Book Title: Karunras Kadambakam
Author(s): Kasturvijay Gani
Publisher: Jivanbhai Chotalal Sanghvi
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034534/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta 169 5) @n Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nemivijJAna granthamAlA. ratna 5 // karuNarasakadaMbakaM // pAio khaMDo 1 TippaNaga-Amuha-pAsaMgiavibhUsio / saMgAhago saMpAdago a vissavikkhAya-jugappavara-sAsaNappabhAvaga-titthoddhAraga- jaiNAyariasirivijayane misUrI sarapaTTAlaGkAra- parama pujja-samayaNNa- santamuttigurupAyavijaya vibhANasUrIsacaraNasarojacaJcarIga-siddhantamahodahipAiasA hiccaguruuvajjhAyakatthUra vijayagaNI / payAsago rAjanagara nivAsI saMghavI jIvaNabhAI choTAlAla DozIvADAnI poLa : ahamadAbAda. { vIrasaMvaccharaM 2467 } paDhamA AvittI vikkamavarisaM 1997 mulaM ru. 1-8-0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAna 1 zA. caMdulAla umedacaMda rAyacaMda mAstara The0 pAMjarApoLa, amadAbAda. 2 zA. guNavaMtalAla jecaMdabhAI The0 gopIpurA, cAMlAgalI, surata. mudraka mUlacanda kisanadAsa kApaDiyA * jainavijaya ' mudraNAlaya, gAMdhIcoka, surata. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvataMtrasvataMtra-jagadguru-zAsanasamrAT-sUricakracakravartitapAgacchAdhipati-prauDhaprabhAvazAli-bhaTTArakAcArya mahArAjazrI vijayanemisUrIzvaraH Shree Sudha maswami Gyanbhandar-ONY Surat www.umaraganbhandar.com bhUribhUpAla sadbodha-dAyinaM bhavitAyinam / naumi zrInemisUrIzaM, prauDhasAmrAjyazAlinam // 1 // Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // sNpnnaampttigaa|| caramatitthayarasirivaddhamANajiNavaravaivijamANasAsaNassa pabhAvagANaM titthoddhAragANaM bhaTTAragajaiNAyariyANaM pagurupAyasirivijayanemisUrIsarANaM aNegaguNagaNAlaMkArehiM akkhitto samANo haiM katthUravijayo tANaM sUrIsaseharANaM suhalakkhaNaMkiakarakamalamajjhami imaM karuNarasakadaMbakanAmagaM gaMtharayaNa saMpaNAmemi sppnnyN| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha karaNarasakadaMbaka nAmane AgraMtha kei eka ja kartAnI svataMtra ke akhaMDa racanA nathI. e te vividha jaina kartAonA graMthamAMthI udharAyelI ane mukhyatayA karuNa rasane poSatI nAnI moTI 129 kRtionA saMgraharUpa che. A kRtio paikI 185 kRtio pAIye (saM. prAkRta) bhASAmAM ane 44 kRtio saMskRta bhASAmAM che. A pratyeka bhASAnI kRtio mATe ekeka pRthak khaMDa rakhAle che. e baMne khaMDane anukrame "pAra vaMso " ane "saMskRta varNa: za" evAM nAma apAyAM che. AgaLa upara A paddhatie bIjI pAIya ane saMskRta kRtio saMgrahavAnI prastuta graMthanA saMgrahakAranI IcchA hevAthI temaNe A eka aMka Apyo che. pAIya khaMDamAM je 85 kRtio che te paikI 1, 3,12,13, 15-20,28, 30, 33, 36 ane 41 gadyamAM che, ane 4-11, 21-25, 34, 35, 37-40, 42, 43, 45, 47, 48, 50-77 ane 79-85 padyamAM che, ane bAkInI ochevatte aMze gadya ane paddha baMnemAM che. A kRtio eka rIte vicAratAM lagabhaga I. sa. pU. 550 thI I. sa. 1270 nA gALAmAM racAyelI che. saMskRta khaMDanI 44 kRtiomAMthI 8, 10 ane 43 mI bAda karatAM bAkInI padyamAM che. AThamIne lagabhaga aDadhe bhAga gadyamAM che, dazamIne me bhAga gadyamAM che, ane 43mI no meTo bhAga padyamAM che. jaina paraMparA pramANe A saMkta kRtio lagabhaga I. sa. 420 thI I. sa. 164nA gALAmAM racAyelI gaNuM zakAya. A baMne bhASAmAM racAyelI kRtionI vizeSa vigatomAM ahIM na utaratAM A khaDAnA saMgrAhake viSe huM be bola kahIza. 1 A 85 kRtiomAMnI 29 mI kRtimAM avataraNa rUpe eka saMskRta padya che. e sivAyanA tamAma bhAga pAiyamAM che. 2 A mATe juo 5. 12-24 ane saMskRta khaMDa paricaya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha * * : saMgrAhaka-pAya khaDanA saMgrAhaka ane saMpAdaka upAdhyAya zrIkastaravijayagaNi che. teo suprasiddha: jainAcArya zrI vijayanemisUrinA ziSyaratna" zrIvijayavijJAnasUrinA ziSya thAya che. temane pAIyane abhyAsa prazaMsanIya che. vizeSamAM teo saMskRtanA paNa prakRSTa vidvAna che. saMskRta khaMDanA saMgrAhaka muni zrI zubhaMkaravijaya che. teo A karavijayajInA praziSya thAya che. uddeza-bhAratIya saMskRtinA zramaNa-saMskRti ane brAhmaNasaMskRti ema be sthUla maiM paDAya che. temAM zramaNa saMskRtine janma ApavAmAM, ene pidhavAmAM ane ene vikAsa sAdhavAmAM jaina maharSioe pAyasaMskRta vagere bhASAmAM aneka graMtho racI pitAno viziSTa phALo Ape che. tema chatAM keTalA ke prakhyAta ane saMskRta e kaLAnI vividhatA ane vizALatAthI ane paricita jovAya che to temanuM A tarapha lakSya kheMcAya te mATe vAnagI rUpe A karuNarasaSaka saMgraha upasthita karAya che. - karuNatAnAM kAraNo-e vAta to suvidita che ke jyAM sudhI deha che tyAM sudhI duHkha che. manuSyane deha che eTale ene zArIrika ane mAnasika duHkha hovAno pUrepUro saMbhava che. amuka maharSiene bAda karatAM A Adhi, vyAdhi ane upAdhithI grasta duniyAmAM rahelA dareka mANasane iSTano viyoga ane aniSTano saMyoga sAle che. potAnAM sagAMvahAlAM ke oLakhItAM pALakhItAM paikI koIne viraha ke dehotsarga ke temane AvI paDeluM saMkaTa athavA to pitAnuM adhaHpatana jIvanane karUNa banAve che. evI rIte ISTa vastunI aprApti ane aniSTa vastunI saMgati paNa karuNatA upasthita kare che. A pramANenAM karuNatAnAM utpanna karanArAM vividha kAraNe ane khAsa karIne ISTa janatAne ke vastune sthAyI ke asthAyI viyoga kavione vilApAtmaka kRtio racavA prere che. AvI 1 Ane mATe juo "nimittasUI" (2. 14-15). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha, . sthiti ApaNe bhAratavarSamAM ane anyatra paNa pravarte che. Ama kahevAthI ApaNane A dezanA kavione hAthe saMskRta, pAIya gujarAtI vagere bhASAmAM racAyelI AvI kRtio upalabdha thAya che, IgleMDa vagere dezomAM Igliza (aMgrejI) vagere bhASAmAM evI kRtio che. (A viSayanA vidIkaraNanI sugamatA mATe huM aMgrejI kRtio prathama vicArIza. : " . . ! ' karuNaprazastio-aMgrejImAM vividha karuNaprazastio che. ene eleche (degElegY) kahevAmAM Ave che. emAM spenasaro I. sa. 186mAM sara philipa sinine uddezIne eka karuNaprazasti nAme "Astrophel" racAyelI che. vaLI e aMgreja graMthakAre i. sa. 1591 mAM Dagalesa hAvarDa (Doughlas Howard)ne uddezIne Daphnaida kacelI che. mitrane racela lisihAsa *Lycidas) ane zeli(Shelley)e . celA eDanesa (Adonais). suprasiddha che. A uparAMta gre. (GrayvuM Elegy written in a country churchyard, Criterie (Tennyson)nuM In Memorian, robarTa brAuniMga (Robert Browning). La Saisiaz za mey. es 1 A zabda grIka bhASAnA "Eleged" zabda uparathI utarI Ave che. e zabda grIka bhASAmAM karaNukAvya'nA ja arthamAM vaparAto na hato-prema ane zauryanAM to paNa e jAtanAM kAvyamAM levAtAM, paraMtu aMgrejImAM amuka prakAranA kaNakAvya mATe ja A zabda vaparAya che.' 2 A kRti dvArA milTane potAnA priya mitranA maraNanI noMdha lIdhI che. : : - 3 kITsa(Keats)nuM I. sa. 1821 nA phebruArImAM maraNa thayuM zeli ane kITsa e be kaMI aMgata mitra hatA. nahi, paNa eka bIjAnI vidvattAthI paricita hatA. e uparathI zelie A vidyA sahAgInA smaraNArthe A kRti racI. emAM AhavAhana kudaratanI samavedanA, zeka karanArAonuM saradhasa ityAdi hakIkatane sthAna apAyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asukha (Mathew Arnold)nu Thyrsis e kAvye paNa eka jAtanI karuNaprazAsta che. A kaprazastione tihAsa vicAratAM ema jaNAya che rAsala(Siaily)nA Theocritus, Bion ane Moschus jevA grIka kaviee i. sa. pUrvenA trIjA zatakanA lagabhaga pUrvomAM gepasavya(pastoral poem)ne eka prakAranA kalAtmaka (artistic) kAvyanuM rUpa ApyuM. tyAra bAda vili Vergil) dvArA A sisilinA kavienI kRtinuM svarUpa limAM tayu... ane eNe enu je svarUpa laDavu te upI spensara ane bIjA aMgrejI kaviee peAtAnI kRtionuM svarUpa ceAjyuM. A uparathI jeI zakAze ke aMgrejI karuNaprazastionuM mULa sisilinA pUrvokta grIka vienI kRtie che. karuNaprastionI racanAmAM paNa anya kAvyAnI jema kavi samayane sthAna che. e sumeAgya kavine baMdhanarUpa na nIvaDatAM eka attama sAdhananI garaja sAre che. e vAta ApaNe Adonais ArA sArI rIte joI zakIe chIe. gujarAtI--kavi dalapatarAme phAkha viraha, masta kavie lApihi, pre. narasiMharAva bhoLAnAthe smasa hitA ane kavi khabaradAre danikA racela che. vizeSamAM premAnaMda vagere kavienI kRtiemAM vilApAtmaka khaMDake, upa- kSubdha thAya che. A ane AvI bIjI kRti karuNa rasane evatte aMze poSe che. smaraNasahitA e. cintanAtmaka kaNaprazasti che ane eIn Memorium nA zAdine anu 2 A jhudhI eka ja varganI tavA chatAM emAM keTalIka viziSTatA che. enA jijJAsue smaraNasaMhitAnA pre. AnaMdazaMkara bApubhAI vakRta upeAAtanAM pR. 5-7 varyAM. * iTAlinI dakSiNe AveluM eka TApu OM emanu kharUM nAma tribhuvana premaza'kara che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha sare che. ene Elegy gaNavAmAM Ave che. marane uddezIne karAtA zAkanA udgArane TUMkAmAM saMgItakalpa kAvya rUpe raju karAya te e kAvya eka rIte Dlegy gaNAya; ane e rIte vicArata ApaNA rAjI-marasiyA paNa A nAmane caritArtha kare che. saMskRta--saMskRta bhASAmAM karuNaprarAsti tarIke sauthI prAcIna kRti kaI che tene niya karavA muzkela che. RgvedamAM enuM khI jovAya che. rAmAyaNa ane mahAbhAratamAM e khI vadhAre pallavita bane che ane enuM vikasita svarUpa kavi kAlidAse racelA radhuvaMza (sa. 8)mAM `ajavilApa rUpe ane kumArasambhava (sa. 4)mAM rativilApa rUpe najare paDe che. jagannAthe bhAminIvilAsamAM kaNavilAsa ApyA che. evI rIte rA vIsamA sakAmAM I gayelA. ra'gAcAye patnIvirata racyA che. anna padyAtmaka kRtie uparAMta gadyamAM paNa vilApa che. jemake ANadbhuta kAdaromAM purIkanuM maraNa thatAM tene uddezIne mahAzvetA vilApa kare che ane kapi'jala paNa puMDarIkane anulakSIne vilApa kare che. A te vaidika dharmonuyAyIonI kRtienI AchI rUparekhA che. jaina kaviee paNa bhAratIya sAhityanA vividha aMge gIrvANa girA dvArA poSatI veLA karuchu rasa jhamAvavAmAM peAtAneA kALo ApyA che. udAharaNArthe A karuNarasada bakamAM raju karAyelI ANE 1-2 A be kRtie svataMtra kAvyarUpa nathI. e emAM kaza zakAra che. eTale ene * Elegiac Stanz" kahevAya, paNa jene nimitte e zeAkAra che tenA guNAnuvAda, Ala khavibhAvanA guNA rasamAM uddIpaka thAya te rIte karAyelA che, kintu e guNAnuvAda prazastipa nathI eTale e anemAMthI ekane 'Elgy' kahevAya tema nathI. jue smaraNusahitAne upedghAta (pR. 4). 3 A kRti lakSmaNu gaNeza zAstro lele dvArA saMcAjita Sanskrit Course of Reading (bhA. 1, 3. 33-34)mAM chapAyelI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 Amukha saMta kRtione nirdeza karavo basa thaze. zreSTha kavioe paNa AvA prayAsa karyAnuM jovAya che. dAkhalA tarIke aSata aundarAnanda kAvyamAM Akho cha sarga 'bhAryAvilApa' nAme che. ' pAya-pAchaLa satya sAthe kevaLa jainene ja lAge vaLage che koma nathI; e sAhityanA vikAsamAM vaidika kavi bhAsa ane kAlidAsa jevAno ane bughoSa vagere bAddha vidvAnone paNa hAtha che. sAmAnya rIte je nATakane saMskRta nATaka tarIke oLakhAvAya che te nATamAMthI bhAgye ja koI nATakamAM pAine sthAna nahi hoya. AvI paristhitimAM pAIya sAhityamAM paNa karuNa rasane piSanArI tio najare paDe to temAM kazI navAI nathI. bAkI pAIye bhAvA ane sAhitya tarapha je anAdara upekSA bahudhA -daSTigocara thAya che ane ene zIkhavavA mATe saMskRtanA vAhana tarIke upayoga thavo ja joIe evI je mAdaza sevAya che, tene laIne e pAIya sAhityane vikAsa ruMdhAya che ane enuM yatheSTha mUlya AkvAmAM bhalabhalA bhUlatA jovAya che. mane ema lAge che ke prastuta graMthane prathama khaMDa jonArane to pAiya sAhityanuM vaividhya ane vaipulyano khyAla jarUra Avaze. . pAiya bhASAmAM paNa rasamAM taraboLa karanArI kaI kaI kRtio che tenuM digdarzana pAi karAve che eTale ahIM to huM eTale ja ullekha karIza ke A khaMDamAM uddata karAyelI kRtio uparAMta sudAsaNacariya, dhammavihi, vaddhamANadesaNA ityAdi bIjI paNa aneka kRtio A dizAmAM . pitAne phALe noMdhAve che ane enuM sUcana to "parU vaMDo ? e zIrSaka paNa kahI Ape che. . : , - karuNa rasa-a pAIya khaMDamAM mukhyatayA karuNa rasane jivanArI 85 kRtio che ane vicita vIsamI jevI kRti saMkIrNa A kavi kAlidAsanA purogAmI che. * : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asukha 11 sane paNa pApe che. jainAnA eka Agama tarIke gaNAtA aNuAgaddAra (sa. 129)mAM nIce mujabanA padyamAM nava kAvya-rasene nirdeza cheHna ' : vIrosigAro banuo ba roddo bato. nono neTano vImo hAso juno vasaMto A ddaza A nava rasamAM 'karuNa' rasane paNa ullekha che. vizeSamAM A AgamamAM 'karuNa' rasanuM svarUpa ane enu udAhaNa anukrame nimnalikhita padyAmAM najare paDe cheH---- "pia vippaogabaMdhavahavAhiviNivAya saMbhamuppaNNo / sovivijharvandrA(?mmA)no raso jaLo |78||'' : "pajjhAyakilA miayaM bAhAgayapappu acchi bahuso / tassa viJone puttiya ! tujvayaM te mudde nArya // 7 // " kahevAnu' tAtpaya e che ke priya jjane viyeAga, badha, vadha, vyAdhi, putrAdinu: maraNa ane parakrAdinI bIka vagere saMbhrama e 'karuNa' rasanI utpattinAM kAraNeA che; ane kSeAka, vilApa, sthAni ane rudana e enAM liMga che. - kAi vRddhA priyanA viyAgathI, satapta banelI bALAne kahe che kru hai putrI ! priya jananA cintanathI nisteja baneluM ane vAra'vAra AMsuethI A banelAM netravALuM tAruM mukha tenA viyAgathI duLa banyuM che. | A rasa, saMbaMdhI keTalAka UhApeAha me' 'velaNa rasa'nAmanA mArA lekhamAM karyAM che ane te mAnasI (varSa 6, gra'. .1, pR. 19-24, mArca 1941)mAM prasiddha thayA che. i 2 jue pAiyasamahava (pR. 1270). 3 AnA udAharaNa tarIke 39 mI kRtinA nirdeza thaI zake. 4 AnA udAharaNa tarIke 34.ane 76 maoNkRtinA ullekha thaI zake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat i www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha pAIya khaMDa paricaya karuNa rasa saMbaMdhI A UhApohane vizeSa na laMbAvatAM have huM prastuta graMtha viSe thoDeka ullekha karIza. A saMgrahAtmaka graMthamAM apAyelI tamAma kRtionA praNetAo bhAratanA vividha saMpradAyanA anuyAyIo nathI, paraMtu eka ja saMpradAyanA eTale ke jaina saMpradAyanA che ane temAM paNa vaLI teo tAMbara munio che. pAIya khaMDanI pahelI traNa kRtio jaina AgamomAMthI uddharAyelI che. viyAhapaNutti e jainonAM 12 aMgamAMnuM pAMcamuM aMga che. ene vivAhapaNutti paNa kahevAmAM Ave che. ene sAmAnya janatA bhagavatIsUtra tarIke oLakhe che. enA kartA zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra svAmInA 11 gaNadhara paikI pAMcamA gaNadhara zrI sudhasvAmI gaNAya che. A mahAkAya aMgamAMthI zrI mahAvIra svAmInA bhANeja tema ja jamAI nAme jamAline dIkSA prasaMge upasthita karAyelo che. (1) jamAli dIkSA levA mAge che e jANuM emanI mAtAne AghAta thAya che, te mUcchita bane che ane kaMIka cena paDatAM te jamAline samajAvavA mAMDe che ke tuM to amAro ekane eka putra che ane ame tArA jevA putraratnano viyoga sahana karI zakIe tema nathI eTale amArAM maraNa bAda tAre dIkSA levI. AnA uttamAM jamAli manuSyabhavanI asthiratAnuM pratipAdana kare che. anA pratyuttara rUpe emanI mAtA emanA uttama zarIranuM citra emanI samakSa raju karI emane ene upabhoga karavA sUcave che. A sAMbhaLI jamAli manuSyanA dehanI malinatA ane vinazvaratAnuM Abeba varNana kare che. emanI mAtA enA uttaramAM jamAlinI ATha sulakSaNI panIono nirdeza kare che ane temanI sAthe vividha bhAga ane upabheganI lahera uDADavAnuM kahe che. jamAli e bhegAdinI nisAratA ne anarthakatA varNave che. tyAra bAda emanI mAtA emanA pUrvajonI Rddhino upabhoga karavAnuM kahe che. e samaye jamAli Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama 13 jananI asthiratAnuM citra Alekhe che. jyAre A pramANe lAlace batAvavA chatAM jamAli potAnA nizcayathI DagatA nathI tyAre emanI mAtA jaina dIkSA e kaI bAlakane khela nathI, e to lekhiMDanA java cAvavA jevI ane retIne keLiyo karavA jevI vAta che ema kahIne jaina dIkSA pALavI keTalI kaThaNa che tene nirdeza kare che. e uparathI jamAli evo uttara Ape che ke jaina dIkSA kAya mATe, napuMsaka mATe, viyanA kIDAo mATe ane -sAmAnya jane mATe bhale duSkara hoya, paraMtu dhIra, abhI ane udyamI jano mATe to te sura che ane tethI huM e dIkSAsuMdarI sAthe pANigrahaNa karIza. aMtamAM jamAline temanI mAtA kacavAte mane dIkSAnI anujJA Ape che. (2) nAyAdhammakahA e jainenuM chaThuM aMga che ane e zrIsudharma svAmInI kRti gaNAya che. emAMnA pahelA suyaphabaMdhanA navamA ajhayaNamAM mAkadi sArthavAhanA be putrAno adhikAra Ave che. emAMnA ekanuM nAma jinapAlita che ane bIjAnuM nAma jinarakSita che. e baMne bhAIo ratanadIpanI adhiSThAyika devatAnA paMjAmAMthI nAsI chUTavA mATe nIkaLe che tevAmAM adhavaca e devI e be bhAIone maLe che. te vakhate e devI jinarakSitane phesalAvavA mATe kRtrima vilApa kare che. (3) A kRti pajesaNuMkapamAMthI uddhata karAyelI che. e graMtha paNa jainanA Agamo paikI eka che, ane enA racanAra tarIke zrutakevalI zrIbhadrabAhasvAmIne nirdeza karAya che. A Agama paracakhANa thavAya nAmanA navamAM pUrvamAMthI uddharAyela ane dasAsuyakhaMdha nAmanA eka cheyasuttanA AThamA ajhayaNa rUpe yojAyela manAya che. A uparathI eka rIte e zrIsudharma svAmInI kRti gaNAya eTale ke e lagabhaga 2500 varSa 1 atyAre loke "java" ne badale "caNA" zabda vAparatA saMbhaLAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha jeTalI prAcIna gaNAya; paraMtu ene zrutakevalI zrIbhadrabAhusvAmInI kRti tarIke mAnIe to e lagabhaga vIrasaMvata 1rapa-170nA gALAmAM cAlI hovAnuM anumAna karI zakAya. . A prastuta kRtimAM siddhArtha rAjAnI rANI trizalA kSatriyANIne vilApa raju karAyela che. prasaMga e che ke zrImahAvIrasvAmIe, e kSatriyANInA garbhamAM AvyA bAda evo vicAra karyo ke huM hAlato cAlato rahIza te mArI mAtAne duHkha thaze. Ama vicArI temaNe hAlavuM cAlavuM baMdha karyuM, paraMtu AthI te trizalAne evI zaMkA upasthita thaI ke eno garbha kAM to koIe harI lIdhuM che, kAM to e nAza pAmyA che ke agara te e gaLI gayo che. che. have pachInI bAkInI badhI kRtio anAmika sAhityamAMthI uddharAyelI che ane te bhinna bhinna kartAoe racelI che. A paikI cAthIthI agyAramI kRtio paumariyamAMthI uddhata karAyelI che. pAIya bhASAnA abhyAsamAM e aneruM sthAna bhogave che, kemake enA upara pAiye bhAvAnA rUDha banelA saMpUrNa saMskAra paDavA hoya ema jaNAtuM nathI. enAM kartA nAgendravaMzadinakara zrIrAhusarinA praziSya pUrvadhara zrI vimalasUri che. temaNe vIjasaMvata pa30mAM eTale ke I. sa. nA pahelA saikAmAM e jaina rAmAyaNa racyuM che, ema enA aMtima paMgha uparathI jaNAya che kharuM; tema chattAM keTalAMka vidvAno e hakIkatane sAcI mAnatA nathI. keTalAka ene I. sa. nA trIjA saikAnI kRti gaNe che ane kaIka to cheka ene I. sa. no sAtamA-A4mA saikAmAM racAyeluM mAne che. ' 1' nAmanuM eka apabhraMza kAvya paNa che ane te bhAratIya vighA (varSa ja, aM.1, pR. 257-2680mAM prakAzita thayeluM che. enA kartAnuM nAma svayaMbhU caturmukha che. : 2 jaina paraMparA pramANe zrI mahAvIra svAmI i. sa. pUrve para7 mAM mekSe gayA. . : : - - - - - * 3. AnI jijJAsue "jainAcArya zrI. AtmAnaMda janma zatAbdi smAraka graMtha" mAM chapAyela ane zrI zAMtilAla chaganalAla upAdhyAye, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asukha 15 (4), (11) ceAthI kRtinA viSaya suprasiddha che. emAM rAmanAlaghu baMdhu lakSmaNanuM maraNa thatAM enuM a MtaHpura vilApa kare che e hakIkata che. evI rIte 11 mI kRtimAM A prasagane lagatA rAmane vilApa che. (5) pavana jayanI patnI aMjanAne tenI sAsu kalaMkita gaNI gharamAMthI kADhI mUke che tyAre te piyara Aya che. tyAM paNa tene sthAna na maLatAM te jagalamAM jAya che ane tyAM zAka kare che. (6)(10) sagara cakravartI peAtAnA 60000 putrAnuM maraNa sAMbhaLI rudana kare che e chaThThI kRtino viSaya che. sAtamIthI dazamI kRtinA viSayo rAmAyaNamAM varNavAyelA prasiddha prasagA hAi e viSe khAsa kahevA jevuM kaMi jaNAtuM nathI. eTale huM ahIM navI kRtinA saMtulananI dRSTie upayogI jaNAtA bhAga viSe thaDeAka UhApAddha karIza. sItAnuM haraNa thatAM rAma vila bane che ane araNyamAM enI zAdha kare che. te hAthIne ane jhADane enI khabara pUche che. cakravAkI (cakavI)ne sAMbhaLI te tyAM paNa tapAsa mATe nvaya che. joI, joI, Ava, Ava ema pete khele che. ane tene paDagheA paDatAM tee enAthI meAhita bane che. A pramANenAM bhAvAvALAM paumacariya' (5. 44)mAMthI je pa7 mAthI 59 mA sudhInAM po tema ja 64muM padya apAyelAM che te vikrame zIya(a. 4)gata amuka bhAga sAthe sarakhAvI zakAya tema che; kemake emAM pururava rAjA urvazI latArUpa banatAM tenI zeAdhamAM phere che ane mera, kAyala, haMsa, cakkI, hAthI, kRSNa mRga vagerene tenI khabara pUche che ane eka veLA paDadheA sAMbhaLI mAhita thAya che. ahIM saMtulanAthe hu emAMthI nIcenAM pado raju karu chuM: " madakalayuvatizazikalA gajayUthapa ! yUthikAzabalAkezI / sthirayauvanA sthitA te dUrAloke sukhAlokA // " . lakhela mahAkavi vimalasUri ane temanuM raceluM paumacariyanAmaka lekha (pR. 115-123) jove. Akt L Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha "rathAGga nAma viyuto rathAGgazreNibimbayA / ayaM tvAM pRcchati rathI manorathazatairvRtaH // " "saMkSitigRta nAtha ! daSTA sarvAsundarI . rAmA ramye vanAnte'smin mayA virahitA tvayA / / " 12mIthI16mI sudhInI kRtio vasudevahiMDInAmanA pAIya bhASAmAM racAyelA suvizALa graMthamAMthI udharAyelI che. enI racanA zrIsaMghadAsa kSamAzramaNe zarU karI hatI paNa tenI pUrNAhuti zrIdharmasenagaNimahasarane hAthe thaI hatI. keTalAka e zrIsaMghadAsane paMcakapamahAbhASyanA kartA tarIke oLakhAve che ane emano samaya lagabhaga sAtame sake gaNAve che. ahIM uddharAyelI kRtio to zrIsaMghadAsanI ja canA che. (12) A kRtimAM mAtA pitAnA putranA virahane laine vilApa kare che. (13) pitAnA putranI dIna avasthA joIne yazAmatine pitAnA patino vaibhava yAda Ave che ane ene anulakSyane e zoka kare che. (14) vezyAgAmI dhammila daridra banI potAne ghera Ave che ane mAtApitAnuM maraNa jANI zoka kare che. (15) rAmane vanavAsa mokalavA mATe kekecIno Agraha joI dazaratha kheda kare che, ane rAmane vanamAM gayelA jaNuM bharata zakAtura bane che. (16) rAjakanyA vegavatI pitAnA patine patto na lAgavAthI vyAkuLa bane che. te samaye tene tenA sasarA teNe siddha karelI vidyAnuM smaraNa karavAnuM kahe che. te tema karI potAnA patinA samacAra jANe che ane AgaLa upara potAnA patine araNyamAM samAgama thatAM te zokAtura banI vilApa kare che. 17 thI 20mI sudhInI kRtio zrIyAkinI mahattarAnA dhamasanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha A vi. . 13 tAva banyo che che. tarIka suprasiddha jainAcArya zrIharibhakasUrikRta samAcakahAmAMthI uddharAyelI che. A sUrinA samaya vize matabheda jovAya che. keTalAkanuM mAnavuM e che ke teo vi. saM. 535mAM svarge saMcaya to keTalAka ema kahe che ke vi. saM. 18pamAM e banAva banyo. vaLI keTalAka vidvAne vi.saM. 57-827ne emanA sattAsamaya tarIke nize che. (17) ratnAvatI potAnA patinA maraNanA samAcAra sAMbhaLe che ne rudana kare che. (18) dhanazrI potAnA patine samudramAM nAMkhI daI kRtrima vilApa kare che. (19) 262 bhaTTane jhera apAtAM tenI maraNatela sthiti thAya che. e samaye tenA gharamAM AkaMda thAya che te sAMbhaLI tyAMno rAjapitAnA putrane enuM kAraNa pUche che ane te tene kahe che. (20) zAMtimatI pitAnA patithI viyogita banyA pachI eka veLA nAgavallIthI azokanA jhADane vIMTaLAyeluM jue che ane ethI, ene enA patinuM smaraNa tAjuM thAya che eTale e vilApa kare che. 21 mIthI 25 mI sudhInI kRtio surasuMdarIcariyamAMthI, uddharAyelI che. enA kartAnuM nAma zrIdhanezvarasUri che ane temaNe A kRti vi. saM. 1095 mAM racI che. A kRtionA saMbaMdhamAM khAsa kaMi kahevA jevuM nathI. 26 mIthI 32 mI sudhInI kRtio, zrInemicaMdrasUrie vi. saM. 112lmAM racelI uttarajhayaNamuttanI vRttimAMthI uddhata karAyelI che. (ra6) A "huMDa' avasariNImAM thaI gayelA ra4 tIrthakara zekI 3mA tIrthaMkara puruSAdAnIya zrI pAzvanAthanuM nirvANa thatAM saudharma 1 A rie AvasayanI TIkA (pa. 583)mAM dharimalahi3Ine nirdeza karyo che. 2 jue anekAntajayapatAkA (paNa TIkA ane vivaraNathI vibhUSita)nI mArI aMgrejImAM lakhAyelI prastAvanA (5. 32-35). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 Asukha devalAkanA indra zake vilApa karyAM ema A kRtimAM pratipAdana karAyu che. enAM pahelAM ane trIo padyonI chAyA saMskRta khaMDamAM apAyelI 42mI kRtigata Adya e pomAM dRSTigeAyara thAya che. OM ... (27) jarAkumAra e kRSNa vAsudevanA meTA bhAi thAya che. zrIneminAtha pAsethI emaNe ema sAMbhaLyuM ke emane hathe kRSNanuM maraNa thanAra che. AthI eve prasaMga na upasthita thaya te mATe tee vanavAsI banyA. evAmAM eka veLA bhUlathI kRSNane haraNa samajI teo bANu mAre che, para Mtu pAchaLathI sAcI sthitinu bhAna thatAM tee vilApa kare che. : (28) kRSNane nizceSTa temane malarAma vilApa kare che. : (29) cAritrathI patita thai viSayasukhamAM Asakta banelA araNika peAtAnI sAdhvI mAtAnI durdazA joI pazcAtApa kare che. (30) A kRtimAM prabhAvatI rANInA putra mahAbalano adhikAra che. pahelI kRtimAM nirdezAyela viSaya sAthe enuM sAmya che. vizeSamAM enI zabdacanA nAyAdhammakahAgata vRtti pAr nAmanA aljhayaNanI sAthe maLatI Ave che. : : (31) jeneAnA bAvIsamA tIrthaMkara zrIneminAtha pazuone pAkAra sAMbhaLI DhAraNethI pAchA kare che. e prasaMge rAjImatI vagere vilApa kare che. (32) A kRtinA viSaya e chaThThI kRtimAM darzAvAyelA vidya bhanna che. 33 mIthI 47 mI sudhInI kRtio zrIguNacandragaNie vi. sa. 1139 mAM racelA mahAvIrariyamAMthI uddhRta karAyelI che. zrImahAvIrasvAmI eka veLA pUrva bhavamAM vizvanadI rAtanA putra tarIke janmyA hatA. e bhavamAM temanuM apamAna thatAM temaNe pitAnI anujJA meLavyA vinA dIkSA lIdhI. enI khabara paDatAM temane temanA pitA ThapakA Ape che.. (34) A kRtinA saMbadhamAM khAsa kaMI kahevA jevuM nathI. www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. Amukha . (35) A kRtiviSayanI daSTie trIjI sAthe maLatI Ave che. . (36), (41) naMdivardhana e zrI mahAvIra svAmInA moTA bhAI thAya che.. mAtApitAnA svargavAsa thayA bAda zrI mahAvIra svAmI dIkSA levA mATe naMdivardhananI anujJA mAge che. te prisaMge nadivardhana vagere zokAtura bane che. 41 mI kRtimAM paNa A viSaya daSTigocara thAya che. (37) vaizyAyanaputra eka veLA vesyAne tyAM jAya che. te veLA daivavazAta bhraSTa banelI enI mAtA e je vezyAnA gharamAM hoya che. te ene pitAnA putra tarIke oLakhe che ane vilApa 'kare che. (38) zrI mahAvIra svAmI eka veLA abhigraha dhAraNa kare che. te samaye emane lagabhaga cha mahinA sudhI yogya AhAra maLato 'nathI, joke teo bhikSA mATe te sadA saMcare che. emane bhikSA grahaNa karyA vinA pAchA pharatAM joIne leMke khaMda kare che. (39) rAjakumArI caMdanA eka veLA rAjyasamRddhithI bhraSTa banI dhanAvaha zeThane tyAM rahI hatI. tevAmAM e zeThanI strI mUlA ene eka sthaLe beDI paherAvI pUre che. zeThane e sthaLanI jANa thatAM zeTha ene bahAra kADhe che ane aDadanA bAkalA khAvA Ape che. e prasaMge caMdanA pitAnI durdazAne aMge vilApa kare che. (40) maraNa thatAM pote narake jaze e vAta zreNika rAja zrI mahAvIra svAmI pAsethI sAMbhaLI zakAtura thAya che. (42) uparyukata caMdanAnI mAtA rANI dhAriNuM pitAne zIlana uccheda thavAno prasaMga joI vihavala bane che ane ciMtAmAM ne ciMtAmAM maraNane zaraNa thAya che. (43) zaka InDe eka veLA zrI mahAvIra svAmInI devasabhAmAM prazaMsA karI. te tyAM hAjara rahelA saMgama deve sAMbhaLI. tene e atizayokti bharI lAgatAM teNe zrI mahAvIra svAmIne cha mahinA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha sudhI upasarga karyo. pachI saMgama devalokamAM pAchA pharatAM zAka ene joI zakAtura bane che ane ene e svargamAMthI kADhI mUke che. (4-47) A kRtione viSaya skuTa che eTale ahIM e saMbaMdhamAM kazo ullekha karavAnI jarUra jaNAtI nathI. 48mIthI parama sudhInI kRtio mAladhArI zrI hemacandrasUrie vi. saM. 1164 nI pUrve racelI puphamAlAnI pajJa vRtimAMthI atra raju karAyelI che. (48) A kRtine viSaya e ja bIjI kRtine viSaya che. (49) vijaya nAmanA rAja eka veLA udyAnamAM krIDA karavA mATe potAnI patnI sutArA sAthe jAya che. e prasaMge koIka vidyAdhara kRtrima sutArA banAve che ane kharI sutArAnuM haraNa karI tene sthAne ene sthApe che. e veLA keAI kuTasarSa e kRtrima sutArAne Dase che ane ethI enuM maraNa thAya che. rAjA to e sutArAne sAcI mAnI vilApa kare che. (50) nAgadattanA upara carIne cheTo AkSepa mUkAya che ane pachI ene vadhasthAne laI javAya che. e joI nagaranA leke ane ene paraNavA IcchatI nAgavAsu vilApa kare che. (52) A kRtino vijya prasiddha che. (52) A kRtino viSaya 29 mI kRtimAM pratipAdita thayelA viSayathI abhinna che. - 53 mAMthI 58 mI sudhInI kRtio maladhArI zrI hemacandrasUrie vi. saM. 170mAM racalI bhavabhAvaNanI vRttimAMthI uddata karAyelI che. (53) saibhAgyamaMjarIne ISTa patinI prApti thavAne badale anyanI prApti thatAM te baMda kare che. (54) devakI kRSNanA janmasamaye pitAnA pati vasudevane pitAnI durdazAno nirdeza karatAM kahe che ke mArA bIjA putrane tame Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha sathI na bacAvyA, paraMtu have Ane teA jarUrI sAMbhaLI vasudaiva tema karavA tatpara bane che. (55-57) A kRtienA viSaya anukrame 31 mI, 28 mI ane 31 nI kRtiomAM jevAya che. (58) dvaipAyana RSi dvArikA nagarI khALavAnu nidAna karI mRtyu pAmI 'agnikumAra'nakAyanA deva tarIke utpanna thAya che. avadhijJAnathI pUrva bhava jANI te e nagarI bALavA mATe ma lAkamAM Ave che. nagarIne khaLatI joI tyAMnA leAkeA AkraMda kare che. 1 bacAvo. e (59) narakanA jIvAne svakRta, parakRta ane kSetrajanya ema traNa prakAranI vedanA bhogavavI paDe che ema jaina zAstranu kahevuM che. parakRta vedanA tarIke paMdara prakAranA paramAdhArmika deveza narakanA jIveAne anekavidha paritApa pamADe che tenu ahIM Abehuba varNana karAyeluM che. saMtulanAthe sUyagaDanI ni'tti (zleA. 66-82) jovI. 60 mAMthI 66 mI sudhInI kRtie zrImunicarie vi saM. 1174 mAM racelI uvaesapayanI vRttimAMthI uddhRta karAyelI che. (60) naMda pAtAnI patnI sundarI tRSAtura banatAM pANI levA Aya che. tyAM e nadane kAI hiMsaka prANI khAI jAya che. e naNI sundarI vilApa kare che. (61) uparyukta naMda ane sundarI eka veLA vahANumAM besIne jatAM hatAM tevAmAM e vahANanA nAza thAya che, paraMtu sadbhAgye banene taravA mATe sAdhanarUpa thaI paDe tevuM ekeka pATiyu maLe che. tenA AdhAre tarIne te eka badaramAM bhegAM thAya che ane e samaye sundarI rudana kare che, ane nande ene AzvAsana Ape che. (62) lAcana nAmanA kAi vANiyA RddhisundarI nAmanI kAI eka satI tarapha kudRSTithI jue che ane mehamUDha banI enA patine dirayAmAM nAMkhI de che. AgaLa jatAM e vANiyA du:khI thAya che tyAre te ja satI tene sahAya kare che. e uparathI e vANiyA pazcAttApa kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha (13) guNasundarI peAtAnA zIlanA rakSaNArthe kRtrima Anda kare che. ra (64) kalAvatI rANIne asatI mAnI eneA pati zaMkha rAjA ene! tyAga kare che, paraMtu ekA avicAritapaNe thayuM che evuM bhAna thatAM e rAjA ane enA parivAra vilApa kare che. (65) A kRtinA viSaya pahelI kRti sAthe tema ja 30mInI sAthe maLatA Ave che. (66) niSkaruNa nAmanA senApati uparyukta kalAvatIne zakha rAjAnI AjJA anusAra jaMgalamAM mUkI AvavA mATe laI jAya che. ene tyAM tyAga karatI vakhate e kalAvatInI sthiti joIne e niSkaruNane karuNA upaje che ane kalAvatI vilApa kare che. (67) A eka akhaMDita kRti che. enI racanA suprasiddha vAdI devasUrine hAthe emanA guru zrImunicandrasUrinA vi. sa. 1178mAM svargavAsa thayA bAda thaI che. emAM emaNe emanA gurunuM TuMkamAM jIvanacaritra AlekhyuM che. vizeSamAM emanA guNAnuvAda tarIke temaNe emanI jJAnasamRddhi ityAdinA ullekha karyAM che. 68 mIthI 76 mI sudhInI kRtie zrIlakSmaNagaNie vi. saM. 1199mAM racelA supAsanAhariyamAMthI uddhRta karAyelI che. (68) A avasarpiNImAM thaI gayelA janAnA sAtamA tIrthaMkara zrIsupArzvanAthanuM nirvANa thatAM 64 indro vilApa kare che. viSayanI samAnatAnI dRSTie A kRti 26 mI sAthe sarakhAvI zakAya. (69) visaDha potAnA pUrva bhavanA mitra nisaDhanI divya saMpatti joI zeAkAtura bane che. (70) rAjaputra dhanakumAranA pitA dIkSA levA mATe taiyAra catAM e putra tema na karavA temanA kAlAvAlA kare che. (71) kASTha khecara kRtrima strI banAvI tene karucaMdrarAjAne sAMpe che. kAlAntare e khecara marI gayA hrAya tevA e strI AgaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha 23 e dekhAva kare che. e uparathI e strI rUdana kare che ame aMtamAM kASTabhakSaNa kare che. (72) vijaya rAjA pitAnI patnInuM maraNa thatAM vilApa kare che. (73) ratnacUDe rAjA eka rIte anitya bhAvanA bhAve che ane tema karatAM pratyekabuddha bane che. dIkSA levAne . ene maratha jANI kaI deva ene e vakhate muniSa Ape che. savAranA e veSamAM sajaja thaI e rAjarSi mahelanI bahAra nIkaLe che te vakhate emanuM aMtaHpura vilApa kare che, (74) mahAsatI dhanazrInA upara enI sapatnI ALa caDAve che. ene sAcuM mAnI eno pati vimala ene tyAga kare che. e vakhate e satI vilApa kare che. (75) rASTrakUTanI patnIne vAgha khAI jAya che. e jANI e vihavaLa banI agnimAM praveza kare che. (76) keI deva viSayAsakta banelA nala rAjAne pratibaMdha pamADavA mATe baTukanuM rUpa dhAraNa karI manuSya-kamAM Ave che ane jalapralayano dekhAva kare che. e samaye nagaranA leke ane e rAjA paNa e joI AkraMda kare che. cha7 mIthI 84mI sudhInI kRtio zrI somaprabhasUrie vi. saM. 1241mAM racelA kumAravAlapaDibehamAMthI uddhata karAyelI che. (77) eka veLA kaI vezyA kRtapuNya nirdhana banatAM tene kADhI mUke che. tyAre te potAne ghera jAya che. tyAM mAtApitAnAM maraNanA samAcAra jANI te zeka kare che. . (78) nala rAjA damayantIne tyAga kare che. te prasaMge e satI vilApa kare che. A adhikAra saMskRta khaMDanI 32 mI kRtimAM paNa jovAya che. * (79) A viSaya 4ra mI kRtinA viSayathI abhinna che. (80) A viSaya 27mI kRtimAM carcAyelo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha (81) kei eka vidyAdharI pitAnA patinAM aMgopAMgane AkAzamAMthI bhUmi upara paDelAM joI zakAtura bane che. (82) kRSNa vAsudevanI patnI samiNuM pitAnA taratanA janmelA putranuM haraNa thayeluM joI vilApa kare che. (83) naTanI putrIne paraNavA icchatAM rAjaputra ilAputrane enA pitA upadeza Ape che. (84) eka nagaramAM upayukta ilAputra jAya che. tyAMnA rAjAnI AgaLa e pitAnI kaLA dekhADe che. te vakhate upayukta naTanI putrIne viSe Asakata banelo rAja e ilAputranuM maraNa IcchI tenI pAse ekano eka duSkara bela vAraMvAra karAve che. rAjane mazina bhAva jANI ilAputra kheda kare che. 8pamI kRti zradarikRta sadikiccanI vRttimAMthI uddharAyelI che. e sari vi. saM. 13ra7mAM svarge gayA. (85) A kRtine viSaya 1 lI, 30 mI ane 65 mI kRtinA viSayane maLato Ave che. pAIkhaMDamAM A pramANe je kRtio apAyelI che te mukhya viSayanI dRSTie mahattvanI che, eTaluM ja nahi paNa bIjI paNa keTalIka rIte te upayogI thaI paDe tema che; kemake te acAnya viSayanA upara paNa prakAza pADe che. A hakIkata ApaNe sauthI prathama vyAkaraNane anulakSmIne vicArIzuM. riyAtipatyaMthanA prAge-pAIya sAhityamAM je kriyAtipajyarthanA prayoge bhAge levAya che tenAM pAMceka udAharaNa to A khaMDa paNa pUrAM pADe che. A rahyAM e udAhaNeH- 1 A artha kriyAnI atipatti eTale ke niSphaletA sUcave che. eka kAmanA upara bIjA kAmane AdhAra hoya tevI paristhitimAM prathama kArya na bane eTale bIjuM paNa na bane, e A artha sUcave che. 2 vicAre dasayAliyasattanI pahelI cUlAnuM nimnalikhita navamuM padA: anna AduM vALI ronto vicappA vaghusumo jaha ha ramanto pariyAe sAmANe jiNadesiya // 9 // " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha 15 (1) " jai te piyA jIvaMto tumaM vA Isatthasatthakusalo hoto to na sa sisirIC mAyaLa hoto - pR0 23 " ct (2) "narU tA maLa-varNaka ! vALa-cAro madhu jjo dAMto tA ipati-paha-bhAvaphera tuM nAda ! niraMta|"-pR0 33 (3) ' narU AmAo paraMtA, vAste vASi nar mayA dAMtA / tA miA nimitte ho mA AvayA tunna ? ||''-pR0 33 (4) ' jai puvvaM ciya pAvehiM tehiM corehiM viNiyA huMtA / tA.i gasacAvazoyaNinimama peTTenA ? !''- pR. 59 (56) "anna na tadda kriya vahivasIviva" tuSNa maLavi| jai hojja, tao nirayANalaMmi avaso'vi paccato // vimuddALa soLino huMto ....."--pR. 81 " A paikI trIjA ane ceAthA udAhaNamAM vartamAna kRdaMtanA nArItinAM rUpe jovAya che eTale sa` puruSa ane sa` vacananAM kriyAtipatttanA pratyayA tarIke nto ane mALAnA ullekha je keTalAMka pustakamAM jovAya che te vAstavika hAvA viSe zaMkA udbhave che. atra e umerIza ke zrIcaturabhAi puruSAttamadAsa paTele junI gujarAtI bhASA (pR. 284)mAM sUcavyuM che ke "prAkRtamAM A artha viSyanA pratyayeA nA lAgI banatA (si. he. sUtra 8-3-179). A uparAMta vartamAna kRdaMtanA vikArI rUpa paNa vaparAtAM. apabhraMza kALa sudhI vartamAna kRdaMtane jAtivAcaka pratyaya lAgatA. jUnI gujarAtImAM jAtivAcaka praya vaparAtA baMdha thaI avikRta vamAna kRdaMta vaparAvA lAgyuM." sati saptamI--jene ApaNe saMskRtamAM 'sati saptamI' ane aMgrejImAM Locative absolute' kahIe chIe ane jene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha ApaNe pAIyamAM samALe sattathI kahI zakIe tevA prayogo paNa A pAIya khaMDamAM upalabdha thAya che. enAM keTalAMka udAharaNa nIce mujaba che - (1) 'amhehiM kAlagaehiM samANehiM pariNayavaye vaDriyakulavaMsataMtukajjaMmi nirayavakkhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe mavitta mAro garirthe pancarUrisi-pR. 2 (2) "tujhehiM abbhaNunnANe samANe samaNassa bhagavao mhaavAratA rAva pUrvavRttaU-pR. 2 (3) kiM etya kuNai tAo, kiM va paI kiM va baMdhavajaNo me / hu aNuvicanTe saMpar ca ragi pATa -pR. 13 gujarAtI prayoganuM sAmya-50mA pUchamAM hRviru... mu" e prayoga "maTuM kema batAvaze, e gujarAtI prayoganuM smaraNa karAve che. evI rIte 10,0mA pRSThagata "qqtz" Aje paNa gujarAtImAM pApaDanuM pIThuM" ema bolAya che tenuM mULa darzAve che. vizeSamAM 14pamA pRSThagata "yu vinno" e prayoga mATe mesane kUcaDo pheravyo e prayoganI jhAMkhI karAve che. | hAsya e ane "e" -jema laeNTina ane grIka bhASAmAM e" ane "onAM hasva uccAraNo javAya che tema pAiyamAM paNa jovAya che. AvAM keTalAMka udAharaNo ApaNe A pAIya khaMDamAMthI maLI Ave che. jemake 10mA pRSThamAM tAoNmAM ne hAUmAM, 13mA pRSThamAM gherAvIUmAM, tema ja 14mAM pRSThamAM vaheMmAM ane aniSauEmAM "enuM hrasva uccAraNa che. evI rIte 1 "prAkRtamAM hrasva uccAra (5 ne so nA) drAviDamAMthI AvyA che, paNa drAviDamAM che tema tene mATe judA akSara nathI." -gujarAtI bhASAnuM bRhad vyAkaraNa (5. 6) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama ra7 59mAM pRSThagata moM mAM ane 88mA pRSThagata taoNmAM "onuM hRrva uccAraNa che. taddhita-saMskRtamAM taddhitaMne pratyaya ja che tema pAIyamAM ve che. enA udAharaNa tarIke bIjA pRSThagata vinaMddhi ane mAyANa, 10mA pRSThagata niyacarsa ane 76mA pUchagata tayane nirdeza thaI zake. je maLayAmAM mULa zabda tarIke mananA bhAvavAcaka rUpa tarIke gaNI zakAya tevA maLavA zabdanI virakSA karAya te mAthAne enuM sAtamInuM ekavacananuM rUpa gaNavuM joIe. ja rUpa-abhUtatadbhAva darzAvavA mATe jema saMskRtamAM "zci" rUpo vaparAya che tema pAiyamAM paNa evAM rUpa jovAya che. A prastuta khaMDamAM paNa evAM keTalAMka rUpa che. jemake pR. 39gata tipacArika, pR. 51gata mAsarAsImyA, pR. 5ragata mA3rIkrUyA, pR. 109gata mAsamImayasucavavA ane pR. 121gata thIyAruM. vilakSaNa rUpa-bIjA pRSThamAM vRttimAre ammAvicAro parva vAlI" evI je paMkti che temAM ammAviya e mApiyAnuM bIjI vibhaktinA bahuvacananuM vilakSaNa rUpa che. evI rIte vAsI e va dhAtunuM bhUtakALanuM aniyamita rUpa che-A rUpa che. bIjA pUchamAM maLavAi e je prayoga che te AyAra vagere prAcIna AgamamAM caturthInA ekvacananA mA pratyayavALAM rUponuM smaraNa karAve che. A gAne badale anyatra kvacita gAte ane sArune paNa prayoga jovAya che. saMskRtamAM to ene badale mAya che. 10mA, 11mA, 12mA ane 16mA pRSThamAM anukrame viviheMkuvArI, tuvera, mattathI ane TrethI ema prayoga jovAya che. upalaka daSTie A cAre chInAM bahuvacananAM rUpa hoya ema lAge che, paNa ahIM to e tRtIyAnAM ekavacananAM rUpa samajavAnAM che. vyAkaraNadRSTie A kevI rIte saMgata gaNAya te jANavuM bAkI rahe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 Amukha che. bAkI AvAM vilakSaNa rUpe paumariyamAM jovAya che ane e eka rIte enI prAcInatA pUravAra kare che. 91mA pRSThamAM revanA bIjI vibhaktinA ekavacananA arthamAM revaDuM ne badale tevo prayoga che, eTale ke vibhaktine pratyaya lagADAyo nathI-vibhaktinA pratyayano lopa thayela che ke jevI ghaTanA ApaNe dasayAliya vagere AgamAM joIe chIe. 11mA ane 113mA pRSThamAM je marma (sa. matimani) rU5 che te sAmAnya rIte aniyamita gaNAya che. 45mA pRSThamAM vipUto evuM rUpa najare paDe che. sAmAnya rIte vigo ema hovuM joIe; paraMtu "------T--vAM kAya hu" e siddhahemacandranA 8-1-177nA sUtra pramANe 2 no lopa thayA bAda ane badale ta thayo che. bhaviSyakALanA trIjA puruSanA ekavacananA vividha pratyayo paikI eka pratyaya fpha che. tema chatAM ene badale keTalIka vAra zrI vaparAya che. enAM paNa udAharaNo A pAiya khaMDamAM maLI Ave che. jemake 64mA pRSTha(zlo. 7)gata rirI, 124mA pRigata lai. 51 mAM pArTI ane phle. 53 mAM 3siTI ane 144mA pRSTagata sArI. jema phaLa, , , sas ane Ida ne badale rUA, , kULa, sad ane saddhi zabda vaparAya che tema I ne badale va paNa vaparAya che. e hakIkta 15mA pRSThagata "va maLa'thI zarU thanAruM 51 muM padya samarthita kare che. nA arthamAM mAruM zabda paNa pAIyamAM vaparAya che. evo eka prayoga pR. 5mAM najare paDe che. 133mA pRSThamAM 60mA padyamAM mA vivArA evo je prayoga che te saMskRtamAM e jAtanA maryAdAsUcaka prayogonuM smaraNa karAve che. upamA prakamAM surapurahito ane 84 mA pRSThamAMnA Adya padyamAM phAru e rUpa te te jAtanA virala prayoganAM udAharaNarUpa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asukha 29 DvA e bhUtakALanA trIjA puruSanA ekavacanane pratyaya che ema 8mA pRogata samuggasthA e bhUtakALanA trInta puruSanA ekavacananA rUpa uparathI jaNAya che, jyAre chamA pRSTagata anumatrityA temaja 149mA pRogata mA. rUpa vicAratAM e bhUtakALanA trIjA puruSanA bahuvacanane paNa pratyaya che. ema jaNAya che. A uparathI sthA e bhUtakALanA trIjA puruSanA khate vacananA pratyaya che e vAta siddha thAya che. 132mA pRSThamAM miiva evuM je rUpa maLinA amAM vaparAyu che te apabhraMza bhASAnu rUpa che. 1 A rUpazrInemicandrasUriSkRta agaDadattacarittanA 236mA padyagata veljhevi ane 238mA padyagata nipunevi sAthe sarakhAvI zakAya. mAr--jema DvamevanA arthamAM mevarUpa maLe che tema DvamAnA amAM 78mAM pRSThamAM 46mAM padyamAM mArU rUpa vaparAyeluM che.ane e dyuM ne khale apabhraMzamAM jJa evuM je rUpa vaparAya che te uparathI banAvAyu heAya ema jaNAya che. vibhaktinA vyatyaya--pAyamAM ane khAsa karIne Asi (A) pAyamAM vibhaktionA vyatyaya jovAya che. evAM keTalAMka udAharaNA A pAya khaMDamAM dRSTigeAcara thAya che. jemake bIjA pRSThamAM amheaiALaEi samAia e paMktimAM saptamInA arthamAM tRtIyAnA prayAga che. evI rIte 144mAM pRgata siriMmi e dvitIyAnA a mAM saptamIne prayAga che. saMdhi--gIrvANa girAmAM jema sadhi bahudhA karavI ja paDe che tema pAIyamAM nathI. vaLI e girAmAM svarasadhinA je niyame che 1 jue siddhahemacandra (8-4-439 ane 440) ane pAicasadsahavanA upAddhAta (pR. 47). 2 juA siddhahemacandra (8-1-201). 3 juA pR. 137, leA, 83, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 Amukha te pAIyamAM meTe bhAge svIkArAyA che ane vizeSamAM be svara sAthe AvatAM pUrva rane lepa karavAno niyama paNa prAyaH pravarte che. vaLI keTalIka vAra to pachInA varano paNa lepa thato jovAya che. A daSTie pAIya khaMDa vicAratAM nIce mujabanI hakIkta jevAya che - pUrva svarane lopa (1) kesa = ko + esa -pR. 2 (2) ehehi = ehi + ehi - pR. 15 uttara svarane lopa (1) ceTTAmiha = ceTThAmi + aha -pR. 14 (2) visesao'vagacchAmi = visesao + avaga-- cchAmi -pR. 30 (3) viNimmiya'mhi = viNimmiyA + amhi -pR. 58 (4) pahU'vi = pahU + avi -pR. 18 (5) tubbhehi'vi = tubbhehi + avi - mena (6) gurUhi'NunnAo = gurUhi + aNunnAo -pR. 81 (7) avaso'vi = avaso + avi - mena (8) teNa'haM = teNa + ahaM -". 83 (8) saurI'vi = sarI + avi - mena (10) tubha'vi = tuma + avi -pR. 87 (11) yANasi'NiTuM = yANasi + aNiTuM -pR. 115 vagere sarvanAmenAM rUpa ke avyA pachI koI svarathI 1 prathama rASTrimAMnA ''ne lepa karAtAM yAnI pachI huM e saMyukta vyaMjanAnta pada Ave che ethI yA" ne 'ya' karAyela che. * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha zarU thanArUM ta vagere sarvanAmanuM rUpa ke svarathI zarU thanAra avyava Ave to uttara svarano lepa thAya che, evo siddhahemacandra (8-1-40)mAM nirdeza che. ahIM ApelAM pAMcamA, AThamA ane 10mA udAharaNo enAM daSTAMtarUpa che; paraMtu bIjAM udAharaNa ane khAsa karIne paheluM, 6 ane agyAramuM e udAharaNe enA apavAdarUpa gaNAya tevAM che ane ene nirvAha to siddhahemacandranA "caMdu' (8-1-2) e sUtrane AdhAre thaI zake. trIjA udAhadaNamAM ane badale 3i ane navamAmAM ane badale huM tema ja cothA, pAMcamA, sAtamA, navamA ane dasamA udAharaNamAM vine badale vi ema je mULa lekhakanI kRtimAM hoya te pachI A udAharaNone saMdhi sAthe kazo saMbaMdha raheto nathI. -i huM chuM" e arthamAM miNuM rUpa vaparAya che te hakIkatanuM 138mA pRSThagata voTui, 139mA pRSThagata majurAriTi ane 140mA pRSThagata saMpaTTi, vRkSachuM ane jJASTra tema ja 141mA pRSThagatA DhoTTi ane 142mA pRSThagata vasiyafTTa rUpe samarthana kare che. A pramANe ahIM je vyAkaraNaviSayaka UhApoha karAya che tenuM kAraNa e che ke pAiya vyAkaraNane aMgenI keTalIka guMca ukelavI bAkI rahelI jovAya che. dezya zabdo-pAIyamAM saMskRta sAthe sarvathA maLatA AvatA zabda che. vaLI saMskRta uparathI uccAraNanA niyamane anusarIne jANe upajAvI kaDhAyA hoya evA paNa zabdo che. A uparAMta jene saMskRta zabdo sAthe kazuM ja levA devA hoya ema jaNAtuM nathI evA paNa zabdo che. Ane dezya" kahevAmAM Ave che. AvA zabdanAM udAharaNa tarIke huM atra nIcenA zabdo nAMdhIza - avyo (43), zikharUca (51), dhuLiyA (5. 46), dhaniya (.16), saMkorI (9. 63), pADaravAya (29), vati (. 81), ura (5. 101) ane samuday ( 4deg. