Book Title: Paryushanparvadik Parvoni Kathao
Author(s): Amrutkushal Pandit, Satyasundarvijay
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004573/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI amRtakuzala paMDIta viracita zrI paryuSaNApatRdika parvonI kathAo ': preraNA tathA AzIrvAda : 'pa. pU. vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImadvijaya ' hemacaMdrasUrIzvarajI ma. sA. 'pa.pU. sarasvatIlabdhaprasAda AcAryadeva zrImadvijaya ratnasuMdarasUrIzvarajI ma.sA. : saMpAdaka : muni satyasuMdara vijaya : prakAzaka : zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa muMbaI. 2010_03 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divya darzana TrasTa II zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH | | zrI sImaMdharasvAmine namaH | I zrI mahAvIrAya namaH | anaMtalablinidhAnazrI gautamasvAmine namaH zrI prema-bhuvanabhAnusUri-5. padmavi.jayaghoSasUribhyo namaH S che BOTUS zu ja8 zrI amRtakuzala paMDIta viracita zrI paryuSaNApatRdika parvonI kathAo : preraNA tathA AzIrvAda : pa. pU. vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImadvijaya hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. pa.pU. sarasvatIlabdhaprasAda AcAryadeva zrImadvijaya ratnasuMdarasUrIzvarajI ma.sA. : saMpAdaka muni satyasuMdara vijaya : prakAzaka : zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa - muMbaI. 2010_03 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpattino savyaya karI zrutanA uddhAramAM sahAyaka bananAra zrI navajIvana zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha' muMbaI mUlya saMvata nakala rUA. 6pa-00 2016 I. sa. 2000 6i prAptisthAna 0 1. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa zopa naM. 5, badrIkezvara sosAyaTI, marIna DrAIva "I" roDa, netAjI subhASa mArga, muMbaI-2. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa 6/B, azokA koMplekSa, pahelA garanALA pAse, pATaNa (u. gu.) mudraka : kirITa grAphIksa, 208-AnaMda zopIMga senTara, ratanapoLa, amadAvAda-1, phona : 5352602 2010_03 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya 5. pU. vardhamAnataponidhi sva. AcAryabhagavaMta zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAnA praziSyaratna pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImadvijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnI preraNAmArgadarzana AziSathI zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa dvArA chellA 23 varSathI saMghanA sAte kSetranA anekavidha kAryo cAlI rahyA che. jIrNaprAyaH thayelA AgamagraMtho zAstra graMthone punaH jIvita karavAnuM kArya moTA pAye cAlI rahyuM che. pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma. sA. nA bhagIratha prayAsathI Aja dIna sudhI 200 thI vadhu zAstra graMthonI 400 400 nakala karAvI bhAratabharanA saMghomAM-jJAnabhaMDAromAM gharabeThA pahoMcADavAnuM kArya TrasTa dvArA thaI zakyuM che. aneka zrutapremI zrAddhavaryo tathA zrI saMghanA akhUTa sahakArathI zrutanA uddhAranuM virATa kArya khUba sahajatAthI thaI rahyuM che. hajI seMkaDo hajAro zrutagraMthone punarjIvita karI bhAvI peDhIne zrutano amUlya vAraso pahoMcADavAnuM bhagIratha kArya karavAnI amArI khevanA che. je deva gurU ane zAsanadevanA prabhAvathI jarUra pUrNa thaze. prastuta 'zrIparyuSaNAparvAdika parvonI kathAo'' nAmaka graMthane punarjivita karI zrI saMghanA caraNe samarpita karatA TrasTa atyaMta AnaMda anubhave che. A graMtha vi. saM. 1969nI sAlamAM zrAvaka bhImasiMha mANeka dvArA prakAzIta karavAmAM Avela, graMthane punaH prakAzita karatA temanA pratye kRtajJatA bhAvane vyakta karIe chIe. 2010_03 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta graMthanuM saMpAdana pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrImadvijaya ratnasuMdarasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya pU. munizrI satyasuMdaravijaya ma. sAheba zrutabhaktithI prerAIne parizrama laI karela che. TrasTa temano paNa upakAra mAne che. bhaviSyamAM hajI vizeSa zrutabhakti karavAnI zakti zAsanadeva dvArA amane maLatI rahe eja manokAmanA. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa TrasTIo caMdrakumArabhAI jarIvAlA lalitabhAI Ara. koThArI puMDarikabhAI e. zAha 2010_03 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutasamuddhAraka banatA puNyAtmAo tathA jena saMgho. - - - - - E 1) bhANabAI nAnajI gaDA, muMbaI. (pa. pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUri ma.sA. nA upadezathI) 2) zeTha ANaMdajI kalyANajI peDhI, amadAvAda. 3) zrI zAMtinagara zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda. (pa.pU. tapasvIsamrATa AcAryadeva zrImadvijaya himAMzusUri ma.sA.nI preraNAthI) 4) zrI zrIpALanagara jaina upAzraya TrasTa, vAlakezvara, muMbaI. (pa. pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya rAmacaMdrasUri ma.sA.nI divyakRpA tathA pU. AcAryadeva zrImadvijaya mitrAnaMdas ma.sA.nI preraNAthI) 5) zrI lAvaNya sosAyaTI je. mU. jaina saMgha, amadAvAda. (pa.pU. paMnyAsajI zrI kulacaMdravijayajI gaNivaryanI preraNAthI) 6) nayanabALA bAbubhAI sI. jarIvAlA, ha. caMdrakumArabhAI, manISabhAI, kalpaneSabhAI. (pa.pU. munirAjazrI kalyANabodhivijayajI ma.sA. nI preraNAthI) 7) kezarabena ratanacaMda koThArI, ha. lalitabhAI. (pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI) 8) zrI zvetAMbara mU.ta. jaina pauSadhazALA TrasTa, dAdara, muMbaI. 9) zrI muluMDa che. mU. ta. jaina saMgha, muluMDa, muMbaI. (pUjayapAda AcAryadevazrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI) 10) zrI sAMtAkrujha che. mU. ta. jaina saMgha, sAMtAkrujha, muMbaI. (pUjyapAda AcAryadeva zrI hemacaMdrasUri ma.sA. nI preraNAthI) 11) zrI devakaraNa muLajIbhAI jaina derAsara peDhI, malADa (vesTa), muMbaI. (pa.pU. munirAja zrI saMyamabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI) 2010_03 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12) saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa, khaMbhAta. (pU. sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma. tathA pU. sA. zrI svayaMprabhAzrIjI ma. tathA pU. sA. zrI divyayazAzrIjI ma. nI preraNAthI mULIbenanI ArAdhanAnI anumodanArthe.) | 13) bAbu amIcaMda panAlAla AdIzvara jaina Tempala ceriTebala TrasTa, vAlakezvara, muMbaI. (pU. munirAjazrI akSayabodhivijayajI ma. tathA pU. munirAjazrI mahAbodhivijayajI ma. tathA pU. munirAjazrI hiraNyabocivijayajI. ma.nI preraNAthI) 14) zrI zreyaskara aMdherI gujarAtI jaina saMgha, muMbaI. (pU. munizrI hemadarzanavijayajI ma. tathA pU. munizrI ramyaghoSavijayajI ma. nI preraNAthI.) | 15) zrI jaina che. mU. saMgha, maMgaLapArekhano khAMco, zAhapura, amadAvAda. (pa.pU. AcAryadeva zrI cakacaMdrasUri ma. nI preraNAthI.) 16) zrI pArzvanAtha je.mU. jaina saMgha, saMghANI esTeTa, ghATakopara (vesTa), muMbaI. (pU. munizrI kalyANabodhivijayajI ma.nI preraNAthI) 17) zrI navajIvana sosAyaTI jaina saMgha, bombe senTrala, muMbaI. (pU. munizrI akSayabodhivijayajI ma.nI preraNAthI) 18) zrI kalyANajI sobhAgacaMda jaina peDhI, pIMDavADA-rAjasthAna. (siddhAMta mahodadhi sva. A. zrImadvijaya premasUrIzvarajI ma.sA. nA saMyamanI anumodanArthe) 19) zrI ghATakopara jaine the. mU. ta. saMgha, ghATakopara (vesTa), muMbaI. (vairAgyadezanAdala pU. A. zrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI) 20) zrI AMbAvADI che. mU. ta. saMgha, amadAvAda. (pU. muni zrI kalyANabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI) 21) zrI jaina zve. mU. saMgha, vAsaNA, amadAvAda. (pU. A. nararatnasUri ma. nA saMyamajIvananI anumodanArthe pU. tapasvIratna A. zrI || | himAMzusUrIzvarajI ma.sA. nI preraNAthI) 22) zrI premavardhaka ArAdhaka samiti, dharaNidhara derAsara, pAlaDI, amadAvAda. (pU. gaNivarya zrI akSayabodhivijayajI ma.nI preraNAthI) 2010_03 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23) zrI mahAvIra jaina zve. mU. saMgha, pAlaDI, amadAvAda. zeTha kezavalAla mULacaMda jaina upAzraya. (pa. pU. A. zrI rAjendrasUri ma.sA.nI preraNAthI) 24) zrI mATuMgA jaina zve. mU. ta. saMgha enDa cerITIjha, mATuMgA, muMbaI. 25) zrI jIvIta mahAvIra svAmI jaina saMgha, nAdiyA (rAjasthAna). (pU.gaNi zrI akSayabodhivi. ma.sA tathA munizrI mahAbodhivi. ma.sA. nI preraNAthI) 26) zrI vizA ozavALa tapagaccha jaina saMgha, khaMbhAta. (vairAgyadezanAdakSa pU. A. zrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI) (27) zrI vimala sosAyaTI ArAdhaka jaina saMgha, bANagaMgA, vAlakezvara, muMbaI. 28) zrI pAlitANA cArtumAsa ArAdhanA samiti (pU. A. hemacaMdrasUri ma. nA saM. 2013nA cAturmAsa prasaMge) 29) zrI sImaMdhara jina ArAdhaka TrasTa, emaralDa epArTa. aMdherI (I). | (munizrI netrAnaMdavijayajI ma.sA. nI preraNAthI) 30) zrI dharmanAtha popaTalAla hemacaMda jaina zve. mU. saMdha, jainanagara, amadAvAda (pa.pU. munizrI saMyamabodhivijayajI ma.sA. nI preraNAthI) 31) zrI kRSNanagara jaina zvetAMbara mU. saMgha, saijapura, amadAvAda. (pa.pU. AcAryavijaya hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA kRSNanagara madhye saMvata 205ra nA cAturmAsa nimitte pa.pU. munirAjazrI kalyANabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI) 32) zrI bAbubhAI sI. jarIvALA TrasTa, nijhAmapurA, vaDodarA. 33) zrI goDI pArzvanAtha Tempala TrasTa, pUnA. (preraka : pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya jayaghoSasUrizvarajI ma.sA. tathA pU. munirAjazrI mahAbodhivijayajI ma.sA.) 34) zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina zve. maMdira TrasTa-bhavAnI peTha, pUnA. (preraka : munizrI anaMtabodhivijayajI ma.sA.) 35) zrI je. mU. ta. dAdara jaina pauSadhazALA TrasTa (dAdara) (muni zrI aparAjItavijayajI ma.nI preraNAthI) 2010_03 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36) zrI harasUrIzvarajI jagadguru jaina je. mU. tapA. jaina saMgha TrasTa (malADa-I.) 37) zrI AdinAtha je. mU. jaina saMgha - navasArI (pa. pU. A. zrI guNaratnasUri ziSya pa.pU. paMnyAsa pravarazrI puNyaratna vi. gaNi. pa.pU. paMnyAsa yazoratna vi. gaNi nI preraNAthI) zritoddhAraka banatA puNyAtmAo tathA jena saMgho. 1) zrI lakSmIvardhaka jaina saMgha, pAlaDI, amadAvAda. - (pa. pU. munirAjazrI nipuNacaMdravijaya ma.sA.nI preraNAthI)' 2) zrI naDIyAda zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, naDIyAda. (pa. pU. munizrI varabodhivijayajI ma.sA. nI preraNAthI) 3) zrI sAyana zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, sAyana, muMbaI. 4) zrI pArzvanAtha zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha. saMghANI esTeTa, ghATakopara (vesTa), muMbaI. zrutabhakta banatA puNyAtmAo tathA jaina saMgho.) 1) zrI bAbubhAI sI. jarIvAlA TrasTa, nijhAmapurA, vaDodarA. 2) zrI bApunagara zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda. (pU. gaNivaryazrI akSayabodhivijayajI ma.sA. tathA munirAja mahAbodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI) 3) zrI sumatinAtha zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, memanagara, amadAvAda. (pU. munirAjazrI dharmarakSita vi. ma. tathA pU. munirAjazrI hemadarzana vi.ma.nI preraNAthI) 4) sva. zrI suMdaralAla dalapatabhAI jhaverI. hA. jAsudabena, punamacaMdabhAI, jasavaMtabhAI vagere. 5) zrI munisuvratasvAmI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka maMdira TrasTa, kolhApura. 6) zrI araviMdakumAra kezavalAla jhaverI jaina rilijIyasa TrasTa, khaMbhAta. 2010_03 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa-muMbaI dvArA prakAzita thayelA graMthonI sUci 1) jIvavicAra prakaraNa saTIka, daMDaka 23) sirASTizalAkA puruSa caritra prakaraNa saTIka kAyasthiti stotrA- parva pa/6. bhidhAna saTIka. 24) aSTasahastrI tAtparya vivaraNa. 2) nyAya saMgraha saTIka. 25) muktiprabodha. (3) dharmasaMgraha saTIka bhAga-1. 26) vizeSaNavatI vaMdana pratikramaNa 4) dharmasaMgraha saTIka bhAga-2. avacUrI. 5) dharmasaMgraha saTIka bhAga-3. | 20) pravrajyA vidhAna kulaka saTIka. 6) jIvasamAsa TIkAnuvAda. 28) caityavaMdana bhASya. 0) jaMbudvIpa saMgrahaNI saTIka. (saMghAcAra bhASya saTIka). 8) syAdvAdamaMjarI sAnuvAda. | 29) vardhamAna dezanA padha 9) saMkSepa samarAditya kevaLI caritra. (bhA. 1 chAyA sAthe). 10) bRhakSetra samAsa saTIka. 30) vardhamAna dezanA padha 11) bRhat saMgrahaNI saTIka. (bhA. 2 chAyA sAthe). 12) bRhat saMgrahaNI saTIka. 31) vyavahAra zuddhi prakAza. 13) ceiyavaMdaNa mahAbhAsa. 32) anekAnta vyavasthA prakaraNa. 14) nayopadeza saTIka. 33) pacaraNa saMdoha. 15) puSpamALA (mULa-anuvAda). 16) mahAvIra cariyuM. 34) utpAdAdisiddhi prakaraNa saTIka. 10) mallinAtha caritra. 35) abhidhAna vyutpatti prakriyA koza 18) vAsupUjya caritra. bhA-1 caMtAmaNi TIkAnuM akArAdi 19) zAMtasudhArasa saTIka. krame saMkalana. 20) zrAddhaguNa vivaraNa. 36) abhidhAna vyutpatti prakriyA koza 21) tattvajJAna taraMgiNI. bhA-2 ciMtAmaNi TIkAnuM 22) trizaSTizalAkA puruSa caritra akArAdi krame saMkalana. parva 3/4. 30) praznottara rAphara (sena pragna) 2010_03 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38) saMbodhasamati saTIka. 66) puSpa prakaraNamALA. 39) paMcavastu saTIka. 60) gurnAvalI 40) zrI jaMbusvAmi caritra. 68) puSpa prakaraNa 41) zrIsakhyatve saptati saTIka. 69) neminAtha mahAkAvya. 42) guruguNa paziMzaSatrizikA 00) pAMDava caritra bhA. 1 saTIka. 1) pAMDava caritra bhA. 2 43) stotra ratnAkara. 02) pArzvanAtha caritra gadha. 44) upadeza samiti. 73) hIra praznottarANi. 45) upadeza rasAkara 04) dharmavidhi prakaraNa 46) zrIvimalanAtha caritra. 05) supArzvanAtha caritra bhA. 1 40) subodhA samAcAri. 06) devadharma parIkSAdi graMtho. 48) zAMtinAtha caritra graMtha. 07) supArzvanAtha caritra bhA. 23 49) navapada prakaraNa saTIka bhA. 1. 78) prakaraNatrayI. |pa0) navapada prakaraNa saTIka bhA. 2. 09) samatAzataka (sAnuvAda) pa1) navapada prakaraNa laghuvRtti. 80) upadezamALA - puSpamALA para) zrAddha prakaraNa vRtti 81) pRthvIcaMdra caritra. 54) vijaya prazasti bhASya 82) upadezamALA. | (vijaya senasUri caritra.). 83) pAica lacchI nAmamAlA (55) kumArapALa mahAkAvya saTIka 84) doDhaso savAso gAthAnA stavano. (prAkRta dvayAzraya). 85) dvivarNa ratamAlA 56) dharmaratna prakaraNa saTIka bhA. 1. 86) zAlibhadra caritra pa0) dharmarana prakaraNa saTIka bhA. 2. 80) anaMtanAthacaritra pUjASTaka pa8) upadeza pada bhA. 1. 88) karmagraMtha avasUrI pa9) upadeza pada bhA. 2. 89) upamiti bhava prapaMca kathA bhA. 1. 60) zrAddhadinakRtya bhA. 1. 90) dharmabiMdu saTIka. 61) zrAddhadinakRtya bhA. 2. 91) prazamarati saTIka. 62) pArzvanAtha caritra. 92) mArgaNAhAra vivaraNa. 63) vicAra ranAkara. 93) karmasiddhi 64) upadeza saptatikA 94) jaMbusvAmI caritra anuvAda. 65) devendra naraphendra prakaraNa. 95) caityavaMdana bhASya sAnuvAda. 2010_03 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96) guNavarmA caritra sAnuvAda. |121) kalyANa maMdira-laghuzAMti saTIka | 90) savAso dADhaso gAthAnA stavano. 122) upadeza samatikA 98) dvAtrizaddhAtrizikA (TIkAnuvAda) pustaka 99) kathAkoSa 123) pratikramaNa hetu (pustaka) 100) jaina tIrtha darzana 124) jena kumArasaMbhava mahAkAvya. 101) jena kathA saMgraha bhA. 1 15) devacaMdra stavanAvalI 102) jaina kathA saMgraha bhA. 2 126) AnaMda kAvya mahodadhi bhA. 1. 103) jaina kathA saMgraha bhA. 3 zAlibhadra-kusumazrI-rohINi 104) racaNasehara nivakahA. premalAvachI rAsa) 105) AraMbhasiddhi saTIka. 120) zrI paryata ArAdhanA sUtra 106) neminAtha caritra gadha. (avacUrI anuvAda sAthe.) 100) mohobyulam (vAdasthAnama) | 128) jinavANI 108) zrI bhuvanabhAnukevaLI caritra (tulanAtmaka darzana vicAra) (anuvAda) 129) praznottara pradIpa graMtha 109) zrI caMdraprabhasvAmI caritra 130) prAcIna koNa zvetAmbara (anuvAda) digambara (gujarAtI) 110) ApaNA jJAnamaMdiro 131) bUdvIpa samAsa (anuvAda) 111) pramANalakSaNa 132) sumati caritra (anuvAda) 112) AcAra pradIpa 133) tavAmRta (anuvAda) 113) vividha praznottara 134) triSaSTizalAkApuruSa caritra 114) AcAropadeza anuvAda parva-2 ju 115) paTTAvalI samuccaya bhA. 1, 135) triSaSTizalAkApuruSa caritra 116) paTTAvalI samuccaya bhA. 2. parva-1 lu 136) jena kathA saMgraha 110) ratnAkara avatArikA anuvAda bhAga - 4 pratAkAra saMskRta | bhAga - 1. 130) jena kathA saMgraha bhA. 5 118) rasAkara avatArikA anuvAda 138) jena kathA saMgraha bhA. 6 bhAga - 2. 139) jaina dharma bhakti kaMcanamALA || 119) caityavaMdana covIsI tathA * (sAnuvAda) bhAga - 1. praznottara ciMtAmaNI. 140) jaina dharma bhakti kaMcanamALA 120) nirayAvali sUtra (sAnuvAda) bhAga - 2. 2010_03 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141) zrI mokSapada sopAnA 165) AvazyakasUtranI TIkA bhAga-2. | (cadaguNasthAnakanuM svarUpa) 166) AvazyakasUtranI TIkA bhAga-3. 142) ratazekhara ratavatI kathA 160) AvazyakasUtranI dIpikA bhA. 1 (parvatIci mAhAbhya para) 168) AvazyakasUranI dIpikA bhA. 2 143) SaSThizatakam (sAnuvAda) 169) AvazyakasUranI dIpikA bhA. 3 144) namaskAra mahAmaMtra (nibaMdha) 100) uttarAdhyana saTIka bhAga 1 145) jena gotra saMgraha 101) uttarAdhyana saTIka bhAga 2 (prAcIna jaina itihAsa sahita) 103) uttarAdhyana saTIka bhAga 3 146) nayamArgadarzaka yAne 104) jaMbudvipa prajJapti bhA. 2 sAtanayanuM svarUpa 105) jIvAjIvAbhigama sUtra bhAga 1 140) mahopAdhyAyazrI vIravijayajI 106) jIvAjIvAbhigama sUtra bhAga 2 mahArAjA caritra 100) rAjapraztIyA 148) mukti mArgadarzana 108) AcArAMga dIpikA. dharmaprAptinA hetuo 109) bhagavatI sUtra bhAga 1 149) gheDutama 180) bhagavatI sUtra bhAga 2 150) murtimaMDana praznottara 181) bhagavatI sUtra bhAga 3 151) piMDavizuddhi anuvAda 182) pannAvaNA sUtra saTIka bhAga 1 1para) naMdisUtra mULa 153) naMdisUtra saTIka (bIjI AvRtti) 183) pannAvaNA sUtra saTIka bhAga 2 154) naMdisUga cUrNi saTIka 184) RSibhASi sUtra 155) anuyogadvAra saTIka 185) haribhadrIya Avazyaka TIppaNaka 156) dazavaikAlika saTIka 186) sUryaprajJami saTIka 150) dazavaikAlika dIpikA 180) AcArAMga dIpikA bhAga 1. 158) odhaniryukti saTIka 188) sUtrakRtAMga dIpikA bhAga 2. 159) piMDaniryukti 189) ThANAMga saTIka bhAga 1 160) AvazyakasUtranI TIkA bhAga-1. 160) ThANAMga saTIka bhAga 2. 161) AvazyakasUtranI TIkA bhAga-2. 191) anuyogadvAra mULa. 162) AvazyakasUtranI TIkA bhAga-3. 192) samavAyAMga saTIka 163) AvazyakasUtranI TIkA bhAga-4. 193) AcArAMga dIpikA bhAga 2. 164) AvazyakasUtranI TIkA bhAga-1. 194) sUtrakRtAMga saTIka bhAga 1 2010_03 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195) sUtrakRtAMga saTIka bhAga 2. 205) caityavaMdanAdi bhASyAya 196) bhagavatI sUtra (vivecana) 190) kalpasUtra pradIpikA. 206) bhoja prabaMdha (bhASAMtara) 198) kalpasUtra kaumudi. 20) zrI vastupAla caritra (bhASAMtara) 199) AnaMda kAvya mahodadhi bhA. 3 | 208) yogabindu saTIka bharata bAhubalI rAsa, jayAnaMda- 209) guruguNaratnAkara kAvyam kevaLI rAsa, surasuMdarI rAsa, 210) jagadguru kAvyam vaccharAjadevarAja rAsa, naLadamayaMtI 211) yogadaSTi sanmayucaya rAsa, haribaLa mAchI rAsa. 212) jaina jyortigraMtha saMgraha 200) zrI zrutajJAna amIdhArA. 213) pramANa paribhASA 201) uttarAdhyayana sUtra (mULa) 214) prameya ratnakoSa: 202) upadhAna vidhi - poSadha vidhi 21ma) zrI jaina stotra saMgraha 203) hIrasvAdhyAya bhAga-1 216) zrIcogadaSTi samuccaya 204) hIrasvAdhyAya bhAga-2 (bhAvAnuvAda) 2010_03 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( kathAono kama ) 1 merutrayodazInI zrI piMgalarAjAnI kathA. 2 mauna ekAdazInI zrI suvratazeThanI kathA 3 caitrIpUnamanI zrI puMDarIkagaNadharAdinI kathA 4 akSayatRtIyAnI zrI RSabhadeva tathA zreyAMsakumAranI kathA 5 jJAnapaMcamInI zrIvaradatta tathA guNamaMjarInI kathA. 6 poSadazamInI zrIsuradattazeThanI kathA. 7 holikAparvanI holikAnI kathA 8 dIvAlIparvanI kalaMkI rAjAdinI kathA 9 rohiNItapanI zrI rohiNIrANI ane azokakumAranI kathA 10 comAsIparvanI vrataniyama saMbaMdhI aneka kathAo. 11 paryuSaNAparvanI zrIgajasiMhakumaranI kathA. 2010_03 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] atha zrI merutrayodazi vratakathA prAraMbhaH ****tL atha zrI saubhAgyapaMcamyAdika mahAparvonI kathAo prAkRta bAlAvabodharUpa lakhIe chIe. temAM prathama zrIRSabhadeva bhagavAnane namaskAra karIne, tadanaMtara jJAnanA dAtA guru tathA bhagavAnanI vANI je sarasvatI devI, temanuM cittane viSe smaraNa karIne zrImeraterazanI kathA kahIe chIe. tihAM ATha mahAprAtihArye karI birAjamAna, traNa jagatanA guru evA zrI mahAvIrasvAmI, temaNe jevI rIte paraMparAe prathama thai gayelA tIrthaMkaro kahetA AvyA che, tevIja rIte mahA vadi terazanA divasanuM mAhAtmya zrIgautamasvAmI Agala kahyuM che, tema huM paNa kahuM chuM. zrIRSabhadevasvAmI pachI pacAsa lAkha koDAkoDI sAgaropamane AMtare zrIajitanAtha nAme tIrthaMkara thayA, te AMtarAnI vacce zrI ayodhyA nagarIne viSe ikSvAku vaMzamAM kAzyapagotrIya anaMtavIrya eve nAme rAjA thayo. te rAjA ghaNA hAthI, ratha, ghoDA ane pAyaka pramukha moTI senAno dhaNI hato. valI pAMcase rAjA tenI sevAmAM rahetA hatA, evo te rAjA mahA balavAn hato. tenI pAMcase rANIo hatI. temAM priyamatI nAme rANI mukhya paTTarANI hatI; valI te rAjAne cAra buddhinuM nidhAna evo dhanaMjaya nAme mahA catura pradhAna hato. evI rIte te rAjA, sukha samAdhe rAjya pAle che. have eka samayane viSe te rAjAnA mananAM moTI ciMtA utpanna thai je aho! jUo to kharA, ke huM Avo rAjAdhipati chatAM mAre eka paNa putra nathI, to mArA pachI A mArA rAjyano bhogavanAro koNa thaze ? kahyuM che ke : aputrasya gRhaM zUnya, dizaH zUnyA ghabAMdhavAH // mUrkhasya hRdaya zUnya, sarvazUnya daridriNaH || 1 || te mATe putra vinA ghara zobhe nahIM. evuM vicArI putraprApti mATe aneka upAya karacA, tathApi putraprApti na thai. evA avasaramAM eka koNika nAme sAdhu merate 2010_03 1 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhArane arthe rANIne ghera AvyA. sAdhune sAmA AvatA dekhI ghaNA harSa pAmatAM thakAM rAjA ane rANI bahu jaNAM uThyAM. uThIne vidhipUrvaka vaMdana karI zuddha AhAra vahorAvI pachI be hAtha joDI pUchavA lAgyA ke he svAmI ! amAre putra thaze ke nahIM thAya ? te sAMbhalI sAdhu kahevA lAgyA ke he rAja! jyotiSa nimitta saMbaMdhI praznonA uttara kahevA e sAdhuno dharma nathI. te sAMbhalI pharI paNa rAjA ane rANI te sAdhune aneka prakAre ghaNI ghaNI rIte vinaMtI karI pUchavA lAgyA. te sAMbhalI sAdhunA manamAM karuNA AvI. tethI te sAdhu rAjAne kahevA lAgyA ke tamAre putra thaze, paNa te pAMgalo thaze. ema kahI sAdhu to cAlyA gayA. pAchalathI rAjA ane rANI ciMtavavA lAgyAM je are ApaNane pAMgalo putra thaze!!! pachI ekadA anukrame rANIne garbha rahyo, ane nava mahinA pUrNa thaye thake rANIne putra janmyo, te vAre vadhAmaNIe jaine rAjAne vadhAmaNI ApI ke mahArAja ! Apane ghare putra prasava thayo. te sAMbhaLI rAjA ghaNoja harSa pAmyo. pachI rAjAe moTo janmamahotsava karavo. bArame divase sarva kuTuMbane jamADI te kumaranuM piMgala rAjA evuM nAma pADyuM. pachI te kumArane aMteura mAMhija rAkhe, paNa bahAra kADhe nahIM, tethI tyAMnA loko rAjAne pUchavA lAgyA ke Apa ApanA kumArane bahAra zA vAste kADhatA nathI ? tyAre teone rAjAe kahyuM ke amArA kumAranuM ati adbhUtarUpa che, tethI koinI tene najara lAge, mATe ame bahAra kADhatA nathI. e vAtanI te nagaramAM sarvatra prasiddhi thai gai. e avasaramAM te ayodhyA nagarIthI savAso yojana dUra koi malaya nAme deza che, temAM eka brahmapura nAmanuM nagara che, tene viSe ikSvAkuvaMzIya kAzyapagotrIya satyaratha eve nAme rAjA che, tenI idumatI nAme paTTarANI che, tenI kUkhe guNasuMdarI nAme putrI utpanna thayelI che. te kumarI adhika rUpalAvaNya guNoe karI saMyukta che, ane valI te rAjAne paNa putra nathI, mAtra putrI eka ja che, tethI mAtApitAne ghaNIja vallabha che. have te putrI anukrame bhaNI gaNIne strInI cosaTha kalAmAM pravINa thai, ane yauvanAvasthAmAM paNa AvI. evI rItanI kumarIne joine tenA pitAe tenI samAna svarUpavAn vara paraNAvavA mATe koi eka rAjakumarano zodha karavA mAMDyo. paraMtu kyAMhi paNa te putrIne yogya vara maLyo nahIM, tethI rAjAne putrIne yogya vara malavA mATe ghaNIja ciMtA thavA mAMDI. evA avasarane viSe tehIja nagaranA merateja 2 2010_03 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahenArA vyApArIo gADAMone viSe nAnA prakAranA kariyANAM bharIne vyApAra karavAne arthe dezAMtara cAlyA; te vyApArIone bolAvIne rAjAe kahyuM, ke tame dezAMtara jAo cho mATe ApaNI kumarI guNasuMdarI che, tene yogya koI paNa ThekANe jo vara malI jAya, to sagapaNa karI Avajo. evuM rAjAnuM vacana aMgIkAra karI te vyApArI tihAMthI cAlatA thayA. te anukrame nagare nagare pharatA pharatA ayodhyA nagarIe AvyA. tihAM sarva kariyANA vecI ghaNuMka dravya upArjana karI, pharI potAnA dezamAM khapavA yogya evAM bIjI jAtinAM kariyANAM laIne potAne deza javA mATe taiyAra thayA, eTalAmAM te gAmamAM lokonA mukhathI rAjakumAranuM abhUta rUpa sAMbhalI rAjAnI pAse jaI te kumAranI saMghAte guNasuMdarInuM sagapaNa karyuM. rAjAe paNa te vyApArIone ghaNuM Adara sanmAna ApyuM tathA tenAM dANa mApha karyA. tethI vyApArI ghaNA khuzI thaIne potAnA deza bhaNI cAlyA. anukrame potAne nagare AvIne rAjA Agala te sarva vRttAMta kahyuM. tyAre rAjA paNa te kumAranuM adbhata rUpa tathA guNa sAMbhalI ghaNoja harSa ane saMtoSa pAmyo. have anukrame te kumarI paraNavA yogya thai, te vAre kumarane teDavA mATe rAjAe potAnA sevaka puruSone ayodhyAe mokalyA. teoe jaI anaMtavIrya rAjAne vinavyo ke he mahArAja! have ApanA kumarane paraNavA sAru vahelA mokalo. te vAta sAMbhalI rAjA potAnA manamAM ghaNoja udAsa thayo thako tihAMthI uThIne potAnA mahelamAM ekAMta sthAnake jai potAnA pradhAnanI Agala sarva mananI vAta kahIne pUchyuM ke have eno zo upAya karavo ? ApaNo putra to pAMgalo che tene zI rIte paraNAvIe? ene kanyA koNa Apaze ? evI vAta sAMbhalI pradhAne kAMIka vicAra karI teDavA mATe AvelA sevaka puruSone bolAvIne kahyuM ke amAro kumAra hAla ghera nathI. te to IhAMthI base yojana dUra muhagIpaTaNa nAme nagare enuM mosAla che, tyAM gayo che, mATe hAlamAM lagna thavAnuM banaze nahIM. je vAre kumAra ghera Avaze, te vAre tamane kahevarAvazuM ane pachI mokalazuM. evuM pradhAnanuM bolavuM sAMbhalIne sevaka puruSo bolyA ke he svAmI! amAruM zahera bahAMthI ghaNuM dUra che, mATe vAraMvAra bahAM avAya nahIM, tethI lagnano divasa tame hamaNAM ja nirdhAra karI amone kaho, ane te lagna upara tame paNa vahelA padhArajo. evAM sevakonAM vacana sAMbhalI pradhAne temane kahyuM ke AjathI solame mahIne ame lagna karIzuM. evI merateo 2010_03 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte lagnanA samAcAra laIne sevaka puruSa potAne deza gayA. tihAM AvI sarva vRttAMta rAjAne kahyuM. have sevakone vidAya karyA pachI anaMtavIrya rAjA paNa ciMtAtura thayo thako pharI pradhAnane kahevA lAgyo ke have ApaNe kumarano zo upAya karavo ? sola mahInA to kAle pUrA thaI jaze. ema kahI rAjA rANI tathA pradhAna traNe jaNa ghaNIja ciMtA karatAM upAya zodhavA lAgyAM, paNa kazo upAya sUja paDyo nahIM. evA avasaramAM pAMcase sAdhunA parivAre paravarayA tathA cAra jJAnanA dharanAra, evA gAMgIla nAme AcArya te nagarInA udyAnamAM AvI samosarayA. temanI vanapAlake ghaNI sevA bhakti karIne pachI nagaramAM jaI anaMtavIrya rAjAne vadhAmaNI ApI. rAjAe paNa vanapAlakanA mukhathI sAdhunuM Agamana sAMbhaLI harSa pAmIne vanapAlakane vadhAmaNImAM ghaNuM eka dravya ApyuM. hAthI ghoDA pramukha dhaNI saddhi sahita AcAryane vAMdavA mATe Avyo. pachI tihAM vidhi sahita sarva sAdhuone vAMdI be hAtha joDI Agala beTho. je vAre sarva parSadA malI, te vAre munirAje paNa dharmopadeza devA mAMDyo : jIvadayAI ramijaI, Idiyavago damijaI yAvi sacce ceva cavijaI, dhammassa rahassa miNameva // 1 / bhAvArtha H uttama prANI sadA jIvadayAne viSe rame che, pAMca indriyanA samUhane vaza kare che, satya vacana bole che, jaina dharmanuM ehaja rahasya jANavuM. [1] jayaNA dhummasya jaNaNI, jayaNA dhammasya pAlaNI ceva // taha vuddhikarI jayaNA, egaMta suhAvahI jayaNA // 2 / bhAvArtha : jayaNA che te dharmanI mAtA che, valI jayaNA je che te dharmane pAlavAvAlI che, tathA jayaNA te dharmanI ghaNI vRddhi karavAvAlI che, valI ekAMta mokSasukhanI ApanArI paNa te jayaNAja che. rA/ AraMbhe natyei dayA, mahilA saMgeNa nAsae baMbha / saMkAe sammatta, dadhvajjA atyigahaNeNaM / 3 // bhAvArtha : AraMbhamAM dayA hotI nathI, strInI saMgati karavAthI brahmacaryano nAza thAya che, jinavacanamAM zaMkA rAkhe tene samakita hotuM nathI ane dravya parigrahano saMgraha kare, tene cAritra hoya nahIM || 3 merata) 2010_03 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaM khaMbhacera bhadA, pAya pADaMti khaMbhayArINuM te huMti TruTamuMgA, bohI puNa dullahA tesiM // 4 // bhAvArtha : je prANI pote brahmacaryathI bhraSTa, zIlaguNa rahita thakA bIjA je brahmacaryanA pAlanAra mahApuruSo che temane page lagADe che, te prANI ThUMThA, lUlA, pAMgalA, baherA thAya, ghaNuM dukha pAme. valI te prANIne bodhi je samakita te paNa dohiluM udaya Ave // 4 // mATe dharmanuM mUla te dayA che ane pApanuM mUla te jIvahiMsA che. je pote hiMsA kare, bIjAnI pAse hiMsA karAve, tathA hiMsA je karato hoya tenAM vakhANa kare e traNe jaNa sarakhuM pApaphala bhogave. mATe je puruSa pApa karato thako paNa manamAM kAMi bIka rAkhe nahIM to tenA hRdayamAM dayA nathI. tathA je puruSa nirdayI thako ghaNA ekedriya jIvano nAza kare, te prANI parabhavamAM vAta, pItta zrleSma ityAdika aneka rogono bhogavanAro thAya. valI je beidriya jIvono vinAza kare, te jIva parabhavane viSe muMgo, mukharogo tathA durgaMdha nizvAsavAlo thAya. tathA je jIva teidriya jIvono vinAza kare, te jIvane parabhavamAM nAsikAno roga thAya. tathA je jIva cauridriya jIvono vadha kare te jIva parabhavane viSe kAMNo, AMdhalo, cUMco ityAdika AMkha saMbaMdhI aneka prakAranA rogono bhoktA thAya. tathA je jIva paMcendriya jIvono vinAza kare, te jIva parabhavamAM pAMce iMdriyonuM nIrogIpaNuM na pAme. te kAraNa mATe he bhavya loko ! hisAno tyAga karo. jUThuM bolavAno tyAga karI satya vacana bolo. A prakArano dharmopadeza sAMbhalIne rAjA, guru pratye pUchatA hatA ke he svAmI! mAro putra kevA prakAranA karma karI pAMgalo thayo haze ? te sAMbhalI gAMgIla muni cAra jJAnanA dhaNI te kuMvaranA pUrvabhava kahevA lAgyA ke he rAjana! A jaMbudrIpanA eravata kSetramAM acalapura nAmanA nagarane viSe maheMdradhvaja nAme rAjA hato. tenI umayA nAme paTTarANIno sAmaMtasiMha nAme kumara hato. ekadA te kumarane nizAle bhaNavA jatAM mArgamAM jugArI loka malyA. tenI saMgatathI te jugAra ramavA zIkhyo. ema anukrame teNe nIca janonI saMgatathI sAte durvyasana sevavA mAMDyAM. pachI rAjAe tenAM vyasana varjana karavA mATe ghaNA upAya karyA, tathApi te, vyasana mUke nahIM. valI rAjAe ghaNI zikhAmaNa paNa dIdhI, paraMtu kumare mAnI nahIM. merate 2010_03 pa Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te vAre duvyarsana sevavAthI te putrane ayogya jANIne deza bahAra kADhI mUkyo, to paNa te grahaNa karelAM vyasanone choDe nahIM. pachI te kumara ghaNAka dezo mAMhe pharato pharato zivapura nagare Avyo. tihAM paMcaka nAme zeThe tenAM suMdara rUpa, AkAra dekhIne jANyuM ke A koI uttama puruSa che. valI AnuM zarIra ghaNuM sukumAra che, mATe enAthI koI tarehanuM mahenatanuM kAmakAja thaI zakaze nahIM. evo vicAra karI potAnA gharanI pAse bhagavAnanuM derAsara hatuM, tenI pUjA karavA mATe tene potAne ghera rAkhyo. paNa te kumara to duSTAtmA che tethI bhagavAna pAse mUkelAM je cokhA, sopArI, phala, pramukha hoya, te chAnAM laI jaIne vecI nAkhe. tenuM je dravya upaje, teNe karI jugAra rame. ema karatAM ghaNA divasa vahI gayA te vAre paMcaka zeThane te vAtanI khabara paDI. tethI zeThe kumarane kahyuM ke he bholA! je prANI devadravya pramukha khAya, te prANI ghaNo kAla saMsAramAM paribhramaNa kare, to have Aja pachI tuM evuM kAma karIza nahIM. evI rIte ghaNI ghaNI zikhAmaNa dIdhI, topaNa te duSTa mithyASTi tIvra ajJAnanA udayathI kukarma choDe nahIM. have eka divasa bhagavAnanAM chatra pramukha AbharaNa corI tene vecIne te dravyathI koIka anAcAra sevyo, te vAta zeThanA jANavAmAM AvI. te vAre zeThe tene duSTAcArI jANI ghara thakI bahAra kADhI mUkyo. timAMthI nikalI vana mAMhe bhamato AheDInuM karma karavA lAgyo. tihAM mRga pramukha ghaNA jIvono vinAza karato thako udarapUrNa kare che. have te vanamAM tApasIno Azrama che, tihAM ghaNA tApasa tapasyA karavA paDyA rahe che. valI vana mAMhethI ghaNA mRgapazu paNa Azraya levA mATe te sthAnake AvI bese che. have ekadA koI sagarbhA mRgalI tihAM AvI, tene sAmaMta kumAre dIThI, te vAre bANano ghA karI te mRgalInA cAre paga chedI nAkhyA; tethI te mRgalI nIce dharatI upara paDI tene tApase dIThI. te vAre dharma saMbhaLAvyo, tethI te mRgalI kAla karIne zubha gati pAmI. pachI sAmaMtasiMha kumarane tApase kahyuM ke he due! te jevI rIte mRgalInA paga chedyA, tevI rIte tuM paNa parabhavamAM pAMgalo thaiza, evo zApa ApIne tApasa potAne Azrama gayo, ane sAmaMtasiMha paNa tApasane krodhAtura thayo dekhI bhaya pAmato thako vanamAM nAsI gayo; paNa azubha karma udaye tene vanamAM eka siMha malyo. teNe tatkAla phAla mArI te kumArane mArI nAkhyo. tihAM azubha dhyAne maraNa pAmIne narakagatimAM gayo. tihAMthI Ayu pUrNa karI cavIne pachI asaMkhyAtA tiryaMca tathA nArakInA bhava karayA. temAM akAmanirjarAe karI ghaNAM karma khapAvatAM khapAvatAM ekadA mahAvideha kSetrane viSe kusumapura nagarano merateo 2010_03 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizAlakIrti nAme rAjA tenI zivA nAme dAsInI kukhe AvI putrapaNe utpanna thayo. tihAM tene galatakoDhano roga thayo. teNe karI hAtha paga kharI paDyA, eTale pAMgalo thayo. pachI aMta samaye zivAdevI dAsIe navakAra maMtra saMbhaLAvyo, tethI samAdhe paraNa pAmI vyaMtarika devatA thayo tihAMthI cavI A jaMbUdvIpanA bharatakSetramAM sauhArdapura nagare sUradAsa zeThane ghera vasaMtatilakA bhAryAnI kUkhe putrapaNe upanyo. tenuM svayaMprabha nAma pADayuM. te ghaNo guNI ane vivekI thayo, paNa tenA pagamAM gaDaguMbaDA ghaNAM thayA kare, tethI te cAlI paNa zake nahIM, atyaMta duHkhI rahe. ema karatAM anukrame je vAre te ATha varSano thayo, te vAre ApaNane ekaja putra che ane te paNa page rogI che evo banAva joI tenAM mAtApitA ghaNAMja ciMtAtura thakAM rahe che. evA samayamAM zrI zatruMjaya tIrthanI yAtrA karavA mATe moTo saMgha javAne taiyAra thayo. te vAta sAMbhaLI zeTha paNa potAnA rogI putrane sAthe laI te saMghanI yAtrA karavA mATe cAlyA. te cAlatAM cAlatAM anukrame sarva zrIsaMgha tihAM zrIsiddhakSetre AvI pahoMcyA. tihAM mukAma karI pachI darzana karavA nimitte sarva loka DuMgara upara caDyA. temaNe zrIrUSabhadevajInI sevA bhakti karI ane sUradAsa zeThe paNa potAnI bhAryA sahita putrane laI parvata upara caDhI sUryakuMDanA pANImAM putrane snAna karAvyuM, paraMtu te jala devatA adhiSThita che ane svayaMprabha kumArane hajI ghaNAM karma bhogavavAM zeSa rahyAM che, teNe karI te kuMDanuM pANI pagane chabe nahIM. te dekhI sarva saMghanA loko vismaya pAmyA thakA sarva jaNa malI munirAja pAse jaI vaMdana karI eno vicAra pUchavA lAgyA. munizvare kahyuM ke eNe pUrvabhavamAM ghaNuM devadravya bhakSaNa karyuM che, valI eka mRgalInA cAra paga chedyA che temAMthI ghaNAMeka karma to akAmanirjarAe kSaya thayAM che, ane zeSa valpa rahyAM che, paNa te karma nikAcita cIkaNAM che, mATe teno te bhogavyA vinA chUTako thavAno nathI. tene yoge ene tIrthajalano sparza thato nathI, evuM muninuM vacana sAMbhalI mAtA, pitA ane putrae traNe jaNa vairAgya pAmyAM. pachI zrIrUSabhadevanAM caraNakamalane namaskAra karI ghera AvIne dharmane viSe udyamavaMta thayAM. te kumara sola hajAra varSa paryata koDha phoDA pramukha roganI vedanA bhogavIne aMta samaye karma AlocI zubha pariNAme maraNa pAmI pahele devaloke devatApaNe upanyo. tihAMthI cavIne he rAjA ! e tAro putra thayo che, tenuM te piMgalakumara evuM nAma pADyuM che. ema gAMgIla munie te kumArano pUrva bhava kahyo. have valI muni kahe che : merateo 2010_03 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madyapAnAdyathA jIvo, na jAnAti hitAhikam | dharmAdharmo na jAnAti, tathA mithyAtvamohitaH // 1 / artha : jema madhupAna kayAthI jIva hitAhitane na jANe, tema mithyAtvanA udayathI mithyAtvI jIva, dharma adharmane na jANe | 1 | mithyAtvenAlIDhacittA nitAMta, tattvAtattva jAnate naiva jIvAH II. kiM jAtyaMdhAH kutrakistu jAte, ramyAraNyavyaktimAsAdhyayuH // 2 // artha: mithyAtve karIne je prANIno jIva mohelo che, te prANI tattvAtattvane jANato nathI. jema koI janmAMdha puruSa koI vastu pAmIne te bhalI burI jANe nahIM tene pere jANavuM . 2 | abhavyAzrayimithyAtveDanAghanatA sthitirbhavet sA bhavyAzraya-mithyAtve-7nAdi sAMtA punarmatA // 3 // artha te abhavya AzrayI to mithyAtvanI sthiti anAdi anaMta hoya, ane bhavyajIva AzrayI to mithyAtvanI sthiti anAdi sAMta hoya | 3 || evA mithyAtvanA udaye karI jIva anaMtA karma bAMdhe. tema tAre putre paNa evAM mAThAM karma upArjana karyA che, teNe karI pAMgalo thayo che. evAM munizvaranAM vacana sAMbhalIne rAjAe pUchyuM ke he svAmI! have e kumaranAM karma nivAraNa thAya, evo koika upAya batAvo. te vAre munirAja kahetA hatA ke he rAjana! trIjA ArAne cheDe traNa varSane sADA ATha mahinA zeSa rahe thake mahA vadi terazane divase zrIrUSabhadevasvAmInuM nirvANa kalyANaka thayuM che, mATe e divasanuM mAhAbhya moTuM che, tethI ene moTuM parva gaNIne je vAre e divasa Ave, te divase cauvihAro upavAsa karI, ratanAM pAMca meru karavA, cAre dizAe cAra nAnA meru karavA, tenI AgaLa valI cAra dizAe cAra naMdAvarta karavA, dIvo, dhUpa pramukha ghaNA prakAranI pUjA karavI. evI rIte tera mahInA parvata athavA tera varSa paryata karavuM ane zrIrUSabhadevasvAmInuM pAraMgatAya namaHevuM be hajAra gaNaNuM gaNavuM. nokAravAlI gaNavI. evI rIte mahIne mahIne kare, to sarva karmano kSaya thAya. A bhava tathA parabhavane viSe sukha saMpadA pAme. valI terazane divase posaha kare. pAraNAne divase gurune paDilAmI atithisaMvibhAga karI pAraNuM kare. evAM gurunAM vacana marate 2010_03 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMbhalI anaMtavIrya rAjA putrane vrata aMgIkAra karAvI gurune namaskAra karI potAne sthAnake Avyo. tihAM piMgala kumAre prathama mahA vadi terazane divase vrata AdaryuM. teNe karI paganA aMkUrA pragaTyA. ema tera mAsa paryata karyuM, te vAre suMdara rUpavAna hAtha paga pragaTa thayA. te dekhI rAjA ghaNo harSa pAmyo. dharmano mahimA dekhIne parama vairAgyavAn thayo thako vizeSapaNe dharma karavA lAgyo. pachI sola mahIne piMgala kumAre guNasuMdarI kumArInuM pANigrahaNa karyuM. valI te kumAra bIjI paNa ghaNI kanyAone paraNyo. tyArapachI anaMtavIrya rAjAe piMgala kumArane rAjya sopIne pote gAMgala muni pAse cAritra lIdhuM, te niraticArapaNe pAlIne zatruMjaya tIrthane viSe aNasaNa karI karma khapAvI mokSapada pAmyo. - have pAchala piMgala rAjA paNa putranI pere prajAne pAlato nIti pramANe rAja calAve che ane teNe tera varSa paryata vidhi sahita meraterazanuM tapa karyuM, tapa pUrNa thaye potAnI zakti pramANe ujamaNuM karyuM, tera moTA zikharabaMdhI bhagavAnanAM derAsara karAvyAM, temAM tera pratimAo sonAnI bharAvI ane tera pratimA rUpAnI bharAvI tathA tera pratimA ratnanI bharAvI, pAMca meru karIne caDAvyA, tera vakhata zrIsiddhAcalajInA saMgha kalyA, tera svAmIvAtsalya kazyAM. evI rIte ghaNe prakAre jJAnanI bhakti karI. valI tyAra pachI paNa keTalAMka pUrva varSa lagaNa vrata sahita rAjya pAlyuM. chevaTa potAnA mahAsena nAme putrane rAjyapadavI ApI pote zrIsuvratAcArya guru pAse ghaNA rAjapuruSonI sAthe dIkSA aMgIkAra karIne dvAdazAMgI bhaNyA. anukrame AcAryapadavI pAmyA. te vAra pachI kSapakazreNI caDhavAne arthe AThame guNaThANe zukla dhyAna dhyAtA thakA cAritra pAlatAM anukrame bArame guNaThANe caDhI tenA aMta samaye cAra ghAtikarma kSaya karI teramA guNaThANAnA prathama samayane viSe kevalajJAna pAmyA. pachI pRthvImaMDalane viSe vihAra karatA, ghaNA bhavya jIvone pratibodha detA thakA sarva bahotera lAkha pUrvanuM Ayu pAlI caudame guNaThANe pAMca hRsva akSara pramANa kAlamAM yoganirodhana karI zeSa rahelAM cAra aghAti karmane khapAvI zarIra tyAgI pUrva prayoga baMdhana chedana pramukha karI eka yojana pramANa lokAMte siddhakSetrane viSe eka samayamAM sAdi anaMtame bhAMge jaI sthira rahyAM. e rIte piMgala rAjAthI A meraterazanuM vrata pravartamAna thayuM. te pachI keTalAeka kAla paryata to ratnamaya meru caDhAvatA hatA. pachI keTalAeka kAla paryaMta merate0 2010_03 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sonAnA meru caDhAvatA hatA. hamaNAne kAle vRtanA meru caDhAve che. erIte meruterazano mahimA sAMbhalIne bhavya loko, zubha bhAve karI vidhipUrvaka e vrata aMgIkAra karo. jeNe karI ihaloke manovAMchita sukha saMpadA thAya ane paraloke devagatinAM sukha tathA mokSarUpa anaMtA sukhanI prApti thAya. che iti merutrayodazi vratakathA saMpUrNa che. 10 maunaekAdazI 2010_03 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[2]] atha zrI maunaekAdazI vratakathA prAraMbhaH zrImahAvIrasvAmIne vAMdI namaskAra karIne zrIgautamasvAmI pUchatA hatA ke he bhagavan ! he anaMtajJAnavaMta ! mArgazira zukla ekAdazIno pauSadha kare, tenuM zuM phala thAya ? ema pUche thake prabhu zrImahAvIra kahetA hatA ke he gautama! sAMbhala. ekadA prastAve dvArikA nagarIne viSe zrInemanAtha bhagavAna samosaraNyA. temane zrIkRSNa traNa pradakSiNA dai vinayapUrvaka vaMdana karI parSadAmAM beThA, ane bhagavaMte dezanA dIdhI. dezanA samApta thayA pachI zrIkRSNajI pUchavA lAgyA ke he svAmI ! varSanA traNaseM sATha divasa thAya che, te sarvamAM evo kayo divasa che, ke je divasamAM alpa vrata tapa pramukha kare thake paNa te divasa bahu phala ApanAro thAya? te vAre bhagavAn kahetA hatA ke hai kRSNa ! mArgazira zudi agIyArazane divase alpa puNya kare thake paNa bahu puNya thAya, tethI e parva sarva parvo mAMhe uttama che, mATe te ArAdhavA yogya che. kema ke e divase A bharatakSetramAM aDhAramA zrIaranAthajIe dIkSA lIdhI che, tathA ekavIzamA zrInaminAthajIne kevalajJAna upajyuM che tathA ogaNIsamA zrImallinAthajIno e divase janma thayo che. valI dIkSA paNa eja divase lIdhI che tathA kevalajJAna paNa eja divase upanyuM che. ema pAMca kalyANaka eja kSetramAM eja covIzIe tIrthaMkaronAM thai gayAM che. tevA pAMca bharata tathA pAMca airavata malI daze kSetramAM pAMca pAMca thai gayAM che, sarva malI pacAsa kalyANaka thayAM. te vartamAna covIzInAM gaNavAM, temaja atIta covIzI tathA anAgata covIzInAM paNa pacAsa pacAsa gaNavAM. te vAre doDhaso kalyANaka thayA, mATe e agIyArasane divase jo eka upavAsa karIe, to doDhaso upavAsanuM phala thAya, tethI e divase ghara saMbaMdhI sAMsArika kArya maunaekAdazI0 11 2010_03 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAno tyAga kare, temaja bIjAM je potAnAM dAsa dAsIo hoya, temane paNa anumati eTale AjJA Ape nahIM, ane maunapaNe rahI cauvihAra upavAsanuM paccakhANa karI jayaNA sahita ahorAtra ATha pahoro posaha kare. temAM dharmavicAra, dharmakathA, dharmacarcA pramukha guru saMghAte tathA sAdhama saMghAte gAThe svare kare, tathA gAThe svare zAstra bhaNe, gaNe svAdhyAya kare, to tethI maunavratano bhaMga thAya nahIM, paraMtu sAvadya vacana bole nahIM, vikathA kare nahIM. e rIte AhaTTa dohaTTa varjI poSaNa karIne pAraNAne divase gurunI pAse pauSadha pArI pachI jJAnapustaka pUjI, derAsare jaI, zrIjinezvara Agala nAlIyera, sopArI Adika uttama phala Dhoine pUjA kare. pachI potAne ghare AvI sAdhu saMvibhAga karI eTale sAdhune vahorAvI svAmIbhAIne jamADI temanI vizeSa bhakti karI pAraNuM kare. evI rIte e tapa agIyAra varSa paryata kare. agIyAra varSane cheDe pauSadha pArI zrIjinezvara Agala pakvAnna, phala, dhAnyAdika sarva agIyAra agIyAra vAnAM DhokavAM. tathA jo sAmarthya na hoya to paNa jaghanyathI agIyAra zrAvaka to jarUra jamADavA tathA zrI saMghanuM pUjAvAtsalya karavuM. agIyAra aMga lakhAvavAM ityAdika yathAzakti ujamaNuM karavuM, tethI moTo lAbha thAya. te mArgazira zudi agIyArazano divasa AvatI kAle che, evuM bhagavAne kahe thake pharI zrIkRSNajIe pUchyuM ke he tribhuvananAtha ! pUrve kayA puNyavaMta jIve e agIyArasanuM ArAdhana karyuM ? ane tethI tene kevAM kevAM phaLa prApta thayAM ? te kRpA karI kaho. te vAre bhagavAn kahe che ke he vAsudeva ! sAMbhala. ghAtakIkhaMDanA dakSiNa bharatAddhane viSe corAzI cauTA ane aneka dAnazAlAe karI zobhita evuM vijayapura nAme nagara che. te nagara gaDha, maDha, gokha, jAlIe karI virAjamAna che, pratyakSa devaloka samAna che. temAM aneka vyApArI ghaNA dhanavaMta sukhI loka vase che, tihAM naravarmA nAme rAjA rAjya kare che. te rAjA mahA nyAyavaMta, guNavaMta, dAtA, bhoktA, prajAne pAlanAra, prajAno bhaya TAlanAra, zatruno mada gAlanAra, evo mahA parAkramI che. tenI caMdrAvatI nAme bhAryA che, te paNa svarUpavAna, caMdramAM sarakhA zItala pariNAmavAlI, zIlaguNe karI zobhAyamAna, cosaTha kalAmAM pravINa che ane rAjAne atyaMta vallabha che. mauna ekAdazI) 1 ra 2010_03 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te nagaramAM sura nAme zeTha moTo vyavahArI vase che, te paNa ruddhivaMta moTI saMpadAno dhaNI, deva guruno parama bhaktivaMta ane rAgI che. ekadA prastAve te sUra zeThe gurune pUchyuM ke he svAmI ! je dharmathI karma kSaya thAya, evo dharma mujane kaho. te vAre gurue maunaekAdazIno mahimA tenI AgaLa kahyo. te sAMbhalI sUra zeThe paNa kuTuMba sahita mArgazira zudi ekAdazInuM tapa karavA mAMDyuM. te vidhipUrvaka agIyAra varSa paryata tapa kIdhuM. tapa pUrNa thayAthI sarva prakAre vistArathI ujamaNuM karyuM. svAmIvAtsalya, saMghapUjA karI. pachI anukrame AyuSya pUrNa thayAthI te tapanA prabhAve karI agIyAramA AraNyadevaloke ekavIza sAgaropamane Aukhe devatApaNe upanyo. tihAM devatAnI saMpadA bhogavI Ayu pUrNa thaye tyAMthI cavIne A jaMbudvIpanA bharatane viSe saurIpura nagaramAM samudradatta zeThanI prItimatI strIne udare putrapaNe upanyo. te vAre tenI mAtAne vrata pAlavAnI icchA thaI. anukrame savA nava mAse garbhasthiti pUrNa thaye thake putrano janma thayo. madhya rAtre bAlakanuM nAla chedIne te nAlane dATavA mATe pRthvI khodI, tyAM khodatAM khodatAM temAMthI nidhAna nIkalI AvyuM. te nidhAna laIne mAtApitAe moTo janma mahotsava kIdho, ghaNuM dAna dIdhuM, pura mAMhe moTo yaza lIdho, bArame divase sarva kuTuMba parivArane azana, pAna, khAdima, svAdima jamADIne prathama garbha rahyAthI mAtAne vrata pALavAnI icchA hatI, mATe te bAlakanuM suvrata evuM nAma dIdhuM. pachI te bAlaka, pAMca dhAve karI lAlatAM pAlatAM saMbhAlatAM je vAre ATha varSano thayo, te vAre mAtApitAe tene bhaNavA yogya jANIne zubha divase zubha muhUrta nizAlagaraNuM karI moTe utsave nizALe bhaNavA mokalyo. te bAlaka jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI samasta kalAmAM pravINa thayo. pachI anukrame yauvanAvasthA pAmyo, te vAre tenA pitAe tene moTA vyavahArIAnI agIyAra kanyAo paraNAvI. tenAM nAma kahe che : 1 zrIkAMtA, 2 padmA, 3 lakSmI, 4 gaMgA, 5 tArA, 6 gaurI, 7 raMbhA, 8 gaMgAvatI, 9 padmAvatI, 10 padminI, 11 rati. e agIyAra kanyAnuM samakAle pANigrahaNa karAvyuM. te sarva mahA rUpavaMta devakanyA samAna che, temanI sAthe saMsAra saMbaMdhI paMcedriyanAM viSayasukha bhogavato thako rahe che. ekadA samudradatta zeThe vicAryuM je mAro putra have gharano bhAra nirvahana karavA yogya thayo che, ema ciMtavI maunaekAdazI 13 2010_03 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suvratane gharano bhAra bhalAvI pote zrAvakano dharma sAcavavAmAM sAvadhAna thayo. sAmAyika, paDikkamaNuM, posaha, zIlavrata, dAna, puNya, tapa pramukha dharmakriyA karato vicare che. chevaTa anazana karI maraNa pAmI devaloke gayo. pAchala suvrata zeTha agIyAra koTI dhanano dhaNI thayo. lokamAMhe mAnanIya thayo. anyadA prastAve te nagaranA udyAna mAMhe zIlasuMdara nAme AcArya AvI samosayA. te AcArya kevA che? to ke cAra jJAna sahita che, pAMca iMdriyanA viSayane jItyA che, nava vADa sahita brahmacaryanA pAlanAra, cAra kaSAyanA kSIpaka, paMca mahAvratanA pAlaka, paMcAcAranA pAlaNahAra, pAMca samiti ane traNa gutinA dharanAra, chatrIza guNe karI birAjamAna, aneka bhavya jIvone dharmopadeza ApI dharmane viSe daDha karanAra, mananA saMdehane TAlanAra, jJAnalocananA dAtAra, ajJAnatimiranA TAlanAra, mokSamArganA dekhADanAra che. te aneka sAdhunA parivAre paravasyA thakA vanamAM utaryA che. have tenI vanapAlake AvIne tarata rAjAne vadhAmaNI dIdhI ke mahArAja ! ApanA kriIDAvana mAMhe guru padhAryA che. evI vAta sAMbhalIne jema meghanA AgamanathI mora raLiyAta thAya, tema rAjA raviyAta thayo, ane vanapAlakane vadhAmaNImAM ghaNuM dravya ApIne visarjana karo. pachI rAjA ghaNA hastI, ghoDA, vAjiMtra pramukhanA ADaMbara sahita potAnA parivArane sAthe laI nagaralokanAM vRMda sahita munine vAMdavAne arthe cAlyo. suvratazeTha paNa gurune vAMdavA Avyo. pachI tihAM munIzvare paNa sarva parSadAnI Agala dharmopadeza devA mAMDyo. tihAM mArgazira zudi agIyArasanuM vyAkhyAna kIdhuM. te suvrata zeThe sAMbhaLyuM. teno uhApoha karatAM tene jAtismaraNajJAna upanyuM. te jJAne karI pUrvabhava sAMbhaDhyo ke huM pote agIyArazanuM tapa ArAdhIne AraNyadevaloke gayo. tihAMthI cavIne IhAM huM suvratazeTha thayo chuM. ema vicArI ubho thaI be hAtha joDI kahevA lAgyo ke he bhagavan! mane je aMgIkAra karavA yogya hoya te kaho. te vAre gurue paNa temaja pUrvabhavanI vAta kahI saMbhalAvI, ane kahyuM ke pUrva bhavamAM mauna ekAdazInuM tapa karyuM hatuM, ane hamaNAM paNa eja tapa kara. e thakI tuM mokSanAM sukha pAmIza. te sAMbhalI kuTuMba sahita maunaagIyArazanuM tapa AdaryuM. ekAdazIne divase kuTuMba sahita maunapaNe rahI ahoranto cauvihAra posaha upavAsa kare. maunaekAdazI 14 2010_03 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekadA prastAve cora lokoe sAMbhaLyuM je suvrata zeTha maunaagIyArazane divase kuTuMba sahita mauna rahIne posaha kare che, tethI coranI dhADa AvI te zeThanuM dhana levA gharamAM peThI; paNa rAtri paDI hatI, tene yoge kAMI sUje nahIM, tethI coroe agni ANI udyota karIne mAla luMTI levA mAMDyo. te vakhata zeTha kAusaggadhyAne ubho che, teNe corone dIThA ane manamAM vicAravA lAgyo je mAruM dhana cora laI jAya che te to bhale laI jAuM, paraMtu eNe agni pragaTAvyo che te mArA audArika zarIranA yoge agnikAya jIvo haNAya che, tenI virAdhanA mArAthI thAya che. ema virAdhanA saMbaMdhI prazcAttApa karato manamAM caDhate pariNAme dharmadhyAna nizcala cittathI dhyAve che. - evA samaye coroe paNa dhana laine cAlavA mAMDyuM. paraMtu zeThanA dharmapasAyathI zAsanadevatAe corane citrAmanI pere thaMbhI rAkhyA, tethI coro tihAMja nizcala thaI ubhA rahyA. ema karatAM prabhAta thayuM, te vAre zeTha kuTuMba sahita dharmazAlAe jaI gurunI Agala posaha pArI, jJAnanI pUjA karI, vyAkhyAna sAMbhalI dere jaIne zrIjinezvarane vidhipUrvaka vAMdI pUjIne ghera AvyA. tihAM corone temanA temaja ubhA dIThA. loko te vAta jaI rAjA Agala kahI, je suvratazeThane ghera cora loko corI karavA peThA hatA, te thaMbhAI gayA che. te sAMbhalI rAjAe te corone pakaDI lAvavA mATe subhaTo mokalyA. tene AvyA joi zeTha manamAM ciMtavavA lAgyA je, e corone rAjA haNaze, duHkha upajAvaze, to mahA anartha thaze. evo karuNabhAva coronI upara ANyo, tethI zeThanA tapanA prabhAvathI rAjAnA subhaTo paNa thaMbhAI gayA. te paNa coranI pere hAlI cAlI zake nahIM. e vyatikara lokonA mukhathI rAjAe sAMbhalyo, te vAre saparivAre rAjA paNa tihAM Avyo. eTale suvrata zeTha sAmo jaI rUDAM vastra, AbhUSaNa bheTa karI hAtha joDI rAjAne caraNa namIne coranuM abhayadAna mAMgyuM, te vAre rAjAe paNa ghaNA prasanna thaIne te coronI takasIra mApha karI. pachI zeThe corone kahyuM ke tame sukhe tamAre ghare jAo, ema kahI zIkha dIdhI. zeThanI marajI jANI zAsanadevatAe paNa cora tathA subhaTAne staMbhanamukta karyo, te vAre sahu potapotAne sthAnake. gayA. talArarakSaka pramukha sarva loka jainadharma pAlavA lAgyA. zrIjinazAsanano mahimA vadhyo. rAjA paNa vismaya pAmyo. mauna ekAdazI 15 2010_03 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ valI ekadA maunaekAdazIne divase zeTha, potAnA gRhane viSe pauSadha laI maunapaNe kAusagga ubhA che, te avasare nagaramAM agnino palevo lAgyo. te dekhIne sarve loka kolAhala karavA lAgyAM, ane agni to sarva nagaramAM pasarI gayo. zeThane pADozI loko buma pADI kahevA lAgyAM ke he zeThajI ! tamo jaladI gharathI bahAra nIkaLI Avo haTha ma karo. te sAMbhalI zeTha to kuTuMba sahita kAusagna karatAM tyAMja rahyA. lagAra mAtra paNa agnithI bInA nahIM. tihAM dharmanA prabhAvathI zeThanAM ghara, hATa, vakhAro, ane zeThanI upabhogya vastu tathA jinabhavana ane pauSadhazAlA, e sarvane TAlIne zeSa sarva nagara balI bhasma thayuM. je vAre prabhAta thayuM, te vAre suvrata zeThano mAla sarva agnimAMthI ugaNyo joine sarva nagaravAsIjano zeThano dhanyavAda bolavA lAgyA. te vAta rAjAe paNa sAMbhalI ane hAthI, ghoDA, manuSya, ratha, pradhAna sAmaMtAdika parivAra pramukha sAthe laI rAjA pote zeThanuM ghara jovA Avyo, te vAre sarva mAla akhaMDa rahyo dekhI rAjA ghaNuM Azcarya pAmyo. zeThe paNa rAjAne Avyo jANIne tenI Agala bheTa mUkI, motIne thAle vadhAvyo. rAjAe paNa zeThanI ghaNI prazaMsA karI ane kahyuM ke tujane dhanya che, tuM A nagaranuM AbharaNa cho. ema kahI rAjAe zeThane tathA tenI agIyAra strIone ghaNAM vastra, alaMkAra paherAvI mAna mahattva ApI zeThane malI rAjA potAne maMdira gayo. nagara loka sarva zrIjainadharmanI prazaMsA karavA lAgyAM, ane kahevA lAgyAM ke aho! jainadharmano mahimA pratyakSa nayaNe dITho. tapa pUrNa thayAthI zeThe ujamaNuM karyuM. lADavA pramukha pakvAnna sarva agIyAra agIyAra DhokyAM. tathA agIyAra prakAranAM dhAnya ane phala DhoI tapa zuddha karI svAmIvAtsalya saMghapUjAdika, bIjAM paNa ghaNAMka dharmakArya kayAM. pachI je agIyAra strIo hatI, te pratyeka strIne agIyAra agIyAra putra thayA, tene paraNAvyA. tathA agIyAra putrIo thai, tene paNa paraNAvI. anukrame te suvrata zeTha mahA ruddhivaMta thayA. navANuM kroDa sonaiyA upArjana karI dhanavAn thaI dAna puNya karavA lAgyA. vRddhAvasthA thaye thake ekadA zeThe manamAM vicAryuM ke meM Aja paryata gRhasthano dharma pAlyo, maunaekAdazInuM tapa pUrNa karI ujamaNuM paNa karyuM. to have jo rUDA guru pAsethI dIkSA lai zuddha cAritra pAluM. to mAro janma saphala thAya. evo manoratha manamAM upajyo. te vAre sarva parivArane pUchI temanI AjJA lIdhI. maunaekAdazI 16 2010_03 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAmAM zeThanA puNyayoge karI tihAM cAra jJAnanA dhaNI evA guNasuMdara nAmanA AcArya padhAyA. te muni chatrIsa guNe karI sahita, dhanya dhAnyAdi parigraha rahita, cAritra, nirmala gAtra, chakkAyanA pIyara, krodhAdi kaSAya tathA ATha madanA TAlanAra, pAMca viSayanA jIpaka, mithyAtvanivAraka, zuddha kriyAnA karanAra, beMtAlIsa doSarahita AhAranA gaveSanAra, samatAnA ghara, guNarayaNAkara, evA AcArya AvI samosaTyA. tene zrAvakoe harSa karI vadhAvyA. rAjA prajA sarva vAMdavA gayA. gurue paNa sarva sabhAjanone dharmopadeza devA mAMDyo. temAM saMsAranuM anityapaNuM dekhADavA lAgyA. te jema ke : he bhavya jIvo ! daza dRSTAMte pAmavo durlabha evo A manuSyAvatAra pAmIne phevalibhASita, ahisAlakSaNa, vinayanuM mUla evo je dharma, tene viSe sahue Adara karavo. te sarva sAvadha tyAgathI sarvaviratirUpa cAritradharma saMpaje che, mATe je prANI viSayasukhanI lAlacathI ghuNAkSara nyAye pAmavo durlabha evo manuSyabhava pAmIne tene pramAda sevana kayAthI hArI jAya che. te jIva saMsAramAM ghaNo kAla bhaTakaze. are jIva ! tuM ekalo Avyo ! tuM ekalo jaizA ane mAtA, pitA, putra, kalatra, sarva saMbaMdhIo svArthe malyAM che. svArtha pUrNa thayAthI te eka kSaNa mAMhe jeha dekhADI alagAM thai jaze, vilaMba lagADaze nahIMmATe A saMsAra te pataMganA raMga samAna che. jevo saMdhyAno rAga, jevo vIjalIno jhabakAra caMcala che, ane jema tene visarAlA thatAM vAra lAgatI nathI tevuM A saMsAranuM sukha paNa caMcala che, tethI viNasatAM vAra lAge nahIM. saMsAramAM jIva AraMbha ane parigrahanA prasaMgathI parabhave duHkhI thAya che. janma, jarA, maraNa, roga, zoka, viyoga ityAdika aneka kaSTa bhogave che. valI naraka tiryaMca gatimAM aneka prakAre chedana bhedanAdika duHkha pAme che, mATe saMsAramAM alpa sarasava samAna to sukha che, ane meru parvata samAna dukha che; paNa jIva ajJAnane yoga madirApAna kazyAnI pere ghelo thai gayo che, muMjAi