________________
મોટી પદવી પામે, તેમ વસુદેવને પણ આચાર્યે યોગ્ય જાણીને તેને આચાર્યપદવી આપી. પછી તે નિરંતર પાંચસે સાધુઓને આગમની વાચના આપે, તે વસુદેવ આચાર્ય સર્વ આગમસમુદ્રનો પારંગામી છે. એક સમય તે વસુદેવ આચાર્ય મધ્યાહ્ને સંથારા ઉપર સૂતા હતા. એવામાં એક સાધુ આવીને આગમના અર્થો પૂછવા લાગ્યો, તે વારે આચાર્ય પણ તરતજ ઉઠીને શીવ્રપણે તેણે પૂછેલો અર્થ કહ્યો. તે મુનિ અર્થ પૂછી ગયા કે થોડેક આંતરે વલી બીજો સાધુ આવ્યો, તેને પણ ગુરુએ અર્થ કહ્યો, એટલે વલી ત્રીજો સાધુ આવ્યો, તેને પણ ગુરુએ અર્થ કહ્યો. એ રીતે ઘણા સાધુઓ આવી આવીને પદના અર્થ પૂછવા લાગ્યા, તે સર્વને ઉત્તર આપી વિદાય કરવા. એટલામાં આચાર્યને કાંઈક નિદ્રા આવી, તેટલે વલી એક સાધુએ આવીને પદ પૂછ્યું કે હે સ્વામી ! આ સૂત્રની આગલનું પદ કહો, તથા તે પદનો અર્થ પણ મારી ઉપર પ્રસાદ કરી કહો. એમ વારંવાર પૂછવા લાગ્યો તે વારે આચાર્યને નિદ્રાનો ભંગ થયો તેથી તે સાધુ ઉપર ક્રોધ આણીને મનમાં માઠા વિચાર ચિંતવવા લાગ્યો કે અહો ! આ મારો મોટો ભાઇ મહા પુણ્યવંત છે, સદા સુખી છે, સુખે નિદ્રા કરે છે કારણ કે એ મૂર્ખ છે, તેથી એની પાસે કોઇ પણ અર્થ પૂછવા જતો જ નથી, તે સ્વેચ્છાચારીપણે મનેચ્છાએ પ્રવર્તે છે, સારી રીતે ખાય પીએ છે, માટે એવું મૂર્ખાપણું જો મારામાં હોત તો ઘણુંજ સારું થાત. જે માટે મૂર્ખમાં ઘણા ગુણ છે. તે કહે છે : મૂર્ખત્વે હિ સખે મમાપિ રુચિતં તસ્મિન્ યદષ્ટૌ ગુણા, નિશ્ચિંતો બહુભોજનોઽત્રપમના ન ંદિવા શાયકઃ । કાર્યાકાર્યવિચારણાંધધિરો માનાપમાને સમઃ, પ્રાયેણામયવર્જિતો દેઢવપુર્મુર્ખ: સુખં જીવતિ // ૧ ||
ભાવાર્થ : કોઇક પુરુષ પોતાના મિત્રની આગલ કહે છે કે હે મિત્ર ! મૂર્ખપણું જે છે, તે મુજને ઘણુંજ રુચેલું છે. તે કેમ કે મૂર્ખમાં આઠ ગુણ હોય છે, તે ગુણોનાં નામ કહે છે : એક તો મૂર્ખને કોઇ પ્રકારની ચિંતા ન હોય, બીજો નિશ્ચિંત માટે ભોજન પણ પેટ ભરી કરે, ત્રીજો તેને કોઇ પ્રકારનો અસંતોષ ન હોય, ચોથો રાત્રિ-દિવસ સર્વદા સૂઇ રહે, પાંચમો આ કામ કરવું કે આ કામ ન કરવું તેના વિચાર વિષે અંધ તથા બહેરો હોય એટલે તેને કોઇ આવીને કાંઇ પણ વાત વિગત પૂછે નહીં તેથી કોઇ વાતનો વિચાર કરવો પડે નહીં, છઠ્ઠો
३८
જ્ઞાનપંચમી
Jain Education International 2010_03 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