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha Hvatra mATe prayukSA e saMskRta zabda sUcavAya che, eTale e vAstavika rIte dezya nathI ema keTalAka kadAca kahe te atra temane huM nIce mujabanI traNa bAbato vicAravA vinavuM chuM - (1) amuka amuka dezya zabdonuM saMskRtIkaraNa karI tene saMskRtamAM sthAna apAyuM che e vAta mAnya rAkhavA jevI che? (2) zrI hemacandrasUrie ane dhanapAle jemane dezya zabda gaNyA che temAMnA keTalAkane tema gaNavA mATe temanI pAse kaI prAcIna kRtine AdhAra nahi haze? (3) maniyAma jevA dezya gaNAtA keTalAka zabdo yaugika ke mitra hovAne lIdhe vyutpattijanya mAlU paDe che, paraMtu e vyAkaraNa ke kezamAM prasiddha na hoya eTale ke ene vAcyArtha sAhityamAM pracalita na hoya to te paNa dazya gaNAya ke kema? anukaraNaza -anukaraNazabdo-ravAnukArI zabdo to lagabhaga dareka bhASAmAM che ane hoya e svAbhAvika che. pAIyamAM paNa evA zabda che. namUnA tarIke nIcenA zabdo prastuta khaMDamAMthI huM atra nedhuM - rarara (pR. 98), tayaDa (pR. 96) ane ghasa (pR. 24,41). ajajautta-saMskRtamAM racAyelA manAtAM, paraMtu kharI rIte saMskRta tema ja pAIyamAM racAyelAM evAM AbhAvika nATakomAM "Aryaputta' nA arthamAM maphatta zabda jovAya che. keI kevaLa saMskRta katimAM mAryaputra zabda vaparAyelo hoya ema jatuM nathI. bAkI pAIyamAM te nATake sivAyanI kRtiomAM paNa temanaputta ke nA e zabdane prayoga upalabdha thAya che. AnI pratIti mATe pR. 27, 31, 103, 109 ane 116 jovAM bhalAmaNa che.. 1 juo jinAgamathAsaMgraha (pR. 5-6). 2 jue zrInemicandrasUrikRta abhadAcariya 5. para; kaMDikA pa0) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : Amukha 33. viziSTa zabdo-124mA pRSThamAM yuvA ne badale va zabda vaparAyo che te to kadAca samucita gaNI zakAya; paraMtu 7mA pRimAM "svapna'nA arthamAM "sumena' zabda vaparAyo che tenuM zuM ema prazna UThe che. vizeSamAM 84mAM pRSThamAM je vi' zabda vaparAyelo che tene artha jANa bAkI rahe che. dhi arthamAM jema dhi zabda vaparAya. che tema mA pRSThamAM e arthamAM vI. zabda vaparAyela che. vaLI 141mA pRSThamAM to dhidvI evo paNa prayoga che. A uparAMta 126mAM pRSThamAM uSa e arthamAM skrIne prayoga che. alaMkAra-A khaMDamAM upamAo aneka sthaLe jovAya che. bIjA pRSThamAM durlabhatA darzAvavA mATe kaMvara puSpano ullekha che. 28mA pRSThamAM tINa taravArane atikusumAse evA vizeSaNathI vibhUSita karAyelI che ane kyA pRSThamAM niSTatA batAvavA mATe kASThanuM udAharaNa raju karAyeluM che. 120mA pRSThamAM hiMsA, kSi, roTUari ane svasai evA traNa prayogo che te alaMkAranI dRSTie khAsa noMdhavA jevAM jaNAya che. 129mA pRSThagata aMtima be padho anuprAsnA namUnArUpa che. guNa-rAmasta khaMDamAM prasAda guNanI pradhAnatA pravarte che. 41mA pRSThanA aMtamAM babbe ane traNa traNa padanAM je nAnAM vAkyo che te te vAtAvaraNane vizeSa dIpAve che. chaMda-sAtama pRSTha upara Apela padyane chaMda vicAra bAkI rahe che. - kavinI niraMkuzatA- bhaMga thato hoya te te kAraNe ke pachI anya koi kAraNasara dIrdha svarane badale hRsva ane hrasva 1 juo siddhahemacandra (8-2-192). 2 ema kahevAya che ke uMbaranA-kaMbarAnA jhADane phUla AvatAM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 Amukha svarane badale dIrdha karavAnI chUTa jema keTalAka saMskRta kavioe lIdhI che tema pAIya kavioe paNa lIdhI che. A hakIkata paNa A pAIya khaMDamAMnA nIcenAM udAharaNa dvArA samarthita thAya che. 5. 100mAM ! ne badale 3, 5. 35mAM tami ne badale tamI, pU. 111mAM chafma ne badale rUchAmI, 5.53mAM patmine badale pAmI ane pU. 149mAM dhvati ne badale paMtI. have ApaNe subhASitone vicAra karIzuM to jaNAze ke gadya tema ja padyarUpa paNa keTalAMka subhASite A pAIya khaMDamAM mukhyatayA pAiya bhASAmAM upalabdha thAya che. temAM gadyAtmaka subhASito nIce mujabanI paMktimAM jovAya che - (1) "marikSA na sovaMti kSApa -pa. 42 che. (ra) " ikyAchuM vAyaTiyA paramemoriyahAra pAvaruM ? "--5. 48 (3) " maMti(ma?) mayamupajJati, mathALe ya para vatI, neya vasaNavasagaeNaM buddhimayA visAo gaMtavyo, suha-dukkhasaMkalAo eMti aNicchiyAo vi, tattha suhe jo na majjati dukkhe ya jo na sIyasa so puraNo, caro avayaro -5. 27 padyAtmaka subhASite nIce pramANenAM pade pUrAM pADe che - 1 sarakhA "vAti varato ma"--aitareya brAhmaNa (a. 33) ane sTiAra e zabda. 2 sarakhAvo dasayAliya (a. 1, lo. 2)gata "mamaro mAviya ra" temaja mAlavikAgnimitra. 1) gata "suThTha mavaM maLata." - 3 Ama kahevAnuM kAraNa e che ke 44 mA pRSamAM eka subhASita saMskRtamAM levAya che. ene lagatuM padya nIce mujaba che - * "varaM praveTuM jvalitaM hutAzana, na cApi bhane cirasaJcitaM vratam / baraM hi mRtyuH suvizuddhakarmaNo na cApi zIlaskhalitasya jIvitam // 3 // " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha 35 (1) "aviyAriyakajANa ya evaM kira kettiyaM kubuddhINaM ? / sajjakkho'vi payaTTo aciMtiu lahai viNivAyaM // 3489 // "-5.89 (2) "ahavA kulaMgaNANaM eso cciya hoi vayaNavinnAso / pIlijaMtAo'vi hu mahura cciya ucchujaDio // 43 // ''-5.78 (3) "ahavA juvaINa maNaM, kuDaMgaguvilaM ka eva jANejjA ? / bAhiM dasiyapaNayANa kavaDabhariyANa majjhami ? // 5 // annaM vayaMti puvvaM, pacchA puNa vAharati giramannaM / annaM dharaiti hiyae sAbhippeyaM kareMti puNo // 6 // gayaNe gaNaMti gahagaNamuyahimi jalaM pi je parimiNati / pecchaMti bhAvi kaja, na te'vi jANaMti juvaiyaNaM // 7 // "1-5.67 (4) "ahavA dupputtehiM jAehi vi kiM phalaM havai annaM / jAo ariNIeN siMhI dAhaM mottUNa kiM kuNai // 30 // " 5.78 (5) "AvaigayaM pi suhayai, tosai gurusoyagahiyahiyayaM pi| maramANaM pi jiyAvai, avaccajammo jaNaM loe // 239||"-pR.117 (6) "kajjAkajavibhAgo ya sevayANaM kao hojjA ? // 25 // etto cciya nindijjai sevA vittI samatthasatthesu / jeNa na tayaM akaja paravvaso jamiha no kuNai // 26 // "-5.76 (7) "kamalamuhi ! peccha gayaNaMgaNekaNUDAmaNissa vi rviss| udayapayAvaviNAsA paidiyasa ciya viyaMbhati // 29 // "-1. 104 (8) "kAyara-maNANa itthINa dhIrimA hoi nAhe vasaNe // "-5. 138 1 A traNa pedyo nArInA cittanI gahanatA upara prakAza pADe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha (Ta) "kAlaMmi aNAIe, jIvANaM vivihakammavasagANaM / taM natthi saMvihANaM jaM saMsAre na saMbhavai // 1 // '-5. 52 (10) "kiM asthi koi bhuvaNamni, jassa jAyaMti neya pAvAI ? / niyakammapariNaIe, jammaNamaraNAI saMsAre // 1 // "-5. 53 (11) kiMtu vayaNaM gurUNaM alaMghaNijjaM ji(ja)NANaM pi / 37 / '-5. 80 (12) "koDI varADIyAe berulIyamaNI ya kAyakhaMDeNa / ciMtAmaNI uvaleNaM kappatarU thohareNaM va // 86 // hA hArio mae jaM dukkhasarUvANa dukkhaheUNa / visayANa sevAe gamio jaMmo akayadhammo // 87 // "-5. 137 (13) "ko nAma mayacchi ! jae jAo jo jassa neva vsnnaai| pAuThabhUyANi na vA jAyANi ya jammamaraNANiH // 28 // "-5.104 (14) 'guruyANa pavittIo na hoMti ahiyAu prinnaam|34931-5.80 (15) "jaM ussuyA sirIe paDaNaMtA ettha ceva sabbe'vi / snataNatarugaNANaM jA pajjatami sakkANaM // 3871 // punnodayaMmi udao riddhINa hoi, taMmi jhijjhate / jhijjhai iyaro'vi kameNa do'vi bhaMsaMti pjjte||3872||"-5.83 (16)"jaM kAUNa vi pAvaM, pAvA pAvaMti paramapariosaM / dhIsa na kuNate ciya, kae vi aNutAviNo dukkhaM ||99||"-pR.105 (17) "ja jeNa kayaM kamma, annabhave va suhamasuhaM / taM teNa pAviyavvaM nimittamittaM paro hoi // 2 // "-5. 40 (18) "ja jeNa ki pi vihiyaM, suhaM ca dukkhaM ca puvvajammammi / taM so pAvai jIvo, baccada dIvaMtaraM jaha vi // 1 // 'Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha 37 (18) "jaM vaccha ! vaMchasi imaM akulINaM maNaharaM pi tamajuttaM / . caMDAla-kUva-salilaM siTTho, sisiraMmi kiM piyai ? / / "-5. 144 (20) "jeNa kulaM kalusijjai, suyaNA khijati ullasaMti khalA / ___kaMTha-gaya-jIviyA vi hu, sappurisA Ayarati na ta ||"-mel (21) "tA mA kareha bIyaM, gaMDovariphoDiyAtulaM / / 287 // "-5. 110 (22) "tAva cciya hiyaiTThA, mAUNa piUNa baMdhavANaM ca / jAva na dhADei paI, mahilA niyayassa gehassa // 33 // " -5.10 (23) "tAva sirI sohagaM tAva ya garuyAu hoMti mhilaao| ____jAva ya paI mahagdhaM, siNehapakkhaM samuvyahai // 34 // " -5. 10 (24) "dUre niyai jalaMta, tA loo na uNa pAyatale // "-5. 145 (25) 'dhiddhI ! maha jammamiNa, jeNa na lajjA kayA gurujnnss|'-menn (26) "na tahA dahaha nidAho, divAyaro huyavaho vva pjjlio| ___jaha dahai niravasesaM, dehaM ekoyaraviogo // 9 // " -pR. 20 (27) 'nahi bhogiNo kayA vi hu, niyakaMculiyA kuNai bhAraM / / -1138 (28) 'pajjA liUNa bhuvaNaM,ko ujjoyaM kuNai maimaM ? / 290-5.110 (28) "paDhamaM ciya uvayAraM, kuNanti iha uttamA narA loe / .. pacchA je majjhimayA, ahamA ubhaesu vi asattA // 22 // '-5.19 (30) "paravasaNammi suheNaM, saMsArAniccayaM kahai loo| miyabaMdhuyaNaviNAse, savvassa vi calai dhIrataM ||1||"-pR. 54 (31) "piyapaDibaMdhapisallo, jANa maNomaMdire na sNvsio| nimisataraM pitAsiM namo namo bAlasamaNINaM ||252||"-pR. 118 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 Amukha (32) " bhayakAyarANa saraNaM, bhavaMti dhIrA dharAharatthejjA / dhIrA vidhIrayaM jai, cayaMti tA hou kiM saraNaM // 288 // -. 110 (3 3)'mA kuNa viyakkhaNa! khae, khArakkhevaM khaNeNamha / 2 86 / / '-5.110 (34) "mukkAuhaM pasutaM mattaM bAlaM muNiM ca theraM ca / jo haNai tahA jubaI dunni vi logA hayA tassa // 3952 // -5.86 (35) 'lacchIkamalaparimalo kimanna naliNAI aliyA // 14 // - 5.120 (36) 'vaNagahaNaM jaha cUrai mattakarI no tahA sasao // 15 // - na (37) "vari sunna cciya sAlA mA bhariyA coravaggeNa // 7 // - 5.1.5. (38) " sappurisa ci vasaNaM, sahaMti garuyaM pi sAhasekkarasA / dharaNi yi sahai jae, vajjanivArya na uNa taMtU // 1 // " - pR. 54. (38) "savdo puvvakayANaM kammANaM pAvae phalavivAgaM / avarAhesu guNeya nimittamettaM paro hoi // 169 // dhArija eMto jalanihI vikallola bhinnakulselo | na hu annajaMmanimmiyasuhAsuho devvapariNAmo // 170 // ayaM ko paribhuMjai ? sakayaM nAsejja kassa kira kammaM ? | sakayamaNurbhujamANe kIsa jaNo dummaNo hoi ? // 171 // duppatthio amittaM appA supatthao havai mittaM / suhadukkhakAraNAo appA mittaM amittaM vA // 172 // - 5.102 (40) "sIyaMti savva satthAI, ettha na karmati maMtataMtAI / addiTThapaharaNammI, vihimmi kiM porusaM kuNai ? // 1 // - pR. 3 (41) "so devi ! varamajAo, pAvayaro pAvaceTThio TTho / jo eyArisavitti, dhAreha jIviu puriso || 218 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asukha jujjhai jaNaeNa samaM, viNivAyai bhAyaraM siddhiM pi / sevacaluLago vargo, padhruvayaLA visar najaLamiyara ol'-pR.114 (42) "soyaMtALa pi no tALa, mmabaMdho 3 vo | to vaiDhiyA na : soyaMti, nALatA mayavarca / / / / " -pR. 54 leAkeAkti--jema A pAya khaMDamAM subhASitA dRSTigocara cAya che tema leAkeAkti-janapravAda paNa najare paDe che. udAharaNArthe nIcenI paMktio huM raju karuM chuMH-- - 39 (1) ravarttavaLavirattA, nArI pavivAoi purisA / -pR. 116 (2) 2ja-naiddAo madiAbo Dhoti so gvavAauDayuM / -pR. 36 (3) nathaDaTTiyarU voTo, la* sA musapha salAhA / / -pR. 66 (4) tAjIyA navvIdyA vivagso pacaM caM miMti - pR. 135 (5) caMpala vao-samo, turu viLAsAya viyi tti|26|-pR. 33 (6) sattavaDhALAto hAMti rAJayAgo -pR. 49 vadhyanuM varNana--73 mA pRSThamAM vadhyanuM varNana che. emAM e vaSyane rAtA caMdananA lepa karAyelA che. ene chaNu ane sAMdhelA vAnA kakaDA paherAvAyelA che. dhAsane bALIne banAvAyelI mesanu tilaka karAyeluM che. enA upara sUpaDAnuM chatra dharAyeluM che. enA gaLAmAM 1 A leAkeAktinI satyatAnA saMbaMdhamAM mane ema bhAse che ke jhADanI zAkhA upara e zAkhAne AgaLa vikasAvanArI je pezI ( growing_point) hAya che tenA upara kamRtaranI adhAra paDe te te zAkhA sUkAi jAya; kAraNa ke kabUtaranI adhAra bahu garama che ane tema hevAthI tA ane gumaDuM pakavavA mATe upayAga karAya che. 2 sarakhAveA dasavaiyAliya (a. 9, 9. 1)nA Adyapadyanu nimnalikhita caraNa:-- "ruM va jhIasa vadAya. hor / / '' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha keDiyAnI mALA laTakAvAyelI che. ene gadheDA upara besADAyelo che ane ene rAjamArge thaIne karkaza avAjavALA Dhola vagADI laI javAya che. AvA vadhyanAM varNano anyatra paNa jovAya che. dAkhalA tarIke vivAgasuya (a. 2; kaMDikA 37)mAM vadhyanuM varNana che. emAM vadhyane zarIre tela ceneluM che. vadhyane mATenA karkaza vastranI joDI ene paherAvelI che. enA gaLAmAM deraDuM ane rAtA phUlanI mALA che. enA nAka ane kAna kApelA che, enA hAtha pAchaLa bAMdhelA che ane garadana pAchaLa vALelI che. ene cAbakhAnA seMkaDo phaTakA lagAvAyelA che. enA zarIramAMthI nAnA nAnA mAMsanA TUkaDA kApI te ene khavaDAvAya che. zukakata mRcchakaTikA (saM. 10)nA pamA ane 21mA padyamAM vadhyanuM varNana che. bhavabhUtikRta mAlatImAdhava(aM. 5)mAM cAmuMDA devIne bhoga dharAvavA mATe pasaMda karAyelI bhAlatIrUpa vadhyane uddezIne castAramAsanA evo ullekha che. mudrArAkSasa (naM. 7)mAM candradAsanuM pAtra che. e vadhe che paNa tyAM vadhyanuM varNana nathI. azakyatAnAM " udAharaNa-74 mA pachamAM amRtamAMthI viSanI utpattinuM ane caMdramAMthI agninI utpattinuM je sUcana che te azakyatAnI avadhi darzAve che. cAritranI dukaratA-6, 47 ane 149 e aMkavALAM pRSThomAM A viSaya sArI rIte carcAyeluM che. vijJAna-97 mA pRSThamAM pArAnA rasanA milananuM je udAharaNa apAyeluM che te te samayanA vijJAnane bodha karAve che. anugAmana-asalanA jamAnAmAM strI pitAnA patinI pAchaLa satI thatI hatI e vAta 135mAM pRigata 34mA padya uparathI, 38mA pRdagata 20mA pada uparathI ane khAsa karIne 28mA pUchagana 17mI kRtinA aMtima bhAga uparathI samarthita thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha garbhanI sthitie AThamA pRimAM garbhanA saMbaMdhamAM enAM haraNa, maraNa, cyavana ane galana viSe ullekha che, jyAre pa7mAmAM enA staMbhana para paNa nirdeza che. vastrAbhUSaNa-90mA pRSThamAM uttarIya ane keDila (keDa uparanA vastra)no nirdeza che. e ja pRthamAM kuMDala, keyUra, mekhalA, valaya ane hArAvalIne nirdeza che ane zaNagAra tarIke kusumane paNa ullekha che. vizeSamAM 134mA pRSThamAM vIMTI, kaDuM (kaTaka), sAMkaLI (saMkalita), napura ane ratnAvalIno ullekha che. nava upadhi-pR. 130mAM rajoharaNa, mukhapatikA ane sAta pAtra ema muninI nava upAdhi gaNavAyelI che. 131mA pRSThamAM tuMbI (tuMbaDI)ne nirdeza che ane UnanI dasavALA piMchaDane paNa ullekha che. vRkSA-38mA pRSThamAM caMpA, nA, nA, punA, ane mAra ema pAMca vRkSano ullekha che. temAM vayathI atra caMpAne cheDa samajavAno che. 96mA pRSThamAM vaya (4)ne ane 97mAmAM siMvarI (zAmagrI)ne ullekha che. pazupaMkhInAM nAma-pR. 84-85mAM gADara, ghe, tetara, neLiyA, pADA, mera, rojha, lAvaka, sasalA, sUvara ane haraNane, karamA gRhamAM kuTasapane ane 135mA pRSThamAM cAtakane ullekha che. vizeSamAM 70mA pRSThamAM pArasa ane barbara (bambara) kuLamAM utpanna thayelA temaja vAhalaka (vahIya) dezamAM janmelA dhADAono nirdeza che. pArasa dezane artha irAna (Persia) karAya che. nagarAdi vibhAga-70mA pRSThamAM nara, , gAma ane gAjarano ullekha che. rastAnA prakAro-23mA pUchamAM zRMgATaka, trika, catuSka ane catvarano ullekha che. temAM zaMgATathI trikoNamAga samajavAnuM che. bAkI zRMgATakano sAmAnya artha zIgaDuM' thAya che. traNa rastA jyAM maLatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara Asukha hAya te bhAgane 'trika' kahe che. evI rIte jyAM cAra rastA bhegA thatA hoya te bhAgane catuSTa' yAne ceAka' kahe che. catvaranA a cauTuM' karAya che. * zastrAdi--94mA pRSThamAM vAvala (eka jAtanuM zastra), bhAleA, khANu, khaDga ane kuMta e zasrAnA ullekha che. pR. 5mAM Ara, mudgara (megarI), kAtara, parANA (tetraka), taravAra, trizUla, seAya, zakti, tumara, ane khIle enA nirdeza che. 96mA pRSThamAM karavatanA, 100mA pRSThamAM kuhADAnA ane 101mA pRSThamAM sAsAnA ullekha che. trAsajanaka sAdhanA--narakamAM paramadhArmikA nArAne kevI rIte satAve che tenuM varNana pR. 94-102mAM ApeluM che. emAM trAsajanaka aneka sAdhanA gaNAvAyAM che. jemake meTI lA, vazilA vAgni, meATA cUlA, tA, payaNuga (pakAvavAnuM eka jAtanuM pAtra), kuMbhI, kaDAI, asipatravana, vaitaraNI, leAkhaMDanI naukA, tAMbAnI pUtalI, vajrakUTa, leAkhaMDanA saLiyA ane varka Taka prakIrNa --22mA pRSThamAM kAMkaNua (kAM) dezanA ullekha che. pR. 26mAM vaparAyela tattine atha tathA rUti thAya che 50mA pRSThamAM dasAra zabda vaparAyelA che. tenuM saMskRta rUpa 'vArda' thAya che. eneA a. 'daza pUjavA lAyaka ema thAya che. ethI samudravijaya pramukha daza vyaktie samajavAnI che. pR. 114mAM vaparAyela vejAguru uparathI verAvaLa nAmanI utpatti samajAvAya che. saMskRta khaDanA paricaya pAya khaMDa viSe ATalA uhApAha karI have huM saMskRta khaMDagata 45 kRttie viSe thoDeka nirdeza karIza. enI pahelI cha kRtie zrIdhanezvarasUrie vi. sa. 477mAM racAyelA gaNAtA zatruMjayamAhAtmyamAMthI uddhRta karAyelI che. A graMthanA racanAsamaya paratve keTalAka vidvAnanu ema kahevuM che ke emAM vi. saM. 199 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asukha 43 thI 1230 sudhI rAjya karanArA kumArapALa viSe ullekha che eTale e graMtha teramA saikAnA gaNAya. (1) A avasarpi`NImAM thaI gayelA janAnA Adya tIrthaMkara zrIRSabhadevanA eka putra bAhubali dIkSA le che tyAre emanA vaDIla baMdhu bharata zAka kare che. (2) zrIRSabhadeva dIkSA aMgIkAra kare che eTale emanI mAtA marudevI e dIkSita jIvananI duSkaratAnA vicAra kare che ane vilApa kare che. (3) mAhubali peAtAnA vaDIla badhu bharatane mAravA mATe taiyAra thAya che, paraMtu e avicArI kAya che evA vicAra AvatAM te pazcAttApa kare che. (4) haraNanA zikAra karavA mATe zrInivAsa nAmanA rAjA haraNane bANa mAre che, paraMtu tene e na vAgatAM eka mahine e vAge che. e jANI e rAjA kheda kare che. (pa) bharata narezvara eka veLA AdabhavanamAM peAtAnu rUpa jue che tyAre hAthanI AMgaLI vIMTI vinAnI joI e uparathI anityatAnI bhAvanA bhAve che. (6) A kRtinA viSaya mATe pAya khaMDanI chaThThI ane 32 mI kRtie jevI. sAtamIthI mAMDIne dasamI sudhInI kRtie zrIsiddhaSi sUrie vi. saM.962mAM racelI upamitibhavaprapaMcAkathAmAMthI uddhRta karAyelI che. (7) vAsava nAmanA vANiyAnA putranuM avasAna thatAM e tema ja enu kuTuMba kheda kare che. (8) riprupha"pana nAmanA rAjA peAtAnA taratanA janmelA putranuM mANa sAMbhaLI zekAtura bane che ane enA parivAra paNa kheda kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Akha (9) dhanavAhana nAmane rALa rAjyasaMpattithI bhraSTa thatAM dilagIra thAya che. 4 (10) narasundarIte ene mUrkha pati tyajI de che e uparathI e zAka kare che ane aMte e maraNane zaraNa thAya che. 11mAMthI 34mI sudhInI kRtio kalikAlasarvajJa zrIhemacandrasUrie vi.sa. 1216 thI 122nA gALAmAM racelA triSaSTizalAkApuruSacaritranAM vividha pAMmAMthI uddhRta karAyelI che. (11) zrIRSabhadeva eka janmamAM lalitAMgadeva tarIke utpanna thayA hatA. e bhavamAM emanI patnI svayaMprabhAnu cyavana thatAM teo zAka kare che. (12) zrIRSabhadeva vihAra karatAM karatAM peAtAnA saMsArIpaNAnA putra bAhubalinA nagaranA udyAnamAM Ave che. bAhubali e jANI saparivAra bIje divase vaMdana karavA javAne vicAra kare che, paraMtu bIje divase jyAre ee jAya che, tyAre zrIRSabhadeva tA vihAra karI gayA ema sAMbhaLe che ane ethI ee zeAkAtura bane che. (13) vIra vaNakaranI saundaryavatI patnI nAme vanamAlAnuM e ja nagaranA rAjA haraNa karI jAya che. te jANI e vaNakara vilApa kare che. (14) AnA viSaya mATe pAya khaMDanI pAMcamI kRti jovI. (15) caMdyazA peAtAnI bhANeja vaDhatI yAne damayaMtIne oLakhI enI durdazA mATe zAka kare che. (16) naLane vratamAM Asakta joi enI patnI dhruvadaMtI kheda kare che. (17) AnA viSaya pAThya khaMDanI 49mI kRtithI abhinna che. (18) aMjanA potAnA viyAgathI khinna banelA pavana jayane agnipraveza karavAnI taiyArI karatAM sAMbhaLI zAka kare che. 1 jae mArA lekha "kalikAlasaOjJa zrIhemacandrasUri eTale ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asukha (19) AnA viSaya mATe pAya khaMDanI ceAthI ane agyAramI kRti jevI. (20) devA mRtyusamaye svargIya Rddhi vagerethI vaMcita thavAne prasaMga jANI kheda kare che. (21) A kRtineA viSaya pAya khaMDanI 27mI kRti sAthe sAmya dharAve che. (22) naLane kUbaDAnA svarUpamAM joI vadatIe meAlele brAhmaNa nAkhuza thAya che ane ene mukhe naLanI apakItinAM e. padyA sAMbhaLI e naLa paNa rudana kare che. (23) aneA viSaya pAya khaMDamAMnI 28mI kRtithI abhinna che. (24) AnA viSaya mATe A saMskRta khaMDanI khIjI kRti jovI. (25) A avasaOiNImAM thai gayelA jainAnA khIjA tIrthaMkara zrIajitanAtha peAtAnA laghu badhu sagarane peAtAne dIkSA levAne vicAra jaNAvI rAjagAdI svIkAravA kahe che. e prasaMge sagara kheda kare che. (26) A kRtimAM je viSaya AlekhAyelA che te pAiya khaMDanI 31mI kRtimAM paNa che. (27) zrIRSabhadevanuM nivANuM thatAM zaka poka mUke che ane bharata cakravartI rudana kare che. (28) AnA viSaya mATe pAThya khaMDanI AThamI kRti jovI. (29) pAIya khaMDanI 31mI kRtinA viSayathI AnA viSaya abhinna che. (30) AnA viSaya mATe jue pAya khaMDanI 32mI kRti. (31) A avasarpiNImAM thaI gayelA 9 vAsudevamAMnA pAMcamA vAsudevanI mAtA potAnA pati zivarAjane prANadhAtaka rAga. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 Amukha jANI vilApa kare che ane agnipravezanI taiyArI kare che. aMte e zivarAjanuM maraNa thatAM vAsudeva vilApa kare che. (32) sUtelI davadaMtIne tyajI jatAM naLa zokAtura thAya che ane jAgyA pachI davadaMtI pitAne svAmIthI tyajAyelI joI kheda kare che. (33) sagara cakravartInA 60000 putranuM maraNa jANI e putranuM aMtaHpura vagere vilApa kare che. (34) saga2 cakravatI potAnA 60000 punA maraNanA samAcAra jANI kheda kare che. 3pamIthI 38mI sudhInI kRtio zrIamaracandrasUrie vi. saM. 1277nI pUrve racelA padmAnaMda mahAkAvyamAMthI uddharAyelI che; kemake A sAlamAM A mahAkAvyanI lakhAyelI eka hastalikhita prati upalabdha thAya che. (35)-(38) A cAre kRtinA viSaya anukrame A saMskRta khaMDanI 11mI, 27mI, 12mI ane racha kRtithI abhinna che. (39) A kRti zrIdevavimalagaNie vi. saM. 165ra pachI racelA hIrasibhAgyamAMthI uddhata karAyelI che. emAM tapAgacchIya zrIvijayasenasUri pitAnA guru zrIhIravijayasUrinA svargagamanane aMge vilApa kare che. (40) A kRti zrI hemavijayagaNie vi. saM. 1658 pahelAM racelA vijayaprazasti kAvyamAMthI uddhata karAyelI che. ene viSaya uparyukta 39bhI kRtithI abhinna che. 41mIthI 43mI sudhInI kRtio upAdhyAya zrIvinayavijaya- 1 emanA jIvanacaritra mATe juo pavAnaMda mahAkAvyanI mArI saMskRta tema ja aMgrejI prastAvanA. 2 A varSamAM zrIhIravijayasUri kAladharma pAmyA hatA. 3 A vijayaprazasti kAvyanI TIkAno racanAsamaya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha gaNie josaNAkapanI vi. saM. 1696mAM racelI subAdhikA nAmanI vRttimAMthI uddhata karAyelI che. (41) zrI mahAvIra svAmI dIkSita banatAM emanA baMdhu naMdivardhana zoka kare che. (42) zrI mahAvIra svAmInuM nirvANa sAMbhaLI emanA prathama gaNadhara gautama getrIya zrIindrabhUti vilApa kare che. (43) A kRtine viSaya pAIya khaMDanI trIjI ane pAMtrIsamInA viSayathI abhinna che. 44mI kRtinA kartA tarIke zrIratnAkarasUrinuM nAma apAya che. eo te koNa tene nirNaya kare bAkI rahe che, kemake meTe bhAge A nAmanA bIjA paNa munivare thayA che.' (44) A eka akhaMDa kRti che ane AtmanindA e ene viSaya che. A pramANe saMskRta khaMDane viSayanI daSTie saMkSipta paricaya pUrNa thAya che eTale ene aMge paNa AnuSaMgika hakIkato vicArI zakAya, paraMtu saMskRta sAhityakSetranuM je kheDANa thayeluM che te jotAM e viSaya jato karuM chuM ane sAthe sAthe ema IcchuM chuM ke bhAratIya saMskRti samajavAmAM ane enA prAcIna sAhityanA rasadarzananI moja mANavA mATe pAIya bhASA ane gIrvANa girA e baMnemAM guMthAyelA sAhityano abhyAsa Avazyaka hovAthI bhAratabhUminA ane bhAratIya vidyAnA anurAgIo e abhyAsane yatheSTa vega Ape. sAMkaDIzerI, gopIpurA, surata, hIrAlAla 2, kApaDiyA tA. 24-3-41 1 "kharatara" ga7nA zrImedhanaMdananA eka ziSya ratnAkara pAThaka tarIke prasiddha che. caudamA ane seLamA saikAmAM ratnAkara nAme keTalAka munie thaI gayA che. vizeSamAM "ratnAkara" gacchanA pravartakanuM nAma paNa ratnAkara che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 Amukha prati-AmukhanA 1bhA pRSThamAM chI paMktimAM buddhaSanI pUrve a SanuM nAma umeravuM, ane e pRSThanI AThamI paMktimAM "bhAgye ja" pachI "bhAsakRta dUtavAkya sivAyanA" ema umeravuM. vizeSamAM 33mA pRSThamAM vi8 zabdano artha jANo bAkI rahe che ema je sUcavAyuM che tene vicAra karatAM ene artha "mAM" thAya che ema kapasutta (u. 1, se. 1)nA zrIsaMghadAsagaNi kSamAzramaNakRta laghubhASyanI zrIkSemakItikRta TIkA (pR. 312-313)nI nimnalikhita paMkti vicAratAM jaNAya che - "tesiM puNa maMsa vilaMko upadaMza ityarthaH...kerisa majjapANaM viNAM vine?" hI, 2. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaktavya ApaNA A deza peAtAnI viziSTa saMskRtine mATe suprasiddha che. e saMskRtinA udbha ane vikAsa kama thayA te naNavA mATe saMskRta bhASAnuM ane pAchama (prAkRta) bhASAnuM paNa jJAna Avazyaka che. tema chatAM pAya bhAkSanA abhyAsa tarapha kevaLa sAmAnya janatA ja nahi paNa ApaNA dezanA keTalA mevAnA tema ja ahIMnI keTalI ye vidyApIThaMA udAsIna hoya ema jaNAya che. muMbaI vidyApIThe kAlejanA vidyArthIe mATe vIseka varSa upara pArzvaya bhASAnA abhyAsanuM dvAra khulluM mUkyuM ane madhu cAreka va thayAM je vidyArthI aMgrejI pAMcamA dhoraNa sudhI saMskRta zIkhI chaThThAmAM Ave temane mATe A bhASA zIkhAne! teNe mArga mokaLA karyAM che. A mATe A vidyApIDate ApaNe jeTalA dhanyavAda ApIe eTalA echA che; paraMtu AthI paNa AgaLa vadhavuM jarUrI che. tera karavA mATe sauthI prathama te| bIjI badhI bhASAonI peDe aMgrejI ceAthA dheAraNathI ja vidyA e pAya bhASA zIkhI zake tevA prabaMdha keLavaNIkhAtA taraphathImuMbaI vidyApITha taraphI thavA ghaTe. jo ema thaze tA pAIya bhASA ane enA sAhityane abhyAsa vadhaze. vaLI e bhASAmAM racAyelA sAhityanuM yogya mUlya aMkAze ane enuM yatheSTa saMzAdhana paNa thaze. A uparAMta thoDA vakhatathI pAMcamA dhAraNamAM saraskRtanA vidyArthIe saMskRta zIkhavA tarapha bedarakArI batAve che evI phariyAda keTalAka saMskRta zikSakA taraphathI saMbhaLAvA mAMDI che te paNa dUra thaze. khIjAM khAsa karIne jaina saMsthAoe, zALAoe ane pAThazALAee peAtAne tyAM pAya lAza paNa zIkhavAya te mATe pUrepurI beMgalAI jarUra ane jaladI karavI jeIe. ame atra e vAta umerIzuM ke amAre jenene mana te saMskRta bhAdhAne abhyAsa paNa pAchaLanI jema Azyaka ane AdaraNIya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ano vizeSa purAvA ApavAnI jarUra nathI, kemake saMskRta bhASA taraphano paNa amAre pakSapAta che e hakIkata A graMthamAM paNa banebhASAnA sAhityamAMthI uddharela kRtionuM prakAzana paNa kahI Ape che. prastutamAM jaNAvavAnuM ke bhAratIya sAhityanA nimANa ane saMvardhanamAM anya darzanIyenI je e-khAsa karIne jaina munivaree suMdara phALo Apyo che. temAM nAM e vAtathI bahu ochA lake vAkephagAra hoya tema jaNAya cheAne laIne atra A graMthamAM kevaLa na kRtio uddhAra karI che. A kArya mATe ame prAkRtasAhityavAcaspati " ane "siddhAnamahedadhi' e padavIothI alaMkRta ane prAkRtarUpamALA ane prAkRtavijJAna pAThamALAnA katAM pUjya upAdhyAya zIravijayajI gaNivarane tema ja nyAyazAstranA viziSTa abhyAsI munirAja zrI zubhaMkaravijayajI mahArAjane vijJapti karI hatI. emaNe e svIkArIne amane atyaMta aNa banAvyA che tenI ame atra sAnaMda nedha laIe chIe. bIju, pAIya khaMDanuM prAsaMgika pAIya bhASAmAM ane saMskRta khaMDanuM saMskRta bhASAmAM racAyela hovAthI ame suratanA vatanI prophesara zrIyuta hIrAlAla rasikadAsa kApaDayA. M. 4. ne gujarAtImAM Amukha lakhavA vinaMti karI hatI. temaNe amArI e vinaMtine mAna ApI aitihAsika daSTi vagere sAme rAkhIne vidvatApUrNa Amukha lakhI Apela che te badala temane paNa ame aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnIe chIe. pUjya upAdhyAyajIe racelI ane amArI taraphathI prakAzita thayelI prAtivijJAna pAThamALAne janatA taraphathI maLela suMdara AvakAra dhyAnamAM letAM ema jaNAya che ke janatA amArA A prakAzanane paNa vadhAvI leze. hAlamAM pUjya upAdhyAyajI pAIya sAhityamAMthI vividha varNane ekatrita karI rahyAM che tema ja cha bhASAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) edha karAvanAra prAkRtavijJAnAjhALA (bhA. 2) racI rahyA che. te taiyAra thatAM prasiddha karavA mATe ame amArAthI banatuM karIzuM. prastuta granthane bahAra pADavAmAM dravyanI sahAyatAnI jarUriyAta hatI. e sabaMdhamAM amane e jaNAvatAM AnaMda dhAya che ka 1svastha zeTha harajIbhAI rAjAjInA kuTuMbIoe sva. zeTha harajIbhAinA esesthe rU. 251)nI madada karI che. te AvI sarasa sahAya maLI na heAta tA graMzuM ATale! jaldI bahAra pADI zakAta nahiM. A sthaLe e paNa umerIDyuM ke upara pramANenI Arthika sahAyatA maLavA uparAMta bIjA paNa keTalAka sagRhasthAe AgaLathI grAhaka tarIke nAma noMdhAvI amArI Arthika muzkelI dUra karI che. tema chatAM ame A graMthanI kiMmatamAM vizeSa ghaTADA karyAM nathI. tenuM kAraNa e che ke enI AvakamAMthI bIjA taiyAra thatA graMthA bahAra pADavAnI arArI Icna che. prakAzaka nala 40 40 20 1 10 1 A zeThanuM jInanI rUparekhA anyatra ApI che. 2 prathamathI grAhake thayelAnAM mukhAraka nAmeA nIce mujaba cheH 5 vIracaMdabhAI harajIvanadAsa zA, ratilAla kastUra da rA. bhagavAnadAsa mULacaMda mAstara hIrAbhAI dIpacaMda zA. suracaMdabhAI meradAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ra nAma geTa dalIcaMda vIcaMda trAka 2 gAma sUratanavAparA galemaMdI veda cunIlAla dAmeAdaradAsa sAlavI phoTa chaganalAla dhanajIbhAI zA. chaganalAla bhAI . nAnubhAI, "" ,, navAparA chAparIyA zerI gopIpurA khapATIA cakalA AMbalIrAna www.umaragyanbhandar.com ,, 1. ,, .. sagarAmapurA gopIpurA ,, Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta pAThazALAne e bhalA abhiyAye, [6] "Uparakta pustaka e prApta mANAne satata paricaya, UTho abhyAsa ane parizramanuM phaLa che. lekhaka pAkananAM vikAna che. chellAM keTalAka varSothI prAkRta emanuM abhyAsa ane manano viSaya che. enuM phaLa ka nIvaDe emAM zaMkA nyuM. atyAra sudhInA prAkRta vyAkaraNane lagatAM zALAgI. puma eka pustaka mekhara ubhuM rahe che." -daDI (tA. 24-10-8 ) "prAkRta vyAkaraNanI sarva tAMta cheTane pahoMcI vaLavAnAM irAdAthI munazIe zALA kolejomAM 9NatA vidyArthIo temaja khAnagI pAThazALAomAM vaNatA vidyArthIone sahAyarUpa thaI paDe tevI A pAThamALA racI che." -prAvadhu (saMta 1996 kArataka vada bIja) ApanI buka ati suMdara banI che. pAne vibhAga, viSayanI vaheMcaNI ane tenI chaNAvaTa, vividha prakAranA vADa, rabda ane dhAtunAM rUpa vagere ApavAmAM je viveke darzAvyA che e ati Adara pAtra che. Aja paryAnamAM banelI bumAM ApanI buka khUbaja dhyAna kheMce tevI che." -vivallabha pUjyamunirAja zrI puNyavijacajI mahArAja(tA.ra6-8 40) [4] prAkRta jJAna pUrI rIte maLI zake-vadhI zake te mATe dareka yogya sAmagrI AmAM dAkhala karavAmAM AvI che. tethI A pustaka ghaNuMja. sAruM ane ajoDa banyuM che." -prAcIna sAhitya saMzodhaka pUjya munirAja zrI daranA vijayajI mahArAja (tripuTI) | (tA. 1ra-10-40) [2] prAkRta bhASAnA abhyAsIo mATe A purataH AzIvAdarUpa che." -jaina yuga (tA. 1-10-40) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // pAsaMgiaM // AhivAhi vyAhibisaharasaMbulAe janmajarAmaraNasAcayagapanI saNAe vividha sogadavANastaviyApa bhavAncIe saMsaratANaM saMsArijIvANaM suhadukkhANi bahuso pAI / kittimasukkhalesavimUdA pANiNAM suhaTTha sAvajjakamAI samAyarati / tayasuSeNa puNo puNo te dukkhANi deva lahaMti | neho nAma mUlaM saccadukkhANaM, jo utta samarAicacarie" aho Nu khalu nathi dukara siNehassa, siNeho nAma nUlaM savvadukkhANaM, nivAso avineyamsa, aggalA nivvuIe, baMdhavo kunaivAsassa, paDivakkho kusalajogANaM, desao saMsArADavIe, vacchalo asajjhavavasAyarasa, eraNa abhinakA pANiNo na gaNenti AyaI, na joyanti kAloiaM na sevanti dhanmaM, na pecchanti paramatyaM, mahAloha paMjaragayA viya heart samAvisIyanti / " piyasaMjoga sunizci tatsa va vioge hameva / asti saMsAre jIvArya adhyAdukkha richolI saMbhavadda | tIe nimittANi vi agANi / tA kUNa nasA vi vivihasogajannanANAkaraNabhAve annuhvNti| asathissa eesiM bhAvANaM sarkTakAragatteNaM imamsa abhihANa karuNarasakadaMba ti uviaM / nU isa saMkiNNarasaM poseM / sourness at vivipasaMge anusAra kahi kahi paraMtu karaparasassa pAhaNeNa tao aomA senA | jahAM sakaya-gujdAtmAsAlu vivihAo karuNarasayosamA kiIo daridrIsaMti, tarA pAilaTiye vi saMti, kiMtu eAo abhAsa - jjhayaNajhAvaNamaMdattaNeNa muddayAMtteyaNa supasiddhi saMpatAo / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tao pAiabhAsA nibaddhANegavisayaparimuSNamudiyasatyasakAra onayA saMgihiAo imAo kahavayAno kiIo / tA nAmAkavvadaMDAmiyarasaparipuNNAo saMti / assi visayavivaramaviyAradasaNe vi ettha kAyacaM, paraMtu imaputthayasaMpAyaNe pocchAhageNa salagovAsageja ehini vijAlaye pAiapajjhAvageNa ema0 e0 ii papavImaMDiga kappaDiyAsanAsaMjutteNaM rasigadAsattaeNaM hIrAlAleNa gujarAhemu visayaviAralsa saviyara daMsiattaNeNa mana ya visayasUIe nimittAIsa va kimavi sUiattaga virame mi imAo patthAvatto, visayavirajiSNatAraNaM AmuhAidaMsarNa bhalA vittaa| avaraM ca imargathasaMkalagAe haM perio pAiasAhicarasiMgega ema0 e0 payAlaMkieNa tiveisanAdhAriNA caMdulAlasUNuNA cImaNalAleNa ii niddisAmi sArNadaM / pajjate imaM pi sUemijaM saMpaikAle vi nahAmohatimiraMdhazatarNa pattA bahulogA piyappiyaviogasaMjogajanavivihanuhaparaMparAe saMbAhiA sai AulavAulA hvNti| tesiM sogakaruNAnimittAi aNegANi huMti / tArisakiyaMtanimittANaM payaMsago eso gaMtho / ao eaMmi gaMthe padasie aNegativvadukkhayapasaMge samma paDia dukkhaviMdanoaNAe ajyoNiuttIe ya siNehabaMdhaNAo appANa choDAviU agAsattijogaM vIyarAgabhAvaNaM ca bhAvitA sivamayalamaruamaNetamakkhayamavvAbAhaM ThANaM bho bhavvA ! sigdhaM ciya lahaMtu ti patthei sirivijayavinANasUriaMtevAsI katthUravijao sUriyapure jIravarise 2467tame namAsIsansa sudi 'pakkhammi boAe tihIe. // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMgarALavALA sva. zeThe harajIbhAi rAjAjI janma vi. sa. 1913, svagamana vi. sa'. 1997 kArtika zukala pratipada swami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargastha zeTha harajIbhAi rAjAjInA jIvananI rUparekhA zeTha harajIbhAine janma I. 1963mAM mAMgaroLa (vAgharI) mAM dazA osavALa jJAtinA zeTha rAjAjI netAjInI patnI amRtabAIthI thayuM hatuM. emanA pitAzrInI khyAti e jillAmAM sArI hatI. zeTha harajIbhAI sAmAnya rIte dhArmika ane vyAvahArika abhyAsa karI nAnapaNamAM ja potAnA pitAnA dhaMdhAmAM joDAIne bAhoza vepArI tarIke paMkAyA hatA. temanuM jIvana pramANika ane mAyALu hatuM. AvA jIvanathI teo darekanA mana jItI zakyA hatA ane tethI ja teo mAMgaroLanA zrI jaina saMghamAM agragaNya puruSa tarIke gaNAtA hatA. vaLI teo kamizana ejanTanA dhaMdhArthe muMbaI rahetA hatA. ane lakSmIdevInI temanA upara mAThI mahera hatI, chatAM paNa teo dhArmika ane sAdu jIvana gujAratA hatA. e jIvananI suMdara chApa emaNe pitAnA kuTuMbIo upara pADI hatI. ane temane tenuM jIvana zIkhatA ryA hatA, emaNe siddhAdi tIrthonI yAtrA karI hatI, ane guptadAna paNa sArA pramANamAM karyuM hatuM emaNe be vakhata lagna kyAM hatA, saMtAnamAM emane kevaLa eka putranI prApti thaI hatI; paNa te te cha sAta mAsamAMja kALane adhIna thayo hato. teo (caryAzI) varSanuM lAMbu AyuSya bhogavI pitAnI pAchaLa pitAnAthI nAnA cAra bhAIonuM vizAla kuTuMba mUkI gaM. 1997nA kArataka suda 1 ne gurUvAre navakAra mahAmaMtranA maraNa pUrvaka devaka pAmyA hatA. temanA bhAI enA nAma nIce mujaba che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha DAhyAbhAi rAjAjI, veracaMdabhAI rAjAjI (sva), hIrAcaMdajI jIjI (stra.), je caMda rAjAjI, enA kuTuMbIoe zeTha harajIbhAInA zreyArthe nIce mujaba sakhAvata karI che. rU. 3001) mAMgamAM badhA pAka abhyAsa karI zake te mATe . zeTha harabhAdanA nAmanI eka dhArmika pAThazAlA cAlu karavA mATe AvyA, ane e pAThazAlA, pAMca divasanA mahatsava - sAdhanika vAtsalya jevA uttama kAryo karavA pUrvaka saM. 98nA mAgasara suda pAMcamanA roja khullI mUkI. rU. 2501) mAMgarola zrI vana saMdhane paNa kyAM. e rakamanA vyAjamAMthI zeTha harajIbhAinI svarga tithine divase dara varase mAMgaroLanA jina maMdiramAM pUjana bhaNAvavI tathA sAdharSika vAtsalya karavuM, evI zo e apAyA che. rU. 501) surata sagarApurAganalAla dAnajIbhAI jaina davAkhAnAmAM rU. 251) prastuta graMtha chapAradA che. e sivAya paNa emanI pAda bIjI sakhAvato thaI che paNa tenI mAhitI nahi hovAthI tene ame ahIM ullekha karI zakatA nathI. prakAzaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // visasaI || pAio khaMDo 1 ahigAro 1 jamAlidikhAe amAdhikaNa paratAva 2 jigara kkhivirahe svayam kittimo vilAvo 3 gavmaniccalate tisalAe akaMdo 4 lakkhaNamaccumi aMtaramsa bilAvo 5 sAsuyAe amApiUhiM ca vidyA nissAriAe aMjaNAra vilAvo 6 puttamaraNe sAramsa sya 7 sIyAcAe rAmastu palAyo 8 raNaccAe sIyAe bilAbo 9 sIyAharaNe rAhavam ada .... 10 lakkhaNamsa mucchA samansa bilAvo 11 lacchIharassa maraNe vippalAyo 12 sUrata-mANaM paritAvaganbho AlAvo 13 piyA jalamatI ya 14 piu - mAupabhoge antilamsa paridevaNaM o sroNI .... .... ... .... ... piTasaMkhA 1-7 7-8 8 w ' i 11 12-13 13-14 15-16 17-19 19-21 22 23 24 15 kekI bajAya 16 sAmana vegavatI ro 17 18 ghaNasirIpa kininAdAvo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 25-23 27-28 28 29 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapA .... 34 (10) ahigAro piTThasaM0 19 ayaMDe purandarabhaTTagehe akaMdo .... 30-31 20 piyavippaoge saMtimaIe vilvaNaM.... 31-32 21 asaraNaM piaM daTThaNa kaNayamAlAe akaMdaNa 22 piyAe maraNaMmi suggIvavilAvo 23 puttaharaNe kamalAvaIe palavaNaM 35 24 piyaputtavioge surasuMdarI-kamalAvaINaM vilAvo.... 36-37. 25 diyacavaNe caMdappahAe vilavaNaM .... .... 37-38 26 siripAsanAhassa nivvANe sakkassa vilAyo .... 39 27 baMdhuvahe jarAkumArassa vilAvo ... ... 40 28 jaNaddaNavivattIe baladevassa akaMdaNaM 41-42 29 vilavaMtiM mAyaraM pAsiUNa arahannayassa paritAvo 43-44 30 aMmApiarehiM saddhiM dikkhAgahaNataliccha mahavvalakumArassa saMvAo ..... ... 45-47. 31 vivAhamaMDavAo sirineminAhe nia? rAyamaIpabhaINaM akaMdo .... 48-51 32 puttasahassANaM saTThIe vivanne sagarAirNa bilAvo.... 51-54 33 dikkhiaputtamudissa vissanaMdissa uvAlaMbho .... 55 34 kuMjarabhae gambhavaIe juvaIe vilAvo .... 56 35 gabhagayasirimahAvIrasAminiccalattaNe tisalAe rovaNaM 57 36 paNapUraNe sirimahAvIratsa dikkhAmuNNAjAyaNe naMdivaddhaNAINaM paridevaNaM ..... .... 58 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) ahigAro piThasaM 0 37 ve siyAyaNaputtassa purao besAra DiAe mAUe vilavaNe 59 38 agahiyabhikkhaM jiNaNAhaM pecchiUNa puralogassa kheo 39 dhaNAvasedviSare ThiAe lohasaMkalAnigaDiAe caMdaNAe sogo 40 sirimahAvIrassa aggao narayagamaNaM soccA seNianivassa pacchAyAvo (sogo) 41 sirivaddhamANassa pavvajjAgahaNavayaNaM soccA naMdivarddhaNanariMdAINa akkaMdo ... 42 'esA mama bhajA hohi' ti ullAvaM suNiUNa dhAriNIe ciMtAe maraNaM .... .... .... .... 64 43 ahama saMgamadevaM daNa surANaM purao sakkassa pacchAyAvo 65. 44 piyamittavijjAsiddhassa adaMsaNe gomaddassa ciMtA royaNaM ca 45 sIlavaI vioge naravikkamassa ciMtA 46 AsagIvavahe aMterassa akaMdo 47 sirimahAvIrassa purao somavippassa paridevaNaM .... 48 rayaNadIvadevayA kitimo vilAvo 49 sutArAkittimamaraNe sirivijayaraNNo palAvo 50 vajjhaTThANe nijamANaM nAgadataM pAsiNaM paurajaNassa nAgavasU ya bilAvo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat .... ... 60 .... 61 62 63. 66 67 68-69 69-70 71-72 72-73 73-75 www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajit piTTamaM0 51 aDavopa soyA cAe seNANisa kAruNa tIe ya bilako .... 76-78 52 syati mAyaM daTTaNama arahannAnsa pacchAyAco .... 79-81 53 piyansApattIu annasa lAhe sohA jarIe paritAdo 82 54 kivhajanmakAnche vasudevaM pahuccha devaIe ubAlabho 83 55 vivAhasanye basUrNa karaNarogaNaM socA sirineminAhamsa moyAvarNa .... ... 84-85 56 kaNDavahe alagamansa palAvo .... ... 86-87 57 sirineminAhaM viNiyantaM paloiDa rAimaIpa vilAyo 88-10 58 bArabaIdAhe parAINaM akaMdo 91-03 59 nerajhyANaM kaluNaveyaNAo .... 94-102 60 piyamaraNa suMdarIja vilavaNa .... .... 103 61 pahANabhaMguttarakAle milatI tyaMtopa na suMdarIe naMda-sa AsAsaNaM .... .... 104 62 loyaNaNi ansa aNutAvo .... .... 105 63 solarakvana gupasuMdarIe kittima, akaMdo .... 106-107 .64 saMkhanivamla aviyAri akAjakara tamsa ya bhariyamANaM ca bilAvo .... .... 108-110 65 vyajjAsaha dhAriNImAUra sadbhi mehakumAraka saMvAdo .... 111-113 66 saMsanive: raNe cAiyAe kalAvaIpa bilayo / nikara pAssa viya kAla .... .... 114-118 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. .. 27 ahigAro piTasaM0 67 guruvirahe devapUriNo dheragAbhio bilAyo ? -124 68 sirinupAsanAharUsa nivvANakallANe suriMdANe prala 125 69 appar3aDIe visaDhassa paridevarNa ... .... 70 piuNo dikkhAe dhaNakumAraspa vinatI 7? piyamaraNe khayarIe agini paveso . 128-129 72 piyAe maccumi vijayapAlalsa palAvo .... 129-130 73 rayaNacUDamsa dikkhAgahaNe ateullogalsa bilako 130-131 74 sabakI diNNakarakAe, mahAsaIe baNasirIja roga 13:-133 75 vagvabhakkhiyapiyAe umpa animAmi paveso.... 134-135 76 jalubaDve paulogassa nalanivAsa ja akkAdaNaM.... 136-137 70 sambanAse kayaunalsa kheo .... .... 138 78 nalaniveNa cattAe damayaMtIe bilAbo 79, sIlabhaMgasavaNe dhAriNIpa ciMtAe maraNa 80 kaNhavahe jarakumAralsa pilAo .... .... 141 81 piyamsa chinnaMgadasaNe khayarIe royarNa 82 puttAvahAre ruppiNIya palAjo .... ... 143 83 naDadhUAe AsataM ilAgute pAca pijaNo vayAI 144 84 ilAputtansa pacchAyAvo .... .... 145-146 85 dikkhAgahaNasamae ammApiUhiM saddhiM subAhukumarasa saMvAo ... 146-149 nil 0 ra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimittasaI karmatro New 3, 35 47 nimittaM 1 apattI piyassa 2 appaDDI appalsa 3 abhikkhA jiNaNAhassa 4 asIlayA appaNI 5 ukno jalassa hatthissa 6 gabbhaniccalattaM puttassa 7 daliI niagassa 8 dAho nayarIe 9 dikkhA piuNo puttassa baMdhuNo bhattuNo 10 dukkhaM nirayassa sAmissa 11 niaTTaNaM vivAhAo 12 nirayagamaNaM appaNo 13 nIagAmittaM appaNo puttassa 14 payAbhAvo niamattuNo 58 70 1,30,33, 65, 85, 41,36, 73 RE... - 43, 16, 21, 50 31, 57 40 84 83 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 pAvapavitI niassa 16 bhaMgo 17 bhaTThattaNaM 11 "" 18 maraNaM 50 13 30 19 milI 20 21 ho mucchA "" 22 viraho "" 35 35 35 19 " nAvAe rajjAo puttassa baMdhussa appANa puttANaM piuNo piyAe riddhIe 77 saMjamAo 29, 52 piyAe 22, 72, 75, puttassa 6, 32 baMdhussa 11, 27, 28, 56, 80, 81 sAmiNo 4, 17, 19, 25, 26, 46, 60, 68, 7, 81 37 10 55 54 14 7, 9, 45, 49, 64 12, 15, 23, 24, 82 36 puttassa baMdhuNo mittassa sAmissa (15) 23 sIlakkhaNaM appassa 62 61 39 w Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 44 2, 5, 8, 20, 24, 48 51, 66, 67, 74, 78 42, 63, 79 www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtho 1 vivAhapannatI 2 nAyAdhammakahA 3 pajusaNAkappo 4 pavanacari 5 vanudebahiMDI 6 sanagaiccakahA gaMthasUI / gaMthayAro sirinuhunnasanI 11 bhavabhAvaNA 12 sapayavittI 9: sabhI vIrAo 70 samao vIrasamao siribimalI sirisaMghAlA NivAcago pariharibha sirimaNavaMdasro varisapurvani borAo 530 varise ? 99 * vikana 7 sarasuMdarIcari siridhaNesarasarI 8 uttarI siriMnemicaMdasUrI 9. mahAvIracaria siriguNacaMdagaNI 10 pupphanAlAvitI nalahA risiri hemacaMdasUrI vi0va0 1164 puvaMmi 585 varipuvvaMmi (2) vi0va0 1095 vi0va0 1120. vizva0 1139 vivva 1170 tri0va0 1174 varisaputvaMni 1 nirihabADusAmI eso sggaarohnnkaalii| 2 a vari siriharakA gayati gAhAsaissIe / 3 pukamAlA vittIe rayaNA jIvasamAsavittIe puvvaM citra saMjAyA, jao syagaMthadANAM kamo risamAvassanavittIya nihi asthi / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMtho . gaMthayAro samao 13 devasUrivilAvo siridevasUrI vi0va0 1178 varisapacchA 14 supAsanAhacariaM sirilakhamaNagaNI vi0va0 1199 15 kumAravAlapaDiboho sirisohappahasUrI vi0va0 1241 16 saDDhadiNakiJca sirideviMdasUrI vi0va0 1327 1 eso sirimuNicaMdasarINaM saggagamaNakAlo, ee devasariNo gurako / 2 imo sirideviMdararINaM devloggmnnsmo| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) viSayAnukrama viSaya 1 Amukha 2 vaktavya 3 prAsaMgika 4 sva. zeTha harajIbhAI rAjAjInI rUparekhA 5 viSayasUci 6 nimittasUci 7 granthasUci 8 karUSNusakadaMbaka fe - @ 2-0 9-13 {4-2 16-17 1-149 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIravaddhamANasAmissa / // karuNarasakadaMbakaM // pAio khaMDo 1 // [1] jamAlidikkhAe amApiUNa pritaavo| tae NaM sA jamAlissa khattiyakumArassa mAtA taM aNihUM akaMtaM appiyaM amaNunnaM amaNAmaM asuyapuvvaM giraM socA nisamma 2seyAgayaromakUvapagalaMtavilINagattA sogabharapaiveviraMgamaMgI nitteyA dINavimaNavayaNA karayalamaliyavva kamalamAlA takakhaNaolugadubbalasarIralAyannasunnanicchAyA gayasiriyA pasiDhilabhUsaNapaDatakhuNiyasaMcunniyadhavalavalayapanbhaTThauttarijA mucchAvasaNaTThacetaguruI sukumAlavikinnakesahatthA parasuNiyattavva caMpagalayA, nivvattamahevva indalaTThI, vimukkasaMdhibaMdhaNA koTTi matalaMsi dhasattiM savvaMgehiM saMnivaDiyA, taeNaM sA jamAlissa khattiyakumArassa mAyA sasaMbhamoyattiyAe turiyaM kaMcaNabhiMgAramuhaviNiggayasIyalavimalajaladhArAparisiMcamANanivvaviyagAyalaTThI ukkhevayatAliyaMTavIryaNaga * * 1 manane apriya. 2 sveda, parase. 3 jenAM aMga ne upAMga puje che evI. 4 coLAyelI. 5 plAna. 6 vaLI gayelA. 7 vikharAyelA aMbADAvALI athavA vikharAyalA hAtha ane kezavALI. 8 chAyalI. 