gayo che, tethI saMsArane sArabhUta mAnI emAMja tallIna thai rAcI mAcI rahyo che, paraMtu je prANI samasta vastu uparathI mUccha utArI zrIvItarAge prarUpelAM dAna, zIla, tapa ane bhAvarUpa cAra prakAranA dharmanuM ArAdhana karaze, te prANI sarva duHkhathI mukta thaine paraMparAe janma, jarA, maraNa rahita evA mokSa saMbaMdhI sukhane pAmaze. evo AcAryanA mukhathI upadeza mainaekAdazI) 17 2010_03 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMbhalIne suvratazeTha saMsArathI bhaya pAmyA. udvegacita thavA thakA ubhA thai hAtha joDIne gurune kahevA lAgyA je he bhagavAn have ! huM ApanI pAse dIkSA laiza. Apa ihAM rahejo. gurue kahyuM je "he ! devANuppiyA ! jema tamArA AtmAne sukha upaje tema karo "mA DibaMdha kareha" pratibaMdha karazo nahIM'. pachI gurunI AjJA lai zeTha potAne ghera AvyA ane moTA putrane ghera bhalAvI samajaNa ApI ghaNuM dravya sAta kSetre dharmasthAnake vAvarI, yAcakajanone dAna dai, mAna mahattva lai, zubha muhUrta joi, hajAra mANasa vahana kare evI sahasravAhinI nAmanI pAlakhImAM besI potAnI agIyAra bhAryA sahita saMvegabhAve guru pAse AvIne paMca mahAvrata uccaracAM. pachI sukhe saMyama pAlavA lAgyA. banneM chaThTha, ekaso akrama, dazama, duvAlasa, pakSakSamaNa, mAsakSamaNAdika, cAra vAra comAsI, yAvat eka vAra chamAsI paryaMta ghaNAM tIvra tapa karatA AtmAne pratibhAvatA thakA vicare che. ekadA suvratasAdhu, maunaekAdazIne divase maunavrata dhAraNa karI kAusagga dhyAne ubhA che, te samaye koi eka mithyAdRSTi vyaMtara devatA temanA tapa thakI kSobha pamADavAne mATe tihAM AvIne koi eka sAdhunA zarIramAM koi rIte zamI jAya nahIM evI kAramI atyaMta AkarI vedanA upajAvI. valI te devatA pote paNa sAdhunA zarIramAM saMkramyo, tenA bale karI sAdhu paNa suvratamuni kAusaggamAM ubhA che, tenI pAse AvIne kahevA lAgyo ke he suvrataRSi ! tame upAzrayathI bahAra jaine koi zrAvakanA gharathI auSadha lai Avo, ke jethI mArI vedanA zamI jAya. tame zarIre nIrogI cho, ane huM to vedanAthI pIDA pAmuM chuM, mATe mArAthI jai zakAya tema nathI. AvuM sAMbhalI suvratamunie vicAravuM je Aja meM maunavrata lIdhuM che, mATe mArAthI koinI sAthe bolAze nahI. valI upAzrayathI bahAra na javAno paNa niyama lIdhelo che, mATe bahAra javAya tema nathI. evI ciMtA kare che, evAmAM to sAdhue rIsa caDAvI uMdho laine suvrata sAdhunA mAthAmAM mAravA, paNa tethI suvratamunine kopa na caDyo, paraMtu ulaTI kSamA ANIne vicAravuM je e sAdhu pIDA pAme che, ane huM enuM kAma karI zakato nathI, ema ciMtavato zukla dhyAna dhyAvato kSapakazreNIe caDhI ghAtikarma kSaya karIne kevalajJAna pAmyA. devatAe moTo mahotsava kahyo. pRthvIne viSe vicarI aneka bhavya jIvane upadeza ApI dharma pamADI ghaNAM varSa lage kevalaparyAya pAlI, chevaTe anazana uccarI suvrata caitrI pUnama 18 2010_03 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu mokSapada pAmyA. tema bIjA paNa bhavya jIva e tapanuM ArAdhana karI A bhave anargala Rddhi bhogavI paraMparAe mokSasukha pAme. e saMbaMdhI zrI nemIzvara bhagavAnanA mukhathI sAMbhalIne kRSNavAsudeva dharmane viSe udyamavaMta thayA. je thakI tIrthaMkara gotrakarma upArjana karavuM. e saMbaMdha zrImahAvIrasvAmIe zrI gautamagaNadhara Agala kahyo. te sAMbhalI ghaNA bhavya jIvo maunaekAdazIvrata ArAdhavAne ujamAla thayA. // iti maunaekAdazI kathA saMpUrNA // caitrI pUnama 2010_03 19 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - - - - che atha caitrI pUnamanuM vyAkhyAna prAraMbha na karI nAkhI ne kama tIrtharAjaM namaskRtya, zrIsiddhAcalasaMjJakam // caitrazuklapUrNimAyA, vyAkhyAnaM kiyate mayA // 1 // artha : aho bhavya jIvo ! huM zrIsiddhAcala nAme tIrthAdhirAja pratye namaskAra karI caitra zudi pUrNimAnuM vakhANa lakhuM chuM. sarva pUrNimA madhe caitrI pUnama atyaMta puNyanI vRddhi karanArI che. je mATe zrI vimalAcala tIrthane viSe aneka vidhAdhara, cakravartI Adika moTA puruSo siddhine pAmyA che. valI zrI RSabhadevajInA be putra nami ane vinami mokSagati pAmyA che, tathA zrI siddhAcalane viSe rUSabhadevasvAmInA prathama gaNadhara je zrIpuMDarIka nAme munizvara, te caitrI pUnamane divase pAMca koDI sAdhunA parivAre mokSe pahoMtA che. mATe e pUnamano divasa sarvamAM moTo kahyo che, tethI e divasane uttama parva jANIne tenuM ArAdhana karavuM. IhAM prathama nami vinamino saMbaMdha kahIne pachI zrI puMDarIka gaNadharajIno saMbaMdha kahIzuM. ayodhyA nagarInuM rAjya bharatane ApI ane takSazilAnuM rAjya bAhubaline ApI tathA bIjA putrane yathAyogya dezonuM rAjaya ApI zrIrUSabhadeva bhagavAne dIkSA lIdhI, paNa te vakhata nami ane vinami koI kArya nimitte dezAMtara gayA hatA, tethI bhagavAn paNa nami vinamine rAjya ApavA bhUlI gayA. pachI keTaleka divase je vAre te paradezathI pharI AvyA, te vAre bharatane AvI pUchavA lAgyA je ApaNA pitA kyAM gayA che ? ema pUchavAthI temane bharate uttara Apyo ke ApaNA pitAe to dIkSA lIdhI che, mATe tame have mArI sevA karo, ane huM tamone koIka dezanuM rAjya ApIza, paNa temaNe bhAratanI kahelI vAta na mAnI, ane rAjya levA sAru bhagavAn pAse AvyA. tihAM bhagavAn jihAM jihAM vicare, te te sthAnake kAMTA kAMkarA vegalA karI bhUmi zuddha kare, tathA bhagavAn je vAre 20 caitrI pUnama 2010_03 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAusaggadhyAne ubhA rahe, te vAre tenA uparathI DAMsa macchara uDADe, ane prabhAtamAM, saMdhyAkAlamAM bhagavAnane vAMdIne vinaMti kare ke, he mahArAja ! amane rAjya Apo. ema nami vinami bhagavaMtanI pAchala vicare che. ekadA dharaNIdra bhagavAnane vAMdavA AvyA teNe nami vinamitte sevA karatA joine temanI upara prasanna thai aDatAlIza hajAra siddhavidyA ApI, sola vidyAdevIonuM ArAdhana batAvyuM ane vaitADhya parvatanI dakSiNa mekhalAe rathapura cakravAla pramukha pacAsa nagara vasAvI ApyAM, tathA uttara mekhalAne viSe gaganavallabha pramukha sATha nagara vasAvI ApyAM tathA vidyAne bale karI tihAM lokonI vastI paNa karI ApI. pachI te dizAne nami ane vinami e behu bhAi rAjya pAlavA lAgyA, aMte behu bhAi potapotAnA putrane rAjyapATe sthApI pote saMsAra tyAgI dIkSA grahaNa karI zrIvimalAcala tIrthe AvI zrIRSabhadeva bhagavAnane namaskAra karI tehija parvata upara sAdhunI be koDI sAthe mokSe pahoMtA. e nami vinamino saMbaMdha kahyo. have zrIrUSabhadevasvAmInA thayelA gaNadhara zrIpuMDarIkajI caitrI pUnamane divase e parvata upara mokSe gayA. jethI e parvatanuM nAma puMDarIkiri kahevAya che, mATe te puMDarIka gaNadharanI kathA kahe che. zrIRSabhadevasvAmI chadmasthapaNe vihAra karatAM purimatAlanI samIpe zakalamukha udyAna mAMhe AvyA. tihAM prabhune kevalajJAna upanyuM. te vAre sarva iMdrAdika devoe malI samosaraNanI racanA karI. sevake AvI bharatarAjAne prabhune thayelA kevalajJAnanI vadhAmaNI ApI, te sAMbhalI bharata rAjA ghaNo harSa pAmyo thako beTho che. eTalAmAM valI bIjo sevaka Avyo, teNe paNa AvI vadhAi ApI ke he mahArAja ! AyudhazAlAne viSe tejapuMje karI virAjamAna evuM cakrarata upanyuM che. te sAMbhalI bharatajIe manamAM vicAravuM je behu vadhAi sAthe AvI to have prathama mahotsava keno karIe? je mATe cakraratano mahotsava to kevala karmabaMdhanuM kAraNa ane A bhavano artha sAdhaka che, ane tIrthaMkaranA kevalajJAnano mahotsava je karavo, te to ihabhava parabhava saMbaMdhI sarva arthano sAdhaka che, mATe prathama kevalajJAnano mahotsava karavo. ema nirdhArI caturaMgaNI senA lai marudevA mAtAnI sAthe hAthI upara caDI aneka prakAranAM vAjiMtra vAjate ayodhyA thakI bahAra nIkalI prabhunI samIpa jAya che, tevAmAM prabhu Agala devaduMdubhino dhvani 21 caitrI pUnama 2010_03 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che, te sAMbhalI mAtA marudevAjIe harSavaMta thai pUchyuM je he putra! e vAjiMtradhvani kyAM thAya che? te vAre bharate kahyuM, he mAtAjI! tamArA putranI Agala dhvani thAya che, valI A tamArA putranI traNa gaDha pramukhanI racanA Adika Rddhito jUo! evAM bharatanAM vacana sAMbhalIne te dekhavA mATe marudevAjI potAnI AMkhone masalavA lAgyAM, temAMthI harSanA AMsu AvyAM, tethI AMkhanAM paDala utarI gayAM. te vAre samovasaraNanI zobhA dIThI, paNa putra to mAtAne bolAvato nathI, tethI vairAgya pAmI kSapakazreNI ArohaNa karI kevalajJAna pAmI tatkAla te mokSe pahotAM. te vAre bharata rAjamAtAnA zarIrane kSIrasamudramAM paraThavI, zoka nivArIne bhagavAn pAse jai, paMcAbhigama sAcavI traNa pradakSiNA dai vidhie vaMdana karI yathAyogya sthAnake beThAM. tihAM bhagavAne dharmopadeza dIdho, te sAMbhalI bharata rAjAe zrAvakano dharma Adaraco, ane bharatano putra je ruSabhasena tenuM ja bIjuM nAma puMDarIka teNe ghaNA putra pautrAdika sAthe cAritra lIdhuM. bhagavAne caturvidha saMghanI sthApanA karI, corAzI gaNadhara thApyA, temAM prathama gaNadhara zrIpuMDarIkajIne thApyA. have puMDarIka gaNadhara zrIRRSabhadevajInI sAthe cAritra pAlatA vicare che, keTalAeka kAla pachI bhagavAnlR sarva parivAra sahita zrIsiddhAcala tIrthe rAyaNavRkSa tale samosA, tihAM iMdrAdika devatA vAMdavA AvyA, temanI Agala tathA puMDarIkAdika munIzvaronI Agala zrIzatruMjaya tIrthano mahimA kahyo, tathA e tIrtha upara puMDarIka gaNadharane mokSaprApti thaze. te vakhANIne valI kahyuM ke he jIvo ! e tIrtha anAdi kAlanuM zAzvatuM che. ihAM anaMtA tIrthaMkara anaMtA munIzvara karma khapAvI siddhi pAmyA che, ane anaMtA pAmaze. abhavya jIvo to prAyaH e tIrthane najare paNa na dekhe, valI e avasarpiNImAM e tIrtha, vizeSapaNe puMDarIka eve nAme prakaTa thaze. ityAdika tIrthano mahimA kahIne bhagavAne vihAra karaco. have puMDarIkajI pAMca koDI sAdhunA parivAre vicaratA grAmAnugrAma vihAra karatA soraTha deze AvyA. tihAM temane vAMdavAne aneka rAjA, zeTha senApati pramukha ghaNAka loko AvyA. gurue paNa yathAyogya dharmadezanA ApI te avasaramAM koika strI ciMtAtura thakI mahAdu:khI evI potAnI vidhavA putrIne laine tihAM AvI. puMDarIka gaNadharane namaskAra karI avasara pAmI pUchavA lAgI ke he mahArAja ! A kanyAe pUrva caitrI pUnama 22 2010_03 J Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavamAM zuM pApa karyuM haze, ke je thakI eno vivAha karatAM hAtha meLavavAnI vakhateja eno bharatAra maraNa pAmyo ? evuM pUche thake cAra jJAnanA dharanAra gaNadharajI kahevA lAgyA ke he mahAnubhAva! azubha karmanuM azubha phala thAya. sarva jIva potAnAM pUrvakRta zubhAzubha karmanAMja phala pAme che, paraMtu bIjAM to nimittamAtra che, mATe enA pUrvalA bhava huM kahuM chuM, te sAMbhala. jaMbUdIpe pUrva mahAvidehe caMdrakAMtA nAmanI nagarIno samarathasiMha nAme rAjA che. tene dhAraNI nAme rANI che. teja nagaramAM eka mahA dhanavaMta paramazrAvaka dhanAvaha nAme zeTha rahe che. tenI eka caMdrazrI ane bIjI mitrazrI eve nAme be strIo che. eka divase caMdragrI kAmavikArane vaza thaI thakI maryAdA mUkI potAnI zokya mitrazrIno pati pAse javAno vAro hato tene ullaMghana karI pote bharatAra pAse AvI, te vAre tene bharatAre kahyuM ke Aja to tAro vAro nathI, mATe maryAdA mUkIne kema AvI? te sAMbhalI caMdrazrI kAmavaza thakI kahevA lAgI ke emAM zAnI maryAdA? te vAre zeThe kahyuM ke kulavaMtane maryAdA choDavI yukta nathI. te sAMbhalI caMdrazrI saMtoSa rahita thaI roSe bharANI thakI malina pariNAme mukha vilakhuM karIne mitrazrI upara ghaNoja dveSa dharavA lAgI. keTalA eka divasa pachI te caMdrazrIe potAnA pitAne ghera AvIne maMtra, yaMtra, taMtra, kAmaNa, TUMmaNa karIne mitrazrInA zarIramAM DAkaNano praveza karAvyo, tethI mitrazrInA zarIranI zobhA sarva jatI rahI, te joI bharatAra paNa mitrazrIne tyAgI caMdrazrIne vaza thaI gayo. pAchalathI bharatAre paNa keTalAeka divase te svarupa jANyuM, tethI te caMdrazrIne tyAgI dIdhI. have caMdrazrI zrAvaka dharma pAlatI thakI paNa te pApa AloyA vinAja maraNa pAmIne A tArI putrIpaNe AvI upanI che, eNe pUrva bhavamAM mitrazrIne patino viyoga pADyo, tethI e viSakanyA thaI che. ane bharatArano sparza to dUra rahyo, paNa bharatAra enuM mukha jovAnI paNa cAhanA na kare, evuM karma ane udaya AvyuM che. e pUrvakRta karmanA udayathI duHkhIyArI thaI che, mATe karmanI gati vicitra che. te vAre pharI tenI mAtAe kahyuM ke he svAmI ! bharatAranA virahathI pIDANI thakI Aje ene vRkSanI chAlane viSe phAMsI khAIne maravA mAMDyuM hatuM, tene phAMsI choDAvIne huM ApanI pAse laI AvI chuM, mATe Apa kRpA karIne ene sarva duHkhathI caitrI pUnama 23 2010_03 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimukta karanArI evI dIkSA Apo. guru bolyA ke A tArI putrI dIkSA levAne ayogya che, te vAre mAtAe kahyuM ke he mahArAja ! ene je dharma karavA yogya hoya, te batAvo. guru bolyA ke he bhadre ! ene caitra sudi pUnamanuM ArAdhana karAvo, ke je thakI enA azubha karmano vilaya thAya. pachI kanyAe kahyuM ke he mahArAja ! tame mujane eno vidhi batAvo, te vAre puMDarIka gaNadhara bolyA ke caitra sudi pUnamane divase zubha bhAvathI upavAsa karavo, tathA zrI bhagavaMtanA derAsare jaI pUjA karavI, snAtramahotsava karavo, sarva derAsare vAMdavA javuM, gurunI pAse caitrI pUnamanuM vakhANa sAMbhalavuM, dIna hIna janone dAna ApavuM, te divase zIla pAlavuM, jIvanI rakSA karavI, motIthI athavA cAvalathI pATa upara vimalagirinI sthApanA karIne tenI moTI pUjA karavI, gurunI pAse pAMce zakrastave deva vAMdavA. daza, vIza, trIza, cAlIza, pacAsa logassanA kAussagga karavA, stavana paNa kahevAM. be TaMka paDikkamaNAM karavAM, bIjo vizeSa vidhi graMthAMtarathI jANavo, ityAdika dina rAtrinAM karttavya karavAM. pachI pAraNAne divase munimahArAjane vahorAvIne pote pAraNuM karavuM, evI rIte pannara varSa tapasyA karavI, tapasyA pUrNa thayAthI zakti pramANe ujamaNuM karavuM, ethI je diradrI hoya, te dhanavAnlR thAya, putra, kalatra, saubhAgya, yaza, kIrti vadhe, devatAnAM sukha ane mokSanAM sukha pAme, valI strIne bharatArano viyoga na thAya, roga zoka vidhavApaNuM mRtavatsApaNuM ItyAdika doSono nAza thAya. valI viSakanyApaNuM tathA bhUta, preta, zAkinI, DAkinI AdikanA sarva doSa vilaya pAme. je prANI bhAve karI caitrI pUnamanuM ArAdhana kare, te prANI mokSanAM sukha pAme. evI puMDarIka gaNadharanI vANI sAMbhalIne te kanyA harSavaMta thaI kahevA lAgI ke he mahArAja ! tapa huM karIza, ema guru pAse tapa aMgIkAra karI mAtA pitA sahita gurune namaskAra karI potAne ghera jaI te divasa AvethI caitrI pUnamanuM ArAdhana karyuM, tapa pUrNa karI ujamaNuM karyuM, zrI siddhAcalajInI yAtrA karI, zrIRSabhadevasvAmInuM dhyAna dharatI rahI. chevaTa anazana karI Ayu pUrNa thaye saudharma devaloke devatApaNe jaI upanI. tihAM devatA saMbaMdhI bhoga bhogavI Ayu pUrNa karI mahAvidehane viSe sukaccha vijaye vasaMtapura nagaramAM, naracaMdra rAjAnA rAjyane viSe tArAcaMda nAmanA zeTha vase che tenI tArA nAme bhAryA che, tenI kUkhe putrapaNe upajaze. tenuM nAma pUrNacaMdra thaze, bahoMtera kalAe paripUrNa thaze, pannara 24 akhAtrIja 2010_03 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koDI dravya pAmaze, pannara strIo ane pannara putra pAmaze. ItyAdika ghaNAM sukha bhogavaze. valI te bhavamAM paNa caitrI pUnamanuM ArAdhana karaze, chevaTa jayasamudra gurunI pAsethI dIkSA laI cAritra pAlI mokSe jaze. emaja caitrI pUnamanuM tapa karatAM ghaNAM jIva mokSe gayAM che. tathA valI zrIkRSNanA putra sAMba, pradyumna, dazarathano putra bharata, zuka nAme munirAja, zailakajI, paMthakajI, rAmacaMdra, draviDa rAjA, nava nArada, pAMca pAMDava, e sarva zrIsiddhAcala upara mokSe gayA che. valI caitrI pUnamane divase upavAsa karIne je prANI zrIsiddhAcala tIrthanI yAtrA kare, te prANI naraka tiryaMcanI gatino viccheda kare. caitrI pUnamane divase maMtrAkSare pavitra snAtrajala grahaNa karIne gharane viSe chAMTe, tenA gharamAM marakI pramukha upadrava na thAya. sarvadA chAMTe te prANI RRddhi vRddhi sukha saMpadA pAme. zubha bhAvathI ArAdhatAM mAMgalikanI mAlA vadhe, mokSanAM sukha pAme, zrI naMdIzvara dvIpane viSe zAzvatA bhagavAn pUchyA thakI je puNya thAya, te thakI adhika puNya caitra sudi pUnamane divase zatruMjaya tIrtha upara bhagavAnanI pUjA karavAthI thAya. je manuSya anya sthAnake rahyo thako paNa caitrI pUnamane divase zrIRRSabhadevajInI tathA puMDarIka gaNadharanI pUjA kare, te devatAnI padavI pAme, ane jo vimalAcala upara rahyo thako bhakti kare, to dhaNuMja phala pAme, temAM to kahevuMja zuM ? tathA caitrI pUnamane divase je dAna ApIye, tapasyA karIye, dhyAna dharIye, sAmAyika karIye, jinapUjA karIye, te sarva dharmakArya, pAMca koDI guNAM phalanAM ApanAra thAya. je prANI zuddha vidhiye caitrI pUnamanuM ArAdhana kare, te jIva potAne sthAnake beTho thako bhAvanA bhAvato paNa tIrthayAtrAnuM phala pAme. akhAtrIja // iti caitrI pUnamanuM vyAkhyAna saMpUrNa // 2010_03 25 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] atha zrIakhAtrIja vyAkhyAna prAraMbhaH zrI RSabhadevasvAmIno jIva, sarvArthasiddha vimAnathI cyavIne ASADha vida cothane divase nAbhikulakaranI bhAryA zrImarudevA svAminInI kUkhe AvI upanyo. nava mAsa ne cAra divasa garbhamAM rahyA. caitra vadi AThamane divase arka rAtrine samaye bhagavAnano janma thayo. te avasare traNa lokamAM udyota thayo, kSaNeka vAra nArakInA jIvone paNa sukha utpanna thayuM. pachI chappanna dikkumArikAnAM Asana kaMpyAM, te vAre avadhijJAna prayaMjI bhagavaMtano janma thayo jANI te te kumArikAo tyAM janmasthAnake AvI potapotAnuM kartavya karI pAchI svasthAnake gaI. pachI cosaTha IMdranAM Asana kaMpyAM, temaNe paNa avadhijJAne karI bhagavAnano janma thayo jANIne eka saudharmedra vinA bIjA tresaTha IMdra meru parvata upara gayA, ane saudharmedra janmasthAnake AvI mAtA pramukhane avasyApinI nidrA ApI, tihAM bhagavAnanuM pratibiMba mAtA pAse mUkI bhagavAnane behu hAthamAM laI meruparvata para Avyo. tihAM cosaTha IMdra malI snAtramahotsava karI tresaTha IMdra to tyAMthIja naMdIzvara dvIpe gayA, ane saudharmedra bhagavAnanI mAtA pAse bAlakane mUkI avasvApinI nidrA tathA pratibiMba saMharI bhagavAnanI mAtAne tathA bhagavAnane praNAma karI pachI naMdIzvara dvIpe gayo. tihAM cosaThe IMdra malI aThThAI mahotsava karI Apa ApaNe sthAnake gayA. bhagavAnane aMguThe IMdre amRta saMcAryuM te cUse, ane mAtAnuM stanapAna na kare, amRtaja pIe. anukrame prabhunuM RSabha evuM nAma dIdhuM. IMdre AvI IzvAkuvaMzanI sthApanA karI, vIza lAkha pUrva lage bhagavAn kumara avasthAmAM rahyA. IMdre vinItA nagarI vasAvI ApI. bhagavAnane rAjyAbhiSeka karyo, tresaTha lAkha pUrva sudhI rAjyapadavI bhogavI bhagavAnanI sunaMdA ane sumaMgalA nAme be rANI thaI, temanA bharata bAhubalI pramukha so putra thayA, tathA AdityayazA, somayazA pramukha ghaNA pautra thayA. 26 2010_03 akhAtrIja Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI ayodhyAnuM rAjya bharatane ApyuM ane bAhubalIne takSazilAnuM rAjya ApyuM tathA bIjA putrone paNa yogyatA pramANe deza nagara ApIne pote caitra vadi aSTamIne divase dIkSA lIdhI ane AhAra nimitte gAmogAma bhamavA lAgyA; paNa bhadraka loka sAdhune AhAra devAno vidhi koI jANe nahIM, tethI maNi, mANeka, motI pramukha aneka uttama vastuonI bheTa AvI kare, te bhagavAn sarvathA tyAgI thayA che mATe kAMI paNa vastu lIe nahIM. ema pharatAM pharatAM eka varSa jAjero kAla anna pANI vinAno nIkaLI gayo, evA avasare gajapure nagare bAhubalIjIno putra somayazA rAjA teno putra zreyAMsakumara hato, tihAM AhAra nimitte zrI RSabhadeva bhagavAn vicaratA AvyA, te vAre rAtrine samaye zreyAMsakumAre evuM svapna dIThuM, je meruparvata zyAma thaI gayo hato, ane tene amRtakalaze karI pakhAlIne meM ujalo karyo. valI tehija rAtrie te gAmamAM subuddhi nAmanA zeThane paNa svapna AvyuM. temAM teNe evuM dIThuM je sUryanA maMDalamAMthI hajAra kiraNo kharI paDyAM, te zreyAMsakumare sUryanA biMbane viSe pAchAM sthApyAM. valI tehija rAtrie somayazA rAjAe paNa svapnamAM evuM dIThuM, je eka parAkramI subhaTa ghaNA vairIye rokyo thako vyAkula thayo hato, te zreyAMsakumAranI sahAya thakI tatkAla jaya pAmyo. evA traNe jaNe traNa svapnAM dIThAM. pachI prabhAtasamaye rAjasabhAmAM sarve ekaThA malyA, te vAre sahue potapotAne AvelAM svapna kathana karyA, te sAMbhalI sahu koI kahevA lAgyA ke Aja zreyAMsakumarane koI eka apUrva moTo lAbha thaze. ema karatAM bhagavAn paNa AhAranimitte ghara ghara bhamatAM zreyAMsakumArane ghera AvyA. temane AvatA dekhI kumara ghaNo harSa pAmyo. bIjA loko bhagavAnuM page bhaTake che te dekhI hAthI ghoDA pramukha najarANAM karavA lAgyA, paNa bhagavAne lIdhAM nahIM. tethI te loko udAsa thayA thakA manamAM ciMtavavA lAgyA je bhagavAn ApaNA hAthanuM kAMI letA nathI mATe ApaNA upara krodhavaMta thatA dekhAya che, paNa yugaliyApaNuM tyAgavAne svalpa kAla thayo che mATe te puruSo AhAra devAno vidhi jANatA nathI. have zreyAMsakumAra to bhagavaMtanI sAdhumudrA dekhI vicAravA lAgyo, je evI mudrA meM Agala paNa koIka vAre dIThI che, ema UhApoha karatAM tene jAtismaraNazAna utpanna thayuM, te jAtismaraNa matijJAnano bheda che, teNe karIne bhagavAnanA sAthe pote saMgIpaNAmAM niraMtara nava bhava kidhA hatA, te sarva dIThA. akhAtrIja 2010_03 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tihAM bhagavAn prathama bhave dhanasArthavAha, bIje bhave yugalIyA, trIje bhave devatA, cothe bhave mahAbala rAjA, pAMcame bhave lalitAMga deva thayA. tihAM zreyAMsano jIva prathama dharmiNI nAmanI strInA bhavamAM niyANuM karIne te lalitAMga devatAnI svayaMprabhA nAme devI thaI hatI, e saMbaMdha bhagavAn sAthe thayo. pachI lalitAMgano jIva vajadhara rAjA thayo, ane svayaMprabhAno jIva zrImatI rANI thaI, pachI sAtame bhave bahu yugalIyA thayA. AThame bhave saudharma devaloke bahunA jIva devatA thayA. navame bhave bhagavAnano jIva jIvAnaMda nAme vaidya thayo, ane zreyAMsano jIva kezava nAme zreSThIputra thayo. tihAM paNa potAmAM mitrAI hatI, tihAMthI dazame bhave azruta devaloke bahu jaNA mitradevatA thayA. tathA agyArame bhave bhagavaMtano jIva cakravartI ane zreyAMsano jIva sArathI thayo, tathA bArame bhave bahu jaNA sarvArthasiddha vimAne devatA thayA, ane terame bhave bhagavAnano jIva RSabhadevajI thayo, ane sArathIno jIva huM zreyAMsakumAra thayo, ema nave bhavano saMbaMdha dITho, temAM pUrve pote sAdhupaNuM anubhavyuM hatuM, tethI zreyAMsakumara vicAravA lAgyo ke, jUo ! saMsArI jIvo ne kevuM ajJAnapaNuM che? je bhagavAn traNa lokanA rAjA te rAjyapadavIne tRNa samAna gaNIne viSayabhogarUpa sAMsArika sukhane kipAkaphala samAna jANatA thakA sAdhupaNuM AdarI mokSasukha bhaNI yatna karatA thakA, rAgadveSAdika vikAranAM je kAraNa tene paramANu mAtra paNa grahavAne vAMchatA nathI, to te hAthI, ghoDA, kanyA, suvarNa, maNi, muktAphala pramukha parigrahane zI rIte grahaNa karaze? eTaluM jANatA nathI. evuM vicArI zreyAMsakumara tarata potAnA gharanA gokhathI nIce utarI jyAM bhagavAn ubhA che, tyAM AvI ghaNI harSavaMta thako bhagavAnane traNa pradakSiNA daI namaskAra karI, be hAtha joDI, Agala ubho rahI kahevA lAgyo ke he svAmI! mArA para kRpA karo, huM saMsArarupa tApe karI tApita chuM, tethI mAro vistAra karo. aDhAra koDAkoDI sAgaropama sudhI viccheda pAmelo je sAdhune prAzuka AhAra levAno vidhi, te pragaTa karo, ane mAre ghera bheTa dAkhala AvelA ekaso ne ATha IzurasanA ghaDArUpa prAzuka AhAra che, te Apa grahaNa karo. e vacana sAMbhalI cAra jJAne saMyukta evA bhagavAne te selaDInA rasane nirdoSa AhAra jANIne zreyAMsane gherathI potAnA be hAthamAMhe vahoryo. je mATe bhagavAn pANipAtra labdhinA ghaNI che, tene pote pANi je hAtha tadrupa pAtrAmAM selaDIno rasa lIdho, te rasa letAM chatAM temanA hAthamAMthI eka biMdumAtra paNa dharatI upara paDyuM nahIM, yadyapi e to ekaso ATha ghaDA hatA; paraMtu jo hajAro, lAkho ghaDA hoya athavA 28 jJAnapaMcamI 2010_03 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudra jeTalo rasa hoya, topaNa labdhinA bale karI hAthamAM samAI jAya, upara zikhA caDe kharI, paNa dharatI upara eka TIpuM paNa paDe nahIM. have parama kRpAlu sarvotkRSTa supAtra evA zrIRSabhadevasvAmI bhaNI nava koTi vizuddha AhAra detAM thakAM mana, vacana ane kAyAnI zuddhatAe karI utpanna thayelo je ghaNAka AnaMdano samUha, te potAnA cittamAM tathA zarIramAM samAto nathI. valI manamAM vicAre che, je traNa jagatnA pUjanIya, anaMta guNanA nidhAna, evA zrIRSabhadeva bhagavAne mAre hAthe AhAra vahoryo, e mArA upara moTo prasAda kIdho, bhagavAnane prAzuka AhAra devA thakI Aja mArAM pApa saMtApa sarva gayAM. dUra jevAmAM zreyAMsakumara evo vicAra kare che, tevAmAM AkAzamAM devatAe paMca divya pragaTa karavAM, devatAe "aho dAnamaho dAnaM'' evI udghoSaNA karI devadUSi vajADI, tiryaybhaka devoe sADIbAra kroDa suvarNaratnanI varSA karI. te vakhata zreyAMsakumaranuM ghara suvarNaratne bharANuM, ane traNa bhuvana sacce bharANAM, tathA bhagavAn ikSurasathI bharANA. zreyAMsakumarano AtmA nirupama sukhanuM bhAjana thayo. e vaizAkha sudi trIjane divase zrIRRSabhadevasvAmInuM zreyAMsakumarane ghera isurase karI pAraNuM thayuM. te dAna, zreyAMsakumarane akSaya sukhanuM kAraNa thayuM. te mATe e divasanuM nAma akSayatRtIyA athavA ikSutRtIyA evuM lokamAM prasiddha thayuM. IhAM koI pUche je trailokyanAtha zrIRSabhadevane eka varSa sudhI e rIte AhArano aMtarAya zAthI paDyo ? tihAM kahe che ke pAchale bhave mArgamAM cAlatAM dhAnyanA khalAmAMhe vRSabha dhAnya khAtA hatA, tethI tene karSaNIo mAratA hatA tyAre te karSaNIone kahyuM are mUrkhAo ! A baladone moDhe chIkuM bAMdho. tyAre karSaNIo bolyA ke ame to bAMdhI jANatA nathI. te vAre pote tihAM besI potAne hAthe chIkuM bAMdhI dekhADyuM, tethI te balade traNaseM ne sATha nIsAsA nAkhyA, tihAM aMtarAyakarma upArjana karyuM. teno dIkSA levAne divase udaya thayo, ane Aje upazama pAmyo. e dAnanA prabhAvathI zreyAMsa mokSapadavI pAmaze. eka hajAra varSa chadmasthapaNe rahyA, ane eka hajAra varSe bhagavAn eka nyUna lAkha pUrva varSa lage kevalIpaNe aneka bhavya jIvone pratibodha detA vicaryA. aSTApada parvate mokSa sidhAvyA, mATe akSaya trIjane divase bhavya jIvoe supAtra dAna devuM, zIla pAlavuM, tapasyA karavI, bhAvanA bhAvavI, pUjA karavI, snAtramahotsava karavo. / / Iti zrI akhAtrIja vyAkhyAna saMpUrNa // jJAnapaMcamI 2010_03 29 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5] atha bAlAvabodharupa jJAnapaMcamI kathA prAraMbha trevIzamA zrIpArzvanAthasvAmI te zrIphalavardri gAmamAM rahyA, te mATe zrIphalavarji pArzvanAtha kahevANA. te kevA che ? to ke sarva vAMchita padArthanA ApanArA che, tathA sarva duHkha TAlavAne samartha che. temane utkRSTa bhaktipUrvaka namaskAra karIne jemAM kArtika zudi paMcamInuM mAhAtmya kaheluM che, te kathAne huM bhavya jIvonA upakArane mATe jema pUrvAcAryoe kahelI che tema huM paNa kahIza. [3] jJAnaM sAruM sarva saMsAramadhya, jJAnaM tattva sarvatattveSu nityam II jJAnaM jJAnaM mokSamArgapradarzi, tasmAt jJAne paMcamI sA vidheyA // 1 // bhAvArtha:- aho bhavya jIvo ! saMsAramAMhe jJAna je che te traNe lokamAMhe sArabhUta che. vaLI sarva tattvamAMhe jJAna niraMtara rahyuM che mATe te jJAna sarvamAM moTuM che, mokSamArganuM devAvAluM che, sarva arthanuM sAdhana che. valI jJAna che te ajJAna pApAdikanuM nikaMdana karanAruM che tathA jJAna te kalpavRkSa sadaMza devalokAdi vAMchita sukhanuM dAtAra che. te mATe he bhavya jIvo ! tame jJAnane viSe ekacitte udyama karo. jJAna sevana karavAthI samyaktvanI prApti thAya, mATe kArtika zuda paMcamIne divase Alasa pramAda chAMDIne jJAna ArAdhavAne arthe vidhipUrvaka jJAnanuM tapa avazya karavuM. jema varadatta ane guNamaMjarIe bhAve karIne jJAnanuM ArAdhana karyuM, tethI te samagra sukhane pAmyAM tema tamAre paNa karavuM. have te varadatta ane guNamaMjarInI kathA kahuM chuM : e jaMbudvIpanA bharatakSetrane viSe padmapura nAmanA nagarano sakala pRthvImAM prasiddha ane samasta guNano dharanAra evo ajitasena nAme rAjA rAjya kare che. tenI yazomatI nAme rANI te cosaTha kalAnI jANa, nyAyavaMta, catura ziromaNi che. tene varadatta nAme kumara che. te rupa lAvaNya guNa karI sahita mahA vinayavaMta che. te pAMca dhAve lAlato, pAlato, anukrame ATha varSano thayo. te vAre 30 jJAnapaMcamI 2010_03 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtApitAe zubha muhUrta joI vidyAbhyAsa karAvavA mATe paMDita pAse besADyo. paMDita paNa rAjAno kumAra jANIne tene ghaNo prayAsa laI bhaNAvavA lAgyo paraMtu te kumArane eka akSara mAtra paNa mukhe caDhe nahIM to vaLI bIjAM moTAM zAsro bhaNavAnI to vAta zI karavI ? ema karatAM te kumara yauvanAvasthA pAmyo. te vAre pUrvakRta azubha karmanA udayathI te kumaranA zarIre koDhano roga utpanna thayo. teNe karI tenuM zarIra kuzobhAvaMta, kAMtirahita ane kutsita thayuM, tethI te ghaNuM duHkha pAmato thako kAla nirgamana karavA lAgyo. kyAMhi paNa sukha pAme nahIM. have teja nagaramAMhe eka siMhadAsa zeTha rahe che. te jinadharmano pAlanAra che. sAta kroDa sonaiyAno dhaNI che. jagatmAM tenuM nAma prakhyAti pAmeluM che. tenI kapUratilakA nAme strI che, te sarva guNanA ghararupa che, potAnA bharatAranA cittanI jANanArI che, brahmacarya guNe karI suzobhita che, pativratAdharmanI pAlanArI che, mahA zIlavatI che. tene eka guNamaMjarI nAme putrI che. te adbhuta vinayanI dharanArI che. paraMtu tenuM zarIra paNa samakAle roge karI pIDA pAme che, vacane muMgI che, te mATe te zeThe potAnI putrIne nIrogI thavA sAru aneka auSadho karacAM paNa tenA roganI zAMti thaI nahIM. evI sthitimAM te yauvanAvasthA pAmI paraMtu tenuM koI paNa pANigrahaNa kare nahIM. ema karatAM je vAre te sola varSanI thaI, te vAre tenAM mAtApitAdika sarva parivAra mahA duHkhe pIDyAM thakAM ciMtA karavA lAgyAM : yAcako paMcako vyAdhiH, paMcatyuM marmabhASaka: || yoginAmayyamI paMca, prAyaNodvegahetavaH || 1 || bhAvArtha:- eka mAgaNa jana, bIjo dhUtAro, trIjo roga, cothuM maraNa, pAMcamo marma bolanAra, e pAMca vAnAM je che, te yogIne paNa prAyaH udveganAM karanArAM che. have ekadA nagaranI bahAra cAra jJAnanA dharanAra, pAMca samitie samitA, traNa guptie guptA evA vijayasenasUrIzvara, te grAmAnugrAme vihAra karatAM bhavya jIvone pratibodha detA tihAM padhAravA, te vAre te nagaranA sarva loka tathA rAjA paNa potAnA putra sahita kuTuMba parivArane sAthe laIne munirAjane vAMdavA AvyA. tihAM traNa pradakSiNA daI vidhipUrvaka gurune vAMdIne te sarva yathAsthAnake dharmadezanA sAMbhalavA beThA. guru paNa bhavya jIvonA upakArane arthe klezarupa doSanI haranArI evI dharmadezanA detA hatA ke : jJAnapaMcamI 2010_03 31 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho bhavya jIvo ! jo tame muktipadanI vAMchA karatA hoya, to jJAna bhaNavuM, bhaNAvavuM, sAMbhaLavuM ItyAdika jJAnanA ArAdhanane viSe udyama karo paraMtu jJAnanI virAdhanA ma karo. kemake je prANI mAtra mane karIne jJAnane virAdhe te bhavAMtarane viSe zUnya mananA dhaNI thAya. valI vicAra karI rahita thAya, AMdhalA, baherA, bobaDA, kurUpavaMta thAya. tathA je prANI vacane karI jJAnane virAdhanA kare te mAThI buddhinA dhaNI thAya, muMgA thAya, mukhapAkAdikanA roge karI duHkhita thAya temAM kAMI saMdeha jANavo nahIM. tathA te je prANI kAyAe karI jJAnane virAdha, jJAnano yatna na kare, te prANIne parabhave koDha, pitta pramukha mahA duSTa roga pedA thAya, deha kSINa thAya. tathA je prANI mana, vacana ane kAyA te trikaraNa yoge karI pote jJAnanI virAdhanA kare, karAve tathA anumode, te prANI parabhave mahA pUrNa thAya, tathA tenAM putra, strI, mitrAdikano kSaya thaI jAya, dhanadhAnyano nAza thAya, ane tene mananI ciMtA mATe ja nahIM, tenA zarIre aneka prakAranA roga thAya. - ItyAdika amRta samAna gurunI dezanA sAMbhalIne siMhadAsa zeTha vinaye karI be hAtha joDIne gurune pUchato hato ke te svAmin ! kaye karme karIne mArI putrInA zarIrane viSe roga utpanna thayo che? ane ene kayA bhavanAM karma udaya AvyA che? eNe zAM azubha karma karyAM haze ? tathA te roga kevI rIte maTaze? te vAre guru bolyA he mahAbhAgya ! sAMbhala. karma karIne prANIne zuM zuM nathI thatuM? arthAt sarva kAMI thAyaja che. nizcaya karIne A saMsArane viSe sukha tathA duHkha je kAMI jIvane thAya che, te sarva pUrvakRta karma vaDeja thAya che; mATe e tamArI putrIe pAchalA bhavamAM jJAnanI virAdhanA ghaNI karI che, te kAraNe enuM zarIra rogagrasta thayuM che, mATe huM eno pAchalo bhava kahuM chuM te sAMbhalo ane hRdayane viSe dharo. dhAtakIkhaMDanA pUrvabharatamAMhe ghaNuM zobhAyamAna ane sukhI prANIoe karI vyApta evuM kheTakapura nAme nagara che. tihAM jinadeva nAme zeTha vase che. te mahA saMpattimAna che. tene rupe karI manohara ane zarIre ghaNI sukumAra evI suMdarI nAme strI che. tene eka AsapAla, bIjo tejapAla, trIjo guNapAla, cotho dharmapAla ane pAMcamo dharmasAra, e pAMca putra che. tathA eka lIlAvatI, bIjI zIlAvatI, trIjI raMgAvatI ane cothI maMgAvatI e cAra putrIo che. have jJAnapaMcamI 32 2010_03 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinadeva zeThe harSavaMta thaIne potAnA pAMca putrone bhaNAvavA sAru paMDita pAse mUkyA. paraMtu te chokarA capalAI kare, mAMhomAMhe ramata krIDA kare, unmAdI thakA yat tadda bole, paNa bhaNe nahIM ane bIjAne paNa bhaNavA dIe nahIM tema nizALamAM paNa beThA rahe nahIM. teone je vAre bhaNAvanAra paMDita zikhAmaNa dIe, mAramAre, te vAre te raDatA raDatA ghera jaIne potAnI mAtA Agala pokAra kare ke amane to paMDita ghaNo mAramAre che, tADanA tarjanA kare che. evAM putronAM vacana sAMbhalIne tenI mAtA kahe ke he putro ! tame bhaNavA jazo nahIM. ApaNane bhaNavAnuM kAMI kAma nathI kAraNake lokamAM je mUrkha hoya che te parama sukhI hoya che tethI nizcita thako rahe che ane je bhaNe che te paNa maraNa pAme che ane abhaNa hoya che te paNa maraNa pAme che maraNa to bahune AvavAnuM ja che. te to koIne mUkanAra ja nathI mATe tame kAMI e vAtano zoka karazo nahIM. ema kahI valI paMDitane paNa Thapako dIdho ane putronI pAse bhaNavAnAM upakaraNa je pATI, pothI, lekhaNa pramukha hatAM, tene ghaNo krodha karIne agnimAM bAlI bhasma karI nAkhyAM ane putrone kahyuM ke have tame bhaNavA jazo nahIM. jo kadAcit paMDita tamane teDavA Ave, to tene tame chUTA patharAthI mArajo ema zIkhavI rAkhyA. - have te vAta zeThanA jANavAmAM AvI te vAre zeTha potAnI strI pratye kahevA lAgyA je he bholI ! te pAMca putrone bhaNAvyA vinA emaja mUrkha rAkhyA to have teone kanyA koNa Apaze ? valI vyApAranA kAmamAM khata, patra, nAmuM lakhavuM, hisAba rAkhavA ItyAdika kAma kema karI zakaze? tathA valI catura janonI sabhAmAM paNa e tArA putra hAsyanA pAtra thaze, valI te murkha che mATe kyAMhi paNa zobhA pAmaze nahIM. je mATe zAstramAM kahyuM che ke : mAtA vairI pitA zatra putro yAbhyAM na pAThitaH // sabhA mathe na zobhate, hasamathe bako yathA // 1 / artha - te mAtA paNa vairI jANavI ane pitA paNa zatru jANavo ke je potAnA putrane bhaNAve nahIM. kemake jema haMsanA TolAmAM bagalo zobhA na pAme tema abhaNa jana te sabhAmAM zobhA pratye na pAme. valI kahyuM che ke : vidrattva ca nRpaa ca, naiva tulya kadAcana // svadeze pUjayate rAjA, vidvAn sarvatra pUjyate // 1 / jJAnapaMcamI 33 2010_03 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - je mATe rAjA je che te eka potAnA dezamAM pUjAya che ane vidvAn je paMDita che te sarvatra jyAM jAya tyAM pUjAya che mATe paMDitapaNuM ane rAjApaNuM e be barAbara kadApi kahevAya nahIM. te kAraNa mATe te strI ! te chokarAne mUrkha rAkhyA te ghaNuMja aghaTita kArya karyuM. e sarva tAro doSa che. evAM zeThanAM vacana sAMbhaNI zeThANI utAvalI thaIne bolI ke, tyAre tame kema chokarAone bhaNAvyA nahIM ? tethI e tamAroja doSa che. te mATe tame vAraMvAra mane zA mATe kahyA karo cho ? evAM strInAM vacana sAMbhalIne zeTha to mauna karI rahyA. have anukrame te pAMca putra yauvana avasthA pAmyA. ghaNA suMdara rUpavaMta dekhAya paNa mUrkha jANI koI potAnI putrI temane Ape nahIM. te vAre pharI zeTha strIne kahevA lAgyo ke te strI ! jo putro to have paraNAvavA yogya thayA paraMtu teone koI paNa kanyA ApatuM nathI. je mATe kahyuM che ke : mUrkha nidhanadurasya-zramokSAbhilASiNAm // triguNAdhikavarSANAM, teSAM kanyAM na dIyate / 1 / artha- je mUrkha hoya tene tathA daridrIne, paradezIne, zUravIrane, vairAgyavAnane tathA jene kanyAnI vayathI traNa guNA karatAM paNa adhika varSo thayAM hoya tene, koI kanyA Ape nahIM. mATe te strI ! teM emanI pATI, pothI bAlI mUkI tathA bhaNAvanAra paMDitane UlaMbho devarAvyo evA tArA doSathI e putro mUrkha rahyA ane paraNavAne ayogya thayA. te sAMbhaLI zeThANI kahevA lAgI he svAmin ! emAM mAro lagAra mAtra paNa doSa nathI. kemake putra to pitAne AdhIna hoya, mATe je puruSane karavA yogya kAma hoya te pitA zIkhave ane dIkarI mAtAne vaza hoya, tene strIAdikanAM je kAmakAja te sarva mAtA zIkhave evI lokanIti che. mATe e putrane abhaNa rAkhavAmAM tamAroja doSa che. te sAMbhalI zeTha bolyo ke he pApaNI! he mAThA AcaraNanI AcaranArI! tuM tAro vAMka to jotI ja nathI ne valI ulaTo mane doSita TharAve che ? te sAMbhaLI te duSTa AzayavAlI strI bolI je are duSTa pApii to tAro bApa haze ke jeNe mUrkha buddhinA dhaNIe evuM tujane zIkhavyuM. jethI sarva manuSyamAM nIcamAM nIca tuM thayo. te sAMbhaLI zeThe kahyuM ke he strI ! A tAruM bolavuM kAMI sAruM nathI. te vAre strI bolI ke tuM kema sAcuM bolato nathI ? je teM hAthe karIne putrone bagADyA, ane have mArI upara doSa mUke che. 34 jJAnapaMcamI 2010_03 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAM strInAM kaThora vacana sAMbhalIne zeTha kaheto havo ke he pApINi ! pagale pagale vAta vAtamAM mArI sAmuM bole che ? te vAre valI strI bolI ke pApI to tAro bApa che, mane zA mATe kahe che ? dhikkAra che tujane ! he krodhamukha ! he kAlA mukhanA dhaNI ! tArAthI krodhavAn valI bIjo jagamAM koNa che ? evI rIte te strI bharatArano niraMtara daMtakalaha thayo. evA daMpatIne sukha te svapnamAM paNa kyAMthI hoya ? have evAM strInAM asabhya vacana sAMbhalI jinadeva zeThe te samaye krodhavaMta thaI pAse eka patharo paDyo hato te upADIne strI upara pheMkyo, te tenA mAthAmAM marmasthAnake lAgyo, tethI te strI maraNa pAmIne IhAM hai zeTha! A tArI putrI thaI che. eNe je pAchale bhave jJAnanI moTI AzAtanA karI che te karmanA udayathI ene e rogotpatti thaI che. je mATe laukika zAstramAM paNa kahyuM che ke : kRtakarmakSayo nAsti, kalpakoTizatairapi / / avazyameva bhoktavya, kRtaM karma zubhAzubham // 1 || arthaH- je karma karavAM hoya te kroDo game kalpayuga thaI jAya topaNa zubha athavA azubha jevAM karma bAMdhyAM hoya tevAM bhogavyA vinA chUTako thAya nahIM avazya bhogavavAja paDe. evI gurunI vANI sAMbhalI UhApoha karatAM guNamaMjarIne tihAM jAtismaraNajJAna upajyuM tene yoge potAno pAchalo bhava dekhIne tethI mUrchA khAI bhUmi upara paDI gaI. tene caMdanavilepanAdika zItala upacAra karacA, tethI mUrchAvalI. te vAre gurune praNAma karIne Adara sahita kahevA lAgI je he svAmI ! tame je kahI te sarva kharekharI vAta che. aho ! jUo, e jJAnanuM mAhAtmya kevuM che ? traNa jagamAM jJAnanI barAbarI karanAra bIjo koI padArtha nathI. pachI siMhadAsa zeTha gurune pUchavA lAgyA ke he karuNAnidhi ! have tame mArI upara prasanna thaIne kaho ke zI rIte e putrInA zarIranA roga jaze ? te vAre AcArya bolyA ke he zeThajI ! jJAnanA ArAdhanathI sarva prakAranI sukhasamAdhi prANI mAtrane prApta thAya che ane sarva prakAranAM duHkha maTI jAya che mATe ajavAlI pAMcamane divase vidhipUrvaka cauvihAro upavAsa karIe. valI pustakane pATa upara sthApIne tenuM sugaMdhI phUlathI pUjana karIe tathA dhUpa ukhevIe. mukha jJAnapaMcamI 2010_03 35 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agala pAMca sAthIA karIe, pAMca varSAM dhAnya caDhAvIye, tathA pAMca dIveTano ghRtano dIvo karIe, tenI Agala pAMca jAtinAM phala tathA pAMca jAtinAM pakvAza DhoIe, gurunAM caraNakamalane vaMdana karIe, jJAna Agala bhAva sahita bhavya jIve jJAnanI pUjAbhakti karavI. evI rIte pAMca varSane pAMca mahInA sudhI nizce jJAnapaMcamInA tapanuM ArAdhana karavuM. trikaraNa zuddhe karI DAhyA puruSoe, e rIte mahInA mahInAnI zukla paMcamIe tapa karavuM, ane jo e rIte mahIne tapa na karI zake to jyAM lagaNa jIve tyAM lagaNa pratyeka varSamAM eka kArtika zudi paMcamIne divase pUrvokta rIte ArAdhavuM. e jJAnapaMcamInuM tapa je prANI vidhipUrvaka kare tenuM saubhAgya vadhe, ruDuM rupa male, rogano nAza thAya, dhana dhAnya putrapautrAdika saMpadA male, buddhi vistAra pAme, moTAI, ThakurAIpaNuM vadhe, mati, zruta, avadhi, mana:paryava ane kevala, e pAMca prakAranAM jJAna pratye pAme, svarga mokSanAM sukha pAme, bhaktie sahita paMcamInuM sevana karavAthI e pUrvokta sarva sukha prApta thAya, nirmala buddhivAlo thAya. ema ethI pUrvokta sarva saMpadA pAmIe. ItyAdika gurunAM vacana sAMbhalIne zeTha bolyA ke he bhagavan ! mArI putrIne zarIre roga vyApyo che, tene yoge mahIne mahIne upavAsa karavAnI zakti emAM nathI, mATe varSa varSa pratye kArtika zudi paMcamIne divase tapa karaze, teno vidhi kaho. te vAre AcArya mahArAja kahetA hatA ke pATa upara pustaka sthApana karavAM ItyAdika je kAMI pUrve vidhi kahyo che, te pramANe sarva vidhi karI guru pAse AvI bhaktie karI temanAM caraNakamala pratye vastra paDilehI vAMdIne cauvihAra upavAsanuM paccakkhANa karIe. valI te divase namo nANassa" e padano be hajAra jApa uttara sanmukha athavA pUrva sanmukha athavA IzAna khUNe besIne karIe. have jo kadApi paMcamIne divase posaha levAne ujamAla thAya, to gaNaNuM pramukha vidhi te divase thaI zake nahIM, te vAre pAraNAne divase pUrvokta rIte sarva vidhi karavo ane pAraNAne divase sAdhune vahorAvI yathAzaktie sAdharmIne jamADI svAmIvAtsalya karIne pachI pote pAraNuM karavuM, ujamaNuM paNa yathAzaktie karavuM. pustaka, rumAla, pAThAM pramukha jJAnanAM upakaraNa pratyeke pratyeke pAMca pAMca gurune ApavAM, sUtranI nokaravAlI pAMca ApavI. ItyAdika vidhi sAMbhalIne 36 jJAnapaMcamI 2010_03 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNamaMjarIe zubha mane karI gurumukhe kArtika sudi paMcamInuM tapa aMgIkAra karyuM. jema koI rogI puruSa, jIvavAnI AzAe ruDA vaidyanuM vacana mAnya kare tema guNamaMjarIe paNa guruvacana nizcaye mAnya karIne tapa AdaryuM. e avasarane viSe rAjA gurune pUchato hato ke te svAmI ! mArA varadatta putranA zarIre koDhano roga kayA karmanA udayathI thayo che? valI tene bhaNatAM thakAM eka akSara paNa mukhe caDhato nathI tenuM zuM kAraNa haze ? te mArI upara kRpA karIne prakAza karo. te vAre guru kahevA lAgyA ke he rAjan ! tArA putrano pAchalo bhava huM kahuM chuM, te tuM sAMbhala A jaMbUdvIpanA bharatakSetrane viSe zrIpura nAme nagara, tihAM vasu eve nAme zeTha moTI ruddhino dhaNI vase che. tene vasusAra ane vasudeva eve nAme be putro che. ekadA te bahu bhAI krIDA karavA mATe udyAnamAM gayA. tihAM ramatA hatA, evAmAM teoe eka munisuMdara nAme AcAryane dIThA, temane behu bhAIe jaIne bhAve karI vaMdana karyuM. AcArye paNa yogya jIva jANI temane dharmopadeza devA mAMDyo, je A saMsAramAM sarva padArtha anitya che, je padArtha prabhAte dITho, te madhyAhna samaye dekhAto nathI ane madhyAhe je padArtha dITho, te rAtrie dekhAto nathI. ema koI paNa padArtha sthira nathI. valI je potAnuM guhya sthAnaka DhAMkavAne samartha nathI tathA DaMza mazakAdika jaMtuone paNa uDADavAne samartha nathI evI kutarAnI pUchaDInI pere ahIM dharmarahitapaNe je manuSyapaNuM che te nakAmuM che. valI je dhAnya prabhAte rAMdhyuM hoya, te madhyAhna kAle viNasI jAya che, tevAja dhAnce UIne kAcAne poSIe chIe. evI e kArAmAM sAra te kayAMthI hoya? to he bhavyo! tame Avo banAva joIne manamAM vicAra karo, je A saMsAra jUTho che, emAM kAMI sAra nathI. ItyAdi prakAranI gurue ApelI dezanA sAMbhaLIne te behu bhAIe vairAgya pAmI ghera AvI mAtApitAnI AjJA laI tehi ja AcArya pAsethI dIkSA aMgIkAra karI. IdriyonA vikArane jItavA mATe zuddha cAritra pAlatA thakA AcAryanI sAthe vicaratA hatA. temAM nAno bhAI je vasudeva hato, te niraticArapaNe cAritra pAlato siddhAMta rupa samudrane avagAhato, buddhibale karIne sarva siddhAMta bhaNyo. siddhAMtanA arthamAM atyaMta pravINa thayo. je guNavaMta prANI hoya, te jagatamAM jJAnapaMcamI 37 2010_03 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTI padavI pAme, tema vasudevane paNa AcArye yogya jANIne tene AcAryapadavI ApI. pachI te niraMtara pAMcase sAdhuone AgamanI vAcanA Ape, te vasudeva AcArya sarva Agamasamudrano pAraMgAmI che. eka samaya te vasudeva AcArya madhyAhne saMthArA upara sUtA hatA. evAmAM eka sAdhu AvIne AgamanA artho pUchavA lAgyo, te vAre AcArya paNa tarataja uThIne zIvrapaNe teNe pUchelo artha kahyo. te muni artha pUchI gayA ke thoDeka AMtare valI bIjo sAdhu Avyo, tene paNa gurue artha kahyo, eTale valI trIjo sAdhu Avyo, tene paNa gurue artha kahyo. e rIte ghaNA sAdhuo AvI AvIne padanA artha pUchavA lAgyA, te sarvane uttara ApI vidAya karavA. eTalAmAM AcAryane kAMIka nidrA AvI, teTale valI eka sAdhue AvIne pada pUchyuM ke he svAmI ! A sUtranI AgalanuM pada kaho, tathA te padano artha paNa mArI upara prasAda karI kaho. ema vAraMvAra pUchavA lAgyo te vAre AcAryane nidrAno bhaMga thayo tethI te sAdhu upara krodha ANIne manamAM mAThA vicAra ciMtavavA lAgyo ke aho ! A mAro moTo bhAi mahA puNyavaMta che, sadA sukhI che, sukhe nidrA kare che kAraNa ke e mUrkha che, tethI enI pAse koi paNa artha pUchavA jato ja nathI, te svecchAcArIpaNe manecchAe pravarte che, sArI rIte khAya pIe che, mATe evuM mUrkhApaNuM jo mArAmAM hota to ghaNuMja sAruM thAta. je mATe mUrkhamAM ghaNA guNa che. te kahe che : mUrkhatve hi sakhe mamApi rucitaM tasmin yadaSTau guNA, nizciMto bahubhojano'trapamanA na MdivA zAyakaH / kAryAkAryavicAraNAMdhadhiro mAnApamAne samaH, prAyeNAmayavarjito deDhavapurmurkha: sukhaM jIvati // 1 || bhAvArtha : koika puruSa potAnA mitranI Agala kahe che ke he mitra ! mUrkhapaNuM je che, te mujane ghaNuMja ruceluM che. te kema ke mUrkhamAM ATha guNa hoya che, te guNonAM nAma kahe che : eka to mUrkhane koi prakAranI ciMtA na hoya, bIjo nizciMta mATe bhojana paNa peTa bharI kare, trIjo tene koi prakArano asaMtoSa na hoya, cotho rAtri-divasa sarvadA sUi rahe, pAMcamo A kAma karavuM ke A kAma na karavuM tenA vicAra viSe aMdha tathA bahero hoya eTale tene koi AvIne kAMi paNa vAta vigata pUche nahIM tethI koi vAtano vicAra karavo paDe nahIM, chaThTho 38 jJAnapaMcamI 2010_03 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAna malavAthI rIja na pAme, ane apamAna thavAthI rIsa na kare, sAtamo tenA zarIre ghaNuM karIne roga paNa thAya nahIM, AThamo zarIre laSTa puSTa hoya. e ATha guNa mUrNamAM hoya che, tethIja jagatamAM mUrNa prANI sukhe karIne jIve che. te mATe have huM paNa Aja pachI koIne eka akSara mAtrano pATha paNa ApuM nahIM ane prathama bhaNeluM je zAstra tene paNa saMbhAruM nahIM, sarva visArI mUkuM, ane have Aja pachI navA graMthono paNa abhyAsa na karuM. ema manamAM krodha ANIne bAra divasa paryata te AcArya maunapaNe rahyA. te pApa AlIyA vinA azubha dhyAnathI maraNa pAmIne cAritra ArAdhanAne prabhAve he rAjA ! tAro putra thayo, te pUrvakRta karmane yoge karI atyaMta mUrkha thayo, tenuM kuSTa pramukha roge karIne zarIra pIDAya che. valI te AcAryano moTo bhAI maraNa pAmIne mAna sarovarane viSe haMsapaNe upanyo te mATe he rAja! karmanI gati te vicitra prakAranI che. evAM gurunAM vacana sAMbhalI varadattakumarane jAtismaraNajJAna upanyuM. tethI tene potAno pAchalo bhava sAMbharI Avyo, tene yoge mUccha pAmyo, kSaNekamAM saceta thayo. te vAre gurune praNAma karIne kahevA lAgyo ke mahArAjA tame kahelI vAta badhI kharekharI che, dhanya che tamArA jJAnane ! ke je thakI jaganA bhAva prakAza karo cho. valI tame e moTI Azcarya jevI vAta karI. te vAre rAjA bolyo, he bhagavaMta! he dayAsamudra ! mArI upara kRpA karIne kaho ke A mArA putrano roga kevI rIte jaze ? ke jethI ene sukha samAdhi thAya, te upAya batAvo. te sAMbhalI AcArya bhagavAn kahetA hatA ke he rAjendra ! tapasyAnA prabhAvathI sarva rogonI zAMti thAya ane vAlI sarva prakAranI saMpadA AvI male, je mATe kahyuM che ke : dUra thaErAdya, vacce dUre vyavasthitam / tatsarva tapasA sAdhyuM, tapo harati duSkRtam // 1 / - artha : je vastu ghaNI dUra che, dukhe ArAdhavA yogya che ane jenI dUra vyavasthA thayelI che te sarva tapathI sadhAya che, mATe tapathI kAMi paNa asAdhya padArtha nathI. sarva kAMi phaladAcakaja thAya che. evAM vacana gurue kahyAM, te vAre varadattakumara bolyo ke he svAmI! mArAmAM vizeSa tapa karavAnI zakti jJAnapaMcamI 39 2010_03 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. mATe mArA upara kRpA karI jevuM mArAthI banI zake tevuM tapa prakAza karo. te vAre gurue prathama je guNamaMjarIne kArtika zudi paMcamInuM tapa batAvyuM hatuM, tehi ja tapa, varadattakumarane paNa jihAM lagaNa jIve tihAM lagaNa karavAnI bhalAmaNa karI ane varadattakumAre paNa te tapa vidhi sahita karavA aMgIkAra karyuM. temaja rAjA ane rANI tathA valI bIjA paNa ghaNA jano bhAvathI te tapane aMgIkAra karatA hatA. pachI gurune vAMdIne sarva loka potapotAne sthAnake gayA. tihAM gurumukhe je pramANe jJAnapaMcamInuM tapa lIdhuM, teja pramANe rAjA pramukha sarva bhAva sahita pAlatA hatA, ane varadattakumara paNa rUDI rIte tapa karato hato. tenA prabhAvathI jema rIsa caDhAvIne jato rahelo mANasa pAcho pharI na Ave, tema varadattakumaranA zarIra saMbaMdhI sarva rogo paNa krodha karI rIsa caDhAvIne jatA rahyA. tethI tenuM zarIra ghaNuMja zobhavA lAgyuM, pachI svayaMvaramaMDape varadattakumAranI upara rAga dharatI thakI varadattakumarane paraNavA mATe utsuka thayelI evI eka hajAra moTA moTA rAjAonI kanyAnuM varadatta kumAre moTA ADaMbara sahita mahotsave karI pANigrahaNa karyuM. - te varadattakumAra puruSanI bahoMtara kalAo paNa zIkhyo. ema te uttama harSano ApanAra sarva duHkhano hartA thayo. ekadA varadattanA pitAe vairAgyavAnuM thaI varadattane rAjapATe sthApI cAritra aMgIkAra karyuM. te cAritra kevuM che? to ke parabhave jatAM jIvane saMbala sarakhuM che, evA cAritrane sukhe samAdhe pAlato vihAra karato hato. have varadatta rAjA paNa potAnuM rAjya pAlato prajAne ghaNuM sukha Apato ghaNI yazakIrti pAmato hato ane varSovarSa moTI vistAravaMta zaktie karI jJAnapaMcamInuM tapa vidhi sahita karato hato. ema akhaMDa che AjJA jenI evo siMha samAna balavAn thaIne saghalA vairIone namAvato thako moTI pRthvIno dhaNI evo je varadatta rAjA, te ghaNAM sukatakArya karato, moTo udAra manathI sAta kSetre dhana vAparato, moTA utsAhathI paMcamItapane ArAdhato, ghaNAM varSa paryata saMsAranA bhoga bhogavI chevaTe saMsArane asAra jANI potAnA putrane rAjya ApIne pote guru pAsethI dIkSA aMgIkAra karato hato. have guNamaMjarI paNa vidhi sahita paMcamInuM tapa ArAdhatI thakI bhagavaMtane zuddha bhAve pUjatI thakI rahI. tenA prabhAvathI zarIranA roga sarva nAza pAmyA, te vAre jJAnapaMcamI 40 2010_03 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anupama amRta rUpanI dharanArI thaI. tadanaMtara tenA pitAe zubhalagna joIne moTe mahotsave karI jinacaMdra nAme mahA ruddhivaMta vyavahArIAne te paraNAvI. - tihAM hathevAlo mUkAvavAne avasare tenA pitAe dAyajAmAM ghaNuM dravya ApyuM. te guNamaMjarI paNa potAnA bharatAra jinacaMdranI sAthe ghaNA kAla sudhI saMsAranA sukha bhogavatI vidhi sahita paMcamInuM tapa karatI sukRta mArge ghaNuM dravya vAvaratI thakI chevaTe sagurunI dezanA sAMbhalI dIkSA grahaNa karatI hatI. aMta avasthAmAM adhika phalane pAmavAnI IcchA karatI evI guNamaMjarI te niraticArapaNe cAritra pAlatI aMta samaye samAdhimaraNa karI tathA varadatta RSigaNa samAdhimaraNa karI behu jaNa vijayaMta vimAnamAM chatrIsa sAgaropamane Aukhe jaI upanyAM. tihAM devatAnA bhoga bhogavI tihAMthI Ayu pUrNa thaye cavIne A jaMbUdvIpanA pUrva mahAvidehamAM sukhanuM ghararUpa evI puSkalAvatI nAme vijaya maLe puMDarigiNi nagarI che. tene viSe amarasena nAme rAjA zrI jinadharmano pAlanAra sarva guNe karI alaMkRta che. tenI guNavatI nAme paTTarANI che. te pativratA dharmanI pAlanArI zIyalaguNe karI zobhAyamAna potAnA bharatArane harSa saMtoSane upajAvanArI che. tenI kUkhe varadattakumarano jIva jema chIpa mAMhe motI nIpaje tenI pere AvIne upanyo. te garbhane sukhe pAlatAM anukrame nava mAse putra prasavyo. te saMpUrNa guNa lakSaNe karI zobhato hato. te vAre mAtA, pitA, svajana kuTuMbAdike malI moTo mahotsava karI tenuM zUrasena evuM nAma pADyuM. pachI te pAMca dhAve pAlI jato anukrame bAra varSano thayo te vAre sarva vijJAnamAM sarvakAla mATe pravINa thayo. ema karatAM je vAre yauvanAvasthA pAmyo, te vAre tenA pitAe cosaTha kalAnI jANa apsarA sarakhI rUpavAlI evI ekaso kanyAonuM pANigrahaNa karAvyuM. te vAra pachI keTaleka kAle te sUrasenane pATe thApIne teno pitA paraloke pahoMcyo. eve samaye bhavya jIvarUpa kamalavanane vikasvara karatA, mithyAtvarUpa aMdhakArane TAlavAmAM sUrya samAna evA zrI sImaMdharasvAmI AvI tihAM samosaTyA, temane AvavAnI vadhAmaNI vanapAlake jaIne rAjAne ApI, rAjA paNa bhagavaMtanuM Agamana sAMbhalI ghaNI harSavaMta thayo thako potAnA parivArane sAthe lai ghaNAM ADaMbara sahita prabhune vAMcavA mATe Avyo. tihAM pAMca abhigama sAcavI paSadazamI 41 2010_03 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhune vAMdI yathAsthAnake dharmadezanA sAMbhaLavA beTho. te vakhate bhagavAna paNa sarva lezane haranAra ane saMsArasamudrathI tAranAra, evI amRta samAna dezanA detA hatA ke he bhavya jIvo ! tame saubhAgya-paMcamInuM ArAdhana karo, kemake enuM tapa karatAM thakAM sarva prakAranI ApadA maTe, ane saubhAgyalakSmI pratye jIva pAme, jema varadattakumara e jJAnapaMcamInA ArAdhane karI ghaNI sukhasaMpadA pAmyo. evAM bhagavAnanAM vacana sAMbhalI zUrasena rAjA vinayapUrvaka be hAtha joDI bhagavaMta pratye pUchato hato ke te svAmI! varadattakumara koNa thayo? tenuM caritra ane prakAzo. te vAre bhagavAne paNa sarva sabhA samakSa tenuM pUrva bhava saMbaMdhI sarva svarUpa kahevA mAMDyuM ane kahyuM ke he rAjan ! te varadatta kumArano jIva te tuM poteja cho. hamaNAM tuM tapanA prabhAvathI IhAM AvI rAjA thayo cho. ema kahI valI jJAnapaMcamInA tapanA mAhAbhyane vizeSe varNana karI kahetA hatA. tihAM bhagavAnanAM vacana sAMbhalI ghaNA jIva pratibodha pAmI prabhunI pAse paMcamI tapa aMgIkAra karatA hatA. zUrasena rAjA pratibodha pAmI bhagavaMtane vAMdI svasthAnake gayo. daza hajAra varSa sudhI rAjyalakSmI pAlI ghaNAM sukRtanAM kAma karI potAnA putrane rAjyapATa soMpIne moTo ADaMbara sahita sImaMdharasvAmI pAse cAritra aMgIkAra karato hato. pachI eka hajAra varSa paryata cAritraparyAya pAlI ghanaghAtI karma khapAvI, kevalajJAna pAmI mokSanAM sukhane pAmato hato. e varadattakumAranI kathA kahI. have guNamaMjarInI kathA kahe che. ema jaMbUdvIpanA mahAvidehamAM ramaNIya umA vijayane viSe zubha nAme nagarI ghaNI vikhyAta che, tihAM amarasiMha nAme rAjA che, tenI amarAvatI nAme rANI te cosaTha kalAnI jANa, zIlaguNe alaMkRta, anupama, apsara sarakhI zobhAnI dharanArI che, tenI kUkhane viSe guNamaMjarIno jIva AvI putrapaNe upanyo, nava mAse garbhasthiti pUrNa thayethI zubhalagna rANIe putra prasavyo. mAtApitAe tenuM nAma sugrIvakumAra pADyuM. te kumara zukla pakSanA caMdramAnI pere divase divase vadhato thako rUpa lAvaNyaguNe karI zobhAyamAna thako anukrame vaza varSano thayo. te vAre amarasena rAjA saMsArathI vairAgyavaMta thako potAnA putrane rAjyapATe thApI, dIkSA pauSadazamI 42. 