Page #1
--------------------------------------------------------------------------
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમારા કાર્ય પ્રદેશે વેચાણ વિભાગ
***
આગમાદય સમિતિ દેવચંદ લાલભાઈ ફંડ જૈનધર્મ પ્રસારકસભા
વિગેરે પ્રકાશિત જૈન જૈનેતર દરેક જાતના તમામ ગ્રંથે અમારે ત્યાંથી મળી શકશે.
***
છાપકામ
નાનાં મોટાં દરેક જાતના પુસ્તકે કાગળાની માહિતી પુરી પાડી અમારી તરફથી કિફાયત ભાવે તૈયાર કરી આપવામાં આવે છે.
તેમજ
કેઈપણ જાતનાં સંસ્કૃત ગુજરાતી ધારિ પુસ્તક તૈયાર કરી આપવામાં આવે છે. મફતલાલ ઝવેરચંદ નાગજી ભૂદરની પોળ,
અમદાવાદ.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન વાર્ષિક પર્વ સંગ્રહ
તથા
નિત્ય ઉપયાગી વિધિ સય્ય
શેરદલાલ પુરુષાત્તમદાસ રતને પણ સ્મરણાર્થે
નાણાવટી કાન્તિલાલ ભાગીલાલ તાસાની પાળ—અમદાવાદ
શોરથી
વીર સંવત ૨૪૬૩
૦
પ્રકાર કે. નં
ભરતવાલ ઝવેરચંદ ગાથા નાગજીભૂદરની પાળ–અમદાવાદ
વિક્રમ સંવત ૧૯૯૩
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
શુદ્ધિપત્રક પૃષ્ઠ લીટી અશુદ્ધ શુદ્ધ
પૃષ્ઠ લીટી અશુદ્ધ શુદ્ધ ૧-૧૫ નં નં
૧૫૭-૧૬ તાળેશ્વર-તીર્થેશ્વર ૧૦–૮અજિઅ-અજિએ ૨૦૮-૧૨ નમોનમોનમે-નમો નમે ૧૨-૬ પતિ-પતિ
૨૨૦-૧૯ ચિતને-ચિંતન ૧૭-૧૮ વિરાતિ-વિરૌતિ ૨૨૩–૧૭ વ્યજનાગ્રહ-વ્યંજનાવગ્રહ ૨૮–પે પરભવાનાં-પરાભવાનાં ૨૨૯-૧૦ વૈયાવત્ય-વૈયાવૃત્ય ૩૦-૨૨ સૂયાં–સૂર્યા
૨૪૩–૧૩ તિસતસ ૩૫–૧૨ પંજરાખ્યામ-પંજરા
૨૫૦–૬ ભાલ-ભાવ ખ્યમ
૨૫૫–૧૫ ગામ-ગૌતમ ૩૮-૭ મંત્રાઢ-મન્નાઢયે
૨૬૫–૧૭ ત્રિશલાનદા-ત્રિશલાનંદા ૬૨-૪ જીનેકેજિનેટ્રેિ. -
૩૦૭–૧૭ પરણ–પૂરણ ૬૪–૨ સુતાંકડ-સુતાંકા
૩૦૯-૧૯ લોકન-લાંછન ૭૯-૫ પ્રવતર્યું–પ્રત્યે
૩૨૧-૨ ચત્રી-ચત્રી
૩૩૬–૧ આનુપૂર્વી–અનાનુપૂવી ૮૧–૯ ગામ-ગૌતમ
૩૪૩–૧૧ કિશું-કિશુંએ ૮૪–૧૪ ગારે–ગોરે ૯૨-૨ અક્ષતં–અક્ષત
૩૪૪–૧ મુગાત-મુગતિ
૩૪૬-૬ સાસો ૧૧૭-૨૩ દેવાનંદ-દેવાનંદા
૩૫ર–૨ મેલા–મેલો ૧૨૦-૯ રિ-વિરાજ
૩૫૫-૪ કયા-કર્યા ૧૨૧-૯ અધ-અઘ
૩૬૦-૩ સંતાનિક-શતાનિક ૧૩૧-૨૦ શ્રત-શ્રત
૩૬૯-૮ પડિયન્ના-પડિપુન્ના ૧૫૩-૭ ચૌદસ-ચૌદશ
૩૮૯-૨ શીતલા-શીતલ ૧૫૬–૧ યુ-કર્યું
૩૯૯–૧૨ સુધ–સુધિયઃ ધી વી ૨ વિ જ ય પિ ન્હીં ગ રે સ માં શાહ મણીલાલ છગનલાલે છાપી : રતનપોળ સાગરની ખડકી : અમદાવાદ.
'
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનુક્રમણિકા.
૧૭
નંબર વિષય પૃષ્ઠ ૧ આત્મરક્ષા નવકાર મંત્ર ૧ ૨ નવકાર મહામત્ર ૨ ૩ ઉવસગ્ગહરં સ્તવનમ ૨ ૪ સંતિક સ્તવનમ ૩ ૫ તિજયપહુર સ્તોત્રમ ૫ ૬ નમિઉણ સ્તોત્રમ ૭ અશાંતિ સ્તવનમ ૯ ૮ ભક્તામર સ્તોત્રમ્ ૯ કલ્યાણમંદિર સ્તોત્રમ ૨૩ ૧૦ મોટીશાંતિ
૨૯ ૧૧ જિનપંજર સ્તોત્રમ્ ૩૩ ૧૨ શ્રી પાર્શ્વનાથ મંત્રાધિરાજ સ્તોત્રમ
૩ ૧૩ ઋષિમંડળ સ્તોત્રમ ૩૯ ૧૪ ચઉસરણ પયના ૪૫ ૧૫ આઉર પચ્ચખાણ પન્ના ૫૧ ૧૬ શત્રુંજય લઘુકલ્પ ૫૯ ૧૭ ઘંટાકર્ણ મહામંત્ર ૬૧ ૧૮ શ્રી પ્રહશાન્તિ સ્તોત્રમ્ ૬૨ ૧૯ લઘુ શાન્તિસ્તવનમ ૬૫ ૨૦ નવકાર મન્ત્ર છંદ ૬૭
નંબર વિષય પૃષ્ઠ ૨૧ સંસ્કૃત તીથ વંદના ૬૯ ૨૨ દીવાળી પર્વ
૭૧ ૨૩ દીવાળી પૂજન તથા ગણણુંકર ૨૪ ગૌતમસ્વામીનું પ્રભાતીયું ૮૦ ૨૫ ગૌતમ સ્વામીનો છંદ ૮૧ ૨૬ દીવાળીનું સ્તવન
૧ સર્યા સર્યા રે સેવક
નાં કાજ ૨૭ ૨ જય જિનવર જગ
હિતકારીરે ૮૩ ૨૮ ૩ મારગ દેશક મોક્ષનારે ૮૪ ૨૯ ૪ દુઃખહરણ દીપાલિકારે
- લાલ, ૮૫ ૩૦ ૫ રમતી ગમતી હમને
સાહેલી ૮૬ ૩૧ જ્ઞાનપંચમી પર્વ ૮૭ ૩૨ તપ કરવાનો વિધિ ૮૮ ૩૩ પં. રૂપવિજયજી કૃત
પાંચ જ્ઞાનની પૂજા ૯૦ ૩૪ ઉપાધ્યાય યશોવિજય વિર
ચિતે નવપદ પૂજામાંથી
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમ્યગ જ્ઞાનપદ પૂજા ૧૦૫ ૩૫ પં. પદ્મવિજયકૃત નવ-
૫દ પૂજામાંથી સમ્યગ
જ્ઞાનપદ પૂજા ૧૦૭ ૩૬ પં. વીરવિજયજીકૃત પીન
સ્તાલીશ આગમની પૂજામાંથી સાતમી પૂજાનું ગીત
૧૦૮ ૩૭ જ્ઞાનપંચમીનું ચિત્યવંદન ૧૦૯ ૩૮ જ્ઞાનપંચમીનું મેટું સ્ત
વન ઢાળ-૬ ૧૧૦ ૩૯ જ્ઞાનપંચમી સ્તુતિ ૧૧૮ ૪૦ જ્ઞાનપંચમી લઘુસ્તવન ૧૧૯ ૪૧ જ્ઞાનપંચમી સંસ્કૃત
૧૧૯ ૪૨ વિજય લક્ષ્મી સૂરિકૃત પાં
ચમની સજઝાય ઢાળ–૫૧૨૦ ૪૩ વિજયલમીરિકૃત ૧૨૩ - જ્ઞાનપંચમી દેવવંદન ૪૪ ઉજમણાનો વિધિ ૧૪૬ જપ ઉજમણ નિમિત્તે કર
વાનાં કાર્યો ૧૪૭ ૪૬ ઉજમણામાં મુકવાની
વસ્તુઓ જ્ઞાનનાં ઉપકરણે ૧૪૮ ૪૭ દર્શનનાં ઉપકરણે ૧૪૯ ૪૮ચારિત્રનાં ઉપકરણ ૧૪૦ ૪૯ ત્રણેનાં મિશ્ર ઉપકરણે ૧૫૧
૫૦ જ્ઞાન પંચમી તપના
ત્રણ પ્રકાર ૧૫ ૫૧ કાર્તિક સુદ ચૌમાસી ચૌદસ
૧૫૪ પર કાર્તિક સુદ ૧૫ નો મ
હિમા અને સિદ્ધાચળ
તીર્થયાત્રાનું વર્ણન ૧૫૪ ૫૩ ભગવાને ઈન્દ્રને કહેલ
શત્રુંજય મહાભ્યનું દળ ૧૫૬
સિદ્ધાચળ ચિત્યવંદને ૫૪ ૧ વિમળ કેવલજ્ઞાન કમળા
૨ શ્રી શત્રુંજય સિદ્ધક્ષેત્ર ૧૫૮ ૩ શ્રી શત્રુંજયસિદ્ધક્ષેત્ર ૧૫૯
સકળ સુકહરસિદ્ધક્ષેત્ર ૧૫૯ પતે તીરથ ઉપર અનંત ૧૫૯ ૬ એ તીરથના ઉપરે ૧૬૦ ૭ અષ્ટાપદ આદિ અનેક૧૬૦
સિદ્ધાચળ સ્તવને ૫૫ ૧ સિદ્ધાચલ ગિરિભેટ્યા રે૧૬૦ ૨ મહારું મન મોહ્યું રે
શ્રી સિદ્ધાચળે રે ૧૬૧ ૩ આખડીચેરે મેં આજ
શેત્રુજે દીઠે રે ૧૬૨ ૪ ચાલો સખી સિદ્ધાચળ
જઈએ ૫ વિમળાચળ વિમળા
પ્રાણું ૧૬૪
સ્તુતિ
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
– વીર આવ્યા રે વિમ-
બાચલ કે મેદાન ૧૬૫ ૫૭–૭ સિદ્ધાચળ શિખરે
દીવારે ૧૬૬ શત્રુજયની થાય ૫૮ પુરિક મંડન પાયો પ્રણમીજે
૧૬૭ ૫૯ વિમળાયબ મંડન ૧૬૮ ૨૦ સિદ્ધાચળ મંડન ૧૬૮ ૧ સિદ્ધગિરિ સ્તુતિના
- દૂહા ૧૦૮ ૧૬૮ ક૨ સિદ્ધાચળના ૨૧ નામના
૩૯ દુહા ૧૭૯ ફ૩ મૌન એકાદશીનું મહાભ્ય૧૮૨ ૬૪ મૌન એકાદશીનું ગણણું ૧૮૩
ઉપાધ્યાય યશોવિજયજીકૃત૫ મૌન એકાદશીના દોઢસો - કલ્યાણકનું સ્તવન ૧૯૩
: : ઢાળ ૧૨ ૬૬ પોષ દશમ–પાર્શ્વનાથ
* જન્મ કલ્યાણક ૨૦૦ ૬૭ પાર્શ્વનાથ જન્મકલ્યાણક
' ' . સ્તવન ૨૦૧ ૬૮ મેર તેરસ ૨૦૩ ૨૯ રોહિણી ત૫ ૨૦૫ છે. વીશ સ્થાનક તપના દુહા ૨૦૭ | નવપદ ની વિધિ ૧ નસ્પદની ઓળીની વિ: : લિના દિવસેને કાર્યક્રમર૦૯
૭૨ પ્રથમ દિવસની વિધિ ૨૧ર ૩ બીજા દિવસની વિધિ ૨૧૩ ૭૪ ત્રીજા દિવસની વિધિ ૨૧૪ ૭૫ ચોથા દિવસની વિધિ ૨૧૬ ૭૬ પાંચમા દિવસની વિધિ ૨૧૭ ૭૭ છઠ્ઠા દિવસની વિધિ ૨૧૯ ૭૮ સાતમા દિવસની વિધિ ૨૨૩ ૭૯ આઠમા દિવસની વિધિ ૨૨૬ ૮૦ નવમા દિવસની વિધિ ૨૩૦ ૮૧ પારણાના દિવસનો વિધિર૩૪ ૮૨ નવપદ મંડળની રચનાને
વિધિ ૨૩૪ ૮૩ કાઉસગ્ન કરવાની વિધિ ૨૩૪ ૮૪ પડિલેહણને વિધિ ૨૩૫ ૮૫ દેવવંદનનો વિધિ ૨૩૫ ૮૬ પચ્ચખાણ પાળવાને
વિધિ ૨૩૬ ૮૭ જમ્યા પછી ચિત્યવંદન
કરવાની વિધિ ૨૩૭ ૮૮ ઉજમણુને વિધિ ૨૩૭ ૮૯ મહજિણાણુંની સજઝાય ૨૩૮ ૯૦ સંથારા પિરિસીસૂત્ર ૨૩૮ ૯૧ એળી કરનાર ભાઈ બહેનને આવશ્યક
સૂચનાઓ ૨૪૦ નવપદને ચિત્યવંદને ૯ર જે ધરિસિરિઅરિહંત ૨૪૧
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૩ ઉત્પન્ન સત્તાણું મહે- નવપદની છે. - ભયાણું ૨૪૨
૧૧૪ વીર જિનેશ્વર અતિ : ૯૪ સકળ મંગળ પરમ
અલસર. ૨૫૬ કમળાકેલિ ૨૪૩
૧૧૫ જિનશાસન વાંછિત. ૨૫૭ ૯૫ શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધતાં ૨૪૩
૧૧૬ અરિહંત નમે વળી . ૯૬ પ્રણમી શ્રી ગુરૂરાજ આજ૨૪૫
સિદ્ધ ન. ૨૫૮ ૯૭ પહેલે પદ અરિહંતના ૨૪૬
૧૧૭ પ્રહ ઉઠીવંદુ સિદ્ધચક્ર ૯૮ પહેલે દીન અરિહંત નમ્ર૪૬
સદાય. ૨૫૯ ૯૯ શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીએ ૨૪૭ ૧૦૦ બાર ગુણ અરિહંતના ર૪૭ ૧૧૮ વીર જિનેશ્વર ભુવન ૧૦૧ પરમેશ્વર પરમાતમા ૨૪૮
| દીનેશ્વર. ૨૫૯ ૧૦૨ જયજય શ્રી છનરાજ ૨૪૮ ૧૧૯ અંગદેશ ચંપાપુરી ૧૦૩ તુજ મૂરતિને નિરખવા ર૪૯
- વાસી ૧૬૦
૧૨૦ શ્રી સિદ્ધચક્ર સેવ નવપદનાં સ્તવન.
સુવિચાર ૨૬૧ ૧૦૪ સિદ્ધચક્રવર સેવા કીજે૨૪૯ ૧૨૧ વિપુલ કુશલમાળા ૨૬૩ ૧૦૫ શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીએ ર૫૧ ૧૨૨ જે ભત્તિજુત્તા જિણ– ૧૦૬ અહી ભવિ પ્રાણી રે
સિદ્ધ-સૂરિ ૨૬૩ સેવો ઉપર ૧૨૩ ઋષભ ચંદ્રાનન વંદન ૧૦૭ અવસર પામીનેરે કીજે ઉપર
કીજે ૨૬૪ ૧૦૮ સિદ્ધચક્રને ભજીએ ૨૫૩ ૧૨૪ સુખકર પ્રભુ દિઠા, વીર ૧૦૯ નવપદ ધરજે ધ્યાન. ૨૫૩
નામે વરિઠા રકપ ૧૧૦ સિદ્ધચક્ર સેરે પ્રાણુ.ર૫૪ ૧૨૫ વીર જિમુંદા ત્રિશલા , ૧૧૧ ભવિયા શ્રી સિદ્ધચક્ર
નંદા ૨૬૫ આરાધે. ૨૫૪ ૧૨૬ શ્રી વર્ધમાન જિન ૧૧૨ શ્રીસિદ્ધચક્ર આરાધીએર૫૫ જ૧૩ જ્ઞાનપદ ભયેરે. ૨૫૬ ૧ર૭ શંખેશ્વરજિન સેવિયે ૨૬૬,
પૂજિયે ૨૬૭
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવ૫૦ સઝાયો. ૧૨૮ ગોયમ નાણું હેકે ૨૬૭ ૧૨૯ નવપદ મહિમા સાર ૨૬૮ ૧૩૦ સેરે ભવિ ભાવે
નવકાર ૨૬૯ ૧૩૧ જગતમેં નવપદ
જયકારી ર૭૦ શ્રીમદ્યશોવિજ્યજી ઉપા
ધ્યાય કૃત નવપદ પૂજા ૨૭૨ ૧૩૨ પંડિત વીરવિજયજી કૃત
સ્નાત્ર પૂજા ૨૯૬ ૧૩૩ જ્ઞાનવિમળસૂરિ કૃત
શાંતિકળશ ૧૩૪ જિનેન્દ્ર સ્તુતિ સંગ્રહ ૩૨૦ ૧૩૫ ચૈત્રી પૂનમનો મહિમા.૩૨૧ ૧૩૬ અક્ષય તૃતીયા ૩૨૧ ૧૩૭ અષાડ ચોમાસું ૩૨૨ ૧૩૮ પર્યુષણ મહાપર્વ
મહાભ્ય ૩૨૭ ૧૩૯ પજુસણ સ્તવન ૩૩૦ ૧૪૦ મહાવીર સ્વામીનું
- પારણું ૩૩૧ ૧૪૧ ઝુલાવે ભાઈ કુંવરને
પારણે ૩૩૩ ૧૪૨ વીરજિન ચઉદ સ્વમ
સ્તવન ૩૩૩ ૧૪૩ વિરજિન સ્તવન ૩૩૪'
૧૪૪ આસો માસ આયં
બિલની ઓળી ૩૩૫ ૧૪૫ અનાનુપૂર્વી
૩૩૬ ૧૪૬ મહાવીર નિર્વાણ
સજઝાય ૩૩૯ ૧૪૭ તાવને છંદ ૩૪૦ ૧૪૮ આદિજિનને વિનતિ ૩૦૩ ૧૪૯ અંત સમયની આ
રાધના ૩૪૫ ૧૫૦ પદ્માવતી આરાધના ૩૪૬ ૧૫૧ પૂણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન ૩૫૦
ઢાળ ૮ ૧૫ર સેળ મહા સતીને
છંદ ૩૫૮ ૧૫૩ એકાદશ ગણધરનું
પ્રભાતીયું ૩૬૧ ૧૫૪ વીશ સ્થાનક તપવિધિ ૩૬૨ ૧૫૫ ચોવીશ તીર્થકરેનાં
કલ્યાણક ૧૨૦ ૩૬૪ ૧૫૬ પડિલેહણ વિધિ ૩૬૭ ૧૫૭ પિસહવિધિ ૩૬૮ ૧૫૮ સાંજના પડિલેહણની
વિધિ ૩૬૯ ૧૫૯ સાંજે નો પૌષધ
લેવાની વિધિ ૩૭૦ ૧૫૦ પૌષધનાં વીસ
માંડલાં ૩૦૧
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૧ દૈવસિક પ્રતિક્રમણની વિધિ ૩૭૨
૧૫૨ રાઈ પ્રતિક્રમણની
વિધિ ૩૭૬
૧૫૩ ૫ખ્ખી પ્રતિક્રમણની
વિધિ ૩૭૯
૧૫૪ ચમાસી પ્રતિક્રમ
ણુની વિધિ ૩૮૧
૧૫૫ પચ્ચખાણે! સવાર
સાંજનાં ૭૮૨ ૧૫૬ વિદ્યા સાધવાના મંત્ર ૩૮૭ ૧૫૭ જ્વાલા માલિની મંત્ર ૩૮૭ ૧૫૮ સરસ્વતી જાપ ૩૮૭ ૧૫૯ વિષહર પાશ્વનાથ મંત્ર૩૮૮ ૧૬૦ નવગ્રહ પૂજા ૧૬૧ ગ્રહ પૂજા વિવરણ ૩૯૦ ૧૬૨ મહાવીર જિન છંદ ૩૯૧ ૧૬૩ પ્રભાતી સ્તવન ૩૯૩ ૧૬૪ વાણુારસી પાર્શ્વનાથ
૩૮૮
૭૬ ૩૯૩
૩૯૪
૧૬૫ પાર્શ્વનાથ છંદ ૧૬૬ સંખેશ્વર પાર્શ્વજિન
૭૬ ૩૯૫
:
૧૬૭ અંતરિક્ષ પાનાથ
૭૬ ૩૯૫ ૧૬૮ ૫ચ પ્રભુ છંદ ૩૭ ૧૬૯ પાનાથ ચૈત્યવંદન ૩૯૭ ૧૭૦ મત્રગભિત પાર્શ્વનાથ
dાત્ર ૩૯૮
૧૭૧ સરસ્વતી સ્તુતિ શ્લોક ૩૯૯ ૧૭ર શાન્મુન્દ્વાષણા ૪૦૦ ૧૭૩ સરસ્વતી ગીતિ
૧-૨-૩-૪ ૪૦૧–૪૦૪
૧૭૪ આદિ જિષ્ણુદની
આરતી ૪૪
૧૭૫ શાંતિજિનની આરતી ૪૦૫ ૧૭૬ શ્રી આદિ જિનની
આરતી ૪૦૫
૪૦
૪૦૭
૪૦૭
૪૦૭
૧૭૭ આરતી
૧૭૮ મંગળચાર
૧૭૯ ઉચ્છવ
૧૮૦ મગળ દીવા
૧૮૧ ચિદાનંદ્ભકૃત પદ સંગ્રહ
૧–૧૭ ૪૦૮-૪૧}
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
___ शांतमूर्ति चारित्र चुडामणि डहेलावाळा अनुयोगाचार्य
पंन्यास श्रीमद् धर्मवजयजी गणीवर्य
Boss
SIR
RESS
RESTHA
HRESTLE
S
R
PARSANCES
MEHENE
STEAS
E PALES
HERS
RIES
|
।
जन्मः-स. १९३३ पौष वदी १४ दीक्षाः-सं. १९५२ अपाड सुद 1३ पंन्यासपद-सं. १९६२ माग. सुद १५ स्वर्गवास-सं. १९९० चैत्र वद ७ ।
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
પરમવૈરાગી શાંતમૂર્તિ અનુયાગાથાય (ડહેલાવાળા) પંન્યાસ શ્રીમદ્ ધ વિજયજી ગણિવરના ટ્રેક જીવન પરિચય.
જીવન અને મરણની ઘટમાળથી નિરંતર વ્યાસ સંસારમાં સેંકડા મનુષ્યા જન્મે અને મરે છે છતાં તે કયારે જન્મ્યા ? કયારે સર્યાં? તેમણે શું કર્યું ? વિગેરે તેના નામને પણ કાઈ સંભાળતું નથી. પરંતુ જે પુરૂષાના જવાથી જનતા ન પુરી શકાય તેવી ત્રુટિ માનતી હોય અને જેને યાદ કરી તેના પુણ્યનામને નમતી હોય તેવા પુરૂષોના જીવનપરિચય સાંભળનાર અને વાંચનારને પેાતાના જીવનપથમાં દીવદાંડી સમાન નીવડે છે. આ પુરુષા પૈકીમાં સ્વ. પન્યાસ ધર્મવિજય મહારાજ એક અજોડ વ્યક્તિ છે. માટે તેમને ટુંક પરિચય અહિં આપવામાં આવે છે.
જન્મ અને માલ્યાવસ્થા——
આ મહાપુરૂષનું જન્મસ્થાન અનેક ઉજવળ કાર્યોં અને વિદન્તીથી જોડાયેલ જિનમદિરાથી શાલતા જૈનપુરી સભા પાટણની નજીક આવેલ થરા છે. તેમના પિતાનું નામ શેઠ મયાચંદ મંગળચંદ અને માતાનું નામ મીરાંત બાઈ હતું. પરસ્પર સ્નેહાળ ધપ્રેમી
આ દંપતીને વખત જતાં ત્રણ પુત્ર અને બે પુત્રી થયાં. વિક્રમ સંવત ૧૮૩૭ પોષ વદી ૧૪ના આ ચરિત્રનાયકને જન્મ થયેા. તિ
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
માતાપિતાએ તેમનું ગુણનિષ્પન્ન ધરમચંદ નામ રાખ્યું. અને બીજા બે પુત્રોનાં અનુક્રમે ચુનીલાલ અને ચંદુલાલ એવાં નામ રાખ્યાં. તેમને બે પુત્રીઓ હતી જેનાં નામ વીજી અને સમું હતાં.
ચરિત્ર નાયક ધરમચંદનો બાળસ્વભાવ સ્વતંત્ર ગુણગ્રાહી છતાં ધાર્યા પ્રમાણે કરવાનો હતો. તેમના પિતા રાજ્યમાં કારભારી તરીકે કામ કરતા હોવાથી તેમનું જીવન સુખી અને સાધનસંપન્ન હતું. તેથી તેમણે તે કાળની કેળવણી આપ્યા બાદ તેમને પિતાના કાર્યમાં જોડ્યા હતા. પરંતુ સંગીત શોખીન ધરમચંદને તે કામ કરતાં ગાવાનો જોવાનો વધુ શેખ હતો. આમ છતાં પણ તેમણે ત્યાં રહી મનુષ્ય જીવનની અનેક ઘટનાનું સૂક્ષ્મ નિરૂપણ કર્યું અને જેમ જેમ તે ઉંડા ઉંડા ઉતરતા ગયા તેમ તેમ તેમને જગતની કૃત્રિમતા અને સ્વાર્થપરાયણતાનું ભાન થતું ગયું. પછીથી તેમના જીવનમાં રહેલ સંગીત શેખે તેમને નાટક તરફ પ્રેર્યા અને તેનો તેમને એટલે બધો નાદ લાગે કે વડોદરાની આર્ય સુબેધનાટક સમાજના નાટકને કેટલીક વખત જોવામાં ગુજાર્યો. પરંતુ તે નાટક જેવાની અસર તેમના જીવનમાં જુદી જ પડી જે નાટકો જગતને વ્યામોહમાં નાંખનારા અને સુપક્ષ છોડી કુપક્ષમાં જોડનારાં સાધારણ મનુષ્યના જીવનમાં નજરે પડે છે તેમ આમના જીવનમાં ન બનતાં નાટકથી તેમને સંસાર ભવનાટક સમાન લાગ્યો અને જે નાટક સંગીત લોકરંજક હોય છે તે સંગીત તેમને આત્મરંજક બન્યું. તેવામાં જ પોતાના પિતાના મૃત્યુએ તેમને સંસારને ભવનાટક માનવામાં વધુદઢ બનાવ્યા અને સંસાર ને તેના સંબંધો ક્ષણભંગુર છે. તે વાતની તેમને વધુને વધુ પ્રતીતિ થઈ. વૈરાગ્ય અને દીક્ષા
ધરમચંદનું મોસાળ ધર્મરંગથી રંજિત રાધનપુરમાં હતું તેથી તેઓ કેટલીક વખત રાધનપુર રહેતા. આજ અરસામાં ડહેલાવાળા પં.મેહનવિજયજી ગણિવર રાધનપુર પધાર્યા.ધરમચંદ ગુરૂમહારાજના
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧
સમાગમમાં આવ્યા. અને જેમ જેમ તે વધુ પરિચયમાં આવ્યા તેમ તેમ ધરમચંદમાં વધુને વધુ ધમ રંગ લાગતા ગયા અને છેવટે પાતે નિય કરી લીધા કે ગુરૂમહારાજ પાસે દીક્ષા અંગીકાર કરવી. પરંતુ તે દીક્ષા લે તે પહેલાં તે ગુરૂમહારાજે પાલીતાણા તરફ વિહાર કર્યાં. કારણકે ધરમચંદની ચેાગ્ય પરીક્ષા મહારાજશ્રીને કરવાની હતી. અને જોવાનું હતું કે મારા ગયા બાદ ધર્મમાં તે કેટલા લીન રહે છે. પરંતુ ધરમચંદને લાગેલ ધરેંગ ક્ષણિક નહાતા. તેણે તેમના ભાવિહિતને વિચાર કરી એ વર્ષોં ઉપરજ પરણેલ તેમનાં ધર્મપત્ની બાઈ મેણાં અને બંધુઓને માહપાશ માની પાલીતાણા તરફ વિદાય લીધી..
ચન્દ્રશેખર જેવા મહાપાપીઓના તારક અને કાટિ મુનિવરા એ જ્યાં પોતાનુ કલ્યાણ સાધ્યું છે તે સિદ્ધક્ષેત્રમાં બિરાજતા પન્યાસશ્રીમદ્ મેાહનવિજયજી ગણિવરને નમસ્કાર કરી પેાતાને દીક્ષા આપવા માટે માગણી કરી ગુરૂવયે જોઈ લીધું કે આને આત્મા દીન પ્રતિદીન વૈરાગ્યમાં વૃદ્ધિ પામ્યા છે અને તેની આત્મજાગૃતિ વિશેષ ઉજ્વળ થઈ છે માટે દીક્ષાને ચેાગ્ય હાઈ દીક્ષા આપવા હા પાડી. અને મહાત્સવ પૂર્ણ હાથી ઉપરના વરધેડા સહિત ધરમચંદને સ. ૧૯૫૨ના અષાડ સુદી ૧૩ રાજ હજારા માણસાની હાજરીમાં દીક્ષા આપી તેમનું નામ ધર્મવિજય રાખ્યું.
આ મુનિરાજ ધર્મવિજયજીએ જોતજોતામાં શરૂઆતના દસવમાં ઠીક ઠીક અભ્યાસ કરી લીધેા. વ્યાકરણ—કાવ્યસાહિત્ય અને આગમના અભ્યાસ ઉપરાંત તેમણે આત્મિક વિકાસ ખુબજ સાધ્યા હતા. તેઓ હંમેશાં આત્માની ધૂનમાં રહેનાર જગતથી ન્યારા આત્માનંદી અજબ આત્મમસ્તીથી સાધુજીવન જીવનારા હતા. તેઓને દેરાસર દર્શન કરતાં સ્તવન ગાતાં સઝાય ગાતાં કે કાંઈપણ ગણતાં જેમણે જોયા હશે તેઓને ખ્યાલ હશે કે તે કલાકના કલાક સુધી
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાર
પ્રભુ મુદ્રા અને આત્મરભમાં એકતાન થઈ જતા જે જોનારને પણ તેમની તે વૃત્તિ ઉપર માન ઉપજ્યા વગર રહેતું નહિ. તેનું વ્યાખ્યાન એટલું બધુ વૈરાગ્યોત્તેજક અનતું કે માણસ તેમાં તદાકાર બની જતા, કલ્પસૂત્રમાં આવતા ત્રિશલાદ્ય વિલાપ, ગૌતમસ્વામીને પ્રભુના નિર્વાણુપછી વિલાપ વિગેરે વાંચતાં તે રડતા અને શ્રોતાઓને રડાવતા આવું લાગણીપ્રધાન તેનું હૃદય હતું. તેઓનું બ્રહ્મચર્ચાનું તેજ અને નિસ્પૃહતા પણ અજોડ અને આકર્ષીક હતી. એંશી વર્ષની ડેાશીપણ તેમને એકલાં વંદન કરવા ન જઈ શકે તેવી તેમની અજોડ છાપ હતી. તેમજ ભલભલા સમૃદ્ધિવાન અને સુખી ભકતની કે ગમે તેની લાગવગ અને પ્રતિષ્ટા ધરાવતી વ્યક્તિની ભૂલ હોય તે પણ તે સત્ય વસ્તુ જણાવી દેતા પણ તેના તેજમાં અંજાઈ ઉપેક્ષા કરવાના તેમનામાં સ્વભાવ ન હતા. તેમજ ગૃહસ્થાની લાલપાલ કરી તેમને આકર્ષવાના સ્વભાવ નહાવાને લઈ તેજ આજે સેક માણસા તે નિસ્પૃહી મહાત્માને હરહ ંમેશ યાદ કર્યાં કરે છે. પન્યાસ પદ્મારાપણુ.
વિ. સં. ૧૯૫૬માં જ્યારે રાજનગરમાં ડહેલાના ઉપાશ્રયે મુનિરાજ શ્રીમદ્ ધવિજયજી પધાર્યાં ત્યારે આખા નગરમાં ઉત્સાહ માતા નહાતા અને તેમનું તે વખતનું સામૈયું પીઢ આચાર્યને છાજે તેવું કરવામાં આવ્યું હતું. તેઓશ્રીને ભગવતીજીના યાગાહન પૂફ ડહેલાના ઉપાંશ્રયે સરલ સ્વભાવી પં. દયાવિમલજી ગણીવરને હાથે મહાત્સવ પૂર્વક ૧૯૬૨ માગસર સુદી ૧૫ના રાજ પન્યાસ પદવી અણુ કરવામાં આવી હતી. અને આ પ્રસ’ગનેા ઉત્સવ ખુબજ હાર્ડમાંથી ઉજવવામાં આવ્યેા હતા.
તેમને સ. ૧૯૭૫ની સાલથી આચાય પદવી માટે ખુબજ આગ્રહ કરવામાં આવતા હતા અને છેલ્લે સુધી આગ્રહ કરવામાં આવ્યા હતા. પરંતુ તે એકજ કહેતા કેમારા ગુરૂવર્યાં આચાય નથી તા હું શીરીતે થઈ શકુ? આ રીતે તેઓએ પોતાની લઘુતા દાખવી લેવા નાજ પાડી હતી.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે. તેઓના હાથે અનેક ઉજમણાં, સ, જ્ઞાનમંદિર, જીર્ણોદ્ધાર, દીક્ષા, સંઘમાં સંપ, શાળાઓ, વિગેરે સુંદર કામે થયાં છે. તેઓશ્રીએ મારવાડ, મેવાડ, કચ્છ, કાઠીઆવાડ, વરાડ, માળવા ગુજરાત આદિ દેશમાં વિહાર કરી ધર્મોદ્યોત સાથે પોતાની ઉજવળતા કરી પિતાનું નામ કાયમી મુકતા ગયા છે. તેમજ તેઓશ્રીની વૈરાગ્યવાહી દેશનાથી રાજનગરને અનેક શ્રેષ્ઠીવર્ગ તેઓશ્રીનો ગુણાનુરાગી હતા.
છેવટે સં. ૧૯૯૦ પાલીતાણાના ચતુર્માસ બાદ વિહારકરી સંખેશ્વરની યાત્રા કરી રાધનપુર જવા નીકળ્યા. તેજ અરસામાં રાજનગરના આંગણે અખિલ ભારતીય શ્વેતામ્બર મૂર્તિ પૂજક સાધુ સંમેલન એકત્ર થવાનું હોઈ નગરશેઠના અતિ આગ્રહથી રાજનગર પધાર્યા. સંમેલનમાં ત્રણેક દીવસ ગયા બાદ તેઓશ્રી સોફવા શ્વાસના દરદથી બીમાર થતાં સમેલનના સ્થળથી નજીકમાં આવેલ શેઠ ભેગીલાલ લલુભાઈના બંગલે રહ્યા. પરંતુ આરામ ન થતાં દીનપ્રતિદીન માંદગી વધતાં ઉપાશ્રયે પાછા ફર્યા.આ દર્દ છેવટે તેમને જીવલેણ નીકળ્યું. આ દર્દમાં તેમણે જરા પણ આર્તધ્યાન કર્યું નથી કેવળ આત્મરમાણમાં લીન રહેતા.
પૂણ્યવાન આત્માની પૂણ્યાઈ ચઢીઆતી હોય છે. સેંકડો વર્ષમાં ન થયેલ મુનિસંમેલન જાણે તેઓને મિચ્છામિદુક્કડં દેવાજ જાણે ભેગું ન થયું હોય તેમ સર્વ સૂરિપંગ અને સર્વગછીય આચાર્યો તેઓને જાતે મળી સર્વવતનો મિચ્છામિ દુક્કડ દઈ ચુક્યા હતા. તેમજ હજારો સ્ત્રી પુરૂષો અંતિમ દર્શન માટે તલસતાં તેઓનાં દર્શન કરી કૃતકૃત્ય થતાં હતાં. આખરે આ તેજસ્વી આત્માનંદી પંન્યાસ ધર્મવિજયજી ટુંક માંદગી ભોગવી સં. ૧૯૯૦ના ચિત્ર વદી સાતમના પાંચને પચીશ મીનીટે સાધુ સંમેલનની નિર્વિઘ સમાપ્તિ સાંભળી અને તેને અનુમોદન આપી આ નશ્વર દેહને છોડી શાશ્વત યશ કાયમ મુકી ચાલ્યા ગયા. જોકે મરણને ઉત્સવ સમ માનનાર તેમને અતૃપ્તિ કે દુઃખ નહોતું પરંતુ તેઓની પાછળ રહેલ શિષ્યવર્ગ અને ભક્તવર્ગ આજે પણ તેના ગુણને સંભાળતો તેમને ભૂલી શકતો નથી. તેઓની સ્મશાન યાત્રામાં લગભગ દંશહજાર માણસો હતા.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાટણ
તેઓશ્રીનાં ધર્મપ્રભાવના અને જગતને વૈરાગ્યનાં પાઠ પાઠવતાં અને ભવ્યજીવો ઉપર અનેક ઉપકાર કરતાં ચતુર્માસ કરેલા છે જેની ટુંક નોંધ નીચે મુજબ છે. ૧૯૫ર સિદ્ધક્ષેત્ર
૧૯૭૬ ૧૯૫૩
૧૯૭૭ અમદાવાદ ડેલાનો ૧૯૫૪ ગુજરાત પાટણ
ઉપાશ્રય ૧૯૫૫ ખેડા
૧૯૭૮ બાલાપુર ૧૯૫૬–૧૯૫૭–૧૯૫૮ ૧૯૭૯ અમદાવાદ ડેલાનો અમદાવાદ ડેલાને ઉપાશ્રય
ઉપાશ્રય ૧૯૫૯ પાટણ
૧૯૮૦ સિદ્ધક્ષેત્ર ૧૯૬૦ સિદ્ધક્ષેત્ર
૧૯૮૧ રાધનપુર ૧૯૬૧–૧૯૬૨ અમદાવાદ ડેલાને ૧૯૮૨ અમદાવાદ ડેલાને ઉપાશ્રય
ઉપાશ્રય ૧૯૬૩
સિદ્ધક્ષેત્ર ૧૯૮૩ જુનાગઢ ૧૯૬૪ જામનગર
૧૯૮૪ ૧૯૬૫ રાધનપુર ૧૯૮૫ સિદ્ધક્ષેત્ર ૧૯૬૬ પાડીવ [ મારવાડ ] ૧૯૮૬ પાટણ ૧૯૬૭ પાલી [મારવાડ] ૧૯૮૭-૮૮ અમદાવાદ ડેલાનો ૧૯૬૮ પાટણ ગુજરાત |
ઉપાશ્રય ૧૯૬૯ અમદાવાદ ડેલાને ૧૯૮૯ સિદ્ધક્ષેત્ર
ઉપાશ્રય ૧૯૭૦ ખંભાત
૧૯૯૦ ચિત્ર વદી ૭ ૧૯૭૧ અમદાવાદ ડેલાનો અમદાવાદ કાળધર્મ
ઉપાશ્રય ડેલા ઉપાશ્રય ૧૯૭૨ પાટણ ૧૯૭૩ સિદ્ધક્ષેત્ર ૨૯૭૪ રાધનપુર ૧૯૭૫ વાલ
પાટણ
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાજનગરમાં આવેલ ડહેલાના ઉપાશ્રયમાં થયેલ ક્રિયહારક પં. સત્યવિજયજીગણિની પટ્ટપરંપરામાં તેઓશ્રી નીચે મુજબ છે અને તેઓને પરિવાર હાલ નીચે પ્રમાણે છે.
પં. સત્યવિજયજી
પં. કપુરવિજયજી ગણી
પં. કુશળવિજયજી ગણી
પં. ક્ષમાવિજયજી ગણી
પં. જિનવિજયજી ગણું
-
પં. ઉત્તમવિજયજી ગણી પં. અમૃતવિજય ગણું
પં. પદ્મવિજયજી ગણી ૫. રૂપવિજયજી ગણી
પં. કતિવિજય ગણું
૫. અમીવિજય ગણું
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમીવિજય ૫. અમીવિજય ગણી ગ્યવિજય રત્નવિજ
૫. સૌભાગ્યવિજય ગણી
પ. રત્નવિજય ગણી
૫. માહવિજય ગણી T ૫. ધવિજયજી ગણી
આ.
૫. ભાવવિજય ગણી
વિજયનીતિસૂરિજી
મુ. ચમનવિજય
મુ. ચારિત્રવિય
૫. સૂરેન્દ્રવિજય
મુ. અશાકવિજય
1
મુક્તિવિજય મુ. મુક્તિવિજય મુ. તેમવીજય મુ. મનહરવિજય ૫.રવીવિજય મુ.રામવિજય મુ.હેમવિજય મુ.રાજવિજય
I
મુ. વિશાળવિજય મુ. ભુવનવિજય
RE
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્વર્ગસ્થ શેરદલાલ પુરુષોત્તમદાસ રતનચંદ દલપતરામના સ્મરણાર્થે
શ્રી ક્રીશ્ના પ્રિન્ટરી રતનપેાળ, અમદાવાદ.
******
......
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી નિત્યસ્મરણસ્તોત્ર સંગ્રહ.
શ્રી આત્મરક્ષા નવકાર મન્ત્ર.
ૐ પરમેષ્ઠિનમસ્કાર, સાર... નવપદાત્મક આત્મરક્ષાકર વજ્ર-પંજરાય સ્મરામ્યહ। ૧ । ૐ નમા અરિહંતાણ, શિરસ્ક શિરસિ સ્થિત ૐ નમા સબ્વસિદ્ધાણું, મુખે મુખપટાંબરમ્ ॥ ૨ ॥ ૐ નમા આયરિયાણં, અંગરક્ષાતિશાયિની । ૐ નમા ઉવજ્ઝાયાણુ, આયુધ હસ્તયા ઢ" ॥ ૩ ॥ ૐ નમા લાએ સવ્વસાહૂણં મેાચકે પાયાઃ શુભે ! એસા પંચ નમુક્કારા, શિલાવમચી તલે ॥ ૪ ॥ સવ્વપાવપણાસણા, વગેા વજ્રમા અહિ । મંગલાણં ચ સન્થેસિં, ખાદિર ગારધાતકાઃ ॥ ૫ ॥ સ્વાહાંત ચ પદ જ્ઞેય, પઢમ હવઈ મંગલ । વોપરિ વજ્રમય, પિધાન દેહ રક્ષણે ॥ ૬ ॥ મહાપ્રભાવા રક્ષેય, ક્ષુદ્રપદ્રવનાશિની પરમેષ્ટિપદાર્ભતા, કથિતાઃ પૂર્વસૂરિભિઃ ॥ ૭॥ ચત્રૈન કુરૂતે રક્ષા, પરમેષ્ટિપદૈઃ સદા । તસ્ય ન સ્યાદ્ભય' વ્યાધિ-રાધિશ્વાઽપિ કદાચન, ૫૮૫
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
।। અથ શ્રી નવસ્મરણાનિ પ્રારભ્યતે ॥ નવકાર, [ મથમ સ્માર્• ]
નમા અરિહંતાણુ ॥ ૧ ॥ નમા સિદ્ધાણું ॥ ૨ ॥ નમા આયરિયાણં ૫૩૫ નમા ઉવજ્ઝાયાણં ॥ ૪॥ નમા લાએ સવ્વસાહૂણૢ uu ઐસા પંચ નમુક્કારો ॥૬॥ સવ્વપાવપ્પણાસા ગા મંગલાણં ચ સન્થેસિ` !!! પઢમ હવઈ મંગલ ગાવા ઇતિ। ૧ ।।
૫ ઉવસગ્ગહર સ્તવનમ્ । [દ્વિતીયં મળમૂ ]
ઉવસગ્ગહર' પાસ" પાસ' વંદામિ કમઁઘણમુક્કા વિસહ વિસ નિન્નાસ, મગલ કક્ષાણુઆવાસ ॥૧॥ વિસહર કુલિગમત, કંઠે ધારેઈ જો સયા મણુએ તસ્સ ગહરાગમારી, દુજરા તિ ઉવસામ ॥ ૨ ॥ ચિાઉ ક્રૂરે મંતા, તુન્ત્ર પણામા વિ મહુફલા હાઈ ! નરતિરિએસુ વિ જીવા, પાર્વતિન દુખ દેગચ્ચ શા તુહ સમ્મત્તે લદ્દે, ચિંતામણિકપ્પપાયવમ્ભહિએ। પાર્વતિ અવિüણું, જીવા અયરામર ઠાણુ ૫ ૪ ૫ ઈઅ સંઘુએ મહાયસ, ભત્તિમ્ભરનિમ્ભરેણ હિયએણુ તા દેવ દિજ્જ બાહિ’, ભવે ભવે પાસ જિંચંદાપા
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે સંતિકર સ્તવનમ્
[ સુતીર્થ રળ.]
સંતિકર સંતિજિર્ણ, જગસરણ જયસિરિદાયારે સમરામિ ભત્ત પાલગ, નિવાણુંગરૂડકયસેવં ૧૫ ૐ સ નો વિપેસહિ, પત્તાણું સંતિસામિપાયાણું છે માં સ્વાહામંતેણં, સવાસિવદુરિઅહરણાણું ૫ ૨ કું સંતિનમુક્કારે, ખેલેસહિમાલદ્ધિપત્તાણું છે સિા હૌ નમે સોસહિ-પત્તાણું ચ દેઈ સિરિ૩ વાણ તિહુઅણુસામિણિ, સિરિવિ જખ્ખરાય ગણિ
પિડગા ગહદિસિપાલ સુરિંદા, સયાવિરખંતુ જિણભત્તે ૪ ૨તુ મમ રહિણ, પન્નરી વજસિંખલા ચસયા વજેસિ ચક્ટસરિ, નરદત્તા કાલી મહાકાલી પા ગેરી તહ ગંધારી, મહાલા માણવીઅ વઈરૂટ્ટા છે અછુત્તા માણસિઆ, મહામાણસિયાઓ દેવીઓ દા જખા ગોમુહ મહજખ, તિમુહ જખેસ તુંબરૂ
- કુસુમ ા માયગવિજય-અજિયા, અંબે મણુઓ સુરકુમારેલા છમ્મુહ પયાલ કિન્નર,ગલે ગંધવ તહચ જખિદા કુબેર વરૂણે ભિઉડી, ગોમે પાસ માય છે ૮
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવીએચઝેસરિ, અજિયા દુરિઆરિ કાલી મહાકાલી, અર્ચ્યુઅ સંતા જાલા, સુતારયા સેય સિરિવછાપાલા ચંડા વિજયંકસિ, પન્નઇત્તિનિ વાણિ અસ્કૃઆ ધરણી વઈરૂઢ છત્ત ગધારિ, અંબ પઉમાવઈ સિદ્ધા છે ૧૦ છે ઈઅતિથ્થરખપુરયા, અનેવિ સુરાસુરી ય ચઉહાવિ વંતર ઈણિ પમુહા, કુણંતુ રખં સયા અë ૧૧ એવં સુદિદ્વિસુરગણ, સહિઓ સંઘમ્સ સંતિજિણચંદ મક્ઝવિ કરેઉ રખ, મુણિસુંદરસૂરિશુઅમહિમા ૧૨ ઈઅ સંતિનાહ સમ્મ-દિઠ્ઠી, રખે સરઈતિકાલં જે છે સવદવરહિઓ, સ લહઈ સહસંપર્યં પરમં ૧૩ તવગચ્છગયણ દિયર, જુગવરસિરિસોમસુંદરગુરૂનું સુપસાયલગહર, વિજાસિદ્ધી ભણઈસીસ ૧૪મા છે તિજયપહુર સ્તોત્રમ્
(ચતુર્થસ્મરણમ્ .) તિજયપહત્તપયામય, અઠ્ઠમહાપાડિહેરજુત્તાણું છે સમય ખિતઠિઆણું, સરેમિ ચક્કે જિર્ષિદાણું છે ? પણવીસાય અસીઆ, પનરસ પન્નાસ જિવરસમૂહ નાસે સયલદુરિઅં, ભવિઆણું ભત્તિજુત્તાણું રે ! વીસા પણુયાલા વિય, તીસા પન્નતરી જિણવરિદા ! ગહભૂઅરખસાઈણિ, ઘોરૂવસગ્ગ પણાસંતુ ૩ સત્તરિ પણતીસા વિય, સહી પંચેવ જિણગણ એસો.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
તિજયપહરને યંત્ર.
aઝ વરણયસંખ વિદમ
aઝ ભૂર્ભુવ: સ્વ: અહિં » રહિયા પન્નત્તિય ધ્વજસિં-ઝવજજઅંકુ નમઃ | નમઃ | ક્ષિ ખિલાય નમઃ સિયાય નમઃ |
| ૧૫- હું | ૫૦ હ ઉઝ ચક્કસ-૩ૐ નરદત્તાન * કાલિય૩મહાકાલિન રિય નમઃ | ય નમઃ | ૫ | નમઃ | ય નમઃ ૨૦ સ | ૪૫ ૨ ૩૦ સું | ૭૫ સ
નમ: સવારપૂઈઍવદ સ્વાહા
ધારકે
અસિઆઉસા ભગયધણસન્નિાહ વિગયાહુ
સ્વા
૩૪ ગારિય ગંધારિયા
નમ: નમ: ૭૦ હ ૩૫ ૨ ]
મહાજવા-માણુવિયા વા | લાય નમઃ નમઃ
૬૦ હું | ૫ હ
૩ઝ વાઈ- ૩ઝ અચ્છી માણસિયા મહામાણ ટક્યાય નમઃ રાય નમઃ હા | નમઃ | સિય નમઃ ૫૫ સ૧૦ ૨ ૬૫ સું | ૪૦ સ
all
the
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાહિ-જલ-જલ-હરિકરિ, ચેરારિ મહાભયંહરઉકા પણુપન્ના ય દસેવ ય, પત્ની તહય ચેવ ચાલીસા | રખંતુ મે સરીર, દેવાસુરપણુમિઆ સિદ્ધા છે ૫ ૩ હરહુ સરસું, હરહુંહઃ તહય ચેવ સરસ્સા આલિહિયનામગભં, ચક્ક કિર સવઓ ભાદા છે રેહિણું પન્નત્તિ, વજસિંખલા તય વજ્જઅં
મુસિઆ છે ચશ્કેસરી નરદત્તા, કાલી મહાકાલી તહ ગેરી | ૭ ગંધારિ મહજાલા, માણવી વઈરૂટ તહય અછુત્તા માણુસિ મહામાણુસિઆ, વિજાદેવીઓ રખંતુ ૮ પંચદસ કમ્મભૂમિ, ઉપન્ન સત્તરિ જિણાણુ સયા વિવિહ રયણાઈવને, વસહિઅં હરઉ દુરિઆઈ પલા ચઉતીસ અઈસય જીઆ, અઠ્ઠમહાપાડિહેરકયસોહા તિથ્થયરા ગયમેહા, ઝાએઅવા પયત્તેણું છે ૧૦ |
વરકણય સંખવિદુમ-મરગય ઘણસિહ વિગય મેહં સત્તરિય જિણાણું, સવારપૂઇઅં વંદે સ્વાહા
ભણવઈ વાણવંતર, ઈસવાસી વિમાણવાસી અ, જે કેવિ દુ દેવા, તે સર્વે ઉવસગંતુ મમ સ્વાહા૧રા ચંદણકપૂરેણું, ફલએ લિહિઊણ ખાલિ પીઅં એગંતરાઈગહ-ભૂઅ, સાઈણિમુગૅ પણાઈ ૧૩. ઈઅ સત્તરિસર્યા જતં, સમ્મ મંતંદુવારિપડિલિહિઅં, દરિઆરિ વિજયવંત, નિર્ભતનિશ્ચમચ્ચે ૧૪
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
• નમિઉણુ સ્તોત્રમ્ |
[પંચ રામ] નમિઊણ પણુયસુરગણ, ચુડામણિકિરણજિઅં
મુણિણ છે ચલણજુઅલં મહાભય, પણસણું સંવિંગુચ્છ લા સડિયકર-ચરણ-નહ-મુહ, નિબુનાસાવિવશ્વલાયન્ના છે કુઠ્ઠમહારેગાનલ, કુલિંગ નિસવંગા છે ૨ તે તુહ ચલણારાહણ, સલિલંજલિસેયવુક્રિયચ્છાયા; વણદવદ ગિરિપાચિવશ્વ પત્તા પુણે ૭િ | ૩ દુવાયખુભિય જલનિહિ, ઉભડકલેલ ભીસણારા સંબંતભયવિસંકુલ–નિજામયમુવાવારે છે ૪ અવિદલિઅજાણવત્તા, ખણણ પાવંતિ ઇછિએ કૂલ; પાસ જણચલણજુઅલં, નિર્ચ ચિએ જે નમંતિ
- નરા ને ૫ | ખરવણ ધુચવણદવ -જાલાવલિમિલિયસયલઘુમગહણે ડઝંતમુદ્ધમયવહુ-ભીસણુરવભીસણંમિ વણે ૬ જગગુરૂ કમજુઅલ નિવાવિઅન્સયલતિહુઅણુ
ભેઅં જે સંભરતિ મણુઆ, ને કુણઈજલણે ભયં તેસિંહા વિલસંતભેગભીસણ, કુરિઆરૂણનયણુતરલyહાલું ઉગ્રભુજંગ નવજલય-સધ્ધહ ભીસણયારે ૮
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
મન્નતિ કીડસરિસ, દૂર૫રિષ્કૃઢવિસામવિસવેગા તુહ નામ—રકુડસિ-મંતગુરૂઆ નરા લેએ . ૯ો અડવીસુ ભિલ્લ-તર–પુલિંદસફૂલસભીમાસુ છે ભયવિહરવુન્નકાયર-ઉલૂરિયપહિયસધ્ધાસુ છે ૧૦ અવિલુત્તવિહવસારા, તુહ નાહ પણામમવાવાર છે વવનયવિથ્થા સિગ્ધ, પત્તા હિયઇચ્છિયં ઠાણું ૧૧ પજલિઆનલનયણું, દૂરવિયારિયમુહ મહાકાય છે નહકુલિસઘાયવિઅલિઅ-ગઈદકુંભસ્થલાભોઅં ૧૨ પણયસભામપશ્ચિવ, નહમણિમાણિપડિઅપડિમસ્ય તુહ વયણપહરણધરા, સીહં કુન્દપિ ન ગણંતિ ૧૩ સસિધવલદતમુસલું, દીકરૂલ્લાલવુદ્દિઉચ્છાણં છે મહુપિંગનયણજુઅલં, સસલિલનવજલહરારાવં૧૪ ભીમં મહાગઇદ, અભ્યાસન્નપિ તે નવિ ગતિ છે જે તુહ ચલણજુઅલં મુણિવઈતુંગ સમલ્લીણા ઉપા સમરમ્મિતિખખમ્મા, ભિષ્પાયવિદ્દઉધ્ધયકબંધો કુતવિણિભિન્નકરિકલહ, મુક્કસિારપઉમિ. ૧૬ . નિજિઅદપુદ્ધરરિઉ,નરિંદનિવહા ભડા જસંધવલા પાવંતિ પાવ૫સમિણ, પાસાજણ તુહમ્પભાવેણ ૧૭ રેગ-જલ-જલણ-વિસહર, રારિ-મઈદ-ગયરણભયાઈ પાસજિણુનામસંકિ -ત્તeણ પસંમતિ સવાઈ ૧૮ એવું મહાભયહર, પાસજિણિંદમ્સ સંવિમુઆરે છે ભવિયજણાણુંદર, કરણપરંપરનિહાણું ૪ ૧૯a
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાયભય-જખ્મ-૨ખ્ખસ-કુસુમિણુદુસ્સઉણુ-ખ્ખુિંપી
ડાભુ !
સંઝાસુ દૃાસુ પથે, ઉવસગ્ગે તહય રયણીસુ ॥ ૨૦ ॥ જો પઢઈ જો અનિસુઈ, તાણું કઈ ણેાય માણતું ગસ્સ પાસેા પાવ સમે, સયલ ભુવણચ્ચિય ચલણા ર૧૪ ઉવસગ્ગ તે કમઠાસુરભ્યિ ઝાણાએ એ ન સંચલિ સુરનરકિન્નરજીવઇહિં, સથુએ જયઉ પાસજિણા ॥૨૨॥ એઅસ મયારે અડ્ડારસ-અખ્ખરેહિં જે મા તે જાણઈ સા ઝાયઈ, પરમપયત્ન કુંડ પાસ ॥૨૩॥ પાસહ સમરજો કુષ્ઠ, સંતુò હિયએણુ ॥ અર્જુત્તરસયવાહિભય, નાસેઈ તસ્સ દૂરેણુ ॥ ૨૪ ૫
શ્રી અજિતશાંતિ સ્તવનમ્ [ વધ્યું મરામ્]
અજિઅ જિઅસવભય ॥ સતિ ચ પસંતસવગયાવ ॥ જયગુરૂ સતિગુણકરે ॥ દેાવિ જિવરે પણિવયામિ ॥ ૧ ॥ ગાહા ॥
વવઞયમ ગુલભાવે ॥ તેહું. વિલતવનિમ્મલસહાવે ! નિરૂમમહુપભાવે ! થાસામિ સુદિસખ્શાવે
॥ ૨ ॥ ગાહા !!
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
Sાય છે
સવદુ—પસંતીણું, સવ્વપાવપસંતિણું કે સયા અજિઅસંતિણું, નમે અજિઅસંકિર્ણ A ૩ સિલોગે છે
અજિઅજિસુહપ્રવરણું છે તવ પુરિસુત્તમનામકિત્તણું તય ધિઈમઈપવત્તણું છે તવ જિકુત્તમસંતિકિરણ ૪ | માહિઆ છે
કિરિઆવિહિસંચિઅકસ્મકિલે વિમુખયરે અજિઆ નિચિલ્ડં ચ ગુણહિં મહામુણિસિદ્ધિગયું અજિઅસ્સય સંતિ મહામુણિણ વિસંતિકરં સયયં મમ નિરવુઈકારણથં ચ નમસણય છે પર આલિંગણુય છે
પુરિસા જઈ દુખવારણું છે જઈ ય વિમગ્રહ સુખકારણું અજિઆં સંતિં ચ ભાવઓ એ અભચકરે સરણે પવનજહા એ ૬ માગહિઆ છે
અરઇ-રઈ-તિમિર-વિરહિઅ-મુવર-જમરણું, સુર–અસુર--ગરૂલ- ભુયગવઈ-–પયય-પણિવઈયં અજિમહમવિ આ સુનયનયનિ9ણમભયકરે છે સરણમુવસરિઅ ભુવિદિવિજ મહિએ સચયમુવણમે | ૭ | સંગયયં છે - તે ચણિત્તમ-મુત્તમ નિત્તમ સત્તધરં અજવ –મદવ-ખંતિ-વિમુત્તિ સમાહિનિહિં છે સંતિક પણમામિ દમુત્તમતિથ્થય સંતિ મુણિ મમ સંતિ
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧
સમાહિવર’દિસ ૫૮ ૫ સેાવાય ॥ સાવસ્થિપુ૧-પશ્થિવ ચ વરહમિથ્થય પસથ્થુ વિન્નિષ્ઠસંથિયું, થિરસરિચ્છવચ્છ મયગલલીલાયમાણુ-વરગંધહલ્થિપથ્થાણપશ્ચિય સથવારિહતા હચ્છિદુબાહુ ધૃતકણગ રૂઅગ નિરૂહય-પિંજર પવર-લખાવચિઅ –સામ ચારૂ રૂવ સુઇસુહ–મણાભિરામ-પરમ રમણજ્જ—વરદેવ દુંદુદ્ધિ નિનાય—મહુરચર--સુગિર` ॥ ૯॥ વેડ્રુઆ॥
અજિઅ જિઆરિગણ, જિઅસવભય ભા હરિઉં ! પણમામિ અહું પય, પાવ પસમેઉ મે ભયવ । ૧૦ । રાસાલુઆ ૫ યુગ્મ કુરૂજણવયહથ્થિણાઉરનરીસરા પઢમ' તએ મહાચવિટ્ટભાએ મહખભાવા,જે આવત્તર પુરવર-સહસવરનગર-નિગમ-જણવયવઈ મત્તીસારાયવરસહસાજીયાયમગ્ગા । ચઉદસવરરચણુ –નવ મહાનિહિ— ચઉડ્ડિ–સહસ્સ–પવરજીવણ સુંદરવઈ, ચુલસી– હ્રય–ગય–રહ–સચસહસ્સસામી છન્નવ ગામકાડિસામી આસી જો ભાર’મિ ભયવ ॥ ૧૧ ૫ વે આ ॥
ત સતિં સંતિકર, સતિષ્ણુ સવભયા। સંતિ થુણામિ જિષ્ણુ, સતિ વિદ્યુ મે ॥ ૧૨૫ રાસાનંદિય
ઈખ્ખાગ વિદેહનીસર નરવસહા-મુણિવસહા, નવસારચસસિસકલાણુ વિગયતમા વિઝુઅરયા
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
-અજિઉત્તમ તેમ ગુણેહિં મહામુણિ અમિઅમલા વિલકુલા ા પણમામિ તે ભવભયસૂરણ જગસરા મમ સરણું ॥ ૧૩ । ચિત્તલેહા ॥
દેવ-દાવિંદ–ચંદ-સૂરવ ́દ હડ્ડ-તુ:-જિ} પરમ u š-વ-ધત-રૂપ-પટ્ટ-સેઅ-સુદ્ધ-નિર્દે ધવલા દંતતિ સતિ સત્તિ-કિત્તિ મુત્તિ-શ્રુત્તિ–ગુત્તિ–પવર ॥ દત્તતેઅ વદ ધેય સવલાઅ ભાવિઅપ્પભાવણેઅ પઇસ મે સમાહિ` ! ૧૪૫ નારાય વિમલસસિકલાઇરેઅસામ, વિતિમિરસુરકરાઈ રેઅતેઅ' । તિઅસવઇગણાઇરેઅફવ ॥ ધરણિધરપ્પવરાઈરેઅસાર । ૧૫ । કુસુમલયા ॥
સત્તે અ સયા અજિઅ', સારીરે અખલે અઅિ ॥ તવ સંજમે અ અજિમ, એસ ઘુણામિ જિણ અજિઅ ૫ ૧૬ ૫ ભુઅગપરિરિગિસ્ત્ર ॥
સામગુણેહિ. પાવઇ ન ત નવસરચસસી 1 તેઅગુણેહિ પાવઇ ન તં નવસરયરવી ॥ વગુણેહિ પાવઇ ન ત તિઅ-સગણવઇ ! સારગુણેહિ પાવઇ ન તં ધરણિધરવઈ ॥ ૧૭ ! ખિજ્જિઅય ॥
તિવરપવત્તય' તમરયરક્રિયા ધિરજથ્અચ્ચિઅ· ચુઅકલિકલુસ... ૫ સતિસુહૅપ્પવત્તય તિગરણપય ॥ સંતિમહં મહામુણિ સરણમુવમે ॥ ૧૮ ॥
લલિઅય
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩
વિષ્ણુએણય-સિરરઈઅંજલિ-રિસિગણુ–સંથુએ થિમિઅં છે વિબુહાહિવ–ધણવઈ-નરવઈ થુઅ-મહિ.
અગ્નિએ બહુસો અઈરૂગય–સરય-દિવાયર–સમહિઅ-સપભે તવસા ગયણું-ગણ-વિચરણ-સમુઈ ચારણવંદિ સિરસા ૧૯ કિસલયમાલા છે
અસુર–ગરૂલ-પરિવંદિઅં-કિન્નરગ-નર્માસિએ ' દેવકેડિસયસંયુઅં, સમણસંઘપરિવંદિયું છે ૨૦ સુમુહ છે
અભયં અણુહં અરયં અરૂયં છે અજિયં અજિયં, પય પણ મે ૨૧ મે વિજજીવિલસિઅં.
આગયા વરવિભાણ દિવકણુગ-રહતુરયપહકરસએહિં હલિઅં સસંભમેઅરનુભિઅલુલિયચલકુંડલં ગય-તિરીડ-સહંત-ન્મઉલિમાલા ૨૨ વેએ
જ સુરસંધા સાસુરસંઘા, વેરવિઉત્તા ભત્તિસજુત્તા છે આયરભૂસિઅ-સંભમર્પિડિઆ સુસુવિહિના સવબલેઘા છે ઉત્તમ-કંચણરયણ–પરૂવિ ભાસુર ભૂષણ-ભાચુરિઅંગા ગાયસણય–ભત્તિવસાગયપંજલિપેસિય સીસણામા ૨૩ | રયણમાલા છે
વંદિઊ ઊણ તે જિર્ણ, તિગુણમેવ ય પુણે. પાહિણું છે પણ મિ9ણ ય જિણું સુરાસુરા, પમુઈઆ. સભવણાઈ તે ગયા . ૨૪ ખિયે
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪
તે મહામુણિમહંપિ પંજલી, રાગદેસ–ભય–મેહવજિયં દેવ-દાણવ-નરિદવંદિઅં, સંતિમુત્તમમહાતવ નમે ૨૫ ખિત્તર્યો
અંબરંતર વિઆરણિઆહિ, લલિઅહંસવદુગામિણિઆહિં છે પણ સેણિથણસાલિણિઆહિં, સકલ કમલદલ અણિ આહિં ૨૬ છે દીવયં છે
પીણનિરંતરથણભરવિણમિય––ગાય આહિં છે મણિકંચણ પરિઢિલમેહલોહિઅ––સેણિતડાહિં છે વરબિંખણિ–નેઉર-સતિલય-વલય –વિભણિઆહિં પરઈકિર-ચઉર–મણેહર-સુંદર-દંસણિ આહિં રહા ચિત્તખરા | દેવસુંદરીહિં પાયવંદિઆહિં . વંદિઆ ય જોક્સ તે સુવિમા કમા છે નિડાલએહિં મંડડ્રણ પગારએહિં કેહિં કેહિં વિશે અવંગ-તિલય–પત્તલેહનામઅહિં ચિહ્નએહિં સંગચંગયહિં છે ભત્તિસનિવિહ-વંદણાગયા િહંતિ તે વંદિઆ પુણે પુણે છે ૨૮ નારાય છે
તમહં જિણચંદ, અજિએ જિઅમેણું છે ધુયસવકિલેસ, પય પણમામિ રલા નંદિઅયં
શુઅવંદિઅયસ્સા, રિસિગણદેવગણેહિં છે તે દેવહુહિં પય પણમિઅસ્સા છે જસ્મ જગુત્તમસાસણઅસ્સા, ભત્તિવસાગય પિંડિઅયાહિં દેવવર
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫
ચ્છરસા બહુઆહિં, સુરવરરગુપ`ડિઅયાહિં ૫૩ના ભાસુરચં॥
વસસ ્ત તિતાલમેલિએ, તિઉખ્ખરાભિરામ-સદ્મીસએ કએ અસુઇસમાણે અ સુસજ્જગીપાયજાલધ ટિઆહિં ૫ વલય-મેહલા-કલાવનેઉરાભિરામ સમીસએ કએઅ ા દેવ નઢ઼િઆહિઁ હાવભાવવિëમપગારઐહિં॥નચ્ચિઉણ અંગહારઐહિં ! વંદિઆ ચ જસ્સ તે સુવિમા કમા, તયં તિલાયસન્વસત્તસતિકારય ॥ પસતસવ્વપાવદાસમેસહ નમામિ સતિમુત્તમં જિણું ॥ ૩૧ ૫ નારાય ।
แ
છત્ત-ચામર-પડાંગ-વ-જવમડિઆ ૫ ઝયવરમગર-તુરચ–સિવિચ્છસુલ છણા। દીવ–સમુદ્–મંદરદિસાગયસાહિયા ! સઅિ—વસહ–સીહ-રહે-ચવરક્રિયા ૩૨ ॥ લલિઅય
સહાવલા સમપ્પા ॥ અદેાસદુઠ્ઠા ગુણહિં જિા ॥ પસાયસિા તવેણ પુઠ્ઠા ॥ સિરીહિં છઠ્ઠા રિસીહિં જી। ।। ૩૩ ૫ વાણુવાસિઆ
તે તવેણુ અસવ્વપાવયા ! સવલાઅહિઅ– સૂલપાવયા। સંઘુ અજિઅ–સંતિષાચયા હુંતુ મે સિવસુહાણુ દાયા ૫ ૩૪૫ અપાંતિકા ॥
એવં તવખલવિઉલ ॥ થું મએ અજિઅર્સતિજિષ્ણુન્નુઅલ ૢ વગયકમ્મસ્યમલ ॥ ગઈં ગય
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાસય વિકલું ને રૂપા ગાહા છે
તે બહુગુણપસાયં છે મુખસહેણ પરમેણ અવિસાયં નાઉ મે વિસાયં કુણઉ આ પરિસાવિ અ પસાયં ૩૬ છે. ગાહા છે ,
તે એઉ નંદિ પાઉ આ નંદિસેણુમભિનદિ પરિસાવિ અ સુહનંદિ મમ ય દિસઉ સંજમે નંદિં ૩૭ છે. ગાહા
પખિએ ચાઉમ્માસિઅ, સંવચ્છરિએ અવસ્સ ભણિઅ | સહિઉવસગ્ગનિવારણ એસે છે ૩૮ ગાહા !
જે પઢઈ જે આ નિસુણઈ છે ઉભાઓ કોલંપિ અજીઅસંતિથયું છે નહુ હુંતિ તસ્સ રેગા પુરવુપન્ના વિનાસંતિ છે ૩૯ ગાહા છે
જઈ ઈચછહ પરમપયં અહવા કિર્તિ સુવિથ્થર્ડ ભુવા તા તેલુકૂકુદરણે જિણવયણે-આયર કુહ ૪૦ ગાહા એ ઇતિશ્રી અજિતશાંતિસ્તવન છે
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭
ભક્તામર સ્તોત્રમ છે
[ સક્ષમ અરળ{] ભક્તામરપ્રકૃતમાલિમણિપ્રભાણુમુદ્યોતક દલિતપાપતાવિતાનમ્ | સમ્યક્ પ્રણમ્ય જિનપાદયુગ યુગાદાવાલંબન ભવજલે પતતાં જનાનામ્ છે ૧છે. ચઃ સંસ્તુતઃ સકલવામયતત્ત્વબેધા – દુભૂતબુદિપટુભિઃ સુરલોકનાર્થઃ સ્તોત્રજગત્રિતયચિત્તસૈફદારે સ્તબ્બે કિલામપિ તે પ્રથમ જિનેન્દ્રમારા બુદ્ધયા વિનાડપિ વિબુધાર્ચિતપાદપીઠ, સ્તેવું સમુઘતમતિવિગતત્રપેહમ્ | બાલં વિહાય જલસંસ્થિતમિંટુબિંબ-મન્ય:ક ઈચ્છતિ જનઃ સહસાગ્રહી તમારા વતું ગુણનું ગુણસમુદ્ર ! શશાંકકાંતાન, કસ્તે ક્ષમા સુરગુરૂપ્રતિમાડપિ બુદ્ધયા છે ક૯પાંતકાલયવનેદ્દતનકચક્ર, કે વા તરીમલમંબુનિધિં ભુજાભ્યામ્ | ૪ સડહં તથાપિ તવ ભક્તિવશાનૂનીશ! કતું સ્તવં વિગતશક્તિરપિપ્રવૃત્ત પ્રીત્યાત્મવીર્યમવિચાર્ય મૃગે મૃગેન્દ્ર, નાભેતિ કિં નિજ શિશે પરિપાલનાર્થમાપા અલ્પશ્રિત શ્રુતવતાં પરિહાસધામ, ભક્તિરેવ મુખરીફરતે બલાત્મામ્ | ચëકિલ: કિલ મધ મધુર વિરતિ, તારૂચામ્રકલિકનિક કહેતુઃ | ૬ | વત્સસ્તન ભવસંતતિસન્નિબદ્ધ, પાપં ક્ષણક્ષયમુ
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮
પૈતિ શરીરભાજામ છે આકાંતલેકમલિનીલમશેષમાશ. સૂર્યાશભિન્નમિવ શાવરમંધકારમ્ હા મતિ નાથ! તવ સંસ્તવનં મદ-મારmતે તનુધિ યાપિ તવ પ્રભાવાતુ છે ચેતે હરિષ્યતિ સતાં નલિનીદલેષ, મુક્તાફલઘુતિમુપૈતિ નનૂદબિંદુ છે ૮ આસ્તાં તવ સ્તવનમસ્તસમસ્તદેણં, ત્વત્સકથાપિ જગતાં દુરિતાનિ હતિ છે દૂરે સહસ્ત્રકિરણ કુરૂતે પ્રશૈવ, પદ્માકરેછુ જલજાનિ વિકાસમાં િ ૯ નાત્યભૂત ભુવનભૂષણ ! ભૂતનાથ! ભૂલૈગુણભુવિ ભવંતમભિખુવન્તઃ તુલ્યા ભવતિ ભવતે નનું તેન કિંવા ભૂત્યાશ્રિતં ય ઈહિનાત્મસમં કરતિ 1. દદ્ધ ભવન્તમનિમેષવિલોકનીયં, નાન્યત્ર તેષમુપયાતિ જનસ્ય ચક્ષુ છે પીત્યા પયઃ શશિકરવુતિદુગ્ધસિંધ, ક્ષારં જલં જલનિધેરશિતું ક ઈચ્છે છે ૧૧ ચિઃ શાંતરાગરૂચિભિઃ પરમાણુભિવં, નિર્માપિતસ્ત્રિભુવનૈકલલામભૂત ! છે તાવંત એવ ખલુ તેગ્રણવ પૃથિવ્યાં, ચત્તે સમાનમપર નહિ રૂપમસ્તિ છે ૧૨ છે વકત્ર કવ તે સુર નાગ-નેત્રહારિ, નિ:શેષનિજિતજગત્રિતપમાનમા બિંબ કલંકમલિનં કવ નિશાકરસ્ય, યદ્રાસરે ભવતિ પાંડપલાશકલ્પમ્ | ૧૩ સંપૂર્ણમંડલશશાંક કલાકલાપ, શુભ્રા ગુણાત્રિભુવન તવ સંધયક્તિ છે જે સંશ્રિતસિજગદીશ્વરનાથમેક,
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯
કસ્તાન્નિવારયતિ સંચરતો યથેષ્ઠમ્ | ૧૪ છે ચિત્ર કિમત્ર યદિ તે ત્રિદશાંગ નાભિ–નત મનાગપિ મને ન વિકારમામ્ કલ્પાંતકાલમરૂતા ચલિતાચલેન, કિં મંદરાદ્વિશિખરં ચલિત કદાચિત છે ૧૫ નિર્ધમવત્તિ૨૫વર્જિતતૈલપૂર, કર્ના જગત્રયમિદ પ્રકટીકષિ છે ગયે ન જાતુ મરતાં ચલિતાચલાનાં, દીપડપરત્વમસિ નાથ ! જગત્મકાશ છે ૧૬ નાસ્ત કદાચિદુપયાસિ ન રાહુગમ્ય, સ્પષ્ટીકરષિ સહસા યુગપmગંતિ છે નાંધરદરનિરૂદ્ધમહાપ્રભાવઃ સૂર્યાતિશાયિ મહિમાસિ મુનીંદ્ર ! લેકે છે ૧૭ | નિત્યોદયં દલિત મેહમહiધકારં, ગમ્યું ન રાહુવદનસ્ય ન વારિદાના વિભાજતે તવ મુખાજમનલ્પકાંતિ, વિદ્યોતયજગદપૂર્વશશાંકબિમ્બમ્. કિં શર્વરીષ શશિનાહિન વિવસ્વતા વા, યુગ્મન્સુખેંદુદલિતેવુ તમસુ નાથ છે નિષ્પન્નશાલિવનશાલિનિ જીવલેકે, કાર્ય કિચજજલધરૅજેલભારના મે ૧૯ જ્ઞાનં યથા ત્વયિ વિભાતિ કરાવકાશ, નૈવં તથા હરિહરાદિષ નાયકેષુ તેજઃ સુરન્મણિષ ચાતિ યથા મહત્ત્વ, નૈવં તુ કાચશોલે કિરણકુલેડપિ ૨૦ | મન્ય વર હરિહરાદય એવ દષ્ટા, દષ્ટષ ચેષ હૃદય ત્વયિ તેષમેતિ છે કિં વીક્ષિતેન ભવતા ભુવિ ચેન નાન્ય, કશ્ચિન્મને હરતિ નાથ! ભવાંતરેડપિ ૨૧
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્ત્રીણો શતાનિ શતશે જનયન્તિ પુત્રાન, નાન્યા સુત ત્વદુપમ જનની પ્રસૂતા છે સર્વા દિશે દધતિ ભાનિ સહસ્ત્રશિર્મા, પ્રાચ્ચેવ દિજનયતિ સુરદંશુજાલ રર ત્રામામનતિ મુનયઃ પરમં પુમાંસ-માદિત્યવર્ણમમાં તમસ પરસ્તાત્ છે ત્યામેવ સમ્યગુપલભ્ય જયંતિ મૃત્યું, નાન્યઃ શિવઃ શિવપદસ્ય મુનીન્દ્ર પંથાઃ ૨૩ –ામવ્યયં વિભુમચિંત્યમસંખ્યમાર્ઘ, બ્રહ્માણમીશ્વરમનંતમનંગકેતુમ્ | ગીશ્વર વિદિતયેગમનેકમેક, જ્ઞાનસ્વરૂપમમલ પ્રવદંતિ સંત છે ૨૪ બુદ્ધત્વમેવ વિબુધાચિંતબુદ્ધિધાતુ, વં શંકરસિ ભુવનત્રયશંકરસ્વાત્ ધાતાસિ ધીર! શિવમાર્ગવિધવિધાનાત્, વ્યક્ત ત્વમેવ ભગવદ્ પુરૂષોત્તમેડસિ. તુલ્યું નમસ્ત્રિભુવનાર્નિહરાય નાથ ! તુલ્યું નમઃ ક્ષિતિતલામલભૂષણાય છે. તુલ્યું નમન્નિજગતઃ પરમેશ્વરાય, તુલ્ય નમે જિન! ભોદધિશોષણાય છે ૨૬ કે વિસ્મત્ર યદિ નામ ગુણરશેષે –વં સંશ્રિત નિરવકાશયા મુનીશ! | રૂપાન્તવિવિધાશ્રયજાતગ, સ્વપ્નાંતરેડપિ ન કદાચિદપીક્ષિતે સિ ર૭ ઉઐશકતરુસંશ્રિતમુન્મયૂખ-માભાતિ રૂમમલ ભવને નિતાંતમાં સ્પષ્ટોલ્લસકિરણમસ્તતમવિતાન, બિલ્બ રિવ પયોધરપાશ્વવત્તિ
૨૮ સિંહાસને મણિમયુખશિખાવિચિત્ર, વિભાજતે તવ
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
વપુઃ કનકાવદાતા બિલ્બ વિયદ્વિલસદૃશતાવિતાનં, તુંગદયાદિશિરસીવ સહસ્રરમે છે ૨૯ કુંદાવાતચલચામરચારૂશભં, વિભાજતે તવ વપુર કલતકાંતમ છે ઉદ્યછશકશુચિનિઝરવારિધારમુચ્ચસ્તટે સુરગિરિવ શાતકૅમ્પમ્ | ૩૦ છત્રત્રયં તવ વિભાતિ શશાંકકાંત-સુચ્છેદ સ્થિત સ્થગિતભાનુકરમતાપમ્ મુક્તાફલપ્રકરજાલવિવૃકશોભે, પ્રખ્યાપત્રિજગતઃ પરમેશ્વરત્વમ્ | ૩૧ ઉનિદ્રહેમનવપંકજપુંજકાંતિ- પયુંલસન્નખમયૂખશિખાભિરામ છે પદ પદાનિ તવ યત્ર નિંદ્ર! પત્તા, પદ્માનિ તત્ર વિબુધાઃ પરિકલ્પયંતિ ૫ ૩૨ છે ઇત્યં યથા તવ વિભૂતિભૂજિજનેંદ્ર ધર્મોપદેશનવિધ ન તથા પરસ્ય છે યાદÉ પ્રભા દિનકૃત પ્રહતાધકારા, તાદકુ કુતે ગ્રહણમ્ય વિકાશિનેડપિ છે ૩૩ !