4ArI. 1. aid ye 1 pI , pI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 karuNarasakadaMbakaM jaNiyavAeNaM saiphusiMeNaM aMteuraparijaNeNaM AsAsiyA samANI royamANI kaMdamANI soyamANI vilbamANI jamAli khattiyakumAraM evaM vayAsI"tumaMsi NaM jAyA ! amhaM ege putte iTThe kaMte pie maNunne maNAme thejje besAsie saMmae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabbhUe jIvi - Usaviye hiyayayAnaM dijaNaNe uMbarapupphamiva dullabhe savaNayAe kimaMga puNa pAsaNayAe ? taM no khalu jAyA ! amhe icchAmo tujjhaM khaNamavi vippaogaM, taM acchAhi tAva jAyA ! jAva tAva amhe jIvAmo, tao pacchA amhehiM kAlagaehiM samANehiM pariNayavaye vaDhiyakulavaMsataMtukajjami niravaiyakkhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavva hisi / taNaM se jamAlI khattiyakumAre ammApiyaro evaM vayAsI"tahAvi NaM taM amma ! tAo ! jaNNaM tujjhe mama evaM vadaha tumaMsiNaM jAyA ! amhaM ege putte iTThe kaMte taM caiva pavvaihisi, khalu amma ! tAo ! mANussara bhave aNegajA ijarAmaraNarogasArIramANussae kAmadukkhaneyaNavasaNasatovaddavAbhibhUe adhue aNitie asAsae saMjjhabbharAgasarise jalabubbudasamANe kusamAjala biMdusannibhe suviNagadaMsaNovame vijjulayAcaMcale aNi saDaNapasNaviddhaMsaNaghamme puvviM vA pacchA vA avassavippajahiyavbe bhavissai, se kesa NaM jANai amma ! tAo ! ke puvi gamaNayA ke pacchA gamaNayAe ?, taM icchAmi NaM ammatAo ! tujjhehiM abbhaNunnAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa jAva pavvaittae / 99 1 nabanA siMdudhI yukta 2 he putra ! bhakSA rakta 4 sadhyA samayanA vAdaLAnA jevA. 5 sastuM, paDyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM . tae NaM taM jamAli khattiyakumAraM ammApiyaro evaM vayAsI" imaM ca te jAyA ! sarIraMga pavisiTTharUvalakkhaNavaMjaNaguNovaneyaM uttamabalavIriyasattajuttaM viNNANaviyakkhaNaM sasohagaguNasamussiyaM abhijAyamahakkhamaM vivihavAhirogarahiyaM niruvahayau~dattalaSTuM pacidiyapaDupaDhamajovvaNatthaM aNegauttamaguNehiM saMjuttaM taM aNuhohi tAva jAva jAyA ! niyagasarIrarUvasohaggajovaNaguNe tao pacchA aNubhUya niyagasarIrarUvasohagajovaNaguNe amhehiM kAlagaehiM samANehiM pariNayavaye var3iyakulavaMsataMtukajjabhi niravayakkhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavvaihisi / " tae NaM se jamAlI khattiyakumAre ammApiyaro evaM vayAsI" tahAvi gaM taM ammtaao| jannaM tujjhe mamaM evaM vadaha-imaM ca NaM te jAyA ! sarIragaM taM ceva jAva pavaihisi, evaM khalu ammatAo ! mANussagaM sarIraM dukkhAyayaNaM vivihavAhisayaisaniketaM TThiyakaTTaTThiyaM 4 chirANhArujAlaoNaddhasaMpiNaddhaM maTTiyabhaMDaM va dubbalaM asuisaMkiliMDheM aNiDhaviyasavvakAlasaMThappiyaM jarAkuNimajajjaragharaM va saDaNapaDaNaviddhaMsaNadhammaM puTviM vA pacchA vA avassavippajahiyavvaM bhavissai, se kesa NaM jANati ? ammatAo! ke pulviM taM ceva jAva panvaittae / tae NaM taM jamAli khattiyakumAra ammApiyaro evaM vayAsIimAo ya te jAyA / vipulakulabAliyAo saritayAo sarikhayAo 1 uttama. 2 sthAna. 0 hAthamAM rUpI lAkaDAM. * zirA, nasa. 5 nAyuM. huM jenAM sarva kALanAM kAya apUrNa che evuM che mAdA jevA cha 8 sarakhI umaranI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNa rasakadaMbakaM sarisalAvannarUvajovvaNaguNovaveyAo sarisaehinto a kulehiMto ANielliyAo kalAkusalsavvakAllAliyasuhociyAo mahavaguNajuttaniuNaviNaovayAra paMDiya viyakkhaNAo maMjulamiyamahurabhaNiyavihasiyavippekkhiyagativilAsa ciTThiyavisAradAo avikalakulasIlasAliNIo visuddhakulavaMsasaMtANa-taMtu-vadbhaNappaga (bbhu) bbhavappabhAviNIo maNANukUlahiyA~. icchiyAo aTTha tujjha guNavallahAo uttamAo nicca bhAvANuttarasavvaMgasundarIo bhAriyAo, taM bhuMjAhi tAva jAyA ! etAhiM saddhi viule mANussara kAmabhoge, tao pacchA bhuttabhogI visaya vigayavocchinnakouhale amhehiM kAlagaehiM jAva pavvaihisi / " taNaM se jamAlI khattiyakumAre ammApiyaro evaM vayAsI" tahAvi NaM taM amma ! tAo ! jannaM tujjhe mama evaM vayaha imAo te jAyA vipulakula jAva pavvaihisi, evaM khalu amma ! tAo! mANussayakAmabhogA asuI asAsayA vaMtAsavA pittAsavA khelAsevA sukkAsavA soNiyAsavA uccArapAsavaNakhela siMghANagavaMtapitta pUyasukkasoNiyasamubbhavA amaNunnadurUvamuttapUIyapurIsapunnA ma~yagaMdhussA asubhanissAsA ubbeyaNagA bIbhacchA appakAliyA lahUsagA kelamalAhivAsadukkhabahujaNasAhAraNA parikilesa kicchadukkhasajjhA abuhajaNaNiseviyA sadA sAhugaraha NijjA aNatasaMsAravaddhaNA kaDugaphala vivAgA cuDalivva amuccmaanndukkhaa1 lavAyelI. 2 prajA utpanna karavAnA sAmayya vAlI. 3 hRdayane SaSTa. 4 zleSmane jharanArA. 5 nAsikAneA maNa. heAi gayelI vidyAthI puNa', 7 marelA jevI gaMdha. 8 tuccha 9 azucinI khANu. 10 dhAsanI gaNatI puNI. * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 4 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM . gubaMdhiNo siddhigamaNavigdhA, se kesa NaM jANati ammatAo ! ke pulviM gamaNayAe ke pacchA gamaNayAe ! taM icchAmi NaM ammatAo! jAva pvvitte|" tae NaM taM jamAli khattiyakumAraM ammApiyaro evaM vayAsI-" ime ya te jAyA ! ajayapajjayapiupajayAgae bahu hirane ya suvanne yakase ya dUse ya viulaghaNakaNaga jAva saMtasArasAvaeje alAhi jAva AsattamAokulavaMsAo pakAmaM dAuM pakAma bhottuM pakAmaM paribhAeuM, taM aNuhohi tAva jAyA ! viule mANussae iDisakkArasamudae, tao pacchA hUyakalANe var3iyakulataMtu jAva pvvihisi"| taeNaM se jamAlIkhattiyakumAre ammApiyaro evaM vayAsI-"tahavi NaM taM ammatAo ! hiranne ya suvanne ya jAva sAvaeje aggisAhie corasAhie rAyasAhie maccusAhie dAiyasAhie aggisAmanne jAva dAiyasAmanne adhune aNitie asAsae pubbi vA pacchA vA avassavippajahiyanbe bhavissai, se kesa NaM jANai taM ceva jAva pavvaittae / " tae NaM taM jamAli khattiyakumAraM ammatAo jAhe no saMcAenti visayANulomAhiM bahUhiM AghavaNAhi ya pannavaNAhi ya sannavaNAhi ya vinavaNAhi ya Aghavettae vA pannavettae vA sannavettae vA tAhe visaya paDikUlAhiM saMjamabhayubveyaNakarAhiM pannavaNAhiM panavemANA evaM vayAsI"evaM khalu jAyA ! nigaMthe pAvayaNe sacce aNuttare kevale jahA " al, 41, pitAnA . 2 vimAna uttama 0. . 4. yAta 4 mazi mezyA nAza. 5 putra pare... sAmAnya 7 5 ane. 2nArI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM auvassae jAva savvadukkhANamaMtaM kareMti; ahIva egaMtadiTThIe khuro iva egaMtadhArAe; lohamayA javA cAveyavvA, vAluyAkavale iva 2 nissAe gaMgA vA mahAnadI paDisoyagamaNayAe, mahAsamudde vA bhuyAhiM duttaro, tikkhaM kamiyabvaM; garuyaM laMbeyanvaM asidhArage vataM cariyavvaM, no khalu kappai jAyA ! samaNANaM niggaMthANaM ahAkammietti vA uddesaei vA missajAei vA ajjhoyaraei vA pUiei. vA kIei vA pAmiccei vA acchejei vA aNisaTTei vA abhihaDei vA kaMtArabhattei vA dubhikkhabhattei vA gilANabhattei vA vadaliyAbhattei vA pAhuNagabhattei vA sejAyarapiMDei vA rAyapiMDei vA mUlabhoyaNei vA kaMdabhoyaNei vA phalabhoyaNei vA bIyabhoyaNei vA hariyabhoyaNei vA bhuttae vA pAyae vA, tumaM ca NaM jAyA ! suhasamucie No ceva NaM duhasamucite nAlaM sIyaM nAlaM uNhaM nAlaM khuhA nAlaM pipAsA nAlaM corA nAlaM vAlA nAlaM daMsA nAlaM masayA nAlaM vAiyapittiya"sebhiyaMsannivAie vivihe rogAyake parIsahovasagge udinne ahiyAsettae, taM no khalu jAyA ! amhe icchAmo tujhaM khaNamavi vippaogaM, taM acchAhi tAva jAyA ! jAva tAva amhe jIvAmo, tao pacchAM amhehiM jAva pavvaihisi / / taeNaMse jamAlI khattiyakumAre ammApiyaroevaM vayAsI-"tahAvi paM taM amma ! lAo ! jannaM tujhe mama evaM vayaha-evaM khalu jAyA ! niggaMthe pAvayaNe sace aNuttare kevale taM caiva jAva panvaihisi, evaM khalu ammatAo! nigathe pAvayaNe kIvANaM kAyarANaM kApurisANaM ihalogapaDibaddhANaM paralogaparaMmuhANaM visayatisiyANaM duraNucare pAgayajaNassa, 1 AvAyaka sUtramAM. 2 svAda rahita : AdhArmika vagere bhikSAnA dezo che. 4 sarSa vagere. 5 kaNajanya. sahana karavA. * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM dhIrassa nicchiyassa vavasisassa no khalu etthaM kiMcivi dukkaraM karaNayAe, taM icchAmi NaM amma ! tAo ! tujjhehiM abbhaNunnAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa jAva pavvaittae / " taNaM jamAli khattiyakumAraM ammApiyaro jAhe no saMcAeMti visayANulomAhi ya visayapaDikUlAhi ya bahUhi ya AghavaNAhi ya pannavaNAhi ya 4 Aghavettae vA jAva vinnavettae vA tAhe akAmae ceva jamAlissa khattiyakumArassa nikkhamaNaM aNumannitthA / vivAhapannattIe za0 9, u0 33; su0 384 [2] jiNara kkhi avirahe rayaNadIva devayAe kittimo vilAvo / nANAmaNikaNagarayaNaghaMTiyakhikhiNine uramehalabhUsaNaraveNaM / disAo vidisAo pUrayaMtI vayaNamiNaM vei sA kelusA // 3 // rahola vasula gola nAha dahaya piya ramaNa kaMta sAmiya nigghiNa nityaikka || thirNI nikkiva akayannuya siDhilabhAva nillajja / laikkha akaluNa jiNarakkhiya majjhaM hiyayarakkhaga // 4 // na hu jujjasi ekkiya aNAhaM abaMdhavaM tujjha, cala ovAyakArithaM ujjhiumadhannaM / 1 pApinI. 2 hAla ! vasula ! gAla ! mA traNe zabdo garava ane nindAsU che. 3 vyavasara nahi lasunAra 442. 1 tharathune sevanArI. 7 manasIzra. suju.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM guNasaMkara ! haM tume viNA na samatthA jIviu khaNaMpi // 5 // imassa u aNegajhasamagaravividhasAvayasayAkulagharassa syaNAgarassa majjhe appANaM vahemi tujjha purao, ehi niyattAhi jai si kuvio khamAhi ekAvarAhaM me // 6 // tujjha ya vigayaghaNa-vimala-sasi-maNDalAgAra-sassirIyaM saary-nv-kml-kumud-kuvly-viml-dlnikr-srisnibhnynn| vayaNaM phviAsAgayAe saddhA me pecchiuM je avaloehiM tA io mamaM nAha jA te pecchAmi vayaNakamalaM // 7 // --nAyAdhammakahAsu su0 1, a0 9, su0 90 / [3] gabbhanicalate timalAe akNdo| taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mAuyaaNukaMpaNaTThAe niccale niSphaMde 'nirayaNe allINapallINagutte yAvi hotthA // 91 // tae NaM tIse tisalAe khattiyANIe ayameyArUve jAva saMkappe samuppajitthA / haDe me se ganbhe ? maDe me se ganme ? cue me se ganne ? galie me se gabbhe ? esa me galbhe pudi eyai, iyANiM no eyai tti kaTTa, ohayamaNasaMkappA ciMtAsogasAgara paviTThA, karayalapailhatyamuhI aTTajjhANovagayA bhUmIgayadiTThiyA jhiyAyai, taM pi ya siddhattharAyavarabhavaNaM uvarayamuiMga-taMtI-talatAla-nADaijja-jaNamaNujja dINavimaNaM viharai // 92 // -pajjusaNAkappe su0 92 52. 2021 zaya. . sthApita 4 virAma mai. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [4] lakSaNamaccumi aMteurassa vilaavo| hA nAha ! hA mahAjasa ! uThehi sasaMbhamANa amhANaM / peNivaiyavacchala ! tuma ullAvaM dehi viyasanto // 31 // hA dakkhiNNaguNAyara ! tujjha sayAsammi ciTThae paumo / eyassa kiM va ruTTho, na ya uTThasi aasnnvraao||32|| 2 asthANiyAgayANaM, suhaDANaM nAhadarisaNamaNANaM / hoUNa somacitto, AlAvaM dehi vimaNANaM // 33 // hA nAha ! kiM na pecchasi, eyaM anteuraM vilavamANaM / soyAuraM ca loya, kiM na nivAresi dINamuhaM // 34 // soyAurAhi ahiya, juvaIhiM tattha rovamANI haiM / hiyayaM kassa na kailaNaM, jAyaM ciya gaggaraM kaNThaM // 35 // -paumacarie pavva 110 / 1 namelA. 2 sabhAmAM AvelAM. zokAtura. 4 dayAvAluM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [5] sAsuyAe aMmApiUhiM ca gihA nissAriAe aMjaNAe vilaavo| vAyAyavaparisannA, taNhAe~ chuhAe~ pIDiasarIrA / eguddesaMmi ThiyA, karei paridevaNaM bAlA // 30 // hA karTa ciya pahayA, vihiNA haM 'vivihadukkhaMkArINaM / aNaheuvairieNaM, kaM saraNaM vo pavajjAmi // 31 // bhattAravirahiyANaM, hoi piyA 'Alao mahiliyANaM / maha puNa puNNehi viNA, so vi hu vairIsamo jAo // 32 // tAva ciya hiyaiTThA, mAUNa piUNa bandhavANaM ca / jAva na dhauDei paI, mahilA niyayassa gehassa // 33 // tAva sirIsohamagaM, tAva ya garuyAu honti mhilaao| jAva ya paI mahagdhaM, siNehapakkha samunvahai // 34 // mAyA piyA ya bhAyA, vacchalaM tArisaM kareUNaM / avarAhavirahiyAe, kaha majjha paNAsiya savvaM // 35 // na ya majjha sAsuyAe, na ceva piyareNa mUDhabhAveNaM / ayasassa mUladaliyaM, dosassa parikkhaNaM na kayaM // 36 // -paumacarie uddeso0 17 1 tIyAnuM ekavacana 2 sthAna. 2 kADhI mUke che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [6] sagarassa puttamaraNe ruynnN| hA sukumAlasarIrA ! puttA ! maha surakumArasamarUvA ! / keNa vihayA ayaNDe, avirAhiya duTThaberINaM // 19 // hA guNasahassanilayA ! hA uttamarUva ! somasasivayaNA / hA nimdhiNeNa vihiNA, vahiyA me niraNukampeNaM // 195 // kiM tujjha nasthi puttA, pAvavihIM bAlyA hiMyayaiTThA / jeNa maha mArasi ihaM, suyANa sahi sahassAI // 196 // eyANi ya annANi ya, cakkaharo vilaviUNa bahuyAI / paDibuddho maNai tao, vayaNAI jAyasaMvego // 197 // hA kaTuM visayavimohieNa suyaNeharajjubaddhaNaM / dhammo mae na 'ciNNo, taruNate bhaMdabhaggeNa // 198 // kiM majjha vasumaIe, navahi nihIhi va rayaNasahiehiM / jaM dullahaladdhANaM, puttANa muhaM na pecchAmi // 199 // -paumacarie u0 5 1 . 2.yo.. .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [7] sIyAcAe rAmassa plaayo| cinteUNa pavatto, hA kaTaM khalayaNassa vayaNeNaM / mUDeNa mae sIyA, nicchUDhA dAruNe raNNe // 28 // hA paumapattanayaNe! hA paumamuhI ! guNANa uppttii!| hA paumaganbhagore ! katto ti pie / 'vimaggAmi // 29 // hA somacandavayaNe ! vAyA me dehi dehi vaidehi ! / jANasi ya majjha hiyayaM, tuha virahe kAyaraM nicca // 30 // nidosA siM mayacchI! kivAvimukkeNa ujjhiyA si mae / raNNe uttAsaNae, na ya najai kiM pi pAvihisi // 31 // hariNi vva jUhabhaTThA, asaNatisAveyaNApariggahiyA / ravikiraNasosiyaGgI, marihisi kante ! mahAraNNe // 32 // kiM vA vaggheNa vaNe, khaddhA sIheNa vAighoreNaM / kiM vA vi dharaNisaiyA; a~kntA mattahatthINaM // 33 // pAyavakhayaMkareNaM, jalantajAlAsahassapaureNaM / kiM vaNadaveNa daDDhA, sahAyaparivajjiyA kantA // 34 // ko rayaNajaDINa samo, hoi naro sayalajIvaloyaMmi / jo majjha piyayamAe, ANai vattA vi vihalAe // 35 // 1 tyatA, tyajAyelI. 2 zodhu che gAjarU. 4 bhayAnaka. 5 jUSa ane tarasanI vedanA. 6 jamIna para sutelI. cha kacarAi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM pucchai puNo puNo ciya, paumo seNAvaI paiyaliyasU / kaha sA ghorAraNNe, dhArahii pANA jaNayadhUyA // 36 // eva bhaNio kayanto, lajjAbhara pellio samulAvaM / na ya dei tAva rAmo, kantA sariuM gao mohaM // 37 // -paumacariya pa0 96 [8] raNNacAe sIyAe vilaavo| sIyA vi tattha raNe, sannaM laddhaNa dukkhiyA kaluNaM / ruvai sahAvavimukkA, nindantI ceva appANaM // 86 // hA pauma ! hA naruttama ! hA avihaliyajaNasuvacchala ! guNoha ! / sAmiya! 4 bhauddayAe, kiM na mahaM darisaNaM dehi // 87 // tuha dosassa mahAjasa!, thevassa vi natthi ettha sNbndho| aidAruNANa sAmiya!, maha doso puvvakammANaM / / 88 // kiM ettha kuNai tAo, kiM va paI kiM va bandhavajaNo me / dukkhe aNuhaviyanne, saMpai ya uvaTThie kamme // 89 // nUNaM avaNavaNaM, loe ya aNuTTiyaM mae puvvaM / ghorADavIeN majjhe, pattA jeNerisaM dukkhaM // 90 // ahavA vi annajamme, ghettuNa vayaM puNo mae bhagaM / tassothaeNa eyaM, dukkhaM aidAruNaM jAyaM // 91 // 1 AMsu sArata. 2 pIDita. 3 bAkuLa. 4 bhayathI pIDita, 11. BAthA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 karuNarasakadaMbakaM 2 ahavA paumasaratthaM, cekkAyajuyaM supI saMjuttaM / bhinna pAvAeN purA, tassa phalaM me dhuvaM eyaM // 92 // kiM vA vi kamalasaNDe, vioiyaM haMsajuyalayaM puvvaM / ainigdhiNAeN saMpai, tassa phalaM caiva bhottavvaM // 93 // ahavA vi mae samaNA, duguMchiyA parabhave apuNNAe / tassa imaM aNusarisaM, bhujheyavvaM mahAdukkhaM // 94 // jA sayalapariyaNeNaM, se vijjantI suheNa bhavaNatthA / sA haiM sAvayapaure, ceTThAmiha bhIsaNe raNe // 95 // nANA raNujjoe, paDasaiyapaccatthue ya sayaNijje / vINAvaMsaraveNaM, uvagijjantI suhaM saiyA // 96 // sAhaM puNNassa khae, gomA uyasIha bhI masaddAle / raNe acchAmi ihaM, basaNamahAsAgare paDiyA // 97 // kiM vA karemi saMpai, kavaNaM va disantaraM pavajjAmi / ciTThAmi kattha va ihaM, uppanne dAruNe dukkhe // 98 // hA pauma ! bahuguNAyara ! hA lakkhaNa ! kiM tumaM na saMbharasi / hAtAya ! kiM na yANasi, etthAraNe mamaM paDiyaM // 99 // hA vijjAharapatthava ! bhAmaNDala ! pAviNI ihAraNe / soyaNNave nimaggA, tumaM pi kiM me na saMbharasi // 100 // havA vi ihAraNe, niratthayaM vilavieNa eeNaM / kiM puNa aNuhaviyavvaM, jaM puvvakayaM mae kammaM // 101 // - paumacarie pa0 94 1 cakravAkanuM joDuM. 2 niMdAyA. 7 sekanDeDa kapaDAMthI DhaDhAyela 4 ziyALa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAA karuNarasakadaMbakaM * [9] sIyAharaNe rAhavassa akaMdaNaM / eva bhaNio niyatto, tUranto pAvio tamuddesaM / na ya pecchai jaNayasurya, sahasA omucchio rAmo // 51 // puNaravi ya samAsattho, diTThI nikkhivai tattha tarugahaNe / ghaNapemmAulahiyao, bhaNai tao rAhavo vayaNaM // 52 // ehehi io sundari ! vAyA me dehi mA cirAvehi / diTThA si rukkhagahaNe, kiM parihAsaM ciraM kuNasi // 53 // kantAviogaduhio, taM raNaM rAhavo gbesnto| pecchai tao jaiDAgi, keMkAyantaM mahiM paDiyaM // 54 // pakkhissa kaNNajAvaM, dei marantassa suhayajoeNaM / mottUNa pUhadehaM, tattha jaDAU suro jAo // 55 // puNaravi sariUNa piyaM, mucchA gantUNa tattha Asattho / paribhamai gabesanto, 'sIyAsIyA'kaullAvo // 56 // bho bho mattamahAgaya ! etthAraNNe tume bhamanteNaM / mahilA somasahAvA, jai diTThA kiM na sAhehi ? // 57 // taruvara! tumaMpi vacasi, dUrunayaviyaDapattalacchAya / etthaM aupunvavilayA, kaha te no lakkhiyA raNe // 58 // 1 vAra na lagA. 2 jaTAyu. ya apUrva vanitA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM soUNa cakkavAI, vAharamANI sarassa majjhatthA / mahilAsaGkAbhimuho, puNo vi jAo cciya nirAso // 59 // rosapasarantahiyao, vajAvattaM dhaNuM samAruhiu~ / 2 apphAlei mahappA, bhayajaNaNaM savvasattANaM // 6 // mottUNa sIhanAya, puNo visAyaM khaNeNa saMpatto / soyai mae varAI, jaNayasuyA hAriyA raNNe // 61 // iha maNuyasAyaravare, mahilArayaNuttamaM mahaM nahU~ / na labhAmi gavesanto, dhaNiyapi sudIhakAleNaM // 62 // vaggheNa va sIheNa va, khaiyA kiM mAriyA va hatthINaM / bahujalakallolAe, avahariyA girinadIe vva // 63 // diTThA diTThA si mae, ehehi io io kullaavo| dhAvai tao tao cciya, paDisahayamohio rAmo // 64 // ahavA duTTeNa iha, keNa va hariyA mahaM hiyayaiTThA / ghaNagiritarusaMchannaM, katto raNaM gavesAmi // 65 // eva parihiNDiUNaM, taM raNaM rAhavo pddiniytto| jAo nirAsahiyao, niyayAvAse tao suyai // 66 // --paumacarie pa0 44 sobatI. 2 57j. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [10] lakkhaNassa mucchAe rAmasta vilAvo daGkaNa sattibhinnaM sahoyaraM mahiyalaMmi pelhatthaM / rAmo galaMtanayaNo mucchAvasaiviMbhalo paDio // 2 // sIyalajailolliyaMgo Asattho vANarehi parikiNNo / aha vilaviDaM payatto rAmo kaluNeNa saddeNaM // 3 // hA vaccha ! sAyaravaraM, uttariUNaM imaM aidulaM / vihijoeNa aNatthaM, erisayaM pAviyaM tumae // 4 // kiM moNeNa mahAyasa !, vAyA me dehi vilavamANassa / jANasi ya viyogaM te, na sahAmi muhuttametaMpi // 5 // tuha me gurUhi vacchaya ! samappio AyareNa nikradevo / kiM tANa uttaramiNaM, dAhAmi vimukkalajjo'haM // 6 // sulabhA narassa loe, kAmA atthA aNeyasaMbandhA / navaraM ihaM na labbhai, bhAyA mAyA ya jaNao ya // 7 // ahavA parammi loe, pAvaM aidAruNaM mae ciNNaM / taraseyaM caiva phalaM, jAyaM sIyAnimittammi // 8 // ajja mahaM eAo, bhuyAo keurekiNaiyaGkAo / dehassa bhAramettaM, jAyAo kajjarahiyAo // 9 // eyaM me hayahiyayaM, vajjamayaM nimmiyaM kayanteNaM / jeNaM ciya na ya phuTTaM, daTTaNa sahoyaraM paDiyaM // 10 // 1 patita. 2 muMjhAyela. 3 mA thayela. 4 thApaNu. 5 zAzita. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 17 www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 karuNarasakadaMbaka sattuMdameNa taiyA, sattIo paJca karavimukkAo / gahiyAu tume supurisa, saMpai ekkAvi na vi ruddhA // 11 // muNiyA ya niccharaNaM, sattI vajjadale hi nimmAyA / sirivacchabhUsiyaM pi hu, jA bhindai lakkhaNassa uraM // 12 // uhi lacchivallaha !, dhaNuyaM ghettUNa mA cirAvehi / majjhAgayA vahatthe, ee sattU nivArehi // 13 // tAva ya esa pariyaNo, vacchaya ! diTThIsu ramai purisassa / AvaipaDiyassa puNo, so ceva parammuho ThAi // 14 // tAvaya gajjanti parA, aNujIvigayA maNoharaM vayaNaM / jAva bahusatthadADhaM, beriyasIhaM na pecchanti // 15 // mANunnao vi puriso, egAgI beriehi paruiddho / avaloiDaM disAo, sumarai ekkoyaraM sUraM // 16 // motUNa tume vacchaya !, ettha mahAviggahe samAvaDie / ko ThAhira maha purao, niyayaM tu hiyaM vicintento // 17 // tujjha pasAeNa mae, 'nivvUDhaM dukkhasaMkaDaM eyaM / nayanajjai ettA, kaha ya bhavissAmi egAgI // 18 // bho mitta vANarAhiva ! sAhaNasahio kulociyaM desaM / caccasu ya aviggheNaM, sigdhaM bhAmaNDala ! tumaM pi // 19 // na tahA biddIsaNa ! marma, bAhara sIyAvioyadurakaM pi // jaha akayattheNa tume, Dajjhai hiyayaM niravasesaM // 20 // 1 pAra pamAyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM suggIvAI suhaDA, savbe jAhinti niyayanayarAI / tu puNa aho bihIsaNa !, kaM saraNaM taM pavajjihisi // 21 // paDhamaM ciya uvayAraM, kuNanti iha uttamA narA loe / pacchA je majjhimayA, ahamA ubhaesu vi asatA // 22 // suggIvaya ! bhAmaNDala ! 'ciyayA me rayaha mA cirAveha | jAmi ahaM paraloyaM, tubbhe vi jahicchiyaM kuNaha // 23 // -- paumacarie pa0 62 // 19 [11] lacchIharassa maraNe paumassa vippalAvo / lacchIharassa dehaM, surahisugandhaM sahAvao mauyaM / jIeNa vi parimukkaM, na muyai paumo siNeheNaM // 2 // agghAya paricumbai, ubera aGke puNo phusai aGgaM / rui mahAsogANala-saMtatto rAhavo ahiyaM // 3 // hA kaha mottUNa mae, ekkAgiM dukkhasAgaranimagaM / ahilsasi vaccha ! gantuM, siNeharahio iva niruttaM // 4 // uTThe hi deva ! turiyaM tavovaNaM majjha patthiyA puttA / jAva na vijanti dUraM, tAva ya ANehi gantUNaM // 5 // dhIra ! tume rahiyAo, aigADhaM dukkhiyAu mahilAoM / lalanti dharaNivaTThe, kaluNapalAvaM kuNantIo // 6 // 1 thitA. 2 7. bhAmaTe 4. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbarka viyaliyakuNDalahAra, cUDAmaNimehalAiyaM eyaM / juvaijaNaM na nivArasi, vacchaya ! ahiyaM vilavamANaM // 7 // uTehi sayaNavacchala !, vAyA me dehi vilavamANassa / kiM va akAraNa vio, harasi muhaM dosarahiyassa ? // 8 // na tahA dahai nidAho, divAyaro huyavaho vva pjjlio| jaha dahai niravasesaM, dehaM ekoyaraviogo // 9 // kiM vA karemi vacchaya !, katto vaccAmi haM tume rhio| ThANaM pecchAmi na taM, nivvANaM jattha u lahAmi // 10 // hA vaccha ! muJcasu imaM, kovaM somo ya hohi saMkhevaM / saMpai aNagArANaM, vaTTai velA maharisINaM // 11 // atthAo divasayaro, lacchIhara ! kiM na pecchasi imAI / maulanti kuvalayAI, viyasanti ya kumuyasaNDAI // 12 // attharaha lahu~ sejaM, kAUNa bhuvantarammi somittI ! / sevAmi jeNa nidaM, paridajiyasesavAvAro // 13 // saMpuNNacandasarisaM, Asi tumaM aimaNoharaM vayaNaM / kajjeNa keNa supurisa, saMpai vigayappabhaM jAyaM // 14 // jaM tujjha hiyayaiTuM, davaM saMpAyayAmi taM savvaM / savvAvAramaNaharaM, kAUNa muhaM samullavasu // 15 // muJca visAyaM supurisa !, amhaM ciya khevarA aiviruddhA / sambe vi AmayA vi hu, ghettumaNA kosalaM kuddhA // 16 // 1 AthamI gayo che. 2 pAthara. nisteja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMvakaM mahayaM pi sattusennaM, jiNayanto jo imeNa cakkeNaM / so kaha sahasi paribhavaM, keyantavakkassa dhIra! tumaM // 17 // sundara ! vimuJca nidaM, vollINA savvarI rakhI udio| dehaM pasAhiUNaM, ciTThasu atthANamajjhagao // 18 // savvo vi puhaijaNo, samAgao tujjha sanniyAsammi / gurubhatta ! mittavacchala !, eyassa karehi mANatthaM // 19 // niyayaM tu suppahAya, jiNANa logAlogadarisINaM / bhaviyapaumANa vi puNo, jANaM muNisuvvao saraNaM // 20 // vaccha ! tume virasie, siDhilAyai jiNaharesu saMgIyaM / samaNA jaNeNa samaya, saMpattA ceva unneyaM // 21 // uDehi sayaNavacchala !, dhIrehi mamaM visAyapaDivannaM / eyAvatthammi tume, na dei sohA imaM nayara // 22 // -paumacarie pa0 111 / 1yabharAranA. 2 sanmAna 32. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 karuNarasakadaMbakaM [12] suriMdadatta-subhadANaM paritAvagambho aalaavo| tato sA puttavacchalA ammayA dIhaM nissasiUNa 'hA putta ! hA putta ! vilavittA peruNNA satthavAheNa bhaNiyA-"puttavacchale! kimidANiM rodasi, ! mamaM tadA na suNesi bhaNNamANI" tato sA rUvaMtI bhaNai-"mayA puttavacchalaairittahiyayAe na nAya, aho! me vaMcio appaa'| tao teNa bhaNiyA-"ai puttavacchale ! ujjuyA si, tao taNabhArayaM gaheUNa palittaM abhigammai, mA saMtappasu / appaNA ceva ya te kao doso, jahA teNa koMkaNaeNa vaMbhaNaeNa kyN"| tato tIe saMlattaM-"kiM vA koMkaNaeNa baMbhaNeNa kayaM" ? / tato teNa laviA suNasu / --vasudevahiMDIe paDhamakhaMDe pu0 29 1 rudana karyuM. 2 saraLa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 23 [13] piupayAlaMbhe jasamatIe royaNaM / tato mamaM bhaviyavvayAe guruyayAe ya dukkhANaM bAlabhAve ceva piyA uvarao / bhattumaraNadukkhiyA mamaM ca soyamANI mAyA me sukkakoTararukkho iva vaNadaNa soyaggiNA aMto aMto Dajjhai / taM ca tahAdukkhiyaM sarIreNa parihAyamANIM abhikkhaNaM abhikkhaNaM ca rovamANI pAsittA pucchAmi ammo ! kIsa rovasi ? tti / tato mamaM nibaMdhe kae samANe kahiumAraddhA, jahA-" esa amohappahArI nAma rahio, esa te piuuvarayamettassa saMtiyaM siri patto jai te piyA jIvaMto, tuma vA Isatthasatthakusalo hoto to na esa erisasirIe bhAyaNaM hoto, evaM vA siMghADaga-tiya-cauka-caccara-racchAmuhesu uvalalaMto vihareja ti taM evaM paJcakkhakaDuyaM daheM piuuvaramaM ca te sumaramANI aMto atIva ddjjhaami"| -vasudevahiMDIe padamakhaMDe pu0 36 / 1 :35 madirA. 2 pAra vAra. 3 dhanuvidhA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [14] piu - mAuvippaoge dhammilassa peridevaNaM / mAyA soeNa mayA, piyA ya gaNiyAghare vasaMtassa / dhammilasatthAhasuya-ssa kAmiNo atthanAso ya // 24 tato so taM vayaNaM soUNa vajAhao viva girisiMhara pAyavo 'dhasa' tti dharaNiyale paDio | mohAvasANe ya uTTheUNa ciMtiUM payatto" piu-mAuvippaogadukkhiyassa vibhavarahiyayassa kA me jIvie Asa " tti hiyaeNaM sAmattheUNaM nayarAo nibhAo / jIvapariccAgakayamaio ekkaM jiSNujjANaM nANAduma-layA - guccha - gummagahaNaM, viviha vihagaNAditaM, parisaDiya-bhagga-osariyamittipAsaM mariyavvanicchiyamatI taM aigao / tato a~yasikusumasannikAseNaM tikkheNa asiNA appANaM 4 vivADeuM payatto / taM ca se AuhaM devayAviseseNa hatthAo dharaNiyale pADiyaM / 'na vi satthamaraNaM me' tti ciMtiUNa bahue dArue sAharittA aggiM paviTTho / so vi mahAnadiddo vi sIyalIbhRto / tattha vi na caiva mao / tato teNa visaM khaiaM / taM piya sukkatiNarAsI viva huyavaheNa udaragiNA se daDaM / puNaravi citeuM payatto - 'sattha - ggi-visabhakkhaNeNa natthi maraNaM' ti tarusiharaM vigAmi / tato ya se appA mukko, tUlarAsipaDio viva uvaviTTo Thio / tato keNa vi aviSNA yarUveNaM ambaravAyAe bhaNio ' mA sAhasa, mA sAhasaM' ti / tato dIhaM nissasiUNaM 'natthi ettha ' vivAo' tti ciMtAparo jhiyAyaMto ciTThai / evaM ca tAva eyaM / - vasudevahiDIe paDhamakhaNDe pu0 34 / 1 peha 3 alasInA 4 dhAta karavAne. 5 AkAzavANIthI. 6 marajI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat vividha pakSIonA avAjathI kSandita aneeluM. www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbaka .. 25 .. [15] kekaIe varajAyaNe dasarahassa kheo| tato paritosaviyasiyANaNA bhaNati-"ekkammi vare bharaho rAyA bhavau, bitie rAmo bArasa vAsAiM vaNe vasau" tti / tatto visaNNo rAyA bhaNati-"devi! alameeNa asaggAheNa, jeTo guNagaNAvAso, so ya rAmo jomgo puhavipAlaNe aNNaM jaM bhaNasi taM demi" / tato bhaNati"alaM me aNNeNa jai saccaM parivvayasi, jaM te abhippeyaM taM krehiN"| tato rAyA mahuraM pharusaM ca bahuM bhAsiUNa rAmaM vAharati, bAhabhariyakaMTho bhaNati-"varaM puvvadattaM mangai devI 'rajjaM, tumaM ca vaNe vasasu'tti taM mA homi alio tahA kuNasu" tti / tato sirasA paDicchiyaM / tato so sIyA-lakSaNasahio vIraNiyaMsaNo hoUNa Niggao jaNamaNa-nayaNamuhakamalANi saMkoeMto atthagirisiharamiva diNakaro kmlvnnsmmilnnkyvaavaaro| dasaraho vi 'hA putta ! hA suyanihi ! hA sukumAla ! hA adukkhociya ! hA mayA maMdabhaggeNa akaMDe nivAsiya ! kahaM vaNe kAlaM gamesi ?' ti vilavaMto kaalaato| bharaho ya mAulavisayAo Agato / teNa suyaparamattheNa mAyA uvAladdhA / sabaMdhavo ya gao rAmasamIvaM / kahiyaM ca NeNa piumaraNaM rAmassa / tato kayapeyakicco bhaNio rAmo bharahamAtUe nayaNajalapuNNamuhIe-" putta ! tume kayaM piuvayaNaM, iyANiM mamaM ayasapaMkAo 1 khoTA AgrahathI. 2 vIra puruSomAM daSTAMta rU5. 3 akALe. ja mAmAnA dezathI. pa Thapako Apyo. 6 uttarakriyA karIne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 karuNarasakadaMbakaM samuddhariu kulakamAgayaM ca rAyalacchI bhAuge ya paripAleumarihasi " / tato rAmeNa bhaNiya-" ammo ! tujhaM vayaNaM aNatikamaNIyaM suNaha puNa kAraNaM-rAyA jai saJcasaMgho to payApAlaNasamattho havada, saccaparibhaTTho. puNa asaddheo sekadArapAlage vi ya ajogo, taM mayA vaNavAso paDivaNNo, piuNo vayaNaM kayaM hohiti mA mamaM aNubaMdhaha " tti / bharaho ya NeNa saMdiTTho-" jai te ahaM pabhavAmi, jati ya te gurU, to tume mama niyogeNa payApAlaNaM kAyavyaM, ammA ya na garahiyavyA " / tato aMsupuNNamuho bharaho kayaMjalI viNNavei-"aja ! jai haM sIsa iva niutto payApAlaNavAvAre, to pAdukA hiM pasAyaM kareha " ti / teNa 'taha' ti paDhissuyaM / -vasudevahiMDIe paDhamakhaNDe pu0 241 / 1 pitAnI strIonuM RNa karavAmAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 27 [16] sAmivasaNe vegavatIe royaNaM / jAhe bhatthagAto niggato paNNago bva kattio, tato passAmi vegavati rovaMtiM / sA meM avayAseUNa rovati kaluNasogarbhara muyaMtI-hA adukkhajogga ! hA amhArisINaM bahUNaM NAha ! hA mahAkulINa ! hA mahAsatta ! kiha vi si mayA sAmiya ! samAsAio. deva ! kiM Nu te kayaM puvakakkhaDaM kamma, jeNaM si erisaM vasaNaM patto ? / tato mayA samAsA siyA-"pie ! muyasu sogaM, ahaM bhavio sAihiM AiTTho ya / pUiyavayaNA ya risao / mayA vi koi pIlio punvabhavaMtare, jeNa me erisaM dukkhamaNupattaM kammavivAgA erisA, jeNa khemaMti(mi.) bhayamuppajjati, bhayaTThANe ya parA pItI, neya vasaNavasagaeNaM buddhimayA visAo gaMtavvo, suha-dukkhasaMkalAo eti aNicchiyAo vi, tattha suhe jo na majjati dukkhe ya jo na sIyati so puriso, iyaro avyro"| tao mayA pucchiyA-" tume kahaM ahaM jANio ? kahaM vA imaM kAlaM acchiyA si mahApure niyagaghare vA ?" / tato me rovaMtI sAhati-"sAmi ! ahaM paDibuddhA tubbhe ya sayaNIe apassamANI kaMdiumAraddhA 'kattha maNNe piyayamo ?' ti / asthi ya me saMkA-bhAueNa mANasavegeNa hio / tato rovaMtIe raNNo niveiyaM-tAya ! ajautto na najati kahiM ? ti / tato saMbhataM rAyakulaM, kuNati jaNo bahutato 1 cAmaDAnA kothaLAmAMthI. 2 maLe. 3 kalayANa. 4 halako purUSa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 karuNarasakadaMbakaM dIvigAhiM maggejjaha(i.) sammaM / tato naravaibhavaNamsa na ya kassati atigayamammo dIsati duvAresu pihiesu / pabhAyAe rayaNIe pamayavaNe ya mahataraehiM devIhi ya adIsamANesu ya tubbhesu devIya rAiNA pucchiyA mi-putta ! muyasu tAva saMtAvaM, asthi te vijjAo, tato AvatteUNa puccha vuttattaM bhattuNo / tato mayA laddhasaNNAe NhAyAya AvattiyA vijjA / sA me tuma kahei paivittiM / tato mayA raNNo devIe kahiyaMArogo tAva ajautto mANasavegeNa hio"| --vasudevahiMDIe paDhamakhaMDe pu0 249 / [17] piyamaraNasavaNe rayaNavaIe royaNaM / kayA NeNa kumArapariyaNAsanne kavaDavattA, jahA 'viggaheNa vAvAio kumAro' tti / samAgayA esA savaNaparamparAe mettIvalakaNNagoyara, na saddahiyA ya NeNa / suyA rayaNAIe / mucchiyA esA, samAmAsiyA pariyaNeNa / niveiyaM ca rnno| samAgao raayaa|vaahollloynnN calaNesu nivaDiUNa vinato rayaNavaIe "tAya, aNujANAhi maM mandabhAiNiM, pavisAmi jalaNaM, paricaemi ee ajauttAkusalasavaNe vi saMThie nillajjapANe, pAnemi lahuM suraloyasaMThiyaM ajjauttaM" / -samarAiccakahAe aTThame bhave pu0 665 / 1 bhaNune. 2 khabara. 2 kapaTa vArtA, 4 AMsuothI bharelI AMkha pUrva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 2 [18] dhaNasirIe kittimhaahaarvo| evaM ca kae samANe eso vi nandao me sIsao bhavissai tti| cintiUNa saMpAiyaM dhaNasirIe jahAsamIhiyaM / pakkhitto jAmAvasesAe rayaNIe pAukkhAlayanimittamuTThio pAyAlagambhIre samudaMmi stthvaahputto| ThiyA kaMci kAlaM / kao tIe hAhAravo / uDhio nndo| pucchiyA esA 'sAmiNi ! kimeyaM kimeyaM ti / tao sA attANamaNutADayantI sadukkhamiva ahiyayaraM roviDaM vattA / 'hA ajautta ! hA ajjautta' ! tti bhaNantI nivaDiyA dharaNivaDhe / tao nandaeNa saMjAyAsaGkeNa satthavAhaputtasejjaM nirUviya tamapekkhamANeNa sa~gamAyakkharaM puNo vi vAhittA 'sAmiNi, kimeyaM kimeya'ti / dhaNasirIe bhaNiyaM-"esA khu ajjautto AyamaNanimittamuDio pamAyao samudde nivaDio" ti / tao eyamAyaNNiUNa bAhajalabhariyaloyaNo tannehamohiyamaI taMmi ceva attANayaM pakkhiviumADhatto nandao, dhario pariyaNeNa / tao aJcantasoyANalajaliyamANaso 'na ettha uvAyantaraM kamai ' ti visnnnno| dharAvio teNa 'bohittho| annesiUNa gose uccAiyA naGgarA, payaTTo sadukkha ahippeydesaabhimuho| -samarAiJcakahAe cautthe bhave pu0 205 / yata. 2 pAna. . hama sare. 4 zukSi bhAra. 5 105. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 karuNarasakadaMbakaM [19] ayaMDe purandarabhaTTagehe akNdo| etthaMtaraMmi nAidUre puraMdarabhaTTagehaMmi samuddhAio akaMdo pavitthario bhareNa / hA kimeyaM ti saMbhaMto rAyA / maNiyaM ca NeNa-"are viyANaha, kimayaM " ti / kumAreNabhaNiyaM-"tAya ! alaM kassai gamaNakheeNa, viyaanniyminnN"| rAiNA bhaNiyaM-"vaccha ! kimeyaM" ti / kumAreNa bhagiyaM-" tAya ! saMsAravilasiyaM" / rAiNA bhaNiyaM-"vaccha ! na visesao 'vagacchAmi / " kumAreNa bhaNiyaM-" suNAu taao| addhauvarao puraMdarabhaTTo tti tannimittaM pavatto tassa gehe akndo"| rAiNA bhaNiyaM-" vaccha so ajjeva divo me"| kumAreNa bhaNiyaM-tAya ! akAraNamiNaM maraNadhammINaM" / rAiNA bhaNiyaM--"vaccha ! na koi eyassa vAhI ahesi; tA kahaM puNa esa uvro"| kumAreNa bhaNiyaM--"tAya ! avattavvo esa vaiiyaro garahio egaMteNa / " rAiNA bhaNiya-" vaccha ! Iiso esa saMsAro, kimettha agarahiyaM nAma ! mahantaM ca me kouyaM ti sAheu vccho| na ya ettha koi 1 bhApI bharosA. 2 tA-ta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM asajjaNo / sajjaNakahiyaM ca garahiyaM na vittharai pAeNa; saMpayaM vaccho pamANaM ti / " ___ kumAreNa bhaNiya-" tAya mA evamANabeha; jai evaM nibbaMdho tA muNAu taao| addhavAvAio esa niyamahiliyAe nammayAbhihANAe visappaoeNa, tA pasehi tAva tattha 'visanigghAyaNasamatthe veje / jIvai tao oshipoenn|" --samarAiJcakahAe navame bhave pu0 752 / [20] piyavipaoge saMtimaIe vilavaNaM / sA uNa tAvasisameyA viNiggayA kusumasAmidheyassa / geNhiUNa ya taM samAgacchamANI tavovaNaM vicittayAe kammapariNAmassa bhaviyanvayAe nioeNa uvaviThThA piymelysmiive| dicho ya NAe nAgavallIlayAliGgio asoo| sumariyaM kumArassa, ukkaNThiyaM se cittaM, phuriyaM cAmaloyaNeNaM / tao hiyayaniggao viya paribhamanto divo imIe kumAro / tao sA 'A ajjautto' tti harisiyA, 'cirAo diTTho' tti ukkaNThiyA, 'parikkhAmo' tti unviggA, 'virahaMmi jIviya' tti lajjiyA, 'kuo vA ettha ajautto' tti saiviyakA, 'siviNo haveja' tti visaNNA, 'thiro paicao' tti samAsatthA saMkiNNarasanibbharaM aGga 1 jherane nAza karavAmAM samartha. 2 puSo ane samidha (lAkaDa) ne artha. 3 vitapaNA, 4 prat55. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 karuNarasakadaMbakaM munvahantI avibhAdiyaparamatyA nehanibbharayAe mohamuvagaya ti| tao 'hA kimayaM' ti visaNNAo taavsiio| samAsAsiyA ya NAhi' jAva na jaMpai tti / tao bapphapajjAulaloyaNAhiM parisittA kamaNDalupANieNa, tahAvi na ceyai tti / tao akkandiyamimIhaM / taM ca aikaluNamakkandiyaravaM soUNa 'na bhAiyanvaM na bhAiyacvaM' ti bhaNamANo dhAvio kumaaro| diTThAo tAvasIo, na diTuM bhayakAraNaM / pucchiyAo NeNa-"kuo bhayaM bhayavaINaM" / tAhi bhaNiya-"mahAsatta ! saMsArAo" / kumAreNa bhaNiya-"tA kiM imaM akandiyaM " / tAvasIe bhaNiya-"esA khu tavammiNI rAyaurasAmiNo saMkharAyassa dhUyA santimaI nAma, esA ya devvanioeNa 'viuttabhattArA pANapariccAyaM vavasamANI kahaMci muNikumAraeNaM dhariUNa kulvaiNo niveiyA, aNusAsiyA ya NeNaM," samAiTTho ya se ettheva tavovarNami bhattAreNa samAgamo / jAva esA kulavaisamAeseNeva kusumasAmidheyamsa gayA, taM geNhiUNa vaccamANI tavovaNaM vIsamaNanimittaM ettha uvaviThThA, na yANAmo kAraNaM, ayaNDaMmi ceva mohamuvagaya" ti / --samarAiccakahAe sattame bhave pu0 561 / 1 bIvuM nahi. 2 svAmI vinAnI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [21] asaraNaM piyaM daTThaNa kaNayamAlAe akaMdaNaM / hA nAha ! pANavallaha !, haya-vihiNA pAva-kAriNI ahayaM / vaMsassa va phala-samao, tuha viNAsAya vihiyatti // 16 // jai taiyA maNa-vallaha !, pANa-cAo mae kao hoto| tA kiM erisa-garu-AvaIe taM nAha nivaDato ? // 17 // jai gambhAo paDatA, bAlate vAvi jai mayA hotaa| tA kiM majjha nimitte, hojja imA AvamA tujjha ? // 18 // eso muha-mahuro vi hu, paropparaM amha gruy-annuraao| gabbhovva 'besarIe, jAo garu-AvayA-heU // 19 // iNhi ca tumaM sAmiya !, kammaM avalaMbiUNa thaiko si / Avaya-nivAraNatthaM, na ciMtase kiMci vi uvAyaM // 20 // -surasuMdarIcarie pari0 8 / 1 vAMsa ne phaLa AvatAM vAMsa nAza pAme che tema 2 khaccara (bI) 3 sthita. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 karuNarasakadavarka [22] piyAe maraNami suggivvilaavo| hA vallahi ! hA sAmiNi !, hA jIviyadAyage ! visAlacchi ! / hA maha hiyayanivAsiNi !, hA kattha gayA mabhaM mottuM ? // 116 // hA goradehi ! hA pihupaohare! hA sukomalasarIre ? / hA kaha nindhiNa-vihiNA, tuha uvariM pADiyA vijjU ? // 11 // 'ghaNasAraghusiNacacca(caMda)Na-uciasarIraMmi kaha Nu hyvihinnaa| vijjunivAo vihio, majjha aunnehiM pAveNa // 118 // hA devi ! tujjha virahe, naranArIsaMkulaM imaM nayaraM / ujvasiyanayarasarisaM, aDavisamANaM ca paDihAi // 119 // kila devi ! taM bhaNantI, tuha virahe acchiuM na sakemi / taM kaha ahaM ahanno, tumae sahasA pariccatto? // 120 // hA kiM na kiM pi jampasi, kiM vA taM suyaNu ! majjha ruTThA si / kiM va mae avaraddhaM, sundari ! taM majjha sAhesu // 121 // taM ciya maha vallahiyA, neho maha nasthi annaitthIsu / tujjha kae paricatto, sayalo orohanArijaNo // 122 // tahavi tumaM kiM sundari !, nibbhararattassa desi nAlAvaM ? / tA pasiya pasiya sAmiNi !, uTThiya maha desu paDivayaNaM // 123 // -surasuMdarIcarie pari0 2 / 1 kapUra, kesara tathA caMdananA lepane yogya. 2 apuNya vaDe. 3 adhanya. 4 aMtaHpurano strIvarga. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM - - -. ~ ~ ~ ~ - - - [23] puttaharaNe kamalAvaIe palavaNaM / hA nidaeNa keNa vi, aDavI-paDiyAe dukkhataviyAe / tekSaNamattuppanno, putto hario ahannAe // 2 // kila puttayassa vayaNaM, picchissamahaM pabhAya-samayammi / navara hayAsa-vihiNA, eyaM maha annahA vihiyaM // 3 // aDavi-pabesAIyaM, dukkhaM dAUNa dUsahaM devv!| kiM ajja vi na hu tuTTho, avahario jeNa maha putto // 4 // vaNa-devayAo! tumhaM, saraNammi samAgayAe maha putto| hario, tA kiM jujjai, ettha vi vehA kareuM je ? // 5 // hA putta ! kahamaraNNe, mukkA haM saraNa-vajjiyA tumae / hA kahamucchaMga-gao, sahasA ahNsniibhuuo||6|| nUNaM nidara-rUvaM, sadaM soUNa jassa paDibuddhA / teNaM ciya avahario, pisAya-rUveNa keNAvi // 7 // jassa pabhAvAo tayA, sahasA gayaNAo gaya-varo pddio| so vi maNI akayattho, jAo maha maMda-bhAyAe // 8 // jaM kaMTha-nibaddhe, vi hu, tammI aMka-Dio vi hA putta ! / hario nikaruNeNaM, keNAvi adissa-rUveNa // 9 // emAi bahu-vigappaM palavaMtIe tahiM sudINAe / maddakkha-dukkhiyA iva, khINA rayaNI vi shstti|| 10 // -surasuMdarIcarie pari0 11 / 1 teja kSaNe utpanna thayela. 2 adhanya. 3 vidhAtA. 4 maMda bhAgyavALI. 5 aneka prakAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 karuNarasakadaMbakaM [ 24 ] piyaputtavioge surasuMdarIe kamalAvaIe ya vilAvo / hA maha imassa dukkhAgarassa hiyayassa vajja - ghaDiyassa / assovvaM soccA vi, phuTTae jaM na saii - khaMDaM // 2 // kiM dhariehiM iNhi, imehiM pANehiM dukkha - nilaehiM ? | maNa-vallahassa jAyammi ma~gale jANa - bhaMgami // 3 // sai daMsaNe vi nehassa pagariso daMsio tara nAha ! | sattujaeNa ruddho, vimoio jeNa tAotti // 4 // avahariyA jeNAhaM, sureNa teNeva chinna-vara - vijjo / kaha ho hisi nAha! tumaM, jANa - vivattIe jalahimmi // 5 // hA kaha sasaMka-kara-nimmalaM muhaM nAha ! tuha paloissaM / evam vihie, vihiNA haiya - bhAgadheyA haM ? // 6 // cala - nehAo mahilAo hoMti sacco jaNappavAo'yaM / jaM erise vi nilue, ajja vi jIvAmi pAvA haM // 7 // emAi viciteMtI, sogA begAo vigaya- ceyannA | pAsa-TThiya- devIe, paDiyA mucchAe ucchaMge // 8 // kamalAvaI vi devI, saMbhAviya-suya-vioga-sogattA / bAha - jalAvila- nayaNA, vilaviumevaM samAdattA // 9 // hA puttaya ! aDavIe, taiyA maha jAya - mittao hario / ihipi kaya- daMsaNa !, kattha gao maha aunnAe ? // 10 // 1 nahi sAMbhaLavA lAyaka. 2 seMkaDA kaTakA rUpe. Dha azubha. 4 eka bAra. pa bhAgyahIna / vyadhanya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM dhannA esA jIe, tAva ya tuha putta ! pulaiyaM vayagaM / hA hA ahaM ahannA, jAe jAo vi na hu diTTho // 11 // --surasuMdarIcarie pari0 14 [25] piyacavaNe caMdappahAe vilavaNaM / dahaNa cuyaM devaM, devI caMdappahA sudukkhattA / mucchAvirame karuNaM, vilaviumevaM samAraddhA // 11 // hA nAha ! pANavallaha !, mottaNa mamaM gao kahiM deva ! / tumae rahiyA sAmiya !, kaM saraNamahaM pavajjAmi ? // 12 // khaNa-lava-metaMpi tumaM, viNA mae neva nAha ! acchaMto / mottaNa mamaM iNhiM, kattha gao loyaNANaMda ! // 13 // taM ceva majjha saraNaM, taM nAho jIviyaM tuma deva ! / tumae mukkA sAmiya!, bhaNa iNhiM kattha vaccAmi ? // 14 // hA kattha gao vallaha !, ettha aNAhaM mamaM pamottaNaM? / ko maha saraNaM iNhi, sAmiya ! tumae pamukkAe ? // 15 // so ceva deva-logo, deva-sahamsovasohio rmmo| tuha virahiyAi iNhi, bhAsai naraovamo majjha // 16 // taM ciya imaM vimANaM, rammaM maNi-kaNaga-rayaNa-vicchuriyaM / tumae mukaM bhAsai, ghaDiyAlaya-sacchahaM nAha ! // 17 // 1 lAge che. 2 ghaTikAlaya jevuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 karuNarasakadaMbakaM kiMkara-vago vi imo, cADukaro vinny-krnn-tlliccho| peramAhammiya-sariso, bhAsai tuha nAha ! viraha mmi // 18 // puMnAga-nAga-caMpaya-nameru-maMdAra-rahiraM rammaM / ujjANaM tuha virahe, asipattavaNaM va paDihAi // 19 // vara-manjaNa-vAvIo, nimmala-jala-pUriyAo rmmaao| bhAsaMti tujjha virahe, "veyaraNi-naIi tullAo // 20 // dhannAo nArIo, jAo mayaM aNusaraMti bhattAraM / eyammi deva-bhAve, katto eyArisaM majjha ? // 21 // emAi palavamANA, sA devI haNai niyaya-hatthehiM / aMgAI sudukkhattA, kaMdatI karuNa-saddaNa // 22 // mucchijjai puNarutaM, 'nIsAhArA ya paDai bhUmIe / saMpatta-ceyaNA sA, puNaravi evaM samullavai // 23 // hA nAha ! kiM na pecchasi, vilavaMtiM jaM na desi ullAvaM / kiM vA ruTTho vallaha !, kiM avaraddhaM mae tujjha ? // 24 // paNaya-kuviyAe sAmiya !, cADu-sahassANi majjha kuvvNto| iNhi kIsa akaMDe, vilvaMtiM muMcasi mamaM tu ? // 25 // hA nAha ! kiM na yANasi, aiguru-aNurAya-mohiyA esaa| maha virahe kaha hohI, jeNa akaMDe tume mukkA ? // 26 // -surasuMdarIcarie pri07|| 1 narakanA chAne paDanAra paramAdharmika. 2 punAga vagere vRkSa. 3 zobhita. 4 taravAra jevAM pAMdaDAvALA jhADanuM vana. 5 vitaraNa nadI. 6 AdhAra rahita. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [26] siripAsanAhassa nivvANe sakassa vilaavo| caliyAsaNo ohiNA vinAyavaiyaro nirANaMdo vimaNo aMsupunnanayaNo sogAUriyahiyao samAgao sakko, jiNasarIrayaM tipayAhiNIkAUNa naccAsanne nAidUre pajjuvAsaMto ciTThai, vayai ya pasarai micchattatama, gajati kutitthikosiyA aja / dubhikkhaDaimaraverAinisiyarA huMti sappasarA // 1 // atthamie jayasUre, maulei tumammi saMghakamalavaNaM / ullasai kumayatArA-niyaro vi hu aja jiNapAsa ! // 2 // taimagasiyasasiM va nahaM, vijjhAyapaIvayaM va nisi bhavaNaM / bharaha miNaM gayasohaM, jAyamaNAhaM va pahu ! ajja // 3 // - uttarajjhayaNasuttavittIe a0 23, pu0 294 1 dhU. 2 e. 3 gavanA sU. 4 rAI 43 asta yaye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbaka - - -- - --- [27]] baMdhuvahe jarAkumArassa vilAvo / tao jarAkumAro jaNadaNaM samAsaMketo smaago| diTTho tahAviho kaNho / tao so aMsusamupphunnaloyaNo jarakumAro hAhAravaM karato-" hA hautti, dhI durappA haM, kuo tamiha purisasaGkala! Agao si ? kiM dIvAyaNeNa dar3A bAravaI ? naTThA na va tti jAyavajaNA'? / tao kaNheNa sayalaM jahAdiTTha-suyaM se khiy| tato jarakumAro palAne kAumAraddho-" aho ! mae pAveNa kayaM kaNhassa AtitthakaraNijjaM, taM kattha gacchAmi ?, kattha gao sugao bhavissAmi , bhAyaghAyayaM ko maM pecchiu~ pi sakkehiti ? jAva esa logo dharai nAmaM ca tuha kesava ! tAva mahaM pAvakAriNo garahA suTTa hohiti tti vaNavAso abbhuvagao jAva mae nimdhiNeNa vivarIyaM samAyariyaM, kattha te rAiNo ? kattha vA tAI vilAsiNisahassAI ? kahiM vA jaNaddaNa ! te kumArasamUhA' ? / tao kaNheNa bhaNiyaM-"bho nariMda! jarAnaMdaNa! kahiyameva bhagavayA riTanemisAmiNA jiNideNa-jahA saMsAre savvANaM sattANaM niyakammadoseNa sulahAI ceva vasaNasahamsAI, aviya jaM jeNa kiM pi vihiya, suhaM ca dukkhaM ca puvvajammammi / taM so pAvai jIvo, kcai dIvaMtaraM jai vi // 1 // jaM jeNa kayaM kammaM, annabhave ihabhave va suhamasuhaM / taM teNa pAviyavvaM, nimittamittaM paro hoi // 2 // tA mA kuNa uvveyaM, na tumamerathamavarajjhasi, kammaM cevA'varajjhai " / ___--uttarajjhayaNasuttavittIe a0 2, pu0 41 / 1 AMsuothI bharelAM. 2 yAdava loka. 3 svIkAra karyo. te aparAdhI nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [28] jaNadaNavivattIe baladevassa akaMdaNaM / * pasutto eso' ti suyau tAva esa me hiyayanaMdaNo, pacchA suha vibuddhassa payacchissAmo se jalaM / neheNa samAulamaNo na yANai mao tti| tao kiMci kAlaM paDivAliUNa baladevo samAsanno niyacchae kaNhaM kaisiNamacchiyAhiM parigayaM / daTTaNaM ca bhIo halI muhAo vatthamavaNei / tao ' hA mao' tti mucchAe paDio dhasatti dharaNIyalammi / paJcAgayaceyaNeNa ya mahaMto sIhanAo kao tahA jahA sAvayakulaM vaNaM ca kaMpiumAraddhaM / saMlaviUNaM cA''raddho-"jeNa me esa bhAyA hiyayavallaho puhaIe ekavIro nimSiNeNa durappaNA vAvAio so me jai saJcaM suhaDo to deu daMsaNaM / kahaM vA sutte pamatte vAule vA paharijjai ? tA nUNaM so purisAhamo na sappuriso" / evamuccasaNaM bhaNaMto balo vaNaM samaMtao hiMDeUNa puNo vi goviNdpaasmuvaago| samAgaMtUNaM ca uccasaddeNaM roviDe payatto-" hA maha bhAuya ! hA jaNadaNa! hA suhaDa ! hA mahAraha ! hariyaMda ! kiM kiM ve royAmi ?, kiM sohagaM ? kiM vA dhIrattaNaM balaM vannaM rUvaM vA ?, bhaNasi ya pio me balo bhAyA, tA kimeyaM vivarIyattaNa ? jeNa me vAyapi na desi, kiM vA tae virahio egAgI karemi maMdabhaggo ? tA kattha gacchAmi ? kattha ciTThAmi ? kassa kahemi ? ke pucchAmi ? kaM saraNamuvemi ? kamu~va 1 jue che. 2 kALI mAkhIo vaDe. 3 Thapako ApuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM labhAmi ? kassa rUsAmi ? savvahA samatto me jiyaloo, bho bho vaNadevayAo ! ki tumhANa samappie jaNaddaNe evamuvekkhiumucciya ? e ehi jaNaddaNa ! kimakannamuyaM karesi ? kiM me tuhA'varaddhaM ?, bhayavaIo ! devayAo eha, mamovari kuviyaM pasAeha kArunayAe vasudevanaMdaNaM / sahoyara ! esa divasayaro asthaselaM samuvagacchai, tA samuDhehiM saMjhovAsaNabelA samuTThiyA, uttamapurisA na sovaMti sNjhaae"| khaNamette ya gae bhaNai-" rayaNI ya bahalaMdhayArA samAgayA, kUrasattA paribhamaMti samaMtao, 'sivA ya bherave sare karemANI viyrNti"| evaM ca palavaMtassa pabhAyA syaNI / puNo "bhaNai-bhAuya ! samuDhehi, sUro samumAo" / jAhe na uThei tAhe nehamohiyamaNo baladevo mayagaM attaNo khaMdhe samAroviya payaTTo girikANaNesu hiMDiGa / tAva ya samAgao se vairisyaalo"| -uttarajjhayaNasutta vittIe a0 2, pu0 42 / 1 . 