Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
मज्ञापनासले वैमानिकानाश्च पल्योपमस्थिति सत्त्वात् तेषु असंज्ञिनामसंभवात् 'तत्थ णं जे ते माइमिच्छ. दिट्टी उववन्नगा ते णं अप्पवेयणतरागा' तत्र खलु-मायिमिथ्यादृष्टयुपपन्नकमायिसम्यग्दृष्टयुपपन्नकमध्ये ये ते मायिमिथ्यादृष्टयुपपन्नका ज्योतिष्कवैमानिका भवन्ति ते खलु शुभवेदनापेक्षया अल्पवेदनतरकाः प्रज्ञप्ता:, 'तत्थ णं जे ते अमाइसम्मदिट्ठी उववनगा तेणं महावेय. णतरागा' तत्र खलु-मायिमिथ्यादृष्टयमायिसम्यग्दृष्टि द्वयमध्ये ये ते अमायि सम्यग्दृष्टयु. पपन्नका भवन्ति ते खलु शुभवेदनापेक्षया महावेदनतरका भवन्ति तेषां शुभवेदनावत्यात्, पूर्वेषाञ्चाशुभवेदनाववाच्चेति भावः, प्रकृतमुपसंहरबाह-'से तेणटेणं गोयमा ! एवं वुच्चहजोइसिय वेमाणिया नो सव्वे समवेयणा' हे गौतम ! तत्-अथ तेनार्थेन एवम्-उक्तरीत्या उच्यते-ज्योतिष्कवैमानिकाः नो सर्वे समवेदना भवन्तीति, 'सेसं तहेव' शेषम्-आहारवर्णकर्मादिकं तथैव-असुरकुमारवानव्यन्तरवदेव अवसेयमिति भावः ॥ सू० ७॥
सलेश्याहारा दिवक्तव्यता मूलम्-सलेस्साणं भंते! नेरइया सव्वे समाहारा समसरीरा समुस्सासनिस्सासा सव्वे वि पुच्छा, गोयला! एवं जहा ओहिगमओ तहा सलेज्योतिष्कों की पल्योपम के संख्यातवें भाग की जघन्य स्थिति होती है और वैमानिकों की पल्योपम की। अतएव उनमें असंज्ञियों का होना संभव नहीं है।
मायी मिथ्यादृष्टि उत्पन्न और अमायी-सम्यग्दृष्टि उत्पन्न में से जो ज्योतिष्क और वैमानिक मायी-मिथ्यादृष्टि उत्पन्न हैं, वे शुभवेदना की अपेक्षा से अल्पतर वेदनावाले होते हैं और जो अमायीसम्यग्दृष्टि-उत्पन्न होते हैं, वे शुभवेदना की अपेक्षा महान वेदनावाले होते हैं। ___ अब उपसंहार करते हुए कहते हैं-हे गौतम ! इस कारण से ऐसा कहा जाता है कि सब ज्योतिष्क और वैमानिक समान वेदनावाले नहीं होते हैं। शेष आहार, वर्ण, कर्म आदि असुरकुमारों और वानव्यन्तरों के समान ही समझलेना चाहिए। પપમના સંખ્યામાં ભાગની જઘન્ય સ્થિતિ હોય છે અને વૈમાનિકોની પલ્યોપમની. તેથીજ તેઓમાં અસંજ્ઞીઓનું હોવું સંભવિત નથી. | માયી-મિથ્યા દષ્ટિ–ઉત્પન અને અમારી સમ્યગ્દષ્ટિ ઉત્પન્નમાંથી જે જ્યોતિષ્ક અને વૈમાનિક માથી–મિથ્યાદષ્ટિ ઉત્પન્ન છે, તેઓ શુભ વેદનાની અપેક્ષાથી અલ્પતર વેદનાવાળા હોય છે. અને જે અમાયી સમ્યગ્દષ્ટિ ઉત્પન્ન થાય છે, તેઓ શુભ વેદનાની અપેક્ષાએ મહાત્ વેદનાવાળા હોય છે.
હવે ઉપસંહાર કરતા થકા કહે છે–હે ગૌતમ ! એ કારણથી એવું કહેવાય છે કે બધા તિષ્ક અને વિમાનિક સમાન વેદનાવાળા હોતા નથી. શેષ આહાર, વર્ણ, કર્મ આદિ અસુરકુમારો અને વ્યાનવ્યન્તરોની સમાન જ સમજી લેવું જોઈએ.
श्री. प्रशान। सूत्र:४