એતન્મદાવિલવિલોલકપિલમૂલ, ––મત્તભ્રમભ્રમરનાદવિવૃદકેપમ્ | ઐરાવતાભાભિમુદ્દતમાપતન્ત, દૃષ્ટવા ભયં ભવતિ નો ભવદાશ્રિતાનામ્ છે ૩૪ ભિન્લભકુંભગલદુજ્જવલશોણિતાક્ત - મુક્તાફલપ્રકરભૂષિતભૂમિભાગ: બદ્ધઃ ક્રમઃ કમગતં હરિણાધિપિપિ, નાકામતિ ક્રમયુગાચલસંશ્રિત તે છે ૩૫ કલ્પાંતકાલપવને દતવહુનિકલ્પ, દાવાનલં વલિતમુજજવલમુસ્કુલિંગ છે વિશ્વે જિમિવ સંમુખ
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨
૫ ૩૮
૫ ૩૯ ૫
માપતન્ત, વન્નામકીત્તનજલ શમયચરોષમ્ ॥૩૬॥ રસ્તેક્ષણ સમદકાલિક ડનીલ, યાદ્ભુત ફણિતમુત્ફશુમાપતન્તમ્ ॥ આામતિ ક્રમયુગેન નિરસ્તશક – સ્વન્નામનાગદમની હૂદિ યસ્ય પુસા ૫ ૩૭ વલ્ગન્નુર ગગજગજિતભીમનાદ – માર્જો ખલ· બલવતાપિ ભૂપતીનામ્ ॥ ઉદ્યાિકરમયૂખશિખાપવિદ્ધ, ત્વત્કીર્તનાત્તમ ઈવાળુ ભિદામુપૈતિ કુતાગ્રંભિક્ષંગજશેાણિતવારિવાહ, વેગાવતારતરણાતુરચેાધભીમે ॥ યુધ્ધ જયં વિજિતદુ યગ્નેયપક્ષા-સ્વત્પાદપ કજવનાશ્રયિા લભતે અભાનિધી ક્ષુભિતભીષણનચક્ર,– પાડીનપીઠભયદાઅણુવાડવાગ્ના રગત્તર ગશિખરસ્થિતયાનપાત્રા,– સ્રાસ વિહાય ભવતઃ સ્મરણાર્ જતિ ૫૪૦ ॥ ઉદ્ભૂતભીષણજલેાદરભારભ્રષ્ના શાચ્યાં દામુપગતાચ્યુતવિતાશાઃ ૫ત્વત્પાદપ'કજરોમૃતદિગ્ધદેહા, માઁ ભવતિ મકરધ્વજતુલ્યરૂપા આપાદક મુરૂ‰ ખલવેષ્ટિતા, ગાઢ બૃહશિંગડકેાટિનિષ્ટજ ધાઃ । ત્વન્નામમંત્રમનિશ' મનુજાઃ સ્મરતઃ, સઘઃ સ્વયં વિગતબંધભયા ભવતિ મત્તદ્રિપેંદ્રભૃગરાજદવાનલાહિ,–સંગ્રામવારિધિમહાદરબંધને ત્યમ્ ॥ . તસ્યાશ્રુ નાશમુપયાતિ ભય ભિચેવ, ચસ્તાવક સ્તવમિમ મતિમાનથીતે
॥ ૪૧ ॥
૫૪૨
૧૪૩ ॥
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩ સ્તોત્રસજ તવ જિનેંદ્ર! ગુણનિબદ્ધ, ભજ્યા મયા રૂચિરવર્ણવિચિત્રપુષ્પા ધરે જનો ય ઈહ કંઠગતામજસં, તે માનતુંગમવશા સમુપૈતિ લક્ષમી ૪૪
છે શ્રીકલ્યાણુમંદિરતૈત્રમ્ |
[ગઈમ રા]
(વસતિ વૃતમ્) કલ્યાણમંદિરમુદારમવઘભેદિક ભીતાભયપ્રદમનિંદિતમંદ્રિપક્રમ છે સંસારસાગરનિમજજદશેષજતુપિતાયમાનમભિનન્ય જિનેશ્વરસ્ય | ૧ | યસ્ય સ્વયં સુરગુરૂર્ગરિમાંબુરાશે , તેત્રે સુવિસ્ફતમતિનં વિભુવિધાતુમ્ | તીર્થેશ્વરસ્ય કમઠસ્મયધૂમકે,-સ્તસ્યાહમેષ કિલ સંસ્તવને કરિષ્ય | ૨ | સામાન્યતેડપિ તવ વયિતું સ્વરૂપ-મસ્માદશાહ કથમધીશ ! ભવંત્યધીશા | ધોડપિ વૈશિકશિશુચંદિ વા દિવાં, રૂપં પ્રરૂપયતિ કિં કિલ ઘર્મરમે ૩ મેહક્ષયાદનુભવજ્ઞપિ નાથ મર્યો, નૂનં ગુણાત્ ગણચિતું ન તવ ક્ષમેત કલ્પાંતવાંતપસર પ્રકપિ ચસ્મા-સ્મીત કેન જલધેર્નનું રત્નરાશિઃ ૪ અભ્યઘતેડસ્મિ તવ નાથ! જડાશયડપિ, કતું સ્તવં લસદસંખ્યગુણકરસ્યા બાલકપિ કિં ન નિજબાહયુ
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪
ગં વિતત્ય, વિસ્તીર્ણતાં કથતિસ્વધિયાંબુરાશે પાપા ચે ગિનામપિ ને યાંતિ ગુણસ્તવેશ: વક્ત કર્થ ભવતિ તેષ ભમાવકાશ છે જાતા તદેવમસમીક્ષિતકારિતયં, જલ્પતિ વા નિજગિરાનનું પક્ષિણે કપિ દા આસ્તામચિંત્ય મહિમા જિનસંસ્તવસ્ત, નામાપિ પાતિ ભવતે ભવતે જગંતિ, તીત્રાતાપહત પાંથજનાન્નિદાધે, પ્રણાતિ પદ્મસરસર સરસેડનિલેડપિ હૃઢત્તિનિ ત્વયિ વિભે! શિથિલીભવંતિ, તે ક્ષણેન નિબિડા આપિ કર્મબંધાક સદ્દો ભુજંગમમયા ઈવ મધ્યભાગ-મજાગતે વનશિખંડિનિ ચંદનસ્ય ૮ મુચ્યત એવ મનુજાઃ સહસા જિતેંદ્ર! રÀરૂ૫દ્રવશૌસ્વયિ વીક્ષિતેડપિ ગેસ્વામિનિ સ્કુરિતતેજસિ દષ્ટમાર્ગ, ચૌરરિવાશુ પશવઃ પ્રપલાયમાને છે ? – તારકે જિન ! કથં ભવિનાં ત એવ, ત્યામુદ્દહંતિ હૃદયન યદુત્તરત ચહ્ના દતિસ્તરતિ યજલમેષનૂન-મન્તર્ગતમ્ય મરૂત સ કિલાનુભાવો ૧૦ ચસ્મિન હરભૂતયાડપિ હતપ્રભાવા. સેડપિ ત્વયા રતિપતિઃ પિતઃ ક્ષણેનાવિધ્યાપિતા હતભુજઃ પયસાથે ચેન; પીતં ન કિ તદપિદુધરવાડવેન ૧૧
સ્વામિન્નન૫ગરિમાણમપિ પ્રપન્ના,વાં જંતવઃ કથામહે હૃદયે દધાના છે જન્મેદહિં લઘુ તરત્યતિલાઘવેન, ચિંત્ય ન હંત મહતાં યદિ વા પ્રભાવ પાલરા
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૫
ધર્વયા યદિ વિભે ! પ્રથમં નિરસ્તો, ઠવસ્તાસ્તદા બત કથં કિલ કર્મચારા ઑષત્યમુત્ર યદિ વા શિશિરાપિલેકે, નીલદ્રમાણિ વિપિનાનિ નકિ હિમાની ૧૩ ત્વાં યોગિને જિન સદા પરમાત્મરૂપ,-મન્વેષયંતિ હૃદયાં બુજકેશદેશે . પૂતસ્ય નિર્મલરૂચેર્યદિ વા કિમન્ય,-દક્ષસ્ય સંભવિ પદ નનુ કણિકાયાઃ ૧૪ ધ્યાનજિનેશ ! ભવતે ભવિના ક્ષણેન, દેહ વિહાય પરમાત્મદશાં વ્રજતિ | તીવ્રાનલાદુપલભાવમપાસ્ય લેકે, ચામીકરમચિરાદિ ધાતુબેદાર છે ૧૫ અંતઃ સદૈવ જિન યસ્ય વિભાવ્યસે વં, ભવ્ય કર્થ તદપિ નાશયસે શરીરમાં એતસ્વરૂપમથ મધ્યવિવત્તિને હિ; ચદ્વિગ્રહ પ્રશમયંતિ મહાનુભાવા: ૧૬ આત્મા મનીષિભિરયં ત્વદભેદબુદ્ધયા, યાતે જિનેન્દ્ર ભવતીહ ભવ...ભાવ: પાનીયમયમૂતમિત્યનુચિંત્યમાનં, કિં નામ ને વિષવિકારમપાકતિ છે ૧૭ છે ત્વમેવ વીતતમસં પરવાદિનેડપિ, નૈનં વિભો! હરિહરાદિધિયા પ્રપન્ના: કિં કાચકામલિભિરીશ સિતેsપિ શંખે ને ગૃહ્યતે વિવિધવવિપર્યયેણ ૧૮ ધર્મોપદેશસમયે સવિધાનુભાવા-દાસ્તાં જન ભવતિ તે તરૂરયેશકઃ અયુગતે દિનપતૌ સમહીસહાડપિ, કિં વા વિબોધમુપયાતિ ન જીવલોક છે ૧લા ચિત્ર વિભો! કથમવામુખવૃતમેવ, વિવકુ પતત્ય
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિરલા સુરપુષ્પવૃષ્ટિઃ ત્વચરે સુમનસાં યદિ વા મુનીશ, ગચ્છતિ નૂનમધ એવ હિ બંધનાનિા ૨૦ સ્થાને ગભીરહૃદયે દધિસંભવાયા, પીયષતાં તવગિરઃ સમુદીરયંતિ . પીત્વા ચતઃ પરમસંમદસંગભાજે, ભવ્યા વિનંતિ તરસાચજરામરત્વમ્ | ૨૧
સ્વામિનું સુદૂરમ વનમ્ય સમુત્પતિ તે, મન્ય વદંતિ શુચયઃ સુરચામરીધા છે ચેડર્મ નતિ વિદધતે મુનિપું ગવાય, તે નૂનમૂવગતયઃ ખલું શુદ્ધભાવાઃ ૨૨ શ્યામ ગભીરગિરિમુવલહેમરત્ન,-સિંહાસનસ્થમિહ. ભવ્યશિખંડિનત્વામા આલોકયંતિ રભસેન નંદતમુ
ચ્ચે-ધામીકરાદ્વિશિરસીવ નવાંબુવાહમ | ૨૩ ઉગચ્છતા તવ શિતિવૃતિમંડલેન, લુણચ્છદછવિરોકતરૂભૂવા સાનિધ્યતેડપિ યદિ વા તવ વીતરાગ, નીરાગતાં વ્રજતિ કે ન સચેતનેડપિ ૫ ૨૪ ભે ભે પ્રમાદમવયભજવમેન-માગત્ય નિવૃતિપુરી પ્રતિ સાર્થવાહમ છે એતત્રિવેદયતિ દેવા જગત્રયાય, મન્ય નદન્નભિનભ સુરદુંદુભિસ્તા ૨૫ ઉતિષ ભવતા ભુવનેષુ નાથ! તારાવિત વિધુરયં વિહતાધિકાર છે મુક્તાકલાપકલિતસિતાતપત્ર, વ્યાજાત્રિધા ધૃતતનુવમભ્યપેત છે ૨૬ ઑન પ્રપૂરિતજગત્રયપિંડિતન, કાંતિપ્રતાપયશસામિવ ચેચના માણિકયહેમરજતમવિનિમિતન, સાત્રિ
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૭
ચેણુ ભગવન્નભિતે વિભાસિ
( ૨૭ : દિવ્યસૃજે જિન !નમત્રિદશાધિપાના-મુલ્સજ્યરત્નરચિતાનપિ મૌલિબંધાન પાદ શ્રયંતિ ભવતે યદિ વા પરત્ર, ત્વસંગમે સુમનસે ન રમંત એવ . ૨૮ વં નાથ જન્મજલધેવિપરામુખsપિ, યારેયસ્યસુમતો નિજપૃષ્ઠલગ્નાન યુક્ત હિ પાર્થિવનિપસ્ય સત-. સ્તવૈવ, ચિત્ર વિભ! યદસિ કર્મવિપાકશૂન્ય: ૨લા, વિશ્વેશ્વરપિ જનપાલક દુર્ગતત્ત્વ, કિં વાક્ષરપ્રકૃતિરલિપિમીશ! | અજ્ઞાનવયપિ સદૈવ કથંચિદેવ, જ્ઞાન ત્વયિ સ્કુતિ વિશ્વવિકાસહેતુઃ છે ૩૦ છે. પ્રાશ્મારસંભૂતનભાંસિ રજાંસિ રેષા–દુસ્થાપિતાનિ કમઠેન શઠેન યાનિ છે છાયાપિ તૈસ્તવ ન નાથ ! હતા હતાશે, ગ્રસ્તત્વમીભિરયમેવ પર દુરાત્મા ૩ ચગર્જ૪િતઘનૈઘમદભૂલીમં, ભ્રશ્યત્તડિ—સલમાંસલઘોરધારમ્ એ દૈત્યેન મુક્તમથ દુસ્તરવારિ. દછે, તેનવ તસ્ય જિન! દુસ્તરવારિકૃત્યમ્ ૩૨ . વસ્તવકેશાવિકૃતાકૃતિમત્યમુંડ -પ્રાલંબદ ભયદવત્રવિનિચંદગ્નિ પ્રતત્રજ: પ્રતિ ભવંતમપીરિતે ચ, સેકસ્યાભવભ્રતિભવ ભવદુઃખહેતુઃ ૩૩ . ધન્યાસ્ત એવ ભવનાધિપ! યે ત્રિસંધ્ય, મારાધયંતિ - વિધિવકિધુતાન્યકૃત્યારે ભલ્લસત્પલકપર્મલદેહદેશા, પાદદ્વયં તવ વિભો ! ભુવિ જન્મભાજ: છે ૩૪
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮
અસ્મિન્નપારભવવારિનિધી મુનીશ! મન્યે ન મે શ્રવણગાચરતાં ગતાઽસિ । આકણિત તુ તવ ગેાત્રપવિત્રમ ંત્રે, કિં વા વિપદ્વિષધરી સવિધ સમેતિ ? ॥ ૩૫ ॥ જન્માંતરેપિ તવ પાદયુગ' ન દેવ, મન્યે મયા મહિતમીહિતદાનદક્ષા તેનેહ જન્મનિ મુનીશ ! પરભવાનાં, જાતા નિકેતનમહ· મથિતાશયાનામ્ ॥ ૩૬ II નૂન' ન માહતિમિરાવૃત્તલેાચનેન, પૂર્વ વિભા! સમૃપિ પ્રવિલાકિતાઽસિ ૫ માઁવિધા વિધુરયંતિ હિ મામનથ્યઃ, પ્રાદ્યત્પબધગતયઃ કથમન્યથતે તા ૩૭ k આકણ્િ તાપિ મહિતાઽપિનિરીક્ષિતેઽષિ, નૂનન ચૈતસિ સયા વિધુતાઽસિ ભહ્યા જાતાસ્મિ તેન જનમાંધવ! દુઃખપાત્રં, ચસ્માત્ ક્રિયાઃ પ્રતિફલન્તિ ન ભાવશૂન્યાઃ ૩૮ ત્વં નાથ ! દુ:ખિજનવત્સલ ! હે શરણ્ય ! કારૂણ્યપુણ્યવસતે! વશિનાં વરેણ્ય ! ભા ન તે ય મહેશ! દયાં વિધાય, દુ:ખાકુરાાનતત્પરતાં વધેહિ ૫ ૩૯ ૫ નિઃસબ્યસારશરણ શરણ શરણ્ય-માસાધ સાદિતરિસુપ્રથિતાવદાતમ્ ॥ત્પાદપંકજમપિ પ્રણિધાનવધ્યા,વચ્ચેાસ્મિ ચૈદ્દભુવનપાવન! હા હતાઽરમ lI ૪૦ ॥ દેવેદ્રવ ધ ! વિદિતાખિલવસ્તુસાર !, સંસારતારક ! વિભા ! ભુવનાધિનાથ!! ત્રાયસ્વ દેવ! કરૂણાહૃદ!માં યુનીહિ, સીદ'તમધ ભયદયસનાંબુરાશેઃ ॥ ૪૧ ૫ ચધસ્તિનાથ ! ભવ ખ્રિસરાહાણાં, ભક્તે ફલ' કિમપિ
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯
સંતતિસંચિતાયા છે તન્મે ત્વદેકશરણસ્ય શરચા ભૂયા, સ્વામીત્વમેવ ભુવનેડત્ર ભવાંતરેડપિ N૪રn ઇત્યં સમાહિતધિયો વિધિવજિનેંદ્રસાંદ્રાક્ષસત્યલકકંચુકિતાંગભાગા –બિંબનિમલમુખાબુજબદલક્ષ્યા,ચે સંસ્તવં તવવિભેરચયંતિભવ્યારા૪૩મા જનનયનકુમુદચંદ્ર, પ્રભાસ્વરા સ્વર્ગસંપદે ભુકૃત્વા તે વિગલિતમલનિચયા, અચિરાભેક્ષ પ્રપદ્યતે ૪૪
છે શ્રીબહ@ાંતિ સ્તોત્રમ્ |
[ નવ મામૂ ] | ભ ભ ભવ્યાઃ શણુત વચન પ્રસ્તુત સમેત, એ યાત્રામાં ત્રિભુવનગરેરાતા ભક્તિભાજઃ છે તેષાં શાંતિભવતુ ભવતા મીંદાદિપ્રભાવા–દારેગ્યશ્રીધતિમતિકરી લેશવિવંસહેતુક | ૧
ભે ભે ભવ્યલેકા ! ઈહિ હિ ભરતૈરાવતવિદેહસંભવાનાં સમસ્તતીર્થકૃતાં જન્મેન્યાસનપ્રકંપાનંતરમવધિના વિજ્ઞાય સૈધર્માધિપતિઃ સુષાઘંટાચાલનાનંતર સકલસુરાસુરે જૈઃ સહ સમાગય સવિનયમહંભટ્ટારક ગૃહીત્વા ગત્વા કનકાદિબ્રુગે વિહિત જન્માભિષેકઃ શાંતિમુદ્દઘષયતિ, યથા તતોહં કૃતાનુકારમિતિ કૃત્વા મહાજને ચેન ગતઃ સ પંથા ઈતિ ભવ્યજનૈઃ સહ સમેત્ય, સ્નાત્રપીઠે સ્નાત્રવિધાય શાતિમુદ્દષયામિ
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦ થા તપૂજાયાત્રાસ્નાત્રાદિમહોત્સવાનંતરમિતિ કૃત્વા કહ્યું દવા નિશમ્યતાં નિશમતાં સ્વાહા રે ૨
* પુણ્યાતું પુણ્યાતું પ્રીયંતાં પ્રીયંતાં ભગવતેહિન્તઃ સર્વજ્ઞાઃ સર્વદનિસિલેકનાથાન્સિલેકમહિતાસિલેક પૂજ્યાત્રિલોકેશ્વરાત્રિલોકેતકરાર છે ?
૩૦ષભ અજિત સંભવ અભિનંદન સુમતિ પદ્મપ્રભ સુપાર્શ્વ ચંદ્રપ્રભ સુવિધિ શીતલ શ્રેયાંસ વાસુપૂજ્ય વિમલ અનંત ધર્મ શાંતિ કુંથુ અર મલિ મુનિસુવ્રત નમિ નેમિ પાર્શ્વ વદ્ધમાનાંતાક જિનાઃ શાંતા -શાંતિકરા ભવંતુ સ્વાહા ૫ ૪
» મુન મુનિપ્રવર રિપુવિજયદુભિક્ષકાંતારેષ દુર્ગમાગેષ રક્ષતુ વો નિત્યં સ્વાહા છે ૫ છે
» હીં શ્રી ધૃતિ મતિ કીર્તિ કાંતિ બુદ્ધિ લક્ષમી મેધા વિદ્યાસાધન-પ્રવેશનિવેશનેષુ સુગ્રહીતનામાને જયંતુ તે જિનંદ્રાઃ ૬ છે
૩ રોહિણી પ્રજ્ઞપ્તિ વજેશંખલા વાકશી અપતિચકા પુરૂષદત્તા કાલી મહાકાલી નૈરી ગાંધારી સર્વાસા મહાજ્વાલા માનવી વેરાયા અછુપ્તા માનસી મહામાનસી પડશવિવાદે રક્ષતુ વે નિત્યં સ્વાહા
૩ આચાર્યોપાધ્યાયપ્રભૂતિચાતુર્વણસ્ય શ્રી શ્રમસંધસ્ય શાંતિભવતુ તુષ્ટિર્ભવતુ પુષ્ટિભંવત છે ૮ કે ગ્રહાશ્ચંદ્ર સૂયાંગારક બુધ બૃહસ્પતિ શુક શનૈ
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧
ચર રાહુ કેતુસહિતાઃ સલેાકપાલાઃ સામયમવરૂણકુબેરવાસવાદિત્યસ્ક ધ્રુવિનાયકાપેતા યે ચાન્યપિ ગ્રામનગરક્ષેત્રદેવતાદયસ્તે સર્વે પ્રીયંતાં પ્રીય ́તાં અક્ષીણુકાશકાષ્ઠાગારા નરપતયશ્ચ ભવંતુ સ્વાહા ॥ ૯॥
ૐ પુત્ર-મિત્ર-ભ્રાતૃ--કલત્ર--સુહૃદ્ સ્વજનસંબધિ બધ્રુવ સહિતાઃ નિત્યં ચામાદપ્રમાદકારિણઃ અસ્મિશ્ર ભૂમંડલાયતનનિવાસિ-સાધુસાધ્વીશ્રાવકશ્રાવિકાણાં રાગાપસગ વ્યાધિદુઃખદુર્ભિક્ષદામનસ્યાપશમનાય શાંતિભવતુ ૫ ૧૦ ગા
ૐ તુષ્ટિપુષ્ટિઋદ્ધિવૃદ્ધિમાંગલ્યાત્મવા, સદા પ્રાદુર્ભૂતાનિ પાપાનિ શામ્ય તુ દુરિતાનિ ॥ શત્રવઃ પરાઙ્ગમુખ ભવતુ સ્વાહા । ૧૧ ।
॥ ૧ ॥
શ્રીમતે શાંતિનાથાય, નમઃ ત્રૈલાકચસ્યાઽમરાધીશ, મુકુટાલ્યર્ચિતાંયે શાંતિ: શાંતિકર: શ્રીમાન, શાંતિ દિશતુમે ગુરૂ શાંતિરેવ સદા તેષાં, ચેષાં શાંતિગૃહે ગૃહે ॥૨॥
શાંતિવિધાયિને
ઉત્કૃષ્ટરિષ્ટદુષ્ટ--ગ્રહગતિદુસ્વપ્નદુનિમિત્તાદિ ॥ સંપાદિતહિતસ,-ન્નામગ્રહણ જયતિ શાંતેઃ ॥ ૩॥
શ્રી સચજગજ્જનપદ–રાજાધિપરાજસન્નિવેશાનામ્ ॥ ગાષ્ટિકપુરમુખ્યાણાં, જ્યાહરણૈર્ષ્યાહરેચ્છાંતિમ્ ॥૪॥ શ્રીશ્રમણસ ધસ્ય શાંતિભવતુ, શ્રીજનપદાનાં શાંતિભવ તુ, શ્રીરાજાધિપાનાં શાંતિ વતુ, શ્રી રાજસ
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨
રજનસ્ય
ન્નિવેશાનાં શાંતિભવતુ, શ્રી ગાષ્ઠિકાનાં શાંતિભંવતુ, શ્રી પરમુખ્યાાં શાંતિ વતુ, શ્રી શાંતિÉવતુ, શ્રી બ્રહ્મલેાકસ્ય શાંતિ વતુ, ૐ સ્વાહા ૐ સ્વાહા ૐ શ્રી પાર્શ્વનાથાય સ્વાહા ! એષા શાંતિઃ પ્રતિષ્ઠા-યાત્રાસ્નાત્રાઘવસાનેષુ શાંતિકલશ ગૃહીત્વા ૐ કુમ દનક પ્રાગરૂŁપવાસકુસુમાંજલિસમેતઃ, સ્નાત્રચતુષ્ટિકાયાં શ્રી સંધસમેત શુચિશુચિવપુઃ પુષ્પવસ્ત્રચંદનાભરણાલંકૃતઃ પુષ્પમાલાં કંઠે કૃત્વા શાંતિમુદ્ધાષયિત્વા શાંતિપાનીય' મસ્તકે દાતવ્યમિતિ
નૃત્યંતિ નૃત્ય મણિપુષ્પવર્ષ, સૃજતિ ગાયતિ ચ માઁગલાનિ ॥ સ્તોત્રાણિ ગાત્રાણિ પતિ મંત્રાન, કલ્યાણભાો હિ જિનાભિષેક ॥ ૧ ॥ શિવમસ્તુ સજગતઃ પરહિતનિરતાઃ ભવતુ ભૂતગણાઃ ઢાષા પ્રાંતુ નાશ, સર્વત્ર સુખી ભવતુ લેાકાઃ ॥ ૨ ॥ અહં તિર્થ્યયરમાયા, સિવા દેવી તુમ્હ નયર નિવાસિની॥ અમ્હે સિવ તુમ્હે સિવ, અસિવાવસમ... સવ... ભવતુ
સ્વાહા પા
ઉપસર્ગો ક્ષય. ચાંતિ, છિદ્યુત વિધ્રુવલ્લુયઃ ॥ મનઃ પ્રસન્નતામેતિ, પૂન્યમાને જિનેશ્વરે ।। ૪ । સર્વમંગલમાંગલ્ય, સર્વ કલ્યાણકારમ્ ॥ પ્રધાન સર્વધર્માણાં, જૈન જયતિ શાસનમ્ ॥ ૫ ॥ ઇતિ શ્રીનવરમરણુસ પૂર્ણમ્.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩
છે કમલભાચાલીશા અને છે શ્રી જિનપંજરસ્તોત્ર
હી શ્રી અર્હ અહલ્યાનમ નમ: હી શ્રી અહં સિદ્ધ નમે નમઃ ઋ હી શ્રી અહં આચાચૈ નમે નમઃ | હો શ્ર અહં ઉપાધ્યાયે નમો નમઃ # હું શ્રી અહે મૈતમસ્વામિપ્રમુખસર્વસાધુ નમો નમ:
૧ એષઃ પંચ નમસ્કાર, સર્વ પાપક્ષયંકર છે મંગલાનાં ચ સર્વેષાં, પ્રથમં ભવતિ મંગલમ્ | ૨ | ૩ હો શ્રી જયે વિયે, અહં પરમાત્મને નમઃ | કમલપ્રભસૂરી, ભાષતે જિનપંજરમ્ | ૩ | એકભક્તોપવાસેન, ત્રિકાલં યઃ પઠેદિદમ્ | મનોભિલષિત સર્વ, ફલં સ લભતે ધ્રુવમ્ ૪ ભૂશયા-બ્રહ્મચર્યો, કેધ–લેભ-વિવર્જિતઃ | દેવતારો પવિત્રાત્મા, ષણમાસેર્લભતે ફલમ્ | ૫ અહંન્ત સ્થાપન્મદિન, સિદ્ધ ચક્ષુર્લલાટકે છે આચાર્ય શ્રેત્રમંથ્ય, ઉપાધ્યાયં તુ ઘાણકે તે ૬ . સાધુવૃન્દ મુખસ્યાગ્રે, મનઃશુદ્ધિ વિધાય ચ | સૂર્ય—ચન્દ્રનિઘેન, સુધીઃ સર્વાર્થસિદ્ધયે છે ૭
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
દક્ષિણે મદનશી, વામપા સ્થિત જિન અંગસંધિષુ સર્વજ્ઞપરમેષ્ઠી શિવકરઃ છે ૮ પૂર્વાશાં ચ જિને રક્ષે-દાગ્નેયી વિજિતેન્દ્રિય છે દક્ષિણશાં પર બ્રહ્મ, નેતિ ચ ત્રિકાલવિત છે ૯ છે પશ્ચિમાશાં જગન્નાથ, વાયવ પરમેશ્વર છે ઉત્તરાં તીર્થકત્સ–મીશાની ચ નિરંજનઃ ૧૦ મા પાતાલે ભગવાનë,- નાકાશ પુરૂષોત્તમઃ | રહિણુપ્રમુખા દે, રક્ષતુ સકલં કુલમ્ ! ૧૧ છે ગઢષભે મસ્તકં રક્ષે-દજિતેપિ વિલેચને છે સંભવઃ કર્ણયુગલં, નાસિકાં ચાભિનંદન છે ૧૨ છે આઠ શ્રીસુમતી રક્ષેદ્, દન્તાન્યદ્મપ્રભ વિભુઃ | જિહુવા સુપાશ્વદેવયં, તાલુ ચન્દ્રપ્રભાભિધા ૧૩ કંઠે શ્રી સુવિધી રક્ષેદુ, હૃદયં શ્રી સુશીતલ છે શ્રેયાંસો બાહુયુગલં, વાસુપૂજ્ય કરદયમ્ ૧૪ ા અંગુલીવિમલે રક્ષે–દનન્તોડગ્સ નખાનપિ છે શ્રી ધર્મોડયુદરાસ્થીનિ, શ્રી શાન્તિર્નાભિમંડલમાલયા શ્રી કુંથુગુહ્યકં રક્ષે,–દ લેમકટીતટસ્ છે મલ્લિરરૂપૃષ્ઠવંશ, જપે ચ મુનિસુવ્રત છે ૧૬ . પાદાંગુલીમી રક્ષેચ્છીનેમિચરણદ્વયમ્ / શ્રી પાર્શ્વનાથઃ સર્વાગં, વર્ધમાનશ્ચિદાત્મકમ્ | ૧૭ પૃથિવી જલતેજસ્ક–વાગ્વાકાશમયં જગત્ | રક્ષેદોષપાપેભ્યો, વીતરાગ નિરંજનઃ ૧૮ છે
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫
રાજદ્વારે શ્મશાને ચ, સંગ્રામે શત્રુસ કટે " વ્યાઘ્રચારાગ્નિ-સર્પાદિ,–ભૂત-પ્રેતભયાઽઽશ્રિતે ॥૧૯॥ અકાલે મરણે પ્રાપ્ત, દારિદ્રચાપત્સમાશ્રિતે ॥ અપુત્રત્વે મહાદુ:ખે, મૂખત્વે રાગપીડિતે ॥૨૦॥ ડાકિની-શાકિની–ગ્રસ્તે, મહાગ્રહગણાદિ તે નઘુત્તારેડવૈષમ્ય, વ્યસને ચાપદિ સ્મરેત્ ॥૨૧॥ પ્રાતરેવ સમુત્ક્ષાય, ચઃ સ્મરેજ્જિનપંજરમ્ ॥ તસ્ય કિંચિદ્ભય' નાસ્તિ, લભતે સુખસંપદા ૨૨ ॥ જિનપજરનામેદ, ચઃ સ્મરેદનુવાસરમ્ ॥ કમલપ્રભરાજેન્દ્ર-શ્રિયં સ લભતે નરઃ પ્રાતઃ સમુત્થાય પડેકૃતજ્ઞા, ચાસ્તત્રમેતજ્જિનપંજરાખ્યામ્ ॥
આસાદયેત્ સ કમલપ્રભાખ્યાન્, લક્ષ્મીં મનાવાંછિત–પૂરાય ॥ ૨૪ ॥ શ્રીદ્રપદીયવરેણ્યગછે, દેવપ્રભાચાય પદા་હું સા વાદીન્દ્રચૂડામણિષ જૈન, જયાદ્ ગુરૂ
શ્રીકમલપ્રભાખ્યઃ ॥ ૨૫ ॥
॥૨૩॥
૧ મહાદાસે
૨ આ àાક મૂળ પુસ્તકમાંનથી; પરંતુ કમલપ્રભાચા ના શિષ્યે મનાવેલ હાય એમ લાગે છે.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
અથ શ્રી પાર્શ્વનાથસ્ય
મન્ચાધિરાજતેત્રમ શ્રી પાર્શ્વ પાતુ વો નિત્ય, જિનઃ પરમશંકર છે નાથઃ પરમશક્તિશ્ચ, શરયઃ સર્વકામદઃ ૧ સર્વવિક્તહર સ્વામી, સર્વસિદ્ધિપ્રદાયક છે સવ સહિતે યોગી, શ્રીકરઃ પરમાર્થ છે ૨ દેવદેવઃ સ્વયંસિદ્ધ -શ્ચિદાનન્દમયઃ શિવઃ | પરમાત્મા પરબ્રહ્મા, પરમ પરમેશ્વર | ૩ | જગન્નાથઃ સુરજ્યેષ્ઠ, ભૂતેશઃ પુરૂષોત્તમ છે સુરેન્દ્રો નિત્યધર્મh, શ્રીનિવાસઃ શુભાણુવા કા સવજ્ઞઃ સર્વદેવેશ, સર્વદા સર્વોત્તમઃ | સર્વાત્મા સર્વદશી ચ, સર્વવ્યાપી જગદગુરૂર છે પા તવમૂત્તિ પરાદિત્ય, પરબ્રહ્મપ્રકાશકઃ | પરમેન્દુ પરપ્રાણ, પરમામૃતસિદ્ધિદઃ ૬ અજઃ સનાતન શમ્મુ –રીશ્વરશ્ચ સદાશિવ વિશ્વેશ્વરઃ પ્રાદાત્મા, ક્ષેત્રાધીશઃ શુભપ્રદ છે ૭ સાકાર નિરાકાર, સકલ નિષ્કલેકવ્યયઃ | નિર્મમ નિવિકાર, નિર્વિકપ નિરામય: ૧૮ અમરશ્ચાજરેનન્ત, એકેડનન્તઃ શિવાત્મક છે અલક્ષ્ય પ્રમેય, ધ્યાનલ નિરંજન છે ૯
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭
॥૧૦॥
કારાકૃતિરત્ર્યતા, વ્યક્તરૂપશ્ત્રયીમય: I બ્રહ્મયપ્રકાશાત્મા, નિયઃ પરમાક્ષરઃ દિવ્યતેજોમયઃ શાન્તઃ, પરામૃતમયાડચ્યુતઃ II આઘેાડનાઃ પરેશાન, પરમેષ્ઠી પરઃ પુમાન્ ॥ ૧૧ ॥ શુદ્ધસ્ફટિકસ કાશઃ, સ્વયંભૂઃ પરમાચ્યુતઃ ॥ બ્યામાકારસ્વરૂપશ્ચ, લેાકાàાકાવભાસકઃ ॥ ૧૨ ।। જ્ઞાનાત્મા પરમાનન્દઃ, પ્રાણારૂઢા મન:સ્થિતિઃ ॥ મનઃસાધ્યા મનેાધ્યેયા, મનેાદશ્યઃ પરાપરઃ ॥ ૧૩ ॥ સતી મયા નિત્ય, સર્વદેવમયઃ પ્રભુઃ । ભગવાન્ સ તત્ત્વેશ, શિવશ્રી-સામ્યદાયક ॥ ૧૪ ૫ ઇતિ શ્રીપાર્શ્વનાથસ્ય, સર્વજ્ઞસ્ય જગદ્ગુરાઃ ॥ દિવ્યમષ્ટાત્તર' નામ, –શત–મત્ર પ્રકીર્ત્તિતમ્ । ૧૫ ।। પવિત્ર પરમ ધ્યેય, પરમાનન્દ–દાયકમ્ ॥ ભુક્તિ-મુક્તિપ્રદ નિત્ય, પતે મલપ્રદમ્ ॥૧૬॥ શ્રીમત્પરમકલ્યાણુ,–સિદ્ધિદઃ શ્રેયસેઽસ્તુ વઃ ॥ પાર્શ્વનાથજિનઃ શ્રીમાન્, ભગવાન્ પરમઃ શિવઃ ॥૧લા ધરણેન્દ્ર ફણ છત્રા-લંકૃતા વઃ શ્રિયં પ્રભુઃ । ઘાપદ્માવતીદેવ્યા, સમધિષ્ઠિત શાસનઃ ધ્યાયેત્કમલમધ્યસ્થ, શ્રીપાżજગદીશ્વરમ્ ॥ ૐ હ્રી શ્રી હૂંઃ સમાયુક્ત, કેવલજ્ઞાનભાસ્કરમ્ ॥૧૯૫ પદ્માવત્યાન્વિત વામે, ધરણેન્દ્રેણ દક્ષિણે ॥ પરિતાઽષ્ટદલસ્થેન, મન્ગરાજેન સયુતમ્ ॥૨૦॥
૫ ૧૮ ૫
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮
k
૨૪ ॥
અન્નપત્રસ્થિતૈઃ પચ, નમસ્કારસ્તથા ત્રિભિઃ જ્ઞાનાવૈવેષ્ટિત નાથ, ધર્માં કામમાક્ષદમ્ ॥૨૧॥ શતષાડશદલારૂઢ, વિદ્યાદેવીભિરન્વિતમ્ ॥ ચતુવિંશતિપત્રસ્થ, જિન' માતૃસમાવૃતમ્ ॥ ૨૨ ॥ માયાવેષ્ટચ ત્રયાગ્રસ્થ, ઢાકારસહિત પ્રભુમ્ ॥ નવગ્રહાવ્રત દેવ, દિક્પાલૈ શભિવૃતમ્ ॥ ૨૩ ચતુષ્કાણેષુ મન્ત્રાટૈશ્ચતુખી જાન્વિતેજિનૈઃ । ચતુરષ્ટદશદ્રીતિ, -દ્વિધાંકસંજ્ઞકૈયુ તમ્ ॥ દિક્ષુ ક્ષકારયુક્તન, વિદિક્ષુ લાંકિતેન ચ । ચતુરÀણ વાંક, ક્ષિતિતત્ત્વે પ્રતિષ્ઠિતમ્ શ્રીપાર્શ્વનાથમિત્યેવ, ચ: સમારાધચેજ્જિતમ્ ।। ત સર્વ પાપ–નિમુક્ત, ભજતે શ્રીઃ શુભપ્રદા॥૨૬॥ જિનેશઃ પૂજિત ભક્ત્યા, સંસ્તુતઃ પ્રસ્તુતેથવા ૫ ધ્યાતત્ત્વ ચૈઃ ક્ષણ વાષિ, સિદ્ધિસ્તેષાં મહેાદયા।।રા શ્રીપાર્શ્વમન્ત્રરાજાતે, ચિન્તામણિગુણાસ્પદમ્ ॥ શાન્તિપુષ્ટિકર નિત્ય, ક્ષુદ્રોપદ્રવનાશનમ્
૫ ૨૫મ
૫૨૮
ઋદ્ધિ-સિદ્ધિ-મહાબુદ્ધિ,-કૃતિ-શ્રી-કાન્તિ-કીર્ત્તિ ધ્રુમ્ ॥ મૃત્યુંજય શિવાત્માન, જપનાશન્દિતા જનઃ ॥૨૯॥ સકલ્યાણપૂર્ણ : સ્યા♥રા-મૃત્યુ-વિવર્જિતઃ ॥ અણિમાદિમહાસિદ્ધિ, લક્ષજાપેન ચાખ્રુયાત્ ॥ ૩॥ પ્રાણાયામમનામન્ત્ર,—યાગાદમૃતમાત્મનિ ॥
ત્વામાત્માનં શિવં ક્યાત્વા, સ્વામિન્! સિયન્તિ જન્તવઃ
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯
હદ: કામદશ્રુતિ, રિપુન્નઃ સસાખ્યદઃ ॥ પાતુ વઃ પરમાનન્દ-લક્ષણઃ સંસ્મૃતા જિનઃ ॥ ૩૨ ॥ તત્ત્વરૂપમિઢ સ્તોત્રં, સમગલસિદ્ધિમ્ ॥ ત્રિસન્ધ્યં યઃ પઠેન્નિત્ય,નિત્યં પ્રાપ્નાતિસ શ્રિયા૩૩॥ ॥ ઇતિ શ્રી પાર્શ્વનાથસ્ય મન્ત્રાધિરાજસ્તત્રમ્ !
શ્રી ઋષિમંડલ-સ્તાત્રમ્
આધ તાક્ષરસ લક્ષ્ય-મક્ષર વ્યાપ્ય યત્ સ્થિતમ્ ॥ અગ્નિજ્વાલાસમ` નાદબિંદુરેખાસમન્વિતમ્ ॥ ૧ ॥ અગ્નિજ્વાલાસમાžાંત, મનેામલ–વિશેાધકમ્ ॥ દેદીપ્યમાન હત્પદ્મ, તત્પદ નામિ નિલમ્ ॥ ૨ ॥ અમિત્યક્ષર બ્રહ્મ-વાચક પરમેષ્ઠિનઃ ॥ સિયાદિમ’ખીજ, સર્વાંતઃપ્રણિદ્મહે ॥૩॥ ૐ નમાડુ દૃશ્ય ઇરોભ્યઃ, ૐ સિદ્ધેભ્યા નમા નમઃ ૐ નમઃ સર્વસૂરિભ્યઃ, ઉપાધ્યાયેભ્ય ૐ નમઃ ॥ ૪ ॥ ૐ નમઃ સર્વ સાધુલ્યઃ, ૐ જ્ઞાનેન્યેા નમે નમઃ ।
નમસ્તત્ત્વદષ્ટિભ્ય-ચારિત્રેભ્યસ્તુ ૐ નમઃ । પા શ્રેયસેઽસ્તુ શ્રિયેરત્વેત-દ દાદ્યષ્ટક" શુભમ્ ॥ સ્થાનેષ્વસુ વિન્ગરત', પૃથષ્મીજ સમન્વિતમ્ ॥૬॥ આદ્યં પદ શખાં રક્ષેત્પર રક્ષેત્તુ મસ્તકમ્ ॥ તૃતીયં રક્ષેન્નેત્રે ક્રે, તુ રક્ષેચ્ચ નાસિકામ્ ॥૭॥
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
પંચમં તુ મુખ રક્ષેત, ષષ્ઠ રક્ષેચ્ચ ઘંટિકામાં નાત્યંત સપ્તમં રક્ષેદ્, રક્ષેતુ પાદાનતમષ્ટમમ્ . ૮ પૂર્વ પ્રણવતા સાંત, સરેફે દ્વિત્રિ પંચષાનું છે સમાષ્ટ-દશસૂર્યોકાન, શ્રિત બિદુસ્વરાનું પૃથક્ પલા પૂજ્યનામાક્ષરા આઘા, પંચતે શાનદશને છે ચારિત્રે નમે મળે, હૃી સાંતઃ સમલંકૃતઃ ૧૦ ૩ હૂ હી હું છું હું છું હું છુંઃ ૩ અસિ આઉસ સમ્યગ જ્ઞાન-દર્શને ચારિત્રે હી નમઃ | જંબવૃક્ષધર દ્વિપ, ક્ષારદધિસમાવૃતઃ છે અદાઘષ્ટકૅરષ્ટ–કાષ્ઠાધિશ્કેરલંકૃતઃ છે ૧૧ તન્મથે સંગતે મેરૂ, કૂટલાક્ષરલંકૃતઃ | ઉચરૂચ્ચસ્તરસ્તાર –સ્તારામંડલમંડિત ૧૨ છે તસ્યોપરિ સકારાંત, બીજમથાસ્ય સર્વગમ છે નમામિ બિલમાહત્ય, લલાટā નિરજનમ્ ૧૩ાા અક્ષયં નિર્મલં શાંત, બહલં જાડ્યાજ્જિતમ્ છે નિરીહં નિરહંકારં, સારું સારતર ઘનમ્ ! ૧૪ અનુદ્દત શુભ ફીત, સાત્વિક રાજસં મતમ છે તામસં ચિરસંબુદ્ધ, તૈજસં શર્વરી-સમન્ ૧૫ સાકારં ચ નિરાકારં, સરસં વિરસં પરમ્ | પરાપર પરાતીત, પરં પરપરાપરમ્
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧
૫ ૧૯૫
એકવણું દ્વિવ· ચ, ત્રિવણ તુવણૅ કમ્ ॥ પંચવણ મહાવણ, સપર ચપરાપરમ્ ॥ ૧૭ ॥ સકલ નિષ્કલ' તુષ્ટ, નિવૃત્ત ભ્રાંતિવર્જિતમ્॥ નિરંજન નિરાકાર, નિલેષ વીતસ‘શયમ્ ॥ ૧૮ ॥ ઇશ્વર બ્રહ્મ–સંબુદ્ધ, શુદ્ધ સિધ્દ મત ગુરૂમ્ ॥ જ્યાતીરૂપ મહાદેવ, લેાકાલાકપ્રકાશકર્ અંદામ્યસ્તુ વર્ણાંત, સરેફા બિંદુમ’ડિતઃ ॥ તુ સ્વરસમાયુક્તા, બહુધા નાદમાલિતઃ ॥૨૦॥ અસ્મિન્ ખીજે સ્થિતાઃ સર્વે, ઋષભાવા જિનેાત્તમાઃ । વર્ણનિ જૈનિ જૈયુ ક્તા, યાતવ્યાસ્તત્ર સંગતાઃ ૫રા નાદદ્રસમાકાર, બિંદુની લસમપ્રભઃ ॥ કલારૂસમાસાંતઃ, સ્વર્ણાભ: સ તામુખઃ ॥ ૨ ॥ શિરઃસલીન ઈકારા, વિનીલા વતઃ સ્મૃતઃ ॥ વર્ણાનુસ્વારસ લીન, તીર્થંક઼ન્મડલ સ્તુમઃ ॥ ૨૩ ॥ ચંદ્રપ્રભ-પુષ્પદ તા, નાદસ્થિતિ–સમાશ્રિતા ॥ બિંદુમધ્યગતા નેમિ-સુત્રતા જિનસત્તમા પદ્મપ્રભ-વાસુપૂજ્યો, કલાપદમધિષ્ઠિતા ॥ શિર–ઈ સ્થિતિસ લીના, પાર્શ્વ-મલ્લી જિનાત્તમ ૨પા શેષાસ્તીકૃતઃ સર્વે, હરસ્થાને નિયાજિતાઃ ॥ માયાબીજાક્ષર' પ્રામા-શ્ચતુર્વિશતિરહ તામ્ ગતરાગ-દ્વેષ–માહા, સર્વપાપવિવજ્જિતાઃ ॥ સદા સકાલેષુ, તે ભવંતુ જિનાત્તમાઃ
૫ ૨૪ ૫
૫ ૨૬૫
॥ ૨૭૧
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨
॥ ૩ ॥
॥ ૩૧ ॥
॥ ૩૨ ॥
॥ ૩૩
॥ ૩૪ ॥
॥ ૩૫ ૫
૫ ૩૬ ॥
દેવદેવસ્ય પચ્ચક્ર, તસ્ય ચક્રસ્ય યા વિભા ॥ તયાચ્છાદિતસવીંગ, મા માં હિતસ્તુ ડાકિની ર૮ ॥ દેવદેસ્ય યચ્ચક્ર, તસ્ય ચક્રસ્ય યા વિભા ।। તયાચ્છાદિત–સર્વાંગ, મા માં હિનસ્તુ રાકિની તરા દેવદેવ॰ !! મા માં હિનતુ લાકિની દેવ॰ ॥ મા માં હિનસ્તુ કાર્કિની દેવા મા માં હિનસ્તુ શાકિની દેવ૰ ॥ મા માં હિનસ્તુ હાકિની દેવ॰ । મા માં હિનતુ યાકિની દેવ॰ !! મા માં હિંસન્તુ પન્નગાઃ દેવ॰ ।। મા માં હિંસન્તુ હસ્તિન: દૈવ॰ ॥ મા માં હિંસન્તુ રાક્ષસા દેવ॰ !! મા માં હિંસન્તુ વયઃ દેવ॰ ! મા માં હિંસન્તુ સિંહકાઃ દેવ॰ ॥ મા માં હિંસન્તુ દુર્જનાઃ દેવ॰ । મા માં હિંસન્તુ ભૂમિપા શ્રી ગોતમસ્ય યા મુદ્રા, તસ્યા ચા ભુવિ લયઃ ॥ તાભિરભ્યધિક જ્ગ્યાતિ–રન્ સનિધીશ્વરઃ ॥ ૪ ॥ પાતાલવાસિના દેવા, દેવા ભૂપીઠવાસિનઃ સ્વર્વાસિનાપિ યે દેવાઃ, સર્વે રક્ષન્તુ મામિતઃ ॥ ૪૩ ॥ ચેવધિલબ્ધયા યે તુ, પરમાવધિલબ્ધયઃ ॥ તે સર્વે મુના દિવ્યા, માં સંરક્ષ’તુ સદા ૫ ૪૪ ૫
૫
૩૭ ॥
॥ ૩૮ k
૫ ૩૯ ૫
॥ ૪૦
૫ ૪૧ ॥
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩
દુર્જના ભૂત-તાલા, પિશાચા મુદ્ગલાસ્તથા છે તે સર્વે પ્યપશાવેંતુ, દેવદેવપ્રભાવિત છે ૫ . છે હી હીઃ શ્રી ધૃતિલક્ષ્મી, ગૈરી ચંડી સરસ્વતી જયામ્બા વિજયાકિન્ના, જિતા નિત્યા મદવા ૪૬ કામાંગા કામબાણ ચ, સાનંદા નંદમાલિની માયા માયાવિની રેઢી, કલા કાલી કલિપ્રિયા છે ૭ ૫ એતા સર્વા મહાદેવ્યો, વતતે ચા જગત્રયે માઁ સર્વા પ્રયચ્છતુ, કાંતિ કીતિ ધૃતિમતિમ્ ૪૮ દિવ્ય ગયઃ સુષ્મા શ્રીત્રાષિમંડલસ્તવઃ છે
ભાષિતસ્વીર્થનાથેન, જગત્રાણકૃતેડના છે ૪૯ છે રણે રાજકુલે વહુના, જલે દુગે ગજે હરે છે
મશાને વિપિને ઘેરે, સ્મતો રક્ષતિ માનવમ્ ા પ ા રાજ્યભ્રષ્ટા નિજ રાજ્યપદભ્રષ્ટા નિજ પદમ્ છે. લક્ષ્મીભ્રષ્ટાનિજાં લક્ષ્મી, પ્રાપ્નવંતિ ન સંશય: પલા ભાર્યાથી લભતે ભાર્યા,સુતાર્થી લભતે સુતમ્ વિજ્ઞાથી લભતે વિત્ત, નર સ્મરણમાત્રતા | પર છે
સ્વણે રૂચે પટે કાંસ્ય, લિખિત્વા યસ્તુ પૂજયેત્ | તર્યવાષ્ટ મહાસિદ્ધિ-ગૃહે. વસતિ શાશ્વતી ને પ૩ છે ભૂજપત્ર લિખિત્વેદ, ગલકે મૂદ્ધિ વા ભુજે છે ધારિત સર્વદા દિવ્ય, સર્વભીતિ-વિનાશક છે ૫૪ છે ભતિઃ પ્રેતિગૃહયક્ષ, પિશાચેમ્ફગેલેર્મલે છે વાતપિત્તકાઢેકે–મુચ્યતે નાત્ર સંશય છે પપ .
રણે રાજનાથેન, શ્રીમતિ ,
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભભુવઃ સ્વસ્ત્રયીપીઠ-વતિનઃ શાશ્વતા જિનાઃ | તૈઃ સ્તુતેર્વન્દિતેરૈ– ચંદ્ ફલં તત્વ ફલં શ્રૌં પદા એતદ્ ગેયં મહાઔંત્ર, ન દેયં યસ્ય કસ્યચિત્ છે મિથ્યાત્વવાસિને દત્ત, બાલહત્યા પદે પદે | પ૭ આચાસ્લાદિ–તપઃ કૃત્વા, પૂજયિત્વા જિનાવલિમ છે અષ્ટસાહસિક જાપ, કાર્યસ્તત્વસિદ્ધિહેતવે છે પ૮ શતમોત્તરે પ્રાત- મેં પઠતિ દિને દિને તેષાં ન વ્યાધ દેહે, પ્રભવન્તિ ન ચાપદ છે પા અષ્ટમાસાવર્ધિયાવ, પ્રાત થાય યઃ પઠેતુ છે તેત્રમૈતન્મહાતેજે, જિનબિં સ પશ્યતિ છે ૬૦ દિષ્ટ સત્યહતે બિંબે, ભવે સમકે ધ્રુવમ્ | પદ પ્રાતિ શુદ્ધાત્મા, પરમાનંદ-નંદિતા ૬૧ વિશ્વવંદ્ય ભવે ધ્યાતા, કલ્યાણાનિ ચ સન્તે છે ગત્વા સ્થાન પર સેપિ, ભૂયસ્તુ ન નિવર્તત ૬૨ા ઈદ તેત્રે મહાસ્તોત્ર, સ્તુતીનામુત્તમં પદમ્ | પઠના સ્મરણારાપાલ્લભતે પદમવ્યયમ | ૬૩ છે
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫
| શ્રી વડતા પન્નr I. ત્રણ આયંબીલ કર્યા પછી ૨ મુત્ર વાંચવું. સાવજગવિરઇ, ઉત્તિર્ણ ગુણવઆ અ પડિવતી ખલિયમ્સનિંદણ વણ-તિગિછ ગુણધારણ ચેવાલા ચારિત્તસ્ય વિસોહી, કીરઈ સામાઈએણ કિલ ઇહય . સાવજેયરજોગાણું, વજણ-સેવણત્તણુએ છે ૨ : દંસણયારવિસાહી, ચઉવીસાયત્યએણુ કિચઈ ચ ા અ જ્અ ગુણકિરણ–રવેણુ જિવરદાણું છે ૩ છે. નાણાઈઆ ઉ ગુણ, તસંપન્નપડિવત્તિકરણાઓ છે વંદણુએણું વિહિણ, કીરઇ સહી ઉ તેસિં તુ છે ૪.. ખલિઅસ ય તેસિં પુણે,વિહિણા જ નિંદણાઈપડિકમશું તેણુ પડિક્રમણેણં, તેસિપિ ય કીરએ રોહી પા. ચરણાઈયાઈયાણું, જહમં વકૃતિગિચ્છરૂણું છે પડિમણાસુદ્ધાણં, સહી તહ કાઉસ્સગેણું છે ૬ . ગુણધારણરૂણું, પચ્ચખાણેણ તવઈઆરસ્સ વિરિઆયારસ્સ પુણે, સલૅહિવિ કીરએ રોહી છે ૭ છે. ગયવસહસીહઅભિસેએ,દામસસિદિયર ઝર્યા કુંભ પઉમસર સાગરવિભાણ,ભવણુરચણુચ્ચયસિડિંચાતા. અમરિંદનરિંદમુણિદ – વંદિયં વંદિઉં મહાવીર છે કુસલાણબંધિબંધુર-મઝયણું કિઈસસામિ ૯ો.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચઉસરણગમણ દુક્ક–ગરિહા સુકડાણુમેયણા એવા એસ ગણે અણવરયં, કાય કુસલહેઉત્તિ છે ૧૦ | અરિહંતસિદ્ધાસાહુ, કેવલિ-કહિ સુહાવા ધમ્મ છે એએ ચઉરે ચઉગઈ હરણા સરણું લહઈ ધ ૧૧ા અહ સે જિણભભિરૂ–ચ્છરંત રેમંચકંચુઅકરાલો છે પહરિસપણુઉમ્મીસં, સીસંમિ કયંજલી ભણઈલરા રાગ સારીણું, હંતા કમ્મદુગાઈઅરિહંતા છે વિસયકાયારીણું, અરિહંતા હેતુ મે સર ! ૧૩ રાયસિસ્મિવકસિત્તા, તવચરણું દુર અણુચરિત્તા પ કેવલસિરિમરહંતા, અરિહંતા હેતુ મે સરણું છે ૧૪ થઈવંદણુમરહંતા, અમરિંદનરિદપૂઅમરહંતા છે સાસયસુહમરહંતા, અરિહંતા હું, મે સરણું છે ૧૫ પર–મણગાયં મુર્ણતા, જોઈદમ હિંદઝાણ મરહંતા છે ધમ્મકહં અરહંતા, અરિહંતા હુંતુ મે સરણું છે ૧૬ સવજિઆણહિંસ, અરહંતા સચ્ચવયમરહંતા બંભવયમરહંતા, અરિહંતા હેતુ મે સરણું છે ૧૭ના ઓસરણમવસરિતા, ચઉતીસં અઇસએ નિસેવિત્તા અંમ્મકહં ચ કહેતા, અરિહંતા હું, મે સરણું પા૧૮
એગાઈ ગિરાણેગે, સંદેહ દેહિણું સમંછિત્તા છે તિહુઅણમણુસા સંતા, અરિહંતા કુંતુ મે સરણું ૧લા વચણામણ ભુવણું, નિવાવંતા ગુણસુ ઠાવંતા છે જિઅલાઅમુલ્કતા, અરિહંતા હતુ મે સરણું . ૨૦
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
અચ્ચમ્મુઅગુણવતે, નિયજસસસહર
પહાસિઅ-દિઅંતે છે નિયયમણાઈઅણુતે, પડિવા સરણમરિહંતે ૨૧ છે ઉઝિયજમરણાણું, સમસ્તદુખત્તસત્તસરણાણું મા તિહુઅણજણસુહયાણું, અરિહંતાણં નમે તાણુંરરા અરિહંતસરણમલસુદ્ધિ-લસુવિસુદ્ધસિદ્ધબહુમાણે પણ સિરરઈયકરકમલ-સેહરો સહરિસં ભણઈ ૨૩ કમ્મખય સિદ્ધા, સાહાવિએ નાણદંસણસમિઠ્ઠા છે સવલદ્ધિસિદ્ધા, તે સિદ્દા હેતુ મે સરણું છે ૨૪ તિએલેઅમત્કયત્યા, પરમપયWા અચિંતસામન્થા છે મંગલસિદ્ધપયથા, સિદ્ધા સરણું સુહાસસ્થા છે ૨પા મૂલકુખયપડિવખા, અમૂઢલખા સગપચ્ચકખા સાહાવિઅનસુફખા, સિદ્ધા સરણું પરમમુખા છે ૨૬ પડિપિ@િઅપડિહુઆ, સમગઝાણગ્નિદભવબીઆ
ઈસરસરણુઆ, સિદ્ધા સરણું સમરણ્યા છે ર૭ ૫ પાવિઅપરમાણુંદા, ગુણનીસંદા વિભિન્નભયકંદા લહુઈકિય-રવિચંદા, સિક્કા સરણું ખવિઅદંદા ૨૮ ઉવલદ્ધપરમબંભા, દુલહલંભા વિમુસંરંભા છે ભુવણઘરધરખંભા, સિક્કા સરણું નિરારંભ ૨૯ સિદ્ધસરફેણનયભંભ-હેઉસાહુગુણજણિઅઅણુરાઓના મેઈણિમિલંતસુપસલ્ય-મસ્થ તત્વિમં ભણઈ૩૦ જિલઅબંધુણે, કુગઇસિંધુણે પારગામહાભાગા છે
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
નાણઈએહિં સિવસુખ-સાહગા સાહણે સરણું પરા કેવલિણ પરમહી, વિઉલમઈસુઅહરા જિણમયંમિ છે આયરિય-ઉવઝાયા, તે સવ્વ સાહણો સરણું ૩ર છે ચઉદસ-દસ-નવપુટવી, દુવાલસિક્કારસંગિણે જે આ જિકપાહાલંદિઅ, પરિહારવિસુદ્ધિસાહ ૩૩ ખીરાસવ-મહુઆસવ, સંભિન્નઅ-કુબુદ્ધી અને ચારણઉરિવાયાણ-સારિણે સાહણે સરણું ૩૪ . ઉઝિયવઈરવિરોહા, નિશ્ચમહા પસંતમુહસોહા ! અભિમયગુણસંદેહા, હયમાહા સાહણે સરણું ૩૫ ખંડિઅસિણેહદામા, અકામધામા નિકામસહકામાં સુપુરિસમણાભિરામા, આયારામા મુણું સરખું ઉદા મિહિઅવિસયસાયા,ઉઝિઅઘરઘરણિસંગસુહસાયા,
અકલિઅહરિસવિસાયા, સાહુ સરખું ગયપમાયા પાછા હિંસાઈદાસ સુન્ના, કયકાસન્ના સયંભુરૂખન્ના છે અજરામરપહખુન્ના, સાહુ સરણે સુકયપુત્રા છે ૩૮ કામ વિડંબણ-સુક્કા, કલિમલ-મુક્કા વિમુક્ક-ચેરિકા . પાવરય-સુરય-રિક્કા સાહગુણરયણચિચ્ચિા ને ૩૯ ા સાહરસુઠિઆ જ, આયરિયાઈ તઓ એ તે સાહુ છે સાહભણિએણ ગહિઆ, તમહા તે સાહૂણે સરણું ૪ના પડિરજ્ઞસાહુસરણે, સરણું કાઉં પુણોવ જિણધર્મો પરિસરમંચપવંચ, કંચુઅંચિઅતણ ભણઈ ૪૧ પવરસુકએહિ પત્ત, પત્તેહિ વિ નવરિ કેહિવિન પત્ત છે
વાઈસમુની શાહ સરણે સુ
ચારિક્કો
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે કેવલિ-પન્નત્ત, ધમ્મ સરણે પવો હું જે કરે છે પત્ત અપફ્લેણ ય, પત્તાણિ ય જેણ નર-સુર-સુહાઈ મુખસુહં પુણપત્તેણ, નવરિ ધર્મો સામે સરણાઈવા નિદલિઅકલુસકમે, કયસુહજખ્ખો ખલીકય અહમ્મો પમુહપરિણામરમ્મો, સરણું મેહાઉજિણધર્મો ૪૪ કાલzએવિન મયં, જમ્મણજરમરણવાહિસયસમયં અમર્યાવબહુમયં જિ-મયં ચ સરણે પવન્નાહંક્ષા પસમિઅ-કામપમેહં, દિવેદિઠેસ ન કલિય-વિરહ્યું છે સિવસુહફલયમમેહં, ધર્મો સરણે પવન્નાહ ! ૪૬ છે નરયગઇ-ગમણાહં, ગુણસંદેહં પવા–
નિહં નિહણિય-વસ્મહહં, ધમ્મ સરણે પવને હું જવા ભાસુરસુવન્નસુંદર-રણાલંકાર-ગારવ-મહદ્ઘ છે નિહિમિવ બચ્ચહર, ધર્મે જિણદેસિઅં વંદે ૪૮ ચઉસરણગમણસંચિઅ-સુચરિઅર મંચઅંચિઅસરીરે, કયદુડગરિહાઅસુહ, કમ્બખયકંખિરે ભણઈ કલા ઈહભવિઅમનભવિઅંમિચ્છરૂપવત્તણે જમહિગરણું, જિપવયણપડિકુ, દુઠે ગરિહામિ તં પાચં પ૦ છે મિચ્છત્ત-તમધેણં, અરિહંતાઈનું અવનવયણું જ છે અન્નાખેણવિરઈએ, ઈહિં ગરિહામિ તં પાચં ૫૧ સુઅ-ધમ્મ-સંધ-સાહુ, પારંપડિ[અયાઈ જ રઈબં, અનેસુ અ પાવેલું, ઇહિ ગરિફામિ તું પાવે છે પર છે અનેસુ અ જીવેસું, મિત્તીકરૂણાઈ–અરેસ કર્યો છે
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૫૦
પરિઆવણાઈ દુખં, ઈહિં ગારિવામિતં પાચંપરા જમણુ-વયકાએ હિં, કયકારિઅઅણુમઈહિં આયરિએ ધમ્મવિરૂદ્ધમસુદ્ધ, સર્વ ગરિહામિ તં પાપં છે ૫૪ છે અહ સો દુક્કડગરિહા-દલિ-ઉડ–દુક્કો કુડે ભણઈ સુકડાણરાય-સમુઈત્ર-પુત્રપુલકુર–કરાલે પપ અરિહંત અરિહંતસુ, જ ચ સિદ્ધરણું ચ સિસ આયારે આયરિએ, ઉવઝાયત્ત ઉવઝાએ છે પદા સાહૂણ સાહુચરિઅ, દેસવિર ચ સાવયજણાવ્યું છે અણુમન્ને સલ્વેસિં, સમ્મત્ત સમ્મદિઠીણ છે પ૭ છે અહવા સવંચિય, વીઆરાય-વયણણુસારિજ સુકર્ડ કાલરએવિ તિવિહં, અણુમાએ તયં સર્વ ૫૮ છે સુહપરિણમેનિયં, ઉસરણગમાઈ આયરે જ છે કુસલ પયડીઉ બંધઈ બદ્ધાઉ સુહાગુબંધાઉ ૫૯ મંદણુભાવા બદ્ધા, તિવણુભાવાઉ કુણઈ તા ચેવ છે અસુહાઉનિરણુબંધાઉ,કુણઈ તિવાઉમંદાઓના તા એય કાયવં, બહેહિ નિર્ચાપિ સંકિલેસંમિ | હાઈ તિકાલં સમ્મ, અસંકિલેસંમિ સુકયફલ ૬૧ ચરિંગેજિણધર્મો, નકચરિંગસરણમવિન કર્યું, ચરિંગભવ છે, ન કએ હા હારિઓ જન્મે પાદરા ઈય જીવ પમાય-મહારિ-વીરભદંતમેયમઝયણું છે ઝાએ તિસંઝ-મવંઝ,કારણું નિવવુઈસુહાણું ૬૩
શ્રી ચઉસરણ પયRા સમાપ્ત.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
।। आउर पच्चकखाण पयन्ना ।।
(ત્રણ આયંબીલ કર્યા પછી આ સૂત્ર વાંચવું) દેસિસવિરઓ, સમ્મદિઠી મરિજજ જે જીવે તં હોઈબાલપંડિય-મરણે જિણસાસણે ભણિયં વા પંચય અણુવ્રયાઈ, સત્ત ઉ સિકુખાઉ દેસ-જઇધમ્મ, સવેણુ વ દેણુ વ, તેણુ જુઓ હાઈ દેસજઈ ૨ પાણવહ–મુસાવાએ, અદત્ત–પરદારનિયમણેહિં ચ | અપરિમિઈચ્છાઓવિય, અણુવ્રયાઈ વિરમણાઈ વા જ ચ દિસાવેરમણું, અણસ્થદંડાઓ જ ચ વેરમણું : દેસાવગાસિયંપિ ચ, ગુણવયાઈ ભવે તાઈ ૪૫ ભેગાણું પરિસંખા, સામાક્ય અતિહિ-સંવિભાગો ચા પિસહવિહી ઉસ, ચઉરે સિખાઉ વૃત્તાઓ યાા આસુરે મરણે, અછિન્નાએ ય જીવિયાસાએ છે નાએહિ વા અમુશ્કે, પછિમસંલેહમકિચ્ચા ને ૬૫ આલોઈય નિસ્સલે, સઘરે ચેવારુહિg સંથારે છે જઈ મરઈ દેસવિરઓ, તે વૃત્ત બાલપંડિઅય છે ૭ જે ભક્તપરિન્નાએ, ઉવમે વિFરેણ નિદિ છે સે ચેવ બાલપડિય-મરણ ને જહજુગૅ છે ૮
માણિએસુ ક–વગેસ નિયમેણુ તસ્સ ઉવવાઓ ા નિયમા સિઝઈ ઉશ્કે-સએણસે સત્તમંમિ ભવેલા ઇય બાલમંડિય હેઈ, મરણ–મરિહંતસાસણે દિટું ઈ પડિયા પંડિય-મરણ તુચ્છ સમાસેણું ૧૦
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર
ઈચ્છામિ ભંતે ઉત્તમ પડિમામિ છે અઈયં પડિમામિ અણાગટ્ય પડિક્કમામિ પચ્ચેપન્ન પડિમામિ ને કર્યા પડિમામિ કારિય પડિમામિ
અણુમેઈયં પડિકમામિ મિચછત્ત પડિમામિ છે અસંજમં પડિક્ઝામિ છે કસાયં પડિમામિ છે પાવપગ પડિમામ મિચ્છાદંસણપરિણામે સુવા, છે ઈહિલે ગેસુ વા ને પરલોગેસુ વા સચ્ચિત્તેસુ વાવ અચિત્તેસુ વા, પંચસુ ઇંદિયત્વેસુ વા. અન્નાણું ઝાણે
૧. અણયારે ઝાણે ૨ કુદંસણું ઝાણે ૩ કેહંઝાણે છે કે માણુંઝાણે છે પ છે માયંઝાણે દા લેહંઝાણે | ૭ | રાગંઝાણે છે ૮. દેસંઝાણે ૯ મેહંઝાણે ૧૦ | ઈચ્છઝાણે ૧૧ મિચ્છુઝાણે ને ૧૨ ને મુઠ્ઠ ઝાણે ૧૩ છે સંકે ઝાણે છે ૧૪ કંખે ઝાણે છે ૧૫-ગેહિ ઝાણે છે ૧૬ આસં ઝણે ૧ ૧૭ તહં ઝાણે છે ૧૮ છે છતું ઝાણે છે ૧૯ છે પંથું ઝાણે ૨૦ મે પંથાણું ઝાણે ૨૧ નિદંઝાણે
રા નિયાણું ઝાણે ર૩ છે નેહં ઝાણે છે ૨૪ કામ ઝાણે રપ ને કલુસં ઝાણે ર૬ . કલહં ઝાણે તે ૨૭ જુડ્ઝ ઝાણે છે ૨૮ નિજુઝંઝાણે છે રા સંવંઝાણે ૩૦ | સંગર્હ ઝાણે ૩૧ | વવહારે ઝાણે
૩૨ કયવિર્ય ઝાણે છે ૩૩ મે અત્યદંડું ઝાણે ના ૩૪ આભેગંઝાણે છે રૂપ છે અણુભેગું ઝાણે
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩
છે ૩૬ છે આણાઇë ઝાણે મા ૩૭ છે વેર ઝોન કે આ વિયર્ક ઝાણે છે ૩૯ો હિંસંઝાણે છે ૪૦ છે હાસંઝાણે N૪૧ પહાસં ઝાણે છે કર છે પસં ઝાણે છે ૪૩મા ફરસંઝાણે મા ૪૪ ભયંઝાણે છે ૪૫ છે રૂવંઝાણે ૪૬ અખે-પસં સં ઝાણે છે ૪૭ છે પરનિંદંઝાણે છે ૪૮ છે પર રિહં ઝાણે કો પરિગ્રહ ઝાણે પ૦ છે પર૫રિલાયંઝાણાપણા પરદૂસણુંઝાણે પરા આરંભંઝાણે | પર છે સંરંભંઝાણે છે ૫૪પાવામાયણુંઝાણે
પપા અહિગરણુંઝાણે છે ૫૬ છે અસમાહિમરણંઝાણે છે પહો કમ્મોદયપચ્ચયંઝાણે પેલા ઈઢિગારવંઝાણે છે. ૫૯ . રસગારવંઝાણે છે ૬૦ | સાયાગારવંઝાણે છે ૬૧ છે અવેરમણૂંઝાણે છે દર અમુત્તિમરણંઝાણે
૬૩ પસુન્નસ વા, પડિબુદ્ધસ્ટ વા, જે મે કઈ દેવસિઓ રાઈઓ ઉત્તમ અઈમે વઈમે અઈયારે અણયારો તસ્સ મિચ્છામિ દુક્કડં છે એસ કરેમિ પણામ, જિણવર-વસહસ્સ વદ્ધમાણસ સેસાણં ચ જિણાણું, સગણહરાણું ચ સવ્વસિં ૧૧, સર્વ પાણારંભં, પચ્ચક્ખામિત્તિ અલિયવયણે ચા સવમદિન્નાદાણું, મેહુન્ન-પરિગ્નેહં ચેવ છે ૧૨ સમ્મ મે સવભૂસુ, વેર મઝ ન કેણઈ આસાઓ સિરિત્તાણું, સમાહિમણુપાલએ . ૧૩
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
સવં ચાહારવિહિ, સન્નાએ ગાર કસાએ ય સવૅ ચેવ મમત્ત, ચએમિ સવંખમામિ છે ૧૪ હજ્જા ઇમેમિ સમએ, ઉવમે અવિઅરસ જઈમર્ઝા એયં પચ્ચક્ખાણું, વિઉલા આરાહણે હાઉ ૧૫ સલ્વદુખપહાણાણું, સિદ્ધાર્ણ અરહ નમે છે સહ જિણપન્નત્ત, પચ્ચખામિ ય પાવર્ગ છે ૧૬ નમુલ્થ છુપાવાણું, સિદ્ધાણં ચ મહેસિણું છે સંથાર પડિવામિ, જહા કેવલિ–દેસિયું છે ૧૭
કિંચિવિ દુચ્ચરિયું, સવૅ સિરામિ તિવિહેણું, સામાઈયં ચ તિવિહં, કરેમિ સવં નિરાગાર ૧૮ બ અભિંતરે ઉવહિં, સરીસઈ સમેયણું છે મણુસા વય–કાએહિં, સવં ભાવેણ વોસિરે છે ૧૯ો. સર્વ પાણારંભ, પચ્ચકખામિત્તિ અલિયવયણે ચા સવમદિન્નાદાણું, મેહન–પરિગ્નેહં ચેવ | ૨૦ | સમ્મ મે સવભૂસ, વેરે મઝ ન કેણઈ છે આસાઓ સિરિત્તાણું, સમાહિમણુપાલએ ૨૧ રાગ બંધં પસંચ, હરિસં દીણભાવયં ઉસ્સગાં ભયં સોગં, રઈ અરઈ ચ સિરે છે ૨૨ મમત્ત પરિવજામિ, નિમ્મમાં ઉવડિઓ આલંબણું ચમે આયા, અવસેસં ચ સિરે છે ર૩ આયા હુ મહં નાણે, આયા મે દંસણે ચરિતે ય છે આયા પચ્ચક્ખાણે, આયા મે સંજમે જેગે ૨૪ |
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫
એગા વચ્ચઈ જવા, એગા ચેન્નુવવજ્જએ ॥ એગસ્ટ ચેવ મરણ”, એગા સિજ્જઈ નીરએ ॥ ૫॥ એગા મે સાસએ અપ્પા, નાણ–દસણ–સજીએ ॥ સેસા મે માહિરા ભાવા, સવે સોગ-લક્ષ્મણા ॥૨૬॥ સંજોગમૂલા જીવેણુ, પત્તા દુખ–પરંપરા ॥ તમ્હા સોગસ બધં, સવ્વ તિવિહેણ વાસિરે ારા મૂલગુણે ઉત્તરગુણે, જે મે નારાહિયા પયત્તેણં ૫ તમહુ` સવ્વ નિર્દ, પડિમે આગમિસાણ" ॥ ૨૮ ॥ સત્ત ભએ અન્ને મએ, સન્ના ચત્તારિ ગારવે તિમ્નિ આસાયણ-તિત્તીસ, રાગ દાસ ચ ગરિહામિ ॥ ૨૯ ॥ અસંજમ-મન્નાણું, મિચ્છત્ત સવમેવ ય મમત્ત વેસુ અવે અ, ત` નિદૈ ત ચ ગરિહામિ ૫૩ના નિંદામિનિંદણિજ્ય,ગરિહામિ અ જ ચ મે ગરહણિજ્યં આલાએમિ અ સવ, અબ્સિતર-બહિર ઉવહિ ।। જહુઆલા જપ્ તા, કંજ્રમક ચ ઉન્નુઅ ભણુઇ તં તહુ આલાઈજ્જા, માયા-મય—વિષ્પમુક્કો યાકરા નાણુમિ દ ́સણુંમિ ય, તવે ચરિત્તે ય ચઉસુવિ અક પે શ્રીરા આગમ-કુસલા, અપરિસ્સાવી રહસ્સાણ ॥૩૩॥ રાગેણુ વ દાસેણુ વ, જ મે અકયન્નુઆ-૫માએણુ’॥ જો મે કિંચિવિ ભણિ, તમહં તિવિહેણ ખામેમિા૩૪ તિવિહું ભણુતિ મરણુ, બાલાણું આલપડિયાણં ચ ॥ તાય પડિયમરણું, જ કેવલિણા અણુમરતિ ॥ ૩૫ ॥
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
જે પુરુ અ૬મઈયા, પથલિય–સના ય વભાવાય છે અસ માહિણા મતિ, ન હુ તે આરાહગા ભણિયા ૩૬ મરણે વિરાહિએ દેવ-દુગ્ગઈ દુલહા ય કિર બેહી છે સંસારે ય અણું તે, હવઈ પુણે આગમિસ્યાણું ૩૭ કા દેવદુગ્ગઈ? કા અહિ? કેણેવ વુઝઈ મરણ ? કેણુ અણુત પારં, સંસારં હિંડઈ? જી રે ૩૮ કંદપદે-કિદિવસ-અભિમા આસુરી ય સંમેહા ! તા દેવદુગાઇઓ, મરણુમિ વિરહિએ હતિ ૩૯ મિચ્છાદંસણરત્તા, સાનિયાણ કિરૂહલેસમેગાઢા છે ઈહ જે મતિ જીવા, તેસિં દુલ્લા ભવે બોહી ૪૦ સમ્મદંસણ-રત્તા, અનિયાણ સુલેસ–મગાઢા છે ઈહ જે મતિ જીવા, તેસિં સુલહા ભવે બોહી ૪૧ જે પુણુ ગુરૂપડિયા, બહમહા સસબલા કુસીલા યા અસમાવિણ મતિ, તે હુંતિ અણુતસંસારી કરે જિણવયણે અણુરત્તા, ગુરૂવયણે જે કરંતિ ભાવેણું અસબલ–અસંકિલિ, તે હંતિ પરિત્તસંસારી જરા બાલમરણાણિબહુ બહુઆણિ અકામગાણિ મરણાણિ મરિહંતિ તે વરાયા, જે જિણવયણે ન યાણંતિ પાઠક સત્યગ્રહણું વિસલખણું ચ,જલપુંચ જલપ્રવેસો અ, અણયારભંડવી, જમ્મણ-મરણાણુબંધીણિયા ઉમણે તિરિયંમિવિ, મયાણિ જીવેણ બાલમરણાણિ છે દંસણુ-નાણ-સહગઓ, પંડિયમરણું અણુમરિસ્સાદા
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
પs
ઉચણય જાઈ–મરણ, નરએસ વેઅણુઓ ય છે એઆણિ સંભરતે, પંડિયમરણુંમરસુ ઈણિહાકા જઈ ઉપજઈ દુકુખં, તે દદુ સહાઓ નવરો કિં કિં મએ ને પત્ત, સંસારે સંસદંતેણું છે ૪૮ છે સંસારચવાલે, સવિ ય પગલા મએ બહુસે છે આહારિયા ય પરિણામિઆ ય, ન ચ હેંગઓ તત્તિ. ૪૯ તણ-કહિવઅગ્ની, લવણજો વા નઈસહસ્તેહિં ન ઈમે છો સક્કે, હિપેઉં કામ–ભેગેહિં . ૫૦ આહારનિમિત્તેણં, મછા ગચ્છતિ સત્તર્મિ પૂઢવુિં છે સચિત્તે આહારે, ન ખમે મસાવિ પત્થઉં પલા પુવિ કયપરિકમ્મા, અનિયાણ ઊહિઊણુ મદબુદ્ધિ પચ્છા મલિઅ-કસાઓ, સજે મરણું પડિચ્છામિ. પર અક્કડે ચિરભાવિય, તે પુરિસા મરણદેકાનંમિ છે પુવકયકમ્મ–પરિભાવણાઈ પચ્છા પરિવડંતિ પર તમહા ચંદનવિર્ઝા, સકારણું ઉજૂએણ પુરિસેપ્યું છે છો અવિરહિયગુણ, કાય મુખમમ્નેમિ પ બાહિરોગવિહિ, અભિતરઝાણ-ગમલ્લી જહ તશ્મિ દેસકોલે, અમૂઢસન્ન ચયઈ દેહં . પપ છે હંતૂણ રાગદાસ, છિનૂણ ય અકસ્મસંધાયું છે જમ્મણ-મરણરહદં, છિન્નુણ ભવાવિમુચિહિસિ.૫૬ એવં સરવુએસ, જિણદિઠ સહામિ તિવિહેણું છે તસ-થાવર-ખેમકરં પારં નિવાણ-મગ્ગસ્સ પ૭
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન હિ તેમિ દેસશ્ચલે, સક્કો બારસવિહો સુઅબંધ સ અણુચિતેઉં, ધણિયંપિ સમયૂચિત્તેણું ૫૮ છે એગમિવિ જમિ પએ, સંવેગે વીસરાય-મર્ગેમિ છે ગ૭ઈનરે અભિખ, તું મરણું તે મરિયનં. ૫૯ તા એગંપિ સિલેગં, જે પુરિસો મરણ-રેસકોલંમિ છે આરાહણેવઉત્ત, ચિંતં તે-ડરાહગ હઈ છે ૬૦ છે આરાહણેવઉત્ત, કાલં કાઊણ સુવિહિ સમ્મ છે ઉશ્કેર્સ તિક્તિ ભવે, ગંતૂણે લહઈ નિવાણું ૬૧ સમણુત્તિ અહં પઢમં, બીયં સવસ્થ સંજમિત્તિા સવં ચ સિરામિ, એયં ભણિયં સમાણું ૬૨ છે લ અલદ્ધપુવંજિણવયણ-સુભાસિયં અભયભૂઅં ગણિઓ સુગ્ગઈમ, નાહં મરણસ્સ બીહેમિ ૬૩ ધરણવિ મરિયર્વ, કાઉરિસેવિઅવસ્સ મરિયવંશ દુહંપિ હુમરિઅલ્વે, વરં ખુ ધીરરણે મરિઉં ૬૪ સીલેણવિ મરિયવં, નિસ્સીલેણવિ અવસ્ય મરિયલ્વે દુહંપિ હ મરિઅલ્વે, વરં ખુ સીલત્તણે મરિઉંદપા નાણસ્સ સણસ્સ ય, સમ્મત્તસ્સ ચ ચરિત્તજુત્તસ્સા જે કાહી ઉવઓગં, સંસારા સે વિમુશ્ચિહિસિકદા ચિર-ઉસિય-ખંભયારી, પપ્પડેઊણ સેસયં કર્મો અણુપુવીઈ વિસુ, ગ૭ઈ સિદ્ધિ ધુયકિલેસે ૬૭ નિક્કસાયન્સ દંતસ્મ, સૂરસ્સ વવસાણે છે સંસારપરિભીઅલ્સ, પચખાણું સુહં ભવે ૬૮
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૯
એય પચ્ચક્ખાણું, જે કાહી મરણદેસકોલંમિ છે ધીરે અમૂઢસા, સે ગ૭ઈ ઉત્તમ ઠાણું છે ૬૯ - ધીરે જર-મરણ-વિઊ, ધીરવિજ્ઞાણનાણ-સંપન્ના લેગસુજજે અગરે, દિસઉખયંસવૃદુખાણું ૭૦ના
મે થી રાત્રેય અધુe૫ છે. અઈમુત્તય-કેવલિયું, કહિએ સેdજતિ-માહર્પે છે નારયરિસિમ્સ પુર, તે નિસુહ ભાવ ભવિઆ. ૧ સેતુજે પુંડરીઓ, સિદ્દો મુણિકાડિપંચસંજુ છે ચિત્તસ્સ પુણિમાએ,સે ભણઈ તેણુ પુંડાિરા નમિ વિનમિ રાયાણે, સિદ્ધા કેડિહિં દેહિ સાહૂણું છે તહ દેવિડ વાલિખિલ્લા, નિવૃઆ દસ ય કડીઓiારા
જુન્ન સંબ પમુહા, અદ્ધાઓ કુમાર-કેડીઓ છે તહ પંડવા વિ પંચ યે, સિદ્ધિ ગયા નારયરિસી યાયા થાવસ્થા સુય સેલગા ય, મુણિ વિ તહ રામપુણી ભરહો દસરહપુત્ત, સિદ્ધા વંદામિ સેનું જે છે ૫ છે. અન્ને વિખવિયમેહા, ઉસભા-વિસાલ-વંસ-સંભૂા જે સિદ્દા સેત્તેજે, તં નમહ મુણી અસંખિજાનો ૬ પન્નાસ જોયણાઈ, આસી સેત્તેજ-વિત્થર મૂલે છે દસ જેયણ સિહરતલે, ઉચ્ચત્ત જયણા અદ્ ૭ જ લહઈ અન્નતિથૈ, ઉગેણ તણ બંભચેરેણ . તે લહઈ પયત્તેણં, સેત્તેજગિરિશ્મિ નિવસંતો . ૮
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ કેડિએ પણ કામિય–આહાર-ભેઈયા જે ઉદ તે લહઈ તત્થ પુર્ણ, એગવાસણ સેતુજે છે ૯ છે જે કિંચિ નામ તિર્થં, સગે પાયાલિ માણસે એ છે તે સવમેવ દિ૬, પુંડરિએ વંદિએ સંતે છે ૧૦ પડિલાભંતે સંઘ, દિમદિઠે ય સાહૂ સેતુંજે છે કેડિગુણં ચ અદિડે. દિઠે અ અર્ણતયં હોઈ ૧૧ છે કેવલનાણુપત્તી, નિવ્વાણું આસિ જલ્થ સાહૂણું છે પુંડરિએ વંદિતા, સરવે તે વંદિયા તથ છે ૧૨ છે અવય સમ્મએ, પાવા ચંપાઈ ઉજ્જતન ચ | વંદિત્તા પુણગુફલં, સયગુણું તં પિ પુંડરીએ છે ૧૩ પૂઆકરણે પુર્ણ, એગગુણું સયગુણં ચ પડિમાએ છે જિણભણેણુ સહસ્સ-સંતગુણું પાલણે હાઈ ૧૪ પડિતં ચેહર વા, સિત્તેજગિરિસ્સ મન્થાએ કુણઈ છે ભુણ ભરહવાસ, વસઈ સગેણ નિવસંગે ઉપા નવકાર પરિસીએ, પુરિમ-ગાસણું ચ આયામ છે પુંડરીયં ચ સરત, ફલકંખી કુણઈ અભત્તä ૧૬ છ-ડમ-દસ-દુલાલસાણં, માસ-દ્ધમાખવાણું તિગરણસુદ્ધો લહઈ સિત્તેજે સંભવંતે આ છે ૧૭ છઠેણં ભત્તેણં અપાણેણં તુ સત્ત જત્તાઇ છે જે કુણઈ સેત્તેજે, તઈયભવે લહઈ સો મુક્ખં ૧૮ અજ વિ દીસઈલોએ, ભત્તચઈઊણ પુંડરીયનગે સગે સુહેણ વચ્ચઈ, સીલવિહુ વિ હઊણું ૧૯
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
છત્ત ઝયં પડા, ચામર-ભિગાર-થાલ-દાણેણું છે વિજાહરે આ હવઈ, તહ ચક્કી હોઈ રહદાણ પરના દસ વીસ તીસ ચત્તાલ, પન્નાસા મુફદામ-દાણ છે લહઈ ચઉત્થ-છડમ,-દસ-દુલાલસ-ફલાઈ ૨૧ાા. ધૂ પખવવા, માસકખમણું કપૂરધવમ્મિ છે કિત્તિય મા ખમણું, સાહુ પડિલાભિએ લહઈ મારા ન વિ તું સુવન્મભૂમિ-ભૂસણુદાણેણ અન્નતિભેંસ | જ પાવઈ પુણફર્લા, પૂઆ——ણેણુ સિનું જે ૨૩ કંતાર-ચેર–સાવચ,-સમુદ-દારિદ-રોગ-રિઉ–ા છે મુઐતિ અવિઘેણું, જે સેતું જ ધરતિ મણે ૨ ૨૪ સારાવલીપયન્નગ–-ગાહા સુહરણ ભણિઆઓ છે, જે પઢઈગુણઈનિસુણઈસો લઈ સિત્તેજ-જzફલ.૨૫
- શ્રી ઘંટાકર્ણ મહામંત્ર છે ૩૪ ઘંટાકર્ણો મહાવીર, સર્વવ્યાધિ-વિનાશક છે વિસ્ફોટકભયે પ્રાપ્ત, રક્ષ રક્ષ મહાબલ છે ૧ ચત્ર વં તિષ્ઠસે દેવ, લિખિતેડક્ષરપંક્તિભિઃ | રેગાસ્તત્ર પ્રણશ્યક્તિ, વાતપિત્તકર્ભવાદ | ૨ તત્ર રાજભયં નાસ્તિ, યાન્તિ કણે જ પાર ક્ષયમ્ | શાકિની ભત વેતાલા, રાક્ષસાઃ પ્રભવતિ ન ૩ છે નાઇકાલે મરણું તસ્ય, ન ચ સર્પણ દ૨યતે છે અગ્નિ-ચરભયંનાસ્તિ, થ્રી ઘંટાકર્ણોનમેડસ્તુતે
- ઠેર ઠેર ઠેર સ્વાહા
વાસ્તત્ર પ્રતિ, યાન્તિ ભવન્તિ તે
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રીગ્રહશાન્તિ સ્તોત્રમ્ જગન્નુરૂં નમસ્કૃત્ય, શ્રુત્વાસશુરૂ-ભાષિતમ છે ગ્રહશાન્તિ પ્રવક્ષ્યામિ, ભવ્યાનાં સુખહેતવે છે ? જીનેંદ્રિક ખેચરા રોયા, પૂજનીયા વિધિ માતુ છે પુષ્પ વિલેપને ધૂપ, નૈવેધૈસ્તુષ્ટિ હેતવે પદ્મપ્રભમ્ય માતડ-શ્ચન્દ્રશ્ચન્દ્રપ્રભસ્ય ચ | વાસુપૂજ્યસ્ય ભૂપુત્ર, બુધસ્યાડછી જિનેશ્વરાઃ | ૩ In વિમલાનન્તધર્મારાઃ શાનિતઃ કુન્થનમિસ્તથા વર્ધમાન જિનેન્દ્રાણું, પાદપદ્મ બુધે ન્યસેતુ છે જો ઋષભાજિતસુપાર્ધા-શ્રાભિનન્દનશીતલે છે સુમતિઃ સંભવસ્વામી, શ્રેયાંસ બહસ્પતિ છે ૫ સુવિધેઃ કથિતઃ શુક, સુત્રતસ્ય શનૈશ્ચરઃ નેમિનાથસ્ય રાહ સ્વાતુ, કેતુ શ્રીમદ્વિપાર્થ છે દા જન્મલગ્ન ચ રાશિ ચ, યદા પીડતિ ખેચરાઃ | તદા સંપૂજયેદ્ધીમાન, ખેચર સહિતાન જિનાના છા પુષ્પગંધાદિભિ ધપ, નૈવેધૈઃ ફલ સંયુતિઃ | વર્ણસદશદાનેશ્વ, વઐશ્વ દક્ષિણનિવર્તિઃ ૮ | » આદિત્ય-સેમ-મંગલ-બુધ-ગુરૂ-શુક્ર–શનૈશ્ચર રાહુ-કેતુ-સહિતા ખેટા જિનપતિ-પુરતેવતિષ્ઠતુ જિનાનામગ્રત સ્થિત્વા, ગ્રહાણાં શાન્તિહેત . નમસ્કારશતં ભકત્યા, જપદષ્ટોત્તરશતમ્ | લા
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભદ્રબાહરવાવ, પંચમ: શ્રુતકેવલી વિદ્યાપ્રવાદતઃ પૂર્વાદ, ગ્રહશાન્તિવિધિ-શ્રુતમ્ ૧ના જિતેંદ્ર-ભકયા જિન-ભક્તિભાજ, ચેષાં ચ પૂજા બલિપુષ્પરિ છે ઝહા ગતા કે પ્રતિકુળતાં ચ, તે સાનુકુલા વરદા ભવંતુ
છે ૧ નામજિણું જિનામા, ઠવણ જિણા પુણ નિણંદપડિમાઓ છે દવ જિણું જિણજીવા, ભાવ જિણ સમવસરણત્યા
રોગાદિકની શાન્તિને માટે. રેગ શેકાદિભિ È, રજિતાય જિતાર છે નમ: શ્રી શાંતયે તમે, વિહિતાનંતશાંતયે છે ૧ છે શ્રી શાંતિજિન–ભક્તાય, ભવ્યાય સુખસંપદમ્ શ્રી શાંતિદેવતા દેયા,-દશાંતિ-મપનીયતે | ૨ | અંબા નિહિત–ડિભા મે, સિદ્ધ-બુદ્ધ-સમન્વિતા છે સિતે સિંહે સ્થિતા ગૌરી, વિતતુ સમીહિતમ્ ારા ધરાધિપતિ-પત્ની યા, દેવી પદ્માવતી સદા છે શુદ્રોપદ્રવતઃ સા માં, પાતુ પુલ્લ૯ણાવલી ૪ ચંચચ્ચક્રધરા ચાર, પ્રવાલ-દલ-દીધિતિ છે ચિરે ચકેશ્વરી દેવી, નંદતા–દવતાચ્ચ માં છે ૫ ખ-ખેટક-કેદંડ –બાણ–પાણિ સ્તડિકતિઃ | તુરંગ-ગમનાછુપ્તા, કલ્યાણનિ કરતુ મે ૬ .
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
મથુરાયાં સુપાર્શ્વ–શ્રી, સુપાર્શ્વ-સ્તુપ–રક્ષિકા છે શ્રી કુબેર નરારૂઢા સુતાંકાડવતુ જે ભયાત્ | ૭ | બ્રહશાન્તિઃ સ માં પાયા,–દપાયા વીર સેવકર છે શ્રીમદ્દ વીરપુરે સત્યા, યેન કીતિ કૃતા નિજા . ૮ : શ્રી શક–પ્રમુખા યક્ષા, જિન–શાસન-સંસ્થિતા છે દેવ દેવ્ય સ્તદન્યપિ, સંઘં રક્ષપાયતઃ છે ૯ શ્રીમદ્દ વિમાનમારૂઢા, યક્ષ માતંગ-સંગતા છે સા માં સિદ્ધાયિકા પાદુ, ચકચારેષ-ધારિણી ને ૧૦
છે નમે તુહ દેણેણ સામિય, પણાસએ રોગસેગ–દેહ છે કMદુમેવ જાયઈ, તુહ દેસણું પસમ-ફલહેઉ છે ૧ હૃી સ્વાહા છે નમ એવ પણવ-સહિયં, માયાબીએણ ધરણ-નાગિર્દ સિરિ કામરાય-કલિય, પાસજિણિંદ નમંસામિ છે ર છે શ્રી સ્વાહા ૩ૐ અઢેવ ય અસયા, અસહસ્સા ચ અ૬ કેડીઓ છે રખંતુ મે સરીર, દેવાસુર-પણુમિઆ સિદ્ધા. ૩ હી સ્વાહા જી થંભે જલ-જલણું, ચિતિયમિત્તો ય પંચ નમુક્કારે છે અરિ મારિ ચેર રાઉલ, ઘોરૂવસગ્ગ નિવારેઈ ૪ હી સ્વાહા !
ક્ષેમં ભવતુ સુભિક્ષ, સત્યં નિષ્પઘતાં જયતુ ધર્મ Rા શાખૂંતુ સવે રેગા, ચે કેચિદુપદ્રવા લેકે પા હો સ્વાહા !
