryA hatA ane aNuvrata vigerenI pratijJA vaDe te dharma-pAlanamAM vizeSa tatpara rahetA hatA. tene yAyazA nAmanI strI hatI, tenuM gotra vaziSTa hatuM, surapriya nAmane putra hatuM. surapriye pitAnA pUrvabhavamAM bALa ane mAMdA prANIonI sevA-suzraSA karIne puyarAzi ekatra karyo hato. surapriya pitAnA dehanI vRddhinI sAthesAtha kaLA-kauzalyamAM ane saubhAgyamAM paNa vRddhi pAmavA lAgyo. tene rogya kuLamAM janmelI brAhmaNa kanyA sAthe paraNA. ekatA avadhijJAnanA baLathI bhUta, bhaviSya ane vartamAna kALane jANanAra dharmaci nAmanA tapasvI prabhAsa gaNadhara pAse temane vaMdana karavA mATe AvyA tyAre bhagavaMta prabhAsa gaNudhare temane kahyuM ke-jyAre tame rAjagRhanagare jAva tyAre samati pAmelA yajJapriya brAhmaNane mArI zikhAmaNa pahoMcADo. te hakIktane munivare "tahattio kahIne svIkArI ane anukrame aniyatapaNe vihAra karatAM karatAM teo rAjagRha AvI pahoMcyA. prasaMga maLatAM teo yajJapriya dvijanA AvAsamAM dAkhala thayA eTale temane jotAM ja potAnA parivAra sahita dUrathI ja Ubhe thaI jaIne, Asana tyajI daIne, "svAgatama svAgatama" ema belatAM teNe harSane lIdhe romAMca anubhave. ucita Asana para munivara beThA eTale teNe saparivAra temane vaMdana karyuM tyAre dharmaruci aNagAre temane "dharmalAbha" ApIne kahyuM ke - meharUpa mahAmeghane vikherI nAkhavA mATe pavana samAna, devanA parvata meru jevA dhIra ane devendronA samUha jemanA caraNakamaLamAM namelA che tevA zrI vIra paramAtmAne tuM vAMdaje. pura, nagara, kheTaka, karbaTa, marDaba, saMbA, nigama vagere sthaLamAM AvelA zrI arihaMta bhagavaMtanA caine temaja nirmaLa guNuvALA zrI saMghane paNa tuM praNAma karaje. jagatane prakAzita karatA zrI prabhAsa gaNadhara bhagavate, duHkha dAvAnaLane zAnta karavAmAM amRtavRSTi samAna AvI zikhAmaNa mArA mAraphata tane kahevarAvI che. "Aho Shrutgyanam Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 yajJapriye potAnA putranI karela prazaMsA : kathAra--keza : uttama jAti, kuLa, rUpa, Arogya vagerenI sAmagrI maLavI ati durlabha che mATe pharI-pharIne paNa tuM dharmapravRttimAM yatna karaje. pramAda e viSadhara sarpa, siMha, kara vaitAle. ane DAkaNe karatAM ya ghaNuM bhayaMkara temaja nirdaya che jethI sAvadhAnapaNe evI pravRtti karavI ke jethI kayAMya pramAdane avakAza ja na maLe. jeo pramAdane lIdhe vinipAtane pAmelA che teo janmajanma duHkha-samUhane prApta kare che. sarpa vagerene te maMtra-taMtra vagerethI paNa dAbI zakAya che paraMtu pramAdane te idra mahArAjA paNa pahoMcI zakatA nathI. kadAca vazamAM na AvelA A sarpa vagere to kevaLa A janmamAM ja ApaNane haNI zake che jyAre pramAda te janmajanmamAM anaMtavAra herAna kare che. samakitamAM anurAga rAkhe, IndriyanA viSayomAM virAga keLava, sutapasvI ane pratye bhaktibhAva darzAve ane pApakRtyathI nirdhvatti meLavavI, pratidina saddaguNone abhyAsa vadhArave, haMmezAM mRtyune avizvAsa rAkha, saMsAramAM thatAM bhAvene vicAra karyA kare, temaja sUtra ane arthanuM zravaNa karavuM. A sarva tAre ekAgra citta rAkhIne karavuM jethI saMsAranA prapaMce tane vAraMvAra na satAvI zake. A pramANe sAMbhaLIne "ApanI zikhAmaNane ame svIkArIe chIe' ema bolatAM yajJapriyanA netre harSane lIdhe vikasvara thayA ane munivarane vaMdana karI te jamIna para temanI samakSa beThe. te dharmaruci munivare tene kahyuM ke-he mahAnubhAva, tuM dhanya che ke tene AtmajJAnI zrI prabhAsa gaNadhara bhagavate A pramANe hitazikSA kahevarAvI che. je leke puNyavaMta na hoya teo gurunA upadezane pAtra thatA nathI. te sAMbhaLI yajJapriya be he bhagavaMta! ApanI vAta sAcI che. je leke puNyavaMta hoya teo ja AvA jagatanA dharmopadezane yogya bane che. vaLI tame A sAruM karyuM ke-mArA ghare ApanA pagalAM thayAM, mAruM ghara pavitra karyuM, ApanI amIdraSTithI mAruM A sarve kuTuMba anugrahita thayuM che ane teTalA mAtrathI huM paNa A pApajkapUrNa saMsArasamudrathI jANe tarI na gaye heuM tema mArI jAtane mAnuM chuM. dharmaruci munirAja bolyAH he bhadra! je je dharmakAryo gurumahArAje upadezelAM che te badhAM vizva rahita cAle che ne? yajJapriye kahyuM che pUjya! ApanA prasAdathI ATalA samaya sudhI te te badhAM dharmakRtya nirvine thaI rahyA che, paNa have te pramANe namaze ke kema? te sadeha thaI gaye lAge che. munivare pUchayuM ema kema? eTale teNe pitAnA surapriya nAmanA putrane munivaranA caraNomAM namaskAra karAvyuM ane jaNAvyuM ke he pUjaya ! A mATe sarvaguNasaMpanna putra che. mitranI mAphaka saubhAgye tenI sAthe vizeSa vizeSa mitratA karI che arthAt te ghaNo ja saubhAgyazALI che. tethI vaza banelI nagarInI suMdara strIo tenA para kaTAkSabharI najara nAkhyA kare che ane tethI ja pAmIne je ke A mArA putre kulamaryAdA teDI nathI te paNa- "Aho Shrutgyanam Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - : kathA-keza: dharmaci aNagAre kahela surapriyane pUrvabhava 188 jyAre yuvAnIne pUrNacaMdra pitAnI seLe kaLAe khIle hoya tyAre cAre dizAmAM prasarata-bharatIe caDhate vikArano bhayaMkara samudra zI rIte zakayo rokI zakAya? je sAdhuo kevaLa pavananuM bhakSaNa karIne pANI pIne ke pANInI zevALa khAIne ja rahenArA hatA teone paNa kAmadeve pitAnA tAbe karI lIdhA che te pachI AvA prakAranA mugdha kene parAjaya karavAmAM kAmadevane ze hisAba? huM prabhAsa gaNadharane ziSya chuM ane A mATe putra che eTale mAre putra kadAca kaMI paNa dharma viruddha AcaraNa kare to mArA kulamAM kalaMka lAge. guruo ane sAdhupuruSa kharekhara pitA samAna che, mATe ApanI pAse A hakIkta jaNAvuM chuM; nahIMtara AvI hakIkata jaNAvavAthI UlaTI halakAI thAya. A rIte hakIkata jaNAvatAM yajJapriyanA manamAM ghaNe saMtApa thayela ane tene kAraNe tene vihala bane joIne pitAnA avadhijJAna dvArA surapriyanuM avicaLa bhaviSya jANIne te munivare tene jaNAvyuM ke he bhadra! tuM saMtApa na karIza. tAre putra pUrvabhavanA puNyAnubaMdhI puNyadvArA pavitra ja raheze, tene AcAra aniMdita raheze temaja te strIonA mehamAM paDI bhraSTa nahIM thAya. A pramANe sAMbhaLIne rAjI thayelA yajJapriye musviranA caraNamAM pitAnuM mastaka namAvIne kahyuM ke he bhagavaMta! mArA putra pUrvabhavamAM zuM puNyopArjana karyuM che? munivare kahyuM: sAMbhaLa tArA putra AjathI pUrve trIjA bhavamAM vANurasI nagarImAM arimardana rAjAne putra hatA. rU5 tathA lAvaNyathI bharapUra tenuM jayamAlI nAma hatuM. ekadA te pitAnA keTalAka mitrone sAthe laIne krIDA karavA mATe vasaMtatilaka nAmanA udyAnamAM gaye ane tyAM koIka sthaLe e beThe eTalAmAM teNe navAM navAM tAjAM kamaLa kuMpaLa phUTelA azoka vRkSanI nIce uttamottama atizane mUrtimAna samudAya ja hoya evA eka cArazramaNa munivarane AkAzamAMthI utaratA joyA. temane joIne tene vicAra AvyuM ke-ahe! A evA kayA mahAtmA che je pitAnA mahimAne lIdhe traNe lena parAbhava karavA samartha lAge che ? bIjA kAryo bhale paDayAM rahe, hamaNAM te cAle, temanI pAse jaIe. te munivara zuM bole che? athavA te e zuM kahe che? ema Azcarya anubhavatA teo sarva temanI pAse gayA. barAbara te ja samaye anaMgaketu nAmane vidyAdhara AkAzamAMthI UtarIne tyAM AvyuM. tenI sAthe tenA aneka subhaTe-ddhA hatA temaja surasuMdarI jevA hAvabhAvavALI eka yuvAna strI paNa hatI. teNe munivarane vinayapUrvaka vaMdana karyuM ane pAsenI jamIna para beThe eTale mahAtmAe pUchyuM ke he bhadra! jene meM kadI pUrve jeyelI nathI evI A strI kezu che? anaMgaketue kahyuM he bhagavaMta! tArAcaMda nAmanA vidyAdharanI A putrI che. tene svAmI ke I mAtaMganI putrImAM Asakta thayela che tethI A strI pitAnA "Aho Shrutgyanam Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 jayamAli kumAre joyela vidyAdharonuM paraspara yuddha ? kyAratna-kezaH svAmInI duSTa ceSTA jeIne, tene sahana na karavAthI mArI patnI tarIke mArI sAthe AvelI che. munivare kahyuM he bhadra! he mahAkIrtivALA! tamArA jevA mahAnubhAva mATe AvI pravRtti cogya na gaNAya. bIjAnI strIne svIkAravAthI vairanI paraMparA UbhI thAya che, pitAnA pavitra kuLane kalaMka lAge che, AvI pravRtti apakIrti phelAvavA mATe hela vagaDAvavA jevI che. nItimArganuM anusaraNa karavA mATe pANuM mUkavA samAna che ane AvI anucita pravRtti karanArA rAvaNuM vigere rAjavIo kamAte mRtyu pAmelA che. A pramANe zikhAmaNanAM vacane munirAja tene kahI rahyA hatA teTalAmAM te "mAre mAro" ema belatAM keTalAka vidyAdhare hAthamAM kheMcelI tIkSaNa taravAra tAkatA, AkhA zarIra para azvara paherelA ane dUrathI ja tenI tarapha potAnA dhanuSyamAMthI tIkSaNa bANe pheMkatA tathA khura, bharI, dhAvalaka, bhAlAM ane nArAca vagere bIjA zastrone pheMkatAM pheMkatAM AvI pahoMcyA ane reSapUrvaka bolavA lAgyA keH he durAcArI ! parastrInA bhegane lIdhe kulamaryAdAnA bhaMjaka ! have tuM tArA ISTa devanuM smaraNa karI le. have te tuM vajanA pAMjarAmAM pese te paNa jIvatA rahevAne nathI. A pramANe sAMbhaLIne "re! A rIte maryAdA vagaranuM jema Ave tema bephAmapaNe keNu belI rahyuM che?" ema belatAM anaMgaketue pitAnI pAchaLa joyuM te pitAnI pAchaLa vidyAdhare AvyA che tema tenA jevAmAM AvyuM. teNe te vidyAdharene oLakhIne kahyuM ke-he mAtaMgInA pati! tuM te tArA bhAgyane ja lIdhe marI rahyo che tethI tene mAra ucita na kahevAya, phakta tuM A rIte jema Ave tema zaramarahita bephAmapaNe belI rahyo che, mATe hamaNAM ne hamaNAM ja tAre nigraha karavo joIe. A pramANe belIne te yuvatIne munivaranI pAse mUkIne, kApe bharAyelA yamarAjanI jIbha jevI bhayAnaka taravAra kheMcIne potAnA subhaTe sAthe te, pelA vidyAdharanI sAme deDyo ane paraspara bhAre yuddha jAmyuM. te yuddhamAM baMne bAjuthI nirdayapaNe cakro pheMkAvA lAgyA, jenA pariNAme subhaTenA mastake kapAI javAthI temAMthI nIkaLatAM rudhiravaDe yuddhanuM medAna vyApta banI gayuM. vaLI kuMtAnI aNInA ghA lAgavAthI sAma-sAmA pakSanA subhaTe ghamarI khAIne paDI gayA ane rASapUrvaka taraphaDiyA mAravA lAgyA. tIkSaNa