2 yAmA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MAAR karuNarasakadaMvarka [29] vilavaMtiM mAyaraM pAsiUNa arahannayassa pritaavo| mAyA vi puttapauttiM ayANaMtI aimoheNa ummattiyA jAyA / arahanayaM vilavaMtI ceDavaMdabeDhiyA uvahasijjamANA luMThagaloeNa, aNukaMpijaMtI dhammiyajaNeNa bhamai tiya-caukka-caccarAisu |jN jaM pAsai taM taM bhaNai-"diTTho te katthai arhnno?"| evaM vilavaMtI ruyaMtIjaM kiMci da, ' esa arahannau' ti harisamuvvahaMtI diTThA annayA teNa oloyaNagaeNa arahannaeNa paJcabhinnAyA / tayavatthaM pecchiUNa saMvegamuvagao / ciMtiyaM ca NeNa-"aho me ahannayA ! aho me akajjakAritaNaM ! jaM erisammi vasaNe pADiyA jaNaNI, vayaloveNaM saMsArabhAyaNaM kao appA" / kiJca hiyae jiNANa ANA, cariyaM mama erisaM ahannassa / eyaM AlappAlaM, anvo dUraM 'visaMvayai // 3 // taheva oyarittA pAesu paDio, bAhollaloyaNeNaM sagaggayanavaraM bhaNiyaM-" aMbe ! esa ahaM kulaphusaNo mAyAe uvveyakArao dupputto tuha arahannago" ti / pecchiUNa jAyA samAsasthacittA / pucchio vaiyaraM / niveio teNa jahaDio / tIe bhaNiyaM--"pusa ! pavvayAhi 1 putranI khabara. 2 bALakanA samUhathI vIMTAyelI. 2 luccA mANasa vaDe 4 adhanyatA. 5 duHkhasUcaka avyaya. 6 visaMvAda batAve che. 7 AMsuthI Arda locanavALA. 8 kULa baLanAra. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 karuNarasakadaMbakaM puNo, mA khaMDiyavao saMsAraM bhamihisi " / so bhaNai - " aMba ! pAvakammo ahaM na terAmi saMjanaM kAuM, jai paramaNasaNaM karemi " / tAe bhannai " evaM karehi / mA asaMjao hou tuccha visayasuha he umaNaMta dukkhasaMghAya - mAvajjasu kiJca "" varaM praveSTuM jvalitaM hutAzanaM, 42naare|. na cApi bhagnaM cirasaMciMtaM vratam / varaM hi mRtyuH suvizuddha karmaNo, na cApi zIlaskhalitasya jIvitam // 3 // pacchA so savvaM sAvajjaM jogaM peccakkhittA kaiyadukkaDagariho khAmiya-sayalasatto kayaca usaraNagamaNo vosiriyasavvasaMgo puNo puNe kayapaMcanamokkAro kAUNamaNaruNaM suhajjhANovagao tattasilAe pAovagamaNeNaM Thio muhutteNa sukumAlasarIro navaNIyapiMDo vva uNheNa vilINo gao suraloyaM / - uttarajjhayaNasutta vittIe a0 1, pu0 21 1 zaktimAna nathI. 2 pratyAkhyAna karIne. 3 pApanI niMgha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [30] aMmApiarehiM saddhiM dikkhAgahaNatalliccha mahabbalakumArasma sNvaao| tae NaM se mahabbale kumAre evaM vayAsI-" icchAmi NaM ammayAto ! tumhehiM abbhaNunAe samANe saMsArabhaudvigge bhIe jammaNamaraNANaM, dhammaghosassa aMtie ahaM pvvitte"| tae NaM sA pahAvaI aNiTuM akaMtaM asuyapuvvaM giraM soccA romakUvapagalaMtaseya-kiliNNagattA sogabharaveviyaMgI nitteyA dINavayaNA karayalamaliyavva kamalamAlA khuNiyavalayA paihaThThauttarijA vikinnakesahatthA parasunikittavya caMpagalayA kuTTimatalaMsi dhasati savvaMgehiM nivaDiyA / tate Na sA sasaMbhamakhittAe kaMcaNabhiMgAravAridhArAe ukkhevagavAeNa ya samAsAsiyA samANI royamANI kaMdamANI mahabbalaM evaM vayAsI-"tumaM si Ne jAyA ! amhaM ege putte iTe kaMte rayaNabhUe nihibhUe jIviyabhUe uMbarapuppha vva dullabhe, tanno khalu jAyA ! amhe icchAmo tujjha khaNamavi vipatogaM, acchAhi tAva jAyA ! jAva amhe jIvAmo, pacchA amhehiM kAlagaehiM pariNayavae var3iyakulasaMtANe pvvihisi"| tae NaM se mahabbale evaM vayAsI-"tahA NaM taM ammayAto ! jaM NaM tubme vayaha 'tumaM ege putte jAva pavvaihisi' paraM mANussae bhave jAijarAmaraNarogavasaNasayAmibhUe adhuve saMjhabbharAyasarise suviNagardasaNo 1 bhAI. 2 5 gayeba.. tanapA . 4 viyoga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 karuNarakhakadaMbakaM came viddhaM saNadhamme, evaM khalu kesa NaM jANai ammayAto ! ke puci gacchati ? ke pacchA gacchati, taM icchAmi NaM lahuM caiva pavvaie" / taNaM sA pAvatI evaM vayAsI - "inaM te jAyA ! sarIragaM visiTTharUvalakkhaNovabeyaM vinnANaviyakkhaNaM royara hiyaM suhoiyaM paDhamajovvaNatthaM, taM ahohi tAva jAyA ! sarIrajoccaNaguNe, pacchA pavvaihisi / " taNaM se mahabbale evaM vayAsI - " evaM khalu ammayAto! mANussagaM sarIraM dukkhAyayaNaM vivivAhighatthaM aTThiyakaTTuTThiyaM sirANhArusaMpiNaddhaM asuinihANaM maTTiyamaMDa va dubbalaM aNiTThiyasaMTappaM jarAghuNiya, taM icchAmi NaM pavvaittae" / taNaM sA pahAvatI evaM vayAsI- " imAo te jAyA ! savvakalAkusalAo maddava - 'jjavakhamA- viNaya - guNajuttAto miyamahurabhA siNIo * hAvabhAvavikkhaNAto visuddha kulasIlasAliNIto parAbhavayAo maNANukUlAto bhAvANurattAo tujjha aTTha bhAriyAo, taM bhujAhi tAva jAyA ! etAhiM saddhiM viule kAmabhoge, pacchA panvaihiMsi" / taNaM se mahabbale evaM vayAsI- "ime khalu mANussA kAmabhogA uccAra pAsavaNa - khela-siMghANa - vaMta- pittAsssavA sukka - soNiyasamubbhavA appakAliyA lahusagA pairikilesasajjhA kaDuyavivAgA dukkhANubaMdhi abuhajaNaseviyA, siddhigamaNavigghA, taM icchAmi NaM pavvaittae " / tae NaM taM ammApiyaro evaM vayAsI- " ime te jAyA / ajjayajaya - piipajjA gae subaha hiranne suvaNNe viule dhaNadhanna jAva sAvaejje, 1 sarva kAryo pUrNa thayAM nathI tevu. r grasta. 3 kaSTathI sAbhya. 4 sAra vya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasa kadaMbakaM 47 taM aNuhohi tAva jAyA ! biule mANussara iDisakkAre samudae, pacchA pavvaihiMsi" | tae NaM se mahabbale evaM vayAsI - " ime khalu hirane jAva sAvaejje agnisAhie corasAhie rAyasAhie dAiyasAhie maccusAhie adhube vijjulayAcaMcale, taM icchAmi pavvaittae " / taNaM ammApiyaro jAhe no saMcAeMti visayapavvattaNIhiM pannavaNAhiM pannavittae tAhe saMjamuvbeyajaNaNIhiM pannavaNAhiM pannabemANA evaM vayAsI- "ime khalu jAyA ! nigAMthe pAvayaNe duraNucare, ettha NaM jahA suduSkaraM javA lohamayA cAvettae, gaMgAmahAnaIe paDisoyaM gamitae, mahAsamudda bhuAhiM tarita, ditaM vA aggisiMhaM pittae, tahA duraNucaraM evaM asidhArAsaMcaraNaMva vayaM caritae no khalu kappar3a jAyA ! nidhANaM AhAkammie vA jAva bIyabhoyaNe vA bhuttae vA, tumaM si NaM jAyA ! sukumAle suhoie nAlaM khuhA-piMyAsA-sIuNhAiparIsahovasagge ya iNe bhUmisaNe kesaloce aNhANe baMbhacere bhikkhAyariyaM ca ahiyA sittae, taM acchA hi tAva jAyA ! jAvasmhe jIvAmo" ! tae NaM se mahabbale evaM vayAsI- " ime khalu nimgaMthe pAvaNe duraNucare kIvANaM kAyarA ihaloyapaviddhANaM paraloyaparammuhANaM, dhIrassa nicchiyamaissa no khalu ettha kiMci dukkaraM, taM aNujANaha mamaM pavvaddattae " / tae NaM mahabbalaM kumAraM ammApiyaro jAhe no saMcAeMti pannadattae tAhe akAmAI veva aNumaNNitthA / - uttarajjhayaNasuttavittIe a0 18, pu0 257 / 1 udvega. 2 sukhane ucita. 3 udayamAM AvelA. 4 sahana karavAne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 karuNarasakadaMbakaM [31] vivAhamaMDavAo neminAhe niaTTe rAyamaIpabhaINa akNdo| rAyamaI vi nemikumAraM daTThaNa ANaMdaparavvasA sNjaayaa| avi yakA haM ? kimettha vaTTai ?, kattha va ciTThAmi ? ko imo kaalo| 'jiNadaMsaNutthapaharisa-hariyamaNA veyai na ki pi // 1 // etthaMtare kailuNarAve soUNa jANateNa vi neminAheNa pucchito sArahI-"bho ! kANa puNa maraNabhIruyANaM ca esa kaluNo sado" ! / teNa kahiyaM-" deva ! ee hariNAiNo sattA tujjha vArejayaparamANaMde vAvAiya logo bhAyAvijjissai " / tato tamsA''haraNANi paiNAmiUNa bhaNiyA logA nemiNA-" bho ! bho ! keriso paramANaMdo jammi niravarAhANa dINANa bhIyANa eyANa yaho kIrai ?, tA kiM imiNA saMsAraparibhamaNaheuNA vArijjaeNaM ?" ti bhaNiUNa vAlAvio karI / sArahiNA vi bhayavao ahippAyaM nAUNa moiyA te sattA / nemi ca valaMtaM virattacittaM pecchyi ayaMDavajapahAratADiyavva mucchAvaseNa nivaDiyA dharaNIe rAyamaI / sasaMbhameNa ya sahIyaNeNa sittA sIyalajaleNa, vIitA tAlaviMTeNa, laddhaceyaNA pabhaNiuM payattA-" aho ! me mUDhayA jamappANamayANiUNa aJcatadullabhe bhuvaNanAhe aNurAyaM kuNaMtIe lahuIkato appA / kiM kayAi kAyakaMThiyA paramamottiyahArasaMga pAvai " ? / garuyANurAeNa ya jiNamuddisiuM vilavai rinA nayA pana yaye mAnadayA. 2 425 samhAne. 3 vivAhanA parama AnaMdamAM 4 ApIne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 'dhI me sukuluppattI, dhI rUvaM jovvaNaM ca me naah!| dhI me kalAkusalayA, paDivajjiya jaM tume cattA // 1 // nIharai jIviyaM piva, aMgAI va nAha ! maha vilijaMti / phuDai vva hiyayameyaM, sehasujjhaNadukkhasaMtaviyaM // 2 // hAro khArasariccho, jala-caMdaNa-caMdimA vi tAviti / tuha virahe maha sAmiya !, jalai vva samaMtato bhuvaNaM // 3 // kiM saMjAyA cakkhU ?, uiyaM kiM majjha asuhayaM kammaM ? / kiM kiM pi suyaM diheM, va vippiyaM ? jaM mamaM cayasi // 4 // dihi pi desu sAmiya !, AlavaNaM piM hu karesu khaNamekaM / mA me pemmaparAe, bhavAhi egaMtaniravekkho // 5 // ahavA siddhivahukkaMThiyamsa tuha amarasuMdarIto vi / na harati nAha ! hiyayaM, mANusamettehiM kA gaNaNA ? // 6 // evaM ca mehAsoyabharotthayA vilavaMtI 'piyasahito ! alaMghaNijo divvapariNAmo, tA avalaMbesu dhIrayaM, alamettha vilavieNaM, sattapahANAto hoMti rAadhyAo'tti bhaNiUNa saMThaviyA sA sahiyaNeNa / __ bhaNiyaM ca tIe-"piyasahIto! ajjaM ceva me sumiNae Agato erAvaNArUDho bahudevadANavaparivuDo duvAradese ego divvapuriso, takkhaNaM ca niyattiya so samArUDho suraselaM, nisanno sIhAsaNe, aNege samAgayA jaMtuNo, ahaMpi tattheva gayA, so cauro cauro sArIramANasaduhapaNAsagANi kappapAyavaphalANi tesiM dito mae bhaNio-' bhayavaM ! mama vi desu 1 ekadama tyAga karavAnA duHkhathI saMtapta 2. mahAzakanA samUhathI vyApta che meruparvata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50. karuNarasakadaMbakaM imANi, ' dinnANi ya teNa, tayagataraM ca paDibuddhA ahaM " / sahIhiM bhaNiyaM-"piyasaMhi ! muhakaDuo vi te esa sumiNato jhatti pariNAmasuMdaro ho hi " tti / ito tatto niyatto neminAho / calayAsaNehiM paDivohio ' bhayavaM ! savvajagajjIvahiyaM titthaM pavvattehi ' ti bhaNatehiM logaMtiyadevehiM gato jaNaNi - jaNaya- sayAse, viraiyakarakamalamauleNa ya bhaNiyaM-" ammo ! virataM me bhavacAragAo cittaM taM IcchAma ahaM haM aNugNAto pavvai" / imaM ca soUNa soyasaMghaTTaniruddha hiyayA kaMpirasarIrA cuNNiyavalyA nivaDiyA mahIyale / miliyaM tattha desAracakkaM / jalA bhiseyAimA laddhasannA imaM bhaNiumAdattA" kIsa jAya ! pasaraMtamaNorahavalliummUlageNa soyasAyare khibesi amhe ?, kIsa vA paDivanapatthaNAbhaMgeNa jaNesi maNasaMtAvAiregaM dasAracakkassa ?, annaM ca - jAya ! evaM kIramANe sayaMmaggiya rAyamaikannago harI kaha dIvissai uggaseNarAyassa muhaM ? kahaM vA bhavissai jIvaMtamayagA varAI rAyamaI ?, tA amhovaroheNa caiva tIe karesu pANiggahaNaM, pariNayavato ya kAhisi pavvajjaM " / tato bhaNiyaM bhayavayA-" ammo ! mA karesu maNasaMtAvaM, paribhAbesu aNiccattaM savvabhAvANaM, ciMtesu vivAgadAruNattaM atittijaNagattaM ca visayANaM, tahA - athirattaNaM jovvaNassa, caMcalataM ca riddhINaM, saMjhAsamayasamAgamekkataruvAsisaiuNANaM va thovasaMjogattaM piyaputtAibaMdhujaNANaM, ayaMDapahAritaNaM maccussa, jammajarAmaraNarogAidukkhapaurataM ca saMsArassa 1 samudravijaya vagere rAjAgAnA samudAya. 2 dekhADaro. 3 amArA AgrahathI. 4 atRpti. 5 pakSoJAnI jema. / asamaye prahAra karavApaNuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM Aloesu, tA aNujANasu maM imAto bhavAlIvaNAo niihrtN"| ___ etyaMtare dasAracakkeNa viraiyakaraMjaliNA bhaNito nemI-" kumAra ! tae saMpaiM ceva paricattassa jAyavavaggamsa asthamai bva jiyaloo, tA paDicchAhi tAva kaMci kAlaM" / tato uvarohasIlayAe saMvacchariyamahAdANanimittaM ca paDivannaM saMvaccharamettamavasthANaM / -uttarajjhayaNasuttavittIe a0 22, pu0 279 / [32] puttasahassANaM saTThIe vivanne sagarAINaM vilaayo| takkhaNaM ciya nIhariUNa tehiM jailaMtaNayaNehiM paloiyA samANA bhAsarAsIbhUyA sanevi sagarasuyA / taM pecchiya jAo hAhAravagabmiNo mahAkaMdo / sibire vimukkakesAo bhaggavalayAo toDiyahAralyAo 'hA deva ! hA deva' ! ti palavaMtIo lolaMti mahIvIDhe avrohjuviio| evaM vilavamANaM saMThaviyaM sennaM maMtiNA, jahA-"Iiso ceva esa asAro saMsAro, aNivAraNijjo divvapariNAmo, kimettha bahuNA vilavaNeNaM ? kajje maNo dijai, Na soyaNijjA ya kumArA, jao bahutisthavaMdaNeNaM, imassa jiNAlayamsa rakkhAkaraNeNaM bahujaNovayAreNa ya uvajiyasuhakammA, teNa dijau turiyameva payANayaM, gacchAmo mahArAyasamIvaM" / aNumanniya ca maMtivayaNaM sanehi vi, dinna payANayaM, kameNa pattA NiyapurisamAsanaM / 1 saMsArarUpa dAvAnaLathI. 2 agninI javAlAthI dedIpyamAna netravALA (moTA sapa) vaDe. 3 rAkhanA DhagalA jevA thayA. 4 aMtaHpuranI supatimA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 karuNarasakadaMbaka sAmaMtA'maccehi ya maMtiyaM tattha-"kahamimaM rAyarAyassa kahiu~ pArIyai'jaM kumArA sambe aikapae pecchaMtANa ceva daDDhA, vayaM ca akkhayadehA samAgayA, lajjAkarameyaM, tA pavisAmo savve ceva jalaMtajalaNaM " / evaM tesiM maMtaMtANaM samAgao ego dio, bhaNiyaM ca teNa-" kimevamAulIhUyA ? muMcaha visAyaM, jao-na saMsAre kiMci suhaM asuhaM vA accabbhuyamatthi, bhaNiyaM ca kAlaMmi aNAIe, jIvANaM vivihakammavasagANaM / taM nasthi saMvihANaM, jaM saMsAre na saMbhavai // 1 // ahaM sAhemi rAiNo imaM vaiyaraM / paDivannaM taM tehiM / tato so aNAhamaDathaM ghettUNa ' hA muTTho muTTho' tti kaluNaM vAharaMto gao rAyaduvAraM / nisuo rAiNA tassa vilavaNasaho, vAharAvio keNa muTTho si?' pucchio vuttaMto / teNa bhaNiyaM-"deva ! esa eko ceva me suo ahiNA daTTho ya imo jAo nicciTTho, tA kAUNa karuNaM jIvAveha imaM " / eyammi avasare pattA tattha maMtisAmaMtA, paNamiUNa ubaviTThA atthANe / NariMdeNa ya ANatto bejjo-'kuNa ninvisameyaM / vejjeNa muNiyaNariMdasuyamaraNeNa bhaNiya-" deva ! jammi gotte kule vA koi na mao jai, tAo bhUI ANijjai tA jIvAvemi tIe imaM " / maggiyA dieNa bhUI / jAva sahassaso ghare ghare jAyAI baMdhumaraNAI / sAhiyaM-deva ! 'Natthi bejjovaiTThabhUIe lNbho'| rAiNA bhaNiya-"jai evaM tA kiM niyaputtaM soesi, savvatihuyaNasAhAraNamimaM maraNaM, bhaNiyaM ca 1 zaktimAna thavAya. 2 ekI vakhate. vicAra karatA. 4 anAtha zaba. 5 rAkha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 53 kiM asthi koi bhuvaNammi, jassa jAyaMti neya pAvAI ? / niyakammapariNaIe, jammaNamaraNAI saMsAre // 1 // tA mAhaNa ! mA ruyasu, muMca soyaM, kajjaM ciMtesu, kuNasu appahiya, jAva tuma pi evaM kavalijjasi maccusIheNaM " / vippeNa bhaNiyaM-" deva ! jANAmi ahameyaM paraM puttanaMtareNa saMpai ceva me kulakkhao hoi, duhiyA'NAhavacchalo appaDihayappayAva sayalapayApAlaNanirao ya devo, tA deu puttajIvAvaNeNa mANusabhikkha" / rannA bhaNiyaM-"bhadda ! asakkapaDiyAraM vihivilasiyameyaM, bhaNiyaM ca sIyaMti savvasatthAI, ettha na kati maMtataMtAI / addiSTapaharaNammI, vihimmi kiM porusaM kuNai ? // 1 // tA pariccayasu sogaM, karesu paralogahiye, mukkho ceva karei hie NaDhe mae vA sogN"| vippeNa bhaNiyaM-" mahArAya ! jai saccameyaM Na kAyavvo ettha jANaeNa sogo, tA tumaM pi mA karejjasu sogaM, asaMbhAvaNijja tumha soyakAraNa jaayN| tao saMbhateNa ranA pucchiyaM-"bho vippa ! kerisa soyakAraNaM ?" / vippeNa bhaNiyaM--" deva! sahi pi tuha suyasahassA kAlagayA" / soUNa va imaM rAyA vaja pahArahauvva naTThaceyaNo siMhAsaNAo mu~cchAvihalaMdhalo nivddio| mucchAvasANe ya sogAUriyamaNo muka.kaMThaM roki UNa palAne kAumADhatto-"hA puttA ! hA hiyayadaiyA ! hA baMdhuvallahA ! 1 vinA. 2 daivamAM. 7 jANakAra vaDe. 4 mUchathI vyAkuLa ane aMdha banela. 5 zekathI bharelA manavALo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 karuNarasakadaMbakaM hA susahAvA ! hA viNIMyA ! hA sayalaguNanihANA ! kattha maM aNAhaM mottUNa tubbhe gayA ?, deha me tumhavirahaduhaTTamsa daMsaNaM hA nigghiNapAvavihi ! ekapae caiva savve te bAlae saMharaMteNa kiM tara apunnaM pUriyaM ? hA nirahiyaya ! asajjhasuyamaraNadukkhasaMtattaM pi kiM na vaccasi sayakhaMDaM ?" / evaM ca vilavamANo bhaNio teNa vippeNa - " mahArAya ! saMpai ceva mamovaisasi saMsArAsArayaM, tA kimappaNA gacchasi soyaparavasataM ?, ahavA paravasaNammi suheNaM, saMsArAniccayaM kahai loo | NiyabaMdhuyaNaviNAse, savvassa vi cala dhIrataM // 1 // dussahaM ca egabaMdhussa vi nariMda ! maraNaM kiM puNa saTThIe puttasahassANaM ?, tahA vi sappurisacciya vasaNaM, sahaMti garuyaM pi sAhasekkarasA / dharaNicciya sahai jaie, vajjanivArya na uNa taMtU // 1 // ao avalaMbesu dhIrayaM, alamettha vilavieNaM, jaosoyaMtANa pi no tANaM, kammabaMdho u kevalo ! to paMDiyA na soyaMti, jANaMtA bhavarUvayaM // 1 // " emAivayaNavinAseNa saMThavio rAyA vippeNa / bhaNiyA ya teNa maMtisAmaMtA, sAheha jahAvattaM rAhaNo / sAhiyaM ca tehiM pagalaMta bAhajalehiM / samAgayA pahANapaurA, dhIraviMo savvehiM vi rAyA, kayamuciyakaraNijjaM / uttarajjhayaNasuttavittIe a0 18, pu0 235 / bagatabhAM. 4 zo zranAranu rakSa. 1 du:mA. 2 sA. 6 bhavasvarUpane. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [33] dikkhiaputtamuhissa vissanaMdissa uvaalNbho| putta ! kiM juttameyaM pavarakuluppannANaM tumhArisANaM ? aniveiUNa niyavutaMtaM jamevaMvihaM dukaraM sAhukiriyaM paDivaNNo'si, tA vaccha ! sAhesu ko tujjha cittanivveyaheU ?, kiM vA amha dUsaNaM paDivaNNo ?, keNa vA tumha vayaNaM paDikUliyaM ?, kimevaM ekapaecciya adakkhiNattaNamanbhuvagao'si ?, havau vA sesajaMpaNeNa, tumaM viNA kasseyANiM amhe sakajaM sAhimo ?, visamAvayAnivaDiyANaM ko vA AlaMvaNaM ?, tA savvahA ajjavi paricayasu pavvajaM, paDivajjasu rajaM, kIlesu jahicchaM puSphakaraMDagujjANe, mA pUresu sattumaNorahe, mA aNAhIkaresu bAlakamaliNIvaNaM va sassirIyaM vahujaNaM, mA uvekkhesu putvapurisarakkhiyaM niyajaNavayaM, mA paDivajasu gADhagaMThiniTTarahiyayattaNaMti / --mahAvIracarie pa0 3, pu0 38 1 varAgyanuM kAraNa 2 svAmI vinAnA na kara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [34] kuMjarabhae gabbhavaIe juvaIe vilaavo| he mAi ! bhAya ! tAyA ! tAyaha maM mA uvekkhaha iyANiM / eso mama vahaNaTTA duTThakarI pAsamalliyai // 1 // haM ho pecchagaloyA ! nikaruNA karivaraM paDikkhalaha / guruganmabharakkaMtA esA saMpai vivajjAmi // 2 // ahaha kahaM pAvakarI eso so Agao mama samIne / nissaraNA nittANA kamuvAyaM saMpai sarAmi ? // 3 // kiM ko'vi mahApuriso parokyAratthadhariyaniyapANo / ettha na pecchai sahasA maM dukkhattaM viNasaMti ? // 4 // iya dINakaluNavayaNAI Negaso bhAsiUNa khaNamekkaM / mucchAnimIliyacchI dhasatti sA mahiyale paDiyA // 5 // --mahAvIracarie pa0 4, pu0 96 / 1 samIpa Ave che. 2 mAM chuM. 3 aneka prakAre. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [35] gabhagayasirimahAvIrasAminicalattaNe tisalAe rovaNaM / navaraM tisalAdevI tahaTie jiNavare vicitei / kiM galiyo mama gabbho ? uyAhu devehiM avahario ? // 4 // ki majjhe vi viNaTTho ? kiM vA keNAvi thaMbhio hojA ? / ahavA nippunnANaM rayaNaM kiM karayale vasai ? // 5 // jai saccaM cia vigao eso tA nicchayaM nie pANe / nisesadukkhalakkhekkabhAyaNe'vi hu paricayAmi // 6 // aTTajjhANovagayA karayalapalhathieNa vayaNeNa / accaMtadukkhavasayA dUrujjhiyamaMDaNAbharaNA // 7 // paricattasamullAvA mahiyalakayarukkhacakkhuvikkhevA / dIhussAsanivAriyamuhasorabhamiliyabhasalakulA // 8 // iya bhUrisogasaMbhArataraliyA galiyasapAsA ya / *hiyayaMto rovaMtI devI jAva'cchae tAva // 9 // -mahAvIracarie pu0 4, pu0 114 1 bhramarAone samudAya. 2 hadayanI aMdara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 karuNarasakadaMbakaM [36] paNapUraNe sirimahAvIrasma dikkhAnuNNAjAyaNe naMdivaddhaNAINa paridevaNaM / te ya evamAyanniUNa gADhameNNuparipUrijamANagalasaraNiNo kahakahavi niruddhasogAvegA aNavarayanissaraMtanayaNaMsubiMdujAlacchaleNa paNayappanbhAraM va ciraM umgiriUNa bhaNiumADhattA--- " bhayavaM ! tumha evaM bhaNaMtA vajamayA dhuvaM amha saivaNA jaM na saMpattA bahirattaNaM, vairasArapparamANuviNimmiyaM hiyayaM jaM na vaccai taDatti saMyasikarattaNaM, nidakkhinnattaNaparamamaMdiraM va sarIramimaM jamajjavi na pavajai rasAyalagamaNaM, evaM Thie ya kahaM patthuyatthANumannaNanimittaM payaTTau varAiNI vANI?, jao-ko hohI visamakajjoyahinivaDirANa amha hatthAvalaMbo ? kahaM vA sasurAsuranaranariMdasaMdohavaMdaNijapAyapaMkeruheNa tumae virahiyaM bhuvaNattayapayaMDaM sohissai nAyakhattiyakulaM ? aho mahAmaMdabhAgiNo amhe jesiM karayalAo'vi avakamai rayaNaM ti," evamAINi kaluNavayaNANi bhAsiUNa nirabhilAsA ceva nivaDiUNa calaNesu bhagavao vinnattiM kAuM pavattA -mahAvIracarie pa0 4 pu0 136 1 zeka. 2 kAna. 3 seMkaDe kaTakAne. 4 prastuta arthanI anujJA ApavA mATe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNa rasakadaMbakaM [ 37 ] vesiyAyaNaputtassa purao vesAgharaTTiAe mAUe vilavaNaM / 59. hA pAva ! daiva ! nigviNa !, nillajjANajja ! mukkamajjAya ! | kiM anno tuha nAhI, viDaMbaNADaMbaraparvace ? // 1 // jaM kulavilayAmaliNattakAriNA ubhayalogadudveNa / besAbhAve viNimmiya'mhi sukulappasUyAvi // 2 // tatthavi na Thio taM ettieNa ghaDiamhi niyasueNAvi / hA hA garuyamakajjaM satthesuvi summai na evaM // 3 // jai puvvaM ciya pAvehiM tehi corehiM viNihayA huMtA / tA kiM asaccamavigovaNijjamimamajja pecchejjA ? // 4 // kiM kaivayapakrakheveNa ahava ullacaNeNa sAhemi / sAsaniroheNaM vA lahuM samujjhAmi attANaM // 5 // evaM ciya merugiriMdavibbhamAo imAo dukkhAo | pAvAe majjha nUNaM hohI saMpai parittANaM // 6 // iya dussahadehakaravattagADhaphAlijja mANahiyayA sA / aisuciraM vilavittA nimIliyacchI gayA mucchaM // 7 // - mahAvIracarie pa0 6, pu0 221 / 1 De manArtha. 2 sthApana 24 vArbhA nAmavAthI. 4 bhane. kAMsA nAkhI. 5 duHkharUpI karavata. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [38] agahiyabhikkhaM jiNaNAhaM pecchiUNa puralogassa kheo| purajaNo vi bhayavaMtaM agahiyabhikkhaM aNudiNaM gehaMgaNAo ceva niyattamANaM pecchiUNa accatasogasaMbhArataraliyamANaso kiM kAyavvayAvAmUDho ciMtiumAraddho, kahaM ? kiM duhanibaMdhaNeNaM dhaNeNa ? kiM teNa maNuyabhAveNa ? / bhogovabhogalIlAe tAe kiM vA duhaphalAe ? // 1 // jai evaMvihamuNipuMgavassa gehaMgaNaM uvagayassa / pANannapayANeNavi uvayAre neva vaTTAmo // 2 // jummaM // kaha vA kammajalAulamaNegarduhamayarabhIsaNAvattaM / saMsArasAyaramimaM dANeNa viNA tarissAmo ? // 3 // ahavA dhannANa gihe pavisai evaMvihaM sumuNirayaNaM / bhikkhAparimAheNa ya aidhannANaM jaNai harisaM // 4 // jai ekkaM cciya velaM kahamavi paDilAbhio havai eso / tA pANipallave saMvasaMti suramokkhasokkhAI // 5 // iya jaha jaha jiNanAho bhUripayArehiM dijjamANapi / bhikkhaM no abhikaMkhai taha taha khijjai purIlogo // 6 // -mahAvIracarie 50 7, pu0 241 1 pANI ane bejana ApavA vaDe. 2 dukharUpI magara mo vaDe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 ~ ~~ ~ ~ ~~rum. karuNarasakadaMSakaM [39] dhaNAvahaseTighare ThiAe lohasaMkalAnigaDiAe caMdaNAe sogo| jai tAva daiva ! tumae naravaigehe ahaM viNimmaviyA / tA kIsa erisAvayamahaNNave duttare khitA ? // 1 // sA rAyasirI so jaNaNijaNagasabbhAvaninbharo neho| kaha savvaMpi paNaTuM gaMdhavapuravva begeNa ? // 2 // khaNamullasaMti uI khaNeNa nivaDaMti heTThao sahasA / kharapavaNuddhayadhayavaDasamAI hI vihivilasiyAiM // 3 // iya duvvahasogabharAvaruddhakaMThakvalaMtavayaNA sA / nivaDatasalilabAhappavAhadhoyAyaNA bAlA // 4 // taNhAchuhAkilAmiyakavolamaha pANipallave ThaviuM / vayaNaM khaNaMtaraM roviUNa dIhaM ca nIsasiuM // 5 // te suppakoNanisie kummAse muNimaNaM va ninnehe| giNhai bhoyaNaheDaM kimabhakkhaM chaha kilaMtANaM // 6 // -mahAvIracarie pa0 7, pu0 245 / 1levAyelA mukhavALI, 2 sUpaDAnA khuNAmAM rahelA. aDada 4 bhUkha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 karuNarasakadaMbakaM [40] sirimahAvIrassa aggao narayagamaNaM socA seNianivassa pcchaayaavo| tuha nAmamettasaMkittaNaMpi nAsai diNubbhavaM pAvaM / kamakamalapaloyaNamavi viNivArai duriyarAsipi // 1 // ekkeNa'vi tuha calaNovariMmi khitteNa nAha ! kusumeNa / cojjamiNaM ruMdANi vi narayaduvArAI rujjhaMti // 2 // ekko'vi namokkAro kIrato tujjha sAmi ! bhattIe / jAyai heU samgApavaggasaMvAsasokkhANaM // 3 // tA vAhirogasogubbhavAI dukkhAI nAha ! vilasati / jAva na savaNapuDehiM pavisai vayaNAmayaM tujjha // 4 // tA kaha Nu nAha ! tuha nAmamaMtasArakkharehiM ciMtato / selubbukinnehi vi hojA me narayaduhalAbho ? // 5 // dumAigattabbhaMtarapaDaMtatelokkaekasAhAre / nAhe tumae vi mamaM evaM vihavasaNamAvaDiyaM // 6 // dhI dhI nirasthayaM majjha jIviyaM maMdabhamgasiramaNiNo / jaM erisasAmagIyavi jassa imA dumAI jAyA // 7 // -mahAvIracarie pa0 8, pu0 333 / 1 Azcarya. 2 pracura. 3 jANe ke patthara upara kotarAyelA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [41] sirivaddhamANassa pavajAgahaNavayaNaM socA naMdivaddhaNanariMdAINaM akNdo| aha va jAsaNinivaDaNaduvvisahaM nisAmiUNa vayaNameyaM bhaNiya tehiM-" kumAravara ! ajjavi mahArAyasogo tahaDio caiva amhANaM naTThasallaM va 'viddavai hiyayaM, kiM puNa akAle cciya tumhehiM saha viyogo khayakkhArAvasegovva dussaho ?, ahomaMdabhamgasiraseharA amhe jesiM uttarottarA nivaDai dukkhadaidolitti bhaNiUNa roviu pavattA", bahuppayAra ca sAsiyA mahuravayaNehiM bhagavayA, kahakahavi niruddhavAhappavAhA ya takAlacaumguNIbhUyaM saMtAvabegaM niraMbhiUNa bhaNiumADhattA-"aho paramesara! karuNAparo havasu amha jIviyabve, pariharasu saMpayaM savvaviraivaMchaM, eyapi kAUNa tumae pANiNo rakkhaNijjA, te ya jai paDhamapi dussaha viogakaravattabhijjamANahiyayA rakkhijjissaMti tA kimajuttaM hojjA ?, tumhehiM rahiyA nUNaM avagayaloyaNavva amuNiyagammAgamma vibhAgA kidesigA iva aNAhA khaNamettaMpi na saMdhIremo appANaMti" / mahAvIracarie pa0 4, pu0 133 / 15 bhAce . 2 li. 4 mAM5. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [42] 'esA mama bhajA hohi' ti ullAvaM suNiUNa dhAriNIe ciMtAe maraNaM / kaha sasaharakaradhavale kulaMmi nIsesabhuvaNapayaDaMmi / jAyA maha uppattI ceDayanaranAhagehaMmi ? // 1 // kaha vA namaMtasAmaMtamaulilIDhaggapAyavIDheNa / dahivAhaNeNa rannA ThaviyA'haM paNaiNipayaMmi ? // 2 // kaha vA jiNiMdavayaNAraviMdasaMbhUyasamayasavaNutthA / mama sayayaM vasai maNe akajavivaramuhA buddhI ? // 3 // kaha esa hINasattovi mu~kkameraM mamaM samuddissa / vAgarai jahA mahilaM ahameyaM kila karissAmi ? // 4 // tA pAvajIva ! ajavi assuyapuvvaM imaMpi suNiUNa / kiM niharesi na nillajja ! gaMjaNaM sahasi sIlassa // 5 // harahAsahaMsadhavalaM sIlaM mayalaMti no sukulajAyA / karikannatAlacaMcalajIviyakajeNa kaiyAvi // 6 // kaha vAvi hu mama duhiyA esA ucchaMgasaMgasaMbhUyA / parahatthagayA dharihI niyajIyaM virahasaMtattA ? // 7 // iya evaM vihsNkppkppnnuppnntinvdukkhaae| nibbhacchiyaM va 'jIyaM nIhariyaM se uro bhettuM // 8 // -mahAvIracarie pa0 7, pu0 243 / 1 zAstra. 2 akAthI vimukha. 3 maryAdA cheDIne. 4 mahina re che. 5 putrI. 1 pita. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [43] ahamaM saMgamadevaM daTTaNa surANaM purao sakassa pcchaayaavo| bho bho surA ! nisAmaha mama vayaNaM esa saMgamayadevo / caMDAlo iva tumhaM daTuMpi na jujjaI kayAvi // 1 // eeNa pAvamaiNA ciramavaraddhaM nirANukaMpeNa / jaM amha pUyaNijjo keyasthio tihuyaNekkapaDU // 2 // jai tAva imassa natthi paDibbhayaM bhiimgurubhvaahito| tA kiM mama vi na bhIo vavasaMto daDhamakanjamima ? // 3 // jaha jayaguruNA niccalasAmAiyagurubharo samukkhitto / taha kiM maevi jaM esa majjha saMkaMpi no kuNai ? // 4 // eeNa jiNiMda'vamANaNeNa jaNio pyNddpaavbhro| tumhe puNa ittha ThiyA pAvihiha imassa saMgeNa // 5 // kimahamimaM niggahiDaM saikko nevovasaggakAlaMmi / kiMtu muNissai eso hairissa nissAe~ tavai jiNo // 6 // pajjataM etto jaMpieNa 'nivisayamANaveha imaM / vari sunnacciya sAlA mA bhariyA coravaggeNa // 7 // iya suranAheNa sarosabhAsiNA calaNakoDiNA vivaso / 'nicchUDho saMgamao egAgI surapurIhiMto // 8 // -mahAvIracarie pa0 7, pu0 231 / 41. 2 sabha. 3 4.nI. 4 bhAvAna para. Narena. dI yo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 karuNarasakadaMbakaM [ 44 ] piyamittavijjAsiddhassa adaMsaNe gobhaddassa ciMtA royaNa ca / kaha jaNanayaNANaMdo, samubhAo sarayapuNNimAiMdo ? | kaha dAdumgADhamuheNa, kavalio so 'viDappeNa ? // 1 // kaha bhUmaMDalamaMDaNakappo kappahumaMkuro jAo ! | ? kaha vA mUlAo cciya, samukkhao vaNavarAheNa ? // 2 // kaha esa bhuvaNatilao, vijjAsiddho akAraNasiNiddho / mai mittattamuvagao ?, kaha vA adaMsaNaM patto ? // 3 // mama maMdabhaggayAe, maNNe tasserisI dasA jAyA / jattha'lliyai kaivoDo, sacca sA susai tarusAhA // 4 // kila me maNoraho esa, Asi jaM ciMtiyatthasaMpattI / eto hohI sayalA, sA puNa "vihalIkayA vihiNA // 5 // tA kiM ajjavi erisakalaMkapaMkaMkiya niyasarIraM / visapAyavaM va jaNadukkhakArayaM parivahissAmi ? // 6 // evaM ca saMcitiUNa mukkakaMThaM roiumAraddho - hA paramaccherayarayaNarayaNAyara! hA nikkAraNakaruNarasasAyara ! hA paramavijjAharI vilAsasumaga ! hA asamasAhasaparitosiyarkaiccAiNIdiNNavara ! kattha sahasacciya aigao si ?, dehi me paDivayaNaM maMdauNNassa, kiM tumhArisANa vi nivaDaMti 1 pUrNimA vyandra. 2 rAhu . 3 mA nAcyA 4 utara. Sa niSphaLa karAi. huM ca'DI devI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM erisIo AvayAo?, hA pAvakayaMta ! bhimekkapaecciya paNaTTapurisarayaNaM dharaNiM kAumujjuo si / --mahAvIracarie paM0 5, pu0 166 / [45] sIlabaIvioge naravikkamassa ciMtA / kiM hojja keNa vi haDA ? vasIkayA vAvi keNa vi nareNa ? / kiM vA sarIrapIDAe, hoja katthavi nisannA sA ? // 1 // kiM vA mamAvamANaM, kiMpi hu daguNa vilayamAvannA ? / purisaMtaraMmi ahavA, jAo tIse paNayabhAvo // 2 // sumarAmi na tAva'vamANakAraNa hou vA'vamANe'vi / no sA caejja puttaM, avaccaneho jao garuo // 3 // saMbhavai na eyaM pi hu, jamannapurisaM maNe'vi ciMtejjA / kaha tArisakulajAyA, sIlaM mailejja sasidhavalaM ? // 4 // ahaSA juvaINa maNaM, kuDaMgaguvilaM ka eva jANejjA ? / bAhiM daMsiyapaNayANa kavaDabhariyANa majjhami ? // 5 // annaM vayaMti punvaM, pacchA puNa vAharaMti giramannaM / annaM dharaiti hiyae sAbhippeyaM kareMti punno|| 6 // gayaNe gaNati gahagaNamuyahiMmi jalaMpi je parimiNati / pecchaMti bhAvi kajja, na te'vi jANaMti juvaiyaNaM // 7 // 1 bALaka. 2 vAMsanA vananI jema gahana. 3 samudamAM. 4 mApe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 karuNarasakadaMbakaM saccaciya juvaIo, erisiyAo na ettha saMdeho / kevalameyAeN mae, diTTha lahuyaMpi no 'viliyaM // 8 // -- mahAvIracarie pa0 4, pu0 100 [ 46 ] AsaggIvava anterassa akkando | aha adiTThapuvvaM accaMtatikkhadukkhAvahaM tArisamavatthaMtaraM se pAsiUNa adiumAraddhamevamaMteuraM-- hA hA kayaMta ! nikkaruNa ! kiM tae pAva ! evamAyariyaM ? | jaM evaMvipuhaI pahU'vi eso hayAsa ! hao // 1 // kiM ettiyAhiM niyAhiM tujjha tittI na suhaDakoDIhiM ? | uppannA niSpunnaya ! jamesa rAyA vi saMhario // 2 // he cakka ! nikviva ! kahaM, sapahuviNAsAjaiso tara vihio ? | tumbhehi'vi kiM jakkhA ! ubekkhiyaM nigviNA ! eyaM // 3 // he kAla ! baddhavaravaMsajAya ! tujjha vi guNeNa kiM teNa ? | hA hA rakkhAmaNiNo ! vIsatthaviNAsagA tubhe // 4 // dhI dhI purohiyAhama ! cirakAlaM taippiyaM tae jaLaNaM / nillajja ! kahasu saMpai asivaM kiM jaM paDikkhaliyaM ? // 5 // he aMgarakkhavamNA ! tubbhe'vi hu kIsa saMpai palANA ? | hA hA egapae ciya, savvaMpi paraMmuhaM jAyaM // 6 // meM zIlasaLI kAMika alanA. 2 patha. 2 tRpta karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbake hA pANanAha ! saMpai paDihayapeDivakkhasuhaDalakkhami / tuma saggovaga taDakahI kassa jayaDhakkA ? // 7 // hA rAyalacchi ! behavvadUsie ! kIsa jIvasi iyANi ? | harANuhavasi dukkha mijjatI kunAhiM // 8 // iya "vilavirIhiM niddayatA DiyathaNavahArAhiM / vehavvadukkhabharabhajjirIhiM palhatthavalayAhiM // 9 // aNavarayagho(tho ?)raMgaliyarsuvAhaM runna tahA mayacchI hiM / jaha taddesagaeNaM runnaM pakkhINa vi gaNeNaM // 10 // tAjI viNA pariyaNeNa pammukapokkaruntreNa / AsaggIvasarIraM khittaM jAlAule jalaNe // 11 // - mahAvIracarie pa0 3, pu0 58 / 69 [ 47 ] sirimahAvIrassa purao somavippassa paridevaNaM / kaMThabbhaMtarapakkhaliya~jIhamaphuDakkharAeN vANI / ko ko na patthio nAha ! dANaviparaMmuho vi jaNo ? // 1 // kattha na vasio pahadhUlidhUsaro deva ! pahiyagehesuM ? | yauyarapUraNaTThA kiM vA na kayaM kukammamavi ? // 2 // daviNovajjaNaheuM huM paviTTho kayaMtavaNe vi / 'nevatthaMpi naDeNa va taM natthi mae na jaM dhariyaM // 3 // 1 zatru . 2 vaidhavya u anyathA 4 pIDAtI. 5 vidyApa AratI. huM AMsunA pravAha. 7 jIsa. 8 tuccha peTanA puraNa mATe. 9 veza. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM iya dUra desa viharaNaperisamuppannaviviharogassa / vigao ettiyametto kAlo mama maMdapunnassa // 4 // saMpai puNa ghariNIe Agayamettassa sAhiyaM eyaM / jaha saMvaccharasImaM dinaM tumae mahAdANaM // 5 // kesi pi nagarapaTTaNagAmAgarapavaradavvabhaMDArA / annersi mayajalagaMdhabaMdhurA uddhurA kariNo // 6 // annesiM pArasababbaraulavalhIyasaMbhavA turayA / kesiMpi jaccakaMcaNajaDiyA varabhUsaNugdhAyA // 7 // iya saMkappiyabhUrippabheyadANeNa kappataruNavva / nimmahiyA nAha ! tae taNhA meheNa va jaNANaM // 8 // ekocciya dumAyaloyatiloyabhUo Thio ahaM vihalo / puvvabhavajaNiyaduvvisahaduTThakammANubhAveNaM // 9 // karuNArasavari saNasittadukkhasaMtattasavvabhuvaNavaNa ! / tA parsiya paNayavacchala ! puresu maNorahaM majjha // 10 // tujjha payakamalasevAviyaMbhiyaM saggamaiccapAyAle | jaM kIlaMti jahicchaM suravainaranAhardeNuvaiNo // 11 // siddhattharAyanaMdaNa ! tuma'vi hu jai kahaMpi catto'haM / pAyAlanivaDiyassa vi natthi dhuvaM tA mama parittA (gharittI ) // 12 // emAi dINayAvasagalaMtanayaNaMsudhoyavayaNeNaM / taha teNa vinnavijjara jaha bhijjai vIyarAgo'vi // 13 // - mahAvIracarie pa0 5, pu0 143 // 1 parizrama 2 varSa sudhI vizvava 4 manuSyalohAnavAnA 4ndri Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ' www.umaragyanbhandar.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [ 48 ] rayaNadIvadevayA kittimo vilAvo / 71 to jai na dei pAvo, paDivayaNaM majjha esa mA deu / tuha puNa imaM na juttaM, sayA vi maha kayapasAyassa // 64 // paDivannapAlaNe jai, na hojja tumhArisANa vi peyatto / to nUNamai majjAyaM, jAyaM sayalaM pi bhuvaNayalaM // 65 // virahe tujjha nikvi !, maha hiyayaM phuTTai vva dalai vva / chijjai vva sUsai vva, tao na tujjha uvekkhiuM juttaM // 66 // iya bhaNamANI ubariM, hoUNa imANa surabhicunnehiM / sammIsakusumavAsaM, kuNamANI nayaNamaNaharaNaM // 67 // maNibhUsaNakaDisuttayakiMkiNIravajaNiyasavaNaparamasuhA / aisaMbhameNa pabhaNai, nIsasamANI khalaMtagirA // 68 // he nAha ! suhaya ! suMdara, jiNarakkhiya ! hiyayavallaha ! salajja ! | niTTara ! nigviNao majjha jIviyaM rakkhaha vaiyaMtaM // 69 // esa jo tuha dAso, ANAnidesakArao nica / mA ujjhiUNa vaccaha, tamasaraNaM dukkhiyaM dINaM // 70 // aha eSaMpi hu avahIriUNa vaccihisi kahamavi tao'haM / tuha puraocciya niddaya !, marAmi paDiUNa jalahimmi // 71 // tA kAUNa pasAyaM, ekkaM vAra tumaM niyattesu / avaraddhaM kiMpi mae, aha hojja tayaMpi maha khamasu // 72 // 1 prayatna. 2 maryAdA rahita. 3 jatA. 4 tirAra karIne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 karuNarasakadaMbaka ciTThatu tAva dUre ya, tAIM AlavaNasaMgamasuhAI / diTThami vayaNakamalullae vi tuha jiyai esa jaNo // 73 // to pacchA muhamavaloiuM khaNaM niyayavayaNakamalassa / daMsaNa mitteNa vi tAva kuNasu suhiyaM jaNaM eyaM // 74 // - puSpamAlAe bhAvaNAhigAre pu0 588 - 589 / [ 49 ] sutArAharaNe sirivijayaraNNo palAvo / tao thoktaraM yassa rano pokkAriyaM vijjAe - " parittAyaha 2 maM deva ! kukkuDasappeNa ahaM kheddhA" / tao jhatti niyattiUNa jAva rAyA AgacchaI tAva nivaDiyA bhUmIe / esA kira paMcataM uvagayati / to'Navagayaparamattho, palavaMto sakaruNaM nivo bhai / hA devi ! ayaMDe vihu, kiM eyaM vavasiyaM tumae ? // 1 // pasiyacchi ! caMdavayaNe !, khAmoyari ! gurupaohari ! varoru ! | unnayapihularniyaMbe !, hA kattha gayAsi maM mottuM // 2 // majjhasiNeMhaparikkhAnimittamahavA imaM tae hojA / kavaDaM kiMpi viraiyaM, teNa vi kiM muddhi ! vihaleNa ! // 3 // kiM majjha na vinnAo, sabbhAvo ettieNa kAleNa ? | to tuha virahe suMdari !, cayAmi nissaMsayaM jIyaM // 4 // emAi palaviUNaM, caMdaNarkaTThe rayAviraM tattha / karuNaM pokaramANe, vArate sayalakhadhAre // 5 // mevA 2 mRtyune. he zaharI ! 4 senyanI chAvalI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbaka ucchaMge ThaviUNaM, deviM rAyA ciyAe ArUDho / jAlAvio huAso, jAlAnivahaM vimucaMto // 6 // etyaMtaraMmi gayaNe, samAgayA kheyarA duve jhatti / ekkeNaM tattha ciyA, sittA abhimaMtiuM salilaM // 7 // -pupphamAlAe dANAhiMgAre pu0 29-30 / [50] yajjhaThANe nijamANaM nAgadattaM pAsiUNaM paurajaNassa nAgavasUe ya vilaavo| ANato vaijjho hari sieNa ArakkhieNa to jhatti / rataMdaNANulitto, 'niyatthajaradaMDikhaMDo ya // 71 // taNamasikayabahupuMDo, uvari dhrijNtNchittrychtto| galaolaMbiyamallayamAlo taha rAsahArUDho // 72 // purao vajateNaM viraseNaM 'DiMDimeNa raayphe| oyArio paghosijjamANanivakuMDala'varAho // 73 // aha ghrpaayaarvihaarhttttdevulmtthyaaruuddho| vilavaMto paurajaNo, payaMpiuM evamADhatto // 74 // ahaha viyAre mUDhassa nivaiNo peccha kerisamakajja ? / maMtINa talArassa'vi, 'nieha maivinmamo kiha Nu ? // 75 // - 1 bhAbhi. 2 15 42vA bA 323 na. 47 bhane sAMdhe vane kada ane paherAve che te. 5 tilaka. 6 sUpaDAnuM chatra. 7 yAnI bhASA. 8 nusa.. mo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 karuNarasakadaMbakaM corotti nAgadatto'vi, jattha iya pAvae keyatthaNayaM / kiM manne desassa'vi, imassa bhaviyavvayA kuviyA ? // 76 // amayAo'vi hoja visaM, muMcija va 'sihikaNe mayaMko'vi / na ya kaha vi nAgadatto, kuNai puNo erisamakajjaM // 77 // aha kaha vi dujjaNA, sajjaNami dosaM ThavaMti aliyapi / taha vi na taM saccaM ciya, gaNaMti maiivihaviNo ya jaNA // 78 // sattU mitto majjhatthao ya vijai jaNaMmi savvastha / chAyaMti kayaM akayaMpi, diti dosaM ca kammAI // 79 // jai erisaM avatthaM, lahaMti eyArisA vi sappurisA / tA nUNa mahAmoho, ajavi gharavAsapaDibaMdho // 80 // iya jAva nAgadatto, vaJcai loyaMmi vilavamANami / tA diTThA nAgavasU, NiyapiuNo maMdirassuvari // 81 // hArakaDisuttayAI, toDatI bhUsaNAI savvAI / tADaMtI thaNava, nidurapANippahArehiM // 82 // dIsai kayAi suhao, katthai kAhIi 'nivvuI kaha vi / jai ettieNa tuTThA, khalavihi ! taMpi hu na me sahiyaM // 83 // maha jIvieNa eso, jIvau suiraM marija ahameva / iccAi vilavamANI, mucchai nivaDei uTThai ya // 84 // kiM bahuNA taha tIe, vilavIyaM jaha samANadukkhA vi / jAyA lakkhauNaduhA, taha taM baTuM purI sayalA // 85 // 1 pIDAne. 2 agnikane. 2 buddhinA vaibhavavALA. 4 kare. 5 zAMtine. 6 lAkhamaNa mukhavALI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 75 daTThaNa nAgadatto, taha tIeN siNehanibbharaM cehUM / aiAvajjiyahiyao, kuNai maNe erisaviyappaM // 86 // jai kaha vi imamavatthaM, laMghijja ahaM tao imaM bAlaM / pariNeUNaM pacchA, vayaM carissAbhi jiNabhaNiya // 87 // aha volei na esA, majjha avasthA tao ya sAgAraM / pacakkhAmi caunvihamAhAraM siddhapaccakkhaM // 88 // iya kayapaccakkhANo, vajjhaTTANaM kameNa sNptto| nAgavasU vi ya vegeNa appayaM kahavi saMThaviuM // 89 // jiNapaDimANaM pUrya, kAuM aivitthareNa bhattIe / sAsaNadevayaArAhaNatthamahaM kuNai ussaggaM // 90 // itto ya jAva ArakkhieNa sUlIeN nAgadatto'vi / khitto jhaiDatti to devayAe bhaggA taDatti imA // 91 // evaM bIyA taiyA, ya to mahAtaruassa DAlaMmi / ullaMbiyassa pAso, tuTTo khubhieNa aha teNa // 92 // khaggeNa hao gIvAe~ jAva tA so'vi dAruNo khagyo / hoUNa kusumamAlaM, Thio gale nAgadattassa // 93 // aha tassa sAhuvAo, ugghuTTho tattha sayalaloeNa / rAyaniuttanasa vi hu, bhIyA sAhaMti naravaiNo // 94 // -pupphamAlAe bhAvaNAhimAre pu0 335 / . 112 yA5. 2 ayosagana. 3 rash. 4 gale se nApAna, laTakAyelAne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbaka [51] aDavIe sIyAe cAe seNANissa kAruNNaM tIe ya vilAvo / taM evaM vihasurasarimuttAriya bhIsaNae aDavIe / ThaviUNa rahaM sIyaM sagaggayaM bhaNai seNANI // 23 // devi ! jamAiTaM rAhaveNa taM tujjha kahiumasamattho / maha vAyA kaMThicciya gholaMtI vaccae vilayaM // 24 // kiM tu ainigdhiNeNaM vihiNAhaM sevao vinnimmvio| kajAkajavibhAgo ya sevayANaM kao hojjA ? // 25 // ettocciya nindijjai sevAvittI saimatthasatthesu / jeNa na tayaM akaja paravvaso jamiha no kuNai // 26 // sIyAe tao bhaNiyaM sa rAhavo tA na bhaNai ajjutaM / / jutte ya bhaNijjate ko tuha iha saMbhamo ? vaccha ! // 27 // so bhaNai devi ! buddhI calai gurUNaM pi vicalie divne / jaM teNAiTTamimaM chaDDusu sIyaM araNaMmi // 28 // avarAho puNa sAmiNi ! kahijjamANo'vi jaNai uvahAsaM / jaM kira tujjha vi sIle jagAvavAo samucchalio // 29 // taM soUNaM sIyA parasuparicchinnacaMpayalayavva / uttariUNa rahAo paDiyA dharaNIeN mucchAe // 30 // 1 gaMgA nadI. 2 sarva zAstromAM. 3 apavAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMvarka 7 tatto seNAvaiNA sIyA sIyalakayalipattapavaNehiM / AsAiyA payaMpai hA divva ! kimerisaM brihiyaM ? // 31 // jai ruTTho harasu tuma sajjaNasaMgeNa saha taNaM jIyaM / jaM puNa majjha vi sIla maiiliMsi sA ghiDimA tujjha // 32 // ahavA kittiyadUre purI aujjhA ? kahiM ca so rAmo? / sAhasu bho gaMtUNaM jeNa tayaM paMttiyAvemi // 33 // royaMteNaM seNAhiveNa bhaNiyaM purI'vi tA dUre / ANAsAraM ca puNo rAmassa ya sAsaNaM 'niyasi // 34 // to sIyAe bhaNiyaM jai evaM tahavi majjha vayaNeNaM / rahuvaMsatilayabhUo so bhaNiyanvo tae evaM // 35 // ettiyakAlaM tuha pahu ! aviyAriyakAriyA na 'nivvaDiyA / iNhi jaM puNa dIsai sAvi hu maha kammadoseNa // 36 // tA jai vi ahaM cattA sAmi ! tae maha apunnavasageNa / mA tahavi hu jaNavAyaM sumeNe'vi phuDaM suNijjAsu // 37 // ciTuMtu tAva dUre vaiyaNasarIrAi taM vimottUNa / na maNo'vi majjha sAmiya ! kayAvi purisaMtaraMmi gayaM // 38 // tamhA nidosAvi hu paricattA'haM jahA tae nAha ! / duTThajaNavayaNaocciya taha mA chaDDija jiNadhammaM // 39 // jaM cattAe vi mae mahilA annA'vi hoja na ya kugii| dhamme mukkaMmi puNo so dulaho duggaigamo ya // 40 // 1 keLa. 2 malina kare che. 3 dhRSTatA. 4 vizvAsa karAvuM. 5 jue che. 6 spaSTa rIte jANA. 7 hamaNu. 8 vacana ane kAyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 karuNarasakadaMbakaM tujjha pasAeNa mae vihio dhammo kayA vilAsA ya / tattha ya jaM avaraddhaM sAmi ! khamijjAsu taM iNhi // 41 // iya bhaNiUNaM sIyA mucchAmIlaMtaloyaNA paDiyA | ciMtai so piccha aho kaha bhaNiyaM saviNayamimIe ? // 42 // ahavA kulaMgaNANaM eso cciya hoi vayaNavinnAso / pIlijjatAo'vi hu mahuracciya ucchujaTThIo // 43 // aliyanbhakkhANeNaM mANasadukkheNa pIDiyA esA / nUNaM na jIvai cciya bhImaMmi ya ettha raNami // 44 // tA nUNa majjha tullo na pAvanilao javi saMbhavai / jaM erisadukkhANaM imAi heU ahaM jAo // 45 // mAi viyapto vivaMto'vi ya gao sa kheNANI / sIyaM mottUNa tarhi sAhai rAmassa taM savvaM // 46 // taM soUNaM rAmo'vimucchio vilvae vahupayAraM / sIyAeN guNe sariDaM pacchAyAvaM bahuM kuNai // 47 // - pupphamAlAe sIlAhigAre pu0 196 - 197 1 zeraDInA sAMDhI. 2 asatya mALa devAthI. 3 vicAra karatA www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM __ 79 [52] rupaMti mAyaraM daTTaNa arahannagasma pcchaayaavo| etto cciya sAihiM gaivesio savvao'vi na hu divo| tA jaNaNI saMjAyA ummattA puttaneheNaM // 24 // 'arahannautti 'arahannautti 'arahannautti vilavaMtI / paribhamai nayaramajjhe pariyariyA DiMbhasatthehiM // 25 // diTTho katthai arahannaotti iya paraaNaMpi pucchei / kiMci vi dahaNa jaNaM suyabuddhIe vahai harisaM // 26 // iya asamaMjasaceTuM kuNamANI annayA ya raayphe| oloyaNaTTieNaM diTThA arahannaeNa imA // 27 // sayalajaNasoyaNijjaM tayavatthaM to tayaM 'nieUNaM / jhatti visanno hiyae so ciMtai lajio evaM // 28 // picchaha aho kuputto so'haM iya jassa kAraNe esA / eyAvatthaM pattA sunnA paribhamai nayarIe // 29 // ahavA dupputtehiM jAehi vi kiM phalaM havai annaM / Ao ariNIeN sihI dAhaM mottUNa kiM kuNai // 30 // iccAi nidiUNaM appANaM maMdirAo sahasatti / arahanno nIhari gao samIvaMmi jaNaNIe // 31 // calaNesu nivaDiUNaM bhaNiyaM aMbe ! sa esa dupputto / arahanao tti ahayaM tumhANa sayA adaTThavvo // 32 // 1 zodhyo. 2 bALakono samudAya. 3 joine. 4 kASTa vizeSa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM caMpayalayavva vaNadavajhelakkiyA to navajaladhareNaM / AsatthA saMjAyA sahasA daTThUNa taM esA // 33 // aha vimhiyAi tIe puTTho so puvvaivaiyaraM bhaNai / mA puccha aMba ! tumaM duccariyaM majjha pAvassa // 34 // ainibbaMdhe ya kae kahiyaM savvaMpi teNa to tIe / dUraM visannahiyayAi pabhaNio vaccha ! jai vi imaM // 35 // vihiyaM tara tahAvi hu giNhasu ettiyagae vi jiNadikkhaM / jeNa na nivaDasi purao aNaMtabhavadukkhagahaNaMmi // 36 // so bhai aMba ! nAhaM jo tumhaM hiovasaNaM / kiMtu vayaNaM gurUNaM alaMghaNijjaM ji (ja) NANaM pi // 37 // iya bhaNiuM gurumUle gaMtuM saMbeyanibbharaM eso / bhattIeN paNabhiUNa kayaMjalI bhAi viNaeNa // 38 // sumiNe'vi akaraNijaM kulappasUyANa jaM tayaMpi mae / pAveNa nAha ! vihiyaM iya jaNaNI duhavihe khittA // 39 // tamhA ahaM ajogo ihi tumhANa vayapasAyassa / tahavi hu kIrau eso lahai dhiIM jeNa maha jaNaNI // 40 // jaNI vihu kahie sayalaMmi vi puvvavaiyare tatto / ArAhautti nAuM gurUhiM so dikkhio vihiNA // 41 // to namiu bhaNai guruM gaiyasatto'haM na nAha ! cirayAlaM / dhIrapurisaNucinaM pavvajjAmimaM khamo ghari // 42 // tA jai tumha aNunnA hoi tao sigghamaNasaNaM kAuM / 1 lAbhagresa vRttAMta 3 DInasattva 4 sAyari Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbaka sAhemi niyayakajaM theveNa vi NAha ! kAleNa // 43 // ArAhaotti evaMpi jANiuM to guruuhiN'nnunnaao| AruhiuM girisiharaM tettami silAyale viule // 44 // kAussamAmi Thio gimhe majjhaNhayAlasamayaMmi / uvariM hiTThA ya tao usiNeNaM saMtavijjaMto // 45 // ADhatto ciMteu re jIva ! parIsahaM imaM savvaM / visahasu, jamhA punvi kayAI ciTuMtu kammAI // 46 // jaM ihabhave'vi vayabhaMgapaccayaM ajjiyaM tae kammaM / tassa vi aMtaM pAvihisi kahaMci taM muNai ko ettha? // 47 // annaM ca taha cciya khaliyasIlavihavassa tujjha maraNapi / jai hoja tao nirayANalaMmi avaso'vi paMccato // 48 // vibuhANa soyaNijjo hu~to iNhi tu gahiyadikkhassa / sugainimittaM maraNaMpi salAhaNijjaM ca vibuhANaM // 49 // puTviM ca aNaMtAI nirayabhavaMmi visahiUNa dukkhaaii| tallesamittasahaNe iNhi mA vahasu ujveyaM // 50 // iya bhAvaNAvisuddhassa paramasukumAlayassa u viseseNa / tassa sarIraM vilayaM pattaM naivaNIyapiMDu vva // 51 // kammesuvi asuhesuM vilINapAesu devalogaMmi / bhAsuravaraboMdigharo devo vemANio jAo // 52 // -pupphamAlAe bhAvaNAhigAre pu0 638-640 1 tapelI. 