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે અથ લઘુશાન્તિસ્તવઃ | શાન્તિ શાન્તિનિશાન્ત, શાન્ત શાન્તાશિવે નમસ્કૃત્ય; સ્તતઃ શાન્તિનિમિત્ત, મન્નપદૈઃ શાન્તયે ઑમિ. ૧ આમિતિનિશ્ચિતવચસે, નમે નમો ભગવતે તે પૂજામ્; શાતિજિનાય જયવતેયશસ્વિને સ્વામિનેમિનામૂ.૨ સકલાતિશેષકમહા-સપત્તિસમન્વિતાય શસ્યાય; વૈલોકયપૂજિતાય ચ નમે નમઃ શાન્તિદેવાય. ૩ સમરસુસમૂહસ્વામિકસંપુજિતાય નિજિતાય; ભુવનજનપાલનઘતતમાય સતતં નમસ્તસ્મૃ. ૪ સર્વદુરિતૈઘનાશનકરાય સર્વાશિવપ્રશમનાય; દુષ્ટગ્રહભૂતપિશાચશાકિનીનાં પ્રમથનાય. યસ્યતિ નામમન્નપ્રધાનવાપયોગકૃતતેષા; વિજયાકુરૂતે જન હિત-મિતિ ચબુતા નમતત શાન્તિ....૬ ભવત નમસ્તે ભગવતિ વિજયે સુજયે! પરાપરજિતે, અપરાજિત ! જગત્યાં, જયતીતિ જયાવહ ભવતિ. ૭ સર્વસ્યાપિ ચ સસ્ય, ભદકલ્યાણમલપ્રદ, સાધુનાં ચ સદા શિવ-સુતુષ્ટિપુષ્ટિપ્રદે જીયા ૮ ભવ્યાનાં કૃતસિદ્ધા, નિવૃત્તિનિર્વાણુજનનિ સત્તાનામ; અભયપ્રદાનનિરતે, નમોસ્તુ સ્વરિતપ્રદેતુલ્યમ્ ૯
૧. ન છતાય ઈતિ પાઠાંતરે.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૬
૧૦
ભક્તાનાં જન્તેનાં, શુભારહે નિત્યમુદ્દતે દેવ !; સમ્યગ્દષ્ટીનાં કૃતિરતિમતિબુદ્ધિપ્રદાનાય. જિનશાસનનિરતાનાં,શાન્તિનતાનાંચ જગતિજનતાનાં; શ્રી સ’પત્કીતિ યશે-વનિ!જય દેવિ ! વિજયસ્વ. ૧૧ સલિલાનલવિષવિષધર-દુષ્ટગ્રહરાજ રાગરણભયતઃ; રાક્ષસરપુગણમારી-ચારેતિશ્વાપદાદિભ્ય:.
૧૨
અથ રક્ષ રક્ષ સુશિવ, કુરૂ કર શાન્તિ...ચકુર કુરૂ સદેતિ; તુષ્ટિ કર કર પુષ્ટિ, કુરે કુરૂ સ્વસ્તિ ચ કરે કરે ત્વ ૧૩ ભગવતિ ! ગુણવતિ!, શિવશાન્તિ તુષ્ટિપુષ્ટિસ્વસ્તીહ કુર કુરે જનાનામ્
૧૫
એમિતિનમાનમા હા હી હૃયઃ ક્ષઃ હી પુણ્ ત્રુટ્સ સ્વાહા એવ` ચન્નામાક્ષરપુરસ્કર' સ’સ્તુતા જયાદેવી; કુરૂતે શાન્તિ નમતાં, નમા નમઃ શાન્તયે તસ્મૈ. ઇતિ પૂર્વસૂરિદર્શિત-મન્ત્રપદવિદભિતઃ સ્તવઃ શાન્ત; લિલાદિભયવિનાશી, શાન્ત્યાદિકરન્થ ભક્તિમત્તામ્ ૧૬ ચૈન પઠતિ સદા, શાતિ ભાવયતિ ના ચથાયેાગમ્, સાહિશાન્તિપદ` યાયાત્, સુરિ શ્રીમાનદેવશ્ર્વ. ઉપસર્ગો ક્ષય યાન્તિ, છિદ્યન્તે વિન્નવજ્ઞયઃ; મનઃ પ્રસન્નતામેતિ, શૂન્યમાને જિનેશ્વરે સર્વાં મઙ્ગલમાઝૂલ્ય, સકલ્યાણકારમ્, પ્રધાન સર્વધર્માણાં, જૈન જયંતિ શાસનમ્. ॥ ઇતિ લઘુશાન્તિસ્તવઃ ||
૧૭
*
૩૮ ફુટ્ ક્ટ્ ફટ્ સ્વાહા ઇતિ પાઠાંતરે.
૧૮
૧૯
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
!
I
શ્રી નવકાર મંત્રનો છંદ.
કહા ! વાંછિત પૂરે વિવિધપરે, શ્રી જિનશાસન સાર; નિ શ્રી નવકાર નિત્ય, જપતાં જયજયકાર. ૧ અડસઠ અક્ષર અધિકાફલ, નવપદ નવે નિધાન; વીતરાગ સ્વયં મુખ વદે, પંચપરમેષ્ઠિ પ્રધાન. એકજઅક્ષર એકચિત્ત, સમરે સંપત્તિ થાય; સંચિત સાગર સાતનાં, પાતક દૂર પલાય. સકલમંત્રશિરમુકુટમણિ, સદગુરુભાષિતસાર; સે ભાવિયાં મનશુદ્ધશું,નિત્ય જપીયે નવકાર, |
| છંદ છે નવકાર થકી શ્રીપાલ નરેશ્વર, પામ્યા રાજય પ્રસિદ્ધ શમશાન વિષે શિવનામ કુમરને, સાવન પુરિસે સિદ્ધ નવલાખ જપંતા નરકનિવારે, પામે ભવને પાર,
ભવિયાં ભકતે ચોખે ચિત્ત નિત્ય જપીયે નવકાર ૫ બાંધી વડશાખા સિંકે બેસી, હેઠળ કુંડ હુતાશ; તસ્કરને ચિત્તે મંત્ર સમર્પો, ઉો તે આકાશ; વિધિ રીતે જપતાં અહિ વિષટાલે, હાલે અમૃતધાર. ૦૬ બીજેના કારણે રાયમહાબલ, વ્યંતરદુષ્ટવિરોધ; જેણે નવકારે હત્યા ટાળી, પામ્યો યક્ષ પ્રતિબંધ નવલાખ જયંતા થાયે જિનવર, ઇશા છે અધિકાર ૭
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે
,
પલ્લીપતિ શિખ્યમુનિવર પાસે, મહામંત્ર મન શુદ્ધ પરભવ તે રાજસિંહ પૃથિવીપતિ, પાપે પરિગલ ત્રા એ મંત્રથકી અમરાપુર પહોતે. ચારૂદત્ત સુવિચાર. ૮ સંન્યાસી કાશી તપ સાધતે, પંચાગ્નિ પરજાલે, ' ' દીઠે શ્રી પાસકુમારે પન્નગ, અધમેલતો તે ટાળે, સંભળાવ્ય શ્રી નવકારસ્વયં મુખ,ઇદ્રભુવન અવતાર..૯ મન શુદ્ધ જપતાં મયણાસુંદરી, પામી પ્રિયોગ ઈણે ધ્યાન થકી ટલ્યો કુષ્ઠ ઊંબરને, રક્તપિત્તને રાગ, નિશું જપતાં નવનિધિ થાયે, ધર્મતણો આધાર સો.૧૦ ઘટમાંહિ કૃષ્ણભુજગમઘા, ગૃહિણુકરવાઘાત; પરમેષ્ઠિપ્રભાવે હારકુલને, વસુધા માંહિ વિખ્યાત; કમલાવતીએ પિંગલકીધો,
પાપત પરિહાર. સેલ ૧૧ ગયણગણ જાતિ રાખી ગ્રહીને, પાડી બાણ પ્રહાર; . . પદપંચ સુjતાં પાંડુપતિ ઘર, તે થઈ કુંતા નાર; ; ; .. એ મંત્ર અમુલખમહિમા મંદિર, ભવદુઃખભંજણહાર સે.૧૨ કબલ સંબલે કાદવ કાઢયાં, શકટ પાંચસે માન ! દીધે નવકારે ગયા દેવલેકે, વિલસે અમર વિમાન, એ મંત્રથકી સંપત્તિ વસુધાલહી,વિલસે જૈનવિહાર સો.૧૩ આગે ચોવીશી હુઈ અનંતી, હશે વાર અનંત; ' ' નવકારતણી કેઈ આદિ ન જાણે, એમ ભાખે અરિહંત, પૂરવ દિશિ ચારે આદિપ્રપચે સમર્યા સંપતિ થાય. ૧૪
પ
તિ રાખી હતણે પરિવાર છે
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
ટ
પરમેષ્ટિ સુરપદ તે પણ પામે, જે કૃતકમ કાર; યુડરગિરિ ઉપર પ્રત્યક્ષ પેખ્યા, મણિધર ને એક મેાર, સહગુરૂ સન્મુખ વિધિયે સમરંતા,સફળ જનમ સંસાર.સા૧૫ શુલિકારાપણ તસ્કર કીધા, લાહપુરા પરસિદ્ધ તિહાં શેઠે નવકાર સુણાવ્યા, પામ્યા અમરનીરિ, શેઠને ઘર આવી વિઘ્ન નિવાર્યાં, સુરે કરી મનેાહાર.સા.૧૬ પંચપરમેષ્ઠિ જ્ઞાનજ પચહુ, પ`ચદાન ચારિત્ર; પંચ સજ્જાય મહાવ્રતપ ચઢું, પચ સમિતિ સમક્તિ, પાઁચ પ્રમાદ વિષય તો પ‘ચહ, પાલા પ‘ચાચાર. સા૦ ૧૭
॥ કલશ-છપ્પય ॥
નિત્ય જપીયે નવકાર, સાર સંપત્તિ સુખદાયક, સિદ્ધમત્ર એ શાશ્વતા, એમ જપે શ્રી જ્યનાયક, શ્રી અરિહંત સુસિદ્ધ, શુદ્ધ આચાય ભણી જે;
શ્રી ઉવજ્ઝાય સુસાધુ, પંચ પરમેષ્ટિ થુણીજે, નવકાર સારસ’સાર છે, કુશલ લાભવાચક કહે; એક ચિત્તે આરાધતાં, વિવિધ ઋદ્ધિ વાંછિતલડે. ૧૮
સંસ્કૃત તી વંદના.
સ્રગ્ધરા વૃત્તમ
સભા દેવલાકે રવિશશિભવને, વ્યંતરાણાં નિકાયે, નક્ષત્રાણાં નિવાસે, ગ્રહગણપટલે, તારકાણાં વિમાને;
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
GO
પાતાલે પન્નગે, સ્ફુટમણિકિણે, ધ્વસ્તસાન્તાન્ધકારે, શ્રીમત્ તીર્થંકરાણાં પ્રતિદિવસમહ` તત્ર ચૈત્યાનિ વન્દે. ૧ વૈતાઢયે મેરુશ્રુગે, રુચકગિરિવરે, કુંડલે હસ્તિદંતે, વક્ષારે કૂટન’દીશ્વર-કનકગિરી, ષષે નીલવંતે, ચિત્રાલેવિચિત્રે, યમકગિરિવરે, ચક્રવાલે હિમાદ્રા શ્રી૨ શ્રીરાલે વિષ્યશૃંગે, વિમલગિરિવરે, ઘબુ દે પાવકે વા, સમ્મેતે તારકે વા, કુલગિરિશિખરેષ્ટાપદે સ્વણુ શૈલે; સહ્યાદ્રી વૈજયતે, વિપુલગિરિવરે, ગુજરરાહણાકી શ્રી૩ આધાટે મેદપાટે, ક્ષિતતટમુકુટે, ચિત્રકૂટે ત્રિકૂટે; લાટે નાટે ચ ધાટે, ટિપિ-ધનતો, દેવકૂટે વિરાટે કર્ણાટે હેમકૂટે, વિકટતરકટે, ચક્ર ચ ભેદે. શ્રી ૪ શ્રીમાલે માલવે વા, મલયિનિ નિષધે, મેખલે પિચ્છલેવા, નેપાલે નાહલે વા, કુવલયતિલકે સિ ંહલે કેરલે વા; ડાહાલે કૈાશલેવા, વિગલિતસલિલે, જગલે વાતમાલે.શ્રોપ અંગે વગે કલિંગે, સુગતજનપદે, સત્પ્રયાગે શિગે; ગાડે ચાડે મુરડે, વરતરદ્રવિડ, ઉદ્રિયાણું ચ ાં ડૂ આદ્રે મારે પુલિન્દ્ર, દ્રવિડકુવલયે, કાન્યકુબ્જ સુરા.શ્રી૬ ચંપાયાં ચ’મુખ્યાં, ગજપુરમથુરા પત્તને ચેાજ્જીયિન્યામ્; કાસોળ્યો માલાયા, કનકપુરવા, દેવગિયી ચ કાયામ્, નાશિકચે રાજ મહેતાપુનગર,ભલેિતા ણિામ્ શ્રીહ
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૧
સ્વર્ગ મળ્યે ન્તરિક્ષ, ગિરિશિખરહદે, સ્વણુંદી નીરતીરે; શૈલાગે નાગલાકે, જલનિધિપુલિને, ભૂરુષાણાં નિકુંજે; ગ્રામ્મેચ્ચે વને વા, સ્થલજલવિષમે,
દુ મધ્યે ત્રિસધ્યમ્ ; શ્રો॰ ૮ શ્રીમત્ મેરી કુલાવૈ, રૂચકનગવરે શાલ્મલા જ બુરૃક્ષે; ચેાઘાને ચૈત્યનદી, રતિકરચકે, કોંડલે માનુષાં કે; ઇક્ષુકારે જિના, ચ દધિમુખગિરા, વ્યતરે સ્વર્ગ લાકે.
ન્યાતિલ કે ભવન્તિ, ત્રિભુવનવલયે, ચાનિ ચૈત્યાલયાનિલ ઇત્ય શ્રોજૈનચૈત્યે, સ્તવનમનુદિન,ચે પાન્તિ પ્રવીણા ; પ્રાધત્ કલ્યાણહેતુ, કલિમલહરણ, ભક્તિભાજગ્નિસભ્યમ્ તેષાં શ્રી તીર્થયાત્રા, ફલમતુલમલ, જાયતે માનવાનામ્; કાર્યાણાં સિદ્ધિચ્ચે પ્રમુદિતમનસાં, ચિત્તમાનંદકારિ.૧૦
અથ શ્રી વાર્ષિક આરે આાસના પાના પ્રારંભ.
પ્રથમ દીવાલી પવ
આ પર્વના આસા વદ અમાવાસ્યાથી ારંભ થય છે. આ પત્ર કેવી રીતે ઉત્પન્ન થયું. અને તે પર્વમાં લોકિક તથા કત્તર સુપા મેળવવા માટે શું શુ નવું એક્યો તેની
*
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
વા ષિ ક ૫ સ ગ હ ટુંકી હકીક્ત અને નીચે મુકવામાં આવેલી છે, પરમપૂજ્ય ચાવીસમા તીર્થંકર શ્રીમાન મહાવીર સ્વામીનું અમાવાસ્યાની રાત્રિએ નિર્વાણ થયેલું છે, અને તેજ રાત્રે ગુરુમહારાજશ્રી ગૌતમસ્વામીને કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયેલું છે વિગેરે કારણોથી આ મહાન પર્વ પ્રવતેલું છે. તેની ઘણી હકિકત દીવાલીકલ્પ આદિ બીજા ગ્રંથાંતરેથી જાણું લેવી. અહીં તો માત્ર તે પર્વમાં શું શું વિધાન કરવું તે તે કાર્યો કરવાથી શું શું ફલ પ્રાપ્ત થાય છે વિગેરે ટુંકામાં જણાવવામાં આવ્યું છે. તેમાં પ્રથમ દરેક જૈન બંધુઓ વિશેષ કરીને વેપારી વર્ગવાળા હેવાથી નામાઠામા માટે વહીપૂજન એટલે ચોપડાનું પૂજન કરે છે. વાસ્તવિક રીતે તે જ્ઞાનપૂજનજ કરે છે પરંતુ મિથ્યા દર્શનીના સંસર્ગથી અને જેનવિધિ નહિં જાણવાથી બ્રાહ્મણે પાસે મિથ્યાત્વવિધિથી સરસ્વતી પૂજન કરાવે છે. પરંતુ તેમ કરવું જોઈએ નહિં. પણ જન વિધિ પ્રમાણે જ શારદાપૂજન કરવું જોઈએ તેટલા માટે આ વિધિ પ્રથમ મુકવામાં આવી છે.
અથ દીવાળી પુજન શુભમુહ પ્રથમ ચોપડો શુદ્ધ બાજોઠ ઉપર પૂર્વ અગર ઉત્તર દિશા તરફ જમણે પડખે ઘીને દીપક તથા ધૂપ રાખ, પૂજા કરનારે પોતાના જમણા હાથે નાડાછડી બાંધવી, અને પછી મનહર લેખણ લઈ નીચે લખ્યા મુજબ નવીન ચોપડામાં લખવું. : - શ્રીપરમાત્મને નમઃ, શ્રી ગુરુભ્યાં નમઃ, શ્રી સરરવત્યે મમ શ્રી ગૌતમસ્વામીની લબ્ધિ હશે, શ્રી કેસરીઆ
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
દિી વાલી ૫ વાર
૭૩
અને ભંડાર ભરપૂર હોજો: શ્રી ભરતચક્રવતીની સિદ્ધિ હેજે, શ્રી બાહુબલીનું બલ હેજે, શ્રી અભયકુમારની બુદ્ધિ હેજે, શ્રી કયવન્નાશેઠનું સૌભાગ્ય હે, શ્રી ધન્નાશાલિભદ્રની સંપત્તિ છે. શ્રી જિનશાસનની પ્રભાવના હોજો આટલું લખ્યા પછી નવી સાલ, મહિને દીવસ વગેરેથી પૂર્ણ કરવું.
આટલું કર્યા બાદ તેની નીચે, નીચે મુજબ એકથી નવ સુધી “શ્રી” દેરા આકારે કરવી.
શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી શ્રી અને ચપડે સાંકડે હોય તે સાત કે પાંચ “શ્રી” કરવી ત્યાર પછી તેની નીચે સાથીઓ કુંકુમથી કર અને સ્વસ્તિક ઉપર અખંડ નાગરવેલનું પાન મૂકવું અને તે પાન ઉપર સોપારી, એલચી, લવીંગ અને રૂપાનાણું મુકવું, પછી ચેપડાને ફરતી જલધારા દઈને વાસક્ષેપ, અક્ષત અને પુષ્પની કુસુમાંજલિ હાથમાં લઈ નીચેને લેક બેલી ચોપડા ઉપર કુસુમાંજલિ ચઢાવવી. મંગલં ભગવાન વીરે, મંગલં મૈતમપ્રભુ મંગલં શુલિભદાદા, જૈનધર્મોસ્તુ મંગલમ્.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પર્વ સં. ગ્રહ
અથ શ્રી મંત્રસ્તવનપ્રારંભ. સ્વાશ્રિયં મિદન્તઃ સિદ્ધાઃ સિદ્ધિપુરીપદં; આચાર્યા પંચધાચાર, વાચકા વાચનાં વરામ.. સાધવઃ સિદિસાહાટ્ય, વિતત્વ— વિકિનાં, મંગલાનાં ચ સ ષામાદ્ય ભવતિ મંગલમ્. અહત્યિક્ષરં માયા-બીજં ચ પ્રણવાક્ષ; એનં નાના સ્વરૂપં ચ ધ્યેયં ધ્યાયન્તિ યોગિનઃ ૩ હત્પધષોડશદલ-સ્થાપિત પાડશાક્ષર; પરમેષ્ઠિતુતેજ, ધ્યાયેદક્ષરદ મુદા. મંત્રાણામાદિમ મંત્ર, મંત્ર વિઐઘનિગ્રહે, એ સ્મરંતિ સદૈન, તે ભવતિ જિનપ્રભાર. ૫
ત્યાર પછી નીચે લખેલ મંત્ર બેલતા જવું અને દરેક દ્રવ્યથી શારદાપૂજન કરતા જવું. -, मंत्र. ॐ ही श्री भगवत्यै केवलज्ञामस्वरूपायै लोकालोकप्रकाशिकायै सरस्वत्यै जलं समर्पयामि स्वाहा--इति जलपूजा
એવી રીતે મંત્ર બોલતા જવું અને જલં સમર્પયામિને બદલે જે દ્રવ્યની પૂજા અનુક્રમે આવતી જાય તે દ્રવ્ય સમર્પયામિ એમ બોલતા જવું.
' ' . () જલપૂજા પછી (ઈચંદન (3) પુષ્પ (૪) ધૂપ (૫) દીપ (૬) અક્ષણ (૭) નૈવેદ્ય (૮) રેલ એમાં આઠ
૧ જણ એટલેં સમ છાંટણાં અથવા ફરતી ધારા દેવી. ૨ આથી પૂર્ણ કસરયુત સુખડ ચાવવા એકલાખાપરવું.
- '
--
-
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી વાલી ૫ : "
(94
દ્રવ્યથી પૂજા કર્યા પછી બે હાથ જોડી નીચેનું તેંત્ર બોલવું અથવા સાંભળવું.
અથ શ્રી શારદા સ્તવન પ્રારંભ વાગેતે ! ભક્તિમતાં સ્વશક્તિક્ષાપવિત્રા સિતવિગ્રહા મે. બોધં વિશુદ્ધ ભવતી વિધૉાં કલાપવિત્રા સિતવિગ્રહા મે. ૧. અંકપ્રવીણ કલહંસાત્રા કૃતસ્મરણનમતાં નિહંતું; અંકપ્રવીણ કલહંસપત્રા સરસ્વતી શિશ્વરપેહતાઃ [તાં વ: ૨ બ્રાહ્મી વિજેષીઝ વિનિદ્રકુંદપ્રભાવદાતા ઘનગજિતસ્ય; સ્વરેણુ જેત્રી અતૂનાં વકીયપ્રભાવદાતા ઘનગતિસ્ય. ૩ સુક્તાક્ષમાલા લસદોષધીશાષભિશુqલા ભાતિ કરે ત્વદીયે; મુક્તાક્ષમાલા લસદૈષધીશા યાં પ્રેક્ષ્ય ભેજે સુનડપિ હર્ષ. ૪ જ્ઞાન પ્રદાતું પ્રવણ મમાતિશયલુનાનાભવપાતકાનિ, – નેમુષાં ભારતિ! પુંડરિકશિયાલનાનાભવપાતકાનિ. ૫ પ્રઢપ્રભાવ સમપુસ્તકેન ધ્યાતાપસિ ચેનાબ વિરાજિહસ્તા; પ્રઢપ્રભાવા સમપુસ્તકેન વિદ્યાસુધાપૂરમખાઃ ૬ તુલ્યું પ્રણામઃ ક્રિયતે [ન યેનો ચેન મરાલયેન અમદેન માત ! કીર્તિપ્રતાપ ભુવિ તસ્ય નમ્ર-મરાલયેન પ્રમદેન વાત: ૭ રૂચારવિંદભ્રમર્દ કાતિ, વેલ યદીર્ચતિ તેંડઘિયુષ્મ રૂચારવિંદભ્રમર્દ કરેતિ સ સ્વસ્થ ગાષી વિદુષાં પ્રવિણ્ય. ૮ પાદપ્રસાદાત્તવ રૂપસં૫ત્ લેખાભિરામેદિતમાનવેશ; અવેન્નરઃ સૂક્તિજિમ ત્રિલેખાભિરામેઠિતમાનશા. ૯
૧ આ સ્તોત્ર અશુદ્ધિવાળું લાગે છે પણ બીજેથી નહિ મળી શકવાથી તેમનું તેમ મુકયું છે. ત્રણ ચાર પ્રસ્તામાં જોયું કે સર્વ ઠેકાણે તે શુદ્ધ લાગ્યું નથી.
છે.
*
*
*
*
*
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિ ક યા સ
૧૦
સિતાંશુક્રાંતે યનાભિરામાં મૂર્ત્તિ સમારાધ્ય ભવેત્ મનુષ્યઃ; સિતાંશુક્રાંતે નયનાભિરામાંધકારસૂર્ય ક્ષિતિપાવત સઃ. ચેન સ્થિત ામનુસ તીર્થ્ય :, સભાજિતામાનતમસ્તકેન; દુર્વાદિનાં નિલિત નરેંદ્ર-સભાજિતામાનતમસ્તકેન, ૧૧ સાવક્રવરતામરસાંકલીના માલીંઘ્ધતી પ્રયણુમ થરયા દર્શાવ; સ ાવજ્રવરતામરસાંકલીના પ્રીણાતુ વિશ્રતયશા: શ્રુતદેવતા નઃ.૧૨ કૃસ્તુતિનિઅિડભક્તિજ વૃક્તગિરામિતિગિરામધિદેવતા સા; આલેાડનુકલ્પ્ય ઇતિ રાપયતુ પ્રસાદસ્મેરાં દશાં મયિ જિનપ્રભસૂરિવણ્યો: ૧૩
૭૬
ત્યાર પછી આરાત્રિક ( આરતી ) ઉતારવી. જય જય આરતી દેવી તમારી, આશા પુરા હું માત અમારી. જય ૧ વીણા પુસ્તક કર ધરનારી, અમને આપા બુદ્ધિ સારી. ય ૨ જ્ઞાન અન ંત હૃદય ધરનારી, તમને વઢે સહુ નરનારી. માત સરસ્વતી સ્તુતિ તમારી, કરતાં જગમાં જયજયકારો. અને પછી નીચે પ્રમાણે ગેાતમાક ખેલી દાન દેવું.
જય ૪
અથ ગાતમાષ્ટકમ્
શ્રીઇંદ્રભૂતિ વસુભૂતિપુત્ર, પૃથ્વીભવ ગૌતમગાત્રરત્ન; સ્તુવતિ દેવ: સુરમાનવેદ્રા:, સ ગૌતમે યચ્છતુ વાંછિત મેં;
જય ૩
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
કી વાલી પર્વ
૭૭ શ્રી વદ્ધમાનાત ત્રિપદીમવા, મુહૂર્તમાણુ કૃતાનિ ચેન. અંગાનિ પૂર્વાણિ ચતુર્દશાપિ, સગોતમ ઋતુવાંછિત છે. ૨ શ્રીવીરનાથેન પુરા પ્રણતં, મંત્ર મહાનંદસુખાય યસ્ય; ધ્યાયંયમી સૂરિવરા સમગ્રા , સ ગૌતમ ઋતુ વાંછિત છે. ૩ યસ્યાભિધાન મુન:પિ સર્વે, ગ્રહણતિ ભિક્ષાબ્રમણસ્ય કાલે; મિષ્ટાન્નપાનાંબરપૂર્ણકામા, સ ગોતમે ચતુ વાંછિત મે. ૪ અષ્ટાપદાદો ગગને સ્વશકત્યા, ય જિનાનાં પદવંદનાય; નિશમ્ય તિથતિશય સુરેભ્યઃ, સાતમે યચ્છતુ વાંછિત મેપ ત્રિપંચસંખ્યાશતતાપસાનાં, તપશ્કશાનામપુનર્ભવાય; અક્ષણલધ્યા પરમાનદાતા, સગોતમો યચ્છતુ વાંછિત છે. સદક્ષિણું ભેજનમેવ દેયં, સાધર્મિક સંઘસપર્યચતિ, કૈવલ્યવર્ટ્સ પ્રદદ મુનીનાં, સગોતમો યચ્છતુ વાંછિત મે, ૭ શિવ ગત ભર્તરિ વીરનાથે, યુગપ્રધાનત્વમિહેર મત્વા; પટ્ટાભિષેકે વિદધે સુરે, સ ગૌતમ ઋતુ વાંછિત મે. ૮ ગેલેકચબીજ પરમેષ્ઠિબીજ, સજ્ઞાનબીજ જિનરાજબીજ; યજ્ઞામ ચોક્ત વિદધાતિ સિદ્ધિ, સ ગૌતમે યઋતુ વાંછિત મે. શ્રી ગૌતમસ્યાષ્ટકમાદરેણ, પ્રબંધકાલે મુનિપુંગવા યે; પઠંતિ તે સૂરિપદ દેવાનંદ, લભંતે સુતરાં ક્રમેણ. ૧૦ | | ઇતિ શ્રી ગાતમાષ્ટક સંપૂર્ણ છે
* અથવા નીચે પ્રમાણે કહેવું – અંગુઠે અમૃત વસે, લબ્ધિ તણે ભંડાર તે ગુરુ ગોતમ સમરીએ, વંછિત ફળ દાતાર. ૧ પ્રભુ વચને ત્રીપદી લહો, સુત્ર રચે તેણીવાર ચઉદે પૂરવમાં રચે, લોકલેક વિચાર,
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક સ્વસ સ્પ્રે હું
ભગવતી સુત્રે કર નમી, અભી લીપી જયકાર, લાક લોકેાત્તર સુખ ભણી, ભાખી લીપી અઢાર. વીર પ્રભુ સુખીયા થયા, દીવાળી દીન સાર; અ'તર મુહૂરત તતક્ષીણે, સુખીએ બહુ સંસાર. ૪ કેવલજ્ઞાન લહે તદા, શ્રી ગતમ ગણધાર, સુરનર હરખ ધરી પ્રભુ, કરે અભિષેક ઉદાર. સુરનર પરષદા આગળે, ભાખે શ્રી શ્રુતજાણ; નાણુ થકી જગ જાણીએ, દ્રવ્યાદિક ચાઠાણ તે શ્રુત જ્ઞાનને પુજીએ, દીપ ધ્રુપ મનેાહાર; વીર આગમ અવિચળ રહા, વરસ એકવીશહજાર. ૭
૭૮
૫
·
આ દીવાલી નામનું ઉત્તમ પર્વ આસે વદ અમાવાસ્યાને દોવસે ચરમ તીર્થંકર શ્રી વીર ભગવાન (૧૬) પહેારની દેશના દેતાં અને પ્રધાનક નામનું ભલુ અધ્યયન પ્રરૂપતાં પાંચમી મેાક્ષ ગતિને પામ્યા. જ્યારે શ્રી વીરરૂપી જ્ઞાનના ભાવ દીવેા દૂર થયા ત્યારે ટ્રુએ દીવાઓની (દ્રવ્ય દીપકની ) શ્રેણી કરી અને તેવી રીતે ચારે વરણના લેાકાએ પણ દીવા કર્યા તે કારણથી દીવાલી પર્વ પ્રગટ થયું. તેજ રાત્રિમાં ગુરૂ ગોતમ સ્વામીને પ્રભુ ઉપર અત્યંત રાગ હતા તે દૂર થઈ જવાથી કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું તેના પડવાને દીવસે મહાત્સવ કરવાથી અને ઇન્દ્રે પણ ગુરુગોતમસ્યામીને શ્રીવીરભગવાનને પદે સ્થાપ્યા. શ્રીગોતમસ્વામી
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે જ હી પથ
ભટ્ટારકને ઇંદ્ર જુહાર્યા તે ઉપરથી ચારે ' વર્ણમાં હજુહાર કરવાનું પ્રવર્યું અને પડવાને દીવસે આનંદ માનવા લાગ્યા. બીજને દીવસે નંદીવર્ધનને શેક ટાલવા માટે નંદીવર્ધનની બહેને ભાઈને જમવા નોતર્યા તેથી સર્વ જગતમાં ભાવડ બીજ (ભાઇબીજ) નામનું પર્વ પ્રવતર્યું આ પ્રમાણે સંક્ષેપથી તેનું વર્ણન છે. એ પર્વ સર્વને આનંદદાયી અને ધર્મ કરવાથી જ સુખરૂપ થાય છે.
પરંતુ તે દિવસોમાં તે આ મહાન ભાગ્યશાલીઓએ ધર્મારાધન કરી ઉત્તમ કેવલજ્ઞાન અને નીર્વાણ એટલે (મક્ષ પદ) પ્રાપ્ત કર્યું તેમને પંથે ચાલી આપણે પણ ધર્મારાધન કરવું તેજ શ્રેષ્ઠ છે તે તે કેવી રીતે કરવું તેને વિધિ નીચે પ્રમાણે આસો વદ ૧૪ અને અમાવાસ્યાને છઠને તપ કરીને નીચે પ્રમાણે ગરણું ગણવું તથા દીવાલના દેવ વાંદવા,
દીવાલીનું ગરણું ૧ શ્રી મહાવીરસ્વામિસર્વજ્ઞાય નમ : ૨ શ્રી મહાવીરસ્વામિપારંગતાય નમ: ૩ શ્રી ગૌતમસ્વામિસર્વજ્ઞાય નમઃ
એ ત્રણે પદની નવકારવાલી વીશ વીશ ગણવી. મંગલં ભગવાન વીરે, મંગલ ગૌતમપ્રભુ મંગલં સ્થૂલિભદ્રાયા, જેને ધડતુ મંગલમ
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિ ક
૫ ૧
સં ગ હ
સર્વારિષ્ટપ્રણાશય, સર્વાભીષ્ઠાઈદાયિને, સર્વલબ્લિનિધાનાય, ગૌતમસ્વામિને નમ:
એક જબ જગ જાણીએ, બીજા નેમિકુમાર, ત્રીજા વયર વખાણીએ, ચેથા ચૈતમસ્વામ.
અંગુઠે અમૃત વસે, લબ્ધિત ભંડાર તે ગુરૂ ગોયમ સમરિયે, વાંછિત ફળ દાતાર.
અમીએ વાત પ્રભાતીય
અક્ષણમહાનસી લબ્ધિ, કેવલથી કરાંબુજે છે નામ લક્ષ્મીબે વાણી, તં ચ શ્રી ગોતમ સ્તુવે છે
૨ ગૌતમસ્વામીનું પ્રભાતીયું શ્રી ગોતમ ગુરૂ સમરીએ; ઉઠી ઉગમતે ૧ સૂર લબ્ધિને લીલો ગુણ નીલે, દેખી સુખ ભરપૂર. શ્રી. ૧ ગૌતમ ગોત્ર તણે ધણું, રૂ૫ અતીવ ભંડાર અઠ્ઠાવીશ લબ્ધિને ધણી, શ્રી ગૌતમ ગણધાર. શ્રી. ૨ અમૃતમય અંગુઠડે, કવીઓ પાત્ર મઝાર; ખીર ખાંડ વૃત પૂરી, મુનિવર દેઢ હજાર. શ્રી. ૩ પહેલું મંગળ શ્રી વીરનું, બીજું ગતમ સ્વામ; ત્રીજે મંગળ સ્થૂળભદ્રનું, ચોથું ધર્મનું ધ્યાન. શ્રી ૪ પ્રહ ઉઠી પ્રણમ્ સદા, જિહાં જિનવર ભાણ માનવિજય ઉવઝાયનું, હાજે કુશળ કલ્યાણ
૧ સૂર્ય, ૨ સ્થાપ્યો, ૩ મળે.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
ટી જ લી. ૫ વા
| ગીતમસ્વામી છે, વીર જિનેશ્વર કે શિષ્ય, ગૌતમ નામ જપે નિશદિ જે કીજે ગૌતમનું ધ્યાન, તે ઘર વિલર્સ નવે નિધાન ૧ ગતમ નામે રાયવર , મન વાંછિત લેવા સાંપડે . ગૌતમ નામે ના રોગ, ગતિમ નામે સર્વ સંયેગ. ૨ જે વૈરી વિરૂઆ રંકડા, તસ નામે નાવે હંકડા ભૂત પ્રેત નવિ મંડે પ્રાણ, તે ગૌતમનાં કરૂં વખાણ. ૩ ગાતમ નામે નિર્મળ કાય, શિાતમ નામે વધે આય; ગાતમ જિનશાસન શણગાર, પ્રિતમ નામે જયજયકાર; શાલ દાલ સુરહા છંત ગાળ, મન વાંછિત કાપક તબેલ; ઘરે "સુવરણ નિર્મળ ચિત્ત, ગાતમ નામે પુત્ર વિનીત. ૫ ગતમ ઉદય અવિચળ ભાગતમ નામ જપ જગ જાણે, મોટાં મંદિર મેરૂ સમાન, ગૌતમ નામે સફળ વિષાણ, ૬ ઘર મયગલ ઘોડાની જેડ, વારૂ પહોંચે વંછિત કેડ; મહિયલ માને મેટા રાય, જે તુકે ગેાતમના પાય. ૭
તમ પ્રણમ્યાં પાતક ટળે, ઉત્તમ નરની સંત મળે; ગૌતમ નામે નિર્મળ જ્ઞાન, ગૌતમ નામે વાધે ૧૦વાન. ૮ પુણ્યવંત અવધારે સજી ગુરૂ ગૌતમના ગુણ છે બહુ કહે લાવણય સમય કર જેડ. ગાલમ તુકે સંપત્તિ ક્રોડ. ૯,
શ્રી ગૌતમસ્વામીનો છંદ.
રાગ પ્રાતિ, માત પૃથ્વી સુત પ્રાત ઉઠી નમે,ગણધર ગૈાતમ નામ ૧૨ગેલે, પ્રહસમે પ્રેમશું જેહ ધ્યાતા સદા,
ચઢતી કળા હાર વંશ વેલે. માત્ર ૧ ૧ રાત્રિ દિવસ. ૨ હાથી. . સહેજે. ૪ સુધી. ૫ સુલક્ષણી આ. હાથા ૭ પૃથ્વીતલ ૮ તુજમાન-પ્રસન્ન. ૯ પાપ ૧ ..
૧૧ પ૧, ૧ર માનદ
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પર્વ સંગ્રહ વસુભૂતિ નંદન વિજન વંદન, દુરિત નિકંદન નામ જેહનું, અભેદ બુક કરી ભવિજન જે ભજે, -
પૂણે પહોંચે સહી ભાગ્ય તેહનું. માત્ર ૨ સુરમણિ જેહ ચિંતામણિ સુરતરૂ, કામિત પૂરણ કામધેનુ એહ મૈતમતણું ધ્યાન હૃદયે ધરે,
જેહ થકી અધિક નહી મહાઓ કેહનું. માત્ર ૩ જ્ઞાન બલ તેજ ને સકલ સુખ સંપદા, ગૌતમ નામથી સિદ્ધિ પામે; અખંડ પ્રચંડ પ્રતાપ હાય અવનિમાં,
સુર નર જેહને શીશ નામે. મા ૪ પ્રણવ આદેધરી માયાબીજે કરી, શ્રીમુખે ગૌતમ નામ ધ્યા; કેડી મનકામના સફળ વેગે ફળે,
વિઘન વેરી સવે દૂર જાયે. માત્ર ૫ દુષ્ટ દૂરે ટળે સ્વજન મેળો મળે, આધિ ઉપાધિને વ્યાધિ નાસે, ભૂતનાં પ્રેમનાં જેર ભાંજે વળી,
. ગૌતમ નામ જપતાં ઉલ્લાસે માત્ર ૬ તીર્થ અષ્ટાપદે આપ લબ્ધ જઈ, પનરશે ત્રણને દિખ દીધી, અઠમને પારણે તાપસ કારણે,
- ક્ષીર લબ્ધ કરી અખુટ કીધી. મા૭ વરસ પચાસ લગે ગૃહવાસે વસ્યા, વરસ વળી ત્રીશ કરી વીરસેવા બાર વરસાં લગે કેવળ ભગવ્યું.
ભકિત જેહની કરે નિત્ય દેવા. મા. ૮ ' મહિયલ ગૌતમ ગોત્ર મહિમા નિધિ,
ગુણનિધિ સદ્ધિ ને સિદ્ધિ દાઈ
ઉદય જસ નામથી અધિક લીલા લહે, ' સુજસ સૌભાગ્ય દેલત સવાઈ. મા. ૯ ૧ પાપને નાશ. ૨ ઇચ્છિત ૩ કાર. ૪ હકાર..
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ
॥ અથ દીવાળીનું
મારે દીવાળી ૨ થઈ આજ, પ્રભુ મુખ જોવાને; સર્યા સર્યા રે સેવકનાં કાજ, ભવદુઃખ ખાવાને. એ આંકણી મહાવીર સ્વામી મુશ્તે પાહેાંતા ને, ગૌતમ કેવળ જ્ઞાનરે; ધન્ય અમાવાસ્યાં ધન્ય દીવાળી મારે, વીર પ્રભુ નિરધા. જિન સુખ ચારિત્ર પાળ્યાં નિરમળાંને, ટાન્યાં તે વિષય કષાયરે; એવા મુમિન વાંદીએ તા, ઉતારે ભવ પાર. જિન મુખ૦ ૨ બાકુળ વાહાર્યાં વીરજી ને, તારી ચન માળા રે; કેવળ લઇ પ્રભુ મુકતે પાંડાતા, પામ્યા ભવના પાર. જિન મુખ૦૩ એવા મુનિને વાંદીએ જે, પંચ જ્ઞાનને ધરતારે;, સમવસરણુ દઇ દેશના૨ે, પ્રભુ તાર્યાં નર ને નાર,જિન સુખજ ચાવીશ જિનેશ્વરૂ ને, મુક્તિ તણા દાતારરે; કરજોડી કવિયણુ એમ ભણેરે, પ્રભુ ભવના ફેરા ટાળ
જિન મુખ૦૫
દીવાં ક્લીપ વર્ષ
સ્તવન ॥
1J
73
॥ અથ શ્રી દીવાલોનુ સ્તવના
કે [ માલ્હાજીની વાટડી અમે જોતાં રે : એ દેશી જય જિનવર જગ હિતકારીરે, કરે સેવા સુર અવતારીરે, ગૌતમ (મુહા ગણધારી, સનેહી વીરજી જયકારીરે ૧૪ અંતર ગ ૨પુને ત્રાસેરે, તપ ઢાપાટાપે વાસે } : લઘુ કેવલનાણુ ઉલ્લાસે સ૦ ૪૨ u કટિલ’કે વાદ વદાયરે, પણ જીનસાથે ન ધટાયરેક તેણે હરિલઅન પ્રભુ પાય, સ૦ ૩
સહુન
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પર માખણ સવિ સુરવહુ- કારા, જાલકજ પારે ન્યારારે,
- તજી તૃષ્ણા ભેગ વિકારા. સ૪ પ્રભુ દેશના અમૃત ધારારે, જિનધર્મ વિષે રથકારારે,
જેણે તાય મેદ કુમારા. સ. | ૫ | ગૌતમને કેવલ આલીરે, વર્યા સ્વાતિયે શિવ વરમાલી રે;
કરે ઉત્તમ લોક દીવાલી. સ૬ છે અંતરંગ અલચ્છ નિવારીરે, શુભ સજજનને ઉપગારી
કહે વીર પ્રભુ હિતકારી. સ. ૭ ક. તિ અથ શ્રી વિરપ્રભુનું દીવાલીનું સ્તવન મારગ દેશક મેનેરે, કેવલ જ્ઞાનનિધાન;
ભાવ દયાસાગર પ્રમુરે, પર ઉપગારી પ્રધાને રે. ૧ વીર પ્રભુ સિદ્ધ થયા, સંધ સકલ આધાર રે, હવે ઈણ ભારતમાં, કેણ કરશે ઉપગારે. વીર૦ # ૨ નાથ વિહુણું સૈન્ય ક્યુંરે વીર વિહુષારે જીવન સાધે કેણ આધારથી, પરમાનંદ અભંગેરે. વીર. ૩ માત તાત વિહૂણેર્યું છે. અહી પરહો અથડાય; વીર વિહૂણ છવકાર, આકુલ વ્યાકુલ થાયરે. વીરાજ સંશય છેદક વીરરે, વિરહ તે કેમ ખમાય; જે દીઠે સુખ ઉપજે રે, તે વિણ કેમ રહેવાયેરે. વી૨૦ મા નિર્ધામક ભવ સમુદ્રને રે, ભવ અડવિથ્થવાહક તે પરમેશ્વર વિણામલેરે, કેમ વધે ઉત્સાહારે. વિર૦ ૬ વીર થકાં પણ મૃત તણેરે, હો પરમ આધાર : હવે ઈહાં શ્રત ધાર છે રે, અહ જિનમૃદ્ધા સારે . વીરા
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્રણ કાલે સવિજીવનેરે. આગમથી આણંદ સેવે ભવિજનારે, જિન પડિમા સુખકંદરે. વિર૦ ટકા ચણધર આચારજ મુનિરે, સહુને એણીપ સિદ્ધિ ભવ ભવ આગમ સંગથી, દેવચંદ્ર પદ લીધરે. વીર. લાઈતિયા
અથ દીવાળીનું સ્તવન
[ અલબેલાની–દેશી. ] દુખ હરણ દીપાલિકારે લાલ, -
પરવ થયું જગ માંહિ; ભવિપ્રાણ રે, વીર નિવણથી થાપનારે લાલ, આજ લગે ઉછાહિ. ભવિ. ૧,
સમક્તિ દષ્ટિ સાંભલો રે લાલ. એ આંકણીસ્યાદ્વાદ ઘર લીયે રે, દર્શનની કરી શુદ્ધિ. ભવિ૦ ચરિત્ર ચંદ્રોદય બાંધિયે રે લોલ,
ટાલો રજ દુકમ બુદ્ધિ. ભવિ. સમ ૨ સેવા કરે જિનરાયની રે લાલ, દીલ દીઠાં મીઠાશ. ભવિ. વિવિધ પદારથ ભાવના રે લાલ, ,
: - તે પકવાનની રાશિ ભવિ. સમ. ૩ ગુણિજન પદની નામનારે લાલ, તેહિજ જુહાર ભટ્ટાર. ભવિ વિવેક રતન મેરાઇયાં રે લોલ,
ઉચિત તે દીપ સંભાર. ભવિ. સમ૦ ૪. સુમતિ સુવનિતા હેજ શું રે લાલ, મન ઘરમાં કરે વાસ. ભવિ. વિરતિ સાહેલી સાથશું રે લોલ,
અવિરતિ અલચ્છી નિકાસ. ભવિ. મ. પ. વ્યાદિકની ચિંતનારે લાલ,તેહ મલ્યા શણગાર. ભવિ. દર્શન ગુણ વાઘા બન્યા રે લોલ,
પરિમલ ઉપગાર. ભવિ. સમગ ૬
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
*&
વાર્ષિક પર્વ ગ્રહ
*
પુર્વ સિદ્ધ કન્યા પખે રે લાલ, જાનઈયા અણુગાર. · િ સિદ્ધશિલા પર વેદિકારે લાલ, કન્યા નિવૃત્તિ સાર. ભવિ॰ સમ૦ ૭, અનંત ચતુષ્ટય દાયજોરે લાલ, શુદ્ધાગ નિરાધા ભિ પાણિ ગ્રહણ પ્રભુજી કરે રે લાલ,
;
સહુને હરખ વિખાય. ભવિ॰ સમ૦ ૮ ઇણિપરે પર્વ દીપાલીકારે લાલ, કરતા કડી કલ્યાણુ. ભવિ જ્ઞાન વિમલ પ્રભુ ભક્તિ શું રે લાલ,
પ્રગટે સકલ ગુણુખાણુ. ભવિ॰ સમ॰ ૯ ॥ અથ દીવાલીનું સ્તવન !
[ પ્રભુ કંઠે વિ ફુલની માલા એ : એ દેશી 1 રમતી ગમતી હમુને સાહેલી, એહુ મલી લીજીયે એ તાલીરે સિખ આજ અનેાપમ દીવાલી ! લીલ વિલાસે પુરણમાસે, પોષ દશમ નિશિ રઢીયાલીરે ૫ સન્ ૧૧u પશુ પંખી વસીઆં વનવાસે, તે પણ સુખીયાં સમકાલીર, સ એણી રાત્રે ઘેર ઘેર આચ્છવ હાશે,
C
સુખીયાં જગતમાં નર નારીરે. સ૦ રા ઉત્તમ ગ્રહ વિશાખા જોગે, જન્મ્યા પ્રભુજી જયકારીરે, સ॰ સાતે ન થયાં અનુવાલાં,
થાવરને પણ સુખકારીરે. સ૰ ॥ ૩॥ માતા નમી માઠે હિંગકુમરી, અધેાલાકની વસનારીરે સ૦ સ સૂતી ઘર ઈશાને કરતી,
જોજન એક અગ્નિ ટાલીરે સ તા ૪૫
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
=
=
થી વાલી ૫ વ .
- 9 ઉર્વ લેકની આઠ જ મરી, વરસાવે જલ કુસુમાલીરે. સના પૂરવ રૂચક આઠ દર્પણ ધરતી,
દક્ષિણની અડ કલશાલી. સ. ૫. અડ પચ્છિમની પંખા ધરતી,ઉત્તર આઠ ચમર, ઢાલી. સમા વિદિશીની ચઉ દીપક ધરતી,
રૂચક દીપની ચઉ બાલી. સ. ૬ કેલતણું ઘર ત્રણ કરીને, મર્દન સ્નાન અલંકારી રે. સગા રક્ષા પોટલી બાંધી બેહને,
મંદિર મેહેલ્યાં શણગારીરે. સ ૭ છે. પ્રભુ મુખ કમલે અમરી ભમરી, રાસ રમતી લટકાલોરે. સભા પ્રભુ માતા નું જગતની માતા,
- જગ દીપકની ધરનારીરે. સટ છે ૮ છે માજી તુજ નંદન ઘણું છ, ઉત્તમ જીવને ઉપગારી રે. સો છપ્પન દિગ કુમરી ગુણ ગાતી, શ્રી શુભવીર વચન ટંક શાલીરે. સખિ ૦ ૯ ઈતિ છે
શ્રી જ્ઞાનપંચમી પર્વ
જ્ઞાનના” આરાધના માટે એટલે આત્માને જ્ઞાનગુણ જે અનાદિ કાળથી જ્ઞાનાવરણીય કર્મના સંગે આવરાયેલે છે તેને પ્રગટ કરવા માટે અને જ્ઞાનાવરણય કર્મને ક્ષય (ક્ષપશર્મા) કરવા માટે “જ્ઞાન પંચમી” ને તપ અતિ ઉત્કૃષ્ટ સાધનભૂત છે. જ્ઞાનના આરાધના માટે શાસ્ત્રકારે બીજ, પંચમ ને અગ્યારશ એ ત્રણ તિથિએ બતાવી છે. પરંતુ તેમાં મુખ્યતા પાંચમની છે. પ્રાયઃ પ્રવૃત્તિ પણુ
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫
વાર્ષિક પૂર્વ સમહ
પંચમી તપ કરવાની વિશેષ છે. આા ત ક્રાઈણુ વર્ષના કાર્તિક માસની શુક્લ પંચમીથી શરૂ કરવામાં આવે છે. આ પંચમી “ સૌભાગ્ય પંચમી ” ના નામથી એળખાય છે. જ્ઞાન મેળવવાના ઉત્સુક શ્રાવક શ્રાવિકાઝ્મા અને સાધુ સાધ્વીએ આ તપ વિશેષે કરે છે. આ તપ પાંચ ત્ર ને પાંચ માસ પર્યંત કરવાના છે. તે એકાસણાથી, આય મીલથી અથવા ઉપવાસથી કરવામાં આવે છે. શારીરિક શક્તિવાળા તા પ્રાયે ઉપવાસથીજ કરે છે. ખાર માસ ઉપવાસ ન કરી શકે તે પણ કાર્તિક શુદિ ૫ મે તે અવશ્ય ઉપવાસ કરે છે. અને તે દિવસે મનતાં સુધી ચાર કે આઠ પહેરના પાષધ પણ કરે છે. એ તપના આરાધન માટે સ`પૂર્ણ વિધિ કરવાના ઇચ્છકે નીચે પ્રમાણે વિધિ દરેક માસની શુક્લ પંચમીએ કરવો.
તપ કરવાના વિધિ.
૧ એકાસણું, આયંબીલ કે ઉપવાસ યથાશક્તિ કરવા. ૨ અને ટ્રક પ્રતિક્રમણ કરવું.
૩ ત્રણ કાળ આઠ સ્તુતિ ને પાંચ શસ્તવાદિ વડે દેવ
વાંઢવા.૧
૪ બે ટંક પડિલેહણ કરવી.ર
૧ ત્રણ કાળ જિનપૂક્ત કરવી, તેમાં પ્રાત:કાળે વસોપાદિવડે, મધ્યાન્હ અષ્ટ પ્રકારી અને સાથ કાળે ધૂપ ક્રિપાદિવટ કરવી.
૧૨ દેવવદનને પડિલેહણુની વિધિ પ્રસિદ્ધ હાવાથી બતાવામાં વેલ નથી.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
કિમ જ્ઞાનપીચમી યથ - ૬ બે હજાર જાપ કરો. અથોત “અમે નાણસ્સ” એ
પદની વીશ નવકારવાળી એકાગ્ર ચિત્ત ગણવી. ૭ અને તે પિષધ કર અથવા દિવસને ઘણે ભાગ
જ્ઞાન ધ્યાનાદિમાં વ્યતીત કરો. ૮ જ્ઞાન અને જ્ઞાનની યથાશક્તિ ભક્તિ કરવી. ૯ જ્ઞાનને અભ્યાસ કરવો અને તેની આશાતના ટાળવી. ૧૦ પ્રભુ પાસે અથવા જ્ઞાન પાસે પાંચ દિવેટને હવે
કર પાંચ સ્વસ્તિક કરવા, યથાશક્તિ ફળ નૈવેદ્યાદિ
પદાર્થો પાંચ પાંચ ચડાવવા. ૧૧ પાંચ અથવા એકાવન લેગસ્સનો કાઉસગ્ગ કરે. - જ્ઞાન પંચમીને દિવસે તે આ બધાં વાનાં સવિશેષ કરવાં. અથૉત્ જિનેશ્વરની આંગી પૂજદિવડે વિશેષ ભક્તિ કરવી, ફળ નિવેદ્યાદિ વિશેષે ચડાવવાં, જ્ઞાન પંચમીના દેવ વાંકવાન, તદંતર્ગત એકાવન ખમાસમણ દેવાં, ૫૧ લોગસ્સને કાઉસગ્ન કર, બનતા સુધી પિષધ અવશ્ય કર, આ દિવસ જ્ઞાન ધ્યાનમાંજ વ્યતિત કરે. જ્ઞાનના બહુમાન માટે યોગ્ય સ્થળે સુશોભિત ચંદરવા પુઠીઆ વિગેરે બંધાવી જ્ઞાન પધરાવવું અને અનેક ભવ્ય છ દર્શન નિમિત્તે આવે તે આકર્ષક દેખાવ કરી જ્ઞાનની ભક્તિ જયણાપૂર્વક કરવી. જ્ઞાન સમીપે ગાનતાન કરવું–કરાવવું-જ્ઞાનની પૂજા ભણાવવી. ઈત્યાદિ કરીને અનેક ઉત્તમ જીવે જ્ઞાનના આરાધનામાં તત્પર થાય તેમ કરવું
* જ્ઞાનપંચમીના દેવ વાગવામાં આવ્યા છે.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પર્વ સાહ . ( આત્માના સર્વ લક્ષણેમાં “જ્ઞાન” પ્રથમ પદ ધરાવે
છે, તેના વડેજ આ જીવ ચેતન” ગણાયેલ છે. તે લક્ષણ અથવા ગુણને પ્રકટ કરવા માટે જેમ બને તેમ વધારે પ્રયાસ કરવાની આવશ્યક્તા છે.
પંડિત શ્રી રૂપવિજયજી કૃત. શ્રી પંચજ્ઞાનની પૂજા.
-
પૂજા ૧ લી.
દુહા. સકળ કુશલ કમલાવલી, ભાષક ભાણ સમાન; શ્રીશંખેશ્વર પાસના, ચરણ નમી ધરી ધ્યાન. ૧ કર્મતિમિરભર ટાળવા, જ્ઞાન તે અભિનવ સૂર; જ્ઞાની જ્ઞાનબળે લહે, સ્વ૫ર સ્વભાવ પડ્ડર, શ્રદ્ધામૂળ ક્યિા કહો, તેહનું મૂળ તે જ્ઞાન; તેહથી શિવસખ મહજના, પામ્યા ધરી એક તા. ૩ અસંખ્ય ભેદ કિરીયાતણા, ભાખ્યા શ્રી અરિહંત જ્ઞાનમૂળ સફળા સવે, પંચ ભેદ તસ તંત. ૪ મઈ સુઅ ઉહિ મણપજવા, પંચમ કેવળ જાણ પૂજા કરતાં તેહની, લહીએ પંચમ નાણુ જાણે કેવળે કેવળી, મુતથી કરે વખાણ ચઉ મુંગા મૃત બોલતું, ભાખે ત્રિભુવનભાણ . પંચ જ્ઞાન અનુક્રમે લહી, જેહ થયા અરિહંત અષ્ટપ્રકારે પૂજતાં, લહએ જ્ઞાન અનંત છે. ૭
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાનયસ્રમીય
ધી
ાલ.
ઝુમખડાની દેશી. પરમપુરૂષ પરમાતમારે, પુરસાદાણી પાસ;
જિનેસર પૂજીએ. જળ ચંદન કુસુમે કરીરે, પૂજો ધરી ઉલ્લાસ. ૭૦ ૧ “જાસ પસાયે નિરમળ રે, પ્રગટ હેાયે મઇનાણુ; જી ભેદ અઠ્ઠાવીશ તેહનારે, સમજો ચતુર સુજાણુ. ૭૦ ૨ દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાળ ભાવથીરે. ચહા છે મઈનાણુ; ૭૦ દ્રવ્યથી મઇનાણી લહેરે, દ્રવ્ય છદ્મ પરિમાણુ. ૭૦ ૩ ક્ષેત્રથી લેાકાલાકનેરે, કાળથી તિવિહા કાળ; ૭૦ ભાવથી પાંચે ભાવનેરે, જાણે આદેશે રસાળ ૭૦ ૪ જીન ઉત્તમ મુખપદ્મનીરે, વાણિ સુણી લડે ધ; ૭૦ શુદ્ધ ચિદાનંદ રુપારે, કરી નિજ આતમોાય. ૭૬
કાવ્યમ્
અાવિશતિષ્ઠા મતિશ્રુતમપિ પ્રાક્ત” મનુસમ્મિતમા પાઢા ચાવધિ રૂપિદ્રવ્યવિષયજ્ઞાન નિદાન શ્રિયાઃ ॥ ‘શ્રીમન૫ વસ જ્ઞિક ચ દ્વિવિધ કૈવલ્યમધ્ય તિકમ્ । જ્ઞાન પચવિધ ચજેહુમનિશ સિગનારાધનમ્ ॥૧॥ જૈનમા જ્ઞાનાય લેાકાલેાકપ્રકાશકાય, નવતત્ત્વસ્વરૂપાય, * અન તkવ્યગુણપોયમયાય, મંતિશ્રુતાવધિમન:પર્યવકેવલ
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિપ
જ્ઞાનાય, જલ ૧, ચંદન ૨, પુષ્પ ૩, ૫ ૪, દીપ ૫, અક્ષત, નૈવેદ્ય છ, કુલ ૮ યજામહે સ્વાહા ॥
આ કાવ્ય તથા મંત્ર દરેક પૂજાએ કહેવા.
ગીત ( દુહા. )
એક જીવ અગોરી, છાસઠ સાગર ઠાક અંતરમુર્હુત જધન્યથી, વરતે થિર માનાણુ,
હાલ
[ ચંદજસા જિનરાજિયા, મનમાહન મેરે——એ દેશી ] શ્રી જીનરાજની પૂજના, મનમેાહન મેરે,
કરી થીર મન કરી સાર; મને ધૂપ દીપ અક્ષતધરી,મન॰ નૈવેદ્ય ફળ મનેાહાર. મન૦ ૧ શ્રુતવાસિત [નિશ્રિત] મતિજ્ઞાનના, મન॰
ભેદ અડ્ડાવોશ જોય; મન૦
અસ્તુયનિસ્સિય મઇતણી, મન
ચઉહા બુદ્ધિ હૈાય. મન૦ ૨ શ્રત પ્રાણ રસ ફરસથી, મન વ્યંજનાવગ્રહ ચાર; મન અશ્રુગઇડા વળો, મન અપાય ધારણા સાર. મન૦ ૩ પાંચ ઇદ્રી મન મેળતાં,મન॰ ચાવીશ ભેદ સુહાય; મન૦ અવિસ ભેદ ઉભય સળી, મન
લાખે શ્રીજીનરાય, મન ૪
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
મી, નપચમી
ત્રણસેં છત્રોશ પણ કહ્યા, મન
શ્રુતનિશ્રિત મઈ ભેદ; મન॰ શ્રી જીનવર સેવાથકી, મન૰ પાપ તાપ હાય છે.. અન૦ ૫ સમકિત મઇ સુઅ સ પજે, મન ત્રણે એકે કાળ; મન॰ જિન ઉત્તમ પદ પદ્મની, મનજ સેવના રૂપ રસાળ. મન૦૬ ઇતિ શ્રીમતિજ્ઞાનપૂજ્ય. ૧
પૂજા
દુહા
શ્રુતઅક્ષર એકેકના, સ્વષર ભાગ વિચાર; કરતાં પજ્જવની કહી, રાશિ અનતી સાર સસ્યાવત સુસંયમી, ગુરૂકુળવાસી સાધ; શ્રુત અભ્યાસ કરી ભજે, તરે સંસાર અગાધ
ઢાળ
િનલિનાપતિ વિજયે જયકારી. ] જિનવર જગગુરૂ જગઉપગારી, પૂએ ભાવે નરનારીરે; શ્રુતના અધિકારો.
જિનવર ભગતે સરધા આવે,
૯૩.
તેઓ શ્રુતરા બહુ પાવેરે. શ્રુ॰ ૧
છાસઠ સાગર સુઅથિતિ જાણી,
એક જીવન દકિય પ્રમાણે જી
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પિથ સહક અનાદિ અનંત પ્રવાહથી જાણે,
સે શ્રુત અનુભવ આણે રે. શુ૨ ચઉ ભેદ સુચનાણના સાર,
- ભાખે છનવર ગણધારરે. મુળ : અહવા વીશ ભેદ પણ જાણે,
. થિર સરધા હિડે આણે રે. ધ્રુવ ૩ અર્થથી શ્રી અરિહંત વખાણું,
ગાધર વિસ્થાણુર. શુક
એ શ્રુત ભાવધર્મ દાતાર,
પૂજી લો ભવજળ પારરે. શુકજ શ્રતદાયક જિનરાજને ધ્યા, .
છમ અતિશય જ્ઞાનને પારે શુ ? મૃતફળ વિરતિ વિરતિફળ ધ્યાન,
ધ્યાને લહે સમયીક જ્ઞાનેરે. શ્રુપ ખિમાવિજ્ય અને ઉત્તમજ્ઞાને,
શિવસુંદરી વરે એકતાનેર શ્ર શ્રી ગુરુ પદપ દિલ રાખે,
- ચિદ્રશ્યવિજય સુખ ચાખેરે. શ્ર૬
કાવ્ય તથા મંત્ર પૂર્વવત્ બોલવાં. . . | ગીત (દૂહા.) શ્રતથી સરધા થિર રહે, સરધાથી વ્રત સારી તિથી શિવસુખ પામીએ, તિણે મૃત જગદાધાર. ૧
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાનપંચમી પર્વ : શ્રતવિણ જે કિરિયા કરે, તે સંસારનું મૂળ શ્રતઉપગે જે ક્રિયા, તે શિવપદ અનુકૂળ
ઢાળે.
[ મુને કાંઈક કામણ કીધુંરે, પાછા વળજે સામળીયા,
મારૂં ચિતડું ચોરી લીધું રે, પાછા એ દેશી. ] તુમે આગમ પૂજા કરજેરે,
મનમાન્યા મેહનીયા તમે ભવસાયરને તરજેરે, એ આગમ અમૃતદરીએ." એ તો સ્યાદવાદ રસ ભરીયે રે. સુઅ અંગ અનંગ પ્રકારેરે, તિમ બદ્ધ અબદ્ધ વિચારે; કાલિક ઉત્કાલિક જાણેરે, દેય ભેદ કહે જિનભાણેરે. અગ્યાર અંગ મનરગેરે, શ્રત પૂજે અધિક ઉમેગેરે; વળી બાર ઉપાંગ રસાળારે, પૂછ લહે મંગળમાળારે, પન્ના દશ ગુણખાણીર, પ્રત્યેકબુક્ત મુવિ વારે;
ಪ ಪ ಪ ಪ ಪ ಪ ಪ ಪ ಪ ಪ ಪ ಪ ಪ ಪ |
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાસ aaaaaa
ખટ છેદસર ગુણભાચાર, એ તે ચરણ કણ ગુણ શરીરે, મૂળસૂત્ર ચાર અનુસરજેરે, સંસારસમુદ્રને તરજેરે; નંદી ને અનુયાગદ્વારે, પૂછ લોહા ભવજળ પારે,
હા. ૫ ભાવપૂજા પંચ પ્રકારે રે, દ્રવ્યપૂજ ભેદ અપાર રે, પ્રભુવદનપદ્મની વાણીરે, ચિસ્પ સુધારસ ખાણરે.
હા. ૫ . ઇતિ શ્રુતજ્ઞાન-પૂજાસ
પૂજા ૩ જી અવધિજ્ઞાન આરાધતાં, કરજે ત્રિકરણ જેમ ભાવવિશુદ્ધિ ચિત્ત ધરી, ટાળે કર્મના રાગ ૧ ત્રણશાનધર જિનવરા, ત્રિભુવનને હિતકારક પુજી પદકજ તેહના, પામે ભાજીપાર. ૨
ઢાળ, [ ઘેર આવોને નેમ વરણાગિયારે–એ દેશી ] હાંરે વાલા ભાવભગતિ મનમાં ધાર, જિનપૂજા કરે
મન સંવરી રે; ભારે પરે મનોહતા.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાનપંચમી પ
હાંરે વાલા ખય ઉપશમ ભાવે કરી પતિ કરી જ્ઞાનરસે ભરીજી ભા॰૧
ત્રણજ્ઞાની જિનરાજીયા,
વિલસે નિજ ગુણ સત્તા ભરીને; ભા અનુગામી ૫મુહા લહેા,
ખત ભેદ એહિના દિલ ધરી રે. ભા૦ ૨ જનમ સમે તિરાજને
ચળે આસન સુરના થરહરીજીરે; ભા
ચેાસઠ સુરપતિ અવધિએ,
જિનજનમ્યાલહી જઈ સુરગિરિજીને. ભા૦ ૩
રજત કનક ને રત્નના,
:
કળશા ખીરાદકથી ભરીને, ભા
ન્હવણું ઉચ્છવ જિનના કરે.
સમકિત ગુણ નિમળતા કરીજીરે. ભા૦ ૪ મિથ્યાસુર અવધિ લહે.
જે પુજે જિન ભગતે ખરીને, ભા
જિન ઉત્તમ પદ પદ્મની,
*
પુજા ચિવિજય કરીજીરે. ભા૦ ૫ કાવ્ય તથા મંત્ર પૂર્વવત્ કહેવાં ગીત ( દુહા. ) દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાળ ભાવથી ઉત્કૃષ્ટ અવધિજ્ઞાન, મનુજ ગતિમાં મામીએ, વધતે શુદ્ધિ મણિધાન. ૧
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૮
લાકાવવિધ અવધિલમે, તદુરિ અવધિ જે હાયે,
વાર્ષિક ૫ સય હું
પડિવાઈ પણ હાય; અડિવાઈ તે જોય.
ઢાળ.
[ માહનવીરા માકલાને માસાળુ રે—એ દેશી ] નિળ કરી મન વચ કાયા, છડિ સવિ મમતા માયા; પરમાતમ ધ્યાન સુહાયા, આહિજિન પછએ મનરંગે, જીમ રમીએ સમકિત સંગે.
આ૦૧
·
ક્ષેત્ર કાલથી આહિનાણી, ચઉહા લહે વુઢી ને હાણી; ઇમ કહે જિન કેવલનાણી. આ૦૨ દુર્વ્યથી દુગ વુદ્ધિ વખાણી, ભાવથી ખદ્ વૃદ્ધિ જાણી; સમુદાઇ ચહા કહાણી. આ ૩ જિનવર નાણી ગુણખાણી, પૂજો મન ઉલટ આણી; વરીએ જેમ શિવ પટરાણી. જિનવર ઉત્તમ ગુણ ગાવા, પ્રભુના પદ પદ્મ વધાવા; જીમ રૂપવિજય પદ્ય પાવા.
આ૦ ૪
આ ૫
ઇતિ શ્રી અવધિજ્ઞાનપૂજા.
પૂજા ૪ થી.
હા.
અપ્રમત મુનિવર ગુણી, નિમળ ચારિત્રવત; ચઢતે સજમ થાનકે, લહે મનપજ્જવ તંત.
૧
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાન પંચ મી પર્વ જિનવર જગગુરૂ જગધણ, જબ સંચમ ગ્રહે સાર; મણપજવ તવ ઉપજે, ચોથું જ્ઞાન ઉદાર. ૨
ઢાળ. [ મન મેહનારે લેલ–એ દેશી ] . અપ્રમત્ત ગુણઠાણમાં રે, મનમેહનારે લોલ, વર્તાતા શ્રી અરિહંતરે, જગસેહનારે લોલ, સંયમઠાણ વિશેuતારે, મટ
લહે મનપજજવ તંતરે. જ૦ ૧ બાજુમતિ વિપુળમતિ તથાણે, મક
મણપજજવ દેય ભેદરે, જ દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાળ ભાવથીરે, મe
ચઉહા કહે ગતખેદરે. જ૦ ૨ સગ્નિ પછુિંદીના લહેરે, મ મનનતણું પરજાયેરે, જ નરક્ષેત્રે મણનાણથીરે, મ જાણે જે નિરમાયરે, જ૦ ૩. અઢી અગુલચૂનાધિકારે, મક્ષેત્રથી જાણેદોયરે; જ પલ્ય અસંખ્ય ભાગ કાળથીરે, મટ
ગતિ આગતિ લહે સેયરે જ. ૪ ખમણ દમણ ગુણસાગરૂ, મ
જિન ઉત્તમ મહારાજ રે; જ તસ પદપદ્મને પૂજતાંરે, મા
લહો ચિપસમાજ. જ કાવ્ય તથા મંત્ર પૂર્વવતુ બોલવાં.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૦
વાર્ષિક ૫ સત્ર હું
ગીત ( દુહા )
અલખ અસંગ અભંગ જસ, જોગારાધન ખાસ; સચમતણી વિશુદ્ધતા, કરી તારે ભવપાસ, ચરણ કરણ ગુણુગરા, સરધાવંત સુધીર મણુપજવનાણી મુણિ, નમતાં ટળે ભવપીર.
ઢાળ.
]
[ અનેહાંરે ગાકુળ ગાંદ૨૨--એ દેશી. 1 અનેહાંરે સંયમઠાણ વિશુદ્ધતારે, અપ્રમત્ત ગુણુઠાણુ; ફરસી પાસપ્રભુ લહ્યારે, મણપજવ વરનાણુ. પુજા કરે। જિનરાજનીરે—એ ટેક. ૧ અનેહાંરે સજમઠાણ અનતારે, ઉલધી અહિઠાણુ; ફરસતા શુદ્ધ સયમગુણેરે, ધ્યાયે ધર્માંનું ઝાણુ, ૫૦ ૨ અનેહાંરે આણા અપાય વિપાકથીરે, સઠાણુ વિચય પ્રકાર; ધ્યાતા ધ્યાન સાહામણુ રે, સાધ્યપદે મનહાર પૂ॰૩ અનેહાંરે અપ્રમત્તગુણ ભૂમિકારે, આલંબન ગ્રહી ચાર; દયા સચમ પાલતારે, ભાવદયા ભડાર. ૧૦ ૪ અનેહારે ભાવથકી મનાદન્યનારે, લહે પરજાય અને ત; ગુણશ્રેણી પગથાળીએરે, નિત ચઢતા ભગવંત પૂર્ણ ૫ અનેહારે ખિમાવિજય જિનરાજનારે, ઉત્તમ એ અવદાત; તસ પદપદ્મ પુજા કરીરે, લહેા ચિહ્નરૂપ વિખ્યાત. પૂ ૬ ઇતિ મનઃપ`વજ્ઞાનપૂજા ૪.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી શા ન ૫ ૨ મી ૫ વ
પૂજા ૫ મી.
દૂહા. સકલ વિભાવ ઉપાધિના, કારક ઘાતિ ચાર; ક્ષય કરી કેવળ પામિયા, જિનવર જગદાધાર. ૧ પૂજે દયા ધ્યાનમાં, સાહપદ કરે જાપ; ચિદાનંદ પદ સંપજે, હાય ધ્યેયપદ આપ.
ઢાળ [ચકી ભરત નસરૂરે, સાંભળી દેશના તાત, સલુણા–એ દેશી.] વીતરાગ પરમાતમારે, ખીણમોડી અરિહંત સલુણા. ખપક શ્રેણિ અંગીકરીરે, કરી ઘાતિ ચઉ અંત. સત્ર પંચમ જ્ઞાનને પૂછએરે, પંચમ ગતિ દાતાર. સ૧.
એ આંકણી. કેવળ કમળાને વર્યારે, કેવળ દરિસણ સાથ સત્ર લે કાલોક પ્રકાશતારે, જે થયા ત્રિભુવન નાથ. સ. ૨ ચારે જ્ઞાનતણી પ્રભારે, એહમાં સયલ સમાય; સત્ર તારા ઉડુ ગ્રહ ચંદ્રનીરે, ભા. રવિમાં લય થાય. સ. ૩ એક સમે અરિહા મુણેરે, ખટ દ્રવ્ય ગુણ પરજાય; સત્ર અનંત વિરજની શક્તિઓરે, વ્યાપકતા તે ઠરાય. સ. ૪ શેય પ્રમાણે જ્ઞાનનારે, અહવા છે પરજાય; સ બૃહત્ક૫ના ભાષ્યમાંરે, કહે સહમ ગણાય. સ. ૫
ક નક્ષત્ર + કાંતિ.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨
- વા ષિ ક પ વ સં ગ હ કેવળજ્ઞાનકળા ભરે, જિન ઉત્તમ મહારાજ; સ0 તસ પદપદ્મની પૂજનારે, કરતાં ચિરૂપરાજ. સ. ૬
કાવ્ય તથા મંત્ર પૂર્વવત્ કહેવાં.
ગીત ( દુહા. ) શમ ૧ દમ ૨ ઉપરતિ ૩નિત કરે, ચોથી તિતિક્ષા ૪ સાર; સમાધાન ૫ શ્રદ્ધા ૬ કરી, લહે કેવળ ચિદ્દ ફાર. ૧ પરમતિ પાવનકરણ, પરમાતમ પરધાન; કેવળજ્ઞાન પૂજા કરી, પામે કેવળજ્ઞાન.
ઢાળ. [ વારી જાઉં શ્રી અરિહંતની–એ દેશી.] પૂજા શ્રી અરિહંતની, કરીએ ધરીએ એકતાન,મેહન. નાગકેતુપેરે નિરમલી, પામે કેવળજ્ઞાન. મેહન પૂ૦ ૧ પૂજકપૂજ્યની પૂજના, કરતા પૂજ્ય તે થાય; કેવળકમળા પામીને, અજરામર પદ ઠાય. મોપૂ૦ ૨ બંધ ઉદય ઉદીરણા, સત્તા કમ ખપાય; મોર સિદ્ધ બુદ્ધ પરમાતમા, અકળ અસંગ અમાય,
મો. પૂર ૩ જ્ઞાનાનંદી આતમા પામી મહાદય ઠાય, મેરુ સાદિ અનંત સુખ અનુભવે, વાચ્ય અગમ્ય કહાય.
મોપૂ૦૪
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
- શ્રી જ્ઞાન પં ચ મી પ
૧૦૩ અનંત ગુણ કેવળી પ્રભુ, શ્રીશંખેશ્વર પાસ મેટ તસ પદપ પૂજન કરી, લહા ચિપ ઉલ્લાસ. પૂ૫
ઇતિ કેવળજ્ઞાન પૂજા ૫.
કીશ.
રાગ ધનાશ્રી. પૂજે પૂજે રે ભવિ પંચ જ્ઞાન નિત પૂજે, પંચ જ્ઞાન પૂજન સમ ઘટમાં,ઓર ન સાધન દૂજેરે.
ભવિ૦ ૧ મઈસુઅ ઓહિ ને મનપર્યવ, કેવળ પંચમ જાણે, અઠાવીશ ચઉદસ ખટ દુગ ઈગ,
ભેદ પ્રણામ વખાણેરે, ભ૦ ૨ જ્ઞાન આરાધન સાધન સિદ્ધિનું, સાધી કર્મ ખપાયા કેવળકમળા પામી અનંતી,
- સિદ્ધિએ સિદ્ધ સુહાયારે, ભ૦ ૩ જ્ઞાન જ્ઞાનીની સેવા કરતાં, ચિર સંચિત અઘ જાય; પુન્ય મહદય કમળા વિમળા,
ઘટમાં પરગટ થાય. ભ૦ ૪ શ્રી વિજયદેવ સૂરીશ્વર પાટે, વિજયસિંહ સૂરિરાયા તાસ શિષ્ય શ્રી સત્યવિજય ગણિ, -
સવેગ મારગ ધ્યાયારે, ભ૦ ૫
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૪
વા નિ ક ૫ ૧ સં ગ હું શિષ્ય કપૂર ખિમા જિન ઉત્તમ, વિજયપદે સહાયા; શ્રી ગુરૂ પદ્મવિજય પદપંકજ,
નમતાં મૃત બહુ પાયારે. ભ૦ ૬ ઋષિ ગજ દિગ્ગજ ચંદ સંવત્સર,
જ્ઞાન ભગતિ મન લાયા, નેમીશ્વર કલ્યાણક દિવસે, પંચજ્ઞાન ગુણગાયારે. ભ૦ ૭ તપગચ્છ વિજયદિણંદ્ર સૂરીશ્વર, દીપે તેજ સવાયા તસ રાજ્યે ભવિજન હિતકાજે,
સ્પવિજય ગુણગાયારે. ભ૦ ૮
કાવ્યમ્. જ્ઞાન સ્થાત્ કુમતધકારતરણિજ્ઞનં જગાચન - જ્ઞાનં નીતિતરંગિણી કુલગિરિજ્ઞને કષાયાપહમ્ |
જ્ઞાનં નિવૃતિવત્સમંત્રમમલં જ્ઞાનં મનપાવન ! જ્ઞાન પંચવિષં યજેહમનિશ સ્વર્ગાપવર્ગપ્રદમું આ નમે જ્ઞાનાય લેકોલકપ્રકાશકાય
જલં ૧, ચંદન ૨, પુષ્પ ૩, ધૂપ, દીપ ૫, અક્ષત ૬, નિવેદ્ય ૭, ફલં ૮ યજામહે સ્વાહા.
અથ વિધિ. એક પીઠ ઉપર પવિત્રપણે કુંકુમના ૫૧ સાથીયા કરીએ, તે ઉપર અક્ષત પુરીએ, તે ઉપર નાગરવેલનાં પત્ર એકેક મૂકીએ, તે ઉપર સોપારી બદામ પૈસે કુલ કુલ નૈવેદ્ય મૂકીએ, ૫૧ દીવા કરીએ, ૫ નાળીએ મૂકીએ, ઘી ખાંડ સહિત પાંચ બોલક થાપીએ, ત્રિવેદિકા પીઠ થાપી સ્વસ્તિક
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન પ ચ સી ૫ વર્ષ
૧૦૫
કરી અક્ષત કુલ ધરીએ, પંચતીથીની પ્રતિમા થાપીએ, પછી સ્નાત્ર ભણાવીએ, પછી પૂજા ભણાવીએ, પહેલી પૂજાના ૨૮ સાથી, બીજીના ૧૪, શ્રીજીના ૬, ચેાથીના ૨, પાંચમીના ૧ સાથી નદાયના કરીએ. શ્રીફળ મૂકીએ, એની પાંચ પીઠ થાપીએ. ન ડ્રાય તા એક મોટા પીઠ ઉપર ભેળા પાંચ થાપીએ.
ગાથા ૮૯, ઢાળેા ૧૧, શ્લાક ૧૫૦. ઇતિ શ્રી પંચજ્ઞાન પૂજાવિધિ સંપૂર્ણ. શ્રી યશેાવિજયાપાધ્યાયાદિ વિરચિત નવપદની પૂજામાંથી.
॥ સમ્યગ્ જ્ઞાનપદ પૂજા. II ૫ કાવ્ય, ઇંદ્રવજ્રા વૃત્તમ્ ॥ અન્નાણુ સંમાહ તમાહરસ્ટ, નમા નમે નાણુ દિવાયરસ્સ
૫ ભુજંગપ્રયાત વ્રુત્તમ્ ॥
હાયે જેહથી જ્ઞાન શુદ્ધ પ્રાધે,
યથાવણ નાસે વિચિત્રાવધે
જેણે જાણીએ વસ્તુ ષદ્ભવ્ય ભાવા,
ન હુંચે વિતત્થા (વાદ) નીજેચ્છા સ્વભાવા ॥ ૧ ॥
હાયે પંચ મત્યાદિ સુજ્ઞાન ભેદે,
ગુરૂપાસ્તિથી ચાઞતા તેડુ વેદે !
વળી જ્ઞેય હેય ઉપાદેય રૂપે,
હે ચિત્તમાં જેમ વાંત મદીયે ॥ ૨ ॥
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૦૬
* વાર્ષિક ૫ ૧ સં ૨ હ
છે ઢાલ છે
(ઉલાલાની દેશી) ભવ્ય ! નમે ગુણ જ્ઞાનને. સ્વપર પ્રકાશક ભાવેજી પરજાય ધર્મ અનંતતા, ભેદભેદ સ્વભાવેજો ૧ છે
| | ઉલાલે છે જે મુખ્ય પરિણતિ, સકલ જ્ઞાયક, બેધભાવ વિલચ્છના મતિ આદિપંચ પ્રકાર નિર્મલ, સિદ્ધસાધનચ્છના સ્યાદ્વાદ સંગો, તત્તરંગી, પ્રથમ ભેદભેદતા સવિકલ્પને, અવિકલ્પ વસ્તુ, સકલ સંશય છેદતા પારા
| | તાલછે
[ શ્રીપાલના રાસની દેશી ] ભક્ષાભક્ષ ન જે વિણ લહિયે, પેય અપેય વિચાર; કૃત્ય અકૃત્ય ન જે વિણ લહિયે,
જ્ઞાન તે સકલ આધારરે છે ભ૦ ને સિટ ૩૧ પ્રથમ જ્ઞાન ને પછે અહિંસા, શ્રી સિધ્ધાંતે ભાખ્યું; જ્ઞાનને વંદો જ્ઞાન મ નિંદો,
જ્ઞાનીએ શિવસુખ ચાખ્યું રે ભ૦ સિ૩૨ સકલ ક્રિયાનું મૂલ જે શ્રદ્ધા, તેહનું મૂલ જે કહિયે, તેહ જ્ઞાન નિત નિત વંદાજે, - તે વિણુ કહા કિમ રહિયેરે ભ૦ છે સિ. ૩૩ પંચ જ્ઞાનમાંહિ જેહ સદાગમ, સ્વપર પ્રકાશક જેહ
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
- શ્રી શા ન પં ચ મી ૫ વ દીપક ત્રિભુવન ઉપગારી,
વલી જિમ રવિ શશી મેહરે ભ૦ સિ. ૩૪ લેક ઉરધ અધ તિર્યગ જ્યોતિષ, વૈમાનિક ને સિદ્ધ છે લોકલેક પ્રગટ સવિ જેહથી,
તેહ જ્ઞાને મુજ દ્વિરે છે ભ૦ સિ. ૩૫
જ્ઞાનાવરણી જે કર્મ છે, ક્ષયઉપશમ તસ થાય છે તે હેાયે એહિજ આતમા, જ્ઞાન અબોધતા જાયરે
છે વી. | ૮ ઇતિ સપ્તમ સમ્યગજ્ઞાનપદ પૂજા સમાપ્તા શ્રી પદ્મવિજયજીકત નવપદજીની પૂજામાંથી જ્ઞાનપદ પૂજા
છે દહા. છે ના સ્વભાવ જે જીવને, સ્વ૫ર પ્રકાશક જેહ તેહ નાણુ દીપક સમું. પ્રણમે ધર્મ સનેહ ૧
છે ઢાલ છે [ નારાયણાની દેશી છમ મધુકર મન માલતીએ દેશી ]; નાણુ પદારાધન કરોરે, જિમ લહાનિમળ ના ભ૦
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૮
વાર્ષિક ૫ વ સં વ્ર હ શ્રદ્ધા પણ થીર તો રહેશે,
જે નવતત્વ વિનાણરે છે ભવિ. છે નાએ ૧ અજ્ઞાની કરશે કિશ્યરે, શું કહેશે પુણ્ય પાપરે ભવિવા પુણ્ય પાપ નાણી લહેરે,
કરે નિજ નિર્મળ આપરે છે ભવિ. નાગ ૨ | પ્રથમ જ્ઞાન પછી દયારે, દશવૈકાલિક વાણુ ભવિના ભેદ એકાવન તેહનારે, સમજે ચતુર સુજાણ
તે ભવિ૦ ના ૩
| દૂહા છે બહુ કડો વરસે ખપે, કર્મ અજ્ઞાને જેહ, જ્ઞાની શ્વાસોશ્વાસમાં, કમ ખપાવે તેહ.. ૧
છે ઢાલ છે [ હો મતવાલે સાજના છે એ દેશી ] નાણ નમે પદ સાતમે,જેહથી જાણેદ્રવ્યભાવ મેરે લાલા જાણે જ્ઞાન ક્રિયા વલી, તિમ ચેતન ને જડભાવ
| | મેરે લાલ નાણુ નમે છે ૧ છે નરગ રગ જાણે વળી, જાણે વલી મેક્ષ સંસાર મે હેય શેય ઉપાદેય લહે, વલી નિશ્ચય ને વ્યવહાર
છે મે મે ના રે ૨૫ નામઠવણ દ્રશ્ય ભાવજે, વલી સગ નયને સપ્તભંગામેગા
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન પ ચ મી ૫ વ. :
૧૯ જિનમુખ પદ્મદ્રહથકી, લહે જ્ઞાન પ્રવાહ સુગંગ
| | મે | નાટ | ૩ | છે ઇતિ સપ્તમ જ્ઞાનપદ પૂજા સમાયા છે પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત પીસ્તાલીશ આગમની પૂજામાંથી સાતમી પૂજાનું ગીત.
| રાગ વસંત ફાગ છે [ વીરકુમારની વાતડી, કેને કહિયે છે એ દશી ] આગમની આશાતના નવિ કરિયે, નવિ કરિયે રે નવિ કરિયે; શ્રુત ભક્તિ સદા અનુસરિયે, શક્તિ અનુસાર છે આગ ૧ જ્ઞાન વિરાધક પ્રાણીઆ મતિહોના, તે તે પરભવ દુઃખિયા; દીના છે ભરે પેટ તે પર આધીના, નીચ કુલ અવતાર છે આ અંધા લૂલા પાંગુળા પિંડરગી, જનમ્યા ને માતવિયેગી છે સંતાપ ઘણે ને શેગી, એગી અવતાર છે આ૦ છે કે છે મૂંગા ને વલી બેબડા ધનહીના, પ્રિયા પુત્ર વિયોગે લીના છે મૂરખ અવિવેકે ભીના, જાણે રણનું રાઝ છે આ૦ કે ૪ છે જ્ઞાનતણું આશાતના કરી દરે, જિન ભક્તિ કરે ભરપૂરે છે રહો શ્રી શુભવીર હજીરે, સુખમાહે મગન્ન છે આ૦ છે ૫ છે
| ઇતિ સપ્તમી નૈવેદ્ય પૂજા સમામા છે ૭ છે
૧ શ્રીજ્ઞાનપંચમીનું ચૈત્યવંદન. ત્રિગડે બેઠા વિરજિન, ભાખે ભવિજન આણે છે ત્રિકરણશું વિહું લોક જન, નિસુણે મન રાગે છે ૧ છે
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૦
• વાર્ષિ ક પ સં હ આરાધે ભલિ ભાતસે, પાંચમ અજુવાલી, જ્ઞાન આરાધના કારણે, એહજ તિથિ નિહાલી | ૨ | જ્ઞાન વિના પશુ સારિખા, જાણે એણે સંસાર જ્ઞાન આરાધનથી કહ્યું, શિવપદ સુખ શ્રીકાર છે ૩ છે - જ્ઞાન રહિત ક્રિયા કહી, કાશ કુસુમ ઉપમાન; લોકલોક પ્રકાશકર, જ્ઞાન એક પરધાન છે ૪ છે જ્ઞાની સાસસાસમેં, કરે કર્મને બેહ, પૂર્વ કોડી વરસાં લગે, અજ્ઞાને કરે તેહ | ૫ | દેશ આરાધક ક્રિયા કહી, સર્વ આરાધક જ્ઞાન જ્ઞાનતણે મહિમા ઘણે, અંગ પાંચમે ભગવાન છે ૬ છે પંચ માસ લઘુ પંચમી, જાવાજીવ ઉત્કૃષ્ટિ; પંચ વરસ પંચ માસની, પંચમી કરી શુભષ્ટિ છે ૭ છે એકાવનહી પંચને એ, કાઉસ્સગ લેગસ્સ કેરે, ઉજમણું કરે ભાવશું, ટાળે ભવ ફેરો
છે ૮ છે એણે પેરે પંચમી આરાધીયેએ, આણી ભાવ અપાર, વરદત્ત ગુણમંજરી પરે, રંગવિજય સાર ૯ છે
ઈતિ શ્રી પંચમીનું ચૈત્યવંદન સંપૂર્ણ.