2010_03 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lai, cAritra pAlI, mokSe pahoMcyo. have pAchala sugrIvarAjA ghaNI rAjakanyAonuM pANigrahaNa karIne tenI sAthe saMsAranA sukha bhogavato thako rahe che. tene corAzI hajAra putra thayA. chevaTe moTA putrane rAjyapATe thApyo, ane nAnA dIkarAone laghu rAjyapATe sthApana karIne pote suguru pAse cAritra aMgIkAra karI sukhe cAritra pAlI ghanaghAti karmakSaya karI kevalajJAna pAmIne bhavya jIvone pratibodhatA hatA. anukrame te sugrIvarAjA RSi eka lAkha pUrva sudhI cAritraparyAya pAlIne sarva karmano kSaya karI mokSapada pratye pAmyA. ajarAmara thayA. ema paMcamInA ArAdhana thakI bhavya jIvone adhika saubhAgyanI prApti thAya, tethI e jJAnapaMcamInuM nAma lokomAM saubhagyapaMcamI evuM prasiddha thayuM. to he bhavyo ! tame paMcamInA tapane vizeSa ArAdho, ene viSe udyama karo, saMsAranA bhaya TAlavA mATe e atyaMta adbhuta che, enA ArAdhana thakI jIva, A bhava tathA parabhavane viSe anaMtI sukhasaMpadA pAme. evI rIte zrItapAgaccharUpa gaganAMgaNa tene viSe sUrya samAna evA zrIvijaya-senasUrIzvarajInA laghu ziSya e kathAnI saMskRtabhASAmAM racanA karI. tene paMnyAsa kanakakuzalajI, paMDita zrIpadmavijayajI tathA mukhya paMDita zrIbhIma-vijayajI evA paMDitoe malIne zodhI zuddha karI. je mATe saMvata 1655nA varSamAM kanakakuzalajInI Agala suMdaravijayajIe vinaMti karI je tame e jJAnapaMcamInI kathA bAMdho. tenI prArthanAthI pUrvAcAryoe karelA kathAnA prabaMdho joine meM e kathAnI racanA meDatA nAme nagarane viSe karI. e saMbaMdha sAMbhalIne je prANI e jJAnapaMcamInuM ArAdhana karaze, jJAnanI ghaNI bhakti karaze, te bhavya jIva ghaNI sukhasaMpadA pratye pAmaze. // iti jJAnapaMcamInI kathA saMpUrNa // pauSadazamI 2010_03 43 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [] // atha pauSadazamI kathA prArabhyate | vaMdeDas pArzvanAmAMghripaMkajaM sarvasaukhyadam // samastamaMgalazreNi-latApallavatoyadam // 1 // artha : sarva janane sukhanuM denAruM tathA samasta maMgala paMktirUpa latAne navAMkura karavAmAM megha samAna evuM zrIpArzvanAthanuM je caraNa kamala, tene huM vaMdana karuM chuM. valI kavi kahe che ke huM vAmeyajinane namaskAra karI tathA sadgurune praNAma karIne bhavya jIvanA bodhane arthe tathA paropakArArtha aihika ane pAralaukika sukhane ApanAruM evuM pauSa mAsanI kRSNa dazamInuM vrata prAkRta bhASAe karI kahuM chuM. mATe he bhavya loko ! huM je vratano mahimA kahIza, te vratanuM jarura bhAve karI ArAdhana karavuM. have te kathA kahe che. caMpA nagarIne viSe pUrNabhadra nAme caitya che. tihAM eka divasa carama tIrthaMkara je zrIvIra bhagavAna te AvIne samosaracA. temane AvavAnA samAcAra magadhAdhipati zreNika rAjA sAMbhalIne mahA ADaMbare tyAM prabhunI pAse AvI preme karIne prabhunI sanmukha beTho. pachI saMsArano jeNe nAza karavo che evA zrI caramatIrthaMkara cAra gatimAM paDelA evA jIvonA uddhArane arthe upadeza detA hatA. jinadharmavinimukto, mA bhUyAccakravartyapi // soDayuM ceTo daridropi, jinadharmA dvivAsate / 1 / / bhAvArtha : kadAcit cakravartInI padavI koi puruSa pAmelo hoya, topaNa zrIjinadharmavinimukta thako hoya to te karma thakI mukta thAya nahIM. temaja kadAcit koi puruSa daridrI hoya topaNa te jinadharma thakI uttama mokSapadane pAme che. arthAt cakravartIpadavI pAmelA paNa jinadharmavimukta jo hoya che, to tene mokSa thato nathI, paraMtu daridrI hoya paNa jinadharmamAM sarAgI hoya to te 44 pauSadazamI 2010_03 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSapadane pAme che. mATe A saMsAramAM jIvane jinadharmanI sAmagrI pAmavI mahA durlabha che. temAM valI dAna, zIla, tapa ane bhAva e dharmanAM cAra aMga malavAM te paNa ghaNAM kaThina che. tathA pApa karavAthI jIva narakamAM jAya che. temAM paNa devadravyanI corI tathA parastrIgamana karanArA to sAtamI narakane viSe sAta vakhata jAya che. kahyuM che keH mosaNe devadavyamsa, paracchigamaeNa ya / sattamaM narayaM jaMti, sattAvArAo goyama / mahAraMbhayo ItyAdi // bhAvArthaH paradravyanA coravAthI tathA parastrIgamana karavAthI jIva sAtamI narakabhUmine viSe jAya che. mahAbhInI paNa evI ja dazA jANavI. valI vIra bhagavAn kahe che ke he gautama ! pUrve anaMtA puruSa pUrvadhara thakA paNa nigodane prApta thayelA che. AvAM vacana vira bhagavAnanAM sAMbhalI valI pAchA gautama pUche che ke mahArAja!te pUrvadhara hatA, ane zA mATe nigodamAM gayA ? tyAre bhagavAn kahe che ke he gautama! pramAdanA yoge karI te pUrvadhara nigodamAM jAya, mATe koI divasa karavo nahIM. valI gautamasvAmI zrIvIrasvAmIne traNa pradakSiNA daIne vaMdana karIne pUchavA lAgyA ke he svAmin! pauSa kRSaNa dazamInuM mahAbhya mane kaho. e sAMbhalI vardhamAna svAmI kahe che ke pauSa dazamIne divase zrIpArzvajinano janma thayo che, mATe te divasa zrIpArzvajina janmakalyANaka che. mATe te divase AvI rIte sarva bhavya jIvoe vartavuM te kahe che. prathama to sAyaMkAla ane prAtaHkAla be vakhata paDikamaNuM karavuM, jinamaMdiramAM jaI aSTa prakAre athavA sattara prakAre pUjA bhaNAvavI, snAtra mahotsava karavo. nava aMge ADaMbara karI bhagavAnanuM pUjana karavuM. pachI guru pAse AvI siddhAMtanuM zravaNa karI, praNAma karI, potAne ghera AvI ane ekalaThANuM karIne cauvihArano niyama levo temaja Agala navamIne divase ekalaThANuM karavuM, tathA ekAdazIne divase paNa ekAzana karavuM. trividhAhAranuM paccakakhANa karavuM. tathA traNa divasa brahmacarya pAlavuM. AvI rIte pauSa kRSNa dazamInuM ArAdhana daza varSa sudhI karavuM. je prANI mana, vacana, kAyAe karI A vrata pUrvokta rIte kare, te jIva manokAmanA siddhine tathA A lokane viSe dhanadhAnyAdikane pAme paralokane viSe IMdrAdipadane prApta thAya ane aMte mokSapadane pAme. valI gautamasvAmI pUche che pauSadazamI 45 2010_03 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke he mahArAja ! te vrata koNe karyuM hatuM, ane te karanArane zuM phala malyuM ? te kaho. te vAta sAMbhalI vIra bhagavAna kahe che ke he gautama ! sAMbhaLo. zrIvAmAnaMdana pArzvanAtha tIrthakaranA AMtarAmAM suradatta nAme zreSThIe e vrata ArAdhyuM hatuM. tyAre gautama pUche che ke, te suradatta zreSThI kayA gAmano ane koNa hato? tathA teNe kevI rIte vrata grahaNa karyuM? te kaho. tyAre vardhamAnasvAmI kahe che ke he idrabhUti! sAMbhala. jaMbUdvIpanA bharatakSetrane viSe surendrapura nAmanuM nagara hatuM. tyAM narasiMha nAme rAjA rAjya karato hato. tenI cAturyaguNa yukta ane zIlAlaMkAra dharanArI pativrata dharmavAlI guNasuMdarI nAmanI strI hatI. have te nagarane viSe mahA dhanavAna, tejasvI, yazasvI, pratApI evo suradatta nAme zreSThI mithyAtve karI vAsita aMta:karaNavAlo hato. tethI saMnyAsa bhaktoe aMgIkAra karelA evA zivadharmanuM ArAdhana karavAmAM pratidina tatpara raheto hato. tethI te zreSThI jainazAsana, jinapravacana, sudeva, kudeva, suguru, kuguru, sudharma, adharma, karma, akarma vagerene kAMI paNa jANato na hato. valI bIjuM to zuM ? paNa mithyAtvanA grahaNathI jIva ajIvane tathA jIva ane zarIra bhinna che ke ekaja che tene paNa jANato na hato ane mithyAdRSTinA dharmanuM ArAdhana karato chatoja divasa kADhe che. pachI te keTaleka divase karelAM karmanA udayathI vepAra karavA mATe kariyANAnAM savAbase vahANo bharIne ratadvIpa pratye cAlyo. tyAM jaI sarva kariyANAM vecI bIja navAM kariyANAM laI tenAM vahANa bharI pAcho potAnA nagara bhaNI cAlyo. tevAmAM daivayogathI pavananA jore karI vahANo ADaraste cAlyAM. te kAlakUTa dvIpane viSe AvI paDyAM, ane tyAMthI nIkaLavAno rasto malyo nahIM, tethI tyAM ja rokAI rahyAM. pote kAlakUTa dvIpamAM gayo. have te suradatta zreSThI kariyANAvAlAM vahANane tyAMja rAkhI, te vahANamAM je dravya hatuM te dravyanAM pAMcaso gADAM bharI pagaraste cAlyo. rastAmAM AvatAM cora lokonI dhADe suradatta zreSThInAM dravyanAM pAMcaso gADAM lUMTI lIdhA. pachI suradatta zreSThI nAgo-pUgo ghera Avyo ane tyAM gharanA bhaMDAramAM agIyAra karoDa sonAmahora paNa sarpa ane vRzcika samAna thaI gaI. gAmamAM zreSThIpada hatuM te paNa nirdhana thavAthI cAlyuM gayuM. te joI moTo kalpAMta karavA lAgyo, je are ! A to kono kopa thayo! je sarva mAruM dravya gayuM tenI sAthe mAna maratabo ane Abaru paNa gaI ane gAmanA loko paNa mane sanmAna ApatAM 46 pauSadazamI 2010_03 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdha thaI gayA. are! have huM zuM karuM? ema zokasamudramAM magna thaI vilApa karavA lAgyo. ema ati vilApa karatAM karatAM divasa nirgamana karavA lAgyo. evAmAM eka divasa te sureMdrapura nagaranA upavanamAM jayaghoSa nAme AcArya AvI samosayA. pachI narasiMha rAjA vanapAlanA mukha thakI jayaghoSasUrinuM Agamana sAMbhalI caturaMgiNI senAnA parivAre karI yukta thaIne guruvaMdanArthe Avyo. tenI sAthe suradatta zreSThI paNa Avyo. sarva janoe gurune vaMdana karyuM ane niravadya sthAna para sahu jaNa beThA. tyAre jayaghoSasUri paNa dharmadezanA detA hatA ke he bhavya jano! saMsAramAM sArabhUta ane sarva zreyano karanAro mAtra eka dharmaja che, kahyuM che ke : dharmataH sakalamaMgalAvali-dharmataH surati nirmala thazaH / dharmataH sakalasaukhyasaMpadA, dharma eva tadaho vidhIvatAm // 1 // jIvadayAI ramijjaI, Idiyavalgo damijjaI sayAvi // sacce cavijaI sayA, dhamasa rahassamiemeva // 2 // dhammo maMgalamUlaM hiMsAmUlaM ca savvaduSmANa // dhammo balaM ca viula, dhamo ThANaM ca saraNaM ca // 3 / bhaktAmukta vicAraH smAta, gamyAgamyavibhedaH kRtaH // mArgAmArgaparizAtrI, guNAguNavicAraNA / 4 / kalyANakoDijaNaNI, duraMtaduriyArivagraNI ThavaNI / saMsArajalahitaraNI, ega ca hoI jIvadayA // 5 // bhAvArthaH dharme karI sakala maMgalanI paMkti maLe che, dharme karI prANIno nirmala yaza sarvatra prakAzamAna thAya che ane dharme karIne sakala sukhasaMpadA prApta thAya che. mATe he bhavyo ! tame jinadharmanuM ArAdhana karo ! 1ii valI dharmanuM mUla jIvadayA che mATe dayAne viSe ramavuM eTale dayA pAlavI tathA Idriyalolupa puruSathI dayA palAtI nathI mATe iMdriyavarganuM pratidina damana karavuM tathA satya vacana bolavuM kAraNa ke satya che, te dharmanuM mUla che. mATe satya bolavuM. e pUrvokta traNa vAnAM ja che, te dharmanAM mUla che ! rA ane dharma che te maMgalanuM mUla che, hiMsA te sarva duHkhanuM mUla che, ane dharma che te ja jIvanuM vipula evuM moTuM bala che ane dharma pauSadazamI 2010_03 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja saMsArathI bhaya pAmatA jIvane zaraNa tathA sthAnabhUta che | 3 || ane guNa tathA avaguNanI je vicAraNA che, teNe karI bhakta ane anubhaktano vicAra thAya che, tathA teNe karI gamya ane agamyano bheda thAya che. ane te guNAguNa vicAraNA je be, te mArga ane kumArga tene jANanArI che . 4 5 tathA jIvadayA je che, te paNa koTAnakoTI kalyANane pragaTa karanArI che, tathA duraMta duritane nAza karanArA je zatru tenI sthAnabhUta che tathA saMsArarupa samudrathI tAranArI che. ItyAdi sarva kArya karanArI eka jIvadayAja jANavI | 5 || e prakAranI dezanA gurumukhathI sAMbhalI parSadAmAM beThelA suradatta zreSThI pUchavA lAgyA ke he bhagavan! Ape je jIva kahyo, te jIvanuM zuM lakSaNa che? tyAre muni kahe che, he zreSThI ! jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya ane upayoga yukta je hoya, tene jIva kahIe. e lakSaNe karI jIva jANavo. kaheluM che ke nANaM ca daMsaNaM ceva, cAritaM ca tavo tathA // ee samaNa pattA, jIvA gacchati te sugamAM // 1 / cetanAlakSaNazcAtmA, sAmAnyana burveH mRtaH // saMsArAtmA tathA jIva, paramAtmA dvidhA mataH / // saMsArAtmA sadA duHkhI, janmamaraNaduHkhabhAka / caturazItilakSepu, yoniSa bhramate sadA // 3 / na sA jAI na sA joNI, na ta ThANe na taM kula na jAyA na mUA tya, savya jIva ANaMtaso / 4 / egayA devaloesa, naraesuvi egayA ! egayA asura kAye, ahA kamaeNhiM gacchaI / 5 / subhago durbhagaH zrImAna, pavAnuM varjitaH | sa eva sevakaH svAmI, naro nArI napuMsakaH // 6 / saMsArI karmasaMbaMdhAtuM paribhramati naTavat / anaMtakAlagamita, karmAtakRg karmadaH / 7 / bhavyajIve dayAdAna, dharmakalpatarupam dAnazIlatapobhAva: zAkhA muktisukhaM phalam / 8 / pauSadazamI 48 2010_03 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmAdeva kule janma, dharmAcca vipulaM yaza: // dharmAddhanasukha rupa, dharma: svargApavargada: / 9 / II doho ! dharma karata saMsAra sukha, dharma karata nirvANa // dharmapaMtha sAdhana vinA, nara tiryaMca samAna / 10 // bhAvArtha - jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vIrya upayoga yukta je hoya, te jIva kahIe. je jIva samyaktane prApta thAya che te sugama jANavo. / 1 // valI je cetanAlakSaNa che, teja AtmA che, ema sAmAnya karI paMDita puruSo kahe che. te be prakArano AtmA che. temAM je saMsArane viSe paribhramaNa kare te jIvAtmA jANavo. tathA je saMsAra paribhramaNa rahita siddhAtmA te paramAtmA jANavo. rA saMsArAtmA je che, te sadA janma maraNa vigere duHkhano bhogavanAro hoya che. corAzI lAkha jIvayonimAM paribhramaNa kare che. / 3 / cauda rAjamAM evI koI jAti nathI, evI koI yoni nathI, evuM koI sthAna nathI, evuM koI kula nathI, ke jyAM jIva janmyo nathI, ke mUo nathI. e sarva sthAnake ekeka jIva anaMtI vAra pharasI saMsAramAM bhamyo che. koI ThekANuM mUkyuM nathI. te 4 || jIva karme karI ekaloja devalokane viSe jAya che, ane narakane viSe paNa ekaloja jAya che, ane valI ekaloja jIva karmoe karI adhaH aTale nIco asurakAya ne prApta thAya che. ekaloja kuMthuo thAya che, ekaloja kIDInA bhavane pAme che. || 5 | valI te jIva ekaloja subhAgI, durbhAgI, zrImAna, rUpavAna, ruparahita thAya che, tathA teja jIva sevaka, svAmI, nara, nArI, napuMsaka thAya che. te 6 / valI te saMsArI jIva naTanI peThe karmabaMdhana thakI saMsAramAM paribhramaNa kare che. anaMta kAla bhamato karmano aMta kare to sadgati pAme che. . 7 // bhavya jIvane viSe dayA, dAna ane dharma e traNarupa kalpavRkSa jANavuM. dAna, zIla, tapa ane bhAvanA, te rupa te vRkSanI zAkhAo jANavI, tathA muktinuM sukha, te rupI phala jANavuM. . 8 / dharma thakIja sArA kulamAM janma hoya che, tathA dharme karIne vipula evo yaza hoya che. dharma thakI dhanasukha tathA rupa hoya che, tathA dharma teja svarga ane apavargane ApanAro hoya che. I 9 dharmathI saMsAranAM vipula sukha male che ane dharme karI mokSasukha prApta thAya che, mATe dharmamArganA sAdhana vinA je manuSya che, te tiryaMcanI samAna jANavo. || 10 | A prakAre gurunA mukha paSadazamI 49 2010_03 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thakI dezanA sAMbhalIne suradatta zreSThI dharmane prApta thayo ane jIvAjIvAdi nava padArtha yukta samyaktva ratnane pAmyo. valI suradatta zreSThI gurupratye pUche che ke he bhagavan ! kAMI paNa evuM sAdhana hoya te kaho, ke je sAdhana karavAthI mAruM gharamAM rAkheluM tathA bahArathI upArjana kareluM je nidhAna hatuM, te sarva jatuM rahyuM che, te pAchuM mane male. tyAre gurue kahyuM je he zreSThI ! pauSa dazamInuM vrata karo, tethI sarva saMpatti upalabdha thaze; kAraNake pauSa dazamIne divase zrIpArzvanAthano janmakalyANaka mahotsava che, mATe teja vrata tamAre karavuM. e vAkya sAMbhalI zreSThI pUche che ke mahArAja ! te vrata kevI rIte karavuM ? tyAre guru kahe che ke prathama pauSa kRSNa navamIne divase sAkara athavA khAMDanuM uSNa pANI karIne tenuM pAna karavuM, ekAsaNuM karI vrata yukta thaIne dazamIne divase eka ThAme AhAra karI eka ThAme pANI pIne cauvihAra karavo. tathA te divase bhUmizayana karavuM, brahmacarya pAlavuM ane be vakhata paDikkamaNAM karavAM. tathA jinAlayamAM jaI aSTa prakArI, sattara prakArI pUjA bhaNavI, bhaNAvavI; ane "zrIpArzvanAthAyArhate namaH" e maMtranuM be hajAra gaNaNuM gaNavuM, ane valI pharI ekAdazIne divase ekAsaNuM karavuM, temaja brahmacarya tathA bhUmizayana to navamI, dazamI ane ekAdazI e traNe divasa karavuM. valI pAraNAne divase svAmIvAtsalya karavuM. A vrata daza varSa paryaMta karavuM. he zreSThI ! A pramANe e pauSa dazamInuM vrata je manuSya kare, te puruSa A lokane viSe dhanadhAnya samRddhinI vRddhine pAme che, paralokane viSe iMdrapaNAne pAme che, e prakAranAM phalanI prApti hoya ane aMte muktipadane prApta thAya che. A pramANe suradatta zreSThIe pauSa dazamInuM mAhAtmya sAMbhalIne guru pAse vrata grahaNa karavuM. pachI potAne ghera Avyo, ane gurue bIje deze vihAra karaco. pachI suradatta zreSThIe pUrvokta rIte daza varSa paryaMta pauSa dazamI vrata AcaraNa karavuM ane te vrata saMpUrNa thayuM ke turata te vratanA mahimAe karI zeThanAM kariyANAnAM bharelAM savAbaso vahANo je kAlakUTa beTamAM rokAyelAM hatAM, te anukUla pavananA yoge karI potAnI mele zeThane gAma AvyAM. te AvelAM vahANanA khalAsIoe AvIne zeThane tathA zeThANIne kahyuM ke ApanAM vahANa kAlakUTa dvIpa thakI koI devakRpAthI anukUla pavana lAgave karI ahIM AvyAM che. te vAta sAMbhalI strIpuruSa pauSadazamI 50 Jain Education Internationa*_2010_03 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahu jaNa saMtoSa pAmyA, ane paraspara kahevA lAgyAM ke aho ! paSa dazamI vratanA mahimA thakI jenI ApaNe AzA paNa mUkI dIdhI hatI ane je sAva gayAM hatAM, te vahANo vagara prayAse AvyAM, tema ApaNA gharanA bhaMDAramAMthI sarpa, vRzcika thaI gayelI agIyAra karoDa sonAmahoro paNa ApaNane dazamI vratanA prabhAvathI upalabdha thaze. ema jyAM vAta kare che, tyAM to ekAdaza koTi suvarNa mudrikA paNa pragaTa thaI. pachI tyAM zeTha zeThANI jaIne jUve che, to utpanna thayelI agIyAra karoDa sonAmahoro pUrve hatI, tevIja jovAmAM AvI. te joIne suradatta zreSThI ati harSita thaI potAnI strIne kahevA lAgyo je te strI ! jo to kharI, ke A jainazAsanano mahimA kevo che !!! aho !! A jainazAsana to prakaTa prabhAvavAnuM dekhAya che ! aho ! meM ghaNAM dharmonAM vrata karI joyAM, paNa AvI rIte turata pratyakSa phaladAyaka koI paNa dharmanAM vrata dIThAM nahIM. dhanya che jainazAsanane tathA tenAM vratane ke je jainadharma saMbaMdhI vratanA mahimAe karI ghaNe prayAse paNa na Ave, evAM savAbaso vahANa kAlakUTa dvIpathI potAnI meLe cAlyAM AvyAM, tathA gharamAMthI kITa samAna thaI gayelI agIyAra koTi sonAmahoro paNa potAnI mele koNa jANe kyAMthI pAchI hatI tevIja prakaTa thaI. te strI ! hAla ApaNane dazamI vratanA prabhAve karI jevuM lakSmInuM duHkha hatuM, tevuMja sukha thayuM, mATe ghaNuM zuM kahuM? dharma mAtramAM jainadharma jevo bIjo Aloka ane paralokamAM sukhadAyaka koI dharma nathI. ema suradatta zreSThI AhyAdita thaIne potAnI strIne kahI sahune kahevA lAgyo, je zrI pArzvanAthanI kRpAthI tathA gurunI AjJAthI ane jainadharmanA prabhAvathI huM dhanavAn thayo , mATe sahue jainadharma aMgIkAra karavo. ema sarvane upadeza karI jainadharma upara dRDha bhAva rAkhIne suradatta zreSThI kAla nirgamana karavA lAgyo. pachI te suradatta zreSThInA nirdhanapaNAne lIdhe zreSThIpada gayuM hatuM te, te gAmanA rAjAe sanmAnapUrvaka temane pAchuM ApyuM. ema karatAM eka divasa zrIsukheMdra nAme AcArya pharatA te gAmanA upavanamAM AvI samosacA che. te sAMbhaLI rAjA ane suradatta zreSThI vagere sarva moTA ADaMbare karI guruvaMdanArtha AvyA, ane vaMdana karI sarva potapotAne besavA yogya sthAnake beThA. te pachI sureMdra sUrie piSadazamI 51 2010_03 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA devA mAMDI. te dezanAne sAMbhalIne zreSThI potAne ghera AvyA. pachI suradatta zreSThIe sarva gRhabhAra potAnA putrane soMpIne pote potAnA putrane kahevA lAgyo ke he putra! tuM poSa dazamInuM vrata jarura karaje. temAM te dazamIne divase zrIjinezvaranI aSTa prakAre vA sattara prakAre pUjA karavI. pachI gurunA mukhathI vyAkhyAna zravaNa karavuM. eka vakhata bhojana karI cauvihAra niyama grahaNa karavo, ane brahmacaryavrata tathA bhUmizayana vagere ghaNA prakAranA niyama navamI, dazamI ane ekAdazI etraNa divasa sudhI pAlavA, ane pAraNAne divase svAmIvAtsalya karavuM. valI tuM kahIza je bIjAM ghaNAM vrato che, te chatAM dazamInA vratano Apano Agraha bahu che, tenuM zuM kAraNa ? to tyAM suradatta zreSThI kahe che ke he putra ! tuM jo ke A sarva ApaNA gharamAM ApaNane je anargala saMpatti prApta thaI che, tathA ApaNe sukhI chIe, te sarva pauSa dazamI vratanA mahimA thakI jANaje; mATe huM tane paNa kahuM chuM ke te vratanuM ArAdhana tAre paNa karavuM. e pramANe suradatta zreSThIe vratanuM sarva mAhAtmya potAnA putrane kahyuM. pachI suradatta zreSThI guru samIpe gayo, ane gurune jaI pUchyuM ke mahArAja! pauSa dazamInuM vrata meM karavuM tathA tenA prabhAvathI sarva saMpatti mane prApta thaI, paraMtu mahArAja te vratanA vidhinI mane mAlama nathI, te kaho. te vAre gurujIe kahyuM ke he zreSThI ! pauSa dazamInA udyApanamAM sarva vastuo daza daza levI. tenAM nAma kahe che. prathama daza pUThAM, daza pustakabaMdhaNAM eTale daza rumAla, daza japamAlikA, daza nIlamaNi, deza caMdguA, sonuMrupuM, kAMsuM ane pItala, e cAra dhAtunI daza daza jinapratimAo, ItyAdi sarva jJAna, darzana, cAritranAM upakaraNo che, te joIe. A pramANe guruno kahelo ujamaNAno vidhi sAMbhalI, te pUrvokta jJAna, darzana, cAritranAM upakaraNoe karI gurunA kahevA mujaba pauSa dazamInuM udyApana karavuM. tadanaMtara suradatta zeTha gurunI samIpa jaIne kahe to hato ke : alipteNaM bhaMte loe janmajarAmaraNabaMdhANANimuttachaMcArita de hi' bhAvArtha:- lokane viSe saMsAra thakI alipta evA he bhagavan ! tame mujane janma, jarA, maraNanA baMdhana thakI mukta thavAne mATe cAritra Apo; kAraNake cAritra thakI jIva svarga ane mokSapadane prApta thAya che. evI rIte kahI suradatta pauSadazamI para 2010_03 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSThIe guru pAsethI cAritra grahaNa karIne pAMca samiti ane traNa gupti malI ATha pravacana mAtAne pAlI sattara bhede saMyamanuM ArAdhana karavuM. vividha prakAre bAra prakAranI ugra tapazcaryAe karI mAsakSapaNAdika karIne aMte saMleSaNAnuM ArAdhana karavuM. maraNa pAmIne prANata devalokane viSe vIza sAgaropama AyuvAlo devatA thayo. tihAM devatA saMbaMdhI ghaNAM sukha bhogavI, Ayu pUrNa karI cavIne ahIM jaMbudrIpane viSe mahAvideha kSetramAM puSkalAvatI vijayane viSe maMgalAvatI nagarImAM siMhasena rAjAnI guNasuMdarI nAme strInI kUkhane viSe putrapaNe upanyo. pUrvanA sukRtathI atyaMta rupavAn tathA kAMtimAnlR thayo. tenuM jayasena evuMnAma pADyuM. anukrame yauvanAvasthA pAmyo, te vAre tenA pitA siMhasena rAjAe yogya evI zIlavatI nAme rAjakanyA sAthe tenuM lagna karAvyuM. te strI sAthe kAmabhoga pUrNa rIte bhogavIne chevaTe vairAgya pAmI uttama gurunI pAse cAritra laI vihAra karaco. ekadA jinakalpI thaI guruthI jUdo paDI ekAkI vihAra karato teja gAmanA upavanane viSe jaI kAyotsarge ubho rahyo. tihAM vanadevatAe te munine bIvarAvavA mATe nolIyo, viMchI, hAthI, siMha, vyAghra vagerenAM rupa karIne ghaNAja upasarga karacA, tene sahana karato zukla dhyAnanA yoge karI kevalajJAna pAmyo. teno cAra nikAyanA devatAoe AvI mahotsava karaco. teNe karI vanadeva je upasarga karato hato, te paNa pratibodha pAmIne samyaktva pAmyo, jayasena muni kevalaparyAya pAlIne mokSe gayo. tathA temanI zIlavatI strIe paNa cAritra lIdhuM. paMca mahAvratanuM pAlana karavuM. agIyAra aMganuM paThana karavuM. ekadA koIka vanane viSe kAussagga rahI te vakhate mithyAtvI vanadeve AvI ekavIza divasa paryaMta ghaNAka pUrvokta siMhAdi rupe upasarga karavA, topaNa calAyamAna thaI nahIM. deva paNa zIlavatIthI bodha pAmIne devalokane viSe gayo. tihAMthI cavI mahAvidehane viSe siddhine pAmaze, ane zIlavatI kevalajJAna pAmI muktipadane prApta karavuM. evI rIte e zrIvIra bhagavAne gautamanI Agala kahyuM. e kathA pUrvAcAryokta savAlakSa zloka saMkhyAvAlA graMthamAMthI uddharIne yatkiMciMt kahI. / / Iti poSakRSNAdazamI vratakathA samAptA / / pauSadazamI 2010_03 53 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naga [6] atha zrIholikA parvanI kathA prAraMbhaH 54 dohA RSabha jiNaMda hRdaya dharI, zAMti nemi sukhakAra | pArzva vIra e praNamatA, pAme sukha apAra // 1 // payapaMkaja praNamuM sadA, guru guNarayaNabhaMDAra // jJAna nayana dAtA guru, vANI jasu avikAra // 2 // arihaMta mukha utpanna thaI, bhArati brahmasutA ya // jasu samaraNa karatAM thakAM, lIlA adhika lahAya // 3 // holi mAhAtmya INI pare, sAMbhalo zraddhAvaMta // mithyA parva nivAraze, te laheze bhava aMta // 4 // aho bhavya loko! cothA ArAnA traNa varSa ne sADA ATha mAsa thatAM jJAtaputra zrImahAvIrasvAmI mokSe pahoMtA, te pachI cosaTha varSe kevalajJAnAdika ghaNI vastu viccheda gaI, paraMtu cauda pUrvadhara dazapUrvadhara vicarayA. keTaloka kAla gayA pachI zrIsuvratAcArya ghaNA ziSyanA parivAre paravaracA thakA vicaratA vicaratA pUrvadezamAM padhAravA. te dezamAM holinuM parva dekhIne koIka sAdhu, AcArya mahArAjane pUchavA lAgyo ke mahArAja ! Aje huM gocarIe gayo hato, tihAM nagaramAM ghaNAM lokone strIonA samudAya sahita unmattanI peThe asabhya vacana bolatA nAcatA kUdatA me dIThA, mATe e pravRtti paraMparAnI A dezamAM cAlI Ave che, kiMvA Adhunika thayelI che ? ema pUchavAthI gurumahArAja kahetA hatA ke, e pravRtti paraMparAnI nathI, paraMtu pUrvAcArya kahI gayA che ke, A pAMcamA ArA madhye durgatinA dAtA evA mahA mithyAtvIonAM parva pragaTa thaze. kAlanA yoge ajJAnarupa aMdhakAranA jorathI loko zrI holikA 2010_03 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane viSe Asakta thaze. eka to pAMcamo Aro, bIjo hUMDAvasarpiNI kAla, trIjo bhasmagraha, cotho kRSNapakSIyA jIva ane pAMcamo dakSiNAddhabharata e pAMca kAraNane yoge karIne adharmI tathA dharmavirAdhaka, devagurunA pratyenIka evA prAyaH ghaNA jIva thaze; mATeja A mithyAtvIonA parvamAM ghaNA loko Asakta thayA che. have e holinuM parva kema pragaTa thayuM? tenI kathA tujane kahuM chuM te sAMbhala : - A pAMcamA ArAnA pAMcaseM varSa gayA pachI pUrvadeza maLe jetapura nAme nagara, teno jayavarmA rAjA, tenI madanasenA rANI che, ane maticaMdra nAme pradhAna che. te nagaramAM ghaNA loka dhanADhya vase che. temAM eka manorama nAme zeTha rahe che. tene potAnI strI sAthe bhoga vilAsa bhogavatAM thakA cAra putra thayA. te zeTha zeThANIne atyaMta vallabha hatA, paraMtu zeThANI eka putrInI IcchA karavA lAgI; kemake prAyaH strIne putrI vallabhaja hoya che. ema karatAM kAlAMtare eka putrI paNa tene AvI. te vAre mAtApitAdika sarva AnaMda pAmyAM. te putrI mahApavatI, guNavatI dekhI teno dazoTaNa karI brAhmaNane bolAvIne kahyuM ke, A nagaramAM bIjA koInuM je nAma na hoya, evuM apUrva koI nAma hoya te mane kaho, to te nAma huM A mArI putrInuM rAkhuM. jozIe paNa graha nakSatra joI yuktine bale karI te putrInuM holikA evuM apUrva nAma dIdhuM. zeThe paNa jozIne saMtoSIne vidAya karo. have holikA sukhe samAdhe lAlI jatI pAlI jatI bIjanA caMdranI peThe divase divase vadhatI moTI thatI je vAre agIyAra varSanI thaI, te vAre tenA bApe lekhanazALAmAM bhaNavA besADI. te thoDA kAlamAM bhaNIne cosaTha kalAmAM pravINa thaI. te vAre tenAM mAtApitA varanI ciMtA karavA lAgyAM, ke jo vaye karI, vidyAe karI, ru5 lAvaNyatAe karI enA sarakho vara male to putrI sukhI thAya. ema ciMtavI te zeThe nagaramAM zodha karavA mAMDI te vAre te gAmamAM devadatta nAme zeThanI devadattA nAme strIno jayadeva nAme putra te mahA rupavaMta, guNavaMta, puruSanI bahoMtera kalAno jANa hato. tenI sAthe holikAnuM sagapaNa karyuM. pachI zuddha lagna joI moTA mahotsavapUrvaka vivAha karyo. ghaNo dAyajo ApIne kanyAne valAvI dIdhI. tihAM sAsare jaI devagaNA' karI potAnA bharatAranI sAthe viSayasukha bhogavatI rahe che. IhAM ziSya guru pratye pUche che ke mahArAja ! devagaNA eTale zuM? te amane samajAvo. te vAre guru kahe che ke, devasthAna te vyavahAre aMtamaMgala jANavuM ane zrI holikA 55 2010_03 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATamahotsava te Adya maMgala jANavuM. tihAM valI aMtamaMgala be prakAranuM che. temAM eka jinadharmanuM aMtamaMgala ane bIjuM mithyAtvanuM aMtamaMgala. temAM jainadharma-vAlAnI putrI paraNIne sAsare jAya, te vAre zrIjinamaMdiramAM jaI utsava sahita deva juhAre, ane guruno yoga hoya to tene vAMde, samakitAdika vratano uccAra kare, kAraNake jo mithyAtvIonAM gharanI kanyA hoya, to pachI gharamAM kadAgraha kare. gharanA bIjA mANasone mithyAtva para gamAve. te kAraNe prathamathI samakitanI zraddhA karAve. bIjo bheda mithyAtvInI "devagaNA kare, te AvI rIte, ke - mithyAtvIonAM deva devIne juhAre, mithyAtvIonA gurunI bhakti kare, ItyAdi jANI levuM. have te holikA sukhasamAdhe zvazuranA ghera rahI thakI keTalAeka divasa pachI pIyarIe ANA mATe gaI. ekadA tenA bharatArane rAtrine samaye akasmAt tIvra vedanA thaI AvI, tenAthI te maraNa pAmyo. te vAre tenAM mAtApitA sAsu sasaro Adika hAhAkAra karatA moTo pokAra karI rovA pITavA lAgyAM. holikA paNa mahA duHkha dharatI sarva parivAra sahita rudana karavA lAgI. AkhA nagaramAM hAhAkAra thayo. pachI tenAM mRtakAraja karavA mATe akhAtrIjanA cAra brAhmaNa jamADyA, pANIno loTo bharI bAraNe nAmyo, dIvI karI mUkI. ema bAra divasa lagaNa karI terame divase jJAti jamADI. emaja mAsIso, chamAsI, zrAddha saMvatsarI, pItrIne pANI ApavuM ItyAdi sarva karmabaMdhanA hetu je mithyAtvIonAM kRtya che, te kayAM. pachI mAtApitA holikAne potAne ghera teDI AvyA. IhAM sola varSanI thaI. ekaja putrI te valI bAlavidhavA thaI, mATe mAtApitA tenuM ghaNuM Adara mAna rAkhatAM adhika sneha dharavA lAgyAM. kahyuM che ke : kRtakarmakSayo nAsti, kalpakoTizaurapi // avazyameva bhoktavya, kRtaM karma zubhAzubham / 1 / eka divasa holikA gokhamAM beThI thakI bajAranI ceSTA dekhe che, evAmAM rAjAno sAmaMta jenI taruNa avasthA che, kAmadeva jevo mahA svarupavAnuM che, te vaMga dezanA tribhuvanapAla nAme rAjAno putra che, kAmapAla tenuM nAma che, te potAnA pitAthI rIsAIne IhAM jetapuranA rAjAnI pAse AvIne rahyo che. te paNa bajAramAM pharato pharato te vakhata gokhanI nIce Avyo. tenI dRSTi holikA upara paDI, ane holikAnI dRSTi tenI upara paDI. tethI bahu jaNa kAmAtura thayAM. kahyuM che ke : pa6 zrI holikA 2010_03 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArI deha dIvI karI, puruSa pataMgiyA hoya jaga saghaLuM khUcI rahyuM, nIkale viralA koya // 1 // nArI madana talAvaDI, bUDyo sayala saMsAra / kADhaNahAro ko nahI, bUDyA bubanivAra // ra / have kAmapAla potAne sthAnake gayo, ane pAchalathI holikA vihala thaI. tenA zarIramAM kAmavara vyApyo, tethI khAvuM, pIvuM bhAve nahIM, nidrA Ave nahIM, kAmakAja upara citta lAge nahIM, nizAsA mUkyA kare. besatAM, uThatAM, sUtAM, cAlatAM kAMI cena paDe nahIM, evI putrInI avasthA joIne tenAM mAtApitA ciMtA karavA lAgyAM, vaidya bolAvI vicitra prakAranAM auSadha karAvyAM. dorA, rAkhaDI karAvI bAMdhyAM, utAraNAM karAvyAM, grahapUjA karAvI, "A dhUNAvyA, teNe kahyuM ke eno bharatAra bAlyAvasthAmAM maraNa pAmyo che, tenuM phUla karAvo, veSa pahero, varuMda jamADo. (phUla karAvI eka gharanA mANasanA gaLAmAM paherAve che, tathA lugaDAM eka jAtanAM karI teja veSa, eka gharano mANasa pahere che, temaja vada jamADe eTale tenA nAmathI eka gharano mANasa keTalAeka divasa jame. e sarva rIta ghaNuM karI mAravADa dezamAM prasiddha che.) te karyuM. tAvIta karAvyAM. ema aneka upacAra karatAM paNa zAtA thaI nahIM. te vAre mAtApitA ghaNAM dilagIra thayAM. evAmAM zeThe lokonA mukhathI evI vAta sAMbhalI je A nagaramAM caMdraraudra nAme vedIyA bhaTTa bhAMDanI TUMDhA nAme putrI hatI. te yauvana pAmI te vAre tene eja gAmano rahevAsI koI acalabhUti nAme brAhmaNa gharaDo hato, te paraNyo, paNa thoDA divasamAM te brAhmaNa maraNa pAmyo, pachI tenA gharamAM kAMI khAvAne na hatuM tethI te TUMDhA mAvitrane ghera jaIne rahI. karmayoge tenAM mAtApitA paNa maraNa pAmyAM. te paNa daridrI hatAM. gharamAM koDI eka male nahIM, tethI temanA mRtakArya mATe jJAtijamaNa pramukha paNa kAMI thaI zakyuM nahIM. pachI te sUMDhA brAhmaNI tApasaNI thaIne ghara ghara bhamatI bhikSAmAnI AjIvikA calAvavA lAgI, paNa te ghaNIja alakhAmaNI che, mATe tenA mukha sAmuM paNa koI jUve nahIM. ema lAMbhAtarAyanA udaya thakI tene pUrI bhikha paNa gAmamAM malatI nathI. tethI rIse balatI phakyA kare, tene valI bIjI koI tApasaNI malI, tenI pAsethI te sUMDhA kAmaNa, TUMmaNa, mohana, uccATana, vazIkaraNa, garbhapAta, zrI holikA pa7 2010_03 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbhAvadhAraNa, cUrNa, yoga, maMtra, yaMtra, taMtra ItyAdika aneka prakAranI vidyAnuM zIkhIne lokamAM prasiddhi pAmI. pAlamAM sukhaDanuM tilaka kare, devInI pUjA kare, geruthI raMgelAM vastra pahere, evI thakI bahula phUDa kapaTa karatI te nagaramAM pUjA pAmatI thakI phare che. tene zeThe potAne ghera bolAvI strI sahita page lAgI Adara satkAra ApIne kahyuM ke he mAtAjI! amArA upara kRpA karIne amArI ekaja putrI che tenA duHkhanuM nivAraNa karo. tamAro upakAra bhUlazuM nahIM. A putrI jANe tame amane dIdhI, ema kahI potAnI putrI pAse te TUMDhAne laI AvyA. TUMDhAe tenI nADI joI temAM kAMI paNa roga dIThAmAM Avyo nahIM. te vAre pote strInA caritranI mAhitagAra che, mahA nipuNa che, tethI holikAne ekAMte jarA dUra teDIne pUchyuM ke he vatsa ! tArA zarIramAM kAMI roga dekhAto nathI; mATe mArI pAse sAcesAcuM bolaje ke, tane zI ciMtA che? tuM mArI putrI prAya cho tethI tArA mananI je vAta hoya te kahI Apa. huM tAruM kAma avazya pAra pADIza. evuM sAMbhalI holikA bolI ke tame ghaNo Agraha karo cho tethI tamone mAtA jevAM jANIne huM mArA mananI vAta kahuM chuM, ke kAmapAla sAthe mAro saMyoga karAvo to huM jIvatI rahIza, nahIto thoDA divasa mAMhe maraNa pAmIza; mATe mAruM e kAma pAra pADIne mane jIvitadAna Apo. te vAre TUMDhA bolI, tuM kAMI ciMtA karIza nahIM. tAruM e kAma huM thoDA divasamAM karI ApIza. ema kahI tene zAtA upajAvI ane kapaTathI eka doro karI teNe bAMdhyo tathA sUryadevanI yAtrA manAvI mAtapitAne kahyuM, tamArI putrIne AjathI zAtA thavA mAMDaze. te sAMbhalI holikAnAM mAtApitA prasanna thayAM. nitya pratye tApasaNIne sAruM sAruM khAvA Ape, vastra pramukha Ape. TUMDhA paNa nitya pratye AvIne holikAne kapaTathI jADo nAkhe. holikA paNa dina dina pratye kahe ke, mane zAtA che; paNa TUMDhA AvyA vinA holikAne cAle nahIM. evI mAMhomAMhe gADha prIti dekhIne holikAnAM mAtApitAe potAnA gharanI pAse TUMDhAne rahevA mATe eka chAparuM baMdhAvI dIdhuM. temAM TUMDhA sukhe rahevA lAgI. zeThanA gharathI kharacI male, tethI bhikSA mAgavI mUkI dIdhI. have TUMDhA kAmapAlane jaI malI, tene holikAnI vAta kahI, te vAre kAmapAla rAjI thaIne kahevA lAgyo ke he mAtAjI ! e kAma Apa pAra pADI Apo to huM 58 zrI holikA 2010_03 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamAro upakAra kyAre paNa bhUlIza nahIM. TUMDhAe buddhi upArjI zeTha zeThANIne kahyuM ke, AvatI caudazane divase sUrajavAra Ave che, mATe te divasanI eka prahara rAtri gayA pachI gAmanI bahAra zrIsUrajanuM maMdira che, tihAM ghaNAM strI puruSone sAthe teDI vAjate gAjate jaI holikAne pUjA karavI paDaze. te vAta zeTha zeThANIe mAnI. te vAre TUMDhAe jaIne kAmapAlane sarva vAte vAkepha karIne kahyuM ke, tame caudazane divase sUryanA maMdiranI bhamatI mAMhe guptapaNe rahejo, evo saMketa karyo. pachI je vAre caudaza AvI, melo bharANo, ghaNAM loka ekaThAM thayAM, te avasaramAM holikA paNa potAnI bhojAIonI sAthe sArAM vastra paherIne pUjApo laI gAjate vAjate ghaNAM lokonA samudAya sahita maMdirane bAraNe AvI. tihAM TUMDhA bolI ke ekalI holikAneja mAMhe javA dyo. te vAre bIjA loka bahAra rahyAM ane holikA mAMhe jaI chupI rahelA kAmapAlanI sAthe viSayasukha bhogavavA lAgI. eTalAmAM to koI eka puruSe dIThI, te vAre holikAe jANyuM ke have mArI lAja Abaru jaze, tethI kAmapAlane kahyuM ke tuM mujane dhakko mArIne cAlyo jAje. te sAMbhalI kAmapAla paNa dIvAnA jevo thaIne ghaNAM loko dekhatAM holikAne dhakko mArI AliMgana deI A strI mArI che, ema kaheto tihAMthI nAzI gayo. te vAre holikA kapaTathI satIno Dola karavA sAru kAmapAlanA vAMsAmAM hAthanI thapATa mArI prahAra deI bUma pADI moTe sAde pokAra karavA lAgI, je aho loko! mujane kukarmI parapuruSano sparza thayo, tenuM moTuM pApa lAgyuM tenI zuddhi karavI paDaze. ema atyaMta haThane viSe tatpara tathA atyaMta gupta che kapaTa jenuM evI te holi, jo paNa asatI che topaNa bahArathI satI thavA mATe kapaTathI maravAne taiyAra thaI, kahevA lAgI ke, are mAro zIlabhaMga thayo. to have huM agnimAM balI maruM. have huM mAre ghera jaIza nahIM; kAraNake strIne to zobhA mAtra eka zIlanIja che, teno to mAre A bAlyAvasthA mAMheja bhaMga thayo. to have mAre jIvIne zuM karavuM che? have mAruM jIvavuM ayogya che. evI vAta sAMbhaLI te holikAnAM mAtApitA tihAM AvI putrIne samajAvavA lAgyAM. bIjAM paNa ghaNAM loka ekaThAM thayAM, ane kahevA lAgyAM ke he bAI ! melAmAM to ghaNA puruSa tathA strIone mAMhomAMhe dhakkA lAge che, mATe e dIvAnA puruSanA dhakkAthI zuM tAro zIlabhaMga thayo ? ethI kAMI tAro zIlabhaMga thayo nathI. tuM to mahA satI cho, te sarva loka jANe che. ema samajAvIne mAtApitA tene potAnA ghera laI AvyAM. zrI holikA 59 2010_03 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have holikA niraMtara TUMDhA pAse bese, rAtre paNa tihAMja rahe, ane holikAnAM mAtApitA to TUMDhAno upakAra mAne che, je eNe amArI chokarIne jIvatI rAkhI che, tethI te kAMI paNa TUMDhA upara zaMkA lAvatAM nathI. have rAtrinI vakhate kAmapAlakumara paNa TUMDhAne jhUMpaDe AvIne holikAnI sAthe bhogavilAsa kare te vAta koI jANe nahIM. ekadA phAguna zudi pUnamane divase holikA ane kAmapAla bahu DhuMDhAnA jhUMpaDAmAM sUtAM thakAM vicAravA lAgyAM, je cha kAne vAta gaI hoya te bahAra paDyA vinA rahe nahIM, mATe A TUMDhAnI jo koI vAre mArA mAtApitA bhakti nahIM karaze, to e ApaNI vAta jAhera karI deze, te vAre ApaNI phajetI thaze, mATe Aje ApaNe e TUMDhAne bAlI bhasma karI anya sthAnake cAlyAM jaIe, to ApaNa behune viyoganuM duHkha paNa maTI jAya. ema ciMtavI addha rAtrie TUMDhAnuM jhuMpaDuM ke jemAM te pote be jaNA sUtAM hatAM te tathA tenI pAse bIjI eka ghAsanI jhUMpaDI hatI, temAM holinA kahyAthI sUMDhA sUtI hatI tene nizaMkapaNe nidrA AvI gaI che, te bahu sthAnakone salagAvI dIdhAM. TUMDhA te mAMhe sUtI hatI te balI bhasma thaI gaI ane kAmapAla tathA holikA tehija nagaramAM kyAMka ekAMta sthAnake jaI rahyAM. strInA caritrano koI paNa pAra pAme nahIM. prabhAte holikAnAM mAtApitAe kRtrima citA dekhIne jANyuM, je holikA balIne maraNa pAmI, gAmanAM loko paNa kahevA lAgyAM je dhanya che A satIne ke jene ajANapaNAthI puruSano hAtha mAtra sparza thayo, tethI te agnizaraNa thaI, mATe e maraNa pAmIne devaloke gaI haze. evI satIo to jagamAM koI viralIja nIkale. e to bicArI tehija divase agnimAM praveza karatI hatI, paNa enAM mAtApitAnA kahevAthI tathA ApaNA gAmanAM lokonA kahevAthI ATalA divasa jIvatI rahI. have mAtApitA paNa baLelI putrInAM mRtakArya karavA lAgyAM. kuTuMbanAM badhAM mANasa ghaNoja zoka saMtApa karavA lAgyAM. aho satI ! aho satI ! amArA kulamAM dIpaka samAna, amArA gharamAM tuM eka amUlaka ratna hatI, te tuM jatI rahI ! evo mukhathI uccAra karIne ghaNA vilApa karavA lAgyAM. tene satI jANIne ghaNAM loka te baLeluM sthAnake AvI namaskara karavA lAgyAM, citAne page lAgatAM hatAM. rAkha upADI potAnAM kapAle TIlAM karatAM hatAM. ghaNAM loka rAkha copaDavA lAgyAM. ghaNAM loka nALiyera phoDI vadheravA lAgyAM. ghaNAM zrI holikA 6O 2010_03 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loko chokarA chokarIone sAthe sAthe laI AvIne te citAne page lagADIne mAnatA karavA lAgyAM. mAMhomAMhe eka bIjAne kahevA lAgyAM ke, e satInI bhasma jo zarIre copaDIe, to tApa Adika aneka rogo maTI jAya, athavA e rAkhanuM kAjala karI jo AMkhamAM AMjIe, to AMkhanA sarva roga maTI jAya. valI e holino prasAda jo khAya to aputrIyAne putraprApti thAya. evuM jANIne loka te holinuM ghaNuMja mAhAbhya karavA lAgyAM. ghaNAM loke holinuM vrata karavAno niyama lIdho, ghaNAM lokoe holinI rAkha laI jaIne dhAnyanA koThAramAM nAkhI, kAraNake jo rAkha nAkhazuM to e dhAnya akhUTa thaze, ke vAre khUTaze nahIM ane sadA bharapUra raheze. evo nizcaya kayo. rAjA tathA pradhAna pramukhane khabara paDavAthI te paNa tihAM AvIne holikAne page lAgyA ane tenI rAkha laI jaIne potAnA bhaMDAramAM khajAnAmAM mUkI. ghoDA tathA hAthIo pramukhanI upara copaDI. evI rIte te holikAnI yazakIrti nagaramAM paragaNAmAM phelAtI phelAtI ghaNA dezomAM vistAra pAmI gaI. holikAnAM mAtApitA paNa koIka prakAre holinA zokathI nivRtta thaIne ghaNA divase holine bhUlI gharano dhaMdho calAvavA lAgyAM. have ekadA kAmapAla holine kahevA lAgyo ke, dhana vinA saMsAramAM je manuSya che, te jIvato paNa muA evo jANavo, dhana vinA saMsAranAM sukha paNa bhogavAya nahIM, mATe huM dhana kamAvA paradeza jAUM chuM. evuM patinuM bolavuM sAMbhalIne holi vicAravA lAgI enI sAthe sukha bhogavavA sAru meM A upAya karyo. to have jo e mAro bharatAra paradeza jato rahe, to mAre eno viyoga thaI paDe. te vAre mAruM yauvana phogaTa jAya, mATe huM koIka evo upAya karuM ke je thakI mAro bharatAra paNa ghera rahe, ane dhana paNa male. enuM kAraNa zodhavA manamAM vicAra karIne pachI kAmapAla pratye kahevA lAgI ke tame mArA pitAnI dukAne jaIne mane paheravA sAru amUlya vastra vecAtuM laI Avo. te vAre kAmapAla paNa strInA kahevA uparathI manorama zeThanI dukAna gayo ane kahevA lAgyo ke he zeThajI ! mArI strI sAru umadA amUlya veSa paheravA mATe vastra vecAtuM Apo. te vAre zeThe paNa ghaNuM sarasamAM sarasa uMcuM vastra kADhIne ApyuM. te joI kAmapAla bolyo, ke A vastra huM mArI strIne dekhADI AvuM, jo te pasaMda karaze to ThIka, nahIMtara pAchuM badalAvI bIjuM laI jaIza. zeThe te vAta zrI holikA 2010_03 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kabUla karI. kAmapAla te vastra laI strI pAse Avyo. strIe kahyuM, A mAre kAma nahI Ave, te vAre kAmapAla te vastra laI pharI zeThanI dukAne jaI badalAvI bIjuM laI gayo. te paNa strIe pasaMda kIdhuM nahIM. ema cAra vakhata strIe sADI badalAvavA bharatArane zeThanI dukAne mokalyo. cothI vAre zeThe kahyuM ke are bholA! tuM paNa AvI AvI pAcho pharI jAya che, ane mane paNa khoTI kare che, mATe tuM tArI strIne ahIMyA laI Ave to te pote AvI koI tapAsIne je tene sAruM lAgaze te laI jaze. te vAre kAmapAla potAnI strIne teDIne zeThanI dukAne Avyo. zeTha vastra batAvavA lAgyo, ane kAmapAlanI strInuM mukha joI vismaya pAmato vAraMvAra te strInuM mukha jovA lAgyo, te joI kAmapAla bolyo ke Apa moTA vRddha mANasa thaIne mArI strInA mukha sAmuM vAraMvAra jUvo cho, tenuM zuM kAraNa che? te vAre zeTha AMkhomAMthI AMsu nAkhato gadga svare bolyo, he bhAI ! mArI dIkarInA jevIja A bAI dekhAya che. huM to ene dekhIne jANuM chuM, je A mArI putrIja che, paNa mArI putrI to maraNa pAmI, tene Aja ghaNA divasa thaI gayA. Aja ene dekhIne mArI dIkarI mane yAda AvI. je thakI mArI AMkhamAM AMsu AvyAM. te vAre kAmapAla bolyo, ke Igita AkAra uparathI sarakhe sarakhAM dIThAmAM Ave evAM pRthvImAM ghaNAM mANaso dekhAya che. vaLI tame zuM nathI jANatA ? je prathama sUryadevane dere tamArI putrIne dekhIne mane mArI strIno bhrama paDyo hato ane Aja mArI strIne dekhIne tamane tamArI potAnI putrIno bhrama paDyo, mATe he zeTha! mArI strI ane tamArI putrI, e bahunuM rupa eka sarakhuMja che. je mATe sarakhe sarakhAM rupa paNa jagatmAM ghaNAMnAM thAya che. IhAM bIjuM kAMI kAraNa dekhAtuM nathI. tamone nakAmo bhrama paDe che, paNa IhAM bhrama paDavA jevuM kAMI kAraNa nathI. e vAta sAMbhalI zeTha harSavaMta thaIne bolyo je Aja pachI tArI strI te mArI putrIne sthAnake ho, kAraNake meM ene mArI putrI kahI, mATe mArI to AjathI e putrI samAna thaI cUkI. te vAre kAmapAla bolyo, Apa to bhAgyazALI cho, mATe ApanI to A putrIja che, kAraNake jagatamAM je bhAgyazAlI puruSa hoya, tenI to bahena na hoya, to te dharmanI bahena karI lIe che. jo putrI na hoya to te putrI paNa dharmanI karI lIe che. jo gRhasthane putrI na hoya to ghara zobhe nahIM. valI putrI vinA mAtApitA zrI holikA 6 2 2010_03 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lADa koDa konA pUrNa kare? evuM kAmapAle kahyuM, te vAre holikA paNa bolI ke he pitAjI ! mAre paNa piyaramAM koI nathI ane Apane putrI nathI, mATe mane putrI karI rAkho. te vAre zeTha mohanIyakarmane vaza thayo thako te holikAne potAne ghera laI AvI vastra bhUSaNa ApIne bhojanAdika sAmagrI pUravA lAgyo, ane eka jagA rahevA mATe dIdhI, ane potAnI strIne zeThe kahyuM ke ApaNI eja putrI ane eja jamAI jANajo, mATe enIja AgatAsvAgatA karo. te sAMbhaLI zeThANI Adika sarva kuTuMba khuzI thayuM, ane holikA paNa sukhe samAdhe pitAne ghera kAla nirgamana karavA lAgI. je mATe samudrane bhujAbale tarI pAra pAmIe, paNa strInA caritrano pAra koI rIte na pAmIe. - have TUMDhAno saMbaMdha kahe che - ekadA te nagaramAM marakIno roga upanyo tethI ghaNAM loka maravA lAgyAM. nagaranivAsI jana sarva vyAkuLa thayAM te vAre rAjAdika sarva loka malI balibAkulA laIne nagaranI bahAra AvI balibAkulA uchAlI zAMti karIne sarva loka bolyA ke he deva, dAnava, yakSa, rAkSasa, bhUta, vyaMtara ! je ho te sukhe bolo. ame tamArI mAnatA pUjA karazuM, tame amAro roga maTADo. te vAre AkAzamAM vANI thaI ke te loko ! huM kahuM chuM te rIte jo karo, to tamAro roga maTe. tame holikAne tathA kAmapAlane bhAMDo. enuM halakuM bolo. hAla je tame holine satI karI mAno cho, te have nahIM mAno, paNa ene asatInI pere bolAvo. mahA sudi pUnamathI te phAlgana zudi pUnama sudhI kAmapAlanuM rupa nagna banAvIne cauTe cauTe besADo, bhUMDA vacana bolo. bhAI, bahena, pitA, putra, mAtA, beTI, sarva koI mAMhomAMhe malIne khoTAM asabhya vacana bolo, dhUla uDADo, mAMhomAMhe ghaNI mazkarI ThaThA karo, kuMArA tathA paraNyA hoya te sarva koI kAmapAlanI pUjA karo. bhUMDuM dekhADavA mATe phAgaNa zudi pUnamanI rAtre holine bAlo, kAmapAlanuM 5 bhAMgo, vikhoDI nAkho, bIje divase dhUla paDavo karIne dhUla uDAvo. evI AkAzavANI sAMbhaLIne sarva loka hAtha joDI bolyA je holikA to mahA satI che, tene tame evA bhUMDAM vacane bolAvavAnI amone sUcanA zA vAste karo cho ? valI Apa koNa cho ? te kaho. te vAre AkAzathI devI bolI ke aho loko! A holikA je vAre mAMdI hatI, te vAre enAM mAtApitAe TUMDhA tApasaNIne bolAvI holikAnA roganI pUjA karAvI, paNa TUMDhAe tenI nADI joI to kAMI zrI holikA 2010_03 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roga na hato. te vAre holine ekAMte pUchyuM je he bAI ! sAcuM kahe, tujane zuM che? te vAre holikA be hAtha joDI DhUMDhAne page paDIne kahevA lAgI je mane kAmapAlakumara sAthe melApa karAvI Apo, nahIMtara mArA prANa chUTI jaze. te vAre DhUMDhAe kAmapAlanI sAthe melApa karAvyo. pachI DhUMDhAnI sAthe vizvAsaghAta karI phAgaNa zudi pUnamanI rAtre tene sUtI bAlIne pote behu jaNa nagaramAM chAnAM jaI rahyAM. valI keTaleka kAle zeThane malyAM. zeThe paNa tene potAne ghera rAkhyAM che. teonI AgatAsvAgatA kare che. teja holikA potAnA bApane ghera kAmapAlanI sAthe hajI paNa viSayasukha bhogave che. te tame gAmanAM loka sarve najare jUo cho. have huM DhUMDhA tApasaNI akAma nirjarAne yoge zubha bhAvathI maraNa pAmIne vyaMtara nikAyamAM devIpaNe upanI chuM. te devI huM pharatI pharatI je vAre ahIM AvI, te vAre A nagaranI upara prItI upanI, dila lAgI rahyuM. te vAre avadhijJAne karI joyuM, to meM mArA pUrvalA bhava dIThA ane holikAnAM kRtya sarva jANyAM. te vAre guNanI pachavADe avaguNa karavA, evI duSTa holikA upara mane rIsa caDI, je mATe meM eno viyoga maTADyo, bharatArano saMyoga karAvI Apyo, enA prANa jatA hatA te rAkhyA, to teNeja mane bolI bhasma karI, tethI enI upara roSa caDyo. tathA bIjo valI A nagaranAM loka mArI nibhraMchanA karatA hatAM ane bhikha paNa ApatAM na hatAM, tenA upara paNa krodha upanyo, tethI meM marakInA rogano upadrava karaco, mATe tame Aja pachI varSovarSa holinI nibhraMchanA karo, tathA je navA putra janme, ane jeTalA navA paraNe, te sarva jana holie 'DhUMDhaNA' kare (holine divase nAnA chokarAne pATalA upara besADI tenI Agala bIjA pAMca pAMca varSanA pAMca chokarA teDI lAvIne tenA eka hAthamAM ekako pApaDa Ape, ane bIjA hAthamAM lAkaDAnI taravAra Ape, pachI te chokaro pApaDanI upara kASTanI taravAra mArato jAya, ane DhUMDho, DhUMDho, ema mukhathI kaheto jAya) e 'DhUMDhaNAnI' cAla mAlavA tathA mAravADa dezamAM prasiddha che. eTaluM mAruM nAma rAkho. evI devInI vANI sAMbhalIne rAjAdika sarva bolyA, ame tamAruM vacana satya karIzuM. tamArA kahevA pramANe varSovarSa karatA jaIzuM. te sAMbhalI vyaMtarI devI khuzI thaI, ane phUlono varasAda varasAvyo, marakInI zAMti karI. loka sahu potapotAne sthAnake gayAM. have holikAno saMbaMdha melave che. mahA zudi pUnamane divase kAmapAla 64 zrI holikA 2010_03 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane holikAnA saMbaMdhanI vAta nakkI karIne vadi caudazane divase sUrajanA derAsaramAM emano meLApa karAvyo, mATe vacamAMnA cauda divasa viyoga rahyo. phAlyuna zudi pUname TUMDhAne bAlI tethI holine bAlavI TharAvI. pachIe holi karavAnI rIta dezodeza vistAra pAmI. sarva loka holi karavA lAgyAM. kemake pApanAM kAma karavAnI vAta hoya, to te karavA mATe tarata sahu koIne ruci thAya. valI e kAmamAM to viSayanI lAlasA ghaNI che, tethI ghaNAM loka e kArya karavA lAgyAM. e mahInAmAM lajajAbhaya, rAjabhaya paNa loko raheto nathI. he ziSya ! A paMcama kAlanA bhArIkama jIvone mATe evAM duSTa parvo pracalita thayAM che. evI vAta gurunA mukhathI sAMbhalIne pharI ziSya bolyo ke he svAmI ! e holikAe pUrve zuM puNya upArjana karyuM hatuM? ke jenA balathI vyaMtarI ene kAMI paNa upadrava karI duHkha devAne samartha na thaI ? ane holikA sukhIja rahI ? valI bAlapaNAmAM bharatAra maraNa pAmyo, teno viyoga dITho, tenuM kAraNa kaho. te vAre guru kahevA lAgyA ke : - pUrve pADalIpura nagaramAM RSabhadatta nAme zeTha raheto hato. tenI caMdanA nAme strI hatI. tene be putra thayA. tenI upara eka devI e nAme putrI thaI. te 5 lAvaNya guNe karI yukta hatI. te je vAre ATha varSanI thaI te vAre mAtApitAe tene bhaNAvI. pachI te kanyA mAtAnI sAthe sAmAyika, paDikkamaNAM, posaha Adika dharmakaraNI kare. yathAzaktie vrata niyama pAle. have tenI paDozamAM brAhmaNAdika mithyAtvI loka vase che, te mithyAtvIonI chokarIo bhegI e paNa bese, uThe, phare, brAhmaNa kathA vAMce, te paNa koIka vakhate sAMbhaLe. yadyapi te kanyA pote jinadharma pAle che, to paNa saMgatathI mithyAtvane Adara Ape. jemake jeTha zrAvaNa mahinAmAM nIkalatI gaNagora pUjavAthI sAro vara male, putraprApti thAya, dhana dhAnya ghaNuM thAya, evI vAto ce. ekadA kumarI manamAM vicAravA lAgI je jinadharmamAM zrIvItarAga deva che, te to koIne bhalo bhUMDo kare nahIM, ane sAMkhyadarzanamAM to brahmA jagano kartA che, viSNu sAra saMbhAla kare, ziva saMhAra kare; mATe jo Izvara pArvatInI pUjA karIe ane jo te tuSTamAna thAya, to mana mAnatAM sAMsArika sukha male. evuM ciMtavIne gaNagora pramukha mithyAtvIonAM parvone AdaratI thaI. (jeTha bhAdaravA mAsamAM mAravADa tathA mAlavA dezomAM gaNagora kADhe che.) have jo paNa devInAM zrI holikA 65 2010_03 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtApitA tene ghaNuMe varSe ane kahe ke tuM mithyAtvIonAM parvArAdhana ma kara, ciMtAmaNiratna samAna zrIjainadharma hAthamAM Avyo, tene nAkhI daIne kAcano kaTako ma upADa, tathA amRtano pyAlo mUkIne viSano pyAlo upADa nahIM, jo viSapAna karIza to duHkhI thaIza. ItyAdika ghaNI yuktithI mAvitre samajAvI, topaNa mithyAtvInA ati paricayathI teNe kAMI mAnyuM nahIM, ane mithyAtvIonAM parva ArAdhavA lAgI. jema jema mithyAtvI loka vakhANe, tema tema khuzI thAya. pachI tenAM mAtApitAe tene paraNAvI, te thoDAja kAlamAM maraNa pAmIne zeThanI putrI holikA nAme thaI, ane kathA vAMcanAra vyAsanI je dIkarI hatI ke jenI sAthe holikA paNa bAlyAvasthAmAM mithyAtvInAM vrata karatI hatI, te brAhmaNI maraNa pAmIne TUMDhA thaI. tathA devI kumArIe kiMcitmAtra jinadharma ArAdhyo, tenA yoge kiMcit sukha malyuM, ane vratabhaMga karyo, tethI bAlapaNAmAM raMDApo pAmI pUrva bhavanI mitrAIthI TUMDhAe kAmapAla sAthe melApa karI dIdho. TUMDhAe jevAM kRtya karyAM, tevAM tenAM phala paNa tarata pAmI. e holikA ahIMthI kAla karIne ghaNo saMsAra bhamaze. tathA te kathAno vAMcanAra brAhmaNa marIne kAmapAla thayo. e paNa hajI ghaNo saMsAra bhamaze. evI rIte holinuM parva utpanna thayuM che. te pramANe hamaNAM paNa paramArthazUnya je ajJAnI loko che, te chANAM, lAkaDAM pramukhano, eka horIno, bIjo dosIno evA be DhagalA karIne holiparvane kare che. tathA dhUla uDAvavI, mala mUtra chAMTavAM, rAsabha upara caDhavuM, asabhya vacana eTale durvacana bolavAM, strI manuSyane pIDA upajAvavI, kadarthanA karavI, mAMhomAMhe hAsya mazkarI karavI, vAjAM ItyAdi kriyA karavI. te sarva karma anarthadaMDanuM kAraNa jANavuM. e dravyaholi che, te uttama puruSane tyAgavA yogya che. dharmI manuSyane to bhAva holi A pramANe karavI, te kahIe chIe. jAgrata tapa: agni laIne karmonAM dalicApa je chANAM tene bALI nAkhavAM tathA dharmadhyAnarupa pANIthI khela karavo, zubha bhAvanArupa jale karI krIDA karavI. navatatvarupa gulAla uDADavo, pAMca samitirupa picakArI hAthamAM laIne upazamalarupa chaMTakAva karavo. e prakAre uttama puruSane bhAvaholi karavI tathA khelavI, paNa bhavya jIve dravyaholinI to sAmuM paNa jovuM nahIM, holi khelavI nahIM; e pApaparva mithyAtvanI vRddhi karanAruM che, saMsAravRddhinuM dAtA che. guru zrI holikA 2010_03 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe che ke jo zrAvakane holi karavI hoya to pUrvokta dravyaholi na karavI, paraMtu varSamAM traNa comAsI Ave che, temAM phAlguna comAsI holine divase Ave che, mATe te vakhata caudaza ane pUnama malI behu divasa chaThTha pharIne be upavAsa karavA, posaha karavo. sarva saMghe ekaThA thaIne moTA mahotsava sahita bhagavAn Agala pUjA bhaNAvavI, mAMgalikanAM pada bolavAM abIla, gulAla, kuMkuma, caMdananAM chAMTaNA karavAM, pachI svAmIvAtsalya karavuM. evI rIte holi karavI. eTale taporupa agni salagAvIne karmarupa chANAM bAlavAM, rAga dveSarupa kASTha bAlavAM, dhyAnarupa maMtra japavA, ItyAdika zubha karaNI karavI. tathA graMthAMtare valI ema paNa lakhyuM che ke, vyaMtarIne je vAre pAchalo bhava sAMbharaco, te vAre teNe jANyuM je A nagaranAM loka mahA duSTa che; kAraNake mane koI vAre pUrI bhikSA paNa ApatAM na hatAM. ema ciMtavI krodhavaMta thaI thakI lokone cUravA mATe te nagaranI upara AkAzamArgathI eka moTI zilA virtI. holikAnuM puNya prabala hatuM tethI tene mAravA mATe kAMI upAya cAlyo nahIM, ane zilA dekhI loka sarva bhaya pAmatAM thakAM tenI sAme dhUpa pramukha karI balibAkulA uchAlI pUjA karavA lAgyAM. te vAre te vyaMtarI koIka rIte mukhathI bolI je aho loko ! mArAM pIyariyAM bhAMDa hatAM, ane sAsariyAM bharaDA hatAM. te bahu kula upara mane ghaNo sneha rahyo che, mATe bhAMDa ane bharaDA TAlIne bIjA sarva lokone huM mArI nAkhIza. te sAMbhalI sarva loke vicAravuM je ApaNe paNa bhAMDa thaIe to e mAraze nahIM. ema maraNanI bIkathI sarva lokoe ruDA kulanI maryAdA mUkIne bhAMDapaNuM AdarayuM, je vacana bolavA yogya na hatAM, tevAM nirlajaja vacana bolavA lAgyAM, duSTa vAjAM vajAvatAM bhAMDa jevAM thayAM. valI bIje divase zarIre rAkha ane dhULa lagADI kAdava copaDIne bharaDA sarakhAM thayAM. te divasa pachI varSovarSa holine bIje divase leTI parva pravasyuM. te vAre te vyaMtarI sarva lokone bhAMDa bharaDA dekhIne prasanna thaI thakI potAne sthAnake gaI. evI rIte sadguru kahe che ke he bhavyo ! mithyAtvarupa laukika holi pravartI, te karmabaMdhanarUpa jANavI. e koI rIte kalyANakArI nathI, mATe te pariharavI. saubhAgyapaNuM, saMpUrNa AyuSya, nIrogatA, AzcaryakAraka saMpadA, upamArahita rupapaNuM, jagatmAM yazakIrtinI prasiddhatA, ThakurAIpaNuM, hAthI, ghoDA, ratha, pAyaka yukta rAjyalakSmI, paMDitAI, caturAI, vivekapaNuM ItyAdi saMpadAno jo abhilASa zrI holikA 2010_03 67 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karo to e duSTa durgatinA dAtAra evA mithyAtvIonAM parvono tyAga karo, ane zrIjinadharmanuM sevana karo. je thakI sarva prakAranAM pUrvokta sukha pAmIne parabhave svargApavarga pratye pAmo. te kAraNe bhavya jIvoe potAnA AtmAnA sukhane mATe zrIvItarAga devano upadezelo dharma sevana karavo. sAmAyika, posaha, paDikkamaNuM, vrata, paccakhANa, bhagavaMtanI pUjA, guruvacana, vyAkhyAnAdika dharma ArAdhana karavo. - valI guru kahe che ke je prANI balatI holinI jAlamAM eka muSTi gulAlanI nAkhe to tene daza upavAsanuM AlocaNa Ave, tathA jo eka loTo pANIno reDe to ekaso upavAsanuM AloyaNa Ave, mULa nAkhe to pacAsa upavAsanuM AlocaNa Ave, chANAM nAkhe to paccIza upavAsa, eka gAla bole to pannara upavAsa, gIta gAya phAga gAya to doDhaso upavAsa, Dapha vajAve to sittera upavAsa, eka chANuM nAkhe to vIza upavAsa, chANAMno hAraDo karI nAkhe to so vAra balI maravuM paDe, zrIphala nAkhe to hajAra vAra balI maravuM paDe, eka sopArI nAkhe to paccAsa vakhata balI maravuM paDe, dhUla rAkha nAkhe to paccIza vakhata balI maravuM paDe, holino khADo khode to so vAra balI maravuM paDe, holimAM lAkaDA nAkhe to hajAra vakhata balI maravuM paDe, holi salagAve to hajAra vakhata caMDAlanA kulamAM upajavuM paDe, eka vAra bAle to daza hajAra vakhata balI maravuM paDe, holinI pUjA kare to balI maravuM paDe. valI je puruSa holibhUkhyo rahI vrata kare, te eka hajAra vakhata mlecchanA kulamAM upaje. e rIte sarva pApothI holinuM pApa ghaNuM che, sarAga vacanathI, ghaNA anAcArathI, chakkAyanI hAninA doSathI, dAru, khoTa, taTakIyA, bhUgalAM, bhAThAM, IMTAlAM ghaNAM bale che tathA loka potapotAmAM bAdhI mare, ApasamAM laDAI kare, tethI ghaNAnAM mAthAM phUTe, ItyAdikathI pApa upaje che, ghaNA garIba loka zApa Ape. ItyAdika aneka anartha thAya te sarva pApanA hetu che, mATe dharmiSTha prANIne holinI javAlA paNa jovI yogya nathI. navakAra guNavA, belAM karavAM, ane holinA phiturathI jIvane dUra