2 saMtApa karAta. 3 AraMbha karyo-lAgyo. 4 pakvA. 5 mAkhaNa. 6 moTe bhAge nAza thayelA. cha zarIra. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbaka [53] piyassApattIe annassa ya lAhe sohaggamaMjarIe pritaayo| sohaggamaMjarIvi hu thalagayasapharivva tllvelliio| kAUNaM khaNamegaM sayaNatale paNuvae tatto // 47 // mottUNa dhIrapurise paharasi abalAsu kanayAsu tahA // nillajja ! akaruNa ! tumaM saccaM ciya je aNaMgo'si // 48 // na kulaM na yAvi sIlaM na guruyaNo neya baMdhavajaNo vA / vayaNijjapi na gaNiyaM na yAvi so piyayamo jaao| 49 // so vi na diTTho jeNaM pariNIyA taMmi aMdhayAmi / naNu vinaDiyaMmi vihiNA na kannayA neya pariNIyA // 50 // majjha aunnAe taha bAlehiM vi jamiha gijjae loe / taM saccaM ciya jAyaM na ya jAro neya bhattAro // 51 // iccAi vilavamANI bhaNiyA sA paumiNIi kiM suyaNu ! / palavasi evaM nahi tujjha ettha dosassa leso'vi // 52 // --bhavabhAvaNAvittIe pu0 664 / 1 bhAlIya.. 2 tI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMba [54] kiNhajanmakAle vasudevaM paDuca devaIe ubaalbho| bharahaddhavAsiNIhiM devIhiM kayaMmi sUikammaMmi / sAhikkhevaM to bhaNai devaI sadiuM saiuriM // 2184 // kiM molleNaM kIA kaMsassa durappaNo ahaM dAsI ? / kiM vA baddhA kanyA moyaviA teNa'haM ? deva ! // 2185 // na ya khettagAmajaNiaM beraM amhehiM ! asthi saha tassa / na ya gottIo na dAI amhANaM so vaNiajAo // 2186 // kiM vAvi hu akraddhaM tassa'mhehiM ? niratyayaM jeNa / so haNai amha putte lIlAe raMkataNae vva // 2187 // tumae'vi nAha ! evaM ubekkhi na gaNiA da'hattA'haM / sAi sAmatthe'vi jao eko'vi na rakkhio putto // 2188 // tAM karuNaM kAUNaM majjha pasAyaM ca saMpayaM sAmi ! / . rakkhesu imaM puttaM neUNaM goule kaha'vi // 21.9 // nAUNa juttijuttaM evaM saurI'vi kaMsapurisesu / suttesu suaM giNhai 'namo jiNANaM' ti bhaNiUNa // 2190 // bhavabhAvaNAvittIe pu0 145 / 1 prasavakriyA. 2 tiraskArapUrvaka. 3 vasudevane 4 kharIdAyelI. 2. 1 garIsanA putrAnI bha..7 :bhathA pIyelI..., 5 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 karuNarasakadaMbakaM [ 55 ] vivAhasamae pasUNaM karuNaroyaNaM soccA sirineminAhassa moyAvaNaM / tA pUriyadisivalayaM karuNaM dINaM mahAduhuppannaM / vibuhANa asoyavvaM kevalakaruNAi heuM ca || 3398 // nANA jAINa pasUNa samAyainnae saivaNakaDuyaM / jANato'vi hu tatto sArahimApucchae bhayavaM // 3399 // kesi imo virasasaro suvvai ? to paNamiuM imo Aha / sAmiya ! tuha vivAhe jAyavaggassa bhojjatthaM // 3400 // majjaM ca pibaMtANaM vilaMka kajjatthamaDavivAsINaM / gAmanayaravAsINa ya guhaselainiujanilayANaM // 3401 // jalathala nahacArINaM NANAjAINa pasugaNANettha / a~kvADae haDheNaM ANeuM sanniruddhANaM // 3402 // maraNekkabhIruyANaM niyaniyabhAsAi palavamANANaM / suvvai saddo eso soUNa imaM mahApAvaM || 3403 // to jhatti virattaNo nemijiNo sArahiM bhaNai evaM / coesu rahaM tatthavi akaMte jeNa pecchAmi || 3404 // vihiyaM teNa tahacciya diTThA to bhayavayAvi te savve / migarojjhasasayasUyara pasurgaDDuramahisamAIyA || 3405 // 1. sAMbhaLI na zakAya tevuM. 2 sAMbhaLe che. 3 kAnane kaDavuM. 4 khAvAne bhATe. the muMnaM. 6 yyA. 7 duhana aranAzane 8 gAu2. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM paMjararajjunibaddhA nigaDatthA kevi vADayanihittA / dupayacauppayabheyA 'sihitittiralAvayAIyA // 3406 // 'pakkhINa NeyalakkhA hariNAIyA ya gohnulaaii| nissaMkhA niddayapurisaveDhiyA ruddhasaMpasarA // 3407 // bhayavihuraveviraMgA sunnA bunnA vimukajIyAsA / bhamgucchAsA saMbhaMtaloyaNA royamANA ya // 3408 // niyavaMdhavevva diDhe nemijiNe to samUsuyA jAyA / keNai AyAravaseNa muNiyatabbhAvaparamatthA // 3409 // 'moyAvaha moyAvaha' sAmiya ! iya niyaniyAhiM bhAsAhi / pabhaNaMti kaMdamANA tasseva muhaM paloyaMtA // 3410 // sAmI vi garuyakaruNApariNAmo aisaeNa samuvigo / bhavacArayaninvinno moyAvai te tao savve // 3411 // --bhavabhAvaNAvittIe pu0 223 / 1 vADAmAM rAkhelA. 2 mera, tittira ane lAvaka vagere. 3 bhaya pAmelAM. 4 jIvitanI AzA. 5 saMsArarUpa kedakhAnAthI udega pAmelA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 karuNarasakadaMbakaM [ 56 ] surat balarAmassa palAvo / ettocciya balabhaddo nIraM gahiUNa Agao tattha / mannato suhasuttaM khaNamegaM ciTThio tAva || 3945 // kasiMNA va macchyiAo lamgaMtIo muhammi to dahu~ / / jAva avaNe vatthaM tA pecchai taM meyaM baMdhuM // 3946 // nehAire gavasao soyasamuppannahiyayasaMghaTTo | kaipi nicaTTho paDio dharaNIi sahasati // 3947 // aha paccAgayasanno karei bhImaM mahAravaM rAmo / muMcai ya sIhanAyaM tarugirituTTaMtasiharAM / / 3948 // jeNettha suhRpasutto annamajjhammi baMdhavo majjha / yes ekavIro pahao keNai ahammeNa // / 3949 // so ettha maha payAsa sakulaM saparakkama sanAmaM ca / suNayA ! Na esa dhammo jaM nAsijjai chalaM ramiuM // 3950 // rohiNIsuyaM ahaMtuM niyaM jo mannae ya goviMdaM / so naMdissai thovaM va dummaI koi mUDhappA // 3951 // mukkAuhaM pasutaM mattaM bAlaM muNiM ca tharaM ca / jo haNai tahA juvaI dunni vi logA hayA tassa // 3952 // mahayA saddeNevaM bhaNamANo taM vaNaM bhamai rAmo / Agacchai ya abhikkhaNarmurvidapAsaMbhi so etto // 3953 // * 1 bharI gayesa. 2 apanI nema. 3 zastrarahita. 4 vRddha. 4 kRSNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM to alhaMto kattovi suddhimattaMpi kaNhamaraNassa / AsAmukko kaNhaM avagUheUNa palavei // 3954 // hA kaNha ! hA mahAbala ! mahabaMdhava kaNi? ! guNaje? ! / mottUNa maM aNAhaM hA kattha gao'si akaheuM ? // 3955 // roemi dhIra ! kiM tubbha vikkamaM kiM jasaM va sohagaM / rUvaM riddhiM paDivannapAlaNaM vaicchalattaM vA // 3956 // gaMbhIrayaM thirattaM soMDIrattaM ca cAvasattiM ca / dhamma saJcaM ca ruyAmi kiM nu tuha guNamayasarIra ! // 3957 // pabhaNaMto ya purA taM tubbha vioyaM sahemi na hu rAma ! / tA kiM jAyavabhUsaNa ! ekapae niTTharo jAo // 3958 // kiM hohI kovi jae so puriso jeNa diTThametteNa / kaNha ! puNovi lahissaM taM tuha saMgamapamoyamahaM // 3959 // tubma'vi ya avatthamimaM daTuM souM ca jo jaNo mtto| sAharai kiMpi vatthu mUDhocciya so na saMdeho // 3960 // iccAi bahupayAra payaDeuM punvsNvihaannaaii| riddhiM ca palavamANo so ummatto halI jAo // 3961 / / khaMdhami taM khibeuM kaNhasavaM bhamai taMmi raNammi / pUyaMto kusumehiM chammAsA jAva saMpuSNA // 3962 // -bhavabhAvaNAvittIe pu0 261 / 1 AliMgana daIne. 2 vAtsalyane. 3 dhanuSa dhAravAnI zaktine. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [57] sirineminAhaM viNiyattaM paloiDaM rAimaIe vilaavo| etto rAimaI vi ya viNiyattaM taM paloiDa nemi / niyamaMdirassa samuhaM soUNa ya dikvapariNAmaM // 3474 // parasunikiMtavva layA iiduusvvirmiNdjttivv| nivaDai dhasatti dharaNIi mucchiyA viyalasavvaMgA // 3475 // dhAvaMti sahIo tao dhAhAvaMtI u taha ya jaNaNI ya / caMdaNaraseNa sIyalajalehiM siMcaMti savvaMgaM // 3476 // vIyaMti tAliyaTehiM sAvi saMpattaceyaNA kahavi / taha palaviuM pavattA kahiuM kaiNo'vi jaha na khamA // 3477 // pabhaNai ya deva ! taM ciya jANasi tA jai imaMmi jamaMmi / bhogicchA maha keNai kammavaseNaM na saMjAyA // 3478 // to suhiyA Asi ahaM, taM ca suhaM sahasi kassai na nUNaM / accabbhuyavaralaMbha uvaTaveUNa to aliyaM // 3479 // bhogapivAsANatthaM 'nihINa ! uppAiDaM ahaM tumae / evaM viDaMbiyA jaM 'viDhattamiha teNa kiM kahasu ? // 3480 // ahavA garuo manne avarAho tuha kao mae ko'vi / iharA erisadukkhaM garuyaM maha kuNasi ki Nu tumaM ? // 3481 // rorassa va rayaNanihiM uvadaMseUNa taM varaM majjha / 1 chedAyela. 2 Idramahotsava baMdha thayA pachI vija. 3 paMkhAo pa. 4.kSudra. 4.8101 yu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM uppADiyANi acchINi haMta niddayamaNeNevaM // 3482 // jai tassa nAhamuciyA paDhamaM ciya to kahaNu saMghaDiyA ? / aha saMghaDiyA nigSiNa ! vioiyA to kahaM sahasA ? // 3483 // acchI pasAriyacciya thakkA vAraNa kajjalaM nIyaM / vihalIkayA maNorahataruNo maha hayakayaMteNa // 3484 // ahavA suhadukkhANaM appANaM vajjiUNa na hu anno / heU jayammi, tamhA puTviM maha keNa sokkhAI // 3485 // vihiyAI nirIhAe bhogANaM ? taha duhANi vi iyANiM / vihiyAiM ? na annaNaM kiMtu sayaM ceva mUDhAe // 3486 // bhuvaNabbhahiyaguNohaM rUveNa aNuttaraM varaM souM / aviyAriUNa sahasA bhogesu maNaM kuNaMtIe // 3487 // amhAriMsINa eso amarINavi dullaho varo ktto| saMbhavai ? vIyarAgattaNaM ca na hu ciMtiyamimassa // 3488 // aviyAriyakajANa ya evaM kira kettiyaM kubuddhINaM ? / sajjakkho'vi payaTTo aciMtiuM lahai "viNivAyaM // 3489 // garuyaM ca mae asuhaM kambhaM jaMmaMtaraMmi kiMpi kayaM / jeNerisI ya jAyA mANapurisANa vi pai(aNi)TThA // 3490 // paDhamaM pariNayaNaM manniUNa kaNhAijAyavasamakkhaM / pacchA evaM vavasai nemI vi hu tattha kiM bhaNimo // 3491 // jai paDhama pi na mannai pariNayaNaM tA havejja kassa imo| dukkhamerAnavari mae vedeyavvaM kaha vi eyaM // 3492 // 1 ukhADI nAkhI. 2 Akhe. 3 amArA jevAone. 4 sArI AMkhavALo. 5 vinAza. 6 pratiSThita puruSonI madhyamAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- - - - karuNarasakadaMbakaM niyakammaM tA doso na tassa vinAyasayalabhAvassa / guruyANa pavittIo na hoMti ahiyAu pariNAme // 3493 // ahavA mannAmi ahaM sumiNayameyaM maihiMdayAlaM vaa| maimoho suramAyA va hojja ahavAvi na hu kiM pi // 3494 // dhannAu tAu kulabAliyAu paraloyabaddhalakkhAhiM / jAhiM suyAhiM niccaM sumiNe'vi na patthio dio||3495|| piyasaMgAu niyattA suraloyAo vi lahati ahiyasuhaM / piyasaMgo jehiM kao nirayAo'vi tANa duhamahiyaM // 3496 // ajja na diTTho ruTTo ya ajja sammaM kayaM na AlavaNaM / na paloiyaM na hasiyaM na kIliyaM bhAvasaMjutaM // 3497 // iccAimahAciMtAvisannahiyayANa sunnaceTThANaM / jAyai aNaMtadukkha neraiyANaM va piyasaMge // 3498 // iccAi jaMpamANI ruyamANI nayaNavAridhArAhi / siMcaMtI tADaMti ya utthalaM bAhulajhyAhi // 3499 // mujjhai puNo puNo'vi hu nivaDai dharaNIi muyai dhaahiio| vikkhittauttarIyA parilhasiyakaDiladhammillA // 3500 // hArAvalIo toDai phADai vatthAI luDhai savvatto / phoDai maNivalayAI keUrAINi vikkhivai // 3501 // parigaliyakuMDalA siDhilamehalA bhUviinnakusumabharA / hiMmadaDDhakamaliNI iva jAyA sahasatti 'vicchAyA // 3502 // -bhavabhAvaNAvittIe pu0 227-229 / 1 ahitakArI. 2 meTI IndrajAla. 3 kanyAo vaDe. 4 khinna. pahAyarUpa latA vaDe. 6 sarakI gayela che keDanuM vastra, ane aMbADe jeNIne evI. 7 pRthvI upara vikharAyela. 8 nisteja. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [58] bAravaIdAhe paurAINaM akNdo| kuddho suro pailIvai payaMDapaivaNUDhaeNa jalaNeNa / jAlAhiM gayaNayalaM sayalaM pUrijai khaNeNa // 3846 // jattha ya sabAlavuDDho vilavaMto tattio jaNo savvo / Dajjhai koDIo maMdirANa DajhaMti tiriyA ya // 3847 // kahiuM tassa sarUvaM bAravaipuravarIi dAhassa / ko vitthareNa sakkai ? tao aNAhaM tahA savvaM // 3848 // DajjhataM daTThaNaM kaNho rAmo ya rahavare pavare / / niyajaNayaM vasudevaM devai taha rohiNi jaNaNiM // 3849 / / pakkhiviuM nIhariyA na calaMti ya rahavaraMmi to turayA ! vasahAiNo vi juttA calaMti surathaMbhiyA neya / / 3850 // sayameva ya harirAmA kaDDhaMti tao taDatti akkhajuyaM / bhaggaM tahAvi tehiM sAmattheNaM vikaDDheuM // 3851 // hA kaNha ! hA mahAbala ! hA hA balabhadda ! vIra soMDIra ! / jalaNapalittANa'mhaM kareha sAmiya ! parittANaM // 3852 // iya palavaMtaM loyaM nisuNaMtehiM gihe gihe tattha / so saMdaNo duvAre nIo nayarIi to tapi // 3853 // gADhanibaddhakavADaM deveNaM pihiyamidakIleNa / haMtuM paMNhipahAreNa to calo bhaMjai kavADe // 3854 // . 1 (nagarIna) mAle che. 2 pavana De bAyeda. 3 parInu yugala 4 25. 5 (62 55 32vAna) moTemAsA. 6 pAnInA hAthI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbaka tahavi na nIharai raho to devo do'vi te bhaNai evaM / mA bho nirasthayaM ciya khijjaha tumhe mae jamhA // 3855 // tumha kahiyaM purAvi hu do tubbhe vanjiUNa iha sese / DenvarihI na hu ko'vi hu tA muMcaha piyarapaDibaMdhaM // 3856 // iya bhaNie deveNaM piuhi to rAmakesavA bhaNiyA / nIharaha vaccha ! tubbhe sigdhaM rakkheha niyapANe // 3857 // jIvaMtehiM savvAo hoMti tubbhehiM puNaravi siriio| nivvaDiyaporusehiM jAyavakulanAbhibhUehiM // 3858 // amhavi visae savvaM purisAyattaM kayaM ca tubbhehiM / bhaviyanvayAi calio na hu ko'vi puNo tihuyaNe'vi // 3859 // kiM amhehiM na gahiyA dikkhA sirinemijiNasayAsaMmi / tA vaccaha tubbhe iha aNubhuMjAmo vayaM saMkaya 3860 // iya nibbaMdheNa piUhiM pabhaNiyA dukkhaninbharasarIrA / nIhariyA kahakaha vi hu nayarIo kaNhabalabhaddA // 3861 / / 'jiNNujANami ThiyA tatto pecchaMti taM puri sayalaM / DajhaMtiM palavaMtaM loyaM ca bahuM palAvehiM / / 3862 // DibhAI mAUe kaMThaMmi "viTaMti DajjhamANAI / mAyAvi paDai vihurA annassuvari palittassa // 3863 // phuTuMti 'sirAI kIlaNagirINaM bhavaNanivahA ya tuTUMti / virasaM rasaMti tiriyA palavai mahilAyaNo vunno // 3864 // 1 bAkI raheze. 2 mAtApitAne rAga. 3 siddha. 4 yAdava kuLamAM mukhya. 5 pote karela. 6 chaNuM udyAnamAM. 7 viMTAI jAya che. 8 zimare. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM iccAi tattha asaMmajasAIM daDUNa garuyabAhAhiM / yaha harI karuNAI jaMpato dINavayaNAI || 3865 // hayavihi ! taM kattha gayaM maigahAhiyamANamoDaNaM majjha ? | soMDIrattaM jittaM jeNa ya saTThIi ahie // 3866 // tisu saMgAmasaesuM ? kattha gayAI ca tAI rayaNAI | amarasama hiTTiyAiM cakAIyAI helAe ? || 3867 // jummaM te aTTha sahassA suravarANa ANAkarANa maha kattha ? | naTThA eka ecciya asivovasamI ya sA bherI // 3868 // taM sAhejjaM sakkassa soya 've samaNinayarIviNibeso / te kumarA te vIrA te bhUvaiNo gayA kattha ? || 3869 // 93 iccAi palavamANaM kaNheM komalagirAhiM balaevo / pabhaNai baMdhava! tumae kiM na suyaM bhayavao vayaNaM ? // 3870 // jaM ussuyA sirIe paDaNaMtA ettha caiva savve'vi / rannataNatarugaNANaM jA pajjaMtaMmi sakkANaM // 3871 // punnodayaMbhi udao riddhINaM hoI, taMmi jhijjhate / "jhijjhara iyaro'vi kameNa do'vi "bhaMsaMti pajjate // 3872 // - bhavabhAvaNAvittIe pu0 254 - 256 / 1 pIDA. 2 magadhAdhipattinA abhimAnane maraDavuM, 3 jitavApaNuM. 4 hevAdhiSThita 5 sahAyatA. 6 kuberanI banAvelI nagarI. cha kSaya pAye the. 8 nAza pAme che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 karuNarasakadaMbakaM [ 59 ] neraiyANaM kaluNaveyaNAo / pIDijjai so tatto ghaDiyAlasaMkaDe amAyaMto / pIlijjato hasthivva dhauNae virasamArasai // 94 // taM taha uppaNNaM pAsiUNa dhAvaMti haTTatuTTamaNA / re re gihaha giNhaha evaM duTTheti jaMpatA // 95 // cholijjata taha saMkaDAu jaMtAo vaMsasaliye va / dhariUNa khure kati palavamANaM ime devA // 96 // " aMbe 1 avarisI 2 ceva, sAme 3 ya sabale 4 ttiya / rUddovarudda 5-6 kAle 7 ya, mahAkAle 8 tti Avare // 97 // asi 9 pattaNU 10 kuMbhe 11 bAlU 12 veyaraNitti 13 ya / kharassare 14 mahAghose 15 panarasa paramAhammiyA // 98 // ee ya nirayapAlA dhAvaMti samaMtao ya kalyaetA / re re turiyaM mAraha chiMdaha bhiMdaha imaM pAvaM // 99 // kuMtehiM / iya japatA vAvallabhallisellehiM haramANaM vidhati taha ya chiMdati nikkaruNA // 100 // nivaDato'vi hu koi vi paDhamaM khippai mahaMtasUlAe / apphAlijjai anno vajjasilAkaMTayasamUhe // 101 // 1 nArakImAM utpanna thayela jIva. 2 sAMkaDA mukhavALA TikAyaMtramAM. 3 dhANImAM. 4 charA upara. 5 A nArakIene duHkha ApanAra paMdara prakAranA parAmAdhAmika devAnAM nAmeA che. - eka jAtanuM zastra 7 lAseo. 8 mA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM annane vajjaggiciyAsu khippae virasamArasaMto'vi / aMbAINa'surANaM etto sAhemi vAvAraM // 102 // ArAiehiM vidhaMti momagarAIhiM taha nisubhati / dhADaMti aMbarayale muMcaMti ya nArae aMbA // 103 // nihae ya taha nisanne ohayacitte vicittakhaMDehiM / kappaMti kaippaNIhiM aMbarisI tattha neratie // 104 // sADaNApADaNatottayaviMdhaNa taha rajjurtalapahArehiM / sAmAneratitANaM kuNaMti tivvAo viynnaao|| 105 // sabalA nerayiyANaM uyarAo taha ya hiyymjjhaao| keDDhaMti "aMtavasamaMsaphipphie(? se) chediuM bhuso||106|| chiMdati asIhiM "tisUla-sUla-sUisattikuMtatumaresu / 1poyaMti ciyAsu dahati niyaM nArae rudA // 10 // bhajati aMguvaMgANi UrU bAhU sirANi karacaraNe / kappaMti khaMDakhaMDa ubaruddA nirayavAsINaM // 108 // amIrAsu suMThiesuM dUsu ya payaNagesu kuMbhIsu / 'lohIsu ya palavaMte payaMti kAlAu neraie // 109 // 1 Ara vagerethI. 2 mAre che. 3 trAsa pamADe che. 4 upaghAtane prApta. 5 kApe che. 6 kAtare vaDe. 7 chedavuM, phADavuM ane paraNuM vaDe viMdhavuM. 8 pAdatalathI prahAre karavA vaDe. 9 kheMcI kADhe che. 10 AMtaraDAM, caraba, mAMsa ane phephasAMne. 11 trizala, zala, zalikA vizeSa, zakti, bhAle ane bANavizeSa upara. 12 pareve che. 13 bhAMge che. 14 agnithI bharelI lAMbI cUlIomAM. 15 tIkSNa khIlAo upara. 16 tapAyelA tavAmAM. 17 pakAvavAnuM eka jAtanuM pAtra. 18 uMTanA AkAravAlI kuMbhamAM. 19 leDhAnuM bhAjanavizeSa athavA kaDAImAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM chettUNa sIhapucchAgiINi taha kogaNippamANANi / khAvaMti maMsakhaMDANi nArae tattha mahakAlA // 110 // hatthe pAe arU bAhU sirA taha ya aMguvaMgANi / chiMdati asI asimAiehiM niccaMpiM nirayANaM // 111 // pattadhaNunirayapAlA asipattavaNaM viuvviyaM kAuM / daMsati tattha chAyAhilAsiNo jaMti neratiyA // 112 // to pavaNacalitatarunivaDiehiM asimAiehiM kiMra tesiM / kaNNoThThanAsakaracaraNaUrUmAINi chiMdati // 113 // kuMbhesu payaNagesu ya suThesu ya kaMdulohikuMbhIsu / kuMbhIo nArae ukkalaMtatellAisu tailati // 114 // taDayaDaravaphuTTate caiNayavva kayaMbavAluyAniyare / bhuMjaMti nArae taha vAluyanAmA nirayapAlA // 115 // vasu(?sa)pUyaruhirakesaTThivAhiNiM kalayalaMtajausottaM / veyaraNiM nAma naiM aikhArusiNaM viuThaneuM // 116 // veyaraNinarayapAlA tattha pavAhaMti nArae duhie| ArovaMti tahiM pi hu tattAe lohanAvAe // 117 // neraie ceva paropparapi parasUhi tacchayaMti dadaM / karavattehi ya phADaMti niddayaM majjhamajheNa // 118 // 1 keDI jevaDAM. 2 taLe che. 3 caNAnI jema. 4 kadaMba vRkSanAM punA jevI retInA samudAyamAM. 5 muMje che. 6 carabI ane parU. 9 kalAla ukaLatA lAkhanA rasa jevA pravAhavALI. 8 atizaya khArI ane uSNa 9 cholAve che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - karuNarasakadaMbakaM viyarAlavajakaMTayabhInamahAsiMbalIsu ya khiMvati / palavaMte kharasadaM kharassarA nirayapAlatti // 119 // pasuNo vva nArae vahabhaeNa bhIe palAyamANe ya / mahaghosaM kuNamANA ruMbhaMti tarhi mahAghosA // 120 // taha phAliyA vi ukkattiyA vi taliyA vi chinnabhinnA vi / daDDhA muMggA muMDiyA ya toDiyA taha vilINA ya // 121 // pAvodaeNa puNaravi milaMti taha ceva pArayarasovva / / icchaMtAvi hu na maraMti kaha vi hu te nArayavarAyA // 122 // pabhaNaMti tao dINA mA mA mAreha sAmi ! pahu ! nAha ! / aidusahaM dukkhamiNaM pasiyaha mA kuNaha ettAhe // 123 // evaM paramAhammiyapAesu puNo puNo'vi lagati / daMtehiM aMgulIo giNhati bhAMti dINAI // 124 // tatto ya nirayapAlA bhaNaMti re ajja dUsahaM dukkhaM / jaiyA puNa pAvAI karesi tuTTho tayA bhaNasi // 125 // Natthi jae savvannU ahavA ahameva ettha savvaviU / ahavAvi khAha piyaha ya diTTho so keNa paraloo? // 126 // natthi va puNNaM pAvaM bhUya'nmahio ya dIsai na jiivo| iccAi bhaNasi tajhyA vAyAlatteNa parituhro // 127 // maMsarasaMmi ya giddho jaiyA mAresi nigghiNo jIve / bhaNasi tayA amhANaM bhakkhamiyaM nimmiyaM vihiNA // 128 // 1 moTA zAlmalI vRkSa upara. 2 aTakAve che. 3 bjAyelA. 4 dhyarAyedA. 5 paare|. 6 thI. 7 sa . 8 (pAya) bhUtAthI adhika. 9 vAcalapaNAe. 7 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 - - - karuNarasakadaMbara 'veyavihiyA na dosaM jaNei hiMsatti ahava jaMpesi / caracaracaramsa to phAliUNa khAesi paranaMsaM // 129 // lAvayatittiraaMDayarasabasamAINi piyasi agiddho| iNhi puNa pokkArasi aidusaha dukkhameyaMti // 130 // aliehiM paMcasi tayA ka~DakyamAiehiM muddhajaNaM / pesunnAINi karesi harisio palavasi iyANiM // 131 // tajhyA khaNesi khattaM ghAyasi vIsabhiyaM nusasi loyaM / paradhaNaluddho bahudesagAmanagarAI bhaMjesi // 132 // teNAvi purisayAreNa viNaDio muNasi taNasamaM bhuvaNaM / paradavyANa viNAse ya kuNasi pokarasi puNa iNhi // 133 // mA harasu paradhaNAiMti coio bhaNasi ghiTTayAe ya / savvassa vi parakIyaM sahoyaraM kassai na davvaM // 134 // taiyA parajubaINaM 'coriyara miyAiM muNasi suhiyaaii| airatto'vi ya tAsiM mArasi bhattArapamuhe ya // 135 // sohaggeNa ya naDio kUDavilAse ya kuNasi tAhiM samaM / iNhi tu tattataMbayadhiulliyANaM palAesi // 136 // parakIyacciya bhajjA jujjai niyayAi maaibhginniio| evaM ca daiviyaDDhattaganvio vayasi sikkhavio // 137 // "piMDesi asaMtuTTho bahupAvapariggaraM tayA mUDho / 1 vedamAM vidhAna karAyelI. 2 beTA ya vagere karavA vaDe. 3 luccAI cADI khAvI. 4 khAtara 5 vizvAsu. 6 gupta rIte kIDA karavI. cha tAMbAnI banAvelI tapelI pUtaLIothI. 8 paMDitAI vaDe garviSTha. 9 saMgraha kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karupalakadaMbakaM AraMbhehi ya tUsasi rUsasi ki palpa dukkhehiM ? // 138 // AraMbhaparigahabajjiyANa nivvahai anha na kuTuMbaM / iya bhaNiyaM jansa kA ANasu taM duda vibhAgatyaM / / 139 // bhari pipIliyAINa sIviyaM jai muhaM tuha'mhehiM / to hosi parAhutto muMjasi svaNII puNamiTuM // 140 // piyasi suraM mAyaMto vaktyAgaMto bhuyAhiM nccto| iha tattatelataMvayataUNi kiM piyasi na ? yAsa ! // 141 // sUlArovaNanettAvahAikaracaraNacheyamAINi / rAyanioe kuMTattaNeNa laMcAigahaNAI // 142 / / nayarArakkhiyabhAbe ya baMdhanahAhaNaNajAyaNAIhiM / nANAvihapAvAI kAuM ki kaMdasi iyANi ? // 143 // gurudevANuvahAso vihiyA AsAyaNA vayaM bhgaaN| loo ya gaoNmaLUDattaNAibhAvesu saMtavio // 144 // iya jai nivahatyAroviyassa tasseva piivviddviss| bhuMjasi phalAI re duhu ! amha tA ettha ko doso ? // 145 // iccAipunvabhavadukkayAI sumarAviuM nirayapAla / yuNaravi viyaNAu uIrayati vivihappayArehi // 146 // ukkattiUNa dehAu tANa maMsAI caDaphaDatANaM! tANaM ciya yayaNe pakkhiyati jalaNami bhujeuM // 147 // 1 tAve teva, tabhusane sIsu. 2 bhUma pAye. 3 pI. 4 hAMsI. 5 grAdhipatitva vagere adhikAromAM. 6 potAnA hAthathI vAvela. 7 pAparUpI vRkSanA. 8 kaMpatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 karuNa rasakadaMbakaM re re tu putrabhave saMtuTThI Asa sarasahiM / iyaM bhaNiuM tasseva ya maMsarasaM givhiuM deti // 148 // upasamhiliavaNadavamahaMtajAlAvalIhiM DajjhatA / sumarAvijjati surehiM nArayA puvvadavadANaM // 149 // oNheDayaceTThAo saMbhAreuM bahuppayArAo / baMdhaMti pAsaehiM khivaMti taha vaijjakUDesu // 150 // pADaMti vajjamayavAgurAsu piTTeti lohalauDehiM / sUlagge dAUNaM bhuMjaMti jalaMtajalaNaMmi // 151 // ullaMbiUNa uppi ahomuhe heTu jaliyajalaNaMmi / kAraNa bhaiDittakhaMDa so'vi vikattaMti satyehiM // 152 // paharati caveDArhi cittayavyavagghasIharUvehiM / kuTTeti kuhADehiM tANa taNuM khayarakaTThe va // 153 // kayavajjatuMDabahu vihavihaMgarUvehiM ' tikkhacaMcUhiM / acchI khuDDati siraM haNaMti cuMTaMti maMsAI // 154 // agaNivarasaM kuNaM he veubviyaMmi neraiyA / surakayapavvayaguhamaNusaraMti nijjaliyasavvaMgA // 155 // tattha vi pati pavvayasilAsamUheNa daliyasavvaMgA / akaruNaM kaMdatA peppaDapi va kIraMti // 156 // tiriyANa'ibhArArovaNAI sumarAviNa khaMdhesuM / 1 cArebAju mUkela vananA dAvAnaLanI. 2 zikAranI ceSTAe. 3 mArvAnuM vamaya yaMtravizeSa, 4 upara laTakAvIne. pa zULa upara rAMdhela mAMsAdi 6 varU. 7 kheranA lAkaDAnI jema. 8 vanA jevA mukhavALA. 9 tIkSNa yAMyatrANA. 10 mahAra meM thI aDhe che. 11 pApaDanA yUrI nevA. 12 tirthayo... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbaka caDiUNa surA tesiM bhareNa bhaMjati aMgAI // 157 // jesiM ca aisaeNaM giddhI sahAiesu visaesu / Asi ihaM tANaMpi hu vivAgameyaM payAsaMti // 158 // tattataumAiyAI khiMvati sevaNesu taha ya diTThIe / saMtAvuvveyavighAyaheurUvANi daMsaMti // 159 // . casamaMsajalaNarmummarapanuhANi vilevaNANi uvaNeti / uppADiUNa 'saMdasaeNa dasaNe ya jIhaM ca // 160 // tatto bhImabhuyaMgamapivIliyAINi taha ya davvANi / asuIu aNaMtaguNe asuhAI khivaMti vayaNami // 161 // sovaMti vajjakaMTayasejAe agaNiputtiyAhiM samaM / paramAhammiyajaNiyAu evamAI ya viynnaao|| 162 // eso maha puvvaveritti niyamaNe aliyamavi vigappeuM / avaropparapi ghAyaMti nArayA paharaNAI hiM // 163 // sIusiNAI viyaNA bhaNiyA annAvi dasavihA saMmae / khettANubhAvajaNiyA iya 'tivihA neyaNA narae // 164 // tatto kasiNasarIrA bIbhacchA asuiNo saDiyadehA / nIhariyaantamAlA bhinnakavAlA 'luMlaMgA ya // 165 // dINA savvanihINA napuMsagA saraNavajjiyA khINA / 1 kAnamAM. 2 AMkhamAM. 3 saMtApa, udvega ane vidhAtanA kAraNabhUta rU. 4 bhUsAne agni. 5 sANasA vaDe. 6 eka bIjAne. 7 81, Spal, bhUma, pipAsA, mulI, 525zatA, tAra, hala, laya ane zoka A daza prakAranI vedanA. 8 zAstramAM. 9 paramadhAmikakRta, parasparakRti ane kSetrakRta e traNa prakAranI. 10 raDavaDatA aMgavALA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 karuNarasakadaMbarka ciTThati nirayavAse neraiyA ahaba kiM bahuNA ? // 166 / / acchininIlaNametaM nasthi suhaM dukkhameva aNubaddhaM / narae neraiyANaM ahonisiM pancamANANaM // 167 / / tattha ya sammadiTThI pAyaM ciMtaMti beyaNA'bhihayA / motuM kammAI tumaM mA rUsasu jIva ! jaM bhaNiyaM // 168 // savvo putvakayANaM kammANaM pAvae phalavivAgaM / avarAhesu guNesu ya nimittametaM paro hoi // 169 // dhArijai aito jalanihI vi klolminnkulselo| na hu annamanimmiyasuhAsuho devprinnaamo|| 170 // akayaM ko paribhujai ? sakayaM nAseja kassa kira kammaM ? / sakayamaNubhuMjanANe kIsa jaNo dummaNo hoi ? // 171 // duppatthio amittaM appA suppatthio havai mittaM / suhadukkhakAraNAo appA mittaM amidaM vA // 172 // vArijaMto vi hu guruyageNa tajhyA karesi paavaaii| sayameva kiNiyadukkho rUsasi re jIva ! katsiNhi ? // 173 // sattamiyAu annA aTThamiyA natthi nirypuddhvitti| emAi kuNasi ka~DuttarAI iNDiM kimubvayasi ? // 174 // -bhavabhAvaNAra mUlagAhA 94-174 / 1 Avato. 2 unmArgamAM gayele. 3 kharIdelA duHkhavALo. 4 beTA uttare. 5 uga pAme che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ......... . ... . . . . karuNarasakadaMbakaM __103 [60] piyamaraNe suMdarIe vilvnnN| etto ya suMdarIe paripAlaMtIi aigayaM divasaM / taha vi hu na jAva naMdo samAgao tAva saMbuddhA // 39 // NicchaiyataviNAsA dhasatti sA nivaDiyA dharaNivaTTe / mucchAnimIliyacchI mayavva ThAUNa khaNamegaM // 40 // vaNakusumasurahimAruyamaNAgauvaladdhaceyaNA dINA / roviumAraddhA niviDadukkhapammukkapokkArA // 41 // hA ajjautta ! hA jinnvriNdpypumpuuynnaastt!| hA saddhammamahAnihi ! kattha gao dehi paDivayaNaM // 42 // hA pAva ! daiva ! dhaNasayaNagehanAse vi kiM na tuTTho si? / jamaNajja ! ajjautto vi 'nihaNamihi samuvaNIo r43|| he tAya ! suyAvacchala ! hA hA he jaNaNi ! nikavaDapemme ? / duhajalahinivaDiyaM kIsa niyayadhUyaM uveheha ? // 44 // iya suciraM vilavittA ninDiparissamakilAmiyasarIrA / karayalanihittavayaNA sutikkhadukkhaM aNuhavaMtI // 45 // -uvaesapayavittIe pu0 41 / 1I sanAya ! 2 vinAzane. 3 potAnI putrIne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [61] pavahaNabhaMguttarakAle milaMtIe ruyaMtIe ya suMdarIe naMdassa AsAsaNaM / aha kaha vi tahAbhaviyavvayAi uvaladdhaphailagakhaMDANi / ekkammi ceva 'belAulammi laggANi lahu tANi // 23 // aghaDaMtaghaDaNasughaDiyavihaDaNavAvaDavihissa jogeNa / jAyaM paropparaM dasaNaM ca guruvirahavihurANaM // 24 // tA harisavisAyavasucchalaMtadaDhamaNNupuNNagalasaraNI / sahasatti suMdarI naMdakaMThamavalaMbiuM dINA // 25 // roviumAraddhA nibirAmanivaDaMtanayaNasalilabharA / jalanihisaMguvAgaMbubiMdunivahaM muyaMti vva // 26 // kahakaha vi dhIrimaM dhAriUNa naMdeNa jaMpiyaM tAhe / suyaNu ! kimevaM sogaM karesi accaMtakasiNamuhI ? // 27 // ko nAma mayacchi ! jae jAo jo jassa neva vasaNAi / pAunbhUyANi na vA jAyANi ya jammamaraNANi ? // 28 // kamalamuhi ! gheccha gayaNaMgaNekacUDAmaNimsa vi ravissa / udayapayAvaviNAsA paidiyasaM ciya viyaMbhaMti // 29 // kiM vA na suyaM tumae jiNiMdavayaNamni jaM suriMdAvi / puvvasukayakkhayammI dutthAvatthaM uvalahaMti ? // 30 // kammavasavattijaMtUNa suyaNu ! kiM ettie vi paritAvo ? / jesiM chAyavva samaM bhamaDai dukkhANa daMdolI // 31 // -uvaesapayavittIe pu0 41 / 1 pATIAnA kakaDA. 2 baMdara. 3 zoka. 4 niraMtara. 5 zyAma bhubhavANI. 6 puzyanA kSaye. 7 zrelI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 karuNarasakadaMbakaM [62] loyaNavaNiassa annutaavo| soUNa tayagusar3hi, jaMpai iyaro vi mukkanIsAsaM / niyaduccariyaM mottuM, na majjha duhakAraNaM annaM // 92 // taM maha daDhaM khu dukha, hiyayagayaM nisiyanaTThasallaM va / jaM khitto si gabhIre, samuddatIre tumaM taiyA // 93 // taM dahai avissAmaM, hiyayagaya ussuyaM va jalamANaM / jaM ahilasiyA esA, mahAsaI kUracarieNa // 94 // pattaM pAvassa pAlaM, acireNa mae iheva jamammi / aipAvotti ya kAuM, nIomhi na peyavaiNAvi // 95 // ahavA Dajjhau nihuyaM, nimaM phuphumavva cirameso / iya bhAviUNa vihiNA, dhario'haM pAvabhario vi // 96 // jattiyametaM mettaya !, turiyaM saMcarasi kAraNe majjha / tattiyamettaM aNutAva-pAvae khivasi maM ahiyaM // 97 // iya vivihaM palavaMto, bhaNio so riddhisuMdarIe vi / dhanno si jeNa pAve, pacchAyAvaM vahasi evaM // 98 // jaM kAUNa vi pAvaM, pAvA pAvaMti paramapa'riosaM / dhIrA na kuNaMte cciya, kaevi aNutAviNo dukkha // 99 // -upaesapayavittIe pu0 330 1 nirantara. 2 yamarAja vaDe. 3 karISAgni ke sukelA chANAnI agninI jema. 4 AnaMdane. 5 pazcAttApa karanArA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 karuNarasakadaMbakaM [ 63 ] sIlarakkhaNDAe guNasuMdarI kittimo akaMdo / aNNa samayammi sahasA, svaNIe pacchimammi jAmammi / akaMdiuM pavattA sA niyame punnapAmi // 62 // bhaNiyA dieNa suMdari !, kiM te bAhai sarIramajjhami ? | tIe vi sadukkhaM ciya, bhaNiya aphuDakkharaM sUlaM // 63 // taM daTThUNa visano, beruI kuNai uvasamovAe / maNimaMtosahibheya-sao ya parao jahA gANaM // 64 // guNasuMdarI vi ma~NayaM, gose uvasaMta veNA saNiya | kuNai khalaMtapaDatI, kaMdatI geha kiccAI // 65 // bhaNaiya ahaM ajoggA, tuha gharavAsassa suhaya ! nibbhaggA / jeNerisa mahaMta, uvaTThiyaM dAruNaM hukkhaM // 66 // tivvA sirammi viSaNA, Dajjhai aMga haiyAsagasivaM va / chiMjjati va aMtAI, phuDaMti savvaMgasaMdhIo // 67 // iya duhadAhalitA, maNNe pANe ciraM na dhArissaM / taM puNa tabei ahiyaM, na pUriyA jaM tuha mahAsA // 68 // maha pAyAe kaje, suiraM AyAsio tume appA | mAyaNhiyANughAvirahariNANa va na ya phalaM vattaM // 69 // 1 zAMtinA upAyAne. 2 a5. 3 prabhAtamAM. 4 vedanA. 5 agnithI grasta. 6 lepAyalI. 7 jhAMjhavAnAM jaLane anusAre doDanArA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbaka 107 anna ca kAuM parassa pIDaM, jaM raiyaM appaNo suhaM puTviM / tamsa 'vivAgameNAhA, sahAmi aidAruNaM bhanne // 70 // dAUNa mae hariyaM, caMdamalaMDa(maMDalaM) va kassaI dinna / bhaggaM ca vayaM puvvaM, hariyaM deiyaM va kassAvi // 7 // taM dukaDeNa taviyA, esA DajjhAmi tujjha NayaNagge / dehi lahuM kaTThAI na annahArDavei maha dAho // 72 // iya vivihaM vilavaMti, akayAhAraM saniMdaNaparaM ca / pecchiya pacchAyAvI, jaMpai vippo sanivveyaM // 73 // - upaesapayavittIe pu0 333.. na. 2 nAyaDita. 3 priya. 4 5 / 5 13. 1 bhanA 52 thaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 karuNarasakadaMbakaM [ 64 ] saMkhanivassa aviyAriakajjakaraNe tassa ya pariyaNANaM ca vilAvo / mukkaM gimmi Asi-tti bhAsagANaM khaNeNa tesiM so / mucchAnibhI liyaccho, paDio sIhAsa jhatti // 269 // sIyalapavaNapaogeNa, pavaNio kahavi ddhayo / paricitiuM pavatto, aNave kkhiyakAriyA dhI me // 270 // sukayaNNuyA aho me, aho mamaNNANa gariso garuo / nibbhamgaseharattaM, niddayabhAvo aho duhu // 279 // evaM viciMtayaMto, puNovi mucchAvaso mahIpaDio 1 puNaravi laddhAsAso, bhaNio sAmaMtamAIhiM // 272 // deva ! kimeyamakaMDe, saMjAyaM AulattamaivisamaM / evaM puNo puNo so, ApuTTho kahiumAro || 273 | bho bho muddho ahayaM, niyaduccarieNa coravakeNa / jamhA mae Na gaNiyA, vacchalayA vijayarAyassa // 274 // jayaseNakumaramettI, paimhusiyA Na ya kalAvaIpaNao / bahu mannio kalaMko, na ciMtio niyakulassa mae // 275 // 1 avicArI. 2 sukRtajJatA. 3 ajJAnanI prakatA. 4 bhUlI orals. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbaka __ 109. jamasaMbhavaMtadosA, dosavaI kappiUNa jamagehe / vijayasuyA pesaviyA, AsannIbhUyasuyapasavA // 276 // tA me na asthi suddhI, puMjassa va asuiNo adaTThavo / ahamettha siTThaloyamsa, kassa caMDAlabhAvAo // 277 / / jINeha jhatti kaTThAI, jeNa jalaNammi pavisi suddhiM / kohamahaM lahu saMtAva-tAviyaM nivvavemaMgaM / / 278 // soccA nivavayaNamiNa, akAlavijjUnivAyasAricchaM / sayalo vi pariyaNo'nnonnavayaNamavaloiuM laggo // 279 // hAhA kimeyamevaM rannA vuccai vilakkhao ThiccA / samakAlamukkalallakapokkao vilavae evaM // 280 // hA ajautta ! ainimdhiNo si kaha vavasiyaM tae eyaM ? / sA muhamaMDaNamamhaM; katthati bhaNaMti jAyAo? // 281 // hA raoNyaMgaNameyaM, vaTTai sunnaM ca taM viNA nuddhaM / mA rUsa pasiya ANesu sAmi ! taM pariyaNo bhaNai // 282 // hA hatti kiM kimeyaM, dhIM dhI eyArisaM vihivihANaM / naranAriMgaNo nayare. ruyai samaMtA iya bhaNaMto // 283 / / akandasaddabhImaM, nikaruNANapi jaNiyakArunnaM / daTTaNa puraM rAyA, Usuyacitto puNo Aha // 284 // 1 laI jAo. 2 karIza. 3 dehane zAMta karuM. 4 eka bIjAnA mukhane. 5 bhayaMkara. 6 kalAvatI. 7 rAjAnuM AMgaNuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM bho maMti ! kiM cirAvaha, kiM me no muNaha veyaNaM aMge ? | hA niDuMraM na phucha, hiyAM meM garurudukkhaMpi // 285 // aha maMtidArasayaNA, seyarAhamudAharati tyamANA / 110 mA kuNa vikkhaNa ! khae, khArakvevaM khaNeNamha // 286 // jai Rha vi buddhikhUNaM, saMjAyaM divvajogao egaM / tA mA kareha bIyaM, gaMDovariphoDiyAtulaM // 287 // bhayakAyarANa saraNaM, bhavaMti dhIrA dherAharatthejjA / dhIrAvi dhIrayaM jai, cayaMti tA hou kiM saraNaM ? // 288 // annaM ca ciraparipAliyameyaM, rajjamasaMpattasattusaMtAvaM / hayavippahayaM hohI, tumae mukkaM muhutteNa // 289 // kAUNa kulaccheyaM, mA pUra maNorahe rijaNassa / pajjAliUNa bhuvaNaM, ko ujjoya kuNai i ? // 290 // -upa esapayavittIe pu0 350 / 1 eka sAthe. 2 parvatanA jevA sthiratAvALA. 3 buddhizALI. www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - ~~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ karuNarasakadaMghakaM __ 111 [65] kavvajAgahaNe dhAriNImAue saddhiM mehakumArasa sNvaao| bhaNiya meheNa tao icchAmI bhayavao caraNamUlaM / gihavAsAo imAo 'nikkhami tikkhadukkhAo // 7 // kharaparasupahayacaMpayalayana sA jjhatti dharaNivIDhammi / paDiyA vihaDiyasavvaMgabhUsaNA bhAsohaggA // 72 // pavaNeNa sIyalajalehiM taha ya bahalehiM caMdaNarasehiM / sittA subuhaM taha tAlaviMTaparivIjhyA saMtI // 73 // ummIliyanayaNajuyA paJcAgayaceyaNA bhaNai taNayaM / "uMbarapuppha va tubhaM sudullaho kaha vi me laddho // 74 / / tA jAva ahaM jIvAmi tAva ettheva nivvao vasasu / tuha virahe jeNa lahuM jIyaM me jAti kulatilaya ! // 75 // paraloyaMtariyAe mai pavajaM tumaM karejjAsi / evaM ca kae suMdara ! kaiyannuyattaM kayaM hoi" ||76 // (meghaH 'kumAro bhaNati'-) "jalabubbuyavijjulayAkusaggajaladhayavaDovamANammi / majuyANa jIvie maraNamaiMgao paMcchao vAvi // 77 // 1 nIkaLavAne. 2 paM. 3 ughaDelA. 4 vratarahita. 5 kRtApaNuM. 6 52poTI. 7 mA 25 lAgabhAMDe. 8 sAgaNa. 8 57. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 karuNarasakadaMbakaM ko jANai kassa kahaM hohI bohI sudulaho eso / tA dhariyadhI rimAe aMbAe ahaM vimottabbo" // 78 // (dhAriNI ' bhaNati'-) "sukulugayAo sumaNoharAo laaynnslilsriyaao| nimmalakalA''lyAo suvannatArannapunnAo // 79 // miyamahurabhAsiNIo ljjaamjjaaygunnmnnojjaao| sairaiMdusamamuhIo nIluppalapattanayaNAo // 80 // eyAo aTTha vIvAhiyAo jAyAo tae nivasuyAo / uvaNIyaniuNaviNayAo, tAhiM saddhiM tumaM visae // 81 // paMcapayAre sAre paribhujasu vaTTie niyakulammi / egateNa vitaNho pacchA pavva jamaNusarasu" // 82 // (meghaH 'kumAro bhaNati'-) asuiTThANamimAo asuIo cciya pvvttjmmaao| asuikaovaTuMbhAo ceva ko muNiyaparamattho // 83 // eyAsu ramejja aNajjakajasajJAsu pAyamitthIsu / taha rogajarAparijajjarAsu maraNavasANesu" ? // 84 // (dhAriNI ' bhaNati '_) "purisaparaMparapattaM vittamiNaM putta ! tAva mANehi / dinne dINAImaM bhutte saha baMdhuloeNaM // 85 // ucchaliyAtucchajaso baMdijaNumaNIyamANaguNanivaho / pacchA vayaM pavajasu vimuktaruNattaNo saMto" // 86 // 1 suMdara. 2 zaraRtunA caMdranA samAna. 3 dravya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 113 (meghaH 'kumAro bhaNati'-) "dAiyajalaggisAhAraNesu taha sairitaraMgatullesu / maiimaM atthesu na koI ettha paiDibaMdhamuvvahai" // 87 // (dhAriNI bhaNati'-) "jaha khaggaggasihAe caMkamaNaM dukkaraM tahA putta ! / vayaparipAlaNamevaM visesao tujjha sarisANaM" // 88 // (meghaH 'kumAro bhaNati'-) " jA akayavvavasAo puriso tA dukkaraM paraM savvaM / ujamadhaNANa dheNiya savvaM sajjhaM tu paDihAi" // 89 // evaM kayanibbadhaM jaNaNiM baMdhavajaNaM tahA savvaM / panvajApaDikUlaM bhAsaMtanaMNuttaraM kAuM // 90 // cittehiM juttisayasaMjuehiM viNaovayArakaliehi / paccuttarehiM etto appA moyAvio teNaM // 91 // saMtaparicAyakarI kAyarajaNajaNiyavimhaukkarisA / dikkhA samasthabhavadukkhamokkhadakkhA tao gahiyA // 92 // -uvaesapayavittIe pu0 184-185 / 1 putra vagere. 2 nadInA taraMga tulya. 3 matimAna. 4 Asaktine. 5 atizaya. 6 sAdhya. 7 . 8 niruttara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 karuNarasakadaMba [66] saMkhaniveNa raNNe cAiyAe kamalAvaIe bilAvo nikaruNassa vi ya kaalunnN| na ya suvvai tUravo na jaNaravo kiMtu ranameyaMti / sumiNamiNaM maimoho kimidaMjAlaM kahasu saccaM // 214 // iya saMbhamappalAvaM, devi 'viyalattamAgayaM daTuM / nikaruNo vi sakaruNo, Na tarai paDiuttaraM dAuM // 215 // oyariya rahA tatto, purao kayakaraMjalI houM / soyabhararuddhakaMTho, ruyamANo bhaNiumAraddho // 216 // haiddhI dhiratthu pAvo, devi ! ahaM saccameva nikaruNo / jeNerisammi kamme, nioio hayakayaMteNa // 217 // so devi ! varamajAo, pAvayaro pAvaceDio duttttho| jo aiyArisavitti, dhArei jIviDaM puriso // 218 // jujjhai jaNaeNa samaM, viNivAyai bhAyaraM siNiddhapi / 'sevayasuNao varao, pahuvayaNA visai jalaNammi // 219 // oyariya rahavarAo, tA nivasasu ettha sAlachAyAe / eso rAyAeso, annaM bhaNiuM Na pAremi // 220 // 1 mUDhatAne 2 are dhikkAra. 3 dhikkAra thAo. 4 AvI AjIvikAne. 5 kUtarA sarakho sevaka. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 115 vijjunivAyabbhahiyaM, tavvayaNaM suNiya muNiya tattatthaM / oyaranANI mucchA-vaseNa dharaNIgayA devI // / 221 // iyarovirahaM ghettuM ruyayANo ceva paDigao nayaraM / pattA kameNa kahakahavi ceyaNaM aha puNo devI || 222 // jA ciTThai ruyagANI aikaruNaM kulaharassa samariUNa / tA 'puvvaniuttAo, pattAo pANavilayAo / / 223 // tAhi ca rakkhasIhiM, karasaMThiyakattiyAkairAlAhi / 4 NikkAraNako ubbhaDa miuDIbhIsaNaNiDAlA hiM // 224 // hA duTThe ! duhaceTThe !, Na yANasI mANiuM nivailacchi / jaM paDikUlaM vaTTasi, raNNo NehAulassAvi // 225 // tA saha saMpayaM dukkayassa phalame risAI pharusAI / vayaNAI bhAsiUNaM, chiNNaM sahasA bhuyANa juyaM // 226 // (ra) kaNayabhUsaNa-virAiyaM nivaDiyaM dharAvalae / kahakahavi laddhasannA, vilAvamiya kAumAraddhA // 227 // hA divya ! kIsa majjhaM evaM kuvio si nigdhiNo houM / jeNa atakiyameva karesi aidAruNaM " DaMDa ? || 228 // kiM Natthi tujjha gehe, mae samA kAvi bAliyA pAva ! / jeNa Na yANasiNi, hayavihi ! diMto duhamaNiTThe ! // 229 // 1 agAuthI nimAyelI. 2 cAMDAlanI strIo. 3 bhayaMkara 4 kAraNa vinA krodhathI bhayaMkara banela bhammara vaDe bhISaNa lalATavALI. 5 zikSAne. huM jANe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbarka hA ajautta ! juttA, asamikkhiyakAriyA Na te esA / dahihI hiyayaM ahiyaM, aNutAvo dhIra ! tuha 'viuNo // 230 // jANaMtIe ma kao NAha !, mae tujjha vippiyalavo vi / aNNANakae piyayama !, na hu jutto eriso dNddo||231|| kainejaveNa keNa vi, siTuM tuha kiMpi taM na yANAmi / sadahasu mA vi sumiNatare'vi sIlassa mAliNNaM // 232 // so ho so paNao, sA paDivattI tayaM suhAlavaNaM / ekapae cciya nigSiNa !, kaha pamhuTuM tuheyANiM ? // 233 // khaNarattakhaNavirattA, nArI paDivannapAliMNo purisA / esA vi jaNapasiddhI, vivarIyA ajja saMjAyA // 234 // hA tAya ! mAya ! bhAuya !, Asi ahaM pANavallahA tumha / tA kiM Na parittAyaha, maramANiM dukkhamaraNeNa ? // 235 // pIDAvasAu tIe, takkhaNamAuliyamuyaramailaja / cittaMmi vahaMtI jANiUNa pasavassa sA samayaM // 236 // paccAsannammi gayA, vaiNagumme sUlaveyaNA jAyA / kahavi pasUyA kiccheNa, veyaNAe'vasANammi // 237 // calaNANamaMtarAle, devakumArovamaM suyaM niyai / gahiyA hariseNa tahA, takkhaNao guruvisAeNa // 238 // 15jitana. 2 apriya. 3 ana mameranAra. 4 bananI bImai. 5 atizaya kheda vaDe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nehA karuNarasa kadaMbakaM 117 AvaigayaMpi suhayai, tosai gurusoyagahiya hiyayaM pi / maramANaM pi jiyAvai, ava jammo jaNaM loe // 239 // bhaNai sujAyaM puttaya !, hojjasu dIhAuo suhI sayayaM / vaccha ! karemi kimannaM, vaddhAvaNayaM tuha abhaggA ? // 240 // etthaMtaraMmi putto, taDaphaDato ItaDA bhimuha / luDhiDaM laggo calaNesu dhariya aha jaMpiuM laggA // 241 // hAhA karyaMta ! nigviNa !, tuTTho si na ettieNa kiM pAva ! | dAUNa puttayaM jaM puNo vi avahariumAraddho ? || 242 // bhavai ! idevi !, tuhaM paDiyA pAesu dINavayaNA haM / paNa piyaMkari ! karuNaM, karehi avahIra mA eyaM // 243 // jai jayai jae sIlaM, jai tA sIlaM kalaMkiyaM na mae / tA devvanANanayaNe, ! kuNa bAlyapAlaNovAyaM // 244 // iya dINaM kaMdatI, kArunnagayAe siMdhudevIe / sohaNakara bhaiyalaiyA, niruyA ya kayA khaNeNesA // 245 // amayaraseNa va sittA, aNubhUyA taNusuhaM aipabhUyaM / karayaladueNa ghetuM, bAlaM saMThabei aMkami // 246 // jaya naMda devi ! bhadda, NikAraNavacchalAe tuha hou / jIvAviyA aNAhA, sAmiNi! tumae sudINA haM // 247 // . 1 sukha Ape che. 2 tiraskAra karo. 3 bhujalatA. 4 rAgarahita. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 karuNarasakadaMbakaM kiM majjha jIvieNaM, evaMvihaparAbhavaggibhuggAe ? / kiM tu na tarAmi mottuM, vacchamaNAhaM visAlacchaM // 248 // kira kAhI suyajamme, jaNao nayare chaiNaM mahacchariyaM / navara vihipariNAmo, eso aidAruNo jAo / / 249 // rajjaMti jAva kajjaM, kayakajjA dujaNavva ?mmati / je te kArimanehA, hA hA dhI "niggiNA purisA // 250 / / piyapaDibardhapisallo, jANa maNomaMdire na sNvsio| nimisaMtarapi tAsiM namo namo bAlasamaNINaM // 251 // bAlattaNe vi jai tA, huMtA haM baMbhacAriNI samaNI / erisayaM tA vasaNaM, sumiNami vi hI na pecchaMtA // 252 // iya vivihaM vilavaMtI, ruyaMtavaNadevayaM ruyaMtI ya / tAvasamuNiNA keNa vi, diTThA sA punnajoeNa // 253 // -uvaesapayavittIe pu0 348-349 / 1 agni vaDe bhuMjAyelI. 2 mahatsavane. 3 duHkha Ape che. 4 kRtrima nehavALA. 5 bahAra nIkaLI gayelA. 6 pizAca. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [67] guruvirahe devasRriNo veraggagabhio vilAvo / nivvANagamaNakallANavAsare jamsa mukkapokkAraM / surasAmiNo'vi kaMdaMti vaMdimo taM jiNaM vIraM // 1 // jagagurugoyaraneheNa nihaNio jassa kevlaaloo| kaha kaha vi samunbhUo taM goyamagaNaharaM sarimo // 2 // gurucaraNasarovararAyahaMsalIlaM dhariMsu je sIsA / te vaiirasAmipamuhA paiyao paNamAmi tiviheNaM // 3 // sirivIrajiNesaratitthajalahiullAsapunnimAyaMdaM / aijaccacaraNatavanANalacchimayaraharasAricchaM // 4 // micchattamohamaMDalavihaDaNaghaNapavaNapUrasaMkAsaM / kaoNsakusumAlinimmalajasabharaparibhariyabhuvaNayalaM // 5 // bhuvaNaya vittasupavittavibuhasevijjamANapayapaumaM / 'paumaddaha' va paMcappayAraAyArakamalANaM // 6 // karuNAgaMgAhimavaMtaselamaNavajjavayaNamaNikhANiM / veramgavamgumaggapayaTTajaNasaMdaNasamANaM // 7 // parahiyaciMtAcaMdaNavaNAvalI malayAselasamasIlaM / guNiloyavisayabahumANaosahI ruhaNa'giridharaNI // 8 // 1 kevala jJAna. 2 vajasvAmI vagere. 3 namra. 4 samudranA samAna. 5 tanuM pu05. 1 29dA. 7 nirdoSa. 8 25. 8 bhkssyaacalanA samAna svabhAvavALA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 karuNarasakadaMbakaM cArittanANadaMsaNaphalelolamuNiMdasaiuNa meru'vaNaM / chattIsagaNaharaguNe sarIralINe sai dharataM // 9 // duddharaparIsahiMdiyakasAyavijaovalamAhappaM / sasthaparamatthapayaDaNapaNAsiyAsesajaNamohaM // 10 // hiMsAe hiMsaNaM dosadUsaNaM rosarUsaNaM vaMde / sirimuNicaMdamuNIsara ! niyayaguruM garimajiyameruM // 11 // muNicaMdasUri ! gaNaharaguNANa aMto na labbhae tumh| kiM vA 'sayaMbhuramaNe' jalappamANaM muNai koI ? !! 12 // bhavabhIrujIvasaMtosadAiNI tumha muNivara! pvittii| ahavA ciMtArayaNaM kesi na hu jaNai kallANaM ? // 13 // jA tumha dhIrimA dhIra ! kAvi nannattha taM paloemi / lacchIkamalaparimalo kimanna naliNAI alliyai ? // 14 // jaha maccharassa pasaro tumae nihao tahA na anneNa / vaNagahaNaM jaha cUrai mattakarI no tahA sasao // 15 // uvasamajaleNa tumae vijjhavio rosdaarunndvmii| viNayaMkuseNa ahimANamayagalo nibhAhaM nIo // 16 // visavallarIvva mAyA pasaratI TuMriyA tume nAha ! / unbhaDakarAlakaravAlatikkhadhArApaogeNa // 17 // 1 Asakta. 2 pakSI. 3 dusaha (bAvIsa) parISaha, Idriyo ane kakSAnA vijayathI mAhAmya meLavela. 4 meTAI 5 lIna thAya che. chA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - karuNarasakadaMbakaM bahuvihaviyappakallolasaMkulo lohajalanihI sAmI ! / saMtosavADavAnalavaseNa sosaM tuhaM patto // 18 // anne'vi bhAvariuNo hAsAI sNghddtdddhklinno| cArittamahAmoggarapahAradANeNa te nihayA // 19 // macchararahiyaM parihAsavajjiyaM galiyaiMdiyaviyAraM / bhavanivbeyapahANaM jayau jae tuha sayA cariyaM / / 20 // bhogatisApAmAparigayANa jIvANa paramavijeNaM / rayaNattayatihalAe tumae nIrogayA vihiyA // 21 // bhAvariudavAnaladUmiyAI bhaviyANa mANasavaNAI / satthIkayAiM tumae dhammAmayavArivAheNaM // 22 // suvihiyacariyA dhariNI pamAyapAyAlamUlamallINA / purisuttameNa tumae muNivai ! lIlAi uddhariyA // 23 // nANArayaNAI jaeNgavaM tumae dAtieNa bhavvANaM / nivvANanayaramaggo pAyaDio paramakaruNeNaM // 24 // sIlAlavAlabaMdho dhammatarU sggmokkhphlphliro| suhabhAvaNAjaleNaM ahisitto so tae sAmi ! 