dhAravALI taravAre bakhtaro sAthe athaDAvAthI taravAra ane bakhtara vacce gharSaNa thavAthI te yuddhabhUmi para baLatI AganA taNakhAM jharI rahyA hoya tevo dekhAva najare paDavA lAge. dAMta bhIMsIne temaja heThane DasIne vaMTha lekee pheMkelA zathI keTalAka dvAe tyAM ne tyAM ja mRtyu pAmyA. baMne bAjuthI eka sAthe nArAnI paMktie chUTatAM jANe dizAonA vizALa mArgo paNa suzobhita banI gayA arthAt AkAzamAM pralayakALanA samaye eka sAthe aneka ketuo UgyA hoya "Aho Shrutgyanam Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAnakeza: gurumahArAje jayamAlIne jaNAvela cothA vratanuM svarUpa tevI zobhA yuddhabhUminI thaI rahI. A pramANe ugra saMgrAma karIne, eka bIjAne prahAre karIne te baMne vidyAdhara mRtyu pAmyA. A badhe banAva tyAM beThelA jayamAli kumAre najare nIhALyo. teNe vicAra karyo. areremArA nagaramAM AvuM anucita kArya kema thaI zake? reSanA AvegathI talavAra kheMcIne te tyAM temanI sAme deDyo paraMtu tenA mitree mahAmuzkelIthI tene jatA aTakAvyuM. A samaye mRtyu pAmelA anaMgaketune joIne te yuvatI evI rIte chAtI phATa rudana karavA lAgI ke je sAMbhaLIne tyAMthI jatA-AvatA pravAsI leke paNa kaMpI UThyA. pachI te yuvatIe pitAne baLI maravA sAru eka citA paDakAvI. jayamAlI kumAre tene agnimAM baLI maratI ghaNu prakAre aTakAvI parantu teNI to anaMgaketunA zarIrane laine te citAmAM tenI sAthe baLI marI. A pramANenuM dazya joI kumArane ghaNe kheda thaye ane te yunivaranI pAse jaI kahevA lAgyuM ke he bhagavaMta! A badhI zI hakIkata che? gadugadita thaI gayelA munivare tene jaNAvyuM ke he mahAkartivALA ! parastrI sAthe ramaNane prasaMga aneka bhavomAM duHkhadAyI che; mahA varanI Agane pragaTAvavA mATe araNanA kASTha samAna che temaja atyaMta anartha karanAra che. tenuM ja A bhayaMkara pariNAma te najare nIhALyuM che. jayamAlIe kahyuM? je manuSya sagAdhIna che temane AvI jAtanI ApadAo AvI paDe che paraMtu tame te rAganI vAtothI dUra-dUra rahe che chatAM ya A prasaMge Apane zoka thayelo dekhAya che tenuM zuM kAraNa? munivare jaNAvyuM : bhadra! tArI vAta kharI che. mAro e bhAI mRtyu samaye navakAra maMtrane paNa yAda na karI zake ane ema ne ema mRtyu pAme e jANI mane cheDe saMtApa thayele che, ane tethI ja De zeka paNa mane thayuM che. bAda mAlI rAjakumAra vicAravA lAgyuM ke-aho ! nAma mAtrane saMbaMdha paNa baLavAna che, jethI AvA asaMga-dunyavI saMbaMdhane tyajI denArA puruSe paNa A pramANe duHkhI thAya che. A pramANe vizeSa vicAra karatAM tene parastrInA parihAranA niyama tarapha - vizeSa abhiruci thavAthI te munivarane namaskAra karIne be ke he bhagavaMta! svadAra sAthe saMtoSapUrvaka vartavAne niyama kare joIe, paratu "paristhiti viSama che" tethI mane parasTIgamana na karavAne niyama Ape. eTale munivare kahyuM ke tAruM kathana barAbara che. je pravRttimAM deSa che tenuM AcaraNa karavAne karyo DAhyo puruSa utsAha dhare paratu keI paNa niyama letA pahelAM tenA tyAganuM svarUpa barAbara samajI levuM joIe tethI parastrIgamana na karavAnA niyamanuM svarUpa huM tane jaNAvuM chuM te tuM barAbara samajI le. be prakAranI parastrI che. eka dArika ane bIjI vaiyi. vaikiya eTale devanI strIo. dArika parastrInA paNa be prakAra che: (1) tiryaMcanI strIo ane (2) manuSyanI "Aho Shrutgyanam Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 cothA vratanA pAMca aticAra * thAranA da strIe. je manuSya parastrIMgamananA tyAganI pratijJA le che athavA peAtAnI strI sAthe ja mateSathI rahevA Icche che te anene pAMca-pAMca aticAra haiAya che. te aticArI A pramANe che-- parastrInA tyAganI pratijJA karanAre athavA peAtAnI strI sAthe satASathI rahenArAe A pAMca aticArAnA tyAga karavA joie. 1. ityarikagamana, ra. aparigRhItAgamana, 3. anaLakrIDA, 4. bIjAnA vivAhA karavAnI pravRtti ane pa. kAmabhogAmAM tIvra abhilASA. je strI bhaTakayA kare che tenuM nAma IzvarI zrI arthAt evI izvarI strI-eTale vezyAne thADA divasa mATe bhADe rAkhIne tenI sAthe sabaMdha karavA tenuM nAma ( 1 ) ivarigamana. maithunanatine lagatA A cothA aNuvratanI pratijJA lenAra manuSya itvarikagamana kare to tenI pratijJAmAM aticAra lAge che. aparigRhItA eTale vezyA jevI ja zrI arthAt je strI keAInA parigrahamAM nathI evI vezyAnI mAphaka bhADe AvanArI strI temaja anAtha kulanArI-kulastrIne kAI khIjAe bhADe rAkhelI DAya te zrI arthAt kAinA paGgitumAM na heAya tevI rIte bhATe AvanArI strI athavA nAtha vagaranI keI kulanArI ( 2 ) aparigRhItA kahevAya, e baMne prakAranI parigRhItA strI sAthe saMbadha rAkhanArI, potAnA vratamAM aticAra lagADe che. parastrI sAthe AliMgana vagerenI ceSTAe karavI athavA parastrI sAthe nakha ane dAMta dvArA vikAravALI ceSTAo karavI tenuM nAma (.3) anagaDhIDA. zAstramAM potAnA satAnAnA vivAha karavAnA niSedha nathI paratu bIjAnA satAnAne kanyA meLavI ApavAnA hetuthI pArakA vivAhe joDI ApavAnI pravRttinu nAma ( 4 ) pavivAhakaraNa che ane teja aticArarUpa che. peAtAnI lAMbA samayathI paraNelI strI vRddha thaI gaI che, te strInI yuvAnI jatI rahI che ema samajIne zrIjI navayuvAna strI sAthe vivAha karavA tenuM nAma paritravAhakaraNa kahevAya. eka vakhata kAmasevana thai gayA pachI, auSadha vagere vAjIkaraNanA prayegAvaDe phrI-phrIne kAmane uttejita karavAthI kAmanI abhilASAnI nivRtti TakatI nathI mATe kAmane ( 5 ) tIvra abhilASa aticArarUpa che. manuSya svadvArAsatISanI pratijJA lIdhelI che tenA mATe pahelAM e aticAra che. ane bAkInA traNe aticArA sarvasAdhAraNa che eTale e traNe aticArA svadArAsatASanI pratijJAvALAne temaja parastrInA tyAganI pratijJAvALA anene mATe che, aticArAnA A jAtanA pAMca prakArA vize A pramANe vicAra karavAnA che, je manuSya, svadAranA saMteSanI pratijJAvALA che, te vezyAne bhADuM ApIne thoDA samaya mATe potAnI srI karI le ane 8 e mArI ja strI che' ema samajI tenI sAthe sabaMdha kare tA evA sabaMdha karanAranI buddhi vratasApekSa hAvAthI te AcaraNa vratabhaMgarUpa na kahevAya ane bhADuM ApIne thoDA samaya mATe rokI zakhelI. A kharI rIte te peAtAnI strI nathI ja "Aho Shrutgyanam" Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - cArata-kAra ka cothA vratanA aticAra 192 tethI te vratabhaMgarUpa che mATe A prathama aticAra, vratanA bhagarUpa paNa che ane asagapa paNa che. je strI aparigrahItA che tenI sAthe bhUlathApathI saMbadha thaI jAya athavA atikrama vagerene lIdhe saMbaMdha thai jAya te te AcaraNu aticArarUpa che. je manuSya paradAranA tyAganI pratijJAvALA che tene mATe A ane aticArA nathI. bhADuM ApIne theADA samaya mATe rokI rAkhelI itvarI zrI vezyA jevI ja che eTale kharI rIte te bIja kAinI strI na gaNAya tema aparigRhItA strI eTale bhADe AvanArI vezyA jevI strI athavA nAtha vagaranI nadhaNIyAtI koI sATe AvanArI kulanArI paNa kharI rIte kAi khIjAnI strI na gaNAya eTale e ane prakAranI strIe paradAra keTanI na kahevAya tethI paradAranA tyAganI pratijJAmAM ene niSedha samAi zakatA nathI mATe ja A be aticArA paradAra tyAgIne mATe na samajavA. A samadhe bIjA AcAya mahArAjAe ema paNa kahe che keje manuSya paradAranA tyAgI che tene te A pAMce aticArA lAge che ane je svakArasatASI che tene traNa aticArA lAge che tathA svapuruSasa'teSI athavA parapuruSanA tyAga karanArI strIne traNe aticArA lAge che athavA pAMce aticArA paNa lAge che e hakIkata bhaMganA vikalpe| dvArA samajavAnI che. A hakIkatane ahIM A rIte ghaTAvavAnI che. je strIne bIjA puruSe theADA samaya mATe bhADuM ApIne kharIdelI che tene je kAi paradAranA tyAgI peAtAnI peThe thADA samaya mATe sAruM bhADuM ApIne rAkI rAkhe te te AcaraNa paradAranA tyAgI mATe aticArarUpa che, kAraNa ke e rIte khIjAe bhADe rAkhelI strI, eka rIte paradArA ja kahevAya tethI tenI sAthe saMbaMdha karavAmAM paraDhArAnA tyAganI pratijJAA bhaga thAya che. vaLI je aparigRhIta svacchaMdI ii che athavA anAtha kulanArI che tene paNa leAkeA tA paranArI ' ja kahe che mATe temanI sAthe paNa sabaMdha karavAmAM paradAratyAgIne tenI pratijJAmAM aticAra lAge che. A jAtanI anAtha kulAMganA vize te paradAratyAgI ema samajate hAya che ke e strInA kAI bharatAra nathI mATe e padvArA nathI parantu leAkavyavahAranI apekSAe e paradArA ja che. khAkInA aticArA eTale anaMgakrIDA, paravavAhakaraNa ane tIvra kAmAbhilASa e traNe aticAre te svadArasataSIe athavA paradAratyAgIe eka sarakhA samajavAnA che. ane tenI ceojanA A pramANe cheH svadArasatASI peAtAnI strI sAthe ane paradArane tyAgI vezyA sAthe anagaDhIDA kare teA e aticAra che, tema karavAthI kAmanI IcchAne ma karavAnA peAtAnI pratijJAnA uddeza TakI zakatA nathI ane e uddeza na sacavAya eTale cothA aNuvratane grahaNa karavAnuM ja nakAmuM thaI jAya che. e ja rIte parivavAhakaraNa ane kAmanA tIvra abhilASa e ane aticArA vize paNa samajavAnuM che, ceAthA aNuvratane je grAhaka parivavAhane kheDatAM ema samaje che ke huM te bIjAone vivAha eDI "Aho Shrutgyanam" Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 jayamAli kumAre svIkArela ceAthu vrata * kathArata-kAza : ApuM chuM, kAMI maithuna sevarAvatA nathI, e rIte tenI kalpanA vratasApekSa che tethI pavivAhakaraNa aticArarUpa che. ceAthA aNuvratavALA kAi, mugdha mananeA hAya ! te, bIjAne kanyA meLavI ApavA vagere kAraNane lIdhe athavA bIjA uparanA snehane lIdhe vivAha joDI Ape ja che arthAt mUDha manavALA vratI evuM kAma karatAM acakAtA nathI. temaja keAI bhadra prakRtine vratI hAya te te, bIjA koIne mArga upara caDAvavA sAru vivAha-khac Ape che ane e rIte te, bIjAnA vivAhane joDI Ape che. svapuruSasateSI strI ane parapuruSanA tyAga karanArI strI e khanene mATe pAchalA traNe aticAra sarakhA samajavAnA che eTale e baMne prakAranI strImAM e aticAranI apekSAe kAMi paNa bheda nathI. anaMgakrIDA vagere aticAra jema svadArasataiSIne lAgavAnI hakIkata AgaLa batAvenrI che tema e aticArA