rAkhavo, je mATe "lAkhe eka lakhesarI, soe eka sujANa II dharmI thoDA, asarApa thoDA, siMha thoDA, haMsa thoDA, sAdhu thoDA, sujANa thoDA, gaMbhIra thoDA, vAtanA rAkhanAra thoDA, dAtAra thoDA" mATe anartharupa pApa na karavuM, holi banI na jovI, aMtaHkaraNamAMthI ajJAnadazA kADhI nAkhavI. || Iti hutAzanIparvavyAkhyAna saMpUrNam II zrI holikA 68 2010_03 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] atha zrIdIvAlI kalpanuM bAlAvabodharupa vakhANa prAraMbha vIra vizvezvara devuM, natvADahaM bhaktibhAvataH // dIpAliparvavyAkhyAnaH bAlabodha karomi vai / / 1 / / artha :-zrIvIra bhagavaMtane bhaktibhAvathI namaskAra karIne dIvAlI parvanuM vakhANa bAlabodha rupe karuM chuM. tihAM prathama e parva kema thayuM ? tenuM kAraNa kahIzuM. bIjuM e parvane divase zAM zAM kAma karavAM ? te kahIzuM. trIjuM e parva ArAdhavAnuM phala kahIzuM. e traNa adhikAra graMthAMtarathI lakhazuM. temAM prathama e divAlI parva kema thayuM ? te kahIe chIe. svargapurI samAna evI ujajayaNI nagarI che, temAM saMprati rAjA rAjya kare che. te rAjA mahApratApavaMta traNa khaMDano bhoktA che. te nagarImAM jIvaMta svAmInI pratimA mahAprabhAvika che. tene vAMdavA mATe zrIsuhasti nAme AcArya tihAM AvyA hatA. tihAM ekadA zrIjinezvaranI rathayAtrAno varaghoDo nIkalyo che. tenI sAthe suhastisUri paNa zrIsaMgha sahita rAjamArge cAlyA jAya che. evAmAM saMprati rAjA gokhamAM beThA che, temaNe suhastisUrine dIThA. tethI tene jAtismaraNajJAna upajyuM. te vAre pUrvabhave e AcArya mArA guru hatA, ema jANavAmAM AvyAthI tarata gokha thakI utarI, nIce AvI AcAryane pradakSiNA daI vAMdIne vinaya karI pUchavA lAgyo ke, he svAmI ! tame mujane olakho cho ? AcArye kahyuM ke he rAjan ! tujane koNa nathI olakhatuM ? tuM rAjA cho, te to sarva koI jANeja che. tyAM rAjA bolyo he bhagavan ! te jANavAnuM to huM nathI kaheto. evuM sAMbhalI AcArya zruta upayoga daI bolyA ke he rAjan ! meM tujane olakhyo che, je tuM mAro ziSya thayo hato. te vAre rAjA bolyo he svAmI ! huM jANato nathI, je mujane cAritra te kema phalIbhUta thayuM ? AcArya bolyA ke he rAjan ! je vAre sAdhuo gocarI gayA, he te zrI divAlIkalpa 2010_03 69 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAre teone bhaktithI loka AhAra vahorAvatA hatA. te dekhIne tuM bhikSukano jIva hato tethI manamAM vicAravA lAgyo, je huM mAgato pharuM chuM, te chatAM paNa mujane koI loka ApatAja nathI, ane amane lADavA Ape che. to huM paNa emane tyAM jaI lADavA mAguM. e sAdhuone kAMI troTo nathI, emane to ghaNAe lADavA male che, ema ciMtavI tuM amAre upAsare khAvAnI lAlace Avyo, ane amArI pAse khAvAnuM mAgyuM, te vAre ame tujane kahyuM, ke tuM jo amArA jevo thA, to ame khAvA ApIe. teM paNa vicAravuM je jo huM enA jevo thAuM, to mane khAvA mATe sAruM male. evuM dhArI teM dIkSA lIdhI. ame tujane lADavA khAvA ApyA. pachI te paNa peTa bharacA uparAMta ghaNAja lADavA khAdhA, tethI tujane viSaeNcikA thaI, sAdhu sarva tArI vaiyAvacca karavA lAgyA. te vAre teM bhadraka pariNAme evuM jANyuM, je A bhekha paNa ghaNoja ruDo che. ema bhekhanI anumodanA karI puNya bAMdhyuM. pachI teja rAtrimAM maraNa pAmI puNyaprabhAvathI tuM ahIM saMprati rAjA thayo. cAritrane ruDuM kahyuM tenuM A phala thayuM. evuM sAMbhalIne rAjA guru upara atyaMta prIti dharato thako bolyo ke he prabho! ApaNA prabhAvathI e rAja huM pAmyo chuM, to have e rAjya tameja lyo. AcArya bolyA ke he rAjan ! amAre e rAjyanI IcchA nathI. ame to A amArA zarIranI paNa garaja rAkhatA nathI, to valI rAjane zuM karIe ? e rAjya tamArA puNyathI tamane malyuM che, to have pharI paNa tame samakita dhAraNa karo, ane zrIjinazAsananI pUjA, prabhAvanA karI dharma dIpAvo, sadgurunI pAse dharma sAMbhalo. dAna, zIla, tapa ane bhAvarupa cAra prakArano dharma karo. valI e dharma parvadivase vizeSe karo. te sAMbhalI rAjA bolyo ke he svAmI! paryuSaNAdika parva to zrIjinaAgamamAM prasiddha che, paraMtu dIvAlI parva upara sarva loka uttama ruDAMruDAM vastra ghareNAMdika pahere che, ane hAra vRkSAdikane pUje che, mATe e parva te kevI rIte thayuM che ? te kRpA karI kaho. te vAre AcArya kahevA lAgyA ke he rAjan ! e parva utpanna thavAnuM ke kAraNa huM tujane kahuM chuM, te tuM upayoga rAkhIne sAMbhala. A bharata kSetramAM kSatriyakuMDa nAme nagarane viSe siddhArtha nAme rAjA, tenI trizalA devI nAme paTTarANI, tenI kUkhe prANata devaloka puSpottara vimAnathI cavIne uttarAphAlgunI nakSatra zrIvIra AvI zrI divAlIkalpa 70 2010_03 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upanyA. te vAre trizalA rANIe cauda supana dIThAM. anukrame caitra zudi terazane divase janma thayo. chappanna dikkumArikA tathA cosaTha IMdre janmamahotsava karaco. janma thayA pachI mAtApitA dhanadhAnyAdi sarvaprakAre vadhyAM, tethI tenuM vardhamAna evuM nAma pADyuM. tathA parisahathI ane devatAthI bhaya na pAmyA, mATe devatAoe zrImahAvIra evuM nAma pADyuM. anukrame yauvana pAmyA, te vAre bhogasamartha jANIne mAtApitAe yazodA nAme kanyA paraNAvI. emano kAko supArzva hato, vaDo bhAI naMdIvardhana hato, sudarzanA nAme bahena hatI. have yazodA strI sAthe sukha bhogavatAM thakA temane priyadarzanA nAme putrI thaI. evA parivAre paraNyA thakA je vAre aThThAvIza varSanA thayA, te vAre mAtA-pitA devaloka pahoMcyAM, tethI garbhamAM chatA bhagavaMte abhigraha kahyo hato je mAtApitA jIvatAM cAritra lezuM nahIM, te abhigraha saMpUrNa thayo. tathApi moTA bhAI naMdIvardhananA kahevAthI be varSa valI paNa gRhavAse rahyA. pachI lokAMtika deva AvI bolyA ke he bhagavan ! tIrtha pravartAvo. te vAre bhagavAna saMvatsarI dAna ApI, chaTTanuM tapa karI moTA mahotsavathI caMdraprabhA pAlakhImAM besI mAgazira vadi dazamIne divase pAchale pahore dIkSA letA hatA. tihAM mana:paryavajJAna upajyuM. bIje divase kollAgasanniveza gAme jaI pAraNe kSIranuM bhojana karavuM. sarva malI sADAbAra varSa tapa karavuM. govAlIyAnA, zUlapANi yakSanA, saMgamadevanA upasarga sahyA. ane RjuvAlukA nadIne tIre zyAmAka kuTuMbInA kSetramAM zAlmalI vRkSanI nIce zukladhyAna dhyAvatA godohikAsane beThA, chaThTha tape karI vaizAkha zuda dazamIe ghAtikarmane kSaya karI kevalajJAna pAmyA. deve samavasaraNa racyuM, cosaTha IMdra AvyA, iMdrabhUti Adika agIyAra gaNadhara thApyA, tenA nava gaccha thayA. cauda hajAra sAdhu, chatrIza hajAra sAdhvIo, eka lAkha ogaNasATha hajAra zrAvaka, traNa lAkha aDhAra hajAra zrAvikAo Adika parivAra thayo. ane dIkSA lIdhA pachI eka comAsu asthigrAme, traNa pRSThacaMpAmAM, vANIyagrAme vizAla nagarInI nizrAe bAra comAsA, rAjagRhInA nAlaMdApADe cauda comAsA, mithilAmAM cha comAsA, bhadrikA nagarImAM be comAsA, AlaMbhikApurImAM eka comAsu, praNItabhUmimAM anArya deza mleccha dezamAM eka comAsu, sAvacchImAM eka comAsu tathA chelluM aMtanuM eka comAsu pAvApurIe hastipAla zrI divAlIkalpa 2010_03 71 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnI sabhAmAM karyuM. tihAM bhagavaMte potAnuM Ayu svalpa jANI bhASAvargaNAnAM pudgala adhika hatA mATe lokanA hitane arthe sola pahora paryata dezanA dIdhI. evAmAM puNyapAla rAjA Avyo, teNe pUchyuM ke he bhagavan! meM ATha svapnAM dIThAM tenAM nAma kahuM chuM. prathama svapna jUnI zALAmAM hAthI dITho, bIje svapna vAMdaro cAlatA karato dITho, trIje kSIra vRkSane kAMTA dIThA, cothe kAgaDo ghaNA pANIthI bharelA sarovarane choDI svalpa pANImAM snAna karato dITho, pAMcame siMhanuM maDadu dekhI bIjA janAvara vegalAM rahe paNa pAse na Ave. chaThe kamala ukaraDe ugatuM dIThuM, sAtame ukhara kSetramAM bIja vAvato dITho, ane AThame svapna sonAno kuMbha malIna bhagna thayelo dITho. mATe he bhagavan! e svapnono ththo artha che? te kaho. te vAre bhagavAna bolyA ke he rAjan ! e svapnonuM phala have pAMcamAM ArAmAM vartaze te huM kahI saMbhaLAvuM chuM. prathama svapna je jUnI zALAmAM hAthIo rahe che. te jUnI zAlA paDate thake temAMthI kADhavA mAMDyA topaNa keTalAeka hAthIo nIkalyA nahIM te vinAza pAmyA. tathA keTalAeka te zAlAthI saMkSobha pAmIne nIkalyA te vinAza na pAmyA. evuM je svapna dIThuM tenuM phala kahuM chuM. A pAMcamAM ArAmAM duHkha, daurbhAgya, dInapaNuM, roga, pIDA, te samAna viSama jUnI zAlA jevo gRhasthAvAsa jANavo. temAM hAthI sarakhA dharmArthI zrAvaka jANavA. te evA thaze ke gRhasthAvAsamAM rahyA thakA mahA duHkha dekhaze, topaNa dIkSA leze nahIM, ane jo leze to pAchA mUkI deze, paraMtu vratarupiNI navIna zAlAmAM jaI avidanapaNe raheze nahIM. jUnI zAlAmAMja paDyA rIbAze. kadApi koIeka sapuruSa gRhasthAvAsarupa jIrNa zAlAmAMthI nIkaLIne cAritra grahaNa karaze, to temAM paNa ghaNA bhagnapariNAmI thaze. yathArtha cAritramAM rahI zakaze nahIM. koI viralA puruSaja sAdhu thaIne AgamAnusAre ghara saMbaMdhI saMklezanI avagaNanA karI dIkSA laI kulInapaNA mATe cAritrano nirvAha karaze. e bhAvArtha jANavo. jIraNa zAlA rakta thayA, hastI taNA samAja // tasa kSobhe zAlA paDI, guMjI rahyA gajarAja // 1 / paDatAM koIka nIkale, koIka rahe saMkSobha // ghaNA trAsa pAme tihAM, valI thoDA akSobha // 2 // || Iti prathama svapna che. zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIraNa zAlA sthAnake, ghora gRhasthAvAsa // tihAM munivara gaja sArikhA, na taje gRhano pAsa // 3 // ghara mUke topaNa dhare, ghaNA ghaNAnI Aza // nija cAritra thakI paDI, kareja vratano nAza / 4 / zrAvaka te paNa dharmathI, rahita hoze ati maMda / dIkSA laI nahIM pAlaze, pharI graheze gRhakuMda // pa // saMkleza pAmI karI, hoze bhagna pariNAma // viralA sAdhu hoze valI, thiratAe koI ThAma // 6 // saMkleza dUre karI, Agamane anusAra / dIkSA laIne pAlaze, nirvahaze vratabhAra / 7 // | Iti prathama svapnaphala / have bIjA svapnamAM, koIka sthAnake ghaNA vAnarono samUha che. te vAnarAno svAmI potAnA zarIre viSTAno lepa kare che, tema TolAmAMhelA vAnarA paNa potAnA zarIre viSTAno lepa kare che. evuM te vAnarAonuM apacana dekhIne loko te vAnarAnI hAMsI kare che. tene vAnarA kahe che ke e viSTA kAMI apavitra nathI, e to gozISacaMdana samAna che, tathA keTalAka vAnarA te viSTAne apavitra jANI nathI lIpatA, tenA upara valI bIjA vAnarA roSa kare che, khIje che, ke tame kema viSTA nathI lApatA? je evuM svapna dIThuM, tenuM phala kahe che ke caMcala vAnarAnI peThe capalAtmA, alpasattvavAlA evA ane jJAnakriyAne viSe anAdara karanArA, zithilAcArI, calapariNAmI yatio thaze. ane vAnarAnA yuthano adhipa je vAnaro kahyo, tenI peThe IhAM gacchanA adhipati AcArya jANavA. te sAvadya sevanarupa duSTa karma tatUpa azuci je viSTA, teNe karI potAnA AtmAne lIpaze, ane bIjA paNa te AcAryanI pAsenA rahenArA je ziSya pramukha haze, te paNa azucipa sAvadya karme karI lIpAze. te vAre ayogya pravRtti anAcAra dekhIne loka temanI hAMsI karaze. te sAMbhalI pravacananA niMdaka te hAMsI karanArAone ema kaheze ke, ame je AcarIe chIe tenI gaha niMdA karavI yogya nathI, ame to sAkSAt kaivala dharmanuM aMga AcaryuM che, evuM kaheze. zrI divAlIkalpa 73 2010_03 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have te zithilAcArIo pAse besanArA bIjA keTalAeka valI sAvadya sevana nahIM kare evA thaze. temanI te zithilAcArI sAdhuo hAMsI mazkarI karaze. jema koI grAmINa loka thakA nagaravAsI lokonI hAMsI mazkarI kare, tenI pere te zithilAcArIo paNa sAvadhanA tyAgI evA je sAdhuo haze tene kaheze ke, agItArtha yatkiMcitkara mUrkha che evI hAMsI karaze. e rItanA viSama sAdhu AgAmika kAle thaze. arthAt mAthuM muMDAvyA pachI capala vAMdarAnI peThe DhIlA thaze, thoDuM bhaNIne abhimAna karaze, navAnavA veSa banAvaze, kriyA pAlavAmAM DhIlA thaze. tene koI utkRSTa mArge cAlanArA zikhAmaNa Apaze ke tame avidhimArgamAM kema paDyA cho ? ane jUThI paraMparA kema calAvo cho ? te sAMbhalI te liMgIo tathA te liMgIonA bharamAvelA gRhastho malIne jema kAgaDA nagaranA lokanI hAMsI kare, tenI peThe zuddha mArge cAlanArAne kahaze ke, jUo ! A utkRSTa cAritrIyA thayA che. hamaNAM pAMcamA ArAmAM cAritra cheja kyAM ? evI rIte bhraSTAcArI vAMdarAnI peThe capalAI karaze. e bIjA svapnanuM phala // 2 // trIje svapne chAyAe sahita navapallava thayeluM je kSIra vRkSa, tenI nIce siMhanA ghaNA bAlaka prazAMtarupe beThA dIThA. temanAM loko vakhANa kare che, prazaMsA kare che, tenI pAse bAvalanuM vRkSa che, tenI nIce kUtarAnA bAlaka krIDA kare che. evuM je svapna dIThuM tenuM phala prabhu kahe che ke he rAjan ! kSIra vRkSanI jevA zrAvaka jANavA. eTale je kSetramAM sAdhuno vihAra pravarte, tevA kSetramAM rahenArA zrAvaka te kSIra vRkSa jevA jANavA. arthAt bhalA, jJAnakriyAvAn je sAdhu tenI bhakti bahumAna karanArA, zrIjinazAsana prabhAvaka, sAta kSetre dhana vAvaranArA dAtAra, dharmanuM dAna devAne tatpara, sAdhune rAkhavAne viSe tatpara, cAritrIyAnA rAgI evA kSIra vRkSa jevA zrAvaka, tene ghaNA siMhanA bAlaka samAna evA nityavAsI pAsasthA, usannAdika sAdhuote ruMdhI rahyA che, saMkleza pamADI bIjAne khAvA vAMche, te mATe kUtarA prAya bIjA paNa gacchavAsIo te pote lokone raMjavAne arthe pAkhaMDarupI thaIne sAdhupaNuM dekhADaze. tethI keTalA eka loka tathAvidha dekhI kutUhala pAmyA thakAja evA pAkhaMDIonI sevA karaze, tenI prazaMsA karaze, temane dharmanA adhikArI karI thApaze. te pAkhaMDIonAM vacananA adhikArI thaze. gacchanI paraMparA calAvaze. evI rIte te pAkhaMDInuM vacana pramANa karavAthI tyAM koI eka dharmAtmA zrAvaka anAcAra jANI zrI divAlIkalpa 74 2010_03 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pAkhaMDIno tyAga karaze. evA bhAvika je dharmane viSe zraddhAvAna thaIne pravartaze tevA uttama jIvonI valI te liMgI pAkhaMDI loka helanA karaze. kUtarAnI pere helavA yogya karaze, ekavAra zuddha dharmane kaheve karIne nirbhartyanA karaze, zuddha dharmanA kahenArane kuliMgIo helaze, je sukulane viSe raheze te vAcAla samAna pratihAsyanA kAraNa thaze, avajJA karI helavA yogya thaze. A duSamAraka vaze karIne dharmanA je gaccha che, te siMhanA bAlakanI pere duSTa thaze. bhAvArtha e che je bhalA, jJAnanikrayAvAna sAdhu hoya tenA bhaktivaMta zAsananA prabhAvaka sAta kSetre dhana vAparanArA munijanone vallabha evA kSIra vRkSa samAna je zrAvaka temane dravyaliMgI sAdhuo kaMTaka sarakhA thaIne bhalA muninI saMgata karavA deze nahIM. sUtraparaMparAe cAlanAra sAdhuonI pAse janArA ruDA zrAvakone te veSadhArIo dveSathI kaheze ke tame amArA gacchanA cho, mATe amone choDIne kyAM jAo cho ? tyAM jazo to bhraSTa thaI jazo. ItyAdika vacana kaheze. matsara dharatA tene valagI raheze. tathA bhalA munione dekhIne te veSadhArIo kaheze ke A to bagalA bhakta thaI phare che. gacchane uThAvI nAkhIne bApaDA sAdhu thayA che. sAdhupaNuM to A pAMcamA ArAmAM cheja kyAM ? evA bola bolatAM, potAno gaccha thApana karatA, bhalA kSetramAM sAdhune AvavA deze nahIM. evA kAMTA sarakhA dravyaliMgI thaze. e trIjA svapnanuM phala kahyuM // 3 // have cothA svapnamAM koIka kAgaDAnuM ToluM tRSAvaMta thakuM vAvaDInA taTanI sanmukha jatuM chatuM vacamAM koI kutsita sara talAva dekhIne je vAre tihAM javA mAMDyuM, te vAre te TolAmAMhelA koIka kAgaDAe temane vArasyuM ke, are ! tyAM pANI nathI topaNa tenI vAta aNamAnatA thakA te kAgaDA kutsita saramAM gayA. tihAM sarva vinAza pAmyA. he rAjan ! e svapnanuM phala sAMbhala. je atyaMta gaMbhIra evA bhalA arthanA bhAkhanArA, tathA utsarga te sarvathA niyama ane apavAda te yathAzaktie niyama karavA evA mArgane viSe kuzala, ghelA nahIM, paNa ghelAnI peThe rAjAne nyAye karIne rahelA, kAlocita dharme saMyukta, upAsarAne viSe anizrita evA susAdhu munirAjanI paraMparA te vAvaDIne sthAnake jANavI, ane atyaMta vakra, jaDa, ghaNA kalaMke karI saMyukta paNa dharmArthI mATe dharmane viSe zraddhAe karI saMyukta te bApaDA bhalA mArgathI viparIta evo je zrI divAlIkalpa 2010_03 75 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma tenA karanArA, adharmAcArI, duSTAnuSThAnane viSe rakta, mAThI pariNatie aparikSapaNAne viSe duSTa mArge pravartatA evA loka te karmabaMdhane kAraNe duSTa mUDha dhArmika vAyasa jevA jANavA. evA puruSo te susAdhupa vAvaDI tarapha jatAM thakA mArganI vacamAM kuliMgIrupa kutsita talAva dekhIne te mArga bhaNI jaze, te vAre mUDha dharmane koI gItArtha kaheze ke, are bholAo! tame je dharmamAM pravartI cho, te dharma e na hoya, kemake karmabaMdhanI hetubhUta evI mAThI pariNati jyAM va, tyAM anuvAda pravartanAe dharmapaNuM na hoya, mATe dharmano AbhAsa mAtra paNa emAM nathI, topaNa te loko gItArthanuM vacana aNamAnatA pAkhaMDInA dharmane viSe jaze. tevA puruSo vAyasanI peThe vinAza pAmaze, saMsAramAM paDaze. temAM valI je puruSa pUrvokta vAvya sarakhA gItArtha gurunAM vacana mAnaze te zuddha dharmanA thApanAra thaze. e cothA svapranuM phala kahyuM || 4 || have pAMcamAM svapnanuM phala kahe cheH aneka jIve karI Akula evuM je viSama vana, temAM eka mRtaka siMhanuM kalevara che, paNa tenuM koI bhakSaNa karatuM nathI. ziyAlIyA pramukha paNa te mRtaka siMhano vinAza karatA nathI, anukrame te siMhanA kalevarane viSe kIDA upanyA. te dekhIne ziyAlIyA pramukha jIva paNatene upadrava kare che, evuM svapna dIThuM tenuM phala huM kahuM chuM, te tuM sAMbhala. siMhapa pravacanasiddhAMta jANavo ane jihAM dharmanA jANakAra svalpa puruSo che evuM A bharata kSetrapa vana jANavuM. jemAM prakarSapaNe koI viralAja sugurunA ruDA parIkSaka thaIne dharmanA dhorI thakA siMhanA kalevararupa che, ane paratIrthIo je potAnA aMgIkAra karelA kudharma tene viSe rakta jinapravacananA pratyenIka terupa vyApadano samUha eTale te vanacara jIvono samUha jANavo. teNe evuM mAnyuM che, je e zrIjina saMbaMdhI pravacana je che, te amArI pUjA satkAra dAnAdikanA uccheda karanAra che. te mATe ya takat pravRttio karI, arthanA anartha pravartAvatA, evA viSama kumArgane aMgIkAra karIne rahelA je jano, takUpa thApade karI saMkulita che te vyApadarupa pratyenIka janonA bhaye karIne yadyapi te pravacanarupa siMhakalevara upadrava pAmeluM nathI, topaNa tenA atizayano abhAva thavAthI siMhakalevaranuM ni:prabhAvapaNuM thaze. anya tIrthInI sAthe svatIrthInI mAMhomAMhe prIti thaze. kAlabhAvanA doSe karI susthitapaNuM thaze. tathA te 76 zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMhakalevaramAM je kAlAMtare kIDA paDyA, te emAMja rahyA thakA pravacana nirdhaddhasa loka evA duSTa upajaze je mAMhomAMhe pote ja potAnA dharmane niMdaze, bhaMDanA karaze, tethI jinazAsananI laghutAI dekhADaze ke je dekhIne anyadarzanI je jina dharmanA pratyenIka loko che, te evuM kaheze ke zrAvakone paNa mAMhomAMhe eka paraMparA dekhAtI nathI. evI rItanAM vacana pAkhaMDI loko kaheze, tathA nizcaya niratizeSa eja pravacana mAMhe kazo atizaya nathI, te mATe te pratyenIka loka nirbhayapaNe pravacanane upadrava karaze. eTale pAMcamA ArAne viSe zrIjinazAsana te siMhakalevaranI peThe tapolibdhi, jJAnAtizaya ItyAdi prabhAvathI rahita thaze topaNa jema siMhanA maDAne dekhI ziyAlIyA pramukha zvApada dUra nAsI jAya, tema jainanA zuddha munionA prabhAvanI Agala anyadarzanIo kutIrthIorupa ziyAlIyAM UbhAM rahI zakaze nahIM. temaja pAsatyAdika ziyAlIyAM UbhAM rahI zakaze nahIM. tathApi nAnA prakAranA svacchaMdAcArIo aneka prakAranI viparIta prapaNA graMtha samAcArIo racIne bhinna bhinna karI nAkhaze. te pAsatyAnA pracArathI kutIthIo paNa pIDA upajAvaze. Iti paMcama svapnaphala / pa / chaThe svapna kamala je che, te padma sarovarAdika moTA sthAnakamAM uge, tene badale ukaraDAnA DhagalA upara kamala ugyuM dIThuM te paNa sarvatra ukaraDAnA DhagalAo upara nahIM, paNa koI koI ukaraDAnI upara ugeluM dIThuM, te paNa valI jevuM joIe tevuM ramaNika na hatuM, paNa thoDuM samIcIna ane ghaNuM kutsita hatuM. tenuM phala kahe cheH IhAM sarovarane sthAnake dharmakSetra jANavuM. athavA uttama kula jANavuM. tene viSe dharmanI pratipatti joIe, te padma sarovara jevuM kahevAya, paNa pAMcamA ArAne viSe to je sarovararupa kSetrane sthAnake rAjA pramukha uttama kulanA puruSarUpa je sAdhu zrAvakano saMgha te to kuzIla saMsargI, patitapariNAmI thako dharmarupa kamalane varjaze, ane ukaraDArupa pratyaMta kSetrane sthAnake IhAM nIca kulapa kSetra jANavuM, eTale nIca kulamAM paNa sarvatra nahIM, paraMtu koI koI jAtivizeSamAM dharma pravartaze. arthAt je jIva AjIvikAnA doSe karI duHkhI thakA loke niMdita thakA rIsa pramukha doSe karI duSTa hovAthI potAno AtmArtha sAdhI na zake evA kUDakapaTathI bharelA vaNikAdi kula mAMhelA koIka bhAgane viSe kadAgraharUpa saMsAra vadhAranAra evo lezamAtra dharma pravartaze. Iti SaSTha svapnaphalam | 6 | zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtame svapna koIeka kaSaNI durvidagdha bhUmi upara bhUmine sukSetra jANato thako tathA sAra yogya bIjane ayogya asAra jANato thako ane ayogya asAra bIjane yogya sArabIja jANI tene vAvIne aMkUrA nIpajAvavA lAgyo. temAM koI daivaprayogathI zuddha bIja AvI jAya che to te kADhI nAkhe che, paNa sukSetrane viSe subIja vAvato nathI. tenuM phala bhagavAn kahe che. IhAM karSaNIne sthAnake dAnadharmanI rucivAlA puruSa jANavA. te mUrkha loka pAtra kupAtranI parIkSA karyA vinAja bhekhadhArIo tathA zuddha sAdhuo e bannene sarakhA mAnaze ane kaheze ke ApaNane to sarva sarakhAja che. sarva jagAe dharma che, ema bolatA kupAtrane pAtra jANI dAna daI anaMta saMsAra vadhAraze. evA dAnanA denAra thaze, athavA abIjarUpa je kusAdhu haze, tene sAdhunI buddhie durvidagdha grahaNa karaze. asthAnakane viSe avidhe thApaze. jema koI kaSaNI abIjane zuddha bIja karI mAne, ane zuddha bIjane abIja karI mAne, jemAM kIDA pramukha teMdriya jIva ghaNA upaje, temAM jo koI zuddha bIjano aMkUro pragaTa thAya, to te vikherI nAkhe, tene rAkhe nahIM. athavA anya pakSe zuddha aMkUrane catuSpadAdika jIvo ucchedI nAkhe. ema ajANa mUrkha loka dharmanI zraddhAe karI jo supAtrane pAmaze, topaNa avidhi abahumAna Ade daIne evI rIte karI nAkhaze ke je thakI puNyarupI A aMkUrA saphala nahIM thaze. Iti saptama svapnaphalam lol - AThame svapna prAsAdanA zikharane viSe khIrodake bharelo ane sUtrAdike zobhAyamAna kaMThavAlo evo kalaza che. tenI pAse valI bIjabhUmine viSe galA rahita Thobara samAna bAMDo bhAMgelo ghaTa che. have kAle karI te sAro kalaza potAnA sthAnaka thakI calAyamAna thaIne te bhAMgelA ghaTanI upara paDyo. tethI te sAro kalaza bhAMgI paDyo, tenuM phala bhagavAn kahe che. prathama ugra vihAra karI vihAra karatA thakA pUjA pratiSThA pAmelA evA prAsAda zikharabhUmi sthAnake rahelA je sAdhuo te kAlane doSe karIne potAnuM sattara bhede saMyamarupa je sthAnaka tethI calyA. utsatrIbhUta thayA thakA zItalavihArI maMdavihArI thaze. te vAre bIjA pAsatyAdika bhUmie rahyA aDhAra pApasthAnarupa bhUmiraje karI atyaMta lIpANA evA asaMyama sthAnake rahyA bhAMgelA galAvAlA ghaTaprAya niSaNapariNAmI je haze, tenAthI pUrve kahyA je susAdhu te jo paNa TalatA zrI divAlIkalpa 78 2010_03 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thakA raheze, topaNa anyatra vihArakSetranA abhAvathI bhAMgelA ghaDAnA jevA je pAsatyAdika che tenI upara paDIne pIDAne karaze. zeSa kSetra akarme paDyA thakA nirdhaddhasapaNe karI sukSetra varjIne temane saMklezanA karanArA thaze. tihAM te mAMhomAMhe vivAda karatA thakA behu jaNa saMyamathI bhraSTa thaze, vinAza pAmaze, keTalAeka tapagAravI thaze, keTalAeka kriyAne viSe zithila thaze. matsaravaze karIne asparzadhamI thaze, dharmane pUMTha deze. keTalAeka jo paNa valI ghelA nathI, topaNa te ghelAnI peThe rAjAnI kathAne dRSTAMte pAsatkAdikanI sAthe rahIne AtmAno nirvAha karaze. eTale e bhAva je jJAnAdika guNa sahita cAritravaMta suvarNa kaLaza jevA muni thoDA thaze, temanA manamAM paNa kAlanA prabhAvathI liMgIonA pracArathI matsaradoSapaNuM lAgaze. ema lobhapaNuM ThekANe ThekANe thaze. liMgadhArIo ghaNAM thaze. te zuddha sAdhuonI sAthe kalaha karaze, te vAre te zuddha sAdhuo paNa temane uttara ApavA mATe vivAda karaze. tethI lokonA manamAM bahu sarakhA jANavAmAM Avaze. te liMgIo munione saMtApIne lokamAM potAnA jevA e paNa che ema dekhADaze, eTale ghaNA bhekhadhArI snAtra, zaNagAra karaze, tene loko bhraSTa kaheze, ane munione bhalA kaheze, te vAre te liMgIo munione saMtApI teone kalaha karatA lokamAM dekhADIne pachI lokone kaheze ke, eomAM ane amArAmAM zo phera che ? ema karI sAdhunI upara lokono bhAva utAraze. te vAre te gItArtha munione paNa liMgIonI sAthe malI cAlavuM paDaze. tethI te yati nigraMthano je zuddha mArga che, tenI prarUpaNA karaze nahIM. je mATe te jANaze ke, jo ApaNe zuddha mArganI prarUpaNA karazuM, to liMgIyA kalaha karaze evuM joine te potAnA manamAM zuddha rahI teonI sAthe maLatA raheze. enA upara eka rAjA ane ghelAnI kathA kahe che : pRthvIpura nagare pUrNa nAme rAjA che, teno subuddhi nAme pradhAna che, te mahAbuddhimAnuM che. eka divase lokadeva nAme nimittayo rAjasabhAmAM Avyo tene pradhAne pUchyuM, kaho nimittiyA ! AgalanuM varSa kevuM thaze? nimittayAe kahyuM ke, eka mAsa pachI eka varasAda evo varasaze ke, tenA jalapAna karanAra sarva ghelA thaze. pachI keTalAeka kAle bIjI meghavRSTi thaze, tenuM jala pIvAthI valI sarvaloka sArI samajavAlA thaI jaze. te sAMbhaLI rAjA ane pradhAne AkhA nagaramAM jalasaMgraha karavAno paDaha vajaDAvyo, te vAre sarva loke ja saMgraha karyo. temaja rAjA ane zrI divAlIkalpa 79 2010_03 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradhAne paNa jalasaMgraha karyo. evAmAM eka mAsa vityo ke kumeghavRSTi thaI. teNe karI sarva kUvA talAva bharAI gayAM, paNa tenuM pANI koI pIve nahIM, sahu koI potAnA gharamAM saMgraha kareluM pANI pIe. ema karatAM eka rAjA, bIjo pradhAna, e be vinA sarva loko saMgraha kareluM jala khapI gayuM te vAre te navuM pANI pIvA lAgyA tethI sarva loka ghelAM thaI gayAM. te vAre rAjasabhAmAM AvanAra sAmatAdika sarva loka kacerImAM beThA thakA gAMDA banI gayA; paraMtu rAjA ane pradhAna e be jaNa ghelAInAM cihna kare nahIM te joI sarva sabhAlone jAyuM je A rAjA ane maMtrI be gAMDA thai gayA che, ApaNA jevA samaju nathI, mATe ene uThADI mukIe, ane bIjA DAhyAne rAjA ane pradhAna karI sthApIe. ema sarva janoe vicAryuM. te vAta pradhAne rAjAne kahI, te vAre rAjAe kahyuM, e sarva lokone kADhI mUko. tene pradhAne kahyuM ke, e ApaNathI kaDhAya nahIM, jhAjhAnuM jora cAle, mATe e ApaNane kADhI mUkaze. rAjAe kahyuM to ApaNe kema AtmAne rAkhIzuM. pradhAne kahyuM ApaNe paNa enA sarakhA gAMDA thaIne enI sAthe rahIe. nahItara ApaNane e kADhI mUkaze. pachI rAjA pradhAna bahu jaNa kacerImAM ghelA thaIne tenI pUThe gAna karatA, nAcatA svecchAe vikala thatA rahyA. te joI sAmetAdika bolyo, have e be jaNa paNa DAhyA thayA. ema karatAM keTaleka kAle valI bhalo varasAda thayo. tenA jalanuM pAna karavAthI sarva lokanI jevI prakRti hatI tevI yathArtha samIcIna thaI. te vAre sarva svastha thayA, e dRSTAMta kahyo. eno siddhAMta kahe che. kumeghanI pere pAMcamo Aro jANavo, ane nimiriyAnI peThe kevalI mArga bhAkhI gayA che tathA nagaraloka ghelA thayA, tema zrAvaka jano pAkhaMDIonAM vakhANa sAMbhaLavArUpa mAThuM jala tenuM pAna karI Abhigrahika mithyAdRSTirUpa ghelAIne pAmyA. te zrAvaka sarva pAsasthAnI bhegA gayA, ane zuddha muni pragaTa thaze te rUpa varasAda thayo. tenA vacalA kAlamAM rAjA maMtrInI peThe zuddha muni ane saMvegapakSI, e be zuddha mArgane jANe che kharA, paNa ghaNA zrAvakaloka pAsasthAnA vakhANathI ghelA thayelA te bahunI mazkarI karatAM laMDanA karavA lAgyA, te vAre zuddha muni ane saMvegapakSI, e be yadyapi jANe che, to paNa evuM vicAre, je koI zrAvaka zuddha muninA upadezamAM AvI zuddha mArgane jANe, tihAM sudhI temanI sAthe ja rahevuM. ema vicArI prAsAdasthAne rahelA suvarNakalaza jevA zuddha muni paNa pAsasthAnI saMgatarUpa malathI malIne raheze, e AThamA svapnanuM phala sAMbhalIne puNyapAla rAjA 80 zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA ArAnA vicArathI vairAgyavaMta thayo thako bhagavaMta pAsethI dIkSA lai zuddha cAritra pAlI mokSe gayo. ema valI laukika anyamationA zAstramAM paNa kaliyuganuM svarUpa AvI rIte varNavyuM che, te kahIe chIe. rAjA yudhiSThire ekadA rayavADIne viSe gaye thake koieka sthAnake vAchaDInI heTha gAya nIcI thaine stanapAna karatI dIThI. te joi rAjAe brAhmaNane pUchyuM ke A viparIta Azcarya valI zuM dekhAya che? brAhmaNe kahyuM he rAjan ! e AgAmika kAle kaliyuga Avaze, teno bhAva sUcana kare che, eTale kaliyugane viSe lakSmI vinA duHkhI thakAM evAM mAtApitAdika te koika dhanavaMtane kanyA ApI, tenuM dhana lai nirvAha karaze. e artha sAMbhalI rAjA yudhiSThira valI Agala cAlyo, tihAM pANIthI bhIMjelI velunAM doraDAM vaNatA evA keTalAeka manuSya dIThA. te doraDA valI kSaNamAtramAM vAyarAnA yogathI bhAMgatA tUTatAM jAya, valI loka vaNatAM jAya, valI bhAMgatAM jAya. te vAre rAjAe brAhmaNane pUchyuM, tenuM paNa phala kahevA lAgyo ke he rAjana ! kaliyugamAM karSaNa Adika ghaNAka kleza karI loko moTI mahenatathI dhana kamAze, te valI tarataja cora, agni, rAja-daMDa ityAdi prakAre karI vinAza pAmaze, ghaNA yatna karI paNa rAkhyuM raheze nahIM. valI Agala cAlatAM yudhiSThire aveDAnuM pANI kUvAmAM paDatuM dekhIne pUchyuM tyAre brAhmaNe kahyuM ke he deva ! eno artha sAMbhalo. asi, Si ane kRSi, teNe karI je prajAloka dravya upArjana karaze, te sarva lakSmI rAjAne ghare jaze, eTale atIta kAlanA rAjA che, te potAnuM dravya ApI prajAne sukhI karatA hatA, ane AgAmika kAlanA rAjA daMDIne prajA pAsethI dhana lai leze. valI Agala jatAM rAjAe caMpaka vRkSanI samIpe eka khIjaDInuM vRkSa dIThuM, te khIjaDInA vRkSane vedikAbaddha cabUtaro karaco che. valI mAMDaNAM karavA che, sugaMdhadravya mAlAdike pUjita che. valI teno gIta, nRtya ityAdika mahimA thAya che. e rIte manuSya karI pUjAtuM thayuM dharmaputre dIThuM, ane pAse je caMpAnuM vRkSa che, te chatrAkAra che, tenAM sarva kusumo vAsanAe karI saMyukta che. valI snigdha che, topaNa te vRkSanI vArtA mAtra paNa koI pUchatuM nathI. evuM dekhI viprane pUchavAthI tenuM phala vipra kaheto hato ke he deva ! AgAmika kAle kaliyugamAM je guNavaMta mahAtmA je sajjana puruSa, tenI nagarAdikane viSe caMpaka vRkSanI pere koi pUjA karaze nahIM, ane nirguNa pApanA karanAra evA je zrI divAlIkalpa 81 2010_03 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khalajana, te pUjA satkAra ane ruddhi paNa pAmaze. valI Agala cAlatAM rAjAe eka zilA sUkSmavAlAgre bAMdhI AkAzane viSe laTakatI dIThI. te vAre sUtrakaMTha nAme brAhmaNane pUchavAthI teNe kahyuM ke he mahAbhAga! kaliyugane viSe zilA sarakhuM pApa ghaNuM thaze, ane vAlAgna sarakho alpa dharma pravartaze. teTalA dharmanA mahAtmya karI keTaloeka kAla cAlaze, pachI temAMthI paNa loka nIsaraze, te dharma truTaze, te vAre sarvaloka bUDaze. e prakAre anyadarzanIonA bhAratAdika graMthamAM 108 prakAre karI kaliyuganI sthiti dekhADI che. paNa IhAM graMtha vadhavAnA bhayathI lakhatA nathI. have pUrvokta svapnanuM phala sAMbhalI zrI gautamasvAmI vismaya pAmIne yadyapi pote zAne karI sarva jANe che, to paNa sabhAnA lokone jaNAvavAne arthe pUchatA hatA ke he bhagavan! ApanA nirvANa thayA pachI zuM thanAra che ? te vAre bhagavAn bolyA ke he gautama! mArA nirvANa pachI nevyAsI pakSa gaye thake pAMcamo Aro besaze, temAM yamadaMDa sarakhA rAjA thaze, ane mArA nirvANa pachI bAra varSe he gautama ! tuM mokSe jaIza, mArA pATe krame karI 2004 AcAryo thaze. temAM prathama mAre pATe sudharma gaNadhara besaze. te mArA nirvANa pachI vIza varSe mokSe jaze. valI sudharmane pATe jaMbU AcArya thaze. te mArA nirvANa pachI cosaTha varSe mokSe jaze. te vAra pachI bharata kSetramAM AhAraka zarIra, mana:paryava-jJAna, pulAkalabdhi, paramAvadhi, kSapakazreNI, upazamazreNI, kaivalajJAna, yathAkhyAta cAritra, parihAra vizuddha cAritra ane sUkSmasaMparAya cAritra, e traNa cAritrano eka bheda, navamo mokSamArga, ane dazamo jinakalpa, e daza vAnAM viccheda jaze. jaMbUne pATe valI prabhavasUri thaze. tene pATe svayaMbhavasUri dvAdazAMgadhArI dazavaikAlika karaze. tene pATe caudapUrvI zrIyazobhadrasUri thaze. tene saMbhUtivijaya ane bhadrabAhu, e be ziSya thaze. temAM ghaNA graMthano racanAro, niryuktino karanAro evo bhadrabAhu te mArA nirvANathI ekaso ne sItera varSe devaloke jaze. tenA ziSya thUlibhadra thaze. ihAM bAra dukAlI paDaze. e AcArya daza pUrva artha sahita bhaNaze, ane cAra pUrva artha vinA bhaNaze. te mArA nirvANathI basa ne paMdara varSe devaloke jaze. ihAM paheluM saMghayaNa ane saMsthAna tathA sUkSma mahAprANAyAma dhyAna viccheda jaze. pachI anukrame pAMcase corAzI varSe vajra AcArya jaze. tathA chaseM ne sola varSe puSpamitra thaze. ihAM sADAnava pUrva viccheda jaze ane nava pUrvanuM jJAna zeSa 82 zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raheze. mArA nirvANathI chaseM ne vIza varSe AryamahAgirijI thaze, te grAmAnugrAma vihAra karaze. chaseM ne nava varSe rathavIrapura nagaramAM digambara mata thaze. valI mArA nirvANathI traNaseM varSe ujjayaNImAM saMprati rAjA thaze, te AryasuhastisUrinA upadezathI jAtismaraNajJAna pAmIne jaina dharma dhAraNa karaze, traNa khaMDano bhoktA thaze, vinayavaMta thaze, jainaprAsAde karI pRthvI zobhAyamAna karaze, savA lAkha derAsara, chatrIza hajAra jIrNoddhAra, savA koDI jinapratimA, paMcANuM hajAra dhAtunI pratimA apAra bharAvaze, eka hajAra upAsarA karAvaze, sAtameM dAnazAlA karAvaze, ane potAnA sevaka mUkI anAryadezamAM paNa jinadharma pravartAvaze, nigraMthonA vihAra thAya evAM kSetra karaze, e rIte te rAjA sarva dezomAM jinadharma pravartAvaze, te kAla karI devaloke jaze. valI mArA mokSathI cArasa ne sIttera varSe ujjayaNImAM vikramAditya rAjA thaze, te siddhasenasUrinA upadezathI samyaktva pAmaze, jainI thaze, teno agnivIra nAmA vetAla cAkara thaze, e rAjA bahu vidhavAn, dhairyavAna, paropakArI evo sarva lokomAM prasiddhi pAmaze, potAnA nAmano saMvat calAvaze, devatA tenI stavanA karaze tathA vikramAdityanA saMvathI 135 me varSe zAlivAhana rAjA thaze. te paNa potAno zaka pravartAvaze, tathA vikramAdityathI pAMcase paMcyAsI varSe zrIharibhadrasUri thaze. mArA nirvANathI 993 varSe kAlikAcArya thaze, te kAraNanA yoge cothathI saMvatsarI karaze, pachI pakSapAta thaze. mArA nirvANathI 1270 varSe bappabhaTTasUri mahA vidyAvizArada thaze. te Ama rAjAne pratibodhI gvAleranA parvatamAM traNa koTi sonAnI mUrti zrIvIra bhagavAnanI bharAvaze. mArA nirvANathI 1300 varSa gayA pachI ghaNA gaccha thaze. te mArA mArgane DolI nAkhaze. sudharmaparaMparA utthApIne potapotAnA gaccha thApI vADA bAMdhaze. sahu potapotAnI jUdI jUdI samAcArI karaze, prarUpaNA bhinna karaze, zraddhA bhinna karaze, potAno gaccha sthApana karavA mATe asatya bolaze, siddhAMtaruci jIvo svalpa thaze, kriyAe zithila thaze. valI lokamAM kaSAya ghaNo thaze, loko maryAdA rahita thaze, dharmanaSTa loka thaze, mithyAtvI ghaNA thaze, paropakAra rahita satyatA rahita evA loka thaze, ziSya potAnA guruno vinaya karavo mUkI deze, gAma smazAna sarakhAM thaze ane nagara te gAmaDAM jevAM thaze, uttama puruSo cAkarI karaze nIca zrI divAlIkalpa 83 2010_03 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSo rAjA thaze, uttamano AcAra nIca pAlaze, ane nIca lokono AcAra uttama loko pAlaze, uttama jAtinA loko nirdhana ane duHkhI thaze tathA nIca loko dhanADhya thaze, rAjA duSTa thaze, devatA dekhAva Apaze nahIM, jAtismaraNajJAna koIne upajazeja nahIM, nIca lokomAM bala bahu thaze, loka sarva kRtaghnI ane paranuM bhUMDuM vAMchanArA thaze, matalabIyA thaze, puNyakAryamAM pramAdI thaze, pApa karavAmAM udyamI thaze, temaja lobhI tathA jUThA abhimAnanA karanAra, ThagAI karavAmAM catura ane dhUrtavidyAmAM kuzala tathA paranA droha karanArA evA ghaNA loko thaze, tathA je koI dharma karaze te paNa abhimAne yukta thakA karaze, evA loka thaze. ghaNA dAridrI thaze tema rAjAo paNa aneka prakAranA navA navA kara nAkhanArA anyAyI, vinA kAraNe daMDa kanArA, derAnA pADanArA, devadravya bhakSaNa karanArA thaze, tathA yatio paNa devadravya lenArA, lobhane vaze jJAnadravya bhakSaNa karanArA, zikhAmaNa ApanAranI sAthe kadAgraha karanArA, evA AcArabhraSTa thaze, tathA mAtApitA potAnI dIkarIne vecIne peTa bharaze, dIkarInuM dhana laI AjIvikA calAvaze, evA nirdayI thaze tathA vANIyA phUDa kapaTanA karanArA, yationuM ane caityonuM dravya bhakSaNa karanArA thaze. zAstranA rahasyanA ajANa thaze. ekaja kalpasUtra mAtra sAMbhaLyuM ke sarva samajI gayA eTaluMja jinadharmanuM rahasya teomAM dekhAze. temaja ghaNA matapakSI thaze, potAno haTha lIdhelo mUkaze nahIM. jainadharmanuM to temAM nAma mAtra raheze, dukAla ghaNA paDaze, rAjAonA jhaghaDA ghaNAM thaze, ghaNA deza zUnya thaI jaze, loka nirdhana thaze, nIca kulanA rAjA te zrIjinadharmane mUkI bIjA dharmanA mAnanArA ghaNuM karIne narakagAmI thaze. ema pAMcamA ArAmAM ghaNA loka duHkhI thaze. - valI ghaNA agninA upadrava, ghaNA coranA upadrava, ghaNA leNadAranA upadrava thaze. tathA ujvala maMtra, yaMtra, auSadhanA prabhAva maMda paDI jaze ane malIna maMtrAdikanuM prabala paNuM thaze. dAna, zIla, tapa ane bhAvarUpa dharmano kSaya thaze. ziSya sarva avinIta thaze. putra potAnAM mAtapitAnI sevA karaze nahIM. ghaNA vyApArI kUDA tola. kUDAM mApa rAkhaze. dharmaThagAI bahu thaze, satyapaNuM koika rAkhaze, daza prakArano yatidharma koI viralA pAlaze, pradhAna lAMcanA lenArA thaze, sevaka svAmIdrohI thaze, potAnA svAmInI gaNanA paNa nahIM karaze. kAlI rAtri samAna nirdayI sAsu thaze ane sApaNa sarakhI krodhI, vinaya rahita vahU thaze. valI nirlajja kaTAkSapekSaNAdike karI kulIna strIo paNa vezyAnAM AcaraNa zIkhaze, svecchAe zrI divAlIkalpa 84 2010_03 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlaze, putra pitAnI zIkha mAnaze nahIM, ziSya potAnA gurunI zIkha mAnaze nahIM. akAle ziyALAmAM unALAmAM meghavRSTi thaze, paNa kAle megha nahIM varase. durjana dhUrta loka sukhI thaze. coranA bhaya, marakInA bhaya, pArakA kaTakanA bhaya ghaNA thaze. duSTa jIva je TIDa pramukha teonA upadrava thaze. saMdhyAtyAgI, anAcArI, arthanA lobhI evA brAhmaNa thaze. tathA auSadhI, dhRta, sAkara, phUla pramukhanA rasa, gaMdha sarva hIna thaI jaze. manuSyonAM bala, buddhi, AvuM pramukha ghaTI jaze. AcArya ziSyane vAcanA Apaze nahIM, tathA kalahakArI asamAdhikArI upadravakArI asukhakArI anivRttikArI evA sAdhu daza kSetrane viSe thaze, maMtra taMtrAdikane viSe uddhata thaze, sAdhuno vyavahAra mUkI deze, AgamanA ajANa thakA viparIta artha prakAzaze. jema rAjA jorAvarIthI kaNabI pAsethI vaDhIne bhAga lIe, tenI peThe anna, vastra, pAtra, vastI pramukha zrAvakonI pAse jorAvarIthI kajIyA karI leze, potAnI stuti karI pArakI niMdA karatAM svakalpita samAcArI thApI mUrkha lokone moha pamADaze, mithyAtvI loka balavaMta ane samakitI alpabalI thaze. valI he gautama ! mArA nirvANathI 1659 varSa gaye thake caulukya vaMzamAM kumArapAla nAme moTo rAjA thaze. te jainadharmano pAlanAro thaze, aDhAra dezomAM tenI AjJA pravartaze. uttara dizAe gaMgAnadI sudhI, pUrva dizAe viMdhyAcala parvata sudhI, dakSiNa dizAe samudra paryata, ane pazcima dize samudranA koNa sudhI eTalI hada sudhImAM jainadharma pravartAvaze. e rAjAnA agIyAraso hAthI, daza hajAra ratha, agIyAra lAkha ghoDA, aDhAra lAkha subhaTa, eTalI senA thaze. zrImunicaMdrasUrinA kulamAM zrI hemacaMdra nAme AcArya temanI pAsethI e rAjA zrAvakanAM vrata leze. tene samakita sahita pAlaze, ghaNAM jinacaitya karAvaze, devapUjA tathA gurubhakti kayA vinA bhojana karaze nahIM. gAmogAma derAsara karAvaze. ekadA hemacaMdrasUrinA mukhathI jIvItasvAmInI mUrtinuM varNana sAMbhalIne dhUlikoTane khaNAvI, temAMthI pratimA pragaTa karAvI, tene zrIpATaNamAM lAvIne derAsaramAM sthApana karaze, ane sAkSAt zrIvIra bhagavAna che, evuM jANIne te pratimAnI niraMtara pUjA karaze, ane jema udAyi rAjAe pUjAmAM gAma ApyAM che, tema e rAjA paNa gAma Apaze. evo e rAjA svadArAsaMtoSI, dAtAra, zUravIra thaze. valI jo manathI paNa vratabhaMgano doSa lAgyo jANaze to te upavAsa karaze, tathA kAraNa vinA mAra evo zabda jo mukhathI bolAI jaze to te upavAsa karaze, aputrIyAnuM dhana levAno tyAga karaze, aDhAra dezamAM zrI divAlIkalpa 85 2010_03 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArIno paDaha vajaDAvaze, koI jIva mAre nahIM evuM karaze. comAsAnA divasomAM senA na caDhAvavI, ghoDA pramukhane paNa vastrathI galIne chApuM pANI pIvarAvavuM, evI rItano jinadharma pALavAmAM daDha thaze, zrIjinazAsananI unnati karaze. tathA he gautam ! vikrama saMvata 1100ne varSe zrIjinadattasUri pramukha tathA zrIabhayadevasUri navAMgI vRttinA kartA thaze. e AcArya paMcAMgImAM jevA artha haze, tevAja artha lakhaze, paNa potAnA gacchanuM mamatva rAkhaze nahIM. jihAM saMdeha thaze tihAM kevalI bhagavAn jANe ema lakhaze, evA thaze. tathA mArA nirvANa pachI navase ne eMzI varSa pachI siddhAMta pustakArUDha thaze. tenA artha karanArA mahA bhAgyavAn AcAryo thaze. evAmAM vilI kumArapAla rAjAne pATe rAjA duSTa thaze. te derAsaro paDAvI nAkhaze, tenuM rAjya yavanaloko laI leze. pachI vikrama saMvat 1500nA saikAmAM zrIAnaMdahema-vimalasUri kriyAno uddhAra karaze. temanI ziSya paraMparAmAM zrIhIravijayasUri thaze, je dilhInA rAjA akabara bAdazAhane pratibodhI hiMsA karavI baMdha karAvaze. e vAto nAnA moTA jUdA jUdA cAra pAMca divAlIkalpa joIne temAMthI lakhelI che. have valI bhagavAna kahe che ke he gautam ! pAMcamA ArAmAM bhekhadhArI liMgIo viparIta zraddhAvAlA ghaNA thaze, te kalaha karanArA, mAMhomAMhe laDAI karanArA, asamAdhikAraka, azAtAnA karanArA, lokomAM sAdhu kahevarAvatA thakA maMtra, taMtra, auSadhopacAra karanArA thaze, sUtranA paramArtha bhUlI jaze. dhananA lobhI lAlacI, vyApAranA karanArA, indriyonA viSaya bhogavanArA, upakaraNa je vastra pAtrAdika. tenuM mamatva karanArA, vastra pAtrAdikono saMgraha karI te pAtrAdikone gRhasthane ghera potAnAM thakAM karI rAkhanArA, upAsarAne arthe kajIyA karanArA evA maThavAsI jevA ghaNA thaze, ane zuddha prarupaka zuddha muni to koI viralAja thaze. mATe ghaNA moDA ane thoDA sAdhu thaze. tathA samakitI jIva nirmala thaze, ane mithyAtvI rAjAnuM jora thaze, kSatrI alpa balavaMta thaze. valI mArA nirvANathI keTaleka kAle kalaMkI rAjA thaze, teno saMbaMdha A pramANe che ke koI magadhasena nAme nIca cAMDAlane ghera yazodA nAme brAhmaNI tenI kUkhane viSe tera mAsa paryata garbhamAM rahIne caitra sudi AThamanA divase jayazrI nAme makaralagnamAM guru makarano, tathA rAhu, budha, zukra, ane sUrya, e cAra graha meSanA zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe sthAnake, tathA vRSano maMgala, mithunano zani, karkano caMdramA, dazame tulA rAzino ketu, e avasaramAM SaSTha navAMze, maMgaLavAre, azleSA nakSatrane pahele pAye, pATalIpura, paTTaNamAM janmaze. tenAM eka kalaMkI, bIjuM rudra, trIjuM caturmukha ane cothuM kaMTakI e cAra nAma paDaze. traNa hAthanuM uMcu zarIra, mAthAnA keza pIlA, mAMjarI AMkho, tIkho svara, pITha upara lAMchana, vidyAvaMta, dhUrta, dIrgha hRdaya, nirlajaja, mahA nirguNI, nirdayI evo thaze, tenA janmasamaye upadrava thaze, tene pAMcame varSe peTapIDA thaze, sAtame varSe agninI ApadA thaze, dazame varSe dhanaprApti thaze, aDhArame varSe rAjyAbhiSeka thaze. adatta nAme tene potAno caDavAno ghoDo jANavo. durvAzA nAme bhAluM hAthamAM dharaze, mRgAMka nAme mastaka upara mukuTa paheraze. daityasUdana khaga, sUrya caMdra nAme be paganAM be talIyAM, 2lokyasUdana tene vasavAnA gharanuM nAma jANavuM, tenI pAse koTAkoTi dravya thaze. te rAjA vikrama saMvatsara maTADIne potAno navo saMvatsara thApaze. je vAre sADIvIza varSano thaze te vAre AbunA rAjAnI putrI paraNaze. tenI sAthe bhoga bhogavatAM tene mahA parAkramI cAra putra thaze. tenAM nAma eka datta, bIjo vijaya, trIjo muMja ane cotho aparAjita, e cAra jANavAM. e kalaMkInI rAjadhAnI pATalIpura nagare thaze. te vAre te nagaranuM nAma paNa kalaMkIpura paDaze. tathA dattanI rAjadhAnI dattapuramAM thaze, ane vijayanI rAjadhAnI rAjagRhImAM thaze. tethI te nagarInuM nAma vijayapura evuM thapAze. tathA muMja rAjAnI rAjadhAnI aNahilapurapATaNe thaze, ane aparAjitanI rAjadhAnI avaMtInagarImAM thaze. ema cAre putrone rAjapATe thApI, pote ekalo saMgrAma karaze. jethI pRthvIne rudhirathI navarAvaze. valI nava naMda rAjAnA saMcelA suvarNanA moTA nava zubhane lokonA mukhathI sAMbhalIne pRthvI khodAvI temAMthI dhana kADhI leze, tathA bIjuM paNa ghaNAM sthalathI dravya grahaNa karaze. te vAre tenA bhaMDAramAM navANuM koDAkoDI sonaiyA bhasyA raheze, cauda hajAra hAthI, sADA cAraseM hAthaNI, pAMca koDI pAyaka, satyAzI lAkha ghoDA, eTalo sainyano parivAra thaze. jenuM AkAzamAM trizula cAlaze, pASANano ghoDo cAlaze, tathA mahAkrUra kaSAyavAlo thaze. tenA janmAvasare mathurAnA derAnA IDAM paDaze. mahAroga durbhikSa thaze. te kalaMkI saMpUrNa rAjya karato je vAre chatrIza varSano thaze, te vAre te bharata kSetra mAMhelA traNa khaMDano adhipati thaze, ane potAnuM ekachatra rAjya calAvaze. pachI valI adhika lobhamAM paDyo thako potAnA nagaramAM pUrva zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSoe ThAma ThAma dATelAM dhana khodAvIne sarva laI leze. te rAjamArga khodatAM thakI eka lavaNadevI nAme patharAnI gAya nIkaLaze, te gAyane bajAramAM rAjyamArge sthApana karaze. IhAM koIka kahe che, ke te gAya varasAdathI nIkaLaze ane te gocarI jatA evA sAdhuone dekhIne potAne zIMgaDe karI saMghaTa karaze. sAdhuo AcArya pAse te vAta karaze te vAre gItArtha evuM jANaze je e nagaramAM pANIno moTo upadrava thavAno che. ema jANI tihAMthI vihAra karI jaze, ane keTalAeka sAdhuo to vastinA pratibaMdha vastra, pAtra, AhAranA lobhI thakA gItArthanAM vacana aNasadahatA tihAMja raheze. pachI te nagaramAM sADAsattara divasa paryata rAtridivasa sarakho varasAda paDaze. tethI nagara AkhuM pANImAM taNAI jaze. tyAre sarva loko gaMgA nadIne kAMThe nAsI jaze, ane kalaMkI rAjA pote tihAMthI nAsI jaIne uttara dizAne viSe eka ucca sthAnake jaI nagara vasAvI raheze. te upadrava TalyA pachI naMda rAjAnI karAvelI sonAnI DuMgarIonuM dravya, tihAMthI lAvIne valI te kalaMkI ghaNoja lobhI thaIne lokone daMDavA mAMDaze, je cIja upara kara nahIM haze, tenI upara kara nAkhaze. tathA jUThA doSano Aropa mUkI, lokone daMDa karI sarvane nirdhana karaze, loka sarva phATAM lUTAM vastra paheraze. koInI pAse dravya bilakula raheze nahIM, te vAre cAmaDAnAM nANAM cAlaze. tenAthI vepAra dhaMdho cAlaze. keTalAeka kahe che ke lokonA gharamAM dhana jovA mATe hAthIne zaNagArI vecavA kADhaze, ane kaheze ke eka rupIAmAM A hAthI vecAto lyo, huM ApuM . topaNa loko sarva nidhana thayelA mATe koI paNa eka rupIo ApIne hAthI levAne samartha thaze nahIM. eka musalamAnano dIkaro kaheze ke he mAtAjI ! mane rupIo Apa, huM A hAthI leuM. te vAre mAtA kaheze ke gharamAM kAMI nathI. topaNa te chokaro haTha karaze te vAre mAtA kaheze, tArA bApanI ghoramAM eka pIo nAkhyo che, te laI Ava, te sAMbhalI chokaro te gharamAMthI pIo laIne Apaze, ane hAthI leze, tene kalaMkI pUchaze e pIo kyAMthI lAvyo? te vAre te ghoranuM nAma leze. te sAMbhalI kalaMkI jANaze je lokonA gharamAM dravya nathI paNa gharamAM ghaNuM che. te vAre pRthvI mAMhelI sarva ghoro paDAvI temAMthI nANuM kADhI leze. valI bIjA paNa dhUla devala pramukha paDAvIne nANuM leze. 88 zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI sarva pAkhaMDIonI pAsethI bhikhano daMDa leze. te vAre AraMbhI parigrahI to sarva Apaze, paNa je nirAraMbhI niHparigrahI haze, te Apaze nahIM. tene kalaMkI rokI rAkhaze, ghaNo Akroza karaze. sAdhuo kAussagna karI zAsanadevatAo ArAdhana karaze, zAsanadevatA AvI vAraze te vAre mAnaze. loko pAMdaDAMmAM bhojana karaze. dhAtunuM bhAna kadApi koInI pAse haze to paNa te bahAra kADhaze nahIM. evA avasare paNa jainanAM derAsaromAM zrIjinapratimAonI pUjA thaze. sAdhuo paNa vihAra karaze. have kalaMkIne pacAsame varSe varasAda zrIkAra thaze, tene yoge dhAnya ghaNuM malaze. keTaleka kAle bhekhadhArI liMgIAnA liMga tyAga karAvaze, liMgIAnA kara levA mAMDaze, te kalaMkInI DAbI jaMghAmAM ane jamaNI kUkhane pachavADe prahara thaze, te vAre koIka to ema kaheze ke, e zAsanadevatAe prahara karyo, koIka kaheze ke enAM karma udaya AvyAM. pachI kyAzI varSe valI paNa te kalaMkI, sAdhuonI pAsethI bhikhamAMthI chaTho aMza levA mATe temane gAyonA vADAmAM ghAlaze, topaNa munio Apaze nahIM. te vAre sarva zrIsaMgha malI zAsanadevatAno kAussagna karaze. tethI zAsanadevatA pragaTa thaI valI kalaMkIne kaheze ke are mUrkha ! tuM sAdhuone AzAtanA upajAve che ? to te paNa tenuM kahyuM mAnaze nahIM, te vAre zAsanabhakti mATe zakeMdranuM Asana calAyamAna thaze. Idra vRddha brAhmaNanuM rupa karI tihAM AvIne kalaMkIne kaheze ke A nIrAgIone zA mATe rokI rAkhyA che ? kalaMkI kaheze ke sarva jaNa mujane kara Ape che ane e nathI ApatA, mATe rokI rAkhyA che. Idra kaheze ke kara nahIM Apaze, ane tuM choDI mUka, nahIM to anartha thaI paDaze. ema kaheze topaNa te IdranuM vacana mAnya karaze nahIM. te vAre bhAdaravA zudi aSTamIe jyeSThA nakSatre Idra tene eka thapATa mAraze tethI chayAzI varSa Ayu pUrNa karI kalaMkI maraNa pAmIne narakamAM jaze. - pachI tenA putra dattane arihaMtadharma ArAdhanA karavAnI zikhAmaNa ApI rAjapATe thApI zrIsaMghane zAtA upajAvI gurune vAMdIne Idra potAne sthAnake jaze. pachI pitAe karelAM pAponuM aniSTa phala tene maLyuM evuM jANI dA rAjA derAsaro karAvI dharmamAM tatpara thaze, sarva prajAlokone sukhI rAkhaze, te dattano putra jitazatru, teno putra meghaghoSa thaze, tyAM sudhI to jinadharma sArI sthitimAM pravartaze. dIvAlI kalpanA mUlapAThamAM kalaMkIno janma savaMt 1914 varSe ItyAdika aneka rIte bhinna bhinna vAto lakhelI dekhAya che, mATe muMjhavaNa paDyAthI cokasa nirdhAra thaI zakato nathI. zrI divAlIkalpa 89 2010_03 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ valI he gautama! mArA nakSatre bhasmarAzi graha bese che, tenA jorathI be hajAra varSa tathA pAMcase varSa vakranA malIne pacIso varSa mArA nirvANane vItyA pachI eTale vikrama saMvatnA 2030 varSa pachI valI jinadharmanI unnati thaze, sAdhuonI pUjA thaze. pAkhaMDIo liMgIonA pratApa haThI jaze. bhasmagraha utayA pachI devatA paNa kiMcit ArAdhanA karavAthI tarata pragaTa thaze, vidyA, maMtra, taMtra, yaMtranA prabhAva dIkSA thaze, auSadhI tathA avadhijJAna ane jAtismaraNAdikanA bhAva paNa kavacit pragaTa thaze. tathA he gautama! mArA nirvANa pachI uttama, madhyama evA AcArya sadgatie jaze, tathA narake jaze tenI saMkhyA kahuM chuM, te sAMbhala, eka kroDa agIyAra lAkha ane sola hajAra eTalA uttama AcArya zrIjinadharmanA prAbhAvika thaze. temAM be hajArane cAra eTalA te yugapradhAna AcArya vartamAna zrutanA jANa, cAritravaMta te trevIza udayamAM chellA zrIduprasahasUri sudhI thaze. jemanA prabhAvathI durmikSa na thAya evA thakA ghaNA bhavya jIvonAM mithyAtva kApaze. tathA tetrIsa lAkha, cAra hajAra, cAraseM ne ekANuM eTalA AcArya madhyama guNanA dhaNI mArga calAvanArA thaze. tathA pacAvana kroDa, pacAvana lAkha, pacAvana hajAra, pAMcaseM ne pacAvana eTalA adhamI AcArya bhavya jIvone bholavanArA mahApApI mahAAraMbhI jenuM nAma levAthI paNa pApa lAge, evA prAyaH narakagAmI thaze. e AcAryonA zrAvaka, zrAvikA, sAdhu, sAdhvIo paNa agIyAra agIyAra vadhu kahevA. eTale pacAvanane ThekANe chAsaTha kroDa, chAsaTha lAkha, chAsaTha hajAra, chaseM ne chAsaTha eTalA narakagAmI thaze. have zuddha zrIsaMghanI saMkhyA dekhADe che. copana azva ne cumAlIza lAkha kroDa, eTalI saMkhyae bhalA upAdhyAya thaze. tathA sIttera lAkha kroDa, nava lAkha kroDa, nava hajAra koDI, ekaso koDI, ekavIza koDI ekavIza lAkha, sATha hajAra eTalA bhalA sAdhu thaze. tathA daza hajAra koDI, navase koDI, bAra koDI chapana lAkha ne chatrIsa hajAra upara ekaso ne navANuM eTalI bhalI sAdhvI thaze. tathA sola lAkha kroDa, traNa lAkha kroDa, sIttera kroDa, ane corAzI lAkha eTalA bhalA zrAvaka thaze. tathA pacavIsa lAkha kroDa, bANuM hajAra kroDa, pAMcase kroDa, chatrIza koDanI upara bAra adhika karIe, eTalI saMkhyAe bhalI zrAvikAo thaze. e pramANe pAMcamA ArAno saMgha jANavo. e zrImahAnizIthamAM jenAM nAma paNa levA yogya nathI evA zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA, tenuM pramANa bahu dekhADyuM. te jevuM graMthAMtaramAM che tevuM lakhyuM che. ochA adhika hoya, to kevalI jANe. - valI he gautama ! mArA nirvANathI eka hajAra varSa pachI pUrvazrutano viccheda thaze. te vAra pachI vIza hajAra varSa paryata mAruM zAsana AgiyAnA camaka jevuM cAlaze. pAMcamA ArAne aMte chellA duppasahasUri thaze, tenuM be hAthanuM zarIra haze. zuddha samyaktadhArI thaze. je vAre bAra varSano thaze, te vAre dIkSA leze. ATha varSa paryata dIkSAne rUDI rIte pAlaze. dazavaikAlika, anuyogadvAra, kalpasUtra, odhaniyukti eTalAM Agamono vettA thaze. chaThTha chaThTha tapa karato ATha varSa cAritra pAlIne aThThama tapa anazana karI ekAvatArI saudharmadevaloke eka palyopama AyunI sthitie upajaze te vakhata phalyuzrI nAme sAdhvI, nAgila nAme zrAvaka, satyasiri nAme zrAvikA, e caturvidha zrIsaMgha te pUrvA eTale be pahoranI pahelAM anazana karI devaloke jaze. te vAra pachI be pahore sumukha nAme pradhAna ane vimalavAhana nAme rAjA kAla karaze. e rIte dharmanIti tathA rAjyanIti svabhAve viccheda pAmaze. te vAra pachI pAchale pahore agnino varasAda thaze. tethI sarva balI bhasma thaze. ema vIsa hajAra navase varSa, traNa mAsa, pAMca divasa, pAMca prahara, eka ghaDI, be palanI upara aDatAlIza akSara uccAra karIe, eTalo kAla zrIjina dharma vaze. pachI pralayakAlano vAyaro vAze, rAtre caMdramA bAraguNI zItalatA dekhADaze, ane sUryano atyaMta Akaro bAraguNo tApa lAgaze, tethI ghaNA lokono kSaya thaI jaze. pachI sAta sAta divasa paryata aMgArA mobara jevI pRthvI thaI jaze. bhasmanA megha, murmaranA megha, kSAranA megha, viSanA megha, agninA megha, vIjalInA megha varasaze. pratyekamegha sAta sAta divasa lagaNa varasaze. tathA kAsa, zvAsa, koDha ItyAdika rogathI lokono nAza thaze. parvata, nadI, khADA, talAva pramukha sarva sarakhAM thaI jaze. vaitADhya parvatanI mUlamAM gaMgA tathA siMdhu nadIne kAMThe bahotera bila che, temAM cha khaMDa saMbaMdhI bharata kSetranA vAsI sarva anuSya tiryaMca AvIne raheze. rathanA cIlA jeTalI gaMgA ane siMdhu nadI vaheze. eTaluMja pANI raheze. temAM mAchalAM, kAcabA pramukha jIva ghaNA haze, ane pANI thoDuM raheze. te bilavAsI jIvo, sarva rAtre bahAra nIkalI nadImAMthI masyAdikane zrI divAlIkalpa 91 2010_03 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kADhI laIne unI retImAM dATI mUkaze. te bIje divase sUryane tApe karI pacI raheze, te vAre tene sAMjanA sUryAsta thayA pachI, kADhIne potAnI udarapUrNa karaze, tathA pahorarAtri gayA pachI valI pAsenA auSadhI, vRkSa, gAma, nagara, talAva, vAvaDI, kuMDa, parvata, vaitAdya, RSabhakUTAdika padArtha sarva svasthAnake rahyA thakA paNa dekhAze nahIM. tathA te manuSya sarva nAgA, rogiSTa, azakta, cAlatAM hAlatAM paDI jAya evAM, kAlA, krodhI, nArakI sarakhA kurupA, ane eka hAthanA zarIravAlA evA chaThA ArAne aMte jANavA. - puruSanuM vIza varSaAyu, strInuM solavarSa Ayu temAM paNa putranA putra dekhaze. cha varSanI strI garbha dhAraNa karaze, ghaNA putra jaNaze, mAtA tathA strIno kAMI phera nahIM rahe. mAtAthI paNa bhoga karaze, evA tiryaMca jevA manuSyo thaze. temAM valI kaSAya ghaNo thaze. evI rItano chaTho Aro ekavIza hajAra varSano cAlaze. tevIja ekavIza hajAra varSano utsarpiNIno pahelo Aro paNa jANavo. e bahu ArAnA manuSya tiryaMca sarakhA jANavA, ane naraka tathA tiryaMcagatimAM jAvAvAlA jANavA, ema bharata airavatAdika daze kSetromAM sarakhA bhAva jANavA. pahelo Aro pUrNa thayA pachI bIjo Aro besaze, te vAre sAta sAta divasa paryata ekeko megha varasaze, ema anukrame eka bIjA keDe pAMca megha varasaze. temAM pahelo puSkarAvamegha varasaze, teNe karI jamInamAMthI sarva tApa nivartIne zItalA thaze, bIjA khIrodaka meghanA varasavAthI bhUmimAM ghAsa vanaspati ugaze, trIjA gratodaka meghanA varasavAthI jamIna cIkAzavAlI thaze, cothA zuddhodaka meghanA varasavAthI auSadho dhAnya pramukha sarva vastu nipajaze, pAMcamA rasodaka medhanA varasavAthI sarva prakAranA rasa pRthvIne viSe thaze, ema pAMtrIsa divasamAM sarva pRthvI potAnI meLe phalI phUlI thaze, ane te bilavAsI loko paNa divase divase zarIre vRddhi pAmatA thakA tathA pRthvIne viSe ramaNikapaNuM dekhIne bilomAMthI bahAra nIkaLI Avaze. bila choDIne vRkSomAM AvI raheze. pachI krame krame teomAM Ayu, zarIra pramukha vadhatAM jaze, tathA rupa paNa divase divase ruDAM thatAM jaze. buddhi, bala paNa vadhaze, mAMsAhArIpaNuM