25 // taM jayau ciMtapakulaM jayabhi siriudayaselasiharaM va / bhavvajiyakamalabaMdhava ! jammi tuma tamaharo jAo // 26 // 1 5veza. 2 524. 3 (zana, jAna bhane yAtri )latraya rUpI triphalA vaDe 4 ekarAze. 5 dekhADatA. 6 kayAre. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 karuNarasakadaMbaka saccaM mahagghiyA sA mahagghiyA caramajalahivelavva / mottiyamaNivva jIe taM phuriu uyarasippiuDe // 27 // sA danbhanayarI nayaraseharataM sayA samuvvaharu / jIe tuha purisasehara ! jammadiNamahAmaho jAo // 28 // jasabhaho so sUrI jasaM ca bhadaM ca nimmalaM ptto| ciMtAmaNivva jeNaM uvaladdho nAha ! taM sIso // 29 // siriviNayacaMdaajjhAvayassa pAyA jayaMtu 'vijhassa' / jesu tuha Asi lIlA gayakalahasseva bhaddassa // 30 / / ANaMdararipamuhA jayaMtu tuha baMdhavA jayappayaDA / je tumae dikkhaviyA sikkhaviyA sUriNo ya kayA // 31 // avvo auvvameyaM kiMpi ya tumhANa bhaviyagayakuDuMba / saMsAravallarIlaraNammi jaM gayakuleNa samaM // 32 // nIsesaM tuha cariyaM savvajiyANaMdakAraNaM ceva / jaM tu na neho kattha vi taM maha hiyae khuDukkei // 33 // mannAmi sAmi ! hiyayaM vajjasilAsaMpuDeNa tuha ghaDiyaM / paiDibaMdhabaMdhuraMmi vi sIsajaNe nippivAsaM jaM // 34 // jANiya aNAgayaM ciya maraNaM saMbohiUNa sIsagaNaM / gahiyANasaNeNa tae uvaladdhA''rAhaNapaDAgA // 35 // samuheNa uccaraMto carime samayammi aTTha nvkaare| bhaNaha bhaNahacijaMpira te dhannA jehiM diTTho'si // 36 // 1 udararUpI chIpamAM. 2 khaTake che. 3 snehathI zobhatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 123 1 sAso khAso dAho tinni vi rogA muNiMda ! tuha khINA / aNasaNapavittisamae samayaM kalusehiM kammehiM // 37 // caramasamae vi suhaguru ! viyelattaM pariharaMtaeNa tae / savvattha egarUvA guruA seccAviyaM vayaNaM // 38 // sacca sA kasiNacciya 'kattiya' mAsassa paMcamI' kasiNA / khetataraM va sUro jIe taM samgamallINo // 39 // egArasa a~TTuttara(?)saMvaccharakAla ! paDau tuha kAlo / jasasesaM jeNa tae taM muNirayaNaM kayaM pAva ! // 40 // hA siddhaMta piyA paha ! hA mAe ! laliyakavvasaMpatti ! | hA gaNiyavijjasahie ! hA baMdhava ! takkaparamattha ! // 41 // hA chaMdamuddhaputtaya ! hA hA'laMkAramajjhalaMkArA / hA 'kammapayaDipA huDa' mAyA ! maha me nisAmeha // 42 // jo Asi majja jaNao muNicaMdamuNIsaro vibuhapaNao / so nigviNeNa vihiNA sAMgaNamaMDaNo vihio // 43 // amayajala hiumgArasannihA kattha komalAlAvA ? | supasannanayaNa avaloyaNAI hI tAI puNa kattha ? // 44 // iya tujjha viraha haiyavahajAlAvalikavaliyA ruyai kaluNaM / nissaMkaM lIlAiyamaNusarai sarassaI devI // 45 // hA caraNalacchIvacche ! saMpai behavvadukkhamaNupattA / jaidhammaputta ! majjha vi saMjAo sAmiNA viraho // 46 // 1 bhUbhava 2 sAmita yu. 3 saMvat 1178. (?) 4 abhi.. www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 karuNarasakadaMbakaM hI jiNavayaNapahAvaNakanne ! kannANa dussahaM syasi / aniyayavihAracarie ! huhutti dUhavasi royaMti // 47 / / iya niyayakuTuMbayamANusAI patteyamullaviya dINaM / vilavai carittarAo o ! virahe tujjha muNinAha ! // 48 // ko majjha saMpayaM sAmisAla ! dAhI sirammi karakamalaM ? / aruNapahAjaNiyaM samamayaM va lacchInivAsagihaM // 49 // kuvalayadalamAlAmaNaharAe amayappvAhamahurAe / nehabharamaMtharAe diTThIeN pasAyabhariyAe // 50 // taha tAya ! paloehI saMpai ko caraNatAmarasapaNayaM / romaMcaMciyadehaM tuha virahe mANusa loyaM // 51 // aiduggamagaMthapavyayasiharolI majjha saMpayaM keNaM / tuha vaiyaNavajjavirahe bhiMdeyavvA payatteNaM // 52 // ahavA tuha nAma paramamaMtaM ahonisa majjha jhAyamANassa / nANacaraNappahANA ullasihI maMgalaguNAlI // 53 // jai Asi majjha tuha pAyapaMkae sAmi ! aviralA bhattI / tavvasau cciya jammatare vi taM hoja majjha gurU // 54 // ANaMdasuNivAyaM iya vayaNapurassaraM viheUNaM / gurubhaNiyakajasajjo saMjAo devasUritti // 55 // -payaraNasamuccae pu0 46-49 / 1 maMda. 2 kamaLa. 3 vacanarUpI vajanA virahamAM. 4 AnaMdarUpI mAMnu 57g. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - karuNarasakadaMba . 125 [68] sirisupAsanAhassa nimbAlakallANe suriMdANaM palaNaMva / phamguNakasiNAe sattamIe mokkhammi tammi saMpatto / paMcahiM sAhusaehiM, sahio caiDaNa niyabuMdi // 31 // aha jayaguruguruvirahubbhavatabAhappavAhanayaNapuDA / savve vi suravariMdA, namiUNaM bhaNiumAraddhA // 32 // saMpai tumammi parinivvuyammi jayanAha ! tihuyaNapaIve / bhAraha khittaM gurumohatimirabharanibbharaM jAyaM // 33 // bhattibharanibbharubhijamANaghaNapulayapUriyasarIrA / AgaMtUNaM jayaguru ! inhi ke saMthuNissAmo // 34 // kassa va pUyaM raiUNa saMpayaM nivvuyA bhavissAmo ? / savilAsalAsalIlaM, kassa va purao karissAmo ? // 35 // tumamaMtareNa siraiyarayaNamayamaiuDamaMDalI iNhi / / bhattivaseNaM sAmiya ! cuMbissai kassa payavIDhaM ? // 36 // iya saMthoUNa puNo puNo vi namiUNa vigayaANaMdA / jiNanAhassa sarIraM adUradesammi nisiyati // 37 / / -supAhanAcarie pu0 656 / 1 mokSamA gaye chate. 2 zAMta. 3 bhugaTa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [69] appaDDhIe visaDhassa paridevaNaM / iya visaDhanisaDhasaDDhA kAleNaM kavaliyA samAhIe / sohamme uvavannA visaDho appaDDhIo jAo // 50 // nisaDhasurabhiccamajhe tatto daTTaNa tassa gururiddhiM / nAUNa puvvajammaM tatto jhUrai bahuM visaDho // 51 // sarisehi vi gihidhammo dohiMvi paripAlio taha vi jaao| ajjhavasAyavaseNaM eso sAmI ahaM bhicco // 52 // haddhI muddheNa mae dhammaviruddhaM samAyaraMteNa / hAsuvahAsapareNaM hA hA hA hArio jammo // 53 // vaivagdhIsaMjamaNaM kAuriseNaM na sakkiyaM kAuM / sAmaiyamittakAlaMpi ahaha aho mohamAhappaM // 54 // cArijaMteNa vi nisaDhabaMdhuNA jaMpiyaM imaM taiyA / taM hosi mahiDDhIo suro ahaM tujjha mddlio|| 55 // taM saccaM ciya jAyaM nisaDhasuro jai vi punvaneheNa / aigauraveNa pAsai tahAvi puvakkiyavaseNa // 56 // garuo galevalaMbai maddalao tassa picchaNayakAle / to taha "jhijai hiyae jaha dukkhaM kevalI muNai / / 57 // -supAsanAhacarie pu0 553 / 1 zrAvaka. 2 vacanarUpI vAghaNanuM baMdhana. 3 nATakane vakhate. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [ 70 ] piuNo dikhAe dhaNakumArasta vinnattI / iya piuvayaNaM so nisamiUNa tADijjamANagalasaraNI / gaggaya girAe laggo vinnaviu~ dhaNakumAro vi // 342 // tAya ! na kiMpi hu picchAmi kAraNaM tujjha tArisaM ahayaM ? tA kaha dukkarakammammi maM niujesi iNhipi ? || 343 // paDivakkhapakkhakakvaMtaresu khitto na tAya ! maNayaMpi / uvasamio pajalaMto payAvadAvAnalo tujjha // 344 // tihuyaNajaNanayaNamahArasAyaNaM rUvasaMpayA tujjha / ajja vi kaMdappamaiDappakhaMDaNe vahai paMDiccaM // 345 // bhuyadaMDapayaMDabalo bhuyaNevi na atthi tArisoM kovi / jo tuha laMghai maNayaMpi bhUlayA pallava vilAsaM // 346 // ajja vi samatthasupasatthavatthuvitthara vibhUsio tujjha / bhaMDAgAro viha dhaNayajakkhavihavaM viDaMbe // 347 // ajja viM ya mahAraNakelikammakusalo samujjamo tAya ! / so kovi saihai tuha jaM sahiu~ saikkovi na hu sakko // 348 // tatto ya pasIya tumaM pAlasu cirapAliyaM niyaM rajjaM / samayammi puNa kuNaMto dhammaM nAhaM nivArissaM // 349 // 127 - supAsanAhacarie pu0 26 / 1 abhimAna 2 zole che. uza4. 4 samartha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 - - - - - karuNarasakadaMbakaM [71] piyamaraNe khayarIe aggimmi pveso| eso maha pANapio riuNA vAvAio na saMdeho / tA tassa vioe haiM no pANe dhAriu sakkA // 16 // tA kAUNa pasAyaM sigdhaM maha dehi bhAya ! dArUNi / piyavirahadahaNadaDDhaM dahemi dehaM puNo jeNa // 17 // tAhe rannA bhaNiyaM bhagiNI taM majjha tA imaM rajjaM / tuha 'saMtiyati muMcasu pANapariccAyabuddhipi // 18 // to puNa bhaNiyaM tIe evaM ciya ittha tumha baMdhuttaM / jaM iTThavirahadukkhiyamaNAe me desi kahANi // 19 // puNaravi bahuppayAraM bhaNiyA ranA na juttamiya kaauN| appANammi vi pIDA vihiNA vihiyA havai suhayA // 20 // dharasu mahanvayabhAra hAraM sivaramaNimaNaharamuyAraM / jiNasu kasAe siddhatajAvao suhanihipisAe // 21 // parihara kudivisevaM devaM mannesu vigayarAgamalaM / samatiNamaNiNo muNiNo guruNo jIvAitattAI // 22 // iya bhaNiyAvi na mannai vayaNaM puhaIsarassa sA khayarI / khayaraguNe uccaritraM puNo puNo ruyai to rannA // 23 // 1 madhAna. 2 supane ApanA2. 3 zulana (adhyavasAya35) irane ( 42vAma) pizAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasa kadaMbakaM dAvAviAI tIse caMdaNakaTThAI viraiUNa ciyaM / aha sA khayarI niyapagattAI jhatti ghittaNaM // 24 // huyavahajAlacimA ciyAe sA tIe jA kira paviDA | to kurucaMdanarAhivapurao so Agao khayaro || 5 // - supAsanAhacarie pu0 241 / 129 [ 72 ] piyAe mammi vijayapAlassa palAvo / chaDDAvaNAI vivihAI jAva pauMjaMti tAva sahasAvi / sA mukkA pANehiM mihirassa samuggame tatto // 16 // mucchAnimIliyaccho rAyA dharaNIe nivaDio daDuM / gayapANaM pANapiyaM Thio ya kaTThe va nicciTTho // 17 // caMdaNaraseNa sitto pavIio tAlaviMTaeNa nivo / patte cayaNabhAve vilavai gurumukkapukAro // 18 // hA lacchi ! mayacchi ! sudacchi ! kimiha pucchaMtayassa paDivayaNaM / na hu desi majjha chaiNasasivayaNe ! ruTThAsi kiM suyaNu ? // 19 // iccAi palavamANo na muyai pAsaM karei na ya gausaM / na ya deI avagAsaM kassa vi to pabhaNae maMtI // 20 // 1 avayAne. 2 sUryAM. 3 atyaMta kuzaLa, 4 pUrNimAne candra. 5 AhArane. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 karuNarasakadaMgakaM deva ! mayacciya esA muMcasu pAsa karebhi sakAraM / eIe jeNAhaM kuvio to naravaI bhaNai // 21 // sakAraha niyadehaM puttapaputtAiehiM saha tumayaM / maha pANapiyA daiyA jIvimsai koDivAsAiM // 22 // maha kannakaDDayavayaNaM amaMgalaM jo bhaNissai imIe / so licchaeNa marihI to baMceUNa tadihi // 23 // maMtI kaigmayarAo sakArAvai kaDevaraM tIse / ummukkagaruyapuko tamacchaMto navaro vi // 24 // vilavai bhai evaM bhaMjinsamahaM piyAe diTThAe / jeNavahariyA devI jamagahebhi ya gae tammi // 25 // __ -supAsanAhacarie pu0 517 / [73] rayaNacUDasla dikkhAgahaNe aMteuralogassa vilaavo| saMnihiyadevayAe, tammi sayayammi tamsa nrvinno| muNimabhagadasaNaTThA, samappicaM tatsimaM liMga // 44 // dhavalaM vimalaM komala-sapamhalaM samayabhaNiyaparimANaM / bahupAvaraoharaNaM, rayaharaNaM bhavvamaNaharaNaM // 45 // muhapottiyA o bIA, pattAIyAI satta annaaii| iya navauvahisaNAho, jAo patteabuddho so // 46 // 1 karoDa varSo sudhI. ra nekara pAsethI. 3 kamaLa ane rUMvATIvALuM. 4 pAtra vagere. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 131 paccUsaM nAUNaM, ugghaaddiygihkvaaddsNpuddo| sIha kisorovva guhAo niggao taM ca taha daTuM / / 47 // sijjAvAlI pabhaNai, ammo ! dhAveha esa tumha pahU / seyapaDayabesadhArI, egAgI gacchai gihAo // 48 // taM muNiUNaM sahasA, pahAvio pakkhalaMtagaipasaro / sayalaMteuraloo, vimulapukArakaruNasaro // 49 // taha sNbhmvskhlmaannclnnrnnjhnnirneurvoho|| cAravilAsiNiloo, 'viluliyagurukuMtalakalAvo // 50 // bhaNiyaM ca tAhiM evaM, hA daiya ! dayAsamuha ! jayasAmi ! / kiM avakayamamhehiM, jaM cattA ekkahelAe ? // 51 // taha savilAsavilAsiNi-nahAvalIvalaNavaDhio niccaM / so cihurabharo bhaimaroliMsAmalo luMcio keNa ? // 52 // kappUrapUracaMdaNa-maiyaNAhisamuggaekkalaliyammi / vAsaharammi vi tuMbI, kattha tae pAviyA esA ? // 53 // daiviyAridAraNasaha, sahai kare tumha sajalakaravAlaM / unnAmayadasiyANaM eyaM puNa 'pichaDamajogaM // 54 // evaMpi palavamANo aMteurapauramaMtimArajaNo / siMhAvaloieNa vi paloio neya maNayaMpi // 55 // ____ -supAsanAhacarie pu0 641 / 1 zveta vastravALA veSane dhAraNa karanAre (zvetAMbara dhArI). 2 vikharAyela. 3 kezano samUha. 4 bhamarAnI paMktinI jema zyAma. 5 32tUrI. garpi4 zatru. 7 jananI manAvara zAsAnu. 8 2gnehara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 karuNarasakadaMbakaM [74 ] savakIdiNNakalaMkAe mahAsaIe ghaNasirIe sogo| tA jA kule kalaMka no payaDai tAva 'peie eyaM / pesemi ghaNasiri iya paribhAvaMto gihaM patto // 50 // patthAve bhaNai pie ! maha vuttaM kuNasi bhaNai to sAvi / kiM pANesa ! mamaM pai ajja tuma erisaM vayasi ? // 51 // jIyapi tuhAyattaM vAvAresu samuciyammi kajjammi / vimaleNa tao bhaNiyaM gaccha pie ! 'peiyamiyANiM // 52 // to sA assuyapuvvaM vayaNaM soUNa takkhaNe ceva / paDiyA dharaNIe lahuM aNusittA sIyalajaleNa // 53 // to laddhaceyaNA sA jaMpai kiM sAmi ! kAraNeNa viNA / iya desi mamAesaM niThurahiyao iva akaMDe // 54 // to bhaNiyamiNaM teNaM asthi pie ! kAraNaM ihAese / tA kuNa tamikkavAraM to pabhaNai ghaNasirI evaM // 55 // jai vi hu asakkameyaM tahAvi tamalaMghaNIyavayaNo si / to tuha Aeso cciya iha atthe maha pamANaMti // 56 // iya souM tavvayaNaM teNa vi sattho gabesio jhatti / vAhaNasahAyasarisA visajjiyA bhaNivi sA evaM // 57 // 1 pitAne (32). 2 sIna. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM maha ANAe puNaravi AgaMtavvaM tae iha tahA ya / bhaNiyA sahAipurisA imIe piudhrduvaaraao|| 58 // valiyamvamabhuttehiM to taM suNiUNa tIi bahurunaM / taha ciMtiyaM ca eyaM maevaraddhaM kimavi manne ? // 59 // annaha kimevameso jaMpai kajhyAvi nihuraM vayaNaM ? / kiMtu na saremi kiMci vi avarAhaM A vivAhAo // 6 // iya ciMtatI pattA sattheNa samaM sajaNayanayarammi / tatto sahAiNo vi ya valiyA sA puNa gayA gehe // 61 // taM daTuM jaNayAI rahiyaM sahiyAjaNehiM kasiNamuhiM / royaMtiM sahasacciya harisavisAehiM gahiyAI // 62 // ciMtiti hA kimesA egA vimaNummaNA viMgayateyA / sasurakulAo pattA amha suyA iya akaMDe vi ? // 63 // to nehanibbharAI taM pariraMbhaMti tAI aha sAvi / aimNtubhriyhiyy| ahiyayaraM roviuM lA // 64 // AsAsiyA piUhiM puTThAe sAhiyaM jahAvittaM / taM soUNaM tAI vi ciMtaMti imaM sadukkhAI // 65 // kiM so paI viratto ? kiM vA esA kulANa maliNayarI / kiM vA divvapaogo uinnamaha aMtarAIyaM ? // 66 // ahava saivakkIe imIe uvari uttArio paI hojjA / kiM vA eIe vi hu saMpai punnakkhao jAo ? // 67 // -supAsanAhacarie pu0 600-601 / 1 udayamAM AvyuM. 2 zakya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 karuNarasakadaMbakaM [75] vagdhamakkhiyapiyAe ra?uDamsa aggimmi pveso|| aisigdhavagdhapayapatidasaNA jANiyaM jahA haNiyA / vaggheNa nigdhiNeNaM maha bhajjA to gao satthe // 18 // satthAhivassa kahiuM taM vuttaMtaM imaM ca so bhaNio / jAva ahaM tassuddhiM lahepi tA ittha ThAraha // 19 // teNa vi taM paDivanna dinnA ya sahAiNo pavarasuhaDA / to tehiM saha gaeNaM vandho diTTho mae sutto // 20 // taha bAlAbAhujuyaM varaMgulIyaM sakaDagakeUraM / uttattakaNayasaMkaliyakaliyamaha tIe nuurajuyaM // 21 // rayaNAvalI ya esA diTThA tasseva saMnihANammi / to hakkio mae so tito tappisiyamasiUNa // 22 // re re 'liTTiya ! lohasi aja vi dharaNIe nihaNiuM baalN| tuha piTTAo kaDDhemi nUNa kaMdoTTadalanayaNiM // 23 // tamasuyapuvaM vayaNaM suNiuM vagyo samuTThio jhatti ! phoDato iva baMbhaMDamaMDavaM gajiyaraveNa // 24 // kaMpAvito ya atucchapucchaacchoDaNAhiM bhUvIDhaM / sajjiyakamo kameNaM kayaMtakappo garuyadappo // 25 // paDiyo majjhuvari to mae vi tikkhayarabaiyarakIleNa / vAmakaraggaThieNaM viddhA jIhA saMuTTauDA // 26 // 1 laMpaTa, 2 nIla kamaLa. 3 kheranA lAkaDAne khIlo.4 hoThathI yuktaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 135 dAhiNakaraTThiyAe churiyAe Ahao ya so uyare / to takkhaNeNa mukko pANehiM so io ya mae // 27 // bAlAdehAgavayave hiUNaM kddgkuNddlaaiNpi| khuradhariyavagdhadeho patto satthAhivasamIvaM // 28 // bhaNio imaM mae so rayaNaure rayaNasaMcao siTThI / tabbhajjA devasirI jaNaNI eIe ramaNIe // 29 // tIi imaM AbharaNaM appijasu nicchaeNa gaMtUNa / sAhijasu jahadiTuM majjha pasAyaM viheUNa // 30 // eehiM avayavehi samameva ciyAe jaliyajalaNAe / appANamahaM khiviuM piyAe maggeNa gacchissaM // 31 // khamiyadhvaM maha savvaM tumae taha majjha sayaNavamgassa / kahiyavvo vutaMtto eso maha khAmaNAe samaM // 32 // satthAhiMveNa bhaNiya loyanvavahAradhammabajjhamiNaM / jaM mahilAe saddhiM jalaNapavesaM samAyarasi // 33 // mahilA puriseNa samaM marei iya lAva loyavavahAro / bhaNiyaM mae vi neho pAyaM purisANa no jamhA // 34 // chuhiyANa bhoyaNambhiva rAo ramaNIsu hoi purisANa / neho puNa viralANaM jo maraNaMte vi nivvaDai // 35 // taNhANugayA baippIhayAvi bahuso piyaM piyaM viti / iccAi palaviUNaM raiyaciyAe lahu paviTTho // 36 // --supAsanAcarie pu0 593-594 / 1 cAtaka pakSIo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [ 76 ] jalavaddave pauralogassa nalanivassa ya akaMdaNaM / to takkhaNeNa taha kaha vi pasario peuranIrapUro vi / jaha boliMu payaTTo palae jalahivva naraloyaM // 73 // to jAo purakhoho khuhio tA naravaI vi ciMtei | kimakAle saMjAo ahaha aho ! palyakAlo'yaM ? // 74 // evaM ciMtaMtassa vi atthANasahAe vi paviyaM salilaM / uTTheuM to caDio sattamabhUmIe mahinAho || 75 // maisAyareNa sahio vaDuNa ya tAva tattha puraloyaM / akaMdabharakaMtaM vilavaMta nisuNa evaM // 76 // hA vaccha ! vaccha ! gacchasu pANe gahiu~ gurummi devarale / mA meM paDikkha nIraM upasarai palayajalahivva // 77 // annA ya bhAi nArI vaccha ! tumaM sarasu jiNanamukkAraM / AhAraM paccakkhasu sAgAraM aNasaNaM kAuM // 78 // iya karuNaM cilavaMtaM jaNaM suNeUNa dukkhio rAyA / jA ciTThai tA nIraM sattamabhUmIe saMpattaM // 79 / / taM picchiuM nariMdo pabhaNar3a maMtissa saMmuhaM eyaM / amhANa akyadhammANa AgayaM saMpayaM maraNaM // 80 // sukyaM na kayaM parihINamAuyaM AvaI paloeu | pAsAyasiMgasaMThiyaddheuvva maha dhuvvae hiyayaM // 81 // 136 1 puSkaLa. 2 devamaMdiramAM. 3 apavAdathI yukta. 4 Apattine. 5 dhvajanI jema. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM / visayAsatteNa mae ittiyakAlo muhAi gamio jaM / na kao jiNidadhammo sAvayakulasaMbhaveNAvi // 82 // emeva gao jammo asAra saMsArakAraNarayassa / pacAsane maraNe ahamihi kiM karissAmi ? // 83 // hA hA hao mhi iha vihalamaNuyattaNaM gamaMteNa / niyapuvva purisemerA bhaggA bhaggAsaeNa mae // 84 // sAvajjarajjakajje aNajjamajjAyamA yaraMteNa / hA savvasaMgacAo na kao visaesa giddheNa // 85 // koDI varADIyA berulIyamaNI ya kAyakhaMDeNa / ciMtAmaNI uvaleNaM kappatarU thohareNaM va // 86 // hA hArio mae jaM dukkhasarUvANa dukkha heUNa / visayANaM sevAe gamio jaMmo akaghammo // 87 // kiM kuNimo ? kiM sarimo : kiM bhaNimo saMkaDammi AvaDie ? | ia pabhaNatassa tarhi nIraM pattaM suvegeNa // 88 // tAjA namokkAraM maNammi ciMte tAva bohitthaM / abhihataM piccha, ummiTThAyaM va amaNussaM // 89 // sattamabhUmIe varaMDiyAe begeNa taM samAvaDiyaM / maisAgareNa tatto bhaNiyaM Aruhau iha devo // 90 // jaM devamimA AvaIu nitthAriDaM suro kovi / ? evaM Dhoi punnodaraNa pariperio tumha // 91 // - supAsanAhacarie pu0 202 - 203 / 1 maryAdA. r thAnA jhADa vaDe. 3 nAva. 4 mAvata rahita hAthInI prema paryAgu ure he. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 137 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 karuNarasakadaMvakaM [77] sabbanAse kyaunnassa kheo| sogAunno kayaunno jaMpiuM pavatto jo piyapiyAmahappamuhapuvvapurisehiM saMcio vihvo| ahaha ! mae so mehu bva pavalapavaNeNa 'niTThavio // jesi maNorahehi, taha ovAiyasaehiM jAomhi / jaNaNijaNayANa tesiM, maraNaM pi mae na vinnAyaM // saMtajaNavajaNijaM, ghammatthapaNAsaNaM akittikaraM / kAuM besAvasaNaM, mae kulaM kalusiyaM niyayaM // hA jAomhi kimatthaM, ganmagao vi hu ahaM na kiM glio?| jo akayaputtakajjo, evaM gaNiyAgihe vasio / ghaNaMvato ti piyA me, AsI savvattha mANaNijjo jo| tassa suo'haM adhaNo, daMsissaM kaha jaNassa muhaM / / -kumAravAlapaDibohe pu0 208 / 1 khAlI karyo. 2 seMkaDe mAnatAo vaDe. 3 dharma ane arthane nAza karanAruM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - na karuNarasakadaMvarka __ 139. [78 / nalaniveNa cattAe damayaMtIe vilaavo| to imiNA suviNeNa dullahaM me dasaNaM ti / tA roviuM pavattA, damayaMtI mukta kaMThamucca-saraM / kAyara-maNANa itthINa dhIrimA hoi nahi vasaNe // hA nAha ! kiM tae'haM, cattA ? kiM tujjha homi bhArakarI ? / nahi bhogiNo kayAvi hu, niya-kaMculiyA kuNai bhAraM // bho vaNa-devayAo ! patthemi tumbhe, daMseha me pANa-nAhaM / tassa. paya-paMkaehiM pavittiya pahaM vA / ahavA paika-vAluMka va phuDehi dharaNi ! jeNa tavivareNa pavisiUNa pAyAle pAvemi nivvuii| evaM vilavaMtI bauhajala-sAraNIhiM aranna-dume siMcaMtI nalaM viNA jale thale kattha vi raI apAvaMtI 'sicayaMcale akkharAi daLUNa damayaMtI viyasaMta-vayaNA vAei / nUNaM piyayameNa cattA'haM dehamitteNa na cittenn| kahaM annahA Aesa-dANeNa aNumahiyamhi ? / tA guru-vayaNaM va paiNo ANaM kuNaMtIe me nimmalo iha loo| -kumAravAlapaDibohe pu0 58 / 1 sapana. 2 54 gayeva . 3 mAMsu. 4 khAnA . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 karuNarasakadaMbakaM __ [79] sIlabhaMgasavaNe dhAriNIe ciMtAe maraNaM / poDhA paMgiTTharUvA, ramaNI maha rohiNI imA hohii| kannAi imIe vikkaeNa hohI dhaNaMca tahA // taM suNiUNa visannA, ciMtai cittaMmi dhAriNI devI / hA haya-vihi ! maha kAhisi, tumamajja vi kettiya dukkha // saMpattamhi viogaM, paiNo guNa-rayaNa-jalahiNo ranno / nissIma-samIhiya-kArayassa rajjassa cukkamhi // jAyamhi bhAyaNaM sayala-sayaNa-pariyaNa-saThANa-bhaMsassa / iccAi-dukkhamakhilaM sahiyamiNa dussahaMpi mae // jaM puNa sIla-viNAsaM, maha kAuM mahasi taM khalu na jutta / jaM vimala-kule jAyA, jANiya-jiNa-vayaNa-tattAhaM // asamaMjasaM pi souM, ajjavi jIvAmi ahaha ! nibbhaggA / iya bhattu-bhinna-hiyayAi tIi pANA viNikkhatA // -kumAravAlapaDibohe pu0 186 / 1 utkRSTa rUpavALI. 2 bhraSTa thaI. 3 IcchA kare che. 4 vicAramAtrathI bhinna hRdayavALI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM 141 [80] kaNhavahe jarakumArassa vilaavo| hA ki eso kaNho ti saMkiro Agao jrkumaaro| dahaNa tArisaM taM, bAhAvilaloyaNo bhaNai / / hA hA haomhi dhiddhI, ahaM durappA kukmmcNddaalo| katto kaha va patto, ittha tumaM purisasaddala ! 1 // dIvAyaNeNa daDDhA, kiM nayarI jAyavAvi kiM naTThA ? / kaNheNa jarakumArassa jhatti siTuM jahA dittuN|| to palaviuM pavatto, soyajjarajajjaro jrkumaaro| ahaha ! mae pAvaNaM, vihiyaM kaNhassa AtitthaM / tA kiM karemi ? gacchAmi kattha ? kattha va gao ahaM sugo|| hohAmi bhAyaghAyA, ko vA maM picchiuMpi khamo ? // jAvesa asthi loo, tuhaha nAmaM tAva ittha vitthrihii| maha pAvakAriNo uNa, viyaMbhihI eciraM garihA // tujjha hiya-karaNa-heDaM, vaNavAsa-kilesamanbhuvagao'haM / jeNa mae nikAraNa-riuNA eyaM hiyaM vihiyaM // te kattha jAyava-nivA ? tAo kattha va kumAra-koDIo ? / kattha va gayAiM tAI, vilAsiNINaM sahassAiM? // --kumArapAlapaDibohe pu0 100 / 1 zaMkAvALA. 2 AMsuthI vyApta. 3 zekarUpI tAva vaDe jINuM dI. 4 mAM sudhA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 karuNarasakadaMbakaM [81] piyassa chinnaMgadasaNe khayarIe royaNaM / aha paDio gayaNAo, maNi-kaMcaNa-bhUsaNo sahAi bhuo| taM daI khayara-vahU, rayamANI bhaNiumADhattA // jo kaMThe'laMkAro, jAo gaMDasthalesu uvahANaM / kannesu ya avayaMso, so majjha piyassa esa bhuo // aha naha-yalAo calaNo, maNi-kaNayAharaNa-bhUsio pddio| taM pikkhiuM sa-kheyA, kheyara-ramaNI bhaNai evaM // abmaMgiUNa ujvaTTio, ciraM khAlio vilitto ya / niya hattheNa mae jo, so pAo esa maha paiNo / / paDio bIo vi bhuo, khaNeNa pAo vi nivaDio bIyo / paDiyA ya muMDa-ruMDA, te dar3ha kheyarI ruyA / / jaM maMDiyaM mae kuMDalehiM taM me paisa muhameyaM / taM hiyayamiNaM jassi, majho bAhiM ca vasiyamhi / / hA nAha ! satta-sattama !, daDha-vikkama ! ptrl-baahu-blkliy!| chalio si chalanesaNa-pareNa ariNA vihi-vaseNa / / hA! kiM karemi ?, kassa ca kahemi ?, saraNaM ca ke pavajAmi / tumae viNA aNAhA, ahaM ahannA imA jAyA // -kumAravAlapaDibohe pu0 134-135 / 1 esIkuM. 2 mastaka ane dhaDa. 3 jhaLane zodhavAmAM tatpara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~...... . ... - ~ karuNarasakadaMbarka 143 [82] puttAvahAre rupiNIe plaayo| aha ruppiNI kumArAvahAra-guru-soya-bhariya-savvaMgA / mucchA-nimIliyacchI, dhasa tti dharaNI-yale paDiyA // sisirovayAra-saMpatta-ceyaNA pasami va soyariMga / sA bAha-salila-pUra, milaMtI palavae evaM // hA caMdavayaNa! hA kamala-nayaNa ! hA vaccha! lacchi -kul-bhvnn!| hA niya-vaMsa-vibhUsaNa! hA kisalaya-aruNa-kara-calaNa ! // khiviUNa manaM dINaM, dussaha-soyAnalaMmi pajalaMte / agaNiya-jaNagi-siNeho, putta ! tuma kattha patto si? // nillakSaNA ahaM cia, nivbhagga-siromaNI ahaM cea / jaM parihariUNa mamaM, putta ! tumaM kattha vi gao si ? // hA taNaya ! kaNaya-secchaha !, jIvaMti loyaNehiM eehiM / kiM tujjha vayaNa-kamalaM, kayAi puNaravi paloissaM ? // kaNho vi jAya-somo, vilavai saha jAyabehiM hA vaccha ! / keNAvi verieNaM, ekapae ceva hario si // hA divva ! maha "vilIyaM, kiM dilu ? jaM tae suya-miseNa / AroviUNa bhavaNe, kappa-tarU esa avahario // --kumAravAlapaDibohe pu0 260 / 1 sadaza. 2 aparAdha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 karuNarasakadaMbakaM [83] naDadhUAe AsattaM ilAputtaM paDucca piuNo vynnaaii| taM souM so vajAhao vva sahasA visAyamAvanno / bAha-jala-sariya-nayaNo, sa-ppaNayaM jaMpae puttaM // uttama-kulamni jAo, vaccha ! tuma tuha maNoharA muttI / tujjha visuddhA buddhI, sattha-rahassaM tae paDhiyaM // juttAjutta-vimarisaM, na khamo kAuM viNA tumaM anno / tA katto jAyamiNaM, tuha guNa-vivarIyamAyaraNaM ? // tahA jeNa kulaM kalusijai, suyaNA khijaMti ullasaMti khalA / kaMTha-gaya-jIviyA vi hu, sappurisA AyaraMti na taM // muNiUNa imaM rAyA, kAhI savvassa nimgahaM majjha / lajjinsae guruyaNo, kao kupatte kileso tti // saMbhAvissaMti tumaM, akulINaM nayara-siTThiNo nUNaM / niya-pati-bAhiraM maM, sayaNa-gaNA puNa karissaMti // tA nirUvama-rUvANaM, lAyannAmaya-samudda-laharINaM / vaccha ! kula-kannagANaM, kara-gahaNaM kAravissAmi // jaM vaccha ! vaMchasi imaM akulINaM maNaharaM pi tamajuttaM / caMDAla-kUva-salilaM siTTho, sisimi kiM piyai // --kumAravAlapaDibohe pu0 300 / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM [84] ilAputtassa pacchAyAvo / jeNesa nivo raMgo va jIviyAe imIi aNuratto / mama maraNanimitta kAravei karaNAI puNarutaM // saMte vi rUvalAvannakaMtimaMte mahaMtasuddhate / / akuluggayAi kimimIi patthivo esa aNuratto // ahavA kimaNeNa ahaM pi eriso ceva jeNa vaTTAmi / dUre niyai jalaMta, tA loo na uNa pAyatale // dhiddhI ! maha jammamiNaM, jeNa na lanA kayA gurujaNassa / jaNaNijaNayANa dukkha, maNaM pi na nirUpiyaM jeNa // paribhAviyaM na citte loe lahuyattamattaNo jeNa / jeNobhayaloyabhayaM, na thevamettaM pi saMbhariyaM // umagavilaggeNaM, mattagaeNa va miTharahieNa / parapuTThavAlaeNa va paragharasaMcaraNasIleNa // bhakkhAbhakkhavibhAgaM, apekkhamANeNa huyavaheNeva / girinaipayapUreNa va nIyaM cia vaccamANeNa // visarukkheNa va nIsesaloyaubeyakaraNadakkheNa / sayalajaNagarahaNijja, laMkhayakulamaNusaraMteNa // ahaha mae mUDheNaM, ko kalaMko kulamni sasivimale / sayaNANaM vayaNa-saroruhesu masi-kuccao dinno // 1 nRtyakalAmAM vividha ceSTAone. 2 dekhe che. 3 viSavRkSanI jema. 4 naTanA kuLane. 5 zAhIne caDe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 karuNarasakadaMbakaM 'uddhaliyaM samagrI, tailokkaM ayasa- paMsu-pasareNa / appA aNappa- duggAi- dukkhANaM bhAyaNaM vihio || hA rUvametta - daMsaNa-lola sahAvattaNeNa sailha-same ! | pAviTThi-diTThi- raMDe !, paMca ime maMDayA tujjha // -kumAra vAlapaDibohe pu0 302-303 [ 85 ] dikkhAgahaNa samae ammApiUhiM saddhiM suvAhukumarasma saMvAo / tubbhehiM aNunnAo, pavvajjaM saMpayaM pavvajjissaM / souM eyamaNiTTha, vayaNaM devI gayA mucchaM // 68 // satthI kayA ya kaluNaM, vilavaMtI bhaNai dINavayaNamiNaM / " jAya ! tumaM maha jAo, bahuovAiyasahassehiM // 69 // tA kaha mamaM aNAhaM, puttaya !, muttuM gahesi saumaNNaM ? | soyabharabhariyaDiyayA, vaccihiM ( hI ) hA majjha jIyaMpi // 70 // tA acchaha jAva'mhe, jIvAmo to pavuDDhasaMtANo / pacchA kAlagaehiM, amhehiM tumaM gahijja vayaM // 71 // bhaNai imo " maNuyabhave, ammo ! adhube asAsae' niyaie / saMjhabbharAgasarise, kusamAjalabiMduyasamANe // 72 // 19 1 dhULathI vyApta karyuM. 2 pataMgiyAnA samAna. 3 sAdhupaNAne. 4 anitya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadaMbakaM vasaNasayasamabhibhUe, vijjulayAcaMcale sumitulle | khaNabhaMgure aNicce, puvviM pacchA va ceiyavve // 73 // annaM ca na yANAmI, ammo ! maraNaM dhuvaM bhavissaMpi / kiM puvi pacchA vA, tujjhehiMto mahaM hoi ? || 74 // jamhA maccU na muyai, vAlaM vuDDhaM juvANayaM nissaM / dhaNavaMtaM vA dhaNiya, jalio jalaNuvva jaNanivahaM // 75 // tA aNujANaha ammo, ! iNhipi hu saMjamaM pavajjAmi " / to taM ammApiyaro, jaMpati puNo vayaNameyaM // 76 // " jAyA ! sarIraMgaM te, iNamo savvaMgasuMdara maidAraM / varalavaNimasaMpuNNaM, samamAsohabhAguNakaliyaM // 77 // kaivayadiNAI to, mANiUNa bhoe aNuttare putta ! | aNuhaviDaM niyataNuruvasaMpayaM pavvaijja tao " // 78 // aha kumaro bhai imaM, " dukkhAyayaNaM khu ammatAya ! taNu / hArusayasaMpiNaddhaM, aTThiyakaTThacchiyaM asuI // 79 // vivihAhavAhi geha, taha ya aNi visayaThappaM / jajjaragharaM va jaM saDaNapaDaNa viddhaMsaNasahAvaM // 80 // dubbalayaM maTTiyabhaMDayaM va eyaM purA va pacchA vA / caiyavvamavassaM to, iNhipi hu pavvayAmi ahaM // 81 // " piyaro pimmaparAI, puNo'vi kumaraM imaM payapaMti / " suMdarasarittayAo, sarivvayAo surUvAo // 82 // 1 tyAga karavA lAyaka. 2 dhanarahitane. 3 zreSTha. 147 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 karuNarasakadaMbakaM bhattAo aNurattAo, suviNayajuttAo tujjha bhjjaao| paMcasayAiM imAo, kaha muMcasi taM aNAhIo' ? // 83 // aha kumaro bhaNai " ime, bhoyA asuinbhavA asuiNo ya / vaMtAsavA ya pittAsavA ya tucchA aNicA ya // 84 // kiM ca mae bahuso'vi hu, bhuttA bhogA surAsuranaresu / na ya maNayapi hu taitto, naiiniyareNaM va nIranihI !! 85 // aNNa ca ime AvAyasuMdare pariNaIya duhajaNae / kiMpAgaphalasaricche, ko sevejjA'vi ya saMyaNNo?" ! 86 // to taM puNo vi piyaro, bhaNaMti " mnnirynnkNsmaaiio| astho ajjayapajjaya-pamuhehiM samajjio bahuo // 87 // AsattamakulavaMsA, dAuM bhuttuM pakAmamavi hohii| taM aNubhujiya pacchA, puttaya ! givhijja pavvajjaM" // 88 // bhaNai subAhU "subahU vi saMcio atthasaMcao athiro| jalajalaNarAyatakara-maccuppamuhANa sAhINo // 89 // duhasajjho duharakkho, vahabaMdhakilesakArao sayayaM / attho aNatyabhavaNaM, iha paraloe ya jIvANaM' // 9 // aha taM ammApiuNo, jANittA savvahA visayavimuhaM / saMjamabhayajaNaNIhi, vaggUhi vayaMti to evaM // 91 // 1 svAmIthI rahita. 2 tRpta. 3 nadIonA samUha vaDe. 4 sAvadhAna athavA parita. 5 vayanA paDe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasa kadaMbakaM ""vaccha ! imaM nigaMthaM, pAvayaNamaNuttaraM tahA saccaM / kevaliyaM muttikaraM, kiMtu sudukkarataraM suNasu // 92 // cAbeyavvA jaha lohanimmiyA dukkaraM javA ihaI | cakamiyavvaM nisiyAkhaggadhArovaraM ahavA // 93 // iccAI dukkarAIM, havaMti jaha vaccha ! jIvalogaMmi / taha tAruNNe suhalA liyassa samaNattaNaMpi jao // 94 // samaNANa na kappaMtI, AhAkammAI bhattapANAIM / sahiyavvA ya avassaM, bAvIsa parIsahA dusahA // 95 // luMceyavvA kesA, na bIhiyanvaM tahovasaggehiM / icAhiM caritaM, muhuttamavi dukkaraM kAuM " // 96 // tatto jaMpai kumaro, " jaM tubbhe bhaNaha dukkaraM caraNaM / taM sacca kiM puNa kAyarANa kIvANa purisANaM // 97 // dhIrassa nicchiyassa u, na ya kiMci vi ittha dukkaraM maNNe / tA aNumaha jaM vIraaMtie pavvayAmi rahuM " // 98 // jAhe ammApiyaro na hu se cAyaMti taM niyatteuM / tA akAmayAe nikkhamaNaM tassa maNNitthA // 99 // " - saDhadiNakiccavittIe pa0 3, pu0 305-306 1 zaktimAna thayA. 2 dIkSA levAne mATe nikalavAne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 149 www.umaragyanbhandar.com Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suddhipttN| asuddha ekiya -maghanaM eliyaM -madhanaM bhaMda maMda marela marele su. gammAgamma vi- gammAgabhAgA mmavibhAgA kAyAnI keDiyAnI dAtieNa dAvitaraNa sayayammi samayammi ghaNasirI dhaNasirI 5 ww vagghama vagghabha. gahiUNaM hiUNaM 134 135 142 143 kamala kamala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . PON CA SODE NOS.DODCUPS do.EOS VGADADD COIR-CALSOHer- NOO-OPRO O www.umaragyanbhandar.com ia karuNarasakadaMbake pAioM paDhamo khaMDo smtto| SAM D - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat .. lampayana . . . samA S Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // ahaM namaH // nemivijJAnagranthamAlA--ratna 6 // karuNarasakadambakam // saGgrAhakaH sampAdakazca sUrisamrAT-prauDhaprabhAvazAli-tapAgacchAdhipati tIrthoddhAraka+ yugapravara-zrImadvijayanemisUrIzvarapaTTAlaGkAra-zAntamUrti-samayajJAcAryadeva-zrIvijayavijJAnasUrIzvaraziSyaratnamahAmahopAdhyAya-kastUravijayagaNivineyamunizrIyazobhadravijayaziSyamunizrI shubhngkrvijyH| prakAzakaH rAjanagaranivAsI saMghavI jIvaNabhAI choTAlAla DozIvADAnI poLa : ahamadAbAda. vIra saM0 2467 ] prathamAvRttiH [vikrama saM0 1997 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAna zA. caMdulAla umedacaMda rAyacaMda mAstara The. pAMjarApoLa, amadAvAda. mudraka mUlacanda kisanadAsa kApaDiyA 'jainavijaya' mudraNAlaya, gAMdhIcoka, surata. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapUjya prAtaHsmaraNIya jainAcArya zrImAn vijayavijJAnasUrIzvarajI mahArAja Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AA AA A SB // arpaNapatrikA // zrImat 'tapA 'gaNagaganAGgaNagaganamaNi- tIrtharakSAparAyaNaikalakSyakovidakulAlaGkAra-sUricakracakravarttiprapUjya caraNayuga-zAsanasamrAT - zrImadvijayane misUrIzvarapaTTadharANAM niHspRhataudAryAdyanekaguNagaNavibhUSitAnAmaneka vidvacchiSyapraziSyAdi parivArarAjitAnAM zrImajjinezvaraprarUpitatripuTivizuddhasaddharmakarmapratibodhitazrAddhavaryANAM prAtaH smaraNIyasadvRttAnAM naisargi kazAntamRrttisvarUpANAmAjanmabrahmacAriNAmasmadIyaguruvaryapraguru bhagavatAM pUjyapAdAnAM zrImatAM vijayavijJAnaviryANAM saccaraNakaraNazIlazAlisukomalavaradakarakamale karuNarasakadambakasajJakaM grantharatnaM sAdaraM samarpayati / vIra saMvatsare 2467 tame'bde sUryapurastho bhavaccaraNakamalaparAgarAgaraJjito munizubhaGkaravijayaH / JUDIC Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAstAvikaM kiJcit / daridRzyante cAsmin vasundharAvalaye vidyamAne'pi vividhaviziSTaziSTabhASAviracite sAhityaviSaye'neke gIrvANagIrgumphitA granthAH / samasti ca tatrAnekakavivaryanibaddhamAbAlaviduSAM hRdayadrAvakaM priyA viyoga priyaparalokaprayANAdiviSayakaM karuNarasapradhAnaM gadyapadyAtmakaM kathAnakavAGmayam / jainAcAryairapi tasmin viSaye samyakUtayA prazaMsanIyaH prayAso vihita iti vizvavizvaviduSAM matam / api ca tatsAhityAparicitAnAM janAnAM pratibodhanArtha jainasAhityaratnAkareSu satsvapi karuNarasa poSakA suanekAsu kRtiSu samayAdisaulabhyAbhAvena gadyapadyAtmikAH katipayA kRtIH samuddhRtyAdhunA vipazcitAM pramodAya prakAzyante / draSTavyAzca prastutagranthe ye kecit vitrayA nibaddhAsteSAM vihaGgAvalokanArthametad granthasya viSayAnukramaNikA / vizeSaparicayArtha tu samavalokanIyA suzrAvakeNa prAdhyApakena zrIyut rasikadAsAtmajakApaDiyetyupanAma kena - hIrAlAlena viracitA prastAvanA / sampAdane cAsya granthasya preraNA heturasmadIyaguruvaryANAM zrImatAM muniyazobhadra vijayAnAm / kiJcAsya granthasya saMzodhane nirvighnaparipUrtIca pUjyatamAnAM pragurubhagavatAM vidyAgurUNAM prAkRtasAhityavAcaspatisiddhAntamahodadhInAM prAkRtarUpamAlAprAkRta vijJAnapAThamAlA digrantharacayitAnAmupAdhyAyamahodayAnAM zrImatAM kastUra vijayagaNivaryANAM mahAnupakAraH kAraNam / samutsAhitazca taiH prapUjyavaryai retaddmanthakRtau tena ca mayA teSAM mahAnupakAro sNsmryte| asya granthasya sampAdanakarmaNi chAdmasthyena yadi z skhalanA jAtAH syuH tarhi guNajJAH vidvAMsaH kSAmyantu iti prArthayate munizubhaGkara vijayaH / www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // viSayAnukramaNikA // viSayaH 1-2 u 3 4-5 pRSTham 1 pratipannamahAvrataM bAhubaliM dRSTvA bharatasya paridevanam.... 2 putraviyoge bharatanRpasya purato marudevyA dInaM vacaH ... 3 bhrAtRvadhapravRttasya bAhubaleH paritApaH 4 maharSihatyAyAM zrInivAsanRpasya zokaH 5 bharatanRpasyAnityatAbhAvanAgarbhitaH pazcAttApaH .... 6 sagaracakriNaH SaSTisahasraputreSu bhasmIbhUteSu sainyacakrayAdInAM vilApaH ... 8-14 7 putramaraNe vAsavavaNijasya viSAdaH 15-16 8 jAtAnantaraputramRtyau ripukampananRpAdeH zokaH / 16-17 9 rAjyabhraSTe dhanavAhananRpasya pazcAttApaH 18-19 10 bha; tiraskRtAyA narasundaryA vilApaH 11 priyAyAzcyavane lalitAGgadevasya vilApaH 12 prabhudarzanavilambe bAhubaleH zokaH 13 vanamAlAviyoge vIrakuvindasya pralapanam 14 gRhAnnirvAsitAyA aJjanAyA vilApa: .... 15 davadantIti upalakSaNe candrayazAyA vacanAni 16 dyUtamamuJcati nale davadantyAH khedaH ... ..... 19-21 * * * * * * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ V .... 0 0 viSayaH pRSTham 17 sutArAyAM paJcatvamupAgatAyAM zrIvijayanRpasya vilApaH 18 pavanaJjayasyAgnipravezazravaNe aJjanAyA vilApaH 19 parAsuM lakSmaNaM dRSTvA rAmAdInAM vilApaH ... ___30 20 cyavanakAle surANAM vilApaH .... .... 31-32 21 mRgabhrAntyA bhrAtRvadhe jarAkumArasya vilapanam .... 32-33 22 kubjarUpaM nalaM dRSTvA dvijasya viSAdaH 33-34 23 bandhuvadhe baladevasya paridevanam .... .... 35-36 24 putravirahe marudevyA vilApaH .... , .... 36-37 25 zrIajitanAthasya virahazravaNe sagaranRpasya vacanam.... 38-39 26 zrInemikumAraM vyAvRttaM dRSTvA rAjImatyA vilApaH .... 40-41 27 vRSabhaprabhonirvANe bharatasya krandanam .... .... 42-43 28 araNye sItAyAstyAge senAneH kAruNyaM tasyAzca vilApaH .... .... 44-45 20. dayAvIrazrIneminAthasyAgre pazUnAM zivAdevIpramukhaparivArANAM cAkrandanam 46-47 30 sagaracakriNo'ye dvijasya kRtrimavilApaH .... 48-49 31 piturmRtyusamaye viSNostanmAtuzca rodanam 32 davadantItyAgasamaye nalasya zokaH priyavirahe ca ___ davadantyA vilApaH .... ... .... 53-56 .... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayaH pRSTham 33 sagaracakravartiSaSTisahasraputrANAM maraNe'ntaHpurastrINAM senAdhipatisAmaMtAdInAM ca vilApAH .... 56-61 34 SaSTisahasraputrANAM maraNazravaNe sagaracalyAdInAM vilApaH 61-66 35 priyAyAcyavane lalitAGgasya AkrandaH .... 67 36 vRSabhasvAminirvANakalyANake bharatasya paridevanam .... 68-69 37 prabhordarzanavaJcanAd bAhubalevilApaH .... 69-70 38 putraviyoge marudevAyA vilApaH ...... .... 71-73 39 guroH svargalokagamane vijayasenasUrevilApaH .... 73-74 40 zrIhIravijayasUrivirahe vijayasenasUrevilApadvAtriMzikA .... .... 74-78 41 zrIvIrajinezvaraviyoge nandivardhanasya vilApaH .... 79 42 zrImahAvIraprabhunirvANe gautamasya vilApaH .... 80 43 garbhanizcalatve trizalAyA bilApaH .... 81-85 44 zrIratnAkarasUrairvairAgyagarbhitA'nuzayapaJcaviMzatikA ... 86-88 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upalakSaNaM kubjarUpaM tiraskAraH tyAgaH dIkSA duHkhaM nizcalatvaM pramAdaH bhraSTatvaM 30 maraNaM 99 19 97 6 65 365 "7 37 nimittasUciH svajanasya svAmina: patyuH priyAyAH bhrAtuH priyasya garbhasya prabhudarzanasya rAjyAt samRddheH guroH pituH putrasya prabhoH priyAyAH bhartuH bhrAtuH svAmiputrANAm putrANAm AtmanAm badhaH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat kramAGka 15 22 10 32 1 18 43 12,37 ov 9 20 39,40 31 7,8, 27,36 17,11 31,33,42 19 6 6,34 29 www.umaragyanbhandar.com Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimittam vadhaH "> 97 vadhapravRttiH triyogaH "" "" "" 97 vyasanaM vyAvarttanaM putrasya bhrAtuH maharSeH bhrAtuH patyuH putrasya priyAyAH bandhoH mudrikAyA: bhartuH vivAhAt kramAGkaH 30 21,23 4 3 14, 28, 32 2,24,29,38 11,13,35 25,41 16 26 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthasUciH / kartA zrIdhanezvarasUriH 477 zrIsiddhirSisUriH 962 3 triSaSTizalAkApuruSacaritram zrI hemacandrasUri : '1229 pUrve 4 padmAnandakAvyam zrI amaracandrasUriH visaladeva rAjyasamayaH granthaH 1 zatruJjayamAhAtmyam 2 upamitibhavaprapaJcA kathA 5 hIrasaubhAgyam 6 vijayaprazastikAvyam 7 kalpasUtrasubodhikA 8 ratnAkarapaJcaviMzatikA vaikramIyavarSam zrIdevavimalgaNiH `1652 pazcAt zrIhemavijayagaNiH 1658 arvAg 3 upAdhyAya zrIvinaya vijayagaNi: zrIratnAkara sUriH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 1696 ? 1 zrIhemacaMdrasUrINAmeSa svargArohaNasamayaH / 2 asmin varSe zrIhIrasUrayo divaM gatavantaH / 3 asmin varSe vijaya prazastikAvyasya TIkA niramAthi / www.umaragyanbhandar.com Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 3 4 5 granthasUciH 6 zuddhipatram 7 viSayanirdezaH / viSayaH arpaNapatrikA prAstAvikaM kiJcit viSayAnukramaNikA nimittasUciH karuNarasakadambakam pRSThama m OM 3 5-7 8-9 10 12 1-88 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azuddhaH dAraka' 0 sarvo tyayAnadhe divAkara tamAkarya mRdhanyo * bhoktRNAM O zu-na bhrAH 0 0 viraha grISmata abhakti' jJAnaM * putraNA jalAJcaliH * cakrayAdInAM nirvatadhvaM 0 vidha upahata // zuddhipatram // zuddhaH dArakaH * sarvAGgo tvayAnaghe divAkaraH tamAkarNya mUrdhanyo 0 * bhoktRNAM zucA bhrAtR0 0 virahe grISmartau abhaktiH jJAtaM * putrANAM 0 jalAJjaliH * cakrayAdInAM nivartadhvaM * vidyaH O upahataH pRSThama 17 24 26 26 27 28 29 33 36 36 37 38 40 y m 56 58 61 64 75 81 paMkti: 2 2 9 3 20 11 9 ra 10 21 6 12 6 ri 16 19 ri Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 || OM namaH zrIsiddhacakrAya // paramaguru- vizva vikhyAta jainAcArya - zrImad vijayaneminarIzvara bhagavadbhyo namaH // // karuNarasakadambakam // saMskRta: khaMDaH 1 / - [ 1 ] pratipannamahAvrataM bAhubaliM dRSTvA bharatasya paridevanam / sAzrunetraH kanIyAMsaM, praNanAma ca tatkSaNAt / svanindAtatprazaMsADhyaM vacanaM ca jagAviti // 18 // ye lobhamatsaragrastAsteSAM mukhyo'smi bAndhava ! | balinAM ca kRpAlUnAM dharmiNAM ca tvameva hi // 19 // Adau jito'smi yuddhena tato rAgAdayo'pyamI / vratAstreNa tvayA bhrAtastvatto nAsti paro balI // 20 // mamAparAdhamenaM tvaM SitvA brUhi bAndhava ! / dayAluH pUrvavannAsi, kiM yanmayi na pazyasi ? // 21 // 1 kSAntvA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam tvameva tAtaputro'si, yastAtapathi vartase / / ahaM vidannapi punA, rAgadvevaiH kadarthitaH // 22 // prasIdAkhilamedinyA, mama rAjyaM gRhANa bhoH / ahaM saMyamasAmrAjyaM, grahIpye bhagavaMstava / / 23 // ---zatruJjayamAhAtmye sa04, pR0 77 [2] putraviyoge bharatapasya purato marudevyAdInaM vacaH / iisstprmaaye netrAzrUNyuddhiranti manaHzucam / / AzI:pUrvamuvAcedaM bharataM marudevyatha / / 85 // vatsa ! mattanayaH pazya, sarvamekapade hyadaH / tyaktvA mAM tvAmanyasutAn , babhUva mRgasArthabhRt // 86 // kSuttaDzItAtapaglAniklAntadeho divAnizam / vanAd vanaM vAyurikha, bambhramIti mamAGgajaH / / 87 // candracAru va tacchatraM, muktAratnavibhUSitam ? / ka ca dAvAnalaudagraM, taMbanAtapamaNDalam ? // 88 // kinnarIgItajhaGkArasArasaGgItakaM kutaH ? / kuto vanAntasaJcArAnmazakAnAM bhaNakutiH ? // 89 // kva tadvAraNarAjena, calanaM nagarAntarA ? / ka karkarAmaduHkheSu, nagebu bhramaNaM prabhoH ? // 90 // 1 sUryaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam ahaM tu durmarA putra duHkhoyazravaNAdapi / no mriye jIvitaM tanme, dhigastu jananinditam // 91 // AkRSTo rAjyasaukhyena tvaM tu bhogekalAlasaH / -matsunorbhramato'raNye, vArttAmapi na pRcchasi // 92 // -zatruJjayamAhAtmye sa0 3, pR0 41 [ 3 ] bhrAtRvadhapravRttasya bAhubaleH paritApaH / calAcalasya rAjyasya, kRte bhrAtRvadho hahA / mayA prArabhyate hanta, nihantuM svabhavadvayam // 5 // hatvA gurUnapi laghUn, vaJcayitvA chalena ca / -yadupAdIyate rAjyaM, tat prAjyamapi mA'stu me // 6 // ApAtasukhasamprAptibhramitairhI narAdhamaH / 1 yatra tatra pravata, narakAgArakAraNe // 7 // anyathA tadvidhaM rAjyaM, kathamaujjJajjinezvaraH / ahameva punastAtapathiko 'dya bhavAmi tat // 8 // cintayitveti manasi, manasvI sa nRpo jaga kavoSNairnetrasalilaiH, siJcan kSmAM cakravarttinam // 9 // - kSamasva me duzcaritaM jyeSThabAndhava ! samprati / mayA'pi tvaM rAjyakRte, khedito'si jagatprabho ! // 10 // tAtapAnthIbhaviSyAmi, spRhayAlu sampadi / tenaiva muSTiyuktvA, mUrddhajAnuJcakhAna saH // 11 // 3 - zatruJjayamAhAtmye sa0 4, pR0 76-77 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam NNNNAL [4] maharSihatyAyAM zrInivAsanRpasya zokaH / samUlaM svasya puNyadUM, svayaM chinnaM vidanniva / maharSi taM hataM vIkSya, zuzoca sa dharAdhipaH // 54 // AH kRtaM kimidaM nAtha !, mayA'dya niviDenesA / duSkarmavahinA bodhi-bIjamajvAlyatArjitam // 55 // puNyAvasAnaM vyasanaM, zvasanaM paramaMhasaH / dhira dhim me jIvitavyaM ca, nirmantuprANivairiNam // 56 // ekasyApi hi jIvasya, hanane hI tadaryate / ghorAtighoraM narakaM, labhyate yena mAnavaiH // 57 // mayA''tmavyasanaM praudi, tathA''nItaM durAtmanA / yathA tenAtivRddhena, RSihatyA mamAbhavad // 58 // protsAhayanti dharmajJA, api mAM vyasane ratam / dhik tAn pApaM ca mAmApadvidhAyinamainAgasAm // 59 // vidvattA tattvavRttizca, yAtu teSAM dvayaM kSayam / yairityuktaM na pApAya, pApaddhiH pRthivIbhujAm / / 60 // amI tRNAMbusaMtRptA, jantavo gaitamaMtavaH / hanyante nizitairvAhI hI pApmabhiruddhataiH // 61 // asau munirmahAyogI, puNyarAzirivAgavAn / mayA hato hatAzena, kva yAmi karavANi kim ? // 62 // 1 paapen| 2 duHkhakAriNam / 3 anaparAdhinAm / 4 mRgyA / 5 anpraadhinH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam ityudIrya viSaNNAtmA, dhanurbANAn babhaJjasaH / vimRzaMsteSu durjanmakA ripApaikamUlatAm // 63 // uttIrya turagAt tUrNa munerabhyarNametya ca / prAyazcittamiva svasyAM'rhasaH kurvan nanAma tam // 64 // AdAya pANinA pAdau zvasatastasya sanmuneH / namrasvamaulau mukuTe, mukuTaM nRpatirvyadhAt // 65 // muktakaNThamavizrAmaM, nijaM nindan kukarma saH / ruroda rodayan pArzvasthAyino mRgapakSiNaH || 66 // hA hA durAtmanA deva !, mRgayAvyasanaspRzA / myAsdo'kAri duSkarma, mamAdiza karomi kim ? || 67 // vimale svakule nAtha ! kalaGkaH kalpito mayA / puNyasaudhe mahAdIpre, dade kajjalakUrcakaH // 68 // durAcAro hatasvAntaH kule cet tanayo bhavet / tadA pUrvajapuNyadrau, saMlbho dAvapAvakaH // 69 // kalaGkino me bhagavan !, tairazcanarakAtitheH / bhavatAM bhavadIyau taccaraNau zaraNAvimau // 70 // ityudIrya muneH pAdau, kriyAsamabhihArataH / nanAma bAppakaluSalocanaH sa svanindakaH // 71 // - zatruJjayamAhAtmye sa0 2, pR0 32 5. 