svapuruSasa'teSI strIne paNa e ja rIte ghaTAvavAnA che. prathama aticAra sabaMdhe A rIte strI mATe vizeSatA samajavAnI che. keAI puruSane e strI hAya, te mATe teNe vArA bAMdhI ApyA hAya, ene prasa Mge jyAre zAkyanA vArA hAya te vakhate pazu je svapati sASI strI pAtAnA patine vAMche te strIne prathama aticAra lAge, IttharaparigrahItAgamana e prathama aticAra che. zAkyanA vArA hAya te divase pati izrvara-parigRhIta thayuM. gAya eTale thoDA samaya mATe tene zAkye svIkArelA kahevAya tema chatAM te dvivase svapatisa tASI strI pAtAnA patine vAMche te tene te aticAra lAge. jo aticAra aparigRhItAgamananA che. te paNa svapatitaiSI strIne atikrama vagere doSone lIdhe lAge che, ema samajavAnuM che. A rIte e badhA aticArA vize vizeSa kahevAnI jarUra nathI. je gRhastha, upara jaNAvyA pramANenA eka pazu aticAra peAtAnA vratamAM na lAgavA de ane niSkalaMka rIte vratane pALe tevA gRhastha mATe pazu mahAkalyANanI eTale nirvANuprApti durlabha nathI. pelA jayamAli rAjakumAre ekAgra banIne A badhI hakIkata guru pAsethI sArI rIte samajI lIdhI. ane teNe paradArAnA tyAganI pratijJAvALA te cothA tratane svIkAryuM. bAda te peAtAnA AvAse gayA ane munirAja paNu marakatamaNinA pAtra samAna zyAmala AkAza tarapha UDI gayA. AvAse AvIne rAjakumAra pelA nagaketunI duAA vize vicA kare che ane mALa, glAna, mAMdA ane tapasvI janAne auSadha vagerenI sahAya ApIne temanI sevA karyAM kare che ane e rIte tenA divase pasAra thAya che. te rAjakumAra zreSTha munivaranI mAphaka peAtAnI nirvikArI AMkhane paNa jema jema e tarapha javA detA nathI tema tema teA nagaranI suMdarIonA sneha tenA tarapha vizeSa ne vizeSa vRddhi pAmavA lAgyA. kAmanAM mAtheA vAgavAne lIdhe te suMdarIonAM zarIza 25 "Aho Shrutgyanam" Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | kathAna-keza: jayamAMli kumAranuM vratamAM nirNapaNuM chinnabhinna thaI gayA temaja jemane vaMza nirmULa thaI gayA che tevI eTale ke je strIone koI paNa dhaNIdhorI nathI tevI te suMdarIo gADha aMdhArAne lIdhe zyAma banelI rAtrine samaye zaramAtI zaramAtI tenI sAthe saMbaMdha karavA cAlI Ave che. divasa mATe koIne varelI evI keTalIka strIe pote koIne varI nathI" ema mAnIne rAjakumAra pAse AvIne tenI khUba sevA kare che. keTalIka strIo te eTalI badhI premAsakta banI gayelI ke teo pitAnA ratanane khulA mUkIne tene calAyamAna karavA prayAsa kare che temaja kAmavRttithI prerAIrAjakumAranI sAthe karaprahAra vagere jevI anaMga krIDAne lagatI ghaNI ceSTAo karI rahI che. have "tuM ja amArI gati-Azare che, amAruM zaraNa che temaja amAre svAmI paNa tuM ja che" ema bolatI keTalIka strIe tenI sAthe vivAha karavA mATe ja potAnA dehane seMpI de che. keTalIka strIo tAjI sudhI mAlatInI kaLIo tathA mallikA vagerenI mALAo Ape che ane vikAravALA hAvabhAva-nakharAM karatI ane evuM ja belatI rAjakumAranI kAmavRttine uttejita kare che; parantu jevI rIte pavananI meTI laharIo paNa samudrane khaLabhaLAvI zakatI nathI, tenI maryAdA teDAvI zakatI nathI tema te strIoe rAjakumArane calAvavA ghaNe prayAsa karyo chatAM ya te aMzamAtra calAyamAna the nahIM ane te strIe tenA niyamanI maryAdAone teDI zakI nahIM. A rIte te rAjakumAra, pite svIkArelA cothA aNuvratane niraticArapaNe pALI rahyA che tevAmAM eka vakhata tenI AsapAsa keTalAka pradhAna puruSe beThelA che te samaye tenA manamAM brAhamaNa vagerenI jAti saMbaMdhI guNa temaja dene vicAra Avyo. te bAbata paraspara carcA zarU thavAthI eka zamsa belyaH brAhmaNee vedanuM rahasya jANela che mATe badhA vamAM brAhmaNe ja pradhAna-zreSTha che. tyAre bIjAe kahyuM tamAruM kathana satya nathI, brAhmaNe te jamIne tarata ja eTale janmathI ja bhIkha mAgI-mAgIne lAcArI batAvIbatAvIne pitAne nirvAha calAve che mATe emane badhA varSomAM uttama kema kahevAya? eTale trIje be vai ja sarvathI zreSTha che. teo ja kenAM badhAM kAryo karI Ape che ane tethI ja teo haMmezAM leka para upakAra kare che mATe temane ja uttama gaNavA joIe. tyAre cothe beH vaizya te sevakanI piThe kAmane DhasaraDe ja karyA kare che tethI teo prazaMsApAtra kema kahevAya? kharekhara sArA leke te zudra ja che. e lekenI saundaryamudrA apUrve ja che, brAhmaNa vagere badhA lekene temane ja Azraya che ane sarva Azrayene e TekArUpa che tethI karIne badhA varSomAM zuddha ja zreSTha che. tyAre pAMcame be have e badhAnI vAta javA de, kharI rIte te badhA varSomAM kSatriya ja uttama che kSatriya che eTale tenA prabhAvane lIdhe badhI prajA pitAnA gharamAM sukhapUrvaka rahI zake che temaja dharma tathA arthane sAdhI zake che. A chellI hakIkatane tyAM beThelA badhAe Teke AkhyA. "Aho Shrutgyanam Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 puNyanA be prakAraH surapriyanI saMyama svIkAravAnI IcchA : kathAna-keza: A pramANe sAMbhaLIne rAjaputra jayamAline pitAnI jAtane cheDe ahaMkAra AvI gaye ane e ahaMbhAva vizeSa kAryo karatI veLAe paNa na khape. e ahaMbhAva vRttimAM vartate te rAjaputra paMca parameSThI maMtranuM smaraNa karate karate mRtyu pAmya ane saudharma devalokamAM deva thaze. tyAMthI ravIne, he yajJapriya, A tAre surapriya nAmane putra thayela che. pUrva bhavamAM jJAtinuM abhimAna karavAne aMge e brAhmaNanA kuLamAM janme che. tenAmAM je vadhAre subhagatA che tenuM kAraNa teNe pUrvabhavamAM glAna-mAMdA vagerenI sevA karela te che. pUrvabhavamAM zakti vidhi yukta cothuM aNuvrata pALela che ane pitAnuM cAritra niSkalaMka rAkhela che tethI teNe puNyAnubaMdhI puNyane saMcaya kare che tethI ja tenuM mana kaMI paNa akRtya karavA mATe derAtuM nathI. yajJapriye prazna karyo. he bhagavaMta, Ape hamaNAM puNyAnubaMdhI puNyanI vAta karI te zuM bIjA prakAranAM puNya thAya che kharA? munivare kahyuM he devAnupriya, puNyanA be prakAra che. eka puNya puNyAnubaMdhI hoya che eTale chevaTe jenuM pariNAma puNyarUpa hoya che ane bIjuM pApAnubaMdhI puNya hoya che, jenuM pariNAma chevaTe pAparUpa nIvaDe che. mahArAjA bharata cakravatInuM puNya puNyAnubaMdhI hatuM ane tevA puNyane lIdhe temane vizALa rAjyalakSmIne vaibhava maLyuM, te dvArA bhegoganAM sukhe paNa prApta thayAM ane tene ja pariNAme temane vAraMvAra puNyakriyAne anubaMdha paNa thaye jethI gRhastha dazAmAM paNa temane kevaLajJAnanI prApti thaI ane chevaTe nirvANapada prApta karyuM. mahArAjA brahmadatta cakavatInuM puNya pApAnubaMdhI hatuM. pApAnubaMdhI puNya zarUAtamAM abhyadayanA kAraNa bhUta thAya che ane pachI duHkhanA kAraNe pApa paMkamAM kheMcADe che. tenA tevA puNyane kAraNe tene rAjalakSamInuM sukha maLyuM paraMtu tene pariNAme tene sAtamI narake javuM paDayuM. e ja pramANe pApanA paNa be prakAra che. eka pApa pApAnubaMdhI hoya che, je pApa karavAne pariNAme pApanI paraMparA cAlyA kare che te pApa, pAyAnubaMdhI kahevAya che. kAlarika nAmanA kasAInuM pA pApAnubaMdhI hatuM tethI ja tene jIvatAM aneka pApa karavAM paDelAM ane maryA pachI paNa tenA pApanI paraMparAo niraMtara cAlyA ja karI. bIjuM pApa, puNyAnubaMdhI hoya che. je pApa karavAthI pariNAme puNya-kriyAonI paraMparA cAlyA kare te pApa, puNyAnubaMdhI kahevAya. cilAtIputra nAmanA manuSya strIne vadha karyo temaja evAM bIjA paNa pApo karyA, ane tevA pApa karyA pachI tene vairAgya utpanna thaye ane te dvArA tene puNyarAzinI prApti thaI. surapriye pitAnA pUrvabhavanI samagra hakIkata yAnapUrvaka sAMbhaLI tethI tene jAti maraNa jJAna thayuM ane tene pariNAme pite anubhavelAM puNya ane pApanAM phaLe tene pratyakSa dekhAyAM tethI te dIkSA levA taiyAra thaze eTale tenA pitAe tene kahyuM "Aho Shrutgyanam Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kArakAza : vyaMtara devIe surapriyanI karelI parIkSA ke he vatsa, hamaNAM keTalAka varSo sudhI zrAvakanAM vratanuM pAlana kara. ane e rIte tArA AtmAne sAcavate tuM dikSAnI vAtane vilaMbamAM nAkha. nAnA putrane kuTuMbane badhe bhAra suprata karIne huM paNa dIkSA levAne chuM eTale ApaNe baMne sAthe prabhAsa gaNadharabhagavaMtanI pAse dIkSA grahaNa karazuM." "sAruM" ema kahIne teNe paNa pitAnuM vacana mAnya rAkhyuM. pachI surapriyane vicAra svadArasaMtoSI thavAnI pratijJA levAne thaze eTale teNe te pratijJAnI sAthesAtha zrAvakanAM bIjAM paNa bAre te sAdhu pAse svIkAryA. "A svIkArelAM tra pramANe vartavAmAM sArI rIte udyama rAkhaje-sAvadhAna raheje." e pramANe zikhAmaNa ApIne te dharmaci aNugAra anyatra vihAra karI gayA. surapriya paNa pitAnA vratanuM, vyavahAra sAcavIne sArI rIte pAlana karatA temaja pratidina vizeSa ne vizeSa zubha vRtti dhAre che tethI te kharI rIte te bhAva-sAdhu tarIke rahe che ane vicAre che ke "Aja ke kAla A gRhavAsane tyajI daIza." e rIte te pitAnA divase vyatIta kare che. eka divasa surapriya keI kAma prasaMge bagIcAmAM gaye ane tyAM te je keLanA maMDapamAM bese che tevAmAM eka vicitra banAva bane. bagIcAnI adhiSThAtrI ke vANavyaMtara devI hatI tenuM mana, surapriyanuM rUpa ane lAvaNya joine tenA tarapha AkarSAyuM jethI teNe surapriyanI strInuM rUpa dhAraNa karyuM. temaja vastrAlaMkAra paherIne keLanA latAmaMDapamAM AvI. tene kAmenmAda thayele hevAthI te game tevA vikAravALAM vacane jema tema bolavA lAgI. he dhUrta ! gharanI strIne choDIne paradAra mATe ahIM zA mATe AvyuM che ? tuM je nirmaLa ziyaLa pALavAvALo che te ahIM ekAMtamAM AvIne zA mATe beThe che? te guru pAse tArI pitAnI icchAthI ja svadArasaMtoSanI pratijJA lIdhI che ane tArA AgrahathI gurue tane niyama Ape che chatAM hamaNAM ahIM anucita ceSTA karatA tAre vratabhaMga kema nahIM thAya ? teNInA AvAM vacane sAMbhaLIne surapriya vicAravA lAge ke-ahe! A prakAre zarama vagaranAM vacane bele che tethI kharekhara te mArI strI hoya tema lAgatuM nathI. mArIstrI khAnadAna kulanI strI che, te AvA zarama rahita vacane kema bole? vaLI teNI ekalI ahIM Ave paNa zI rIte ? mATe mane jaNAya che ke-A mArI strI