શ્રી જ્ઞાનપંચમીનું મોટું સ્તવન.
[પુણ્ય પ્રશંસીયે, એ દેશી.] સુત સિદ્ધનાથ ભૂપ, સિદ્ધારથ ભગવાન છે બારહ પરખદા આગેલેરે, ભાખે શ્રી વદ્ધમાનરે છે ૧ | ભવિયણ ચિત્ત ધરો, મન વચ કાચ અમારે છે
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
કે વિરપણું કિરણ કમ
પ્રકાશ ૧
શ્રી જ્ઞા ન ચ મી ૫ વ
જ્ઞાન ભગતિ કરે છે એ આંકણી છે ગુણ અનંત આતમતરે, મુખ્યપણે તિહાં દેય છે તેમાં પણ જ્ઞાનજ વરે, જિણથી દંસણ હાયરે ભ૦ ૨ જ્ઞાને ચારિત્ર ગુણ વધેરે, જ્ઞાને ઉદ્યોત સહાય છેજ્ઞાને થિવિરપણું લહેરે, આચારજ વિઝાયરે છે ભ૦ ૩ | જ્ઞાની શ્વાસોશ્વાસમાંરે, કઠિણ કરમ કરે નાશ વહિ જેમ ઇંધણું દહેરે, ક્ષણમાં જાતિ પ્રકાશરે ભ૦ ૮. પ્રથમ જ્ઞાન પછે દયારે, સંવર મેહ વિનાશ છે ગુણઠાણુગ પગથાલીયેરે, જેમ ચઢે મેક્ષ આવાસરે છે ભ૦ ૫ મઈ સુઅ હિ મણપજજવારે, પંચમ કેવળજ્ઞાન છે ચઉ મુંગા શ્રત એક છે, પર પ્રકાશ નિદાનરે ભ૦ ૬૫ તેહનાં સાધન જે કદ્યારે, પાટી પુસ્તક આદિ છે લખે લખાવે સાચવે, ધમી ધરી અપ્રમાદેરે છે ભગ ૭ | ત્રિવિધ આશાતના જે કરેરે, ભણતાં કરે અંતરાય છે અંધા બેહેરા બેલડારે, મુંગા પાંગુલા થાય છે ભ૦ ૮ છે ભણતાં માણતાં ન આવડેરે, ન મળે વલ્લભ ચીજ છે ગુણમંજરી વરદત્ત પરેરે, જ્ઞાન વિરાધન બીજરે ભ૦ ૯ છે પ્રેમે પૂછે પરખદારે, પ્રણમી જગગુરૂ પાય છે ગુણમંજરી વરદત્તને રે, કરો અધિકાર પસારે છે ભ૦ ૧૦
માતા ના દર પર સાગર પાર ચાર
છે ઢાલ બીજી. ' [ કપૂર હવે અતિ ઉજળેરે–એ દેશી. ] જબૂદીપના ભરતમાંરે, નયર પદમપુર- ખાસ છે
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૨
વાર્ષિક ૫ વ સ થ હ અજિતસેન રાજા તિહારે, રાણી યમતિ તાસરે. પ્રાણી છે આરાધો વર જ્ઞાન, એહજ મુક્તિ નિદાનરે પ્રાણું૧ વરદત્ત કુંવર તેહનરે, વિનયાદિક ગુણવંત છે પિતાએ ભણવા મૂકીઓ, આઠ વરસ જબ હુંતરે પ્રા૦ ૨ - પંડિત યત્ન કરે ઘણેરે, છાત્ર ભણાવણ હેત અક્ષર એક ન આવડે, ગ્રંથતણ શી ચેતરે છે પ્રા. ૩ કેઢે વ્યાપી દેહડીરે, રાજા રાણી સચિંત છે શ્રેષ્ઠી તેહીજ નયરમાંરે, સિંહદાસ ધનવંતરે છે પ્રા૪ કપૂરતિલક ગેહિનીરે, શીલે શોભિત અંગ છે ગુણમંજરી તસ બેટડીરે, મુંગી રોશે વ્યંગરે છે પ્રા૦ ૫ છે સોળ વરસની સા થઈને, પામી યૌવન વેશ છે દુર્ભગ પણ પરણે નહીં, માત પિતા ધરે ખેતરે પ્રા. ૬ તેણે અવસરે ઉદ્યાનમાંરે, વિજયસેન ગણધાર છે જ્ઞાન ચરણ રયણાયફરે, ચરણ કરણ વ્રતધારરે છે પ્રા. ૭ છે વનપાલકે ભૂપાલનેરે, દીધ વધાઈ જાય છે ચતુરંગી સેના સજીરે, વંદન જાવે તારે છે પ્રા૮ છે. ધર્મદેશના સાંભલેરે, પુરજન સહિત નરેશ છે વિકસિત નયણુ વદન મુદારે, નહિ પ્રમાદ પ્રવેશરે છે પ્રા. ૯ જ્ઞાન વિરાધન પરભવેરે, મૂરખ પર આધીન છે રોગે પડ્યા ટળવળેરે, દીસે દુઃખીયા દીનરે પ્રા. ૧૦ જ્ઞાન સાર સંસારમાંરે, જ્ઞાન પરમ સુખ હેત છે જ્ઞાન વિના જગ જીવડારે. ન લહે તત્વ સંકેતરે પ્રા.૧૧ શ્રેષ્ટી પૂછે મુણીદને રે; ભાખો કરૂણવંત છે ગુણમંજરી મુજ અંગજા. કવણું કર્મ વિતંતરે અમારા
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી સા ન પ ચ મી ૫ વ
ઢાળ ત્રીજી
[ સુરતી મહિનાની દેશી.] ધાતકી ખંડના ભારતમાં, ખેટક નયર સુઠામ, વ્યવહારી જિનદેવ છે, ઘરણું સુંદરી નામ. | ૧ છે અંગજ પાંચ સોહામણું, પુત્રી ચતુરા ચાર; પંડિત પાસે શીખવા, તાતે મૂકયા કુમાર
_ ૨ | બાળ સ્વભાવે રમત, કરતાં દહાડા જાય; પંડિત મારે ત્યારે, મા આગલ કહે આય. ( ૩ | સુંદરી શંખિણી શીખવે, ભણવાનું નહીં કામ; પંડો આવે તેડવા, તે તસ હણજે તા. | ૪ | પાટી ખડિયા લેખણુ, બાળી કીધાં રાખ; શઠને વિદ્યા નવિ રુચે, જેમ કરવાને દાખ. પાડાપરે મોટા થયા, કન્યા ન દીયે કોય; શેઠ કહે સુણ સુંદરી, એ તુજ કરણ જોય. | | ૬ | ત્રટકી ભાખે ભામિની, બેટા બાપના હોય; પુત્રી હોયે માતની, જાણે છે સૌ કેય.
૭ છે રે રે પાપિણી સાપિણી, સામા બાલ મ બેલ; રીસાળી કહે તાહરે, પાપી બાપ નિટેલ. | | ૮ | શેઠે મારી સુંદરી, કાલ કરી તતખેવ; એ તુજ બેટી ઉપની, જ્ઞાન વિરાધન હેવ. ૯ મૂછોગત ગુણમંજરી, જાતિસમરણ પામી જ્ઞાન દિવાકર સાચે, ગુરૂને કહે શિર નામ ૧ ૧૦ શેઠ કહે સુણે સ્વામી, કેમ જાએ એ રોગ,
૧
૫
|
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૪
વાર્ષિ ક ૫ર્વ સંગ્રહ ગુરૂ કહે જ્ઞાન આરાધે, સાધે વંછિત ગ. ૧૧ છે ઉત્તલ પંચમી સે, પંચ વરસ પંચ માસ, નમો નાણસ ગણુણું ગણે, ચોવિહાર ઉપવાસ. ૧૨ છે પૂરવ ઉત્તર સન્મુખ, જપિયે દેય હજાર પુસ્તક આગળ હૈઈએ, ધાન્ય ફળાદિ ઉદાર. છે ૧૩ દી પંચ દીવટતણે, સાથિઓ મંગલ ગેહ, પિસહમાં ન કરી શકે, તેણે વિધિ પારણે એહ. ૧૪ અથવા સૌભાગ્ય પંચમી, ઉજ્વલ કાર્તિક માસ જાવાજીવ લગે સેવીએ, ઉજમણું વિધિ ખાસ છે ૧૫ છે
ઢાળ ચોથી
[[એકવીશાની દેશી. ઢાળ-પાંચ પાથરેઠવણી પાઠાં વિટાંગણું,
ચાબખી દેરારે, પાટી પાટલા વરતણાં મસી કાગલ, કાંબી ખડિઆ લેખણી,
કવલી ડાબલીરે, ચંદુઆ ઝરમર પુંજણી. છે ૧ છે ત્રુટક-પ્રાસાદ પ્રતિમા તાસ ભૂષણ, કેસર ચંદન ડાબલી,
વાસકુંપી બાલાકુંચી, જંગલુહણ છાબડી, કલશ થાલી મંગલ દીવે, આરતિ ને ધુપણાં,
અરવલા મુહપત્તિ સામીવચ્છલ, કારવાલો થાપના.ારા ઢાળ-જ્ઞાન દરિસણરે, શરણનાં સાધન જે કહ્યાં,
તપ સંયુતરે, ગુણમંજરીએ સદહ્યાં નૃપ પૂછેરે, વરદત્ત કુઅરને અંગરે, રેગ ઉપરે, કવણ કરમના ભંગરે.
II
હ
!
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
==
=
શ્રી શા ન પ ચ મી ૫ વ ત્રુટક-મુનિરાજ ભાખે જબુદ્વીપે, ભરત સિંહપુર ગામ એ,
વ્યવહારી વસુ તાસ નંદન, વસુસાર વસુદેવ નામ એ વનમાંહે રમતાં દેય બંધવ, પુણ્યને ગુરૂ મલ્યા,
વૈરાગ્ય પામો ભેગ વામી, ધર્મ ધામી સંચર્યા. ૪ ઢાલ-લઘુ બાંધવરે, ગુણવંત ગુરૂ પદવી લહે,
પણસય મુનિને, સારણ વારણ નિતુ દિએ; કમરગેરે, અશુભ ઉદય થયે અન્યદા,
સંથારે, પિરિસી ભણી પઢયા યદા. પ . ત્રુટક–સર્વઘાતિ નિંદવ્યાપી, સાધુ મા વાયણ,
ઉંઘમાં અંતરાય થાતાં, સૂરિ હુઆ હૂમણા; જ્ઞાન ઊપર દ્વેષ જાગ્યો, લાગ્યો મિયા ભૂતડે,
પુણ્ય અમૃત ઢળી નાંખ્યું, ભર્યો પાપતણે ઘડે. દા ઢાલ-મન ચિંતવેરે, કાં મુજ લાગ્યું પાપરે,
શ્રુત અભ્યાસરે, તો એવડો સંતાપરે, મુજ બાંધવરે, ભાયણ સયણ સુખે કરે,
મૂરખનારે, આઠ ગુણ મુખ ઉચ્ચરે. . ૭ | ગુટક—બાર વાસર કેઈ મુનિને, વાયણા દીધી નહીં,
અશુભ ધ્યાને આયુ પૂરી, ભૂપ તુજ નંદન સહી; જ્ઞાન વિરાધન મૂઢ જડપણું, કઢની વેદન લહી,
વૃદ્ધ બાંધવ માન સરવર, હંસગતિ પામ્યો સહી. ૮ હાલ–વરદત્તને રે, જાતિ સમરણ ઉપવું,
ભવ દીઠો રે, ગુરૂ પ્રણમી કહે શુભ મને; ધન્ય ગુરૂજીરે, જ્ઞાન જગત્રય દીવડો, ગુણ અવગુણ, ભાસન જે જગ પરવડે. એ ૯ |
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પર્વ સંગ્રહ
ઝુટક-જ્ઞાનપાન સિદ્ધિ સાધન, જ્ઞાન કહા કેમ આવડ, ગુરૂ કહે તપથી પાપ નાસે, ટાઢ જેમ ઘન તાવડે; ભૂપ પભણે પુત્રને પ્રભુ, તપની શક્તિ ન એવડી, ગુરૂ કહે પંચમી તપ આરાધા, સંપદા યે એવી. ૫૧૦ના ઢાળ પાંચમી [ મેંદી રંગ લાગ્યાએ દેશી ]
ભાર
!! ત ા
શા ત ા
સદ્ગુરૂ વયણ સુધારસે, ભેદી સાતે ધાત ! તપશુ રંગ લાગ્યા ગુણમંજરી વરદત્તનારે, નાઠા રાગ મિથ્યાત. ।। ત॰ ॥ ૧॥ પાંચમી તપ મહિમા ઘણારે, પ્રસર્યાં મહીયલમાંહી; !! ત॰ ના કન્યા સહસ સવરા, વરદત્ત પરણ્યા ત્યાંહી, ૫ ત॰ ॥ ૨ ॥ ભૂપે કીધા પાટષીરે, આપ થયા મુનિભૃપ; ભીમ કાંત ગુણે રીરે, વરદત્ત રિવ શિશે રૂપ. ॥ ત॰ ॥ ૩ ॥ રાજરમા રમણીતણારે, ભાગવે ભાગ અખડ, વરસે વરસે ઉજવેરે, પંચમી તેજ પ્રચ’ડ, I તે॰ !! ૪ ॥ ભુક્તયેાગી થયા સમીરે, પાલે વ્રત ખટ્કાય; ગુણમજરી જિનચંદ્રનેેરે, પરણાવે નિજ તાય. ત॰ !! ૫ ।। સુખ વિલસી થઈ સાધવીરે, વૈજયંતે ઢાય દેવ; વરદત્ત પણ ઉપનારે, જિહાં સીમ ંધર દેવ. અમરસેન રાજા ધરે, ગુણવંત નારી પેટ; લક્ષણ લક્ષિત રાયનેરે, પુણ્યે કીધેા સેટ. સુરસેન રાજા થયારે, સેા કન્યા ભરતાર; સીમધર સામી કનેરે, સુણી પંચમી અધિકાર. ૫ત૦૫ ૮૫ તિહાં પણ તે તપ આદર્યુંરે, લેાકસહિત ભૂપાલ;
ા ત ા
i lo l
!! ત॰ || ૭ ||
! તું તા
॥ ત ા
શા ત ા
॥ તુ॰ ॥ ૬ ॥
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
શી શા ન યં ચ મી ૫ વ દશ હજાર વરસાં લગેરે, પાળે સજ્ય ઉદાર. છે તો ચાર મહાવ્રત ચેપશુંરે, શ્રી જિનવરની પાસ; ૮ તo a કેવલધર મુક્તિ મયારે, સાદિ અનંત નિવાસ. એ તo a ૧૦ રમણી વિજય શુભાપુરીરે, જંબુ વિદેડ મઝાર છે તો અમરસિંહ મહીપાળનેરે, અમરાવતી ઘરનાર. એ તો ૧૧ છે વૈજયંત થકી ચીરે, ગુણમંજરીને જીવ, | | ત | માનસ સર જેમ હંસલો રે, નામ ધર્યું સુગ્રીવ. એ તો ૧૨ વીસે વરસે રાજવીરે, સહસ ચોરાસી પુત્ર; તા . લાખ પૂરવ સમતા ધરે, કેવલજ્ઞાન પવિત્ર, છે તો ૧૩ પંચમી તપ મહિમા વિષેરે, ભાખે નિજ અધિકાર છે તo જેણે જેહથી શિવપદ લહ્યુંરે, તેને તસ ઉપકાર. . . . ૧૪ )
ઢાળ છઠ્ઠી [ કરકંડુને કહું વંદણાએ દેશી.] વીસ દંડક વારવા કે હું વારી લાલ છે ચોવીસમે જિનચંદરે છે હું વારી લાલ; પ્રગટ પ્રાણુત સ્વર્ગથી છે ત્રિશલા ઉર સુખકંદરે.
છે હું૧ મહાવીરને કરૂં વંદના,
કે હું એ આંકણી છે પંચમી ગતિને સાધવા. હું પંચમ નાણુ વિલાસરે હું મહાનિશીથ સિદ્ધાંતમાં છેહું એ પંચમી તપ પ્રકાશરે હુંગારા અપરાધો પણ ઉદ્ધર્યો હું ચંડકેશિ સાપરે ય હું એ યજ્ઞ કરતા બાંભણું છે હું એ ચરખા દીધા ઓપરે હું મારા દેવાનંદ બ્રાહ્મણી છે હું એ ક્ષિકા બાલી મિટે છે હું
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૮
વાર્ષિક પર્વ સંગ્રહ ખાસી દિવસ સંબંધથી હું કામિત પૂર્યો ક્ષિપ્રરે હું મારા કર્મ રોગને ટાલવા કે હું જે સવિ ઔષધને જાણુરે હું છે આદર્યા મેં આશા ધરી હુંબા મુજ ઉપર હિત આણરે હુંબાપા શ્રી વિજયસિંહ સૂરીશને ા હું મા સત્યવિજય પંન્યાસરે હું શિષ્ય કપૂરવિ કવિ હું ને ચંદકિરણજસ જાસરે હુંબાદા પાસ પંચાસરા સાનિધે હું ખિમાવિજય ગુરૂ નામરે હું જિનવિજય કહે મુજ હજો હુંગા પંચમી તપ પરિણામરે હું ૭
કળશ. ઈમ વીર લાયક વિશ્વનાયક, સિદ્ધિદાયક સંસ્ત છે પંચમી તપ સંસ્તવન ટેડર, ગુંથી જિનકઠે ઠ છે . પુણ્ય પાટણ ક્ષેત્રમાંહે, સત્તર ત્રાણું સંવત્સરે છે શ્રી પાશ્વ જન્મકલ્યાણદિવસે, સકલ ભવિ મંગલ કરે ઈતિ
શ્રી પંચમીની સ્તુતિ શ્રાવણ શુદિ દિન પંચમી એ, જનમ્યા નેમિનિણંદ તો છે શ્યામ વરણ તનુ શોભતું એ, મુખ શારદકે ચંદ તે છે સહસ વરસ પ્રભુ આઉખું એ, બ્રહ્મચારી ભગવંત તે છે અષ્ટ કરમ હેલે હણીએ, પહેતા મુક્તિ મહંત તે કે ૧ અષ્ટાપદ પર આદિ જિન એ, પહેતા મુક્તિ મેઝાર તે છે વાસુપૂજ્ય ચંપાપુરી એ, નેમ મુક્તિ ગિરનાર તે છે પાવાપુરી નગરીમાં વળી એ, શ્રી વીરતણું નિર્વાણ તે છે સમેતશિખર વશ સિદ્ધ હુઆ એ, શિરવહું તેહની આહુતે પારા નેમિનાથ જ્ઞાની હુઆ એ, ભાખે સાર વચન તે છે કે જીવદયા ગુણ વેલીએ, કીજે તાસ જતન તો છે :
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન પ ચ મી ૫ વ
૧૧૯ મૃષા ન બેલે માનવી એ, ચેરી ચિત્ત નિવાર તે . અનંત તીર્થકરે એમ કહે છે, પરહરિએ પરનાર તે ફા ગમેદ નામે જક્ષ ભલે એ, દેવી શ્રી અંબિકા નામ તે છે. શાસન સાનિધ્ય જે કરે છે, કરે વળી ધર્મનાં કામ તે તપગચ્છ નાયક ગુણનિલ એ, શ્રી વિજયસેન સૂરિરાય તે રિષભદાસ પાય સેવતાં એ, સફલ કરો અવતાર તે છે
ઈતિ શ્રીપંચમીની સ્તુતિ સંપૂર્ણ.
શ્રી જ્ઞાનપંચમીનું લઘુ સ્તવન. પંચમી તપ તમે કરો પ્રાણું! જેમ પામે નિર્મળ નાણરે; પહેલું જ્ઞાન ને પછી કિરિયા, નહીં કઈ જ્ઞાન સમાનરે પલા નંદીસૂત્રમાં જ્ઞાન વખાણ્ય, જ્ઞાનના પંચ પ્રકારરે; મતિ શ્રત અવધિ ને મનપર્યવ, કેવલજ્ઞાન શ્રીકારે છે ૫૦ મારા મતિ અઠ્ઠાવીશ ચુત ચાટ વીશ, અવધિ છ અસંખ્ય પ્રકારરે, દય ભેદે મનપર્યવ દાગ્યું, કેવલ એક ઉદારરે છે ૫૦ ૩ ચંદ્ર સૂર્ય ગ્રહ નક્ષત્ર તારા, હવે તેજ આકાશરે; કેવલજ્ઞાન ઉદ્યોત ભયે તવ, લોકાલોકપ્રકાશરે ૫૦ ૪ પાર્શ્વનાથ પસાય કરીને, પૂરે મારા મનના ઉમેદરે; સમયસુંદર કહે હું પણ મા, જ્ઞાનનો પંચમ ભેદરે ૫૦ પા
શ્રી જ્ઞાનપંચમીની સ્તુતિ श्रीनेमिः पंचरुपत्रिदशपतिकृतपाज्यजन्माभीषेकचंचत्पंचाक्षमत्तद्विरदमदभिदा पंचवक्त्रोपमानः॥ निर्मुक्तः पंचदेवाः परमसुखमयः प्रास्तकर्ममपंचः। कल्याणं पंचमीसत्तपसि वितनुतां पंचमज्ञानवान् वः ॥ १॥
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
१५०
વા િપવ
संप्रीणन् सच्चकोरान शिवतिलकसमः कोशिकानंदमूर्तिः । पुण्याब्धिप्रीतिदायी सितरुचिरिवयः स्वीयगोभिस्तमांसि ॥ सांद्राणि ध्वंसमानः सकलकुवलयोल्लासमुच्चैश्वकार । ज्ञानं पुष्याज्जिनौघः सुतपसि भविनां पंचमीवासरस्य ॥२॥ पीत्वा नानाभिधार्थाऽमृतरसमसमं यांति यास्यति जग्मुजवा यस्मादनेके विधिवदमरतां प्राज्यनिर्वाणपुर्याम् ॥ यात्वा देवाधिदेवागमदशमसुधाकुंडमानंदहेतुस्तत्पंचम्यास्तपस्युद्यतचिशदधियां भाविनामस्तु नित्यम् ३ स्वर्णालंकारवल्गन्मणिकिरणध्वस्त नित्यांधकारा । हुंकाराराबदूरीकृतसुकृतजनत्रात विघ्नप्रचारा ॥ देवी श्री अंबिकाख्या जिनवरचरणांभोजभृंगीसमाना, पंचम्यह्नस्तपोर्थ वितरतु कुशलं धीमतां सावधाना ॥ ४ ॥
શ્રીવિજયલક્ષ્મીસૂરિકૃત પાંચમની સજ્ઝાય.
ढाप १ ली.
[ भाई भन भोरे सुंदर शामजीयारै- मे देशी ] શ્રી વાસુપૂજ્ય જિનેસર વયણુથીરે, રૂપકું ભ વચનકુંભ મુનિ દાય; રહિણીમંદીર સુદર આવીયારે, નમી ભવ પૂછે ૬ પતી સાય ચનાણી વયણે દંપતિ માહિયારે ! એ આંકણી !! રાજા રાણી નિજ સુત આઠનું રે, તપફળનીજ ભવધારી સંબંધ; વિનય કરી પૂછે મહારાજને રે, ચાર સુતાના ભવ પરમ ધ ાચાર રૂપવતી` શીલવતી ને જીણુવતી, સરસતી' જ્ઞાત કળા ભંડાર; જન્મથી રાગ સેાગ ઢીઢા નથી રે, કુણુ પુન્ય લીધેર એહ અવતાર.
॥ ३० ॥३॥
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
શ્રી જ્ઞા ન ૫ ૧ મી ૫ વ
ઢાળ ૨ જી. [ વાë મારે વાયે છે વાંસળીરે-એ દેશી ] ગુરૂ કહે વૈતાઢય ગિરિવરેરે, પુત્રી વિદ્યાધર ચાર, નિજ આયુ જ્ઞાનીને પૂછીચુંરે, કરવા સફળ અવતાર.
અવધારે અમ વિનતિ રે છે એ આંકણું ૧૫ છેડા આયુમાં કારજ ધર્મનાં રે, કિમ કરીએ મુનિરાજ; ગુરૂ કહે ધર્મના ચેગ અસંખ્ય છે રે, જ્ઞાનપંચમી તુમ કાજ
અ૦ ૨ ક્ષિણ અધે સવિ અધ ટળે રે, શુદ્ધ પરિણામે સાધ્ય; કલ્યાણક નેવું જિનતણું રે, પંચમી દિવસે આરાધ્યાઅમારૂ
ઢાળ ૩ જી [ જઈને કહેજે મારા વાલાજીએ દેશી ] ચિત્ર વદી પંચમી દિને, સુણે પ્રાણીજીરે, આવિયા ચંદ્રપ્રભુ સ્વામી, લહિ સુખ ઠામ; સુત્ર અજિત સંભવ અનંતજી --
સુર ચિત્ર શુદી પંચમી શિવધામ, શુભ પરિણામ. મુ છે ૧ છે વૈશાખ વદી પંચમી દિને, સંજય લીયે કુંથુનાથી બહુ નર સાથ, સુત્ર
જે શુદી પંચમી વાસરે, મુગતિ પામ્યા ધર્મનાથ શિવપુર સાથ. સુe | ૨ | શ્રાવણ શુદિ પંચમી દિને,
સુ૦ જનમ્યા નમિ સુરંગ, અતિ ઉછરંગ; માગશર વદિ પંચમી દિને,
젊 ફવિધિજન્મ સુખ ચંગ, પુન્ય અન્ન સુe u a
સુ૦
૪૦
સુe.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૨
વા ષિ ક પર્વ સંગ્રહ કાર્તિક વદી પંચમી દિને,
સુત્ર સંભવ કેવળ જ્ઞાન, કરે બહુ માન,
સુત્ર દશ ક્ષેત્રે નેવું જિણ સુણે.
સુત્ર પંચમી દિનનાં કલ્યાણ, સુખનાં નિધાન. સુ છે ૪
- ઢાળ ૪ થી Tહાંરે મારે જોબનીયાને લટકે દહાડા ચારજે, નાણુંરે મળશે પણ ટાણું નહી મળેરે લેલ. એ દેશી ] . હાંરે મારે જ્ઞાની ગુરૂનાં વયણ સુખી હિતકાર, ચાર વિદ્યાધરી પંચમી વિધિએ આચરેરે લેલ હાંરે મારે શાસનદેવ ને પંચ જ્ઞાન મને હારજે, ટાળીરે આશાતના દેવવંદન સદારે લેલ. હારે મારે તપ પૂરણથી ઉજમણુને ભાવજે, એહવે વિદ્યુત્ યોગે સુર પદવી વયરે લેલ; હાં રે મારે ધર્મ મને રથ આળસ તજતાં હોય, ધન્ય તે આતમ અવિલંબે કારજ કર્યારે લેલ. જે ૨ હાં રે મારે દેવથકી તુમ કુક્ષે લીયે અવતાર, સાંભળી રોહિણું જ્ઞાન આરાધન ફળ ઘણુ લેલ; હારે મારે ચાર ચતુરા વિનય વિવેક વિચારજે, ગુણ કેટલાં લખાયે તુમ પુત્રીતણુંરે લોલ.
ઢાળ ૫ મી.
[ આસપુરા હે જોગી-એ દેશી ] જ્ઞાનીના વયણથી ચારે બહેન,જાતિસમરણ પામી, જ્ઞાની ગુણવતા, ત્રીજા ભવમાં ધારણ કીધી, સિધ્યાં મનનાં કામો રે. જ્ઞાશાળા
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાન મી પ વે
૧૨૩ શ્રી જિનમંદિર પંચ મનહર, પંચ વરણુ જિનપડિમારે જ્ઞા જિનવર આગમને અનુસારે, કરી ઉજમણુને મહિમારે. જ્ઞા, પરા પંચમી તિથિ આરાધન પંચમ, કેવળનાણું તે થાય છે, જ્ઞા શ્રીવિજયલમીસૂરિ અનુભવ નાણે સંઘ સકળ સુખદાયરે. જ્ઞાવાલા
ઈતિ શ્રી પાંચમની સઝાય સપૂર્ણ.
આચાર્ય વિજય લક્ષ્મિસૂક્તિ છે અથ શ્રી જ્ઞાનપંચમી દેવવંદન પ્રારંભ
છે પ્રથમ વિધિ પ્રથમ બાજોઠ અથવા ઠવણી ઉપર રૂમાલ ઢાંકી પાંચ પુસ્તકો મૂકીને વાસક્ષેપથી જ્ઞાનની પૂજા કરીયે વલી પાંચ દીવેટને દી કરીયે, તે દી જયણા પૂર્વક પુસ્તકને જમણે પાસે સ્થાપીયે અને ધુપધાણું ડાબે પાસે મૂકી, પુસ્તક આગલ પાંચ અથવા એકાવન સાથીઆ કરી ઉપર શ્રીફલ તથા સેપારી મૂકીયે, યથાશક્તિ જ્ઞાનની દ્રવ્ય પૂજા કરીયે, પછી દેવ વાંદીયે. અને સામાયિક તથા પિસહ મધ્યે વાસપૂજાએ પુસ્તક પૂજીને દેવ વાંદીએ, અથવા દેહેરા મળે બાજોઠ ત્રણ ઉપરા ઉપર માં, તે ઉપર પાંચ શ્રી જિનમૂર્તિ સ્થાપી, તથા મહાઉસથી પિતાને ઠામે સ્નાત્ર ભણાવીયે, પ્રભુ આગળ જમણી તરફ પુસ્તક માંડયું હોય, તેની પણ વાસક્ષેપ પ્રમુખે પૂજા કરીયે; તથા ઉજમણું માંડયું હોય ત્યાં પણ યથાશકતે કરી જિનબિંબ આગળ લઘુ નાત્ર ભણાવીને અથવા સત્તરભેદી પ્રજા ભણાવીને પછી શ્રી સૌભાગ્યપંચમીના દેવ વદીયે . " .
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪
વા ર્ષિ ક
૫
સે ગ હું
હવે દેવ વાદવાને વિધિ કહે છે.
પ્રથમ પ્રગટ નવકાર કહી ઈરિયાવહી પડિક્ટમી, એક લેગને કાઉસગ્ગ કરી, ન આવડે તે ચાર નવકારને કાઉસ્સગ્ગ કરી પ્રગટ લેગસ્સ કહી ખમાસમણ દેઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન ? મતિજ્ઞાન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? એમ કહી પછી ગમુદ્રાએ ચૈત્યવંદન કરીયે, તે
અથ શ્રી મતિજ્ઞાનનું ચિત્યવંદન
શ્રી સૈભાગ્યપંચમી તણે, સયલ દિવસ સિણગારા પાંચ જ્ઞાનને પૂછયે, થાય સફલ અવતાર ૧ | સામાન્ય યિક પિસહ વિષે, નિરવ પૂજા વિચારો સુગંધ ચૂર્ણદિક થકી, જ્ઞાન ધ્યાન મનહાર આ ૨. પૂર્વ દિશે ઉત્તર દિશે, પીઠ રચી ત્રણ સારા પંચ વરણ જિન બિંબને.
સ્થાપીજે સુખકાર પંચ પંચ વસ્તુ મેલવી, પૂજા સામગ્રી જેમ પચ વરણ કલા ભરી, હરીયે દુખ ઉપભગ ૪ યથાશક્તિ પૂજા કરે, મતિજ્ઞાનને કાજે પંચ જ્ઞાનમાં ધુરે કહ્યું, શી જિનશાસન રાજે પા મતિ શ્રત વિણ હવે નહિ એ, અવધિ પ્રમુખ મહા જ્ઞાન
તે માટે મતિ ધુરે કહ્યું, મતિ શ્રતમાં મતિમાન ૬. ક્ષય ઉપશમ આવરણને, લબ્ધિ હેયે સમકાલે સ્વામ્યાદિકથી અભેદ છે, પણ મુખ્ય ઉમણ કાલે
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી સા ન પ ચ શ્રી ૫ વ
૧૫
# ૭ ।। લક્ષણ ભેદે ભેદ છે; કારણ કારજ યાગે " મતિ સાધન શ્રુત સાપ્ય છે. કંચન કલશ સંગે॥ ૮॥ પરમાતમ પરમેસરૂ એ, સિદ્ધ સચલ ભગવાન ! મતિ જ્ઞાન પામી કરી, કેવલ લક્ષ્મી નિધાન | ૯ | ઇતિ ચૈત્યવંદન ॥ ૧ ॥
જકિચિ॰ નમ્રુત્યુ॰ જાતિ જાત! નમા ત॰ કહી સ્તવન કહેવું તે આ પ્રમાણે—
॥ અથ શ્રી મતિજ્ઞાનનું સ્તવન ॥ ।। રસિયાની દેશી. #
પ્રણમા પંચમી દિવસે જ્ઞાનને, ગાજે જંગમાં રે જેહ । સુજ્ઞાની ।। શુભ ઉપયાગે ક્ષણમાં નિજ્જરે,મિથ્યા સંચિત ખેહ ॥ સુ॰ ॥૧॥ પ્રણ॰ | સંતપદાદિક નવ દ્વારે કરી,મતિ અનુયાગ પ્રકાશ સુ૦ા નય વ્યવહારે આવરણ ક્ષય કરી, અજ્ઞાની જ્ઞાન ઉલ્લાસ ॥ સુ॰ || ૨ | મણ૦ ॥ જ્ઞાની જ્ઞાન લહે નિશ્ચય કહે, દૈ। નય પ્રભુજીને સત્ય ॥ સુ॰ “ અંતરમુત્ત રહે ઉપયાગથી, એ સર્વ પ્રાણીને નિત્ય | સુ॰ ॥ ૩ ॥ પ્રણ॰ || લબ્ધિ અંતરમુહૂત્ત લઘુપણે, છાશ સાગર જિન્હેં | સુ॰ || અધિકા નરભવ મહુ વિધ જીવને, અંતર કદિયે ન દિઠું ॥ સુરુ ॥ ૪ ॥ પ્રભુ॰ | સ’પ્રતિ સમયે એક એ પામતા, હાય અથવા વિ હાય ॥ સુ॰ ॥ ક્ષેત્ર યજ્યેાપમ ભાગ અસખ્યમાં, પ્રદેશ માને
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૬
વાર્ષિક પર્વત સંગ્રહ
અહુ જોય। સુ-૨ ના પ્રણ॰ ! મતિજ્ઞાન પામ્યા જીવ અસખ્ય છે, કહ્યા પડિવાઈ અનંત IIસુના સવ` આશાતન વરજો જ્ઞાનની, વિજયલક્ષ્મી લહેા સંત | સુ॰ ॥ || ૬ || મણ॰ ||
ઇતિ શ્રી મતિજ્ઞાન સ્તવનમ્ ॥
પછી જયવીયરાય કહી, ખમાસમણુ દેઈ, ઇચ્છા કારણ સસિહ ભગવન્! શ્રીમતિજ્ઞાનઆરાધના કાઉસ્સગ્ગ કરૂં? ઇચ્છ ! મતિજ્ઞાન આરાધના કરેમિકાઉસ્સગ્ગ વૠણુવત્તિએ અને અન્નત્યં ઉસસએ. કહી એક લેાગસ્સના ચંદ્દેસુનિમ્મલયરા સુધીના અને ન આવડે તેા ચાર નવકારના કાઉસ્સગ્ગ કરી કાઉસ્સગ્ગ પારી નમાડહત્ સિદ્ધાચા/પાધ્યાય સર્વ સાધુલ્યઃ કહી પછી થઇ કહેવી, તે નીચે પ્રમાણે.
॥ અથ શુઇ ।।
[ શ્રી સંખેશ્વર પાસ જિનેસર.-એ દેશી. ] શ્રીમતિજ્ઞાનની તત્ત્વ ભેદથી, પર્યાય કરી વ્યાખ્યાજી ॥ ચઉહિ દ્રવ્યાદિકને જાણે, આદેશે કરી દાખ્યા ૭ ।। માને વસ્તુ ધર્મ અનંતા, નહી અજ્ઞાન વિવક્ષા જી ॥ તે મતિજ્ઞાનને વશ પુત્તે, વિજયલક્ષ્મી ગુણુ કાંક્ષાજી ॥ ૧ ॥ ઇતિ સ્તુતિ ॥
પછી ખમાસમણુ દેઈ એક ગુણુના દુહા કહી, પછી
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાન ૫ ચ મી પ વ
૧ર૭ બીજું ખમાસમણ દેઈ બીજો ગુણ વરણવ છે એ રીતે મતિજ્ઞાન સંબંધી અઠ્ઠાવીશ ખમાસમણ દેવાં. તેની પીઠિકાના દુહા પ્રથમ કહેવાના તે આ પ્રમાણે
| દુહા - શ્રી શ્રતદેવી ભગવતી; જે બ્રાહ્મી લીપીરૂપ ા પ્રણમે જેહને ગાયમા, હું વંદુ સુખરૂપ ૧ શેય અને તે જ્ઞાનના, ભેદ અનેક વિલાસ છે તેહમાં એકાવન કહું, આતમધર્મ પ્રકાશ | ૨ | ખમાસમણ એક એકથી, સ્તવયે જ્ઞાન ગુણ એક છે એમ એકાવન દીજીએ, ખમાસમણ સુવિવેક ૩ | શ્રી સૈભાગ્યપંચમી દિને, આરાધ મતિજ્ઞાન ભેદ અઠ્ઠાવીશ એહના, સ્તવીયે કરી બહુમાન ૪. ઈદ્રિય વસ્તુ પુગ્ગલા, મલવે અવત્તવ નાણ I લેસન મન વિષ્ણુ અક્ષરને, વ્યંજનાવગ્રહ જાણ પ . ભાગ અસંખ્ય આવલિ લઘુ, સાસ પહત ડિજિ | પ્રાપ્યકારી ચઉ ઈદ્રિયા, અપ્રાપ્યકાર દુગ દિઠ / ૬ / ઇતિ આ છે અથ ખમાસમણના દુહા છે ,
સમક્તિ શ્રદ્ધાવંતને, ઉપન્ય જ્ઞાન પ્રકાશ પ્રણમું પદકજ તેહના, ભાવ ધરી ઉલ્લાસ ૧
અહીં પહેલું ખમાસમણ દેવું ને એ પ્રમાણે એ દુહો ગુણ ગુણ દીઠ કહેવા અને કહ્યા પછી ખમાસમણ આપવું ખમા ! લે છે
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
-----
---- - -
- -
- - - -
- - -
-
-
-
૧૨૮
વાર્ષિક ૫ ૧ સં મ હ -- | દૂહા ! નહી વેદિક યોજના, અર્થાવગ્રહ હોય છે નાઈદ્રિય પંચાઈટિયે, વસ્તુગ્રહણ કાંઈ જોય સમ૦ નારા | અન્વય વ્યતિરેકે કરી, અંતરમુહૂર્ત પ્રમાણ પદ્રિય મનથી હા, ઈહા વિચારણા જ્ઞાન સમ I ૩ મા વણાદિક નિશ્ચય વસે, સુર નરએહિ જ વસ્તુ પંચૅકિય મનથી હૈયે, ભેદ અપાય પ્રશસ્ત 1 સમ /૪ નિણીત વસ્તુ સ્થિર રહે, કાલાંતર પણ સાચા પંકિય મનથી હાયે, ઘારણા અર્થ ઉવાચ સમ૦ : પ નિશ્ચય વસ્તુ ગ્રહે છતે, સંતત ધ્યાન પ્રકામ, . અપાયથી અધિક ગુણે, અવિસ્મૃતિ ધારણ ઠામ છે સમય ૬ અવિસ્મૃતિ સ્મૃતિતણું, કારજ કારણ જેહ સંખ્યા અસંખ્ય કાલજ સુધી, વાસના ધારણ તેહ માં સમ0 | ૭ | પૂર્વોત્તર દર્શન દ્વય. વસ્તુ અપ્રાપ્ત એકત્વ અસંખ્ય કાલે એ તેહ છે, જાતિસ્મરણ તત્વ
સમા ૮ વાજિંત્ર નાદ લહી ગ્રહે, એ તે દુંદુભિ નાદ છે અવગ્રહાદિક જાણે અહ, ભેદ એ મતિ આલ્હાદ
સમા ૯ દેશ સામાન્ચે વસ્તુ છે, ગ્રહે તદપિ સામાન્યા શબ્દ એ નવ નવ જાતિને, એ અબહુ મતિમાન છે સમ૦ ૧૦ મે એકજ તુરિયના નાદુમાં, મધુર તરૂણાદિક જાતિ છે જાણે બહુ વિધ ધર્મશું, ક્ષય ઉપશમની ભાતિ સમય છે ૧૧ છે મધુરતાદિક ધર્મમાં, ગ્રહ અલ્પ સુવિચાર છે અબહુવિધ મતિ
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન ૫ ૨ મી ૫ વર્ષ
૧૨૯ ભેદને, કીધે અર્થ વિસ્તાર સમય ૧૨ શીઘ્રમેવ જાણે સહી, નવી હાય બહુ વિલંબ . સિમ ભેદ એ જ્ઞાનને, જાણે મતિ અવલંબ પ સ ૧૩ બહુ વિચાર કરો જાણીએ, એ અક્ષિપ્રહ ભેદ u ક્ષાપશમ વિચિત્રતા, કહે મહારની સવેદ ના સમ માલા અનુમાને કરી કે ગ્રહ, દવાથી જિનવર ચચા પૂર્વ પ્રબંધ સંભારીને, નિશ્ચિત ભેદ સંકેત છે સ ા ૧૫ ા આહિર ચિન્હ રહે નહી, જાણે વસ્તુ વિવેક યા અનિશ્ચિત ભેદ એ ધારીએ, અભિનિઓધિક ટેક મા સામે ૧૬ , નિઃસંદેહ નિશ્ચયપણે, જાણે વસ્તુ અધિકાર છે નિશ્ચિત અર્થ એ ચિંતા, મતિજ્ઞાન પ્રકાર ના સટ છે ૧૭ પા એમ હવે વા અન્યથા, એમ સદેહે જીત્ત ધરે - નિશ્ચિત ભાવથી, વસ્તુ ગ્રહણ ઉપયુક્ત સ૧૮ બહુ પ્રમુખ ભેદે ગ્રહું, જિમ એકદા તિમ નિત્ય છે બુદ્ધિ થાયે જેહને, એ ધવભેદનું ચિત્ત | સ ૧૯ બહુ પ્રમુખ રૂપે કદા, કદા અબાદિક રૂપ છે એ રીતે જાણે તદા, ભેદ અધ્રુવ સ્વરૂપ મા સહ | ૨૦ | અવગ્રહાદિક ચઉભેદમાં, જાણુવા ગ્ય તે શેયા તે ચઉ ભેદે ભાંખીયે, દ્રવ્યાદિકથી ગણેય જાણે આદેશ કરી, કેટલા પર્યાય વિશિટ છે ધર્માદિક સર્વ દ્રવ્યને, સામાન્ય વિશેષ ગરિ૬ સમ ! ૨૧ - સામાચારો કરી. કાલેક સ્વરૂપ છેક્ષેત્રથી જાણે સર્વને તત્ત્વ
.
.
. *
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩.
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ગ્રહ પ્રતીત અનુરૂપ સમ છે રચા અતીત અનાગત વર્તના અઢા સમય વિશેષા આદેશ જાણે સહુ વિતથ નહિ લવલેશ છે સમ ૨૩ ને ભાવથી સવિતું ભાવને, જાણે ભાગ અનંત છે ઉદયિકાદિક ભાવ જે, પંચ સામાન્ય લહંત મા સમ૨૪ અકતનિશ્ચિત માનિયે, મતિના ચાર પ્રકાર છે શીધ્ર સમય રહા પરે, અકલ ઉત્પાતકી સારા સમ ! ૨૫ વિનય કરંતાં ગરતણે, પામે મતિ વિસ્તાર મા તે વિનયિકી મતિ કહી, સધલા ગુણ શિરદાર છે સમ. ૨૬ કરતાં કાર્ય અભ્યાસથી, ઉપજે મતિ સુવિચાર છે તે બુદિ કહો કામકી, નંદીસૂત્ર મઝાર છે સાર૭ જે વયના પરિપાકથી, લહે બુદ્ધિ ભરપૂર છે કમલ વને મહા હંસને, પરિણામિકી એ સનર છે અડવીશ બત્રીશ દગ ચઉ, ત્રણસેં ચાલીશ જેહો દર્શનથી મતિ ભેદ તે, વિજયલક્ષ્મી ગુણગેહા સ ૨૮ઇતિ મતિજ્ઞાન સંપૂર્ણમા I
! અથ શ્રુતજ્ઞાન | પછી ખમાસમણ દેઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન! શ્રીશ્રતજ્ઞાન આરાધના ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે! કહી ચિત્યવંદન કહેવું તે નીચે પ્રમાણે– ' | દ્વિતીય શ્રુતજ્ઞાન ચૈિત્યવંદન • શ્રી શ્રતાનને નિત્ય નમ; સ્વપર પ્રકાશ જેહ છે જાણે દેખે જ્ઞાનથી, શ્રતથી ટલે સદેહને અનભિલાષ્ટ્ર અનંત ભાવ, વચન અગોચર દાખ્યા છે તેને ભાગ
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન પ ચ મી ૫ વર્ષ અનંતમે વચન પર્યાયે આખ્યા વલી કથનીય પદાઈને એ, ભાગ અનંતમે જેહ છે ચઉદે પૂરવમાં રચ્યા, ગણધર ગુણસનેહ ૧ માંહામાંહે પૂરવધરા, અક્ષર લાભે સરિખા છે છઠાણવડીયા ભાવથો, તે મૃત મતિય વિશેષા . તેહિજ માટે અનંતમે, ભાગ નિબદ્ધ વાચા સમતિ શ્રતના માનીયે, સર્વ પદારથ સાચા દ્રવ્ય ગુણ પર્યાયે કરી, જાણે એક પ્રદેશો જાણે તે સવિ વસ્તુને નંદીસૂત્ર ઉપદેશ છે જે છે એવીશ જિનના જાણીએ, ચઉદ પૂરવધર સાધા નવશત તેત્રીશ સહસ છે, અણું નિપાધરે પરમત એકાંતવાદીનાં શાસ્ત્ર સકલ સમુદાય તે સમક્તિવંતે ગ્રહ્યાં, અર્થ યથારથ થાય છે અરિહંત શ્રત કેવલી કહે એ, જ્ઞાનાચાર ચરિત્ત | શ્રુતપંચમી આરાધવા, વિજયલક્ષ્મસૂરિ ચિત્ત | ૩ | ઇતિ ચૈત્યવંદન |
પછી નમુથુણં જાવંતિ. જાવંત છે નમેડહે છે કહી સ્તવન કહીએ તે આ પ્રમાણે–
શ્રી શ્રુતજ્ઞાનનું સ્તવન ! || હરીયા મન લાગે છે એ દેશી છે
શ્રી શ્રત ચઉદ ભેદે કરી, વરણુ શ્રી જિનરાકરે છે ઉપધાનાદિ આચારથો, સેવિયે મૃત મહારાજ શ્રત
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિ ક પાસ થ્ર હું
૧૩૧
+91 -
૧
શું દિલ માન્ય ના દિલ માન્યા રે, મન માન્યો, પ્રભુ આગમ સુખકાર ? શ્રુત॰ ॥ ૧ ॥ એ આંકણી ॥ એકાદિ અક્ષર સચાગથી, અસયાગી અન’ત રે । સ્વપર પર્યાય એક અક્ષરા, ગુણ પર્યાય અનંતરે ! શ્રુતના ૨ ૫ અક્ષરના અનંતમા, ભાગ ઉધાડા છે નિત્ય રે ! તે તા અવરાએ નહી, જિવ સૂક્ષ્મનું એ ચિત્તર શ્રુત॰ ॥ ૩ ॥ ઇચ્છે સાંભલવા ફરી પૂછે. નિસૃણિ ગ્રહેવિચાર ત ૨॥ નિશ્ચય ધારણા તિમકરે, શ્રીગુણ આઠ એ ગણુ ત રે ! શ્રુત॰ ૫ ૪ ૫ વાદી ચાવીશ જિનતણા, એક લાખ છત્રીશ હજાર ૨ બરો સયલ સભામાંહે, પ્રવચન મહિમા અપાર રે । શ્રુત॰ ॥ ૫ ॥ ભણે ભણાવે સિદ્ધાં તને, લખે લખાવે જેહ રે ! તસ અવતાર વખાણીયે, વિજ્યલક્ષ્મી ગુણગેહ રે ! શ્રુત॰ ॥ ૬ ॥ ઇતિ સ્તવના
પછી જયવીચરાય કહી, ખમાસમણુ દેઈ ઇચ્છાકારેશ્ સ'દિસહ ભગવન ! શ્રી શ્રુતજ્ઞાનઆરાધના કાઉસગ્ગ કરૂં ? ઇચ્છ! કૅરેમિકાઉસ્સગ્ગ વદણુ ત્તિઓએ અન્નત્યં કહી લાગસ્સના, અથવા ચાર નવકારના કાઉસ્સગ્ગ પારીને થાય કહેવી, તે કહે છે.
O
॥ શ્રી શ્રુતજ્ઞાનની શુઈ !
แ
॥ ગાયમ ગેલે ગ્રંથ સભાલો ! એ દેશી ત્રિગડે બેસી શ્રી જિનભાણ, ખેલે ભાષા અમીય
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
શ્રી સ ન પ ચ મી ૫ વ
૧૩૦ સમાણ મત અનેકાંત પ્રમાણ છે અરિહંત શાસન સફરી સુખાણ, ચઉ અનુયાગ જિહ ગુણ ખાણ આતમ અનુભવ ઠાણ ) સકલ પદારથ ત્રિપદી જાણ, જેજન ભૂમિ પસરે વખાણ છે દોષ બત્રોશ પરિહાણા કેવલો ભાષિત તે શ્રત નાણ, વિજયલક્ષ્મી સૂરિ કહે બહુમાન ચિત્ત ધરજે તે સયાણ ૧પતિ સ્તુતિઃ
- પછી ખમાસમણ દેઈ ઋતજ્ઞાનના ચઉદ ગુણ વર્ણ વવાને અર્થે દુહા કહેવા તે આ પ્રમાણે તેમાં પહેલા બે દુહા પીઠિકાના છે અને તે પછી તો દરેક ગુણદીઠ કહે..
| શ્રી શ્રુતજ્ઞાનના દોહા | વદો શ્રી શ્રુતજ્ઞાનને, ભેદ ચતુર્દશ વીશ. તેમાં ચઉદશવરણવું, શ્રુતકેવલો શ્રત ઈશા ૧૩ ભેદ અઢાર પ્રકારના, એમ સાવિ અરમાન છે લબ્ધિસંજ્ઞા વ્યંજન વિધિ, અક્ષર મૃત અવધાન ૨ પીઠિકા છે પણ શ્રત સિદ્ધાંત તે, આગમ સમય વખાણ છે પૂજે બહુ વિધ રાગથી, ચરણ કમલ ચિત્ત આણ ૧ આ દુહે ગુણ ગુણ દીઠ કહે કપલ્લવ ચેષ્ટાદિકે, લખે અંતર્ગત વાચ એહ અનક્ષર મૃતણે અર્થ પ્રકાશક સાચો પવ૦ ૨ સંજ્ઞા જે દીહકાલિકી તેણે સરિાયા. મન દપ્રિયથી ઉપવું, સંજ્ઞી ભુત અભિ
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૪
વાર્ષિ ક પાસ ગ્રહ
ઠાણુ ॥ પવ૦॥ ૩ ॥ સન રહિત ઇંદ્રિય થકી, નિપન્યુ જેહને જ્ઞાન । ક્ષય ઉપશમ આવરણથી, શ્રુત અસંજ્ઞી વખાણુ ૫ ૫૦૦ ૫ ૪ ૫ જે દન દર્શન વિના, દર્શન તે પ્રતિપક્ષ. ૫ દન દન હૈાય જિહાં, તે દર્શન પ્રત્યક્ષ ॥ લલિત ત્રિભંગી ભંગભર મૈગમાદિ નય ભૂર ! શુદ્ધ શુક્ષ્મતર વચનથી, સમકિત શ્રુત વડનૂર ॥ પ૧૦ ॥ ।। ભંગજાલ નર ખાલ [અલી મતિ રચે વિવિધ આયાસ ૫તિહાં દન દનતણા, નહીંનિદર્શનભાસાસનૢ અસદ્ વહેંચણ વિના, ગૃહે એકાંતે પક્ષ ॥ જ્ઞાન લ પામે નહી, એ મિથ્યા શ્રુત લક્ષ ૫ પવ૦ ૬॥ ભરતાદિક દશ ક્ષેત્રમાં, આદિ સહિત શ્રુતધાર ॥ નિજ નિજ ગણધર વિરચિયા, પામી પ્રભુ આધાર ૫ પવ॰ ॥ ૭ ॥ દુષ્પસહ સૂરીશ્વર સુધી, વશે શ્રુત આચાર ॥ એક જીવને આશરી ॥ સાદિ સાંત સુવિચાર । પવ૦ ૫ ૮ ॥ શ્રુત અનાદિ દ્રવ્ય નય થકી, શાશ્વત ભાવ છે એહ ॥ મહાવિદેહમાં તે સદા, આગમ રણ્ અછેહુ ॥ ૯॥ અનેક જીવને આશરી, શ્રુતછે અનાદિ અનંત । દન્યાદિક ચઉ ભેદમાં, સાદિ અનાદિ વિરતંતા પવ૦માં૧૦ના સરખા પાઠ છે સૂત્રમાં, તે શ્રુત ગમિક સિદ્ધાંતા પ્રાયે દષ્ટિવાદમાં, ાભિત ગુણ અનેકાંત ॥ પવ૦૫ ૧૧ | સરિખા આલાવા નહો, તે કાલિક શ્રુતવંત ૫ આગમિક
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાન પંચ મી ૫ વ
૧૩૫ શ્રત એ પૂછ્યું, ત્રિકરણ યોગ હસંત પવ૦ મે ૧૨ પા અઢાર હજાર પદે કરી, આચારાંગ વખાણ તે આમલ હુગુણા પદે, અંગપ્રવિષ્ટ સુચનાણુ પવત ૧૩ાા બાર ઉપાંગહ જેહ છે, અંગ બાહિર શ્રત તેહ છે અનંગપ્રવિષ્ટ વખાણી, શ્રત લક્ષ્મી સૂરિ ગેહ છે પવન ૧૪ ઈતિ શ્રુતજ્ઞાનમ્ |
છે અથ અવધિજ્ઞાન છે પછી ખમા દેઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી અવધિજ્ઞાન આરાધનાથ ચૈત્યવંદન કરૂં? ઇચ્છું કહી ચૈત્યવંદન કહેવું તે આ પ્રમાણે – છે તૃતીય શ્રી અવધિજ્ઞાન ચૈત્યવંદન
અવધિજ્ઞાન ત્રીજું કહ્યું, પ્રગટે આત્મ પ્રત્યક્ષ છે ક્ષય ઉપશમ આવરણનો, નવિ ઇકિય આપેક્ષ દેવ નિરય ભવ પામતાં હોય તેહને અવશ્ય છે શ્રદ્ધાવંત સમય [ અવધિ ] લહે, મિથ્યાત વિમંગ વશ્ય છે નર તરિય ગુણથી લહે, શુભ પરિણામ સંયોગ, કાઉસ્સગમા મુનિહાસ્યથી, વિઘટયો તે ઉપયોગ છે ૧ જથન્યથી જાણે જુએ, રૂપીદવ્ય અનંતા ના ઉત્કૃષ્ટ સવિ પગલા, સૂતિ વસ્તુ મુણુતા ક્ષેત્રથી લઘુ અંગુલત,
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૬
વાર્ષિક ય સત્ર હું
"
ભાગ મસખિત દેખે ! તેહમાં પુલ ખધ જે, તેને જાણે પેખે 1 લાક પ્રમાણે અલાકમાં એ, ખડ અસભ્ય ઉર્દુ । ભાગ અસંખ્ય આવલિતણા, અદ્દા લઘુપ્તે દિક ॥ ૨ ॥ ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણી એ, અતીત અનાગત અદ્દા । અતિશય સખ્યાતિગપણે, સાંભલા ભાવ પ્રધા ! એક એક દ્રવ્યમાં ચાર ભાવ, જયન્યથી તે નિરખે ! અસ ંખ્યાતા દ્રવ્ય દીઠ, પ`વગુરુથી પરખે ચાર ભેદ સક્ષેપથી એ, નદીસૂત્ર પ્રકાશે ॥ વિજયલક્ષ્મીસૂરિ તે લહે, જ્ઞાન ભક્તિ સુવિલાસે ॥ ૩ ॥
પછી નમુક્ષુણું જાવતિ નમેડ તૂ હી સ્તવન કહેવું, તે આ પ્રમાણે—
॥ શ્રી અવધિજ્ઞાનનું સ્તવન
।। કુમર ગભારાનજરે દેખતાં જ એ દેશી
પૂજો પૂજો અવધિજ્ઞાનને પ્રાણિયારે, સમકિતવતને એ ગુણ હાય રે ! સવિ જિનવર એ જ્ઞાને અવતરી રે, માનવ મહાદય જોય રે ! પૂજોના ૧ । શિવરાજ ઋષિ વિષય દેખતા રે, દ્વીપ સાગર સાત સાત હૈ । વીર ષસાથે દાષ વિભગ ગયા રે, પ્રગટયા અવધિ ગુણ વિખ્યાત રે ! પૂએ ॥ ૨૫ ગુરૂ સ્થિતિ સાધિક છાસઠ સાગરને, કાઇને એક સમય લધુ જાણું રે ... ભેદ અસ
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન પ સમીપ
૧૩૭
ખ્ય છે તરતમ યાગથી રે, વિશેષાવશ્યક્રમાં એહુ વખાણુ મૈં ॥ પૂજો ॥ ૩॥ચારશે એક લાખ તેત્રીશ સહસ છે રે, એહીનાણી મુણિંદ ૨૫ ઋષભાદિક ચઉવીશ જિષ્ણુ દનાં વૈ, નમે પ્રભુ પદ અરવિંદરે ૫ પૂજો ॥ ૪! અવધિજ્ઞાની આણંદને દીએ રે, મિચ્છામિદુક્કડં ગાયમ સ્વામિ રે વરો આશાતના જ્ઞાન જ્ઞાનીતણી રે, વિજયલક્ષ્મી સુખ ધામ રે. ॥ પૂજો॰॥ ૫ ॥
પછી જયવીયરાય કહી ખમાસમણુ દેઈ ઇચ્છાકારેણુ સદિસહ ભગવન્ ! અવધિજ્ઞાન આરાધના કાઉસ્સગ્ગ કરૂં ? ઇચ્છ ? કરેમિ ફાઉસગ્ગ વંદણુ અન્નત્યં કહી એક લાગસ્સનેા ન આવડે તેા ચાર નવકારને કાઉસ્સગ્ગ કરી પારી થાય કહેવી, તે આ પ્રમાણે
॥ શ્રી અવધિજ્ઞાનની થુઈ ડા
॥ શખેશ્વર સાહિબ જે સમરે ! એ દેશી
በ
હો નાણસહિત સવિ જિનવરૂ, ચવિ જનની કુખે અવતર્ ॥ જસ નામે લહીયે સુખતર, સવિ ઇતિ પ વ સહુર ! હરિ પાઠક સશય સહર વીર મહિમા જ્ઞાન ગુણાયરૂ ॥ તે માટે પ્રભુજી વિશ્વંભર, વિજયાંકિત લક્ષ્મી સુહુ કરુ ॥ ૧ ॥
પછી ખમાસમણુ દેઇ ઉભા થઈ અવધિજ્ઞાનના ગુણુ વર્ણવવાને અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે-
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૮
- વાર્ષિક ૫ વ સ થ હ | | શ્રી અવધિજ્ઞાનના દુહા
અસંખ્ય ભેદ અવધિ તણ, ષ તેહમાં સામાન્ય ક્ષેત્ર પનક લઘુથી ગુરૂ, લેક અસંખ્ય પ્રમાણ ૧ લોચન પરે સાથે રહે, તે અનુગામિક ધામ છે છાશઠ સાગર અધિક છે, એક જીવ આશરી ઠામ રવા ઉપન્ય અવધિજ્ઞાનને, ગુણ જેહને અવિકાર , વંદના તેહને માહરી, શ્વાસ માંહે સે વાર ૩
છે આ દૂહે સર્વત્ર ખમાસમણે કહે છે - જે ક્ષેત્રે એહી ઊપસ્યું, તિહાં રહ્યા વસ્તુ દેખંતા થિર દીપકની ઉપમા, અનનુગામી લહંત ઉપાશા અંગુલ અસંખ્યય ભાગથી, વધતું લેક અસંખ્ય છે લકાવધિ પરમાવધિ, વર્ધમાન ગુણ કંખ્ય છે ઉ૫૦ છે ૩ો ચગ્ય સામગ્રી અભાવથી. હીયમાન પરિણામ અધધ પૂરવ વેગથી, એહ મનન કામ છે ઉપર છે ૪. સંખે અસંખ્ય જન સુધી, ઉત્કૃષ્ટ લકત છે દેખી પ્રતિપાતિ હોય, પુદ્ગલ દવ્ય એકાંત છે ઉપ૦ છે ને ૫ એક પ્રદેશ અલોકનો, પેખે જે અવધિનાણ અપડિવાઈ અનુક્રમે, આપે કેવલનાણા ઉપ૦ ૬ . ઇતિ અવધિજ્ઞાન છે
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
થો સા ન પ ચ મી ૫ વ
૧૩૯ છે અથ મન:પર્યવજ્ઞાન છે
પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન! શ્રીમન:પર્યવજ્ઞાન આરાધનાથ ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ, કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે. | શ્રી ચતુર્થમનઃ૫ર્યવાન ચૈત્યવંદન છે
શ્રી મન પર્યાવજ્ઞાન છે, ગુણપ્રત્યયી એ જાણે છે અપ્રમાદિ ઋદ્ધિવંતને, હોયે સંયમ ગુણઠાણે કેાઈક ચારિત્રવંતને, ચઢતે શુભ પરિણામે મનના ભાવ જાણે સહી, સાકાર ઉપયોગ ઠામે ચિંતવતા મનદવ્યના એ, જાણે ખંધ અનંતા છે આકાશે અનેવગણ, રહ્યા તે નવિ મુણતા 1. સંજ્ઞી પંચેંદ્રિય પ્રાણી, તેનું યે કરી ગ્રહીયા મનને કરી મનપણે, પરિણમે તે દ્રવ્ય મુણીયા તિર્થમાણસ ક્ષેત્રમાં, અઢી કીપ સહિ વિલેકે આ તિર્થાલેકના મધ્યથી, સહસ જોયણુ અધોલાકે છે ઉરઘ (ઉર્ધ્વ) જાણે જ્યોતિષી લગે એ, પલિયને ભાગ અસંખ્ય છે કાલથો ભાવ થયા થશે, અતીત અનાગત સંખ્યા ૨ ભાવથી ચિંતિત દ્રવ્યના, અસંખ્ય પર્યાય જાણાજુમતિથી વિપુલમતિ, અધિકા ભાવ વખાણે મનના પુદગલ દેખીને, અનુમાને ગ્રહ સાચું વિતથપણું પામે નહીં, તે જ્ઞાને ચિત્ત રાચું
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦.
વા ર્ષિક ૫ વ # ૨ હ છે અમૂર્ત ભાવ પ્રગટપણે એ જાણે શ્રીભગવંત ચરણ કમલ નમુ તેહનાં, વિજયલક્ષ્મી ગુણવંત . ૩
પછી નમુથુણું છે જાવંતિજાવંત નમોડહંત કહી સ્તવન કહેવું તે આ પ્રમાણે-- છે ચતુર્થ શ્રીમન:પર્યવજ્ઞાન સ્તવન છે
- ઇ જી રે જી એ દેશી છે . '
જી રે મારે શ્રી જિનવર ભગવાન, અરિહંત નિજ નિજ જ્ઞાનથી રે જી જી . સંચમ સમય જાણુંત, તવ લેકાંતિક માનથી ! રે જી ! ૧ જીવા તીર્થ વર્તાવે નાથ, ઈમ કહી પ્રણમે તે સુરા જી રે છ If | ષટ અતિશયવંત દાન, લેઈ હરખે સુરના
૨ જી . ઈણ વિધ સવિ અરિહંત સર્વવિરતિ જબ ઉરે જીરે જી જી | મન પર્યાવ તવ નાણુ, નિર્મલ આતમ અનુસરે જી રે જી ૧ ૩ ૫. I go | જેહને વિપુલમતિ તેહ, અપ્રતિપાતીપણે ઊપજે ને રે જી ! જી અપ્રમાદિ ઋદ્ધિવંત ગુણઠાણે ગુણ નીપજે રે જી. ૪ જી. એક લક્ષ પીસ્તાલીશ હજાર પાંચશે એકાણું જાણીયે જી રે જી ! જી . મનનાણી મુનિરાજ, ચોવીશ જિનના વખાણીયે જી રે જી ૫ / જી / હું વંદુ ધરી નેહ, સવિ સંશય હરે મનતાણા. જી રે જી છ u વિજયલક્ષ્મી શુભ ભાવ, અનુભવજ્ઞાનના ગુણ ઘણા | જી રે જી . ૬ ..
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી શા - પં ચ મી ૫
૧૪૧ .. પછી જયવીથાય કહી, ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ - સંદિસહ ભગવન્! ચોથું મન:પર્યવજ્ઞાન આરાધના કાઉસગ્ન કરૂં? ઈચ્છે ! કરેમિ કાઉચન્ગ વંદણવ અન્નત્ય કહી એક લેગસને અથવા ન આવડે તે ચાર નવકાર કાઉસ્સગ કરી પારી થય કહેવી તે આ પ્રમાણે--
શ્રી મન:પર્યવજ્ઞાનની થયા શ્રી શંખેશ્વર પાસ જિનેશ્વર છે એ દેશી પ્રભુજી સર્વ સામાયિક ઉચ્ચરે, સિદ્ધ નમી મદવારી છો છદ્મસ્થ અવસ્થા રહે છે જિહાં લગે, યોગાસન તપ ધારી જી. ચોથું મનાપર્યવ તવ પામે, મનુજ લેક વિસ્તારી જી છે તે પ્રભુને પ્રણો ભવિ પ્રાણી, વિજયલક્ષ્મી સુખકારીજી
પછી ખમાસમણ દઈ ઉભા રહી મન:પર્યવજ્ઞાનના ગુણ સ્તવવા અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે--
| | દુહા | - મનપર્યવ દુગ ભેદથી, સંયમ ગુણ લહી શુદ્ધ ભાવ મનોગત સંશીના, જાણે પ્રગટ વિશુદ્ધ ૧ ઘટ એ પુરૂષે ધારી, ઈમ સામાન્ય ગ્રહંત છે પાયે વિશેષ વિમુખ લહે; ત્રાજુમતિ મન મુર્ણત ૨ પ એ ગુણ જેહને ઊપજે, સર્વ વિરતિ ગુણ પ્રણમ્ હિતથી તેહના, ચરણ કમલ ચિત આણુ છે ૧ ખમા
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨ -
વા વુિં ક પ વ સ ચ હું સમણ દઈ–નગર જાતિ કંચન તણો ધાર્યો ઘટ એહ રૂપ છે ઈમ વિશેષ મન જાણતો વિપુલમતિ અનુરૂપ . ૨ એ ગુણ જેહનેએ આંકણી ખમાસમણ ઈતિ મનપર્યવજ્ઞાન સંપૂર્ણ
| અથ કેવળજ્ઞાન છે પ્રથમ ખમાસમણ દઈને ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભાગવન ! પંચમ કેવલજ્ઞાનઆરાધનાથં ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે! કહી પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાનનું ચૈત્યવંદન કરવું, તે આ પ્રમાણે છે પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાનનું ચૈત્યવંદન
શ્રી જિન ચઉનાણી થઈ શુકલધ્યાન અભ્યાસે છે અતિશય અતિશય આત્મરૂપ, ક્ષણ ક્ષણ પ્રકાશે નિદ્રા સ્વપ્ન જાગર દશા, તે સવિ દૂરે હોવે છે ચોથી ઊંજાગર દશા, તેહને અનુભવ જે ક્ષપકશેણી આહિયાએ, અપૂર્વ શક્તિ સંગે લહી ગુણઠાણું બારમું, તુરીય કષાય વિયાગે છે ૧ | નાણ દંસણ આવરણ મોહ, અંત રાય ઘનઘાતી કર્મ દુષ્ટ ઉચ્છેદીને, થયા પરમાતમ જાતી દેય ધરમ સવિ વસ્તુના, સમયાંતરે ઉપયોગી પ્રથમ વિશેષપણે ગ્રહે, બીજે સામાન્ય સંયોગ છે સાદિ અનંત ભાગે કરી, દર્શન શાન અનંત ગુણઠાણું કહી તેરમું, ભાવ નિણંદ જયવંતા ૨ા મૂલ પડિમાં એક
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન પ ચ મી ૫ ૧
૧૪૪ બંધ, સત્તા ઉદયે ચાર કે ઉત્તર પયડીનો એક બંધ, તિમ ઉદયે રહે બાયાલ છે સત્તા પંચાસી તણી, કર્મ જેહવાં રજજુ છાર છે મન વચ કાયા યોગ જાસ, અવિચલ અવિકાર છે સયોગી કેવલી તણી એ પામી દશા વિચરે છે અક્ષય કેવલજ્ઞાનના, વિજયલક્ષ્મી ગુણ ઉચરે ૩ છે
પછી નમુગ્ધ જાવંતિનમેર્યું છે કહી સ્તવન કહેવું તે આ પ્રમાણે--
છે પંચમ શ્રીકેવલજ્ઞાનનું સ્તવના છે કપૂર હોયે અતિ ઉજલે રે I એ દેશી
શ્રી જિનવરને પ્રગટ થયું રે, ક્ષયિકભાવે જ્ઞાન છે દેષ અઢાર અભાવથી રે, ગુણ ઉપન્યા તે પ્રમાણ રે ભવિયા વદો કેવલજ્ઞાન છે ૧. પંચમી દિન ગુણ ખાણ રે છે ભવિયા વદે, એ આંકણી છે અનામીના નામને રે, કિો વિશેષ કહેવાય છે કે તે મધ્યમાં વૈખરીરે વચન ઉલ્લેખ કરાય રે ભવિ૦ ૨ વંદે ધ્યાન ટાણે પ્રભુ તું હાય રે, અલખ અગેચર રૂ૫ પરા પર્યાતિ પામીને રે, કાંઈ પ્રમાણે મુનિરૂપ રે પા ભવિ. ( ૩ છે વંદો છે છતી પર્યાય જે જ્ઞાનના રે, તે તે નવિ બદલાય છે શેયની નવ નવી વતના રે, સમયમાં સર્વે
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪
વા
ક ય સત્ર
જણાય ? ભવિજા વાત્ત બીજા જ્ઞાન તણો પ્રભા રે, એહમાં સ સમાય ॥ રવિ પ્રભાથી અધિક નહી હૈ, નક્ષત્ર ગણુ સમુદાય રે ! વિ॰ ॥ ૫ ॥ વંદા ।ગુણ અનંતા જ્ઞાનના રે, જાણે ધન્ય નર તેહ । વિજયલક્ષ્મી સુરિ તે લડે રે, જ્ઞાન મહેદય ગેહ રે ૫ ભવિ॰ ૬ E ૫ વા
પછી જયવીયરાય કહી ખમાસમણુ દેઈ ઇચ્છાકારેણુ સદિસહ ભગવત્ શ્રીકેવલજ્ઞાન આરાધના" કાઉસ્સગ્ગ કરૂ ? ઈચ્છ? કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ વંદણુવૃત્તિઆએ અન્નત્ય કહી એક લેાગસના અથવા ન આવડે તે ચાર નત્રકારના કાઉસ્સગ્ગ કરી નમાડહત્॰ કહી થાય કહેવી, તે આ પ્રમાણે-
ચેયના મહ ઉઠી વંદૂ ! એ દેશી ॥
છત્રત્રય ચામર,તર અશક સુખકાર ॥ દિવ્ય ધ્વનિ દુદુભિ, ભાગ ડલ ઝલકાર ॥ વરસે સુર કુસુમે, સિંહાસન જિન સાર ! વંદે લક્ષ્મીસૂરિ કેવલ જ્ઞાન ઉદાર ॥ પછી ખમાસમણું દેઈ ઉભા રહી કેવલજ્ઞાનના ગુણ સ્તવવા અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે
॥ પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાનના દુહા !
અહિતમ ત્યાગે કરી, અંતર આતમ રૂપ ૫ અનુવિ છે પરમાતમા, ભેદ એકજ ચિદ્રૂપ ॥ ૧ ૫ પુરૂષાત્તમ પરમેશ્વરૂ, પરમાનંદ ઉપયોગ ॥ જાણે દેખે સર્વાંને,
--
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
મી ા ન પ ચ શી ૫
મ
સ્વરૂપ રમણ સુખ લેાગ ॥ ૨ ॥ ગુણ પર્યાય અનતતા, જાણે સધલા દ્રવ્ય ॥ કાલત્રય વેદી જિણંદ, ભાષિત ભવ્યાભવ્ય ॥ ૩ ॥ અલાક અનતા લાકમાં, થાને જેહ સમર્થ્ય ! આતમ એક પ્રદેશમાં, વીય અનંત પસથ્થ ॥ ૪ ॥ કૈવલ દસણુનાણુના, ચિદાનંદ ધન તેજ । જ્ઞાન પંચમી દિન પૂણ્યે, વિજયલક્ષ્મી શુભ હૈાય.૫ ૫ ૫
SSSSS
•••
શ્રી વિજયલક્ષ્મીસૂરિવિરચિત વિધિ સહિત
શ્રીજ્ઞાનપ`ચમી દેવવન સંપૂર્ણ
SSSSSS
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૬
વા ષિ ક ૫ ૧ સં ગ હ | | ઉજમણુનો વિધિ. . કેઈપણ પ્રકારના તપ સંબંધી ફળની વૃદ્ધિમાટે ઉથાપન કરવાની આવશ્યક્તા છે. ઉદ્યાપન (ઉજમણું) કરવાથી તપનું ફળ વૃદ્ધિ પામે છે. અન્ય દર્શનમાં પણ તપનું ઉદ્યાપન કરવાની પ્રવૃત્તિ છે. ઉજમણું તપ પૂર્ણ થયા પછી કરવામાં આવે છે, તેમજ તપના મધ્યમાં પણ કરી શકાય છે. તપ પૂર્ણ થયા પછી પણ જ્યાં સુધી ઉજમણું કરવાની જોગવાઈ પ્રાપ્ત ન થાય ત્યાં સુધી કેટલાક ભવ્ય તપ કરવાનું ચાલુ રાખે છે અને પહેલી જોગવાઈએ અવશ્ય ઉજમણું
ઉજમણું કરવામાં સારા શક્તિવાળા-શ્રીમંત ગૃહસ્થ તે પોતે એકલાજ કરે છે. અને તે પ્રસંગે કોઈપણ તીર્થની કે સમવસરણની રચના કરી અઠ્ઠા મહોત્સવ કરે છે. અને સ્વામીવાત્સલ્યાદિ પણ પોતે જ કરે છે. બીજા સામાન્ય સ્થિતિવાળાઓ તે પ્રસંગને લાભ લઈને પોતે કરવા ધારેલા એક બે કે પાંચ છોડ તેની સાથેની વસ્તુઓ સહિત તે મંડપની અંદરજ પધરાવે છે.
ઉજમણું કરવામાં મુખ્ય તે ચંદર, પુંઠીયું, તેરણ ને રૂમાલ, અતલસ, સાટમ, કીનખાબ, લપેટે, અથવા ઝીંક ચળક વિગેરેના ભરાવીને કરાવવામાં આવે છે. ઉપરાંત બીજી જે જે વસ્તુઓ મુકવામાં આવે છે તેમાં જ્ઞાન, દર્શન ને ચારિત્રના ઉપકરણે મુકવામાં આવે છે. તેની અંદર જે -જ્ઞાનના આરાધક નિમિત્તનું ઉજમણું હોય છે તે જ્ઞાનના
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
===
=
શ્રી જ્ઞા ન પ ચ મી પર્વ
૧૭ ઉપકરણે, દર્શનના આરાધન નિમિત્તનું હોય તે દર્શનના ઉપકરણે અને ચારિત્રના આરાધન નિમિત્તનું હોય તે ચારિત્રના ઉપકરણે વિશેષ સૂક્વામાં આવે છે. દર્શન એટલે સમકિત તેના આરાધનમાં પ્રબળ કારણભૂત જિનચૈત્ય ને જિનબિંબ સમજવા. એટલે તે સંબંધી ઉજમણામાં દેરાસરમાં વપરાતાં ઉપકરણે વિશેષ મુકવાં.
જ્ઞાનપંચમીના ઉજમણામાં છે. તેમજ વસ્તુઓની સંખ્યા જઘન્ય પાંચ, મધ્યમે પચીશ ને ઉત્કટે એકાવન મુકવામાં આવે છે. અથવા તે કિંમતના પ્રમાણમાં વધારે કિંમતવાળી પાંચ મધ્ય કિંમતવાળી પચવીશ અને સામાન્ય કિંમતવાળી એકાવન મુકવામાં આવે છે.
| ઉજમણું નિમિત્તે મુખ્ય કરવાના કાર્યો.
૧ પાંચ નવાં ચે કરાવવાં. ૨ પાંચ પાંચ રત્નની, સુવર્ણની, ધાતુની, હીરાની,
માણેકની, મેતીની, નીલમની, પરવાળાની, સફટિકની, આરસની એમ ઉત્તમ ઉત્તમ અને કિંમતી વસ્તુઓની
પ્રતિમાઓ નવી ભરાવવી. ૩ પાંચ અંજનશલાકાએ કરાવવી. ૪ પાંચ પસહશાળાઓ (ઉપાશ્રય) કરાવવી. ૫ પાંચ દીક્ષા મહોત્સવ કરવા. ૬ પાંચ વડી દીક્ષાના, પન્યાસ પદવીના અને આચાર્ય
પદવીના મહોત્સવ કરવા.
ર
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ સ* ગ્રહે
19 પાંચ વખત સંઘ કાઢી તીર્થયાત્રા કરવી-કરાવવી. પાંચ મહાતીર્થોની યાત્રા કરવી.
૯ પાંચ મેટા સ્વામીવાત્સલ્ય (નવકારશી) કરવાં. ૧૦ પાંચ જૈન શાસ્ત્રોના અભ્યાસ કરાવનારી જૈન વિદ્યાશાળાઓ સ્થાપવી.
૧૧ પાંચ ચૈત્યેાપર ધ્વજારાપણુ દડકળશારાપણુ કરવાં. ૧૨ શ્રી સંઘને ( શ્રાવક શ્રાવિકાઓને) પહેરામણી કરવી. ૧૩ શ્રીફળાદિ ઉત્તમ ઉત્તમ વસ્તુઓની પ્રભાવના કરવી.
ઉપર બતાવેલી સર્વ કરણી શ્રીમંત ગૃહસ્થે તેમજ રાજા અને દીવાન વિગેરેએ એ તપ કરતા હાય તેા તેમણે ઉજમણાના પ્રસંગે કરવાની આવશ્યકતા છે. તેમજ ઉજમ ણામાં મુકવાની વસ્તુઓમાં પણ શક્તિ અનુસાર સેાનાની, ચાંદીની, જર્મન સીલ્વરની તેમજ અન્ય ધાતુની વસ્તુઓ મુકવી; તેમજ વદિ પણ કિંમત અનુસાર કશખી, રેશમી તેમજ સુતરૂ મુકવાં.
૫ ઉજમણામાં મુકવાની વસ્તુઓ. ૫ [ જ્ઞાનનાં ઉપકરણા. ]
૧ પુસ્તક ( જૈન સિદ્ધાંતા, પંચાંગી, ગ્રંથા વિગેરે લખાવીને મુકવા અથવા છપાવેલી ઉપયોગી મુકેા મુકવી.) ૨ ઠવણી, ( સાનાની, રુપાની, રસેલી કે ચંદનાદિ ૧ લાઢાની કાઈપણ વસ્તુ ન મુકવી.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન પ ચ મી વ
૧૯૯
૧
કાષ્ઠની કરાવવી)૩ વળી, ૪ સાપડી, ૫ સાપડા, ૬. લેખણ, ( કાંઠા, વતરણા ) છ છરી, ૮- કાતર, ૯ પુસ્તક રાખવાના ડાબલા, ૧૦ ડાબલી, (નારવાળી શખવાની) ૧૧ ખડી, ૧૨ પાટી, ( શાસ્ત્રી - પાંચ કા લખેલી ) ૧૩ ચાખખી, (પાઠાંમાં નાખવામાં આવે છે તે) ૧૪ કાગળ, ૧૫ કાંખી, ૧૬ સ્લેટ, ૧૭ પેન્સીલ હોલ્ડર વિગેરે, ૧૮ પાઠાં, (ભરેલાં અથવા સાદાં) ૧૯ પાટલીઓ, ૨૦ પુસ્તક માંધવાના રુમાલે.
( દર્શનનાં ઉપકરણા. )
૧ સિદ્ધચક્ર ( સેાનાના, રુપાના અથવા ધાતુના ), ૨ અષ્ટ મ'ગળિક, ૩ સિંહાસન (મેટાં અથવા નાનાં ) ૪ બાજોઠનું ત્રગડું ( ત્રણ ત્રણ નાના મેાટા બાજોઠ-રુપે કે જર્મને મઢેલા, પીતળના અથવા કાષ્ઠના રંગેલા), પ કળશ, ૬ વજા, છ છત્રના ત્રોક રૂપાના, ૮ ગ્રામ્મર, ૯ થાળ, ૧૦ રકાબી, ૧૧ ખુમચા, ૧૨વાટકા ( કેશર ભરવાના પ્યાલા), ૧૩ વાટકી, – ૪ કળા, ૧૫ ટબુડી, ૧૬ ફુલછાબડી, ૧૭ પધાણા, ૧૮ આરતી, ૧૯ મંગલદીવા, ૨૦ ડાખડા, કેશર ભરવાના, ૨૧ વાસકુ ંપી (ધૂપ ભરવાના ડાખલા) ૨૨ દીવી, ૨૩ કંકાવટી, ર૪ ફાનસ, ૨૫ ત્રાંબાકુડી, ૨૬ નાની કુંડી, ૨૭ આચમની, ૨૮ ચમચા, ૨૯ થાળી, ૩૦ હાંડા, ૩૧ માઘડા, ૩૨ ઘટ, ૩૩ ઝાલર, ૩૪ ઘટી, ૩૫ માજોઠી, ૩૬ પાટલા, ૩૭ ૬૫`ણુ ( કાચ ), ૩૮ સિદ્ધચક્રના અને ચાવીશીના ર'ગીત ગટા, ૩૯ પાટલુણા, ૪૦ અગલુહુણા,
૧ પુસ્તક ફરતી વીંટાય છે.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
=
૧૫૦
વા ષિક ૫ ૧ સં ગ હ ૪૧ વાળાકુંચી,જર રશીઆ, ૪૩ સુખડના કડા, ૪૪ કેશરના અને બરાસનાં પડીકાં, ૪૫ ધુપનાં-અગરબત્તીનાં પડીકાં, ૪૬ ડંડાસણ, ૪૭ મોરપીંછી, ૪૮ પુંજણ, ૪૯ રેશમ સાવરણી, ૫૦ નરઘાં અથવા મૃદંગ, ૫૧ કશી જેડા, પર ઉત્તમ જાતિના વાજીંત્રો, ૫૩ પુરૂષને પહેરવાના પૂજાના વસ્ત્રોની જોડ (ધોતીયું, ઉત્તરાયણ, રૂમાલ), ૫૪ સ્ત્રીઓના પૂજાના વસ્ત્રો, ૫૫ કામળી, પ૬ તારણ (ગર્ભગૃહે બાંધવાના-ચાંદી ના વિગેરેના). ૫૭ મુગટ, કુંડલ, બાજુબંધ, કડલી, સાંકળાં, કદરા, બીજેરા, કંઠી (અંશ), હાર, કલગી વિગેરે જિનબિંબના આભૂષણે, ૫૮ ચક્ષુ, તિલક, ચાંડલા વિગેરે, ૫૯ સોના ચાંદીના વરખ, કટરા, બાડલું વિગેરે, ૬૦ હિંગળકનાં પડીકાં
(ચારિત્રનાં ઉપકરણે.) સાધુ મુનિરાજના ઉપયોગમાં આવે તેવા-૧ એવા (પાઠા, દશી, દાંડી, નિશીથીયા, એઘારીયા સહિત તૈયાર કરેલા), ૨ મુહપત્તિ, ૩ ચળપટ્ટા ૪ કપડા, ૫ ખભે નાખવાની કામળી. ૬ ઓઢવાની કામળી. ૭ ઝેળી. ૮ પહેલાં. ૯ કટાસણ (સંથારીયાં). ૧૨ ડાંડા. ૧૧ પાત્રાની જેડ. ૧૨ તરપણ. ૧૩ ચેતના. ૧૪ લોટ (મેટ કાષ્ટનો પાણી ભરવાને). ૧૫ નાની સુપડી, ૧૬ નાની પાટલી. ૧૭નાની ચરવળી. ૧૮ ડંડાસણ (પગ લુંછવાનાં ને રાત્રે વાપરવાનાં. ૧૯ સ્થાપનાચાર્ય. ૨૦ સ્થાપનાચાર્યની સુહપત્તિઓ વિગેરે.
૧ નંબળાદિ માટે રાળ તૈયાર કરવા.
-
-
-
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન પ ચ મી ૫ વ
૧૫૧
૨૧ ગુચ્છા. ૨૨ વાસક્ષેપના વાવટા. ૨૩ કઢારા વિગેરે રવાના દ્વારા.
શ્રાવકના ઉપયાગમાં આવે તેવાં-૧ ચરવળા. ૨ મુહુ પત્તિ. ૩ કટાસણાં. ૪ નવકારવાળી ( સેાનાની, ચાંદીની, પરવાળાની, સ્ફટિકની, અકલમેરની, સુખડની, સુતરની, અગરની, કેરબાની, રૂદ્રાક્ષની વિગેરે. ) ૫ ધેાતી. ૬ ઉત્તરાસણુ, ૭ ઘડી. ૮ ઘડીયાળ. ૯ પાંચપદ્મની ટીપ. ૧૦ નવપદ્મની ટીપ. ૧૧ ઢેર લઈ જવાના વાવટા. ૧૨ ઝોરણી, ૧૩ નવકારવાળીની ખલેચી.
ત્રણેનાં મિશ્ર ઉપકરણા.
જ્ઞાનની પાછળ, પ્રભુની પાછળ તેમજ ગુરૂની પાછળ અધાય તેવા તેમજ તેની સાથેજ કરાવવામાં આવે છે તેવા ઉપકરણીને મિશ્ર ઉપકરણા ગણવામાં આવ્યા છે.
૧ પુઠીયું. ૨ ઝરમર ચંદુએ. ૩ તારણ. ૪ રૂમાલ.
આ ચાર વાનાંની સાથેજ પાઠાં, પાટલી, વાવટા, ઝરણુ, મલેચી, કવળી, ચાખખી, દેરે લઈ જવાની કેાથળી વિગેરે કરાવવામાં આવે છે ને ઠવણી બધાવવામાં આવે છે. આ સઘળી ચીન્તની સંખ્યા જ્ઞાનપંચમી તપના ઉજ મા માટે ઉપર જણાવી છે. ઉપરાંત નવપદ્મનું ઉજમણું હાય તા નવ નવ, મૌન અગ્યારશનું હાય તેા અગ્યાર અગ્યાર ને વીશ સ્થાનક તપનું હોય તેા વીશ વીશ, ક સૂદન તપનું હોય તેા આઠ આઠ અથવા ચાસઠ ચાસઠ એ પ્રમાણે સમજવી.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપર
વાર્ષિ જે સ થ હ ઉજમણું કરવાથી તપના ફલની વૃદ્ધિ થવા સંબંધી શ્રી પ્રવચન સારોદ્ધારાદિ ગ્રંથમાં કહ્યું છે. તેમજ શ્રી પદ્મવિજયજી મહારાજે નવ પદની પૂજામાં અને શ્રી વીરવિજયજીએ ચાસઠ પ્રકારી પૂજાના કળશમાં લાવ્યા છે. માટે તપસ્યાને પ્રાતે અવશ્ય યથાશક્તિ ઉજમણું કરવું.
