________________
બિરદાવલી બોલતી રાજકુમારોનાં રુપ દેખાડતી હતી. એમ કરતાં નાગપુર નગરના વીતશોક નામે રાજાનો પુત્ર અશોક કુમર તે સ્વયંવરમાં આવ્યો હતો, તેના ગલામાં વરમાળા પહેરાવી. યોગ્ય વર દેખીને સર્વ લોક હર્ષ પામ્યા, પુત્રીના પિતાએ પણ મોટો મહોત્સવ કરી વિવાહ કયો. સર્વ રાજવીઓને ઘણા હાથી, ઘોડા, વસ્ત્રાભરણ અને ભોજન, તાંબૂલ પ્રમુખ દેઈને શીખ આપી. તથા અશોક કુમારને પણ ઘણા હાથી, ઘોડા, દાસ, દાસી, સોના, રુપાનાં ઘરેણાં પ્રમુખ દાયજો આપીને નાગપુર પહોંચતો કરો.
| તિહાં વીતશોક રાજાએ પણ મોટા મહોત્સવે કરીને પોતાના પુત્રને નગરમાં પ્રવેશ કરાવ્યો. કેટલાએક દિવસ વીત્યા કેડે શુભ મુહૂર્તી અશોક કુમારને રાજપાટે સ્થાપીને વીતશોક રાજાએ દીક્ષા લીધી. પાછલ અશોક રાજા રાજ્યસંપદા તથા સ્ત્રી સાથે સંસારસુખ ભોગવે છે. હવે રોહિણીને આઠ પુત્ર થયા, અને ચાર પુત્રીઓ થઈ. એમ રાજા રાણી બેહુ સુખ ભોગવતાં રહે છે. એક દિવસે રાજા અને રાણી બહુ મહેલ ઉપર ગોખમાં બેઠાં છે. તે મહેલની પાછલ એક વ્યવહારીઆનું ઘર છે. તેનો પુત્ર મરણ પામ્યો, તે વારે તે પુત્રનાં માતા, પિતા, તથા બીજાં સગાં સંબંધી સર્વ મલી મોટે સાદે કરી રોવા કૂટવા લાગ્યાં, તે જોઈને રોહિણી પોતાના ભરતારને પૂછવા લાગી હે સ્વામી ! આ નાટક તે કેવા પ્રકારનું કહેવાય ? તે સાંભલી રાજા બોલ્યો કે હે રાણી ! તું અહંકાર મ કર. હમણાં તું ધન, યૌવનને મદે કરીને ભરેલી છો, પણ તેનો મદ કરવો સમજુ માણસને યોગ્ય નથી. જે માટે આ સંસાર અનિત્ય છે
ધન જોબન ઠકુરાઈમાં, સદીસુરંગી ન હોય //
ક્યું રખાં હું માણસા, છાંહ ફિરતી જોય / ૧ / માટે એ અથિર ઋદ્ધિ છે. તેનો તું શું મદ કરે છે? તે સાંભલી રાણી બોલી કે સ્વામી! તમે ફોગટ શા વાસ્તે પોતાના મતની તાણ કરો છો? હું તો કાંઈ પણ ગર્વમાં બોલતી નથી, પરંતુ મેં એવું નાટક કોઈ વાર પણ દીઠેલું નથી. તે માટે હું તમને પૂછું છું. તેમાં તમે વલી લાંબી લાંબી વાતો કરીને મદવંતી શામાટે કહો છો ? તે વારે રાજા બોલ્યો કે જો હવે હું તુજને નાટક ખેલ દેખાડું છું કે જેથી તું પોતેજ એવું નાટક કરવા પોતાની મેળે શીખી જઈશ. એમ કહીને રાણીને ખોલામાં પુત્ર રમતો હતો તેને રાજાએ ઉપાડીને ગોખમાંથી નીચે નાખી દીધો. તે જોઈ સર્વ
૧૦૬
શ્રી રોહિણીની કથા
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