tyAgIne phalAhArI thaze, dhAnya khAze, zarIra nIrogI thaze. tathA jalAzaya paNa ruDAM thaze. tethI pIvAne sAru jala paNa uttama malaze. zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI te bIjA ArAnA aMtamAM madhyakhaMDane viSe anukrame sAta kulagara thaze. tenAM nAma kahe che. eka vimalavAhana, bIjo sunAma, trIjo saMgama, cotho supArtha, pAMcamo datta, chaThTho sumukha ane sAtamo samucI, e sAtamAMthI vimalavAhanane jAtismaraNajJAna upajaze tethI te rAjanIti thApaze, gAma vasAvaze, hAthI, ghoDA, pAyadaLa, ratha pramukhano saMgraha karaze, agni upajavAthI anna pakvAdikano vidhi dekhADaze. gAya bheMsa pramukha rAkhaze. bIjA paNa sarva vyavahAra pravartAvaze, puruSanI bahotera kalA, strInI cosaTha kalA je kalpasUtramAM kahela che te, so prakAranAM sarva zilpa pravartAvaze. emaja chello, sAtamo kulagara te zatadvArapuramAM samucI eve nAme thaze. tenI bhadrA nAme rANI thaze. evAmAM utsarpiNIno bIjo Aro ekavIza hajAra varSano, te mAMhelA traNa varSa ne sADA ATha mahInA je vAre zeSa raheze, te vAre zreNika rAjAno jIva, pahelI nArakImAMthI nIkaLIne bhadrA rANInI kUkhe AvI upajaze. rAtre cauda svapna dekhIne bhadrArANI potAnA bharatAra samucI kulagarane kaheze, te sAMbhalI samucI kulagara kaheze ke he rANI ! tujane putra thaze, ema je pramANe kalpasUtramAM zrI mahAvIra svAmIne kahyo che, te pramANe anukrame putranA janmotsavane sarva adhikAra ahIMyAM paNa kahevo. te putranuM nAma padmanAbha thApaze. tenuM sAta hAthanuM zarIra, suvarNa samAna deha, siMha lAMchana, bahotera varSanuM Ayu jANavuM. evo zrIpadmanAbha te zrI mahAvIra svAmInA jevo tIrthakara thaze. tyAra pachI jema A vartamAna covIzI thaI, tema pacchAnupUrvIe bIjA trevIsa tIrthaMkara thaze. " ema e AvatI covIzInA covIza tIrthakaronAM nAma tathA te kayA kayA jIva AvIne tIrthaMkarapaNe upajaze tenAM nAma paNa he gautama ! huM tujane kahuM chuM te sAMbhala. zreNika rAjAno jIva te padmanAbha nAme pahelo tIrthakara zrImahAvIra jevo thaze. zrImahAvIrano kAko je supArzva, teno jIva, te suradeva nAme bIjo tIrthakara zrI pArzvanAthanA jevo thaze. pATalIpuramAM koNika rAjAno putra udAyI nAme je rAjA, teno jIva, zrI supArthanAme trIjo tIrthakara zrIneminAthanA jevo thaze. poTila nAme je sAdhuno jIva, te svayaMprabha nAme cotho tIrthakara zrInaminAthanA jevo thaze. daDhAyuM zrAvakano je jIva, te sarvAnubhUti nAme pAMcamo tIrthakara zrI munisuvratasvAmInA jevo thaze. kArtika zeThano jIva je hamaNAM saudharmedra thayo che, te nahIM, paNa bIjA koI kArtika zeThano jIva, te devazruta nAme chaTTo tIrthakara zrImallinAthanI jevo thaze. zrI divAlIkalpa 93 2010_03 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI eka AcArya enuM devadatta evuM nAma lakhe che tathA je bhagavatI sUtramAM zaMkhapuSkalI zrAvaka kahyo te na levo, paNa bIjo koI zaMkha zrAvaka che, teno jIva udaya nAme sAtamo tIrthakara zrIaranAthanA jevo thaze. tathA upAsakadazAMga sUtramAM je AnaMda zrAvaka kahyo che te na levo, paNa bIjo koI AnaMda zrAvakano jIva peDhAla nAme AThamo tIrthakara zrIkuMthunAthanA jevo thaze. IhAM koI ema lakhe che ke, vasunaMdano jIva, te peDhAla nAme AThamo tIrthakara thaze. tathA koIka kahe che ke sunaMdano jIva poTTila nAme navamo tIrthakara thaze, ane koIka kahe che ke, sunaMdano jIva navamo tIrthakara thaze; paNa samavAyAMgamAM to AnaMdano jIva AThamo tIrthakara thaze, ane sunaMdano jIva navamo tIrthakara zrI zAMtinAthajInA jevo thaze, ema kahyuM che. tathA zatakano jIva satkIrti nAme dazamo tIrthakara zrIdharmanAthanA jevo thaze, paNa e zataka je upAsakadazAMgamAM kahyo che, te samajavo nahIM. tathA kRSNajInI mAtA je devakIjI, teno jIva agIyAramA munisuvrata nAme tIrthakara zrI anaMtanAthajInA jevo thaze. tathA navamA kRSNa vAsudevano jIva, te bAramo amama nAme tIrtha kara zrIvimalanAthajInA jevo thaze. tathA suyeSThA sAdhvIno putra satyakI nAme je vidyAdhara, teno jIva te niHkaSAya nAme teramo tIrthakara zrIvAsupUjyanA jevo thaze. zrI samavAyAMgamAM to satyakIno jIva bAramo tIrthakara ane kRSNajIno jIva teramo tIrthakara thaze ema lakhyuM che, e pharaka che, paNa sUtramAM lakhe, te pramANa che. tathA baladevano jIva, nipulAka nAme caudamo tIrthakara agIyAramA zrIzreyAMsanAthajInA jevo thaze. tathA aMbaDane pratibodha denArI je sulasA zrAvikA, teno jIva nirmama nAme pannaramo tIrthakara, dazamA zrI zItalanAthanA jevo thaze. tathA zrIbalabhadrajInI mAtA rohiNIno jIva te citragupta nAme solamo tIrthakara navamA zrIsuvidhinAthanA jevo thaze. IhAM paNa zrIsamavAyAMgamAM rohiNIno jIva paMdaramo tIrthakara ane sulatAno jIva solamo tIrthakara kahyo che te satya che. tathA koIka kahe che ke kalaMkIno putra datta nAme thaze, te zrI zatruMjayano uddhAra karI jinamaMDita pRthvI karI tIrthakara nAmakarma upArjana karaze. te solamo tIrthakara thaze. satyAsatya to kevalIgamya che. tathA zrI mahAvIrane bIjorApAkanI vahorAvanArI revatI zrAvikAno je jIva te samAdhi nAme sattaramo tIrthakara, AThamA zrIcaMdraprabhajInA jevo thaze. tathA satAlI nAme koIka tApasa kahe che ane koIka zrAvaka kahe che, teno jIva saMvara nAme aDhAramo tIrthakara sAtamA zrI supArzvanAthanA jevo thaze. tathA dvArikAno dAha 94 zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAvAlo je dvIpAyana muni, teno jIva yazodhara nAme ogaNIzamo tIrthaMkara, chaTThA zrIpadmaprabhajInA jevo thaze, paNa zrIsamavAyAMgamAM ogaNIzamo tIrthaMkara mayAlIno jIva kahyo che te satya che. tathA dvIpAyanano jIva vIzamo anardika tIrthaMkara thaze ema kahyuM che, ane bIjA AcArya kahe che ke kauravo pAMDavono bhAI karNano jIva vIzamo tIrthaMkara thaze tathA keTalAeka kahe che ke vAsupUjyanA vaMzamAM je karNa thayo che teno jIva vijaya nAme vIzamo tIrthaMkara zrIsumatinAthajInA jevo thaze. tathA je bhagavatImAM nigraMthaputra nArada kahyo che, te nAradano jIva, valI koIka evuM kahe che ke rAma lakSmaNa vakhatamAM je nArada thayo che te nArada, ekavIzamo vijaya nAme tIrthaMkara thaze. koI kahe che ke malla nAme tIrthaMkara zrIabhinaMdanajInA jevo thaze, ane zrIsamavAyAMgamAM to vijaya ekavIzamo tIrthaMkara kahyo che, ane sulasAnI parIkSA karanAro aMbaDa te bAvIzamo vimala nAme tIrthaMkara thaze, ane bIjuM nAma mallI e be nAma bAvIzamA tIrthaMkaranAM thaze. IhAM je uvavAIsUtramAM aMbaDa parivrAjaka kahyo che te na levo. graMthAMtare bAvIzamA tIrthaMkaranuM nAma deva evuM paNa kahyuM che. e trIjA zrIsaMbhavanAthanAM jevAM zarIrAdi Ayu pramANa pramukha sarakhAM thaze ema jANavuM. tathA amarano jIva devopapAta nAme trevIzamo tIrthaMkara thaze, graMthAMtare anaMtavIrya nAme trevIzamo tIrthaMkara bIjA zrIajitanAthajInA jevo thaze ema kahyuM che. tathA svAtibudhano jIva bhadrakRta eve nAme covIzamo tIrthaMkara, zrIRSabhadevajInA jevo pAMcase dhanuSyanA zarIravAlo thaze. enuM graMthAMtare anaMtavijaya tathA bIjuM nAma anaMtavIrya evuM paNa kahyuM che. emanAM Ayu, zarIrapramANa, kalyANikAdika divaso, AMtarA, lAMchana, varNa vagere sarva zrImahAvIrathI laIne anukrame zrIRSabhadeva svAmInA jema kahevAya tema kahevA. tevoja bIjo Aro vItyA pachI trIjA ArAnI covIzImAM bAra cakravartI thaze, tenAM nAma kahuM chuM. 1 dIrdhadaMta, 2 gUDhadaMta, 3 zuddhadaMta, 4 zrIcaMdra, 5 zrIbhUti, 6 zrIsoma, 7 padma, 8 mahApadma, 9 darzana, 10 vimala, 11 amalavAhana, 12 ariSTa, e bAra cakravartI thaze, tenAM nAma kahyAM. tathA 1 naMdi, 2 naMdimitra, 3 suMdarabAhu, 4 mahAbAhu, 5 atibala, 6 mahAbala, 7 bala, 8 dvipRSTha, 9 tripRSTha, e nava vAsudeva AgAmika kAle thaze. IhAM keTalAMeka nAmAMtara nAma che, te lakhyAM nathI. tathA 1 tilaka, 2 lohajaMgha, 3 vajaMgha, 4 kesarI, 5 bali, 6 prahlAda, 7 zrI divAlIkalpa 95 2010_03 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAjita, 8 bhIma, 9 sugrIva, e nava prativAsudeva thaze, tathA 1 jayaMta, 2 ajita, 3 dharma, 4 suprabha, 5 sudarzana, 6 AnaMda, 7 naMdana, 8 padma, 9 saMkarSaNa, e nava baladeva thaze. e sarva malI tresaTha thayA. te zalAkApuruSa kahevA. e sarva trIjA ArAmAM thaze. te thayA pachI cotho Aro besaze. e sarvanAM zarIra Ayu AdikanAM pramANa, jema tIrthaMkaronI pazcAnupUrvIe kahyAM, tema pazcAnupUrvIe jANavAM. covIzamA tIrthaMkaranuM mokSagamana thayA pachI kalpavRkSa pragaTa thaze. sarva loka yugalIyA thaze. te aDhAra koDAkoDI sAgaropama sudhI niraMtara yaugalika dharma pravartaze. e utsarpiNI ane avasarpiNI malI vIza koDAkoDI sAgaropamanuM eka kAlacakra thAya. evAM anaMtA kAlacakra A bharata kSetramAM atIta kAle thayAM, ane anAgata kAle thaze. evI rIte kahI potAnuM nirvANa TUkaDuM jANI gautamajIno potAnI upara ghaNo sneha hato, mATe tene pAsenA gAmamAM koI devazarmA nAme brAhmaNa rahe che, tene pratibodha devA sAru mokalyA. bhagavAn trIza varSa gRhasthAvAse rahyA, sADAbAra varSa chadmasthapaNe rahyA, trIza varSa kevala bhogavyuM. sarva bahoMtera varSAyu pUrNa karIne kArtika vadi amAvAsyA, bIjo caMdra nAma saMvatsara, prItivardhana nAme mahIno, naMdivarDsana nAme pakSa, upazama nAme divasa, devAnaMdA nAme rAtri, sarvArthasiddhi muhUrta, nAga nAme karaNa, rAtrinA pAchalA bhAgamAM cAra ghaDI rAtri rahe thake svAti nakSatre paryaMkAsane eTale pAlakhI vAlI beThA evAmAM zakraMdre pUchyuM ke he bhagavan ! tamArA janmanakSatra upara be hajAra varSanI sthitino trIzamo bhasmagraha Avaze te atikSudra che, mATe he svAmI ! tame eka muhUrta mAtra paDakho to pAchala tamArA tIrthanI pUjA mAnatA ruDI cAle, nahIM to pAchala ziSyAdika caturvidha saMghane pIDA upajaze, te mArAthI paNa TAlI Talaze nahIM. evuM vacana sAMbhalIne bhagavAn bolyA ke he Idra! e vAta traNe kAle na thAya. je honAra hoya, tene koI paNa TAlI zake nahIM. AyuSya vadhAravAne koI samartha nathI. bhAvi padArtha avazyapaNe thAya. ema prabhue paMcAvana adhyayana puNyaphala vipAkanAM kahyAM, ane paMcAvana adhyayana pApaphala vipAkanAM prarUpyA. pUchyA vinA chatrIza adhyayana prakAzIne kahyAM. tene apRSTa vyAkaraNa kahIe. marudevA mAtAnuM pradhAna nAme adhyayana prarupate aMtarmuhUttvanuM zailezIkaraNa karI, traNa yoga ruMdhI, pradhAna adhyayana bhAvatAM zrI divAlIkalpa 96 2010_03 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukaladhyAnane cothe pAde pAMca hrasva akSaranI sthitivAluM caudamuM ayogI guNaThANuM pAmI, mokSarUpa mahelamAM padhAryA. te vAre jhINA kuMthuA jIva bahu thayA. te dekhI ghaNA munie anazana karyA, nava malakI jAtinA rAjA ane nava lecchakI jAtinA rAjA, e aDhAra kAzI kozalanA adhipati amAvAsyAne divase vAMdavA AvyA. te posaha upavAsa karI rahyA. teNe bhagavaMtanuM nirvANa sAMbhalIne jANyuM, je bhAvaudyota to gayo. have dIpakano dravyaudyota karo. ema vicArI dIvA kahyA. valI bhagavAnanA nirvANamahotsava karavA mATe AkAzamArge ghaNAM deva devIo jAtAM AvatAM thayAM, tenI jyotie karI rAtrimAM udyota thaI rahyo, "meraIyAM meraIyAM' ema bolatAM rAtrie kalakala kolAhala devonA mukhathI thayo. te dekhIne lokoe dIvAnAM meraIyAM karavAnI maryAdA calAvI. tathA bhagavaMtanuM nirvANa devonA mukhathI sAMbhalIne gautamasvAmI ciMtavavA lAgyA ke jUo, A aMtaavasare mujane vegalo mUkyo, mATe ahI nirmohI! are huM bhakta!! ane bhagavAn to nIrAgI!!! je mATe mujane potAnI pAse na rAkhyo. athavA e vItarAga tene sneha kyAMthI hoya? e siddhArthano putra te prema zI rIte rAkhe? mATe jagamAM koI kenuM nathI, tethI he cetana! tuM tArI svadazA saMbhAra. ema bhAvanA bhAvatAM moha kSaya karIne kevalajJAna upajAvyuM. te divasathI lokoe dIvAlI parva pRthvImAM kArtika vadi amAvAsyAne divase pravartAvyuM. loka sarva catuSpada gAya pramukhane raMgatA huvA, bhasmagrahanA phalano ghAta karavA meraIyAM thayAM. valI vIra bhagavAnano nirvANamahotsava karIne Idra mahArAje paDavAne divase zrIgautamasvAmIno kevalamahotsava karyo. tethI lokomAM paDavAno tahevAra pravaryo, tethI caMdanAdike akSAnI pUjA kare che. IhAM kavi kahe che ke moharupa core jANyuM, je vIra rAjA mokSe gayA, to koNa mujane vAranAro che? evuM ciMtavIne moha5 cora lokone luMTavA lAgyo. te vAre gautama gurue jANyuM, je zuM hamaNA mAruM rAjya nathI? ke je e moharupa cora Ave che? ema ciMtavIne gautamasvAmIe moharupa corane haThAvyo. te lokonA gharamAM pesavA lAgyo. tene kADhavA mATe strIo sUpaDuM kUTavA lAgI ema jaNAya che. tathA gautamasvAmIe sUrimaMtra prarupyo, tethI sUrimaMtranI ArAdhanA zrIgautamanA kevalajJAnanI utpattine divase kare che. devachaMdo zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ racAve che, akSata pramukha DhoIne sUrimaMtranI pUjA karI ArAdhe che, ane zrAvako paNa bhagavAn mokSa gayA pachI zrutajJAna pratye sarva vidhie karI pUje. have bhagavAn nirvANa pAmyA sAMbhalIne bhagavaMtanA bhAI naMdivardhana rAjAe zokAkula thaI paDavAne divase upavAsa karyo. tene kArtika zudi bIja divase sudarzanA bahene potAne ghera teDIne cAra prakArano AhAra jamADI pratibodhIne teno zoka nivartAvyo. tAMbUla vastrAdika ApyAM. te divasathI lokone viSe bhAIbIja pravartI, ema dIpotsava parvanI sthiti thaI, dIpotsave caudaza tathA amAvAsyA e be divase be upavAsa eTale chaThTha karIne aSTaprakArI pUjA karIe, pacAsa hajAra phUlathI zrutajJAnanI pUjA karIe. tathA zrIgautamasvAmIne suvarNakamalane viSe sthApIne dhyAna karIe. covIze jinanAM paTa Agala pratyeka jina AzrayI pacAsa hajAra cokhA gaNatAM bAra lAkha cokhA DhoIne tenI upara dIvo mUkI zrIgautamasvAmInuM ArAdhana karIye. sarvotkRSTa saMpadA ArAdhavAthI paraMparAe paramapada pAmIe. tathA dIpotsava amAvasyAne divase ujamaNuM kare, naMdIzvara tapa mAMDe te divase naMdIzvarapaTapUjApUrvaka upavAsa karIe. ema sAta varSa pratyeka amAvAsyAe upavAsa karIye. sAta varSa pUrNa thaye mahAvIra nirvANa kalyANakanI amAvAsyAne divase ujamaNuM karIye. tihAM naMdIzvaradvIpanA bAvana jinanAM Alayarupa paTa Agala sAkSAt havaNa karI, paTa Agala bAvana vastuno bali DhoIe. bAvana prakAranAM pakavAnna, mIThAI tathA nAraMgI, jaMbIra, bIjorAM, sopArI nAlIera, selaDInA sAMThA, kelAM pramukha sarva bAvana DhoIe tathA bAvana jAtinAM phUla DhoIe, bAvana vastra caDhAvIe. valI koTalAeka kahe che ke dIpotsava vinA paNa naMdIzvara tapa karavuM. e rIte dIvAla parvanuM AkhyAna, zrI Aryasuhasti gurue saMprati rAjA Agala kahyuM. tyAre pAchuM valI saMprati rAjAe pUchyuM ke he bhagavan! dIvAlI parvamAM vizeSa karI gharane zobhAvavuM, DAM vastra paheravAM, viziSTa paribhoga karavA, phUla phalAdika ArogavAM, mAMhomAMhe juhAra karavo, kuzala pUchavuM, ghera ghera malavA javuM ItyAdika karavAnuM kAraNa zuM che? te sAMbhaLI guru bolyA he rAjan ! e rIti ghaNA divasathI cAlI AvelI che. te huM kahuM chuM te sAMbhala. ujjayaNI nagarImAM dharma nAme rAjA che. tene namuci nAme pradhAna che. evAmAM zrImunisuvratasvAmI zAsananA zrIsuvrata nAme AcArya vihAra karatA bahu ziSyanA parivAre paravasyA thakA tihAM AvyA. zrI divAlIkalpa 98 2010_03 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI munio saMthArethI namuci krodhe bharI na zakyo. je temanuM Agamana sAMbhalI dharmarAjA vAMdavA Avyo. tenI sAthe namuci pradhAna paNa Avyo. te mithyASTi che. mATe kumArga sthApana karavA lAgyo te vAre eka ladhu ziSya gurune pUchyuM ke huM ene uttara ApuM? tyAre gurue kahyuM sukha Apa. pachI teNe vAda karIne namucine haThAvyo te vAre te bolI na zakyo. je joI lokoe ziSyanI prazaMsA karI, tethI namuci krodhe bharAyo thako ghera gayo. pachI rAtrie sarva munio saMthAre sUtA hatA te vAre namuci khagga kADhIne celAne mAravA lAgyo. te joI zAsanadeve tenA hAtha thaMbhana kazyA. prabhAte valI rAjAdika sarva loka gurune vAMdavA AvyA. tihAM juve che to namuci thaMbhyo che. te vAre rAjAe munine khamAvIne namucine choDAvyo. - rAjA tathA nagaranA sarva lokoe namucine dhikADhyo. te apamAnathI lAja pAmIne te nagara thakI nIkalI gAmo gAma bhamato bhamato hastinAgapura nAme nagare Avyo. tihAM pakvottara rAjA che tenI jvAlA nAme rANI te samakitavaMtI, zIlavaMtI, guNavaMtI, rUpavaMtI ItyAdi guNarupa alaMkAre zobhatI che. tene eka viSNukumAra ane bIjo mahApadmottara evA be putra mahA zUravIra che, tribhuvanane AnaMdakArI, dAnezvarI kalpavRkSa samAna dAtAra che. temAM yuvarAjA viSNakumAra hato. te rAjyane vAMchato nathI. te vAre pakvottara rAjAe mahApadyane yuvarAjapada ApyuM. te mahApadyane ekadA namuci malyo. tenA upara mahApA prasanna thayo. potAno pradhAna karI rAkhyo. ekadA koI siMha nAme rAjA che. tene pakaDavA mATe mahApa namucine mokalyo. namuci paNa te rAjAne jItI pakaDI bAMdhI lAvIne rAjAne svAdhIna ko. te vAre mahApadma rAjAe namucine vara ApyuM ane kahyuM ke je tuM mAge, te huM ApuM. tene namucie kahyuM, e vara ApanI pAse hAlamAM huM anAmata rAkhuM chuM. jyAre mane joze tyAre huM mAgI laIza. evAmAM jvAlArANIe jainarathayAtrA kADhI. temAM sonAno ratha kADhyo. te avasare te rANInI bIjI zokya rANI che. te mithyAtvaNI che, teNe jainanA veSathI zivano ratha kADhyo. te bahu ratha mArgamAM bhegA thaI gayA. tihAM vAda thayo. eke kahyuM ke mAre ratha Agala cAlaze. te vAre bIjIe kahyuM, mAro ratha AgaLa cAlaze. te joI rAjAe jhagaDo maTADavA mATe bahunA ratha baMdha kayA. kADhavA dIdhA nahIM, te zrI divAlIkalpa 9 2010_03 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAre mahApadma potAnI mAtAnuM apamAna thayuM dekhI rIsANo thako dezAMtara gayo, tihAM potAnA parAkramathI pUrva puNyane yoge cakrarata pragaTyuM. te laI cha khaMDa sAdhI pAcho potAno nagare Avyo. cakravartInI Rddhi dekhI pitAe moTA mahotsavathI tene hastinApuramAM praveza karAvyo. pachI padmottara pramukha batrIza hajAra rAjAe cakravartIno paTTAbhiSeka karIne viSNukumArane sAthe laI padmottara rAjAe dIkSA lIdhI. zuddha cAritra pAlIne padmottara rAjA devaloke gayo, ane viSNukumAre cha hajAra varSa tapa karavuM, tene yoge vaikriyAdika aneka labdhio upanI, ane mahApadma cakravartIe paNa aneka gAmo tathA parvatomAM derAsaro karAvI, jainadharmanI unnati karI. pRthvImAM jainarAjya vartAvyuM. moTo svarNaratnamaya ratha banAvIne rathAyAtrA kADhI mAtAno manoratha pUrNa kahyo. evAmAM jeNe namucine haThAvyo hato te suvratAcArya, ziSyo sahita AvIne tihAM comAsuM rahyA. tene joI namucine dveSa upanyo, ane vicAravuM je have enI pAsethI mAruM vaira laUM. tethI teNe rAjAne kahyuM ke tamAruM ApeluM vara mujane Apo. cakravartIe kahyuM. huM mAga, te ApuM. namucie kahyuM, mujane yajJa karavo che mATe kArtika zudi pUnama paryaMta tamAruM cakravartI saMbaMdhI rAjya mujane Apo. eTalA divasa rAjyamAMhe tamArI AjJA na cAle. ekalI mArIja AjJA cAle. cakravartI paNa vacane baMghANo hato, tethI tene rAjya ApI dIdhuM, ane pote aMteuramAM rahyo. moTAnAM vacana phare nahIM. have namuci rAjA thayo. yajJa karavA mAMDyo. temAM sarvadarzanInA liMgIyA sarva AvyA, paraMtu suvratAcArya gayA nahIM. te joI namucie kahevarAvyuM ke sarva darzanIo AvIne mujane namyA, ane tame namavA AvyA nahIM. to have sAta divasa mAMhe mArA rAjyathI bahAra nIkalI jAo, nahIM to sarvane marAvI nAkhIza. pachI mArAmAM doSa kAThazo nahIM. te vAre munio bolyA ke sAta divasamAM cakravartInA rAjyane ulaMdhIne ame kyAM jaIe ? valI saMgha tathA rAjAoe malI tene arajI karI, je muniothI comAsAmAM kyAMhi javAI zakAya nahIM. temaja AkhA bharata kSetramAM tAruM rAjya che, tene mUkIne e kyAM jaI raheze ? tyAre tene namucie kahyuM, jo nahIM jaze to marAvI nAkhIza. tene ghaNA jaNoe 100 zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajAvyo topaNa koInuM mAnyuM nahIM, te vAre saMghe AvI AcAryane kahyuM ke amAruM kAMI jora cAle tema nathI. temaja cakravartI pote paNa vacane baMdhAyelo che, mATe bolato nathI. te mATe have dharmasaMkaTa Apa maTADo. te vAre AcArya sAdhuone kahyuM ke tamArAmAMthI koI labdhivaMta sAdhu meru parvate jaIne viSNukumArane teDI lAvo. te sAMbhalI eka ziSya bolyo ke mArAmAM meru parvata javAnI zakti che, paNa tihAMthI pAchA AvavAnI zakti nathI. gurue kahyuM ke tamone tihAMthI viSNukumAra muni ahIMyAM laI Avaze. pachI te munie meru parvate jaI viSNukumAra munine sarva hakIkata kahI, ane kahyuM ke saMghanuM kAma che, mATe cAlo, ema kahyuM. te vAre viSNukumAre jANyuM je emAM kAMI moTI vAta nathI. huM cakravartIne kahIne saMkaTa kApI nakhAvIza. ema ciMtavI sAdhune laI gurunI pAse Avyo. suvratAcAryane vAMdI ne pUchyuM, mahArAja! mane zyo Adeza che ? gurue sarva vAta jema banI hatI tema kahI saMbhalAvI. viSNukumAre mahApadma cakravartIne jaI kahyuM ke tArA rAjyamAM munione upasarga kema thAya? cakravartIe kahyuM, huM vacana ApI baMdhAI gayo chuM, mATe mAruM kAMI paNa jora cAle ema nathI. hAla e duSTa mAruM kahyuM paNa mAnato nathI. te vAre viSNukamAra rAjAnI parSadAmAM gayo. tene eka namuci sivAya bIjA sarva rAjAo tathA pradhAna ubhA thaI Adara ApI vAMdavA lAgyA, paraMtu te namuci to ubho paNa thayo nahIM. have viSNukumAra munie te namucine kahyuM ke he namuci ! A comAsuM pUrNa karIne munio vihAra karaze, kAraNake hAlamAM emanAthI javAya nahIM. tyAre namucie kahyuM ke jo nahIM javAya, to marAvI nAkhazuM. te vAre viSNukumAre kahyuM ke mujane rahevA mATe to jamIna Apa. namucie kahyuM tamane rahevA mATe traNa pagalAM jamIna ApuM chuM. te vAre munie kopa karI vaikriyalabdhine balekarI lAkhayojananuM potAnuM zarIra karyuM. pachI eka paga pUrva vedikAnI pAse mUkyo, eka paga pazcima vedikAe mUkyo. valI trIjuM pada mApIne kahyuM ke have trIjuM pada mUkavA mATe jamIna Apa. te joI sarva loka kaMpAyamAna thayA, ane munie krodhamAM bharAI potAno paga kyAMhi paNa jagA na malavAthI namucinA mAthA upara mUkyo. tethI namuci pRthvImAM pesI gayo. zrI divAlIkalpa 101 2010_03 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyadarzanIo kahe che ke viSNue vAmana avatAra laI bali ripune pAtAlamAM ghAlyo. te viSNu eja samajavo. have evuM kRtya dekhI sarva loka bhaya pAmyA, parvata kaMpAyamAna thayA, pRthvI dhrujavA lAgI, samudra maryAdA mUkavA lAgyo, jyotiSI devatA bhaya pAmyA. devoe jANyuM ke A te zuM utpAta che ? ema manamAM zaMkA upanI, zakeMdranuM mana paNa zaMkita thayuM. pachI avadhijJAne karI jANavAmAM AvyuM che, kAraNa paDavAthI munie rupa vidbhavyuM che. teno krodha upazamAvavA mATe ghaNA gaMdharvAdika deva devIone laIne muni Agala gAyana pramukha karAvI teno kopa maTADyo. te vAre viSNukumAra kopa rahita thaI jevuM svabhAvanuM zarIra hatuM, tevuM rupa karI rahyA. mahApA cakravartI AvIne namyo. te veLAe cakravartIne ulaMbho deI munirAja Adika sarva loke paravayA thakA guru pAse AvyA. gurune vAMdIne AloyaNa laI paDikkamIne saMgha prabhAvanA karI. ghaNo kAla cAritra pAlI mokSe gayA. e rIte utpAta Talyo. loke jANayuM, navo janma thayo, eTale maravAthI bacyA. evuM jANIne mAMhomAMhe kuzala pUchavA lAgyA, ane snAna majjana karI DAM vastrabhUSaNa paheravA lAgyA. ISTadevane pUjI rUDAM bhojana karavA lAgyA. e pravRtti te divasathI varSovarSa loka ruDhIe cAlI Ave che, te paNa kArtika paDavAno divasa hato, mATe loka juhAra pramukha kare che, bhaMDAra, ghara zaNagAre che, ane muninI avajJAno karanAra je namuci, tene mRgapazu samAna jANIne chANano govarNana, gharanI bahAra rAjAe karAvyo. te pravRtti hamaNAM paNa cAlI Ave che. te namucino e bhaMDAcAro thayo, ema jANavuM. te rIti to prathamathIja hatI, ane pachI zrIvIranirvANanI amAvasyA mATe dIvAlInI maryAdA thaI. e sarva laukika sthiti che. paNa zraddhAvaMta zrAvaka loka che, temaNe to e parvamAM AraMbha na karavo, paraMtu caudaza amAvasyAno chaThTha karI sola praharanA posaha karavA. koTi puSpa sahita zrutajJAnanI pUjA aSTa prakAre karavI, vasrarupa nANuM, suvarNanANuM caDhAvavuM. ema pustakapUjA karavI, brahmacarya pAlavuM, ahiMsA AdaravI, satya bolavuM, tapa karavuM, lAlaca na karavI, dhyAna dharavuM, sadgurunI sevA karavI, supAtre dAna devuM, e ATha vAnAM te divasamAM karavAM. tathA pacAsa hajAra sAdhu, sAdhvInA parivAra sahita gautamasvAmIne yAda karIne sonAnA kalazamAM sthApavA, dIpa, dhUpa, sAthIo 102 zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavo. ema karavAthI pacAsa hajAra munine pUjavAnuM dravyaphala pAme, ane sarva sAvadhano tyAga kare, to bhAvapUjAnuM phala mokSanuM phala pAme. jema vRkSamAM kalpavRkSa, devomAM Idra, rAjAmAM cakravartI, jyotiSImAM sUrya, dhAtumAM suvarNa, ghoDAmAM saptamukho ghoDo uttama che, tema anya sarva parvomAM dIvAlI parva moTuM lAbhakArI che. je mATe zAsananAyaka zrIvIra bhagavAnano mokSakalyANikano divasa che, te mahA prAbhAvika che. valI zrIgautamasvAmIne kevala pAmyAne divase ghaNA rAjAe dIpotsava karyo che, tethI e dIvAlI parva pravaryuM che, e vAta sAMbhalIne saMprati rAjA paNa prativarSa dIvAlI parva ArAdhana karavA pravaryo. ema AryasuhastinA mukhathI sAMbhalIne zrIvIrakalyANika divasa jANI sarva dezo mAMhelA loka e parva karavA lAgyA. je mithyAtvI loko hatA te paNa kalpita mAhAbhya banAvI potAnA matamAM e dIvAla parvane mAnatA thayA. eTale mithyAtvIone e parva karmabaMdhanA kAraNarupe pravaryuM ane samyagRSTi jIvone karmanirjarAnuM kAraNa thayuM. - valI e dIvAlI parvane divase akSatano sAthIo karI pavitra thaI gautamasvAmIno maMtra jape, to tene lakSmIno paNa lAbha thAya; paNa te maMtra AzA rahita thakA bhalo ANIne japavo joIe. te maMtra A pramANe che. "OM huM zrIM zrIgautamAya namaH" eno sADIbAra hajAra jApa dIvAlInI rAte karavo. tathA "OM hrIM zrI gotamAma suvarNalablinidhAnAya OM hrIM namaH" eno sADIbAraso vakhata jApa karavo. tathA dIvAlInI amAvAsyAne divase naMdIzvara dvIpano paTa lakhI bAvana jinacaityanI pUjA karavI. pachI mahIne mahIne amAvAsyAno upavAsa karavo, pAraNe ekAsaNuM karavuM. ema sAta varSa sudhI kare, bAvana phalAdika vastuo caDhAve. jo zakti na hoya to eka varSa sudhI karIne pachI ujamaNuM kare, topaNa moTo lAbha che. ema naMdIzvara tapa dIvAlIthI laIne pAchuM dIvAlIe mUke. temaja valI bIjAM paNa ghaNA tapa dIvAlI saMbaMdhI che te sarva graMthAMtarathI jANIne yathAzakti karavAM. - valI pAvApurInI pUrve madhyama pApA kahetA hatA te zrI vIra bhagavAnanuM nirvANakalyANika thayAthI Idra mahArAje pAvApurI evuM nAma sthApyuM. bhagavAnanA nirvANa sthAnake devatAnA prabhAve kUvAnA pANIthI tela vinA dIvA baLe che. je zrI divAlIkalpa 103 2010_03 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANI e parva ArAdhe tene uttarottara mAMgalikanI mAlA thAya. e dIvAlIkalpano bAlAvabodha ghaNAM dIvAlIkalpo joIne sAmAnyapaNe lakhyo che. keTalAeka dIvAlI kalpomAM anyadarzanIonI purANAdika saMbaMdhI vAto che, te ame IhAM lakhI nathI, kemake mithyAtvIomAM koI kevalI to thayoja nathI. mAtra temanA virbhAgajJAnathI kahelI vAto te kAMI jarura yogya khapamAM Ave nahIM, mATe mUkI dIdhI che. emAM pramAdathI tathA graMthAMtaranA prabhAvathI matAMtarathI je kAMI viparIta lakhyuM hoya, tenuM micchAmi dukkaDa che. || Iti zrIdivAlIkalpasya bAlAvabodharupa vyAkhyAna samAptam | | || zubha bhavatu maMgalam // 104 zrI divAlIkalpa 2010_03 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -[] - che I atha zrIrohiNInI kathA praraMbhaH II je kiMci viMchaI maNe, te saa huI tavaprabhAveNa / IpheNa same jogo, havaI viogo aNikeNa // 1 / ucciThamasuMdaraya, bhavaM taha pANagaM ca jo deI / sAhUNa jANamANe, bhattemi nimajajAe tassa / 2ll artha- je kAMI manamAM vAMche, te sarva tapanA prabhAve karI prApta thAya, ISTa vastuno saMyoga thAya, ane aniSTa vastuno viyoga thAya. ukharADa eTale viruddha te jUTha pramukha tathA asuMdara eTale kharAba khoTo evo je AhAra bhAta tathA pANI te je jIva jANato thako sAdhu bhaNI dIye, te AhAra jamo thako pace nahIM. tevA anna ApanArane aniSTapaNuM prApta thAya che. tenA upara rohiNInI kathA kahe che. zrIcaMpAnagarIne viSe zrIvAsupUjya tIrthakarano putra maghavA nAme rAjA rAjya kare che. tenI lakhamaNA eve nAme rANI che. tene anukrame ATha putra thayAte vAre rANIe vicAryuM, je hajI eka putrI thAya to sAruM. ema ciMtavatAM ATha putranI upara navamI putrI thaI. te mAtApitAne ghaNI vallabha che. tenuM nAma rohiNI pADyuM. have te putrI pAMca dhAve karI lAlI jatI pAlI jatI moTI thaI te vAre bhaNI gaNI sarva kalA zIkhIne mahAcatura thaI, rupa lAvaNya guNe karI saMyukta thaI. anukrame yauvanAvasthA pAmI, tyAre rAjAe vicAryuM che e kumarIne jo yogya vara male to sAruM thAya. ema vicArI svayaMvaramaMDapa mAMDyo. temAM kuru, kozala, lATa, karNATa, vairATa, medapATa, gauDa, coDa, draviDa, magadha, mAlava, siMdhu, saurASTra, gurjara, kuMkaNa, kaccha, jAlaMdhara, nAgapura ItyAdika dezanA vidyAdhara rAjA tathA bIjA paNa moTA moTA rAjAo AvyA. DerA taMbU daI beThA. have rAjAe paNa potAnI kumarIne soLe zaNagAre zaNagArI hAthamAM varamAlA ApI svayaMvaramaMDapamAM mokalI. dAsI mukha Agala hAthamAM arIso laI rAjAonI zrI rohiNInI kathA 105 2010_03 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ biradAvalI bolatI rAjakumAronAM rupa dekhADatI hatI. ema karatAM nAgapura nagaranA vItazoka nAme rAjAno putra azoka kumara te svayaMvaramAM Avyo hato, tenA galAmAM varamALA paherAvI. yogya vara dekhIne sarva loka harSa pAmyA, putrInA pitAe paNa moTo mahotsava karI vivAha kayo. sarva rAjavIone ghaNA hAthI, ghoDA, vastrAbharaNa ane bhojana, tAMbUla pramukha deIne zIkha ApI. tathA azoka kumArane paNa ghaNA hAthI, ghoDA, dAsa, dAsI, sonA, rupAnAM ghareNAM pramukha dAyajo ApIne nAgapura pahoMcato karo. | tihAM vItazoka rAjAe paNa moTA mahotsave karIne potAnA putrane nagaramAM praveza karAvyo. keTalAeka divasa vItyA keDe zubha muhUrtI azoka kumArane rAjapATe sthApIne vItazoka rAjAe dIkSA lIdhI. pAchala azoka rAjA rAjyasaMpadA tathA strI sAthe saMsArasukha bhogave che. have rohiNIne ATha putra thayA, ane cAra putrIo thaI. ema rAjA rANI behu sukha bhogavatAM rahe che. eka divase rAjA ane rANI bahu mahela upara gokhamAM beThAM che. te mahelanI pAchala eka vyavahArIAnuM ghara che. teno putra maraNa pAmyo, te vAre te putranAM mAtA, pitA, tathA bIjAM sagAM saMbaMdhI sarva malI moTe sAde karI rovA kUTavA lAgyAM, te joIne rohiNI potAnA bharatArane pUchavA lAgI he svAmI ! A nATaka te kevA prakAranuM kahevAya ? te sAMbhalI rAjA bolyo ke he rANI ! tuM ahaMkAra ma kara. hamaNAM tuM dhana, yauvanane made karIne bharelI cho, paNa teno mada karavo samaju mANasane yogya nathI. je mATe A saMsAra anitya che dhana jobana ThakurAImAM, sadIsuraMgI na hoya // kyuM rakhAM huM mANasA, chAMha phiratI joya / 1 / mATe e athira Rddhi che. teno tuM zuM mada kare che? te sAMbhalI rANI bolI ke svAmI! tame phogaTa zA vAste potAnA matanI tANa karo cho? huM to kAMI paNa garvamAM bolatI nathI, paraMtu meM evuM nATaka koI vAra paNa dITheluM nathI. te mATe huM tamane pUchuM chuM. temAM tame valI lAMbI lAMbI vAto karIne madavaMtI zAmATe kaho cho ? te vAre rAjA bolyo ke jo have huM tujane nATaka khela dekhADuM chuM ke jethI tuM poteja evuM nATaka karavA potAnI meLe zIkhI jaIza. ema kahIne rANIne kholAmAM putra ramato hato tene rAjAe upADIne gokhamAMthI nIce nAkhI dIdho. te joI sarva 106 zrI rohiNInI kathA 2010_03 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka hAhAkAra karavA lAgyA, paNa rohiNIne to eka tilamAtra paNa duHkha upanyuM nahIM, te kAMI e vAtamAM samajI paNa nahIM ke A rAjA zuM kare che? ne kevuM kAma kare che? ke je thakI mane duHkha pedA thaze. have te bALakane nIce paDatAM thakA adhavacamAMthI puradevIe hAthe karI jhAlI lIdho. te putra paNa dIrdhAyuvAlo mahA bhAgyavaMta che, mATe devatAe tenI sahAya karI. bAlaka jIvato rahyo dekhI sarva loka vismaya pAmyA tathA harSavaMta thayA. te dekhI rAjA bolyo ke he rANI! huM tujane rovA kUTavAnI zIkhavato hato, paNa te pUrva bhavamAM koI moTuM puNya upArjana kareluM che, te mATe tane duHkha dekhavuM paDyuM nahIM. to have e vAtano nizcaya to koI jJAnI mahArAja ahIM padhAraze, tene tArA pUrvalA bhava pUchIne karazuM. have ekadA vAsupUjya svAmInA ziSya saptakuMbha ane suvarNakuMbha nAme be munirAja nagaranI bahAra samosA . tene rAjA rANI behu vAMdavA gayAM. tihAM gurue dharmopadeza dIdho. rAjAe pUchyuM ke he mahArAja ! A mArI rohiNI rANIe pUrve zuM sukRta karyuM haze? ke jene yoge e kAMI paNa duHkha pAmatI nathI, mAro paNa enA upara ghaNo sneha rahe che, valI putra putrInuM paNa sukha che. te sAMbhalI munirAja kahetA hatA ke he rAja! tuM sAMbhala. e pAchalA bhave ujjayaMtagiripurane viSe pRthvIpAla rAjA rAjya karato hato, tenI saddhimatI nAme rANI hatI. ekadA rANI sahita rAjA vana mAMhe krIDA karavA gayA. e avasare tihAM mAsakSamaNane pAraNe guNasAgara nAme munirAjane nagara bhaNI AvatA dekhIne rAjAe temane vAMdI namaskAra karyo, ane rANIne kahyuM ke he strI ! A RSIzvara jaMgama tIrtha che, mATe ghera jaI emane zuddha AhAra Apo. te sAMbhalI rANIe jANyuM je A muMDo mane viSayasukhamAM aMtarAya karavA mATe kyAMthI AvI paDyo? ema kalakalatAM rIse balatAM eka kaDavuM tuMbaDuM hatuM, te tene vahorAvyuM. te laI RSIzvare vicAryuM ke A anna jihAM paraThavazuM, tyAM aneka jIvono saMhAra thaze. ema ciMtavI tenuM poteja pAraNuM karyuM. te viSa-prayogathI munirAja zubha dhyAne maraNa pAmIne mokSe gayA. rAjAne vAta jANavAmAM AvI, te vAre rANIne gharathI bahAra kADhI mUkI. te rANIne jaMgalamAM rakhaDatAM rajhaLatAM ugra pApane yoge sAtame divase koDha roga utpanna thayo. tene yoge anukrame rANI marIne chaTTI narake gaI. tihAMthI nIkalI valI tiryaMcamAM tathA sarve narakamAM ghaNA bhava rakhaDI. zrI rohiNInI kathA 107 2010_03 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI teNe ekadA caMDAlaNInA bhavamAM maravAnI vakhate navakAranuM smaraNa karyuM, tene yoge karI eja nagare dhanamitrA nAme bhAryA che, tenI kUkhe durgadhA nAme putrIpaNe upanI. have te jyAre yauvanane prApta thayI, tyAre pitAe teno vivAha mahotsava ko. lagnasamaye varanI sAthe hAtha melAvo karatAM je vAre varanA hAthamAM kanyAno hAtha Apyo, te vAre tene agni jevo balato lAgyo. tethI te vararAjA teno hAtha choDIne vegalo jaI beTho. thoDI vAra pachI tihAMthI uThIne cAlavA mAMDyuM, te vAre pitAe tene jato pakaDyo, ane kahyuM ke he putra ! tuM raMgamAM bhaMga kAM kare che? te sAMbhalI putra bolyo, he pitAjI! tame kaho to viSa khAuM! kaho to mAre gale huM phAMso ApuM te badhuM karuM, paNa e kanyAne huM paraNIza nahIM!! te vAre zeThe kahyuM, he putra ! tuM udAsI thaIza nahIM. e kanyAthI tArA hAtha bale che, mATe e rahI. huM bIjI ghaNI kanyAo tujane paraNAvIza. ema kahI zeTha putrane laIne ghera jato rahyo. have kanyAno pitA paNa varanI ciMtA harahaMmeza kayA kare. ekadA koI eka mahArupavAn bhIkhArI zeThane ghera Avyo. tene zeThe kahyuM ke tuM jo mAre ghera rahe to huM tujane mArI kanyA paraNAvI ApuM. te vAre bhIkhArIe kahyuM, jo Apa rAkhazo, to rahIza. pachI zeThe tenAM melAM kapaDAM utarAvI eka bAju nAkhI dIdhAM, ane tene navarAvI dhovarAvI navIna uMcA kapaDAM ghareNAM paherAvIne potAne ghera rAkhyo. sUvA vakhate citrazAli upara jaI kanyA pAse jatAM veMta ja sAmI durgadhatA AvavA lAgI. te bhIkhArIe vicAryuM ke mAre bhIkha mAgIne peTa bharavuM, teja sAruM che, paNa A sukha mArA kAmanAM nathI. ema ciMtavI lugaDAM gheraNAM sarva utArI nAkhyAM, ane potAnAM prathamanAM melAM lugaDAM paherIne cAlato thayo. prabhAte mAtApitAe dAsIne kahyuM ke he dAsI ! tuM jArI, dAtaNa, mevA, mIThAI pramukha kumarInI pAse laI jA. te dAsI laIne kumArI pAse jaI juve che, to tyAM te durgadhA ekalI raDatI beThI che. te joIne dAsIe AvI mAtApitAne kahyuM, te vAre mAtApitA AvIne putrIne kahevA lAgyAM ke he putrI ! karmathI koI jorAvara nathI. je mATe tIrthaMkara, cakravartI, baladeva, vAsudeva evA evA puruSothI paNa karma TalI zakyAM nahIM, to ApaNe zI gaNatImAM chIe ? mATe have tuM beThI beThI dharma kara. dharmane prabhAve karI sarva sukha AvI prApta thaze. te sAMbhalI kumarIe paNa manamAM saMvega bhAva ANIne tapa, japa karavA mAMDyAM. 108 zrI rohiNInI kathA 2010_03 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekadA tihAM jJAnI guru padhAracA. temane zeThe pUchyuM ke mahArAja ! A mArI putrIne roga kema thayo ? te vAre gurue tenA pUrvalA bhava kahI saMbhalAvyA. pharI zeThe pUchyuM ke have A roga kevI rIte jAya? teno upAya kaho. gurue kahyuM ke Ane sAta varSa ne sAta mAsa paryaMta rohiNInuM tapa karAva. te AvI rIte ke je divase rohiNI nakSatra Ave, te divase cauvihAro upavAsa karavo, ane bhAva sahita zrIvAsupUjya bhagavAnanI ratnamaya pratimAnI pUjA karavI. tapa pUrNa thayA pachI bhalI bhAMte ujamaNuM karavuM. jo ema karAvazo to sugaMdha rAjakumAranI peThe tenAM sarva duHkho maTI jaze. te vAre durgaMdhAe pUchyuM, sugaMdha rAjakumAra te koNa hato ? te mane kaho. tyAre gurue kahyuM - siMhapura nagaramAM siMhasena rAjA, tenI kanakaprabhA rANI, temane eka putra thayo te atizaya durgaMdha hato, tethI te sarvane apriya thayo. eka vakhate te nagarImAM padmaprabhasvAmI samosaraNyA. tyAM kuTuMba parivAra sahita jaI rAjAe karAMjali bAMdhIne pUchyuM he bhagavan ! mAro putra durgaMdhI thayo tenuM kAraNa zuM haze ? eNe pUrvalA bhavamAM zuM karma karavuM haze ? tyAre bhagavAna kahevA lAgyA. nagapurathI bAra yojana cheTe nIla parvata upara eka zilAnI upara mAsopavAsI sAdhu dharmadhyAna karatA hatA, tene vyAdhe upadrava karavA mAMDyo. eka vakhate te sAdhu gAmamAM eSaNArthe gayo. eTalAmAM eka vyAdhe te zilA upara agni salagAvyo ane te zilA agni jevI balatI karI. sAdhu tyAM AvIne beThA. uSNa parisaha sahana karIne kevalajJAna pAmI mokSe gayA. pachI te vyAdha duSTa karmathI kuSTI thayo. marIne sAtamI narake gayo. pachI sarpa thaIne pAMcame narake gayo. pachI siMha thaIne cothe narake gayo. pachI citraka thaIne trIje narake gayo. pachI mArjAra thaIne bIje narake gayo. pachI ulUka thaIne pahele narake gayo. evA bhava bhamIne aMte eka zrAvakane ghera upanyo. pazupAlano dhaMdho karavA lAgyo. zrAvaka hovAthI navakAra zIkhyo. eka vakhate vanamAM dAvAgni balato hato, te balatAM balatAM pelo pazupAla jyAM sUto hato, tyAM tenA aMga upara AvI paDyo. te balIne maraNa pAmyo. aMte navakAra smaraNa karavuM, tethI tAro putra thayo. zeSa karmanA doSathI durgaMdhI zarIra thayuM. evI rIte pUrva sAMbhalatAMja te durgaMdha rAjakumarane jAtismaraNajJAna upajyuM. tethI bhagavaMtane page lAgIne pUchavA lAgyo ke huM e zrI rohiNInI kathA 2010_03 109 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doSathI kema chuTIza? tyAre jinezvare kahyuM ke rohiNInuM tapa kara, tethI sarva nirAbAdha thaze. pachI te rAjaputra rohiNInuM tapa karavuM. tethI tenuM zarIra sugaMdhita thayuM. mATe he durgaMdhe ! tuM paNa e tapa kara. enA prabhAvathI sugaMdha kumAranI pere tArAM sarva duHkha nAza pAmaze. evuM sAMbhalIne te durgaMdhAe rohiNI tapa aMgIkAra karavuM. zubha dhyAnathI tapasyA karatAM AtmAnI niMdA karatAM durgaMdhAne jAtismaraNajJAna upajyuM. tene yoge pUrvalo bhava sAMbharI Avyo. tethI valI vizeSe tapa karavA mAMDyuM. Ayu pUrNa thayAthI zubha dhyAne maraNa pAmIne devalokane viSe devatApaNe upanI, tyAMthI cavIne ahIM caMpAnagarIne viSe maghavA rAjAnI putrI thaI. tenuM rohiNI nAma paDyuM, tene tame paraNyA cho. eNe ghaNuM dAna ApyuM che, tethI tArI paTarANI thaI che. eNe pUrve rohiNI tapa karavuM che. tenA prabhAvathI duHkha te valI zI cIja che ? evuM paNa e jANatI nathI. valI ujamaNuM karavuM tenA prabhAvathI e Rddhi pAmI che. valI he rAjA ! te siMhasena rAjAe e sugaMdha kumArane rAjyapATe sthApI pote dIkSA lIdhI. sugaMdha rAjA rAjya pAlato dharmakRtya karato maraNa pAmI devaloke gayo, tihAMthI cavIne puSkalAvatI vijaye puMDarigaNI nagaramAM kevalakIrti rAjAne ghera arkakIrti nAme cakravartIpaNe utpanna thayo. tyAM dIkSA laI bArame devaloke iMdrapaNe upanyo. tyAMthI cavIne ahIM tuM azoka nAme rAjA thayo cho. tArI rANIe ane teM behu jaNe malI pUrve sarakhuM tapa karavuM che, te mATe tAro sneha enI upara ghaNo che. valI rAjAe pUchyuM ke he svAmI ! mArI strIne ATha putra ane cAra putrIo thaI, te tenA kayA puNyodayathI thaI ? te vAre guru bolyA, he mahAbhAgya ! emAMthI sAta putra to pUrvalA bhave mathurA nagarIe eka bhIkhArI agnizarmA brAhmaNa raheto hato, tene ghera putrapaNe upanyA hatA. te dAridrI kulamAM upanyA, tethI sAte bhIkha mAgavA jAya, paNa tene koI oTale paNa besavA Ape nahIM. jyAM jAya tyAM dhakko mArI bahAra kADhI mUke. ema te putro gAmo gAma pharatA, bhIkha mAgatA mAgatA ekadA pADalIpure gayA. tihAM teNe rAjAnA putrone tathA pradhAnanA putrane dIThA, tethI manamAM Azcarya pAmyA. te vAre moTA bhAIe kahyuM je ApaNe paNa mANasa chIe, ane e paNa mANasa che, paraMtu ApaNAmAM ane enAmAM eTaluM badhuM aMtara kema che ? te sAMbhalI nAno bhAI bolyo ke eNe zrI rohiNInI kathA 110 2010_03 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhue kamalI te putrIe pUrve puNya kazyAM che, tenAM phala e bhogave che, ane ApaNe puNyahIna chIe, tethI gharaghara bhIkha mAgIe chIe. pachI pharatAM pharatAM vanamAM gayA, tihAM eka sAdhu munirAja kAussagnadhyAne rahyA hatA, temanI pAse jaI ubhA rahyA, ane sAdhue paNa kAussagga mArI dayA ANIne dharmadezanA dIdhI. te sAMbhaLI sAte bhAI vairAgya pAmI, dIkSA laI, cAritra pAlI, maraNa pAmIne devaloka jaI devatApaNe upanyA, tihAMthI AvIne ahIM tAre ghera AvI putrapaNe upanyA che, tathA vaitAdya parvata upara eka bhilla vidyAdhara zAzvata jinapratimAnI pUjA karato hato, te maraNa pAmI saudharma devaloke devatA thayo. tyAMthI cavI te tAro lokapAla nAme AThamo putra thayo che, ane je tArI cAra putrIo che, te pUrvale bhave vidyAdhara rAjAnI putrIo hatI. anukrame yauvanAvasthA pAmI. ekadA prastAve bAgamAM ramavA gaI, tihAM sAdhune ubhelA dIThA. sAdhue temane pUchyuM ke he kumarIo! tame dharma karo, tyAre temaNe kahyuM, ame dharmakaraNI na karIe. valI sAdhue kahyuM, tamAruM AyuSya svalpa rahyuM che, mATe dharmakaraNImAM pramAda karazo nahIM. te sAMbhaLI te putrIe pUchyuM ke amAruM Ayu keTaluM bAkI rahyuM che? sAdhue kahyuM, ATha pahora zeSa rahyuM che. tyAre te putrIo kahevA lAgI ke ATalA svalpa kAlamAM zuM puNya karIe ? munie kahyuM, jJAnapAMcamanuM tapa karo. je mATe kahyuM che ke - je nANa paMcamiyaM, uttama jIvA kuNaMti bhAvasuyA // ubhuMja aNuvamasuI, pAvaMti kevalaM nANuM / 1 / evo upadeza sAMbhalI te putrIoe ghera AvI paccakakhANa lIdhuM, potAnA AtmAne kRtArtha mAnyo. eka sthAnake cAre jaNIo beThI. eTalAmAM vidyutpAta thayo, tethI cAre putrIo maraNa pAmI devatA thaI. tihAMthI cavIne tArI putrIo thaI che. e vAta sAMbhaLatAMja rAjAne tathA rANIne jAtismaraNajJAna upanyuM, pUrvalA bhava sAMbhaDhyA, tethI vairAgya pAmyA thakAM potAne ghera AvyAM. valI ekadA zrIvAsupUjya bhagavAn AvI samasyA, temane rAjA tathA rohiNI rANI pramukha parivAra sahita vAMdavA gayAM. tihAM prabhunI dezanA sAMbhalI ghera AvI putrane rAjyamATe sthApI, sAte kSetre dhana vAvarI, cAritra aMgIkAra karI bahu jaNa mokSe gayA. e rIte bhavya jIvoe paNa rohiNInuM tapa zubha bhAvathI karavuM. || Iti rohiNI tapa kathA samApta . zrI rohiNInI kathA 111 cAre te putrIe 2010_03 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ {[10] che atha caumAsIparvanuM vyAkhyAna likhate smAra smAra phurajhAna, dhAma jainaM jaganmatam // kAraM kAra kramAMbhojegaurave praNati punaH / 1 nibaddhAM prArnaH prApza-vazya vyAkhyAnapaddhatima / likhyate lezato vyAkhyA, cAturmAsika parvaNaH // 2 // zrIpArzva sukhamAgAra, smAra smAra hRdAMbuje / vyAkhyAna likhate ramya, cAturmAsikaparvaNaH // 3 / artha:- sarva jagatane pUjyamAna, tathA jenuM jJAna skuratUpa che, evuM jinarAjAnuM dhAma je mUrti, tene vAraMvAra smarIne tathA gurunA kramAMbhoje eTale caraNa-kamalane viSe pharI pharI praNAma karIne tathA prAcIna paMDita lokoe karelI vyAkhyAnanI paddhati joIne cAturmAsika parvanI vyAkhyA, huM lezamAtra kahuM chuM . 1, 2 ne sukhanA bhaMDAra evA trevIsamA jina je zrIpArzvanAtha, tene mArA hRdayakamalane viSe vAraMvAra smaraNa karIne pUrvAcAryo jevI rIte caumAsI parvanI racanA karI che, tene joIne manohara evuM cAturmAsika parvanuM vyAkhyAna yathAmati lakhuM chuM / 3 / - tihAM ASADha comAsuM, kArtika comAsuM ane phAlgana comAsuM Ave thake dharmArthI zrAvakone bhale prakAre dharmakriyA karavI. jemake anyonya sApekSa evA vyavahAranaya ane nizcayanaya, teNe karI yukta evA zrIjinazAsanane jANI ekAMtavAda nirAkaraNArtha Avazyaka graMthokta samAhitAkSara caturbhaga tulya dravyabhAvaliMga karI yukta evuM dharmakRtya syAdvAdasacivAlA lokoe karavuM. zrIAvazyakasUtra madhye sikkAnA cAra bhAMgA kahyA che, te A pramANe - pahele bhAMge rupa paNa khoTuM ane tenI upara mudrA paNa khoTI, te caraka parivrAjaka pramukhano dharma jANavo. bIje bhAMge rupa khoTuM paNa mudrA sAcI, evA usannA pAsatkAdikano 11 2 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma jANavo. trIje bhAge rupa zuddha cokhuM, ane mudrA khoTI, evA pratyekabuddha jANavA. cothe bhAMge rupa zuddha eTale kharuM ane mudrA paNa zuddha eTale kharI, evA sAdhu munirAja jANavA. e cAra bhAMgA mAMhe suzrAvakane cotho bhAMgo Adaravo. have jainamArgIne je nitya kriyA karavI joIe te sAmAnya karI kahe che. anaMtAnaMta bhavabhramaNabhIru ane zraddhALu evA suzrAvakoe eka to sAvadya vyApAra na karavo, valI phAguna mahInAthI mAMDIne ATha mahInA paryata tila Ade daIne dhAnya saMgrahI rAkhavAM nahIM, kAraNa tethI bahu trasa jIvanI utpatti ane nAza thAya che. bolAnuM athANuM pramukha na rAkhavuM. mahuDAM, bIlInAM phala ane araNI pramukhanAM phUla tathA saragavAnI zIMganuM bilakula grahaNa na karavuM. e avazya tyAgavAM. tathA comAsAmAM tAMdulanI bhAjI Aje daIne pApanuM zAka na khAvuM; kAraNa ke bahu sUkSma trasa jIva mizrapaNuM che mATe zrI hemAcArye kaheluM che ke phAgaNa mAsathI AraMbhIne kArtika pUnama paryata prAyaH patrazAka na khAvuM. valI calita rasanuM phala, bIjorAnuM phala, kAcuM phala, tathA ajANyAM phala khAvAM nahIM. tathA bIjI paNa abhakSya vastuno tyAga karavo. kahyuM che ke ajJAtaphala, azodhitapatrazAka, sopArI, meluM ghI e sarvano mAMsabhakSaNa samAna doSa che. have vizeSapaNe comAsAnA parvanI karaNI kahIe chIe. sAmAyikAvazyakapauSadhAni, devAccenasnAtra vilepanAni brahmakriyAdAnatapomukhAni, bhavyAzcaturmAsikamaMDanAni / 1 / artha:- aho bhavya jIvo! sAmAyikAdika dharmakRtya karavAM, e comAsAparvanAM maMDana eTale bhUSaNa jANavAM. arthAt evAM dharmakArya thakI comAsuM ruDuM dekhAya che, mATe tamAre jarura tenuM sevana karavuM. yadyapi cAturmAsika traNa che, topaNa jenA udeze karI vyAkhyAna che, tenuM nAma grahaNa karavuM. ahIM koI puruSa sAmAyika kare, koI paDikkamaNuM kare, koI posaha kare, devapUjA kare ItyAdika potAnI zakti pramANe dharmakArya kare, temAM kAMI virodha nathI. tihAM prathama pratyeka mahInAmAM tithi jovI. je traNa prakAre che, kahyuM che ke "caudasamudipuNamAsiNitti" temAM be caudaza, be AThama, eka amAvAsyA ane eka pUnama, e cha parvatithi kahI che, tathA udiSTA zabda zrIjinakalyANaka tithi ane pajosaNA tithi levI. e cAritratithi che. tethI e tithi mAMhe cAritra ArAdhavuM, kAraNake gItArtha evA zrI caumAsIparva 113 2010_03 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzIlaMgAcArye Adara karI kaheluM che mATe bIja, pAMcama ane agIyAraza e jJAnatithio che, tethI e tithio mAMhe jJAnanuM ArAdhana karavuM. bAkI bIjI darzanatithio che, te mAMhe samyaktanuM ArAdhana karavuM. arthAt samyakatvI jIvoe mithyAtva parihAre karI devapUjA gurusevA karavI, vyAkhyAna sAMbhaLavuM, dharmAnumodana karavuM, tIrthayAtrA karavI, zrIjinezvaranA kalyANakanI bhUmi pharasavI ItyAdika bole pravartIne potAnuM samakita nirmala karavuM. kahyuM che jamma dikhA nANuM, ticchayarANaM mahAbhubhAvANaM // kaccha ya kira nivvANuM, AgADhadaMsaNuM hoI have prathama sAmAyikanuM svarupa kahe cheH- samasya Ayo lAbhaH samAyaH sa evA sAmAyikaM eTale rAga dveSa rahita evA jIvane jJAna, darzana ane cAritrano Aya eTale lAbha hoya tene sAmAyika kahIe. be ghaDI paryata sarva IniSTa vastune viSe sama pariNAma rAkhe, sarva jIvane potAnA AtmA samAna gaNe, tene sAmAyika kahIe. tenA cAra bheda che te kahe che, eka to huM eTalo amuka pATha bhaNI saMpUrNa mukhapATha karIne uThIza, evo niyama karI bese, te prathama zrata sAmAyika jANavuM. bIjuM zuddha samakita pAlavuM, te samakita sAmAyika jANavuM. trIjuM dezavirati sAmAyika te be ghaDI pramANa jANavuM. tathA cothuM sarvavirati sAmAyika, te sAdhu munirAja pAle che. te cAritra sAmAyika jANavuM. valI zAstramAM kahyuM che ke : niMdapasaMsAsu samo ya, mANavANakArIsuM // sama sayaNaparajaNa maNo, sAmAIya saMgao jIvo // 1 // artha- koI ApaNI niMdA kare, athavA koI prazaMsA kare, koI mAna kare, koI apamAna kare, topaNa sAmAyikamAM beThA samatApa zubha pariNAma rAkhe, svajana tathA parajananI upara samabhAva rAkhe, te jIva sAmAcikI jANavo. jo samo savabhUsu, tamesu thAvasu ya / tasya sAmAIyaM hoI, Ima kevalibhAtiyaM // 2 / sarva prANImAtra je trasa tathA thAvara jIvo che, tene viSe samatA pariNAma rAkhe, tene sAmAyika zuddha hoya. e vAta kevalI bhagavAne kahI che. valI sAmAyikamAM beThA thakA zrAvaka paNa sAdhu samAna hoya che. kahyuM che ke : zrI camAsIparva 114 2010_03 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAIyammi ukae, samaNo Iva sAvau havAI jahA / eeNa kAraNeNaM, bahuso sAmAIyaM kujA // 1 // mATe zrAvake ghaNI vAra sAmAyika karavuM. valI kahyuM che ke sAmAIyaM tu kAuM, gihakarja jovi ciMtae saDho // Attarudovagao, nIracheM tassa sAmaIyaM / 1 // bhAvArtha- je manuSya Ad, rodra dhyAnane vaza paDyo thako sAmAyika kare, sAmAyikamAM ghara saMbaMdhI sAvadha kAma vicAre, tenuM sAmAyika nirarthaka hoya, ane je prANI Akta rodra dhyAna na dhyAve, te prANInuM sAmAyika zuddha hoya. e vyavahAra-nayathI sAmAyika svarupa kahyuM, ane nizcayanayamate to zrIbhagavatI sUtramAM kahyuM che ke te "appA sAmAIyuM, appA sAmayiyamsa ao" ItyAdika AtmAja sAmAyika che, sAmAyikano artha te paNa AtmA che, nija zuddha svarupabhAvamAM rahyo je AtmA te upazamajale karI rAga dveSarupa mela hoya, tene dhoI nAkhe, AtmapariNati Adare, parapariNati nivAre, tene nizcaya sAmAyika kahIe. enI upara zubha dRSTi rAkhIne vyavahAra sAmAyika pAlIe, kema ke vyavahAra te balavaMta che, teramA guNaThANa sudhI je jIva vyavahArarupa ghoDA upara caDhI saMsArarupa aTavI ullaMghIne je vAre ghera AvI pahoMcI tihAMsudhI ghoDo joIe. pachI je vAre mahela upara caDe, te vAre tene ghoDAnuM kAma na paDe, tema vyavahAra ghoDAnI pare sAdhaka che, tene choDI devo na joIe. have sAmAyika karavAthI keTaluM phala thAya? te kahe che - divase divase lakhe, deI suvaNasa khaMDiye ego ego // puNa sAmAIya, kareI na pahuppae tassa / 1 / artha koI eka dAnezvarI puruSa, divasa divasa pratye suvarNanA lAkho kaTakA yAcakone Ape, ane bIjo eka zrAvaka dina pratye zuddha mane karI sAmAyika kare, paNa sAmAyika karanAranI barobara te lAkha khAMDI suvarNadAnano karanAra AvI zake nahIM. evuM sAmAyikanuM moTuM phala zrIvItarAge kahyuM che. valI zrIuttarAdhyayananA ogaNatrIzamA adhyayane kahyuM che ke "sAmAIeNe bhaMte jIve kiM jaNaI" eTale sAmAyika karanAro jIva zuM upArjana kare che ? zrI caumAsIparva 115 2010_03 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evo prazna pUchavAthI bhagavAne tihAM tenAM ghaNAM uttama phala kahyAM che, te vistAra lakhatA nathI. valI sAmAyika karatAM thakA sAvadya vyApArano tyAga thAya, mATe sAmAyika zreSTha che, tathA sAmAyika karanArane mAtra pUjanAdikane viSe paNa adhikAra nathI, eTale sAmAyikarupa bhAvastava prApta thaye chate tene adhikAra nathI, arthAt pachI dravyastava karaNanI yogyatA nathI. te sAmAyika udaya AvavuM mahA durlabha che, je mATe devatA paNa potAnA hRdayamAM sAmAyikanI sAmagrI melavavA vAMche che, je eka muhUrta mAtra sAmAyika karavuM mujane udaya Ave, to mAruM devapaNuM saphala thaI jAya. e mATe zrAvake paNa zuddha sAmAyika karavuM. te sAmAyikanA karanArA zraddhALu be prakAranA hoya, eka RddhihIna ane bIjA RddhivaMta, tihAM je RddhivaMta hoya te moTA Adara sahita upAsare AvIne sAmAyika kare, loka mAMhe zrIjinadharmano mahimA vadhAre, ane je RddhihIna hoya te upAsare athavA pauSadhazAlAe athavA jinamaMdire athavA potAnA gharamAM ekAMta sthAnake besIne sAmAyika kare. have e sAmAyikanAM ATha nAma che, te kahe che - sAmaIyaM samaIyuM, samaMvAo samAsa saMkhevo // ANavajaM ca pariNA, paccakkANe ya te aThA / 1 / artha - prathama samatAbhAva rAkhavo, te samabhAva sAmAcika jANavuM, bIjuM sarva jIvanI upara dayAbhAva rAkhavo, te samayika sAmAyika jANavuM trIjuM sama te rAga dveSane chAMDIne yathAvyavasthita vacana bolavuM, te samavAda sAmAyika jANavuM cothuM samAsa te thoDAja akSaramAM tattva jANavuM. te samAsa sAmAyika jANavuM, pAMcamuM saMkSepa te thoDA akSaramAM karmanAza thAya, evo dvAdazAMgIno ghaNo artha vicAravo, te saMkSepa sAmAyika jANavuM, chaThuM anavadha te pApa rahita sAmAyika AdaravuM, te anavadha sAmAcika jANavuM, sAtamuM parijJA te tattvanuM jANapaNuM je sAmAyikamAM hoya, te parijJA sAmAyika jANavuM AThamuM pratyAkhyAna te pariharI vastuno tyAga. karavo, te vastu AdaravI nahIM, e pratyAkhyAna sAmAyika jANavuM. e ATha nAma sAmAyikanAM kahyAM. have enI upara ATha dRSTAMta kahe cheH damadaMte mearja, kAlaya pucchA cilAIputte ya // dhammaruI IlA teIlI, sAmAIya akudAharaNa // 1 / zrI caumAsIparva 116 2010_03 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tihAM krame karI AThe prakAranAM sAmAyikamAM ATha dRSTAMtarUpa kathA kahe che. temAM prathama samabhAva sAmAyika upara damadaMta rAjAno dRSTAMta kahe che hastizIrSa nAme nagarane viSe damadaMta rAjA rAjya kare che, tihAM ekadA prastAve hacchiNApuranA svAmI pAMDava kaurava tenI sAthe sImADAnA rajavADAnI moTI vaDhavADa thaI, te vakhata damadaMta rAjA jarAsaMgha rAjAnI sevA karavA gayo hato, pAchalathI pAMDava kaurave damadaMta rAjAno deza ujjaDa karaco, te vAta sAMbhalIne damadaMta rAjA moTuM lazkara laIne hacchiNApura upara laDavA Avyo. tihAM AvI paraspara moTo saMgrAma karavo, temAM daivavaze karI kaurava pAMDava hArIne nAsI gayA, ane damadaMta rAjA jIta karIne potAnA dezamAM Avyo. pachI eka divase pote gokhamAM beThAM paMcavarNI vAdalAnuM svarupa joIne manamAM vairAgya pAmI vicAravuM je A saMsAra paNa pavanasamayanA vAdala samAna asAra che, ema jANI tarata pratyekabuddhanI peThe dIkSA lIdhI. pachI te gAmAnugAma vihAra karatAM thakA eka divasa hacchiNApura nagaranI bahAra AvI kAussagaMdhyAne ubho rahyo. tihAM prastAve rAjavADImAM jatAM rastAmAM pAMDavoe damadaMta munirAjane kAussagga ubhA dIThA, te vAre lokonA mukhathI e damadaMta rAjA che, ema jANIne pAMDavoe ghoDA uparathI nIce utarI zubha bhAve karI traNa pradakSiNA daIne te munine vaMdana karavuM ane te pachI te muninuM rAjyAvasthAnuM bala tathA cAritrabalane joI stuti karIne tihAMthI gayA. pAchalathI kauravo AvyA, te vAre tamAM moTerA duryodhane te munine tiraskArapUrvaka mAThAM vacana uccArIne temanA sAmuM eka bIjoruM pheMkyuM. pachI "yathA rAjA tathA prajAH" evA nyAyathI bIjA sainika loko tathA nagaranA loko je kauravonI sAthe hatA, teNe paNa muninI sAmA lAkaDAM patharA pheMkIne muninI cotarapha oTalo karI dIdho, tethI muninuM zarIra badhuM DhaMkAI gayuM. pachI pharI pAMDavo je vAre rAjavADIthI pAchA valI ghera jatA hatA, te vAre muninI upara oTalo thayelo hato, tethI DhaMkAI javAne lIdhe munine dIThA nahIM, te vAre lokone pUchavA lAgyA ke IhAMthI muni kihAM jatA rahyA ? tyAre temane lokoe kauravonI sarva duzceSTA kahI saMbhalAvI, te vAre turata sevakone kahIne patharA lAkaDAM vegalAM karAvI munirAjane bahAra kADhI, namaskAra karIne pAMDavo potAne sthAnake gayA. evI rIte munirAjane pAMDavoe mAna ApyuM ane kauravoe apamAna karavuM zrI caumAsIparva 117 2010_03 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ topaNa te munIzvare benI upara samapariNAma rAkhyo, e samabhAva sAmAyika upara damadaMta rAjarSinI kathA kahI. - have bIjuM samayika sAmAyika te dayAbhAva upara metArya munino dRSTAMta kahe che - sAvacchinagarIne viSe yajJadatta nAme brAhmaNa vase che. teNe vairAgya pAmI dIkSA lIdhI, paNa kulano mada karI sAdhupaNuM pAlIne devatA thayo. pachI tihAMthI cavI rAjagRhI nagarane viSe kulamadanA yoge cAMDAlanA kulamAM AvI upanyo, te cAMDAlI thakI jamyo, te vAre teja nagarImAM dhanadatta zeThanI strIne mRtavatsApaNAno roga hato, tethI tene saMtAna na hovAthI guptapaNe eTale koI paNa na jANe evI rIte cAMDAlINIe AvI dravya laI potAno putra Apyo. - pachI te chokaro anukrame zeThane ghera moTo thayo, tenuM nAma metArya pADyuM. pachI yauvanAvasthAne viSe pUrva bhavanA mitra evA devanI sahAya thakI ATha kanyA vyavahArIAnI tathA eka kanyA zreNika rAjAnI paraNyo. tihAM bAra varSa paryata devatAnAM jevAM sukha bhogavI devatAnAM vacanathI pratibodha pAmIne zrI mahAvIrasvAmI pAsethI dIkSA lIdhI. pachI ghaNA deze vihAra karatAM thakA eka divasa rAjagRha nagarane viSe sonIne ghera AhAra levA mATe sonInA gharamAM peTho. eTalAmAM zreNika rAjAne mATe devapUjA sAru ekaso ne ATha sonAnA yava ghaDIne sonIe mUkyA hatA, tene krauca pakSI AvI dANAnI bhrAMte khAIne bhIMta upara jaI beTho, ane sAdhune zuddha AhAra ApIne sonI paNa gharathI bahAra Avyo. pachI pAcho jaI juve, to tihAM teNe sonAno eka paNa yava dITho nahIM, te vAre sAdhune cora jANI sonIe pUchyuM ke IhAM yava paDyA hatA, te koNa laI gayo ? te vAre sAdhue manamAM vicAryuM je kauca pakSIe khAdhA che, evuM jo huM ane kahIza, to e mAre vacane karI paMkhIne mArI nAkhaze. ema vicArI mauna paNuM karI rahyA. tethI sonIne krodha caDhyo. te vAre lIlI vAdharathI muninuM mAthuM bAMdhyuM, ane taDake ubho rAkhyo, tenI vedanAthI muninI AMkho nIkalI paDI, tethI ghaNIja vedanA thaI, paNa mana mAMhe lagAra mAtra veSabhAva Apyo nahIM. zukla dhyAne caDhI aMtagaDakevalI thaI mokSe gayA. e rIte prANAMta kaSTa paDe, topaNa manamAM jIvadayAja dhAre, paNa zarIranI kAMI paNa darakAra rAkhe nahIM. e samayika sAmAyika te dayApariNAma upara metArya munino dRSTAMta kahyo. 