nathI, paraMtu mArI strI jevuM rUpa dhAraNa karIne bIjI koI strI AvI lAge che. te samaye te vyaMtarI balIH he Aryaputra ! zA mATe ciMtAmAM paDyA che ? mane javAba paNa kema ApatA nathI? zAkiNInI mAphaka mArI sAme jotA paNa kema nathI ? eTale surapriye tenI sAme barAbara joyuM te tenI AMkhe palakArA mAratI nahotI temaja bIjA paNa evA nizAne joyA jethI tene khAtrI thaI ke A strI nathI. te saMbaMdhI barAbara nirNaya karIne surapriya hasate hasate belyaH he mahAnubhAva, tuM te devAMganA che. jemanAM zarIra kSaNekSaNe vikRti pAme che tevA manuSya "Aho Shrutgyanam Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 vyaMtara devanI surapriya para prasannatA ': kathA ratna-kAza : sAthe A rIte vikArI vacane zAmATe bele che ane tArI jAtane paNa zAmATe kaSTa Ape che? vyaMtarIe kahyuM: pitAnI strIne bIjI strI kahIne tuM ahIMthI chaTakI zakavAne nathI. A pramANe kahIne te devI tene satAvavA lAgI-upasarga karavA lAgI. surapriye nirvikAra citta rAkhIne tene tiraskArI kADhI eTale te vaMtarI tenA pratye khuba roSe bharANa ane latAnA maMDapamAMthI bahAra nIkaLatAM belI ke-"re durAcArI, tuM je je te khare ke huM evuM karIza ke jethI tuM mane mahemAna banIza." A pramANe lIne te aMtaryAna thaI gaI. te devIe pitAnA sthAne jaI saMdhyAsamaye potAnA patine kahyuM ke-huM zuddha zIlavALI temaja zuddha AcAravALI chuM chatAM dvijaputra surapriye jema tema belIne mArI IcchA na chatAM mArI sAthe duSTa vyavahAra karyo che. A pramANe sAMbhaLI te vyaMtara devane khUba krodha utpanna thaye eTale madhyarAtrie surapriya pitAnI sukhazayyAmAM sUte hatA ane tenI strI tenuM zarIra dAbI rahI hatI tyAre tenI pAse AvyuM. barAbara A ja samaye surapriye pitAnI strIne pUchayuM: he bhadra ! jyAre huM bagIcAmAM beThe hato tyAre tuM mArI pAse zA mATe AvelI ? tenI strIe kahyuM che Aryaputra! A pramANe tame anucita kema bele che? jinamaMdira ane munivarane upAzraya-e bane sivAya trIje kaI sthaLe pahelAM paNa huM gaI houM tevuM tame joyela che jethI AvI rIte Aje aghaTita prazna kare che ? strInAM AvAM vacane sAMbhaLIne pitAnA bhAvane chupAvIne surapriya mauna rahyo. tyAre Azcarya pAmelI teNIe kharI hakIkata kahevA mATe Agraha karyo tyAre surapriye udyAnamAM banelI sarva hakIkata jaNAvI. A badhe vRttAMta te vyaMtara deve paNa sAMbhaLe ane tene krodha 63 paDI gaye. tene vicAra Avyo ke-ahe! vAMsanI jhADInI mAphaka vakra hRdayavALI strIo kevI kevI duSTA kare che ? bAda be hAtha joDIne te surapriyane kahevA lAgyuM ke he surapriya, he kharekhara nAma tevA ja guNavALA, te tAruM ja kuLa pavitra karyuM che ema nahIM paraMtu tArA lIdhe samasta pRthvI paNa pavitra banelI che. tArA saccAritrane lIdhe huM tArA upara khuza-khuza thaI gaye chuM mATe game te varadAna mAgI le. A pramANe sAMbhaLIne surapriyane viramaya thayuM. te bole che mahAnubhAva! tame keNuM che? ane mArA para khuza thavAnuM zuM kAraNa che? pachI te vANuvyaMtara deve banelI badhI hakIkta kahI saMbhaLAvI. eTale surapriyane badhe khyAla AvI gaye. varadAna mAgavA saMbaMdhI teNe devane kahyuM ke-mArA upara deva ane guru banenI kRpA che tethI mAre kaMI paNa mAgavAnI IcchA ja nathI. deve kahyuMH mArA upara maherabAnI karavAnI khAtara ja koI paNa mAgI le eTale surapice tene rAjI karavA mATe pUchayuM ke- he deva! mAruM AyuSya keTaluM "Aho Shrutgyanam Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathAna-keza : surapriyanuM svargagamana 198 bAkI che? deve kahyuM tArA AyuSyane A chelle mahine bAkI che. A pramANe kahIne temaja dravyanI vRddhi karIne te vyaMtara deva svasthAne gaye. pachI surapriye dIkSA svIkArI, saMthAro karyo ane zuddha saMyama pALIne, mRtyu pAmI bAramA acuta devaleke gaye. AvI rIte surapriye evuM sadAcaraNa karyuM ke jethI te mahAtmA ahIM paNa dene paNa pUjya banyuM. vaLI je manuSya evI jAtanAM pApathAnake seve che tene haMmezAM mahAAphata Ave che je nivArI zakAtI nathI. anArya AcAravALo je utsuka manuSya manathI paNa bIjAnI strIne bhegavavAnI abhilASA kare che te phaNAo upara camaktA maNienAM kiraNenI Teca jevI ramaNIya zeSanAganI strI nAgaNI sAthe saMbaMdha karavA irache che athavA te te parastrIgAmI pralayakALanA bhayAnaka agninI javAlAene pitAnA zarIra para levAnI vAMchA kare che. athavA te mahAdevanA kaMTha jevI kALI viSavelanI pathArI karIne temAM sUvAnI IrachA kare che arthAt parastrIgAmI, parastrInI IcchA mAtrathI duHkhI thAya che. paradArAnA sevanane lIdhe, pitAnA mastake ardhacaMdra zakhanArA mahAdeva paNa liMga mAtra thaI gayA che ane idra paNa hajAra liMgavALo thaI gayo che mATe nizcitapaNe Aphata upajAvanArA paradAranA abhilASane jANI joIne DAhyo mANasa kema kare ? A pramANe potAnI meLe ke sadUgurunA vacanathI je manuSya bIjAnI strInA abhilASane tyAga karatA nathI te, pApanA tApathI upaghAta pAmele, sukAI gayelA taLAvamAM mAchaluM jema taraphaDe tema taraphaDiyAM mAryA kare che. A pramANe zrI kathAnakezamAM caturtha aNuvratanA adhikAramAM surapriyanuM kathAnaka samAsa(37) "Aho Shrutgyanam Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthULa parigraha parimANa vrata vize dharanuM kathAnaka ( 38 ) parigraha upara kAbU na rAkhavAmAM Ave te ghaNu karIne te ghaNAM ana'tu kAraNa ane che, mATe tenA para kAbU rAkhavA mATe tenuM cokkasa parimANu karI levu joIe eTale parigrahane amuka maryAdAmAM ja rAkhavA evA niyama karavA prayatna karavA joIe, te bAbatanu varSoMna karAya che. jenA parigraha karAya, jenA svIkAra karAya, jene pAtAnA tAbAmAM-peAtAnI sattAmAM rAkhI zakAya tenuM nAma parigraha, parigrahanA be prakAra che: dhana, dhAnya vagerenA parigraha te dravyaparigraha ane rAga, meha, lAbha vigerenA parigraha te bhAvaparigraha. dravyaparigrahanI maryAdA karavI zakaya che. dravyaparigrahanA jeTalA jeTalA vadhAre tyAga thAya che teTalA azamAM bhAvaparigrahanA paNa tyAga thatA Ave che. bharata vagere mahApuruSoe te dravyaparigrahanI maryAdA karyA vinA paNa bhAvaparigrahanI alpatA karela ane chevaTe bhAvaparigrahane tadna tyajI paNa dIdhela, parantu bharata jevA mahApuruSo A jagatamAM ghaNuA virala heAya che. ghaNe bhAge manuSyanA mATo bhAga khAdgha parigrahanI maryAdA karyAM pachI ja te dvArA bhAvaparigrahanI maryAdA karI zake evA vhAya che. parigraha duHkhAnuM ghara che, dharmAMdhyAnanA prathama-mukhya zatru che tevA spaSTa duSTa grahanA jevA parigraha sukhakArI kema hoi zake ? sUMDha leAke, parigrahane mATe jIvAne haNe che, khATuM khele che, bIjAnA dravyane lai le che ane parastrIne paNa svIkAra kare che. A pramANe parigraha adhAM pApa-sthAnAnu kAraNa che, zubha buddhine rAkanArA che tethI je vAkA DAhyA che teo peAtAnI AkAMkSAo upara kAbU rAkhIne parigrahanA sakAca kare che. je leAkeA peAtAnI vividha AkAMkSAo upara kAbU rAkhI zakatA nathI ane tethI je vizeSa AraMbha ane paribhrahamAM macyA rahe che te dhaNunI peThe mahAkaleza ane AphtAnA pAtra bane che. te dharaNunI kathA A pramANe che-- gauravavALA maraDu nAmanA dezamAM ariSTapura nAmanA uttama nagaramAM trileAcana nAmanA rAjA rAjya kare che. e rAjAe peAtAnA pracaMDa bAhubaLanA prabhAvathI rAjalakSmIne tAe karIne tenA hRdaya para pAtAnuM Asana jamAvI rAkhela che. te rAjA peAtAnA trileAcana eTale mahAdeva nAmane kharAkhara sArthaka kare che. jema mahAdevane umA pAvatIno Azraya che tema te rAjAne umA-kIrtine Azraya che eTale ke te rAjA ane mahAdeva ane umA. nilaya che. te ja pramANe te rAjA mahAdevanI mAphaka dharmakara che eTale ke jema mahAdeva dharmIne karanArA temaja karAvanArA che tema e rAjAe nAkhelA karaverA dharmarUpa mahAdevane "Aho Shrutgyanam" Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kathArasna-kAzaH khemAIgye bhImasena munine karela pRcchA 200 jema vinAyaka vagere praNAma kare che tema te rAjAne viziSTa prakAranA nAyaka-bIjA rAjAo praNAma kare che. jema mahAdeve mahIdhara-parvatanA zikhara para pitAne paga mUkela che tema A rAjAe mahIdhara-pitAnA zatru rAjavIonA mAthA para pitAne paga mUkela che arthAta zatruone tAbe karelA che. tenA rAjyamAM khemAigna nAmane uttama puruSa rahe che. te rAjAne nikaTane svajana che. tenAmAM svabhAvathI ja vizuddha buddhi rahelI che ane tene hRdayamAMthI prANuone haNavAnI vRtti dUra thayela che. tene vasuMdharA nAmanI strI che ane dharaNu nAmane putra che. ekadA te pitAnA putrane kheALAmAM besADIne gharaAMgaNe ramADatuM hatuM, teTalAmAM teNe bIjA sAdhunI sAthe bhImasena nAmanA munivarane gocarIe pharatA joyA. tene joIne tenA manamAM thayuM ke-are ! A zuM mAre matiSama che? athavA to sarakhe sarakhe AkAra joIne huM ThagAthe chuM. athavA te A zuM sAcuM che ke badhA vIromAM zreSTha A pAMDuputra bhImasena AvA prakAranuM cAritra laIne kaSTamaya anuSThAna karatA jaNAya che? Ama vicArIne, pitAnA putrane kheLAmAMthI nIce mUkIne ekadama pelA muninI pAchaLa doDyo ane tenA caraNamAM praNAma karIne kahyuM he bhagavaMta, zuM mArI mati mUDha thaI gaI che athavA te tame pAMDucuta bhImasena ja che ? tyAre te munivare kahyuM: he bhadra! tArI mati mUDa nathI thaI, ame pAMce bhAIoe dIkSA lIdhI che ane vihAra karatAM karatAM ame badhA ahIM AvyA chIe. A pramANe sAMbhaLIne manamAM vismaya pAmelA mAIgare kahyuM he bhagavaMta, A te zI vAta che? kayAM pAMDumathurA nagarInuM adhipatipaNuM ane kyAM manathI paNa na ciMtavI zakAya tevuM dusaha saMyamane bhAra? bhIma munivare javAba ApyoH raste cAlatAM sAdhune eka vacana ke be vacana ja balavA kape, vadhAre belI zakAya nahIM, mATe tuM kusumAvataMsa nAmanA udyAnamAM utarelA amArA guru pAse AvIne prasaMga maLatAM A bAbata aMge vizeSa vAta pUchaje. A vize aneka prakAranA tarkavitarka thavAthI vyAkuLa banela te bemAIgna pitAne ghare AvyuM. munivara paNa pitAnuM prayojana siddha karIne jevA AvyA hatA tevA pAchA cAlyA gayA. emAIgnane jarA paNa cena na