જ્ઞાનપંચમી તપના ત્રણ પ્રકાર.
આ તપ કેટલી મુદત સુધી કર તેના પ્રમાણને અંગે તેના ત્રણ પ્રકાર છે. લઘુ પંચમી તપ, મધ્યમ પંચમી તપ ઉત્કૃષ્ટ પંચમી તપ.
૧ લઘુપંચમી તપ-આ તપ પિસ અને ચિત્ર માસ વઈને બીજા કેઈપણ માસની શુકલપંચમીથી શરૂ કરે. અને દરેક માસના શુકલ ને કૃષ્ણ બંને પક્ષમાં પંચમીને દિવસે ઉપવાસ કરે. એ પ્રમાણે એક વર્ષ પર્યત ૨૫ ઉપવાસ કરવા. બીજી વિધિ અને ઉજમણું વિગેરે જ્ઞાનપંચમીના તપ પ્રમાણે કરવું.
૨ જ્ઞાનપંચમી તપ-આ તપ માગશર, માઘ, ફાલ્ગન, વિશાખ, જેક અને અસાડ એ છ માસમાંથી કેઈપણ માસની શુકલપંચમીએ ગ્રહણ કરે અને પાંચ વર્ષ ને પાંચ માસ પર્યત કરે. એટલે ૬૫ ઉપવાસે આ તપ પૂર્ણ થાય છે. આ તાજ પ્રાયે વિશેષ કરવામાં આવે છે. તે દર માસની શુકલપંચમીએજ કરવામાં આવે છે. તેની વિધિ આ બુકના પ્રારંભમાં જ લખવામાં આવી છે. જે એ ઉપવાસને દિવસે પિસહ કરવામાં ન આવે તે જિનભક્તિ સવિશેષે કરવી.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી શા ન પ ચ મી ૫ વ .
૧૫૩ પંચજ્ઞાનની પૂજ ભણાવવી. ફલ નૈવેદ્ય અનેક પ્રકારના ઉત્તમ ઉત્તમ પ્રભુ પાસે ઢળવાં અને પછી ચૈત્યવંદન સ્તવનાદિ વડે ભાવ પુજા કરવી.
૩ ઉત્કૃષ્ટ પંચમી તપ-આ તપ યાવજિવિત કરવામાં આવે છે. અને દરેક શુક્લપંચમીએ ઉપવાસ કરવામાં આવે છે. તેને વિધિ પૂર્વે બતાવ્યા પ્રમાણે જ છે.
કારતક સુદ ૧૪ ચામાસી ચાદસ.
'
બાર માસની અંદર ત્રણ ચોમાસી આવે છે કાર્તિક સુક ૧૪ ફાગણ સુદ ૧૪ અષાડ સુદ ૧૪ તથા ૬ અઠ્ઠઈઓ આવે છે. તેમાં ત્રણ ચોમાસાની ત્રણ અઠ્ઠાઈ તે એક કાર્તિક સુદ ૭ થી ૧૫, બીજી ફાગણ સુદ ૭ થી ૧૫, ત્રીજી અસાડ સુદ ૭ થી ૧૫, જેથી પર્યુષણ પર્વની અઠ્ઠાઈ, શ્રાવણ વદ ૧૨ થી ભાદરવા વદ ૪, પાંચમી, ચિત્ર સુદ 9 થી ૧૫, છઠી આસો સુદ ૭ થી ૧૫, ચિત્રી તથા આસાની બે અઠ્ઠાઈઓ તે શાશ્વતી છે એમ છ અઠ્ઠાઈ કહી છે તે દિવસોમાં સચિત્તને ત્યાગ વનસ્પતિને ત્યાગ. બ્રહ્મચર્ય અમારી પડહ. ત૫. જીન પૂજ ગુરૂવંદન વ્યાખ્યાનશ્રવણ
માયિક. પિષધ અતિથિસંવિભાગાદિક નિયમ વિગેરે ધર્મ કરણી અવશ્ય વિશેષે કરીને કરવી જોઈએ. અષાડ ચોમાસું બેઠું કે સાધુ આદિકને વિહાર બંધ થઈ એક ઠેકાણે સ્થીત
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫.
વાર્ષિક ૫ વ હ રહેવામાં આવે છે અને તે કારતક સુદ ૧૪ પૂર્ણ થયા પછી વિહાર કરવાની છુટી થાય છે તથા તેને કાળ આ પ્રમાણે છે.
પાણીને કાળ ચાર પહેારને થાય છે. સુખને કાળ એક માસને. કામળીનો કાળ ચાર ઘડીને, પેલા પાત્રા ઉપરના ચાર જોઈએ તેમ ચોમાસામાં સાધુઓએ જે જે વસ્તુ પાટ પાટલા વિગેરે ગૃહસ્થ પાસેથી લીધેલું હોય તે પાછું સોંપી દેવામાં આવે છે વિગેરે હવે તેમાં પ્રથમ કાર્તિક સુદ ૧૪ ઉપવાસાદિક તપ કરી પsધાદિક અંગીકાર કરીને ચૌમાસી દેવ વાંદવા જોઈએ તે દેવવંદનમાળામાંથી જાણી લેવા. બીજી બધી વિધિ પ્રસિદ્ધ છે.
કાર્તિક સુદ ૧૫ નો મહિમા અને શ્રી સિદ્ધાચલજીની તીર્થયાત્રાનું વર્ણ
સદા પ્રાયઃ શાશ્વત તરણ તારણ પૂજ્ય પવિત્ર શત્રુજયના સિદ્ધાચળ, વિમળાચળ આદિ ઉત્તમ ૨૧ નામ છે તથા ઉત્કૃષ્ટ ૧૦૮ નામ છે. કે જે તીર્થના ઉપર અનંતા છવ મોક્ષ પામ્યા ને પામશે. કેઈ જી તર્યા તરે છે અને તરશે. તેવા સર્વોત્કૃષ્ટ તીર્થને વિદ્યમાન કાળે મોટા વાર્ષિક ચાર મેળાઓથી મહિમા વિસ્તારને પામ્યો છે, ને દરેક મેળા વખતે હારે યાત્રાળુ તીર્થસ્પર્શ કરે છે ને લાભ મેળવે છે.
મેને ૧ લે-કાર્તકી પુનમને તે દિવસે દ્રાવિડને
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી કા તિ ક : ચૈા મા સીપ વ વારિખિલ્ય મુનિ દહેરી તળીયામાં છે.
૧૫૫
દશ ક્રોડથી મુક્તિ પદને પામ્યા, જેની
મેળા ૨ જો–ફાગણ સુદ ૮—પ્રથમ તિર્થંકર ઋષભસેવ એક પૂર્વમાં પૂર્વ નવાણુ વાર આ દિવસે આવ્યા ને રાયણ પાઉ ધર્યો. ફાગણ સુદ ૧૩–કૃષ્ણ વાસુદેવના સાંખ ને પ્રદ્યુમ્ન પુત્રા સાડીઆઠ ક્રોડ સાથે ‘ભાડવા શિખરે’ મુક્તિ વર્યો. તે મહિમાના મેળેા આદ્યપર સિદ્ધવડમાં ભરાય છે.
મેળા ૩ જો–ચૈત્રી પુનમનેા—પ્રથમ તિર્થ “કરના પૌત્ર પુંડરિક ગણધર પાંચ ક્રોડ મુનિ સાથે માક્ષે ગયા, તે કાળથી પુંડરિગરી નામ પણ પ્રસિદ્ધિમાં છે. પુરિક્ત્રને દહેરે તે દિવસ સારી આંગી રચાય છે.
મેળા ૪ થા-અષાડી ચૌદશના-વર્ષારૂતુમાં એક ઠેકાણે રહેવાનું શાસ્ત્ર ફરમાન હાવાથી ચાર મહીના દર્શનના લાભ ન પામી શકાય તેથી વરસના છેલ્લા મેળા અને ચાતુર્માસ રહેવા આવનારાઓના સમુહ થવાથી મેળે। સારે
ભરાય છે.
વળી આ તીર્થ ઉપર-આસા સુદ ૧૫ ના રાજ પાંચ પાંડવા વીસ ક્રોડ મુનિ સાથે, નિમ અને વીનમિ વિદ્યાધરા એ ક્રોડ મુનિ સાથે, નારદજી એકાણુ લાખ, રામ ભરત ત્રણ ક્રોડ સાથે, વિગેરે અસંખ્યાતા પ્રસિદ્ધ માણસે। મુક્તિ વ છે. તેમજ ગઇ ચાવીસીના અજિતસેન આદી તીર્થંકર માફ઼ે ગયા છે. અને વમાન ત્રેવીસ તીર્થંકરા (તેમનાથ સિવાય) એ યાત્રા કરી છે ને અજિતનાથ તથા શાંતિનાથ ભગવાને
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ સમ્ર
ગામાસું કર્યુ છે. સર્પ મયુરાદિ પ્રાણીઓને તાર્યા છે. તેમજ પ્રાણીઆની ભવ્યપણાની ખાત્રીનેા તેમનું દર્શન માટે ગુણુ ધરાવે છે. વગેરે અનતા ગુણુથી આ તી મહિમાવંત જયવંત વર્તે છે.
ભગવાને ઈંદ્રમહારાજને શત્રુંજય મહાત્મ્યનુ કીધેલું ફળ.
હે ઇંદ્ર ! ફક્ત શત્રુંજયનું નામ સાંભળવાથી જે પુણ્ય થાય તેનાથી ક્રોડગણુ પુણ્ય તેમની સમીપ ગયાથી થાય છે અને અનંતગણું પુણ્ય નજરે જોયાથી થાય છે. હવે આ તીને જોતાં યા ન જોતાં પણ જે માણુસા ત્યાં જતા સંઘની ભક્તિ યા સન્માનમાં તત્પર રહે તે માક્ષપ ત મહા સુખને મેળવે છે.
આ તીર્થના મહાત્મ્યાક્રિકના સંબંધમાં જેટલી હકીકત લખીએ તેટલી લખી શકાય તેમ છે છે અનેક શાસ્ત્રોમાં તેનું વર્ણન આવે છે શ્રો શત્રુજય મહાત્મ્યમાં ભરત ચક્રીના ઉદ્ધારની હકીકત બહુજ વિસ્તારથી આપવામાં આવી છે; તેની અંદર ભરતચક્રીએ કરેલી ગિરિરાજની, શ્રીઋષભદેવજીની અને નેમિનાથ ભગવંતની સ્તુતિએ ખાસ વાંચવા લાયક છે. સ ંસ્કૃતના અભ્યાસીઓએ તેા તે ક ંઠે કરવા લાયક છે.
આ તીર્થે શુભ ભાવથી યાત્રા કરનાર પ્રાણીનાં અનેક પ્રકારનાં પૂર્વે કરેલાં પાપા નાશ પામી જાય છે. દ્વાન શિયળ
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન પ ચ મ પ વ
૧૫૭ તપ ને ભાવ એ ચારે પ્રકારનાં ધર્મનું અહીં બહુ સહેલાઈએ આરાધન થઈ શકે છે તે આ પ્રમાણે અત્યુતમ તીર્થ હોવાથી મુનિવર્ગનું આગમન રહ્યાજ કરે છે તેથી તેમને દાન આપવાની જોગવાઈ સહેજે મળી આવે છે. ઉત્તમ શ્રાવકો પણ અનેક આવતા હોવાથી બંને પ્રકારનું સુપાત્ર દાન અહીં દઈ શકાય છે, બ્રહ્મચર્ય સહેજે પળે છે, યથાશકિત તપસ્યા પણ થઈ શકે છે અને શુભ ભાવની વૃદ્ધિને માટે તો આ તીર્થ પરમ આલંબન-સાધનભૂત છે. માટે જ્યારે જ્યારે સાંસારિક વ્યવસાયમાંથી અવકાશ મળે ત્યારે ત્યારે અથવા તે અવકાશ મેળવીને પણ અવશ્ય આ તીર્થની યાત્રાને પરમ લાભ મેળવ.
તમને દિવસે
જે નથી
રહી
હવે કર્તકી પુનમને દિવસે ઘણા ભવ્ય શ્રી શત્રુજય તીર્થની જાત્રાએ જાય છે, પરંતુ જે નથી જઈ શક્તા તેઓ પોતાના શહેર અગર ગામમાં કોઈ મુકરર કરેલી જગ્યાઓએ તીર્થાધિરાજને પટબાંધીને પણ જાત્રા કરીને તે દિવસનો વિધિ સાચવે છે તે વિધિ નીચે પ્રમાણે. ઉપવાસાદિક ગ્રંથાશકિત તપ કરી મન, વચન, કાયાદિની શુદ્ધિસહિત જ્યાં પટઆદિક બાંધ્યા હોય તે સ્થળે જઈ પટાદિક દેખતા પ્રથમ મસ્તકે નમસ્કાર કરી પછી ત્રણ પ્રદક્ષિણા દઈ પ્રભુ સન્મુખ ઉભા રહી ત્રણ ખમાસમણ દઈ ચૈત્યવંદન સ્તવનાદિ કરવાં તે ચૈત્યવંદનાદિ જણાવીએ છીએ.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૮
વાર્ષિક ૫ વ સ બ હ છે અથ શ્રી સિદ્ધાચલજીનું ચૈત્યવંદના વિમલ કેવલ જ્ઞાન કમલા, કલિત ત્રિભુવન હિતકર, સુરરાજ સંસ્તુત ચરણ પંકજ, નમે આદિજિનેશ્વરં ૧ વિમલ ગિરિવર શૃંગ મંડણ, પ્રવર ગુણગણ ભુધરં; સુર અસુર કિન્નર કોડિ સેવિત નમે
૨ કરતી નાટક કિન્નરી ગણ, ગાય જિન ગણ મનહર; નિજજરાવલિ નમે અહોનિશ. નમે છે ૩ છે પુંડરિક ગણપતિ સિદ્ધિ સાધિ, કેડિપણ મુનિ મનહર શ્રી વિમલ ગિરિવર શ્રગ સિદ્ધા. નમે નિજ સાધ્ય સાધન સુર મુનિવર, કેડિનંતએ ગિરિવર; મુક્તિ રમણી વર્યા રંગે. નમે
છે છે પાતાલ નર સુરલોકમાંહી, વિમલ ગિરિવર તોપરં; નહિ અધિક તીરથ તીર્થપતિ કહે. નમો છે ૬ એમવિમલગિરિવર શિખરમંડણ, દુઃખ વિહંડણયાઈયે નિજ શુદ્ધ સત્તા સાધનાથ, પરમ જાતિનીપાઈયેં, જિતમેહ કેહ વિ છહ નિદ્રા, પરમપદસ્થિતજયકર; ગિરિરાજ સેવા કરણ તત્પર, પદ્મ વિજય સહિતકરે ૭ છે અથ શ્રી શત્રુંજય ચૈત્યવંદના
શ્રી શત્રુંજ્ય સિદ્ધક્ષેત્ર, દીઠેદુર્ગતિવારે ભાવ ધરીને જે ચઢે, તેને ભવપાર ઉતારે, અનંત સિદ્ધનો એહ ઠામ;
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞા ન પ ચ શ્રી પાર્વ
૧૫૯
સકલ તિના રાય, પૂ નવાણું ઋષભદેવ, જ્યાં ડવિ ચા પ્રભુ માય. ૫રા સૂરજ કુંડ સુહામણા, કવડજક્ષ અભિરામ; નાભિરાયા કુલ મ`ડા, જિનવર કરૂ પ્રણામ ૩ શ્રી આદિજિન ચૈત્યવંદન
॥
શ્રી શત્રુંજય સિદ્ધક્ષેત્ર, સિદ્ધાચલ સાચા ॥ આદિસર જિનરાયન, જિહાં મહિમા જનચૈા ॥ ૧ ॥ ઇંડાં અનંત ગુણવંત સાધુ, પામ્યા શિવ વાસ ૫ અગિરિ સેવાથી અધિક, હાય લીલ વિલાસ ॥ ૨॥ દુષ્કૃત સવિ ' હરે એ, બહુ ભવ સંચિત જેહ ॥ સકલ તો શિર સેહરા, દાન તમે ધરી નેહ ॥ ૩ ॥
॥ શ્રી સિદ્ધાચળજીનું ચૈત્યવંદન
સકલ સુહંકર સિદ્ધક્ષેત્ર, સિદ્ધાચળ સુણિયે; સુરનર નરપતિ અસુર ખેચર, નિકરે જે થુણીએ ॥ ૧ ॥ સકલ તીરથ અવતાર સાર, બહુ ગુણ ભંડાર, પુંડરિક ગણધર જમ પામ્યા ભવપાર ॥૨॥ ચૈત્રી પુનમને દિને એ, ક મ કરી દૂર, તે તીરથ આરાહીએ, દાન સુયશ ભરપુર ॥ ૩॥
॥ શ્રી સિદ્ધાચળ ચૈત્યવંદન ॥
તે તિરથ ઉપર અનંત, તીર્થંકર આવ્યા; વલી અન’તા આવશે, સમતા રસ ભાવ્યા !! ॥ આ ચેવી
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦.
વાષિક ૫ સ
સી માંડી એક, તેમીશ્વર પામે ॥ નિ ત્રેવીશ સમાસર્પા, એમ આમમ ભાખે ॥૨॥ ગણધર મુનિવર કેલી, સમાસર્યાં ગુણવતા પ્રેમે તે ગિરિ મુમતાં હરખે દાન હસતા૩॥
॥ શ્રી સિદ્ધચળ ચૈત્યવંદન ॥
"
એ તીરથના ઉપરે, થયા ઉદ્દાર અસંખ્ય, વિષ પ્રતિમા જીનરાયની, થઇ તાસ ન સખ્ય ॥ ૧ ॥ અજિત શાંતિ જિનરાજ ઇચ્છ, રહ્યા ચૈામાસી ! એ તીરથે મુનિ અન’ત, હુવા શિવપુર વાસી ॥ ૨૫ ચૈત્રો પુનમને દિને એ, મહિમા જાસ મહાન ॥ એ તીરથ સેવન થકી, દાન વધે અહુમાન ॥ ૐ ||
II શ્રીસિદ્ધાચળ ચૈત્યવંદન
"
અષ્ટપદ આદિ અનેક, જગ તીરથ મોટાં ! તેહથી અધિક સિદ્ધક્ષેત્ર, એહુ વચન ન ખાટાં ॥ ૧ ॥ જે માટે એ તીસાર, સાસય પ્રતિ રૂપ ॥ જેહ અનાદિ અનંત શુદ્ધ, ઈમ કહે જિન ભૂપ ॥ ૨ ॥ કલિકાલે પણ જેહના એ, મહિમા પ્રબલ પડુર ॥ શ્રી વિજયરાજ સૂરિથી, દાન વધે અહુનૂર ॥ ૩॥
॥ શ્રી સિદ્ધચળનું સ્તવન ૫ સિદ્ધાચલ ગિરિ ભેટયારે, ધન્ય ભાગ્ય હમારાં, વિમલાયલ ગિÕિટયારે, ધન્ય ભાગ્ય હમારાં, એ ગિરિ
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
કા તિ કી , ન મ પ ર્વ વરનો મહિમા મહટે, કહેતાં નાવે પાર રાયણે રેશ સમેસર્યા સ્વામી, પૂર્વ નવાણું વારે ધવાના મૂલ નાયક શ્રી આદિ જિનેશ્વર; ચઉમુખ પ્રતિમા ચાર | અષ્ટ દ્રવ્યશું પૂજે ભાવે, સમકિત મૂલ આધારા ધ૦ છે ૨ ભાવ ભગતિશું પ્રભુ ગુણગાવે, અપણે જનમ સુધારા યાત્રા કરી ભવિજન શુભ ભા, નરકતિર્યંચ ગતિવારે તે ધર છે ૩ છે દૂરદેશાંતરથી હું આવ્યો, શ્રવણે સુણ ગુણ તારા પતિત ઉદ્ધારણ બિરૂદ તમારૂ એ તીરથ જગ સારારે ધ| ૪ | સંવત અઢાર ખાસી એ માસ આષાઢો, વદિ આઠમ ભમવારા પ્રભુજીકે ચરણ પ્રતાપસે સંઘમેં, ખેમા રતન પ્રભુ પ્યારા રે ધ૦ | ૫ |
છે શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન છે
મહારું મન મોહ્યુંરે શ્રી સિદ્ધાચલેરે, દેખીને હરખિત થાય છે વિધિશું કરજેરે યાત્રા એહનીરે, ભવ ભવનાં દુઃખ જાય મહા ૧ પાંચમે આરેરે પાવન કારણેરે, એ સમું તીરથ ન કેય છે માટે મહિમા રે - હિયલ એહરે, ભરતે ઈહાં જેય મહા૨ એણે ગિરિ આવ્યા રે, જિનવર ગણધરારે, સિદ્ધા સાધુ અનંતા કઠિન કરમ પણ ઈશુ ગિરિ ફરસતાં રે, હૈયે કર્મ નીશાંત મહા પરા જૈન ધરમ તે સાચો જાણી
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૨
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ૨ હ
-
યેરે, માનવ તીથ એ થંભા સુરનર કિન્નર નૃપ વિદ્યાધરારે, કરતા નાટારંભ મહા મા ૪. ધન ધન દહાડે રે, ધન ધન એ ઘડીરે, ધરીયે દદય મઝાર | જ્ઞાન વિમલ પ્રભુ એહના ગુણ ઘણારે, કહેતાં નારે પાર છે મહા પણ
શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન છે રે !
આંખડીરે આજ શેત્રુજે દીઠે રે, સવા લાખ ટકાનો દહાડેરે, લાગે મને મીઠે રે I એ આંકણી સફલ થેરે મહારા મનને ઉમા , વાહાલા મારા ભવને સસે ભારે નરક તિર્યંચ ગતિ દૂરનિવારી, ચરણે પ્રભુજીને લાગ્યોરે શેત્ર દોરે ૧માનવ ભવને લહાવો લીજે વા છે દેહડી પાવન કીજે રે
સેના રૂપાના ફુલડે વધાવી, પ્રેમે પ્રદક્ષિણા દીજેરે છે શેત્ર ૨ m દુધડે પખાલીને કેશરે ઘેલી છે વાટ છે શ્રી આદીસર પૂજ્યારે શ્રી સિદ્ધાચલ નયણે જોતાં, પાપ મેવાશી જ્યારે શેનું ૩ શ્રીમુખ સૈધર્મા સુરપતિ આગેવાય છે વર આણંદ ઈમ બેલેરે છે ત્રણ્ય ભુવનમાં તીરથ મોટું, નહિં કોઈ શેત્રુંજા તેલેરે
શેત્ર જ છે ઈદ સરિખા એ તીરથની આ વા. ૫ ચાકરી ચિત્તમાં ચારે છે કાયાની તે કાસલ કાઢી, સુરજકુંડમાં જાહેર ક્ષેત્રે મ પ કાંકરે કાંકરે શ્રી
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રો કાર્તિ કી પૂનમ પ
૧૬૩
સિદ્ધક્ષેત્રે ૫ વા॰ ॥ સાધુ અનતા સીધ્યારે ૫ તે માટે એ તીરથ મહેાટુ, ઉદ્દાર અનંતા કીધારે ॥ શેત્રુ॥૬॥ નાભિરાયા સુત નયણે જોતાં ૫ વા૦ ૫ મેહુ અમીરસ વુડચારે ! ઉદયરતન કહે આજ મ્હાલે, પાતે શ્રી આદિશ્વર તારે શેત્રું॰ ॥ સવા॰ ૭ II
॥ શ્રી સિદ્ધાચળજીનું સ્તવન
"
ચાલેા સખી સિદ્દાચલ જઇએ, ચાલા સખી વિસલાચલ જઇએ, કે ગિરિવર દેખી સુખ લઇએ, કે પાલીતાણે જઇ રક્રિયે ! ચાલો॰ ॥ ૧ ॥ કે એ ગિરિયાત્રા ચે' જે આવે, કે ભવ ત્રો? સિદ્ધિ જાવે, કે અજરામર પદવી પાવે ! ચાલા॰ ! ૨ ૫ કે યાત્રા નવાણુ કરીએ, કે નવકાર લાખ ખરા ગણિયે, કે ભવસાગર સહેજે તરિકે ચાલાના કે છઠે અઠમ કાયા કસીયે, કે માહરાજા સામે ધસિયે, કે વેગે શિવપુરમાં વસિયે ચાના ॥ ૪ ॥ કે સર્વ તીર્થના એ રાજા, કે સૂરજકુંડમાં એ જલતાજા, કે રાગીયા નર હોય તે સાજા ચાલા॰ U ॥ ૫ ॥ કે કેસર ચંદન ધસી ધેાલી, કે કસ્તુરી ખાસ મેલી, કે પૂજો સ` મળી ટેાળો # ચાલા॥ ૬॥ કે પૂજીને ભાવના ભાવા, કે દેવલ જ્ઞાનયુગલ પાવા કે જો મે શિવપુરમાં જાવા ના ચાલા॰n @ # કે અઢાર હેત્તેરા
B
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૪
વાર્ષિક ૫ વસ' ગ્ર હું
u
વરસે, કે મહાવદી પચમીને દિવસે, કે ભેટચા શ્રી આદીસર ઉલટે ! ચાલો૦ ૫ ૮ ૫ કે એહ ઉત્તમ પદની સેવા, કે દેજો મુને દેવાધિદેવા; કે શિવરૂપી લખમીને સુખ મેવા ॥ ચાલા॰ ॥ ૯ |
॥ શ્રી સિદ્ધાચળજીનું સ્તવન
વિમલાચલ વિમલા પાણી, શીતલ તરૂં છાયા ઠરાણી; રસ વેધક કંચન ખાણી, કહે દ્ર સુણા ઇંદ્રાણી ॥ સનેહી સંત એ ગિરિ સેવા, ચૈાદ ક્ષેત્રમાં તીરથ ન એહવા ! સનેહી સત એ ગિરિ સેવા ॥ ૧ ॥ એ આંકણી ! છહરીપાલીને ઉલ્લુસીયે, છડ અમે કાયા કસીયે, માહમક્ષને સામા ધસીયે, વિમલાચલ વેગે વસિયે ॥ સનેહી ॥ ૨ ॥ અન્ય સ્થાનક કર્યું જે કરીયે, તે હુંમગિરિ હેઠા હરીયે, પાછળ પ્રદક્ષિણા ફરીયે, ભવ જલધિ હેલા તરીયે ॥ સનેહી ॥ ૩ ॥ શિવ મંદિર ચઢવા કાજે, સેાપાનની પંક્તિ બિરાજે, ચઢતાં ઢ સમકિતિ છાજે, દુષ્ય અભવ્ય તે લાજે ! સનેહી ॥ ૪ ॥ પાંડવ થમુહા કેઇ સતા, આદીશ્વર ધ્યાન ધરતા, પરમાતમ ભાવે ભજતા, સિદ્ધાચલ સીદ્ધા અનતા! સનેહી ॥૫॥ ષટમાસી ધ્યાન ધરાવે, શુકરાજાનું રાજ્ય નિપાવે, બહિરંતર શત્રુ હરાવે, શત્રુંજય નામ ધરાવે
118
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
કા તિકી પુ ન મ ય
૧૬૫
સનેહી ॥ ૬ ॥ મણિધાને ભજો એ ગિરિ સાચા, તીકર નામ નિકાચા, મેાહરાયને લાગે તમાચા, શુભવીર વિમલગિરિ સાચા ॥ સનેહી ॥ ૭ ॥
J
॥ શ્રી સિદ્ધાચળજીનું સ્તવન
વીરજી આવ્યારે વિમલાચલકે મેદાન, સુરપતિ પાયારે, સમવસરણુ મંડાણુ ! એ આંકણી ા દેશના દેવે વીરજી સ્વામ, શત્રુંજય મહિમા વરવે તામ ॥ ભાષે આઠ ઉપર સેા નામ, તેહમાં ભાખ્યું?, પુંડરગિરિ અભિધાન ॥ સાહમ ઇંદેરે, તવ પૂછે બહુ માન ॥ કિમ થયું. સ્વામિરે, ભાખા તાસ નિદાન ॥ વીર૦ ૧ ૫ પ્રભુજી ભાંખે સાંભળ ઇંદ્ર, પ્રથમ જે હુઆ રિષભજીણ૬, તેહના પુત્ર તે ભરત નરિંદ, ભરતના હુઆરે રૂષભસેન પુંડરીક ૫ રૂષભજી પાસેરે, દેશના સુણી તે ઉત્તંગ ! દીક્ષા લીધીરે, ત્રિપદી જ્ઞાન અધિક “વીર૦॥ ૨ ૫ ગણધર પદવો પામ્યા જામ, દ્વાદશ અંગી ગુંથી અભિરામ ॥ વિચર્યા મહિયલમાં ગુણધામ, અનુક્રમે આ જ્યારે શ્રીસિદ્ધાચલ સાર ॥ મુનિવર કાડરે, પાંચ તણા પરિવાર । અનશન કીધું રે, નિજ આતમને ઉપગાર ॥ વી॰ ॥૩॥ તેણે એ પ્રગટ પુ·ડરિક ગિરિ નામ, સાંભળ સા હમ દેવલાક સ્વામ, એહના મહિમા અતિહિ ઉદામ, ઇણે
"
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૬
વાર્ષિ ક પ વે સંગ્રહ દિન કીરે, તમ જપ પૂજાને દાન આ વ્રત વલી પિસેરે. જેહ કરે નિદાન ફલ તસ પામેરે, પંચ કેડી ગુણમાન પવીર. ૪ ચૈત્રી પૂનમ દિવસે જેહ, પામ્યા કેવલ જ્ઞાન અછહ છે શિવસુખ વરિયા અમલ અદેહ પૂર્ણાનંદીરે અગુરુલઘુ અવગાહ ! અજ અવિનાશી રે, નિજ ગુણ ભેગી અબાહો નિજ ગુણ કરતારે, પરપુગલ નહિં ચાહ વોર૦ છે પછે ભકતે ભવ્ય જીવ જે હોય, પંચ ભર્વે મુક્તિ લહે સેય છે એહમાં બાધક છે નહી કેય, વ્યવહાર કેરીરે, મધ્યમ ફલની એ વાત ઉત્કૃષ્ટ વેગેરે, અંતરમુહૂર્ત વિખ્યાત છે શિવસુખ સાધેરે, તમને અવદાત લો વોર૦ ૬ ચૈત્રી પૂનભમહિમા દેખ, પુજા પંચ પ્રકાર વિશેષ છે તેહમાં ઉણિમ નહી કાંઈરેષ, ઈણી પરે ભાખરે, અનવર ઉત્તમ વાણ સાંભળી બુઝયારે, કેઈક ભવિક સુજાણ ઈણિપરે ગાયારે, પદ્મવિજય સુપ્રમાણ વીર. ૭
|શ્રી સિદ્ધાચળજીનું સ્તવન.
સિદ્ધાચલ શિખરે દીરે, આદીશ્વર અલબેલે છે; જાણે દર્શન અમૃત પીવેર, આદીશ્વર અલબેલે છે. શિવ સમજશાની હારેરે. આ સિ. ૧ કરે શિવ સુંદરીનું આ રે, આવનારદજી.લાખ એકાણુંરે, આ
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી કા ર્તિ કી , ન મ પ ર્વ
૧૬૭ વસુદેવની નારી પ્રસિદ્ધિ, આ પાંત્રીસ હજારેતેસિદ્ધિ, આ સિવ મે ૨ લાખ બાવન એક કેડીરે, આ પંચાવન સહસને જેડરે, આ સાતસે સીત્યોતેર સાધુ, આ. પ્રભુશાંતિ ચોમાસું કીધું રે. આ સિવ છે ૩ તવ એ વરિયા શિવનારીરે, આ. ચૌદ સહસ મુનિ દમિતારીરે, આ. પ્રદ્યુમ્ન પ્રિયા અચંભરે, આ. ચાંઆલીસસેં વિદરભીરે, આ સિવ રાજા થાવસ્યા પુત્ર જારારે,
આ. શુક પરિવ્રાજક ધારરે, આ. શેલગ પણ સત્ય વિખ્યાતરે, આ. સુભદ્ર મુનિ શત સાતેરે. આ. શિ
પા ભવ તરિયા તિણે ભવ તારણરે, આ. ગજચંદ્ર મહાદય કારણ, આ. સુરકાંત અચળ અભિનંદેરે, આ. સુમતિ શ્રેષ્ઠ ભય કંદરે, આ સિવ છે ૬. ઈહિં મેક્ષ ગયા કેઇ કોટીરે, આ. અમને પણ આશા મોટીરે, આ. શ્રદ્ધાસવેગે ભરીયે રે. આ. મેં મેટે દરિયો તરીયેરે. આ સિર ૭શ્રદ્ધા વિણ કેણ ઈહાં આરે, આ. લઘુ જળમાં કિમ તે નારે, આ. તિણે હાથ હવે પ્રભુ જાલેરે, આ. શુભવીરને હૈડે વહાલ: આ સિ. | ૮ છે અથ શત્રુંજય તીર્થની થાય છે પુંડરિક મંડન પાય પ્રણમી, આદીશ્વર જિન
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૫
વાર્ષિ ક ૫ વસગ્ર હું
ચંદાજી. નેમિ વિના ત્રેવીશ તીર્થંકર, ગિરિ ચઢિઆ આનદાજી; આગમમાંહિ પુંડરિક મહિમા, ભાખ્યા જ્ઞાન જિન...દાજી, ચૈત્રી પૂનમ દિન દેવી ચઢેસરી, સીભાગ્ય દ્યા સુખકંદાજી.
( ૨ )
વિમલાચળ મંડન, જિનવર આદિ જિદ, નિર્મમ નિર્માહી, કેવલ જ્ઞાન દિગ્દ; જે પૂ નવાણુ, આવ્યા ધરી આણંદ, શત્રુજય શિખરે, સમવસર્યા સુખકંદ ( ૩ )
શ્રી સિદ્ધાચલ મડન, ઋષભ જિષ્ણુંદ દયાળ; મરૂદેવા નંદન, વંદન કરૂ ત્રણ કાળ, એ તીરથ જાણી, પૂર્વ નવાણુ વાર, આદીશ્વર આવ્યા, જાણી લાભ અપાર.
॥ અથ શ્રી સિદ્ધગિરિ સ્તુતિના દુહા (૧૦૮) ૫
શ્રી આદીશ્વર અજર અમર, અવ્યાબાધ અહુનીશ, પરમાતમ પરમેસરૂ, પ્રણમું પરમ મુનીશ. જય જય જગતપતિ જ્ઞાન ભાણુ, ભાસિત લેાકાલાક; શુદ્ધ સ્વરૂપ સમાધિમય, નમિત સુરાસુર થાક. શ્રી સિદ્ધાચલ મંડણા નાભિ નરેસર નંદ; મિથ્યામતિ મત ભ જણા, ભિવ કુમુદાકરચંદ.
૧
ર
3
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી કાર્તિકી પુ ન મ ૫
પુરવ નવાણું જસ શિરે, સમવસર્યાં જગનાથ; તે સિદ્ધાચલ પ્રણમીએ, ભકતે જોડી હાથ. અન ́ત જીવઇણ ગિરિવરે, પામ્યા ભવના પાર; તે સિદ્ધાચળ પ્રણમોર્ય, લહિયે માઁગલ માલ. જસ શિર મુકુટ મનેાહર, મરૂદેવીના નંદ; તે સિદ્ધાચલ પ્રણમીએ, ઋદ્ધિ સદા સુખ વૃંદ. મહિમા જેઢુના દાખવા, સુરગુરૂ પણ મતિ મંદ; તે તીથૅ શ્વર પ્રણષીએ, પ્રગટે સહજાનંદ. સત્તા ધમ સમારવા, કારણ જેહુ પડુર; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, નાશે અશ્ર્વ સવિ દૂર. કમ કાટ વિ ટાળવા, જેહનું ધ્યાન હુતાશ; તે તીથૅ શ્વર પ્રણમીએ, પામીજે સુખવાસ. પરમાનંદ દશા લહે. જસ ધ્યાને મુનિરાય; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, પાતક દૂર પલાય. શ્રદ્ધા ભાષણ રમણતા, રત્નત્રયીનું હેતુ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, ભવ મકરાકર સેતુ. મહાપાપી પણ નિસ્તર્યાં, જેહનુ ધ્યાન [સ]મુહાય; તે તીથૅ શ્વર પ્રણમીએ, સુરનર જસ ગુણ ગાય. પુંડરિક ગણધર પ્રમુખ, સિધ્યા સાધુ અનેક, તે તીથૅ શ્વર પ્રણમીએ, આણી હ્રદય વિવેક. ચંદ્ર શેખર સ્વસા પતિ, જેહને સ`ગ સિદ્ધ તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, જે યામી નિજ દ્
૧૬૯
૫
૧૦
૧૧
૧૨
૧૩
૧૪
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિ ક ૫ ૧ સં ૨ હ જલચર એચ સિરિય સેવે, પામ્યા આતમ ભાવ, તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, ભવજલ તારણ નાવ. ૧૫ સંધયાત્રા જેણે કરી, કીધા જેણે ઉદ્ધાર; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, છેદી જે ગતિ ચાર પુષ્ટિ શુદ્ધ સંવેગ રસ, જેહને ધ્યાને થાય; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, મિથ્થામતિ સર્વ જાય. ૧૭ સુરતરૂ સુરમણિ સુરગવિ, સુરઘટ સમ જસ થાય; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, પ્રગટે શુદ્ધ સ્વભાવ. ૧૮ સુરલોકે સુર સુંદરી, મલી મલી થકેથોક; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, ગાવે જેના લેક ચોગીશ્વર જસ દર્શને, ધ્યાને સમાધિ લીન; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, હુવા અનુભવ રસ લીન, ૨૦ માનું ગગને સૂર્ય શશી, દિયે પ્રદક્ષિણા નિત્ય; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, મહિમા દેખણ ચિત્ત. સુર અસુર નર કિન્નર, રહે છે જેહને પાસ; તે તાર્થેશ્વર પ્રણમીએ, પામે લીલ વિલાસ. મંગળકારી જેહની, મૃતિકા હરિ ભેટ; તે તીથેશ્વર પ્રણમોએ, કુમતિ કદાગ્રહ મેટ. કુમતિ કેશિક જેહને, દેખી ઝાંખા થાય; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, સવિ તસ મહિમા ગાય. સૂરજકુંડના નીરથી, આધિ વ્યાધિ પલાય; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ જસ મહિમા ન કહાય. ૨૫
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી કાર્તિકી યુ ન મ ય સુંદર ટુંક સાહામણા, મેરૂસમ પ્રાસાદ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, દૂર ટલે વિખાદ. દ્રવ્ય ભાવ વૈરી તણી, જિજ્યાં આવે હાય શાંતિ, તે તીર્થ શ્વર પ્રણમીએ, જાયે ભવની ભ્રાંતિ. જગ હિતકારી જિનવરા, આવ્યા એણે ઠામ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, જસ મહિમા ઉદ્દામ. નદી શત્રુજી સ્નાનથી, મિથ્યા મલ ધાવાય, તે તીથૅ શ્વર પ્રણમીએ, વિજનને સુખદાય. આઠ ક જે સિદ્ધગિરૈ, ન દીયે તીત્ર વિપાક; તે તીથૅ શ્વર પ્રણમીએ, જિહાં નવિ આવે કાકર સિદ્ધ શિલા તપનીયમય, રત્ન સ્ફાટિક ખાણું; તે તોથે શ્વર પ્રણમીએ, પામ્યા કેવલ નાણું. સાવન રૂપા રત્નની, ઔષધિ જાત અનેક, તે તીર્થ શ્વર પ્રણમીએ, ન રહે પાતક એક. સચમ ધારી સયમે, પાવન હેાય જિણ ક્ષેત્ર; તે તોથેશ્વર પ્રણમીએ, દેવા નિમલ નેત્ર. શ્રાવક જિહાં શુભ દ્રવ્યથી, એચ્છવ પૂજા સ્નાત્ર તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, પેષે પાત્ર સુપાત્ર સ્વામિવત્સલ પુણ્ય જિહાં, અનંત ગુણ કહેવાય; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, સાવન પુલ વધાય. સુંદર જાત્રા જેહની, દેખી હરખે ચિત્ત, તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, ત્રિભુવન માંહે વિદિત. --
૧૭૧
૨૬
૨૭
૨૮
૨૯
૩૦
૩૧
૩૨
૩૩
૩૪
૩૫
૩૬
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
વા ષિક ૫ વસગ્ર હું
૧૭૨
પાલીતાણું પુરુ ભલું, સરાવર સુંદરપાલ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, જાએ સકલ જ જાળ. મન માહન પાગે ચઢે, પગ પગ કમ` ખવાય; તે તોથે શ્વર પ્રણમોએ, ગુણ ગુણી ભાવ લખાય. જેણે ગિરિ રૂખ સેાહામણાં, કુડે નિર્મળ નીર; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, ઉતારે ભવ તીર. મુક્તિ મંદિર સાપાન સમ, સુંદર ગિરિવરપાજ તે તોથેશ્વર પ્રણમીયે, લહિએ શિવપુર રાજ. કર્મે કાટિ અવિકટ ભટ, દેખી જે અંગ; તે તીથૅ શ્વર પ્રણમીએ, દિન દિન ચઢતે રંગ. ગોરી ગિરિવર ઉપરે, ગાવે જિનવર ગીત; તે તીથૅ શ્વર પ્રણમીએ, સુખે શાસન રીત. કવડ યક્ષ રખવાલ જસ, અહનીશ રહે હજીર; તે તીથેશ્વર પ્રણમીયે, અસૂરાં રાખે દૂર. ચિત્ત ચાતુરી ચકકેસરી, વિઘ્ન વિનાસણહાર; તે તીથેશ્વર પ્રણમીયે, સંધ તણી કરે સાર. સુરવરમાં મધવા યથા, ગ્રહ ગણમાં જિમચંદ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીયે, તિમ સવિ તીરથ ઇંદ. દી દુ`તિ વારણા, સમર્યાં સારે કાજ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીયે, સવિ તીથ શિરતાજ. પુંડરિક પંચ કેશુ, પામ્યા કેવલ નાણુ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીયે, કમ તણી હેાઈ હાણુ.
૩૭
૩૮
૩૯
૪૦
૪૧
૪૨
૪૩
૪૪
૪૫
૪૬
૪૭
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી કાર્તિકી પુ ન મ પ વ
૧૩ મુનિવર કેડિ દસ સહિત, દ્રાવિડ અને વારિખે , તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીયે; ચઢિયા શિવ નિરોણ. ૪૮ નમિ વિનમી વિદ્યાધરા, દોય કોડિ મુનિ સાથ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીયે, પામ્યા શિવપુર આથ. ૪૯રૂષભવંશી નરપતિ ઘણા, ઈણે ગિરિ પાંત્યા મેક્ષ, તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીયે, ટાન્યા ઘાતિક દોષ. ૫૦ રામ ભરત બિહ બંધવા, ત્રણ કોડિ મુનિ યુત; તે તીથેશ્વર પ્રણમીયે, ઈણે ગિરિ શિવ સંપત્ત. ૫૧ નારદ મુનિવર નિર્મળ, સાધુ એકાણું લાખ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીયે, પ્રવચન પ્રગટ એ ભાખ. પર સાંબ પ્રદ્યુમ્ન રષિ કહ્યા, સાદી કે કોડિ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીયે, પૂર્વકમ વિડી. થાવસ્યા સુત સહસશું, અણસણ રંગે કીધ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીયે, વેગે શીવપદ લીધ. ૫૪ શુક પરમાચારજ વળી, એક સહસ અણગાર; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીયે, પામ્યા શિવપુર દ્વાર. ૫૫ શિલ સૂરિ મુનિ પાંચસેં, સહિત હુઆ શિવના તે તીર્થેશ્વર પ્રણોયે, અંગે ધરી ઉત્સાહ, ૫૬ ઈમ બહુ સિદ્ધા ઇણે ગિરે, કહેતાં નાવે પાર; તે તીર્થેશ્વર પ્રમોયે, શાસ્ત્ર માંહે અધિકાર. ૫૭ બીજ ઈહાં સમકિત તણું, રેપે આતમ લેમ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, ટાળે પાતક તેમ. ૫૮
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૪
ત્ર તીર્થેશ્વર
જિહાં તક ઊરદાર
વા ષિક ૫ ૧ સં . હ બ્રહ્મ સ્ત્રી ભૃણ ગો-હંયા, પાપે ભારિત જેહ, તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, પિાંત્યા શિવપૂર છે. જગ જોતાં તીરથ સવે, એ સમ અવર ન દીઠ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, તીર્થ માંહે ઉદ્ધિ. ધન ધન સેરઠ દેશ જિહા, તીરથ માંહે સાર, તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, જનપદમાં શિરદાર. . અહનિશ આવત ટુકડા, તે પણ જેહને સંગ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, પામ્યા શિવ વધુ રંગ. ૬૨ વિરાધક જિન આણના, તે પણ હુવા વિશુદ્ધ તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, પામ્યા નિર્મલ બુદ્ધ. મહા મ્લેચ્છ શાસન રિપુ, તે પણ હવા ઉપસંત; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીયે, મહિમા દેખી અનંત. મંત્ર ગ અંજન સવે, સિદ્ધ હવે જિણ ઠામ, તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, પાતકાહારી નામ. સુમતિ સુધારસ વરસતે, કમ દાવાનલ સંત, તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, ઉપસમ તસ ઉ@સંત. ૬૬ શ્રતધર નિત નિત ઉપદિશે, તત્વાતત્વ વિચાર તે તીર્થેશ્વર પ્રભુમીએ, ગ્રહે ગુણયુત શાતાર. પ્રિય મેલક ગુણગણતણું, કીતિ કમલા સિંધુ તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, કલિકાલે જગબંધુ. ૬૮ શ્રી શાંતિ તારણ તરણુ, જેહની ભક્તિ વિશાલ તે તીથેશ્વર પ્રણમોએ, દિન દિન મંગળ માળ. ૬૯
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી કા તિ કી , ન મ પ વ
૧૭૫ વેત ધજા જસ લકતી, ભાખે ભવિને એમ તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, ભ્રમણ કરે કેમ. ૭૦ સાધક સિદ્ધ દિશા ભણી, આરાધે એક ચિત; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, સાધન પરમ પવિત્ત. ૭૧ સંઘપતિ થઈ એહનો, જે કરે ભાવે યાત્ર; તે તીર્થેશ્વર પ્રમીએ, તસ હાય નિર્મળ ગાત્ર. શુદ્ધાતમ ગુણ રમણતા, પ્રગટે જેહને સંગ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, જેહને જ અભંગ. રાયણ વૃક્ષ સોહામણા, જિહાં જિનેશ્વર પાય; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, સેવે સુન્નર રાય. પગલાં પૂજી કષભનાં, ઉપશમ જેહને અંગ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, સમતા પાવન અંગ. ૭૫ વિદ્યાધરજ મેલે બહુ, વિચરે ગિરિવર હૃગ, તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, ચઢતે નવરસ રંગ. ૭૬ માલતી મેગર કેતકી, પરિમળ મેહે ભંગ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, પૂજે ભવિ એકંગ. ૭૭ અજિત જીનેશ્વર જિહાં રહ્યા, ચોમાસું ગુણ ગેહ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, આણી અવિહડ નેહ. ૭૮ શાંતિ જિનેસર સેળમા, સેળ કષાય કરી અંત: તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, ચતુર માસ રહંત ૭૯ નેમિ વિના જિનવર સર્વે, આવ્યા જેણે કામ : તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, શુદ કરે પરિણામ... ૮૦
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૬
વાર્ષિ ક પ વ સ ચ હ નમિ નેમ જીન અંતરે, અજીત શાંતિ સ્તવ કીધ; તે તીથેશ્વર પ્રણમોએ, નંદાણ પ્રસિદ્ધ. ૮૧ ગણધર મુનિ ઉવઝાય તિમ, લાભ લહ્યા કેઈ લાખ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, જ્ઞાન અમૃત રસ ચાખ. ૮૨ નિત્ય ઘંટા ટંકારવે, રણજણે ઝલ્લરનાદ; તે તથેશ્વર પ્રણમીએ, સુંદુભિ માઈલવાદ. ૮૩ જિણે ગિરે ભરત નરેશ્વરે, કીધે પ્રથમ ઉદ્ધાર; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, મણિમય મૂરતિ સાર, ચેમુખ ચઉગતિ દુખ હરે, સેવનમય સુવિહાર તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, અક્ષય સુખ દાતાર. ઈત્યાદિક મોટા કહ્યા, સેળ ઉદ્ધાર સફાર; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, લઘુ અસંખ્ય વિચાર. ૮૬ દવ્ય ભાવ વરી તણે, જેહથી થાયે અંત; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, શત્રુંજય સમરંત. પુંડરિક ગણધર હુઆ, પ્રથમ સિદ્ધ ઇણે ઠામ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, પુંડરિકગિરિ નામ. ૮૮ કાંકરે કાંકરે ઇણે ગિરિ, સિદ હુઆ સુપવિત્ત; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, સિદ્ધક્ષેત્રસમચિત્ત. મલ દ્રવ્ય ભાવ વિશેષથી, જેહથી જાએ દૂર; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, વિમલાચલ સુખ પૂરસુરવર બહુ જે ગિરિ, નિવસે નિર્મળ ઠામ, તે તીર્થેશ્વરપ્રણમીએ, સુરગિરિ નામ પ્રમાણ. ૯૧
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી કાર્તિકી પુ ન મ ૫ વ પરવત સહુ માંહે વડા, મહાગિરિ તેણે કંહત; તે તીથે શ્વર પ્રણમાએ, દર્શન લહે પુણ્યવંત. પુણ્ય અનગ લ હથો, થાયે પાપ વિનાશ; તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, નામ ભલું પુણ્ય રાસ. લક્ષ્ય દેવી જે ભણ્યા, કુંડે કમલ નિવાસ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, પદ્મ નામ સુવાસ. સવિ ગિરિમાં સુરપતિ સમા, પાતક પ`ક વિલાય; તે તીથૅ શ્વર પ્રણમીએ, પવ ત ઇંદ્ર વિખ્યાત. ત્રિભુવનમાં તીરથ સવે, તેમાં માં એઠું; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, મહાતીર્થં જસ રહ. આદિ અ`ત નહિ' જેહની, કાઇ કાળે ન વિલાય તે તીર્થેશ્વર પ્રણમીએ, શાશ્વત ગિરિ કહેવાય. ભટ્ટ ભલા જે ગિરિવરે, આવ્યા હાય અપાર; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, નામ સુભદ્ર સંભાળ. વીય વધે શુભ સાધુને, પામી તીરથ ભક્તિ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, નામે જે દ્રઢ શક્તિ શિવગતિ સાથે જે ગિરે, માટે તે અભિધાન તે તો શ્વર પ્રણમીએ, મુક્તિ નિલય ગુણ ખાણું. ૧૦૦ ચંદ સૂરજ સમકિત ધરી, સેવ કરે શુભ ચિત્ત, તે તીથૅ શ્વર પ્રણમીએ, પુષ્પદ ત વિદિત્ત. ભીતિ ન રહે ભવજલ થકી, જે ગિરિ હું નિવાસ, તે તીથૅ શ્વર પ્રણમીએ, મહાપદ્મ સુવિલાસ.
૧૦૧
૧૨
૧૯
૯
૯૪
૯૪
૯૫
૯૬
૯૯
૯૮
૯૯
૧૦૨
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૦
વાર્ષિક પત્ર સમ હું
ભુમિ ધરિ જે ગિરિવરે, ઉદધિ ન લાપે લીહ; તે તીથૅ ધર પ્રણમીએ. પૃથ્વી પીઠ અનીહ. મંગળ સવિ મળવાતણું, પીઠ એહુ અભિરામ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, ભદ્ર પીઠ જસ નામ. મૂળ જસ પાતાલમે, રત્નમય મનેાહાર; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ, પાતાળ મૂળ વિચાર. કમ ક્ષય હાયે જિહાં, હાય સિદ્ધ સુખ કેલ; તે તીર્થેશ્વર પ્રમીએ, અકમ કરે મન મેલ. કામિત સવિ પૂરણ હાય, જેહનું દરસણુ પામ; તે તીથેશ્વર પ્રણમીએ. સર્વાં કામ મન ઠામ. ઇત્યાદિક એકવીસ ભલાં, નિરૂપમ નામ ઉદાર. જે સમર્યાં જે પાતક હરે, આતમ શક્તિ અનુસાર. ૧૦૮
૧૦૩
૧૦૪
૧૦૫
૧૦૬
૧૦૭
કળા.
ઇમ તો નાયક - સ્તવન લાયક, સુશ્રુણ્યા શ્રી સિદ્ધગિરિ, અત્તર સય ગાહ સ્તવને, પ્રેમ ભક્તે મને ધરી, શ્રી કલ્યાણસાગરસુરિશિષ્ય, શુભ જગીશે સુખ કરી; પુણ્ય મહેાય સકળ મગળ, વેલિ સુજશે જય સિરિ. ॥ ૧૦૯ ||
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી કાર્તિકી પુ ન મ ય વ
૧૯૯
૨
શ્રી સિદ્ધાચલના ૨૧ નામના ૩૯ દૂહા ૧ સિદ્ધાચલ સમર્’ સદા, સારઠ દેશ મઝાર; મનુષ્ય જન્મ પામી, કરી, વંદુ વાર હાર. અંગ વસન મન ભૂમિકા, પ્રજોપગરણ સાર; ન્યાય દ્રવ્ય વિધિ શુદ્ધતા, શુદ્ધિ સાત પ્રકાર. કાર્તિક શુદિ પૂનમ દિને, દશ કેડિટ પરિવાર; • દ્રાવિડ વારિખિલ્લજી, સિદ્ધ થયા નિરધાર. તિર્ણ કારણ કાર્તિકે દિને, સંધ સકલ પરિવાર; આદિતિ સનમુખ રહી, ખમાસમણું મહુવાર. ૪ એકવીસ નામે વરણુછ્યુ, તિહાં પહેલુ અભિધાન; શત્રુંજય શુકરાયથી, જનક વચન અહુ માન. ૫ અહિ' સિદ્ધાચલ સમરૂ સદા” એ કહે પ્રત્યેક ખમાસમણુ દીઠ કહેવા.
૨ સમાસર્યાં સિદ્દાચળે, પુંડરિક ગણુધાર, લાખ સવા માહાત્તમ કર્યું, સુરનર સભા મઝાર. ૬ ચૈત્રી પુનમને દિને, કરી અણુસણુ એક માસ; પાંચ કેાડી મુનિ સાથસ, મુક્તિ નિલયમાં વાસ. ૭ તિણે કારણ પુંડરિક ગિરિ, નામ થયુ· વિખ્યાત; મન વચ કાર્ય વંદીએ, ઉઠી નિત્ય પ્રભાત. ૮ સિ. ૩ વીસ કેાડીશું પાંડવા, મેક્ષ ગયા ણે ઠામ;
ઈમ અનંત મુકતેગયા, સિદ્ધક્ષેત્રતિણે નામ. ૯ સિ.
૧
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૦
વા ધ ક પ ર્વ સં ગ હે ૪ અડસઠ તીરથ ન્હાવતાં, અંગ રંગ ઘડી એક; તુબી જલ સ્નાન કરી, જાગે ચિત્ત વિવેક. ૧૦ ચંદ્રશેખર રાજા પ્રમુખ, કર્મ કઠિન મલધામ;
અચલપદેવિમલા થયાતિવિમલાચલનામ ૧૧સિ. ૫ પર્વતમાં સુરગિરિ વડે, જિન અભિષેક કરાય; સિદ્ધહુઆ સ્નાતક પદે, સુરગિરિ નામ ધરાય. ૧૨ અથવા ચઉદે ક્ષેત્રમાં, એ સમે તીરથ ન એક; તિPસુરગિરિનામેનમું જિહાંસુરવાસઅનેક.૧૩સિ. ૬ એંસી જન પૃથુલ છે, ઉચપણે છવીસ,
મહિમાએ મોટેગિરિ, મહાગિરિનામ નમીશ.૧૪સિ. ૭ ગણધર ગુણવંતા મુનિ, વિશ્વમાં વંદની;
જેહા તેહ સંયમી, વિમલાચલ પૂજનીક. ૧૫ વિપ્રલોક વિખધર સમા, દુઃખીઆ ભૂતલ માન દ્રવ્ય લિંગી કણ ક્ષેત્રસમ,મુનિવર છીપ સમાન.૧૬ શ્રાવક મેઘ સમા કહ્યા કરતા પુણ્યનું કામ; પુણ્યની રાશિ વધે ઘણી,તેણે પુણ્યરાશિનામ.૧૭સિ. સંયમધર મુનિવર ઘણું, તપ તપતા એક ધ્યાન, કર્મ વિયેગે પામિઆ, કેવલ લક્ષ્મી નિધાન. ૧૮ લાખ એકાણુ શિવ તૈય, નારદશું અણગાર; નામનો તેણે આડમું, શ્રીપદગિરિ નિરધાર.૧સિ. ૯ શ્રી સીમંધર સ્વામીએ, એ ગિરિ મહિમા વિલાસ; છેદ્રની આગે વર્ણવ્યા, તેણે એ ઇદ્રપ્રકાશ. ૨૦
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી કા ર્તિ કી ન મ પ વે ૧૦ દશ ટિ અણુવ્રત ધરા, ભકતે જમાડે સારુ
જૈન તીર્થ યાત્રા કરી, લાભ તો નહિ પાર. ૨૧ તેહ થકી સિદ્ધાચલે, એક મુનિને દાન;
દેતાં લાભ ઘણો હવે, મહાતીર્થ અભિધાન. રર સિ. ૧૧ પ્રાયે એ ગિરિ શાશ્વતે, રહેશે કાલ અનંત,
શત્રુંજયમહાતમસુણી,નમેશાશ્વતગિરિસંત ૨૩સિ. ૧૨ ગા નારી બાળક મુનિ, ચકૃહત્યા કરનાર;
યાત્રા કરતાં કાર્તિકી, ન રહે પાપ લગાર. ૨૪ જે પરદારાલંપટી, ચેરીના કરનાર, દેવ દ્રવ્ય ગુરૂ દ્રવ્યના, જે વળી ચારણહાર, ૨૫ ચિત્રી કાતિક પૂનમે, કરે યાત્રા ઈણે ઠામ;
તપ તપતાં પાતિક ગલે, તિણે દઢશક્તિનામ.૨૬ સિ. ૧૩ ભવ ભય પામી નીકળ્યા, થાવસ્યા સુત જેહ;
સહસ્તમુનિશું શિવવર્યા મુક્તિનિલયગિરિતેહરકસિ. ૧૪ ચંદાસૂરજ બિહુ જણા, ઉભા ઇણે ગિરિ શ્રેગ;
કરી વર્ણનને વધાવીયો, પુષ્પદંત ગિરિરંગ ૨૮સિ. ૧૫ કર્મકિઠણકલશુભવ જલતજી,ઈહ પામ્યાશિવસ,
પ્રાણી પદ્મ નિરંજની, વદ ગિરિ મહાપદ્મ. રસિ. ૧૬ શિવ વહુ વિવાહ ઉત્સવે, મંડપ રચીયો સાર; | મુનીવર વર બેઠકભણી પૃથ્વી પીઠ મનોહાર, ૩૦સિ. ૧૭ શ્રી સુભદ્ર ગિરિ નમો, ભદ તે મંગલ રૂ૫;
જલતરૂરજ ગિરિવરતણી, શીસ ચલવે ભૂપસિ .
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૨
વાર્ષિ ક ૫ ૧ સં 9 હ ૧૮ વિદ્યાધર સુર અપચ્છરા, નદી શત્રુંજી વિલાસ
કરતા હરતા પાપને, ભયે ભવિ કલાસ. ૩૨સિ. ૧૯ બીજા નીરવાણી પ્રભુ, ગઈ ચોવીશી મઝાર;
તસ ગણધર મુનીમાં વડા, નામે કદંબ અણગાર.૩૩ પ્રભુ વચને અણસણ કરી, મુક્તિપુરીમાં વાસ;
નામે કદંબગિરિ નમે, તો હાયલીલ વિલાસ-૩૪સિ. ૨૦ પાતાલે જશ મૂલ છે, ઉજવલ ગિરિનું સાર;
ત્રિકરણ ચગે વદતાં, અલ્પ હેયે સંસાર. ૩૫ સિ. ૨૧ તન મન ધન સુત વલ્લભા, સ્વર્ગાદિક સુખ ભેગ;
જે વંછે તે સંપજે, શીવ રમણ સંયોગ. ૩૬ વિમલાચલ પરમેષ્ઠિનું ધ્યાન ધરે ખટ માસ; તેજ અપુરવ વિસ્તરે, પુગે સઘળી આશ. ૩૭ ત્રીજે ભવ સિદ્ધિ લહે, એ પણ પ્રાયિક વાચક ઉત્કૃષ્ટા પરિણામથી, અંતર મૂહર્ત સાચ. ૩૮ સર્વ કામ દાયક નમો, નામ કરી એલખાણ,
શ્રી શુભવીર વીજય પ્રભુ,નમતાં ક્રોડ કલ્યાણસિ . અથ શ્રી મન એકાદશીનું મહામ્ય.
આ પર્વ માગશર સુદ ૧૧ ને દીવસે આવે છે, બા વીશમા તીર્થંકર શ્રી નેમિનાથ ભગવાનને શ્રી કૃષ્ણજીએ પુછયું કે વર્ષના ૩૬૦ દિવસમાં એ ક ઉત્તમ દિવસ છે કે જે દિવસમાં અ૫ વ્રત તપ પ્રમુખ કરે શકે પણ બહુ
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮.
શ્રી મૌન એ ક દ શી ૫ વ ફલ આપનારે થાય. તે વખતે ભગવાને માગશર સુદ ૧૧ ને દિવસ અ૫ વ્રતાદિક કરે થકે પણ બહુ પુન્ય થાય તેમ જણાવેલું છે. અને તે કૃષ્ણ વાસુદેવ આદિ ઘણુ ભવ્ય જીવેએ તે પર્વને આરાધી આત્મકલ્યાણું કરેલું છે. વળી સુવ્રત શેઠ પણ તે પર્વને આરાધી ઠેક્ષે પહોંચેલા છે. તે દિવસે વર્તમાન ચેવીસીમાંથી આ ભરતક્ષેત્રમાં અઢારમા અરનાથજીએ દીક્ષા લીધી છે એકવીસમા તીર્થકર શ્રી નમિનાથજીને કેવલજ્ઞાન ઉપન્યું છે. તથા ઓગણીશમા શ્રી મલ્લિનાથજીને એ દિવસે જન્મ થયે છે, વલી દીક્ષા પણ એજ દિવસે લીધી છે, તથા કેવલજ્ઞાન પણ એજ દીવસે ઉપન્યું છે એમ પાંચ કલ્યાણક થયાં છે એવી જ રીતે પાંચ ભરત અને પાંચ ઐરાવતના મલી વર્તમાનના ૫૦ કલ્યાણક સમજવાં તેવી જ રીતે અતીત અને અનાગતના પચાસ પચાસ ગણતાં તેજતીથીએ ૧૫૦ કલયાણક થયાં છે જેથી તે પર્વ મહત પુન્યવાલું થાય છે. તે દીવસે ભવિજીએ ઉપવાસ કરી પૌષધ વ્રત અંગીકાર કરવું અને સાવદ્ય વેપારને ત્યાગ કરી મોન ધારણ કરવું. ૧૫૦ કલ્યાણકનું ગણણું ગણવું, દેવ વાંદવા વિગેરે શુભ ધ્યાનમાં અને જ્ઞાનાદિક અભ્યાસમાં દીવસ વ્યતીત કરવો તેની કથા વિગેરે તથા તે તિથિનું માહાસ્ય ઘણું જ છે તે અન્ય ગ્રંથેથી જાણી લેવું.
| શ્રી મન એકાદશીનું ગણુણું ૧ જંબુદ્વીપે ભરત અતીત ચેવશી. '
૪ શ્રી મહાયશ સર્વશાય નમઃ
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ 9 નું વ્ર હ ૬ શ્રી સર્વાનુભૂતિ અર્હતે નમઃ ૬ શ્રી સર્વાનુભૂતિનાથાય નમઃ ૬ શ્રી સર્વાનુભૂતિ સર્વજ્ઞાય નમઃ
૭ શ્રી શ્રીધરનાથાય નમઃ ૨ જ બુદ્ધીપે ભરતે વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી નમિનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૧૯ શ્રી મલ્લિનાથ અર્હતે નમઃ ૧૯ શ્રી મલ્લિનાથ નાથાય નમઃ ૧૯ શ્રી મલ્લિનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૮ શ્રી અરનાથ નાથાય નમઃ ૩ જંબુદ્વીપે ભારતે અનાગત વીશી.
૪ શ્રી સ્વયંપ્રભ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૬ શ્રી દેવશ્રત અર્હતે નમઃ ૬ શ્રી દેવકૃત નાથાય નમઃ ૬ શ્રી દેવકૃત સર્વજ્ઞાય નમઃ ૭ શ્રી ઉદયનાથ નાથાય નમ:
૪ ધાતખડે પૂર્વભરતે અતીતે વીશી.
૪ શ્રી અકલંક સર્વજ્ઞાપ્ય નમઃ ૬ શ્રી શુભંકરનાણા આઈ ના
..
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી મૈ ન એ કાશી ય
૬ શ્રી શુભ કરનાથ નાથાય નમઃ ૬ શ્રી શુભ’કરનાથે સવજ્ઞાય નમઃ ૭ શ્રી સમનાથ નાથાય નમઃ ૫ ધાતકીખડે પૂર્વ ભરતે વર્ત્તમાન ચેાવીશી. ૨૧ શ્રી બ્રોન્દ્રનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૯ શ્રી ગુણનાથ અહં તે નમઃ ૧૯ શ્રી ગુણનાથ નાથાય નમઃ ૧૯ શ્રી ગુણનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૮ શ્રી ગાંગિકનાથ નાથાય નમઃ
૬ ધાતકીખડે પૂર્વભરતે અનાગત ચાવીશી. ૪ શ્રી સાંપ્રત સર્વજ્ઞાય નમઃ ૬ શ્રી મુનિનાથ અંતે નમઃ ૬ શ્રી મુનિનાથ નાથાય નમઃ શ્રી મુનિનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૭ શ્રી વિશિષ્ટનાથ નાથાય નમઃ
૭ પુષ્કરવરદ્વીપે પૂર્વ ભરતે અતીત ચાવીશી.
૪ શ્રી સુમૃદુનાથ સર્વાય નમઃ ૬ શ્રી વ્યક્તનાથ અહં તે નમઃ ૬ શ્રી વ્યક્તનાથ નાથાય તેમઃ ૬ શ્રી વ્યક્તનાથ સર્વ જ્ઞાય નમઃ
43
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ વ સ ગ હ
૭ શ્રી કલાશત થાય નમઃ ૮ પુષ્કરવાર પૂર્વભરતે વર્તમાન વીશી.
૨૧ શ્રી અરણ્યવાસ સર્વત્તાય નમઃ ૧૯ શ્રી ગનાથ અર્હતે નમઃ ૧૯ શ્રી યોગનાથ નાથાય નમઃ ૧૯ શ્રી ચાગનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૮ શ્રી અયોગનાથ નાથાય નમઃ
૯ પુષ્કરવરદ્વીપે પૂર્વભરતે અનાગત ચોવીશી.
૪ શ્રી પરમ સર્વજ્ઞાય નમ: ૬ શ્રી શુદ્ધાત્તિનાથ અર્હતે નમઃ ૬ શ્રી શુદ્ધાત્તિનાથનાથાય નમઃ ૬ શ્રી શુદ્ધાત્તિનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૭ શ્રી નિકેશનાથ નાથાય નમઃ
૧૦ ધાતકીખડે પશ્ચિમભરતે અતીત વીશી.
૪ શ્રી સવર્થ સર્વજ્ઞાય નમ: ૬ શ્રી હરિભદ અહંતે નમઃ ૬ શ્રી હરિભદ્ર નાથાય નમઃ ૬ શ્રી હરિભદ્ર સર્વજ્ઞાય નમઃ ૭ શ્રી મગધાધિપ નાથાય નમઃ
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૭
શ્રી મા ન એ ક દ શી પર્વ ૧૧ ધાતકીખડે પાશ્ચમભરતે વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી પ્રયચ્છ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૯ શ્રી અક્ષભનાથ અર્હતે નમઃ ૧૯ શ્રી અક્ષોભનાથ નાથાય નમઃ ૧૯ શ્રી અક્ષાભનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ
૮ શ્રી મલયસિંહ નાથાય નમઃ ૧૨ ધાતકીખંડે પશ્ચિમભરતે અનાગત વીશી.
૪ શ્રી દિન૨ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૬ શ્રી ધનદનાથ અર્હતે નમઃ ૬ શ્રી ધનદનાથ નાથાય નમઃ ૬ શ્રી ધનદનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ
૭ શ્રી પિષધનાથ નાથાય નમઃ ૧૩ પુષ્કરવરીપે પશ્ચિમભરતે અતીત ચોવીશી.
૪ શ્રી પ્રલંબસર્વજ્ઞાય નમ: ૬ શ્રી ચારિત્રિનિધિ અને નમઃ ૬ શ્રી ચારિત્રનિધિ નાથાય નમઃ ૬ શ્રી ચારિત્રનિધિ સર્વજ્ઞાય નમ:
૭ શ્રી પ્રશમરાજિત નાથાય નમઃ ૧૪ પુષ્કવરીપે પશ્ચિમભરતે વર્તમાન ચાવીશી -
૨૧ શ્રી સ્વામી સવશાય નમ--*
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૮
વાર્ષિક ૫ 4 સંગ્રહ ૧૯ શ્રી વિપરીતનાથ અર્હતે નમઃ ૧૯ શ્રી વિપરીતનાથ નાથાય નમઃ ૧૯ શ્રી વિપરીતનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ
૧૮ શ્રી પ્રસાદનાથ નાથાય નમ: ૧૫ પુષ્કરગરી પશ્ચિમ ભરતે અનાગત વીશી.
૪ શ્રી અઘટિતનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૬ શ્રી બ્રમણનાથ અર્હતે નમઃ ૬ શ્રી ભ્રમણન્દ્રનાથ નાથાય નમ: ૬ શ્રી ભ્રમણેન્દ્રનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ
૭ શ્રી રાષભચંદ્ર નાથાય નમઃ ૧૬ જંબુદ્વોપે ઐરાવતે અતીત ચોવીશી.
૪ શ્રી દયાંત સર્વજ્ઞાય નમ: ૬ શ્રી અભિનંદનનાથ અર્હતે નમઃ ૬ શ્રી અભિનંદનનાથ નાથાય નમઃ ૬ શ્રી અભિનંદનનાથ સર્વશાય નમઃ
૭ શ્રી રત્નશનાથ નાથાય નમઃ ૧૭ જંબુદ્વિીપે ઐરાવતે વર્તમાન વીશી.
૨૧ શ્રી શ્યામકષ્ટ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૯ શ્રી અરૂદેવતાથ અર્હતે નમ: ૧૯ શ્રી મરૂદેવનાશ નાથાણ વસ
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી મે ન એ ક દ શી પર્વ ૧૯ શ્રી મરૂદેવનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ
૧૮ શ્રી અતિપાર્શ્વનાથ નાથાય નમઃ ૧૮ જંબુદ્વીપે ઐરાવતે અનાગત ચેવશી.
૪ શ્રી નંદિષેણ સર્વશાય નમઃ ૬ શ્રી વ્રતધરનાથ અર્હતે નમઃ ૬ શ્રી વ્રતધરનાથે નાથાય નમ: ૬ શ્રી વ્રતધરનાથ સર્વશાય નમ:
૭ શ્રી નિર્વાણનાથ નાથાય નમઃ ૧૯ ધાતકીખડે પૂર્વવતે અતીત વીશી.
૪ શ્રી સિદર્યસવજ્ઞાય નમઃ ૬ શ્રી ત્રિવિક્રમનાથ અહત નમઃ ૬ શ્રી ત્રિવિક્રમનાથ નાથાય નમઃ ૬ શ્રી ત્રિવિક્સનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ
૭ શ્રી નરસિંહનાથ માથાય નમઃ ૨૦ ધાતકીખંડે પૂર્વ એરવતે વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી ખેમંત સર્વશાય નમઃ ૧૯ શ્રી સંતષિતનાથ અર્હતે નમઃ ૧૯ શ્રી સંતષિતનાથ નાથાય નમઃ ૧૯ શ્રી સંતષિતનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૮ શ્રી કામનાથ નાથાય નમઃ
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ર્વ સં ગ હ ૨૧ ધાતકીખડે પૂર્વ અરવતે અનાગત ચોવીશી.
૪ શ્રી મુનિનાથ સર્વશાય નમઃ ૬ શ્રી ચંદ્રદાહ અહંતે નમઃ ૬ શ્રી ચંદદાહ નાથાય નમઃ ૬ શ્રી ચંદ્રદાહ સર્વશાય નમઃ
૭ શ્રી દિલાદિત્ય નાથાય નમઃ રર પુષ્કરા પૂર્વ ઐરાવતે અતીત ચોવીશી.
૪ શ્રી અષ્ટાહિત સર્વજ્ઞાય નમઃ ૬ શ્રી વણિકનાથ અહત નમઃ ૬ શ્રી વણિકનાથ નાથાય નમઃ ૬ શ્રી વણિકનાથ સર્વશાય નમઃ
૭ શ્રી ઉદયજ્ઞાન નાથાય નમઃ ૨૩ પુષ્કરાદ્ધ પૂર્વઐરાવતે વર્તમાન વીશી.
૨૧ શ્રી તમે કંદ સર્વજ્ઞાય નમ: ૧૯ શ્રી સાયકલ અહત નમ: ૧૯ શ્રી સાયકલ નાથાય નમઃ ૧૯ શ્રી સાયકાક્ષ સર્વશાય નમઃ ૧૮ શ્રી ક્ષેમંતનાથ નાથાય નમઃ ૨૪ પુષ્કરાÒ પૂર્વઐરવતે અનાગત વીશી,
૪ શ્રી નિર્વાણિક સર્વશાય નમઃ
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી મે ન એ ક દ શી ૫ વ ૬ શ્રી રવિરાજ અહત નમઃ ૬ શ્રી રવિરાજ નાથાય નમઃ ૬ શ્રી રવિરાજ સર્વજ્ઞાય નમઃ
૭ શ્રી પ્રથમનાથ નાથાય નમઃ ૨૫ ધાતકીખંડે પશ્ચિમએરવતે અતીત ચોવીશી.
૪ શ્રી પૂરૂરવા સર્વશાય નમઃ ૬ શ્રી અવધ એહતે નમઃ ૬ શ્રી અવધ નાથાય નમઃ ૬ શ્રી અવબોધ સર્વશાય નમઃ
૭ શ્રી વિકમેંદ્ર નાથાય નમઃ ૨૬ ધાતકીખંડે પશ્ચિમૌરવને વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી સુશાંતિ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૯ શ્રી હરદેવ અહત નમઃ ૧૯ શ્રી હરદેવ નાથાય નમઃ ૧૯ શ્રી હરદેવ સર્વશાય નમઃ
૧૮ શ્રી નંદિકેશ નાથાય નમઃ ર૭ ધાતકીખડે પશ્ચિમ ઐરવતે અનાગત વીશી.
૪ થી મહામૃગેંદ્ર સર્વશાય નમઃ ૬ શ્રી અશેચિત અહત નમઃ ૬ શ્રી અશેચિત નાથાય નમઃ
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૨
વાર્ષિક પ સ ગ્ર
૬ શ્રી અશાચિત સર્વજ્ઞાય નમઃ
૭ શ્રી ધર્મેન્દ્રનાથ નાથાય નમઃ
૨૮ પુષ્પવરદ્વીપે પશ્ચિમ અરવતે અતીત ચાવીશી. ૪ શ્રી અશ્વવ્રુંદ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૬ શ્રી કુંટિલક અહંતે નમઃ ૬ શ્રી કુટિલક નાથાય નમઃ ૬ શ્રી કુટિલક સર્વજ્ઞાય નમઃ ૭ શ્રી વષૅમાન નાથાય નમઃ
૨૯ પુષ્કરવરદ્વીપે પશ્ચિઐરવતે વર્તમાન ચાવીશી,
૨૧ શ્રી નંદિકેશ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૯ શ્રી ધર્મચંદ્ર અર્હુતે નમ ૧૯ શ્રી ધર્મચંદ્ર નાથાય નમઃ ૧૯ શ્રી ધર્મચ’દ્ર સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૮ શ્રી વિવેકનાથ નાથાય નમઃ
૩૦ પુષ્કરવરદ્વીપે પશ્ચિમ એરવતે અનાગત ચાવીશી.
૪ શ્રી કલાપક સવજ્ઞાય નમઃ
૬ શ્રી વિશામનાથ અહંતે નમઃ
૬ શ્રી વિશામમય તાય નમઃ ૬ શ્રી વિશામનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ : ૭ શ્રી અરણ્યનાથ નાથાય નમઃ
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪
-:
શ્રી મૈ ન એ કા ૮ થી ૫ વ
અથ ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી કૃતમૌન એકાદશીના દેઢ કલ્યાણકનું સ્તવન
ઢાળ પહેલી. • [છઠી ભાવના મન ધરે, એ દેશી ] ધુરિ પ્રણમું જિન મહરિસી; સમરું સરસતી ઉલ્લસી; ધસમસી મુજમતિ જિન ગુણ ગાયવાએ. | | ૧ | હરિ પૂછી જિન ઊપદિસી, પરવા તે મનએકાદસી; મનવાસી અહનિસિ તે ભવિલેકને એ. - ૨ | તરીઆ ને ભવજલ તરસી, એહ પર પિષધ ફરસી, મનહરસી અવસર જે આરાહસીએ " | ૩ | ઊજમણે જે ધારસી, વસ્તુ ઈગ્યાર ઈગ્યારસી; વારસી તે દુરગતિનાં બારણું એ.
૪ (t એ દિન અતિહિ સુડામણ, દોઢ કલ્યાણક તણે મન ઘણું ગણુણું કરતાં સુખ હેયે એ.
ઢાળ બીજી પાડે પાડે ત્રશ્ય ચોવીશી, દ્વીપ ક્ષેત્ર જિન નામેં, પાડે પાડે પંચ કલ્યાણક, ધારે શુભ પરિણામે. ૧ જિનવર પ્લાઈયે રે, મોક્ષ મારગના દાતાએ આંકણ. સર્વજ્ઞાય નમે ઈમ પહિલે, નામ અને એ બીજે; ત્રીજે નમે નાથાય તે ચેાથે, સર્વજ્ઞાય કહીજે. જિન ૨ પાંચમે નમે નાથાય કહીએ, પાડે પાડે જાણે , ત્રય નામ તીર્થકર કેરાં, ગણુણાં પાંચ વખાણે. જિન ૩ ત્રણ્ય વીસી એક એક ઢાલે, ત્રણ્ય નાજિન કહીશું, કેડી તપ કરી જે કુલ લહિ, તે જિન ભક્ત લહીશું. જિન ૪
૧૩.
|
૫
|
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
:
વ ષિક ૫ ૬ સ સ હ કામસ ડૅિ જિન નાએ, સફલ હેય નિજ જિહા, જે જિન્હેં દિન ગુણ સમાતાં, સફલ જનમ તે દિહા. જિન ૫
. ઢાળ ત્રીજી. જંબુદ્વીપ ભરત ભલું, અતીત વીશી સાર મેરે લાલ ચોથા મહાસ કેવલી, છઠ્ઠા સર્વાનુભૂતિ ઊદાર મેરે લાલ. ૧૦ જિનગર નામે જ હુએ
છે એ આંકણી છે શ્રી શ્રીધર જિન સાતમા, હવે ચોવીશી વર્તમાન. મેરે લાલ શ્રી નમિજિન એકવીશમા, ઓગણીસમા અલિપ્રધાન મેરે લાલ
જિનવર૦ ૨ શ્રી અરનાથ અઢારમા, હવે ભાવિ ચોવીશી ભાવ મેરે લાલ; શ્રી સ્વયંપ્રભ ચોથા નમ્ર, છઠ્ઠા દેવકૃત મન ત્યા મેરે લાલ.
જિનવર૦ ૩ ઉદયનાથ જિવ સાતમા, તેહને નામે મંગલમાલ મેરે લાલ; ઓચછવ રંગ વધામણ, વ લહીયેં પ્રેમ રસાલ મેરે લાલ.
જિનવર૦ ૪ અલિય વિઘન દુરે ટલે, ફરજન ચિંત્યે નવી થાય મેરે લાલ; મહિમા મોટાઈ વધે, વળી જગમાં સુજસ ગવાય મેરે લાલ.
જિનવર૦ ૫ ઢાળ થી.. પૂરજ ભરતેંત ધાતકી ખરે, અતી ચાવીશી ખુણ અખંડેરે; ચોથા શ્રી અાંસોભાગી છઠ્ઠાદેવ શુભંકર ત્યાગીરે. ૧ સસ્તનાથ સપ્તમ જિન રાયારે, સુસ્પતિ પ્રણમે જેહના પાયા વર્તમાન શશી જાણ રે, એકવીસમા બ્રક્ષેન્દ્ર ખાણે રે. ૨ એક્ઝીસ ગુણનાથ સમરીયે રે, અારમા સંગિકમન ધરી રે,
જિન જ
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯
શ્રી મૈ ન એ કા હૈ સીસ્
કહું અનાગત હવે ચાવોશીરે, ઘાતકી ખૐ હિંયડે હીસીરે. ૩ શ્રી સાંત ચેાથા સુખદાયીરે, છઠ્ઠા શ્રી મુનિનાથ અમાયીરે; શ્રી વિશિષ્ટ સક્ષમ સુખારારે, તેતે લાગે મુજ મન પ્યારારે. ૪. શ્રી જિન સમરણ જેવું મીઠું રે, એહવુ અમૃત જગમાં ન દીઠું? સુજસ મહેાદય શ્રી જિન નામેરે, વિજય લહીરે ઠામેા ઠામેરે. ૫ ઢાળ પાંચમી, પુખ્ખર અદ્ધ પૂરવા હુઆ, જિન વીએરે; ભરત અતીત ચે વીશીકે, પાપનિક દોએરે ચેાથા સુમૃદુ હું કરૂં, જિન॰ છઠ્ઠા વ્યકત જગદીશ કે. પા ૧ શ્રી કલાશત સપ્તમ ગુણભર્યો,જિન॰ હવે ચોવીશી વર્તમાન કે;પા૫૦ કલ્યાણક એ દિન હુવા, જિન॰ લીજીયે તેહના અભિધાનકે, પા૦૨ અરણ્યવાસ એકવીસમા, જિન॰ ઓગણીસમા શ્રીયેાગ કે; પાપ શ્રીઅયાગ તે અઢારમા, જિન॰ દિયે શિવરમણી સ`ચેાગ કે. પા૫૦ ૩ ચાવીસી અનાગત ભઠ્ઠી,જિન॰ તીહાં ચેાથા પરમ જિનેશકે;પાપ૦ સુધારતિ છટ્ઠા નમું, જિન॰ સાતમા શ્રીં નિ:કેશ કે. પાપ૦ ૪ પ્રિયમેલક પરમેશ્વરૂ, જિન॰ અહનું નામ તે પરમનિધાન કે; પાપ૦ મહેાટાના જે આસરા,જિન॰ તેથી લહીયે જશ બહુમાનકે. પા૦ ૫ ઢાલ છઠ્ઠી. ઘાતકી ખંડેરે પશ્ચિમ ભરતમાં, અતીત ચાવીશી સંભાર; શ્રી સર્વારથ ચેાથા જિનવરૂ, છઠ્ઠી હરિભદ્ર ધાર જિનવર નામેરે ગુજ આનંદ ઘણા. ા એ આંકણ શ્રીમગધાધિપ વંદું સાતમા, હવે ચેાવીશી વર્તમાન; શ્રી પ્રય પ્રણમુ’ એકવીસમા, જેહનું જગમાં નહીં ઉપમાન જિ.૨ શ્રીઅક્ષેાભ જિવર એગણીસમા, અઢારમા મધ્યસિંહ નાથ; હવે અનાગત ચોવીશી નમ્ર, ચોથા નિ સિષ સાથે.
નિં. ૩
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૬
વાર્ષિક ૫ સત્ર હું
છઠ્ઠા શ્રીજિન ધનદ્ સભારીયે, સાતમા વૈષધ દેવ; હરખે તેહના ચરણ કમલ તણી, સુરનર સારૈરે સેવ, જિ. ૪ ધ્યાને મિલવુ ં? એહવા પ્રભુ તણું, આલસ માંહિરે ગંગ; જનમ સફૂલ કરી માનુ તેહથી, સુજસ વિલાસ સુર’ગ, ઢાલ સાતમી.
જિ. પ
૧
પુખ્ખર પશ્ચિમ ભરતમાં, ધારા અતીત ચોવીશીરે; ચોથા પ્રલંબ જિનેસરૂ, પ્રણમ્' હિયડલે હીસીરે . એહવા સાહિબ નવિ વીસરે,ક્ષિણ ક્ષિણ ક્ષિણ સમરીયે* ડેરૈરે; પ્રભુ ગુણ અનુભવ ચેાગથી, શૈાલીયેં આતમ તેજેરે. એહવા સાહિમ નવિ વીસરે. ૫ ૨ ! એ આંકણી !! છઠ્ઠા ચારિત્ર નિધિ સાતમા, પ્રશમરાજિત ગુણ ધામારે; હવે વત માન ચાવીશીચે', સમરી જિન નામેારે. એ૦ ૩ સ્વામી સત્ત જયકરૂ, એકવીશમા ગુણગેહરે; શ્રીવિપરીત એગણીશમા, અવિહડ ધરમ સનેહરે. નાથપ્રસાદ અઢારમી, હવે અનાગત ચેાવીશીરે; ચેાથા શ્રીઅઘટિત જિન વંદીચે', કમ સંતતિ જિણે પીશીરે. એ ૫ શ્રી ભ્રમણ્દ્ર છઠ્ઠા નતુ, ઋષભચદ્રાભિધ વદુરે, સાતમા જગજસ જયકરૂ, જિન ગુણ ગાતાં આનંદુએ ૬ ઢાળ આઠમી
એ ૪
.
૧
જ શ્રૃદ્વીપ અરાવતે છ, અતીત ચાવીસી વિચાર। શ્રીદાંત ચાથા નમુંજી, જગ જનના આધાર. મનમેાહન જિનજી, મનથી નહીં. મુઝ દૂર. ॥ એ આંકણી. અભિનંદન ના નમુંજી, સાતમા શ્રી રતનેશ; વર્તમાન ચાવીશીયેજી, હવે જિન નામ ગણેશ.
સન ૨
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી મિા ન એ કા દ શી ૫ 9 શ્યામકેષ્ટ એકવીસમાજી, ઓગણીસમા મરૂદેવ શ્રી અતિપાધુ અઢારમાળ, સમરૂં ચિત્ત નિતમે. મન. ૩ ભાવી વીશી વંદીપેંજી, ચોથા શ્રી નંદિષેણ; શ્રોવતધર છઠ્ઠા નમેજી, કાલી કરમની રેણ. મન- ૪ શ્રી નિર્વાણ તે સાતમાજી, તેહશું સુજસ સનેહ, જિમ કેર ચિત્તચંદશંછ, જિમ મારા મન મેહ. મન ૫
ઢાળ નવમી.. [ પ્રથમ ગોવાલ તણે ભવેજીરે, છે એ દેશી ] પૂરવ અધે ધાતકી ઝરેઐરાવતે જે અતીત,
વીસી તેહમાં કહું છર, કલ્યાણક સુપ્રતીત. મહોદય સુંદર અનવર નામ.
એ આંકણું છે ચોથા શ્રી સૌંદર્યને જી, વંદુ વારે વાર; છઠા ત્રિવિક્રમ સમરીયેંજી, સાતમા નરસિંહ સાર. મ. ૨ વર્તમાન ચેવસીયેજી, એકવીશમાં ક્ષેમંત સંતષિત ઓગણીસમાજ, અઢારમા કામનાથ સંત. મ૦ ૩ ભાવિ વીસી વંદીએજી, ચોથા શ્રી મુનિનાથ; ચંદ્રદાહ છઠ્ઠા નમુંજી, ભવ–દવ-નીરદ-પાથ. | મ. ૪ દિલાદિત્ય જિન સાતમાજી, જન-મન મોહન વેલ; સુખજસ લીલા પામીયેજી, જસ નામે રંગરેલ. મ. ૫
ઢાલ દશમી. [ ભવિકા સિદ્ધ ચક્ર પદ વંદે; એ દેશી ] પુખર અધે પૂરવ અરવર્તે, અતીત વીશી સમારે. શ્રી અષ્ટાલિંક ચોથા વંદી, ભવ–વન–ભ્રમણ નિવારૂ. ૧ ભવિકા એહવા જિનવર ધ્યા, ગુણવંતના ગુણ ગાવો રે, ભવિકા એહવા જિનવર ધ્યાવે. - એ આંચલી.