118 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have trIjuM samavAda sAmAyika te satyavANI upara kAlikAcAryano dRSTAMta kahe che. turamaNI nAme nagarIne viSe kuMbha nAme rAjA che, teno datta nAme purohita che, te kAlikAcAryano bhANeja che. te datta purohite potAnA svAmI kuMbha rAjAne bale karI bAMdhIne baMdIkhAne nAkhyo, ane pote rAjyapadavI bhogavavA lAgyo. anukrame tehija nagarIne viSe kAlikAcArya AvI comAsu rahyA, te vAre mAtAnI preraNAthI unmattapaNAe datta purohita kAlikAcAryane vAMdavA gayo. tihAM jaI dharmanI IrSyAthI ane krodhathI gurune pUchyuM ke he mahArAja ! yajJa karavAthI zuM phala thAya ? te kaho. te vAre gurue dhairya rAkhI kahyuM ke yajJanuM phala to hiMsA che ane hiMsAnuM phala narakapadavI che, e sAcuMja vAkya huM tune kahuM chuM. te sAMbhalI datta bolyo ke he mahArAja ! enI kevI rIte mAlama paDe ? tyAre gurue kahyuM ke AjathI sAtame divase tujane kutarA khAze, ane tuM loha kuMDIpAkamAM paDIza. tyAre valI pUche che ke mahArAja ! te kema manAya ? tyAre gurue kahyuM ke valI akasmAt tArA mukha mAMhe viSTA paDaze, e vAta jo kharI thAya to evuM samajaje ke naraka javAnI vAta paNa kharI che. te sAMbhalI krodha caDAvIne datte gurune pUchyuM ke he mahArAja ! tame kevI rIte marazo ? ane marIne kyAM jazo ? te vAre gurue kahyuM ke huM samAdhimaraNa pAmI devalokamAM jaIza. ema sAMbhalI datta huMkAro karato thako AcAryanI pAse sipAIonI cokI mUkIne pote ghera jaI aMteuramAM chAno bharAI beTho pachI matinA bhramathI sAtamA divasane AThamo divasa gaNato vicAre che ke sAta divasa gurunA kahevA pramANe pUrA thayA, ane mane kAMI na thayuM. mATe huM AcAryanA prANe karI zAMta karIza, ema mAnI ghara thakI bahAra nIkalyo. tevAmAM eka mAlI te nagarImAM pesato kAryAkula thakI peTane roge pIDAto thako rAjamArgane viSeja laghunIti vaDInIti karI upara phula DhAMkato hato, teja rAjamArge datta purohite paNa cAlavA mAMDyuM. evAmAM dattanA ghoDAno paga te mAlInI viSTA upara paDyo, tethI viSTA uchalI te dattanA mukhamAM paDI. te viSTAnA svAda thakI AcAryanAM vacana upara camatkAra pAmyo thako Aje sAtamo divasaja che ke zuM !!! evuM samajIne ghoDo pAcho aMteura tarapha vAlyo, eTalAmAM tenA atyaMta durAcAre kheda pAmelA evA je prathamanA mahetA matsadI hatA, teNe jaI kuMbha rAjAne baMdIkhAnAmAMthI bahAra kADhIne rAjagAdI upara besADyo ane zrI caumAsIparva 2010_03 119 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ datta purohitane chala karI bAMdhI laIne kuMbha rAjAne AvI soMpyo, te vAre rAjAe tene kuMbhamAM ghAlIne tenI nIce agni salagAvI pachI kutarAne mokalI kadarthanA karAvI, tethI datta maraNa pAmIne narake gayo. kuMbha rAjAe AcAryane ghaNuM sanmAna dIdhuM, ane nagaramAM loka paNa prazaMsA karavA lAgyA. e samavAda sAmAyika je satya vacana, te upara kAlikAcAryano dRSTAMta kahyo. - have cothuM samAsa sAmAyika thoDA akSare ghaNuM tattva jANavuM, tenI upara cilAtIputrano dRSTAMta kahIe chIe. rAjagRhI nagarIne viSe dhanadatta nAme vyavahArI vase che. tenA cAra putra ane pAMcamI susamAM nAme putrI che, tene ghera eka cilAtIputra nAme dAsa che, te nitya susamAM putrIne ramADe. ema karatAM eka divasa susamAM kanyAnI sAthe te dAsane durAcAra karato dekhIne zeThe tene gharathI bahAra kADhI mUkyo. te vAre te cilAtIputra jaIne eka coranI pallIne viSe rahyo. tihAM te pAMcase corano svAmI thayo. have eka divasa ghaNA corone sAthe laIne cilAtIputra rAjagRhI nagarIe Avyo. tihAM dhanadatta zeThane moTo dhanavaMta jANIne tenA gharamAM peTho ane susamA kanyA tathA bIjuM paNa ghaNuMka dhana hatuM, te laIne bahAra nIkalyo, eTale zeThane khabara paDI, te vAre zeTha cAra putrane sAthe laIne coranI pAchala doDyo, ane nagarano koTavAla paNa doDato pAchala thayo. AgaLa jatAM keTaloka mArga vyatikrama thaye chate zeTha tenI najIka gayo, tene TUkaDo Avyo jANI te core Dara khAIne susamAM kanyAnuM mAthuM kApI nAkhIne tenuM dhaDa hatuM tene agnimAM nAkhI dIdhuM. te vAre zeTha AvuM cilAtIputranuM bhayaMkara kRtya tathA rupa dekhIne pAcho pharyo. have cilAtIputra to eka hAthamAM mAthuM ane eka hAthamAM lohIe kharaDyuM khaDjha, e be hAthamAM laIne bhayaMkara rupe parvata upara caDhI gayo. zeTha to tenuM AvuM bhayaMkara rupa joIne tarata pAcho valyo, ane cilAtIputra evA bhayaMkara rupe jAya che evAmAM mArgane viSe munirAja kAussagnadhyAna ubhA che tene dekhIne cilAtIputra bolyo. are muMDa ! tuM mujane dharma kahe nahIM to huM A khage karIne tAruM paNa mastaka kApI nAkhIza. evuM sAMbhalIne munirAja paNa tenuM tevuM svarupa joIne zIghapaNe (namo arihaMtANaM) e eka pada kahetA thakAja AkAzamAM uDI gayA. te uDatA thakAja upazama, viveka ane saMvara, e traNa padamaya dharma che zrI caumAsIparva 1 20 2010_03 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale upazama te udaya pAmelA krodhanuM upazamana, viveka te sadasakastunuM vivecana, saMvara te ruDe prakAre AzravajalAdinuM nivAraNa karavuM, te dharma kahetA hatA. te sAMbhalI cilAtIputra e traNa padano artha vicAravA lAgyo, vicAratAM vicAratAM te mAMhelo eka guNa paNa potAnA AtmamAMhe dITho nahIM, te vAre kanyAnuM mastaka tathA khagane vegalAM mUkI samapariNAma AdarIne te munirAjanAM pagalAM jihAM hatAM, te upara potAnA paga mUkIne kAussagga dhyAne ubho rahyo, tihAM lohInI gaMdha thakI kIDIo tathA ghImelo AvIne tene karaDavA lAgI, teNe karI tenuM sarva zarIra cAlaNI sarakhuM thaI gayuM, topaNa samatA pariNAma rAkhyo. trIje divase kAla karIne devaloka gayo. e thoDA akSaramAM ghaNuM tattva jANavuM, te upara cilAtIputrano dRSTAMta kahyo che 4 | have pAMcamuM saMkSepa sAmAyika te thoDA akSarano ghaNo artha kahevo, te upara laukikAcAra paMDitono dRSTAMta kahe che. vasaMtapurane viSe jitazatru nAme rAjA hato. tene eka divasa zAstra sAMbhaLavAnI IcchA thaI, te vAre cAra paMDitone bolAvIne kahevA lAgyo, je mujane zAstra saMbhalAvo. tene paMDitoe kahyuM ke ThIka che, zAstra amArI pAse hAjara che, rAjAe pUchyuM ke tamArI pAse keTaluMka zAstra che? paMDitoe kahyuM ke amArI pAse cAra lakSa graMtha che. valI rAjAe kahyuM ke eTaluM zAstra sAMbhaLavAnI mane phurasada nathI. te vAre cAre paMDitoe sArabhUta mAtra eka zloka banAvIne rAjAne kahyo, te bloka kahe che jIrNabhojanamAtreyaH kapilaH prANinAM dayAma // bRhaspatiravizvAsama, paMcAlaH strIpu mArdavam / 1 / prathama Atreya paMDita bolyo ke he mahArAja ! prathamano karelo AhAra pacyA vinA eTale janmyA vinA bIjo AhAra karavo nahIM, e vaidyaka graMthano paramArtha che. have bIjo kapila paMDita bolyo ke sarva jIvanI upara dayA rAkhavI, e dharmazAstrano paramArtha che. trIjo bRhaspati paMDita bolyo ke vizvAsa koIno rAkhavo nahIM, evo nyAyazAstrano sAra che, te vAre cotho paMcAla paMDita bolyo ke strIjAti upara komala svabhAva rAkhavo, paNa strIno aMta levo nahIM, e kAmazAstranuM rahasya che. ema akSara thoDA ane temAM rahasya ghaNuM samajAya, evI rIte dvAdazAMgInuM sArapa jANavuM te saMkSepa sAmAyika jANavuM . pa // zrI caumAsIparva 1 2 1 2010_03 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThuM anavadya sAmAyika te niSpApa AcaraNa upara dharmaruci sAdhuno dRSTAMta kahe che. ekadA samaye dharmaghoSa AcAryano ziSya dharmaruci nAme sAdhu mAsakSamaNane pAraNe nagaramAM AhArane arthe pharato thako rohiNI nAme brAhmaNIne ghera bhikSAne mATe peTho. te vAre rohiNI brAhmaNIe kaDavI tuMbaDInuM zAka karyuM hatuM. tene viSaprAya jANIne dharmanA dveSathI sAdhune vahorAvI dIdhuM. sAdhu svasthAnake laI Avyo, ane gurune dekhADyuM. gurue paNa viSaprAya jANIne kahyuM ke e AhAra niravadya ThaMDile paraThavo. te vAre dharmaci sAdhu paNa niravadya ThaMDile jaIne pAnuM dharatIe mUkyuM, te pAguM mUkatAMja temAMthI chAMTo uchalyo tenI upara ghaNI kIDIo valagI. te maraNa pAmI jANIne pApa thakI bIka pAmato thako sarva jIvAyoni sAthe khamAvIne tihAMja besI te kaDavI tuMbaDInA zAkanuM bhojana karyuM. eTale tarataja tenuM viSa zarIramAM prasaryuM. tenA yogathI sAdhu samAdhe maraNa pAmIne devatApaNe upanyA. e niravadya te niSpApa sAmAyika, te upara dharmaruci sAdhuno dRSTAMta kahyo | 6 have sAtamuM parijJA sAmAyika te pApano tyAga karI vastutatvane jANe, tenI upara IlAcIputrano daSTAMta kahe che. IlAvartana nagare dhanadatta nAme zeTha vase che, tenI dhanavatI nAme strI che, tene IlAdevI sevA karatAM eka putra thayo, tenuM nAma IlAcI pADyuM. eka divasa te nagaramAM nATakIA ramavA AvyA, tenA TolAmAM eka naTavAnI putrI mahAsvarUpavAn hatI tene dekhIne pUrva bhavanA snehathI tenI upara moha pAmyo. pachI tatkAla potAne ghera AvI pitAne kahevA lAgyo ke he pitAjI! mujane nATakIAnI beTI paraNAvo, nahIM to huM maraNa pAmIza, paNa bIjI kanyAne nahIM paraNuM. te sAMbhalI pitAe kahyuM ke he putra ! e nIca jAti che, ame tujane uttama rUpavaMta vyavahArIAnI kanyA paraNAvIzuM. ema ghaNuM samajAvyo, topaNa te putra mAnyuM nahIM. te vAre dhanadatta zeThe jANyuM ke A kAMI koI rIte mAnaze nahIM, ema jANI te zeThe moTA naTa pAse tenI beTI mAgI. te vAre naTe kahyuM ke je amArI nAcavAnI kalA zIkhI, temAMthI dravya ekaThuM karI amArI nAtane poSe, tene ame amArI beTI paraNAvIe. e vAta sarva IlAcIputrane tenA pitAe kahI te sarva vAta putre aMgIkAra karI. haTha karI gharamAMthI nIkalI naTonI sAthe jaI naTomAM malI sarva kalAo zIkhI huMziyAra thayo. pachI keTaleeka kAle naTavA sAthe benAtaTa nagare gayo, tihAMnA rAjAne 1 22 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnI kalA dekhADavA sAru vAMsa upara caDhI anekatare ramavA lAgyo, ane nATakIAnI putrI heThala vAMsanI pAchala ubhI thakI gIta gAya che, DholakI vajADe che, eTalAmAM rAjA paNa naTanI putrInuM rupa dekhI moha pAmyo thako manamAM vicAre che, je A naTavo vAMsa uparathI jo nIce paDI maraNa pAme, to A naTavIne huM mArA aMteuramAM laI jAuM. have IlAcIputre vAMsa uparathI utarIne rAjAnI salAma karI dAna mAgavA mAMDyuM, tyAre rAjAe kahyuM ke meM tAruM nATaka barAbara joyuM nahIM, mATe tuM pharIthI vAMsa upara caDha. ema traNa vAra nATaka karavA vAMsa upara caDhAvyo. evA avasaramAM eka munirAje AhArane vAste koI eka bhAgyavaMta zeThane ghera AvI dharmalAbha dIdho. te vAre te zeThanI strI raMbhA sarakhI sarva zaNagAre karI zobhita thaI thakI uThIne ruDA bhAvathI sAdhune vaMdanA karI modakano thAla bharI vahorAve che, ane sAdhu paNa nIcI dRSTi rAkhI AhAra vahore che, paraMtu te strInI sAmI lagAra mAtra paNa najara karato nathI, evuM mahAmunirAjanuM sarva svarupa vAMsa upara caDhelA IlAcIe dIThuM. te vAre manamAM vicAravA lAgyo ke aho ! huM mohajAlamAM paDyo, paNa mAro to eke artha saraco nahIM. ema vairAgya ANI anityabhAvanA bhAvato ghAtIkarma kSaya karI kaivalajJAna pAmyo. te vAre devatAe kevalamahotsava karaco, tene vAMsanI lAkaDInuM siMhAsana banI gayuM. evuM divya siMhAsana dekhIne rAjAdika naTavA naTavI sarva pratibodha pAmyAM. e parIjJA sAmAyikane viSe IlAcIputrano dRSTAMta kahyo || 7 || have AThamuM pratyAkhyAna sAmAyika, te pariharavA yogya vastuno tyAga karavo, tenA upara tetalIputrano daSTAMta kahe che H- tetalIpura nagarane viSe kanakaketu nAme rAjA che, te rAjyane lobhe karI jeTalA potAne putra Ave, tene mArI nAkhe, te rAjAno tetalIputra nAme maheto che, tene poTilA nAme strI ghaNI vallabha che. ekadA prastAve potAnI poTilA strIne aNamAnetI karI tethI tene bolAve calAve nahIM. eka divase tene ghera koI sAdhvI AhArane arthe AvI, te vAre poTilA strIe sAdhvIne kahyuM ke he sAdhvIjI ! mujane bharatAra vaza karavAno upAya batAvo. tyAre sAdhvIe kahyuM ke tame dharmasevana karo, jethI tamArA sarva manoratha phalaze. te vAre poTilAe saMsArathI virakta thaI vairAgya pAmI potAnA svAmI pAse dIkSA levAnI AjJA mAgI. tyAre tene mahetAe kahyuM ke tuM sAdhupaNuM zrI caumAsIparva 2010_03 123 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlI devatAnI gati pAmIne jo mujane pratibodha devA Ave, to huM dIkSA levAnI AjJA ApuM. te vAre poTilAe kabUla karI dIkSA laI paMca mahAvrata Adaryo. zuddha mane cAritra pAlI samAdhe kola karIne devatApaNe upanI. have mahetAe rAjAnI rANI sAthe maLIne rAjAno eka putra janma thakIja chAno rAkhyo, tene potAne ghera moTo karI sarva kalA zIkhavI huziyAra karayo. ema karatAM keTaleka divase te kanakatu rAjA maraNa pAmyo, te vAre mahetAe kanakadhvaja kumarane rAjagAdIe besADyo. rAjakAja sarva mahetAne hAtha thayuM. tihAM rAjakAjamAM magna thako te maheto dharma karavAnI vAta sarva bhUlI gayo. te avasarane viSe poTilAno jIva devapaNe upanyo che, teNe mahetAnuM evuM svarupa joIne pratibodhavA sAru rAjAdika sarva lokanuM mana mahetA uparathI utArI nAkhyuM. prabhAte maheto rAjAnI sabhAmAM gayo, rAjAne salAma karI te vAre rAjA e moTuM ADuM pheravyuM. tethI sabhA mAMhe koIe paNa mahetAne bolAvyo nahIM, te joI mahetAe jANyuM je Aja mArI upara rAjA rIsAyo che. pachI potAne ghera AvIne maravAnA aneka upAya karavA mAMDyA, paNa te devatAe sarva niSphala karI nAkhyA, te vAre maheto manamAM vilakho thayo. te vakhata devatA pragaTa thaIne pradhAnane kahevA lAgyo ke are mahetA ! saMsAranuM svarUpa evuM che, koI koInuM nathI, sahu koI svArthanAM sagAM che ItyAdika devatAnAM vacana sAMbhalI pradhAna pratibodha pAmyo, devatA potAne sthAnake gayo. mahetAe paNa saMsAra asAra jANI sarva Rddhi chAMDIne dIkSA lIdhI. sAdhupaNuM pAlatAM duSkara tapa karI sarva pApa TAlI kevalajJAna pAmyo. e paccakhANa upara teTalIputrano dRSTAMta kahyo | 8 | e prathama sAmAyika pada vakhANyuM. have Avazyaka pada kahe che. je be TaMka avazyapaNe karavuM, tene Avazyaka kahIe. je thakI pApa vegalAM jAya tenAM phala kahe che. AvassaeNa eeNa, sAva jaIvi bahurao hoI // duphakhANamaMta kirieN, kAhI aciraNa kAleNa / 1 / artha jo zrAvaka ghaNAM pApe karI sahita hoya topaNa te ubhaya kAla paDikakamaNAM karato cako tatkAla potAnAM pApano nAza kare. valI kahyuM che ke Avasya ubhayakAlA, osahamiva je karaMti ujjuttA // jiNavijja kahiya vihuNA, akammarogA ya te huti / 1 // zrI caumAsIparva 124 2010_03 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha:- je zrAvaka upayogavaMta thakA je zrIvItarAge vidhi kahyo che, te vidhie karI prabhAte ane saMdhyAe auSadhanI pere paDikkamaNAnuM sevana kare, te prANI karmamalarupa roga thakI rahita thAya. have e niyamapUrvaka avazya paDikkamaNuM karavA AzrayI sAjaNasiMha zeThano dRSTAMta kahe che. sAjaNasiMha zeTha be vakhata avazya paDikkamaNuM karato hato, tene ekadA koIka aparAdhane lIdhe pIrojazAha bAdazAhe baMdIkhAne nAkhyo. tihAM zeTha rakhavAlA puruSane nitya pacAsa sonAmohoro ApIne paDikkamaNuM karatA hatA. ema karatAM keTaleeka divase ratnonI parIkSA karavA mATe tene bAdazAhe bolAvyo. te vAre zeThe sabhAmAM AvI rahtonI barAbara parIkSA karI ApI. jethI bAdazAhe ghaNoja khuzI thaI Adara sanmAna ApIne zeThane ghera mokalI dIdho. rAjAno satkAra joI rAjapuruSo paNa bItA thakA prathama zeThanI pAsethI lIdhelI sonAmohoro sarva laIne zeThane pAchI ApavA AvyA. zeThe kahyuM ke ame tamArI sahAyathI amulya paDikkamaNAM karavAM, tenAM phala Agala A sonAmohoro te zI gaNatImAM che ? mATe tame sukhethI laI jAo. amo tamone khuzIthI ApIe hIe. e dRSTAMta kahyo. have e Avazyaka je paDikkamaNa, tenA ATha prakAra che, te kahe che. paDikkamaNA paMDirayaNA, pariharaNA vAraNA nivIttiya niMdA garahA sohI, paDikkamaNuM aThA hoI / / 1 / / e ATha bola upara ATha dRSTAMta kahe che / addhANe pAsae duddha, kAvaDI visabhoyaNA / / do kannA cittaputtI ya, paImAriya vacchae // 1 || prathama paDikkamaNuM eTale aticAra thakI nivanvuM te upara mArgane viSe baMdhAvelA rAjAnA gharano dRSTAMta kahe che H- jema koIka rAjAe addhA te adhyA eTale mArga tene viSe ghara karAvyAM. kArIgare sarakhI dorI dIdhI. je mArga cAlavAno hato, te choDI ne bIjo mArga karaco, ane jyAM ghara dorI dIdhI che tihAM koI eka be jaNa gAmaDAnA rahevAsI hatA, te vATe vahetAM pAdhare dIThe mArge peThA. tihAM rAjAnA cAkara rakhavAlA beThA che. teNa dUrathI AvatA dekhIne kahyuM, je tame bIje mArge jAo, paNa te be jaNamAMthI eka jaNa haTha kadAgrahI zrI caumAsIparva 2010_03 125 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hato te pAcho valyo nahIM. tene rAjAnA cAkaroe mAra mAryo tethI te ghaNo duHkhI thayo, ane bIjAe rAjAno Adeza tahatti karIne teja page pAchuM valavA mADyuM tethI te potAne sthAnake sukhasamAdhe pahoMcyo, ane sukhI thayo. e rIte je tIrthakaranI AjJAe asaMyamamArgathI niva, te sAdhu sukhI thAya, ane je asaMyama thakI nivarse nahIM, te duHkhI thAya / 1 / - have bIjo paDirayaNA eTale pramAda thakI paDatA saMyamano uddhAra karavo, tene praticaraNA kahIe. tenI upara zeTha vahUno dRSTAMta kahe che. jema koI eka dhanavaMta zeTha rata pramukha dhana dhAnyAdike bharelAM ghara te potAnI strIne bhalAvIne pote paradeza vyApAra karavA mATe gayo. pAchalathI tenI strIe nikevala potAnA zarIranIja zuzruSA kIdhI, paNa gharonI sAra saMbhAla lagAra mAtra kIdhI nahIM. gharo sarva paDIne ulaTapAlaTa thaI gayAM. eka potAne rahevA jeTalo oraDo sAro rAkhyo. have jyAre zeTha paradezathI Avyo, tyAre gharanuM svarupa dekhI strI upara atyaMta kopAyamAna thayo thako strIne kaThora vacane nibhaMchIne samagra nagaraloka jema dekhe tema te strIne coTalo jhAlI gharamAMthI bahAra kADhI mUkI. valI paNa ghara sarva samarAvIne koI eka vyavahArIAnI bhalI kumarI hatI tenI sAthe pANigrahaNa karyuM. valI te navapariNIta strIne dhana dhAnyAdike bhareluM ghara soMpIne pote dezAMtare vyApAra karavA gayo. pAchalathI strIe paNa potAnA dhaNIno svabhAva jANI pUrvalI strInA havAla sAMbhalI gharanI evI zuzruSA karavA mAMDI ke jANe Ajeja navuM ghara banAvyuM hoya nahIM? evuM dIsavA lAgyuM, ane dAsa dAsI pramukha dvipada catuSpadane AhAra pANI ApyA pachI pote bhojana kare, ane teNe potAnA zarIranA hAvaNa, dhovaNa, ItyAdika sarve zRMgArono tyAga karyo. arthAt zarIranI kAMI paNa zuzruSA na karatI pativratA dharma pAlatI rahe. evAmAM paradezathI zeTha paNa dravya kamAIne pAcho ghera Avyo. gharanuM rupa raMga joI ghaNoja saMtoSa pAmyo. strIne pativratA dharmavAlI sAMbhalI harSa pAmyo. tene samagra gharanI svAminI karI, tethI te strI sahu koInI mAnItI thaI. ema je sAdhu gurunI AjJA na pAle te vRddha strInI pare saMgha bahAra thAya, ane je gurunI AjJA mAne, te laghu strInI peThe gacchanA saMghADAno nAyaka thAya, Ihaloke pUjA pAme, paraloke sadgati pAme, sukhI thAya. Iti dvitIya dRSTAMtaH || 8 || 1 26 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have trIjo pariharaNA eTale azubha evA je mana vacana ane kAyAnA yoga, teno tyAga karavo. tenI upara dUdhakAvaDano dRSTAMta kahIe chIe. jema koIka kulaputranI be bahena che. te bahu benone ekeka putra che, te be mAsIyAta bhAI moTA thayA, tene paraNavA yogya jANI potAnA bhAInI dIkarI mAgI, paNa bhAIe vicAryuM ke mArI dIkarI eka che, ane bhANeja be che, mATe kene ApuM? evI ciMtavanA karI nirdhAra karyo ke je mArI parIkSAmAM sAro utare, tene mArI putrI paraNAvuM. ema nirdhArI banne bhANejane teDAvI ekekI kAvaDa ApIne jyAM potAnuM gokula che, tyAM mokalyA, ane kahyuM ke gokule jaI dUdhanI kAvaDa bharI bemAMthI je pahelo Avaze, tene kanyA paraNAvIza. evuM sAMbhalI bahu jaNa gokula jaI dUdhanA ghaDA bharI gAma tarapha cAlyA. temAM eke ciMtavyuM, jo huM jema bane tema vahelo jAuM, to kanyA paraNuM. tethI eka uparavADAnA viSama DuMgaranI ghATI pramukhano je uMco, nIco, vAMko, viSama mArga hato, te mArge cAlyo. AgaLa jAtAM ati viSama saMkIrNa mArgamAM kAvaDa laDathaDI, tethI pote paDyo ane kAvaDa paNa paDI gaI. dUdhanA ghaDA bhAMgI paDyA. te vAre vilakho thaI mAmAnI pAse Avyo. mAmAe tene ati utsuka ane avicArI jANIne tenuM apamAna karyuM, ane bIje bhANeja ciMtavyuM che jema tema karI kAvaDane kuzale laI jaIne mAmAne ApuM, to sAruM thAya. ema jANI dhIre dhIre mArge cAlato dUdhanA ghaDAe bharelI kAvaDane mAmA Agala AvI mUkI. mAmAe tene yogya jANIne putrI paraNAvI dIdhI. te sukhI thayo. temaja je sAdhu dravya, kSetra, kAla, bhAva jANyA vinA ati utsuka thako gurunI AjJAne virAdhe, te duHkhI thAya, ane je dravya, kSetra, kAla, bhAva vicArI potAnuM thayAyogyapaNuM ciMtavato gurunI AjJAne doSa na lagADUto sanmArge cAle te mokSarupiNI kanyAnuM pANigrahaNa kare che 3 || have cotho vAraNA eTale niSedha jANavo. tihAM guru kahe ke amuka vAta na karavI tema chatAM jo kare, to viSa sahita talAva mAMhelA pANInA pInAra puruSanI pere vinAza pAme. tenI upara kathA kahe che. jema koI eka rAjAe duzmananuM lazkara potAnI upara AvatuM sAMbhalIne sarva anna, pAna, phUla pramukha bhoga vastumAM viSa bheLavyuM, ane pote asamartha thako nAsI gayo. paracakranA dhaNIe viSanI vAta jANIne potAnA samasta lazkaramAM DhaMDhero pheravyo ke je koI A zrI umAsIparva 127 2010_03 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAmanuM anna pANI pramukha khAze, pIze, te akAle maraNa pAmaze. te mATe koI paNa A gAmanAM anna pANIno sparza mAtra paNa karazo nahIM, ema rAjAe niSedhyA chatAM paNa je koIe nirbhaya thaI, te gAmanuM dhAnya pANI vAparayuM, te akAle jIvitavya thakI rahita thayA. ema je koI yati athavA zrAvaka bhagavaMtanA niSedhyA viSaya kaSAya pramAdane Acare, te jIva duHkhIA thAya // 4 // have pAMcamo nivRtti eTale unmArga thakI nivartavuM, pAchuM valavuM. te upara rAjakanyA ane zAlavInI kanyAno dRSTAMta kahe che. eka nagarane viSe eka rAjAnI putrI ane bIjI zAlavInI putrI, e behuno mAMhomAMhe ghaNo sneha che. ekadA te behu kanyA, koI eka dRDhapuruSanI sAthe saMketa karI rAtrie saMketa karele sthAnake javA lAgI. evA prastAve koIka puruSe mArgamAM moTe zabde karI eka gAthA kahI te jemake : jaI phullA kaNiyarA, bhUyaMga ahiyamAsaMmi videsi / / taha na kharma phUleu, jaI pacaMtA karaMti DamarAI // 1 // artha :- adhika mAsa thaye thake jo kaNeranuM vRkSa phUle to phUlanI upara resUya gare ane AMbo je che, te to potAne divaseja le. mATe tujane adhika mAsa Ave phUlavuM, paNa Agala urahuM phUlavuM yukta nahIM, te upara dRSTAMta kahe che. jema pratyaMta eTale nIca jana hoya, te kadAcit Damara upadrava Ave thake azubha AcaraNa Acare, to zuM kAMI bhalA mANase paNa te bhUMDAnI pere AcaravuM ? evo artha je vAre rAjaputrIkAe vicAco, te vAre ciMtavyuM je A nIca jAti zAlavInI putrI che, teNe to evuM kahyuM, paNa huM rAjAnI putrI mATe mAre to sarvathA nyAyamArgeja cAlavuM. ema vimAsI kAMIka kapaTa karI pAchI mahelamAM AvI. rAjAe tene teja divase moTA ADaMbara sahita koIka rAjaputrane paraNAvI dIdhI. tihAM te paTTarANI thaIne sukha pAmI. e pravRtti nivRtti jANavI. athavA bhAvanivRtti upara bIjo dRSTAMta kahe che. jema koIka kulaputra dIkSA laIne gItArtha pAse bhaNavA beTho, paNa karmodaya thakI tene kAMI AvaDe nahIM. te vAre manamAM AhaTa dohaTTa ciMtavavA lAgyo, je mujane kAMI AvaDatuM nathI, mATe huM dIkSA tyAgIne bahAra nIkaluM, potAnI IcchAe vicaruM, ema ciMtavI jeTale gacchathI bahAra nIkalyo teTale eka puruSanA mukhathI A pramANe gAthA sAMbhalI 128 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tariyavyA ya padhaNI, mariyavaM samare samaccheNaM // asarisa jaNa ullAvA, na hu sahiyavA kulasueNe // 1 / artha- ApaNe je paINi eTale pratijJA karI te pratijJA tiriyavyA eTale pAlavI. kayA dRSTAMte ? to ke jema koI samaccheNe eTale sAmarthyavAn subhaTa hoya te samare eTale saMgrAmane viSe maravuM vAMche, paNa asarisa jaNa eTale nIca janonAM mAThAM vacana je uMbaMbhA, te kulasueNe eTale kulasuta je kulaputra hoya tenAthI sahyAM na jAya. evo gAthAno artha manamAM ciMtavIne vicAryuM, je aho dhikkAra hojo mujane ! je huM dIkSA laI viSayathI parAmukha thaIne valI paNa viSayAdikanI vAMchanA karuM chuM! e vAta mane yukta nathI. mAre paNa subhaTanI pere AcaraNa karavuM. ema vicArI pAcho potAnA gacchamAM guru pAse AvI cAritra pAlI sukhI thayo. e bhAvanivRtti upara dRSTAMta kahyo // 5 - have chaThTho niMdA te potAnA AtmAnI sAme potAnA avaguNa vicArI potAnA AtmAne niMdavo. te upara citArAnI putrIno daSTAMta kahe che. jaMbUdvIpanA bhAratamAM vasaMtapura nagare zatrumardana rAjA ekadA sabhA bharI beTho che, evAmAM eka baTuka Avyo, tene rAjAe Asana ApI besADyo, ane tene deza dezano pharanAro jANIne pUchyuM, ke he brAhmaNa ! tuM dezodeza phare che, mATe te kyAre evI vastu paradezamAM dIThI che, ke je vastu mArA rAjyamAM na hoya ? te sAMbhaLI baTuke DahApaNathI uttara dIdho je te rAjA ! tamArI rAjyaRddhinuM varNana karatAM anya rAjAonI vAto to vegalI rahI, paraMtu IdranI Rddhi paNa tamArI Rddhi Agala tRNamAtra che, kemake Idrane to uce zravA nAme ekaja azva che, ane airAvata nAme ekaja hAthI che, ane tamAre to aneka hAthI ghoDA che, tathA mahAdevane ekaja vRSabha che ane tamAre to lAkho game vRSabha che. tathA zrIkRSNane ekaja lakSmI che, tamAre aneka lakSmI che. temaja kaMdarpane eka rati ane bIjI prIti e beja strIo che ane tamAre to evI aneka strIo che. tathA svargamAM ekaja kAmadhenuM che ane tamAre kroDI game gAyo che. ItyAdi vAto sAMbhalI rAjA bolyo ke he baTuka ! meM kAMI tune mArI prazaMsA karavA bolAvyo nathI, tethI tune je huM pUchuM chuM, tenoja uttara tuM Apa. te vAre baTuka bolyo ke he rAjan ! huM sAcuM kahuM chuM ke tamAre badhI vastuo che, paNa sabhAlokamAM citta zrI caumAsIparva 129 2010_03 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIja pAme tevI eka paNa citrasabhA tamArA rAjyamAM dekhAtI nathI. te sAMbhaLI rAjA e prasanna thaI baTukane dAna ApI visarjana karyo. pachI pradhAnane bolAvI aneka staMbhamaMDita sabhA karAvIne sarva citrakArone bolAvI citra karavA mATe bhIMtanA bhAga vaheMcI ApyA, ane sarvane kahyuM ke tame sarve ghaNuMja ramaNIya citrAmaNa karajo. have te citArAomAM eka dravya rahita vRddha citAro che, te ekAkI che. tenuM nAma citrAMgada che. tene eka anaMgasuMdarI nAme dIkarI che. te mahAsvarupavAnuM che, te hajI paraNI nathI, kumArikA che, te potAnA pitAne khAvAne arthe bhAtuM laIne nitya citrazAlAmAM Ave che, ekadA te kanyA bhAtuM laIne rAjamArge Ave che, evAmAM rAjA paNa ghoDo doDAvato sAmo Avyo. te dekhI kanyAe vicAryuM ke rakhe e ghoDo mujane mAre ! ema ciMtavI tyAMthI nAsIne citra sabhAmAM AvI. tihAM bhAtuM mUkI ekAMta sthAnake beThI, eTale teno bApa nihArane arthe bahAra gayo. pAchala kanyA nikAmI ekalI beThI hatI. tene bIjuM koI kAma na hovAne lIdhe teNe sabhAnI bhIMtane viSe eka moranuM pIMcha citaryuM. evA avasaramAM rAjA paNa citrazAlA jovA Avyo. tihAM citra jotAM jotAM te kanyAe citrita morapIcha rAjAnA jovAmAM AvyuM. te vAre vicAryuM ke aho! A morapIcha manohara che, te huM laI lauM! ema jANI tatkAla levAne hAtha ghAlyo, paNa citrita morapIcha kAMI hAthamAM AvyuM nahIM, ulaTA rAjAnA hAthanA nakha duHkhAyA, eTale kanyA tAlI pADI hasIne bolI ke he rAjan ! mUrkhanA traNa pAyAvAlA mAMcAno eka paga ocho hato, te tame pUrNa karyo. arthAt tame cotho pAyo thayA. te vAre rAjAe pUchyuM ke te traNa pAyA kyA kapyA che ke jenI sAthe mane cotho gaNyo? tyAre kanyA bolI ke eka to mUrkhano ziromaNi je lokothI khIcokhIca bharelA rAjamArgamAM ghoDo doDAvato hato e, ane bIjo pUrNAdhirAja mAro bApa ke je niraMtara bhojananI velAe nihArane arthe bahAra jato rahe che, kAraNake bhojana taiyAra thaye bahAra javuM te mUrNapaNuM che, kemake bhojana nIrasa thaI jAya. e bIjo mUrkha jANavo. tathA trIjo mUrkha e ke jene dIkarA ghaNA che tene, ane mAro bApa ekaloja che tene paNa citravA mATe sarakhI jagA vaheMcI ApI che, kAraNake veMcanAra evo vicAra karyo nahIM, je A Doso 130 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasa ekaloja che, temAMthI te pelA ghaNA chokarAvAlA citArAonA jeTaluM kAma zI rIte thaI zakaze ? tethI te trIjo mUrkha jANavo, ane cothA mUrkha tame cho, kemake tame eTalo vicAra na karavo, je A bhIMta upara kharekharuM morapIcha te kema rahI zake ? ema satyAsatyano vicAra na karatAM tame morapIcha levA gayA. evuM sAMbhalI rAjA vicAravA lAgyo ke A citArAnI dIkarIe traNa mUrkhanA pAyAmAM cotho mujane gaNyo, mATe enI buddhino vilAsa ghaNo che. aho! enI vacana cAturI to jUo, kevI sArI che ? valI enuM rupa paNa atyaMta adbhuta che, mATe jo paraNavI to mAre eneja paraNavI. bAlAdapi hita grAhya-mamedhyApi kAMcanam // nIcAdacyuttamAM vidyAM, strIratna duSkulApi // 1 || artha:- bAlaka thakI paNa hitanI vAta grahaNa karavI, viSThAmAMthI paNa sonuM grahaNa karavuM, nIca jananI pAsethI paNa bhalI vidyA grahaNa karavI, nIca kulathI paNa strIrata grahaNa karavuM, mATe ruDI buddhi Ape tehIja paMDita to have e kanyA buddhivaMta che, mATe mAre teneja paraNavI. evo vicAra karI pradhAnanA mukhe citArAne jaNAvyuM, citArAe hAkAro kayo, paNa evuM kahyuM ke rAjAne dAyajo ApavA mATe mArI pAse kAMI paNa dhana nathI, tethI lAcAra chuM. tyAre rAjA sarva kharaca mAthe laI moTo mahotsava karI kanyA paraNyo. tene rahevA sAru jUdo AvAsa Apyo. temAM te sukhe samAdhe ahaMkAra rahita manamAM potAnI halakI jAtinI niMdA karatI vasavA lAgI. ekadA rAjAno vAro tene ghera javAno Avyo. te vAre saMpUrNa zayyAnI taiyArI karI rAkhI. rAjA paNa saMdhyAnAM sarva kRtya karIne tene ghare gayo. DholIe beTho, te vAre citArIe vicAravuM je A rAjAnI pAMcaseM rANIo che. temAM mAro vAro pharIne pAcho doDha varSe Avaze. mATe koI evo upAya karuM ke jethI rAjA nitya mAre ghera Ave. ema vicArI dAsIne kahyuM ke je vAre rAjAne nidrA Ave, te vAre tuM mujane kaheje ke bAI sAheba ! koika kathA kaho. ema zIkhavI mUkyuM. pachI rAjAnI sAthe sukha bhogavavA beThI. evAmAM dAsI bolI ke he svAminI ! rAtri moTI che, hajura jAge che. te mATe koIka manane vinodakArI kathA kaho. rANI bolI, he sakhi ! rAjAnI nidrAno bhaMga thAya mATe hamaNAM kathA kahevI yukta nathI. rAjAne nidrA AvyA pachI kahIzuM. zrI caumAsIparva 131 2010_03 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAe manamAM vicAryuM ke mArI lajjAthI e kathA kaheze nahIM, mATe kapaTathI nidrA lauM, to e strI catura che, tethI enI kathA sAMbhaluM, ane jouM ke te kevA prakAranI kathA kahe che. ema ciMtavI kapaTathI nidrA karavA lAgyo. dAsI bolI ke have hajUra nidrAmAM che, mATe kathA kaho. te vAre rANI kathA kahevA lAgI. koI eka gAmane viSe uttama guNavaMta zeTha vase che. tene yauvanAvasthAvAlI kanyA hatI. te kanyAnA bApe tathA mAtAe tathA bhAIe traNa jaNe ajANate teno jUde jude ThekANe vivAha kahyo. lagnano divasa TharAvyo te divase traNe vararAjA paraNavA AvyA. te vAre mAtApitAdika sarva ciMtAtura thayAM je have kema karIe? kanyA eka ane vara traNa AvI paDyA. ema vicAre che, eTalAmAM kanyAne sarpa karaDyo, tethI te maraNa pAmI. te vAta jANIne traNe vara tihAM AvyA, te vAre eka kahevA lAgyo ke kArimo prema zA kAmano ? jethI sAthe prema hoya teno viyoga khamAya nahIM, mATe e kanyAnI sAthe balI marIza. bIjo vara AhArano tyAga karI beTho. ane trIjo buddhivaMta hato teNe vicAryuM, je kAyaranuM kAma nathI, udyama karIe to sarva siddha thAya. ema ciMtavI devatAnuM ArAdhana karavA beTho. devatAe saMtuSTa thaI saMjIvinI maMtra Apyo. te maMtranI aciMtya zakti thakI kanyA jIvADI. have kanyA jIvatI thayA pachI pahelo bolyo je meM enI sAthe agnimAM pesavAnI pratijJA karI che, te vAre bIjo bolyo ke teM zuM duHkha bhogavyuM? meM to enI pachavADe AhAra tyAga karayo hato. trIjo bolyo tamArI mahenata sarva phoka che. tame bahu jaNa paNa maraNa pAmata, mATe tamane tathA e strIne traNe jaNane meM jIvitadAna ApyuM che. eTalI kathA kahIne rANI bolI ke he sakhi ! have e traNa jaNamAMthI kanyA kone ApavI? tyAre sakhIe kahyuM, mane khabara na paDe, mATe tame ja kaho. rANI bolI, hamaNAM nidrAthI mArI AMkho dhUmAya che, mATe hAla to nidrA karIza ane kAle e vAta kahIza. te sAMbhaLI rAjAne vismaya thayo, paNa paramArtha na jaDyo. te vAre rAjAe bIje divase paNa javAno vAro eneja Apyo. bIje divase paNa tihAM AvIne temaja kapaTa nidrAe sUto. te vAre sakhI bolI ke he svAmini! kAlanI kathA adhurI che te kaho. mAre sAMbhaLavAnuM kautuka che. te vAre anaMgasuMdarI bolI, te traNe jaNe nyAya karAvyo. rAjA pradhAna pramukhe vicAra karI evo TharAva karyo ke zrI caumAsIparva 132 2010_03 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeNe jIvADI te kanyAnA bApa tulya thayo, je sAthe balato hato te bhAI tulya thayo, ane je AhAra tyAgI beTho hato tene kanyA ApavI. valI dAsI bolI, bIjo paNa koI suMdara dRSTAMta hoya te kaho. tyAre valI citArI bolI ke koIka nagaramAM rAjAnI AjJAe aMte uramAM AbhUSaNa ghaDAvavA mATe be suvarNakArane bhoMyarAmAM rAkhyA. te maNiratanA ajuvAlAthI kAma kare. rAjA tene bahAra nIkalavA Ape nahIM. te bemAMthI eka bolyo. he bhadra ! hamaNAM divasano kayo vakhata varte che ? te sAMbhalI bIjo bolyo ke rAtri paDI che. IhAM dAsI pUchavA lAgI ke he svAminI ! ratanI jyotithI sarvadA udyotamaya sthAnake rahetAM thakA rAtri paDI che, evuM kema jANavAmAM AvyuM? kAraNa ke caMdra sUryanI to tyAM khabaraja nathI. tyAre rANI bolI ke he sakhi ! Aje dahIM ghaNuM svAdiSTa thayuM hatuM, te adhika pIdhuM che, mATe nidrA ghaNI Ave che ema kahIne sUI gaI. rAjAe vicAryuM je evI sarasa kathAo e zAthI jANatI haze ke jenA uttara mane paNa AvaDatA nathI ? mATe jo tene hamaNAM pUchIe to ApaNI lAja jAya, tethI AvatI rAte valI IhAMja AvazuM, ema ciMtavI sUI rahyo. valI trIjo divase paNa vAro Apyo. trIjA divasanI rAtrie pharI dAsIe pUchyuM ke he svAmini ! kaho te sonIe rAtri che, evuM kema jANyuM ? tyAre anaMgasuMdarI bolI ke te sonI rAhyaMdho hato. te vakhata dekhato baMdha thayo tethI teNe rAtri jANI. tyAre sakhI bolI, valI koIka sarasa kathA kaho. rANI bolI ke koI eka nagaramAM be cora rahe che. ekadA behu jaNe vicAravuM je koI dhanavaMtanuM ghara phADI dhana laI AvIe. ema ciMtavI koIka dhanADhyanA gharamAM peThA. tihAM jUve che to bApa dIkaro be jaNa lekhuM karavA beThA che, temAM eka koDI purAMtamAM ghaTI paDI, te mATe bApe dIkarAnA mukha upara khAsaDuM mArayuM. te dekhI core nirveda pAmIne vicAravuM ke jUo, A vANIyAnI jAti kevI kRpaNa che, je eka koDI mATe putrane khAsaDuM mArayuM. kahyuM che ke AjAnulaMbitamalImasazATakAnAM, mitrAdapi prathamayAcitabhATakAnAm | putrAdapi priyatamaikavarATakAnAM, vajra divaH patatu mUrdhani rATakAnAm || 1 || zrI caumAsIparva 133 2010_03 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha:- je vANIye DhIcaNa sudhI lAMbuM ane ghaNA male karIne bhareluM evuM potIyuM paheravuM che, valI jeNe potAnA mitranI pAsethI paNa pahelAthIja bhADuM mAgyuM eTale bhADuM lIdhA vinA mitranuM kAma paNa je nathI karato, valI jene potAnA putrathI paNa koDI vadhAre vallabha che, evA vANIyAne mAthe vaja paDo, je mATe vANIyAne dhana ghaNuMja vahAluM hoya. tethI enA gharamAMthI corI karazuM to haiyuM phADIne marI jaze. te mATe bIje sthAnake jyAM dravya hoya, tihAM jaIe. evuM vicArI tihAMthI nIkalI koI vezyAne ghera gayA. tyAM jaI jUve che to koI koDhIo puruSa beTho che tene vezyA kahe che ke tuM mAro svAmI paramadeva barAbara cho, prANadhAra cho, mArA prANa te tArAja che. evI koDhIA upara laMpaTa thatI dekhIne core vicAravuM, je paNa mahA kaSTa dravya ekaThuM kare che, mATe e dravya paNa levuM yukta nathI. to rAjAne ghera jaI corI karavAno nizcaya karI bhaMDAra phADI dravya laIne nIkalatAMja cokI karanArAe pakaDyA. rAjA pAse laI AvyA, rAjAe paNa dhana pAchuM laI corone eka peTImAM ghAlIne peTI nadImAM taNAtI mUkI dIdhI. vahetI thakI keTaleka divase kAMThe AvI. te koI eke dekhIne dhananI lAlace bahAra kADhI, ane ughADI joI to mAMhe be manuSya dIThA. tene loke pUchyuM ke keTalA divasa tamone peTImAM rahetAM thayA. te vAre eka bolyo ke Aja cotho divasa thayo. eTaluM kahI rANI sakhI pratye kahevA lAgI ke he khi! peTImAM beThAM thakA cotho divasa eNe kema jANyo ? tyAre sakhI bolI ke ame mUrkha mANasa zuM jANIe ? e tameja kaho. te vAre rANI bolI ke he sakhi ! Aja divase madhyAhna samaye meM nidrA karI nathI tethI hamaNAM uMgha Ave che, mATe te kAle kahIza. ema kahIne sUI gaI. rAjAe vicAravuM eno uttara sAMbhalavo joIe, paNa pUchIza to lajjita thaIza, ema vicArI cothe divase valI uttara sAMbhalavAne arthe tene vAro Apyo. cothe divase rAtrie dAsI bolI ke he svAmini ! core cotho divasa zI rIte jANyo? te kRpA karIne kaho. te vAre rANI bolI ke tene cothIyo tAva Avato hato, tene anusAre jANyuM. dAsI bolI, bIjI koI camatkArIka kathA kaho, kemake catura lokonA divasa to bhaNatAM sAMbhalatAMja jAya che. 134 2010_03 zrI caumAsIparva Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItazAstravinodana, kAlo gacchati dhImatAma / vyasanena tu mUrkhANAM, nidraya kalahene vA // 1 // artha- buddhivaMta paMDitono kAla, gItazAstra vinodanI kathA karatAM jAya che. mUrkha mANasano kAla to nidrA karave karI jAya che, tathA valI kalaha karatAM jAya che. have rANI bolI, huM kathA kahuM chuM, te sAMbhala. eka gAmamAM be zokya hatI. temAM ekanI pAse rata hatAM te bIjI zokyano vizvAsa kare nahIM. pachI teNe vicAryuM je e rana pesatAM nIkalatAM zokyanI najare na Ave ema karuM. ema vicArI ghaDAmAM nAkhI tenuM moTuM lIpI mUkyuM. te bahAra gaI, te vAre bIjI zokya avasara joI kADhI lIdhAM, ane ghaDAnA mukhane pAchuM temaja lIpI mUkyuM. pachI te bahArathI AvI teNe lIpyo ghaDo joyo, paNa ukheDyo nahIM, ane rata dIThAM nahIM. ukheDyA vinAja kahyuM ke rata nathI dekhAtAM. hAM rANIe sakhIne pUchyuM ke ghaDo ughADyA vinA eNe rata gayAM evuM kema jANuM? te vAre sakhI bolI ke Apaja kaho. rANIe kahyuM, Aje nidrA Ave che, kAle kahIza. ema kahI sUI rahI. rAjAe valI paNa vAro Apyo. bIje divase dAsInA pUchavAthI rANI bolI ke e ghaDo kAcano hato mATe zokaye AvatAMja tarata joI lIdhuM je rata nathI. pharI dAsIe pUchyuM, valI koI ramaNIya kathA kaho. rANI bolI ke eka rAjAnI dIkarI hatI. tenI mAtAe ekadA phArazRMgAra paherAvIne rAjyasabhAmAM rAjA pAse mokalI, rAjAe potAnA khoLAmAM besArI. eTalAmAM AkAzathI utarIne koI vidyAdhara te kanyAne apaharI gayo. have rAjAne cAra puruSarata che, temAM eka nimittio, bIjo rathakAra, trIjo sahastrayothI, ane cotho vaidya. e cArane rAjAe kahyuM, mArI putrI je laI Ave, tene huM ardha rAjya ane mArI putrI paNa ApuM. ema sAMbhalI nimittio bolyo, kanyAne vidyAdhara pUrva dizAe laI gayo che, te sAMbhalI rathakAre AkAzagAmI ratha banAvyo. temAM cAre jaNa besIne vidyAdharanI pachavADe cAlyA. anukrame vidyAdhara sAthe saMgrAma thayo. temAM vidyAdharane prahAra lAgyo, te vAre vidyAdhare jANyuM, je A strI mArA bhAgamAM Avaze nahIM. mATe mArA hAthamAMthI kema javA ApuM? ema vicArIne kumArInuM mastaka chedI nAkhyuM. te joIne cAre jaNa kheda pAmyA. eTale vaidhe saMjIvinI auSadhIe karI tene jIvatI karI. have te kanyAne paraNavA zrI caumAsIparva 135 2010_03 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe cAre jaNa paraspara kleza karatA rAjA pAse AvyA. rAjakumArI bolI, tame vivAda zAmATe karo cho ? huM agnimAM praveza karuM chuM, mATe mArI sAthe je agnimAM praveza karaze, te mAro bharatAra thaze. IhAM rANIe kahyuM ke he dAsI ! koNa agnimAM praveza kare ? te sAMbhalI dAsI bolI huM zuM jANuM je tamane kahuM? tameja kahI saMbhaLAvo. rANI bolI, Aje nidrA Ave che, kAle kahIzuM. rAjAe valI paNa vAro Apyo. bIje divase dAsIe pUchyuM, koNa agnimAM peTho? e vAtano vicAra karatAM mArI to AkhI rAtrI gaI paNa mane khabara paDI nahIM, mATe tame kaho. rANI bolI, eka nimittio TAlIne traNa jaNe to evuM vicAryuM je ApaNe to nahIM pesIe. sonAnI charI hoya te kAMI peTamAM marAya nahIM. jIvatA rahezuM to kanyAo ghaNI malaze. ane nimittie nimitta joIne kuzala dIThuM. te vAre bolyo huM rAjakanyA sAthe agnimAM praveza karuM. rAjakumArIe paNa vizvAsu lokonI hAthe cayanI nIcethI suraMga khodAvI rAkhI che. pachI sarva lokonI dekhatAM ISTadevanuM smaraNa karIne bahu jaNa agnimAM peThAM, kASTha bhaNyAM, caya lagADI, ane te bahu jaNa chAnAmAnAM suraMganI nIcethI nIkalI pAchAM tihAM cayanI pAse AvyAM. loka camatkAra pAmyAM. rAjAe nimittiyAne e kanyA paraNAvI. e rIte pAMcamI kathA thaI. pharI dAsIe pUchyuM ke bIjI kathA kaho ke jemAM rAtri pUrNa thAya. rANI kahevA lAgI, eka nagaramAM eka uMTano pAlanAro vase che. te uMTa carAvavAne nagaranI bahAra Avyo. uMTa carAve che, evAmAM uMTe eka bAvalanuM vRkSa ghaNuMja lIluM dekhIne temAM moTuM ghAlyuM, paNa te uMTanA mukhamAM tenAM pAna AvyAM nahIM. ghaNo udyama kazyo paNa khAvA pAmyo nahIM. te vAre uMTe krodhavaMta thaIne bAvalIAne mAthe lIDAM kasyAM. valI mUtra karyuM. IhAM rANI kahe che ke he sakhi ! tame kaho ke te bAvalIAnAM pAna uMTanA mukhamAM kema na AvyAM ane enuM mukha paNa upara mAthA sudhI pahoMcyuM nahIM, to valI tenI upara lIMDAM ane mUtra te zI rIte karyAM haze? te vAre dAsI bolI ke he rANIjI ! e vAta tame ja kaho. e AzcaryakAraka vAta amArAthI kema kahevAya? rANI bolI, hamaNAM to nidrA Ave che. mATe kAle kahIza ema kahI sUI rahI. - rAjA valI paNa vAro Apyo. bIje divase dAsIe rANIne kathA pUrI karavAne kahyuM, te vAre rANI bolI, tuM emAM paNa samajI nahIM, to have sAMbhala. e bAvalIo 136 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagaranI khAlamAM ugelo hato, te uMTanA mukhathI ghaNoja nIco hato mATe mukha pUgyuM nahIM. tevAre uMTe pUMTha pherIne mAthe lIMDAM tathA mUtra karacAM // 6 // pharI sakhIe kahyuM ke have bIjI kathA kaho. tyAre rANIe kahyuM ke eka nagaramAM koI devaratta nAme moTo zeTha hato, teNe eka derAsara karAvyuM. te deruM eka hAthanuM uMcuM karAvI temAM cAra hAthanI pratimA besADI, to he sikha ! eka hAthanA derAmAM cAra hAthanI pratimAM kema beThI ? tyAre dAsIe kahyuM ke rANIjI ! e vAtanuM mujane paNa Azcarya thAya che, mATe tame kahI saMbhalAvo. rANIe uMgha AvyAnuM kahI bIjA divasa upara rAkhyuM, ane rAjAe bIje divase paNa vAro Apyo. bIje divase dAsIe kahyuM ke rANIjI ! e kathA pUrNa kaho. rANIe kahyuM ke he mUrkha ! tuM eTaluM paNa nathI samajatI ? je pratimAnA cAra hAtha hatA, paNa pratimA derAthI nAnI hatI. valI sakhIe kahyuM, bIjI kathA kaho. rANI bolI ke eka strIne vivAha pramukha kAraNa hatuM, mATe bIjI koI strI pAsethI kaDAM mAgyAM, te vAre teNe rUpIA TharAvIne ApyA. temAMthI kAMIka rupIA pahelA lIdhA. ema karatAM vivAha thaI gayA pachI kaDAM ApanArIe kaDAM pAchAM mAgyA, paNa te pAchAM Ape nahIM. ema karatAM ghaNAM varSa vahI gayAM. eka divasa valI paNa kaDAM mAgyAM. te vAre teNe kahyuM ke ApuM chuM. ema kahI kADhavA mAMDyuM, paNa zarIra sthUla thayuM, mATe hAthamAMthI kaDAM nIkale nahIM. te vAre te bolI, kaDAM to nIkalatAM nathI, mATe tamArA rupIA adhurA bAkI devA rahyA che, te sukhe lyo. te vAre te bolI, huM to te kaDAM laIza. pahelI bolI, kaDAMne mATe kAMI hAtha kapAya nahIM, huM tujane evAMja kaDAM karAvI ApuM. topaNa teNe mAnyuM nahIM, ane teja kaDAM pAchAM mAgavA lAgI. IhAM rANI sakhIne kahe che ke eno niveDo kema thAya ? dAsI bolI, te tameja kaho. rANIe nidrA AvavAnuM kahI bIjA divasa upara rAkhyuM. rAjAe vAro ApI bIje divase dAsInA pUchavAthI rANIe kahyuM ke pahelIe evo javAba Apyo ke meM paNa tujane je rupIA ApyA hatA, tenA teja rupIA mane tuM pAchA Apa, to huM tujane enAM eja kaDAM pAchAM ApuM, e rIte jhagaDo maTADyo. ema nitya pratye navanavI kathAo kahetAM rAjAnI sAthe bhoga bhogavatAM cha mahInA vItI gayA. zrI caumAsIparva 2010_03 137 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daIne pUvala ja huM to kulanAma je che te te vAre bIjI rANIo zAkinInI peThe dveSa karatI tenAM chidro joyAM kare. eka divasa te citrakAranI putrI madhyAhna samayane viSe potAnA mahelanA kamADa daIne pUrvalo citArIno veSa paherI ciMtavanA kahe che ke he AtmA ! tuM viveke karI vicAra. je tuM to kulano citrakAranI jAti che. tArA bApanA gharano veSa to Avo daridrI che. AbhUSaNa pramukha je che te paNa sAmAnya che. ethI he jIva! tuM kAMI mAnamAM AvIza nahIM, kAraNake e sarva ruDAM je vastrAbhUSaNa che, te paNa tArAM kAMI nathI. valI he cetana ! tuM ema paNa jANIza nahIM je huM rAjAnI rANI chuM. e to jyAM sudhI rAjA mAnaze, tihAM sudhI tuM tenI rANI cho. nahIM to dAsI jevI paNa tuM nathI. valI tuM ema paNa jANIza nahIM je huM rUpavaMta chuM, mATe mujane rAjA mAne che, te tAruM rUpa te zI gaNatarImAM che ? tArAthI to bIjI rANIo tathA rAjAnI putrIo che, te ghaNIja svarupavatI che, sarva rAjAnA kulanI che. tene mUkIne rAjA tujane Adara Ape che, te viSe rakhene tuM garva ahaMkAra karato ho ! e prakAre nitya pratye madhyAhe kamADa daIne citrakAranI putrI potAnA AtmAnI niMdA kare, te dekhIne bIjI rANIo zokyapaNe enAM chidra jotI hatI. teNe e chidra pAmIne rAjAne jaIne kahyuM ke he rAjan ! tame tamArA AtmAne rUDI rIte jALavajo, kAraNake eka to svabhAve strIomAM kapaTa ghaNuM hoya che, to valI temAM paNa nIca jAtinI strInuM to pUchavuM ja zuM? mATe tame citArIno vizvAsa karazo nahIM. e ekAMte kAMI kAmaNa TumaNa kare che. te sAMbhalI rAjA paNa ciMtavavA lAgyo che e zokyo che. enA guNathI kadApi enI upara dveSa rAkhatI hoya, to tema paNa hoya. mATe kAne sAMbhalyA mAtrathI kAMI karavuM nahIM. je mATe kahyuM che ke : mA hoTha suggAhI, mapattiyaM jaM na dikipaccakhe ! paccakhUmi ya dike, juttAjud viArija / 1 / artha - ekaluM kAne sAMbhaLyuM teja sAcuM ema jANavuM nahIM, je pratyakSa najare na dIThuM tenI sAMbhaLavAthI pratIta kema thAya ? ane valI je pratyakSa dIThuM hoya, temAM paNa e yukta e ayukta ema vicArIne kharA khoTAno nirNaya karavo. mATe e citArAnI putrInuM svarupa chAnA rahIne ApaNI najare jovAthI tathA kAne sAMbhaLavAthI jANavAthI jANavAmAM Avaze. ema vicArI koI paNa na jANe 138 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevI rIte chAnuM joyuM, ane sAMbhaLyuM. te vAre mAtra potAnA AtmAnI niMdA karanArIja tene jANI, paNa bIjuM kazuM kUDa kapaTa temAM dIThuM nahIM. tethI rAjA camatkAra pAmyo, ane jANyuM je A dharmanI vAto karanArI che. ema nirdhArI tene sarva rANIomAM paTTarANI karI thApI. eno bhAvArtha e che ke je rANIe kathAo kahI, te to bIjA paNa ghaNA janone AvaDatI haze, paNa je AtmAnI niMdA karatI hatI te dharmakathAno aMza hato, te rAjAne rIjhanuM kAraNa thayo. tethI citArIno anartha Talyo, nahIM to kAMI paNa anartha thAta, mATe dharmakathA te sarva kathAone jItanArI che. e rIte citArAnI putrIe cha mahInA paryata rAjAne potAnA mahele Apyo, paraMtu bIjI rANIonA mahela upara javA dIdho nahIM, paraMtu te saMbaMdhI ahaMkAra na ANatAM potAnA mana mAMhe to potAnA kulAdi saMbaMdhI potAnA AtmAnI niMdA karatI rahI, mATe je AtmAnI sAme AtmaniMdA kare, te sahu koIne mAnya thAya. e AtmaniMdA upara dRSTAMta kahyo che dA - have sAtame bole gaha eTale potAnI niMdA paranI sAkhe karIe. te upara patimArikAno dRSTAMta kahe che - jema koIka vRddha brAhmaNa nIzAlIAne bhaNAvato hato. tenI strI taruNa hatI. have te strI potAno pati vRddha che, mATe tenI upara virakta thakI narmadA nadIne pahele kAMThe eka govAlanI sAthe Asakta thaI thakI rAtre ekalI narmadA nadI tarIne govAlanI sAthe kAmasevA kare, pAchalI rAtre ghera Ave. te kevI kapaTI che ? ke potAnA bharatArane jamADIne pachI nadI upara vAsaNa mAMjavA jAya. tihAM kAgaDA kAM kAM kare, tethI bIkaNanI peThee bhAgIne te potAnA patine kahe ke he svAminAtha ! nadI upara mane bIka lAge che. te sAMbhalI te vRddha brAhmaNe nIzAlIAno vAro baMdhI Apyo. te vArA pramANe ekeko nIzAlIo vAsaNa mAMjatI velAe strInI rakhavAlI karavA jAya. ema karatAM eka divasa eka moTA vaDA nIzAlIAno vAro Avyo, te nIzAlIo strInA guhyanI chAnI vAta sarva jANe che, tethI teNe potAnA gurunI strIne samajAvavA mATe kAgaDAne uDAvatAM mukhathI "hADe hADe" kahetAM eka zloka kahyo te A pramANe. divA bibheti kAkebhyo, rAtre tarati narmadAM - artha - divase to kAgaDAothI bIe che, ane rAtre narmadA nadI tare che. valI pANImAMthI utAravAnA ghATa jalataMtUAthI mUkAvavAnI vAta sarva kahI. evuM zrI caumAsIparva 139 2010_03 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnuM caritra sAMbhalI te strI potAnA manamAM camakI, ane kahevA lAgI ke are ! jo tArAmAM sAmarthya hoya ane mArI IcchA pUrNa thAya to eTaluM badhuM kaSTa koNa kare ? te sAMbhalI nIzAlIe kAMI paNa uttara dIdho nahIM, te vAre strIe jANyuM je eNe mArA dhaNInI bIkathI athavA lAjathI kAMI paNa uttara dIdho nahIM. jo pApI mArA svAmI DosAne mArI nAkhyo hoya to A nIzAlIo mAro Adara kare. ema ciMtavI te pApaNI strIe akasmAta potAnA dhaNIne mArI gAMThaDI bAMdhI peTImAM ghAlI mAthe caDhAvI ane tene bAraNe nAkhavA gaI. te vAre Asannavarti vanavAsI nikAyanA devatAe tenA mAthA uparanI peTIne emaja thaMbhAvI rAkhI. te ghaNuM uMcI, nIcI, ADI, TeDhI thaIne nAkhavA gaI, paNa te peTI mAthethI khasI nahIM, ane bIjA mANasoe paNa Aya upAya ghaNA karacA, paraMtu koI rIte paDI nahIM. te vAre taruNa brAhmaNIe jANyuM je mArAM karma maneja udaya AvyAM. e karma chAnAM rAkhyAM rahe nahIM. pachI te karmane halakAM karavA sAru te strI gharathI bahAra nIkalI pote ghara ghara bhikha mAgatI ema kahevA lAgI ke muja patimArikAne bhikSA Apo. te vAre vATe, ghATe, trivATe, cauTe cAcare sarva loka tenI nibhraMchanA kare. pApaNI jANI tADanA tarjAnA, te sarva ruDI rIte bhalI pare sahana kare, paNa koInI upara doSa ANe nahI. ema karatAM keTalAeka divasa vyatikramyA. have eka divasa teNe mArge jatI koI eka sAdhvIne dIThI. tenuM darzana thayuM te vAre te patimArikAe jANyuM je e mahAnubhAvane huM page lAguM to mArAM moTAM pApa jAya. ema ciMtavI sAdhvIne page lAgavA mATe nIce namI, te vAre tatkAla te peTI paNa tenA mAthethI utarI nIce paDI, tethI valI vizeSe sAdhvInI rAgiNI thaI. te sAdhvInI pAsethI dIkSA laI duSkara tapa karI potAno AtmArtha sAdhyo. tema sAdhu zrAvaka paNa potAnAM karelAM karmanI paranI sAkhe niMdA karIne AtmArtha sAdhe. e gA upara dRSTAMta kahyo // 9 // have AThamA bole, zodhI eTale AtmAne zodhI nirmala karavo, te upara vastrano dRSTAMta kahe che H- jema zreNika rAjAe eka dhobIne potAnAM paheravAnAM vastra dhovA ApyAM, eTalAmAM kaumudI mahotsava Avyo, te vAre te dhobIe rAjAnAM lugaDAM paheravAM, ane dhobInI strIe rANInAM vastra paheracAM. paherIne strI bharatAra bahu udyAne ramavA gayAM. tihAM rAjAe te strI puruSane potAnAM 140 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lugaDAM paherelAM dIThAM, paNa potAnA gaMbhIrapaNAthI kAMI bolyo nahIM, to paNa tAMbula pramukhanuM sahinANa karyuM. pachI mahotsavAnaMtara rAjAnAM lugaDAMne zuddha dhoI karI bhalI rIte ghaDI karI saMkelIne rAjAnI Agala jaI dhobIe mUkyAM. rAjAe te lugaDAM sarva saMbhAlI joyAM, paNa pote tAMbulanI sahirANa kIdhI hatI, te kyAMya na dIThI, te vAre dhobIne pUchyuM, je mArI Agala sAcuM kaheje, tArA upara mArI amara bAMha che. e vastra teM paheThyAM hatAM ane valI evA zuddha kevI rIte thayAM? enI upara tAMbula pramukhanI sahirANa kIdhI hatI, te paNa dekhAtI nathI. tenuM kAraNa zuM? te vAre dhobIe sarva vAta yathAtathya kahI ApI. valI rAjAe pUchyuM ke vastrane tAMbularasa lAgyo hato, te kema utA? dhobIe kahyuM he svAmI ! ame rajakanI jAti chIe, mATe amArA kulakrame dhovAnI saghalI paraTha jANI ItyAdi satya vacana kahevAthI rAjA saMtuSTa thayo. dhobIne te vastrano vAgho ApI visarjana karyo. tene sarva dhobIomAM vaDero karI thApyo. ema sAdhu paNa pote potAnI AlocanA gurunI Agala zuddhi kahe, tene AloI naMdI micchAmi dukkaDa daI pote potAne tAre. valI e zuddhi upara eka agadanA auSadhano dRSTAMta kahe che :- jema koIka puruSe rAjA Agala vinati karI ke he svAmI ! meM viSa nipajAvyuM che. te evuM che ke bIjuM viSa hajAra bhAra pramANa hoya te jeTaluM kAma karI zake, teTaluM kAma e viSamAMthI eka tilamAtra jeTaluM viSa karI zake tevuM che. te vAre rAjAe eka jUno hAthI tene dekhADyo. teNe te hAthInA paMchano eka bAla paraho karI tenAthI te viSa tihAM vAryuM. tethI hAthI mUcchita thayo. valI te puruSa hAthIne nirviSa karavA bhaNI te sthAnake bIjo viSa pratikAra mUkyo, tethI hAthI tarata sajja thayo. ema sAdhu zrAvake paNa doSarUpa je viSa che tenI niMdA pramukha je dUSaNapratikAra che, teNe karI sarva doSa dUra karavA. e paNa zuddhi jANavI. e ATha prakAre paDikkamaNAnA dRSTAMta kahyA. have posahano adhikAra kahe che. je AtmadharmanI puSTi kare, tene posaha kahIe. te cAra prakAre che. eka AhArano tyAga, bIjo zarIrasatkArano tyAga, trIjo gharavyApArano tyAga, cotho kuzIlano tyAga. e cAra bheda kahyA. have posahanuM phala kahe che : zrI caumAsIparva 141 2010_03 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ posahiya suhe bhAve, asuhAI khaveI nacchiA saMdeho / chiMdaI niyatirigaI, posaha vihi adhdhamatteNaM // 1 / je prANI zubha bhAvathI posaha kare, te azubha eTale je mAThAM karma teno nAza kare, temAM saMdeha nathI, je apramAdI thako posaha kare, te naraka tiryaMca gatino cheda kare. jema kAmadeva zrAvaka posahamAM thira rahyo, teno dRSTAMta kahe che. caMpAnagarIne viSe kAmadeva zrAvaka raheto hato. te AThama, caudaza, agyArasano posaha niraMtara kare. ekadA posaha leI beTho. te vakhate Idra mahArAje kAmadevanA posahanI prazaMsA karI. te sAMbhalI mithyAtvI deva parIkSA karavA Avyo. teNe hAthInAM, pADAnAM, sarpanAM, pizAcanAM 5 karI ghaNA prakAranI vedanA upajAvI, topaNa dharmadhyAnathI lagAra mAtra calAyamAna na thayo. tema sarva zrAvake evI rIte posaha karavo. mana daDha rAkhavuM. e posaha eka to divasa saMbaMdhI cAra pahorano, bIjo rAtri saMbaMdhI cAra pahorano ane trIjo divasa tathA rAtri malI ahorAtra saMbaMdhI ATha pahorano jANavo. e traNa posaha mAMhe jevo yoga dekhIe, tene yoge yathAzaktie pauSadhavrata karIne parva sAcavIe ! have comAsI parvanA divase paramezvaranI snAtra vilepanAdika pUjA karIe. tihAM pUjAnAM phala kahe cheH prathama pratimAnuM upavAsanuM phala thAya. tathA phUlamALA paherAvatAM lAkha upavAsanuM phala thAya. temaja jinezvara Agala gItagAna karatAM, vAjiMtra vajADatAM, nATyAraMbha karatAM thakA anaMta gaNuM phala thAya. e pUjAnAM phala upara vRddhAkumArano dRSTAMta kahe che - vizAlApura nagare jinadAsa nAme zeTha vase che, tenI manoramA nAme strI che. zeThane te vRddhAvasthAe eka putra thayo tethI tenuM nAma paNa vRddhAkumAra pADyuM. te yauvanAvasthA pAmyo, te vAre mAtA pitAnI AjJA laIne kariyANAnAM jahAja bharI samudramArge paradeza bhaNI cAlyo. Agala samudramAM cAlatAM vAyarAnA yogathI parvatanI najIkamAM jahAja aTakyAM. AghAM pAchAM cAlI zake nahIM, tethI kumara sahita sarva loka TUkaDo parvata hato, tenI upara AvyA. tihAM AMbAnA 142 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhADanI nIce sarva ciMtAtura thaIne beThA che. e prastAvamAM te AMbAnA jhADa upara eka sUDA sUDInuM joDuM vase che. temAM sUDI sUDAne kahe che ke te svAmI ! Aja upakAra karavAno avasara che. te ema ke A kumAranI pAse lekha lakhAvI siMhaleza rAjAne jaIne kaho, to A sarva manuSyanuM saMkaTa maTe. te sAMbhaLI sUDAe vRddhAkumAra pAse lekha lakhAvI potAne gale baMdhAvyo. pachI tyAMthI uDI ne sihaleza rAjAne jaI patra Apyo. rAjAe lekha vAMcIne potAnA nagara mAM DhaMDhero pherAvyo ke je manuSya samudra mAMhethI moTA AvartathI jahAjane kADhe tene huM eka lAkha sonaiyA ApuM. te vAre eka kalpavattA manuSya paDato chaLyo. pachI te kalpavettA manuSya che mahInA lagaNa telamAM bhIjAvelI evI eka haraNInI pUMchaDI laIne kumAranI pAse Avyo, ane bolyo ke he kumara ! tame mahA dhIrajavaMta ane sAhasika cho, mATe A pUMchaDInI mazAla karIne parvatanI guphAmAM praveza karo. AgaLa jatAM eka moTuM udyAna tamane dIThAmAM Avaze, temAM vAvaDIe karI zobhAyamAna evuM sonAnuM deruM che. temAM zrI RSabhadevajInI pratimA che. tenI tame pUjA karajo. pachI te derAnI pUrva dizAne bAraNe eka moTo