paDyuM eTale saMdhyAsamaye ja te kusumAvasa ughAnamAM pahoMcyA. tyAM teNe aneka sAdhuone joyA ane kama pramANe teo sarvane vaMdana karyuM. pachI potAnA pUrva paricita yudhiSThira muni pAse AvIne beThe. yudhiSThira, ajIna vagere sAdhuonA zarIra uparathI teja, caLakATa, zuddha rUpa ane lAvaNya UDI gayelAM joIne tene bhAre zeka thaye. zekane lIdhe tenI AMkhamAM AMsu AvI gayA ane tethI te gaLagaLA thaI gaye. yudhiSThira munie tene oLakhI kADhyo ane kahyuM che emAInca, A rIte tuM zA mATe saMtApa kare che? saMsAranI samagra sthitinuM Akhare AvuM ja "Aho Shrutgyanam Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 yudhiSThira munie khemAIgrene jaNAvela pitAnA vairAgyanuM kAraNa : kathAnakezaH pariNuma Ave che. teNe kahyuM te paNa AvA prakAranA duHsahA ane mahAmuzkelIthI AcarI zakAya tevA cAritrane tame je svIkAra karyo che tenuM koI khAsa nimitta te hovuM joIe ne? yudhiSThira munivare kahyuM e badhI hakIkata kAnane vajanA ghA jevI che te paNa tane saMkSiptamAM kahI batAvuM chuM te tuM dhyAnapUrvaka sAMbhaLa madirA pIvAthI paravaza banelA yAdavaputrethI atisaMtApa pAmelA dvIpAyane dvArakAne dagdha karavA mATe mRtyusamaye niyANuM karyuM. te mRtyu pAmIne agnikumAra deva thaye. tene yAda uparanuM jUnuM vaira yAda AvyuM tethI senAnAM bhavane temaja bAraNuvALI, suvarNa maya majabUta kilAvALI ane karaDe yAdavonA vasavATavALI dvArakA nagarI upara teNe pracaMDa agni pheMkIne tene khAkha karI dIdhI. mAtra kRSNa ane baLadeva e bene jIvatA javA dIdhA. te baMne amArA tarapha AvavA nIkaLyA hatA ane kesaMba vana sudhI pahoMcyA hatA teTalAmAM jarAkumAranA bANanA ghAthI haNAyela hari(kRSNa) tyAM ja keba vanamAM ja mRtyu pAmyA. vaLI balabhadra kRSNane virahAgninA saMtApane lIdhe manamAM atizaya duHkhI thayA ane dIkSA karIne megilla mahAgiri upara rahyA. jarAkumAra pAsethI A sarva vRttAMta sAMbhaLIne amane paNa vairAgya utpanna thaye ane te jarAkumArane ja rAjagAdIe besADIne ame badhA saMyama levA ughukta thayA chIe. yAdavakulanI kamaLavela mATe caMdra samAna ane idra mahArAjAthI paNa namaskAra karAyelA zrI neminAtha bhagavaMtane vaMdana karavA mATe ame badhA soraTha deza tarapha jaIe chIe. A pramANe dhAryA karatAM juduM juduM ja kArya karavAmAM temaja judI judI ghaTanA karavAmAM ane tene aNadhAryo aMta ANavAmAM nipuNa mativALA temaja kSaNe kSaNe ghaNu bhajane dazavanArA evA vidhi-nasIbanuM zuM vizeSa varNana karIe? je nagarIne svAmI cakradhara-vAsudeva pite ja che, je nagarInI pharato khAIrUpe dariye che ane jene kille senAne che te nagarI paNa nAza pAme to pachI A saMsAra te asAra hoya temAM kahevAnuM ja zuM? mATe he devAnupriya ! sAMsArika kAryonA prapaMcane lIdhe bhagna hRdayavALA ame pAMce ye A rIte dharmanA mArgane ekAnta sukha ApanAre sAMbhaLIne tene svIkAra kare che te tuM paNa e pramANe badhA bhAvanI kSaNabhaMguratA samajIne, duSTa ceSTAone duHkha ApanArI jANIne ane mahAAraMbha tathA mahAparigrahane lIdhe utpanna thanArAM kalezamaya ane zokamaya banAve jANIne tArA pitAnA AtmAnA hitane mATe utsAhita thA. "kRSNa jevA samartha puruSane paNa agnidAha vagerenA saMkaTa samaye ghaDA, hAthI, ratha ane ddhAonI vipula sAmagrI paNa paNa kAma na AvI, kevaLa e sAmagrI keLanA kIDAnI mAphaka vizeSa rUpe baMdhananuM kAraNa ja banI' ema vicArIne mAigrene 26 "Aho Shrutgyanam Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H kathAna-kezaH parigrahanI maryAdA saMbaMdhI mAIgyanI putrane zikhAmaNa 202 saMsAranA prapaMcI kAryo tarapha vairAgya Avye tethI teNe rAgadveSa vagaranA sarvajJa puruSane deva tarIke svIkAryA. e sarva bhagavate kahela zAstrane-pravacanane pramANurUpe ravIkAryuM ane e zAstramAM nirUpelI rIta pramANe pitAne mATe parigrahanI ane AraMbhanI maryAdA bAMdhI te pitAnA ghare gaye. yudhiSThira vagere munio paNa pitAnI kAryasiddhine mATe zrI neminAtha bhagavaMta pAse pahoMcyA. khemAIcano putra dharaNuM paNa maTe thaye. te keTalIka khAsa khAsa kalAone jANakAra thaye ane vivAhita thayA pachI dhana kamAvA mATe rAjasevA vagere je je kaThina upA hatA te tarapha aneka prakAre pravRtti karavA lAge. ekadA dharaNane tenA pitAe kahyuM ke- he putra! theDA ja lezathI nibhAva thate heya to pachI niratara adhika kaleza zA mATe karyA kare che? tane zuM khabara nathI ke maryAdA vagara-amApa parigraha tadana nakAme ja che? amApa parigrahanI niSphaLatA A pramANe che - ATha keDa senaiyA kamAyA pachI paNa jogavavAmAM to mAtra traNa pasali(bA) ja anAja Ave che eTale ke ATha kroDa senaiyAne dhaNuM hovA chatAM te te mAtra traNa khobA anAjane ja upaga karI zake che. gharamAM vacce ghaNuM saMgharI rAkhyA hoya chatAM mANasanA zarIra mATe kevaLa be vastranI ja jarUra che. cittane harI le-gamI jAya evAM suMdara caMdra jevA ujajavaLa ane moTAM moTAM vizALa bhavana-mahAlaye hoya chatAM ya mANasa mAtra zarIra jeTalI ja sADAtraNa hAtha lAMbI jagyA eTale ke sUvA mATe palaMga jeTalI ja lAMbI-pahoLI jagyA vAparI zake che. dAna mATe temaja bhegavavA mATe paNa parimita dhanane ja upaga ucita che. e sivAyanuM bAkInuM dhana ghaNe trAsa upajAve che eTale tevA dhanane dATavA mATe jamIna kheThavI paDe che ane sAcavavA mATe ujAgarA karavA paDe che. e rIte bAkInuM dhana ghaNe kaleza ApanAruM che tethI e artha anartharUpa kahevAya. duSTa ariSTa, cANura ane kaMsane mArI nAkhanAra mahAsamartha madhumathana-kRSNa paNa jaMgalamAM ekalo cAlyA jAya che, ene ene kaI paNa sevaka upagamAM na AvyuM eTale sevakone saMgraha kara, dAsa-dAsIo vadhAre rAkhavA te paNa nakAmuM ja che, e pramANe che vatsa! cAra divasanA cAMdaraDA jevA jIvatara mATe zA sAru tuM ATale badhe kaleza kare che? ceDA kalezathI paNa AjIvikA cAlatI hoya to te mATe zA sAru vizetra kaleza kare joIe? A pramANe vividha yuktio dvArA pitAe tene samajAve chatAM te sAmuM kahevA lAgyuM ke he pitAjI, tame kahe che te taddana sAcuM che, te paNa maravAnuM ja che eTale eTale kAMI pahelethI ja zmazAnamAM jaIne besatuM nathI. e pramANe ke vairInA hAthe mRtyu thavAnuM che eTale kAMI pahelethI ja pitAnI jAtane duzmanane seMpI zakAtI nathI, mATe tame "Aho Shrutgyanam Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 siMhane haNavA mATe dharaNe jhaDapeluM bIDuM : kathAna-keza : AvA prakAranuM gADha zraddhAjaDapaNuM darzAvI tene AdhAre zA mATe AvuM bele che? kharI rIte te je manuSyanI pAse pitAnA puruSArthane baLe pedA karela dhanarAzi hoya che tenA jIvanane sahu vakhANe che. mAnA peTamAM aMga-upAMgone saMkecIne ghaNA lAMbA samaya sudhI rahyA hatA eTale have saMkecAvAnI jarUra nathI paraMtu ddhi-vaibhavane vistAra vadhe tema karavuM e ja A janmane sAra che. jema dave neha-telane ane vaDhi-vATane bALIne chevaTe pite paNuM - olavAI jAya che, pachI tene kaI paNa yAda karatuM nathI e rIte ja je leke nehanepremane ane vRttine-bhege paganI IcchAne bALI nAkhIne duniyAmAMthI cAlyA jAya che tevA taNakhalA jevA jIvataravALA lekenA nAmane paNa keNa yAda kare che? mATe dhana-nANuM, bhavane, svajane, parivAra, zayyA, Asana, dhanabhaMDAra ane anAjanA keDAre e badhAMne eTale badhe viratAra he joIe ke jemane joine lake ApaNuM vakhANa kare. karmanA udayabhAvane lIdhe tene vaza thaIne A pramANe AvAM saMraMbhanAM vacane belatA pitAnA putrane joIne pitAne ema jaNayuM ke-A chokarAne zikhAmaNa devI nakAmI che. A pramANe vicArIne emAI tene kaMI paNa na kahetAM mauna ja sevyuM. pele dharaNa paNa pitAnI pAse AjIvikA calAvavA mATe upaga pUratuM dhana hovA chatAM paNa reja ne roja vadhAre ne vadhAre dhana ane dhAnyane saMgraha karI rAkhavAnI tIvra vAsanAvALo thaze ane te vAsanAne tRpta karavA mATe rAjAnI paNa AdarapUrvaka sevA karavA lAgyA. eka vakhata eka para divasa bAkI rahyuM hatuM tyAre nagaranA lokoe rAjAne vinaMti karI ke he deva! amuka sthaLe eka kira kezarI siMha cAluM mArgane rokI rAkhIne pAMca jana jeTalI jamInamAM pharyA kare che ane yamanI mAphaka aneka jIvone nAza kare che. ApanI AjJA vinA tene idra paNa mArI ke pakaDI zake tema nathI. A vAta sAMbhaLyA pachI rAjAe pitAnA badhA sevaka tarapha najara pheravI, badhA ya nIcuM moDhuM karIne besI rahyA. A pramANe joIne rAjAne vizeSa kheda thaye. te hakIkta dharaNa jANI gaye. teNe rAjAne praNAma karIne kahyuM he deva ! tame kRpA karIne te kAma mATe mane AjJA Ape. utAvaLathI cAre tarapha AMkha pheravatAM rAjAe "e keNuM che?" ema pitAnA sevakene pUchyuM. eTale teoe jaNAvyuM ke te emAIgnane putra che. rAjAe kahyuM je ema che te e te amArA kuLamAM ja pedA thayela che. pachI rAjAe pote pitAnA hAthe tene pAna-bIDuM ApIne siMhanA baccAne mAravAnI AjJA ApI. * keTalAka sahAyakane sAthe laIne te, siMhe rekelI vanabhUmimAM pahoMce. eTale dara Ubhelo kezarI tenA jevAmAM AvyuM. e dharaNa dhanurvedamAM-bANa choDavAnI kaLAmAM kuzaLa "Aho Shrutgyanam Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = = kyAratna-kezaH paradezagamana samaye dharaNane pitAe Apela punaH zikhAmaNa 204 hatA tethI teNe siMhanI AMkhamAM bANa mArI tenI AMkha phADI nAkhI. siMhane marmasthaLamAM bANa vAgyA ane AMkha jatI rahI tethI te ghaNe rela pAmyo paraMtu AMdhaLe thayo hovAthI lazya vinA ja phALa bharavA taiyAra thatA ane sanmukha dhasI AvatA tenA mukhamAM uparAupara taNe bANe cheDI dharaNe tenuM moTuM vIMdhI nAkhyuM ane e rIte e siMhane cheTethI ja camanA mukhamAM dhakkelI dIdho. dharaNane zAbAzI maLI ane vijaya prApta karIne te nagaramAM pAcho pharyo. rAjAne dharaNanA parAkramanI vAta sAMbhaLI ghaNe ja AnaMda thaye. teNe mAIgnanuM ghAcuM sanmAna karyuM, InAmamAM keTalAya gAmaDAM ApyAM tathA AjIvikAnAM sAdhana-pagAra vagere vadhArI ApyA. emAI paNa pite svIkArela parigraha-pramANanI maryAdA karatAM je kAMI vadhAre hatuM te na lIdhuM ane maryAdAmAM AvatuM hatuM teTaluM ja svIkAryuM. pachI rAjAe rajA ApatAM te svagRhe