1 pApasya / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam [5] bharatanRpasyAnityatAbhAvanAgarbhitaH pazcAttApaH / pazyan pratyaGgamudraGgo, 'vimudrAM sa nijAgulIm / himadagdhadruzAkhAbhAM, manasyevamacintayat // 5 // yatheSA kRtrimA zobhA, mamAgulyAM hi mudrayA / tathA manye ziromukhyapradezeSvapi bhUSaNaiH // 6 // maulemaulimapAkarot zrutiyugAt sa kuNDale kaNThato 'niSkaM hAramuru(raH)sthalAcca sahasaivAMsadvayAdaGgade / cakrI pANiyugAcca vIravalaye mudrAvalImaGgulIvargAda bhAramiva prazAntahRdayo vairAgyabhAgityatha // 7 // phAlgune mAsi niSpatraphalapuppamiva drumam / vyalakAraM vapurvIkSya sa manasyevamasmarat / // 8 // kAyabhittiriyaM bhUSAvarNavicchitticitritA / anityatAjalaklinnA, patatyantarasArataH // 9 // aho zarIriNAM mohaH, zarIratyAsya dustyajaH / ruksamIracalatpakapatrasyeva patipyataH // 10 // tvagiyaM dehinAM sAraM, zarIre sApyaharnizam / liptAni(pi?) candanarasaiH, "piccha(cchi)latvaM na muJcati // 11 // 1 mudrArahitAm / 2 kaNThAbharaNam / 3 AbhUSaNarahitam / 4 nigdhatvam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam yatkRte kurute lokaH pApaM duSkarmaNeritaH / tadU dehaM nalinIpatra sthita bindu calAcalam // 12 // saMsArakhAle durgandhe, zRGgArarasapicchale / jAnanto'pi nimajjanti garttAzukaravajjanAH // 13 // SaSTiM varSasahasrANi bhramaM bhrAmaM dharAtale / kalevarasyAsya kRte, dhigakRtyaM mayA kRtam // 14 // dhanyo bAhubali, dhanyA anye'pi bAndhavAH / yadasAramamI tyaktvA, saMsAraM muktimAsadan // 15 // rAjyaM calAcalaM prAjyaM, yauvanaM ca patApatam / lakSmIzcalAcalA yatra, bhavet tatra sthiraM katham ? // 16 // mAtA pitA kalatrANi, bAndhavAH putrasampadaH / jantUnAM bhavakUpAntaH, patatAM ko'pi na kSamaH // 17 // tAta ! trAhi jagatrAtaryayA trAtAH pare sutAH / athopalambhanairAstAM duSputratvAt smRto'smi na // 18 // nAhaM na me zriyo dehaM gehaM nAntaH purANi ca / eko'smi samatAnandasudhAmbhasi kRtaplutiH // 19 // upAdhirahite zAnte'kriye nidhanavarjite / pare tattve cidAnande, tadeti sa layaM yayau // 20 // - zatruJjayamAhAtmye sa0 6, pR0 111 OM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam [6] sagaracakriNaH SaSThisahasraputreSu bhasmIbhUteSu sainyacakrayAdInAM vilApaH / aho mUrkhA amI cakrisUnavo rAjyadurmadAH / asmaduktaM yuktamapi, manvate na hi dhig madam // 280 // cintayitveti nAgezairanyairapi samanvitaH / phamATopaM mahAkopAd, vibhrANaH phUtkRti sRjan // 281 // utpatya sahasA zvabhrAt , tatraitya 'viSahetibhiH / tAni SaSThisahasrANi, yugapajjvalano'dahat ||282||-vishesskm ityAsUnya mahAdAhaM, jvalano bhujamezvaraH / punaH svaM sthAnamApede, kopo ripuvdhaavdhiH|| 283 // tatastu sainye tumulastadAghAtAnmahAnabhUt / vajrapAtAdiva jane'nyonyaM vyAkulatAkaraH // 284 // tadanAthaM mahatsainyaM, kAndizIkamitastataH / sarvopAyaparibhraSTamAsId daivaviparyayAt // 285 // kSaNe kSaNe manastvanyacintayatmAtmano hitam / svecchayA kurute daivamanyadevAtmano'hitam / / 286 // duHkhoramaviSaprastAH sainikA gatanAyakAH / pramAye kiJcidazruNi, cintayAmAsurityatha / / 287 // pazyatAmapi sarveSAmamI cakrIzasUnavaH / yugapad yaddhatA nAgaistadAsmAkaM balaM vRthA // 288 // 1 viSameva zastraiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam bhUpaividhIyate senA, svarakSAyai samantataH / satyAmapi tatastasyAmamI jAtA gatAsavaH / / 289 // pure kiM darzayiSyAmaH, svamukhAni gatatrapAH ? / cakrIzaH punarasmAn hI, nAnopAyairhaniSyati / / 290 // amISAmeva tanmArga, nirupAyA bhajAmahe / sadabhRtyA bhUpatermArga, zrayantIti janasthitiH // 291 // ityAlocya mitho vyApya, sthitaM dvAdazayojanIm / te kASThadveSTayAmAsuH, sainyamazvarathemaiyut // 292 // yAvanmumurSavo dAhaiste'gniM pANibhiraspRzan / ajJAsIt tAvatA zakrovadhinA tadpaplavam // 293 // dayAluH sahasopetya, vipraveSaM vidhAya ca / mA mriyadhvaM mA mriyadhvaM, tAnicyUce divaspatiH // 294 // vacasA tena dhIreNa, sarve tasthustathaiva te / zakravipraH puro bhUtvA, jagau tAn punarityapi // 295 // eSa vaH sarvasaMhAraH, kathamadya vijRmbhate / parAbhavAd vA duHkhAd vA, zokAd veSTakRte'tha kiM ? // 296 // zrutvA tasyeti vacanamavocaste kRtAdarAH / paravyasanaduHkhin ! bho, zruNyasmadvyasanAgatim // 297 // aman sagaracakrezasutAnAlokayAmataH / ceSTitena nijenaiva, bhasmasAtkRtavigrahAn // 298 // 1 gataprANAH / 2 hstii| 3 utpAtam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 karuNarasakadambakam yat satAmapi naH svAmisutAH prApurimAM dazAm / tenaiva lajjitA vahiM pravizAmo vayaM nanu // 299 // ityukte sa punaH prAha, yat sAhasamanuSTitam / tat svAmibhaktyA vA svAmibhayAd vA zokto'pi vA // 300 // anicchavo'pi yanmRtyumicchAmastatra cakribhIH / kaiH kairupAyaiH sa hi no, haniSyatyUcurityamI ? // 301 // tataH zakro nijaM rUpamAdhAyedamuvAca tAn / atra vo dUSaNaM kiJcit pazyAmi na manAgapi // 302 // tanmA mriyadhvaM cakrIrSA, yuSmAsveSo'panodaye / prayatantu prayANAya, madAhUtAH puraM prati // 303 // ityAzvAsya sa tAn zakrastiro'bhUt pazyato'pi hi / vizokAste kathaJciccAyodhyAM pratyanan zanaiH // 304 // prayANairbhagnapAdaiste, prApyAyodhyAM surAdhipam / asmaran sa punarvegAdAyayau tatkRpAparaH // 305 // 'paJcavarSazatAyuSkaM gatAsuM bAlakaM dharan / vipraveSadharaH zakro, jagAma ca nRpAntikam // 306 // nRpadvAragataH praruditvA ca kaThoragIH / vigarhan vasudhAM daivaM cakriNaM ca jagau hariH // 307 // 'sarvasahAsi 'vasudhe ! kaThinAsi na yattvakam / vRSabhaM bharataM nAthaM, nAnuyAtAsi re jaDe ! // 308 // dhik dikpAlA ime kAlApekSayA pAtha hA kSitim / yUyaM hi sAkSiNaH sarvavyApArANAM zubhAzubhe // 309 // i " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam 11 sarveSu sukhakRddhAvaM mRjadeva ! samAhitam / mayi kiM niSThuraM duHkhaM, sRjasIha parAGmukham // 310 // mayaiva dupkRtaM cakre, kintu cAtyantadAruNam / vRddhe vayasi tanme'dya phalitaM sutahAnitaH // 311 // tvayainaM bAlakaM daiva !, haratA smaratA krudham / vRddhaM mAM matkalatraM ca, mumudhu hRtavAnasi // 312 // pAhi cakrin ! kudaivAnmAM, nyAyAdrakSa vasundharAm / nirvAsaya purAtpApaM, bharatezasthiti smaran // 313 // sukhagRdhrA hi dikpAlA, vicaitanyA ca bhUriyam / sarvadevamayastatvaM, kiM na pAsi nareza ! mAm ? // 314 // sarvathApyajite nAthe, vratamAji jinAdhipe / tvameva pAlako loke, doSAkara ivAravau // 315 // tasyAkaNyeti vacanaM, viSaNNo'tha nRpo'pi tam / AkArayajanairdoSaM, svasminneva vicintayan // 316 // darzanAcaviNaH so'pi, muktvA taM bAlakaM puraH / uccai saroda saMsatsthAn , rodayannaparAnaSi // 317 // rodanAnte punaH pRSTazcakriNeti sa gAM jagau / svAmin ! mamaikaputrasya, duHkha kiM kathayAmi te // 318 // adyaiSa matsuto bAlo, nidrANo rajanImukhe / sahasaiva mahArairadazyata sairIspaiH // 319 // 1 cndrH| 2 sabhAsthAn / 3 saH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 karuNarasakadambakam naiSa doSo bhujaGgAnAM, na caitasya mamApi ca / kiMtvadharmo jane deze, tvayi vA varttate nanu // 320 // mantrayantrAdibhistattvallAdhaM kuru bAlakam / anyathA tvayi doSaH syAdasmAkaM tu kulakSayaH || 321 // atha cakradharo vaidyAn, mAMtrikAnapyajUhavat / gatAsuM taM tu te vIkSya kRtopAyA mitho jaguH // 322 // svAminnasAvasAdhyAnAmauSadhAnAM pratikriyA / pUrvA'mRtagRhAdbhasma, yadyeyullAgha eSa tat // 323 // nizamyeti tadA bhUpa, AdikSattatkRte nRpAn / zakro'pi vaikiyai rUpaiH pazyatinna gRhAd gRham // 324 // mahAnasAdyatra yatra, bhasma te lAnti pUruSAH / tatra tatretyapRcchanvaH, kule kaH kiM mRto na vA // 325 // pitRbhAtRsvasRbandhumRti tebhyo nizamya te / punastathaiva tadbhasma, muktvA'gacchan parAn gRhAn // 326 // bhramitvA'labdhabhasmAna, evaM te sakalaM puram / rAjJaH samIpamAseduH zakravipro'pi duHkhitaH || 327 // tato jagAda cakrezo, mArihInAd gRhAnmama / mahAnasodbhavaM bhasma, vipra ! tvaM samupAnaya // 328 // vipreNa gRhNatA bhasma, cakrimAtA yazomatI | pRSTA jagau cakipitRsumitramaraNaM gRhe // 329 // tanmuktvA sa tathaivaitya, nRpamAha piturmatim / 1 rogarahitam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam vaidyAzca labdhasamayAH prAhustamiti harSitAH // 330 // bheSajairaparaiH sadbhirasAdhyo bhUtivarjitaiH / vipatsyate bAlako'yaM, nAtra doSazcikitsake // 331 // iti zrutvA zakravipro, muktakaNThaM ca mAyayA / uccai ruroda rAjendraM, dayArdrahRdayaM sRjan // 332 // itazcakribalaM sarva, rAjadvAramupAgatam / 13 rAjAtha duHkhitaM vipraM, taM jagAdeti sAmagIH // 333 // mA kuruSva zucaM vipra, ! saMsArasthitirIdRzI / jAto mriyate jIvo'tra, na sthiraM vastutaH kvacit // 334 // jagatpUjyA vajrakAyA, yogIndrA jinanAyakAH / gatA anantAste'pyantaM, kA cintA paradehinAm // 335 // saptadhAtunibaddhaM yat, kSuttazItAtapAdibhiH / pIDyate tatra dehe kA, sthiratA mUrkhakalpitA // 336 // bhrAtRputrakalatrAdyAH, sarve'pi svArtha / AyAnti yAntyapi sadA, duHkhaM kevalamAtmanaH // 337 // yasya svasyApi deho no, vaze sarvatra lAlitaH / tasya mAtRpitRbhrAtRputrAdyA vazagAH katham // 338 // iti bruvANe pRthvIze, zakraH pratyakSarUpavAn / jagAda ca mahInetavetsi kiM saMsRteH sthitim // 339 // satyametA dugevAyaM, saMsAraH sarvaduHkhadaH / kiM tvasmiMzca pramAdAndhA, viceSTante yathA tathA // 340 // 1 mRtyum / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 karuNarasakadambakam karmaNItpadyate vizvaM, karmaNA ca vilIyate / tatra bandhusutadravyalAbhAlAbhe tu kA spRhA // 349 // cakrannidarzanamidaM yathA pUrva mRtAstava / SaSTisahasrAstadvatte, sUnavo'pi mRtA nanu // 342 // tatazca sainikAH saMsadantaretya zucAkulAH / sorastADaM cakriNo'ye, zazaMsustatkulakSayam // 343 // zrutveti vihnasyendrazcakriNo vyajanAnilaiH / gozIrSacandanairdehe'bhiSekaM kamadhAt // 344 // kathaJcillabdhacaitanyazcakI saMsmRtya nandanAn / zokagranthiruddhakaNTho, mUrcchatisma muhurmuhuH || 345 // mUrcchayA cakrimaraNaM, vibhAvya surarADtha / tatkaNThAzliSTabAhustaM, muktakaNThamarodayat // 346 // tayo rodananAdena, rodasIvAsino janAH / zokasAgaranirmagnA ivAbhUvan zucAturAH // 347 // vilIne nibiDe granthau, zakraH provAca cakriNam / kiM muhyasi mahIne tattvamapyajJa ivArtibhiH // 348 // bhave svakarmaNA kazcidalpAyurjAyate janaH / " dIrghAyuzca bhavedanyaH, kA cintAtra dhune kSaye // 349 // tvamevA bodhayaH pUrva, mAM vairAgyavacobharaiH / sa eva ca punarmohaM, kimevaM labdhavAnasi // 350 // - zatruJjaya mAhAtmye sa0 8, pR0 138 - 140 / 1 zokavyAptAH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam - - [7] putramaraNe vAsavavaNijasya vissaadH| atrAntare praviSTo',sau viSAdastaccharIrake / mUrcchayA patitazcAsau, vAsavo naSTacetanaH // 25 // hA hA kimetadityuccairvilapannikhilo janaH / tataH samAgatastasya, nikaTe bhayavihvalaH // 26 // atha vAyupradAnAdyaiH, punaH saJjAtacetanaH / pralApaM kartumArabdhaH saviSAdaH sa vaasvH|| 27 // katham ? hA putra ! tAta ! vatsAtisukumArazarIraka! / iIzI tava saJjAtA, kA'vasthA mama karmaNA ? // 28 // nirgato'si mamApuNyairvatsa ! vArayato mama / dailena 'nirdhaNenedaM, tava jAta ! vinirmitam / / 29 // hA hato'smi nirAzo'smi, muSito'smi pilakSaNaH / evaM vyavasthite vatsa, ! tvayi kiM mama jIvati ? // 30 // yAvacca pralapatyevaM, sa putrasnehakAtaraH / tAvadviSAdaH sarvesu, praviSTaH svajanepvapi // 31 // atha te tasya mAhAtmyAtsarve vAsavabAndhavAH / hAhArayaparA gADhaM, pralApaM kartamudyatAH // 32 // tatazca 1 nirdayena / 2 putr!| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 karuNarasakadambakam kSaNena vigatAnandaM, dInavilamAnuSam / rudannArIjanaM mUDhaM, jAtaM vAsavamandiram // 33 // - upamitau pra0 4, pR0 415 / [<] jAtAnantaraputramRtyau ripukampananRpAdeH zokaH / atrAntare sUtikAgRhe samullasitaH karuNAkolAhalonmizraH pUtkArarAva:, pradhAvanti sma mahAhAhAravaM kurvANA narapaterabhimukhaM dAsaceTyaH, prazAntamAnandagundalaM, kimetaditi punaH punaH pRcchan kAtarIbhRto rAjA / tAbhirabhihitaM -" trAyasva deva ! trAyasva, kumAro bhagnalocano jAtaH kaNThagataprANaistato dhAvata dhAvata, tato vajrAhata iva saJjAto rAjA, tathApi sattvamavalambya saparikaro gataH sUtikAgRhe, dRSTaH svaprabhodbhAsitabhavanabhittibhAgaH saMpUrNalakSaNadharaH kiJciccheSajIvitavyo dArakaH, samAhUtaM vaidyamaNDalaM, pRSTo vaidyAdhipatiH - kimetaditi / sa prAha - " deva ! samApatito'sya kumArasya sadyoghAtI balavAnAtaGkaH, sa ca pracaMDapavana iva pradIpamenamupasaMharati (tu) lagnaH pazyatAme - vAsmAkaM mandabhAgyAnAM " / nRpatirAha - " bho bho lokAH ! zIghramupakramadhvaM yathAzaktyA, kumAraM yo jIvayati tasmai rAjyaM prayacchAmi, svayaM ca padAtibhAvaM pratipadye'haM tadAkarNya sarvAdareNa lokaiH prayuktAni bhaiSajAni, vAhitA mantrAH, nibaddhAni kaNDakAni, likhitA rakSA:, kRtAni bhUtikarmANi, niyojitA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam vidyA, vartitAni maNDalAni, saMsmRtA devatA, vinyAsitAni tantrANi, tathA kurvatAmapi ca gataH paJcatvamasau dArakaH, atrAMtare kAmarUpitayA zokamatimohAbhyAM saparikarayormatikalitAripukampanayoH kRtaH zarIrAnupravezaH / tatazca hA hatA'smi nirAzA'smi, muSitA'smIti bhASiNI / trAyasva deva ! deveti, vadantI naSTacetanA // 1 // kSaNAnnipatitA bhUmau, mRtaM vIkSya kumArakam / sA devI vajrasaGghAtatADitevAtivihvalA // 2 // hA putra ! jAta ! jAteti, bruvANo mUrcchayA yathA / rAjApi patito bhUmau, muktaH prANaistathaiva saH // 3 // tato hAhAravo ghoro, mahAkrandazca bhairavaH / janorastADazabdazca, kSaNena samajAyata // 4 // atha muktavilolakezakaM, dalitavibhUSaNabhagnazavakam / ripukampanayoSitAM zatairvRhadAkrandanakaM pravartitam // 5 // lAlAvilavaktrakoTaraM, luThitaM bhUmitale sudInakam / ullaJcitakezapAzakaM, bRhadArATivimocatatparam // 6 // hAhA hAheti sarvataH, karuNavAnaparAyaNaM janam / atha vIkSya sa vismitekSaNo, buddheH sUnuruvAca mAtulam // 7 // -upamito pra0 4, pR0 402-403 / 1 vikIrNakezakaM / 2 bhAlasyAsthi / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 karuNarasakadambakam [9] rAjyabhraSTe dhanavAhananRpasya pazcAttApaH / 1 hRSTAH kusvAminAzena, tuSTAH susvAmino guNaiH / te paurasainikA lokAstataH kiM kiM na kurvate // 853 // ahaM tu cArake tatra, purISamalapicchile / mUtrAntrakledajAmbAladurgandhe garbhasannibhe // 854 // kSudhA kSAmodaro baddha:, paribhUto vigarhitaH / smRtaduzceSTitaiH kruddhairvAlakairapi tADitaH // 855 // anekayAtanAsthAne, svavargeNAvadhIritaH / prAptaH zArIrasantApaM, narakeSviva nArakaH || 856 // mahAmohavazIbhUte, rAjyabhraSTe tathA mayi / yaH saJjAto manastApa:, sa tvAkhyAtuM na pAryate // 857 // tathAhi mamedaM vipulaM rAjyaM mAmakInA vibhRtayaH / adhunA'nye prabhoktAra iti zokena pIDitaH // 858 // sukhalAlitadeho'hamadhunA tvIdRzI gatiH / sarvasya paribhUto'hamityairatyA kadarthitaH // 859 // lumpanti mAmakamidaM, ratnasvarNAdikaM janAH / ete hA hA hato'smIti bAdhito dhanamurcchayA // 860 // 1 aprItyA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam tadevaM narakAkAre, cArake duHkhapUritaH / tatrAhaM saMsthito bhadre !, suciraM pApakarmaNA // 861 // parivArasametasya, mahAmohasya doSataH / / tathApyahaM na niviNNaH, saMsArAccArulocane ! // 862 // krodhAndhasteSu lokeSu, cittakalloladUSitaH / / raudradhyAnAnugo nityaM, bhUrikAlamavasthitaH // 863 // ___upamitau pra0 7, pR0 676 / [10] bharcA tiraskRtAyA narasundaryA vilaapH| tataH sA varAkI narasundarI 'vigalitavidyevAmbaracAriNI, paribhraSTasamAdhisAmarthyeva yoginI, taptasthalanikSipteva zaipharikA, avAptanaSTaratnavidhAneva mUSikA, sarvathA truTitAzApAzabandhanA nipatitA mahAzokabharasAgare, cintayituM pravRttA-" kimidAnIM sarvathA priyatamatiraskRtAyA mama jIviteneti," tato nirgatya bhavanAt kvacidgantumArabdhA, tataH kimiyaM karotIti vicintya sahita evaM zailarAjenAlakSitapAdapAtaM lagno'haM tadanumArgeNa, itazca lokayanniva nirviNNo, madIyaM duSTaceSTitam / atrAntare gato'nyatra, tadA kSetre divAkaraH // 1 // tataH samullasitamandhakAra saMjAtA viralajanasaJcArA rAjamArgA, tato gatA saikatra zUnyagRhe narasundarI, itazcodgantuM pravRttaH zazadharaH, tato mandamandaprakAze 1 bhraSTavidyeva vidyAdharI / 2 matsyI / 3 mAnAbhidhanRpeNa / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 karuNarasakadambakam tAmeva nirIkSamANaH prApto'hamapi tadvAradeze, sthito gopAyitnAtmanA, tato narasundaryA vilokitaM dikacakravAlaM, iSTakAsthalamAruhyottarI yeNa baddho madhyavalaye pAzakaH, nirmitA tatra 'zirodharA, tato'bhihitamanayA"bho bho lokapAlAH ! zRNuta yUyaM, athavA pratyakSamevadaM divyajJAninAM tatrabhavatAM yaduta-labdhaprasaratayA nA'thavAdena kalopanyAsaM kArito mayA''rthaputro na paribhavabuddhyA, tasya tu tadeva mAnaparvatArohakAraNaM sampannaM, evaM ca sarvathA nirAkRtAHhaM tena mandabhAnyA, " atrAntare mayA cintitaM " nAsyAstapasvinyA mamopari paribhavabuddhiH, kiM tarhi ?, praNayamAtramecAtrAparAdhyati, tato na sundaramanuSThitaM mayA, adhunA'pi vArayAmyenAmito'dhyavasAyAditi" vicintya pAzakacchadArtha yAvaccalAmi tAvadabhihitaM narasundaryA yaduta-" tatpratIcchata bhagavanto ! lokapAlA: ! sAmprataM madIyamANAn , mA ca mama janmAntarepvapi punarevaMvidhavyatikaro bhUyAditi," tataH zailarAjenAbhihitaM-" kumAra ! pazya janmAntare'pi tvadIyasambandhameSA nAbhilaSati, " mayA ciMtita-" satyamidaM, tathAhi-iyaM prastutavyatikaraniSedhamAzAste, madIyavyatikarazcAtra prastutaH, tanniyatAM, kimanayA mama pApayA !" tato labdhaprasareNa datto mama hRdaye zailarAjena svavilepanahastakaH, sthito'haM tasya mAhAmyena tAM prati kASThavanniSThitArthaH, tataH pravAhito namsundaryAtmA, pUritaH pAzakaH, lambituM pravRttA, nirgate nayane, niruddhaH zvAsamArgaH, vakrIkRtA grIvA, AkRSTaM dhamanIjAlaM, zithilitAnyaMgAni, saimasamAyitaM zrotobhiH, nirvAditaM vakrakuhara, vimuktA ca sA prANairvarAkI, itazca bhavanAnnirgacchantI dRSTA'mbayA narasundarI ahaM tu 1 kptthH| 2 zUnyAyitam / 3 indriyaiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 karuNarasakadambakam tadanuyAyI, cintitamanayA-" nUnaM bhagnapraNayeyaM ruSTA kvacid gacchati meM vadhUH, ayaM punarasyA eva prasAdanArtha pRSThato lamo mama putrakaH, " tato dUraM gatayorAvayoranumArgeNAgacchantI samAgatA'mbApi tatra zUnyagRhe, dRSTA tathA lambamAnA narasundarI, ciMtitamambayA-hA hA hatA'smi, nUnaM matputrakasyApIyaM vArtA, kathamanyathA'syAmevaM vyavasthitAyAM sa tUSNImAsIta?, mayA tu zailarAjIyAvalepanadoSeNaiva avastunirbandhapareyamiti kRtA tadevadhIraNA, tataH zokabharAndhayA mama pazyata eva tathaiva vyApAdito'mbayA'pyAtmA, tataH sAdhvasasantApeneva zuSkaM manAG me stabdhacittAbhidhAnaM tattadA hRdayAvalepanaM, gRhIto'haM pazcAttApenAkrAntaH zokabhareNa, tataH svAbhAvikasnehavihvalIbhUtamAnasaH / kSaNaM vidhAtumArabdhaH, pralApamatidAruNam // 1 // -upamitau pra0 3, pR0 319-321 // 1 tirskaarH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam 22 [11] priyAyAzyavane lalitAGgadevasya vilaapH| dalaM vRzAdiva divastato'cyoSTa svyNprbhaa| AyuHkarmaNi hi kSINe, nendro'pi sthAtumIzvaraH // 515 // AkrAntaH parvateneva, kulizeneva tADitaH / priyAcyavanaduHkhena, lalitAGgo'tha mUchitaH // 516 // labdhasaMjJaH kSaNenA'tha, vilalApa muhurmuhuH / vimAnaM zrIprabhamapi, pratizabdavilApayan // 517 // prApa nopavane prIti, na vApyAmapi 'nirvavau / krIDAzaile'pi na svasthAnnAnandannandane'pi saH // 518 // hA priye ! hA priye ! kvA'si, kA'sIti vilapannasau / strayamprabhAmayaM vizva, pazyan babhrAma sarvataH // 519 // -triSaSThi pa0 1, sa0 1, pR0 19 1 vajreNeva / 2 zAnti jagAma / 3 krIDAparvate / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakamdabakam 23 [12] prabhudarzanavilambe bAhubaleH zokaH / hastavinyastacibuko, bAppAyitavilocanaH / athedaM cintayAmAsa, tAmyaMstakSazilApatiH // 370 // svAminaM pUjayiSyAmi, samaM parijanairiti / manoratho mudhA me'bhUd, hRdi bIjamivore // 371 // ciraM kRtavilambasya, lokAnugrahakAmyayA / dhigiyaM mama sA jajJe, svArthabhraMzena mUrkhatA // 372 // dhigiyaM vairiNI rAtridhigiyaM ca matirmama / antarAyakarI svAmipAdapadmAvalokane // 373 // vibhAtamapyavibhAtaM bhAnumAnapyabhAnumAn / / dazAvapyazAveva, pazyAmi svAminaM na yat / / 374 // atrapratimayA tasthau, rAtri tribhuvanezvaraH / ayaM punarbAhubaliH, saudhe zete sma 'nistrapaH // 375 // __-triSaSThi0 50 1, sa0 3, pR0 80 1 bAhubalinRpaH / 2 kSArabhUmau / 3 lajjArahitaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 karuNarasakadambakam [13] vanamAlAviyoge vIrakuvindasya pralapanam / ito vIrakuvindospi viyukto vanamAlayA / bhUtAviSTa ivonmatta iva matta ivAbhramat // 62 // dhUla dhUsara sarvAGgo jIrNakarpaTakhaNDavat / visaMsthula ziraH kezo dIrgharomanakhAvaliH // 63 // uttAlatumulaiH pauradArakaiH parivAritaH / vanamAle ! vanamAle ! kkAsi me dehiM darzanam // 64 // nirAgasa kimatyAkSI rekamekapade'pi mAm ? | athavA narmaNAtyAkSIH suciraM yujyate na tat // 65 // rUpalabdhena vA rakSoyakSa vidyAdharAdinA / kenApyapahRtAsi tvaM dhigdhiGnAM gatabhAgyakam ? // 66 // ityAdi pralapan puryA catvareSu triSu ca / varAko raGkavat kAlamativAhayati sma saH // 67 // paMcabhiH kulakam // 5 // - triSaSThi 10 6, sa0 7, pR0 213 / 2 1 jIrNavastra khaNDavat / 2 hAsyena / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam - - [14] gRhAnirvAsitAyA aJjanAyA vilaapH| paryaTantI tu sA prApa kAmapyekAM mahATavIm / girikuJja tarormUle niSadya vilalApa ca / 152 // aho me mandabhAgyAyA gurUNAmavicArataH / agre daNDo'bhavatpazcAdaparAdhavivecanam // 153 // sAdhu ketumati ! kulakalako rkssitstvyaa| vayApi sambandhibhayAttAta ! sAdhu vicAritam // 154 // duHkhitAnAM hi nArINAM mAtAzvAsanakAraNam / paticchandajuSA mAtastvayApyahamupekSitA / / 155 // bhrAtardoSo'pi nAstyeva tAte jIvati te nanu / nAtha ! tvayi ca dUrasthe jajJe sarvo'pyarirmama // 156 // sarvathA strI vinA nAthaM maikAhamapi jIvatu / yathAhamekA jIvAmi mandabhAgyaziromaNiH // 157 // --triSaSTiH pa0 7, sa0 3, 40 34 / 1 patIcchAnuvartinI / 2 ekadivasamapi / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 karuNarasakadambakam [15] davadantIti upalakSaNe candrayazAyA vacanAni / kimAtmagopanaM kRtvA vaJcitAsmi tvayAnadhe ! | yadyevaM durdazA daivAt kA hI mAtRkule nije ? || 835 // hA vatse ! kiM tvayA mukto nalo muktAsi tena vA ? | nUnaM muktAsi tena tvaM tvaM satI taM na muJcasi // 836 // tvayApi yadi hIyeta durdazApatitaH pati / udayeta tadA nUnaM pazcimAyAM divAkara || 837 // nalAtyAkSIH kathamimAM ? matpArzve nAmucaH katham ? | kiM te kulocitamidaM dayitAM tyajataH satIm ? // 838 // duHkhaM gRhNAmi te vatse ! "kriyAH samavatAraNam / augaH sahasva me yattvaM na mayAmyupalakSitA / / 839 // tamo'higaruDaH kRSNanizAyAmapi bhAskaraH / kva vA sa tilko bAle ! tavAlikasahodbhavaH ? // 840 // - triSaSTi 10 8, sa0 3, pR0 69 / 1 nirdoSA / 2 duHkhasyottAraNaM kriyAH vidheyAH / 3 aparAdham / 4 bhAlam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam 27 [16] ghRtamamuJcati nale davadantyAH khedaH / nalAnurakto lokazca hA hA kartuM pracakrame / hAhAkAra tamAkarNya tatrAgAddavadantyapi // 444 // uvAca vacanaM nAtha ! nAthAmi tvAM prasIda ne / muMca dyUtaM drohako te vairiNAviva devanau // 445 // vezyAgamanabadyUtaM krIDAmAtraM manISiNaH / sevante nAtha ! na tvevamandhakaraNamAtmanaH // 446 // varaM rAjyaM svayaM dehi kUlarAyAnujanmane / zrIrAttAsmAtprasoti pravAdaM mAtmanaH kRthAH // 447 // upArjitA yuddhazataibUtottIrNA mahI tava / dunoti devAtyantaM mAmazrotogatasikthuvat // 448 // tadvAcaM na hi zuzrAva dadarzApi na tAM nalaH / adhyArUDho madAvasthAM dazamImiva vAraNaH / / 449 // patyA bhRzamavajJAtA rudantI davadantyatha / kulAmAtyAdikAnUce nalaM dyUtAnniSedhata // 450 // -triSaSTi0 pa0 8, sa0 3, pR0 55 / 1 pArthayAmi / 2 kriiddnpaashko| 3 chUtenottIrNA gatestyayaH / 4 gajasya madAvasthAvizeSaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam [17] sutArAyAM paJcatvamupAgatAyAM zrAvijayanRpasya vilaapH| parAsurivaniHsaMjJaH parAsumavalokya tAm / papAta mUcchitaH pRthvyAM sa pRthvIpatipuMgavaH // 258 // punarvyavRttacaitanyo'bhiSiktazcaMdanadravaiH / / mUrdhAbhiSiktamUrdhanyo vilalApaivamuccakaiH // 259 // ha hA daivena muSito nayatA tvAM manorame ! / tvadrUpaireva hi prANaiH prANitavyaM mamAbhavat / / 260 // tvAM vinaiSa janaH kAnte ! zokasaMbhArabhArataH / jIrNa gRhamivAdhArastambhahInaM patipyati // 261 // madvallabhAM lobhayatA vallabhAdezatatparaH / kAJcanena kuraGgeNa vaJcito'sni ha hA jaDaH // 262 / / pratyakSaM me priyAM draSTuM takSako'pi hi na kSamaH / kurkuTAhistu dUre'stu devaM hi balavat param // 263 // tato'numantuM dayitAM tyajan prANAn hutAzane / UnaM prapUrayAmyadya durdaivamyAbhisarpataH // 264 // tayA saha mahInAthaH sadyo viracitAM citAm / alaMcakre svayaM dhIro ratimandiratalpavat // 265 // - triSaSTi0 50 5, sa0 1, pR0 109 / 1 gataprANAm ! 2 mUrdhAbhiSiktAnAM rAjJAM mRdhanyo mukuTasamAnaH / . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam [18] pavanaJjayasyAmipravezazravaNe aJjanAyA vilaapH| pratisUryAJjanayoste'JjanAvirahaduHkhataH / 'pavanasyAmipravezapratijJAmAcacakSire // 258 // duHzravaM tadvacaH zrutvA pItvA viSamivAJjanA / hA hatAsmIti jalpantI papAta bhuvi mUrchitA // 259 // AsiktA candanAMbhobhittAlavRntaizca vIjitA / labdhasaJjJA samutthAya sA lodeti dInagIH // 260 // 'pativratAH patizokAt pravizanti hutAzane / tAsAM vinA hi bhartAraM duHkhAya khalu jIvitam // 261 // nArIsahasrabhoktRNAM bhartRNAM zrImatAM punaH / kSaNikaH preyasIzokastatkuto'gniprabezanam // 262 // viparItamidaM jajJe tvayi vahipravezani / virahe'pi mayi puna: jIvantyAmiyacciram / / 263 / / mahAsattvasya tasyAlpasattvAyAzca mamAntaram / upalabdhamidaM nIlakAcayoriva samprati // 264 // na me zvazurayordoSo doSaH pitrone cApyayam / mamaiva maMdabhAgyAyAH karmadoSo'yamIdRzaH // 265 // --triSaSTiH 50 7, sa0 3, pR0 38 / 1 nIlamaNeH kAcasya ca / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 karuNarasakadambakam [ 19 ] parAsuM lakSmaNaM dRSTvA rAmAdInAM vilApaH / perAsuM lakSmaNaM prekSya tatra cAntaH purastriyaH / cakranduH saparIvArA vilulakuntalAlikAH // 127 // taccakranditamAkarNya tatra rAmaH samAyayau / uvAca ca kimArabdhanavijJAyApyamaGgalam // 128 // jIvannevaiSa tiSThAbhi jIvatyeSa ca me'nujaH / ko'pyamuM bAdhate vyAdhirbhepajaM tatyatikriyA // 129 // ityuktvA juhavadrAmo vaidyAjyotiSikAnapi / prayogaM maMtratantrANAM kArayAmAsa cAsakRt // 130 // vaiphalye mantratantrANAM mUrcchA prApa raghUdvahaH / kathaJci labdhasajJaH san vilalApoccakaiH svaram // 131 // teM vibhISaNasugrIvazatrutAdyA udazravaH / vimuktakaNThaM rurudurhatAH sma iti bhASiNaH // 132 // kauzalyAdyA mAtarazca snupAbhiH saha sAzravaH / bhUyo bhUyo'pi mUrcchantyazcakranduH karuNasvaram // 133 // pratimArga pratigRhaM pratyahaM krandanAttadA / zokAdvaitamabhUt sarvaM rasAntaramalimlucam // 134 // - triSaSTi0 pa0 7, sa0 10, pR0 127 // 1 mRtam / 2 vilun kuMtalAli: kezapaMktiryAsAM tAH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam 31 __[20] cyavanakAle surANAM vilApaH / hA priyA ! hA vimAnAni !, hA vApyo ! hA suradrumAH ! / ka draSTavyAH punarpUyaM, hatadaivaviyojitAH ? // 166 // aho smitaM sudhAvRSTiraho vibAdharaH sudhA / aho vANI sudhAvarSiNyaho kAntA sudhAmayI // 167 // hA ratnaghaTitAstammA, hA zrImanmaNikuTTimAH / hA vedikA ratnamathyaH, kasya yAsyatha saMzrayam ? // 168 // hA ratnasopAnacitAH, kamalotpalamAlinaH / bhavipyantyupabhogAya, kasyemAH pUrNavApayaH ? // 169 // he pArijAta ! mandAra ! saintAna ! haricandana ! / kalpadruma ! vimoktavyaH, kiM bhavadbhirayaM janaH ? // 170 // hahA strIgarbhanarake, vastavyamavazasya me / hahAzucirasAsvAdaH kartavyo mayakA muhuH // 171 // ha hA hA jaiTharAGgArazakaTIpAkasambhavam / mayA duHkha viSoDhavyaM, baddhena nijakarmaNA // 172 // rateriva nidhAnAni, ka tAstAH surayoSitaH ? / kAzucispandabIbhatsA, bhoktavyA narayoSitaH ? // 173 // 1 bhUmayaH / 2 kalpavRkSAbhidhAnam / 3 jaTharameva aGgArazakaTI tasyAH pAkAtsambhUtam / 4 azuciprasravaNatvena bIbhatsAH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 karuNarasakadambakam evaM svarlokavastUni, smAraM smAraM divaukasaH / vilapantaH kSaNasyAntarvidhyAyanti pradIpavat // 174 // // navabhiH kulakam // -triSaSTi0 pa03, sa0 4, pR0 38 / [21] mRgabhrAntyA bhrAtRvadhe jarAkumArasya vilapanam / zrutveti kimayaM kRSNa iti tatraiva satvaram / jaratkumAra AyAsIddRSTvA kRSNaM mumUrcha ca // 138 // kathamapyAptasaMjJaH seJjAreyaH karuNaM rudan / papraccha kRSNaM hA bhrAtaH kimetatkimihAgamaH 1 // 139 // kiM dvArakA purI dagdhA kiM yadUnAM kSayo'bhavat ? / sA nUnaM nemivAk sarvA satyA te'vasthayAnayA // 140 // kRSNo'pi sarvamAcakhyau jAreyo'pi rudan punaH / ityUce hA mayA bhrAturAgatasyocitaM kRtam // 141 // kaniSThaM durdazAmagnaM bhrAtaraM bhrAtRvatsalm / tvAM nihanturmama sthAnaM kva nAma narakAvanau ? // 142 // vanavAsaM tava trANabuddhyAkArSamahaM kila / na jAne vidhinA yatte sthApitaH purato'ntakaH // 143 // he pRthvi ! dehi vivaraM varamadyaiva yena tAm / anenaiva zarIreNa prayAmi narakAvanam // 144 // 1 jarAdevIputraH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam ataH paramiha sthAnamadhikaM narakAdapi / sarvaduHkhAdhike bhrAtRhatyAduHkha upasthita // 145 // vasudevasya putro'haM kiM bhrAtA taba cAbhavam ? / kiM vAbhUvaM manuSyo'pi yaH karmAkArSamIdRzam // 146 // sarvajJavacanaM zrutvA tadaiva na mRto'smi kim ? / janamAtre mayi mRte kiM nyUnaM syAtsati tvayi ? // 147 // tato babhASe kRSNastaM kRtaM bhrAtaH ! zunA tava / na tvayA na mayA vApi ladhyate bhavitavyatA // 148 // --triSaSTi0 50 8, sa0 11, pR 158 / [22] kubjarUpaM nalaM dRSTvA dvijasya viSAdaH / pRcchan pRcchan yayau kubjasamIpe niSasAda ca / sarvAMgevikRtAkAraM taM dRSTvA viSasAda saH // 958 / dadhyau ca ka nalaH kvAyaM ka meruH ka ca sarSapaH ? / utpannAsminnalabhrAntidevadantyA dRthaiva hi / / 959 // nizcepye samyagiti ca manasA sampradhArya saH / jagau zlokayugalkaM nalApazlokagarbhitam // 960 // nirdhaNAnAM nipANAM niHsattvAnAM durAtmanAm / dhUrvaho nala ekaiva patnI tatyAja yaH satIma // 961 // 1 virUpAkRtim / 2 nalApakotigarbhitam / 3 nirdayAnAm / 4 agresaraH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 karuNarasakadambakam suptAmekAkinI mugdhAM vizvantAM tyajataH satIm / utsahAte kathaM pAdau naiSadheralpamedhasaH // 962 / / muhurmuhuH paTyamAnaM tacchrutvA dayitAM smaran / rurodAnargalagalannayanAjajalo nalaH // 963 // ki rodiSIti ? vipreNa pRSTaH provAca huNDikaH / gItaM te maja karuNarasamAkarNya rodimi / / 964 // kubjena pRSTaH zlokArtha sa vino'kathayat kathAm / A dyUtAtkuNDinapure vaidarbhIgamanAvadhi // 965 // punarAkhyadaho kubja ! sUryapAkena sUpakRt / susumArezadUtenAkhyAtastvaM bhImabhUpateH // 966 // evaMvidhacaritraNa nalo bhavati nAparaH / bhaimyeti bhImamabhyarthya tvAM draSTuM preSito'smyaham // 967 // aciMtayaM ca tvAM dRSTvA ka kuJjastvaM durAkRtiH / kka nalo devatArUpaH ? ka khadyotaH ka bhAskaraH ? // 968 // mama cAgacchato'bhUvacchakunAni zubhAni tu / tAni sarvANyanyathA tvaM yayuna si nalo yataH // 969 // davadantIM hRdi dhyAyan rudan kubjo'dhikAdhikam / uparudhya gRhe'naiSIttaM vipraniti cAvadat // 970 // triSaSTiH 10 8, sa0 3, pR0 73 / 1 pAkakRt / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ ~ - ~ ~ ~ ~ karuNarasakamdayakam [23] bandhuvadhe baladevasya paridevanam / supto'sau sukhamastIti budhyA tasthau kSaNaM balaH / dRSTvA ca makSikAH kRSNAH kRSNAsyAdvastramAkSipat // 2 // tato'jJAsInmRtaM bandhuM balaH sadyo'tha mUrchayA / papAta jagatIpRSThe kRntamUla iva drumaH / / 3 / / kathaMcillabdhasaJjJaH san siMhanAdaM balo'karot / vitresuH zvApadAstena cakampe cAkhilaM vanam // 4 // ityuvAca ca yeneha sukhasupto mamAnujaH / vizcaikavIraH pApena nijaghne svaM sa zaMsatu // 5 // sa me samakSIbhavatu satyaM hi subhaTo yadi / suptapramattabhrUNarSistrISu hi prahareta kaH ? // 6 // ityuccaiH zabdamAkrozana rAmo babhrAma tadvanam / bhUyaH kRSNamupeyAya tamAliGgaya ruroda ca // 7 // hA bhrAtaravanIvIra ! hA madutsaMgalAlita ! / hA kaniSThaguNajyeSTha ! vizvazreSTha ! ka tiSThasi ? // 8 // vinA bhavantaM na sthAtumIzo'smIti purA'vadaH / vaco'pi nAdhunA datse ka sA prItirnanArdana ! ? // 9 // nAparAdhaM smarAmi svaM ruSitazca nirIkSyase / kiM vA yo me vilambo'bhUt sa te roSasya kAraNam ? // 10 // 1 pratyakSIbhavatu / 2 garbhaH / 3 samarthaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 karuNarasakadambakam sthAne'si ruSito bhrAtastathApyuttiSTha samprati / gacchatyastaM raviH svapnakAlo naiSa mahAtmanAm // 11 // evaM ca pralapan rAmastAmatIyAya yAminIm / uttiSThottiSTha he bhrAtaH ! prAtarapyevamabravIt // 12 // anutiSThantamutthAya tamatha snehamohitaH / rAmaH skandhe samAropyA bhrAmyadbhirivanAdiSu // 13 // kRSNakAyaM vahannan puSpAdyairanvahaM balaH / SaNmAsAnaticakrAma bhrA: sneha vimohitaH // 14 // - triSaSTi0 pa0 8, sa0 12, pR0 159 / [ 24 ] putravirahe marudevyA vilApaH / svAminI marudevA'pi bharatAyA''ziSaM dadau / hRdyamAntIM zucamiva, giramityujjagAra ca // 490 // mAM tvAM mahIM prajAM lakSmIM vihAya tRNavat tadA / ekAkI gatavAn vatso, durmarA marudevyaho ! // 499 // sUnozcandrAtapacchAyamAtapatraM va mUrddhani ? / sarvAGgasantApakaraH, kedAnIM tapanAtapa: / 492 // salIlagatibhiryAnairyAnaM hastyAdibhiH kva tat ? / vatsasya pAdacAritvaM, kedAnIM pathikocitam // 493 // kva tad vAravadhUtkSiptacArucAmaravIjanam ? | 1 sUryasyAtapaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam matsUnoH kA'dhunA daMzamazakAdyairupadravaH ? // 494 // kva tad devasamAnIta divyAhAropajIvanam ? | ka bhikSAbhojanaM tasyA'bhojanaM vA'pi samprati // 495 // 37 ratnasiMhAsanotsaGge, maharddheH ka tadAsanam ? | matsUnoH khaDDina iva, va nirAsanatA'dhunA // 496 // ArakSairAtmarakSaizca, rakSite va pure sthitiH ? | sUnoH ka vAsaH siMhAhiduH dhApadapade vane ? || 497 // kva tad divyAGganAgItaM, karNAmRtarasAyanam ? | sUnoH konmattai pheruNDa phetkArAH karNasUcayaH // 498 // aho ! kaSTa ho ! kaSTaM, yanme sUnustapAtyaye / padmakhaNDa iva mRduH, sahate vArividravam / / 499 // himattauM himasampAtasaGkezavivazAM dazAm / araNye mAlatIstamba, iva yAti nirantaram // 500 // uSNarttAvuSNakiraNa kiraNaira tidAruNaiH / santApaM cA'nubhavati stamberama ivA'dhikam // 501 // tadevaM sarvakAleSu vanevAsI nirAzrayaH / pRthagjana ivaikAkI, vatso me duHkhabhAjanam // 502 // tattadduHkhAnulaM vatsaM, pazyantyagre dRzokhi / vadantI nityamadhyevaM, hA ! tvAmapi dunomyaham // 503 // triSaSTi0 10 1, sa0 3, pR0 84 // 1 gaNDakArakhyapazoH / 2 zagAlaH / 3 jalopadravam / 4 grI matoM / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam [25] ajitanAthasya virahazravaNe sagaranRpasya vacanam / tataH sagaramAhUya, jagAda trijagadguruH / gRhyatAM rAjyabhAro naH, saMsArAbdhititIrpatAm // 142 // ityukto'jitanAthena, zyAmAnyoH aNi pAtayan / ekaikabinduvarSIva, vAridaH sagaro'bravIt // 143 // abhaktiH kiM mayA deva !, vidadhe devapAdayoH / Atmano mAM pRthakkartumadya yenaivamAdizaH // 144 // abhaktirvAstu vihitA, nAprasAdAya sApi hi / pUjyairabhakto'pi zizuH, zipyate na tu hIyate // 145 // kiM nAmAlihenApi, chAyAhInena zAkhinA ? / kiMvA samunnatenApi, vRSTihInena vArmucA ? // 146 // kiM vA nirjharahInena, tuGgenApi mahIbhRtA ? / kiM vA lAvaNyahInena, surUpeNApi vaiNA ? // 147 // kiM vA gandhavihInena, puSpeNApi vikAsinA ? / anena tvavihInena, rAjyenApi hi kiM mama ? // 148 // // tribhirvizeSakam // nirmamasya nirIhasma, mumukSorapi te sata. / prabho ! pAdau na mokSyAmi, kA rAjyAdAnasaMkathA ? // 149 // 1 meghena / 2 zarIramA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam rAjyaM putrAH kaltrANi, mitrANyatha paricchadaH / tRNavatsutyajaM sarva, tvatpAdau dumtyajau tu me // 150 // rAjIbhavati nAthAhaM, yuvarAjyabhavaM yathA / tvayi vratadhare ziSyIbhaviSyAmyadhunA tathA // 151 // gurupAdAmbujopAstitatparamya divAnizam / / 'zaikSasya bhaikSamapi hi, sAmrAjyAdatiricyate // 152 // bhavaM taripyAmyajJo'pi, bhavatpAdAvalaMbyaham / gopucchalagno hi tarennadIM gopAlabAlakaH // 153 / / dIkSAM saha tvayAdAsye, viharipye saha tvayA / duHsahAMzca sahipye'haM tvayA saha parISahAn // 154 // tvayA sahopasargAzva, sahipye trijagadguro ! / kathaMcidapi na sthAsyAmyahamatra prasIda me // 155 / / triSaSTiH pa0 2, sa0 3, pR0 38 / 1 ziSyasya / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam [26] zrI nemikumAraM vyAvRttaM dRSTvA rAjImatyA vilaapH| vyAvRttaM neminaM dRSTvA zrutvA ca vratakAMkSiNam / rAjImatyapatat pRthvyAM vallIvAkRSTapAdapA // 210 // tAM sakhyaH siSicurbhItAH zItAMbhobhiH sugaMdhibhiH / avIjayan vyajanaizca kadalIdalanirmitaiH // 211 // avAptasaMjJA cotthAya kapolalulitAlakA / azrudhArAtimyamAnakaJcukA vilalApa sA // 212 // nAsInmanoratho'pyeSa yannemiH syAdvaro mama / kenAmyabhyarthito daiva ! yannemimeM varaH kRtaH ? // 213 // viparItaM kuto'kArikANDe daNDapAtavat ? / ekastvamasi mAyAvI tvaM ca vizvAsaghAtakaH // 214 // yadyavaM prAgapi jJAna svabhAnyAtyayAnmayA / kvAyaM jagattrayotkRSTo varo nemirahaM kva ca ? // 215 // Atmano'nanurUpAhaM jJAtA neme ! tvayA yadi / tatyapadya vivAhaM me janitaH kiM manorathaH ? // 216 // nanayitvA ca kiM bhagnaH svAminmama manorathaH ? / mahatAM pratipannaM hi yAvajIvamapi sthiram // 217 // 1 azrudhArAbhirAdrIkriyamANakaJcukA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam pratipannAdbhavanto'pi calanti yadi tatprabho ! | maryAdA laGghayiSyanti nizcitaM jalarAzayaH // 298 // yadvA tavApi no doSo doSo matkarmaNAmayam / bhavatpANigRhItAtvaM vacasaiva yadAsadam // 219 // cArU mAtRgRhaM divyamaNDapo ratnavedikA / vivaah|yaavyornydpyetdbhvnmudhaa // 220 // dhavalairgIyate yattanna sarva satyamIdRzI / satyoktistvaM hi me bhartA gIto'syAdau na cAbhavaH // 221 // kiM yugminAM vighaTanamakArSa pUrvajanmani ? / pANisparzasukhamapi yatpatyurnAhamApnavam // 222 // vilapantIti sA jaghne hastAbjAbhyAmuraH sthalam / hAraM ca troTayAmAsa sphoTayAmAsa kaGkaNe // 223 // - triSaSTi0 10 8, sa09, pR0 137 / 41 1 dampatInAm / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 karuNarasakadambakam [27] vRSabhaprabho nirvANe bharatasya krandanam / svAminirvANakalyANAnnirvANo duHkhapAvakaH / adRSTasukhalezAnAM, nArakANAmapi kSaNam // 493 // mahAzokasamAkrAntazcakravartI tu tatkSaNam / papAta mUcchitaH pRthvyAM, vajrAhata ivA'calaH // 494 // mahatyapyAgate duHkhe, duHkhazaithilyakAraNam / vidAMcakAra ruditaM, na kazcidapi yat tadA // 495 // duHkhazaithilya hetuM taccakriNo'jJApayat svayam / zakrazcakAra ruditaM, mahApUtkArapUrvakam // 496 // anu saMkraMdanaM cakre, krandanaM tridazairapi / samA hi samaduHkhAnAM, ceSTA bhavati dehinAm // 497 // teSAM ca ruditaM zrutvA, saMjJAmAsAdya caktyapi / uccaiHsvareNa cakranda, brahmANDaM sphoTayanniva // 498 // rUditenA'sphuTad rAjJaH, zokagranthirmahAnapi / pAlIbaMdho mahAsrotoraMhaseva mahIyasA // 499 // surAsuramanuSyANAM ruditai ruditaistataH / trailokye karuNarasa, ekacchatra ivA'bhavat // 500 // 1 mahApravAhavegena | Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam 43 tataH prabhRti loke'pi, dehinAM zokasambhave / rodanAdhvA pravavRte, zokazalyavizalyakaH / / 501 // naisargikamapi tyaktvA, dhairya bharatabhUpatiH / duHkhito vilalAvaM, tirazco'pi hi duHkhayan // 502 // hA tAta ! hA jagadvandho !, hA kRpArasasAgara ! / ajJAniha bhavAraNye, tyaktavAnasi naH katham ? // 503 // amlAnakevalajJAnaprakAzena vinA tvayA / 'tamasIva Rte dIpaM, sthAsyAmo'tra kathaM bhave ? // 504 // chadmasthasyeva te maunaM, kimetat paramezvara ! ? / kurupva dezanAM nA'nugRhNAsi kimamuM janam ? // 505 // lokAgramathavA'yAsIbhagavan ! bhASase na yat / AbhASante duHkhitaM mAM, te'pi mahandhavo na kim ? // 506 // huM jJAtamathavA te hi, sadA svAmyanugAminaH / svAmino'nanugo nAsti, matkule mAM vinA'paraH // 507 // -triSaSTi0 50 1, sa0 6, pR0 166 / 1 rodanamArgaH / 2 vinaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 karuNarasakadambakam [ 28 ] araNye sItAyAstyAge senAneH kAruNyaM tasyAzca vilApaH / gaMgAsAgaramuttIryAraNye siMhaninAda / gatvA kRtAntavadanastasthau kiJcidvicintayan // 309 // sAdhuM mlAnamukhaM taM ca prekSya sItAbravIditi / kathamitthaM sthito'si tvaM sazoka iva durmanAH ? // 310 // kRtAntaH kathamapyUce durvacaM vacmyahaM katham ? | duSkaraM kRtavAMzcaitat preSyabhAvena dUSitaH // 311 // rAkSasAvAsasaMvAsApavAdAllokajanmanaH / bhItena devi ! rAmeNa tyAjitAsi vane'naghe // 312 // apavAde carAkhyAte rAmaM tvattyajanodyatam / nyaSevIlakSmaNo lokaM prati krodhAruNekSaNaH // 313 // siddhAjJayA niSiddhazca rAmeNa sa rudan yayau I ahaM ca preSito'sumin kArye pApo'smi devi ! hA // 314 // amumicchvApadAkIrNe mRtyorekaniketane / jIviSyasi mayA tyaktA svaprabhAveNa kevalam // 315 // tacchrutvA syandanAt sItA mUrcchitA nyapatadbhuvi / mRteti buddhyA senAnIH pApamanyo ruroda saH // 316 // sItApi vanavAtena kathaJcit prApa cetanAm / bhUyo bhUyo'pyamUrcchacca cetanAmAsasAda ca // 317 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ ~ -~ karuNarasakamdabakam mahatyAmatha velAyAM susthIbhUyetyuvAca saa| ito'yodhyA kiyaddUre rAmastiSThati kutra vA ? // 318 // senAnIrabhyadhAre'yodhyA kiM pRcchayAnayA ? / ugrAjJasya ca rAmasya paryAptaM devi ! vArtayA // 319 // iti zrutvApi sA rAmabhaktA bhUyo'pyabhASata / bhadra ! medvAcikamidaM zaMse rAmasya sarvathA // 320 // yadi nirvAdabhItastvaM parIkSAM nAkRthAH katham / zaMkAsthAne hi sarvo'pi 'divyAdi labhate janaH // 321 // anubhokSye svakarmANi mandabhAgyA vane'pyaham / nAnurupaM tvakArSIstvaM vivekasya kulasya ca // 322 // yathA khalagirAtyAkSIH svAminnekapade'pi mAm / tathA mithyAdRzAM vAcA mA dharma jinabhASitam // 323 // ityuktvA mUrchitA bhUmau patitotthAya cAbhyadhAt / mayA vinA kathaM rAmo jIviSyati hatAsmi hA ? // 324 // rAmAya svastyathAzaMserAziSa lakSmaNasya ca / zivAste santu panthAno vatsa ! gacchoparAghavam // 325 // -triSaSTiH 50 7, sa0 8, pR0. 