લનts
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ ૧ સંગ્રહ વણિક નામ છ% જિંન નમીયે, શુદ્ધ ધર્મ વ્યવહારી; ઉજ્ઞાન સાતમા સંભારો, તીન ભુવન ઉપગારી રે. ભવિા૨ વર્તમાન ચાલીસી વંદુ, એકવીસમા તમાકંદ; સાયકાક્ષ ઓગણીસમા સમરે,જન-મન-નયનાનંદરે. ભવિકા૦૩ શ્રી ક્ષેમંત અઢારમા વંદે, ભાવી ચોવીસી ભાવો શ્રી નિર્વાણ થા જિનાવર, હૃદયકમલમાં લાવે રે, ભવિકા ૪ છઠ્ઠા શ્રીરવિરાજ સાતમા, પ્રથમનાથ પ્રણમીજે; ચિદાનંદઘન સુજય મહોદય, લીલા લચ્છિ લીજે. ભવિકા ૫
ઢાલ અગીઆરમી. [ કરિ પટકુલેરે લુછણાં છે એ દેશી ] પશ્ચિમ ઐરાવતે ભલે, ધાતકી અંડે અતીત કે;
વીસી રે પૂરવા, ચોથા જિન સુપ્રતીત કે. જિનવર નામ સોહામણું, ઘડીય ન મેલ્યું જાય કે; શતિ દિવસ મુજ સાંભરે, સંભારે સુખ થાય કે.
જિનવર૦ ૨ એ આંકણી. શ્રી અવબોધ છઠ્ઠા નમું, સાતમા શ્રી વિક્રમેંદ્રક
વીસી વર્તમાનના, હવે સંભારૂં જિનેન્દ્ર કે. જિન. ૩ એકવીસમા શ્રી સ્વસાંતજી. ઓગણીસમા હરનામકે, શ્રી નંદીકેશ અઢારમા, હે તાસ પ્રણામ કે. જિન૪ ભાવિ ચોવીસી સંભારીયે, ચોથા શ્રીમહામૃગેન્દ્ર કે; છઠ્ઠા અશેચિત વંદીયે, સાતમા શ્રીધર્મેદ્ર કે. જિના ૫ મન લાગ્યું જસ જેહર્યું, ન સરે તેહ વિણ તાસ કે, તેણે મુજ મન જિન ગુણ ગુણી, પામે સુજસ વિલાસ કે.
જિન. ૬
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી મા ન એ કા દુશ્રી પાર્વ
ઢાલ આરમી
પુખ્ખર પશ્ચિમ એરવતે હવે, અતીત થાવીશી વખાણુ છુ, અશ્વવંદ ચેાથા જિન નમીયે, છઠ્ઠા ફ્રુટીલક જાણુજી; સાતમા શ્રીવ માન જિનેશ્વર, ચાવીશી વર્તમાનજી; એકવીસમા શ્રો નંદીકેશ જિન, તે સમરૂં શુભધ્યાનેજી. એગણીસમા શ્રી ધર્મચંદ્ર જિન, અઢારમા 'શ્રીવિવેકાજી; હવે અનાગત ચાવીસોમાં, સન્નારૂં શુભ ટેક્રેજી; શ્રો કલાપ ચેાથા જિન છઠ્ઠા, શ્રી વિસેામ પ્રણમીજે; સાતમા શ્રી આરણ્ય જિન ધ્યાતાં, જન્મના લહે લીજેજી. ૨ શ્રી વિજય પ્રભ સુરીશ્વર રાજે, દિન દિન અધિક જગીસે જી; ખંભ નગરમાં રડીય ચામાસું, સંવત સત્તર ખત્રીસે જી; દેઢસા કલ્યાણકનું ગુણું, તે મેં પૂરણ કીધુ જી; હું ખ-ચુરણુ દીવાલી દીવસે, મનવ છિત ફલ લી જી. શ્રો કલ્યાણુવિજય વર વાચક, વાદી મતગજ સિંહાજી; તાસ શિષ્ય શ્રી લાભવિજય બુધ, પંડિત માંહિ લિùાજી; તાસ શિષ્ય શ્રી જિતવિજય બુધ, શ્રો નયવિજય સોભાગીજી; વાચક જવિજયે તસ શિષ્યે, થ્રુણીઆ જિન વડભાગીજી. ૪ એ ગણુણું જે કઠે કણ્યે, તે શિવરમણી વરક્ષેજી; તરણ્યે ભવ–હરણ્યે સવિ પાતક, નિજ આતમ ઉદ્ધરણ્યેજી; ખાર હાલ જે નિત્ય સમરÒ, ઉચિત કાજ આચરણ્યેજી; સુકૃત સહેાદય સુજસ મહેાય, લીલા તે આદરશ્તેજી.
કલશ.
એ ખાર ઢાલ રસાલ મારહ, ભાવના પ્રુફ બજરી, થર્ માર અગ વિવેક ક્ષેત્ર, ભારે મત્ત એકભા કરી;
3
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૦
વાર્ષિક ૫ વ હું એમ બાર તપવિધિ સાર સાધન, ધ્યાન જિન-ગુણ અનુસરી, શ્રી નયવિજય બુધ ચરણ સેવક, જસવિજય જયશ્રી લહી. ૧
ઇતિ શ્રી મહોપાધ્યાય શ્રીયશોવિજયજી કૃત માન એકાદશીના ગણણનું બાર ઢાલનું સ્તવન સંપૂર્ણ
પષદશામ-શ્રી પાર્શ્વનાથ મહારાજના
જન્મ કલ્યાણકને મહિમા,
આ પર્વ માગશર વદ ૧૦ ને દિવસે આવે છે. પરમ પૂજ્ય ત્રેવીસમા તીર્થંકર શ્રી પાર્શ્વનાથ મહારાજને જન્મ દિવસ છે. તેથી તે શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન જન્મ કલ્યાણક છે. અને તે ઈહલેક સબંધી પરલેક સબંધી પરમ સુખનું આપનારૂં છે, યાવત શાશ્વત મોક્ષ સુખનું આપનારૂં આ પરમપવિત્ર પર્વ છે તેને આરાધીને અનેક જીએ દેવગતિના અને મિક્ષગતિના સુખે મેળવેલાં છે. તેને વિસ્તાર કથા સંગ્રહ તથા અન્ય ગ્રંથની જાણ લેવો. તે પર્વ આરાધના કરવાને વિધિ નીચે પ્રમાણે છે. પ્રથમ તે સાયંકાલે અને પ્રાતઃ કાલે બે વખત પડિકકમણું કરવું. અને જીનમંદિરમાં જઈ અષ્ટપ્રકારે અથવા સત્તરપ્રકારે પુજા ભણવી ભણાવવી. સ્નાત્ર મહત્સવકરે, નવ અંગેઆડંબરે કરી ભગવાનનું પૂજન કરવું-અને શ્રી પાશ્વનાથાયાહતે નમ: એ મંત્રનું બે હજાર ગુણણું ગણવું. પછી ગુરૂ પાસે આવી સિદ્ધાંતનું શ્રવણ કરી પ્રણામ કરી પિતાને ઘેર આવી અને એકલઠાણું
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પાષ ઃ શ ભ ૫ વ
૨૦૧
(એકાસણું) કરીને ચઉ વિહારના નિયમ લેવા. તેમજ આગલ નવમીને દિવસે એકલઠાણું કરવું તથા એકાદશીને દીવસે પણ એકાસણું કરવુ. ત્રિવિધાહારનું પચ્ચખ્ખાણુ કરવું. તથા ત્રણ દિવસ બ્રહ્મચર્ય પાલવું. આવીરીતે પાષ કૃષ્ણે દશમીનું આરાધન દશ વર્ષ સુધી કરવું. જે પ્રાણી મન, વચન, કાયાયે કરી, આ વ્રત પૂર્વોક્તરીતે કરે તે જીવ મનઃકામના સિદ્ધિને તથા આ લેાકને વિષે ધન ધાન્યાદિકને પામે અને પરલેાકને ષિષે ઈંદ્રાદ્વિપદ્મને પ્રાપ્ત થાય અને અંતે મેાક્ષને પામે એ પ્રમાણે ચેવીશમા તીથેશ્રીમહાવીરસ્વામીએ ગુરૂગૈાતમસ્વામીના પૂછવાથી આ પના મહિમા કહેલે છે. તે વ્રત સુરદત્તનામા શ્રેષ્ઠી વિગેરે અનેક ભવ્યજીવાએ અંગીકાર કરીશુદ્ધરીતે પાલી ઉત્કૃષ્ટ સુખ જે મેાક્ષ તેને પામેલા છે. માટે ભવ્યજીવાએ પેાતાના પુગલિક તથા આત્મિકસુખને માટે અવશ્ય આ વ્રત અંગીકાર કરવું. એ વ્રત પુરૂ થયે ઉજમાદિક માહાસવ અવશ્ય કરવા. વલી તે દિવસે પંચકલ્યાણકની પૂજા ભણાવવી.
કર
૫ પાર્શ્વનાથ જન્મ કલ્યાણક સ્તવન ।
[ માળપણું ચેાગી હુએ, માઇ ભિક્ષા દેને—એ દેશી. ]
સેાના રૂપાકે સેાગઠે, સાંયાં ખેલત ખાજી; ઇંદ્રાણી સુખ દેખતે, હિર હૈાત હૈ રાજી. એક દિન ગંગ ખર્ચ, સુર સાથે અહેારા વા નારી ચકારા અપ્સરા, મહેાત કરત નિહારા.
॥ ૧ ॥
૫૨ü
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
ાર્ષિક પ સ ય હું
२०२
ગગાકે જળ ઝીલતે, છાંડી બાદલીયાં પ ખાવન ખેલ ખેલાયકે, સવિ મંદિર વળિયાં. એઠે મન્દિર માળિયે, સારી આલમ દેખે ડા હાથ પૂજાપા લે ચલે, ખાનપાન વિશેષે, પુછ્યા પડ઼ત્તર દેત હૈં, સુના મેાહન મેરે ! તાપસકું બદન ચલે, ઉઠો લેાક સવેરે. ક્રમઠ ચેાગી તપ કરે, પચઅગ્નિકી જવાળા ડા હાથે લાલ કદામણી, ગળે માહનમાળા, પાસકુઅર દેખણુ ચલે, તપસીપે' આયા ॥ આહીનાણું દેખકે, પીછે ચેગી ખેલાયા.
॥ ૩ ॥
ચેાગી સ`સાર રા એડકે, સુણુ હા લઘુરાજાના ચાથી જ ગલ સેવો, લેઇ ધર્મ આવાજા,
॥૪॥
॥ ૫ ॥
i ૬ t
it e e
સુણુ તપસી સુખ લેનકુ, જપે ફ્રાગટ માલે અજ્ઞાનસે અગ્નિ ચેિ, યાગકું [સપ્] પરજાલે. ॥ ૮ & મઠ કહે સુણુ રાજવી, તુમ અશ્વ ખેલાએ ૫ ચેાગી કે ઘર હૈ ખડે, મત કે ખતલાઓ. તેરા ગુરૂ કેાન હૈ ખડા, જિને ચાગ ધરાયા ॥ નહિ ઓળખાયા ધર્મકું. તનુકષ્ટ બતાયા. હમ ગુરૂ ધર્મ પિછાનતે, નહિ કડી પાસે !! ભૂલ ગએ દુનિયા દિશા, રહેતે વનવાસે. વનવાસી પશુ પ`ખીયાં, એસે તુમ યાગી Ll યેગી નહિ પણ ભાગીયા, સસારકે સ'ગી.
u e r
॥ ૧ ॥
ર
॥ ૧૧ u
l ૧૨ મ
॥ ૧૩ ૧
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી છે ષ દ શ મ ૫ વ દયા ધર્મક મૂલ હે, કયા કાન કુંકાયા જીવદયા નહુ જાનત, તપ ફેક્રટ માયા. | ૧૪ ના આત દયાકી દાખીયે, ભૂલ ચૂક હમારા ના બેર એર કયા બેલણ, એસા ડાકડમાલા. . I ૧૫ સાઈ હુકમસેં સેવકે, બડાકાષ્ઠ ચિરાયા છે નાગનિકાલા એકિલા, પરજલતી કાયા. | | ૧૬ | સેવક મુખ નવકાર, ધરણે બનાયા છે નાગકુમારે દેવતા, બહુ ત્રાદ્ધિ પાયા. | ૧૭ || રાણી સાથે વસંતમેં, વન ભીતર પેઠે . પ્રાસાદ સુંદર દેખીને, ઉહાં જાકર બેઠે. છે ૧૮ છે. રાજિમતીકું છોડકે, નેમ સંજય લીના છે. ચિત્રામણ જિન જેવ, વેગે ભીના . ૧૯
કાંતિક સુર તે સમે, લે કર જોડે અવસર સંજમ લેનકા, અબ એર હે થેરી. ર૦ ૫ નિજ ઘર આયે નાથજી, પ્રિયા ખિખિણ રેવે માતપિતા સમજાયકે, દાન વરસી દે.
૧ દીન દુઃખી સુખીયા કિયા, દારિદ્રકું ચૂરે છે શ્રી શુભવીર-હરિ તિહાં, અને સઘળો પૂરે. . રર :
મેરૂતેરસ આ વ્રત મારવાડી મહા વદ ૧૩, પરંતુ ગુજરાતી પષ વદ ૧૩ ને દિવસે આવે છે. આ દિવસે પ્રથમ તીર્થંકર શીષભદેવ સ્વામીનું નિર્વાણ એટલે મેક્ષ કલયાણક થયેલું
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૪.
વા ષિ ક ૫ ૧ સં ગ હ છે. જેથી આ દિવસ અતિઉત્તમ ગણાય છે, અને શિ. ચાળાની ઋતુમાં દીવસ ઘટતે ગયેલ હોય છે તે આ દીવસથી મેર જેટલો વધતાજ જાય છે. તેમ આ વ્રત કરવાથી પણ પૂન્ય લક્ષમી બ્રાહ્ય દ્રવ્યાયિક અને અત્યંતર જ્ઞાનાદિક આત્માની સ્વાભાવિક લક્ષ્મી પણ વધતી જ જાય છે. એને વિધિ નીચે પ્રમાણે છે. જ્યારે પાસ વદ ૧૩ ને દિવસ આવે ત્યારે ચઉવિહાર ઉપવાસ કરી રત્નના પાંચ મેરૂ કરવા. ચારે દિશાએ ચાર ન્હાના મેરૂ કરવા, તેની આગલ વલી ચાર દિશાર્વે ચાર નંદાવર્ત કરવા. દ ધૂપ પ્રમુખ ઘણું પ્રકારની પૂજા કરવી. એવી રીતે તેર મહિના પર્યત અથવા તેરવર્ષ પયંત કરવું. શ્રી ઋષભદેવ સ્વામીનું શ્રી મહેવાતા : એવું બે હજાર ગણુણું ગણવું. એટલે નવકારવાલી ગણવી એવી રીતે મહીને મહીને કરે તે સર્વ કર્મને ક્ષય, આ ભવ તથા પરભવને વિષે સુખ સંપદા પામે. તેરસને દિવસે પૌષધ વ્રત કરી પારણાને દિવસે ગુરૂને પડીલાભી અતિથિસંવિભાગકરી પારણું કરે. આ વ્રત અનંતવીર્યરાજાના પુત્ર પિંગલકુમાર કે જે પૂર્વ કર્મના ઉદયથી પાંગલે હતું તે ગુરૂ મહારાજાના કહેવાથી આ વ્રત ૧૩ મહીના વિધિસહિત આદરવાથી સર્વ અંગ સંપૂર્ણ થયા. પાંગલાપણું મટીને ઉત્તમ શરીરની કાંતિ પ્રાપ્ત થઈ. તે હકીક્ત કથાસંગ્રહ આદિથી જાણી લેવી.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી શું હિણી ત ૧૫
૨૦૫
રાહિણી—તપ
આ તપ રાહિણી નક્ષત્ર આવે છતે કરાય છે. મુનિ મહારાજાને અશુદ્ધ આહારાદિકને આપવાથી રાહિણીએ. ઘણા દુ:ખા પૂર્વભવામાં અનુભવ્યાં હતા. છેવટે જૈનધર્મ પામી ધર્મનું ઉત્તમરીતે આરાધન કરી. ઘણા વૈભવસહિત રાજાની રાણી તરીકે રાહિણી પ્રસિદ્ધ થયેલી છે. તેને રહિણી નક્ષત્રને દીવસે તપનું આરાધન કરેલું હાવાથી તેનાજ નામથી આ તપનું નામ પણ શહિણીતપ પડેલું છે. તેના વિધિ આવીરીતે-કે જે દિવસે રાહિણી નક્ષત્ર આવે તે દિવસે ચવિહાર ઉપવાસ કરવા. અને ભાવ સહિત શ્રીવાસુપૂજ્ય સ્વામીની રત્નમય પ્રતિમાની પૂજા કરવી. તે સાત વ અને ઉપર સાત માસ સુધી કરવું. તે પૂર્ણ થયે ઉત્તમ રીતે ઉજમણું કરવું. આમકરવાથી દુર્ગંધાદિક મહારાગા નાશ પામે છે. અને ઉત્તમ પ્રકારના વૈભવાદિક સુખ સામગ્રી પામે છે, અને પ્રાંતે મેાક્ષાદિક સુખા મેળવી શકે છે. તેના વિસ્તાર કથાસંગ્રહાદિકથી જાણી લેવા.
ફાગણ સુદ ૮-શ્રી ઋષભદેવસ્વામી શ્રી સિદ્ધાચલજી ઉપર પૂર્વ નવાણુંવાર સમાસર્યાં તેથી આ દિવસના શ્રી શત્રુંજય ઉપર ઘેટીની પાયગા સહિત બે જાત્રાએ વાના મહિમા છે.
કર
ફાગણુ શુદ ૧૦-શ્રી ઋષભદેવજીના પાલક પુત્ર નમિવિનમિ વિદ્યાધર એક્રોડ મુનિસાથે સિદ્ધાચલજી ઉપર સિદ્ધિ પદને પામ્યા.
ફાગણુ શુદ ૧૩-શ્રીકૃષ્ણ વાસુદેવના પુત્ર શામ્બ અને
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
२०६
વાર્ષિક પર્વ : સં છે હું પ્રદુમ્ર સાડીઆહાડી મુનિસાથે. શ્રોશત્રુંજય તીર્થના ભાડવા ડુંગરવાળા વિભાગ ઉપર સિદ્ધિપદને પામ્યા તેથી છ ગાઉને ડુંગર ફરસવાને મહિમા છે.
ફાગણ સુદ ૧૪-આ દિવસે ચોમાસી ચૌદશને વિધિ જાણુ. ઉપવાસાદિ તપકરી પિષધ પડિલેહણાદિ વિધિ કરી ચોમાસી દેવવંદન કરવું અને કાળને ફેરફાર નીચે મુજબ છે. સુખી વિગેરેનો કાળ એક મહીનાને હતું તે ૨૦ દીવસને જાણો. પાણીને કાળ ત્રણ પહેરને હવે તે ચાર પહેરને જાણ. કામલીને કાળ ચાર ઘડીને હતો તે બે ઘડીને જાણ. ભાજીપાલે વગેરે અભક્ષ્ય થાય માટે ખજુરાદિ પદાર્થોને ત્યાગ સમજા.
ફાગણ ૧૫-એ હેલિાનું પર્વ મિથ્યાવી લેકેનું છે. તે પર્વ આરાધના કરવાથી મહાપાપ બંધાય છે. જેથી દરેક જૈન ભાઈ બહેનેએ સમ્યક પ્રકારે સમજી તે પર્વને સર્વથા ત્યાગ કર, અને ધર્મ દયાનમાં પ્રવર્તવું. પણ ભાંડ ચેષ્ટામાં ભાગ લે નહિં. એ સંબંધી વિશેષ જાણવાની ઈચ્છાવાલાએ હાલિકાની કથા, કથાસંગ્રહની ચોપડી વિગેરે અન્ય છે ત્યાંથી જાણી લેવું. - ફાગણ વદ ૮–આ તીથિ પ્રથમતી શ્રી ત્રણભદેવજીના જન્મ કલ્યાણકની તથા દીક્ષા કલ્યાણકાની તિથિ હોવાથી તેમજ વષીતની શરૂઆત પણ આ દિવસથી જ કરવામાં આવતી હોવાથી તે વિસર પર્વ આરાધનાને ગણાય છે.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
વી આ સ્થા ન ક ત હા
૨૦૦
વીશસ્થાનક તપના દૂહા.
જે જે પદ્મનાં જેટલાં ખમાસમણુ દેવાનાં ઢાય તે પદને દુઢા દરેક વખત ખેલીને ખમાસમણુ દેવાં.
♦
૨ સિદ્ધપદ.
૧ પરમ પચપરમેષ્ઠીમાં, પરમેશ્વર ભગવાન; ચ્યાર નિક્ષેપે ધ્યાઈએ, નમાનમા જિનભાણ, ૧ અરિહંતપદ્મ ૨ ગુણ અનંત . નિર્મળ થયા, સહજ રૂપ ઉર્જાસઃ અષ્ટકમ મળક્ષય કરી, ભયે સિદ્ધ નમેા તાસ. ૩. ભાવામય ઔષધ સમી, પ્રવચન અમૃત વૃષ્ટિ; ત્રિભુવન જીવને સુખકરી, જયજય પ્રવચનદ્દષ્ટિ. ૩ પ્રવચનપદ્મ. ૪ છત્રીસ છત્રીસી ગુણે, યુગ પ્રધાન સુણી; જિનમત પરમત જાણુતા, નમાનમા તે સુરીં૬.૪ આચાર્ય પદ્ય. ૫ તજી પરપરિણતિ રમણુતા, લહે નિજભાવ સ્વરૂપ; સ્થિર કરતા ભવિલાકને, જયજય સ્થવિર અનુપ. પ સ્થવિરપદ. ૬ બાધ સુક્ષ્મ વિષ્ણુ જીવને, ન હેાય તત્ર પ્રતીત; ભણે ભણાવે સૂત્રને, જયજય પાઠક ગીત. ૬ ઉપાધ્યાયપ્રદ. ૭ સ્યાદ્વાદ ગુણ પરિણમ્યા, રમતા સમતા સંગ; સાધે શુદ્દાનઢતા, નમા સાધુ શુભ રંગ. ૮ અધ્યાતમ જ્ઞાને કરી, વિધરે ભમ શ્રમ ભીતિ, સત્ય ધર્મ તે જ્ઞાન છે, નમાનમા જ્ઞાનની રીતિ. ૮ જ્ઞાનપદ
७ સાધુપદ.
-
૯ લેમાલાકના ભાવ જે, કેવલીભાષિત જે
સત્ય કરી અવધારતા, નમાનમે દર્શન તેહ. ૯ દર્શનપદ.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૮
વાર્ષિક ૫ વસગ્ર હું
૧૦ શાચ મૂળથી-મહા ગુણી, સર્વ ધર્મના સાર, ગુણ અનંતા કદએ, નમા વિનય આચાર. ૧૦ વિનયપદ ૧૧ રત્નત્રયી વિષ્ણુ સાધના, નિષ્ફળ કહિ સદૈવ, ભાવરયણનું નિધાન છે, જયજય સ’જમ જીવ૧૧ ચારિત્ર પદ. ૧૨ જિનપ્રતિમા જિનમંદિરાં, કંચનનાં કરે જેહ; બ્રહ્મવ્રતથી બહુ ફળ લહે,નમાનમા શીયલસુદેહ.૧૨બ્રહ્મચર્ય પદ. ૧૩ આત્મ બેધ વિણ જે ક્રિયા, તે તેા બાળક ચાલ, તત્વારથથી ધારીચે, નમા ક્રિયા સુવિશાલ, ૧૩ ક્રિયાપદ. ૧૪ કર્માં ખપાવે ચીકણાં, ભાવ મંગલ તપ જાણું; તપપદ. પચ્ચાસ લબ્ધિ ઉપજે, જય જય તપ ગુણ ખાણ, ૧૪ ૧૫ છઠ્ઠ છઠ્ઠું તપ કરે પારણું, ચઉ નાણી . ગુણુ ધામ; એ સમ શુભ પાત્રકા નહિ,નમેાનમાનમા ગાયમવામ૰૧પગે યમપદ ૧૬ ષ અઢારે ક્ષય ગયા, ઉપન્યા ગુણ જસ અંગ; વૈયાવચ્ચ કરીયે મુદ્દા, નમા નમા નિજપદ સંગ. ૧૬ જિનપદ, ૧૭ શુદ્ધાતમ ગુણમે' રમે, તજી દ્રિય આશ ́સ; થિર સમાધિ સતાષમાં, જય જય સજમ વંશ. ૧૭ સંયમ પદ્મ ૧૮ જ્ઞાનવૃક્ષ સેવા ભવિક, ચારિત્ર સમકિત મૂળ; અજર અમર પદ ફળ લહેા,જિનવર પદવીફુલ.૧૮અભિનવજ્ઞાન. ૧૯ વકતા શ્રોતા ચેગથી, શ્રુત અનુભવ રસ પીન; ધ્યાતા ધ્યેયની એકતા, જય જય શ્રુત સુખલીન. ૧૯ વ્રત પદ ૨૦ તીર્થ યાત્રા પ્રભાવ છે, શાસન ઉન્નતિ કાજ; પરમાનંદ વિદ્યાસતાં, જય જય તીથ જહાજ, ૨૦ તીર્થં પ.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વર્ષ ઃ આ રા ધ ન પ
શ્રી નવપદ આળી વિધિ.
૯
જેને અપૂર્વ મહિમા શાસ્રકાર મહારાજે કહ્યો છે, એવા શ્રી સિદ્ધચક્ર અથવા નવપદના આરાધન માટે કેાઈ પણ વર્ષના આસેા શુદ્ઘિ સાતમથી શરૂ કરીને શુદિ ૧૫ સુધી નવ આયંબિલ કરવા. પછી ચૈત્ર માસમાં પણ તેજ પ્રમાણે શુદ્ધિ છ થી શુદ્ધિ ૧૫ સુધી નવ આયંબિલ કરવા, એ પ્રમાણે નવ એળી કરવી. તે સાડાચાર વર્ષ પૂર્ણ થાય છે.
મુખ્ય વૃત્તિએ નવ આયબિલ પૈકી પ્રથમ આય'બિલ ચેાખાનું, બીજું ગેાધુમન”, ત્રીજું ચણાનુ, ચેાથું મગનું, પાંચમું અડદનું અને છેલ્લાં ચાર ચાખાનાં-આ પ્રમાણે એક ધાન્યનાં કરવા. તેમ મની ન શકે તે ખીજી રીતે પણ છ વિગયના ત્યાગ પૂર્વક જેમ બને તેમ રસવૃદ્ધિ તજીને કરવાં.
શ્રી નવપદજીની આળીની વિધિના દિવસેામાં કાર્યક્રમ,
શરૂઆત કરનારે પ્રથમ આસા માસની ઓળીથી શરૂઆત કરવી, તીથિની વધઘટ ન હાયતા આસા સુદ ૭, અગર ચૈત્ર સુદ ૭, અને વધઘટ હોય તે સુદ ૬ અગર સુઃ ૮ થી શરૂ કરવી, ને તે ૧૫ સુધી નવ આયંબીલ કરવાં, અને સાડાચાર વર્ષ લાગત નવ એની અવશ્ય કરવી.
',
*ગામ, ચણા, મગ ને અડદ તે આખા ધાન્યનું આયંબિલ ન સમજવું... પણ ગામનીજ બનાવેલી રાલી વિગેરે અને ચણા, મગ ને અડદની દાળ અથવા તેના બનાવેલા પદાર્થ સમજવા.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૦
વાર્ષિક પર્વ સંગ્રહ નવે ય દીવસ કરવાની સામાન્ય આવશ્યક ક્રિયાઓ – (૧) એક પ્રહર અથવા ચાર ઘડી રાત્રિ બાકી હોય ત્યારે
ઉઠી, મંદ સ્વરે ઉપયોગથી રાત્રિ પ્રતિક્રમણ કરવું. (૨) પદના ગુણની સંખ્યા પ્રમાણે લેગસ્સનો કાઉસગ્ગ
કરે.
લગભગ સૂર્યોદયને વખતે પડિલેહણ કરવું. (૪) આઠ થ વડે દેવવંદન કરવું.
સિદ્ધચક્રજીના યંત્રની વાસક્ષેપ વડે પૂજા કરવી. નવ જુદા જુદા દેરાસરે, અગર નવ પ્રતિમાજી સન્મુખ
નવ ચૈત્યવંદન કરવાં. (૭) ગુરૂવંદન કરી વ્યાખ્યાન શ્રવણ કરી પચ્ચખાણ કરવું.
નાહી, શુદ્ધ થઈ જિનેશ્વરની સ્નાત્ર તથા અષ્ટ પ્રકારી પૂજા કરવી. જે પદના જેટલા ગુણ હોય તેટલા સ્વસ્તિક કરવા
અને તેના ઉપર ફલ નૈવેદ્ય યથાશક્તિ મૂકવા. (૧૦) બપોરનું આઠ થઈએ દેવવંદન કરવું. (૧૧) દરેક પદના ગુણો હોય તેટલી પ્રદક્ષિણા લઈ ખમાસ
મણાં દેવાં. (૧૨) સ્વસ્થાનકે આવી પચ્ચખાણ પારી આયંબીલ કરવું. (૧૩) આયંબીલ કર્યા પછી ત્યાંજ તિવિહાહારનું પચ્ચખાણ
કરવું. પછી ચૈત્યવંદન કરી પાછું વાપરવું, ઠામચઉ
+પૂજા ભણાવી રહ્યા પછી આરતી મંગળ દીવો ઉતારી પ્રભુના હવણ જળથી શાન્તિ કળશ ભણાવવો.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવ પદ આ ા ધન ૫
૧૧
વિહારનું પચ્ચકખાણુ કરનારને ચૈત્યવદન કરવાની જરૂર નથી.
(૧૪) સાંજે—સૂર્યાસ્ત પહેલાં પડિલેહણ કરી આડ થાઇએ દેવવંદન કરવું.
(૧૫) દેરાસરે દર્શન કરી આરતિ મોંગલ દીવા ઉતારા. (૧૬) દૈવસિક પ્રતિક્રમણ કરવું.
(૧૭) જે દીવસે જે પદની આરાધના હોય તેની વીસ નવકારવાલી ગણવો.
(૧૮) રાત્રે શ્રીપાલ રાજાના રાસ સાંભળવા,
(૧૯) એક પ્રહર રાત્રિ વત્યા બાદ સંથારાપેરિસી સૂત્રની ગાથાએ ભણાવી સંથારે સૂઈ રહેવું.
(૨૦) દરાજના વિધિ હ ંમેશાં સુતા પહેલાં પૂર્ણ કરી દેવા. ઉપર મુજબ નવેય દીવસ ક્રિયા કરવાની છે.
પહેલે દિવસે હી નમો અરિહંતાણુ' પદનીનવકારવાળી૨. ગુણ ૧૨ નમેા સિદ્ધાણું
બીજે
.
ત્રીજે
આયરિયાણં
""
૩૬
ચેાથે
→→ ઉવજ્ઝાયાણં
૨૫
પાંચમે
२७
,,
૬૭
૫૧
છઠ્ઠું
સાતમે
આમે
નવમે
""
""
ܕ ܟ
,,
29
99
,,,,
""
,,
5, 6,
,, ;,
,, ,,
دو و
57
” નાણસ્સ
7)
લેાએ સવ્વસાહૂણ,
દું સગુસ્સ
ચારિત્તસ
57
,, 7,
,, ” તવસ
,,
""
,,
७०
૫૦
આઠમા પદને માટે પ્રકારાંતરે ૧૭ અને નવમા પદને
""
માટે પ્રકારાંતરે ૧૨ ગુણ પણ કહેલા છે.
""
,
,,
""
""
ܕܕ
>>
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૨
વાર્ષિ ક પ વ સ ગ હ દરેક પર્દના ખમાસમણું નીચે લખેલ પદના એક એક ગુણ બોલીને દેવા.
પ્રથમ દિવસની વિધિ. ૧ શ્રી અરિહંત પદ– વર્ણ શ્વેત, એક ધાન્ય ચોખાનું આયંબીલ કરવું. કાઉસગ્ગ–બાર લેગસ્ટ. નવકારવાળીનું પદ ૩૪ હીં નમે અરિહંતાણું, સ્વસ્તિક-બાર, પ્રદ ક્ષિણ તથા ખમાસમણ બાર ખમાસમણને દુહે –
અરિહંત પદ યાતે થક, દવૂહ ગુણ પજાય; ભેદ છેદ કરી આતમા, અરિહંત રૂપી થાય રે. વીર
પ્રથમ અરિહંતપદના બાર ગુણુ. ૧ અશોકવૃક્ષપ્રાતિહાર્યસંતાય શ્રીઅરિહંતાય નમ: ૨ પુષ્પવૃષ્ટિપ્રાતિહાર્યસંયુતાય ૩ દિવ્યધ્વનિપ્રાતિહાર્યસંયુતાય ૪ ચામયુગ્મપ્રાતિહાર્યસંયુતાય ૫ સ્વર્ણસિંહાસનપ્રાતિહાર્યસંયુતાય ૬ ભામંડલપ્રાતિહાર્યસંયુતાય ( ૭ દુંદુભિપ્રાતિહાર્યસંયુતાય ૮ છત્રત્રયપ્રાતિહાર્યસંયુતાય ૯ જ્ઞાનાતિશયસંયુતાય ૧૦ પૂજાતિશયસંયુતાય
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
ને વ ૫ ઃ આ રા ધ ન પ
૧૧ વચનાતિશયસ યુતાય ૧૨ અપાયાપગમાતિશયસ ચુતાય ,, આ પ્રમાણે ૧૨ ખમાસમણ દઈને પછી ઇચ્છાકારેણ
કાઉસ્સગ્ગ
સ'દિસહ ભગવત્ અરિહંત પદ્મ આરાધના કરૂં ? ઈચ્છ, કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ, વંદણુવત્તિયાએ અન્નત્થ કહી માર લેગસના કાઉસ્સગ્ગ કરવા. પછી પારીને પ્રકટ એક લેાગસ કહેવા.
આ પ્રમાણે જુદા જુદા પદોના નામ વડે નવે. દિવસ માટે સમજવુ.
ભીન્ન દિવસની વિધિ.
૨ શ્રી સિદ્ધપદ–વણું લાલ, એક ધાન્ય ઘઉંનુ આયીલ કરવું. કાઉસગ્ગ—આઠ લેાગસ્ટ, નવકારવાળી વીસ, તેનું ૫. * હાઁ નમે સિદ્ધાણું, સ્વસ્તિક આઇ, પ્રદક્ષિણા તથા ખમાસમણાં આઠ આઠ. ખમાસમણુના દુહારૂપાતિત સ્વભાવજે, કેવલદ’સણુ તાણીરે; તે ધ્યાતા નિજ આતમા, હવે સિદ્ ગુણુ ખાણીરે
વીર
બીજા સિદ્ધપદના આઠ ગુણ.
૧ અનન્તજ્ઞાનસયુતાય શ્રીસિદ્દાય નમઃ ૨ અનન્તદર્શનસંયુતાય
૩ અભ્યામાધણુસંયુતાય
39
>>
"
૨૧૩
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪
વાર્ષિ ક પ વે ગ્રહ
---
૪ અનન્તચારિત્રગુણસંયુતાય પ અક્ષયસ્થિતિગુણસંયુતાય , ૬ અરૂપિનિરંજનગુણસંયુતાય ૭ અગુરુલઘુગુણસંયુતાય ૮ અનન્તવીર્વગુણસંયુતાય
ત્રીજા દિવસની વિધિ. ૩ શ્રી આચાર્યપદ–વર્ણ પીળે, એક ધાન્ય ચણાનું આયંબીલ કરવું. નવકારવાલી વીસ–તેનું પદ કહીં નમે આયરિયાણું, કાઉસ્સગ્ન ૩૬ લેગસ્સ, સ્વસ્તિક ૩૬, પ્રદક્ષિણ તથા ખમાસમણાં ૩૬. ખમાસમણને દુહેધ્યાતા આચારજ ભલા, મહામંત્ર શુભ ધ્યાનીરે; પંચ પ્રસ્થાને આતમા, આચારજ હાય પ્રાણીરે,વીર
ત્રીજા આચાર્ય પદના છત્રીસ ગુણ. ૧ પ્રતિરૂપગુણસંયુતાય શ્રીઆચાર્યાય નમઃ ૨ સૂર્યવત્તેજસ્વિગુણસંયુતાય છે ૩ યુગપ્રધાનાગમસંયુતાય ૪ મધુરવાયગુણસંયુતાય પ ગાંભીર્વગુણસંયુતાય ૬ ધેર્યગુણસંયુતાય ૭ ઉપદેશગુણસંયુતાય ૮ અપરિશ્રાવીગુણસંયુતાય
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ પ દ
આ ર
ધ ને ૫
૨૫
૯ સૌમ્યપ્રકૃતિગુણસંયુતાય ૧૦ શીલગુણસંયુતાય ૧૧ અવિગ્રહગુણસંયુતાય ૧૨ અવિકથકગુણસંયુતાય ૧૩ અચપલગુણસંયુતાય ૧૪ પ્રસન્નવદનગુણસંયુતાય ૧૫ ક્ષમાગુણસંયુતાય ૧૬ જુગુણસંયુતાય ૧૭ મૃદુગુણસંયુતાય ૧૮ સર્વસંગમુક્તિગુણસંયુતાય ૧૯ દ્વાદશવિધતપોગુણસંયુતાય ૨૦ સદશવિધસંયમગુણસંયુતાય ૨૧ સત્યવ્રતગુણસંયુતાય ૨૨ શીલગુણસંયુતાય ૨૩ અકિંચનગુણસંયુતાય ૨૪ બ્રહ્મચર્યગુણસંયુતાય ૨૫ અનિત્યભાવનાભાવકાય ૨૬ અશરણભાવનાભાવકાય. ૨૭ સંસારસ્વરૂપભાવનાભાવકાય ૨૮ ઓકત્વ સ્વરૂપભાવનાભાવકાય ર૯ અન્યત્વભાવનાભાવકાય ૩૦ અશુચિભાવનાભાવકાય
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
વ્યકિ૫ વસગ્ર હ
૧૬
૩૧ આશ્રયભાવનાભાવકાય ૩૨ સ’વરભાવનાભાવકાચ ૩૩ નિર્જરાભાવનાભાવકાય ૩૪ લેાકસ્વરૂપભાવનાભાવકાય ૩૫ એધિદુલ ભભાવનાભાવકાય ૩૬ ધર્મ દુર્લભભાવનાભાવકાય
,,
99
99
"9
'
39
ચાથા દિવસની વિધિ.
૪ શ્રી ઉપાધ્યાય પદ-વણું લીલે, એક ધાન્ય મગનું આય'બીલ કરવું, નવકારવાલી વીસ–તેનુ પદ હી નમે। ઉવયાણું, કાઉસ્સગ્ગ ૨૫ લાગસ, સ્વસ્તિક ૨૫, પ્રદક્ષિણા તથા ખમાસમણાં ૨૫. ખમાસમણુને દુહા— તપસજ્ઝાયે રત સદા, દ્વાદશ અંગના ધ્યાતારે; ઉપાધ્યાય તે આતમા, જગમધવ જગભ્રાતારે.વીર૦ ચેાથા ઉપાધ્યાયપદના પચીશ ગુણ.
૧ શ્રી આચારાંગસૂત્રપઠનગુણયુક્તાય
શ્રીઉપાધ્યાયાય નમઃ
૨ શ્રી સુચગડાંગસૂત્રપઠનગુણયુક્તાય ૩ શ્રી ઠાણાંગસૂત્રપઠનગુણયુક્તાય ૪ શ્રીસમવાયાંગસૂત્રપનગુણયુક્તાય ૫ શ્રીભગવતીસૂત્રપઠનગુણુયુક્તાય ૬ શ્રીજ્ઞાતાધર્મકથાસૂત્રપ્ડગુણયુક્તાય
''
19
ܕ
5:5
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬
આ
રા
ધ ન
પ વ
૨૧૭
૭ શ્રીઉપાસકદશાસૂત્રપઠનગુણયુક્તાય ૮ શ્રીઅન્તગડદશાસૂત્રપઠનગુણયુક્તાય ૯ શ્રીઅણુરરેડવાઈસૂત્રપઠનગુણયુક્તાય ૧૦ શ્રી પ્રશ્નવ્યાકરણસૂત્રપઠનગુણયુક્તાય ૧૧શ્રીવિષાસૂત્રપઠનગુણયુક્તાય ૧૨ ઉત્પાદપૂર્વપઠનગુણયુક્તાય ૧૩ આગ્રાયણીયપૂર્વપઠનગુણુયુક્તાય ૧૪ વીર્યપ્રવાદપૂર્વપઠનગુણયુક્તાય ૧૫ અસ્તિપ્રવાદ પૂર્વપઠનગુણયુક્તાય ૧૬ જ્ઞાનપ્રવાદ પૂર્વ પઠનગુણયુક્તાય ૧૭ સત્યપ્રવાદ પૂર્વ પઠનગુણયુક્તાય ૧૮ આત્મપ્રવાદપૂર્વ પઠનગુણયુક્તાય ૧૮ કર્મપ્રવાદપૂર્વપઠનગુણુયુક્તાય ૨૦ પ્રત્યાખ્યાનપ્રવાદ પૂર્વ પઠનગુણયુક્તાય ૨૧ વિદ્યાપ્રવાદપૂર્વ પઠનગુણયુક્તાય ૨૨ કલ્યાણપૂર્વપઠનગુણયુક્તાય ૨૩ પ્રાણવાયપૂર્વપઠનગુણયુક્તાય ૨૪ ક્રિયાવિશાલપૂર્વ પઠનગુણયુક્તાય ૨૫ લોકબિંદુસારપૂર્વ પઠનગુણયુક્તાય
પાંચમા દિવસની વિધિ. ૫ શ્રી સાધુપદ–વર્ણ કાળો, આયંબિલ એક ધાન્ય અડદનું કરવું, નવકારવાળી વીસ તેનું પદ ૐહીં નમેલોએ સવ્વ
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૮
વા
૫
સઁગ્ર હું
સાહૂણં, પ્રદક્ષિણા ખમાસમણાં તથા સ્વસ્તિક ૨૭, કાઉસ્સગ્ગ ૨૭ લેગસ, ખમાસમણુના દુહા
અપ્રમત્ત જે નીત રહે, નવી હરખે નવી શાયેરે, સાધુ સુધા તે આતમા, શુ' મુડે શું લાગેરે. વીર
પાંચમા સાધુપદના સત્તાવીશ ગુણુ.
૧ પ્રાણાતિપાતવિરમણવ્રતયુક્તાય શ્રી સાધવે નમઃ ૨ મૃષાવાદવિરમણવ્રતયુક્તાય ૩ અદત્તાદાનવિરમણવ્રતયુક્તાય
૪ મૈથુનવિરમણવ્રતયુક્તાય
૫ પરિગ્રહવિરમણવ્રતયુક્તાય ૬ રાત્રિભાજનવિરમણવ્રતયુક્તાય
૭ પૃથ્વીકાયરક્ષકાય
૮ અાયરક્ષકાય ૯ તેજ કાચરક્ષકાય
૧૦ વાયુકાયરક્ષકાય ૧૧ વનસ્પતિકાયરક્ષકાય
૧૨ ત્રસકાયરક્ષકાય ૧૩ એકેદ્રિયજીવરક્ષકાય ૧૪ એઇ દિયજીવરક્ષકાય ૧૫ તેઇદિયજીવરક્ષકાય
99
99
99
'
""
>"
ક
99
27
""
,,
એક
??
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વર્ષ ઃ આ રાધ ન પ
૧૬ ચૌરિન્દ્રિયજીવરક્ષકાય ૧૭ પંચેન્દ્રિયજીવરક્ષકાય ૧૮ લાભનિગ્રહકારકાય
૧૯ ક્ષમાગુણયુક્તાય
૨૦ શુભભાવનાભાવકાય ૨૧ પ્રતિલેખનાદિક્રિયાશુદ્ધકારકાય
૨૨ સયમયે ગયુક્તાય ૨૩ મનેાગુપ્તિયુક્તાય ૨૪ વચનગુપ્તિયુક્તાય ૨૫ કાયગુપ્તિયુક્તાય
૨૬ શીતાદિદ્રાવિંશતિપરીષહસહનતત્પરાય ૨૭ મરણાંતઉપસર્ગ સહેનતત્પરાય
""
,,
99
""
99
,,
""
99
૨૧૯
""
19
20.
છઠ્ઠા દિવસની વિધિ.
૬ શ્રી દર્શન પદ-વણું સફેદ આયખિલ એક ધાન્ય ચેાખાનું કરવું.નવકારવાળી વીસ તેનું પદ્મ-કહાનમા 'સણુસ,કાઉસ્સગ્ગ ૬૭ લોગસ્સ, સ્વસ્તિક ૬૭, પ્રદક્ષિણા તથા ખમાસમણાં ૬૭. ખમાસમણુના દુહા
શમસ વેગાદિક ગુણા, ક્ષય ઉપશમે જે આવેરે, દર્શન તેહીજ આતમા, શુ હાય નામ ધરાવેરે.
વીર
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૦
વાર્ષિ
૫ર્વસ ગ્ર
છઠ્ઠા નિપદના સડસઠ ભેદ. શ્રીસનાય નમઃ
૧ પરમાથ સસ્તવરૂપ ૨ પરમાથ જ્ઞાતૃસેવનરૂપ ૩ વ્યાપન્નદનવનરૂપ
૪ કુંદનવનરૂપ ૫ શુશ્રૂષારૂપ
૬ ધર્મરાગરૂપ ૭ વૈયાવૃત્યરૂપ ૮ અહઢિનયરૂપ ૯ સિદ્ધવિનયરૂપ
૧૦ ચૈત્યવિનયરૂપ ૧૧ શ્રુતવિનયરૂપ ૧૨ ધવિનયરૂપ ૧૩ સાવ વિનયરૂપ
ܕ
99
99
;
99
""
27
''
99
,,
,,
૧૪ આચાયવિનયરૂપ ૧૫ ઉપાધ્યાયવિનયરૂપ ૧૬ પ્રવચનવિનયરૂપ ૧૭ દર્શનવિનયરૂપ
99
૧૮ સ’સારે જિનઃ સારઃ ઇતિ ચિંતનરૂપ ૧૯ સ’સારે જિનમતસારમિતિ ચિંતનરૂપ ,, ૨૦ સ’સારે જિનમતસ્થિતસાલ્વાદિ સારમિતિ ચિંતનરૂપ 15
""
99
,
99
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૧
ન વ ૫ ૬ આ ર ધ ન પ ર્વ ૨૧ શંકાદૂષણરહિતાય ૨૨ કાંક્ષાદૂષણરહિતાય ૨૩ વિચિકિત્સાદૂષણરહિતાય ૨૪ કુદષ્ટિપ્રશંસાદૂષણરહિતાય ૨૫ કુદૃષ્ટિપરિચયદૂષણરહિતાય ૨૬ પ્રવચનપ્રભાવકરૂપ ૨૭ ધર્મકથક પ્રભાવકરૂપ ૨૮ વાદિપ્રભાવકરૂપ ૨૯ નૈમિત્તકપ્રભાવકરૂપ ૩૦ તપસ્વીપ્રભાવકરૂપ ૩૧ પ્રજ્ઞત્યાદિવિદ્યાભૂત્મભાવકારૂપ ૩૨ ચૂર્ણાજનાદિસિદ્ધપ્રભાવકરૂપ ૩૩ કવિપ્રભાવકરૂપ ૩૪ જિનશાસને કૌશલભૂષણરૂપ ૩૫ જિનશાસને પ્રભાવનાભૂષણરૂપ ૩૬ જિનશાસને તીર્થસેવાભૂષણરૂપ ૩૭ જિનશાસને ધૈર્યભૂષણરૂપ ૩૮ જિનશાસને ભક્તિભૂષણરૂપ " ૩૯ ઉપશમગણરૂપ ૪૦ સંવેગગુણરૂપ ૪૧ નિર્વેદગુણરૂપ કર અનુકંપાગુણરૂપ
૨૧
*
'TT
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૨
વા ર્ષિ ક પ
સે વ્ર હ
૪૩ આસ્તિક્યગુણરૂપ ૪૪ પરતીર્થિકાદિવંદનવનરૂપ ૪૫ પરતીર્થિકાદિનમસ્કારવર્જનરૂપ ૪૬ પરતીર્થિકાદિઆલાપવનરૂપ ૪૭ પરતીર્થિકાદિસંલાપવર્જનરૂપ ૪૮ પરતીર્થિકાદિએશનાદિદાનવર્જનરૂપ ૪૯ પરતીર્થિકાદિગધપુષ્પાદિપ્રેષણવર્જનરૂપ પ૦ રાજાભિયોગાકારયુક્ત પ૧ ગણાભિયેગાકારયુક્ત પર બેલાભિયોગાકારયુક્ત ૫૩ સુરભિયોગાકાયુક્ત ૫૪ કાંતારવૃત્ત્વાકારયુક્ત પપ ગરૂનિગ્રહાકારયુક્ત પ૬ સભ્યત્વે ચારિત્રધર્મસ્ય મૂલમિતિ
ચિંતનરૂપ શ્રી સત્ર પ૭ સભ્યત્વે ધર્મપુરસ્ય દ્વારમિતિ ચિંતનરૂપ , ૫૮ સભ્યત્વે ધર્મસ્ય પ્રતિષ્ઠાનમિતિ ચિંતનરૂપ છે, ૫૯ સમ્યકત્વ ધર્મસ્યાધારમિતિ ચિંતનરૂપ , ૬૦ સભ્યત્વે ધર્મસ્ય ભાજનમિતિ ચિંતનરૂપ , ૬૧ સમ્યકત્વધર્મસ્યનિધિસંનિભમિતિચિંતનરૂપ ,, ૬૨ અસ્તિ જીવ ઇતિ શ્રદ્ધાનસ્થાન યુક્ત ૬૩ સ ચ ો નિત્ય ઇતિ શ્રદ્ધાસ્થાન યુક્ત
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ આ રા ધ ન પ ર્વ
૨૨૩ ૬૪ સચજીવ કમ્મણિ કરતીતિ શ્રદ્ધાસ્થાનયુક્ત , ૬૫ સ ચ છવઃ ક્તકર્માણિ વેદયતીતિ ૬૬ જીવસ્યાતિ નિર્વાણમિતિ શ્રદ્ધાસ્થાન યુક્ત , ૬૭ અસ્તિ પુનમૅલોપાય ઇતિ શ્રદ્ધાસ્થાન યુક્ત )
આ ૬૭ ભેદમાં ૪ સદહણ, ૩ લિંગ, ૧૦ વિનય, ૩ શુદ્ધિ, ૫ દુષણ, ૮ પ્રભાવક, ૫ ભૂષણે, પ લક્ષણ, ૬ જયણ, ૬ આગાર, ૬ ભાવના અને ૬ સ્થાને સમાવેશ છે.
સાતમા દિવસની વિધિ. ૭ શ્રી જ્ઞાનપદ-વર્ણ સફેદ. આયંબીલ એક ધાન્ય પાનું કરવું. નવકારવાળી વીસ પદ-૩ઝહીં નમો નાણસ્સ, કાઉસગ્ન૫૧ લેગસ, સ્વસ્તિક ૫૧, પ્રદક્ષિણ તથા ખમાસમણું ૫૧. ખમાસમણને દુહા—
જ્ઞાનાવરણીય જે કર્મ છે, ક્ષય ઉપશમતસ થાય તે હુએ અહીજ આતમા, જ્ઞાન અબોધતા જાય.
વીર સાતમા જ્ઞાનપદના એકાવન ભેદ. ૧ સ્પર્શનેન્દ્રિયવ્યનાગ્રહમતિજ્ઞાનાય નમઃ ૨ રસનેન્દ્રિયવ્યજનાવગ્રહ ૩ ધ્રાણેન્દ્રિયવ્યંજનાવગ્રહ ૪ શ્રોત્રેન્દ્રિયવ્યંજનાવગ્રહ
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૪
વાર્ષિક ૫ વ સ ગ હ
પ સ્પર્શનેન્દ્રિય અર્થાવગ્રહ ૬ રસનેન્દ્રિય અર્થાવગ્રહ ૭ ધ્રાણેન્દ્રિય અર્થાવગ્રહ ૮ ચક્ષુરિન્દ્રિય અર્થાવગ્રહ ૬ શ્રોત્રેન્દ્રિય અર્થાવગ્રહ ૧૦ માર્થાવગ્રહ ૧૧ સ્પર્શનેન્દ્રિય ઈહા ૧૨ રસનેન્દ્રિય ઈહા ૧૩ ધ્રાણેન્દ્રિય ઈહા ૧૪ ચક્ષુરિન્દ્રિય ઈહા ૧૫ શ્રોત્રેન્દ્રિય ઈહા ૧૬ મન ઈહા ૧૭ સ્પર્શનેન્દ્રિય અપાય ૧૮ રસનેન્દ્રિય અપાય ૧૯ ઘ્રાણેન્દ્રિય અપાય ૨૦ ચક્ષુરિન્દ્રિય અપાય ૨૧ શ્રોત્રેન્દ્રિય અપાય ૨૨ મને અપાય ૨૩ સ્પર્શનેન્દ્રિય ધારણા ૨૪ રસનેન્દ્રિય ધારણા ૨૫ ધ્રાણેન્દ્રિય ધારણ ૨૬ ચક્ષુરિન્દ્રિય ધારણા
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન ૧૫ ૬ આ શ ધ ન પ
૨૭ શ્રાદ્રેન્દ્રિય ધારણા ૨૮ અને ધારણા
૨૯ અક્ષર
૩૦ અતક્ષ ૩૧ સજ્ઞિ ૩૨ અસજ્ઞિ
૩૩ સમ્યક્ ૩૪ મિથ્યા
૩૫ સાદિ
૩૬ અનાદિ ૩૭ સ ૩૮ અપ વસિત
વસિત
૩૯ ગમિક
૪૦ અગમિક
૪૧ અ’ગપ્રવિષ્ટ
૪૨ અન’ગપ્રવિષ્ટ
૪૩ આનુગામિ ૪૪ અનાનુગામિ ૪૫ વર્ધમાન ૪૬ હીયમાન
૪૭ પ્રતિપાતિ ૪૮ અપ્રતિપાતિ
શ્રુતજ્ઞાનાય નમઃ
",
15.
77
99
...
v
pr
99
17
રૈ
17
અવધિજ્ઞાનાય નમઃ
>>
,,
"
"
"?
સરવ
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ વ સ ગ હ ૪૯ જુમતિ શ્રીમન:પર્યવજ્ઞાનાય નમઃ ૫૦ વિપુલમતિ ૫૧ લોકાલોકપ્રકાશકશ્રીકેવલજ્ઞાનાય નમઃ
આ ૫૧ ભેદમાં ૨૮ મતિજ્ઞાનના, ૧૪ શ્રુતજ્ઞાનના, ૬ અવધિજ્ઞાનના, ૨ મન:પર્યવજ્ઞાનના અને ૧ કેવળજ્ઞાનને એમ ૫૧ ભેદ છે.
આઠમા દિવસની વિધિ. ૮ શ્રી ચારિત્રપદ–વર્ણ સફેદ આયંબિલ એક ધાન્ય ચોખા નું, નવકારવાળી વીસ. ઝહીં નમે ચારિત્તસ્મ, કાઉસ્સગ્ન૭૦ લેગસ્ટ, સ્વસ્તિક-૭, પ્રદક્ષિણ તથા ખમાસમણાં ૭૦ ખમાસમણને દુહા
જાણ ચારિત્ર તે આતમા, નીજસ્વભાવમાં રમતેરે. લેશ્યા શુદ્ધ અલંકર્યો, મહવને નવી ભમતેરે.
વીર. આઠમા ચારિત્રપદના સીત્તેર ભેદ. ૧ પ્રાણાતિપાત વિરમણરૂપ ચારિત્રાય નમઃ ૨ મૃષાવાદવિરમણરૂપ ૩ અદત્તાદાનવિરમણરૂપ ૪મૈથુનવિરમણરૂપ ૫ પરિગ્રહવિરમણરૂપ ૬ ક્ષમાધર્મરૂપ
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ પ દ
આ
રા ધ ન
પ વે
२२७
૭ આવેધમ્મરૂપ ૮ મૃદુતાધમ્મરૂપ ૯ મુક્તિધમ્મરૂપ ૧૦ તપોધર્મરૂપ ૧૧ સંયમધમ્મરૂપ ૧૨ સત્યધર્મરૂપ ૧૩ શૌચધર્મરૂપ ૧૪ અકિંચનધર્મરૂપ ૧૫ બ્રહ્મચર્યધર્મરૂપ ૧૬ પૃથિવીરક્ષાસંયમરૂપ ૧૭ ઉદકરક્ષાસંયમરૂપ ૧૮ તેજે રક્ષાસંયમરૂપ ૧૯ વાયુરક્ષાસંયમરૂપ ૨૦ વનસ્પતિરક્ષાસંયમરૂપ, ૨૧ બેઈદ્રિયરક્ષાસંયમરૂપ ૨૨ તેઈદ્રિયરક્ષાસંયમરૂપ . ૨૩ ચૌરિદ્રિયરક્ષાસંયમરૂપ ૨૪ પંચેંદ્રિયરક્ષાસંયમરૂપ ૨૫ અજીવરક્ષાસંયમરૂપ ૨૬ પ્રેક્ષાસંયમરૂપ ૨૭ ઉપેક્ષાસંયમરૂપ ૨૮ અતિરિક્તવસ્ત્રભક્તાદિપરિઝાપનરૂપ,
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પર્વ સંગ્ર હું
સ
૨૯ ૫મા તસ ચમરૂપ ૩૦ મનઃસમરૂપ ૩૧ વાક્સયમરૂપ ૩૨ કાયાસ ચમરૂપ ૩૩ આચાર્ય વૈયાવૃત્યરૂપ ૩૪ ઉપાધ્યાયવૈયાનૃત્યરૂપ ૩પ તપસ્વિવૈયાવૃત્યરૂપ ૩૬ લઘુશિષ્યાદિવૈયાવૃત્યરૂપ ૩૭ ગ્લાનસાયાનૃત્યરૂપ ૩૮ સાવૈયાનૃત્યરૂપ ૩૯ શ્રમણેાપાસક વૈયાવૃત્યરૂપ ૪૦ સવૈયાનૃત્યરૂપ ૪૧ કુલવૈયાવૃત્યરૂપ ૪૨ ગણવૈયાવૃત્યરૂપ
૪૩ પશુપ’ડગાદિ રહિત વસતિ વસન બ્રહ્મગુતિ ચા ૪૪ સ્ત્રીહાસ્યાદિવિકથાવનબ્રહ્મગુપ્તિ ૪૫ સ્ત્રીઆસનવનબ્રહ્મગુપ્તિ ૪૬ સ્ત્રીંગાષાંગનિરીક્ષણવનબ્રહ્મગુપ્તિ. ૪૭ કુડચતરસ્થિતસ્ત્રીહાવભાવશ્રવણવનભ્રં,, ૪૮ પૂર્વ શ્રીસ'ભાગચિંતનવજ નહ્મગુપ્તિ ૪૯ અતિસરસઆહારવર્જન ૫૦ અતિઆહારકરણવ ન
19
,,
95
,'
39
""
99
29
59
,,
99
"9
ܕܕ
""
,,
99
99
99
''
,,
,,
??
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ આ રા કે ન ધ વ
૫૧ અંગવિભૂષાવનબદ્મગુપ્તિ પર અનશનતપેારૂપ ૫૩ ઉનાદરીતપેારૂપ ૫૪ વૃત્તિસક્ષેપતારૂપ ૫૫ રસત્યાગતારૂપ ૫૬ કાયકલેશતપેારૂપ ૫૭ સંલીનતાંતપારૂપ ૫૮ પ્રાયશ્ચિત્તતારૂપ પલ વિનયતારૂપ ૬૦ વૈયાવત્યતપેારૂપ ૬૧ સજ્ઝાયતારૂપ દર ધ્યાનતારૂપ ૬૩ કાયાત્સગ તારૂપ ૬૪ અન’તજ્ઞાનસયુક્ત ૬૫ અન તઃનસંયુક્ત ૬૬ અન તચારિત્રસયુક્ત
૬૭ ક્રોધનિગ્રહકરણ
૬૮ માનનિગ્રહકરણ
૬૯ માયાનિગ્રહકરણ
૭૦ લાભનિગ્રહકરણ
*-5
KHABAR
"
99
39
*
93
૬ ઃ 4 5
૩
y
રક્ષાસ ચમ
આમાં ૫ અત્રત્યાગ, ૧૦ યતિધમ, ૧૦ ૪ પ્રેક્ષાદિ સંયમ, ૩ ચેાગસયમ, ૧૦-વૈયાવુત્ય, હું બ્રહ્મચ
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૦
વાર્ષિક પર્વ એ ગ્રહ ગુપ્તિ, ૧૨ પ્રકારને તપ, ૩ અનંત જ્ઞાનાદિ ને ૪ કષાયને નિગ્રહ એમ ૭૦ ભેદને સંગ્રહ કરે છે.
નવમા દિવસની વિધિ ૯ શ્રીતપ પદ–વર્ણ સફેદ, આયંબીલ એક ધાન્ય ચેખાનું કરવું. નવારવાલી વીસ, યદ–38 હીંન તવસ, કાઉસગ– પલેગસ્ટ, સ્વસ્તિક ૧૦, પ્રદક્ષિણા તથા ખમાસમણાં પ૦, અમાસમણ દહે
ઇચ્છાધે સંવરી, પરીણતિ સમતા ગેરે તપ તે અહીજ આતમા, વર્તે નિજ ગુણ ભેગેરે. વીર જીણેસર ઉપદીશ, સાંભળો ચિત્તલાઈ રે; આતમ ધ્યાને આતમા, રૂદ્ધિ મલે સવિ આઇ રે.
વીર છેલ્લે દિવસે વિશેષમાં નવપદજી મહારાજની વિસ્તારથી પૂજા ભણાવવી તથા ફળ ફુલ નૈવેદ્ય વિગેરે વિશેષ ચઢાવવા. નવપદ મંડલની રચના કરવી. રાત્રિ જાગરણ કરવું. શ્રીપાલરાજાને રાસ પૂર્ણ કરવે.
નવમા તપ પદના પચાસ ભેદ, ૧ થાવતુકથિઅનશનતભેદ તપસે નમઃ ૨ ઇવરઅનશનતભેદ ૩ બાહ્યઉદરીતભેદ ૪ અત્યંતરઉનેદરતાભદ
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વર્ષ ઃ આ રાધાના ૫
૫ દ્રવ્યતાવૃત્તિસ ંક્ષેપતાભદ ૬ ક્ષેત્રતાવૃત્તિસ ક્ષેષતાભેદ ૭ કાલતપોવૃત્તિસ‘ક્ષેપતયેાભેદ ૮ ભાવતાવૃત્તિસંક્ષેપતપોભેદ ૯ કાયકલેશતપેાભેદ
૧૦ રસત્યાગતપોભેદ
૧૧ ઇ દ્રિચકષાયયાવિષયકસ લીનતા ૧૨ સ્ક્રીપશુપ’ડકાદિવર્જિતસ્થાના
વસ્થિતસ’લીનતા
૧૩ આલાચનાપ્રાયશ્ચિત્ત ૧૪ પ્રતિક્રમણપ્રાયશ્ચિત્ત
૧૫ મિશ્રપ્રાયશ્ચિત્ત
૧૬ વિવેકપ્રાયશ્ચિત્ત ૧૭ કાયાત્સગ પ્રાયશ્ચિત્ત ૧૮ તપ પ્રાયશ્ચિત્ત ૧૯ છેદપ્રાયશ્ચિત્ત
૨૦ મૂલપ્રાયશ્ચિત્ત
૨૧ અનવસ્થિતપ્રાયશ્ચિત્ત ૨૨ ધારાંચિતપ્રાયશ્ચિત્ત ૨૩ જ્ઞાનવિનયરૂપ ૨૪ દવિનયરૂપ ૨૫ ચારિત્રવિનયરૂપ
,,
,,
""
,,
,,
ક
97
""
""
97
99
""
,,
91
કકકકક
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
રિસર
વાર્ષિ ક પ
સ ચ હ
૨૬ મનેવિયરૂપ, ર૭ વચનવિનયરૂપ ૨૮ કાયવિયરૂપ ૨૯ ઉપચારવિનયરૂપ ૩૦ આચાર્યવૈયાવૃત્ય ૩૧ ઉપાધ્યાયવૈયાવૃત્ય ઉર સાધુવૈયા . ૩૩ તપસ્વીવૈયાવૃત્ય ૩૪ લઘુશિષ્યાદિવૈયાવૃત્ય ૩૫ ગ્લાસાધુવૈયાવૃત્ય ૩૬ શ્રમણોપાસકવૈયાવૃત્ય ૩૩ સંવૈયાક્ય ૩૮ કુલયાવૃત્ય આ ગણવેયાવૃત્ય ૪% વાચા ૪૧ પૃચ્છના કર પરાવર્તના ૪૩ અનુપ્રેક્ષા ૪૪ ધર્મકથા અપ આર્તધ્યાન નિવૃત્તિ ૪૬ રૌદ્રધ્યાન નિવૃત્તિ ૭ધર્મધ્યાનચિંતન
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬
આ
રા ધ ન
પ વે
• ૨૩૩
.
.
.
૪૮ શુકલધ્યાનચિંતન ૪૯ બાહ્યકોન્સર્ગ ૫૦ અત્યંતરકાયોત્સર્ગ
ટે
'
પ્રકારાન્તરે નીચે જણાવેલા નવ દુહાવડે પણ ખમાસમણાં દઈ શકાય છે – પરમ પંચ પરમેષ્ઠીમાં, પરમેશ્વર ભગવાન; ચાર નિક્ષેપે થાઈએ, નમે નમે શ્રી જિનભાણ ગુણ અનંત નિર્મળ થયા, સહજ સ્વરૂપ ઉજાસ અષ્ટ કર્મમળ ક્ષય કરી, ભયે સિદ્ધ નમે તા. ૨ છત્રીશ છત્રીશી ગુણે, યુગપ્રધાન મુણુંદ : જિનમત પરમત જાણુતા, નમે નમે તેહ સૂરીદ બેધ સૂક્ષ્મ વિણ જીવને, ન હોય તત્વ પ્રતીત . ભણે ભણવે શિષ્યને, જય જય પાઠક ગીત. ૪ સ્યાદ્વાદ ગુણ પરિણમે, રમતા સમતા સંગ; સાથે શુદ્ધાનંદતા, નમે સાધુ સુરંગ. : ૫
કાલેકના ભાવ જે, કેવળી ભાષિત જેહ સત્ય કરી અવધારતે, નમે નમો દર્શન તેહ, ૬ અધ્યાત્મ જ્ઞાને કરી, વિઘટે ભવ ભ્રમ ભીતિ, સત્ય ધર્મ તે જ્ઞાન છે, નમે નમે જ્ઞાનની રીતિ. ૭ રત્નત્રયી વિષ્ણુ સાધના, નિષ્ફળ કહી સદેવ; ભાવરણનું નિધાન છે, જય જય સંયમી જીવ... ૮ કર્મ તપાવે ચીકણાં, ભાવ મંગળ તપ જાણ; - પચાસ લબ્ધિ ઉપજે, જય જય તપ-ગુણ ખાણ. ૯
,
૧
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પાસે મહુ
પારણાના દિવસના વિધિ. પારણાને દિવસે ઓછામાં આછું બિયાસણાનું પચ્ચખાંણુ કરવું. હુંમેશ મુજબ પ્રતિક્રમણ, પડિલેહણુ, દેવવદન, વાસક્ષેપ પૂજા, ગુરૂવંદન ઇત્યાદિક કરી, નાહી શુદ્ધ થઇ, સ્નાત્ર તથા સત્તરભેદી પૂજા ભણાવવી. તે દીવસે કાઉસ્સગ્ગ, સ્વસ્તિક, પ્રદક્ષિણા નવ નવ કરવાં, તથા ખમાસમણાં નવ નવ દેવાં. ૐ હ્રી શ્રી વિમલેશ્ર્વરચક્રેશ્વરીપૂજિતાય શ્રીસિદ્ધ ચક્રાય નમ: એ પદની વીસ નવકારવાળી ગણવી.
૨૩૪
નવપદ મ`ડળની રચનાના વિધિ.
.
શાલિ [ચાખા] પ્રમુખ પાંચ વર્ષોંના ધાન્ય એકઠા કરી સિદ્ધચક્રના મ`ડળની રચના કરવી. અરિહ'તાકિ નવેય પદાને વિષે શ્રીફળના ગાળાઓ મૂકવા. બીજેરા, ખારેક, દાડિમ, નારગી, સેાપારી ઈત્યાદિ મૂળ ગાઠવીને મૂકવાં, નવ ગ્રહ અને દશ દિપાળની રચના કરવી. મ`ડળ જેમ ખને તેમ, સુશે!ભિત થાય તેવી રીતે સેાના રૂપાના વરખથી તથા ધ્વજાએ વિગેરેથી શણગારી આ અનાવવુ. રચનાની વિશેષ ગાઢવણુ તેના જાણકાર પાસેથી શીખી લેવી.
કાઉસ્સગ્ગ કરવાના વિધિ.
ખમાસમણ દઈ, ઇચ્છાકારેણ સદિસહ ભગવત્ (જે દીવસે જે પદ હાય તે પદ ખાલી) આરાધના કાઉસગ્ગ કરૂં ઈચ્છ" કહી વનણવત્તિએ અન્નત્થ” કહી, [જેટલા લાગસ્સના હાય તેટલાના] કાઉસગ્ગ કરવા. કાઉસગ્ગ પારી ને પ્રગટ રીતે એક લેાગમ્સ કહેવા.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન ૧૫ ઃ આ શ ધ ન પ
૩૫
પડિલેહણના વિધિ.
ખમાસમણ દેઇ, ઇરિયાવહિય પડિમી, ઇચ્છાકારેણ ક્રિસહુ ભગવન પડિલેહણ કરૂ ? ઇચ્છ” કહી, ક્રિયામાં વપરાતા સર્વ ઉપકરણાની પ્રતિલેખના કરવી. પછી ઇરિયાવહિય પડિકમી કાજો લેવા. કાજો જોઈ સામાયિકમાં હાઇએ તે ઇરિયાવહિય પડિ±મી, અણુજાણહું જમ્મુગ્ગહેા” કહી, ત્રણ વખત વાસિરે” કહી, ચેાગ્ય સ્થાનકે પરઠવવા.
દેવવદનના વિધિ.
પ્રથમ કરિયાવહિય પડિમી, ઉત્તરાસંગ નાખી ચૈત્યવંદન કરવું. નમ્રુત્યુણ' સુધી કહી જ્યવીયરાય અડધા કહેવા.
પછી ખમાસમણ દઈ ચૈત્યવંદનના આદેશ માગી ચૈત્યવંદન ખેલવું. નમ્રુત્યુણ સુધી ક્હી, ઉભા થઇ અરિ હુંત ચૈઇયાણ વદત્ત. અન્નત્થ” કહી, એક નવ. કારના કાઉસગ્ગ કરવા, પારી, નમાડહુસિદ્ધા॰ કહીં, પહેલી થાય કહેવી. પછી લાગસ॰ વણ૦ અન્નત્થ કહી, એક નવકારના કાઉસગ્ગ પારી, બીજી થાય કહેવી, પછી પુક્ષ્મવર૰ સુઅસભગવ॰ અન્નત્યં કહી એક નવકારના કાઉસ્સગ્ગ કરી પારી ત્રીજી થાય કહેવી પછી સિદ્ધાણુ બુદ્ધાણં વૈયાવચ્ચગરાણ અન્નત્યં કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ્ગ કરી પારી નમાત્ કહી ચેાથી થાય હેવી.
પછી નીચે બેસી નમ્રુત્યુણ કહી પ્રથમની વિધિ પ્રમાણે બીજી ચાર થાય। કહી નમ્રુત્યુણ, જાવતિ ચૈયા, ખમાસણ
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૬
* વાર્ષિક ૫ વ સ બ હ દેઈ જાવંત કેવિ સાહુ નમેહંત કહી, સ્તવન બોલવું. પછી જયવીયય અરધા કહેવા.. - ફરી ખમાસમણ દઈ ત્રીજું ત્યવદન નમુસ્કુર્ણ સુધી કરવું. પછી જયવીયરાય આખા કહેવા. સવારના દેવવંદન પછી ખમાસમણ દઈ, ઇચ્છાકારેણ સદિસહ ભગવન ! સક્ઝાય કરું? ઈષ્ટ કહી એક નવકાર બેલી મહુ જિણાણની સઝાય કહેવી. મધ્યાહન તથા સાંજના દેવ. વદનમાં સક્ઝાય કહેવાની જરૂર નથી.
- પચ્ચકખાણ પારવાને વિધિ.
ઈરિયાવહિય પડિક્કમી, જગચિંતામણિનું ચિત્યવંદન, નમુત્થણુંજાવંતિ ચેઈધાઈ જાવંતકવિ સાહૂ ન હતુ ઉવસગ્ગહર યાવત જયવીયરાય પુરા-પર્યત કરવું.
પછી સક્ઝાયને આદેશ માગી, નવકાર ગણી, મહુજિણાણુની સક્ઝાય કહેવી. પછી ખમાસમણ દઈ “ઈચ્છા કહી મુહપત્તિ પડિલેહવી.
પછી ખમાસમણ દઈ “ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવદ્ પચ્ચખાણ પારૂં ?” “યથાશક્તિ ખમાઈચ્છા પચ. કખાણું પાછું.” “તહત્તિ કહી, મુઠીવાળી જમણે હાથ ચરવાળા ઉપર સ્થાપી, એક નવકાર ગણી,
“ઊગએ સૂરે નમુક્કારસહિયં પિરિસી, સાઢ પરિસી, સૂરે ઉગ્ગએ પુરિમ મુદ્ધિસહિયં પચ્ચખાણ કર્યું, ચોવિહાર, આયંબિલ એકાસણું, પચ્ચખાણ કર્યું” તિવિહાર, પચ્ચક્ખાણુ ફાસિયં, પાલિય, સોહિયં, તીરિયં, કીદિય, આરાહિયં જ
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વર્ષ ઃ આ રા ધ ન પ
ચ ન આરાહિયં તસ્સ મિચ્છામિદુક્કડ
પાર
૨૩૭
આ પ્રમાણે પાઠ એટલી એક નવકાર ગણી પચ્ચક્ખાણ
જમ્યાપછી ચૈત્સવ દન કરવાના વિધિ.
ખમાસમણ દેઈ ઇરિયાવહિય પડિમી ઈચ્છાકારણ સદિસહ ભગવન્ ! ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઇચ્છું કહી જચિન્તામણીનું ચૈત્યવંદન જયવીયરાય પર્યંત કરવું, દેરાસરે કરે તે અરિહંત ચેઈયાણં વંદણ૰ અન્નત્ય કહી, એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી પારી થાય કહેવી.
ઉજમણાના વિધિ.
સાડાચાર વર્ષે તપ પૂર્ણ થયે પેાતાની શક્તિ-વૈભવ અનુસાર ઉજમણું કરવું. ઉજમણુ કરવાથી તપનો સફળતા, લક્ષ્મીના સર્વ્યય, શુભ - યાનની વૃદ્ધિ, સુલભ ખેાધિ, ભવ્ય જીવેશને સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ, શ્રીતીથ કર દેવની અપૂર્વ ભક્તિ, શ્રોજીનશાસનની પ્રભાવના. ઇત્યાદિ મહા લાભૈાની પ્રાપ્તિ થાય છે. ઉજમણાથી વીર્યાંલ્લાસની વૃદ્ધિ થાય છે, ઉજમણુ' કરતાં વિશાળ મ’ડપ બાંધી શ્રીસિદ્ધચક્રના મ'ડલની સ્થાપના કરી મહાત્સવ કરવા, યંત્રની ગાઠવણ, પીઠિકાની રચના વિગેરેનું સ્વરૂપ ગીતા ગુરુ પાસેથી સમજી લેવું. ધનની શક્તિ અનુસારે નવીન ચૈત્યા, જીજ્ઞેĒદ્વારા, જિનબિખા, ધર્મશાળાએ ઉપાશ્રયા કરાવવા, તથા જ્ઞાન દર્શન અને ચારિત્રના ઉપકરણા એકઠા કરી ઉમામાં મૂકવાં. તે જ્ઞાનપંચો પમાં જણાવેલા ઉજમણાની વિધિથી જાણવુ
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૮
વાર્ષિક ૫ સંગ્ર હું
મન્હજિણાણ’ની સજ્ઝાય.
મન્હજિણાણું આણુ, મિચ્છ` પરિહરહે, ધરહે સમ્મત્ત; છન્ત્રિહ–આવસયંમિ ઉજ્જૈત્તા હાઇ પદિવસ. ૫૧૫ પન્થેસ પાસહય, દાણ, સીલ તા અ, ભાવા અ, સજ્ઝાય—નમુક્કારો, પરાવધારા અ, જયણા અ. ઘેરા જિણપૂઆ, જિથુણ, ગુરૂશુઞ, સાહમ્પિઆણુ વચ્છઠ્ઠું, વવહારસ ય સુદ્ધી, રહેજા, તિર્થંજત્તા ય. ઘા ઉવસમ—વિવેગ—સંવર,-~-ભાસાસમિઇ–છજીવકરૂણા ય, ધમ્મિઅજણસ સગ્ગા, કરણદમા, ચરણુપરિણામે. જા સધાવરિ બહુમાણા, પુત્શયલિઢણ, પભાવણા તિસ્થે, સટ્ટાણુ કિચ્ચનેઅ નિચ્ચ સુગુરૂવએસેણ. પા સથારા પેારિસી સૂત્ર.
નિસીહિ નિઃસીહિ નિસીહિ, નમે ખમાસમણાણુ ગાયમાઘણું મહામુણીણું,
અણુજાણુહુ જિઠુિં()જ્જા ! અણુાણહ પરમગુરૂ ! ગુરૂગુણસ્યણેહિં મડિયસરીરા ! બહુપરિપુન્ના પોરિસ,રાઈયસ થારએ ામિ. ૧
અણુજાણુહ સંથાર’, બાહુવહાણેણુ વામપાસેણ, કુકકુડિપાયપસારણ, અતરત પમજ્જએ ભૂમિ', સ કાઇઅ સડાસા, ઉન્નતૢ તે અ કાયપડિલેહા, નવ્વાઈવઆગ', ઊસાસનભાલાએ. ૩
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬
આ
રા
ધ ન
પ વ
જઈમે હુજજ પમાઓ, ઈમસ દેહસિમાઈ રણુએ, આહારમુહિદેહ, સવં તિવિહેણ સિરિ. ૪
ચત્તારિ મંગલઅરિહંતા મંગલં, સિદ્દા મંગલં, સાહુ મંગલ, કેવલિપન્નરો ધમ્મ મંગલ. ૫
ચિત્તરિ લેગુત્તમ-અરિહંતાલે ગુત્તમા, સિધ્ધાભેગુત્તમ, સાહુ લેગુત્તમા, કેવલિપન્ન ધમ્મ લેગુત્તમે. ૬
ચત્તારિ સરણું પવનજામિ–અરિહંતે સરણું પવજામિ, સિધ્ધ સરણું પરામિ, સાહૂ સરણું પર્વજમિ, કેલિપન્નત્તિ ધર્મ સરણું પવજામિ. ૭
પાણાઈવાયમલિઅં, ચેરિષ્ઠ, મેહૂર્ણ, દવિણમુછું; કહું, મારું, માય, લાભ, પિજજે, તહા, દેસ. કલહં, અબ્બખ્ખાણું, પિસુન્ન, રઈઅરઇસમાઉત્ત, પર પરિવાય, માયા–મેસે, મિચ્છત્તસä ચ. લિસિસુિ ઇમાઈ મુફખમમ્મસંસમ્મવિશ્વભઆઈ; દુગઈનિબંધણુઈ, અઠાસ પાવઠાઈ. “એહં, નત્યિ મે કઈ, નાહમન્નસ્ત કસઈ” એવં અદમણ, અશ્માણમણસાસઈ.
એગે મે સાસઓ અપ્પા, નાણદંસણસંજુઓ; સેસા મે બાહિરા ભાવા, સર્વે સંજોગલફખણા. ૧૨ સજોગમૂલા જીવેણ, પત્તા દુખપરંપરા તન્હા સંજોગસંબંધ, સવં તિવિહેણ સિરિઅં. ૧૩ અરિહંત મહ દે, જાવજીવં સુસાહુ ગુરૂણે
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિ ક ૫ સંગ્રહું
૧૪
જિષ્ણુપણુત્ત તત્ત, ઈચ્ય સમ્મત્ત મએ ગહિઅ ખમિ, ખમાવિચ્ય, મઇ ખમિઅ સહુ જીવનિકાય; સિદ્ધહુ સાખ આલેયડુ, મુન્ત્રઢુ વર્કર ન ભાવ. સન્થે જીવા કમ્ભવસ, ચઉદહરાજ ભમત; તે મે સવ્વ ખમાવિ, મુવિ તેડુ ખમત. જ મણેણુ અઘ્ધ, જં જ વાએણુ ભાસિય પાત્ર'; જ જ કાએણ કર્યું, મિચ્છામિ દુક્કડં તરસ.
૧૬
જ
१७
૨૪૦
""
૧૫
આળી કરનાર ભાઇ વ્હેનેાને આવશ્યક સૂચનાઓ. (૧) આ દિવસેામાં જેમ બને તેમ ક્લાયના ત્યાગ કરવા અને વિથા કરવી નહી.
(૨) આ દિવસેામાં આરભાના ત્યાગ કરવા અને કરાવવેા તથા બની શકે તેટલી ‘અમારિ' પળાવવી.
(૩) દેવપૂજનના કાર્ય સિવાય સચિત્ત પાણીના ત્યાગ રાખવા.
:
(૪) પહેલા અને પાછલા દિવસ સાથે બધા દિવસેામાં મન વચન કાયાથી નિળ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું. કુદૃષ્ટિ પણ કરવી નહી.
(૫) જતાં આવતાં ઈ*સમિતિના ખાસ ઉપયાગ રાખવા. (૬) કાઈપણ ચીજ લેતાં મૂખ્તાં કટાસણું સ’થારીયુ' પાથરતાં, યતના પૂર્વક પૂજવા પ્રમાવાના ઉપયાગ રાખવા.
(૭) થુંક, ખળખા, લીંટ જેમ તેમ નાંખવા નહિ, પણ રૂમાલ રાખીને તેમાં કાઢવા ખાસ ઉપયોગ રાખવે, તેથી પણ જીવ રક્ષા ઘણી થઈ શકે છે.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવ પ ઃ આ રા ધ ન પ
૧૪૧
(૮) પ્રતિક્રમણ, પડિલેહણ, દેવવંદન, પ્રભુ પૂજન વિગેરે ક્રિયા કરતાં, ગુણું ગણુતાં, આહાર વાપરતાં, માગે જતાં આવતાં, સ્થંડિલ માત્રુ કરવા જતાં ખેલવું નહિ. (૯) આયંબિલ કરતી વખતે આહાર સારા યા ખરાબ હાય તેના ઉપર રાગ દ્વેષ કરવા નહિ. વાપરતાં ‘સુર સુર' ‘ચખ ચ’ શબ્દ નહિ કરતાં, એઠવાડ પડે નહિ તેવી રીતે ઉપયાગ પૂર્વક જમવું.
(૧૦) ચૌદ નિયમા હંમેશ ધારવા ઉપયાગ રાખવે. (૧૧) પાણી પીધા પછી પ્યાલા તરત જ લેાહી નાંખવેા, તેમ નહિ કરવાથી એ ઘડી પછી સંમૂર્ણિમ જીવાની ઉત્પત્તિ થાય છે.
(૧૨) થાળી વાટકા વિગેરે તમામ વાસણા નામ વિનાના તથા વસ્ત્રો ધેાયેલા વાપરવા, સાંધેલા કે ફાટેલા ન વાપરવા, (૧૩) ભાણા માંડવાના પાટલાએ ડગતા ન રહે તેના ખાસ ઉપયાગ રાખવા.
(૧૪) નવકારવાલી તથા પુસ્તક વિગેરે શુદ્ધ ઉચે સ્થાનકે મૂકવાના ઉપયાગ રાખવા. ચરવળે ભરાવી દેવાથી તથા કટાસણા ઉપર જેમ તેમ મૂકી દેવાથી આશા
તના થાય છે.
(૧૫) દરેક ક્રિયા ઉભા ઉભા પ્રમાદ રહિતપણે કરવી,
નવપદ ચૈત્યવંદના
(૧) જો રિ સિરિઅરિહંતમૂલદેઢપીઠ પટ્ટુિએ, સિદ્ધ-સૂરિ-ઉવજ્ઝાય–સાહુચિહુ સાહગરિટ્ટુિએ,
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૨
વાર્ષિક પર્વ ગ્રહ દંસણું–ના-ચરિત્તતહિ પડિસાહાસુન્દરે, તરખરસરવચ્ચલદ્ધિગુરૂપયદલ બર દિસિપાલજખજફિખણીપમુહસુરક્યુમેહિ અલંકિએ, સે સિદ્ધચક્કગુરુકમ્પતરૂ અખ્ત મનવંછિયફલ દિઓ. ૧
– – – –– (ઉપજાતિ છન્દ)
(૨) ઉમ્પન્નસન્માણમહેમયાણું, સપાડિહેરાસણસંઠિયાણું, સદેસણાણુંદિયસજજણાવ્યું, નમે નમે હોઉ સયા જિણાયું. ૧ સિદ્ધાણમાણુંદરમાલયાણું, નમે નમેણુતચઉકયાણું; સૂરણ દરીયકુગહાણું, નમે નમે સૂરસમષ્પહાણું. ૨ સુત્તસ્થવિત્થારણુતપુરાણું, નમે નમે વાયગકુંજરાણું; સાહૂણ સંસાહિઅસંજમાણે, નમે નમે સુદ્ધદયાદમાણું. ૩ જિષ્ણુરંત રૂઈલષ્મણરૂ, નમે મે નિમ્મલદેસણુસ્સ, અનાણ સંમેહત મેહરસ, નમે નમે નાણદિવાયરલ્સ. ૪ આરાહિયાખંડિયસક્કિઅસ્સ, નમે નમે સંજમપીરિયસ, કમ્મદ્દમભૂલણકુંજરસ, નમે નમે તિવતભરસ્સ. ૫ ઈય નવપયસિદ્ધ, લદ્ધિવિશ્વાસમિદ્ધિ, પડિયસુરવઞ, હતિહાસમગ્ગ. દિસિવઈ સુરસાર, ખેણિપઢાવયા, તિજયવિજયચર્ક સિદ્ધચક્ક નમામિ.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ પ ા ધ પ
(૩) સકળમંગળપરમકમળાકેલિ મંજુલમ દિર, ભવકાટિસંચિતપાપનાશન, નમે નવપદ જયકર અરિહંત-સિદ્ધ-સૂરીશ-વાચક,સાધુ-દર્શન સુખકર; વરજ્ઞાનપદ–ચારિત્ર-તપ, એ,-નમા નવપદ જયકર. શ્રીપાળ રાજા, શરીર સાજ, સેવતાં નવપદ વર; જગમાંહિ રાજા, કીર્તિ ભાજા, ના નવપદ જયકર. ૩ શ્રી સિદ્ધચક્ર, પસાય સંક્ટ, આપદા નાસે સવે; વળી વિસ્તરે સુખ મનાવાંછિત, નમે નવપદ જયાર, ૪ આંબિલ નવ દિન દેવવદન, ત્રણ ટક નિરતર'; એવાર પિડકમાં પલેષણ, નમે નવપદ જયકર, ત્રણ કાળ ભાવે પૂજીએ, ભવતારક તીથ કર; તિસ ગુણુ દાય હજાર ગણીએ, નમે નવપદ જયકર, ૬ વિધિ સહિત મન વચન કાયા, વશ કરી આસધીએ; તપ વર્ષ સાડાચાર નવપદ, શુદ્ધસાધન સાધીએ. ગ-કષ્ટ ચરે, શમ પૂરે, યક્ષ વિમલેશ્વર વર; શ્રી સિદ્ધચક્ર પ્રતાપ જાણી, વિજય વિલસે સુખભર, ૮
.