AvyuM ane pote rAjAe ApeluM InAma keTaluM lIdhuM ane keTaluM na lIdhuM te badhI hakIkta dharaNane kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLatAM ja dharaNa che bharA ane be ke-tame rAjAe ApeluM badhuM ya InAma zAmATe na svIkAryuM ? emAIe kahyuM- he putra, mAre te parigrahanI maryAdA che tethI rAjAe Apela badhuM svIkAruM te mArI lIdhelI maryAdAne lepa thAya temaja vratane bhaMga thAya mATe meM mArI mayadA pramANenuM hatuM te lIdhuM ane bAkInuM na lIdhuM. pitAnI A vAta sAMbhaLI dhareNe kahyuM tamArI AvI khoTI dharmazraddhAne lIdhe tame mane nirdhana karyuM che. meM yamarAja jevA siMhane mA, tethI rAjA rAjI thaye eTale teNe Apela badhuM InAma laI levuM hatuM, tene badale tame te thoDuM ja laIne AvyA te ThIka na karyuM. emAIrace kahyuM: he putra, te game tema kahe, huM te jyAM sudhI jIvIza tyAM sudhI A ja rIte vartIza. A sAMbhaLIne dharaNanA manamAM ghaNe krodha caDhyo ane te thoDA ja divase pachI thoDI gharavakarI laIne pitAthI judo thaI gaye. dharaNa rAjAnI haMmezA sevA karavA lAgyuM. rAjAe paNa tene "vIra" kahIne tenA para maherabAnI karI. keIka samaye ceDa dezanA rAjAne ApavA yogya ghaNuM ja bhaTaNa temaja bIjI pravAsopAgI sAdhanasAmagrIthI bharelA vahANane nAyaka dharaNane banAvIne rAjAe tene ceDa deza tarapha mokalyo. rAjAjJAne mAthe caDAvIne dharaNu jyAre pravAse javA lAge tyAre putranehane kAraNe emAIze tene jaNAvyuM ke he putra, jiMdagIne jokhamamAM mUkanArI lakSamIne kamAvA mATe tuM Aje pravAsa kare che te ghaNuM ja ayukta che. tuM game teTaluM dhana kamAyA kara chatAM jyAM sudhI tAre lebha nivAryo nathI tyAM sudhI tArI dhanAdikanI AkAMkSA ochI thaze nahIM. gaMgA vigere maTI-moTI nadIonA pANInA pUre dvArA gaMbhIra ane vizALa peTALavALA samudra kadAca kaI paNa rIte purAI jAya, e "Aho Shrutgyanam Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = 205 dharaNanA vahANanuM samudramAM bhAMgI javuM : kathAna-kesa : ja rIte niraMtara iMdhaNa nAkhavAthI agni paNa kadAca dharAI jAya, kadAca kaI paNa upAyavaDe AkAzanA khAlI bhAgane paNa bharI devAmAM Ave te paNa dhanaprApti mATe jene jIva vaLa rahe che tema manuSya, kadAca kulagiri-parvata jeTalA moTA moTA ane UMcA sonA-rUpAnAM keTAnukeTi DhagalAM meLavI zake te paNa dhanaprAptinI AkAMkSA aTakAvI zakatuM nathI. vizeSa zuM kahIe ? keI eka ja vyaktine traNe bhuvananuM dAna ApavAmAM Ave te paNa tenAthI tenI IrachA dharAtI nathI arthAt eTalA moTA dAnathI paNa tene saMteSa nathI. kharekhara IrachA evI duranta ja che, mATe atRptine rokI rAkhavA mATe tene virodhI saMtoSa ja sadA dhAraNa karavo joIe. satveSa dhAraNa karavAthI puruSa cheDe paNa kaleza pAmatA nathI, mATe he putra, tAre saMteSa saMbaMdhamAM vicAra kare ucita che. tema karavAthI tuM A bhava tema ja parabhavamAM duHkhanuM pAtra banIza nahIM. A pramANe sAMbhaLIne dharaNane vicAra che ke--A Doso AvuM pratikULa karanAruM apazukaniyALa ane maryAdA pagaranuM vAraMvAra belyA ja kare che ane te rIte TakaTaka karate jarA paNa aTakta nathI. tene pitA paratve roSa utpanna thaye ane pitAnI zikhAmaNane nahIM svIkAratAM te vahANa para caDhI beTho. vahANanA saDe caDAvI dIdhA, maMgaLa vAjAM vAgyAM. anukULapaNe cAlatI havAthI vadhelA vegane kAraNe te vahANa dariyAmAM cAlavA lAgyuM. A pramANe joine emAIze vicAryuM ke ahe! je leke mahAdurAgrahI che temane zikhAmaNa ApavI ne naryo baDabaDATa karavA jevuM che. pachI te svagRhe gaye. para paNa pravAsa karato karate ceDa dezamAM jaI pahoMce. cADa rAjAne maLI tene pitAnA rAjAe Apela bheTazuo suprata karyA. rAjAe tene Adara-satkAra karyo. dharaNe te dezamAM pitAnI AkAMkSA pramANe ghaNuM dravya pedA karyuM. bAda rAjAe ApelAM bheMTaNAe laIne te vahANa para caDhI beTho ane pitAnA nagara tarapha AvavA lAge. jyAre tenuM vahANa barAbara madhya dariye AvyuM tyAre tyAM cAMciyA lekanAM vahANe tene lUMTavA mATe AvI pahoMcyA. dharaNa ane teonI vacce laDAI jAmI. eka bIjA tarapha patyane varasAda varasAvavAmAM AvyuM, UnA agni jevA tIkSaNa tIra pheMkavAmAM AvyA, yamarAjAnA kaTAkSa jevA tIkSaNa zara, jhasara, nArA ane bhAlAM vigere astrazastro ekabIjA para pheMkavAmAM AvyA, saDhene phADI nAkhavAmAM AvyA, vahANa paranA vijya-vAvaTAone tIkSaNa hathiyArothI cIrI nAkhavAmAM AvyA ane vahANanA saMcAlaka kaptAne hathiyAra vagaranA banI gayA. A samaye koI paNa rIte devage uchaLatA moTA miTA kAcabAonI kaThaNa pITha sAthe dharaNanuM vahANa athaDAyuM ane athaDAtAM ja kaDaDa-kaDaka karatAM tenA TukaDe TUkaDAM thaI gayAM ane temAM bhareluM dravya samudramAM DUbI gayuM. "Aho Shrutgyanam" Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : WArata-kezaH kSetrapALane kopa : dharaNanA deva--mitranuM Agamana 206 devage dharaNane pATiyAne kaTake maLI gayuM ane mahAmuzIbate te dariye tarIne tene kAMThe AvyuM. dariyAnA kinAre AvatAM AvatAM te tenA prANa kaMThe AvI gayA. jema tema karIne dariyAkinAre temaja AsapAsanAM pahADanI TekarIomAM pharatAM pharatAM je je kaMdamULa vigere maLatuM te dvArA te jIvana TakAvI rAkhavA lAge. zaktihIna banelo te eka divasa visAmo khAvA mATe eka jhADanI nIce beThA hatA tevAmAM eka dhAtuvAdIkimiyAgara tenA jevAmAM AvyuM. te sthaLe AsapAsa pharIne gheTAnI zIMgaDIo vaDe jAtajAtanI auSadhIo bedI behIne te dhAtuvAdI bhegI karate hate. dharaNa tenI pAse gaye. paraspara vAtacIta thatAM ekabIjAne nehabhAva pragaTyo. kimiyAgare dharaNane kahyuM ke-je tuM mane sahAya kare te ApaNe suvarNa pedA karIe ane dAridrayane dezavaTe ApI zakAya. dharaNe kimiyAgarane kahyuM ke-tuM je pramANe kahIza te pramANe huM karIza. bAda dhAtu pASANe ekaThA karyA. eka maTI kharalamAM auSadhInA rasamAM kAlevele pAre taiyAra karyo. jyAre pelA dhAtupASANene agnimAM barAbara dhamavAmAM AvyA tyAre tenA para pAre nAkhavAmAM AvyuM, jethI temAMthI uttama suvarNa banI gayuM. suvarNaprAptithI te baMne khuza khuza thaI gayA paraMtu ATalA suvarNathI temane santoSa thaze nahIM. lebhane vaza thayAthI teo vAraMvAra suvarNa banAvavAnI pravRtti karavA lAgyA. temane vAraMvAra suvarNa banAvatA joIne tyAMnA kSetrapALane krodha caDyo. kepane lIdhe tene netra vikarALa banI gayA. bhavAM caDI gayA, mukha bhayAnaka banI gayuM. te kSetrapALa teonI sanmukha AvIne kahevA lAge ke-je kSudra prANIo! tame jyAre pahelI vAra suvarNa banAvyuM tyAre tamArA para dayA lAvIne te meM sahana karyuM paraMtu tame te vAraMvAra suvarNa banAvavA lAgyA che te zuM huM tamArI pAse te suvarNa rahevA daIza ? tame tamArI puNya prakRtine vicAra karatA nathI ane vAraMvAra suvarNa banAvI rahyA che ! A pramANe rASapUrvaka belIne teNe badhuM suvarNa uDADI mUkayuM ane te baMnene paNuM evI rIte upADIne pheMkayA teo baMne dUra dUra judA khetaromAM paDyA. pitAnI jAtane dura pheMkAyelI joIne dharaNa vicAravA lAgyo ke-aho! puNya vagaranA prANuone kAryasiddhi kayAMthI thAya? puruSArtha paNa evA abhAgIyAone kevaLa kaleza sivAya kaMI paNa phaLa ApI zakAto nathI. have mAre zuM karavuM ane kayAM javuM? A pramANe vicAratAM tene ghaNe zeka thaye. e zekane lIdhe AkuLavyAkuLa thayelA tenI pAse tene pUrvane kaI mitra AvyuM ane kahyuM ke he bhAI, pUrvabhavamAM mithilA nagarImAM ApaNe baMne eka vaNikanA putrarUpe janmyA hatA te zuM tane yAda nathI AvatuM? ApaNA baMne vacce gADha saneha hate, ApaNA baMnenA kAryo paNa eka sarakhAM ja hatA. ekabIjAnA sukhaduHkhamAM bhAgIdAra ApaNe baMne kALakrame moTA thayA. "Aho Shrutgyanam Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitradeve dharaNane jaNAvela tenA pUrvabhava saMbaMdhI hakIkata : kathAnakeza: pachI dravyaprApti mATe khetI, vepAra vigere vividha pravRttiomAM ApaNe baMne ekacitta thayA ane kaMIka dravya paNa prApta karyuM paraMtu eTalA dhanathI ApaNane tRpti na thaI eTale vizeSa dhana kamAvA mATe samudrane kAMThe javA tathA rAjAnI cAkarI karavA mATe taiyAra thayA. tema karavAthI paNa ApaNuM dhAryuM kArya siddha na thaI zakayuM tethI vajanI khANe dAvavA lAgyA temaja tevI bIjI paNa khedavA-bodAvavAnI pravRttimAM vizeSa prakAre paDyA ane tema karavAthI ulaTuM je dhana kamAyA hatA te paNa beI nAkhyuM. dhanane nAza thavAthI ApaNA manamAM ghaNI ja pIDA utpanna thaI tema ja zarIra paNa asvastha banI gayuM. ApaNe badhe utsAha nAza pAme. have zuM karIe ? kenI pAse jaIne pikAra pADIe? e pramANe vicAra karatAM ApaNane koI paNa sthaLe cena na paDayuM eTale manamAM vairAgya udbhavya ane himAlaya parvata parathI dehane paDatuM mUkIne mRtyu pAmavA mATe ApaNe prasthAna karyuM tevAmAM mArgamAM ApaNane saMbhUya nAmanA uttama munirAja maLyA. e munirAje jagatamAM je kaMI jovAnuM tema ja jANavAnuM hatuM te badhuM vistRta rIte joI tema ja jANI lIdhuM hatuM. "e munirAja jJAnI che." ema samajIne ApaNe baMnee vaMdanA karI. pachI ApaNI badhI hakIkata kahIne pRchA karI ke he bhagavaMta! amAre duSTa vidhi viparIta thayuM che eTale have amAre e mATe zuM karavuM? munivare jaNAvyuM ke he devAnupriye, tame sarvaprathama lebhane tyAga kare te lebha ja sarva anarthonuM mULa che. te lebhane kAraNe ja mAnavI kayA kayA duSTAcAra nathI karate? kayuM akArya te nathI karato? tema ja kayAM kayAM nathI jate ? eTale ke lebha e ja sarva prakAranAM anarthonuM mULa che. tyAre ApaNe te munivarane pUchayuM ke-he bhagavaMta! e lekse tAbe karavA mATe zo upAya kare joIe ? te zreSTha munivare ApaNane kahyuM ke-mahAnubhAve, potAnI vividha IcchA-AkAMkSAo upara aMkuza mUkIne saMtoSa keLave e ja lobhane vaza karavAne zreSTha upAya che. jeTalI kamANane saMbhava hoya ane jeTalI kamANIthI pitAnA kuTuMbane paNa nibhAva thaI zakatuM hoya teTalI ja kamANI karatAM vadhAre kamAvAnI IchAne dUra rAkhI teTaluM ja kamAvAne niyama kare e lebhane vaza karavAne sarala upAya che. ApaNe munirAjane pharI pUchyuM ke gRhane athavA gRhakAryamAM tatpara rahenArAone e IrachA kayA kayA