113 / 1 mtsndeshm| 2 paMcadivyAnAM madhye kimapi divyaM karoti yena satyAsatye parIkSyete itibhAvaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 karuNarasakadambakam [29] dyaaviirshriineminaathsyaaye| pazUnAM zivAdevIpramukhaparivArANAM cAkrandanam / tato nemirdayAvIro babhASe nijasArathim / yatraite prANinaH santi syandanaM naya tatra me // 175 // tathaiva sArathizcakre dadarza bhagavAnapi / vividhAn prANinaH prANApahAracakitAtmanaH // 176 // grIvAyAM rajjubhirbaddhAH ke'pi ke'pi ca pAdayoH / ke'pi kSiptAH paJjarAntaH ke'pi pAzeSu pAtitAH // 177 // unmukhA dInanayanA vepamAnazarIrakAH / te prekSAMcakrire nemi prINakaM darzanAdapi // 178 // pAhi pAhIti te nemi svasvabhASAbhirabruvan / tAMzca sArArthimAjJApya neminAtho'pyamocayat // 179 // svaM svaM sthAnaM tatasteSu gateSu prANiSu prabhuH / rathaM nivartayAmAsa punarnijagRhaM prati // 180 // zivA samudravijayaH kRSNo rAmo'pare'pi hi / vihAya svasvayAnAni neminaH purato'bhavan // 181 // zivAsamudravijayAvUcAte sAzrulocanau / kasmAdakasmAdapyasmAdvinivRttastvamutsavAt // 182 / / nemirapyabravIdete prANino bandhanairyathA / baddhAstathA vayamapi tiSThAmaH karmabandhanaiH // 183 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam yathaiSAM bandhanAnmokSaH karmabandhAttathAtmanaH / kartuM dIkSAmupAdAsye saukhyAdvaitanibandhanAm // 184 // tannemivacanaM zrutvA tau dvAvapi mumUrcchatuH / ruruduryadavaH sarve'pyanuddhRtavilocanAH // 185 // zivAsamudravijayau samAzvAsya janArdanaH / ruditaM ca pratiSidhya babhASe'riSTaneminam // 186 // mama rAmasya tAtAnAM sadA mAnyo'si mAnada ! / rUpaM nirupamaM cedaM yauvanaM ca navaM tava // 187 // kiM ca sApi snuSA rAjImatI rAjIvalocanA / tavAnurUpA tad brUhi kiM te vairAgyakAraNam // 188 // ye caite pazavo dRSTA stvayA te'pi hi mocitAH / pitRRNAM bAndhavAnAM ca tatpUraya manoratham // 189 // pitarau zokanirmagnau na hyupekSitumarhasi / tatrApi hi kuru bhrAtaH sarvasAdhAraNIM kRpAm // 190 // prINitAH prANino dInA yathaite bhavatA tathA / bhAtRn prINaya rAmAdInapi svodvAhadarzanAt // 199 // 47 - triSaSTi0 pa0 8, sa0 9, pR0 136 / 1 mandalocanAH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Fe karuNarasakadambakam [ 30 ] sagaracakriNo'gre dvijasya kRtrimavilApaH / ityAdibhirdu nimittairviddho hRdi zaraikhi / vimanAH prAvizamahaM caJcApuruSavadgRham // 98 // mAmApatantaM samprekSya, brAhmaNI 'vilulkacA | sadyo hA putra ! hA putretyAkrandantyapatadbhuvi // 99 // dhruvaM vipanno me putra, iti nizcitya cetasA / ahamapyapataM sadyo, gataprANa ivAvanau // 100 // mUrchAvirAme bhUyo'pi pralapan karuNasvaram / apazyaM gRhamadhye'haM, sarpadaSTamimaM sutam // 101 // bhojanAdyapyakRtvAsthAM, yAvajjAgradahaM nizi / kuladevatayA tAvadidamAdezi me punaH // 102 // bhoH kimevaM samudvigno'syamunA putramRtyunA ! // * saMpAdayAmi te putraM, yadyAdezaM karoSi me // 103 // devyAH pramANamAdeza, ityavocamahaM tataH / putrArthe zokavidhuraiH, kiM vA na pratipadyate // 104 // kuladevatayAthoktaM, vipanno yatra ko'pi na / " tato'gniM maGgalagRhAt kuto'pyAnaya satvaram // 105 // tatastanayalobhena, pratyahaM pratimandiram / tatpRcchan hasyamAno'haM, bhrAnto'rbhaka ivAbhramam // 106 // 1 vikIrNakezAH / 2 jIvayAmi / 3 mRtaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam pRcchyamAno janaH sarvo'pyAcaSTe sma gRhe gRhe / saMkhyAtItAn mRtAn vezma, nAmRtaM kiJcidapyabhUt // 107 // - tadaprAptyA ca bhagnAzaH, perAsuriva naSTadhIH / vyajijJapamahaM dInastatsarva kuladevatAm // 108 // AdizaddevatApyevaM, na maGgalagRhaM yadi / amaGgalaM kathamahaM, tava rakSitumIzvarI // 109 // tayA ca devatAvAcA, totreNeva pravartitaH / pratigrAmaM pratipuriM, bhramannahamihAgamam // 110 // api dhAtryAH samastAyAsrAtA tvamasi 'vizrutaH / na ko'pi pratimallospi, dommadagresarasya te // 111 // vaitADhyagiridurgasthazreNidvayagatAstava / 49 vidyAdharA api dadhatyAjJAM zirasi mAlyavat // 112 // devA api tavAdeza, sadA kurveti bhRtyavat / vAMchitArthaM prayacchanti, nidhyazca tavAnizam // 113 // tatastvAM zaraNaM prApto, "dInatrANaikasatriNam / tadagniM maMgalagRhAt kuto'pyAnaya matkRte // 114 // vipannamapi me putraM, sA yathA kuladevatA / pratyAnayati yenAsmi, duHkhitaH putramRtyunA // 115 // - triSaSTi0 pa0 2, sa0 6, pR0 89 / 1 gataprANa iva / 2 samarthA / 3 veNudaNDeneva / 4 prasiddhaH / 5 dInarakSaNe nizcitadIkSitam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam __ [31] piturmRtyusamaye viSNostanmAtuzcarodanam / tatra ca pravizan viSNurjananIdvAHsthayaikayA / agre bhUtvA sakaruNaM vyajJapIdamudazriyA // 111 // kumAra ! paritrAyasva paritrAyasva nanvasau / jIvatyapi mahArAje devIdaM durvyavasyati // 112 // tadAkarNya vaco viSNuH saMbhrAnto mAturAlayam / jagAma vIkSAJcakre ca mAtaraM bruvatImiti // 113 // patiprasAdAdudbhUtA ye prAjyA ratnarAzayaH / anantaM kAJcanaM yacca ye vA rajatasaJcayAH // 114 // muktAmayA vajrayA jAtyaratnamayAzca ye / saMmizrA ye ca nepathyasamudAyAH sahasrazaH // 115 // yaccAnyat kozasarvasvaM saptakSetryAM tadarpyatAm / mahApathaprasthitAnAM pAtheyaM hIdamAdimam // 116 // patyuvitau vaidhavyasahAsmi na manAgapi / ahaM tadane yAsyAmItyanala: sajjyatAM drutam // 117 // iti bruvANAM jananI jananI duHkhasampadaH / upetya natvA ca hariAharagadgadAkSaram // 118 // 1 anucitaM vyavasyati / 2 mRtyumArgaprasthitAnAm / 3 vinAze / 4 janayitrIm / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam mAtarmAtastvamapi mAM mandabhAgyaM kimujjhasi / aho viruddhaM me daivaM devyaivaM yat pracakrame // 119 // ammAdevyapyuvAcaivaM tajjJaiH samyaka parIkSitaH / tvattAtasyopasthito'yaM rogaH prANaharo hare ! // 120 // nAlaM kSaNamapi zrotuM vidhavetyakSarANyaham / kosuMbhadhAriNI yAsyAmyagratastvapitustataH // 121 // kRtArtha me'bhavajanma patyA zivamahIbhujA / putra ! tvayA ca putreNa paJcamenArdhacakriNA // 122 // patyurvipatau yAsyanti matprANAH svayameva hi / tyakSyAmi tAn pravizyAgnau mA bhUnme hInasatvatA // 123 / / tatkSatriyakulAcAramAcarantyA samAdhunA / mA sma bhUrantarAyastvaM vatsa ! vAtsalyato'pi hi // 124 // samaM 'sudarzanena' tvaM putra ! naMda madAziSA / / pratyuro prayAmyeSA kRSNavatmaikavarmanA // 125 // antimAM prArthanAM te'dya kumArainAM karomyaham / niSedhakaM vidherasya tvayA vAcyaM na kiJcana // 126 // eva muktvA tu sA svAmivipacchravaNakAtarA / paralokapuradvAraM praveSTumanalaM yayau / 127 // duHkhAnubandhibhirduHkhaiH zlathAGgo vIvadhairikha / same'pi praskhalatpAdaH pituH pArzva yayau hariH // 128 // 1 vaidyaistyirthaH / 2 agimArgeNa / 3 mrnnvidheH| 4 bhArairiva / 5 samapradeze'pi / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .52 karuNarasakadambakam smaran svAM mAtaraM pazyaMstathA pitaramAturam / pratIkArAsaho viSNuH klIbamAnyapatadbhuvi // 129 // rAjA dAhajvarArto'pi babhASe dhairyamAzrayan / kimetadvatsa ! kautarya svakulAnucitaM tava // 130 // iyaM hi tvadbhujAdhArA vatsa ! devI vasundharA / adhairyAnipatannasyAM kathaM nAma na lajjase // 131 / / tvayyuccaiH puruSasiMha ityAkhyAkAriNo mama / ajJAnakAritAM mA dAstvamevaM dhairyamutsRjan // 132 // evaM zAGgiNamAzvAsya zivarAjaH zivAzayaH / kAladharma yayo sAyaM kaH kAlaM yAtumIzvara ? // 133 // zrutvA ca mUcchito viSNuH papAta dharaNItale / mahAgumo vAtyayeva vAteneva ca vAtakI // 134 // atha siktaH payaskumbhailabdhasaMjJo janArdanaH / hA tAta ! tAta! tAteti krandannuttiSThati sma ca // 135 // na ki santapyate te'GgaM guNaH kasyauSadhasya vA / pratyaya kasya vaidyasya suravanidrAthavAdya krim // 136 // brUhi tAta ! prasAdaM me kRtveti snehamohitaH / pralalApa kSaNaM viSNurvilalApa ca tatkSaNam / 137 / / - triSaSTiH pa0 4, sa0 5, pR0 73 / 3 1 rogagrastam / 2 rogopAye'samarthaH / 3 mIrutvam / 4 vAtasamUhena jhaMjhAvAtena vaa| 5 vAtarogI pumAn / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam [32] davadantItyAgasamaye nalasya zokaH priyavirahe ca davadantyA vilApaH / 53 davadantyeka vastreyamekA svapiti vartmani / aho nalasya zuddhAntamasUryapazyamIdRzam // 529 // aho matkarmadoSeNa kulIneyaM sulocanA / praviveza dazAmevaM hatAzaH kiM karomyaham // 530 // mayi satyapi pArzvasthe'pyunmattavadanAthavat / bhUmau zete varorohA jIvatyadyApi hI nalaH // 531 // mayaikAkinyau muktA prabuddhA mugdhalocanA | mokSyate jIvitenApi sparddhayeva mayA saha || 532 // bhaktAM tadenAM vaJcitvA nAnyato gaMtumutsahe / jIvitaM maraNaM vApi mama stAdanayA saha // 533 // athavAnekaduHkhAnAmaraNye narakopame / pAtra nArakika iva bhavAmyeko hastvasau // 534 // mayA tu vastre likhitAmAjJAM kRtvA mRgAkSyasau / svayaM gatvA kuzalinI vatsyati svajanaukasi // 535 // iti nizcitya tAM rAtrimatikramya ca naiSadhiH / prabodhasamaye palyAstirodhAttvaritakramam // 536 // 1 antaHpuram / 2 varaH zreSTha ArohaH zayanaM yasyAH sA / 3 nijapitRgRhe / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 karuNarasakadambakam unnidrapaGkajAmodimRdupratyUSamArute / nizAzeSe davadantI svapna mevamudaikSata // 537 / / yadahaM phalite phulle patrale cUtapAdape / Aruhya tatphalAnyAdaM jhaNjantI bhRGganiHsvanAn // 538 / / akasmAdvanakariNodamUli ca sa pAdapaH / patitAhaM ca medinyAM tatoMDa iva pakSiNaH // 539 // bhainI prabuddhA tatkAlamapazyaMtI nalaM puraH / dizo'valokayAmAsa mRI yUthAdiva cyutA // 540 // aciMtayaccApatitamatyAhitamanAhatam / azaraNyAmaraNye mAM preyAnapi mumoca yat // 541 // yadvA mukhakSAlanAya prANezo me nizAtyaye / gato bhaviSyati vApi vAryAnatuM jalAzaye ? // 542 // nIto ramayituM yadvoparudhya niyataM nalaH / kayAcidapi khecaryA tadrUpAlokalubdhayA // 543 // kIDan kalAyAM kasyAMcijjito manye tayA ca saH / kRtAvasthAnapaNatastasthau cAdyApi naiti yat / / 544 // te dumA parvatAste'pi tadaraNyaM ca sA ca bhUH / ekameva na pazyAmi nalaM kamalalocanam // 545 // evaM ciMtAprapannA sA darza darza dizo'khilAH / prANanAthamapazyantI nijaM spapnaM vyacArayat / / 546 // 1 vikasitam / 2 kaSTam / 3 vidyAdharyA / 4 nalarUpadarzanalubdhA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam sahakAro nalo rAjA rAjyaM puSpaphalAdikam / phalAsvAdo rAjyasukhaM bhRGgAH parijano mama // 547 // 'sahakArataruyazconmUlito vanadantinA / rAjyAdutthApya daibena prAvAsyata sa me patiH / / 548 // yaccAsmi patitA vRkSAttadbhraSTAsmi nalAdaham / svapnenAnena nUnaM me nalo durlabhadarzanaH / / 549 // tribhirvizeSakam // svapnArthamiti nirgIya sA dadhyA viti dhImatI / na rAjyaM na patizceti dvayamApatitaM mama / / 550 // vyalapanmuktakaNThaM ca sA tAra tAralocanA / dudezApatitAnAM hi strINAM dhairyaguNaH kutaH ? // 551 // hA nAtha ! mAM kimatyAkSIH ? kiM bhArAya tavAbhavam ? / na yAtmIyA kaJculikA jAtu bhArAya bhoginaH // 552 / / nemaNAntarito'bhUstvaM yadvA vallIvane kvacit ? / tatprakAzo bhava ciraM na hi nApi zarmadam // 553 // prArthaye vaH prasIdantu mahyaM he vanadevatAH ! / prANezaM darzayata me mArga vA tatpavitritam // 554 // dvidhA bhava dharitri ! tvaM vAlukamiva pAkimam / tvadattavivareNAhaM pravizyApnomi 'nirvRtim // 555 // 1 AmravRkSaH / 2 uccaiH| 3 diirghlocnaa| 4 sarpasya / 5 hAsyena / 6 kalyANadam / 7 vAluMkaM cibhaTakaM, bhASAyAM 'cIbhaDu' iti / 8 pakkam / 9 zAntim / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam evaM bhaimI vilapaMtI rudaMtI nayanodakaiH / / sAraNIvAribhiriva siSecAraNyapAdapAn // 556 // jale sthale vA chAyAyAmAtape vA nala vinAM / jvarAtayA iva tasyA na nivRtilavo'pyabhUt // 557 // -triSaSTiH pa0 8, sa0 3, pR0 59 / [33] sagaracakravartiSaSTisahasraputraNAAM maraNe'ntaHpurastrINAM senAdhipatisAmantAdInAM ca vilApAH / cakrisainye'tha sainyAnAmAkranda udabhUnmahAn / mahAjalAzaya iva, riktIbhavati yAdasAm // 1 // ke'pyAsvAditakimpAkA iva pItaviSA iva / sarpadaSTA ivonmUrchA, peturvasumatItale // 2 // kecidAsphAlayAmAsuH, svaziro nAlikeravat / kecidAjanire vakSaH, kRtAgaskamivAsakRt // 3 // pAdAn prasArya ke'pyasthuH, kRtyamUDhAH purandhrivat / bhRgUNyAruruhurjhampAM, kapivat ke'pi 'ditsavaH // 4 // kUSmANDadAramudarANyeke svAni didIrSavaH / cakRSuH kSurikA kozAdyamajihvAsahodarAm // 5 // 1 jalacarajIvAnAm / 2 kRtAparAdham / 3 bhRguNi zivarANi parvatAtpatanatthAnAnItyarthaH / 4 dAtumicchavaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam AtmAnaM taruzAkhAyAmudbaddhumanaso'pare / babandhuruttarIyANi, lIlAdolAM yathA purA // 6 // ziraso'troTayan kespi, kezAn kSetrAtkuzAniva / kepyaMgAnaM nepathyaM, cikSipuH svedabiMduvat // 7 // hastanyastakapolAH ke'pyasthuzcintAparAyaNAH / pradattottaMbhanastambhajarjarAkA rakuDyavat // 8 // asaMvahantaH kecicca, paridhAnAMzukAnyapi / " vizaMsthulAGgA vyaluThannunmattA iva bhUtale // 9 // vilApo'nta pure strINAM kurarINAmivAmbare / hRdayA kampajanakaH, pRthak pRthagabhUditi // 10 // prANezAn gRhNatAsmAkaM prANAnatraiva muJcatA / kimadhavaizasamidaM re daivAcaritaM tvayA ? // / 11 // prasIda vivaraM dehi, sphuTitvA devi ! kAzyapi ! | abhrAdapi patitAnAM zaraNaM dharaNI khalu // 12 // adya caMdanagodhAnAmivAsmAkamuparyaho / vidyuddaNDamakANDe'pi, daiva ! pAtaya nirdayam // 13 // prANAH ! zivA vaH panthAno, yUyaM yAta yathepsitam / vimuJcatAsmaccharIramavakrayakuTImiva // 14 // samAyAhiM mahAtandre, ! sarvaduH khApanodini ! / mandAkini ! tvamutpatya, jalamRtyuM prayaccha vA // 15 // 57. 1 krIDAdolAm / 2 zithilAGgAH / 3 mRgINAm / 4 ardhamaraNam / 5 he pRthvi ! / 6 AkAzAt / 7. asamaye / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam ~ ~ ~ A asyAM giritalATavyAM, prAdurbhava davAnala ! / anuyAmaH patigati, tava sAhAyyakAdyathA // 16 // hA kezapAza ! muccAdya, sunnodaamsauhRdm| yuvAbhyAM dIyatAM netre !, kajalAya jalAJcaliH // 17 // patralekhanakapaDUti, mA kRSAthAM kapolako ! / alaktakaMvyatikarazraddhAmadhara ! mA dharaH // 18 // gItAkarNanavatkau~ :, tyajataM ratnakarNikAm / he kaMTha ! kaMThikotkaMTAM mA kAstvimataH param // 19 // kkSojAvadya vAM hAro, nIhAroMbhoruhAmiva / sadyo hRdaya ! bhRyAmtvaM, pakkairuikavad dvidhA // 20 // bAhU ! kaGkaNakeyUrebhIrairiva kRtaM ca vAm / nitamba ! rasanAM muJca, prAtazcandra iva prabhAm // 21 // anAptairiva paryataM, he pAdau ! pAdabhUSaNaiH / almaMgAMgarAgaistaiH, kaiMpikacchUmayairiva // 22 // evamaMtaHpurastrINAM, hRdi taiH karuNamvaraiH / vanAnyapi pratiravai-ruruduH saha bandhuvat // 23 // senAdhipatisAmanta-maNDalezAdayo'pi hi / zokahIkrodhazaGkAdi-vicitraM prAlapanniti // 24 // hA svAmIputrAH ! kva gatA na hi saMvidmahe vayam / batAnuyAmo'dya yathA, svAmizAsanatatparAH // 25 // . . .1 puSpamAlA / 2 saMbandhaH / 3 himam / 4 kakaTIvat / 5 alam / 6 he aNm!| 7 kaNDujanaka auSadhivizeSaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam kiM 'tirodhAnavidyeha, bhavatAM kApyupasthitA / sA tu khedAya bhRtyAnAM, prayoktuM nahi yujyate // 26 // yuSmAnnaSTAn vinaSTAn vA, hitvA gatavatAM mukham / kathaM drakSyati naH svAmI, RSihatyAkRtAmiva ? // 27 // yuSmAnvinA gatAnno'dya, loko'pyupahasiSyati / hRdaya ! sphuTa re sadyaH, payaHsiktAmaikumbhavat // 28 // tiSTha tiSThAhikheTa ! tvaM, chalena zvava naH patIn / vyagrAnaSTApadatrANe, dagdhvAyAsIH ka re'dhunA ? // 29 / / khaGgaH khaGgo dhanva dhanva, zaktiH zaktirgadA gadA / yuddhAya sajjIbhava re, kiyannaMSTvA gamiSyasi ? // 30 // amI tAvadiha tyaktvA, yayunaH svAmisUnavaH / ha hA tatra gatAnadya, tyakSyati svAmyapi drutam // 31 // agatAnapi nastatra, jIvato'traiva tiSThataH / / zrutvA lajiSyate svAmI, yadi vA nigrahISyati // 32 / / evaM ruditvA vividhaM, bhUyaH saMbhUya te mithaH / sahajaM dhairyamAlambya, mantrayAmAsuirityatha // 33 // pUrvoditaividhAnebhyaH, paroktavidhirvadvidhiH / sarvebhyo klavAMstasmAnna ko'pi balavattaraH // 34 // tatrAzakyapratIkAre, mudhA praticikIrSitam / 1 adRzyakaraNavidyA / 2 apakkaH / 3 he nAgarAja ! / 4 svAbhAvikam / 5 pUrvavidhibhyaH pagevidhibalavAn iti niyamena / 6 daivam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam vyomnaH pratijighAMseva jivRkSeva nabhasvataH // 35 // ebhiH pralApaistadalaM, hastyazvAdyakhilaM prabhoH / idAnImarpayAmaH svaM, vayaM nyAsadharA iva // 36 // ucitaM rucitaM cApi, yatkiJcana tataH param / vidadhAtu tadasmAsu, svAmI kiM no vicintayA // 37 // evamAlocya te sarve, sarvamantaHpurAdikam / AdAya dInavadanAH, pratyayodhyaM pratasthire // 38 // mandamandamathotsAhahInA mlAnAnanekSaNAH / ayodhyAsannidhibhuvaM prApuH suptotthitA iva // 39 // viSaNNAstatra ca sthitvA, nItA vadhyazilAmiva / upavizya mahIpIThe'nyo'nyamevaM babhASire // 40 // bhaktA bahujJA doSamanto, dRSTasArAH purApi ca / ityAdiSTA vayaM rAjJA, satkRtya tanayaiH saha // 41 // vinA kumArAnabhyetya, svAmino'gre vayaM katham / vadanaM dhArayiSyAmo, nAsikArahitA iva ? // 42 // kathaM vA kathayiSyAmaH, putravRttAntamIdRzam ? / akANDAzanisampAta-sadRzaM vasudhApateH // 43 // ataH paramaho tatrAsmAkaM gantuM na yujyate / yujyate kiMtu maraNaM, zaraNaM sarvaduHkhinAm // 44 // sambhAvanAyAH praguNIkRtAyA graMzabhAjinaH / 1 prati hetumicchaa| 2 grahItumicchA / 3 khinnaaH| 4 asamaye vajrapAta iva / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam puMso zarIrikasyeva, jIvitavyena kiM nanu ? // 45 // kiM ca putrakSayaM zrutvA, duHzravaM cakravartyapi / cedvipadyeta tadapi, mRtyuragresaro hi naH // 46 // mantrayitveti te sarve, maraNe kRtanizcayAH / yAvattasthustAvadAgAdekaH kASAyabhRdvijaH // 47 // -triSaSTi0 pa0 2, sa0 6, pR0 86-87 [34] SaSTisahasraputrANAM maraNazravaNe sagaracakrayAdInAM vilApaH / nAzenaikasya putrasya na zociSyAmyata:param / madvatvamapi mA zocIH sarvaputrakSaye'pi hi // 154 // SaSTisahasrasaMkhyAste, dorvikramavirAjinaH / rAjan ! vipannAstanayA, yugapat kAlayogataH // 155 // atrAMtare ca sAmantAmAtyasenAdhipAdayaH / apare'pi kumArANAM, janA AsannavartinaH // 156 // uttarIyachannamukhAH, zAlInA iva lajayA / vivarNadehAH khedena devadagdhA iva drumAH // 157 // atyaMtazUnyamanasaH, pizAcakinnarA iva / udazrulocanA dInA muSitAH kRpaNA iva // 158 // 1 mriyeta / 2 kASAyavastradhArI / 3 lajAvanta iv| 4 vnaamidgdhaaH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam - praskhalaccaraNanyAsA, dRSTA iva bhujaGgamaiH / AsthAnaM yugapadrAjJo'vizan saGketitA iva // 159 // // caturbhiH kalApakam / / rAjAnaM te namaskRtya, yathAsthAnasupAvizan / *vivikSava iva kSoNI, te ca tasthuradhomukhAH // 160 // tAM vipravAcamAkarNya, dRSTvA tAMzca tathAvidhAn / kumAravarjamAyAtAnaniSAdidvipAniva // 161 // likhito nUllikhito nu, supto nUtaMmmito nu vA / zUnyo niSpandanayano, drAgabhUdavanIpatiH // 162 / / // yuggam / AptamUrchamadhairyeNa dhairyeNa ca tathAsthitam / punarbodhayituM vipraH, provAca pRthivIpatim // 163 // tvamasi mApate ! vizvamohanidrAvivasvataH / RSabhasvAmino vaMzyo, bhrAtAcAsyajitaprabhoH // 164 // itthaM pRthaggajana iva, bhvnmohvshNvdH| tayoH kalaGkamAdatse'dhunA kiM dharaNIdhava ! // 165 / / rAjApi dadhyau vipro'yaM, svaputrAMtApadezataH / matputrakSayanATyasya, jagau prastAvanAmimAm // 166 // 1 sabhAmaNDapam / 2 praviSTumicchavaH / 3 hastipakazcanyagajAniva / / 4 svastham / 5 he rAjan / 6 sAmAnyajana iva / 7 RssbhaajitsvaaminoH| 8 svaputramaraNamiSAt / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam vyaktaM ca zaMsatyadhunA, kumArANAnasau kSayam / kumAravarjamAyAtAH pradhAnapuruSA abhI // 167 // kutaH sambhAvyate teSAM kSayazca manasApi hi / " bhuvi saJcaratAM svairaM vane kesariNAmiva // 168 // mahAratnaparIvArA, durvArA: svaujasApi hi / kena zakyA nihantuM te, haMtAskhalitazaktayaH / // 169 // citayitveti kimidamiti pRSTAH kSamAbhujA ? | jvalanaprabhavRttAntaM, zazaMsuH sacivAdayaH / / 170 / / tADitaH kulizeneva, tenoMtene bhUpatiH / papAta mUrchitaH pRthvyAM, pRthivImapi kampayan // 171 // mAtarazca kumArANAM, nipeturmUrchayA kSitau / piturmAtuzca tulyaM hi duHkhaM sutaviyogajam // 172 // rAjavezmani lokAnAmAkrando'tha mahAnabhUt / samudrataTagatargatAnAM yAdasAmiva // 173 // mantrayAdayo'pi te svAmiputravyaupattisAkSiNam / AtmAnamatinindanto, ruruduH karuNasvaram // 974 // pradRzIM svAmino'vasthAM tAM vIkSitumivAkSamAH / aMjalicchannavadanAH, pUccakurvetrapANayaH // 175 // prANapriyANyapyastrANi, tyajantazvAtmarakSakAH / pralapanto'luThan bhUmau vAtabhagnA iva drumAH // 176 // 1 vRttAntena / 2 vyApattirmaraNam / 3 dvArapAlAH / 63 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam svakaJcukAn kaJcukinaH, sphATayanto'raTan bhRzam / devAnalAntaH patitA, iva tittiripakSiNaH // 177 // hRdayaM kuTTayantaH svaM, cirAtprAptamiva dviSam / ceTyazceTAzca cakrandurhatAH sma iti bhASiNaH // 178 // tAlavRntAnilenAmbusekena ca mahIpatiH / rAzyazca saMjJAmAsedurduHkhaizalyapatodanIm // 179 // mailinIbhUtavAsaskA, netrAzrujalakanjalaiH / chAdyamAnakapolAkSyo lailitAlakavallibhiH // 180 // uraHsthalakarAghAtapatruTaddhArayaSTayaH / nirbhara bhUmiluThanasphuTatkaMkaNamauktikAH / / 181 // dhUmaM zokAnalasyevojjhantyo niHzvAsamuccakaiH / zuSyatkaNThAgharadalA, rAjapatnyo'rudannatha // 182 // // tribhirvizeSakam // dhairya lajAM vivekaM ca, vihAyaikapade'pi hi / rAjJIvacchokavidhuro, vilalApeti bhUpatiH // 183 // he kumArAH ! kva yUyaM stha, nirvatadhvaM vihArataH ! rAjyAyAvasaro vo'dya, vratAya sagarasya tu // 184 // kathaM na ko'pi brUte ca, satyamuktaM dvijanmanA ? / desyuneva charajJena, daivena muSito'smi hI // 185 / / are re daiva ! kutrAsi, kutrAsi jvlnprbh!| 1 vanAgnimadhye / 4 duHkhazalyanAzanIm / / 3 malinIbhRtavastrAH / 4 vikIrNakezasamUhaiH / 5 caureNeva / 6 corito'smi / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam akSatramidamAcarya kvAyAsInagapAMzana ! / / 186 // senApate ! kva te'gaccha caMDadordaNDacaNDimA ? | kSemaGkaratvamagamaMt, va purohitaratna ! te ? 187 // galitaM vardhake ! kiM te, durganirmANakauzalam ? / gRhiMn ! saMjIvanauSadhyaH, kiM te kutrApi vismRtAH ? // 188 // gajaratna ! kimAptastvaM, tadA gajanimIlikAm ! / azvaratna ! samutpanna, zUlaM kiM bhavatastadA ? // 189 // cakradaMDA'sayo ! yUyaM, kiM tadAnIM tirohitAH ? | abhUtAM maNikAkiNyau, niSprabhau kiM dinenduvat ? // 190 // AtodyapuTavadbhinne, kiM yuvAM chatracarmaNI ! | navApi nidhayo ! yUyamastAH kimanayA bhuvA ? // 191 // yuSmadvizvAsato'zakaM, ramamANAH kumArakAH / sarvairapi na yattrAtAstasmAt pannagapAMsanAt // 192 // karomyevaM vinaSTe kimidAnIM jvalanaprabham ? | sagotramapi ceddhanmi na hi jIvaMti matsutAH // 193 // RSabhasvAmino vaMze, naivaM ko'pyAsadanmRtim ? / trapAkaramimaM mRtyuM, hA catsAH kathamApnuta ? // 194 // pUrve madIyAH sarve'pi puruSAyuSajIvinaH / dIkSAmAdadire svargamaipavarga ca lebhire // 195 // svecchAvihArazraddhApi, bhavatAM napUryata / 1 nAgadUSakaH 2 netranimIlikAm / 3 mokSam / , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 65 www.umaragyanbhandar.com Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 karuNarasakadambakam araNyAnI samutpannaibhUruhAmiva dohadaH // 196 // udayAya ca pUrNendurdaivAd grastazca rAhuNA / phailegrahizca saJjajJe, tarurbhagnazca kumbhinA // 197 // AgatA ca tairI tIraM, bhagnA ca taTabhUbhRtA / unnatazca naivAmbhodo, vikIrNazca nabhasvatA // 198 // niSpannaM ca trIhivaNaM, dagdhaM ca navavahninA / dharmArthakAmayogyAzca, jAtA yUyaM hatAzca hA // 199 // // tribhirvizeSakam // prApyApi madgRhaM vatsA !, akRtArthA gatA ha hA / ADhyasya kRpaNasyeva, bezmopetya vainIpakAH // 200 // tadadya kimu cakrAdyai, ratnairnidhibhirapyalam ? / yuSmAn vinA virahiNo, jyotsnaudyAnAdikairiva // 201 // paTkhaMDabharata kSetrarAjyena yadi vA'subhiH / asubhyo'pi priyaiH putrairvinA bhUtasya kiM mama // 202 // evaM vilApinamatho, bhUnAthaM zrAvakadvijaH / sa bodhayitumityUce, sudhAmadhurayA girA // 203 // - triSaSTi0 pa0 2, sa0 6, pR0 91-93 1 mahadaraNyam / 2 vRkSANAmiva / 3 manorathaH / 4 phalavAn / 5 hastinA / 6 naukA / 7 nUtanameghaH / 8 vAyunA / 9 zAlivanam / 10 yAcakAH / 11 prANaiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam 67. [35] priyAyAzcayavane lalitAGgasya AkrandaH / hA dayite ! hA dayite !, kAsi kAsyehi darzanaM dehi / yat tvAM vinA tridivamapi, duHkhakaraM narakavajajJe // 76 // satataM tvayi cATurase, mama vacasi prApa nAparA'vasaram / tvadvadanendujyotsnA-pAnarate hakcakore ca // 77 // asvamasya mamAstu, svapne'pyanyAzrayaH priye ! kasmAt / lavamAnaM tvadvirahA-sahetra mayi tat kathaM kopH||78||-yuggm // na kadApi tvaM kupitA, mayA'nunItA'pi naiva tena tvam / anunayasukhAya kaitakaM, kRtvA kopaM sthitA kApi // 79 // jJAtamidaM tena tvAM, nandanavanakalpavallikuJjAntaH / nijavallabhAM nibhAlya, kramapatito'nunayamevakartA'ham / / 80 // iti buddhaiyava sa nandana-vane bhraman pratinikuJjamityUce / hA sumukhi ! hA ghanastani,hA suzroNi! kimihApi na tvamasi // 81 -bamAnandakAvyam sa0 4 1 anyA yoSit / 2 kopApanayasukhAya / 3 kRtrimam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam [36] vRSabhasvAminirvANakalyANe bharatasya paridevanam / astokazokasaMchanno, bharato mUrcchayA'patat / duHkhacchedi tadA'jJAsIn na ko'pi rudituM yataH // 214 // cakriNaM jJApayan duHkhakhedabhedanakAri tat / zakraH saGkrandanaM, cakre, samagraistridazaiH saha // 215 // ruditairuditaisteSAM, vimUrcchazcakravartyapi / saroda rodasIkroDaM, pUtkAraiH paripUrayan // 216 // ruditena kSaNAt tena, zoko'ntazcakravartinaH / kuThArasphAraghAtena, dAruvat prApa dIrNatAm // 217 // duHkhazalyAkulasvAntavizalyIkArakAraNam / tadAdi kila loke'pi, zoke'bhUd ruditakramaH // 218 // vilalApa tataH daimApaH, santyajyetyAtmadhIratAm / hA tAta ! hA jagattrAtastyaktvA mAM gatavAnasi // 219 // bAhubalyAdayaste'pi bhrAtaro mama nirmamAH / / svasArau brAhmI-sUndayauM, puNDarIkAdayo'GgajAH // 220 // zreyAMsapramukhAH pautrA, mAM muktvaikAkina hahA / prakSINAkhilakarmANo, nirvANapadamAzrayan // 221 // jIvAmyadyApi pApo'haM, rAjyamohaM tyajAmi na / tvaddharmadezanAzarma, tvAM vinA nAtha ! kutra me ? // 222 // 1 rodanam / 2 nRpaH / 3 putrAH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakambakam ~ ~ ~ ~ mohaprarohaNAdevamudvilApamilApatim / prabodhamadhurairvAkyairbodhayAmAsa dAsavaH // 223 // -padmAnandakAvyam sa0 18 [37] prabhordarzanavaJcanAt bAhubalevilApaH / tadAkarNya vacaH karNa-kIlaM, takSazilApatiH / sadyo dadhAra dhIro'pi, netre bASpajalAvile // 374 // dadhyau vandhyodyamazceti, cetitaM na mayeti yat / vratAt prabhRti naikatrA-vasthitiM kurute prabhuH // 375 // api prakRtipaurAdyAH prApnuvantu pavitratAm / iti tai saha vandipye, svAmipAdAn dinodaye // 376 // manoratho me bhagno'yamabhAgyoddhAtapAtataH / hAhA hato'smyahaM pApo, nippuNyAnAM ziromaNiH // 377 // -yuggam // vilaMbakAriNaM dhim mAM lokAnugrahakAraNAt / parArthakAmyayA mauAt, svArthabhraMzo'bhavanmama // 378 // dhig mAmabuddhimUrddhanyaM, dhig dhig mAM ca pramAdinam / yat tAtacaraNAbjAnAmarcanenAsmi vaMcitaH // 379 // 1 indraH / 2 bAhubaliH / 3 azruparipUrNe / 4 abhAgyodayAt / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam vRthA mama samutpanno, vibhramo yad 'vibhAvarI / tadinaM dRzyate yasminnimo vizvaprakAzakaH // 380 // bhAsvaMtaM savitAraM taM, vinA'harapi zarvarI / jAtA yanme tamojAlaiH kilAndhAH sakalA dizaH // 381 // pramAdasadanaM svAmin !, yadyahaM tat kathaM tvayA / nAtmaputrapramodAya, dinamekamapi sthitam ? // 382 // lokepvapatyavat pUrva, mamatvamakRthA yathA / sAMprataM nirmamatvaM te, tathA'patyeSu lokavat // 183 // dhig mAmekadinAhAra-grahaNenApi na prabhuH / mAnitastrijaganmAnyo, janasAmAnyamapyaho // 384 // vaidasaMbhAvanoddhRtaM, prabhUtaM, me parAbhavam / apaneSyati ko nAma, nAtha ! nAthaM vinA paraH ? // 385 // yAvat te'jani vAtsalya, sarveSvanyeSu sUnuSu / mayyAsIt tAvadekasmin , kutra tat te gataM prabho! // 386 // bAlye'pi hRdayakroDe, sadA mAM kRtavAnasi / saMpratyapi tato nAtha !, hRnmadhye dhRtavAnna kim ? // 38 // lokamaturanAloka-zokazaMkA'tisaGkulam / tatastaM viSamUrchAlamiva mantrItyabodhayat // 388 // --padmAnandakAvyam sa0 13 1 rAtriH / 2 svAmI / 3 nizA / 4 tavAsatkArajanyam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam 71 [38] putraviyoge marudevAyA vilaapH| bharate nRpatau puraHsthite, smRtaputrezvaratAparonnatiH / sravadazruvimizralocanA, marudevA vyalapattarA miti // 11 // kka tadA''tapavAraNaM purA, mama sUnoH zirasIndusundaram ? / adhunA va davAnalolvaNaM, tapacaNDaM taipanAMzumaNDalam ? // 118 // ka sa cAmaracArucAlanaizcalanetrAkarakaMkaNakvaNaH / zravasoradhunA sutasya me, mazakazreNiguNatkRtiH ka sA ? |119 // ka purA rathavAraNAdibhiH sukhayAnAni mamAGgajanmanaH / adhunA ka padAticAritA, caraNatrANamRte vihAriNaH // 120 // maNipaJcamukhAsane sukhA-sanamantaH, sadanaM ka tasya tat ? / ka nirAsanatA banAntare, girizIrSe niratasya sAmpratam // 12 // ka tadasya sadaiva devatopahRtAhArajalopajIvanam / ka sa samprati bhaikSyasambhRtA-bhyavahArastadasambhavo'pi vA // 122 // zravaNAmRtavarSaNaM kva tan-mRdugItaM zayane ghusujhuvAm / kka vane'sya sutasya sAmprataM shrutisuuciighnghuukyuutkRtiH||123|| stanayitnukRtaM saMpAtyayo-khuradhArAjalamulavaNAnilam / sahate sa tamasvinISu hI, girisaMgI gajavanmamAGgajaH // 124 // 1 chatram / 2 sUryamaNDalam / 3 krnnyoH| 4 gaNagaNATazabdaH / 5 upAnadvinA / 6 devAGganAnAm / 7 karNayoH sUcItulyA / 8 meghakRtam / 9 vrssaakaale| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 karuNarasakadambakam kamalAkaravad vanAyo, himasandohamayAnilomibhiH / rajanISu sa haimanISu hI, klamametyAvaraNena varjitaH // 125 // bhRzamuSNaRtau sudAruNaiH, kiraNairruSNarucezciraM sthiraiH / mlapitAnananIrajo'GgajaH, sa sarovat parito'pi zuSyati // 126 // sa nirAvaraNo nirAzraya-stanayo me 'visahAya eva hA / zabaro giriMgaH sphurad yathA, khalu kAlepvakhileSu duHkhitH||127|| pRthivIM paripAlayantyamI, bharato vAhubaliH sutA pare / na tuko'pi karoti saMkathAmapi sUnormama dhig vidhikramaH // 128 // iti santatasaMsmRteH sutaM, purataH saGgatavad vijAnatI / idamAlapati mma sA bhRzaM, samupAlambhanakArivAgbharA // 129 // na kadApi dadAsi darzanaM, vizadajJAnanidhAnamAnasa ! / kimu vatsa! na vetsi vatsalAM, jananIM shoksmaakulaamimaam||130|| jaratItyarvedhIraNA'sti cen mayi pautrAH pratipautrakAstataH / kimu lallurajalpino'pi no, kathamuktaM prathayanti te mnH||131|| anugai rahito'si vatsa, tairapi kacchapramukhaiH kSitIzvaraiH / kathamekaka eva kAnane, carasi krUramRgAribhairave // 132 // anugamya bhavantamAtmajaM, svamavazyaM varivasyayAmyaham / tava duHkhajarodanAzrubhiH, kimu kurve bata luptalocanA ? 133 // bhajati tvayi rAjyamujjvalaM, sukhamu~nmeSamiyeSa yanmayi / adhunA vipinaM zrayatya'bhU-dasukhaM koTiguNaM tataH suta ! // 134 // 1 bhaanoH| 2 sahAyarahitaH / 3 agrataH sthitamiva / 4 apamAnaH 5 avyktmghurjlpinH| 6 sevA kromi| 7 prAdurbhAvam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam iti sA bhRzamAtmasambhavo'sukhasambhAvanayA'mibhAvitA / galadazrujalaplutAMzukA, vyalapat kalpitamaulicAlanA // 135 // --pamAnandakAvyam sa0 14 [39] guroH svargalokagamane vijayasenasUrevilApaH / zrutvA tadvajAhata ivAbhavadvAppapUrNanayanayugaH / eSa punarduHkhAdidamaijIgadadgadgadadhvanitaH // 202 // ucchinnaH surabhUruho'pyapagatA svardhAmadhenuH puna bhagnaH kAmaghaTo maNiH sumanasAM cUrNIbabhUva kSaNAt / dagdhA citralatA gataH zakalatA hA dakSiNAvartabhR kaeNmbuH svargigRhaM gate tvayi gurau zrIhIrasUrIzvaraH (r!)||203|| hA hA bhUdhanabodhanaikavibudha ! zrIsUricUDAmaNe ! hA siddhAntasamudramandaragire ! hA zAsanAharmaNe ! / hA hA yauktikavAkpurandaraguro ! vairAgyavArI nidhe ! hA kAruNyanidhe ! vidhervazatayA tvaM kutra yAtaH prabho! // 204 // adyAstaM gatavAnsahasrakiraNazcandro'pi tandrAM gataH zuSkaH kSIranidhividhevilasitaimeruvilInaH punaH / 1 putraduHkhavicAraNayA / 2 vadati sma / 3 kalpavRkSaH / 4 kAmadhenuH / 5 zaGkhaH / 6 (akabara) nRpapratiyodhane'dvaitanaipuNyavAn / 7 sUryaH / 8 yukti yuktavAci vAcaspatiH / 9 smudrH| 10 nidrAm / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 karuNarasakadambakam bhUmau zrIjinasArvabhaumavibhavabhrAjipNutAM vibhrati zrIsUrIzvarahIrahIravijaye gIrvANagehaM gate // 205 // garjanti pratimandiraM pramuditA mithyAdRzaH kauzikAH zrImatsaMghasarojakAnanamidaM mlAniM ca dhatte'dhunA / saMprAptaprasarAH sphuranti parito naiktaJcarA dRzo yAte'staM gaivi hIrasU rataraNau mphUrti tamaH zIlati // 206 // -hIrasaubhAgyam sa0 17 [40] zrIhIravijayasUrivirahe vijayasenasUre vilaapdvaatriNshikaa| mamAniza yat tvamavoca Iza ! suta ! tvamAsse mama cetasIti / yayAvajAkaNThakucopamA tat samastamuJcaraibhijAta ! tAta ! // 47 // yardhanirvarNitamaGganAnAM divo dikSuH prasabhaM prasannam / bhavAmi yAvatpadapadmabhRGgastavAtra tAvad na vilambitastvam // 48 // mamA'bhavad yA bhagavaMstvadaMhisarojayoH zrIH purataH sthitasya / tvadAnananyastavilocanasya sudurlabhA sA'tha nabholateva // 49 // 1 tIrthaGkaralakSmIzobhanazIlatAm / 2 ghuuksdRshaaH| 3 caurA iva / 4 kutIthikAH / 5 pRthivyAM gagane ca / 6 raviH / 7 he kulIna ! / 8 devAGganAnAM kaTAkSotkSeparUpamardhAvalokanam / 9 shobhaa| 10 gaganavallIva / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam ~~~ ~ ~ vidhAya bhUmIspRzi bhAlabhAgejaliM mama prAJjalamaJjulasya / bhavannidezaM sRjato'bhavad bhRt va sA'tha nAthA mRtabhulateva ? // 50 // purAtanarSivrajarAjarAjaM vinA bhavaMtaM bhuvanaikadIpam / kamatra tAteti bhaNannabhIkSNamahaM bhavipyAmi "vinItavidyaH ? // 51 // ratirmamAsIdamameza ! yoJcaiH prapazyatantvanmukhapuNDarIkam / athAjinIvA'mani sA bhavitrI kathaM kathaM nAtha! hRdIti manye? // 52 karotkarasyeva raviM bhavantamabhUd mama zrIranugacchato yA / lateva siktA'mbudheraH kadA sA purA bhavatyunnatibhAk prakAmam ? // 53 // vrajAbhidhehyehi bhageti bhavyairvacobhirAsaMstava yA mudo me / na tallavo'pyarthijanapraNItaistvamedhithA jIva jayetivAkyaiH // 54 // vinA tavAjJAmatha muMktikAntAniSaMgadUtIM nijamUrdhni kasya / nidezameNInayananeva puNDaM zriyaH padaM nityamahaM nidhAsye ? // 55 // tvayi prayAte'stamanantakAntau payojinIbhartari bhavyapaDhne / dhruvaM bhavitrI bharatAvanIyaM kuMpAkSikollUkatamaHprasArA // 56 // vinA bhavaMtaM gRharatnamIza ! sudIptamAdhAya kamutprakAzaH / "zivAdhvanIno hRdi dhAmni bhAvI janaH samasto bharatAvanIjaH // 57 // sudharmamukhyarSimataMgajAnAM dhRtA tvayA 'vAmagatena yA dhUH / 1 saralaH / 2 hrssH| 3 kalpavallIva / 4 vAraMvAram / 5 abhyastavidha / 6 he nirmameza ! / 7 dRSadi / 8 kiraNapuJjasya / 9 bhaviSyatItyarthe / 10 muktivadhUsaGgadUtIm / 11 kAminIva / 12 sUryaH / 13 bhavyAnA 'padmA zrIryasmAt tasmin / 14 kupAkSikA ebolUkAH / 15 dIpam / 16 prmpdpthikH| 17 vAmAMsasthena manojJagatinA vA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 karuNarasakadambakam kathaM mayaikena ca dakSiNena dharipyate sA nanu tarNakena ? // 58 // aciMtayitveti maidAkRtiM drAk tvamapsara:kelirasAnasevIH / na ced bhavAgrahitakAripitrA vimucyate kiM pRthuko laghIyAn ? // 19 // akabaro'yaM nararAjaratnaM bhavAMzca sarvarSijanAvataMsaH / mithazca yo'bhUd yuvayoniSaMgaH suvarNamaNyoriva varNanIyaH // 60 // sa~ jAtavAn dattasamastasaMpad nRNAM kRSINAmiva vArivAhaH / prakAzabhAga bhAnumateva loko mahasvinA 'tena babhUva sarvaH // 61 // maruvivAmartyamahImaha sa janeSu cAsIt satataM hitAya / kadA'tha bhAvI sukhakRt prajAnAM payoruhAM pUMpNa ivodayaH sa ? // 62 // zazIva pakSaNa sitetareNa kalAkalApaM kramato nateha / se nAzitastvAM haratA vidhAtrA jagatpayorAzivilAsamUlam // 63 // vivAhitA zrImadakabbarAya varAya tAta ! tvayakA dvijena / kRpAkanI rUpabalarddhibIjaM tathA yathArthAdbhutamaMtrabhAjA / / 64 // yathA yutau nityamimAvabhUtAM sudaMpatI bhAvarasAn prapannau / vinA'sti na tvAM sa paratra maMtraH smarannadastApamupaimyahaM hI ! // 65 // -yugmam akabaro babbaravaMzajanmA tvaMyIddhabuddhi zamasti bhUpaH / subhaktibhAjastvayi ye'subhAjaH sa tAnasUna svAniva pAti nitym||66|| 1 vatsakena / 2 laghIya svarUpAm / 3 bAlaH / 4 yuvayoH saGgaH / 5 saGgena / 6 surataruH / 7 saGgaH / 8 rave: / 9 yuvayoH saGgaH / 10 dIptamatiH 11 prANinaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam 77 abhUd yadAroha ihAstikAnAM sudurlabhaH kalpa ivo'nayAnAm / sa 'siddhazailo bhagavan ? bhavadvAkpradIpasoyotahRdA vyadhAyi / / 67 // akabareNA'vanivallabhena yadArhatAnAM kairasAda nitAMtam / sudhAMzutulyA tava kIrtireSA vizeSavidbhilikhitA'bimbe // 68 // -yugmam / kupAkSikavyUhavaco'mbuvAhAt sapaGkamAsIjjanacittatoyam / vibho ! bhavadvAkatakA'cchacUrNaprayogatastad vimalaM babhUva // 69 // tatastadantaH sadasacca vastu jinoditaM tAta ! tavA'nubhAvAt / upaiti saMvaM pratibimbabhAvaM payonidhau biMbamivA'mRtAMzoH // 70 // tvayi pradIpe prakaTaprabhAve gate'stamastAndhyabharaprasAre / athAtimAtraM kalikAladoSAgamAt tamo bhUri bhaviSyatIha // 71 // mudaM mama tvanmukhapuMDarIkaM nipIya yA gabhramarI babhAra / ananyavRttastadabhAvato'syA marau marAlyA iva kiM ratiH syAt ? // 72 // ciraM zuciryA mama hakcakoradvayI papau tvadvadanendubimbam / atheyamasyAH pralayaM prayAtA kathaM pipAsA bahukAlajanmA ? // 73 // pitastavA'tyadbhutasaMyamasya phalaM sphurad nirvRtireva vacmaH / yadapsarobhUsukhabhUrabhUstvaM kalerbalIyaH kila jambhitaM tat / / 74 // tapo japo brahma ca harSakRd me mu~mukSudharmaH subhaga priyazca / yadItyabhANIrbhagavan ! mudhA tad vihAya sarva yadabhUH svaricchuH // 75 // 1 durbhAgyAnAm / 2 zatruJjayaH / 3 hstaayttH| 4 katakAkhyaphalasya nirmalacUrNasya / 5 mokSaH / 6 devAGganAjAtasukhasthAnam / 7 sAdhudharmaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 karuNarasakadambakam navo bhavacchocanadandazUko durantasantApaviSApahAri / tavAbhidhAnaM smaratAM nihanti yadAzu caitanyamazeSamevaH // 76 // tvayA pradIpena tamohareNa prakAzitaM yajjinazAsanaukaH / na tatra mithyAtvibhujaGgacakSurhatistaidIyAhataye babhUva // 77 // yadIyadyasti tavAbhidhAnaM munIndra ! teSAM tvamihAsi sAkSAt / nirIkSya lekhAkSaramatra loko yasyamAyAtamivA'vagacchet / / 78 // iti kSarannakSijalaM vilApAvagrahAdabda ivA'mbuvRSTeH / samastasaMghAgrahato vyaraMsIt sudhIranUcAnaziro'vataMsaH // 79 // --vijayaprazastyAm sa0 14 1 zokAhiH / 2 gRham / 3 tadupaghAtAya / 4 mitrama / 5 meghavighnarUpAd vRSTirodhAt / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakamdabakam [ 41] zrIvIrajinezvaraviyoge nandivardhanasya vilApaH / tvayA vinA vIra / kathaM vrajAmo? gRhe'dhunA zUnyavanopamAne / goSThIsukhaM kena sahAcarAmo ? bhokSyAmahe kena sahA'tha bandho ! // 1 // sarveSu kAryeSu ca vIra vIre-tyAmantraNAdarzanatastavArya ! / premaprakarSAdabhajAma harSa, nirAzrayAzcA'tha kamAzrayAmaH ? // 2 // atipriyaM bAndhava ! darzanaM te, sudhA'JjanaM bhAvi kadA'smadakSNoH ? / nIrAgacitto'pi kadAcidasmAn , smariSyasi prauDhaguNAbhirAma ! // 3 // --kalpamUtrasubodhikAvRttau pR0 113 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 karuNarasakadambakam [ 42 ] zrImahAvIraprabhunirvANe gautamasya vilApaH / prasarati mithyAtvatamo, garjanti kutIrthikauzikA adya / durbhikSaDemaravairAdi - rAkSasAH prasaramepyanti // 1 // rAhugrasta nizAkara - miva gaganaM dIpahInamiva bhavanam | bharatamidaM gatazobhaM, tvayA vinA'dya prabho ! jajJe // 2 // kasyAMhipIThe praNataH padArthAn, punaH punaH praznapadIkaromi ? kaM vA bhadanteti vadAmi ? ko vA, mAM gautametyAptagirA'tha vaktA ? // 3 // hA ! hA ! hA ! vIra ! kiM kRtaM ? yadIdRze'vasare'haM dUrIkRtaH, kiM mAMDakaM maNDayitvA bAlavattavAJcale'lagipyaM ? kiM kevalabhAgamamArgayiSyaM ? kiM muktau saGkIrNa abhaviSyat ? kiM vA tava bhAro'bhaviSyat ? yadevaM mAM vimucya gataH, evaM ca ' vIra ! vIra !' iti kurvato vIiti mukhe lagnaM gautamasya, - kalpasUtra subodhikAvRttau pR0 137 1 ulUkAH / 2 avaskandaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam [ 43 ] garbhanizcalatve trizalAyA vilApaH / " tato bhagavato nizcalAvasthAnAnantaraM tasyAstrizalAkSatriyANyA ayametadrUpo yAvat adhyavasAyaH samutpannaH ko'sau ? ityAha- hRto me-madIyaH sa garbhaH kiM kenaciddevAdinA hRtaH 1 athavA sa me garbhaH kiM mRtaH ? athavA sa me garbhaH kiM cyuto ? garbhasvabhAvAt paribhraSTaH, athavA sa me garbhaH kiM galitaH ?- dravIbhUya kSaritaH, yasmAtkAraNAt eSa me garbhaH pUrva ejate- pUrva kampamAno'bhUt, idAnIM naijate-na kaMpate itikRtvA - iti hetoH upahata - kaluSIbhUto manaH saMkalpo yasyAH sA tathA ciMtA - garbhaharaNAdivikalpasaMbhavA arttistayA yaH zokaH sa eva sAgaraH - samudrastatra praviSTA - brUDibA, ataeva karatale paryastaM - sthApitaM mukhaM yayA sA tathA, - ArttadhyAnopagatA bhUmigatadRSTikA dhyAyati, atha sA trizalA tadAnIM yad dhyAyati sma tallikhyate-- satyamidaM yadi bhavitA, madIyagarbhasya kathamapIha tadA / niSpuNyakajIvAnA - mavadhiriti khyAtimatyabhavam // 1 // yadvA ciMtAratnaM, na hi nandati bhAgyahInajanasadane / nA'pi ca ratnanidhAnaM, daridragRhasaMgatIbhavati // 2 // kalpatarurmarubhUmau na prAdurbhavati bhUmyabhAgyavazAt / na hi nippuNyapipAsitanRNAM, pIyUSasAmagrI // 3 // hA dhig ! dhig ! daivaM prati, kiM cakre tena satatavakreNa ? | yanme manorathataru-rmUlAdunmUlito'nena // 4 // 81 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam AttaM dattvApi ca me locanayugalaM kalaGkavikalamalam / dattvA punarudAlitamadhamenA'nena nidhiratnam // 5 // Aropya meruzikharaM, prapAtitA pApinA'munA'hamiyam / parivepyA'pyA''kRSTaM, bhojanabhAjanamalajjena // 6 // yadvA mayA'parAddhaM bhavAntare'smin bhave'pi kiM ? dhAtaH / yasmAdevaM kurvannucitA'nucitaM na cintayasi ? // 7 // atha kiM kurve ? kva ca vA, gacchAmi ? vadAmi kasya vA purtH| durdaivena ca dagdhA, mugdhA jagdhA'dhamena punaH // 8 // kiM rAjyenA'pyamunA ? kiM vA kRtrimasukhairviSayajanyaiH ? / kiM vA dukUlazayyAzayanodbhavazarmaharyeNa ? // 9 // gajavRSabhAdisvapnaiH, sUcitamucitaM zuciM trijagadaya'm / tribhuvanajanAsapatnaM, vinA janAnandisutaratnam // 10 // yugmam // dhik saMsAramasAraM, dhigaduHkhavyAptaviSayasukhalezAn / madhuliptakhaDgadhArA-lehanatulitAnaho lulitAn // 11 // yadvA mayakA kiMcittathAvidhaM duSkRtaM kRtaM karma / pUrvabhave yadRSibhiH, proktamidaM dharmazAstreSu // 12 // pasupakkhimANusANaM, bAle jo'vi hu vioae pAvo / so aNavaho jAyai, aha jAyai to vivajijjA // 13 // 1 bhkssitaaH| 2 pazupakSimAnuSANAM bAlAn yo'pi ca viyojayati paapH| so'napatyo jAyate atha jAyate tato vipadyeta // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam 83 tat paDDakA mayA kiM, tyaktA vA tyAjitA adhamabuddhayA ? / laghuvatsAnAM mAtrA, samaM viyogaH kRtaH kiM vA ? // 14 // teSAM dugdhApAyo'kAri mayA kArito'thavA lokaiH / kiM vA savAlakonduru-bilAni paripUritAni jalaiH ? // 15 // kiM vA sANDazizUnyapi, khaganIDAni prapAtitAni bhuvi / pikazukakurkuTakAdeliviyogo'thavA vihitaH // 16 // kiM vA bAlakahatyA'kAri sapatnIsutAdyupari duSTam / cintimacintyamapi vA kRtAni kiM kArmaNAdIni ? // 17 // kiM vA garbhastambhanazAtanapAtanamukha mayA cakre ? / tanmantrabheSajAnyapi, kiM vA mayakA prayuktAni ? // 18 // athavA bhavAntare kiM ? mayA kRtaM zIlakhaNDanaM bahuzaH / yadidaM duHkhaM tasmAdvinA na saMbhavati jIvAnAm // 19 // yata: kuMraMDaraMDattaNadubbhagAI, vaMjjhattaniMdUvisakannagAI / lahaMti jammaMtarabhaggasIlA, nAUNa kujA daDhasolabhAvaM // 20 // evaM ciMtA''krAMtA, dhyAyaMtI mlAnakamalasamavadanA / dRSTA ziSTena sakhI-janena, tatkAraNaM pRSTA // 21 // provAca sAzralocanaracanA niHzvAsakalitavacanena / kiM mandabhAgadheyA, vadAmi ? yajjIvitaM me'gAt // 22 // 1 kuraNDatvaraMDatyadurbhagatvAni vandhyatvaniMdu (mRtApatyaprasUH) viSakanyakatvAdi / labhante janmAntarabhagnazIlA jJAtvA kuryAt dRDhazIlabhAvaM // 2 jammaMtare khaMDiasIlabhAvA iti tRtIyapAdapAThaH pustakAntare / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -84 karuNarasakadambakam sakhyo jaguratha re sakhi !, zAntamamaGgalama zeSamanyadiha / garbhasya te'sti kuzalaM, naveti vada kovide ! satyam // 23 // sA proce garbhasya ca, kuzale kimakuzalamasti me sakhyaH ! / ityAdyuktvA mUrcchAmApannA patati bhUpIThe // 24 // zItalavAtaprabhRtibhirupacArairbahutaraiH sakhIbhIH sA / saMprApitacaitanyottiSThati vilapati ca punarevam // 25 // gerue aNorapAre rayaNa nihANe a sAyare patto / chiddaghaDo na bharijjai, tA kiM doso jalanihissa ? // 26 // paitte vasantamAse, riddhiM pArvati sayasvaNarAI / jaM na karIre pattaM, tA kiM doso vasaMtassa ? // 27 // uttuMgo saralataru, bahuphalabhAreNa namiasavvaMgo | kujjo phalaM na pAvai, tA kiM doso taruvarassa ? // 28 // samIhitaM yanna bhalAmahe vayaM prabho ! na doSastava karmaNo mama / divA'pyulUko yadi nAvalokate, tadA sa doSaH kathamaMzumAlinaH ? // 29 // 1 guruke'narvAkpAre ratnanidhAne ca sAgare prAptaH / chidraghaTo na mriyate tarhi kiM dopo jalanidheH 1 // 2 prApte vasantamAse Rddhi prApnoti sakalavanarAjI | yanna karIre patra tarhi kiM doSo vasantasya 1 // 3 uttuGgaH saralatarurbrahuphalabhAreNa natasarvAgaH / kubjaH phalaM na prApnoti tarhi kiM doSastaruvarasya 1 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam atha me maraNaM zaraNaM, kiM karaNaM viphalajIvitavyena ? | tat zrutveti vyalapata, sakhyAdiH sakalaparivAraH // 30 // hA / kimupasthitametat, niSkAraNavairi vidhiniyogena / " hA ? kuladevyaH kva gatA ? yadudAsInAH sthitA yUyam // 31 // atha tatra pratyUhe, vicakSaNAH kArayati kulavRddhAH / zAntikapauSTika mantro - payAcitAdIni kRtyAni // 32 // pRcchanti ca daivajJAn niSedhayantyapi ca nATakAdIni / atigADhazabda viracitavacanAni nivArayantyapi ca // 33 // rAjA'pi lokakalitaH, zokAkulito'janiSTa ziSTamatiH / kiM karttavyavimUDhAH, saMjAtA mantriNaH sarve // 24 // --kalpasUtra subodhikAvRttau pR0 82-84 85. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 karuNarasakadambakam [ 44 ] zrIratnAkara sUrevairAgyagarbhitA'nuzaya paJcaviMzatikA / zreyaH zriyAM maGgalakelisajha !, narendradevendranatAGghripadma ! | sarvajJa ! sarvAtizayapradhAna !, ciraM jaya jJAnakalAnidhAna ! // 1 // jagattrayAdhAra ! kRpAvatAra ! durvArasaMsAra vikAravaidya ! / zrIvItarAga! tvayi mugdhabhAvAdvijJa ! prabho ! vijJapayAmi kiMcit // 2 // kiM bAlalIlA kalito na bAlaH, pitroH puro jalpati nirvikalpa: ? / tathA yathArtha kathayAmi nAtha !, nijIzayaM sAnuzayastavAgre // 3 // dattaM na dAnaM parizIlitaM ca na zAli zIlaM na tapo'bhitaptam / zubho na bhAvo'pyabhavadbhave'smin vibho ! mayA bhrAMtamaho mudhaiva // 4 // dagdho'gninA krodhamayena daSTo, duSTena lobhAkhyamahorageNa / grato'bhimAnAjagareNa mAyAjAlena baddho'smi kathaM bhaje tvAm // 5 // kRtaM mayA'mUtra hitaM na ceha-loke'pi lokeza ! sukhaM na me'bhRt / asmAdRzAM kevalameva janma, jineza ! jajJe bhavapUraNAya || 6 || manye mano yanna manojJavRttaM tvadAsyapIyuSamayUkhalAbhAt / drutaM mahAnaMdarasaM kaThoramasnAdRzAM deva ! tadaznato'pi // 7 // tvattaH suduSprApyamidaM mayAptaM ratnatrayaM bhUribhavabhrameNa / pramAdanidrAvazato gataM tat kasyAgrato nAyaka! putkaromi // 8 // vairAgyaraMgaH paravaMcanAya, dharmopadezo janaraMjanAya / " vAdAya vidyA'dhyayanaM ca me'bhUt, kiyad bruve hAsyakaraM svamIza ! // 9 // 1 svAbhiprAyam / 2 pazcAttApasahitaH / 3 manoharam / 4 mahAsarpeNa / www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNarasakadambakam 87 parApavAdena mukhaM sadoSa, netraM parastrIjanavIkSaNena / cetaH paropAyaviciMtanena, kRtaM bhaviSyAmi kathaM vibho'ham // 10 // viDaMbitaM yatsmaraghasmarArti-dazAvazAtsva, viSayAMdhalena / prakAzita tadbhavato hiyaiva, sarvajJa ! sarva svayameva besi // 11 // dhvasto'nyamantraiH parameSTimantraH kuzAstravAkyanihatAgamoktiH / karte vRthA karma kudevasaMgAdavAMchi hi nAtha ! matibhramo me // 12 // vimucya dRglakSyagataM bhavantaM, dhyAtA mayA mUDhadhiyA hRdNtH| kaTAkSavakSojagabhIranAbhikaTItaTIyAH sudRzAM vilAsAH // 13 // lolekSaNAvakAnirIkSaNena, yo mAnase rAgalavo vilagnaH / na zuddhasiddhAntapayodhimadhye, dhauto'pyagAttAraka! kAraNaM kim // 14 // aGgaM na caGgaM na gaNo guNAnAM, na nirmala: ko'pi kalAvilAsaH / sphuratprabhA na prabhutA ca kA'pi, tathA'pyahaMkArakadarthito'ham // 15 // AyugalalyAzu na pApabuddhigataM vayo no viSayAbhilASaH / yatnazva bhaiSajyavighau na dharma, svAminmahAmohaviDambanA me // 16 // nA'tmA na puNyaM na bhavo na pApaM, mayA viTAnAM kaTugIrapIyam / adhAri karNe tvayi kevalArke, parisphuTe satyapi deva ! dhiga mAm // 17 // na devapUjA na ca pAtrapUjA na zrAddhadharmazca na sAdhudharmaH / labdhvA'pi mAnuSyamidaM samastaM, kRtaM mayA'raNyavilApatulyam // 18 // cakre mayA'satsvapi kAmadhenukalpadrucintAmaNiSu spRhArtiH / na jainadharme sphuTazarmade'pi, jineza ! me pazya vimUDhabhAvam // 19 // . 1 anarthasya / 2 nijasvarUpam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 karuNarasakadambakam sadbhogalIlA na ca 'rogakIlA, dhanAgamo no nidhanAgamazca / dArA na kArA narakasya citte, vyacinti nityaM mayakA'dhamena // 20 // sthitaM na sAdhorhadi sAdhuvRttAt , paropakArAnna yazo'rjitaM ca / kRtaM na tIrthAddharaNAdikRtyaM, mayA mudhA hAritameva janma // 21 // vairAgyaraGgo na gurUditeSu, na durjanAnAM vacaneSu zAntiH / / nA'dhyAtmalezo mama ko'pi deva! tAryaH kathaGkAramayaM bhavAbdhiH // 22 // pUrve bhave'kAri mayA na puNyamAgAmijanmanyapi no kariSye / yadIdRzo'haM mama tena naSTA, bhUtodbhavadbhAvibhavatrayIza ! // 23 // kiM vA mudhA'haM bahudhA suMdhAbhukpUjya ! tvadane caritaM svakIyaM / jalpAmi yasmAt trijagatsvarUpanirUpakamtvaM kiyadetadatra // 24 // dInoddhAradhuraMdharastvadaparo, nAste madanyaH kRpA pAtraM nAjane jinepvara ! tathApyetAM na yAce zriyam / kiM tvarhannidameva kevalamaho sadbodhiratnaM zivaM, zrIratnAkara ! maMgalaikanilaya ! zreyaskara prArthaye // 25 // -zrIratnAkarapaJcaviMzatikA itizrI karuNarasakadambake saMskRtaH prathamakhaNDaH samAptaH / 1 rogA eva kIlakAH / 2 mRtyoH / 3 kArAgArANi / 4 devAH / 5 iha loke / 6 dravyasampadam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ITT 6T Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com