(૪)
શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધતાં, સુખ સંપત્તિ લહીએ; સુરતરૂને સુરમણિથકી, અધિકજ મહિમા કહીએ. અષ્ટ કહાણિ કરી, શિવમંદિર રહીએ; વિધિશું નવ પદ ધ્યાનથી, પાતિક સવિ ઇમીએ. સિદ્ધચક્ર જે સેવશે, એકમના નર નાર; મનવાંછિત ફળ પામશે, તે સવિ ત્રિભુવન માઝાર,
૨૪૩
૩
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૪
વા
૫ સંગ્રહ
અંગ દેશ ચંપા પુરી, તસ કે ભૂપાલ; મયણા સાથે તપ તપે, તે કુંવર શ્રીપાલ. સિદ્ધચક્રજીના ત્હવણ થકી જસ નાઠા રાગ, તત્ક્ષણ ત્યાંથી તે લહે, શિવસુખ સોગ. સાતમે કેઢી હાતા હુવા, નિરાગી જેહ; સેાવન વાને ઝલહલે, જેહની નિરૂપમદેહ. તેણે કારણ તમે ભજિના, ગ્રહ ઉઠી ભકતે; આસા માસ ચૈત્ર થકી, આરાધે જીગતે. સિદ્ધચક્ર ત્રકાલના, વંદા વલી દેવ; પડિક્કમણું કરી ઉભય કાલ, જિનવર મુનિ સેવ, નવપદ ધ્યાન દે ધરા, પ્રતિપાળા ભવિ! શીલ; નવપદે આંખિલ તપ તા, જેમ હાય લીલમ લીલ. ૯ પહેલે પદ અરિહંતના, નિત્ય કીજે ધ્યાન; ખીજે પદ વલી સિદ્ધતા, કરીએ ગુણગ્રામ. આચારજ ત્રીજે પદે, જપતાં જયજયકાર; ચેાથે પદ ઉવઝાયના, ગુણ ગાઉં ઉદાર સરવ સાધુ વંદુ સહી, અઢીદ્વીપમાં જેઠુ; પચમ પદમાં તે સહી, ધરો ધરી સસનેઠુ, છઠ્ઠું પદ દરસણ નમું, દરશન અજવાળું, જ્ઞાન પદ નમું સાતમે, તેમ પાપ પખાલું. આડમે પદ રૂડે જપું, ચારિત્ર સુસંગ; નવમે પદ બહુ તપ તા, જિમ લ લહેા અભંગ. ૧૪ એહી નવપદ ધ્યાનથી, જપતાં નાઠે કાઢ; પંડિતધીવિમલતણા, નય વદે કરજોડ.
૧૦
૧૧
૧૨
૧૩
૧૫
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬
આ
રા ધ ન
પ વ
પ્રણમી શ્રી ગુરૂરાજ આજ, જિનમંદિર કેરે; પુન્ય ભણું કરશું સફલ, જિનવચન ભલેરે. દેહરે જાવા મન કરે, ચોથ તણું ફલ પાવે; જિન જુહારવા ઉઠતાં–છ3 પિતે આવે. જઈશું જિનવર ભણી એ માર્ગ ચાવંતા; હવે દ્વાદશતણું પુન્ય ભક્તિ માલતા. . અધ પંથ જિનવર તણે એ, પંદરે ઉપવાસ; દીઠો સ્વામી ઋણ ભુવન-લહીએ એક માસ. જિનવર પાસે આવતાં–છમાસી ફલ સિદ્ધ આવ્યા જિનવર બારણે–વર્ષ તપ ફલ લીધ. સો વર્ષ ઉપવાસ પુન્ય-જે પ્રદિક્ષણા દેતાં; સહસ વર્ષ ઉપવાસ પૂ–જે નજરે જોતાં. ફલ ઘણે ફૂલની માલ, પ્રભુ કઠે ઠવતાં; પાર ન આવે ગીત નાદ, કેરાં ફલ થતાં. શિર પૂછ પૂજા કરે એ, સૂર ધૂપ તણે ધૂપ; અક્ષત સાર તે અક્ષય, સુખ દીપ તનુરૂપ. . નિર્મલ તન મને કરી એ, થુણતાં ઈંદ્ર જગશ; નાટક ભાવના ભાવતાં, પામે પદવી જગીશ. ૯ જિનવરભકિત વલી એ, પ્રેમે પ્રકાશી; સુણી શ્રીગુરૂ વયણ સાર, પૂર્વ ઋષિ ભાખી. ૧૦ અષ્ટ કર્મને ટાલવા, જિનમંદિર જઈશુ ભેટી ચરણુ ભગવંતના, હવે નિર્મલ થઈશું. ૧૧ કીિિવજય ઉવઝાયને, વિનય કહે કર જોડ; ફલ હેજે મુજ વિનતિ, જિન સેવાનું કેડ ૧૨
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૬
વાર્ષિક ૫ સંગ્રહ
(૬)
પહેલે પદ અરિહંતના, ગુણ ગાઉં નિત્યે; બીજે સિદ્ધતણા ઘણા, સમરે એક ચિત્ત. આચારજ ત્રીજે પદે, પ્રણમે બિહુ કર જોઠી; નમિયે શ્રીઉવજ્ઝાયને, ચાથે મદ માઠી
પંચમ દ્મ સર્વ સાધુનું, નમતાં ન આણી લાજ; એ પરમેષ્ઠિ પંચને, ધ્યાને અવિચલ રાજ. દ'સણુ શંકાદિક રહિત, પદ છ ધારા સવ નાણુદ્ધ સાતમે, ક્ષણ એક ન વિસારે. ચારિત્ર ચાખુ ચિત્તથી, ષટ્ટ અષ્ટમ જપિયે; સકલ ભેદ બિચ દાન-ફળ તપ નવમે તષિયે એ સિદ્ધચક્ર આરાધતાં, પૂરે વછિત ક્રીડ; સુમતિવિજય કવિરાયના, રામ કહે કર જોડ
પહેલે દિન અર્હિંતનું, નિત્ય કીજૈ ધ્યાન, બીજે પદ વળી સિદ્ધતુ' કીજે ગુણગાન. આચારજ ત્રીજે ષટ્ટે, જપતાં જયજયકાર; ચેાથે પદે ઉપાધ્યાયના, ગુણુ બાએ ઉદાર, સકલ સાધુ વ સહી, અઢીદ્વીપમાં જેહ; પંચમપદ આદર કરી, જો ધરી સસનેહ, છઠ્ઠું પડે દર્શન નમે, દરિસણ અનુઆલે; નમે નાણુ પદ સાતમે, જિમ પાપ પખાલે. આમ પદ આદર કરી, ચર્ચાત્ર સુચંગ,
ક
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
. ૧ ૫ આ ા ૧ ન૫
પદ નવમે બહુ તપ તણેા, ફળ લીજે અભંગ. એણીપેરે નવપદ ભાવશું એ, જપતાં નવનવ કાર્ડ; પંડિત શાંતિવિજ્ય તણા, શિષ્ય કહે કરોડ,
(૮) શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીએ ખાસા ચઈતર માસ; નવદિન નવ આંબિલ કરી, કીજે ઓળી ખાસ. કેસર ચંદન ઘસી વણાં કસ્તુરી બરાસ; જીગતે જિનવર પુજીયા, મયણા ને શ્રીપાળ પુજા અષ્ટ પ્રકારની, દેવવંદન ત્રણ કાળ; મંત્ર જપેા ત્રકાળ તે ગુણુ' તેર હજાર.' કષ્ટ ટળ્યુ ખર તણું, જપતાં નવપદ યાન; શ્રી શ્રીપાળ નરીંઢ થયા, વાધ્ય અમણા વાન. સાતસેા કાઠી સુખ લહ્યા, પામ્યા નિજ આવાસ; પુણ્યે મુક્તિવધૂ વર્યાં, પામ્યા લીલ વિલાસ.
(૯) ખાર ગુણુ અરિહંતના, તેમ સિદ્ધના આઠ; છત્રીશ ગુણુ આચાના–જ્ઞાન તણા ભંડાર, પચીસ ગુણ ઉપાધ્યાયના, સાધુ સત્તાવીશ; શ્યામવણું તનુ શાભતા, જીન શાસનના શિ.
૨૪૦
૧. પાંચ પરમેષ્ટિના (૧૦૮), અને જ્ઞાનના (પ), દર્શોનના(૫) ચારિત્રના (૧૪), અને તપના (૨), એમ કુલ (૧૩૦) ભેદની એકેક નવકારવાળી ગણુતાં ( તેના ૧૦૦ મણુકા ગણાતા હાથી) ૧૭૦૦૦ ગુરુ થાય છે.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
२४८
વાર્ષિ ક પ ર્વ સં ક હું
૩
જ્ઞાન નમું એકાવન, દર્શનના સડસઠ; સીત્તેર ગુણ ચાત્રિના, તપના બાર તે જી. એમ નવપદ યુક્તિ કરી, ત્રણ શત અષ્ટ (૩૦૮) ગુણ થાય; પૂજે જે ભવી ભાવશું, તેહના પાતક જાય. પૂજ્યા મયણાસુંદર, તેમ નરપતિ શ્રીપાળ; પુયે મુક્તિસુખ લહ્યા, વરીયા મંગળમાળ.
(૧૦) પરમેશ્વર, પરમાતમા, પાવન પરમિઠું જય જગગુરૂ દેવાધિદેવ, નયણે મેં દીઠું. અચળ, અકળ, અવિકાર, સાર, કરુણારસસિંધુ જગતજન આધાર એક, નિ:કારણ બંધુ. ગુણ અનંત પ્રભુ તાહ એ, કીમડી કન્યા નહિ જાય; રામપ્રભુ જીન ધ્યાનસેં, ચિદાનંદ સુખ થાય. .
૩
જય જય શ્રી પુનરાય ! આજ મળીયે મુજ સ્વામી; અવિનાશી, અવિકાર, સાર, જગ અંતર જામી. રૂપારૂપી, ધર્મ, દેવ, આતમ આરામી; ચિદાનંદ, ચેતન, અચિંત્ય, શિવલીલા પામી. સિદ્ધ, બુદ્ધ, તુજ વદતાં સકલ સિદ્ધિ વર બુદ્ધ રમે પ્રભુ ધ્યાને કરી, પ્રગટે આતમ રિદ્ધ. કાળ બહુ થાવર રહ્યો, ભમીએ ભવમાંહિ, વિકલૈંદ્રિ એળે ગયે, થિરતા નહિ કયહિ.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
ને વ પ દ આ રા ધ ન પ ર્વ
૨૪૯ તિરિ પંચેંદ્રિય દેહમાં, વળી કરમે હું આ કરી કુકર્મ નરકે ગયા, દરિશણ નવિ પા. ૫ એમ અનંત કાળે કરી, એ પાપે નર અવતાર; હવે જગ તારક તુંહી મળે, ભવજળ પાર ઉતાર. ૬
તુજ મૂરતિને નિરખવા, મુજ નયણુ તલ, તુમ ગુણગણને બોલવા, રસના મુજ હરખે. કાયા અતિ આનંદ મુજ, તુમ યુગ પદ ફરસે; તે સેવક તાર્યા વિના, કહે કિમ હવે સરસે ? એમ જાણીને સાહિબા એ, નેક નજર મોહી જાય; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ સુનજરથી તે જે નવિ હોય.
૩
સ્તવનો.
સિદ્ધચક વર સેવા કીજે, નર ભવ લાહે લીજે છે; વિધિપૂર્વક આરાધન કરતાં, ભવભવ પાતક છીએ.
ભવિજન ભજીયેજી. અવર અનાદિની ચાલ, નિત્ય નિત્ય તજીએ જી. ૧ દેવના દેવ, દયાકર, ઠાકર, ચાકર સુરનર ઈદાજી; ત્રિગડે ત્રિભુવન નાયક બેઠા, પ્રણમે શ્રી જિનચંદા.
ભવિજન. ૨ અજ, અવિનાશી, અકળ, અજરામર, કેવળ, દંસણ નાણજી; અવ્યાબાધ, અનંતુ વિરજ, સિદ્ધ પ્રણ ગુણ ખાણી. .
ભવિજન. ૩
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
રપ૦
વાર્ષિક ૫ વ સ ચ હ વિદ્યા, સૌભાગ્ય લકૃમી પીઠ, મંત્રરાજ, યોગ પીઠ જી; સુમેરૂ પીઠ એ પંચ પ્રસ્થાને, નમે આચારજ ઈઠ.
ભવિજન. ૪ અંગ, ઉપાંગ, નદી, ને અનુગ છ છે, ને મૂળ ચાર; દશ પન્ના એમ પણચાલીસ, પાઠક તેહના ધાર. ભવિજન. ૫ વેદ ત્રણ, ને હાસ્યાદિક ષ, મિથ્યાત્વ, ચાર કષાયજી; ચૌદ અત્યંતર, નવવિધ બાહ્યની, ગ્રંથી તજે મુનિરાય.
. ૬ ઉપશમ, ક્ષય ઉપશમને ક્ષાયિક, દર્શન ત્રણ પ્રકારજી; શ્રદ્ધા પરિણતિ આતમ કેરી, નમીએ વારંવાર. ભવિજન. ૭ અઠ્ઠાવીશ, ચૌદ, ને ષટુ દુગ, એક, મત્યાદિકના જાણજી; એમ એકાવન ભેદે પ્રણમે, સાતમે પદ વર નાણુ ભવિજન. ૮ નિવૃત્તિ ને પ્રવૃત્તિ ભેદે, ચારિત્ર છે વ્યવહારજી; નિજગુણ સ્થિરતા ચરણ તે પ્રણ, નિશ્ચય શુદ્ધ પ્રકારે.
ભવિજન. ૯ બાહ્ય અત્યંતર તપ તે સંવર, સમતા નિજા હેતુજી; તે તપ નમીએ ભાવ ધરીને, ભવ સાયરમાં સેતુ. ભવિ. ૧૦ એ નવપદમાં પણ (પાંચ) છે ધમી, ધર્મ તે વરતે ચાર; દેવ, ગુરૂ ને ધર્મતે એહમાં, દે, તીન ચાર પ્રકાર. ભવિ. ૧૧ મારગદેશક અવિનાશી પણું, આચાર વિનય સંકેતજી; સહાયપણું ધરતા સાધુજી, પ્રણમે એક જ હતે. ભવિ૦ ૧૨ વિમળેશ્વર સાન્નિધ્ય કરે તેહને, ઉત્તમ જેહ આરાધેજી; પદ્મવિજય કહે તે ભવિ પ્રાણી, નિજ આતમહિત સાધે.
ભવિજન ૧૩
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન ૧૫ ઃ આ રા કે ન ૫
(૨)
શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીએ, જીમ પામે। હા ભવિ કેાડિ કલ્યાણ કે; શ્રી શ્રીપાલ તણી પરે, સુખ પામેા હા લહી નિળ નાણુકે. શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીયે. ૧
૫૧
નવપદ ધ્યાન ધરો સદા, ચાખે ચિત્ત હૈ। આણી બહુભાવ કે; વિધિ આરાધન સાચવેા, જીમ જગમાં હા હાય જશના જમાવર્ક. શ્રી સિ. ૨
કેસર ચંદન કુસુમશુ, પૂછજે હા ઉવેખી ધૂપ કે; સુંદરૂ અગર ને અગરજા, તપદિનનાં હા તપ કીજે ધૃતદ્વીપ કે. શ્રી. સિ. ૩
૪
આસા ચૈત્ર શુકલ પક્ષે, નવદિવસે હા તપ કીજે એડ કે; સહજ સેાભાગી સુસ ંપદા, સાવન સમ હા ઝમકે તસદેહ કે. શ્રી સિ. જાવજીવ શકતે કરા, જિમ પામે હા નિત્ય નવલા ભાગ કે; સાડા ચાર વરસ તથા, જિનશાસન હા એ માટા
યાગ કે. શ્રી સિ. ૫
વિમળદેવ સાન્નિધ્ય કરે, ચક્રેશ્વરી હા કરે તાસ સહાય કે; શ્રી જિનશાસન સેાહીએ, એહ કરતાં હું અવિચળ સુખ થાયકે, શ્રી. સિ. ૬ મંત્ર તંત્ર, મણિ, ઔષધિ, વશ કરવા હા શિવરમણી કાજ કે; ત્રિભુવન તિલક સમાવડી, હાય તે નર હા કહે નયકવિરાજ કે, શ્રી. સિ. ૭
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૨
વાર્ષિક ૫ વ સ મ હ
(૩) અહે ભવિપ્રાણું રે સે સિદ્ધચક ધ્યાન સમે નહિંમે. અહે. જે સિદ્ધચકને આરાધે, તેહને જગમાંહિ જશ વાધે. અહો. ૧ પહેલે પદે રે અરિહંત, બીજે સિદ્ધ બુદ્ધ ધ્યાન મહંત; ત્રીજે પદે રે સૂરીશ, ચેાથે ઉવજઝાય ને પાંચમે મુનિશ. અહે.૨ છ દરિસણ કીજે, સાતમે જ્ઞાનથી શિવસુખ લીજે, આઠમે ચારિત્ર પાલે, નવમે તપથી મુકિત ભાલો. અહે. ૩ આયંબિલ ઓલી રે કીજે, નકારવાલી વીશ ગણજે, ત્રણે ટંકના દેવ પડિલેહણ, પડિકકમ કીજે. અહ. ૪ ગુરૂમુખ કિરિયા રે કીજે, દેવગુરૂ ભક્તિ ચિત્તમાં ધરીજે; એમ કહે રામને શિશે, ઓલી ઉજવીએ જગશે. અહ૫
(૪) અવસર પામીને રે કીજે નવ આંબિલની ઓળી, ઓળી કરતાં આ પદ જાયે, રિદ્ધિ સિદ્ધિ લહીએ બહુલી.અવસર.૧ આસો ને ચિત્ર આદરશું સાતમથી સંભાળી રે, આળસ મેલી રમાંબિલ કરશે, તસ ઘર નિત્ય દિવાળી.અવસર. ૨ પૂનમને દિન પૂરી થાતે, પ્રેમશું પખાલી; સિદ્ધચક્રને શુદ્ધ આરાધી, જાપ જપે જપમાલી. અવસર. ૩ દેહરે જઈને દેવ જુહા, આદીશ્વર અરિહંતરે; ચાવશે ચાહીને પૂજે, ભાવેશું ભગવંત. અવસર. ૪ બે કે પડિકકમણું બેલ્યું, દેવવંદન ત્રણ કાલરે; શ્રીશ્રીપાલતણું પરે સમજી, ચિત્તમાં રાખો ચાલ. અવસર. ૫ સમક્તિ પામી અંતરજામી, આરાધો એકાંતરે સ્યાદ્વાદ પંથે સંચરતાં, આવે ભવને અંત. અવસર. ૬
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬ આ ર ધ ન પ ર્વ
૨૫૩ સત્તર ચેરાણું શુદિ ચિત્રીએ બારશે બનાવી; સિદ્ધચક ગાતાં સુખ સંપત્તિ, ચાલીને ઘેર આવી. અવસર. ૭ ઉદયરત્ન વાચક ઉપદેશે, જે નર નારી ચાલે રે; ભવની ભાવઠ તે ભાઇને, મુકિતપુરીમાં મહાલે. અવસર. ૮
સિદ્ધચકને ભજીએ રે કે ભવિયણ ભાલ ધરી, મદ માનને તજીએ રે કે કુમતિ દૂર કરી; પહેલે પદે રાજેરે, કે અરિહંત તતનુ, બીજે પદે છાજે રે, કે સિદ્ધ પ્રગટ ભણું. સિદ્ધ. ૧ ત્રીજે પદે પીળા રે, કે આચારજ કહીએ; ' ચેથે પદે પાઠક રે, કે નીલ વર્ણ લહીએ. સિદ્ધ. ૨ પાંચમે પદે સાધુરે, કે તપ સંયમ શૂરા; શ્યામ વણે સહેરે, કે દર્શન ગુણ પૂરા. સિદ્ધ. ૩ દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર રે, કે તપ સંયમ શુદ્ધ વરે; ભવિયણ ચિત્ત આણે રે, કે હૃદયમાં ધ્યાન ધરે. સિદ્ધ. ૪ સિદ્ધચકને ધ્યાને રે, કે સંકટ ભય ન આવે; કહે ગૌતમ વાણું રે, કે અમૃત પદ પાવે. સિદ્ધ. ૫
નવપદ ધરજે ધ્યાન, ભવિ તુમે નવપદ ધરે ધ્યાન; એ નવપદનું ધ્યાન કરંતા, પામે જીવ વિશ્રામ. ભાવિ તુમે. ૧ અરિહંત, સિદ્ધ, આચારજ, પાઠક, સાધુ સકળ ગુણ ખાણુ.ભવિ૨ દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્ર એ ઉત્તમ, તપ તપ કરી બહુમાન. ભવિ. ૩ આસો ચિત્રની શુદિ સાતમથી, પૂનમ લગી પ્રમાણુ. ભવિ. ૪ એમ એક્યાસી આંબિલ કીજે, વરસ સાડાચારનું માન. ભવિ ૫
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૪
વા ર્ષિ ક પર્વ સ થ હ
કાવન, સીતેર
ગણીએ જ ભવ પાર. . ૧૨
પડિકકમણું દેયકનાં કીજે, પડિલેહણ બેવાર. ભવિ. ૬ દેવવંદન ત્રણ ટંકનાં કીજે, દેવ પૂજે ત્રિકાળ. ભવિ. ૭ બાર, આઠ, છત્રીશ, પચવીશને સત્તાવીશ સડસઠ સાર. ભવિ.૮ એકાવન, સીત્તેર, પચાસને કાઉસગ્ગ કરે સાવધાન. ભવિ. ૯ એક એક પદનું ગુણણું, ગણીએ દેય હજાર. ભવિ. ૧૦ એણે વિધિ જે એ તપ આરાધે, તે પામે ભવ પાર. ભવિ. ૧૧ કરઠી સેવક ગુણ ગાવે, મેહનગુણ મણિમાળ, ભવિ. ૧૨ તાસ શિષ્ય મુનિ હેમ કહે છે, જન્મ મરણ દુઃખ ટાળ. ભવિ. ૧૩
(૭) સિદ્ધચક સેરે પ્રાણી, ભદધિમાંહે તારક હે જાણી; વિધિપૂર્વક આરાધી જે, જિમ ભવ સંચિત પાતક સીજે.સિદ્ધ.૧ પ્રથમપદે અરિહંત, બીજે પદે વળી સિદ્ધ ભગવંત; ત્રીજે પદે આચાર્ય જાણું, ચોથે પદે ઉપાધ્યાય વખાણું.સિદ્ધ. ૨ પાંચમે પદે સકલ મુનીંદ્ર, છ દર્શન શિવસુખ કદ; સાતમે પદે જ્ઞાન વિબુધ, આઠમે ચારિત્ર ધાર વિશુદ્ધ. સિદ્ધ. ૩ નવમે પદ તપસાર, એક એક પદ જપે દેય હજાર; નવ આંબિલ ઓળી કીજે, ત્રણ કાળ જિનને પૂજીજે. સિદ્ધ૪ દેવવંદન ત્રણવાર, પડિકમણું પડિલેહણ ધાર; રત્ન કહે એમ આરાધે, શ્રીપાળ મયણા જિમ સુખસા સિદ્ધ
ભવિયાં ! શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધે, તમે મુક્તિ મારગને સાધે; એહ નર ભવ દુર્લભ લાધો છે લાલ, નવપદ જાપ જપીજે. ૧ ત્રણ ટક દેવ વાદી જે, વિહુલું જિન પૂછજે; આંબિલ તપ નવ દિન કીજે હે લાલ.
નવ. ૨
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૫
ન વ ૫ ૬ આ રા ધ ન પ ર્વ શુદિ આસો ચિત્રજ માસું, ત૫ સાતમથી અભ્યાસે; પદ સેવ્યા પાતક નાસે હે લાલ.
નવ. ૩ મયણાને તૃપ શ્રીપાલે આરાણે મંત્ર ઉજમાલે; એહ દુખ દેહગને ટાલે, હો લાલ.
નવ. ૪ એહની જે સેવા સારે, તસ મયગલ ગાજે બારે; ઈતિ, ભીતિ અનીતિ નિવારે છે લોલ.
નવ. ૫ મિથ્યાત્વ વિકાર અનિષ્ટ, ક્ષય જાયે દેવી દુષ્ટ હો લાલ; ઈણ સેવ્યે સમક્તિ પુષ્ટ હે લાલ.
નવ. ૬ જસવંત જિતેંદ્ર સુસાખે, ભાવ સિદ્ધચકના ગુણ ભાખે; તે જ્ઞાન વિનેદ રસ ચાખે હે લાલ.
નવ, ૭
[જગજીવન જગવાલહે-એ દેશી.] શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીયે, શિવસુખ ફલ સહકાર લાલ રે; જ્ઞાનાદિક ત્રણ રત્નનું તેજ ચઢાવણહાર લાલરે. શ્રીસિ. ૧ ગામ પૂછતા કહ્ય, વીર નિણંદ વિચાર લાલરે; . નવપદ મંત્ર આરાધતાં, ફલ લહે ભવિક અપાર લાલરે. શ્રીસિ.૨ ધર્મ રથના ચાર ચક્ર છે-ઉપશમ ને સુવિવેક લાલરે; સંવર ત્રીજે જાણીયે, એથે શ્રીસિદ્ધચક લાલરે. શ્રી સિ. ૩ ચક્રી ચકને રથ બેલે, સાધે સયલ છ ખંડ લાલરે; તિમસિદ્ધચક્ર પ્રભાવથી તેજ પ્રતાપ અખંડ લાલરે. શ્રીસિ. ૪ મયણું ને શ્રીપાલજી, જપતાં બહફલ લીધ લાલરે; ગુણ જસવંત જિનેને, જ્ઞાન વિનેદ પ્રસિદ્ધ લાલરે. શ્રીસિ. ૫
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૬
વાર્ષિક ૫ વસગ્ર હુ
( ૧૦ )
જ્ઞાનપદ ભજિયે રે જગત સુહકરૂં, પાંચ એકાવન ભેદે રે; સભ્યજ્ઞાન જે જિનવર ભાખિયું, જડતા જનની ઉચ્છેદે રે. જ્ઞાન, ૧ એ આંકણી ભક્ષાભક્ષ વિવેચન પરગડા, ખીર નીર જેમ હસે રે; ભાગ અનંતમા રે અક્ષરના સદા,અપ્રતિપાતિ પ્રકાશ્યેા રે. જ્ઞાન. ૨ મનથી ન જાણે રે કુંભકરણવિધિ, તેહથી કુંભ કેમ થાશે રે? જ્ઞાન દયાથી રે પ્રથમ છે નિયમા, સદૃસદ્ભાવ વિકાશે રે. જ્ઞાન. ૩ કંચનનાણુ` રે લેાચનવંત લહે, અધેાઅંધ પુલાય રે; એકાંત વાદી રે તત્ત્વ પામે નહીં, સ્યાદ્વાદરસ સમુદાયરે. જ્ઞાન. ૪ જ્ઞાન ભર્યાં ભરતાદિક ભવ તર્યાં, સાન સકળ ગુણુ મૂળ રે; જ્ઞાની જ્ઞાન તણી પરિણતિથકી, પામે ભવજળ ફૂલ રે. જ્ઞાન, ૫ અપાગમ જઇ ઉવિહાર કરે, વિચરે ઉદ્યમવંત રે; ઉપદેશમાળામાં કિરિયા તેઢુની, કાય કલેશ તસ હુત રે. જ્ઞાન.૬ જ્યંત ભૂપા હૈ જ્ઞાન આરાધતા, તીર્થંકરદ પામે રે; રવિ શિશ મેઢુપરે જ્ઞાન અનંતગુણી-સૌભાગ્યલક્ષ્મી હિત કામેરે,
માન૫૬, ૭
થાયેા.
(૧)
વીર જિનેશ્વર અતિ અલવેસર, ગાતમ ગુણુના દરિયાજી, એક દિન આણા વીરની લઈ ને, રાજગૃહી સંચરીયા”; શ્રેણિકરાજા વંદન આવ્યા, ઉલટ મનમાં આણીજી, પદા આગલ ખાર બિરાજે, હવે સુણા ભવી પ્રાણીજી. ૧
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬ આ ર ધ ન પ વ
રપ૭ માનવ ભવ તમે પુણ્ય પામ્યા, શ્રી સિદ્ધચક આરાધોજી, અરિહંત-સિદ્ધ-સૂરિ–ઉવજઝાયા, સાધુ દેખી ગુણું વાવેજી; દરિસણ-નાણ–ચારિત્ર-તપ કીજે, નવપદ ધ્યાન ધરીએજી, ધુર આસોથી કરવા આંબિલ, સુખ સંપદા પામીજે જી. - ૨ શ્રેણું કરાય ગૈાતમને પૂછે, સ્વામી ! એ તપ કેણે કીધાજી? નવ આંબિલ તપ વિધિશું કરતાં, વાંછિત સુખ કેણે લીધેજી? મધુરિ ધ્વનિ બેલ્યા શ્રીતમ સાંભળો શ્રેણીકરાય વણાજી,
રેગ ગયો ને સંપદા પામ્યા, શ્રીશ્રીપાળ ને મયણજી.” ૩ રૂમઝુમ કરતી પાયે નેઉર, દીસે દેવી રૂપાલીજી, નામ ચક્કસરી ને સિધાઈ, આદી જિત-વીર રખવાલીજી; વિનકેડ હરે સઉ સંઘનાં, જે સેવે એના પાયજી, ભાણુવિજય કવિ સેવક નય કહે, સાનિધ્ય કરજે માય. ૪
૧
(૨) જિનશાસન વંછિત, પૂરણ દેવ રસાલ, ભાવે ભવિ ભણયે, સિદ્ધચક્ર ગુણમાલ; તિહું કાલે એહની, પૂજા કરે ઉજમાલ, તે અજર અમર પદ, સુખ પામે સુવિશાલ. અરિહંત, સિદ્ધ વંદે, આચારજ, ઉવઝાય, મુનિ, દરિસણ, નાણુ, ચરણું, તપ, એ સમુદાય એ નવપદ સમુદિત, સિદ્ધચક્ર સમુદાય, એ ધ્યાને ભવિના, ભવકેટિ દુઃખ જાય. આસે ચૈતરમાં, સુદિ સાતમથી, સાર, પૂનમ લગે કીજે, નવ આંબિલ નિરધાર;
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૮
- વાર્ષિક પર્વ સં ગ હ
દેય સહસ ગણુણું, પદ સમ સાડાચાર, એકાશી આંબિલ, તપ આગમઅનુસાર. શ્રીસિદ્ધચક સેવક, શ્રી વિમલેસર દેવ, શ્રીપાલતણું પરે, સુખ પૂરે સ્વયમેવ; દુઃખ દેહગ નાવે, જે કરે એહની સેવ, શ્રી સુમતિ સુગુરૂને, રામ કહે નિત્યમેવ.
અરિહંત નમે, વલી સિદ્ધ નમે, આચારજ, વાચક, સાહુ નમે; દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર નમે, તપ, એ સિદ્ધચક સદા પ્રણમે. અરિહંત અનંત થયા, થાશે, વળી ભાવ નિક્ષેપે ગુણ ગાશે; પડિક્કમણ, દેવવંદન વિધિશું, અબિલ, તપ, ગણણું ગણવું વિધિશું. છ રી પાળી જે તપ કરશે, શ્રીપાળતણી પરે ભવતરશે; સિદ્ધચકને કુણ આવે તેલ, એહવા જિન આગમ ગુણ બેલે. સાડાચાર વરસે તપ પૂર, એ કમ વિદારણ તપશુરે; સિદ્ધચકને મનમંદિર થાપ, નય વિમલેસર વર આપે.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન ૧ ૫ દ
આ
ર ધ ન પ ર્વિ
૨૫૯
સુખ સંપદાસ, છ વાસી વિશેષ
પ્રહ ઉઠી વંદુ, સિદ્ધચક સદાય, જપીએ નવપદન, જાપ સદા સુખદાય; વિધિપૂર્વક એ તપ, જે કરે થઈ ઉજમાલ, તે સવિ સુખ પામે, જેમ મયણા શ્રીપાળ, માલવપતિ પુત્રી, મયણું અતિ ગુણવંત, તસ કર્મ સંગે, કઢી મળિયે કંત; ગુરૂવયણે તેણે, આરાધ્યું તપ એહ, સુખ સંપદ વરિયાં, તરિયાં ભવજલ તેહ. આંબિલને ઉપવાસ, છઠ્ઠ વલી અઠ્ઠમ, દશ અડ્ડાઈ પંદર, માસ છ માસી વિશેષ; ઈત્યાદિક તપ બહ, સહુમાંહિ શિરદાર, જે ભવિયણ કરશે, તે તરશે સંસાર. તપ સાનિધ્ય કરશે, શ્રી વિમલેશ્વર યક્ષ, સહુ સંઘનાં સંકટ, ચરે થઈ પ્રત્યક્ષ પુંડરિક ગણધાર કનકવિજય બુધ શિષ્ય, બુધ દર્શનવિજય કહે, પહોંચે સયલ જગીશ.
૪.
વીર જિનેશ્વર ભુવન દીનેશ્વર, જગદીશ્વર જયકારી, શ્રેણિક નરપતિ આગળ જપ, સિદ્ધચક્ર તપ સારીજી; સમતિ દષ્ટિ ત્રિકરણ શુદ્ધ, જે ભવિયણ આરાધેજી, શ્રી શ્રીપાળ નદિ પરે તસ, મંગળ કમળા વધે છે. ૧ અરિહંત વચ્ચે, સિદ્ધ, સૂરિ, પાઠક, સાહુ, ચિહું દિશિ સહેજી, દંસણ, નાણુ, ચરણ, તપ વિદિશે, એહ સંવપદ મનમેટેજી;
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૦
વાર્ષિક ૫ સંગ્ર
હો
આઠે પાંખડી હૃદાજીજરાપી, લેાપી રાગને રીશજી, પદ એકેની ગણીએ, નવકારાવળી વીશજી. આસા ચૈત્ર શુદી સાતમથી, માંડી શુભ મ’ડાણુજી, નવિવિધ દાયક નવ નવ આંખિલ, એમ એકાશી પ્રમાણુજી; દેવવંદન, પડિક્કમણું, પૂજા, સ્નાત્ર, મહાત્સવ, અગજી, એહ વિધિ સઘળે જિહાં ઉપદ્દિશ્યા, પ્રમુ અંગ ઉપાંગજી, ૩ તપ પૂરે ઉજમણું કીજે, લીજે નરભવ લાહાજી, જિન ગૃહે પ્રતિમા સાધર્મિવત્સલ, સાધુભક્તિ ઉત્સાહાજી; વિમલેશ્વર ચક્રેશ્વરી દેવી, સાનિઘ્યકારી રાજેજી, શ્રી ગુરૂ ક્ષમાવિજય સુપસાયે, મુનીજીન મહિમા છાજેજી. ૪
( ૬ )
અંગ દેશ ચંપાપુરીવાસી, મયણા ને શ્રીપાળ સુખાશી, સમક્તિશું મનવાસી, આદિ જિનેશ્વરની ઉલ્લાસી; ભાવે પૂજા કીધી મન આશી, ભાત્ર ધરી વિશ્વાસી, ગલિત કાઢ ગયા તેણે નાશી, સુવિધિશુ સિદ્ધચક્ર ઉપાસી; થયા સ્વના વાસી, આસા ચૈત્ર તણી પૂમાસી, પ્રેમે પૂજો ભક્તિ વિકાશી, આદિંપુરુષ અવિનાશી, કેસર ચંદન મૃગમદ ધાળી, હરખેથુ ભરી હેમકચાળી, શુદ્ધજળે અધેાળી, નવ આંખિલની કીજે ઓળી; આસેા શુદ્ધિ સાતમથી ખાલી, પૂજો શ્રી જિન ટાળી, ચઉગતિમાંહે આપદા ચાળી, દુગતિનાં દુખ દૂરે ઢાળી; કમ નિકાચિત રાળી, કર્મ ક્યાય તણા મદ રાળી, જેમ શિવ રમણી ભમર ભેાળી, પામ્યા સુખની આળી. ૨
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૧
ન વ ૫ ૬ આ રા ધ ન પ વે આસો સુદ સાતમ શું વિચારી, ચૈત્રી પણ ચિત્તશું નિરધારી, નવ આંબિલની સારી, ઓળી કીજે આળસ વારી; પ્રતિકમણ બે કીજે ધારી, સિદ્ધચક્ર પૂજે સુખકારી, શ્રી જિનભાષિત પરઉપકારી, નવદિન જાપ જપ નરનારી; જેમ લહો મોક્ષની બારી, નવપદ મહિમા અતિમને હારી, જિન આગમ ભાખે ચમત્કારી, જાઉં તેહની બલિહારી ૩ શ્યામ ભમર રસ સમ વીણુ કાળી, અતિ સેહે સુંદર સુકુમાળી, જાણે રાજમરાળી, જલહલ ચક ધરે રૂપાળી, શ્રી જિનશાસનની રખવાળી ચકેશ્વરી મેં ભાળો. જે એ એાળી કરે ઉજમાળી, તેનાં વિન હરે સા બાળી; સેવક જન સંભાળી, ઉદયરત્ન કહે આસનવાળી, જે જિન નામ જપે જપમાળી તે ઘર નિત્ય દીવાળી. ૪.
(૭) શ્રી સિદ્ધચક સેવા સુવિચાર, આણી હૈડે હરખ અપાર,
જિમ લહે સુખ શ્રીકાર. મન શુ ઓલી તપ કીજે, અહેનિશ નવ પદ ધરીજે;
જિનવર પૂજા કીજે. પડિકદમણ દેય ટંકનાં કીજે, આઠે થઈએ દેવ વાંકીજે;
ભૂમિ સંથારે કીજે, મૃષા તણે કાજે પવિહાર, અંગે શીયલ ધરીજે સાર.
દીજે દાન અપાર. ૧ અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય નમીજે, વાચક, સર્વે સાધુ વંદી,
દસણ નાણુ ગુણીજે.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૨
વાત્રક પર્વ સં ત્ર હુ
ચારિત્ર તપનું ધ્યાન ધરીજે, અહેાનિશ નવ પદ ગણું ગણીજે; નવ આંખિલ પણ કીજે નિશ્ચલ રાખીને મન, જપીએ, પદ એક એકને ઈશ, નાકારાવલી વીશ. છેલ્લે ખિલે પણ કીજે, સત્તરભેદી જિનપૂજા રચીજે. માનવભવ ફળ લીજે.
૨
સાતસે કુષ્ટીયાના રોગ, નાઠા યંત્ર નમણુ સોંગ, દૂર હુઆ કર્મના ભેગ કષ્ટ અઢારે દૂર જાયે, દુઃખ દોહગ સજિ દૂર પલાયે, મનવાંછિત સુખ થાયે, નિરધનીયાને ૐ બહુ પન્ન, અપુત્રીયાને પુત્રરતન, જે સેવે શુદ્ધ મન્ત નવકાર સમા નહીં કાઇ મંત્ર, સિદ્ધચક્ર સમા નહી' કેાઇ જત્ર, સેવા ભિવ હરખંત, ૩ જિમ સેવ્યા મયણા શ્રીપાલ, "અર રામ ગયા તત્કાળ, પામ્યા મંગળમાલ, શ્રીપાલ તણી પેરે જે આરાધે, દિન દિન દોલત તસ ઘર વાધે, અંતે શિવસુખ સાધે, વિમલેશ્વર યક્ષ સેવા સારું, આપદા કષ્ટને દૂર નિવારે, દોલત લક્ષ્મી વધારે. મેઘવિજય વિરાયના શિષ્ય, હેડે ભાવ ધરી જગદીશ, વિનય વઢે નિશદિશ ૪
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
२६
ન વ પ દ આ રા ધ ન પ વ
(૮)
[માલિની છન્દ] વિપુલકુશલમાલા-કેલિગેહ વિશાલા
સમવિભવનિધાન, શુદ્ધમન્ત્રપ્રધાનમ સુરનરપતિસેવ્યં, દિવ્યમાહાસ્યભવ્ય, નિહતદુરિતચક, સંતુ સિદ્ધચકમ, દમિતકરણવાહ, ભાવતે યઃ કૃતાહકૃતિનિકૃતિવિનાશ, પૂરિતાગ્નિવજાશમ નમિતજિનસમાજે, સિદ્ધચકાદિબીજ, ભજતિ સગુણરાજિ: સેનિશ સૌખ્યરાજિ. વિવિધસુકૃતશાખે, ભંગપત્રૌઘશાલી, નયકુસુમમને, પ્રૌઢસંપન્ફલાઢયઃ હરતુ વિનવતાં શ્રીસિદ્ધચક્ર જનાનાં, તરૂરિવ ભવતા પા–નાગમઃ શ્રીજિનાનામ જિનપતિપદસેવા-સાવધાના ધુનાનાદુરિતરિપુકદમ્બ, કાન્તકાતિ દધાના દદતુ તપસિ ૫સાં સિદ્ધચક્રસ્ય નવ્યું પ્રમદમિહ રતાનાં રોહિણી મુખ્યદેવ્યઃ.
જે ભત્તિજુત્તા જિં–સિદ્ધ સૂરિ–ઉવક્ઝાય સાહૂણકમે નમતિ; સુદંસણ–ત્રાણ–ત-ચરિત્ત પુસંતુ, પાવેહ સુહં અણું. ૧ નામાઈભેએણે જિર્ણદચંદા નિર્ચા નયા જેસિ સુરિજનિંદા, તે સિદ્ધચકક્સ તવે રયાણુ, કુણંતુ ભથ્વીણ પસત્યનાણું. ૨
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પર્વે સંગ્રહુ
૨૬૪
જો અર્થએ વીજિણે પુષ્ત્રિ,
પચ્છા ગણિ દેહિ સુભાસિએ અ; એયમ્સ આરાહણુતપરાણુ’, સે। આગમા સિદ્ધિસુહ કુણે, ૩ સવત્થ સબ્વે વિમલપહાઈ દેવા તહા સાસણદેવયાઓ; જે સિદ્ધચક્કમિ સયા વિભત્તા પૂરિ'તુ ભવ્વાણુ મણે રહ' તે,૪
( ૧૦ )
રૂષભ ચંદ્રાનન વદનકીજે, વરિષેણ દુઃખ વારેજી, વમાન જિનવર વળી પ્રણમ, શાશ્વત નામ એ ચારેજી, ભરતાદિક ક્ષેત્રે મળી હાવે, ચાર નામ ચિત્ત ધારેજી, તિણે ચારે એ શાશ્વત જિનવર, નમિયે નિત્ય સવારેજી. ૧ ઉધ્વ અધા તિછે લેાકે થઈ, કૈાડિ પનરસે જાણાજી, ઉપર કેાડિ બેતાલીસ પ્રમ, અડવન લખ મન આણુાજી, છત્રીસ સહસ એંશી તે ઉપરે, બિંબ તણે પરિમાણે જી, અસખ્યાત વ્યંતર જ્યાતિષીમાં, પ્રણમું તે સુવિહાણેાજી. ૨ રાયપસેણી, જીવાભિગમ, ભગવતી સૂત્રે ભાભીજી, જ બુઢીપપન્નત્તિ, ઠાણાંગે, વિવરીને ઘણું દાખીજી; વળી અશાશ્વતા ગાતા, કલ્પમાં, વ્યવહાર પ્રમુખે આબીજી, તે જિન પ્રતિમા લેાપે પાપી, જીહાં બહુ સૂત્ર છૅ સાખીજી. ૩ એ જિન પૂજાથી આરાધક, ઇશાન ઈન્દ્ર કહાયાજી, તિમ સુરિયાલ પ્રમુખ બહુ સુરવર, દેવીતણા સમુદાયાજી; નદીશ્વર અઠ્ઠાઈ મહેાત્સવ, કરે અતિ હર્ષ ભરાયાજી, જિન ઉત્તમ કલ્યાણક દિવસે, પદ્મવિજય નમે પાયાજી.
૪
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વા૫ ઃ આ રા ધ ન પ
( ૧૧ ) [રાગ—આદિ જીનવર રાયા ] સુખકર પ્રભુ ાિ વીર નામે વરિદ્રા, પ્રભુ ગુણ ગરિટ્ઠા, લાગતા મુજ ઇંદ્રા; હૃદય હાય હિડ્ડા, અન્ય દેવે સુજિા, ભત્તું 'યકજ સિડ્ડા, નામે કર્યાં અનેિટ્ઠા. ચવીશ જીનવંદી, ભવ્ય ! કર્માં નિકંદી, ન ખના આપ–છી, તેાડવા મેાહ ફ્દી; તો સિવ વાત ગઢી, મા` આગમ પસંદી, ગળશે ગરવ કેંદી, આપશે ભાવન'દી.
શ્રુત અતિ સુખકારી વીરનું ચિત્ત ધારી, જીવ હાય અવિકારી આઠ કર્મી નિવારી; તપ કરી સુખકારી વર્ધમાન ગુણુધારી, જિન કથિત ભારી, પામશે શિવ નારી. શાસન રખવાળી દેવી સિદ્ધાચી સારો, સ્વ વિઘન નિવારી, હૃષ્ટ હદયે થનારી; સમકિત ગુણ ધારી, રૂપથી મનેહારી, મરૂં નિત્ય સવારી, સહાયતા લબ્ધિ પ્યારી. ( ૧૨ ) [રાગ-પાસજીનદા, વામાના ]
વીર જીણુંદા ત્રિશલાન દા, આરાધું વંદન કરી, તાસ પ્રતાપે ગુણ ગણુ વ્યાપે, જાયે મમતા મરી વીતરાગી શિવસુખ શાખી, ચરણમાં સંચરી, કેવલ કમલા વેગે પામી, વરૂ શિવ સુંદરી.
૧ ચરણકમળ.
૨૬૫
3
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬
વાર્ષિક ૫ સંગ્રહું
આદિ અછત, સભવ, અભિનંદા સુમતિ, પદ્મ સુપાસજી, ચંદ્ર, સુવિધિ, શીતલ, શ્રેયાંસ, વાસુપૂજ્ય સાથેજી; વિમલ, અનંત, ને ધર્મ, શાંતિ, કુન્થુ, અરનાથજી, મલ્લિ, સુવ્રત, મિ, નેમી, પાર્શ્વ, નમું વીરનાથજી. આગમ માંહી પ્રભુ પ્રકાશે, ચાન્ત તપ સારજી, વર્ષીમાન નવપદ ઓળીથી, આરાધા સુખકાર૭; એ આરાધી નિજગુણુ સાધી, જન્મ મરણુ દુ:ખવારજી, દૂર કરી ખામી, શિવ સુખ પામી, ટાળેા કર્મ ભારજી. ૩ માતંગ યક્ષ-દેવી સિદ્ધાચી, વિમલેશ્વર દુઃખહારજી, સહાત્મ્ય આપે વિઘ્ન કાપે, શાસન સેવા કારજી; આત્મ-કમલમાં તપ આચરતાં, પામે ભવના પારજી, લબ્ધિસૂરિ ગુણુથી મંડિત, તપથી જયજય કારજી. (૧૩)
[ રાગ–શખેશ્વરપાસજી પૂછએ. ]
શ્રી વમાન જિન પૂછયે, ભવેાલવના દુઃખડા સીએ; ભવી વમાન તપ અતિભલા, કરો સેવી આતમ નિ લેા. ૧ ચવીશ જિન ભાખે સહી, તપ વડા સિવ તા મહી; તસ સેવાથી દુઃખ વામીયે, શિવપુરનાં સુખડાં પામીયે, પ્રભુ આગમ ગ્રંથૈ લાખીયા, એ તપ શિવ સુખના સાખીયા; હૃદયે જે જીવે રાખીયેા, તેણે આતમ રસ ચાખીયેા.
તપગચ્છ ગયણ દિવાયરૂં, હું નમૂ` કમલસૂરીશ્વરૂ, શાસનદેવી સિદ્ધાયિકા, લબ્ધિસૂરિ સુખદાયિકા.
૩
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વર્ષ ઃ આ રા ધ ન પ
(૧૪)
[ રાગ–શાંતિ સુહુ કર સાહિ. ]
શ ંખેશ્વર જિન સેવિયે, ભવ પાર ઉતારે, નારક દુઃખ નિવારીને, તિયચના ઢાળે; દેવ માનવ ભવ પામતાં, જ્ઞાનસ'પદ્મ ધારે, જિન અવલખી પ્રાણીયા, જાય મુક્તિ નિારે. આદિજીન અષ્ટાપદે, મુક્તિ પદ પામ્યા; ઉજ્જિત શિખરે નેમિજીન, સવ દુઃખને વામ્યા, વાસુપૂજ્ય ચપાપુરી, પાવાએ વીર જાણા, સમ્મેતશિખરે વાજિન, પામ્યા મુકિત પ્રમાણેા. જ્ઞાનઅગાધ જિષ્ણુદ્રજી, આગમમાંહી ભાખે, તરતા ભવી પ્રાણીયા, જે હ્રદયે રાખે; વમાન આદિ તા, એ આગમ સાખે, કરતા જે ભવી પ્રાણીયા, તે શિવસુખ ચાખે, યક્ષ-પદ્દમાવતી, શાસન રખવાળી, ભાવે જે સમરણ કરે, વિઘન તાસ દે ટાળી; વિજયકમલસૂરીસરૂ, તપગચ્છના વાલી, લબ્ધિસૂરિ ગુણ ગાવતાં, થાય ભાવ દીવાલી. શ્રી નવપદની સઝાયા. (૧)
પા
મારા લાલ !
ગાયમ નાણી હાકે, કહે સુણા પ્રાણી. મારા લાલ ! જિનવરવાણી હાકે, ઇડે આણી. આસા માસે હાકે, ગુરૂની પાસે. નવપદ યાસે હાર્ક, અંગ ઉલ્લાસે,
મારા લાલ !
માશ
લાલ !
૨૩૭.
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ ર હું
૨૬૮
વા ધિ ક પ વ આંબિલ કીજે હેકે, જિન પૂછજે. માત્ર જાપ જપી જે છેકે, દેવ વાંદીજે. મારા ભાવના ભાવે હોકે, સિદ્ધચક ધ્યા.મા. જિનગુણ ગાવે છેકે, શિવસુખ પા. માત શ્રી શ્રીપાળે હૈકે, મયણ બાળે. માત્ર ધ્યાન રસાળે હેકે, રેગજ ટાળે. માત્ર સિદ્ધચક ધ્યાવે છેકે, રેગ ગમાર્યો. મારા મંત્ર આરા હેકે, નવપદ પામે. મારા ભામિની ભેળી કે, પહેરી પટેળી, માત્ર સહિયર ટેળી છેકે, કુંકુમ ઘેળી મા, થાળ કાળી છેકે, જિનઘર ખાલી, મા. પૂછ પ્રણમી છેકે, કીજે એળી. માત્ર ચિત્રે આસે હોકે, મનને ઉલ્લાસે. મા નવપદ દયાશે હેકે, શિવસુખ પાશે. માત્ર ઉત્તમ સાગર હોકે, પંડિત રાયા, માત્ર સેવક કાંતે છેકે, બહુ સુખ પાયા. માત્ર
નવપદ મહિમા સાર, સાંભળજે નરનાર, આ છે લાલ !
- હેજ ધરી આરાધીએજી, તે પામે ભવેપાર, પુત્ર-કવિ પરિવાર, આ છે લાલ !
નવદિન મંત્ર આરાધીએ, એ આંકણી. ૧
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વર્ષ રા ધ ન પ
૨૬૯
આસા માસ સુવિચાર, નવઆંબિલ નિરધાર, આછે લાલ ! વિધિશુ જિનવર પૂજીએજી. અરિહંત સિદ્ધ પદ સાર, ગણુણુ' તેર હજાર, આ લાલ ! નવપદ મહિમા કીજીએજી. ૨ મયણા સુંદરી શ્રીપાળ, આરાધ્ય તત્કાળ, આછે લાલ ! ફળદાયક તેહને થયેાજી, કંચન વરણી કાય, દેહઠી તેહની થાય, આછે લાલ ! શ્રી સિદ્ધચક્ર મહિમા કહ્યોજી. ૩ સાંભળી સહુ નરનાર આરાધ્યા નવકાર, આછે લાલ ! હેજ ધરી હૈડે ઘણુ છુ, ચૈત્ર માસ વળી એહ, નવપદશું ધરા નેહ, આછે લાલ ! પૂજ્યા દે શિવસુખ ઘણુજી, ૪ એણી પરે ગોતમ સ્વામ, નવિધિ જેને નામ, આછે લાલ ! નવપદ મહિમા વખાણીખે, ઉત્તમ સાગર શિષ્ય, પ્રણમે તે નિશદીશ. આ લાલ ! નવપદ મહિમા જાણીએજી, ૫
(૩)
( કીસકે ચેલે કીસકે પુત–એ દેશી. )
સેવારે ભવિ ભાવે નવકાર, જપે શ્રી ગોતમ ગણુધાર;
વિ સાંભળે, હાંરે સંપન્ન થાય ભ॰ હાંરે સંકટ જાય, ભ૦ આસાને ચૈત્રે હરખ અપાર, ગણુણુ કીજે તેર હજાર. ભ૦ ૧ ચાર વર્ષને વળી ષટ માસ, ધ્યાન ધરો ભવી ધરી વિશ્વાસ; ભ યાયારે મયણાસુંદરી શ્રીપાળ, તેહને રાગ ગયા તત્કાળ. ભ. ૨
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૦
વા ષિ ક ૫ વ સ » હ અષ્ટ કમળ દળ પૂજા રસાળ, કરી ન્હવણ છાંટયું તત્કાળ; ભ૦ સાત મહીપતિ તેને ધ્યાન, દેહડી પામ્યા કંચનવાન. ભ૦૩ મહિમા કહેતા નાવે પાર, સમારે તિણે કારણ નવકાર; ભo ઈહ ભવ પર ભવ દીએ સુખવાસ, પામે લચ્છી લીલવિલાસ. ભ.૪ જાણી પ્રાણી લાભ અનંત, સેવે સુખદાયક એ મંત્ર; ભ૦ ઉત્તમ સાગર પંડિત શિષ્ય, સેવે કાંતિસાગર નિશદીશ. ભ. ૫
| શ્રી નવપદજીની લાવણી. જગતમેં નવપદ જયકારી, પૂજતાં રેગ ટળે ભારી, પ્રથમ પદ તીર્થપતિ રાજે, દોષ અષ્ટાદશકું ત્યાગે, આઠ પ્રાતિહારજ છાજે, જગત પ્રભુ ગુણ બારે રાજે, અષ્ટ કરમ દલ જીતકે, સકલ સિદ્ધ થયા સિદ્ધ અનંત; ભજે પદ બીજે એક સમય શિવ જાય, પ્રગટ ભયે નિજસ્વરૂપ
ભારી. જગતમેં. ૧ સૂરિપદમાં ગૌતમ કેશી, ઉપમા ચંદ્ર સુરજ જેસી, ઉગાર્યો રાજા પરદેશી, એક ભવમાંહે શિવ લેશી;
થે પદે પાઠક નમું, શ્રત ધારી વિઝાય. સવ સાહુ પંચમ પદમાંહી, ધન્ય ધન્ને મુનિરાય; વખાણે વીરપ્રભુ ભારી.
જગતમેં. ૨ દ્રવ્યષટ્કો શ્રદ્ધા આવે, શમ સંવેગાદિક પાવે, વિના એ જ્ઞાન નહિ કિરિયા, જૈન દર્શન સબ તરિયા; જ્ઞાન પદારથ પદ સાતમે આતમરાય, રમતારામ અધ્યાતમમાંહે, નિજપદ સાથે કામ,
દેખંતાં વસ્તુ જગત સારી. જગતમેં. ૩ જોગકી મહિમા બહુ જાણુ, ચક્રધર છઠી સબ રાણી,
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫ દ્વે આ રા ધન પર્વ
યતિ દશ ધમે કરી સાહે, મુનિશ્રાવક સખ મન મે; કનિકાચિત કાપવા, તપ કુઠાર કર ધારા, નવમું પદ જો ધરે ક્ષમાણુ, ક મૂલ કટ જાય; ભજો નવપદ જયસુખાકારી, જગતમે ૪ શ્રી સિદ્ધચક્ર ભો ભાઇ, આચામ્ય તપના વિધિ થાઇ, પાપ ત્રિડુંયેાગે પરિહરન્ત્યા, ભાવ શ્રીપાલ પરે ધરજ્ગ્યા; સંવત ઓગણીશ સત્તરા, સમે જે પાશીણા શ્રોપાસ, ચૈત્રધવલ પૂનમને દિવસ, સકલ લી મુજ આશ, ખાલ કહે નવપદ છબી ધારી. જગતમે ૦૫
૨૦૧
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭ર
વા ર્ષિ ક ૫ વ સ ગ્રહ
અથ શ્રીમદ્યશવિજ્યજી ઉપાધ્યાયજી કૃત
નવપદ-પૂજા
વિધિ. - આ પૂજામાં અવશ્ય જરૂરની કેટલીક ચીજો –
દુધ, દધિ, વૃત, શર્કરા, શુદ્ધ જળ એ પંચામૃત, કેશર, સુગંધિ ચન્દન, કપૂર, કસ્તુરી, અમ્બર, રોલી, મૌલીસૂત્ર, છુટાં ફૂલ, ફૂલોની માળા, ફુલેના ચંદ્રવા, ધૂપ, તન્દુલ પ્રમુખ નવ જાતિનાં ધાન્ય, નવ પ્રકારના નૈવેદ્ય, નવ પ્રકારનાં ફળ, નવપ્રકારની પર્વ વસ્તુ, મિશ્રી, પતાસાં, ઓલા પ્રમુખ, મંગલૂહણ માટે સફેદ વસ્ત્ર પહેરવા માટે ઉત્તમ રેશમી વસ્ત્ર, વાસક્ષેપ, ગુલાબજળ, અત્તર, ઈત્યાદિ, તથા નવ નવ નાળના કળશ, નવ કેબી, પરાત [તાંસ] તાંસળાં, આરતિ, મંગલદીપક, ભગવાનની આંગી, સમવસરણ ઈત્યાદિક સર્વ વસ્તુઓ પ્રથમથી એવી રીતે ઠીક કરીને રાખવી કે જેથી પૂજા વખતે અડચણ ન આવે. સંક્ષેપમાં વિધિ કહ્યો છે, વિશેષ વિધિ ગુરૂગમથી જાણ.
કળશઢાલન વિધિ. • ચિત્ર તથા આશ્વિન માસમાં એ પૂજાઓ ભણાવીયે ત્યારે નવ સ્નાત્રિયા કરવા, મોટા કળશ પ્રમુખમાં પંચામૃત
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ વ પ ધ
આ
રા
ધ ન
પ ર્વ
૨૭૩
બાલાર પછી માય, પરાતા પુજારા, તે કળશ
ભરવું, સ્થાપનામાં શ્રીફળ તથા રેડ નાણું ધરવું, તે ગુરૂપાસે મંત્રાવી કેશરથી તિલક કરવું. કંકણદેરે હાથે બાંધ, ડાબા હાથમાં સ્વસ્તિક કરીને વિધિ યુક્ત સ્નાત્ર ભણાવવું. પછી શ્રી અરિહંતપદમાં તન્દુલ, ધૂપ-દીપ-નૈવેદ્ય, પ્રમુખ અષ્ટ દ્રવ્ય, વાસક્ષેપ, નાગરવેલ પ્રમુખનાં પાન, કેબીમાં ધરીને, તે કેબી હાથમાં રાખવી. કળશને મૌલિસૂત્ર બાંધી, કુંકુમના સ્વસ્તિક કરી, પંચામૃતથી ભરી, તે કળશે હાથમાં લઈ, પ્રથમ શ્રીઅરિહંતપદની પૂજા ભણી તે સંપૂર્ણ ભણું રહ્યા પછી, મેટી પરાતમાં (થાળમાં) પ્રતિમાજીને પધરાવવા પછી “૩૪ હીં નમે અરિહંતાણ” એ પ્રમાણે બાલીને અભિષેક કરી શ્રી અરિહંતપદની પૂજા કરવી અષ્ટદ્રવ્ય અનુક્રમે ચઢાવવાં.
૨. બીજુ-સિદ્ધપદ રક્તવણે છે, માટે ઘઉં કેબીમાં ધરી શ્રીફળ તથા અષ્ટદ્રવ્ય લઈને નવ કળશ પંચામૃતથી. ભરી, બીજી પૂજા ભણવી, તે સંપૂર્ણ થયા પછી “૩૪ હો. નમો સિદ્ધાણં' એમ કહી કળશથી અભિષેક કરી અષ્ટ દિવ્ય ચઢાવવાં.
૩ ત્રીજું-આચાર્યપદ પળે વણે છે, માટે ચણાની દાળ, અછદ્રવ્ય, શ્રીફળ પ્રમુખ લઈ નવ કળશ પંચામૃતથી ભરી, ત્રીજી પૂજાને પાઠ ભણ, તે સંપૂર્ણ થયા પછી “ૐ હીં નમે આયરિયાણુ” એમ કહી કળશ વડે અભિષેક કરીને અષ્ટ દ્રવ્ય ચઢાવવાં.
૪. ચેાથું-ઉપાધ્યાયપદ નીલ વણે છે, માટે મગ તથા અષ્ટ દ્રવ્ય લઈ પૂર્વોક્ત વિધિ પૂજા ભણાવવી સંપૂર્ણ થયા
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૪
વા ર્ષિ ક પ ર્વ સં ગ હ પછી “ક હનમે ઉવક્ઝાયાણું” એમ કહી કળશ વડે અભિષેક કરે ને અષ્ટ દ્રવ્ય ચઢાવવાં.
- પ. પાંચમું-શ્રી સાધુપદ શ્યામવર્ણી છે, માટે અડદ લેવા, લેઈ બીજે સર્વ પૂર્વોક્ત વિધિ કરી પૂજા ભણું તે સંપૂર્ણ થયાથી “૩૪ હીં નમો લોએ સવ્વસાહૂણ” કહેવું.
૬ છઠ્ઠ-દર્શનપદ શ્વેતવણે છે માટે તન્દુલ લેવા. “8 હીં નમો દસણસ” કહેવું. બીજે સર્વવિધિ પૂર્વોત રીતે કર.
૭. સાતમું-જ્ઞાનપદ શ્વેતવણે છે માટે તન્દુલ લેવા. લઈ “% હીં નમો નાણસ્સ” કહેવું. બીજે સર્વ વિધિ પૂર્વોક્ત રીતે કરવો.
૮. આઠમું-ચારિત્રપદ શ્વેતવણે છે માટે ચોખા લેવા. “% હીં નમે ચારિત્તસ્સ” કહેવું. બીજે સર્વ વિધિ પૂર્વોકત રીતે કર.
૯. નવમું-તપપદ શ્વેતવણે છે, માટે ચોખા લેવા. પૂર્વોક્ત વિધિ કરીને “ હીં નમે તવસ્સ” કહી અભિષેક કરી અષ્ટ દ્રવ્ય ચઢાવવાં.
પછી અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરવી, આરતિ કરવી.
ઇતિ નવપદ પૂજા વિધિ.
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવર્ષ ઃ આ સાધન યુવ
प्रथमश्री अरिहंतपदपूजा
કાવ્યમ
[ ઉપજાતિવૃત્તમ્ ] ઉપન્નસન્નાણમહેામયાણું, સપ્તાડિહેરાસણસદિયાણ સદ્દેસણાયિસજણાણુ, નમા ના હાઉ સયા જિણાણુ ૧
[ ભુજંગપ્રયાતવૃત્તમ ]
નમેડનન્તસન્તપ્રમાદપ્રદાન— પ્રધાનાય ભવ્યાત્મને ભાવતાય; થયા જેહના યાનથી સૌખ્યભાજા, સદા સિદ્ધચક્રાય શ્રીપાલરાજ. કર્યાં કર્યાં દુમ્દમ ચકચૂર જેણે, ભલા ભવ્ય નવપદ ધ્યાનેન તેણે; કરી પૂજના ભવ્ય ભાવે ત્રિકાળે, સદા વાસિયા આતમા ઋણ કાળે.
૨૦૧
જિકે તી કરકમ ઉદયે કરીને, દિયે દેશના ભવ્યને હિત ધરીને; સદા આઠ મહાપાડિહાર સહિતા, સુરેશે નરેશે સ્તબ્યા બ્રહ્મપુત્તા કર્યાં ઘાતિયાં કર્મ ચારે અલમ્માં, ભાપગ્રહી ચાર જે છે વિલગ્માં; જગત્ પંચ કલ્યાણકે સૌખ્ય પામે, નમે તેહ તીથા માક્ષકામે.
૩
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦
વાર્ષિક ૫ સંગ્ર હુ
ઢાળ.
[ ઉલાલાની દેશી. ]
તી પતિ અરિહા નમું, ધર્મ ધુરંધર ધીરા જી; દેશના અમૃત વરસતા, નિજવીરજ વડ વીરાજી. ઉલાલા-વરઅખય નિળ જ્ઞાનભાસન, સર્વભાવ પ્રકાશતા, નિજ શુદ્ધ શ્રદ્ધા આત્મભાવે, ચરણથિરતા વાસતા; નિજનામકર્મ પ્રભાવ અતિશય, પ્રાતિહારજ શાભતા, જગજ તુ કરૂણાવત ભગવત, વિકજનને થાભતા.
ઢાળ.
[શ્રીપાળના રાસની]
૧
પૂજા
ત્રીજે ભવ વરસ્થાનક તપ કરી જેણે આંધ્યું જિન નામ, ચેાસ ઇંદ્રે પૂજિત જે જિન, કીજે તાસ પ્રણામ રે, ભવિકા સિદ્ધચક્રુપદ વદે, જેમ ચિરકાળે નદારે ભિવકા !
સિ॰ ૧ એ આંકણી.
જેને હાય કલ્યાણક દિવસે, નરકે પણ અજવાળું; સકળ અધિક ગુણુ અતિશય ધારી, તે જિન નમી અઘ ટાળુ રે.
ભવિકા ! સિ૦ ૨
જે તિહુ' નાણુ સમગ્ ઉપના,ભાગકરમ લેઈ દીક્ષા શિક્ષા દિયે જનતે, તે નમિયે
ક્ષીણ જાણી; જિનવાણી રે. ભવિકા ! સિ૦૩
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
વ ૫ ૬ આ ર ધ ન પ વે મહાગપ, મહામાહણ કહિયે, નિમક, સથવાહ; ઉપમા એહવી જેહને છાજે, તે જિન નમિયે ઉત્સાહ રે.
ભવિકા ! સિ. ૪ આઠ પ્રાતિહારજ જસ છાજે, પાંત્રીસ ગુણયુક્ત વાણી, જે પ્રતિબંધ કરે જગ જનને, તે જિન નમિયે પ્રાણ રે.
: ' ભવિકા ! સિ. ૫
ઢાળ.
અરિહંતપદ યાતે થક, દવહ ગુણ પજજાય રે, ભેદ છેદ કરી આતમા, અરિહંતરૂપી થાય છે. ૧ વીર જિનેસર ઉપદિશે, સાંભળજે ચિત્ત લાઈ રે આતમ યાને આતમા, ઋદ્ધિ મળે સવિ આઈ રે વીર. ૨
इति प्रथमश्रीअरिहंतपदपूजा समाप्ता ॥१॥
अथ द्वितीयश्रीसिद्धपदपूजा
- કાવ્યમ્ [[ભુજગપ્રયાતવૃત્તમ? . કરી આઠકમ ક્ષયે પાર પામ્યા, જરા જન્મમરણાદિ ભય જેણે વામ્યા નિરવાણ જે આત્મરૂપે પ્રસિદ્ધા, થયા પાર પામી સદા સિદ્ધબુદ્ધા. ત્રિભાગાનદેહાવગાહાત્મદેશ, - રહ્યા જ્ઞાનમય જાતવર્ણાદિ લેણ્યા.
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૮
વાર્ષિક પર્વ સ હ : સદીનંદસૌખ્યાશ્રિતા તિરૂવાર : અનાબાધ અપુનર્ભવાદિસ્વરૂઆ.
ઢાળ,
[ઉલાલાની દેશી] સકલ કરમમલ ક્ષય કરી, પૂરણ શુદ્ધ સ્વરૂપિજી.
અવ્યાબાધ પ્રભુતામયી, આતમ સંપત્તિનૂજી. ઉલાલે-જેહ ભૂપ આતમ સહજ સંપત્તિ,શક્તિવ્યક્તિપણે કરી.
સ્વદ્રવ્ય ક્ષેત્ર સ્વકાલ ભાવે, ગુણ અનંતા આદરી, સુસ્વભાવ ગુણવર્યાય પરિણતિ, સિદ્ધસાધન પરભણી, મુનિરાજ માનસહંસ સમેવડ નમે સિદ્ધ મહાગુણી, ર.
ઢાળ
[શ્રીપાળના રાસનીy સમયપએરંતર અણફરકી, ચરમ તિભાગ વિશેષ અવગાહન લહી જે શિવ મહેતા, સિદ્ધ નમે તે અશેષ
ભવિકા ! સિ. ૬ ભૂવઝગને ગતિ પરિણામે, બંધન અસંગ; સમય એક ઉર્ધ્વગતિ જેની, તે સિદ્ધ પ્રણને રંગ રે.
ભવિકા ! સિ. છ નિર્મળ સિદ્ધશિલાની ઉપર, વણ એક લૈગતા; સદિ અનંત તિહાં સ્થિતિ જેહની, તે દ્ધિપ્રણ સંતરું,
ભવિકા સિ. ૮
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬
આ
રા ધ ન
પ વ
ર૭૮
જાણે પણ ન શકે કહી પૂરગુણ, પ્રાકૃત તેમ ગુણ જાસ; ઉપમા વિષ્ણુ નાણું ભવમાંહે, તે સિદ્ધ દી ઉલ્લાસ રે.
ભવિકા ! સિ. ૯ તિશું જતિ મળી જસ અનુપમ,વિરમી સકલ ઉપાધિ. આતમરામ રમાપતિ સમરે, તે સિદ્ધ સહજ સમાધિ રે.
- ભવિકા ! સિ. ૧૦
ઢાળ. રૂપાતીત સ્વભાવ જે, કેવળ દંસણુ–નાણું રે; તે થાતાં નિજ આતમા, હેયે સિદ્ધ ગુણખાણી રે. વીર. ૩
इति द्वितीयश्रीसिद्धपदपूजा समाप्ता.
अथ तृतीयश्रीआचार्यपदपूजा. - કાવ્યમ્
[ ઈન્દ્રવજાવૃત્તમ ] સૂરણ દરીયકુગ્ગહાણું, નમો નમે સૂરસપહાણું,
[ભુજગપ્રયાતવૃત્તમ નમું સૂરિરાજા સદા તવતાજા, જિનેન્દગમે પ્રૌઢ સામ્રાજ્યભાજા.
વર્ગ વર્ગિત ગુણે શેભમાના, પચાચારને પાળવે સાવધાના. ભવિપ્રાણીને દેશના દેશ કાળે, સદા અપ્રમત્તા યથા સૂત્ર આલે; જિકે શાસનાધાર દિદનિકલ્પા, જ તે ચિરંજીવ શુક જ પ્રા.
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮
વાર્ષિકે પસંગ હ
ઢાળ: [ ઉલાલાની દેશી]
આચારજ મુનિપતિ મણિ, ગુણુછત્રીસ ધામેાજી; ચિદાનંદ રસ સ્વાઢતા, પરભાવે નિકામાજી. ઉલાલા નિઃકામ નિર્મળ શુદ્ધિચિદુઘન, સાધ્ય નિજ નિરધારથી, નિજ જ્ઞાન-દન-ચરણુ-વીરજ, સાધના વ્યાપારથી; ભવિજીવ મેધક તત્ત્વશોધક, સયલગુણુ સંપત્તિધરા, સવરસમાધિ જ્ઞતઉપાધિ, દુવિધ તપ ગુણઆગરા. ૨
પુજા-
ઢાળ:
શ્રીપાળના રાસી 1
ચ આચાર જે સુધા માટે મારગ ભાગે સાચાતે આચારજ નમિયે તેહશુ, પ્રેમ કરીને જાચેારે
અવિકા ! સિ॰ ૧૧
વર છત્રીશ ગુણૅ કરી સેહું, યુગપ્રધાન જન માહે; જગ બેહે, ન રહે ખિણુ કેમ્હે, સૂરિ નયું તે જોહે રે. ભવિકા ! સિ ૧૨
નિત્ય અપ્રમત્ત ધર્મ વએસે, નહી. વિસ્થા ન થાય, જેહને તે આચારજ મિયે; અકલુષ અમલ અમાય રે, લવિકા ! સિ॰ ભૃઙ્ગ
જે દિ સારવુ, વારણ, ચાયણુ, પઢિર્ચાયણ વળી જનને પટધારી અચ્છ થંભ આચારજ, તે માન્યા મુનિમનને રે. ભવિકા ! સિ૦ ૧૪
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
--
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
==
ભ વ ૫ ૬ આ રા ધ ન પ અWમિયે જિન સૂરજ કેવળ, વરિજે જગદી ભુવન પદારથ પ્રકટન પટુ તે, આચારજ ચિરંજીરે,
ભવિકા ! સિ. ૧૫
ધ્યાતા આચારજ ભલા, મહામંત્ર શુભ ધ્યાન, પંચ પ્રસ્થાને આતમા, આચારજ હોય પ્રાણું રે. વર૦ ૪
इति तृतीयश्रीआचार्यपदपूजा समाप्ता
.... अथ चतुर्थश्रीउपाध्यायपदपूजा
[ ઈન્દ્રવજવૃત્તમ ] સુતત્વવિOારણુતપરાણે નમે નમે વાયગકુંજરાણું.
[ભુજગપ્રયાતવૃત્તમ ] નહીં સૂરિ પણ સૂરિગણુને સહાયા, નમું વાચકા ત્યક્તમદમેહમાયા; વળી દ્વાદશાંગાદિ સૂત્રાર્થદાને, જિકે સાવધાના નિરૂદ્ધાભિમાને. ધરે પંચને વર્ગ વર્ણિત ગુણવા, પ્રવાદિ દ્વિપડેદને તુલ્ય સિંઘા, ગણું ગચ્છસંધારણે થંભભૂતા, ઉપાધ્યાય તે વંદિયે ચિતપ્રભૂતા.
ઢાળ.
[ઉલાલાની દેશી] ખંતિજુ મુસિજુઆ, અજજવ-મદવજુત્તા છે. સર્ચ સેય અકિચણા, તવ-સંજમણરત્તા જી ૧
-
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૨
વાર્ષિક ૫ ૧ સંગ્રહ ઉલાલ-જે રચ્યા બ્રહસુગુત્તિ ગુત્તા, સમિતિ સમિતા, કૃતધારા,
સ્યાદ્વાદવાદે તત્વવાદક, આત્મ-પરવિભજનકરા; 'ભવભીરૂ સાધન ધીરશાસન, વહન ધોરી મુનિવર,
સિદ્ધાન્ત વાયણ દાન સમરથ; ન પાઠક પદધરા ૨ પૂજા
ઢાળ.
[શ્રીપાળના રાસની] દ્વાદશ અંગ સજાય કરે છે, પારગ ધારગ તાસ; સૂત્ર અર્થ વિસ્તાર રસિક તે, ન ઉવઝાય ઉલ્લાસરે.
ભવિકા ! સિ. ૧૬ અર્થ સૂત્રને દાન વિભાગે, આચારજ ઉવઝાય; ભવ ત્રીજે જે લહે શિવસંપદ, નમિયે તે સુપસાય છે.
ભવિકા! સિ. ૧૭ મૂરખ શિષ્ય નિપાયે જે પ્રભુ, પહાણને પલ્લવ આણે, તે ઉવજઝાય સકભજન પૂજિત, સૂત્ર અર્થ સવિ જાણે રે.
ભવિકા ! સિ. ૧૮ રાજકુમાર સરિખા ગણચિંતક, આચારજ પદ ગ; જે ઉઝાય સદા તે નમતાં, નાવે ભવ ભય રોગ છે.
ભવિકા ! સિ. ૧૯ બાવનાચદનરસસમવયણે, અહિત તાપ સર્વિ ટાળે, તે ઉવજઝાય નમીજે જે વળી, જિનશાસન અજુવાળે છે.
ભવિકા ! સિદ્ધચક પદ વંદે. ૨૦
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬
આ
રા ધ ન
૨૮૩
ઢાળ, તપસક્ઝાયે રત સદા, દ્વાદશ અંગને ધ્યાતા રે, ઉપાધ્યાય તે આતમા, જગબઘવ જગજાતા રે. વીર. ૫
इति श्रीचतुर्थउपाध्यायपदपूजा समाप्ता
अथ पञ्चमश्रीमुनिपदपूजा
કાવ્યમ્
[ ઈન્દ્રવજાવૃત્તમ ]. સાહુણ સંસાહિઅસંજમાથું નમે નમે સુદ્ધદયાદમાણું.
[ભુજંગપ્રયાતવૃત્તમ ] કરે સેવના સૂચિ—બાયગ-ગણિની, કરું વર્ણના તેહની શી મુણિની સમેતા સદા પંચસમિતિ ત્રિગુપ્તા, ત્રિગુપ્ત નહીં કામશેષ લિસા. વળી બાહા અત્યંતર મંથિ ટાળી, હોયે મુકિતને યોગ્ય ચારિત્ર પાળી; શુભાછાંગ ગે રમે થિર વાળી, નમું સાધુને તેહ નિજ પાપ ટળી.
ઉલાલાની દેશી1 સકલ વિષય વિષ વારીને, નિકામી નિઃસંગી જી ભવદવતાપ શમાવતા, આતમ સાધન રંગીજી.
૧
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
R૮૪
* વાર્ષિક પર્વ મ હ ઉલાલ-જે રાશુદ્ધ સ્વરૂપ રમણે, દેહ નિર્મમ નિર્મદા,
કાઉસ્સગ્ગ મુદ્રા, ધીર આસન, ધ્યાન અભ્યાસી સદા. | તપ તેજ દીપે, કર્મ ઝીપ, નૈવ છીપે પરભણી,
| મુનિરાજ કરૂણસિંધુ,ત્રિભુવનબંધુ પ્રણમું હિત ભણી. ૨ પૂજા
ઢાળ.
[શ્રીપાળના રાસની] જેમ તરૂ ફૂલે ભમરે બેસે, પીડા તસ ન ઉપાવે, લેખ રસ આતમ સંતેશે, તેમ મુનિ ગૌચરી જાવે છે.
• ભવિકા! સિ. ૨૧ પંચ ઇન્દ્રિયને જે નિત્ય ઝપે, કાયક પ્રતિપાલ, સંયમ સત્તરપ્રકારે આરાધે, વદ તેહ દયાળ છે.
ભવિકા ! સિ. ૨૨ અઢાર સહસ શીલા રંગના ધેરી, અચળ, આચાર ચરિત્ર મુનિ મહંત જ્યણાયુત વંશી, કીજે જન્મ પવિત્ર રે.
ભવિકા ! સિ. ૨૩ નવવિધ બ્રહ્મગુપ્ત જે પાળે, બારસવિહ તપ શૂરા એહવા મુનિ નમિયે જે પ્રગટે, પૂરવ પુણ્ય અંકુરા દે.
ભવિકા ! સિ. ૨૪ સેનાત પેરે પરીક્ષા દીસે, દિન દિન ચઢતે વાને
જમખપ કરતા મુનિ નમિયે, દેશ કાળ અનુમાને છે. - '
ભવિકા ! સિ. ૨૫
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬
આ ર
ધ ન પ ર્વ
ઢાળ. અપ્રમત્ત જે નિત્ય રહે, નવિ હરખે નવિ શાચે રે . સાધુ સુધા તે આતમાં, શું મૂકે શું લચે રે. વીર. ૬
इति पञ्चमश्रीमुनिपदपूजा समाप्ता
ગળ શીલભ્ય જીનપતંજૂષા
કાવ્યમ્
[ ઈન્દ્રવજાવૃત્તમ ] જિસુરતત્તે ઈલફખણુસ્સ, નમે નમે નિમ્મલદંસણસ.
[ ભુજપ્રવાતવૃત્તમ ] વિપર્યાસ હઠવાસનારૂપ મિથ્યા, ટળે જે અનાદિ અ છે જેમ પથ્યા; જિનેકતે હેાયે સહજથી શ્રદ્ધાનં, કહિયે દર્શન તેહ પરમં નિધાન; વિના જેહથી જ્ઞાનમજ્ઞાનરૂપ, ચરિત્ર વિચિત્ર ભવારણ્યકૂપં. પ્રકૃતિ સાતને ઉપશમે ક્ષયે તે હવે, તિહાં આપણે સદા આપ જે.
[ ઉલાલાનો દેશી ] સમ્યગ્દર્શન ગુણ નમે, તવ પ્રતીત સ્વરૂપ છે; જસુ નિરધાર સ્વભાવ છે, ચેતનગુણ જે અરૂપે છે. ૧
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૬
વાર્ષિક ૫ર્વ સં ગ હ ઉલાલ-જે અનુપ શ્રદ્ધા ધર્મ પ્રગટે, સયલ પરઈહા ટળે, નિજશુદ્ધસત્તા પ્રગટ અનુભવ, કરણરૂચિતા ઉછળે; બહુમાન પરિણતિ વસ્તુતવે, અહવ તસુ કારણ પણે, નિજ સાધ્યદષ્ટ સર્વકરણ, તત્વતા સંપત્તિ ગણે. ૨ પૂજા
ઢાળ,
[શ્રીપાળના રાસની] શુદ્ધદેવ ગુરૂધમ પરીક્ષા, સહણ પરિણામ જેહ પામીજે, તેહ નમીજે, સમ્યગ્દર્શન નામ રે.
ભવિકા ! સિ. ૨૬ મલ ઉપશમ, ક્ષયઉપશમ, ક્ષયથી, જે હેય ત્રિવિધ અભંગ સમ્યગ્દર્શન તેહ નમીજે, જિનધ દહરંગ રે.
; ભવિકા ! સિ. ૨૭ પંચ વાર ઉપસમિય લીજે, ક્ષયઉપસમિય અસંખ; એકવાર ક્ષાયિક તે સમક્તિ, દર્શન નમિયે અસંખ રે.
ભવિકા ! સિ. ૨૮ જે વિણ નાણ પ્રમાણ ન હવે, ચારિત્ર તરૂ નવિ ફળિયે, સુખ નિર્વાણ ન જે વિણ લહીયે, સમક્તિદર્શન બળિયે રે.
ભવિકા ! સિ. ૨૯ સડસઠું બેલે જે અલકરિયે, જ્ઞાનચારિત્રતણું મૂળ સમક્તિદશન તે નિત્ય પ્રણમું, શિવપંથનું અનુકૂળ છે.
ભવિકા ! સિ. ૩૦
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન ૧ ૫ ઃ આ રા ધ ન પ
ઢાળ
શમ સવેગાદિક ગુણા, ક્ષયઉપશમ જે આવે રે; ન તેહિજ આતમા, શુ' હાય નામ ધરાવેરે. इति षष्ठीसम्यग्दर्शनपदपूजा समाप्ता
૨૮૭.
વી૨૦ ૭
अथ सप्तमश्री सम्यग्ज्ञानपदपूजा
કાવ્યમ્ [ ઈન્દ્રવજ્રાવૃત્તમ ] અન્નાણુસ'મેહતમે હરસ નમે નમે નાણદિવાયરસ.
[ ભુજ’ગપ્રયાતવૃત્ત]
હાયે જેથી જ્ઞાન શુદ્ધ પ્રખેાધે, યથાવણુ નાસે વિચિત્રાવાયે; તેણે જાણિયે વસ્તુ ષદ્ભવ્યભાવા, ન હુયે વિતત્થા નિજેચ્છા સ્વભાવા. હાય પચ મત્યાદિ સુજ્ઞાન ભેદે, ગુરૂપાસ્તિથી ચેાગ્યતા તેહ વેઢે; વળી જ્ઞેય હૈય–ઉપાદેય રૂપે, લહે ચિત્તમાં જેમ વાન્ત પ્રીપે.
ઢાળ [ઉલાલાની દેશી]
ભવ્ય નમા ગુણજ્ઞાનને, સ્વપર પ્રકાશક ભાવેજી, પરજાય ધર્મ અનન્તતા, ભેદાભેદ સ્વભાવે જી. ઉલાલા-જે મુખ્યપરિણતિ સકલજ્ઞાયક, બેધ ભાવવિલચ્છના, મતિ આદિ પંચ પ્રકાર નિર્મળ, સિદ્ધ સાધન લચ્છના. સ્યાદ્વાદસગી તત્ત્વરગી, પ્રથમ ભેદાબેનતા સવિકલ્પને અવિપ વસ્તુ, સકલ સંશય છેદતા.
૧.
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૮
પૂજા—
વાર્ષિક પર્વ સંગ્ર હું
ઢાળ
[શ્રીપાળના રાસની]
ભક્ષાભક્ષ ન જે વિષ્ણુ લહીયે, પેય–અપેય વિચાર; નૃત્ય-અકૃત્ય ન જે વિષ્ણુ લહિયે, જ્ઞાન તે સકલ આધાર રે.
ભવિકા ! સિ૦ ૩૧
પ્રથમ જ્ઞાન ને પછી અહિંસા, શ્રી સિદ્ધાંતે ભાખ્યુ; જ્ઞાનને વદ્યા, જ્ઞાન મ નિર્દેો, જ્ઞાનીએ શિવમુખ ચાખ્યું રે. ભવિકા ! સિ૦ ૩૨
સકલ ક્રિયાનું મૂળ જે શ્રદ્ધા, તેહનું મૂળ જે કહિયે; તેહ જ્ઞાન નિત નિત વન્દીજૈ, તે વિષ્ણુ કહેા કેમ રહિયે રે. ભવિકા ! સિ૦ ૩૩
પંચ જ્ઞાનમાંહિ જેહ સદાગમ, સ્વપર પ્રકાશક જે; દ્વીપકપરે ત્રિભુવન ઉપકારી, વળી જેમ રિવ શશી મેહ રે, ભવિકા ! સિ૦ ૩૪
લેક ઉવ અધા તિયઍંગ જન્મ્યાતિષ, વૈમાનિક ને સિદ્ધ; લેાકાલાક પ્રગટ સવિ જેહથી, તેહ જ્ઞાન મુજ શુદ્ધ રે. લવિકા ! સિદ્ધચક્ર૦ ૩૫
ઢાળ
જ્ઞાનાવરણી જે કમ છે, ક્ષય ઉપશમ તસ થાય રે; તે હુએ એહિજ આતમા, જ્ઞાન અબેધતા જાય રે, વી૦૭ इति सप्तमश्री सम्यगज्ञानपदपूजा समाप्ता. ७
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૯
ન ૧ ૫ ૬ આ રા ધ ન પ ર્વ
अथ अष्टमश्रीचारित्रपदपूजा
કાવ્યમ્
[.ઇન્દ્રવજાગૃત્તમ આરાહિઅખંડિઅસક્રિઅન્ટ્સ નમે નમે સંજમવરિયસ.
[ભુજલ્ગપ્રયાતવૃત્ત...] વળી જ્ઞાનફળ ચરણ ધરી સુરગે, નિશંસતા દ્વારરોધ પ્રસંગે; - ભવામ્ભાધિસંતારણે માનતુલ્ય, ધરૂં તેહ ચારિત્ર અપ્રાપ્ત મૂલ્ય હેયે જાસ મહિમાથકી રંક રાજા, વળી દ્વાદશાંગી ભર્યું હોય તાજા; વળી પાપરૂપિપિ નિષ્પાપ થાય, થઈ સિદ્ધ તે કર્મને પાર જાય.
. ઢાળ
rઉલાલાની દેશી] ચારિત્રગુણુ વળી વળી નમે, તત્ત્વરમણ જસુ મૂલજી; . પરરમણીયપણું ટળે, સકલસિદ્ધ અનુકુલ જી. ૧ ઉલાલા--પ્રતિકુળ આશ્રવ ત્યાગ સંયમ, તત્ત્વથિતા દમમયી,
શુચિ પરમ ખંતિ મુત્તિ દશ પદ, પંચ સંવર ઉપચઈ; સામાયિકાદિક ભેદ ધર્મો, યથાખ્યાતે પૂર્ણતા,
અકષાય અકલુષ અમલ ઉજજવલ, કામકશ્મલ ચર્ણતા. ૨ પૂજા
ઢાળ
[શ્રીપાળના રાસની] દેશ વિરતિ ને સરવ વિરતિ જે હિ ચંતિને અભિરામ,
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ સંગ્રહુ
૨૯૦
તે ચારિત્ર જગત્ જયવંતુ, કીજે તાસ પ્રણામ રે.