viSayamAM ane kevI rIte thAya che ane gRhasthoe e irachAne kevI rIte javI joIe ? te zreSTha munirAje ApaNane jaNAvyuM ke gRhasthAne jIvane vadha karavAnI, beTuM bolavAnI, bIjAnI saMpatti laI levAnI, bIjAnI strI ke puruSane saMbaMdha karavAnI-evI vividha IrachAo thAya che, mATe tene tyAga kare tema ja sarva prakAranA parigrahane lagatI maryAdA karI levA bAbata zikhAmaNa paNa ApI. parigrahamAM nava prakAranA padArtho Ave che - dhana, dhAnya, kSetra, vAtu, rUpuM, sonuM, cAra pagavALA prANIo, be pagavALA "Aho Shrutgyanam Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : kathArata-keza : parigraha vatanuM svarUpa prANIo tema ja kukhya-A nave prakAranAM padArtho saMbaMdhI pitApitAnI vidhavidha AkAMkSAo ochI karI nAkhavI joIe. dhananA cAra prakAra che. (1) sepArI vigere je gaNI zakAya, (2) machaDa vagere je trAjavAmAM mUkIne taLI zakAya, (3) trIjuM ghI vigere bharavAnA mApathI mApI zakAya ane (4) vastra vagere je gaja vagerethI mApI zakAya. dhAnya eTale maga vigere. kSetranA traNa bheda che. setu, ketu ane setuketu. jamInanI aMdaranA eTale kUvA vigerenA pANIthI je pAI zakAya ane te dvArA jemAM dhAnya pAke te (1) setu, AkAzanA pANIthI je pAI zakAya ane te dvArA jemAM dhAnya pAke te (2) ketu ane je baMne prakAranuM hoya te (3) setuketu vAstu eTale ghara vagere. tenA traNa prakAra che. (1) khAta-kherIne banAveluM, (2) ucchita-UMcuM caNIne banAveluM ane (3) te baMne prakAranuM. seMtharA vigere khAta-vAstu kahevAya. tenAthI judI rIte banAvelAM eTale caNIne banAvelAM moTAM moTAM makAne te uriskRta-vAstu kahevAya. ane je te baMne prakAre taiyAra karela hoya te khAta-uchita-vAtu kahevAya. rUpuM, enuM, hIrA mANeka vagere te prasiddha ja che. cAra pagavALAM prANIo ghaDAM vagere, be pagavALAM prANIo eTale nekara, cAkara vagere. navamuM phaca eTale raMTa vagere aneka prakAranAM upakaraNo, rAcaracIluM, gharavakharI. A rIte sthaLa parigraha aneka prakAre samajavA gya che. je leke u gavALA che, zreyanA irachuka che teoe aneka prakAranA parigrahamAM je je jeTaluM jeTaluM pitAnA nibhAva mATe ja jarUrI che te te teTaluM teTaluM pitAnA parigraharUpe rAkhe che ane bAkInuM je vadhArAnuM che tenI vizeSa prakAre nivRtti tyAga) kare che. he mahAnubhAve, tame paNa mithyAtvane tyAga karIne pitAnuM kalyANa IrachatA he te tamArI pitAnI IcchAonI maryAdA kare. jinezvara bhagavaMtanI vANIthI guMthAela dharma athavA dharmazA sarva prakAre zaraNarUparakSaNarUpa che chatAM zatrusamAna mithyAtva ane aviratine lIdhe duHkhI thayelA tame zA mATe aneka prakAre kaleze sahana kare che? te munivare ApaNane kRtya ane vAstavika artha samajA eTale meM ane meM baMnee ApaNuM icchAonI samajIne maryAdA karI eTale ke parigrahaparimANu nAmanuM pAMcamuM aNuvrata temanI pAse svIkAryuM. pachI te munivare ApaNane vizeSa zikhAmaNa ApatAM kahyuM ke-he mahAnubhAve, tame A pAMcamuM vrata te svIkAryuM paraMtu te saMbaMdhI pAMca aticAre paNa barAbara samajI A vratamAM eka paNa aticAra na lAge tema varte. te aticAranuM svarUpa A pramANe che-kSetra vagerenI, suvarNa vagerenI, dhana vagerenI, be pagavALAM prANIonI temaja ku-gharavakarI vagerenI je maryAdA vIkArI hoya te maryAdAmAM kaIka (1) yojana karI athata jaDI daI, kAMIka (2) pradAna karI athAt kaIne dAna karI, kAIka (3) badhana "Aho Shrutgyanam Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 pAMcamA vratanA aticArenuM svarUpa : kathA -kerA : rUpe eTale bIjAne tyAM baMdhanamAM rAkhI, (4) koI kAraNa dvArA ke prabhAvavaDe paryAyAMtara karIne eTale ke ekane badale bIjuM karIne maryAdAne bhaMga karavAthI vratamAM aticAra lAge che. kSetra-khetara ane vAstu-bheMcaruM vagere, dhana ane dhAnya, suvarNa, rUpuM, dvipada-be pagavALAM prANI ane cAra pagavALAM prANI temaja kuSya eTale sAdhana-sAmagrI, rAcaracIluM vigere aneka prakAranAM hoya che te badhAnI nakkI karelI maryAdAmAM jana vigere bhedevaDe ghAlamela karavAthI vratamAM aticAra lAge che. te aticAra kevI rIte ane kyAM lAge che te saMbaMdhI vizeSa samajaNa A pramANe che - jema ke vratadhArIe eka ja khetara athavA eka ja ghara rAkhavAnI maryAdA nakkI karelI hoya, pachI tene vadhAre khetara vA ghara rAkhavAne abhilASa thAya eTale ceka vratabhaMga thavAno ja bhaya UbhuM thayuM kahevAya. have e vratadhArI pitAnuM vrata sacavAya ane adhika khetara athavA gharane rAkhavAnI pitAnI vAsanA paNa saMtoSAya e mATe be khetaronI varacenI vADa ke vaMDI ke bhIMta kADhI nAkhI tenuM eka khetara banAvI de eTale ke be khetarane sAthe joDI de tevI ja rIte be ghara vaccenI bhIMta, vaMDI ke vADa toDI pADI tenuM eka ghara banAvI de-A rIte jana-joDANuM karavAthI vratadhArI pitAnA manathI ema samaje che ke eka khetara ke eka gharanI mArI nakkI karelI maryAdA tUTI nathI eTale tenuM joDANa e vrata sApekSa che paraMtu eka rIte te tenI nakkI karelI maryAdAmAM bAdhA Ave ja che, mATe A ceAjana e aticArarUpa che. e ja pramANe kaI vratadhArIe "amuka maryAdAmAM ja senuM rAkhavuM" evuM nakkI karI vrata lIdhuM, pachI kaI kAraNathI sonAne lAbha vadhAre thatAM te senAne keI bIjAne sAcavI rAkhavA ApavuM e pravRtti pradAna-aticAra kahevAya. bIjAne sAcavI rAkhavA ApatI vakhate tratadhArInA manamAM e saMkalpa-vikalpa che ke mArI lIdhelI maryAdA mAsA pUratI che, comAsA pachI te huM tenI pAsethI badhuM tenuM pAchuM laI laIza, hamaNAM mArI pAse rAkhuM te mArA vratane bhaMga thAya. e rIte kaI bIjAne pradAna karavAmAM vratanI sApekSatA che eTale e pradAna-aticArarUpa che. e ja pramANe dhana-dhAnyanA nakakI karelA pramANa karatAM tene baMdhana dvArA vadhAre rAkhavAnI yukti karavI e baMdhana-aticAra che. koI vadhArIe sopArI vagere cAra prakAranuM dhana ane maga vagere sattara prakAranuM dhAnya amuka pramANamAM ja rAkhavAnuM nakkI karI vrata lIdhuM hoya ane pachI ke tene vadhAre dhana ke dhAnya Ape eTale maryAdA karatAM te dhana temaja dhAnya vadhI jAya ane e vadhI gayelA dhana ke dhAnya vagere rAkhe te tene vratane bhaMga thavAno bhaya UbhuM thAya che eTale te pelA ApanArane ema kahe ke-cemAsA pachI mArA gharamAM je dhana-dhAnya che te vecAI javAnuM che eTale pachI tame je A dhana-dhAnya ApavAnA che tene mAsA pachI laI jaIza. AvI bhAvanA "Aho Shrutgyanam Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM kAraLa-kAza : pAMcamA vratanA aticArAnuM svarUpa 10 karIne e cemAsA pachI levAnuM adhana svIkAre ane cAmAsA pachI cAkkasa lai javAnI khAtrI Ape ane te daramiyAna khIjAne ghare tene baMdhanamAM zakhI mUke te vratavALAne adhana-aticAra lAge. cAthe kAraNa aticAra A pramANe samajavAnA che. amuka samaya sudhI dAsa-dAsIo amuka sakhyAmAM ja rAkhavA ane gAya vagere pazu-pakSIo amuka ja saMkhyAmAM pALavA evuM maryAdita vrata lenAra je maryAdAnA samayamAM ja emanA garbhodhAnanA vicAra kare te tene kAraNu aticAra lAge. phAI vratadhArIe amuka varSa mATe amuka saMkhyAmAM ja dAsa-dAsIe ane amuka ja saMkhyAmAM pazu-pakSIe rAkhavAnuM vrata svIkAryuM" hAya, teo ( dAsa-dAsIe tathA pazu-pakSIe ) jo nakkI karelI avadhi-samayamAM khIjA manuSya ke pazu-pakSIne janma Ape te rAkhavA mATe nakkI karelI saMkhyAmAM vadhAre thAya ane e rIte vratabhaMga paNa thavAnA ja, evI bIkathI te vratadhArI peAtAnI nakkI karelI samaya-maryAdA ghaNIkharI vItI jAya tyArapachI ja garbhagrahaNu karAvavAnI pravRtti kare te e pagavALAM ke cAra pagavALAM prANI gamastha hAvAthI teNe nakkI karelI saMkhyA--maryAdA te tUTI ja jAya eTale keIpaNa rIte vratabhaMga thavAthI A kANurUpa aticAra samajavA. vATakA, thALI, kaDachI vagere gharanAM athavA reMTa, kAza, keza, vagere khetaranAM upakaraNAnuM nAma # " kuSya ' che. tenA pramANunI je maryAdA nakkI karI heAya te mA~dAne bhAvavaDe udbhaMdhavI tenu nAma bhAva-aticAra gaNAya. bhAva eTale nAnu-meTu karavu. athavA paryAye badalI nAkhavA, jemake phAI vratadhArIne daza kaTArA ke kuDA rAkhavAnI maryAdA hAya, koi kAraNathI gharamAM daza kaTArAthI khamaNAM thai gayA eTale vratadhArIo vadhArAnA darzane tyAga karavA joIe. ane pote nakkI karelI maryAdA pramANe rahevu joIe, chatAM lAbhAdikane kAraNe te ema karI zakatA nathI ane maryAdAne sAcavavA icche che eTale gharamAM maryAdA karatAM vadhAre kaTArA joIne tene vratabhaMga thayAne bhaya lAgyA eTale teNe evI ceAjanA karI kete vIze kaTArAone bhagAvI nAkhI tenA moTA moTA daza kaTArAe manAvyA ane e rIte te kaTArAonu paryACMtara karIne pote karelI kaTArAnI maryAdAne sAcavI rAkhavAnI kalpanA seve che. kharI rIte te vIza kaTArAnA daza karavAnI cejanAmAM ja maryAdAbhaMga thaI jAya che chatAM te vratadhArI potAnI maryAdAnI pratijJAneA mULa uddeza je lekhAMza Ache karavAnA che te leAsane lIdhe bhUlI jai maryAdAnA akSarAne vaLagI rahevAmAM maryAdAnA pAlananI kalpanA kare che ane e rIte kharekhara tene vratabhaga ja thAya che. Ave poyAMtara karavAnA aticAra na ja AvavA deve joie. paryAMyAMtaranA artha e che ke-meTAnu nAnu karAvavuM, nAnAnuM mATu karAvavuM. ekane badale khInne ja ghATa karAvavAmAM vIza kaTArAe hAya ta temAMthI maryAdAnA akSara pramANe daza kaTArA kAyama rAkhI mAkInA dazanI karachI vagere game te karAvI nAkhavuM. A rIte aticArAnI samajaNu meM tamane ApI che. vizeSa kaMi kahevAnI jarUra nathI. A "Aho Shrutgyanam" Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 dharaNe karela zrAvaka dharmano svIkAra ane svanagare Agamana : kathAranuM-keza : -- -- - -- - ApaNI "dharaNa"nI cAlu kathAnA anusaMdhAnamAM graMthakAra prastuta hakIkatane jaNAvatAM kahe che ke-pachI pelA deve dharaNane tenA pUrvabhavanI hakIkata jaNAvatAM kahyuM ke pachI ApaNe baMnee guru mahArAjanA sarva vacanane "tahatti" kahIne mAthe caDAvyAM. badhI samajaNa meLavI, kuvikalpa tyajI dIdhA. viratadharmane svIkAra karavAmAM udyamavaMta thayA. sArI rIte viratidharmanuM AcaraNa karavAthI ApaNe DuMka dhana