ghaMTa che, tene tame vajADazo, to tenA avAjathI bIjA badhA ghaMTa vAjaze. te vAre te parvatanA vAsI bhAkhaMDa paMkhIo je che, te uDaze. tenA yogathI samudranuM pANI paNa uchalaze. te vAre tamArAM jahAja Avarta thakI nIkaLaze. evI vAta sAMbhalI vRddhAkumare paNa temaja karyuM, te vAre kumArano sarva parivAra tathA kalpavettA manuSya, sarva jahAja nIkalyAM, temAM besIne siMhaladvIpe AvyA, paNa kumara to tihAMja rahI gayo. have tihAM jahAjavAlAone siMhaleza rAjAe pUchyuM ke kumara kihAM gayo? te vAre te puruSoe kahyuM, mahArAja! kumara to tihAMja rahI gayo. te sAMbhaLI rAjA krodhAkula thaI jahAjavAsI sarva lokone baMdIkhAne nAkhyA. have kumAra tihAM rahyo thako nitya pratye pratimAnI pUjA kare. ema karatAM keTalA eka divasa vyatikramyA, te vAre eka divasa kumara pUjA kare che, evAmAM eka vidyAdhara tihAM pUjA karavA Avyo. te kumAranuM 5 dekhI, kumArane malI bheTI potAne AvAse laI gayo. kumArane jamavA besADyo. bhojana karatAM vidyAdharanI strIe tene prasannapaNe kahyuM ke he kumAra ! tamane mAro bharatAra mArI putrI paraNAvaze, te mATe enA gharamAM devaadhiSThita eka khATalo che, te hAtha melAvA zrI umAsIparva 143 2010_03 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakhate tame mAgI lejo. have bhojana karacA anaMtara vidyAdhare kahyuM ke he kumAra! mujane nimittie kahyuM che ke je manuSya derAsaramAM bhagavaMtanI pUjA karIne ghaMTa vajADaze, tene tuM tArI putrI paraNAvaje. te mATe tame mArI putrInuM pANigrahaNa karo. kumAre paNa te kanyAne paraNIne khATalA pramukha yathAyogya je dAyajo hathevAlAnI vakhate vidyAdhare Apyo te lIdho. valI vidyAdhare kumArane kahyuM ke, huM vaitADhya parvate rahuM chuM. IhAM to mAre krIDA karavAnuM ghara che, mATe tame koIka divase vaitADhya parvata Avajo. te sAMbhalI kumAra zIkha mAgI khATalA upara besI AkAzamArge uDI siMhaladvIpa Avyo. rAjAne malyo. sarva lokane baMdIkhAnAmAMthI choDAvyA. rAjAe paNa kumarane puNyavaMta jANIne potAnI karpUramaMjarI nAme putrI paraNAvI. pachI keTalAeka divasa tihAM rahIne kumare rAjA pAsethI potAnA deza bhaNI javAnI AjJA mAgI. jahAja calAvyAM, ane kumAra be strIone sAthe laI khATalA upara besI vaitADhya parvate jaI potAnA vidyAdhara sasarAne malyo. teNe kumArane ghaNuM dravya ApyuM. bIjA paNa ghaNA vidyAdharonI kumarIo tihAM paraNyo. pachI vimAnamAM besI potAne ghera Avyo, ane AvIne potAnAM mAtApitAne sarva strIo sahita page lAgyo. tenAM jahAja paNa ghaNuM dravya bharIne kuzala kSeme AvI pahotAM. have sukhe samAdhe strIonI sAthe sAMsArika sukha bhogavato thako rahe che. eka divasa nagaranI bahAra koI jJAnI guru padhAracA, te vAre vRddhAkumAra potAnAM mAtApitA ane strIonA parivAra sahita gurune vAMdavA gayo. tihAM vAMdIne dharmadezanA sAMbhalI. pachI jinadAsa zeTha gurune pUchavA lAgyA, he svAmI! mArA putre zuM sukRta kareluM haze ke jenA yoga thakI e vidyAdharonI kanyAone paraNyo ? tyAre guru kahe che ke he zeThajI ! e kumAra pAchalA bhavamAM tamAre ghera dAsa hato. eka divasa tamArA zarIramAM roga upanyo, te vAre tame derAsaranI pUjA karavAnuM kAma e dAsane bhalAvyuM. dAse paNa zuddha bhAve karI zrI jinarAjanI pUjA karavA mAMDI. keTalAeka divasa pachI tamAruM zarIra nIrogI thayuM te vAre tame pote derAsaranI pUjA karavA mAMDI. tethI dAsanuM zarIra prati divasa zoSAvA mAMDyuM, te dekhI tame tene pUchyuM ke are dAsa ! tAruM zarIra durbala kema thatuM jAya che ? dAse tamane kahyuM, devapUjA karavA vinA durbala thAuM chuM te vAre tame valI bIjuM derAsara karAvIne te dAsane pUjA karavAnuM kAma soMpyuM. ema karatAM te dAsa 144 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zUla rogathI zubha bhAve maraNa pAmIne tAro putra vRddhAkumAra thayo. evo pUrva bhava sAMbhaLIne kumArane jAtismaraNajJAna upanyuM, tethI valI te devapUjAne viSe ghaNoja sAvadhAna thayo. ghaNo kAla devapUjA karI vRddhAvasthAe cAritra laI tene aticAra rahita pAlIne mokSe gayo. e pUjA upara dRSTAMta kahyo. have zIla pAlavA AzrayI phala kahe che. koI puruSa koDI sonAmohoronuM dAna Ape tathA koI sonAnuM jinamaMdira karAve, topaNa zIlavrata pAlavAnI barAbara tenuM puNyaphala Ave nahIM. tenA upara sudarzana zeThanI kathA kahe che - aMga dezamAM caMpAnagarIe dadhivAhana rAjA rAjya kare che. tenI abhayA nAme rANI che. teja nagarImAM eka sudarzana zeTha vase che. tenI manoramA strI che. ekadA sudarzana zeThe guru pAsethI parastrInAM paccakhANa karyA. have te nagaramAM kapila nAme purohita rahe che. tene ane zeThane mAMhomAMhe ghaNIja mitrAcArI che. eka divasa purohita koI kAma arthe bIje gAma gayo. te divase purohitanI strI kapilA che, te zeThane bolAvIne kAmakrIDA viSayabhoganAM vacana kahevA lAgI. te vAre zeThe potAnuM zIla rAkhavA sAru tene kahyuM ke te strI ! huM to napuMsaka chuM, tuM zA mATe mArI sAthe hAvabhAva kare che ? ema tene jUThuM. samajAvIne zeTha potAne ghera pAcho Avyo. have eka divasa dadhivAhana rAjA potAnA aMteri sahita samasta loke paravo thakI vanane viSe Idramahotsava ramavA jAya che, evA avasare sudarzana zeThanI strI manoramA che te paNa potAnA pAMca putrane sAthe laIne vanamAM jAya che. te vAre rANIe kapilAne puchyuM, e strI konI che? kapilAe kahyuM ke e strI sudarzana zeThanI che, paNa zeTha to pote napuMsaka che. te vAre valI rANIe kahyuM, jo zeTha napuMsaka che to putra kyAMthI pedA thayA? valI e napuMsaka che te vAtanI tane kema khabara paDI? te sAMbhalI kapilAe potAnI vitaka vAta kahI. rANIe kahyuM ke he kapilA ! tujane zeTha ThagI, paNa have joje, huM zeThane zIlathI cUkAvuM chuM. evI rANIe pratijJA karI vanamAM ramIne ghera AvI potAnI dhAvamAtA Agala sarva vAta kahI. te divasathI dhAvamAtA sudarzana zeThanAM chidra jotI rahe che. valI ekadA kaumudImahotsavano divasa Avyo, te vAre rAjAdika sarva loka vanamAM krIDA karavA gayA, ane te divase sudarzana zeTha zUnya derAsara mAMhe posaha zrI umAsIparva 14pa 2010_03 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laI kAussagga rahyo che. tene rANInI dhAvamAtAe kAmadevanI mUrtino chalAvo karI zeThane tihAMthI upADI potAnA mahelamAM lAvI rANIne svAdhIna karo. tyAM rANIe AkhI rAtri zeThane hAvabhAva dekhADyo, paraMtu zeThe lagAra mAtra paNa kAma bhoganI IcchA karI nahIM. kiMcitmAtra paNa zIla thakI cUkyo nahIM. ema karatAM prabhAtasamaya thayo, te vAre rANIe potAnuM zarIra valUrI kaMcuko phADI nAkhyo. evI avasthA karI pokAra karavo ke he loko ! tame jaladI Avo, jaladI Avo!! A pApIe mArI Abaru lIdhI !! te sAMbhalatAMja cokIdAra porAyate AvI zeThane pakaDyo. te kolAhala sAMbhalI rAjA pote paNa tihAM Avyo. sudarzana zeThane hakIkata pUchI, paNa zeTha kAussagga dhyAne maunapaNe rahyA hatA, mATe rAjAne kAMI javAba Apyo nahIM. rAjAe tene cora jANI koTavAlane hukama karaco ke e zeThane viTaMbanA karI zulIe caDhAvo. koTavAla paNa rAjAno hukama pramANa karI zeThane viTaMbanA karato karato mAravAne sthAnake laI gayo, te vAre zeThanI strI manoramAe sAMbhaLyuM, tyAre vicAravA lAgI, je A mArA svAmI upara niSkAraNa kalaMka kema caDhyuM ? ema ciMtavI derAsare jaI bhagavAnanI zuddha bhAve pUjA karI be hAtha joDI kahetI hatI ke he zAsanadevatAo ! mArA pati upara niSkAraNa kalaMka caDheluM che, tethI tenI tame sahAya karajo, ane jyAMsudhI kalaMka utare nahIM, tyAMsudhI mAre kAussagga pAravo nahIM. ema kahI kAussagaMdhyAne ubhI rahI. tihAM sudarzana zeThane zulIe caDhAvyo. te navakAranA smaraNathI devoe AvI zulI miTADIne siMhAsana karavuM. jihAM khaDganA prahAra mAre tihAM AbhUSaNa thAya. evI vAta sAMbhalIne rAjAdika sarva loka tihAM AvyA. rAjAe zeThane praNAma karI potAno aparAdha khamAvyo. ghaNuM sanmAna karI moTe mahotsave zeThane ghera pahoMcADyo. te vAre manoramAe kAussagga pAyo, ane abhayA rANI rAjA thakI bIhatI thakI gale phAMso khAI azubha dhyAnathI maraNa pAmIne vyaMtarI thaI, ane dhAvamAtA nAsIne paTaNAmAM devadattA nAme vezyAne ghera jaI rahI, tihAM vezyAnI Agala zeThanA zIlanI prazaMsA karatI rahe che. evAmAM sudarzana zeTha dIkSA laI vihAra karatA paTaNA nagare gayA. tihAM abhayAnI dhAvamAtAe munine olakhyA. te vAre kapaTazrAvikA thaIne nitya pratye munine vAMdavA sAru Ave. eka divase munine kahevA lAgI ke mahArAja ! mAre ghera sUjato AhAra che, mATe Apa vahoravA padhAro. ema chala karI chetarIne sAdhune vezyA ghera lAvI. 146 zrI caumAsIparva 2010_03 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tihAM vezyAe sAdhunI ghaNI kadarthanA karI, paNa calyA nahIM. tihAMthI nIkalI vanamAM jaIne kAussaggadhyAne rahyA. tihAM abhayA vyaMtarIe AvIne munine zarIre aneka upasarga karaDyA. te sarva sahana karatA zubha dhyAne caDhyA thakA karmane nirjorAvatA kSapakazreNI ArohIne kevalajJAna pAmyA. devatAe kevalamahotsava karaco. muni paNa dharmadezanA daI abhayA vyaMtarI, tenI dhAvamAtA ane vezyA Adika bIjA paNa ghaNA jIvone samakita aMgIkAra karAvI Ayu pUrNa karI mokSe padhAracA. e zIlanA mAhAtmya viSe sudarzana zeThanI kathA kahI. have parvanA divase dAna karavuM, tenA pAMca bheda che. eka maratA jIvane choDAvavo, tene abhayadAna kahIe. bIjuM zrIsaMghane cAra prakArano AhAra Apavo, tene supAtra dAna kahIe. trIjuM sarva jIvanI upara dayA pariNAma rAkhavo, tene anukaMpAdAna kahIe. cothuM yAcaka pramukhane dAna devuM, te kIrtidAna kahIe. pAMcamuM kuTuMba vagerene devuM, te ucita dAna kahIe. e pAMca dAna mAMhelAM pahelAM be dAna thakI mokSanI prApti thAya, ane pAchalanAM traNa dAna thakI Icchita bhogavastunI prApti thAya. tihAM abhayadAna upara dRSTAMta kahe che : rAjagRhI nagarIe zreNika rAjAno abhayakumAra pradhAna che. ekadA sarva sabhA bharI che, te vakhate rAjA bolyo, he loko ! ApaNA nagaramAM ghaNI svAdavaMta ane sastA eTale soMghA mUlyavAlI kaI jaNasa malatI haze ? te vAre kSatrIya bolyA, he mahArAja ! mAMsa sastuM male che, ane temAM svAda paNa ghaNo che. te sAMbhalI abhayakumAre vicAravuM je e nirdaya prANI pharI evuM na bole, evI yukti karavI joIe. ema nirdhA2Ine bIje divase rAtrine viSe jUdA jUdA kSatrIone ghera jaI kahevA lAgyo ke he saradAro ! Aje rAtre rAjakumArane zarIre akasmAt roga pedA thayo che, tethI te mahA duHkha pAme che. tyAM ghaNA vaidyo ekaThA thayA che. temaNe evuM kahyuM che ke mANasanuM kAlanuM be TAMka jeTaluM lAvIne khavarAvo to e kumAranuM zarIra nIrogI thAya. mATe tame rAjAnA sAdharmI cho to e kAma tamArAthI thaze. te vAre pahelA kSatrIe kahyuM ke hajAra sonaiyA lyo ane mane choDI tame bIjAne ghera jAo. tihAM hajAra sonaiyA laI bIjAne ghera gayA. tihAMthI paNa sonaiyA malyA, pharI trIjAne ghera gayA, ema te rAtrimAM pharIne abhayakumAre be lAkha sonaiyA bhelA karavA. prabhAta thayuM, te vAre sabhA mAMhe zrI caumAsIparva 2010_03 147 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya lAvIne kSatrIone dekhADyuM ane kahyuM ke he saradAro ! tame kAle kahetA hatA je mAMsa soMghuM male che, ane rAtrie huM eTaluM dravya laIne be TAMka mAMsa levA gayo hato, paNa kyAMhi maLyuM nahIM, to tame rAjasabhAmAM AvIne kema jUThuM bolyA? ema kahI sarvane nibhaMDyA ane mAMsa na khAvAno niyama karAvyo. tema valI kahyuM che ke I mAM turtama no, nakSeLApa na nakhyate | evI rIte bIjAe paNa prANIone abhayadAna devAnI buddhi abhayakumAranI peThe rAkhavI. have parva divase bAra prakAranuM tapa karatAM thakA duSTa karmono nAza thAya, tenI upara daDhaprahArIno dRSTAMta kahe che - mAkaMdInagarIe subhadra nAme zeTha vase che. dRDhaprahArI datta nAme putra che. te nAnA bALako sAthe ramavA jAya. ane lokonA bALakone mAre, lokonI vaDhavADa nitya pratye pAMca sAta vAra lAve. te vAre sarva loke malI zeThane liMbho dIdho. tethI pitAe bAlakane ghaNoe varyo, paNa chokaro avinIta mATe mAne nahIM. pachI loke rAjAnI Agala pokAra karyo. rAjAe daDhaprahArIne nagara bahAra kaDhAvyo. te coronI pallImAM jaI malyo. coronI sAthe corI karavA zIkhyo. eka divasa coranI dhADa laIne brAhmaNane ghera corI karavA gayo. tihAM tenA gharane bAraNe eka gAya bAMdhI hatI te corone mAravA dhAI. te vAre dRDhaprahArIe tene khagathI mArI nAkhI. pachI brAhmaNa jAgyo. te lAkaDI laI corone mAravA doDyo tene paNa daDhaprahArIe khagathI mArI nAkhyo, te brAhmaNanI strI garbhavatI hatI te potAnA svAmIne mAryo jANI rudana karatI kolAhala karavA lAgI. tene paNa teja khage karI mArI nAkhI, tethI te brAhmaNIno garbha dharatI upara nIkaLI paDyo. tene taDaphaDato dekhIne daDhaprahArI manamAM dayA ANIne vicAravA lAgyo ke, are dhikkAra che mujane ! meM cAra hatyA karI A mahA adhora pApa karyuM, have e mAruM pApa cAritra lIdhA vinA chUTavAnuM nathI. ema ciMtavI cAritra laI manamAM evo abhigraha lIdho ke je je meM pApa karyAM che, te jyAM sudhI mane yAda Ave, tyAM sudhI mAre anna pANI levuM nahIM. evo nirdhAra karIne pUrvadizAne bAraNe kAussagna laI ubho rahyo. ema be be mAsane AMtare gAmanA cAre daravAjA phaDhyo. tihAM pratyeka daravAje loko tene cora jANI tathA gAya brAhmaNano zrI caumAsIparva 148 2010_03 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAranAro jANI rIse karI patharA DhephAM lAkaDIo pramukhano mAra mAre, paNa te sAdhu lagAra mAtra koInA upara rIsa kare nahIM. ema upazamabhAve karma kSaya karato samatAguNane dhAraNa karato karmanI niMdA karato cha mahIne kevalajJAna pAmyo. e tapasyAnI upara dRSTAMta kahyo. have valI comAsI parva AvyA thakA dhamAM manuSya pArakI niMdA na karavI, ane potAnA AtmAnI niMdA karavI. tenI upara citArI putrIno dRSTAMta moTA vistAra sahita pUrve eja graMthamAM lakhAI gayo che. teja dRSTAMta IhAM paNa jANavo. valI comAsAnuM parva AvyA thakI dharmI manuSya gaha karavI. eTale paranI sAme potAnA AtmAnI niMdA karavI. tenI upara patimArikAno dRSTAMta kahevo. te paNa A graMthamAM pUrve lakhAyo che. teja dRSTAMta IhAM paNa kahevo. valI comAsAnuM parva Ave thake. dharmArthI puruSe je kAMI potAne aticAra lAgyA hoya te saMbhArI saMbhArIne AlovavA joIe. tihAM zrAvakane ekaso ne covIza aticAra hoya te kahe che : paNa saMlehaNa paNarasa, kammA nANaI aTTa paQyaM // bArasa tave vIriya tiga, paNa sama vayANa patteya / 1 / artha:- prathama saMleSaNA eTale anazana jANavuM tenA pAMca aticAra che, temAM (1) A tapanA prabhAva thakI huM manuSya rAjadika thAuM, evI ciMtavanA karavI te IhalokAzasaprayoga nAme aticAra jANavo. (2) A tapanA prabhAva thakI huM paraloke IdrapaNuM devatApaNuM pAmuM, te paralokAzasa aticAra jANavo. (3) anazanano ghaNo mahimA thato dekhIne vicAre je hajI huM ghaNA kAla lagaNa jIvuM to sAruM, te jIvitAzasa aticAra jANavo. (4) aNasaNa karayA anaMtara kAMI paNa pUjA prabhAvanA na thatI dekhIne athavA rogAdike pIDita hovA thakI manamAM vicAre, je huM tarata maraNa pAmuM to sAruM, te maraNAzasa aticAra jANavo. (5) mane bhavAMtare kAmabhogAdika ghaNA male to sAruM, te kAmabhogAzaMsa aticAra jANavo. e saMleSaNAnA pAMca aticAra jANatA ajANatAM lAgyA hoya, tenuM saMgha samakSa micchAmi dukkaDa devuM. have pannara karmAdAnanA aticAra kahe cheH- (1) AjIvikAne arthe koyalA karI vece, athavA ITonA nIMbhADAdi kare. kuMbhAra, lohAra, sonAra, kaMThArA, zrI caumAsIparva 149 2010_03 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMsArA, bhADabhuMjA, raMgArA pramukhanAM karma karavAM, te sarva IMgAlakarma kahIe. (2) vanaspati, phala, phUla, pAna, zAka, bhAjI pramukhanuM vecavuM, te vanakarma. (3) gADAM, vahela pramukha AjIvikA arthe ghaDIne vecavAM, te zakaTakarma. (4) uMTa, poThIyA, gADA pramukhanuM bhADuM karavuM, te bhATakakarma. (5) vAvya, kUvA, talAva pramukhanuM khaNavuM, pASANanuM ghaDavuM, te phoTikakarma. (6) Agare jaI dAMta pramukha levA te daMtakuvANijya. (7) lAkha, galI, maNasIlAdikanuM vecavuM, te lAkhakuvANiya. (8) madhu madyAdikano vyApAra, te rasakuvANijya. (9) je cIja khAvAthI maraNa nIpaje, tevI cIjano vyApAra, te viSakuvANijya. (10) dvipada catuSpadanuM vecavuM, te kezakuvANijya. (11) tela, sarasava alasI pramukhanuM pIlAvavuM, te yaMtra-pIlanakarma. (12) balada, ghoDA pramukhane samarAvavA tathA tenA karNAdikanuM chedAvavuM, te nilaMchanakarma. (13) dava devA, devarAvavA, te davadAna karma. (14) aNakhaNyA talAvane sara kahIe, ane khaNelA sarovarane talAva kahIe, te sara, talAva, draha pramukhanuM zoSAvavuM, te zoSaNakarma. (15) zvAna, mArjara, zuka, sArikA pramukhanuM poSaNa karavuM, te asatIpoSaNakarma. e pannara aticAra karmAdAnanA kahyA. have jJAnanA ATha aticAra kahe che. (1) akAlavelAe niSedhyA divase jJAna bhaNavuM. (2) jJAnavaMtano vinaya na karavo. (3) jJAnanuM bahumAna na karavuM, prIti na rAkhavI. (4) upadhAna pramukha na vahevA. (5) je guru pAse bhaNyA, tenuM nAma olavI bIjo guru sthApavo. (6) vyagra citte sUtrapAThano zuddha uccAra na karavo. (7) sUtranA zuddha artha na kahevA. (8) sUtra ane artha bahu azuddha kahevA. e ATha kahyA. ' have darzananA ATha aticAra kahe che - (1) deva guru dharmane viSe zaMkA karavI. (2) sarva dharma sArA che, evI zraddhA rAkhavI. (3) dharmanA phalano saMdeha rAkhavo. (4) mithyAtvIono mahimA dekhIne tenA upara rAga rAkhavo. (5) sAdhunI niMdA tathA anyadarzananI stavanA karavI. (6) samakitathI paDatAne pratibodhIne temAM sthira na karavo. (7) chatI zakyuM jinadharmanI prabhAvanA na kare. (8) chatI zakti zrIsaMghanuM vAtsalya na kare. e darzananA aticAra jANavA. have cAritranA ATha aticAra kahe che -IriyAdika pAMca samiti ane zrI caumAsIparva 15O 2010_03 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAdika traNa gupti malI ATha pravacanamAtAne rUDI rIte pAle nahIM, viparIta pAle to ATha aticAra lAge. - have tapAcAranA bAra aticAra kahe che - cha bheda atyaMtara, ane cha bheda bAhya, melI bAra prakAranuM tapa potAnI zaktine anusAra na kare, karIne visArI mUke, to aticAra lAge. - have vIryAcAranA traNa aticAra kahe che. mana, vacana ane kAyA e traNe yogane azubha vyApArane viSe je pravartAvavA, te traNa aticAra jANavA. - have samakitanA pAMca aticAra kahe che:- (1) zrIvItarAge kahelA bhAvane viSe saMdeha rAkhavo. (2) navA navA matanI abhilASA karavI. (3) dharmanA phalano saMdeha rAkhavo, athavA male karI malina sAdhu sAdhvIne dekhI dugacchA karavI. (4) mithyAtvIonA dharmanI prazaMsA karavI. (5) mithyAtvIonI sAthe paricaya karavo. e pAMca jANavA. have bAra vratanA sATha aticAra che. temAM prathama sthUla prANAtipAta vratanA pAMca aticAra kahe che - (1) nirdayapaNe pazu pramukhane mAravAM, te vadha aticAra. (2) doraDA pramukhathI Akare baMdhane bAdhavAM, te baMdha aticAra. (3) kAna pramukhanuM chedavuM, te chavi cheda aticAra. (4) uMTa baladAdika upara ghaNo bhAra bharavo, te atibhArAropaNa aticAra. (5) pazu pramukhane khAvAno vakhata TAlI pachI cAro pANI ApavAM, te bhaktapAnavyavaccheda aticAra. e pAMca jANavA. - have bIjA sthUlamRSAvAda vratanA pAMca aticAra kahe che - (1) bIjAne vagara vicAre kahevuM ke tuM cora cho, jAra cho, te sahasAvyAkhyAna aticAra. (2) ekAMte koIne vAta karatAM dekhIne kahevuM ke tame rAjyaviruddha vAto karo cho, te rahasyAbhyAkhyAna aticAra. (3) potAnI strIe athavA mitrAdike kAMI guhya vAta karI hoya, te bIjAnI Agala prakAzI Ape, te svadArAmaMtrabheda aticAra. (4) kaSTamAM paDelA manuSyane jUTho upadeza Ape, te mRSAupadeza aticAra. (5) jUThA lekha lakhavA, jUThI sAkSI bharavI, te kUTalekha aticAra. e pAMca jANavA. - have trIjA sthUla adattAdAnaviramaNa vratanA pAMca aticAra kahe cheH- (1) corI lAvelI vastu rAkhe, te tenAhata aticAra. (2) corane corI karavA mATe zrI caumAsIparva 151 2010_03 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbala Ape, te taskaraprayoga aticAra. (3) vRtAdikamAM carabI pramukha bhUlI vecavI, te tatpatirupakSepakAticAra. (4) je gAmAdike vyApAra karavA mATe rAjAnI manAI che. tihAM lAbhane arthe vastu laI jaIne vecavI, te rAjaviruddha gamana aticAra. (5) kUDAM tolAM tathA kUDAM mApa rAkhavAM, tenAthI vyApAra karavo, te kUTatola kUTamAna aticAra. - have cothA sthUla maithuna vratanA pAMca aticAra kahe cheH- (1) vezyA, vidhavA ane kumArikA sAthe gamana karavuM, te aparigRhItAgamana aticAra. (2) bhADuM ApI thoDA kAla lage potAnI strI karI rAkhavI, te ItraparigRhItAgamana aticAra. (3) strI puruSanAM cihna te kuca, kAkha, sAthala, mukha ItyAdike ramaNa karavuM, te anaMgakrIDA aticAra. (4) pArakA chokarA chokarInA vivAha joDavA, paraNAvavAM, te paravivAhakaraNa aticAra. (5) kAmabhogane viSe tIvra abhilASA karavI, te tIvrAnurAga aticAra. have sthUla parigraha parimANa vratanA pAMca aticAra kahe che : (1) dhana cAra prakAranuM, dhAnya covIza prakAranuM, e bahunAM parimANa kasyA pachI vadhAre thatAM dekhe, te vAre bIjAnA gharamAM rAkhe. (2) kSetra, ghara pramukha vadhAre thatAM dekhIne benI vacalI vADa vegalI karI eka kare. (3) sonuM, puM lIdhelA parimANathI vadhAre thatuM dekhe te vAre potAnI strIne ApI dIe. (4) thAlI, vATakA pramukha niyamathI vadhAre thatAM dekhI daza vAsaNane toDAvI tenA pAMca bhAre vajanavAlAM vAsaNa karAvI rAkhe. (5) Dhora pramukha potAnA niyamathI vadhAre thatAM dekhI lokone kahe ke thoDA divasa A be Dhora mArAM che te tame rAkho, pachI huM laI jaIza. e pAMca aticAra kahyA. - have chaThThA dizi parimANa guNavratanA pAMca aticAra kahe che - uMcI, nIcI ane tIcchI dizinA karelA pramANanuM ullaMghana kare, te traNa aticAra thayA. cotho koI dizie vadhAre javAnuM kAma paDe te vAre eka dizinA yojana bIjI dizimAM melave, te kSetravRddhi aticAra. pAMcamo dizAnuM pramANa kareluM bhUlI jAya, te mRtyaMtardhA aticAra. have sAtamA bhogapabhoga vratanA pAMca aticAra kahe che :- (1) sacitta vastuno niyama karI pachI dADimAdika aceta jANI khAya. (2) pAkI kerI pramukha 15ra - zrI caumAsIparva 2010_03 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goTalI sahita khAya, te sacitta pratibaddha aticAra. (3) aNacAlyo ATo pramukha khAya, te alpauSadhi bhakSaNa aticAra. (4) uMlA, poMkha pramukha zekelA khAya, te dupakkauSadhi aticAra. (5) je vastumAM pUrAM bIja thayAM na hoya ane khAtAM thakA paNa dharAya nahIM te tucchauSadhi bhakSaNa aticAra. have AThamAM anarthadaMDaviramaNa vratanA pAMca aticAra kahe che - (1) vikAra sahita vacana bole, kAmodIpakazAstra zIkhe, te kaMdarpa aticAra. (2) mukha, AMkha, pAMpaNa vigarethI bhAMDaceSTA kare, te kaukucca aticAra. (3) gAla pramukha asaMbaMdhapaNe bole, te maukharya aticAra. (4) ukhala, musala, ghaMTI pramukha adhikaraNa vastuno bIjAne ApavA mATe saMgraha kare, te saMyuktAdhikaraNa aticAra. (5) snAnAdika saMbaMdhI vastune viSe atyAsakti kare, te bhogapabhogAtirikta aticAra. have navamA sAmAyika vratanA pAMca aticAra kahe che. (1) manane viSe pApa karavAnI vAta vicAre, te manodupraNidhAna aticAra. (2) vikathAdika kare, te vacanadupraNidhAna aticAra. (3) vagara paDilehaNa karela sthAnake hAtha paga mele, te kAyadupraNidhAna aticAra. (4) sAmAyika lIdhA pachI be ghaDI dharmadhyAna karavuM joIe, te na kare, te anavasthAdoSa aticAra. (5) sAmAyika meM kIdhuM ke nathI kIdhuM? evI bhrAMti thAya, te smRtivihIna aticAra. have dazamA dezAvakAzika vratanA pAMca aticAra kahe cheH (1) jeTalI bhUmi niyamamAM rAkhI hoya tethI uparAMta bAhiralI vastu magAve, te Anayana prayogAticAra. (2) potAnI pAse koI adhika vastu hoya, te niyamabhUmithI bAhiralI bhUmie mokalAvI hoya. (3) koI kAryArthI para pratye bolato dekhIne vacanamAM potAnuM kAma karavA mATe tene khoMkhAro karI bolAve, te zabdAnupAta aticAra. (4) koI kAryArthI para pratye potAnuM rUpa dekhADe, bolAve, te rupAnupAta aticAra. (5) koIne kAMkaro nAkhI sAda karI bolAve, te pudgalaprakSepAticAra. have agIyAramA pauSadha vratanA pAMca aticAra kahe cheH (1) apratileSita pratileSita sajjA saMthArAne sevavo. (2) apramArjita du:pramArjita zayyA saMthAro pAtharavo. (3) apratileSita dupratileSita bhUmi upara zrI caumAsIparva 153 2010_03 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAruM paraThavavuM. (4) apramArjita duHpramArjita bhUmie mAtru paraThavavuM. (5) posaha lIdhA pachI bhojananI ciMtavanA karavI, je posaha kyAre pUro thAya, ane kyAre bhojana karIza ? evuM ciMtavavuM. have bAramA atithisaMvibhAga vratanA pAMca aticAra kahe che H (1) sAdhune aNadevAnI buddhie devA yogya vastune sUcita vastunI upara mUke. (2) to devA yogya AhAranI upara sacitta phalAdika DhAMke. (3) lADavA pramukha potAnA hoya to paNa aNadevAnI buddhie pArakA kahe. (4) amuke phalANAe dAna ApyuM, tevuM huM kAM na ApuM te mAtsarya aticAra. (5) vahoravAnI velA TalI gayA pachI sAdhune AhAra ApavAne arthe bolAve, te kAlAtikrama aticAra. e pramANe eka so covIsa aticAra mAMhelo koI paNa aticAra, jANatAM ajANatAM pramAda doSathI bAlapaNe bhUlathI lAgyo hoya, te sarva doSanuM comAsIne divase mana, vacana, kAyAe karI micchAmi dukkaDaM devuM e aticAra bhalA zrAvake jANavA, paNa AdaravA nahIM. e rIte comAsAne divase dharmane viSe Adara karavAthI uttarottara mAMgalikanI mAlA thAya. / / Iti cAturmAsika vyAkhyAna saMpUrNa // 154 2010_03 zrI caumAsIparva Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [31 [11] // atha zrIparyuSaNAciMtAmaNiprakaraNaprAraMbhaH // cidAnaMdasvarupAya, rupAtItAya tAyine / / namaH zrIjyotiSe tasmai, namaH zrIparamAtmane / / 1 / / praNamya praNatAzeSa, vIra vIrajinezvaram // paryuSaNAvidheratra, graMthaH prArabhyate mayA // 2 // AdimAM graMthakartA carama tIrthaMkara zrIvIrajinane atizaye karI zuddhabhAva sahita mana, vacana, kAyAe karI namaskAra karIne zrImadupadezaratakoSa nAme graMthane anusAre valI zrIsiddhAMtanA sAMbhalavA thakI tathA guruparaMparAdikathI sAMbhalIne pajosaNa parvanA vidhino anukrama kahevA mATe graMthanI racanA kare che. tihAM prathama e zrIparyuSaNaparva mAhAtmyavidhi sAmAcArI keNe kahI, keNe pUchI, keNe sAMbhalI? te kahe che. A jaMbudrIpanA bharata kSetramAM magadha nAme deza che, tene viSe jemAM niraMtara mahotsava thaI rahyA che, evAM ghaNAM jinAlaya che. jemAM vItarAgabhASita dharmanA sevanAra zrAvakajano mahotsava karatAM vase che, jihAM saMkIrNa nIlAM vRkSanA samUhe karI suzobhita upavana che. evI bhogAvatI nagarInI pere rAjagRhI nAme nagarI che. jihAM samasta rAjaparSadAe karIne suzobhita evuM rAjAnuM siMhAsana che tihAM bahoMtera kalAno jANa samasta rAjanItie karI sahita evo zreNika nAme rAjA rAjya kare che. tenI satyazIle guNathI bharelI ane jainadharmane zobhAvanArI evI celaNA nAme rANI che. tihAM rAjasabhAe devomAM jema IMdra zobhe tema zreNika rAjA IMdranI pere zobhe che, ane sabhAjano devatAnI pere zobhe che. tihAM koIka samaye vanamAMhe mAMhomAMhe svabhAveja jene vaira che, evA azva ane pADA, uMdara ane bilADI, sarpa ane nolIyA ItyAdika jAnavaro sarva potapotAmAM vairabhAva chAMDIne mAMhomAMhe sneha dharatAM thakAM ekaThAM beThelAM vananA rakSaka puruSe dIThAM. evI zrI paryuSaNA 2010_03 155 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acarijanI vAta dekhIne vanapAlaka vicAravA lAgyo ke aho ! enuM kAraNa te zubha haze ke azubha haze ? ema vimAsaNa karatAM pharatAM pharatAM teNe vaibhAra parvatanI upara aneka devatAe sahita cosaTha Idro jayajayArava karI rahyA che tathA devaduMdubhinA nAde karI saMpUrNa dizio pUrANI che, evI zobhAnA dhAraka aSTa mahAprAtihArya sahita evA zrIvIrajina samosayA dIThA. te joI vanapAlaka AnaMda pAmyo thako potAnA manamAM vicAravA lAgyo je A mAMhomAMhe jAti vairabhAva tyAgIne ekaThAM malI beThelAM je azvAdika meM dIThAM, te sarva e zrIvardhvamAnasvAmInuM mAhAbhya che. evuM jANI keTalAMeka akAlika vanaphala grahI rAjA yogya bheTayuM laIne zreNika rAjA pAse AvI hAthane viSe phala daIne kahevA lAgyo ke he mahArAja! tamArAM puNyanA udayathI vaibhAra parvatanI upara zrI vIra bhagavAn devaracita samavasaraNe birAjyA che, evuM sAMbhalI Asana thakI uThI je dizie prabhu samosayA che, te dizie sAta ATha pagalAM sAmo jaI paMcAMga namaskAra karI potAne aMge paherelAM vastrAbharaNa mAMhelA eka mukuTane varjIne zeSa sarvanuM vanapAlakane prItidAna daIne pAcho vAlyo. pachI AnaMda nAme bherI vajaDAvI. tenA zabda karI samagra dizAo pUrANI. te zabda nagaranivAsI sarva lokoe sAMbhalyo. pachI potAno parivAra laI nAgarika loka sahita zrIvIra bhagavAnane vAMcavA mATe zreNika rAjA samosaraNa bhaNI jatA hatA. tihAM samosaraNa dekhatAMja chatra, cAmara, vAhana, zastra ane patAkA e pAMca rAjacihna mUkI abhigama sAcavI bhagavAnane jamaNA pAsA thakI traNa pradakSiNA deI vAMdIne stuti karatA hatA. adyAbhava saphalatA nayanadrayasya, deva tvadIyacaraNAMbujavIkSaNena // adya trilokatilaka pratibhAsite me, saMsAravAridhirayaM culukapramANaH / 1 / artha - he prabho ! Ajano divasa mAro dhanya che. he deva ! tamArA caraNa kamala samAna jove karIne mArI behu AMkho saphala thaI. Aja traNa loka mAMhe tilaka samAna evA tamone meM dIThA, mATe meM saMsArarupa samudrane aMjalijalA pramANa kayo II 1 II ItyAdika stutinAM eka hajAra kAvya karIne zrIvIranI stavanA karI, pachI sarva munio mAMhe agresara zrIgautama gurune stavIne bhagavAnathI sADA traNa hAtha dUra yathAyogya sthAnake beThA. zrI paryuSaNA 156 2010_03 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna paNa bAra parSadAnI Agala evI dezanA detA hatA ke, bho bhavyA! bho Iti AmaMtraNe eTale he bhavya jIvo ! jeno pAra nathI evI saMsArarupa aTavIne viSe manuSyajanma pAmavo durlabha che, te tame pAmyA cho. to tame dharmane viSe udhama karo. je mATe je bhavanI koDIe paNa na pAmIe evI je manuSyajanmAdika sAmagrI tene pAmI karIne saMsArarupa samudramAM vahANa samAna je dharma, tene viSe sarvadA yata karavA thakI sukha pAmIe. jene dharma karavAmAM vyAkula mana hoya tethI je niraMtara dharma na thAya, topaNa tene hRDha mana karIne dharmanAM kArya AMtare karavAM. jema gAyane gale Deharo bAMdhyo hoya, topaNa bhamatI bhamatI khaDanA kavalane AhAratI phare to paNa bhUkha bhAMge. tema gRhasthane divasanA cAra prahara dharma vinA gharanA dhaMdhAmAM jAya che, mATe temAM eka prahara athavA addha prahara sudhI paNa dharmano saMgraha karavo. evI rIte jo sarva divasone viSe dharma saMbaMdhI kriyA pAlavAmAM pravRtta thAo, to e manuSyajanma pAmyAnuM phUla kahevAya, ane je sarva divasomAM na karI zako to parva divase vidhie karI pauSadhAdi vrata karavAM, bahAcarya pAlavuM, vizeSe karI AraMbha to karavo ja nahIM, ane karAvavo paNa nahIM. tema valI Aso tathA caitra mAsanI aThThAInA divasone viSe ane pajosaNanAM parvomAM to vizeSe karI dhamarAdhanA karavuM. evo upadeza bhagavAne kahyo, te vAre avasara pAmI zreNika rAjA kahetA hatA ke he bhagavan! prathama zrIparyuSaNa parvane viSe zI zI karaNI karavI ? ane te karavA thakI zuM phala male? te mujane kaho, te vAre bhagavAn bolyA ke he magadheza! sAMbhala. zrIparyuSaNa parva Ave thake (1) caturvidha zrIsaMgha malIne zrIvItarAganAM derAM jUhAre, (2) sAdhunI bhakti kare (3) kalpasUtra sAMbhale, (4) zrIvItarAganI pUjA kare, arcA AMgIracanA nitya kare, (5) cartuvidha saMghamAM prabhAvanA kare, (6) sAdharmIvAtsalya kare, (7) jIvone abhayadAna ApavA mATe amAripaDaha vajaDAve, (8) aTTama tapa kare, (9) jJAnanI pUjA kare, (10) mAMhomAMhe zrIsaMghane khamAve, (11) saMvatsarI paDikramaNa kare, e agIyAra kRtya kare. * e karaNI karavAnAM agIyAra dvAra kahyAM, te Agala vivarIne kaheze. valI bhagavAnuM kahe che ke pajosaNa Ave thake sAmAyika, paDikkamaNuM, posaha vrata karavA, zrIvItarAganI snAtrapUjA, cUA, caMdana, vilepana, karavAM, brahmacarya pAlavuM, dAna zrI paryuSaNA 157 Jain "Education International 2010_03 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devuM, temAM dayA mukhya pAlavI, ItyAdika kRtya zrIpajosaNanAM maMDana che, eTale alaMkArarUpa che. tema valI gharanA AraMbha sarva varjavA, tathA khAMDavuM, dalavuM tathA nATaka prekSaNa karavAnuM varjana karavuM. brahmacarya pALavuM. bhUmie sUvuM, sacitta vastuno tyAga karavo, sAvadha vyApAra varjavo, kalpasUtranA vAMcanArA sAdhuone khAna pAnanuM sAhAdhya ApavuM. rAtrie jAgaraNa karavuM, ATha divasa ubhaya TaMkanAM paDikramaNa karavAM, gurunI vastrAdike karI pUjA karavI, sAvadya eTale pApanAM vacana mukha thakI bolavAM nahIM, pAraNAne divase sAvaMtsarika dAna devuM, devadravya tathA sAdhAraNa dravyanA bhaMDAra vadhAravA, jJAnadravyanI vRddhi karavI, gIta gAna karavAM, dhavala mAMgalikanuM gAna karavuM, aneka prakAranAM vAjitra vajaDAvavAM, uttama vastra paheravAM. kleza, zoka, saMtApa sarvanuM nivAraNa karavuM. kuMkuma karI pAMca AMgulInA thApA devA, zrIbhagavAnanI mAtAe cauda svapna rAtrie dIThAM, teno mahotsava karavo. caMdane bhasyA kalazanI sthApanA karavI, zrIjinanA derAsare rathayAtrA pramukhanA mahotsavAdika karavA. ItyAdika karaNI zrAvake karavI. valI sAdhunI karaNI kahe cheH- saMvatsarImAM paDikkamaNa bahu TaMkanAM karavAM, mAMhomAMhe khamAvavuM, kalpasUtra vAMcavuM, mastake loca karavo, aThThama tapa karavuM, e pAMca karaNI karavI. valI munine vigaya tyAgAdi tapa karavuM, jJAnanuM ArAdhana pramukha karavuM. have pUrve je agIyAra vAra kahyAM che, te vistAre kahe che - tihAM prathama vAre cetyaparipATI vaMdanavidhi kahe che. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, e bhalA caturvidha zrIsaMgha yukta gIta vAjiMtranA nAda tathA devaduMdubhinA je zabda, teNe karI sahita tathA dhvajAe ane dhUpe madhamadhAyamAna karI zrIvItarAganI caityaparipATI karavI, tyAra pachI pauSadhazALAe AvIne munijana sarva sAdhune vaMdana karavuM. pachI jinazAsananI prabhAvanA karavI. e karaNI samakitadRSTi jIvane sAcavavI. e rIte paryuSaNaparvane divase je vidhivAde karI zrIvItarAganI cetyaparipATI kare, te devalokamAM IMdrapaNAnAM sukha tathA manuSyalokamAMhe zreSTha padavIne pAme. e phala jANavuM. ema prathama dvAra kahyuM /1 - have sAdhubhaktinA vidhinuM bIjuM dvAra kahe che. eka mastaka, be hAtha ane be DhIMcaNa, e pAMca aMgane pRthvItala pratye vidhie karI samyaka prakAre pharasAve, evA paMcAMga praNipAta karIne vaDerA guru athavA sAdhu athavA anya 158 zrI paryuSaNA 2010_03 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI munijano hoya, temane gurunI tetrIza AzAtanA TAlI namaskAra karavo. pachI anna, pANI, upAzraya, pathya pramukha tathA vastra pAtrAdikanuM dAna sAdhune ApavuM. ItyAdika aneka prakAre karIne avakhaMbha ApavA. evI rIte sAdhunI bhakti zrIparyuSaNaparvane viSe karavI. tathA sAdhunI vastra, pAtra, auSadha, rAkha, DagalA, kAMbalI, kAMbalo, pustaka, sajA, saMthArA pramukha tathA upadhi sahita celo, anna, pANI, sukhaDI pramukha khAdima, tathA mukhavAsa pramukha svAdima, e cAra prakAranA AhArane dAna karI bhakti karavI, tathA stuti karavI, sevana karavuM, vaiyAvacca karavuM, evI gurubhakti karavI. e rIte puryaSaNAparvanA divasone viSe je prANI sAdhunI sevA, vaMdana, bhakti, paryApAsanA kare, te vaimAnikadevapaNuM pAme. e bIjuM dvAra kahyuM. rA have kalpasUtra sAMbhalavAnA vidhinuM trIjuM dvAra kahe che - tihAM prathama kalpasUtra sAMbhalyAno vidhi kahenArA evA je guru, dharmanA jANa, pote dharmanA karanAra, sarva kAle dharmane viSe bIjAne pravartAvanArA ane kalpasUtranA artha kahenArA evA guNa sahita je guru hoya, te zuddhopadezanA denArA kahevAya. evA kalpopadezaka guru Agala vinaye karI dhUpavAsa karIne bhalI buddhie karI gurunI sanmukha dRSTi sthApI, ekAgracita rAkhIne bhAva bheda samajavAmAM vicakSaNa thayA thakA kalpasUtra sAMbhalavuM. valI kalpasUtranA pustaka Agala vidhi sahita moTe mahotsave karI rAtrie jAgaraNa karavuM. prabhAte moTe mahotsava karI gurune hAthe kalpasUtra ApIne bhAve karI sAMbhaLavuM. evI rIte paryuSaNaparvane viSe mahA mAMgalikane nimitte pAMca divasa paryata sAdhu kalpasUtra vAMce, ane zrAvaka sAMbhale. - have e kalpasUtranuM mAhAbhya kahe che. jema zrIarihaMtanI samAna koI utkRSTa deva nathI, mukti thakI bIjuM koI utkRSTa parama pada nathI, zrI zatruMjaya thakI bIjuM koI uttama tIrtha nathI, tema kalpasUtra thakI bIjuM koI utkRSTa sUtra nathI. sarva puNyamAM uttama puNya, sarva zratamAM uttama zruta, sarva dhyAvavA yogya dhyeya padArthamAM uttama dhyeya padArtha evuM e zrIkalpasUtra zrIvItarAga deve svamukhe kahyuM che, mATe AcAra tathA tape karI kalpasUtra sAMbhalavuM. e kalpasUtra kalpavRkSanI pere sAMbhaLanAranAM manovAMchita pUrNa kare evuM che. valI zrI paryuSaNA 1pa9 2010_03 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalpasUtra che te ruDA rasAyana jevuM che, tattvArthane dIpAvanAruM che; mATe te vidhie karI paryuSaNakalpane sAMbhale. valI anAdi kAlanA kalimala eTale pAparupa baMdhananA nAza karavA mATeja jeNe Adara karo che evuMja jANe hoya nahIM ? evuM e kalpasUtra che, ane valI te sarva Icchita vastu pUrNa karavAmAM samartha, kalikAla mAMhe kalpavRkSa sadRza che. je muni samasta prakAre kalpasUtra vAMce che, tathA je bhavya prANI bahumAnapUrvaka Adara sahita sAMbhale che, te prANI vaimAnikadevamAM vihAra karIne tihAM sukha bhogavIne pachI mokSarupiNI strInA utsaMgamAM jaI visAmo lIe che. sarva parvamAM pajosaNaparva moTuM che. te parvamAM je kalpasUtre sAvadhAna thako sAMbhale, te prANI ATha bhava mAMhe mokSapada pAme. niraMtara zuddha samakitanA sevana thakI, brahmacarya pAlavA thakI je puNya upArjana thAya, te puNya kalpasUtra sAMbhalavAthI upArjana thAya. nAnAvidha dAna devAthI, vividha prakAranAM tapa karavAthI, ruDAM tIrthonAM sevana karavAthI je pApano kSaya thAya che, te pApano nizce ekAgracitte karI kalpasUtra sAMbhalavAthI paNa kSaya thAya che. zrIjinazAsanamAM pUjA prabhAvanA karavAmAM tatpara rahelA evA je loka ekAgracitte karIne zAsanaprabhAvanA kare, pUjA kare, kalpasUtrane ekavIza vakhata zravaNa kare, te prANI saMsArarupa samudrane tarI pAra pAme che. II Iti tRtIya dvAra // 3 // have cothA dvAramAM zrIjinezvaranI pUjAno vidhi kahe cheH- je vidhinA jANa zrAvaka, pajosaNa Ave thake, zrIarihaMtanI pratimAne moTI Rddhi sahita rathane viSe sthApIne snAtra pUjanAdika karaNI kare, tema valI caMdana, kastUrI, kezara pramukha sugaMdhI vastue karI zrI arihaMtanI pratimAne vilepana kare, valI aSTa prakAre tathA sattara prakAre zrIvItarAganI pratimAnI pUjA vistArapUrvaka vizeSapaNe kare. je mATe kahyuM che ke saMvatsarIne viSe, caumAsIne viSe, temaja aThThAIne viSe e traNa parvamAM sarva koI zrAvake ghaNA Adara sahita zrIjinavaranI pUjA karI guNotkIrtana karavAM. jema paryuSaNaparvanA ATha divasa paryaMta zrInaMdIzvaradvIpane viSe vaimAnikAdika cAra nikAyanA devatA malIne aThThAIno mahotsava karI zrIjinarAjanI pUjA kare che, tema traNe comAsInI aThThAI tathA caitranI aThThAI ane AsonI aThThAI, e sarva malI pajosaNa sahita che. e aThThAImAM tathA zrI paryuSaNA 160 2010_03 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinezvaranA janma, dIkSA ane kevalajJAna kalyANakane divase cAre nikAyanA devo tathA vidyAdharo naMdIzvarAdikane viSe yAtrA kare che ane mahotsava kare che. temaja manuSyo paNa potapotAne sthAnake kare che. have IhAM e zrIjinanI pUjAnuM phala graMthakartA kahe che ke je huM, sAgaropamAdikanuM moTuM Ayu pAmuM, te moTA AyumAM paNa valI AdhivyAdhie rahita thAuM, roga rahita thAuM, paMDitapaNuM sarva vastunuM jANapaNuM pravINatA, caturAI ItyAdi zubha padane pAmelo houM, tathA mArI eka jIbha che, te koTi jillA jeTaluM kArya karI zake evI bolavAmAM pATava guNayukta caturAIvAlI thaI pRthvItalamAM sanmAna pAme, topaNa sarva parvomAM zreSTha evA pasaNaparvanI pUjAnuM je phala, tenuM paripUrNa varNana karavAne samartha na thAuM. e parva divasone viSe pUjA karavAnuM phala jANavuM. ema posAparvamAM doSa rahitapaNe zrIjinArAjanI pUjA kare, te prANI trIje bhave athavA sAtame, AThame bhave mokSane pAme. tenAM AkarAM pApa hoya, te dUra jAya. ruDI bAddhinI saMpadAnA pada pratye pAye, teno AtmA traNe bhuvanamAM yaza kIrtie karI dedIpyamAna thAya. Iti caturtha dvAra | 4 || - have saMghaprabhAvanAnuM svAmIvAtsalya karavAnA vidhinuM pAMcamuM ane chaThTha dvAra kahe che- sAdharmika vAtsalya te eka zrIsaMghanI pUjA, bIjI prabhAvanA ane trIjuM vAtsalya, e traNa prakAre che, tathA zrIjinarAjanI pUjA pajosaNa Ave thake karavI. te pUjAno adhikAra to prathama kahI AvyA chIe. have svAmIvAtsalya tathA prabhAvanA je che, te paNa jaghanya, madhyama ane utkRSTa evA traNa bhede che. tihAM pratyeka sAdhama dITha ekeka nakAravAlI Ape, te jaghanya svAmIvAtsalya jANavuM, ane sAdhamane azana, pAna, khAdima, svAdima, e cAra prakAranA AhAre karI jamADe, te madhyama svAmIvAtsalya jANavuM, tathA jamADIne pachI vastrAbharaNa paherAmaNI kare, te utkRSTa svAmIvAtsalya jANavuM. ema siddhAMtamAM kahyuM che. mATe zaktine anusAra sAdhamane notarI bhAva sahita uttama bhojana jamADI ane tAMbula pramukha ApI vastrAbharaNanI paherAmaNI karavI. have te zrIsaMghanA vAtsalyanuM ane prabhAvanAnuM phala zuM thAya? teno mahimA kahe che - jenA gharanA AMgaNAne guNa yukta evo je zrIsaMgha te zrI paryuSaNA 161 2010_03 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAne page karI pharase che, te prANInA AMgaNAne viSe kalpavRkSa niraMtara phale che, tathA te prANIne hAtha viSe ciMtAmaNi ratna raheluM che tathA glAdhya guNa yukta ane pAparahita evI che kAmadudhA dhenu te tenA gharane viSe avatarelI che. valI traNa lokanA adhipatipaNAnA sAdhanane sahAya karanAra evI lakSmI je che, te tenA mukhanI sAmuM juve che. arthAt lakSmI paNa ema Icche che je e prANI mane kyAre aMgIkAra kare. mATe sarvottama evo je zrIsaMgha, tenuM sevana karavuM. valI sarva padArthamAM zrIsaMgha je che te uttama padArtha che. mATe je tatvanA kahenArA zrIarihaMtadeva te paNa zrIsaMghane uttama kahe che. tatvArthanA prarupaka paMDitajana te zrIsaMghanA darzana pratye vAMche che. eTale zrI arihaMtanA darzananuM phala ane zrIsaMghanA darzananuM phala te sarakheja jANavuM. ema zrItIrthakare pote pravacana mAMhe bhAkhyuM che. jema ratnonA svAmImAM rohaNAcala uttama che tema sarva guNano uttama svAmI te zrIsaMgha che. valI zrImaMta evo zramaNa saMgha je che, te pRthvIne viSe utkRSTo AdhArabhUta che. je zrIarihaMtA paNa pote kevalajJAne karI sahita che, topaNa ucca svare karIne te sarva zrIsaMghane bhAva bhaktipUrvaka sAcave che. mATe zrIsaMgha je vizva mAMhe che, tene namaskAra ho. valI eka tarapha sarva tapa japAdika saMbaMdhI karaNInuM phala ane bIjI tarapha zrIsaMghanI vatsalatA karavI tenuM phala, e be mAMhe zrIsaMghanA vAtsalyanuM phala moTuM che. tathA eka tarapha samasta tIrtha pharasyAnuM phala adhika che, te thakI paNa jeNe karI AtmA sarva prakAre zuddha thAya che, evo je zrIsaMgha tenuM bahumAna tathA gaurava je kare che, Adare che, te prANInuM samakita nirmala thayuM kahevAya. tene arihaMtapada prApta thAya che, je mATe trIjA je zrIsaMbhavajina tIrthakara tenA prAkRta caritrane viSe kahyuM che ke zrIsaMbhavajina pAchalA trIje bhave pajosaNanA divasomAM zrIjinavacane karI daDha bhaktirAge zrIsaMghanuM vAtsalya karyuM, tethI tIrthakaranI lakSmI pAmyA. zrIsaMbhavajina tIrthanAtha thayA. - have tenI kathA kahe che. zrIsaMbhava jinezvara te pAchalA trIjA bhavane viSe dhAtakI khaDe aivita kSetre kSamApurI nagarIe vimalavAhana nAme rAjA hatA. tihAM eka varSa moTo durmikSa thayo. te varSamAM pajosaNaparva Ave thake saghalA sAdharmika zrAvakone teNe bhaktie karI bhojanAdikanuM dAna dIdhuM, tethI tIrthakara zrI paryuSaNA 16 2 2010_03 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmakarma upArjana karavuM. ema zrIsaMbhavacaritramAM kahyuM che, je mATe beMtAlIsa doSa rahita kalpanIya zuddhamAna upanyo je AhAra, tenuM dAna poteja moTA munione Ape che. evo zrIvimalavAhana nAme rAjA moTo nirmala manano dhaNI che. ekadA sarva dezamAM durbhikSa paDyo te vAre rAjA pote sarva saMghane artha bhojanAdi karAvIne jamADato hato. ema sarva saMghanuM vaiyAvacca karavuM, teNe karIne tIrthaMkara nAmakarma upArjana karavuM. pachI zrIsvayaMprabha nAme AcArya pAse dIkSA lIdhI. te rAjyalakSmInI pere dIkSA pAre che. valI je aMtaraMga SaT vairI che tenA jayane arthe te rAjarSi saMyamarUpa rathamAM besIne vidhi sahita saMyama pAlatA thakA vicare che, upasarga sahana karavAthI udvega pAmatA nathI. parisaha sahevAne harSavaMta mana che jenuM evA te rAjarSi, polIyo potAno pahero pUro kare, tema AyuSya pUrNa karI cheDe vidhi sahita anazana karI maraNa pAmI navamA Anata nAme devaloke pahotA. dIkSA je che te mokSaphalanI devAvAlI che. jo thoDI pAlI hoya, to paNa sukhane Ape che. tihAMthI cavIne jaMbudrIpanA bharatAddhanI bhUSaNarUpa sAvacchI nagarIe izvAkuvaMzamAM uttama kularUpa kSIrodadhi vadhAravAne caMdramA sAmAna zatrune jItavAthI jemanuM jitAra nAma sArthaka che te rAjAnI senAdevI nAme paTTarANInI kukhane viSe AvI upanyo. te vAre traNe lokamAM udyota thayo. rAtri zeSa rahe thake rANIe potAnA mukhakamalamAM praveza thatAM cauda supana dIThAM. 2 pachI jAgIne harSavaMta thai thakI rAjA Agala jai vAta karI. rAjAe kahyuM traNe lokane vAMdavA yogya evuM nizce tamAre putraratna thaze. pachI gaMgAnA pANIe karIne jema samudra vRddhi pAme, tema guptapaNe garbha vadhavA mAMDyo paNa koine dIThAmAM na Ave. savA nava mAsa pUrNa thaye mArgazira zudi caudasanI rAtrie mRgazira nakSatre caMdramAno yoga Ave thake jarAyu rogAdi rahitapaNe jene suMdara azvanuM lAMchana che, tema pUrva dizie sUrya udaya thayA evA sonA sarakhe zarIrane varSe sarva sukhanuM bhAjanarUpa evo putra, senA rANIe sukhasamAye prasavyo. teno chappanna dikkumArikA tathA cosaTha indro mahotsava karI potAne sthAnake gayA. prabhAte jitAri rAjAe putrajanmanI vadhAmaNI sAMbhalI putrajanma mahotsava karavo. je samaye garbhane viSe putrapaNe saMbhavanAtha upanyA, teja samaye durbhikSane viSe dhAnyano saMbhava thayo mATe temanuM saMbhavanAtha evuM nAma sthApana 163 zrI paryuSaNA Jai''Education International 2010_03 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyuM. pachI pAMca dhAve pAlatAM moTA thatAM saMbhavakumAra yauvanAvasthA pAmyA. suvarNa varSe cArase dhanuSyanI jenI uMcI kAyA zobhatI che, valI je rUpanuM nidhAna che, tathA jANe kautuke karI meru parvataja puruSarUpa dhAraNa karI Avyo hoya nahIM! evA kumarane mAtApitAe bhoga samartha jANIne rAjakanyA paraNAvI. tenI sAthe vividha prakAranAM sAMsArika sukha bhogavatAM pannara lAkha pUrva vyatikramAM, te vAre jitAri rAjA saMsAra thakI udvigna thayA. ghaNA Agraha karIne saMbhavasvAmI pratye rAjapATe sthApatA hatA, te suvarNanI aMgulIe ratna sthApyuM zobhe, tema zobhatA hatA. pachI jitAri rAjA potAnA AtmAno artha sAdhavA mATe guru pAse jaI temanAM caraNakamalane namIne hAthe dIkSA grahaNa karatA hatA. have bhagavAna cummAlIsa lAkha pUrva paryata rAjya karatA thakA bhogAvali karma kSaya karyAM, te vAre pote paNa traNa jJAna sahita che, svayaMbuddha che, tethI manamAM saMsAranI sthiti asAra che, anitya che, ema ciMtavavA lAgyA. te avasare lokAMtika devatAnI e karaNI che mATe tihAM AvI prabhune namaskAra karIne kahevA lAgyA ke he prabho ! dharmarUpa tIrtha pravartAvo. ema kahI devatA sthAnake gayA. dIkSA levAno avasara jANI bhagavAnano utsAha vadhyo, te vAre saMvatsarI eTale eka varSa sudhI bhagavAne dAna dIdhuM. dAnane cheDe cosaTha IndranA Asana kaMpyAM, te vAre te potAnI IdrANIo sahita prabhune ghera AvI anukrame dIkSAmahotsava karatA hatA. pachI bhagavAna siddhArtha nAmaka zibikAmAM besI nagarInA madhyamAMthI caMpakavanamAM gayA tihAM eka hajAra rAjAnI sAthe dIkSA lIdhI. te vakhate prabhune mana:paryavajJAna upanyuM. zakendra tathA bIjA paNa ayyatAdika idro sarva bhagavAnane namaskAra karI potAne sthAnake gayA. pachI pRthvItalane viSe vicaratA bIje divase teja purane viSe sureMdradattane ghera bhagavAne paramAnne karI pAraNuM karyuM. evI rIte traNa guNie guptA pAMca samitie samitA evA bhagavAne maunapaNe, nirbhayapaNe, sthirabhAve, eka dRSTie cauda varSa lagaNa vihAra karyo. pachI sahastrAvane sAlavRkSanI tale prabhu kevalajJAna pAmyA. tadanaMtara caturvidha saMghanI sthApanA karI potAnuM tIrtha pravartAvyuM. pachI bhavya jIvonAM pApano nAza karavAne arthe cauda varSa uNA eka lAkha pUrva varSa lagaNa kevala paryAya pAlatA bhagavAna 164 zrI paryuSaNA 2010_03 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicaDhyA. sarva malI sATha lAkha pUrva Ayu pUrNa karI caitra zukla paMcamIe Adra nakSatre caMdramA zubha Ave thake sametazikhara parvatanI upara nirvANa pAmyA. e zrIsaMbhavanAthanuM caritra sAMbhalIne zrIsaMghanI prabhAvanA karavI. svAmivAtsalya karavuM. iti paMcama tathA SaSTa dvAra 5, 6 | have amArinI ughoSaNA karavAnA vidhinuM sAtamuM dvAra kahe che :pajosaNaparvanA divaso Ave thake sarva jIvane abhayadAna devuM tathA dezane viSe, nagarane viSe, purane viSe, nava nA ane navI kAru malI aDhAre varNane viSe AraMbha nivartAvato, abhayadAnano paDaha vajaDAvavo, je sAvadya AraMbhanA karanAra hoya, tene te sAvadyathI nivAravA, ema je amAri palAve, tenuM Ayu dIrghatara thAya, zarIra pradhAna tathA zobhAyamAna thAya, Ucca gotrano baMdha kare, lakSmI saMpadA ghaNI vadhe bala parAkrama vadhe, sarvamAM svAmIpaNuM tathA moTAI pAme, niraMtara ArogyatA rahe, traNa bhuvanamAM jihAM jAya, tihAM pUjA pAme, manovAMchita pAme, tene saMsArarupa samudrano pAra utAravo sulabha thAya, evAM phala pAme. eTale sarva prANI mAtra sukhane viSe rakta rahe che, ane duHkhamAM udvega pAme che mATe sukhanA arthI prANI che tene je sukha Ape, te sukhane denAro jIva , nizca pote paNa sukha pAme, mATe paryuSaNaparva Ave ke amArinI udghoSaNA kare, te bhavya jIvA trIje bhave muktIpiNi strIne vare. te Iti sakSama dvArA 7 II - have pajo saNamAM aThThama tapa karavAnuM AThamuM dvAra kahe che-pajosaNaparvamAM aThThama tapa karanAro puruSa traNa ratnanI zobhAne pAme, athavA mAyAdi traNa zalyanuM umUlana kare, athavA mana vacana ane kAyAnAM pApane dhoI nAkhavAnuM kare, tenA sarve janma athavA traNa bhava pavitra thAya, athavA te puruSa traNa vizvanI upara ja mokSapada, tene pAme che. mATe je zrAvaka kaliyuga mAhe poSaNaparva Ave thake traNa upavAsa kare, tene dhanya che. je muni chamAsI athavA varasI pramukha mahA tIvra tapane koDI varSa parcata kare. te muni teNe karIne ghaNA kAlanAM saMcelAM pAponI nirjarA kare tema zrI pajosaNamAM aDhamAM tapa karavAthI eTalA pApono kSaya thAya. tenI upara nAgaketunI kathA kalpasUtranI vAcanA thakI jANavI. e AThamuM dvAra kahyuM | 8 || have pajosaNa Ave thake jJAnanI pUjA karavAnA vidhinuM navamuM dvAra kahe che. pajosaNamAM pustakanI Agala kastUrI, karparAdi caMdana, agara, tenA dhUpa karavA, zrI paryuSaNA 165 2010_03 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhRtano dIpaka karavo, kAraNake pustakamAM vicitra prakAranAM akSara che, zrIkalpasUtramAMthI AcArye uddhAra kareluM che, tenI pUjA zubha vastue karavAthI bahu puNya baMdhAya. ene paNa dravyArAdhana kahIe. upara kahyA pramANe jo zrIkalpasUtranA pustakanI pUjA karI hoya, to tethI saMsArajanya jADya nAza pAme che, tathA krame karI bhavya jIvane kevalajJAna upaje che. iti navama dvA2|| 9 // have saMvatsarI pratikramaNanA vidhinuM dazamuM dvAra kahe che H pajosaNamAM je pramANe Avazyakavidhi kahyo che, te pramANe mana, vacana, kAyAnI zuddhine artha gurunA mAMDalA mAMhe pratikramaNa karavuM. je varasa divase saMvatsarInuM pratikramaNa karavuM, te rAga dveSa varjIne karavuM. bIjuM pakSa divasanI vizuddhine arthe pakSanuM paDikkamaNuM karavuM, te vistAre karavuM. e be prakAre zrAvaka potAne arthe paDikkamaNAmAM kare. e paDikkamaNAM je che, te paMcavidha AcAranI vizuddhinA hetu che. sAdhu tathA zrAvake paNa gurunI sAthe pratikramaNa karavuM, ane gurunA virahe ekalAe paNa paDikkamaNuM karavuM, tenuM phala kahe che H- je sAdhu saMvatsarIne divase jevA anukrame kahyuM che, tema sUtrayuktie karIne paDikkamaNuM kare, to te sAdhu tatkAla potAnAM karmanI jAlane bhedI anukrame kevalajJAna pAmIne mukti pratye bhaje. akSaya sukhanI lakSmIno vilAsa pAme. II iti dasamuM dvAra | 10 || have saMvatsarImAM kSAmaNAM karavA saMbaMdhI vidhinuM agiyAramuM dvAra kahe cheH je pUrve pApopArjana karacA hoya eTale sarpanI garalanI pere kleza thakI doSe karIne je pApa bAMdhyA hoya, te pajosaNe sUkSma ane bAdara evA sarva jIvonI sAthe khamAvavA thakI nAza pAme che. je mATe pajosaNathI adhika koi zreSTha nathI. te mATe saMghanI mAMhe kalaha rAkhavo, te yukta nathI. kalaha je che te jIvane doSano hetu che. je mATe deze UNI pUrvakoDI paryaMta cAritra pAlanAro paNa eka muhUrta kaSAyane karave karIne tenA phalane hArI jAya che. mATe koinI sAthe kalaha na rAkhatAM sarva jIvonI sAthe khAmaNAM karavAM. have maitrI bhAva rAkhavAnuM phala kahe che : je prANI pUrvalA vairabhAvane maitrIbhAve karIne pajosaNamAM sarva jIvonI sAthe khamAve, te prANI doSa rahita thai mokSanAM sukhane pAme. iti ekAdaza dvAra | 11 || zrI paryuSaNA 166 2010_03 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have paryuSaNAM devadravya, jJAnadravya tathA sAdhAraNadravyanI vRddhi karavAthI je phala thAya, te kahe che : zrIjinazAsananI vRddhino karanAra je prabhAvika hoya, te jJAna tathA darzananA guNanI tathA dravyanI vRddhi kare tethI te prANI tIrthakarapadavInI upArjanA kare, ane valI je prANI devadravyanI upekSaNA eTale uvakhavuM kare, tathA bhakSaNa kare tathA koi Apato hoya tene na ApavA preraNA kare, saMdhana kare, te prANI buddhihIna thAya. valI ghaNAMka pApakarme karI lIpAya, parabhave dharma na pAme, athavA narakanuM Ayu bAMdhe, valI je puruSa devadravya karI dhananI vRddhi pAme, te dhana nizca kulano nAza kare ane te puruSa marIne narakagatimAM jAya, mATe zrAvakajanane vyApAra karatA thakA devadravyAdikanI yatA karavI. ityAdi vidhi prathama saMkSepe kahyo hato, te pharI vistAre paNa kahyo, valI bIjo paNa vidhi je saMpradAya thakI cAlato Avato hoya, te sarva karavo. evI rIte posaNaparvanI karaNInuM phala prabhunA mukhathI sAMbhalIne valI zreNika rAjA pUchatA hatA ke he bhagavAn ! he zramaNanA iMdra ! e sarvathI moTo vArSika pajosaNaparvano mahimA kevo varte che? te vAre bhagavAna kahe che ke he pRthvInAtha ! pajosaNaparvano mahimA kahevAne huM paNa asamartha chuM. jema koi meghanI dhArAnI saMkhyA karI zake nahIM, valI AkAza mAMhelA tArAnI saMkhyA koi karI zake nahIM tathA gaMgA nadInA kAMThAnI retInA kaNIyAnI saMkhyA koi karI zake nahIM, jema samudra mAMhelA pANInAM biMdunI saMkhyA koi karI zake nahIM tathA mAtAnA snehanI saMkhyA koi karI zake nahIM, tema valI gurunA hitopadezanI saMkhyA karI zake nahIM, tathApi kadAcit koi dhIra puruSa pUrvokta sarva padArthonI saMkhyA karI zake, paraMtu A pajosaNaparvanA mahAbhyanI saMkhyA koithI kahevAya nahIM. je mATe sarva parva mAMhe adhika moTuM e parva che. jema guNamAMhe vinayaguNa moTo che, vrata mAMhe jema brahmacarya vrata moTuM che, niyama mAMhe jema saMtoSa moTo che, tapane viSe jema samatA rAkhavI, te moTI che, sarva tatva mAMhe jema samakita moTuM che, tema sarva parva mAMhe utkRSTa pajosaNaparva moTuM che, ema sarvaze kahyuM che. - valI maMtra mAMhe jema paMca parameSThI maMtra moTo che, mahimAvaMta tIrthamAMhe jema zatruMjaya moTo che, dAna mAMhe jema abhayadAna moTuM che tathA rana mAMhe jema ciMtAmaNi ratna zreSTha che, rAjA mAMhe jema cakravartI zreSTha che, kevalImAM zrI paryuSaNA 167 2010_03 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema tIrthakara zreSTha che, samyakatvadarzana mAMhe jema kSAyika samyakatva zreSTha che, dharmane viSe jema vItarAgano bhAkhyo zrIjinadharma zreSTha che, cAritrane viSe jema cAkhyAta cAritrya zreSTha che, jJAnamAMhe jema kevalajJAna zreSTha che, dhyAnamAMhe jema zukaladhyAna zreSTha che, rasAyaNa mAMhe jema amRta zreSTha che, zaMkha mAMhe jema dakSiNAvarta zaMkha uttama che, jyotiSya maMDala mAMhe jema sUrya zreSTha che, maMDanane viSe jema tilaka zreSTha che, AbhUSaNa mAMhe jema mukuTa, devatA mAMhe iMdra, phUla mAMhe kamala, paMkhI mAMhe garuDa, parvata mAMhe jema sudarzana nAme meruzreSTha che, gaNadhara mAMhe puMDarizya, nadI mAMhe gaMgA, sarovara mAMhe mAna sarovara, hIpane viSe jaMbUdvIpa, kSetramAMhe bharatakSetra, sarva deza mAMhe soraTha deza, jina mAMhe zrImadaSabhadeva, divasa mAMhe dipAvalIno divasa, mAsa mAMhe jema bhAdrapada mAsa zreSTha che, tema sarva parva mAMhe posAparva zreSTha che. mATe he bhavya jIvo ! e parva Ave ke tene ruDI rIte ArAdhavuM. jema sarpano sAra maNi, mRgano sAra kastUrI, paMkano sAra kamala, kSIrasamudrano sAra caMdramA, khyAnano sAra khagna, dehano sAra tapa che, temAM sarva parvanuM sArabhUta pajosaNaparva che. mATe e parva Ave thake uttama prANI to dharmakArya pratye Acare, paraMtu mUrkha nara hoya te na Acare, te potAno janma niSphala kare. jema ukhara kSetranI bhUmi mAMhe bIja vAvyuM niSphala thAya, tathA jema tuSanuM khAMDavuM nirarthaka thAya, jema aTavIne viSe rudana karavuM niSkala, sthala te grAmAdikanI baddha bhUmikA tene viSe jema vRSTi niSkala, lavaNasamudrane kAMThe jema bIjanuM ropavuM niSkala, jema dharma vinA manuSyano janma niSkala, tema vArSika pajosaNaparva ArAdhyA vinA zrAvakano janma paNa niSphala jANavo. valI muninuM kula paNa pajosaNa ArAdhyA vinA na zobhe. je mATe kahyuM che ke zastra vinA vIra puruSa na zobhe, buddhi vinA maMtrI na zobhe, gaDha vinA nagara nA zobhe, daMtozala vinA hAthI nA zobhe, bahotera kalA vinA puruSa na zobhe, tapa vinA trASi na zobhe, zIyala vinA satI na zobhe, dAna vinA dhanavaMta na zobhe, veda vinA vipra na zobhe, sugaMdha vinA phUla na zobhe, haMsa vinA mAna sarovara na zobhe, dayA vinA dharma na zobhe, tema zrAvakanuM ane muninuM kula te paNa pajosaNaparva ArAdhyA vinA na zobhe. zrI paryuSaNA 168 2010_03 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA je e parvane samyaka prakAre ArAdhe te jema caMdra karI rAtri zobhe, sUrya karI jema AkAza zobhe, pratimAe karI jema deruM zobhe, kulavadhu jema zIvale. zobhe, jovuM jema gIta gAne karI zobhe, AcArya jema jJAne karI zobhe, tema pajosaNaparvanA ArAdhave karIne zrAvakanuM kula ane muninuM kula zobhe. evuM e zrInazAsana mAMhe prAbhAvika parva che. e prathama vidhi kahyo. evA vidhie karIne je bhavya prANI moTA pajosaNaparvane trikaraNa zuddha karI ArAdhe che, te prANI Ihalokane viSe ruddhi, vRddhi, sukha, saubhAgya, bAhya saMpadA, atyaMtara saMpadA nizcathI pAme. e pAmyAno sAra jANavo, ane paraloke to IMdrapaNuM pAme, anukrame valI tIrthaMkarapadane bhogavI muktivadhU pratye pAme. evuM parvanuM mAhAbhya sAMbhalIne pharI zreNika rAjA pUchatA hatA ke he jineMdra ! pUrve e poNaparva koNe samyak prakAre ArAdhyuM che ? ane te thakI te kevAM phala pAmyo? te muja pratye kaho. te vAre zrIvardhvamAnasvAmI kahe che ke he nareMdra ! e viSe gajasiMha rAjAno saMbaMdha jema sUtra mAMhe kahyo che, te pramANe kahuM chuM te sAMbhala. zubha matie karI vidhi sahita pajosaNaparvanA ArAdhavAthI ati moTuM phala prApta thayuM. je phale karIne gajasiMha rAjA tIrthaMkarapadavI pAmyo che, te kahe che. A jaMbUdvIpamAM bharatakSetranA dakSiNa bhAge madhya khaMDane viSe ayavaMtI nAme dezamAM ayavaMtI nagarI idrapurInI pere zobhe che. tihAM jayasiMha nAma rAjA rAjya kare che. te rAjA nItizAstrano jANa mATe nyAye karI prajA pratye pAlato vicare che. tene eka lakSmI jevI kamalA e nAme paTTarANI che. te rANI zIlarUpa lAvaNyAdika guNopeta thakI sItA jevI zobhe che. te rAjAno sarvaguNanI samRddhie sahita utkRSTo arihaMta dharmano polanAra evo sumati nAme pradhAna che, te maMtrIzvara svAmInA kAryane viSe rakta che. eka samaye rANIe rAtrine viSe sukha nidrAe sUte thake ujjavala airAvata hAthI tathA kesarIsiMha, e be svapnamAM potAnA mukhamAM praveza thatA dIThA. te jAgyA pachI svapnanI vAta rAjA Agala kahI, te vAre rAjA bolyo ke he priye! tamAre rAjya dhuraMdhara guNavaMta evo putra thaze. evuM rAjAnA mukhathI svapnAnuM phala sAMbhalIne rANI rAjI thaI thakI garbhanI pratipAlanA karatI rahI. te zrI paryuSaNA 169 2010_03 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANI anukrame savA nava mAsa pUrNa thaye zubha muhUrto zubha lagne putraratna pratye prasavatI hatI. rAjAe paNa putra janmamahotsava vistArapaNe karIne svapranA abhiprAya mujaba yathArtha guNa sahita gajasiMhakumAra evuM nAma dIdhuM. pachI pAMca dhAvamAtAe lAlato pAlato zuklapakSanA caMdramAnI kalAnI pare vadhato vadhato te kumara ATha varSano thayo. te vAre pitAe adhyApaka guru pAse bhaNavA besADyo. kumara paNa thoDA kAlamAM bahotera kalAne viSe kuzala thayo. zastra ane zAstranI kalAno jANa, tathA dharma, artha ane kAma, e traNe vargano jANa thayo. te je vAre yauvana sanmukha thayo, te vAre rUpe karI kaMdarpa sarakho ane kAmakalAne viSe koka sarakho, balakalAne viSe bhIma sarakho, bANakalAne viSe arjuna sarakho, vidyAne viSe vidyAdhara sarakho, yuddhane viSe vasudeva sarakho, dAnane viSe karNa sarakho, pratApane viSe sUrya sarakho evo thayo thako sukhe karI kumarapada bhogavato hato. evA avasare kalAmAM kuzala evo koika sutAra videza thakI rAjAnI sabhAmAM AvIne eka manohara anupama kASThamaya mora lAvIne rAjAnI Agala bheTaluM mUkato hato. te morane dekhI rAjA AnaMda pAmIne kaheto hato ke jo e mora sajIvana hoya to ghaNuMja zreSTha ! evuM rAjAnuM vacana sAMbhalI sutAra bolyo ke he rAjan! dhArApura nagaramAM eka brAhmaNa che, te saMvinI ane gaganagAminI evI be vidyAmAM siddha varSe evo che. te sAMbhalI rAjAe dUta mokalI viprane teDAvyo, dUtanI sAthe vipra avaMtI nagarIe Avyo, te vAre rAjA tene bahumAna ApIne kaheto hato ke he dvijarAja ! he vidyAzAlin ! A kASThanA morane sajIvana karo. evuM rAjAe kahe chate dvijarAje hAkAro karaco, ane moTA ADaMbare karI eka yaMtra lakhIne te kASThanA moranA kaMThane viSe bAMdhyo. tyAM yaMtrane prabhAve karIne te mora AkAzacArI thato hato. valI te mora sarpanI sAthe yuddha karavA lAgyo. je vAre kaMTha thakI yaMtra choDI nAkhe, te vAre kASThanI peThe sthira thai jAya. evo dvije yaMtra karI dIdho, te vAre rAjAe paNa te vipramAM vidyAtattva jANIne dravya ApI ghaNe dAne karI sanmAnIne rajA dIdhI, ane kASThano mora gajasiMhakumArane krIDA karavAne arthe rAjAe dIdho. 