kamAI zakyA paraMtu divase jatAM tuM pAcho lebhane vaza thaye. pachI te che dharaNa! pAchA vaLI te aneka prakAranAM mahAAraMbhe zarU karI dIdhAM ane dhana, dhAnya vagerenI vRddhi karatAM karatAM te pelA aticAre paNa yAda na karyo. tArA vratamAM aticAre lAgavA mAMDyA chatAM te tene khyAla na karyo temaja te tarapha pAchuM vALIne joyuM paNa nahIM. niraticArapaNe vratanuM pAlana karIne, mRtyu pAmIne huM prathama devalokamAM divyarUpa ane divya samRddhivALo deva thaye chuM. te svIkArelAM zrAvakanAM vatanI virAdhanA karavAthI maraNa-samaye tane asamAdhibhAva utpanna thaye lejanA vazane kAraNe mahAArane lIdhe mRtyusamaye tane ArtadhyAna thavA lAgyuM ane mRtyu pAmI tuM tiryaMca thayuM. tyArabAda tuM dharaNarUpe kSatriya thayela che. pUrvabhavamAM viratidharmanI virAdhanA karI hovAthI tene aMtarAyane deSa lAge che, e doSane kAraNe tuM dhana kamAvA mATe kSaNe kSaNe bhAre kheda pAme che, chatAM tane dhana-prApti thaI zakI nathI. viratinI virAdhanA karavAthI kaTu phaLa prApta thAya che te yAda karIne, he bhadra! have tane ThIka lAge tevI pravRtti kara. mAre tArI sAthe pUrvabhavane rahe che eTale tane mahAduHkhathI saMtApa pAmele joIne ATalI vAta kahevA mATe huM tArI pAse Avyo chuM. devane A badhe vRttAMta sAMbhaLIne dharaNane tene pUrvabhavenuM smaraNa thaI AvyuM ane virAdhanAnAM kaDavAM phaLanA bhayane lIdhe udvega pAmele te, AgaLa kahyA pramANe pharIthI zrAvaka dharmane-dezaviratine svIkAra kare che. "badhuM ya siddha thaI gayuM che, badhuM ya prApta karI lIdhuM che, have A tRSNanuM zuM kAma che?' e pramANe vicArI dharaNa saMtoSavRttimAM prada pAse eTale te deva adazya thaI gaye. pUrvabhavenI smRti thavAthI dharaNa zrIjinadharmane viSe vizeSa anurAgavALa thaze ane te sthaLethI dhIre dhIre cAlatA te ariSTapUramAM pahoMce. pitAnA nagaramAM AvyA pachI lAMbA samaya sudhI teNe sukRtya karyA tethI rAjAe paNa tenuM sanmAna karyuM. pitAe pUrvavata tenA tarapha pratibhAva rAkhe, svajanavarge tene abhinaMdana ApyA ane sAdharmika lekee tenI prazaMsA karI. e pramANe dharma, artha ane kAma e traNe vagere sAdhavA mATe prayatnazIla raheto dharaNu pitAne samaya vyatIta karI rahyo che. viziSTa prakAranAM dhamanuSThAna karavAnI niSThAvALA dharaNane ekadA tenA pitAe pUchayuM ke "he putra, tane AvA viziSTa dharmanI prApti kyAMthI thaI? eTale dharaNe pitAne deva "Aho Shrutgyanam Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kathAranAtha : dharaNe karela batabhaMga ane thayela durdazA darzana vagerene badhe vRttAMta kahyo. te sAMbhaLIne tene pitA rAjI thayA ane kahevA lAge kehe putra! samudrane sAme kinAre jaIne tuM evA prakAranI kamANI karI lAvela che ke je Aja sudhI keIthI paNa kamAI zakAya tevI nathI. vaLI he putra, badhAM duonA upazamana mATe AnA jevuM bIjuM kaMI samartha ane suMdara sAdhana paNa nathI mATe tuM je dharmadhana kamAI lAvela che temAM ja nitya udyamavALe thA. 'huM e pramANe ja karIza" ema kahIne dharaNe pitAnA vAkayane svIkAryuM. emAIgnane paNa pitAnA putra tarapha vizeSapaNe pakSapAta thaye tethI gharanI badhI saMpatti tene seMpIne temaNe dIkSA lIdhI ane puMDarIka parvata para teNe siddhigati prApta karI. jema jema lAbha thAya tema tema lebha vadhatuM jAya" e nyAye dharaNanI AkAMkSAo vadhavA lAgI, tethI te, pUrvabhavamAM viratinI virAdhanA karavAthI tene je je anartho jogavavA paDyA hatA te badhA ja te bhUlI gayA ane pite lIdhela parigrahanI maryAdAomAM teNe aticAre lagADavA zarU karyA. tene vizALa kSetra na rAkhavAnI maryAdA hatI chatAM pitAnI viratine sAcavavAne hisAbe teNe pitAnA pitAnA ane pitAnA khetaranI vacce je vADa hatI te badhI vADe teDI nAkhIne tenuM eka vizALa khetara karyuM. A pramANe teNe vratamAM prathama jana aticAra lagADe. tene evo niyama hato ke-eka se senaiyA karatAM vizeSa dhana na rAkhavuM tema chatAM tenA pitA pratyenA snehane kAraNe rAjAe dharaNane se seniyAnuM eka sAMkaLuM bheTa ApyuM te teNe laI lIdhuM ane "A sAMkaLuM mArI vidhavA bahenane ApI daIza, paNa huM nahIM rAkhuM" A pramANe teNe pradAna nAmane bIjo aticAra paNa lagADa. pitAnuM tathA pitAnuM ghara bheguM thaI javAthI tenI maryAdA karatAM dhAnya tathA dhana vigere vadhI gayuM eTale te vadheluM dhana temaja dhAnya teNe bIjAnA gharamAM rakhAvyuM ane "je mArA gharamAM che te ja mAruM che" ema kalpanA karIne teNe baMdhana nAmane trIjo aticAra paNa lagADe. cAra pagavALAM temaja be pagavALAM prANIo vadhI jaze ane mArI e vizenI maryAdA tUTI jaze evI vratabhaMganI AzaMkAne lIdhe teNe pitAne niyamanI avadhine samaya AvatAM ja garbhanA saMbhava mATe gAya vagerene sAMDha vagere dekhADayA ane e rIte teNe karaNa nAmane ce aticAra lagADa. vATakA ane kaDachI vagerenI amuka saMkhyAmAM maryAdA nakkI karIne teNe te bAbata parigraha parimANunuM vrata lIdheluM parantu pAchaLathI e maryAdA tUTI jAya teTalAM vATakA ane kaDachI vigere thaI jatAM te badhAne bhaMgAvIne pitAnI maryAdA sacavAya e rIte tenA moTA-meTA ane pahoLA-pahoLA vATakA tathA kaDachI karAvyA ane potAnI saMkhyA sAcavavAne saMtoSa mAnatAM teNe paryAyAMtara karaNa nAmane pAMcame aticAra lagADaye. lebhane lIdhe tenA pariNAme vizeSa saMkilaSTa thayA ane pharI vAra paNa te te ja bhavamAM nirdhana banI gaye. vividha roga ane pIDAo "Aho Shrutgyanam Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 parigraha-pramANa vratanu phaLa H kyAratnakAza : thavAthI tenuM zarIra cheka nakhAi gayu. chevaTe te mRtyu pAmIne drutimAM gA ane A anaMta saMsAramAM cAre timAM bhramaNa karaze. dharaNanA pitAnI peThe parigrahanI maryAdA rAkhanArane cAkkasa lAbha thAya che e pratyakSa che ane jeo dharaNanI mAphka parigrahanI maryAdA nathI rAkhatA tene mahAanarthAM thAya che te paNa pratyakSa ja che. jenI icchAe vadhatI ja rahe che ane tethI uttarazattara je mAnava, kSaNe kSaNe vadhu vadhu aniSTa ceSTAe kare che tene je je anartheA~ AvI paDe che te vize keTaluM' kahI zakAya ? je manuSya, peAtAnI vadhatI jatI icchAone aTakAvatA nathI-maryAdAmAM rAkhatA nathI te mAnava, A traNa jagatamAM je padArtha ja nathI, thavAnA paNa nathI ane pahelAM kadI paNa hatA ja nahIM evA padArthanA paNa abhilASa kare che ane jyAM sudhI e, peAtAnI icchAone vadhatI aTakAve nahIM tyAM sudhI tene devA temaja dAnavA paNu rAkI zake nahIM, parigraha sabaMdhI je je icchAe upaje che tene ochI karavI vA pAchI haThAvavI e paNa tyAre ja banI zake jyAre manuSya, e IcchAnA padArthInuM sunizcita rIte mApa AMdhI le ane te mApa pramANe ja te padArthAne peAtAnI pAse rAkhe-vadhAre nahIM. A pramANe AcaraNa karavAthI tene ema lAge ke A rIte maryAdAthI rahevAmAM sukha che te pachI te pAtAnI meLe ja badhA parigrahanA tyAga karI de. uttama bhejana, vastrA, mALAo ane ratana vigerenAM ghareNAMone meLavavAthI je svAsthya maLatuM nathI te svAsthya, je manuSya, sarva padArthA saMbaMdhI vadhatI jatI pAtAnI IcchAone chedI nAkhe athavA maryAdAmAM rAkhe tene cAkkasa maLe che ema prAjJa puruSa kahe che. A sabaMdhI vizeSa zuM karavuM ? parantu je anupama sukha rAjAone, bhavanati devene, vaimAnika devAne nathI maLatu te anupama sukha tRSNA vagaranA puruSane maLe che, mATe kAI paNa prakAranA vikalpa--saMkalpa karyA vinA rAkhyA vinA ja tRSNAne cheDhavA mATe athavA tRSNAne maryAdAmAM rAkhavA mATe prayatna karavA jeie. A pramANe zrI cAratAzamAM pAMcamA aNuvratanA adhikAramAM dharaNanuM kathAnaka samAsa. (38) "Aho Shrutgyanam" Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ fortels et les glese les 94% zrI kyAratnakoza-anuvAda bIjo bhAga saMpUrNa choDha-3 ogledky "Aho Shrutgyanam" Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAratnakoza ===== [bhAga pahelo] * A apUrva graMtha prAkRta bhASAmAM bAramA saikAmAM racAyela che. mULa graMthanuM saMpAdana AgamaprabhAkara sAhitya pAsaka siddhAMtajJAtA parama pUjya munirAjazrI puNyavijayajI mahArAje karela che. # A ati upayegI graMthanuM gujarAtI bhASAMtara prakaTa karavAmAM Ave te janapayogI thAya tevA hetuthI amee A apUrva graMtha traNa bhAgamAM prasiddha karavAnuM nirNata karyuM. * A prathama bhAgamAM samyaphavAdinA tetrIza guNe paikI vIza guNenuM varNana ApavAmAM AvyuM che. dareka guNone spaSTa rIte samajAvatI kathAo paNa ApavAmAM AvI che, jethI vAcakane hoMze hoMze vAMce game te A aparva graMtha che. * suvarNane vadhu opa ApavAnI jarUrata hotI nathI. eka vakhata A graMtha vasAvIne anubhava kare. * kAuna ATha pejI mATI sAIjhanA Azare 325 pRSTha, kapaDAnuM majabUta bAIDIMga, suMdara jekeTa, AkarSaka citra ane UMcA kAgaLe para chApavAmAM Avela A graMthanuM mUlya mAtra rU. daza, pisTeja juduM. lakha-zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara "Aho Shrutgyanam Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tIrthakara caritra [ sacitra] * vartamAna vIzInA dareka tIrthaMkara paramAtmAnuM saMkSipta jIvanacaritra, uparAMta dareka tIrthakara bhagavatane triraMgI pheTa, mukhapRSTha upara tIrthAdhirAja zrI zatruMjayane ramya pheTe ApI A kiMtha zreSTha keTine banAvavAmAM Avela che. * UMcI jAtanA kAgaLa, AkarSaka bAIDIMga chatAM ! mUya mAtra rUpiyA che, pisTeja juduM. lakha-zrI jena AhmAnaMda sabhA-bhAvanagara. zrI pArzvanAtha caritra [sacitra] * zrI kathA ratnakezanA kartA mahApuruSane ja banAvela A graMtha atyuttama che. zrI pArzvanAtha bhagavaMtanA bIja caritro karatAM A graMtha ati vizALa che. zrI pArzvanAtha bhagavaMtanA badhA bhavenA hadayaMgama varNana uparAMta dareka gaNadhara bhagavatene apUrva caritre ApavAmAM AvyA che. & graMthanI suMdaratA mATe vidhavidha daza TAo ApavAmAM AvyA che. * krAuna ATha pejI Azare sADApAMcaso pAnA, haoNla klotha bAInDIMga, suMdara jekeTa chatAM mUlya mAtra rUpiyA tera, pisTeja juduM. la-zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara. "Aho Shrutgyanam