170 2010_03 zrI paryuSaNA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumara paNa mora upara besIne vanane viSe navA navA purane viSe vividha prakAranI kriIDA karato sukhe rahe che. evAmAM eka samaye rAtrine viSe zavyAe dhavala gharamAM kumAra sUto che. tihAM madhyarAtrie rudana karatI eka strIno zabda sAMbhalI manamAM vicArato hato ke jo e strInuM duHkha na mAMguM to e mAruM parAkrama sarva nirarthaka che. evuM manamAM dhArI kumAra sannaddhabaddha thaI hAthamAM taravAra laI te zabdane anusAra nagara thakI bahAra smazAnane viSe gayo. tihAM eka strIne rudana karatI dekhIne jagasiMhakumAra pUchato hato ke he bhadra ! kayA duHkhe karI tame Ama vilApa karatAM chatAM rudana karo cho. mATe je kAMI tamArA duHkhanuM kAraNa hoya te mujane kaho ke jema huM tamAruM duHkha nivAraNa karuM. te vAre te strI bolI ke vIra puruSa! he sattvanA Iza ! tuM sAMbhala. mAro bharatAra zailI upara che, te ghaNo bhUkhyo che; paNa bhUlI ghaNI uMcI che, te thakI huM tene AhAra devAne asamartha thaI chuM, e duHkhe karI rudana karuM chuM. te vAre kumara bolyo ke he bhadra! mArA skaMdha upara caDhIne tArA patine bhojana karI saMtuSTa kara. evuM kumAranuM vacana sAMbhalIne strIe paNa temaja karavuM. kumaranA skaMdha upara beThI, tihAM bhUlIne agrabhAge rahyuM je zaba tenA khaMDa khaMDa karIne bhakSaNa karatI hatI. valI mUkhe karI kalakala zabda ane bacabaca zabda karatI pokAra kare che. te vAre kumare te caritra joIne vyaMtarInuM svarUpa jANI manane viSe dharma dharI vyaMtarInA pagane hAthamAM grahIne bhUmine viSe pachADI. pachI valI khage karIne te vyaMtarInuM nAka chedana karyuM. te vAre vyaMtarI paNa tarata nAThI. te vyaMtarIdevInuM nAka chedanA thakI ghaNA krodhe karI Akula thaine te vyaMtarI manamAM vicAratI hatI ke aho! e kumAre mAruM nAka chedIne mune nAka thakI rahita karI to huM paNa e kumArane duHkhane viSe pADuM. evuM manamAM dhArIne te vyaMtarI kumAranuM rUpa karI nagaramAM jaI rAjAnA darabAramAM peThI. pachI aMteuramAM jaIne rANI sAthe viSaya saMbaMdhI kAmakrIDA pratye karatI hatI. rAtrine aMte rAjA jAgate thake aMtaramAM rANI sAthe kumArane viSayakrIDA karato dekhIne rAjA krodha sahita thaI hAthamAM khaDjha grahaNa karIne kumAra pratye haNavAne arthe dADato hato. te vyaMtaradevI paNa tevAja kumAranA rUpe karI tihAMthI nAsI gai. rAjA paNa te vyaMtarIdevIe je chelabheda kazyo, tene na jANato evo thako kumAranI upara krodha karIne maMtrIzvarane teDAvI kumAranuM zrI paryuSaNA 171 2010_03 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRttAMta sarva kahI saMbhaLAvyuM, ane tene haNavAno Adeza dIdho. te vAre maMtrIzvare rAjAne ghaNe prakAre kahyuM. te chatAM paNa rAjAno kopa zamyo nahIM, te vAre maMtrIzvara potAnA svAmInI AjJA aMgIkAra karIne ukyo. evA avasaramAM kumAra paNa prabhAta thaye thake smazAnathI valI cAlyo Ave che. paNa devIe karela kapaTa pratye na jANato te kumara cittamAM harSa AnaMda dharato thako potAne ghera Avato hato, vacamAM tene maMtrIzvara malyo, te evuM kahevA lAgyA ke tamane rAjAe atyaMta AkarI haNavAnI AjJA dIdhI che, paNa te zA kAraNe dIdhI che ? te huM jANato nathI. evAM maMtrInAM vacana sAMbhalIne kumara bolyo ke he maMtrIzvara! rAjAnI AjJA jo evI che, to tuM mAro vadha utAvalathI kara. te sAMbhaLI maMtrIzvara bolyo ke he kumara ! e sarva durjana vilAsita jaNAya che. te mATe hAla pracchanna rItie tame dezAMtare jAo. te vAre kumara paNa maMtrIzvaranI AjJAe karI kASThanA mayUra upara ArUDha thaIne AkAzapaMthane viSe cAlato hato. evAmAM koIka vanane viSe je vidyAne viSe siddha che, tene siddhapuruSa kahIe, te siddhapuruSa suvarNasiddhi kare che, tene dITho. te vAre AkAza thakI utarIne kumAre siddhapuruSane namaskAra karI pUchyuM, je tame rasasiddhi karo cho ? te vAre siddhapuruSa bolyo ke he sapuruSa ! mArI pAse gurudatta rasasiddhi vidyamAna che, paNa gurue dIdho je AmrAya te AmrAye karI rasasiddhi karavAne Icche, to paNa thatI nathI. te vAre kumAre kahyuM ke he siddhapuruSa! tame mArI dRSTie rasasiddhi karo, te sAMbhalI siddhapuruSe temaja karyuM. eTale tarata kumAranI dRSTinA prabhAva thakI rasasiddhi thaI. te joI te siddhapuruSa harSa pAmato hato. teNe kumera pratye suvarNa devAne arthe Agraha karyo. kumAre kahyuM ke he puruSa ! mAre suvarNanuM prayojana nathI. kumara je vAre suvarNa pratye nathI Icchato, te vAre ati ghaNo Agraha karIne te siddhapuruSa be vidyA deto hato. temAM eka vidyA thakI jalano nistAra pAmIe, ane bIjI vidyA thakI koI paNa zastra aMge lAge nahIM evI be vidyAnuM grahaNa karIne kumAra AkAzamArge cAlyo. Agala cAlatAM cAlatAM uttaga gaDha kAMgarA sahita dhavala prAsAda maMdira, teNe karI zobhatuM evuM eka zUnya nagara dekhAto hato. tihAM kautuke prekSyo thako AkAza thakI utarIne kumare te nagaramAM praveza karyo. tihAM pura saMbaMdhI sarva 172 zrI paryuSaNA na karIne kumAra sahita bAra praco thai 2010_03 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rddhi dekhIne Agala rAjabhavanane viSe sapta bhUminA AvAsamAM praveza karyo. tihAM devAMganA jevI, rUpa guNe sahita, evI cAra kanyAone dekhIne Azcarya sahita te cAre kanyA pratye pUchato hato ke he bhadrAo kema tame zUnya nagaramAM rahela cho? ane A konuM nagara che? ema pUkyAthI kanyAo bolI ke he buddhimAnuM! A AnaMdapura nAme pATaNa che, teno narasiMha nAme rAjA che, tenA eka devaratha, bIjo dAnava evA be putro che, ane eka devasuMdarI, bIjI surasuMdarI, trIjI ratnasuMdarI, cothI ratnavatI e nAme cAra putrIo che. ema be putra ane cAra putrInA snehe karI sukhe rAjya pAle che. ekadA rAjA ravADIe gayA, tihAM upavanane viSe rAjAe eka tApasane dITho. tene bhojana karAvavAne arthe ghera teDyo, te paNa AvIne bhojana karavA beTho che. tihAM te cAre kumarIo paNa te tApasane jovAne arthe AvI. te kanyAonuM rUpa dekhIne tApasa kAme karI vyAkulita thayo. tenA aMganA AkArane anusAra rAjAe kAma sahita tApasane dekhIne sevakone kahI pura thakI bahAra kaDhAvyo, topaNa te tApasa duSTa mane karIne aMteurane viSe rAtrie Avyo. tene dekhIne rAjAe kapATope karI khaga laI tApasane haNyo. te tApasa tapane prabhAve karI potAnAM mAThAM karmanI niMdAne karave karI smAzanane viSe rAkSasa thayo. te vibhaMgaNAne karI pUrvaluM vaira saMbhArIne bahAM AvI ghaNA prakAranA utpAta karI nagaranA jana pratye vyAkula karI valI rAjAne haNIne pote rAjabhavanane viSe rahyo che. enAthI upadrava pAmelA nagaranA loka te potAnAM gharone, Rddhi sahita paDatAM mUkIne bIjA nagarane viSe nAsI gayA che, mAtra ame cAra baheno pratye pUrvalA abhyAsa thakI, A aMtaHpurane viSe rAkSase rAkhelI che. te ame cAre kanyAo chIe. e amAruM tathA nagaranuM svarUpa je hatuM, te tamArI pAse kahyuM. paraMtu kumara! te rAkSasa hamaNAM bahAra bhakSyane arthe gayelo che, tene AvavAnI velA thai che, topaNa he sapuruSa ! ame cAre abalA kanyAone tamAruM zaraNa che. athavA amArA A bhavane viSe svAmI paNa tameja cho, bIjo koI nathI; paNa hamaNAM nagara adhiSThita rAkSasanA bhayathI kevI rIte tamane ahIM rAkhI zakIe ? tathApi ame rAkSasanA bhaye karI tamane pracchanna rakSAne arthe rAkhavA samartha chIe. to paNa jo te rAkSasa pratye vaza karavAnI kalAmAM tame zrI paryuSaNA 173 2010_03 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo samartha ho to tamane chAnA rAkhIe. kumare kahyuM ke he kanyAo! rAkSasano bhaya mArI Agala rahevA pAmeja nahIM, kemake mArI pAse siddha vidyA che, tenA mahimAthI huM nirbhaya chuM, topaNa pracchanna gharane viSe huM rahIza, ane je vAre rAkSasa ihAM Ave, te vAre tame snAna majjananA je udyama, prapaMca, teNe karI tenAM locanane khele karI tathA snehe karI lipta karajo, te vAre huM rAkSasano jaya karIza. temaNe tema kabUla karI pracchannapaNe oraDAne viSe kumarane rAkhyo, evAmAM rAkSasa Avyo. te vAre hasatAM che mukha jenAM evI cAre kanyAo potAnuM caritra dekhADatI snAna arthe rAkSasane besADatI hatI. pachI khele karIne tenAM netra bharavAM. tihAM prathamanA saMketathI teja samayane viSe avasara pAmI kumAra paNa pAchalathI AvI mayurabaMdhe karI rAkSasane bAMdhI tenI puMTha upara caDhI beTho, te vAre rAkSasa bolyA ke he dhIra puruSa ! mUka, mUka. tAruM sAhasa, dhairya joine huM saMtuSTa thayo chuM. mATe tuM je vara mAga te huM ApuM. te vAre kumara bolyo ke jo tuM e nagara mUkIne vanane viSe rahe, to tune hAla mUkI dauM, nahIM to huM mUkIza nahIM. pachI rAkSasa paNa kumaranuM vacana aMgIkAra karIne vanane viSe nAsI gayo. kumare paNa cAra kanyAnuM pANigrahaNa karI devaratha ane dAnava e be potAnA sAlAne zrIpuranagara thakI teDAvIne te rAjyane viSe sthApyA. tathA nagaranA lokone teDAvIne prathamanI peThe nagaramAM vAsyA. sasarAnA kulane viSe kumara paNa keTalAeka divasa rahyo. pachI uttama puruSa sasarAnA pakSamAM ghaNuM na rahevuM, evuM ekadA manamAM dhArIne devaratha rAjAnI AjJA lai potAnI cAra strIo tathA pAMcamo pote, ema pAMce jaNa malI pAMca ghoDAnI upara asavAra thai AnaMdapura thakI cAlyAM. ekadA mArgane viSe bAra yojananI aTavI AvI, temAM te peThAM. tihAM cAlatAM saMdhyAsamaye eka vRkSanI nIce rAtrine viSe sukhaAzrama karIne rahyAM. te sthAnake cAra strIo sUtI, ane kumara to hAthamAM khaDga laine jAgato rahyo. evA avasaramAM be vidyAdharIo vimAnamAM besI AkAzamArge jatI hatI. jatAM jatAM temaNe kumarane dITho. pachI tenA rUpa upara vyAmoha pAmI thakI viSayanA abhilASe karI kumarane avasvApinI nidrA dei apaharIne vaitADhya parvatane viSe lai gai. have pAchala tihAM aTavImAM cAre strIo jAgI, te vAre teNe potAnA svAmIne zrI paryuSaNA 174 2010_03 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dITho nahIM. pachI te vanamAM ghaNe ThekANe kumArane zodhyo, paraMtu kyAMhI paNa diTho nahIM. te vAre cAre strIo hRdayane viSe vairya dharIne ghoDA upara caDhI kumarano ghoDo sAthe laI aTavI ullaMghana karI dazarathapurane viSe gai. te nagaramAM dharma ane nItithI rahita evo saMjJaka nAme anyAyI rAjA rAjya kare che. te rAjA parastrInA abhilASarUpa vyasanamAM rakta che, pApabuddhi che; tenA mananA pariNAma ghaNA duSTa che, evAja azubha adhyavasAyane dhyAvato thako gokhane viSe beTho thako nagarane pratye jUe che, evAmAM cauTAne viSe devAMganA sarakhI cAre strIone ghoDA sahita dekhI, temanAM rUpa joI vyAmohane pAmyo. pachI te strIone potAne vaza karavA icchatA evA te duSTa rAjAe potAnA sevako mokalI te cAre strIone teDAvIne aMtarine viSe rAkhI. te vAre maMtrIzvara mahAmaMtrIzvarAdika zreSTha puruSo tathA nagaravAsI uttama janae sarvee malIne rAjAne ghaNe prakAro vAkyo, topaNa atyaMta kAmavaza hovAthI teNe koInuM paNa kahyuM mAnyuM nahIM. evA avasare cAre strIo zIyalarupa potAnA dharmanI rakSA karavAne arthe paMcaparameSThInuM dhyAna karI zAsanadevInuM smaraNa karatI hatI. te vAre te kumArInAM puNya ane iSTa zIyalanA prabhAva thakI tihAM zAsanadevI pratyakSa thaIne cAre strIo pratye kahetI hatI ke he vatsa! he putrIo ! tame viSAda ma karo. tamArA svAmIne kSema kalyANa che, tene vidyAdharIe apahasyo che, te hamaNAM vaitADhya parvate ratnacUDa nagarane viSe che, ane AjathI trIzame divase prabala sainya rAjyalamIe yukta tamArI sArasaMbhAla karavAne arthe IhAM Avaze. ema kahI te cAre strIonAM kaMThane viSe prAbhAvika hAra nAkhIne zAsanadevI potAne sthAnake gaI. cAre strIo paNa ApaNo pati trIza divase malaze ema dhArI tathA zIyalayatnane mATe hAranI prApti thave karIne saMtoSa pAmI harSavaMta thaI te hAra potapotAnA kaMThamAM paherI dharmadhyAnane avalaMbIne rahetI hatI. evA avasaramAM te anyAyI rAjA parastrI sevanarupa durbuddhie rahyo thako kAmArthe tihAM AvIne mIThAM, sarAga ane lalita evAM kAmakrIDAnAM vacanone bolato bolato evAmAM te strIo pAse Avyo, tevAmAM hAranA prabhAvathI AMdhalo thato hato, te vAre tyAMthI pAcho valI kSaNeka rahIne pAcho tihAM strIo pAse zrI paryuSaNA 175 2010_03 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave chate prathamanI pere AMdhalo thayo. ema traNa vAra udyama karyo, paNa te niSphala thayo. teNe karI anyAyI rAjA potAnA gharane viSe nirAzanI peThe rahyo che evAmAM gajasiMhakumArane je vaitADhya parvatanI upara vidyAdharIo laI gaI hatI teNe potAnA bhavanane viSe pracchannapaNe oraDAmAM chAno rAkhyo. pachI sola zaNagAra karIne kAmasenanI pare sannaddhabaddha thaIne pote ApelI avasthApinI nidrA pariharIne kumara pratye hAva, bhAva, prema, prItirase karI yukta mIThe vacane kAmakaTAkSa netre karI jotI thakI jagADatI hatI. tevAmAM gaI che nidrA jenI evA kumare jAgatA thakA Agala strInuM joDeluM te kAmabala sahita aMganI ceSThApUrvaka strIcaritrane karatuM dekhIne kumAra manamAM vicAre che ke are ! zA kAraNe eNe aTavImAMthI mujane apaho valI konuM e nagara che! konI e strIo che !! e strIonI Agala mAruM zIla kema raheze ! athavA jema bhAvi bananAra haze tema banaze, paraMtu mAruM brahmavrata nizcala raho. ema dhArIne mauna karI rahyo. have te vidyAdharIo pote kAmacaritramAM nipuNa che, mATe teo vividha prakAranI kaMdarpa saMbaMdhI ceSTA karatI kAmane made karIne kumaranA deha pratye AliMgana detI kheda pamADatI thakI kahevA lAgI ke he kumara ! ame behu jaNI tamArI strIo chIe, tamArA darzana karIne amone kAmarUpa samudra uchalyo che. te pANInA pravAhe karIne samudra jema upazame che, tema tamArA zarIranA saMgame karIne amAro kAma upazama pAmaze. te kAraNa mATe he kumara ! tame amArI behunI kAmalIlAnI icchA pUrNa karo, eTale tamane ame gaganagAminI Adika ghaNI vidyA ApazuM. ItyAdika kAmakelinAM vacane karI vidyAdharIo prArthanA karatI hatI. te vAre nirviSaya che citta jenuM evo te kamara kAMI paNa bolyo nahIM. evA avasaramAM te bahu strIono svAmI je vidyAdhara te paNa tihAM Avyo, ane vidyAdharIone bolatI joine gharanI bahAra pracchannapaNe besI rahyo. tihAM potAnI strIone kAma vihala dekhIne vidyAdharano svAmI manamAM vicArato hato ke aho ! e koI paNa sAhasika dhairyavaMta puruSa che. te uttama puruSa potAnuM zIla mukato nathI mATe dhanya che e puruSane, ke strInA saMkaTane viSe paDayo thako paNa potAnA vratanI rakSA kare che tema adhanya che e be kaMdarpa pIDita strIone paraMtu strInI jAti svabhAveja viSaya sahita hoya, evI enI jAtinI pratItaja zrI paryuSaNA 176 2010_03 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. valI paNa huM e bahu strInAM caritra pratye to jouM ! ema manamAM ANIne chAno rahyo. strIoe kAmalalita ceSTAnAM vacane karIne kumarane calAvavA mAMDyo, paNa kumara kAmasevA pratye na Icchato hato, tethI calyo nahIM, te vAre behu strIo kaDavAM vacane karIne kahetI hatI ke he puruSa ! ame bahu jaNIe aneka prakAre tamane kAmanI vinaMti karI, paNa tame amAruM vacana aMgIkAra na karyuM, to have tamArA prANane saMdeha thaze. evuM kahe chate kumAra kaheto hato ke he mAtAo ! huM puruSArtha rahita chuM, dagdhabIja chuM, mATe strIsevA zI rIte karuM ? evuM kumAranuM vacana sAMbhaLIne bahu vidyAdharIo kAma rahita thaI thakI manamAM vicAravA lAgI je ApaNa behanuM vacana eNe na mAnyuM, to ene kaSTamAM ApaNe pADazuM. evuM dhArIne kolAhala zabdane karatI thakI kahevA lAgI ke bho bho loko ! A cora amArA gharane viSe beTho che, tene pakaDo. eve moTA svare pokAra karatI sAMbhaLIne gAmano rakSaka je koTavAla te potAnA sevako sahita doDIne zabdane anusAra tihAM vidyAdharanA gharane viSe praveza karI kumarane majabUta baMdhane bAMdhI vadha karavAne sthAnake laI cAlyo. te vAre potAnI strIonuM caritra jeNe dIThuM che evA te vidyAdhare kumarane nirviSayI jANIne tene teDavA mATe potAnA sevako mokalyA. te sevako jaIne kumArane tathA koTavAlane teDI lAvyA. te vAre vidyAdhara bolyo ke he durgapAla! e puruSa che, mahAna puruSa che, strIonuM caritra meM dIThuM che, e kumara nirviSayI che. ema kaheto kumara pratye namaskAra karIne potAnI pAse besADato hato. eTale koTavAlAdika nagaranA loka sarva kumaranI stuti karI potapotAne ghera gayA. have evA avasarane viSe vaitADhyagirino svAmI zrIdhara eve nAme rAjA vidyAdharono Idra che teNe e sarva vRttAMta sevakanA mukhathI sAMbhalyo. te kumarano mahimA jANIne kumArane teDAvI strIonuM caritra pUchavA lAgyo. te vAre kumara kaheto hato ke he khecareMdra ! karelAM karmane bhogavyA vinA kSaya na thAya, jIvane karmanI gati viSama che, mohavilasita je karma, te karmanA doSa thakI mahAn puruSa paNa muMjhAya che, tethI te puruSa paNa anArya kArya karatAM zaMkA pAmatA nathI, to anya janonI to zIja kathA karavI ? mATe e sarva mArAM karmanuM raceluM jANavuM, paNa IhAM bIjA koIno doSa nathI. zrI paryuSaNA 177 2010_03 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAM saMvegamaya amRta samAna vacane karIne vidyAdharono Idra AnaMda pAmIne kahevA lAgyo ke he kumara ! dhanya che tamane ! mArA bhAgye karI tathA meM pUrva bhave karelAM puNyanA yoga thakI tame IhAM AvyA cho, to mArI prArthanA saphala karo, te zuM ? to ke tame madanavatI ane madanamaMjarI eve nAme be mArI putrIo che, tenuM pANigrahaNa karo. te sAMbhalI kumara bolyo ke he vidyAdharAdhIza ! potAthI ajANyAM che kula vaMza jenAM evAne kanyA na devI, evI zAstranI nIti che, mATe zI rIte ajANane devAya ? te vAre khecareMdra bolyo ke he puruSa ! tamAruM rupa ane lakSaNa teNe karIne tamArAM kula vaMza paNa meM jANI lIdhAM, je mATe vairAgara parvata vinA hIro nIpaje nahIM. ema kahIne vidyAdhareMdra moTe mahotsave karI tene potAnI be putrIonuM pANigrahaNa karAvyuM. te karAvyA anaMtara valI khecareMdra kahyuM ke he kumara ! rAjasukhanI lIlAe yukta evA amArA gharane viSe tamAre rahevuM. te sAMbhalI kumara bolyo ke mArI paraNelI cAra strIo aTavImAM mUkI che, tenI zodhane arthe huM prathama jaIza, tihAM lage tamArA gharane viSe tamArI putrIne rAkhavI. huM te cAra strIonI khabara laI traNa mAsa ne sAta divase IhAM AvIza. ema kahI khecareMdrane namaskAra karI rajA mAgI. te vAre vidyAdhare tene adezyAMjanI tathA gaganagAminI evI be vidyAo dIdhI, ane javAnI AjJA ApI. have kumara traNa mAsa ne sAta divasanI pratijJA karI AkAzapaMthe tihAMthI cAlyo. te prathamanA vanane viSe AvIne divasanA cAra prahara lage te cAra strIone joI, paNa kyAMhi dIThI nahIM. evAmAM rAtrine viSe vanamAM bhamatAM koI eka strIne AkraMda karatI mATe svare rudana karatI ahaM ahaM evuM nAma mukhathI pokAratI sAMbhalI. tenA zabdAnusAre gherya dharIne khaga hAthamAM laI sAvadhAnapaNe kumAra cAlyo. Agala jatAM aTavI mAMhe hAthInA mukhane viSe kanyAratna pratye dekhato hato. te vAre te kumAra paropakArabuddhie khage karI hAthIne haNIne kanyA mUkAvIne pUchato hato ke he bhadre ! zvA arthe tame A vanane viSe hAthInA mukhamAM AvI paDyAM ? ema pUchavAthI kanyA kahevA lAgI ke he dhIra ! sAMbhalo, mArI kathA jema che, tema huM tamArI Agala kahuM chuM. zrIpuranagarane viSe zrIcaMdra nAme zrI paryuSaNA 178 2010_03 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA che. tenI zIlavatI nAme rANI che. tenA aMganI nIpajelI madanamaMjarI nAme putrI che. ekadA samaye te madanamaMjarInI mAtA pUrva karmanA yogathI bAlyAvasthAne viSe akasmAt maraNa pAmI, te vAre te madanamaMjarI bIjI vimAtAne vaza paDI. te vimAtA tenI upara nitya dveSa vahetI thakI rAjAnI Agala putrInA kUDA doSa pratye bolatI hatI. madanamaMjarI paNa kaSTa karI kAla nirgamana karatI hatI. ekadA vimAtAe te kumarInI upara apavAda mUkI khoTuM Ala caDhAvyuM. te sAMbhalI kumarI potAnA kaDavAM karmanA vipAka ciMtavavA lAgI. kahyuM che ke yajamayadehAste, zalAkApuruSA api // na mucyate vibhogena, svanikAcitakarmaNaH // 1 / - kiM karoti naraH prAjJa, preryamANaH svakarmaNA // prANa hi manuSyANAM, buddhiH karmAnusAriNI / 2 / te thakI duHkhe bharANI maraNanuM zaraNa aMgIkAra karIne vanane viSe gaI. tihAM maraNane utsuka thaI thakI koIka sarovaramAM jaI paDI. te avasare tihAM akasmAt jala pIvAne arthe eka hAthI Avyo. teNe te bAlikAne paDatAMja zuMDhAdaMDe karI grahaNa karI. eTalAmAM te hAthIe valI bIjA hAthIne Avato dITho. te vAre te hAthI tihAMthI kanyA sahita nAsI gayo. mATe he dhIra puruSa! te madanamaMjarI huM chuM, jene tame hAthInA mukhamAMthI mUkAvIne potAnI karI. tethI he narottama! A bhavane viSe prANanA denArA tameja thayA, mATe mArA pati paNa tameja cho, bIjA puruSo mATe bAMdhava tulya che. A bhavamAM mAre ekaja tamAruM zaraNuM ho. AjathI zrIjinadharmarupI kalpataru te mujane phalyuM, ke jethI tamAro saMgama thayo. Aja mAro janma saphala thayo. je mATe huM keraDAnA vRkSanA arthe nIkalI hatI, paNa mane tamArA sarakhuM kalpavRkSa malyuM. mATe jema tame mAro upakAra kIdho, temaja mAruM pANigrahaNa karIne mane sanAtha karo. evuM sAMbhaLIne kumara tenuM pANigrahaNa karI tyAM vanane viSeja rahyo. evAmAM zrIpuranagaranA rAjAne vimAtA ema kahevA lAgI je tamArI putrI koI viTala puruSane grahaNa karI nAsI gaI che. te vAtane sAcI mAnIne rAjA krodhavaMta thayo thako kumarInI zodhane arthe senA sahita teja vanane viSe zrI paryuSaNA 179 2010_03 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avyo. prabhAte vanane viSe bhamatAM bhamatAM kumAra sahita kumArIne dekhIne rAjA kumarane haNavAne arthe doDyo. kumara paNa hAthamAM khaDjha laIne rAjAnI sanmukha Avyo. rAjAe hAkoTyo thako kumara yuddha pratye yAcato hato. rAjAe sainyane preryuM, te vAre kumara yuddha karavA sannaddhabaddha thayo. tihAM khage khagna, muSTie muSTi, ema yuddha karatAM vidyAjaDInA prabhAvathI kumare rAjAnA sainyane jItyuM. sainikoe nAsavA mAMDyuM. have evuM kumAranuM prabala bhujAnuM parAkrama dekhIne zrIcaMdrarAjA kumara pratye namIne ISTa vallabha hitanAM vacane karI kaheto hato ke he sattvAMgI puruSa ! tamArA parAkrama karIne tame uttama kulanA cho, evuM ame jAyuM; paraMtu he jAmAtA! tame amArA jamAI je thayA tenuM kAraNa mane kaho. evAM rAjAnAM vacana sAMbhalI kumAra bolyo ke he rAjan ! e vAta tamArI putrIja tamane kaheze. pachI kumaranA saMketa karI kumArI prathama thakI vimAtAno prabaMdha nirvizeSe karI kahetI hatI. rAjA potAnI bAlikAnA mukha thakI sarva vRttAMta sAMbhalIne harSavaMta thayo. te vAre sarva sainya ekaThuM karI kumArane sAthe laI rAjA potAnA nagara bhaNI cAlyo. evAmAM varSAda thayo tethI pANInI dhArAo paDavAthI parvatanI pAse pANInA pravAhe karIne nadI pUra AvI che. tene kAMThe rAjA paNa senA sahita Avyo. tevA avasare nadIpUranA pravAhane viSe rathe valagelI, mukhe pokAra karatI, pANInA pravAhamAM bubArava karIne he dhIra ! vIra! amAro behuno uddhAra karo! uddhAra karo! amArI sAra karo! sAra karo!! ema bolatI evI be kanyAone pANInA pUramAM taNAtI lokoe dIThI. te joI sarva sainika loko hAhAkAra karavA lAgyA. tevAmAM kumAranI dRSTie te kanyAo paDI. te vAre paropakAra buddhie karIne kumara nadInA pUrane viSe paDI, jaDIne prabhAve karI strIyugalane pANInA pUramAMthI bahAra kADhIne kAMThAne viSe ApyuM. Avo kumarano mahimA dekhI cittamAM camatkAra pAmI rAjA manamAM vicAravA lAgyo ke aho ! A koIka paNa moTo puruSa che. pachI caMdrarAjA te be kanyAo pratye pUchavA lAgyo ke he putrIo ! tame kema pANInA pUrane viSe paDI ? te vAre te kanyAo kahevA lAgI ke he rAjan sAMbhaLo. 180 zrI paryuSaNA 2010_03 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazarathapurane viSe zivadAsa nAme vyavahArInI ame be putrIo chIe. have te puramAM pApabuddhi nAme rAjA rAjya kare che, teNe koIka paNa paradezI cAra strIo pAMca ghoDAe yukta nagaramAM praveza karI cauTAne viSe AvatI dIThI. te strIone potAnA aMte uramAM potAnI strIo karavA mATe rAkhI. te joI nagaranivAsI loko tathA rAjyanA adhiSThita puruSa je maMtrIzvara pramukha hatA, teoe te rAjAne ghaNuMe kahyuM ke tame e kArya na karo, kemake ethI moTA anartha thaze, topaNa rAjAe koInuM kAMhi paNa kahyuM mAnyuM nahIM. te vAre loko jANyuM je pArakI strIo rAjA grahaNa kare che, tene pApe karI nagarane upadrava thaze, purano bhaMga thaze. evuM vicArI loko dhIme dhIme potAnI dravya pramukha sAra sAra vastuo laIne anya koIka potAnA saMbaMdhIo jihAM rahe che, tihAM javA lAgyA. tihAM amArA bhAI sahita amane be jaNine paNa amArA pitAe anya grAme javA mATe rathamAM besADI mokalI. paMthe cAlatAM je vAre IhAM AvyAM te vAre nadIne kAMThe ratha sahita amane be jaNIone mUkIne amAro bhAI saMbalane arthe gAmamAM gayo. pAchalathI meghavRSTi thaI, teNe karI akasmAt nadIe pUra AvyuM, temAM ame be jaNIo ratha sahita taNANI, paNa amArA zubha puNyanA udaya thakI A uttama puruSe amone pANI thakI ugArIne maraNathI bacAvI rAkhI che, mATe amo behano A bhavane viSe eja bharatAra ho. eTaluM kahIne ubhI rahI. evuM kanyAonA mukha thakI vRttAMta sAMbhalIne rAjA manamAM vicArato hato, je huM jamAI to zreSTha pAmyo. evAmAM nadInuM pUra upazama pAmyuM, te vAre senAe sahita rAjA nadIne utarIne zrIpuranagaramAM Avyo. tihAM te behu kanyAono bhAI paNa malyo. tyAre te be kumArIe tene kumare karelo upakArano saMbaMdha kahyo. te sAMbhalI vyavahArIAnA putre te surasuMdarI tathA jayasuMdarI eve nAme potAnI be bahenonuM pANigrahaNa moTe mahotsave karI te kumAra sAthe karAvyuM. pachI kumare rAjAnI Agala cAra strInuM vRttAMta kahIne dazarathapurane viSe sainya mokalavAnI AjJA mAgI, ane valI AnaMdapurane viSe potAnA sAlAne teDavA mATe dUta mokalyo. te paNa potAnI bahenonI sAra karavA sAru potAnuM zrI paryuSaNA 181 2010_03 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sainya laI tihAM Avyo. pachI potAnA sasarA zrIcaMdrarAjAnuM sainya malI cAra akSohiNI senA melavIne samudranA killolanI pere bhUmi kaMpAvato zatrune AcchAdato thako parvatanI TuMkane calAyamAna karato, paMthamAM je je deza Ave che, te sarva dizimaMDalane sAdhato te gajasiMhakumAra cAlato hato. keTaleka divase dazarathapura pratye AvIne tenA gaDhane saMdhI pharato AMTo deI rahyo. te vAre pApabuddhi rAjA paNa prabala sAmata, subhaTa, hAthI, ghoDA, ratha, evI caturaMgiNI senA laIne apazakune vAkyo thako paNa nagaranI bahAra nIkalIne kumAranA sainya sAthe garva dekhADato hato. tihAM bahu sainyane mAMhomAMhe yuddha thayuM. yuddhamAM hAthIe hAthI, ghoDe ghoDA, pAle pAlA, ema nItiyuddha karate pApabuddhi rAjA pArakI strIo abhilASI, vyasanamAM lubdha anyAyI che. tethI potAnAM pApane jore hA. bharakaNe devadavyamsa, paracchIgamaNaNa ya / sattame narayaM jaMtI, sattAvArAo goyamA // 1 // astu / tenuM sainya bhAgI gayuM, te vAre kumaranA subhaTe pApabuddhi rAjAne jIvato bAMdhIne kumAranI Agala ANyo. tene kumare kahyuM ke he pApabuddhirAjA ! teM moTo anyAya karyo, teNe karIne teM A bhavane viSe rAjya gumAvyuM, ane parabhavamAM paNa narakAdikanAM duHkha pAmIza. ema vacane karI nirdhATana karIne tene hAkoTI mUkI dIdho. te vAre te zIyAlIyAnI peThe nAsI gayo, ane kumAra nagaranA loke vadhAvate, maMtrIzvara pramukhe pramANa karate dazarathapurane viSe praveza karI rAjyasabhAne viSe AvI siMhAsane besI potAnI AjJA purane viSe pravartAvIne niSkaTaka rAjya karavA lAgyo. prajAloka AnaMdane pAmyA. potAnI cAra strIo AvI namaskAra karatI hatI. zIlayatnane mATe zAsanadevIe dIdhelA hArano prabhAva kahI dekhADyo. pachI kumAra je che teNe prajAne niHzaMka karI, tethI prajA paNa AnaMda pAmI. have kumara pUrvakRta puNyanA prabhAvathI prApta thayelA rAjyane potAnI suMdara sAta strIoe yukta thako pAlato hato. keTalAka divasa pachI sAlAne tathA sasarAne rajA dIdhI, tethI te paNa potAne sthAnake gayA. 182 zrI paryuSaNA 2010_03 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have ekadA te kumare eka mahino avadhi karI maMtrIzvarane rAjya soMpI nizcita thaI AkAzapaMthe vaitADhya parvatane viSe cAlavA mAMDyuM. mArgamAM vitAyanI pAse eka vana che, temAM zreSTha prasAdane dekhI vismita thako heThe utarIne teNe prAsAdamAM praveza karyo. temAM yakSanI mUrti dekhI tene praNamIne vinayapUrvaka stavanA karI. te avasare te yakSanA derAne viSe cAra pUrNa puruSo che, teNe kumArane mIThe vacane karI bolAvyo, ane kahyuM ke he bhAI ! Avo, IhAM tamAro amane ghaNe divase samAgama thayo. ema kahI besavA mATe Asana dIdhuM. tenA upara kumara besIne manamAM vicAre che je aho ! utAvalA thakA e mujane eTalo Adara kare che, mATe IhAM kAMIka kautuka che. ema ciMtavI dhUrto pratye pUchato hato ke te puruSo ! tame zA kAryane mATe IhAM cAre jaNa ekaThA malyA cho ? valI tame koNa cho ? ane kihAM thakI AvyA cho ? ema pUche thake dhUtArA bolyA ke he dhIra puruSa ! ame paradezI manuSya chIe, te kautuka jovAne arthe pRthvItalamAM bhamatA bhamatA A derAsaramAM AvyA, te vAre eka apUrva Azcarya dIThuM te kahIe chIe, te tame sAMbhalo. A vanamAM eka parvata tenI guphAmAM koIka vidyAdhara rahe che. tenI cAra putrIo che, te yauvanAvasthA pAmI che. temaNe IhAM yakSane derAsare AvI karIne varanI prArthanA karI. te vAre yakSe pratyakSa thaIne bAlikAone kahyuM ke he putrIo ! huM eka mAsane aMte tamArA bharatArane IhAM ANIza. te sAMbhaLI cAre kanyAo harSa pAmI ane ame cAre jaNa te kautuka jovAne arthe IhAM rahyA chIe. te eka mAsanI avadhi Aje pUrNa thaI che, paNa yakSe kahyo che vara, te to hajI Avyo nahIM. tethI cAre kanyAo A yakSanI upara kopa karIne kASThanI cayane viSe agnimAM praveza karaze. te kanyAo hamaNAMja IhAMthI nIkalI guphA mAMhe gaI, ane te uttama nara ! tame paNa hamaNAM IhAM AvyA cho, mATe tame tihAM jAo, ane te kanyAo jIvatI rahe to yakSanuM kahevuM satya thAya. evuM dhUtArAnuM vacana sAMbhalIne upakAranI buddhie kumara te dhUtArAonI sAthe kumarIone sahAya karavAne arthe cAlato thako parvatanI guphAne dvAre Avyo. tihAM Agala guphAmAM jotAM zobhanIya mukhavAlI cAra kumArikAone mastaka dhUNAvatI dekhI kumara vicAravA lAgyo ke hA hA !! A to kAMIka kUDakapaTanI racanA dekhAya che. je mATe IhAM agnino kuMbha zA zrI paryuSaNA 183 2010_03 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNe eNe kIdho che ? valI yava pramukha balibAkula ekaThA karavA che, tenuM zuM kAraNa haze ? valI IhAM mRtaka puruSanuM zaba paDyuM che, tene ratAMjalInuM vilepana karIne kaNeranAM phUle karI tenI pUjA karI che, valI madirAno ghaDo bharaco che, tenuM zuM kAraNa haze ? temaja khIra ane pUDalAdika naivedyanI sarva sAmagrI che. valI e cAra puruSa paNa che e sarvanuM kAraNa zuM haze ? evI rIte kumara manamAM vicAra kare che, evAmAM eka yogI jaTila uThIne kumara pAse AvI kaheto hato ke dhanya che mujane ke Aja mAro divasa saphala thayo, je mATe mArI AzA pUrNa thaI. he kumara ! e cAra kanyAone tame paraNo. ane tamane paraNavAnI abhilASA che, mATe enuM pANigrahaNa karIne mArA gharajamAI thaIne IhAM mArI pAse sukhe samAdhe raho, paNa hamaNAM mAre vidyA sAdhavI che, tenA uttarasAdhaka tame thAo. evuM sAMbhalIne kumare dAkSiNyapaNA mATe te yogInuM vacana aMgIkAra karavuM. have yogIe agninA kuMDanI cAre dizAe cAra dhUtArA puruSane hAthamAM hathiyAra ApIne ubhA rAkhyA tathA cAra vidizine viSe cAra bAlikAone ubhI rAkhI, ane pote cAre dizie dRSTi rAkhIne japa japatAM homa karavA mAMDyo, jApa pUrNa thayA pachI balidAna devA mAMDyuM. te vAre madhu dhRtAdikano homa karato dekhIne kumare manamAM vicAravuM je A kAMI uttama kArya nathI. je mATe kahyuM che ke H durjanAnAM bhujaMgAnA-maMganAnAM ca bhUbhujAm // satkRtAnAmapi prAyo, vizraghdhae na sarvadA // 1 Iti / / paNa mArI pAse vidyAdhare dIdhelI eka AkAzagAminI ane bIjI adRzyaaMjana e be vidyAo che teno mahimA jouM. evuM manamAM ciMtavI netrane viSe aMjana AMjIne yogI pAse jaI ubho kharo, paNa aMjananA prabhAva thakI jaTila te kumara pratye na dekhato hato. have je vAre te yogInA japa, homanI pUrNAhuti thaI, te vAre kumare Tilane bAMdhIne agninA kuMDane viSe nAkhI dIdho. te yogIne agninA kuMDane viSe paDato dekhIne tihAMthI cAra dhUrta puruSa nAsI gayA. maraNanA bhayane lIdhe tihAM rahevAne samartha na thayA. have te jaTila agnikuMDamAM balato suvarNapuruSa thayo. pachI kumara te cAre bAlikAone temanAM ThAma ThekANAdika sarva pUchato hato. te vAre te kanyAo bolI ke he naradeva ! tame amAruM caritra sAMbhalo. hirapura zrI paryuSaNA 184 2010_03 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagarane viSe zivadeva rAjA te parama utkRSTo arihaMtabhakta che. te prajAne yogya nyAya nItie pAlato rAjya kare che. te nagaramAM dhanada, kAmadeva, dhanaMjaya ane vijaya eve nAme cAra vyavahArIA vase che. tene mAMhomAMhe mitrabhAva che, temanI pAse agaNita dhana che, mATe te cAre dhanADhya kahevAya che, ane te cAre utkRSTa arihaMtabhakta che. temanA upara rAjAnuM paNa ghaNuM mAna che. te cAra vyavahArIAnI lalitA, sulalitA, sulocanA ane praguNA, eve cAra nAme ame cAra putrIo chIe. amAre paNa mAMhomAMhe sneha che. ame cAre zrIvItarAganI bhaktivaMta chIe, ane vinayAdi guNe karI sahita chIe. ekadA zrIsametazikharano mahimA gurunA mukhathI sAMbhalIne yAtrAne arthe caturvidha zrIsaMghane ekaTho karI amArA pitAdika parivAra sahita zrIsametazikhara girirAje AvIne moTA mahotsava sahita vize TUMke ghaNI bhakti karI jinezvarane pUjI svAmIvAtsalya karI dIna duHkhIyAno uddhAra karI tihAMthI pAchA valyA, te cha mahInA paMthe vahetAM thayA, tihAM mArgamAM koI mahAvanane viSe zrIsaMghe utAro karyo. rAtrie taMbumAM ame cAre bAlikAo ekAMte nidrAvaza thaI. tihAMthI e cAra pUrNa puruSoe amone apaharIne A jaTilanI Agala ANI rAkhI. evAmAM amArA bhAgyanA udaya thakI tame IhAM AvIne amane abhayadAna daIne jema potAnI karI, temaja tame amo cAre jaNInuM pANigrahaNa karIne amane sanAtha karo. evAM bAlikAonAM vacana aMgIkAra karIne kumare temanuM pANigrahaNa karyuM. pachI sonAnA narane agninAM kuMDamAMthI kADhIne valI te cAre strIone potAnI sAthe laI te vana pratye ullaMghIne haripura bhaNI cAlyA. grAmAnugrAma pratye cAlate chate mArgamAM gaMbhIrapura pATaNanA udyAnane viSe ghoDI tathA kanyAone mUkIne kumAre pote sathavAro jovAne mATe nagaramAM praveza karyo. tihAM sathavArAnI pUchA kare che, ane nagarane jUe che. eTalAmAM nagaranA madhya thakI koIka teja nagaranI vezyA te vanamAM khelavAne arthe AvI. te kanyA ane ghoDAne suvarNapuruSe yukta dekhIne lobhe karI AMdhalI thaI thakI kUDI mAyA karI kanyAo pAse AvI kahevA lAgI ke he mArA bhAInI strIo ! mArA gharane viSe mArA bAMdhave AvIne mane zrI paryuSaNA 185 2010_03 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamane teDavA mATe mokalI che. evI rIte dhUtIne te bAlikAone sarva vastuo yukta potAne ghera teDI AvI. tihAM vezyAnuM ghara dekhIne bItI thakI te cAre strIo potAnA zIlarakSaNane arthe eka oraDAmAM pesI deDha kamADa daI karI rahetI hatI. jemAM koI rIte te kamADa ughaDe nahIM evI rIte baMdha karI mUkyAM. evA avasare kumara paNa vanane viSe pharI Avyo, ane jyAM Ave tihAM ghoDo, strIo ane suvarNapuruSa emAMthI koI paNa dIThuM nahIM, te vAre kumAre vicAryuM je aho Iti Azcarya ! mArI strIo Adikane koIka dhUrta apaharI gayo che. evuM manamAM ciMtavI tenA pagane anusAre nAyikAne ghera AvIne aMjananA prabhAvathI adRzya thaI tenA gharane viSe praveza karI azvAdika dIThA, te sarva potAnA che evo nizcaya karIne pAcho valyo. pachI te vezyAne zikSA devAne arthe brAhmaNanuM rupa karI nimittio thaIne vezyAne ghera Avyo. vezyA paNa te tijane dUra thakI Avato dekhI utAvalI uThIne sanmukha ubhI Adara thakI Asana daI besADI namaskAra karIne pUchatI hatI ke he kijazreSTha! mArA gharane viSe cAra strIratna potAnI meleja lIlAmAtre AvI rahela che, paraMtu koIka bhUtAdika doSe karI chalANAM che, tethI oraDAne viSe kamADa baMdha karIne mAMhe beThela che, mATe enA doSa pratye nivAro to tamone vAMchita ApIza. ema vezyAe kahe chata kumara kahevA lAgyo ke he nAyikA ! e strIo to koIka viSama AkarA doSe karI chalANI che, te huM temanI pAse jaIne tenA zAkinI bhUtAdikanA doSane bolAvIza, tihAM lage tamAre dUra rahevuM paDaze. evuM dvijanuM vacana sAMbhalIne te vacana vezyAe aMgIkAra karyuM, te vAre kumara oraDAnI pAse jaI bahAra ubho rahI kahevA lAgyo ke he bhadra! priye ! tame kAMI ciMtA karazo nahIM, manane viSe samAdhi rAkhIne rahejo. evo potAnA patino zabda sAMbhalIne te strIoe oraDAnuM bAraNuM ughADyuM, ane potAnA svAmIne namaskAra karyo. kumare temane kahyuM ke huM jyAM sudhI vezyAne zikSA karuM, tyAM sudhI tamAre IhAM rahevuM. ema kahI pharIthI oraDAnAM bAraNAM baMdha karAvI kuTaNI pAse AvIne kahevA lAgyo ke e strInA duHkhane meM sArI peThe jANyuM, mATe have mAre tamArA gharane viSe rahIne eno upacAra karavo. 186 zrI paryuSaNA 2010_03 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te vAre valI paNa vezyAe pUchyuM ke he devajJa! tame bIjI paNa koI siddhavidyA jANo cho ? te vAre brAhmaNa bolyo ke huM to sarva kAMI jANuM chuM, tethI huM sarvajJa chuM. mAraNa, mohana, staMbhana, vazIkaraNa Adika sarva vidyA jANuM chuM. valI bAlanuM tathA vRddhanuM vaya parAvartana karavAnI vidyA paNa mArI pAse che. te sAMbhalI vezyA AnaMda pAmIne bolI ke he brijarAja ! huM vRddha chuM, mATe mane yauvanavatI karo. te vAre vije kahyuM ke jo tame sayauvana thAo, to mujane zuM Apo? tyAre vezyA bolI ke lAkha sonaiyA ApIza. tyAre te daiva paNa hAkAro kahyo, ane valI bolyo ke he nagaranAyakA ! pharIthI nava yauvana AvavAnI je vidyA, te sAdhavAne arthe prathama mastaka muMDana karAvI nagna thaIne pachI mArA dIdhelA adazya aMjanane AMkhamAM AMjI adazya thaIne balatA nIMbhADAmAMthI agni ANI Apo, to pachI te agnie karIne huM vidyAnuM AhvAna karIza. te AhAne karIne tame supavAnuM tathA yauvana sahita thazo. evuM naimittikanuM vacana sAMbhaLIne te vezyA mAthuM muMDAvI nagna thaI aMjana karI nIbhADAmAMthI agni levA gaI. tihAM noMbhADAne dhUmADe karIne vyAkula thayelAM netra thakI adazya aMjana galita thayuM, te vAre virupa, nagna ane mastake muMDana theyalI navI strIpaNe pragaTa dekhANI. tene dekhI ghaNA loka ekaThA thaI kahevA lAgyA ke A zAkinI lokone chalavAne arthe IhAM AvI che, tene jUo, jUo. A kevuM Azcarya che ! evAmAM rAjapuruSo AvIne te zAkinInI karaNI joI tene bAMdhIne rAjabhavane laI gayA. tihAM kautuka jovAne rAjabhavanamAM ghaNA loko ekaThA thayA, ane koTavAle rAjAnI AgaLa kahyuM ke he rAjan ! e zAkinI nagna thaIne lokone chalavAne arthe nIMbhADAmAM jaI maMtranuM AhvAna karatI ame pakaDI ANI che. have jema ApanI AjJA hoya, tema karIe. rAjAe kahyuM ke he durgapAla ! ene prathamathI coranI pere viTaMbanA karIne pachI jale bharelA jUnA kUvAmAM nAkhIne enuM mAthuM nIcuM ane paga uMcA rAkhajo. evo rAjAno Adeza pAmIne e rAjapuruSo te kUTaNIne lAkaDIo ane muSTionA prahAra karI mAratAM khara upara besADI ghaNe prakAre viTaMbanA karatA mArgane viSe loka dekhate levAmAM cauTAne viSe AvyA, tevAmAM bIjI vezyAoe te vezyAne viTaMbanA pAmatI sAMbhalI. zrI paryuSaNA 187 2010_03 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te vAre sarva vezyAo ekaThI thaIne rAjabhavane jaI rAjA pratye kahevA lAgI ke he nAtha ! A anAthane kAraNa pUchyA vinAja phokaTa zAkinInuM kalaMka ApIne kadarthanA karavI, te tamane yogya nahIM, mATe amAre viSe zAkinI pramukha doSe karI duSTa ceSTAvaMta evI vezyA na hoya. tethI tame ene pAchI teDIne tenuM kAraNa pUcho ke e kema banyuM che ? te vAra pachI yathAyogya karavuM tamane yukta che. evuM sAMbhaLI rAjAe vezyAne pAchI teDAvIne pUchyuM ke e vAta kema banI? evuM rAjAe kahe chate teja avasare kumAra paNa cAre strIe yukta tihAM AvIne rAjAnI Agala prathama vezyAe karelI karaNI sarva kahI dekhADI, ane pachI pote karelI karaNI paNa sarva kahI dekhADI. te vyatikara sabhAnA loka sAMbhaLatA chatA sarva nAyakAonAM mukha zyAma thayAM. rAjAe vezyAnI mAThI ceSTA jANIne vadha karavAno Adeza dIdho. tene kumAre jematema mUkAvI, tyAre nAyakA paNa nagaranA loke niMdA karI chatI potAne ghera gaI. have rAjAe kumAranuM e rItanuM svarupa jANIne tenI prazaMsA karI potAnI cAre kanyAnuM pANigrahaNa karAvyuM. pachI moTe ADaMbare karIne kumAra tihAMthI haripura bhaNI cAlyo. keTalAeka divase haripure Avyo. tihAM cAra bAlikAo paNa potAnAM mAtApitAne malatI hatI, ane potAnuM caritra paNa kahetI hatI. te vAre te vyavahArIA paNa uttama jamAIne dekhIne ghaNo utkRSTa AnaMda pAmyA. kumara paNa svajana, nagaranA loka, teNe vadhAvAto sukhe karI sasarAnA ApelA AvAsane viSe raheto hato. ekadA kumara potAnA karelA avadhine saMbhArIne sasarAnI AjJA laI vaitADhaye gayo. tihAM khecareMdrane namaskAra karI potAnuM caritra kaheto hato. khecara paNa kumaranuM caritra sAMbhalI harSavaMta thayA. ekadA kumAre vidyAdharanA svAmI pratye kahyuM ke he nareMdra ! tamArI AjJA hoya, to huM mAre nagare jAuM. evAM kumaranAM vacana sAMbhalIne kheMcare vimAna, dhana, ratna, maNi, muktAphalA Adika aneka prakAranI Rddhi tathA prajJati Adika vidyAo ApIne sneha sahita potAnI putrIne zIkhAmaNa ApI. kumArane potAnI putrI sahita potAne gAme javAnI rajA dIdhI. kumara paNa vimAnamAM besI haripure AvIne potAnI strIo tathA Rddhi ane suvarNa puruSane sAthe laI dazarapura pratye Avyo. zrI paryuSaNA 188 2010_03 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tihAM maMtrIzvara ane nagaranA loka tathA mahAjane karelA mahotsava sahita nagaramAM praveza karato hato. have kumAra tihAM sarva Rddhi meLavIne sukhe rAjya pratye pAlato hato. ekadA kumara potAnA pitAne maLavA mATe utkaMThita thako ujjaNIpura bhaNI potAnA sainya tathA Rddhie yukta cAlato hato. mArganI vacamAM je je deza AvyA, tene sAdhato mAlava deze avaMtI nagarIe AvIne potAnA pitAnA caraNane namaskAra karI pachI mAtAnA caraNe mastaka sthApI namaskAra karyo. pachI jayasiMha rAjAe putranI Rddhi dekhIne vismaya pAmI AnaMda sahita teno moTe mahotsave karI nagaramAM praveza karAvyo, ane tihAM sukhe rahyA che. ekadA rAjAe prathamano saMbaMdha pUche thake kumare paNa AmUlacUla samasta saMbaMdha kahyo. te vAre rAjA pramoda pAmyo thako maMtrIzvara pratye teDAvIne Adara sahita suvarNapaTa baMdhAvIne timirahara evuM biruda pratye detA hatA. have gajasiMhakumAra suvarNa puruSane pasAthe karI pRthvItalane viSe lokone daridratAthI rahita karatA yAcakajanone niyaMcakapaNuM kare evA dAna puNya karI sukhane bhogavatAM kAla nirgamana karatA hatA. ekadA rAjA kumara sahita rAjalakSmIe sahita rAjasabhAe beThA che. tihAM vanapAlake AvI rAjAnI Agala phalanuM bhaMTaNuM mUkI phUle vadhAvIne kahyuM ke he nareMdra ! hamaNAM yugaMdharAcArya zama, dama guNe karI sahita, cAra jJAnanA dharanAra, pAMcase sAdhue paravayA thakA ujeNI nagarInA upavanane viSe samosamyA che. evA ghaNA guNanA samUhanA dhAraka AcAryanuM Agamana vanapAlakanA mukhathI sAMbhalIne rAjA AnaMda pAmato kumara tathA anya parivAra sahita AcAryane vAMcavA mATe upavanane viSe Avyo. vinayabhaktibhare gurune namaskAra karIne rAjA gurunA mukha Agala besI dharma sAMbhalavA lAgyo. AcArya paNa yogya upadeza kahetA hatA ke he bhavyo! jIvanI rakSA karavI, vItarAganI pUjA karavI, bhakti karI siddhAMtanuM sAMbhaLavuM, sAdhune namavuM, ahaMkAranuM TALavuM, sakhyatvI gurune mAnavuM, mAyA kapaTanuM haNavuM, krodhanuM upazamAvavuM, lobharupa vRkSanuM umUlana karavuM, mananuM zodhavuM, iMdriyanuM damavuM, e agIyAra vAnAM jene che, teja mukti javAnA upAyavAlA jANavA. valI zrI paryuSaNA 189 2010_03 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurue pUrvokta rIte parvonuM mAhAtmya paNa kahI dekhADyuM. ItyAdika dharmakaraNI sAMbhalIne rAjA pUche che ke he svAmin ! sarva parvane viSe moTuM zAzvata viziSTa parva te kayuM che ? te vAre AcArya bolyA ke he rAjan ! sarva parvamAM zAzvatuM pajosaNaparva moTuM che. valI rAjAe pUchyuM, e parva keNe ArAdhyuM ? ane kevuM phala upArjyuM ? ema pUchavAthI guru kahe, sAMbhalo. A jaMbudrIpanA bharatakSetrane viSe magadha deze rAjagRhI nagarIe sumitra nAme kSatrIno putra che, te bhadraka che, paraMtu mithyArdaSTi kauladharmI AheDAne viSe rakta che. te ekadA mRgayAmiSe vanane viSe gayo che. tihAM yauvanavayavAluM evuM mRgamRgalInuM joDaluM kAmarakta dekhIne te joDalAne bANe karI haNyuM. te mRga strI bharatAra be jaNA maraNa pAmIne akAmanirjarAe manuSyanuM Ayu bAMdhIne kAMIka paNa zubha karmapariNatirupa manano je bhAva, tenA yoga thakI mRgano jIva te tame thayA, ane mRgalIno jIva te duSTa vyaMtarI thaI, ane te sumitra kSatrI vananA gucchamAM mRga jovAne pesatAM thakA tihAM muni pratye dekhIne lajjAne pAmyo, te vAre bhadraka pariNAme munine namaskAra karI pAse beTho, muni paNa tene dharma kahetA hatA ke he mahAnubhAva ! sadA niraMtara jIvadayA pAlavAmAM ramavuM, iMdriyavarganuM damavuM, satya bolavuM, e dharmanuM rahasya jANavuM, ane je prANIvadha karavAnI krIDA che, je maramanAM utkRSTa je khoTAM vacana te paNa bole, valI je kArya kare te paNa parane tApa upajAve, ema karanArA jIva aNamUve paNa mUvA jevAja kahIe. arthAt maracA vinA paNa maracAja jANavA. je prANAMte tRNa mukhamAM jo ghAle to tevA vairIne paNa mUkI dIe, evo kSatrIno dharma che. tema chatAM je sadAya tRNanoja AhAra kare che evA pazune kema haNIe ? je pote ekalo ekalA potAnA jIvane kAje karI ghaNA jIvonI koDIne duHkhane viSe sthApe che, to tenuM zuM zAzvatuM Ayu che ? te mATe hiMsAno parihAra karavo. evo upadeza sAMbhalIne pApe karI ghaNo prakaMpato thako sumitra kSatrI bolyo ke he svAmI ! meM ghaNe prakAre pApa karacAM che, mATe huM zyA prakAre karIne pApa rahita thAuM ? evuM pUche thake muni bolyA ke he bhavya ! tame pApabhIrupaNA mATe zrIparyuSaNaparvamAM aTTama, akSayanidhi, chaThThabhakti, zrI paryuSaNA 190 2010_03 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcazikharaNI, aThThAI pramukha tape karI sahita vidhipUrvaka samyak prakAre parva ArAdhate chate pApa rahita thazo. valI tame AheDAnA vyasanane viSe hamaNAM mRganuM yugala haNyuM, tethI nizce moTuM utkRSTa vaira karavuM, paNa paryuSaNaparvArAdhana thakI AgAmika kAle haluAkarmI thazo. tema valI e parva ArAdhe chate tame uttarottara zubha sukha pratye bhogavIne muktipada pratye pAmazo. evAM muninAM vacana sAMbhalIne sumitra kSatrI, jIvadayArupa vrata sahita paryuSaNaparva ArAdhavA abhigraha grahaNa karI muni pratye namIne potAne ghera AvIne, te divasathI mAMDIne akhaMDadratane pAlato rahyo che. te kSatrIe samyak prakAre ArAdhyuM je suparva, tenA yoge zubhAnubaMdhe karI samAdhi sahita maraNa pAmIne tamAro putra thayo. pUrva bhavanA vairAnubhAve karI tamArA putra upara tamone kopa upanyo, tethI tame vadha karavAno Adeza dIdho. vyaMtarIe paNa pUrva bhavanA vairanA vaza thakI IhAM kumara pratye dekhIne vadha karavAne arthe devadaMbhanI karaNI tamane dekhANI e sarva karmo nIpajyuM te anyathA na thAya. valI dezATanamAM saMpattinuM pAmavuM thayuM, te parvArAdhananuM phala jANavuM. ema te gurunA mukhathI pUrva janma sAMbhalIne kumAra jAtismaraNa pratye pAmatA hatA, te vAre jayasiMha rAjA guruno upadeza sAMbhalIne saMsAra thakI virakta thayA thakA gajasiMhakumarane rAjyapATe sthApIne pote dIkSA grahaNa karatA hatA. te rAjarSi ghaNAM varSanuM cAritra pAlIne ruDI gatinA bhajanAra thayA, ane gajasiMhakumAra paNa gurunA mukha thakI zrIsamyaktva mUla bAra vrata sahita te zrIparyuSaNAparvanuM ArAdhavuM tene abhigrahe karI yukta grahaNa karatA hatA. valI sukhe karI rAjya pratye vilasatA hatA. zrIparyuSaNaparvane ArAdhyuM, tene puNye karI suvarNa puruSa pAmyA, valI vidyA pAmyA, ane vAsudevanI peThe bharatAddhane vaza karI solahajAra rAjAnAM mastaka upara AjJA sthApIne potAnA rAjyazAsana pratye pAlatA hatA. valI zrIjinazAsananA prabhAvika thayA. te kevI rIte thayA ? to ke bhArataane viSe sAta vyasana niSedhIne paradroha, hiMsA karavI, alIka bolavuM, pizunapaNuM, matsarapaNuM, jIvane haNavA, valI corI Adika je pApa te sarvane nivArIne pApanAM nAma paNa niSedhyAM, tathA gAma gAma pratye zrIarihaMtanAM derAsara zrI paryuSaNA 2010_03 191 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAvyAM. zrIgurune sarvatra sthAnake pUjatA hatA. amArinA paDacha varSa varSa pratye mahotsave karIne zrIparyuSaNaparvane viSe pravartAvatA hatA. jema jema pRthvIne viSe dharmanI vRddhi thaI, tema tema pRthvIne viSe kAle meghavRSTi thavA mAMDI, eTale comAsAnA divasomAM jotI vakhateja meghavRSTi thavA mAMDI, paNa akAle na joIe, te vakhate nahIM. valI dhAnyavaMta pRthvI thaI, gAyo dUdha ApavA lAgI. vRkSo bahu puSpa phala sahita thayAM, temaja ratone prasavanArI bhUmi thaI, mananI ciMtAe rahita, roga rahita evA loka thatA hatA, putranA putra, tenA putra evI kulavRddhi thaI, ghaNA dIrdhAyuvaMta manuSya thayA, manovAMchita pAmanArA loka thayA, evA loka sukhI thayA. je mane karI paNa mithyAtva pApa pratye bole, tene zAsana adhiSThAyika deva devIo zikSA Ape, evuM rAjya pravaryuM. have gajasiMha rAjAnI Rddhi kahe che :- sola hajAra dezanA svAmI thayA, teTalAja sola hajAra rAjA sevA karatA hatA. pAMcase rANIo thaI, cotrIsa lAkha hAthI, cotrIsa lAkha ghoDA, cotrIsa lAkha rathanI saMpadA thaI. aDatAlIza kroDa arihaMtanAM caitya karAvyAM, pAcase putra thayA. e rIte niSkaTaka akhaMDa rAjya ghaNA kAla paryata bhogavIne aMte maheMdradatta kumArane rAjyapATe sthApI, pote zrIjayacaMdrAcArya pAsethI dIkSA laI ruDI rIte tapa, cAritra karI paryuSaNAparva pratye ArAdhIne nizca moTA udayanuM karanAra evuM jinanAmakarma upArjIne zubhAnubhAve prAMta anazana karIne cavIne bArame devaloke devatA thayA. tihAMthI cavI pUrvamahAvidehane viSe tIrthakarapada pAmI arihaMtapada bhogavI muktipada pratye pAmaze. e zrIgajasiMha rAjAnI kathA sAMbhaLIne e parvanA vidhine viSe udyama karavo. saDI buddhino dhaNI chate zubha dhyAne deva gurune praName dAna Ape, jeNe karI rAjanA sukhanI saMpadAnuM vistArapaNuM gajasiMha rAjAnI peThe thAya. ema zrI mahAvIra svAmInA mukha thakI zrIpajosaNaparvanA phalanuM sUcana karanAruM evuM gajasiMha rAjAnuM caritra sAMbhalI zreNikAdika sarva loka aSTAhnikAdika mahotsava sahita pajosaNaparvanuM ArAdhana karavAmAM udyamavaMta thayA. AnaMda sahita zrIvardhamAna jinane vAMdane, sarva parSadA potapotAne sthAnake jatI hatI. bhagavAn paNa pRthvItalane viSe vicAratA hatA. ema ruDA parvano vidhi kahyo. e ruDA AcAranA pracArane je uttama puruSa kare, teNe karI hitanuM 192 zrI paryuSaNA 2010_03 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaravuM thAya, ane Azravarupa pApavargano mArga DhaMkAya. bhavya prANIne ghaNA prakAranI samRddhi vadhe, ujjavala buddhi thAya. evA ruDA parvane ArAdhavA thakI Iha bhave sukha bhogavI parabhave devatAnAM sukha ane muktisukha pratye pAme. zrIvIrasvAmInI paTTaparaMparAe chAsaThame pATe zrIvijayadharmasUri thayA, temane mATe zrIvijaya jineMdrasUri thayA; tenA nirmala gacchane viSe paMDita zrIrAmakuzala, temanA ziSya zrI amRtakuzala paMDite zrIpajasaNaparvanuM mAhAbhya jINagaDha nagare (1856) nA zrAvaNa sudi terazane zukravAre racyuM. e posaNaciMtAmaNigraMtha zreyamAMgalikano karanAra che, je sAMbhale, vAMce, te A bhave sukhano bhAjaka hoya, ane parabhave devatAnI padavI pAmI anukrame mosanagare jaI zAzvatA sukha pratye pAme. jihAM lage pRthvInI upara meru parvata che, jihAM lage caMdra ne sUrya che, tihAM lage AkAza che, tihAM lage A graMtha manuSya vAMce ane tihAM lage e graMtha paNa zobhAne pAme. evo graMthakartAno AzIrvAda che. | Iti paryuSaNaciMtAmaNigraMthasya bAlabodha samAsaH zrI paryuSaNA 193 2010_03 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A samAya che samApta 194 zrI paryuSaNA 2010_03 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : mudraka : kirITa grAphIka 208/AnaMda zopIMga senTara ratanapoLa, amadAvAda-1, phona : pa352602 2010_03 F or Private & Personal Use Only