ભવિકા ! સિ૦ ૩૬
તૃણપરે જે ષટ્કડ સુખ છઠી, ચક્રવર્તી પણ વિરયા; તે ચારિત્ર અક્ષયસુખ કારણ, તે મેં મનમાં હું રિયા રે.. ભવિકા॰ ! સિ॰ ૩૭ ' નરિ'દે; જ્ઞાન આન ંદે રે.
ભવિકા ! સિ૦ ૩૮
હુઆ રાંક પણ જે આદરી, પૂજિત અશરણુ શરણુ ચરણ તે વક્રૂ, પૂયું
ખાર માસ પર્યાયે જેહને, અનુત્તર સુખ અતિક્રમિયે; શુક્લ શુકલ અભિજાત્ય તે ઉપરે, તે ચારિત્રને નમિયે રે. ભવિકા ! સિ૦ ૩૯
ચય તે આઠ કરમના સંચય, રિક્ત કરે જે તેડુ; ચારિત્ર નામ નિરુત્તે ભાંખ્યું, તે વ
ગુણગેહ રે. ભવિકા ! સિદ્ધચક્ર૦ ૪૦
ઢાળ
જાણુ ચારિત્ર તે આતમા, નિજ સ્વભાવમાં રમતા રે; લેફ્યા શુદ્ધ અલકર્યાં, માહવને નવિ ભમતા ૨. વી૦ इति श्री अष्टम चारित्रपदपूजा समाप्ता
अथ नवमश्री तपः पदपूजा કાવ્યમ
[ ઇન્દ્રવજાવૃત્તમ્ ]
કમ્મદુમામૂલષ્ણુકુ જરસ્સ નમા નમે તિશ્રૃતવેાભર.
[ માલિનીવ્રુત્તમ્ ] ઈય નવસિદ્ધ, લદ્ધિવિજ્ઞાસમિદ્ધ,
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯
ન ૧ ૧ ૮ અ સ ધ ન પ વે
પયરિયસરવ, હતિહાસમ્મગં; . દિસિવઈમુરારે, એણિચીઢાવયારે, વિજયવિજયચકર્ક, સિદ્ધચક્કે નમામિ. - જિગપ્રયાતવૃત્ત) વિકાલિકપણે કર્મ કષાય ટાળે, નિકાચિતપણે બાંધિયા તેહ બાળે, કહ્યું તેહ તષ બાહ્ય અંતર દુભેદે, ક્ષમાયુક્ત નિહંતુ દુર્થાન છે. હિયે જાસ મહિમા થકી લબ્ધિ સિદ્ધિ,
અવાંછકપણે કર્મ આવરણ શુદ્ધિ તપિ તેહ ત૫ જેહ મહાનંદ હેતે, હેય સિદ્ધિ સીમંતિની જિમ સકેતે.. ઈસ્યા નવ પદ યાનને જેહ ધ્યાવે, સદાનંદચિદ્રતા તેહ પાવે, વળી પાનવિમલાદિ ગુણરત્ન ધામા, * નમું તે સદા સિદ્ધચક પ્રધાના.
" [માલિનીવૃત] ઈમ નવપદ દયાવે, પરમ આનંદ પાવે, નવ ભવ શિવ જાવે, દેવ નરભવ પાવે, જ્ઞાનવિમલ ગુણ ગાવે, સિદ્ધચક પ્રભાવે, સવિ દુરિત શમાવે, વિશ્વ જ્યકાર પાવે.
ઢાળ
ઉલાલાની શી] ઈચ્છાધન તપ નમે, બાહ્ય અત્યંતર ભેદે છે, આતમ સત્તા એકતા, પરંપરિણતિ ઉચ્છેદે છે.
૩
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૨
વાર્ષિક પ સ ત્ર હુ
ઉલાલા ઉચ્છેદ કુમ અનાદિ સંતતિ, જેહ સિદ્ધપણું વરે, ચાગ સગે આહાર ટાળી, ભાવ અક્રિયતા કરે; અંતર મુહૂરત તત્ત્વ સાથે, સર્વ સવરતા કરી, નિજ આત્મસત્તા પ્રગટ ભાવે, કરા તપ ગુણ આદરી. ૨
ઢાળ
એમ નવપદ ગુણુ મંડલ, ચરૂ નિક્ષેપ પ્રમાણે જી; :- સાત નયે જે આદરે, સમ્યગજ્ઞાને જાણેજી. ઉલાલા-નિદ્વરસેતી ગુણી ગુણના, કરે જે બહુમાન એ, તસુ રણુ ઇહા તત્ત્વ રમણે, થાય નિળ ધ્યાન એ; એમ શુદ્દે સત્તા ભન્યા ચેતન, સકલ સિદ્ધિ અનુસરે, • અક્ષય અનત મહુત ચિદ્ઘન, પરમ આનંદતા વરે, ૪ અથ કળશ,
[હરિગીત છન્દ: ]
ઇય સયલ સુખકર ગુણપુરન્દર, સિદ્ધચક્ર પઢાવળિ, સવિલદ્ધિ વિના સિદ્ધિમંદિર, ભવિક પૂજો મની, ઉવયવર શ્રીરાજસાગર જ્ઞાનધમ સુરાજતા, ગુરૂ દીપચદ્ર સુચરણ સેવક, દેવચંદ સુશાભતા.
પૂજા—
ઢાળ
[શ્રીપાળના રાસની]
જાણુંતા ત્રિતુ. જ્ઞાને સંયુત, તે ભવ મુક્તિ જિષ્ણુ'; જે આદરે કમ ખપેવા, તે તપ શિવતરૂં કદ રે.
ભવિકા ! સિ૦ ૪૧
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવ ૫ ઃ આરાધન ૫ વ
કમ નિકાચિત પણ ાય જાયે, ક્ષમાસહિત જે કરતાં; તે તય નમિયે જે દીપાવે, જિનશાસન ઉમતાં રે. ભવિકા ! સિ૦ ૪૨
૨૨
આમેાસિહ પગુહા બહુ લદ્ધિ, હવે જાસ પ્રભાવે; અષ્ટ મહાસિદ્ધિ નવનિધિ પ્રગટે, નમિયે તે તપ ભાવે રે, ભવિકા ! સિ૦ ૪૩ ફળ શિવસુખ મ્હારું સુર નરવર, સપત્તિ જેહનુ' ફૂલ; તે તપ સુરતરૂ સિરખા વ, સમ મકરંદ અમૂલ રે. લવિક઼ ! સિ॰ ૪૪ સર્વ મંગળમાં પહેલું મગળ, વરણવિયે જે ગ્રંથે; તે તપપદ ત્રહુ કાળ નમજે, વર સહાય શિવપથે રે. “ભવિકા ! સિ૦ ૪૫ એમ નવપદ યુણુતા તિહાં ઘીનાં, હુ તન્મય શ્રીપાળ; . સુજવિલાસે ચાખડે, એહ અગ્યારમાં ઢાળ રે. લવિકા ! સિદ્ધચક્ર૦ ૪૬
'તું
દાળ.
ઈચ્છારામે સબરી, પરિણતિ સમતા ચગે રે
ત્તપ તે એહિજ આાતમા, વક્ત્ત નિર્ગુણ ભાગે ૨, વીર, ત આગમ ન-આગમતણેા ભાવ તે જાણા સાચે રે; આત્તમ ભાવે શિર હેાજા, પરભાવે મત ચારે. અષ્ટ સકલ સમૃદ્ધિની, ઘટમાંહે ઋદ્ધિ નાખી તેમ નષપદ ઋદ્ધિ જાણો, આતમામ અે ચેાગ અસખ્ય છે જિન કહ્યા, નવપદ અદ્ભુતણે અવલ બને, આતમ ધ્યાન કે
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ર્વર્સ ગ્રહ
૯૪
ઢાળ બારમી અહેવી, ચેાથે ખંડ પૂરી રે;
વાણી વાચકજતણી, કેઇ નયે ન અધુરી ૐ. વીર૦ ૧૪
इति नवम श्रीतपः पदपूजा समाप्ता
કાવ્યમ [ કુંતવેિલ શ્ચિંતવૃત્તમ્ ]
વિમલકેવલભાસનભાસ્કર, જગતિ જન્તુમહેદયકારણમ જિનવર બહુમાનજલૈન, શુચિમનાઃ સ્નષયામિ વિશુદ્ધયે.૧ વિધિ—આ સબ્ય પ્રત્યેક પૂજાદી કહેવું. ] સ્નાત્ર કરતાં જગદ્ગુરૂ શરીરે, સકલદેવે વિમલ કળશ નીરે; આપણાં ક`મલ ક્રૂર કીધાં, તેણે તે વિષ્ણુધ×થે પ્રસિદ્ધા ૨ હર્ષ ધરી અપ્સરવ્રુન્દ આવે, સ્નાત્ર કરી એમ આશિષ પાવે, જિહાં લગે સુરગિરિ જમ્મુદ્દીવા, અમતા નાથ દેવાધિદેવે, ૩ अथ नवकाव्यानि
શ્રીઅરિહં તપદકાવ્યમ
[ ઈન્દ્રવજાવૃત્તમ્ ] જિય તર’ગાગિણે સુનાણું, સર્પાહૅિરાઈસય પહાળું; સદેહસદેહરય હરતે, અએ નિચ્ચપિ જિણેઽહિત ૧ શ્રીસિપદકાવ્યમ
દુકમ્માવરણ મુકે, અને તનાણુાઇસિરીચકે સમલૈ ગયથસિધ્ધ, એહ નિચ્ચ પિમણુમિ સિધ્ધર શ્રીઆચાર્ય પદકાવ્યમ્.
તત સુહ દેઈ પીયા ન મળ્યા, જે દિંત વાણીહ સૂરિસધાયાન ભ્રમ્હા હું તે ચેવ સયા મહેહ, જ મુખસુખાઇ લહું લહે;૪
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________
• ન ૧ ૫ ૬
આ
રા
ધ
ન
પ વ
. ૨૫
શ્રીઉપાધ્યાયપદકાવ્યમ્. સુતસ્થસંગમયં સુએણું, સંનીરખીરામયવિસુએણું; પીણુંતિ જે તે વિઝાયરાએ, એહ નિગ્રંપિ કયપસાએ.૪ શ્રી સાધુપદકાવ્યમ. અંતે ય દતેય સુરુત્તિગુરૂ, મુત્તે પતે ગુણજગજીત્ત ગય૫માએ હમેહમાયે, ઝાએહ નિર્ચ મુણિરાયપાએ. ૫ શ્રી સમ્યગદર્શનપદકાવ્યમ. જે દબૂછક્કાઈસુ સદ્દહાણું, તે દંસણું સવગુણપહાણ, કુષ્ણાહવાહી ઉવયંતિ જેણું, જહા વિસુધેણુ રસાયણેણં, ૬
શ્રી સમ્યગજ્ઞાન પદકાવ્યમ્. નાણું પહાણું નયચક્કસિદ્ધ, તત્તાવાહીકકમાં પસિદ્ધ; ધરેહ ચિત્તાવસહે કુરંત, માણિકદીવુવ તમોહરત. ૭ શ્રીચારિત્રપદકાવ્યસ. સુસંવરે મોહનિધસાર, પંચ પયારે વિગયાઈયારે મૂલત્તરાણેગણું પવિત્ત, પાલેહ નિર્ચાપિ હુ સચ્ચરિત્ત. ૮ શ્રીત પદકાવ્યમ. બર્ગ તહાળ્યુતરભેયર્થ, કસાયટુમ્ભયકુકમ્મથ ફખફયત્વે કયપાવનારું, તવ તરેહાગમિએ નિરાસં. ૯
इति नवपदकाव्यानि संपूर्णानि.
इति श्रीमद्यशोविजय-उपाध्यायकृत-
વાવવા સમાસા---
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________
સં ગ હું
* વાર્ષિ ક પ પંડિત શ્રીવીરવિજ્યજીકૃત
સ્નાત્ર પૂજા.
સ્નાત્ર ભણવામાં જરૂર પડતી ચીજોની યાદી,
ત્રણ બાક, સિહાસન, કળશ, થાળી, ચામર, દર્પણ, ઘંટ, આરતી, મંગળદી, વાળાકુચી, કેસર, વાણું, અંગલુહણા, દૂધ, દહીં, ઘી, સાકર, નાડાછડી, કકુ, ચોખા, ર્મીઠું, માટી, કપૂર, શ્રીફળ, રૂપાનાણું, ફૂલ, પ, બે પૈસા, ચંદ, રણ, પંખે, અરિને નસ, દીપક,
[૧. પ્રથમ ત્રણ ગઢને બદ સુંદર ત્રણ બાજોઠ મૂકી તે
ઉપર સિંહાસન મૂકવું. નીચેના બાજોઠ ઉપર વચમાં કેસરને સાથીએ કરી
ઉપર ચાબા પુરીને શ્રીફળ મૂકવું. ૩. તેજ બજોઠ ઉપર કેસરના સાથીયા આગળ જા ચાર
સાથીયા કરી તે ઉપર કળશ ચાર પાંચામૃત ભરી દરેક કળશને નાડાછડી બાંધીને મૂકવા. સિંહાસના મધ્ય ભાગમાં કેસર સાથી કરી બા પૂરી, રૂપનાણું મૂકી, તેના ઉપર-ત્રણ નવકાર ગણી ધાતુની પ્રતિમાજી પધરાવવા વળી પ્રતિમાજીની આગળ બીજે સાથી કરી. તેના ઉપર શ્રી સિદ્ધચક પરાવવા.
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________
'નવ ધ ક્રૂ . આ શ ધ ૫
૬.
૭.
<.
૨૯૭
પ્રતિમાજીની જમણી બાજુએ પ્રતિમાજીની નાસિકા સુધી ઉંચા ઘીના દીવા મૂકવા.
પછી એ સ્નાત્રીયાઓએ હાથે નાડાછઠ્ઠી ખાંધી હાથમાં પંચામૃત ભરેલા કળશ લઈ, ત્રણ નવકાર ગણી પ્રભુજીને જમણે અગુંકે પખાળ કરવા. વાળાકુચિ કરી ત્રણ અંગલુહા કરી કેસર વડે પૂજા કરવી.
૯.
પછી હાથ ધુપી પેાતાના જમણા હાથની હથેળીમાં કેસરને ચાંલ્લા કરવા,
૧૦. પછી કુસુમાંજલિના થાળ લઈ સ્નાત્રીયાઓએ ઉભા રહેવું.]
+=+=
( વિધિ કળશ લઇ . ઊભા રહેવું. )
કાવ્યમ્
[ કુંતાવેલમ્મિતછન્દ: ] સરસશાન્તિસુધારસસાગર,
શુચિતર ગુણરત્નમહાગરમ્ ; ભવિકપ’કજળેધદિવાકર,
wel
પ્રતિદિન પ્રણમામિ જિનેશ્વરમ્ ૧ ( વિધિ—પખાળ કરવે. ) દાહા.
કુસુમાભઙ્ગ ઉતારીને, પડિમા પરિચ વિવેક મજ્જન પીઢે થાપીને, કરીયે જળ અભિ
[વિધિ-કુસુમાંજલિની થાળી લઈ ઉભા રહેવુ ]
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૮
વા " ક
પ વે
એ શ્ર હ
ગાથા.
[અર્યા ગીતિ, ] * ક્ષજિણ! જમ્મસમયે મેરસિહ રયણ-કણયકલસેહિં
દેવાસુરહિં હવિએ, તે ધન્ના, જૈહિં દિ સિ. ૨ ( વિધિ-પ્રભુજીના જમણે અંકે ઢાળ બોલીને કુસુમાંજલિ મુકવી.)
નડતક્રિાચાર્યોપાધ્યાયસર્વસાધુ કુસુમાંજલિ – .
ઢાળ, નિર્મળ જળ કળશે ન્ડવરાવે,
વસ્ત્ર અમૂલક અંગ ધરાવે
કુસુમાંજલિ મેલે આદિ જિદો, સિદ્ધવરૂપી અંગ પખાળી, આતમ નિર્મળ હુઈ સુકુમાળી. કુ૪
ગાથા,
[ આર્યા ગીતિ ] ભચકુદ-ચં૫-માલિઈ– કમલાઇપુષ્કપચવણાઈ જગનાહહવણસમયે કેવા-કુસુમાંજલિ-દિતિ,
નમëક્રિાચાર્યોપાધ્યાય સર્વસાધુભ્યા પાઠાન્તર-બાલાણુમ્મિસામી ! સુમેરુ સિહરશ્મિ કણય-કલ હિંતિદસાસુરે હું હવિઓ, તે ધન્ના જેહિ દિસિ, ૧
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ પ દ
આ
ર ધ ન પ વા
કુસુમાંજલિ –
ઢાળ. રયણ સિંહાસન જિન થાપી ,
કુસુમાંજલિ પ્રભુ ચરણે દીજે, કુસુમાંજલિ મેલે શાંતિ જિર્ણ દા. ૬
દોહા. વિણ તિહુંકાલિયાસિદ્ધની, પડિમા ગુણભંડાર તસુ ચરણે કુસુમાંજલિ, ભવિક દુરિત હરનાર,
નડહસિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાયસર્વસાધુN: કુસુમાંજલિ
ઢાળ, કૃષ્ણાગરૂ વધૂપ ધરી,
સુગંધકર કુસુમાંજલિ દીજે, કસુમાંજલિ મેલ નેમિ જિર્ણદા. ૮
ગાથા,
આય ગતિ 1 જશ્ન પરિમલબલદUદિસિંમહુયર ઝંકાર સંગયા જિણચલણેવરેિ મુકો સુર-નર કુસુમાંજલિ સિદ્ધા. ૯
નડિહસિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાચસર્વસાધુભ્યા
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________
- વાર્ષિક ૫ વ સ મ હ કુસુમાંજલિ –
ઢાળ. પાસ જિણેસર જગ જય કારી
જળ થળ ફુલ ઉદક કર ધારી કુસુમાંજલિ મેલે પાર્ષજિર્ણદા. ૧૦
દેહ. મૂકે કુસુમાંજલી સુર વીર ચરણ સુમાળ, તે કુસુમાંજલી ભવિકનાં પાપ હરે ત્રણ કાળ. ૧૧
નમે હંસિક્રાચાર્યોપાધ્યાયસર્વસાધુ:
કુસુમાંજલિ--
ઢાળ, વિવિધ કુસુમ વજાતિ ગહેવી,
જિનચરણે પણમંત દવેવી,
કુસુમાંજલિ મેલે વીર જિદા. ૧૨ - [વસ્તુ છન્દ ] વ્હણ કાળે હેવર્ણ કાળે, . દેવદાણવ સમુચ્ચિય,
કુસુમાજલિ નહિં સંડવિચ
પસરત દિસિ પરિમલ સુગંધિય જિણ પય કમલે નિવડેઈ વિઘર જસ નામ મતે,
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વર્ષ ઃ આ રા ધ ન પ ર્વ
અનંત ચાવીસ જિન વાસવ મલિય અસેસ: સા કુસુમાંજલિ સુદ્ધે કરી ચઉ વિહુ સધ વિસેસ. કુસુમાંજલિ મેલા ચાવીસ જિષ્ણુ દા. નમાડહસિદ્દાચાર્યે પાધ્યાયસ સાધુભ્યઃ
કુસુમાંજલિઃ—
ઢાળ.
અનંત ચઉવીસી જિનજી જીહારૂં, વર્તમાન ચવીશી સંભારું,
કુસુમાંજિલ મેલા ચાવીશ જિષ્ણુ દા— દાહા.
મહાવિદેહે સંપ્રતિ વિહરમાન જિન વીશ; ભક્તિભરે તે પૂજિયા કરો સધ સુજંગીશ, નમાઽસિદ્ધાચા પાધ્યાયસર્વસાધુલ્ય
કુસુમાંજલિઃ—
૩
૧૩
૧૪
૧૫
ઢાળ.
અપચ્છર મંડળી ગીત ઉચ્ચારા,
૧૬
શ્રી શુભવીરવિજય જયકારા, કુસુમાંજિલ મેલે સર્વ ઋણા— વિધિ—પછી સ્નાત્રીયા ત્રણ મ શુઈ જગ ચિંતામણીનું ચૈત્યવંદન કરી “નમુક્ષુણ કહી, જયવીયરાય પર્યંત કહે. પછી હાથ ધૂપી મુખકેશ બાંધી કળશ લેઈ ઉભા રહીને
કળશ હે.
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૨
વા ર્ષિક ૫ ૧ સં ગ્રહ
કળશ
દોહા સયલ જિસેસર પાય નમિ, કલ્યાણકવિધિ તાસ; વર્ણવતાં સુણતાં થકા, સંઘની પૂગે આશ.
૧
છે
જ
સમક્તિગુણઠાણે પરિણમ્યા, વળી વ્રતધર સંયમ સુખ રમ્યા વિશસ્થાનક વિધિ તપ કરી, એસી ભાવદયા દિલમાં ધરી. ૧ “જો હવે મુજ શક્તિ ઈસી, સવિ જીવ કરૂં શાસન રસી શુચિરસ ઢલતે તિહાં બાંધતાં, તીર્થકર નામ નિકાચતા. સરાગથી સંયમ આચરી, વચમાં એક દેવને ભવ કરી,
વી પારક્ષેત્રે અવતરે, મધ્યખંડે પણ રાજવી કુલે. પટરાણુ કુખે ગુણનિલે, જેમ માનસરોવર હંસલે ગુખશય્યાયે જની શેષ, ઉતરતાં ચઉદ સુપન દેખે.
હાળ
[ સ્વમની-દેશી] ' હેલે ગજવર ઈંઠા, બીજે વૃષભ પઇ; ત્રીજે કેશરી સિંહે થે લક્ષ્મી અબિહ. પાંચમે ફૂલની માળા, છઠે ચંદ્ર વિશાળી; રવિ રાતે, વિજ મેહે, પૂરણ કળશ નહીં છે. દશમે પદ્મ સરોવર, અગિયારમે રત્નાકર ભુવન-વિમાન, રતગંજ, અગ્નિશિખા ધૂમવઈ.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૩
ન વ પ દ આ ર ધ ન પ વ વમ લહી, જઈ રાયને ભાષે, રાજા અર્થ પ્રકાશે,“પુત્ર તીર્થંકર, ત્રિભુવન નમશે, સકલ મને રથ કળશે. ૪
[વસ્તુ છંદ] અવધિ નાણે-અવધિ નાણે, ઉપના જિન રાજ, જગત જસ પરમાણુઆ, વિરતાર્યા વિશ્વ જંતુ સુખકાર, મિથ્યાત્વ તારા નિર્બલા, ધર્મઉદય પરભાત સુંદર, માતા પણ આનંદિયા, જાગતી ધર્મ વિધાન, જાણતી “જગતિલક સમે હોશે પુત્ર પ્રધાન.”
દેહા શુભલને જિન જનમિયા, નારકીમાં સુખ જત; સુખ પામ્યા ત્રિભુવન જના, હુએ જગત ઉત. ૧
ઢાળ
[ કડખાની દેશી] સાંભળો કળશ જિન મહેસવને ઈહિ, છપ્પન કુમરી દિશિ વિદિશિ આવે તિહાં માય–સુત નામય આણંદ અધિકો ધરે, અષ્ટ સંવર્ત વાયુથી કચરે હરે. વૃષ્ટિ ગંદકે અષ્ટ કુમરી કરે; અષ્ટ કલશા ભરી, અષ્ટ દર્પણ ધરે અષ્ટ ચામર ધરે, અષ્ટ પંખા લહી. ચાર રક્ષા કરી, ચાર દીપક ગ્રહી
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________
હ૪
* વાર્ષિક પ વે સં ગ હ
ઘર કરી કેળની માય–સુત લાવતી, કરણ શુચિકર્મ, જળ કલશે ન્હવાવતી; કુસુમ પૂજી, અલંકાર પહેરાવતી, રાખડી બાંધી, જઈ શયન પધરાવતી. નમિયા કહે “માય! તુજ બાળ લીલાવતી, મેરૂ, રવિ, ચંદ્ર લગે, જીવ જગપતિ.” વામિગુણ ગાવતી, નિજ ઘર જાવતી, તેણે સમે ઈદ્ર સિંહાસન કંપતી.
ઢાળ. [એક વિશાની દેશી] જિન જભ્યાજી જિણ વેળા જનની ઘરે, તિણ વેળાજી, ઈદ્રસિંહાસન થરહે; દાહિણેત્તરજી જેતા જિન જમે યદા, દિશિનાયકજી સેહમ–ઇશાન બહુ તદા.
૧
૨
તદા ચિંતે ઈંદ્ર મનમાં—“ કોણ અવસર એ બને ?” જિનજન્મ અવધિનાણે જાણી, હર્ષ આનંદ ઉપજે. સુષ આજે ઘંટનાદે છેષણ સુરમેં કરે - “સવિ દેવી દેવા જન્મમહોત્સ, આવજો સુરગિરિવરે.” [[વિધિ અહીં ઘંટ વગાડે. ]
ઢાળ
[પૂર્વલી ]. એમ સાંભળીજી સુરવર કેડિ આવી મળે, જન્મ મહોત્સવજી કરવા મેરૂ ઉપર ચલે
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬ આ રા ધ ન પ વ
સેહમપતિજી બહુપરિવારે આવીયા, માય-જિનને જી, વાંદી પ્રભુને વધાવીયા. [વિધિ-પ્રભુને એનાથી વધાવવા.]
[ ક] વધાવી લે-“હે રત્નકૂખ-ધારિણી તુજ સુતાણે હું શક સેહમ નામે કરશું, જન્મ મહોત્સવ અતિ ઘણે એમ કહિ જિન પ્રતિબિંબ સ્થાપી, પંચ રૂપે પ્રભુ ગ્રહ દેવ દેવી ના હર્ષ સાથે, સુરગિરિ આવ્યા વહી.
વાળ ,
[પૂર્વલી ] મેરૂ ઉપરજી પાંડુક્યનમેં ચિહું દિશે, શિલા ઉપરછ સિંહાસન મન ઉલસે તિહાં બેસીજી શકે જિન ખોળે ધર્યા, હરિ ત્રેસઠછ બીજા તિહાં આવી મળ્યા.
[ ગોટક] મળ્યા સઇ સુરપતિ તિહાં, કરે કળશ અડ જાતિના, માગધાદિ જળ તીર્થ ઔષધિ, ધૂપ વળી બહુ ભાતિના અશ્રુતપતિએ હુકમ કને-“સાંભળો દેવા ! ખરજલધિ-ગંગાનીર લાવે, ઝટિતિ જિન મહેસે.”
૫
૬
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૬
વા ર્ષિ ક પ વસે ગ્રહ
સિદ્ધાતે ભારધારી, પધારી, થાળ લાવે
ઢાળ.
[ વિવાહલાની દેશી] સુર સાંભળીને સંચરઆ, માગધ વરદામે ચલીયા, વિદ્રહ-ગંગા આવે, નિર્મળ જળ કળશા ભરાવે. તીરથે જળ ઔષધિ લેતા, વળી ખીરસમુદ્ર જાતા; જળકળશા બહુલ ભરાવે, ફૂલ, ચંગેરી, થાળ લાવે. સિંહાસન, ચામર ધારી, ધૂપધાણું, કેબી સારી સિદ્ધાંતે ભાખ્યાં જેહ, ઉપકરણ મિલાવે તેહ. તે દેવા સુરગિરિઆવે, પ્રભુ દેખી આનંદ પાવે; કળશાદિક સહુ તિહાં ઠાવે, ભક્ત પ્રભુના ગુણ ગાવે. ૪
ઢાળ
" [રાગ-ધન્યાશ્રી ] આતમભકત મળ્યા કેઈ દેવા, કેતા મિત્તનુજાઈ, નારી પ્રેર્યા, વળી નિજ કુલવટ, ધમ ધર્મ સખાઈ; જેઈસ, વ્યંતર, ભુવનપતિના, વૈમાનિક સુર આવે, અશ્રુતપતિ હુકમે ધરી કળશા, અરિહાને નવરાવે. આ૦ ૧ અડ જાતિ કળશા પ્રત્યેકે, આઠ આઠ સહસ પ્રમાણે, ચઉસ સહસ્ત્ર હુઆ અભિષેક, અઢીસેં ગુણ કરી જાણે, સાઠ લાખ ઉપર એક કેડિ, કળશાને અધિકાર, બાસઠ ઈદ્રતણા તિહાં બાસઠ, લેકપાલના ચાર. આ૦ ૨ ચંદ્રની પંક્તિ છાસઠ છાસઠ, રવિલેણ, નરલે કે,
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન ૧૫ ઃ આ સ ધ ન પ
ગુરૂસ્થાનક સુર `કેરી એકજ, સામાનિકના એક સેહમપતિ ઇશાનપતિની, ઇંદ્રાણીના સાલ, અસુરની દશ ઇંદ્રાણી, નાગની ખાર કરે ક્સ્પ્લાલ, જ્યોતિષ વ્યંતર ઇદ્રની ચચઉ, પર્ષદા ત્રણના એક, કટકપતિ, અંગરક્ષક કેશ—એક એક સુવિવેકા; પરચુરણ સુરના એક છેલ્લા, એ અઢીસે અભિષેક, ઈશાનઈદ્ર કહે—“મુજ આપા, પ્રભુને ક્ષણ અતિરેકા.” આ૦ ૪ તત્ર તસ ખાળે ઠવી અરિહાને, સાહુમપતિ મનરગે, વૃષભરૂપ કરી શૃંગ જળે ભરી, ન્હવણ કરે પ્રભુગે; પુષ્પાદિક પૂજીને છાંટે, કરી કેસર રંગ રેલે,
३०७
૦ ૩
આ ફ્
મંગળ દીવા આરતી કરતાં, સુરવર “જયજય” બેલે આ૦ ૫ ભેરી, ભુજંગલ, તાલ બજાવત, વળિયા જિન કર ધારી, જનનીધર માતાને સોંપી, એણિ પરે વચન ઉચ્ચારી; પુત્ર તુમારો, સ્વામી હમારા, અમ સેવક આધાર,” પંચધાવ ર’ભાર્દિક થાપી, પ્રભુ ખેલાવણહાર. અત્રીશ કાડ કનક મણિ, માણિક, વસ્રની વૃષ્ટિ કરાવે, પણ હર્ષ કરવા કારણ, દ્વીપ નદીસર જાવે; કરીય અઠ્ઠાઈ ઉત્સવ દેવા, નિજ નિજ કલ્પ સધાવે, રીક્ષા કેવલ ને અભિલાષે, નિત નિતજિન ગુણ ગાવે આ૦ ૭ તપગચ્છ ઈસર સિંહ સૂરીસર, કેરા શિષ્ય વડેરા, સત્યવિજય પન્યાસતણે પદ્મ, કપૂરવિજય ગંભીરા;
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________
હ૦૮
વાર્ષિક ૫ર્વ સંગ્રહ ખિમાવિજયત સુજસવિજયના શ્રીગુભવિજયસવાય, પંડિત વીરવિજય તસ શિષ્ય,જિન જન્મમહત્સવ ગાયા. આ૦૮ ઉત્કૃષ્ટા એકસેને સિત્તેર, સંપ્રતિ વિચરે વીશ, અતીત અનાગત કાળે અનંતા, તીર્થકર જગદીશ; સાધારણ એ કળશ જે ગાવે, શ્રી શુભ વીર સવાઈ, મંગળલીલા સુખભર પાવે, ઘર ઘર હર્ષ વધાઈ. આ૦ ૯
[વિધિ] અહીં કળશાભિષેક કરીયે. પછી દુધ, દહીં, વૃત, જળ અને શર્કરા એ પંચામૃતને પખાલ કરીને પછી પૂજા કરીએ ને ફૂલ ચડાવીએ. પછી લૂણ ઉતારી આરતી ઉતારવી પછી પ્રતિમાજીની આડે પડદે રાખી સ્નાત્રીઆઓએ પિતાના નવ અંગે કંકુના ચાંલ્લા કરવા, પછી પડદે કાઢી નાંખી મંગલદી ઉતારવો.
શ્રો જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત. શ્રી શાંતિનાથજીને કલશ.
[ શાર્દૂલવિક્રીડિતછન્દ] શ્રેયશ્રી જયમંગલાભુદયતા–વલ્લીપ્રહામ્મદે, દારિદ્રયઠુમકાનનૈકદલને મધુરઃ સિંધુર,
છે આ કળશમાં પહેલા કમાં તથા તે પછીના સંસ્કૃત ગદ્યમાં અને અનેક સ્થળે ઘણો પાઠ ભેદ જોવામાં આવ્યો છે. સંશે
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬ આ ર ધ ન પ
૩૦૮ વિશ્વમિન્ટકટપ્રભાવમહિમા, સભાગ્યભાગ્યદય, સ શ્રીશાન્તિજિનેશ્વરેડભિમતદે જીયાત સુવર્ણચ્છવિ . ૧ અહો ભવ્યા ! શ્રત તાવત–સકલસંગલમાલા કેલિકલનલસત્કમલલીલારસરોલમ્બિતચિત્તવૃત્તય ! વિહિતશ્રીમજિજનેન્દ્રભક્તિ
વૃત્તયા! સંપ્રતિ શ્રીમચ્છાતિજિનેન્દ્રજન્માભિષેકકલશે ગીયતે.
[રાગ-વસંત, નટ, દેશાખ ] શ્રી શાંતિ જિનવર, સયલસુખકર, કલશ ભણીએ તાસ, જિમ ભવિક જનને, સયલ સંપત્તિ, બહુત લીલ વિલાસ, કુર્માભિજનપદ, તિલક સમવડ, હત્થિણાઉર સાર; જિન નયરી કંચન, સ્પણ ઘણ કણ, સુગુણ જન આધાર. ૧ તિહાં રાય રાજે, બહુ દિવાજે, વિશ્વસેન નરીદ, નિજ પ્રકૃતિ સેમહ, તેજ તપતહ, માનુ ચંદ-દિણંદ તસ પણચખાણી, પટ્ટરાણી, નામે આચિરા નાર, સુખ સેજ સૂતાં, ચૌદ પેખે, સુપન સાર ઉદાર. શાન્તિકરણ જિન શાન્તિજિનેશ્વર દેવ, જે વેગક્ષેમકર જગહિતકર નિવમેવ વિશ્વસેન નરેશ્વર વંશ મહેદધિ-ચંદ, મૃગલંછન કંચનવાને સમસુખકન્દ. જે પંચમ ચકી, સેલસ જિનરાય, જસ નામે સઘળા ઇતિ ઉપદ્રવ જાય,
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પાસ
૩૧૦
આવી ઉપન્યા-અચિરા દેવી કુખે, નિજ મુખ ઉતરતાં ચદસ સુણા દેખે. દાહા.
ભાવાર્થ જૅહુવા હશે, દ્રવ્ય ભાવથી જૈહજિનગુણ દાપુ દેશથી, મતિ મઢે કહું તેડુ,
ઢાળ. [ વત, ના, સામેરી રાગે ગવાય છે *ઉન્નત-સિત-ગજવર ચઉવિધ ધર્મ કહેન્ત,” “માતુ માહુ મહાગઢ, તસ શિર દોટ ચિન્ત;” “ઐરાવણપતિતતિ સેવિત” “ચગતિ અન્ત” તિહેતે પ્રથમ ગજ સુપને શુભ ચદંત. “સંયમ ભાર વહેવા ધારી–વૃષભ કહાવે,” “ભરતે-ભવિખેત્રે આધુિં બીજ વર વાવે.” “જસ ઉન્નત કંકુ, ઉન્નત ગાત્ર ને વંશ,” સિત, અમૃત, મગળમુખ, ખીજે વૃષભ અવતસ, પરતિથિ ક—શ્રાપનૢ—પીડિત—ભવિ—જન રાખે,” “એક મીં દુર-સિંહે પરાક્રમ દાખે;” પરીRs-ગજ ભેદી?” ‘“નહી સહાય,” “અખીહુ, એવા એ હારશે ત્રીજે આવી એમ કહે સિહ. દેઈ વાષિ કદાન—જિનપદ—લ “મુજ ચાપલ–દૂષણ અન્ડ્રુને સંગે મીટશે;”
લેહસે”
5%
૧
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ૬
આ
૨ ધ ન
પ
૩૧
જડળ - કટંક-સંગી, નિજ-કજ છડી વાસ, કહે લક્ષ્મી ચોથે સુપને અર્થ વિલાસ.
ઢાળ. “ત્રિભુવન શિર ધરશે જસ આણ સુરધામ સુમદામ,” નિજ જસ ભર સુરક્ષિત જગત હુશે ઉદ્દામ.”
એ પંચમ સુહણે, છકે શશધર દેખે, “નિષ્કલંક હું થાવું, તુજ સુત–સંગ-વિશેષે.” “કુવલયે-મુદ દેશે, શમ ચંદ્રાપ યુક્ત,” હવે સપ્તમે દિનકર “મિચ્છા તિમિર વિમુક્ત
ભવિમળ વિકાસે માનુ કહે પુષ્પદંત, તુમ સુતપરે અમ નિત્ય ઉદય પભણત” કુળ દવજ તુમ નંદન” “ધર્મજ સહંત” “સવિ ત્રિભુવન માંહે એહિજ એક મહેત; એમ અઠમ સુહણે ભવિકને ભાવ જણાવે, હવે નવમે કુંભે સુપને એમ કહાવે. “જ્ઞાન-દર્શન–ચારિત્ર—ધર્મ–મહાપ્રાસાદ, તસ શીખરે ઠવશે આતમ, નહિં વિખવાદ દશમે પદ્મસરોવર “સુકૃત કજપદ ઠાવે,
એ પાવન કરશે જ્ઞાનાંજલિ મંગલ ભાવે.” તુજ સુત–ગુણ-યણે ગંભીર “સુગુણ મહેઠે, થ, જાણી, સેવે ખીર સમુદ્રજ મીઠેક
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ર
વાર્ષિક પર્વ સંમત્ર હ
"9
“તે ભણી મુંજ નીરે હેજો તનુ પરિભેગ,” એકાદસ સુહણે માનું એ વિનતિયોગ, વળી ભુવન–વિમાનાદિક ચઉદેવનિકાય, સેવિત એ હેાશે,” પાસે સુર સમુદૃાય;” આરમે એ જાણેા, તેરમે રયણના રાશિ,ધન—કચન દેઈ કરશે ત્રિગડે વાસી. “જ્ઞાનાદિક-ગુણ-મણિ દેશે વિને એઠુ, વર-વરિકા-ધાર્ષિ પુત્ર પરે ગુણગેઢ;” નિજ કર્મ ઇંધનને ધ્યાનાનલશું જાલી, નિજ આતમ નિર્મળ કૅચન પરે અજવાળી.” *નિમ અગ્નિ સમ ભવ સાવન કરી શુદ્ઘ” ચૌદસમે સુણે, “અષ્ટ કર્યું ખયે સિદ્ધ; ચૌદરાજની ઉપર કરશે જે અહિઠાણુ,” તેહ ભણી સપૂરણ ચૌદ સુપન મંડાણુ, ગુણ-લક્ષણ—રક્ષિત અતિ સુંદર આકાર, જિન માતા ચદ્દે દેખે સુપન ઉદાર; પણ ચક્રી માતા કાંઇક તેજે હીણ, દેખે ઢાય પદ્મર દોય વાર ગુણ પીણ, કુલ–કીર્તી—થભા, કુલાધાર, કુલ–મેર, કુલ-સુરતર પાદપ, જેતુને નહીં ભવ ફેરકુલ–મણ–દીપક, ઝીપક દુશ્મન કાડી, ત્રિભુવન જસ ભ્રતે નમશે' પદ કર જોડી,
૧૦
૧૧
૧૨
૧૩
१४
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન ય ૫૪ આ શ ધ
૫ વ
વળી હેાડ ન એની કરતા ભુવન મઝાર, લાકાત્તર ચરિત ધન્ય હેશે અવતાર; વળી જ્ઞાનવિમળ ગુણ જેહનાં કહેતાં પાર, ન લહે, મુખ કહેતાં જો સુરગુરૂ અવતાર. સવŕસિદ્ધ વિમાનથી તવ, વિયા ઉર ઉત્પન્ન, બહુ ભદ્દ ભદ્દવકસીણ સત્તમી, દિવસ ગુણ સ’પત્ર; તવ રાગ સાગ વિયેગ વિટ્ટુર, મારી ઇતિ શમત, વર સયલ મંગલ, કેલિ કમલા, ઘર ઘર વિલસત. તત્ર ચક્ર ચગે જ્યેષ્ટ તેરસ વદિ દિને થયા જન્મ, તવ મધ્ય રયણીએ ક્રિશિકુમારી, કરે સૂઈ કમ્મ; તવ ચલિય આસન, સુણીય સવિ હરિ, ધટનાદે મેલી, સુરવિંદ સચ્ચે મેમથે, રચે મજ્જન કેલિ,
ઢાળ.
વિશ્વસેન નૃપ ઘરે નદન જનમીયા એ; તિહુઅણુ ભવિયણ પ્રેમશું પ્રણમીયા એ.
ચાલ
હાંરે પ્રણમીયા તે ચૈાસઠ ઈંદ્ર, લેઇ વે મેગિરીન; સુરનઢીનીર સમીર તિહાં, ક્ષીર જલિનિધ નીર. સિંહાસને સુરરાજ, જિહાં મળ્યા દેવ સમાજ; સવિ ઔષધિની જાત, વરસરસ કમલ વિખ્યાત.
૩૧૩
૧૫
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૪
વાર્ષિક ૫ સત્ર હુ
ઢાળ
વિખ્યાત વિવિધ પરિકર્માંના એ તિહાં હરખભર સુરભિ વરદામના એ. ચાલ
હાંરે વરદામ માગધ નામ, જે તીર્થં ઉત્તમ ઠામ; તેહતણી માટી સર્વ કર ગ્રહે સર્વ સુપર્વ. ખાવના ચંદન સાર, અભિયોગ સુરઅધિકાર; મનધરી અધિક આનંદ, અવલાકતા જિનચંદ, ઢાળ.
શ્રી જિનચંદને, સુરપતિ સવિ નવરાવતા એ, નિજ નિજ જન્મ સુકૃતારથ ભાવતા એ.
ચાલ
૧૦
વિવિધ પ્રકારના કરીય શિણગાર એ, ભરીય જલ વિમલના વિપુલ ભગાર એ.
ચાલ
૧૧
હાંરે ભાવતા જન્મ પ્રમાણુ, અભિષેક કલશ મડાણ, સાઠ લાખને એક કાડ, શત દોયને પંચાસ જોડ, ૧૨ આ જાતિના તે હાય, ચૈાસડ્ડી સહસા જોય, એણીપરે ભક્તિ ઉદાર, કરે પૂજા વિવિધ પ્રકાર,
ઢાળે.
૧૩
૧૪
હાંરે ભુંગાર ચાલ ચગેરી, સુપ્રતિષ પ્રમુખ સુભેરી; સવિ કલશ પરે મંડાણુ, જે વિવિધ વસ્તુ પ્રમાણ. ૧૫
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૫
- વ પ દ આ ધ ન પ વે
આરતિ ને મંગલ દીપ, જિનરાજ, સમીપ, ભગવતી ચુરણિમાંહી, અધિકાર એહ ઉત્સાહી. ૧૬
ઢાળ. અધિક ઉત્સાહશું હખજલ ભીંજતાઓ નવ નવ ભાંતિશું ભક્તિભર કી જતા એ. ૧૭
ચાલે હરે કી જતા નાટિક રંગ, ગાજતા ગુહિક મૃદંગ; કિટ કિટતિ કડતાલ, ચઉતાલ તાલ કંસાલ. ૧૮ શંખ પણુવ ભુગળ ભેરી, ઝલ્લરી વિષ્ણુ નફેરી, એક કરે હયહેલા, એક કરે ગજ ગુલકાર.
ઢાળ ગુલકાર ગર્જના રવ કરે છે, પાય દૂર દૂર ધુર સુર ધરે એ.
૨૦ ચાલ . હાંરે સુર ધરે અધિક બહુમાન, તિહાંકરે નવ નવ તાન, વર વિવિધ જાતિ છંદ, જિન ભક્તિ સુરત કંદ. ૨૧ વળી કરે મંગળ આઠ, એજંબુપન્નત્તિ પાઠ, થય થઈ મંગલ એમ, મન અર્તિ બહુ પ્રેમ. ૨૨
ઢાળ
બહુ પ્રેમ ઘણા પુણ્યની સુરાસુહુએ, સમક્તિ પોષણ શિષ્ટ સંષણ એમ બહુએ. ૨૩
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________
વા ષિ ક પ
સં ગ હ
ચાલ હારે બહુ પ્રેમશું સુખક્ષેમ, ઘર આણીયા નિધિ જેમ, બત્રીસ કેડિ સુવન્ન કરે વૃષ્ટિ સ્પણની ધન્ન. ર૪ જિનજનની પાસે મેલી, કરે અડ્ડાઈની કેલી નંદીશ્વરે જિન ગેહ, કરે મહોત્સવ સસનેહ.
ઢાળ
[ પ્રથમની ] હવે રાય મહેન્સવ કરે રંગભર, થેયે જબ પરભાત, સુર પૂછયે સુત નયણે નિરખી, હરખી તવ તાત; વર ધવલ મંગલ ગીત ગાતાં, ગંધર્વ ગાવે રાસ, બહુદાને માને સુખીયાં કીધાં, સયલ પૂગી આશ. ર૬ તિહાં પંચવરણી કુસુમ વાસિત, ભૂમિકા સંલિત, વર અગર કુદરૂ, ધૂપ ધૂપણ, છાંટયાં કુંકુમલિત્ત, શિરમુકુટ મંડલ, કાને કુંડલ, હૈયે નવસર હાર,
એમ સયલ ભૂષણ ભૂષિતાંબર, જગત જન પરિવાર, ૨૭ જિનાજન્મ કલ્યાણક મહોત્સવે, ચાદભુવન ઉત, નારકી થાવર પ્રમુખ સુખીયાં, સકલ મંગળ હેત, દુઃખ દુરિત ઇતિ શમિત સઘળાં, જિનરાજને પરતાપ, તેણે હેતે શાંતિકુમાર ઠવિયું, નામ ઈતિ આલાપ. ૨૮ એમ શાંતિજિનનો કલશ ભણતાં, હવે મંગલમાલ, કલ્યાણ કમલા કેલિ કરતાં, લહિએ લીલ વિલાસ
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૭
ન વ પ દ આ રા ધ ન પ ર્વ જિન નાત્ર કરીએ, સહેજ તરીએ, ભવસમુદ્રને પાર, એમ જ્ઞાનવિમલસૂફીંદ જપ,શ્રીશાન્તિજિનાજ્યકાર. ૨૯
લૂણ ઉતારણ લૂણ ઉતારે જિનવરઅંગે, નિર્મળ જળધારા મન રંગે. લૂણ ૧ જીમ જીમ તડતડ લૂણજ ફૂટે,તિમ તિમ અશુભ કર્મબંધગ્રંટેલણ.ર નયન સલૂણાં શ્રીજિનજીના, અનુપમ રૂપ દયારસ ભીના લણ.૩ રૂપ સલૂણું જિનજીનું દીસે, લાપુંણ તે જળમાં પશે. લૂણ.૪ ત્રણ પ્રદક્ષિણા દેઈ જલધારા, જલણ એપવીયે લૂણ ઉદારા.લુણપ જેજિન ઉપર હુમણે પ્રાણિ, તે એમ થાજે લૂણ મ્યું પાણી.લૂણ,૬ અગર કૃષ્ણગરૂકુંદર સુગધ ધૂપ કરી જે વિવિધ પ્રબંધે. લુણ. ૭
શ્રી જિનેન્દ્ર સ્તુતિ સંગ્રહ, અદ્યાભવત્ સફલતા નયનદ્રયય, દેવ ! ત્વદીયચરણાબુજવી ક્ષણેન; અદ્ય ત્રિલેકતિલક ! પ્રતિભાસતે મે,
સંસારવારિધિયું ચુકપ્રમાણ : ૧ કલેવ ચન્દ્રસ્ય કલડકમુક્તા, મુક્તાવલિશ્ચારૂગુણપ્રપન્ના, જગત્રયસ્યાભિમત દદાના, જેનેધરી ૫લતેવી મૂતિઃ ૨ ધન્યઉં, કૃતપુ , નિસ્તીણેë ભવાણુવાત અનાદિભવકાન્તારે, દો યે ન શ્રતે મયા. ૩
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક પર્વ સ બ્ર હું
૩૧૮
અદ્ય પ્રક્ષાલિત ગાત્ર, નેત્રે ચ વિમલીકૃતે; મુક્તોઽહં સર્વાં પાપેભ્યા, જિનેન્દ્ર ! તવ દર્શનાત. દનાદ્ ક્રુતિધ્વંસઃ, વન્દનાદ્ વાંછિતપ્રદઃ; પૂજનાત્ પૂરકઃ શ્રી:, જિનઃ સાક્ષાત્ સુરકુમઃ અન્દ્રશ્રેણિનતા, પ્રતાપભવન, ભવ્યાગિનેત્રામૃત', સિદ્ધાન્તાપનિષવિચારચતુરૈ પ્રીત્યા પ્રમાણીકૃતા; મૂતિ સ્કૃતિ'મતી સદા વિજયતે જૈનેશ્વરી વિસ્ફુરત્ માહાન્માદધનપ્રમાદમદિરામન્તરનાલે કિતા.
નેત્રાનન્દકરી, ભવેદધિતરી, શ્રેયસ્તરામજરી; શ્રીમદ્ધ મહાનરેન્દ્રનગરી, વ્યાપહલતાધમરી, હક શુભપ્રભાવલહરી, રાગદ્વેિષાં જિત્થરી, મૂર્તિ: શ્રીજિનપુંગવસ્ય ભવતુ શ્રેયસ્કરી દેહિનામ્ . અર્જુન્તા ભગવન્ત ઈન્દ્રમહિતા, સિદ્રાક્ષ (સદ્ધસ્થિતાઃ આચાર્યા જિનશાસનેન્નતિકરા:, પૂજ્યા ઉપાધ્યાયકાઃ; શ્રીસિદ્ધાંત સુપાઠકા મુનિવરાઃ રત્નત્રયારાધકાઃ, પચૈતે પરમેષ્ઠિનઃ પ્રતિદિન કુન્તુ વા માંગલમ્ અશેાવૃક્ષા, સુરપુષ્પવૃષ્ટિદ્ધિ વ્યવનિશ્ચામરમાસન' ચ, ભામણ્ડલં દુન્દભિરાતપત્ર, સત્ પ્રાતિહાર્યાણિ જિનેશ્વરાણાં. ૧ પૂર્ણાનન્દમય', મહેાદયમય', કૈવલ્યચિદૃગ્મય, રૂપાતીતમય, સ્વરૂપરમણું, સ્વાભાવિકીશ્રીમયમ, જ્ઞાનાદ્યોતમય, કૃપારસમય', સ્યાદ્વાદવિદ્યાલય, શ્રીસિદ્ધાચલતી રાજમનિશ, વન્દેહમાદીશ્વરમ્ .
૧
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન વ ૫ ઃ આ રા ધં ન પર્વ
દીનેાદ્ધારકુરન્ધરસ્જીદપરા નાતે મદન્ય કૃપા
પાત્ર નાત્ર જને જિનેશ્વર ! તથાખેતાં ન યાચે શ્રિયમ્,
કિન્ત્યન્વિક્રમેવ કેવલમહેા સાધિરત્ન શિવ શ્રીરત્નાકર ! મગલૈકનિલય ! શ્રેયસ્કર' પ્રાથયે. પ્રશમરસનિમગ્ન દૃષ્ટિયુગ્મ' પ્રસન્ન વદનકમલમ’કઃ કામિનીસ’ગશૂન્યઃ,
કરયુગપિ યત્ત શસ્ત્રસ અન્ધવન્ધ્ય, તદસ જગતિ દેવા વીતરાગસ્ત્યમેવ.
'
૩૯.
સરસશાન્તિસુધારસસાગર, શુચિતર', ગુણરત્નમહાગરમ્ । ભવિકપંકજ બેધદિવાકર, પ્રતિદિન પ્રણમામિ જિનેશ્વરમ્ કિંકર્પૂરમય ? સુધારસમય ? કિં ચન્દ્રાચિમય ? કિં લાવણ્યમય ? મહામણિમય ? કારૂણ્યકેલિમય ? વિશ્વાનન્દમય ? મહેાયમય, શાભામય, ? ચિન્મય, ? શુકલધ્યાનમય, વપુર્જિનપતેભ્યાદ્ ભવલમ્બનમ્ . તુ અકલંકી રૂપ સરૂપી, પરમાનદ પદં તુ દાયી; તુ શંકર બ્રહ્મા જગદીશ્વર, વીતરાગ તુ નિરમાયી, અનુપમ રૂપ દેખી તુજ રીઝે, સુરનરનારીકે વૃન્દા; નમે નિરંજન ીપતિસેવિત, પાસગાઠીયા સુખકન્દા. કાને કુંડલ શિર છત્ર બીરાજે, ચક્ષુટીકા નિરધારી; અષ્ટ ખીજોરૂં હાથ સાહીએ તુમ વન્દે સહુ-નરનારી. અગ્નિકાષ્ટસે સર્પ નિકાલ્યા, મત્ર સુણાવ્યા બહુ ભારી;
૧
૧
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૦
વાર્ષિક ૫ વ હ" પૂર્વ જનમકા બૈર ખેલાયા. જળ વરસાવ્યા શિરધારી. ૪ જળ આવી પ્રભુ નાકે અહીયાં, આસનકપ્યાં નિરધારી; નાગ નાગણું છત્ર ધરે છે પૂર્વ જનમકા ઉપગારી. ૫ રયવિજય કહે સુણ મેરી લાવણી, એસી શોભા બહુ સારી, માત પિતા બંધવ સહુ સાથે, સંયમ લીધા નિરધારી. ૬
સકલકરમવારી, મોક્ષમાર્ગાધિકારી, ત્રિભુવનઉપકારી, કેવલજ્ઞાનધારી; ભવિજન નિત સેવે, દેવ એ ભક્તિભાવે, એહી જ જિન ભજતાં, સર્વ સંપત્તિ આવે. ૧ જિનવર પદ સેવા સર્વ સંપત્તિ દાઈ, નિશદિન સુખદાઈ. ક૯૫વલ્લિ સહાઈ; નમિ-વિનમિ લહીજે સર્વ વિદ્યા વડાઈ, રિષભ જિનવ સેવા સાધતાં તેહ પાઈ. દર્શન દેવદેવસ્ય, દર્શનં પાપ નાશનં; દર્શન સ્વર્ગસે પાખં, દર્શન મેફસાધનં. તુલ્યું નમસ્ત્રિભુવનાહિરાય નાથ! તુભ્ય નમ: ક્ષિતિતલામલભૂષણય,
તુલ્ય નમસ્ત્રિજગતઃ પરમેશ્વરાય, - તુલ્ય નમે જિન ! ભવોદધિશેષણાય ૧ ભલુ થયું મેં પ્રભુ ગુણ ગાયા, રસનાને રસ લીધો રે, દેવચંદ્ર કહે મારા મનને, સકલ મને રથ સીધેરે. ૧ ભવભવ તુમ ચરણની સેવા હું તે મારું દેવાધિદેવા ! સામુ જુઓને સેવક જાણ, એવી ઉદયરતનની વાણું. ૧
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫ ચૈત્ર પુનમના અપૂર્વ મહિમા
!
પુનમના
અનુક્રમે નવપદજીની આલી પછી ચત્રી દિવસ આવે છે. સપૂર્ણિમાં મધ્યે ચૈત્રી પૂનમ અત્યંત પુણ્યની વૃદ્ધિ કરનારી છે માટે શ્રી વિમલાચલતી ને વિષે અનેક જીવા જેવા કે વિદ્યાધરા ચક્રવર્તિ આદિક મહાટા પુરૂષો સિદ્ધિપદને પામ્યા છે. શ્રી ઋષભદેવ સ્વામીના બે પુત્ર નમિ અને વિનમિ મેાક્ષગતિ પામ્યા છે. તથા તેજ દિવસે ઋષભદેવ સ્વામીના પૌત્ર અને ભરત ચક્રવર્તિના પુત્ર અને પ્રથમ ગણુધર શ્રીપુંડરિક નામે ગણધર પાંચકાડી સાધુઓના પરિવારે કરીને સહિત માક્ષે પહોંચ્યા છે. ઇત્યાદિક અનેક ભવ્ય જીવેા આ દિવસનું આરાધન કરી સિદ્ધિપદને પામેલા હાવાથી આ ચૈત્રીપૂનમના દિવસ ઉત્તમ જાણી તેનું અવશ્ય આરાધન કરવું. તે દિવસે ઉપવાસાદિક તપ કરી ભકિતપૂર્વક બહુમાને કરી દેવવંદન વિગેરે વિધિ કરવા. તે તીથિનું આરાધન પંદર વરસ સુધી કરવાથી–સર્વ દુઃખના નાશ થઈ પરમ ઉત્કૃષ્ટપદ એટલે માક્ષ પદ્મ મેળવી શકાય છે.
અક્ષય તૃતીયા
આ તીથિ વૈશાખ સુદ ૩ ને દિવસે આવે છે. પરમપૂજ્ય ત્રલેાયના નાથ પ્રથમ તીર્થંકરશ્રી ઋષભદેવ સ્વામીને પૂર્વ કર્મના અતશયથી એકવર્ષ સુધી આહારપાણી શુદ્ધ મલી શક્રયા નહિ'. કારણકે યુગલિક લેાકેા આહાર પાણી આપવાના
૨૧
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨
વા કિ
વ સ મ હું
વિધિ જાણતાજ નહાતા. તેથી જ્યાં જાય ત્યાં લેાકા હાથી—ઘેાડા——રત્ન વિગેરે ઘરેણાં અને કન્યા વિગેરેનું દાન આપતા પણ શુદ્ધ અન્ન વિગેરે આપતા નહિ' એમ દીક્ષા લીધા પછી એક વર્ષ વીતી ગયું. પછી ભગવાન વિચરતા વિચરતા ગજપુર નગરે આવ્યા જ્યાં શ્રી માહુમલોજીના પુત્ર સામયશા રાજા તેના પુત્ર શ્રી શ્રેયાંસકુમારે જાતિસ્મરણુજ્ઞાન થવાથી પોતાના પૂર્વભવ જાણ્યા અને સાધુને દાન આપવાની વિધિ જાણી. વિનયથી અને બહુમાનપૂર્વક શ્રી ઋષભદેવ સ્વામીને અંક્ષુરસ (એટલે શેરડીના રસ )નું પારણું કરાવ્યું. તેના પ્રભાવથી પચઢીન્ય પ્રગટ થયા. આકાશમાં દેવ દુલિ માંડયા. દેવતાઓ અહાદાન અહાદાન એમ આશ્ચર્ય પૂર્વક મેાલવા લાગ્યા. અને તેજ દાનના પ્રતાપથી શ્રીશ્રેયાંસકુમાર અક્ષયસુખ એટલે મેક્ષ સુખ પામ્યા. માટે આ દિવસ અતિઉત્તમ છે, તે દિવસે ખારમાસી તપ કરનારાએ શ્રીસિદ્ધાચલજી તીર્થ ઉપર જઈ જાત્રા કરીને નીચે આવી સુપાત્રદાન દઈ વરસીતપનું પારણું કરે છે. માટે હું ભવ્ય જીવા ! તમારે પણુ અક્ષયત્રીજને દિવસે સુપાત્રને દાન દેવું, શીલ પાલવું,તપસ્યા કરવી, ભાવના ભાવવી, પૂજા કરવી, સ્નાત્ર મહાત્સવ કરવા. ॥ ઇતિ.
વાજીંત્ર વાગવા
અષાડ ચામાસુ
વર્ષમાં ત્રણું ચૌમાસી આવે છે. તેમાં કાર્તિક ચૌમાસી ફાગણુ ચોમાસી અને છેલ્લું અષાઢ ચોમાસું કે જે વર્ષાઋતુ છે. બારે માસની અંદર ધર્મકરણી કરવાના વિશેષ પ્રચાર અષાડ ચામાસામાં બને છે. તેનાં અનેક કારણા છે.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી અષા ડ ચૌ મા સી ૫ વે
૩૨૩ તેમાંથી કિંચિત માત્ર અત્રે જણાવવામાં આવે છે. ભાગ્યશાળી એવા ચતુર્વિધ સંઘમાં મૂખ્ય સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકા આ ચાર પ્રકાર છે. તેમાં પ્રથમના જે સાધુ સાધ્વી મહાપુરુષે કાર્તિક માસું ઉતરે ગ્રામાનું ગ્રામ વિહાર કર્યા કરે છે પણ એકસ્થાને રહી શક્તા નથી. અને છેલ્લે અષાડમાસું આવે છે તે એક જ સ્થળે સ્થિરતા કરીને રહેવાને આચાર હોવાથી પોતે પણ ધર્મકરણો વિશેષ કરવામાં તત્પર રહી બીજા ગૃહસ્થ શ્રાવક શ્રાવિકાઓને પણ બેધઆપી ધર્મકરણીમાં સારી રીતે જોડી શકે છે. અને પ્રાયે કરીને ગૃહસ્થલેકે વેપારી વર્ગના હોવાથી કાર્તિક માસથી તે આઠ માસ સુધી વ્યાપારી કાર્યમાં વિશેષ જોડાયેલા રહે છે. અને ચોમાસામાં તેમાંથી વિશેષ કરીને નિવૃત્ત થાય છે. જેથી યથાશક્તિ તેમજ ગુરૂમહારાજના બધથી ધર્મકરણ કરવામાં વિશેષ ઉજમાલ થઈ ઉદ્યમવંત બને છે, અને આજીવિકા વિગેરેની ચિંતા પણ ટલી ગયેલી હોવાથી સારી રીતે ભાગ્યશાળી જીવ ચારે પ્રકારના દાન, શીયળ, તપ અને ભાવરૂપી ધર્મ કરણી કરવામાં જોડાય છે. આઠ મહિના સામાન્ય બનતી ધર્મકરણીતો તે કર્યા જ કરે છે, પણ વ્યવસાયાદિક કારણે જેઓ સંપૂર્ણ ન કરી શકે તેઓએ પણ આ ઋતુમાં તે અવશ્ય ધર્મકરણીમાં ઉદ્યમ કરજ જોઈએ. હવે ગૃહસ્થોએ આ
માસીમાં શું શું ધર્મકરણ કરવી. તેને વિચાર અહિં સંક્ષેપમાં જણાવવામાં આવે છે. વિશેષ જાણવાની ઈચ્છાવાળાએાએ તે ગુરૂમહારાજની વાણીથી તેમજ અન્ય મહાથેથી જાણી લેવું.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________
જીવ
વાર્ષિક પાસ મેં હું. જગતમાં સાધારણમાં સાધારણ કાર્ય કરવું હાય છે તેા પણ તે કાર્ય પ્રત્યે શ્રદ્ધા વિશ્વાસ હાવા જોઈએ, વિશ્વાસવિના કોઈપણુ કાઇ કામાં પ્રવર્તતા નથી. તેા આ જીવ અનાદ્દિકાળથી મિથ્યાત્ય ( અજ્ઞાનદશા)ના પ્રતાપથી ચારગતિ અને ચારાશી લાખયાનીચે કરીને મહાભયંકર એવા સંસારરૂપી સમુદ્રમાં ભટકયા કરે છે. તેનાથી તરવાને અને સવદુઃખથી મુક્ત થવાનેમાટે શરણભૂત એક ધર્મ જ છે. તેા તેનું સેવન કરવામાટે પ્રથમ શ્રદ્ધા હાવી જોઇએ. તે તે શ્રદ્ધા મેળવવામાટે પ્રથમ જ્ઞાનની જરૂર છે. જ્ઞાનનિષેના સત્ અસત્ પદાર્થની ખબર પડે નહિં, માટે આ ઋતુમાં જેમ અને તેમ બીજા સંસારી કાચમાંથી મુક્ત થઇ જ્ઞાન મેળવવા તરફ પુરતા પ્રયાસ કરવા જોઇએ. તે તે જ્ઞાન જ્ઞાની પાસેથી મળી શકે માટે જ્ઞાન અને જ્ઞાનીનું બહુમાનપૂર્વક વ્યાખ્યાનાદિ સાંભળવાથી અવશ્ય ધર્મકરણીની અને દેવ ગુરુ અને ધર્મની ઓળખાણુ થાય છે. અને-શુદ્ધદેવ-ગુરુ અને ધર્મની એલખાણ પૂર્વક જે વન તેનું જ નામ શ્રદ્ધા. અને તે શ્રદ્ધારૂપ સમકિત કહેવાય છે. તે સમકિત સકમથી મુકાવીને મેલ મેલવવાનું ખીજ છે. માટે દરેક ભનજીવા એ શુદ્ધ દેવ-ગુરૂ અને ધર્મનું ઓળખાણ ગુરૂદ્વારાએ જરૂર સમજી લેવું. અને અનાદિ કાલથી જે નહિ પ્રાપ્ત થયેલું એવું તે સમ્યકત્વ સમજીને ગ્રહણ કરવું.
હવે શુદ્ધ દેવ-ગુરૂ અને ધર્માંનું વર્ણન કહે છે. ૧ જગતમાં અનેક દેવ દેવીએતરીકે નામથી આળખાય છે. પરંતુ શુદ્ધ સત્ય દેવ કાને કહેવા કે જેઓ
૩૪
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી અ ષા ડે ચા મા સી ૫
૩૫
રાગદ્વેષ માહ અજ્ઞાનથી રહિત એવા જે વિતરાગ અરિહંત પરમાત્મા તેજ મારા દેવ છે.
૨. ગુરૂ કે જે વિતરાગના પ્રરૂપેલા ધર્માંને જણુાવનારા, તેજ પ્રમાણે ચાલનારા, સંસારથી વિરક્ત થયેલા, કંચન. કામિનીના ત્યાગી પેાતે તરનારા અને બીજા ભન્ય જીવાને આશારહિત શુદ્ધ ઉપદેશ આપી તારનારા એવા જે કાઈ કોઇ મહાપુરૂષ સાધુ મુનિરાજ તેજ મારા ગુરૂ.
૩. ધર્મ-દુરગતિમાં જતા જીવાને ધારી રાખી, ઉર્ધ્વગતિમાં છેવટે તેજ પ્રયત્નથી મેાક્ષમાં લઇ એવા જે વિતરાગભાષિત ધર્મ તેજ મારા ધર્મ.
જનાર
આ ઉપર મતાવેલા દેવ-ગુરૂ અને શુદ્ધ ધર્મ તે ત્રણ તત્ત્વની સંપૂર્ણ શ્રદ્ધાપૂર્વક યથાશક્તિ ધર્મ આરાધન કરવું તેનું નામ સમક્તિ કહેવાય છે.
સમિતિવનાની જે કરણી કરવામાં આવે છેતે જો કે શુભકરણી શુભલ આપે છે. પરંતુ ચારેગતિના બ્રૂમણુ દૂર કરી શકતી નથી. અને સમકિત સહિત જે જે શુભકરણી કરવામાં આવે છે તે તે ચાક્કસ મેાક્ષને આપનારીજ થાય છે. માટે હે ભવ્યજીવા ! માર પ્રકારના વ્રત આદિ જે જે કરણી કરા તે સભ્યપ્રકારે ગુરૂદ્વારા સમ જીનેજ કરવી.
ધર્મ કરવાના મુખ્ય ચાર પ્રકાર બતાવેલા છે. દાનશીયળ–તપ અને ભાવ. તેમાં દાન મુખ્યકરીને પાંચ પ્રકારનું છે. એક તા મરતા જીવને છેડાવવા તે અભયદાન. મીજી શ્રી સંઘને ચાર પ્રકારના આહાર આપવા તે સુપાત્રદાન, ત્રીજું સર્વ જીવની ઉપર દયાભાવ રાખવા તેને અનુકંપા
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૬
વા ષિ ક પ ર્વ સં ગ્રહ દાન કહીએ, ચોથું યાચક પ્રમુખને દાન આપવું તે કીર્તિદાન કહીએ, પાંચમું કુટુંબ વિગેરેને આપવું તે ઉચિતદાન કહીએ. એ પાંચેદાન માંહેલા પ્રથમના બેદાનથકી મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય અને પાછલના ત્રણદાનથકી ઈચ્છિત ભેગવસ્તુની પ્રાપ્તિ થાય. માટે સુખની ઇચ્છાવાલા જીએ અવશ્યદાન દેવું જોઈએ. તેમાં પણ જીવદયાની બાબતમાં આઠ માસ કરતાં આ અષાઢ ચોમાસામાં બહુજ યત્ના રાખવાની જરૂર છે. કારણકે વરસાદાદિકકારણે કરી ત્રસાદિક ઘણું જીવની ઉત્પત્તિ થાય છે. માટે શ્રાવકેએ પિતાના રહેવા આદિકના સ્થાનકોએ દસ ઠેકાણે તે ચંદરવા બાંધવા જોઈએ. ઘરમાં અથવા આંગણામાં કે રહેવાના સ્થાનમાં વાસણાદિ વાપરવાની વસ્તુઓમાં લીલ કુલ વિગેરે ના થાય તેને માટે પ્રથમથી જ ચૂના આદિકને ઉપગ રાખવો, બત્રીશ પ્રકારના અનંતકાય અને બાવીશ પ્રકારના અભક્ષ. પદાર્થોને તે હંમેશને માટે ત્યાગજ હોય. પરંતુ કેટલાક ભક્ષ પદાર્થો પણ ત્રાતુના ફેરફારે કરી અભક્ષ થાય છે. જેમકે આદ્રા નક્ષત્ર પછી કેરી ત્યાગ થાય છે. ફાલ્ગણ માસ પછી ભાજી પાલો ત્યાગ થાય છે. તેમજ ચોમાસામાં પણ લીલકુલાદિક અને ત્રસાદિક ની વિશેષ ઉત્પત્તિ થવાથી મે-ફેલે અભક્ષ થઈ જાય છે. ચારોલી પિસ્તા બદામ સોપારી નાળીયેર વિગેરે તેજ દિવસે ખપે બીજે દિવસે લીલ વાલાં થઈ જવાથી અભક્ષ ગણાય છે. ઈત્યાદિ ગુરુગમ સમજીને ઉપગ રાખી જયણા પૂર્વક વાપરવાં. વલી ચોમાસાને પાણી વિગેરેને કાલ નીચે પ્રમાણે છે.
પાણીને કાલ ત્રણપહાર કામલીને કાલ છ ઘડીને જાણો–સુખડીને કાલ–૧૫ દીવસને એમ–ઘરમાં લેટ
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________
જા કે ચૌ મા સી વ
૩૭ વિગેરે પણ હંમેશાં ચાલી તપાસીને જ વાપરવા વિગેરે સમજીને જેમ ત્રસાદિ ની હાની ના થાય એમ વર્તવું.
હવે આ અષાડ માસી આવે અવશ્ય પિસહ કરે, તેમાં દેવવાંદવાના હોય છે. કાલના દેવવંદન ઉપરાંત ચોમાસીના વીશ જેડાના દેવ અવશ્ય વાંદવા જોઈએ. તે તથા ચૌમાશી પ્રતિક્રમણ વિગેરે કરી સર્વ જીવને ખમત ખામણા કરવા કે જેથી કોઈ કઈ સાથેને વેરવિધ હેય તે નાશ પામી જાય અને પાપથી હળવા થવાય. એજ વિશેષ હકીકત જાણવાવાળાએ ગ્રંથાંતરેથી જાણું લેવું.
પર્યુષણ મહાપર્વ માહાતમ્ય.
અષાડ ચોમાસા પછી પર્યુષણ પર્વ આવે છે વર્ષમાં છ અઠ્ઠાઈઓ ગણાવી છે તેમાંની આ અષ્ટાલિકા મહોત્સવ છે. આ પર્વમાં ઈંદ્રાદિક દેવતાઓ પણ નંદીશ્વરાદિક શાશ્વતા ચિત્યમાં મોટા મહોત્સવ કરે છે. તે મનુષ્ય કરે તેમાં તે આશ્ચર્યજ શું?
મહા અતિશય પુન્યને ઉદય હોય તેજ ભાગ્યશાળીને આ પર્વ ઉજવવાનું પ્રાપ્ત થાય છે. કારણકે સર્વપર્વોમાં આ પર્વ શ્રેષ્ઠ છે.
આ પર્વની શરૂઆત શ્રાવણ વદ ૧૨ થી ભાદરવા સુદ ૪ સુધી એટલે આઠ દિવસનું આ મહાપર્વ છે. આ પર્વ સર્વ લકત્તર પર્વમાં પણ શ્રેષ્ઠ પર્વ છે. જેના આરાધનથી પાપપંક ધોવાઈ જઈ પુન્યની શ્રેણીઓ પ્રગટ થાય છે. માટે ભવ્ય છાએ અવશ્ય આ પર્વનું આરાધન
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ
વાર્ષિક ૫ વસ' મ
•
કરવું. તથા તે આઠ દીવસેામાં શું શું કરવા ચેાગ્ય છે તે અહિ* કિંચિત જ્ગાવવામાં આવે છે.
આ પર્વ આવે ત્યારે સજ્જનાએ આરંભસમારંભ ત્યાગ કરી મન વચન અને કાયાએ કરી બ્રહ્મચર્ય પાળવું જોઇએ. એ વખતના પ્રતિક્રમણ કરવાં જોઇએ. ચૈત્યપરિપાટી એટલે ગામમાં રહેલા જૈન મદિરામાં દર્શન કરવાં. તથા ગુરૂવંદન કરવુ જોઈએ, સામાયિક પૌષધ આદ્ધિ શક્તિ ગાપવ્યા વગર ધર્મકરણી કરવી જોઈએ. યથાશક્તિ તપ કરવા જોઇએ. ઘણા ભાગ્યશાલીએ તેા છઠ્ઠું તથા અઠ્ઠમ તપ છે।ડતાજ નથી,
ચૌદસ અને અમાવાસ્યાના છઠ્ઠું કરે છે અને ખીજ ત્રીજ અને ચેાથના અઠ્ઠમ તપ કરે છે. વલી કેટલાક ભાગ્યશાળીઓ આ પર્વ આવે છતે માસ ખમણુ-પક્ષ ખમણુ અ ાઇ વિગેરે અનેક પ્રકારની તપસ્યાઆ કરે છે. તેમ આપણાથી બને તેટલી તપસ્યા કરવી જોઇએ. સા જીવા ઉપર બંને પ્રકારની દયા ાચતવવી જોઈએ. ભાવક્રયા તે સર્વ જીવે શ્રીજીનેશ્વર ભગવતે પ્રરૂપેલા ધર્મ પામે એવા આશય પૂર્વક ધર્મની પ્રભાવના, સ્વામીવત્સલ આદિ ખીજા જીવા ધર્મની અનુમેાદના કરે તેવા કાર્યો કાઇ પણુ જાતની વાંચ્છા રહિત આત્મકલ્યાણને માટે કરવાં, અને દ્રવ્યયા તે અમારીપાહુ વગડાવવા. કાઈ પણ જીવની હિંસા પાતે કરે નહિ અને બીજાને નિવારે. અનુક ંપા વિગેરે દયાના કામ કરવાં. સુપાત્રાદિક યથાશક્તિ દાન દેવું. ગૃહસ્થાને તા દાન કેવુ તેજ શ્રેષ્ઠ છે. દાનવડે સર્વે પમાય છે. માટે આ પમાં તા વિશેષેકરી દાન
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી ૫ મું ષ ણ ૫ સં હ
૨૨૯ દેવું જ જોઈએ. બ્રહાચર્ય પાલવું વિગેરે ઉત્તમ કાર્યોમાં પ્રવર્તવું, વ્યાપારાદિક આરંભેના કાર્ય છેડી તેમજ કષાચાદિ ક્રોધ-માન-માયા-લોભાદિક કર્મ બંધનના હેતુઓ સમજી તેમને ત્યાગ કરી સમતા ધારણ કરવી. સર્વ જીવે ઉપર–મૈત્રી કરૂણા અમેદ અને માધ્યસ્થ આદિ ચાર ભાવનાઓનું સ્વરૂપ સમજી તે પ્રમાણે વર્તવું. આઠે દીવસ સદગુરૂ સમીપે વ્યાખ્યાનાદિ સાંભળવું, તેમાં પ્રથમના ત્રણ દીવસમાં એટલે શ્રાવણ વદ. ૧૨–૧૩-૧૪ ના દીવસમાં અઠ્ઠાઈનું વ્યાખ્યાન સાંભળવામાં આવે છે. આ પર્વ કેવી રીતે આરાધન કરવું વિગેરે હકીકત શ્રીવીરપ્રભુને શ્રેણિક રાજાએ પુછવાથી ગજસિંહ રાજકુમારે આ પર્વનું આરાધન કર્યું તેના પ્રભાવથી દેવગતિ છેવટે મેક્ષ આદિ મેળવ્યા તેમજ સ્વામીભાઈની ભકિતવિશે ઉદાયી રાજા આદિક મહાપુરૂષોએ આ પર્વનું આરાધન કરવાથી કેવા ઉત્તમ પ્રકારના લાભ મેળવ્યા વિગેરે અધિકાર આવે છે. અમાવાસ્યાથી સવાર સાંજ બે વખત કલપસૂત્ર વંચાય છે. તેનાં આઠ વ્યાખ્યાન અમાવાસ્યા પડ-બીજ ને ત્રીજ સુધીમાં બે બે વખત થઈને આઠ વ્યાખ્યાન અને ભાદરવા સુદ ૪ બારસા વંચાય છે. એ નવમુ વ્યાખ્યાન. તેમાં પહેલામાં ધર્મસારથિ પદને અધિકાર, બીજામાં ચાર સ્વપ્નને, ત્રીજમાં બાકીના સ્વપ્નને તથા તેના ફલ વિગેરેને અધિકાર, ચેથામાં વિર ભગવાનને જન્માધિકાર, પાંચમામાં દિક્ષા અધિકાર, છઠ્ઠામાં મેક્ષાધિકાર, સાતમામાં ત્રેવીશેજિનને અધિકાર, આઠમામાં સ્થવિરાવલી એટલે આ ચાર્યોની પટ્ટપરંપરા અને તે કેવા પ્રભાવિક હતા તે સંબંધી અધિકાર આવે છે. નવમું વ્યાખ્યાન બારસાસૂત્ર પુરૂં
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૦.
વાર્ષિક ૫ 4 સંગ્રહ વાંચી કરવું. તેજ સાંજના સંવછરી પ્રતિક્રમણ કરી સકલ જી સાથે મત ખામણાં કરવામાં આવે છે. આ સંબંધી ઘણેજ અધિકાર છે. પરંતુ અહીં તે સંક્ષેપથી સુચના માત્ર જાણવા લખેલ છે. વિશેષ જાણવાની ઈચ્છાવાલાએ ગ્રંથાતરેથી જાણું લેવું.
અથ શ્રી પજુસણ પર્વનું સ્તવન. [ આંખડીએરે મેં આજ શેત્રુ જે દીઠરે. એ દેશી. ]
સુણજે સાજન સંત પજુસણ આવ્યાં રે ! તમે પુન્ય કરે પુન્યવંત ભાવિક મન ભાવ્યાં રે | વીર જસર અતિ અલવેસર છે વહાલા મારા | પરમેશ્વર એમ બેલે રે છે. પર્વ માંહે પજુસણ મહટાં, અવર ન આવે તેલે રે છે પજુ. | તમે ા ા ભ૦ + ૧ ચા પગ માંહે જેમ કેશરી માટે આ વાવને પગમાં ગરૂડ જિમ કહીએ . નદી માંહે જેમ ગંગા મેહટી જગમાં મેરૂ લહીએરે છે પશુ ૨ ભૂપતિમાં ભરતેસર ભાગે છે વા છે દેવ માંહે સુરેકરે, તીરથમાં શેત્રુજે દાખે, ગ્રહગણમાં જેમ ચંદ્ર રે છે પજુ //રા દશરા દીવાલી ને હોલી છે વાટ અખાત્રીજ દીવાસે રે બલવ પ્રમુખ બહલાં છે બીજાં પણ, એ મુક્તિને વાસે રે છે પજુ છે ૪ તે માટે અમર પલાવે છે વાટ છે અઠ્ઠાઈ મહત્સવ કીજે રે છે અઠ્ઠમા તપ અધિકાએ કરીને, નરભવ લાહે લીજે રે પજુ છે ૫ ઢેલ દદામા ભેરી નફેરી છે વા | કલ્પસૂત્રને જગાવે રે છે ઝાંઝરનો ઝમકાર કરીને, ગેરીની ટાળી મળી આવે છે પજુદા સેના રૂપાને કુલડે વધા
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પષણ ૫
૩૩૧
૫ વા॰ ॥ કલ્પસૂત્રને પૂજોરે ! નવ વખાણુ વિધીએ સાંભલતાં, પાપ મેવાશી જે ૨ ૫ પન્નુ૦૫ ૭ એ અદ્યઇના મહાત્સવ કરતાં ! વા॰ ! બહુ જીવ જગ ઉધર્યાં રે ! વિષ્ણુધ સેવક એહથી નવ નિધિ ! ઋષિ સિદ્ધિ વર્ષો ૨૫ પન્નુ૦ ૫ ૮ ઇતિ।
મહાવીર સ્વામીનું પારણુ
માતા ત્રિસલાએ પુત્ર રત્ન જાઇએ, ચાસઠ ઈંદ્રનાં આસન કંપે સાર ! અવધિજ્ઞાને જોઇ ધાયા શ્રી જિનવીરને, આવે ક્ષત્રિય કુંડ નયર મઝાર મા માતાના ૧૫ વીર પ્રતિબિંબ મૂકી માતા કને, અવસરપિણી નિદ્રા ક્રિએ સાર ॥ એમ મેરૂ શિખરે જિનને લાવે ભક્તિશ્રુ, હરિ પાંચ રૂપ કરી મનાહાર !! માતા૦૫ ૨ ! એમ એમ અસ ંખ્ય કાટાકાટી મળી દેવતા, પ્રભુને એચ્છવ મડાણે લઇ જાય; પાંડુક વન શિલાયે જિનને લાવે ભક્તિનું, હરિ અંગે થાપે ઇંદ્ર ઘણું ઉચ્છાય, માતા શા એક કાડી સાઠ લાખ કળશે કરી, વીરના સ્નાત્ર મહેાચ્છવ કરે સાર ! અનુક્રમે વીર કુમરને લાવે જનની મરેિ, દાસી પ્રિયવા જાએ તેણી વાર. ॥ માતા॰ ॥ ૪ ॥ રાજા સિદ્ધારથને દીધી વધામણી, દાસીને દાનને માન દીએ મનાહાર ॥ ક્ષત્રિયકુ ડમાંહે ઓચ્છવ મડાવીએ, પ્રજાલાકને હરખ અપાર ! માતા॰ ! ૫ ॥ ઘર ઘર શ્રીલ તોરણ ત્રાટક માંધીઆં, ગેરી ગાવે મંગળ ગીત રસાળ ! રાજા સિદ્ધાર્થે જન્મ મહાચ્છવ કો, માતા ત્રિસલા થઈ ઉજમાલ !! માતા॰ ॥ ૬ ॥ માતા ત્રિસલા ઝુલાવે પુત્ર પારણે, ઝુલે લાડકડા પ્રભુજી આન ભેર
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૨
વાર્ષિક ૫
સગ્ર હું
હરખી નીરખીને ઇંદ્રાણીચે! જાએ વારણે, આજે આનંદ શ્રી વીરકુમરને ઘેર ! માતા- ! ૭ ।। વીરના મુખડા ઉપર વારૂ કાટી ચંદ્રમા, પંકજ લેચન સુંદર વિશાળ કપાલ ! શુક ચંચુ સરખી દીસે નિર્મળ નાસિકા, કામળ અધર અરૂણ રગ રાળ | માતા || ૮ || એષિધ સેાવન મહીરે શાલે હાલરે, નાજુક આભરણ સઘળાં કંચન મેાતીહાર ॥ કર અંગુઠા ધાવે વીર કુમાર હરખે કરી, કાંઈ એલાવતાં કરે કીલકાર || માતા || ૯ | વીરને નિલાડે કીધા છે કુમકુમ ચાંડલા, શાલે જડિત મરકત દીસે મણીમાં લાલ || ત્રિસલાયે જીગતે આંજી અણીયાલી એક આંખડી સુંદર કસ્તુરીનું ટપકુ કીધુ. ગાલ " માતા॰ || ૧૦ || કંચન સાળે જાતનાં રત્ન જડીયું પાલણુ", ઝુલાવતી વેળા થાયે ઘુઘરના ઘમકાર, ત્રિસલા વિવિધ વચને હરખે ગાય હાલરૂ, ખેંચે કુમતીઆલી કંચનદોરી સાર | માતા૦ ૧૧ || મારા લાડકડા સરખા સંગે રમવા જશે, મનેાહર સુખલડી હું આપીશ એહુને હાથ || લેાજન વેળા રમઝમ રમઝમ કરતા આવશે, હુંતેા ધાઇને ભીડાવીશ હૃદયાસાથ ॥ માતા ૧૨ || હુંસ કાર ડવ કોકિલા પોપટ પારેવડાં, માંહી બપૈયાને સારસ ચકાર ॥ મેના મેાર મેલ્યા રમકડાં સારસ તણા, ઘમઘમ ઘુઘરા ખાવે ત્રિસલા કિશાર !! માતા૦ ૧૩ ।। મારે વીરકુમાર નિશાળે ભણવા જાયશે, સાથે સજ્જન કુટુંબ પરિવાર ।। હાથી રથ ઘેાડા પાલાચે ભલું શૈાભીતું, કરી નિશાળ ગરણું અતિ મનેાહાર ! માતા॰ ॥ ૧૪ | મારા વીર સમાણી કન્યા સારી લાવશું, મારા કુંવરને પરણાવીશ માટે ઘેર, મારા લાડકડા વરરાજા ઘેાડે બેસશે, મારા વીર કરશે સદાય લીલા લહેર !! માતા । ૧૫ ।। માતા ત્રિ
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી ૫ શું ષ ણ ૫ વ સલા ગાવે વીરકુમરનું હાલરું, મારે નંદન જીવજે કટિ વરસ એતે રાજ રાજેસર થાશે ભલે દીપપ્ત, મારા મનના મનોરથ પુરશે જગીશ કે માતા છે ૧૬ ધન ધન ક્ષત્રિકુડ ગામ મનેહરૂ, જિહાં વીરકુંવરને જન્મ ગવાય છે રાજા સિદ્ધારકના કુલમાંહે દીનમણી, ધનધન ત્રિસલા રાણી જેહની માતા છે માતા૦ ૧૭ એમ સહીયર ટળી ભેળી ગાવે હાલરૂં, થાશે મનના મરથ તેને ઘેરા અનુક્રમે મહદય પદવી રૂપ વિજ્યપદ પામશે, ગાયે અમિઅ વિજય કહે થાશે લીલા લહેર ! માતા છે ૧૮ છે
મહાવીર સ્વામિનું પારણું. ઝુલાવે માઈકુંવરને પારણે, વીરકુંવરને પારણે ઝુલાવે. રત્ન જડીત સોનેકા પારણા, દેરી જરીની જાનને. . ૧. મણું મતી અરકે ઝુમકે નીકે, ઘુઘરી ઘમક કારણે. રૂ. ૨ રત્ન દામ શ્રીધામ ગંધક પર, કરે પ્રભુજી ખ્યાલને. ઝુ૩ મેનાં મોર શુક સારસ સુંદર, હરખ કુંવર પાલને. પૃ. ૪ છપનદિફ કુંવરી હુલાવે, બજાવે બજાવે તાલને. ૪૦ ૫ ત્રિશલા માતા આનંદિત હોવે, નીરખ નીરખબાળને. કૃ૦ ૬ હંસ કહે પ્રભુ પારણે પોઢયા, જાણે જગત ગાલને. ગુ૭ : છે અથ શ્રી વીરજીન ચઉદ સુપનનું સ્તવન. છે
રાય સીધારથ ઘર પટરાણું, નામે ત્રિશલા સુલક્ષણ એ છે રાજ ભુવનમાંહે પલંગે પોઢતાં, ચઉદ સુપન રાણીચે લહ્યાં એ ૧૫ પહેલેરે સુપનમેં ગયવર દીઠો, બીજે વૃષભ સહામણે એ છે ત્રીજે સિંહ સુલક્ષણો દીઠો, એથે લખમી દેવતા એ છે ૨ પાંચમે પાંચ વરણની માલા, છઠે ચંદ્ર અમિ ઝરે એ છે સાતમે સૂરજ આઠમે અવાજા, નવમે કલશ
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૪
વાર્ષિક ૫ 4 સંગ્રહ અભિય ભર્યો એ છે ૩છે પદ્મ સરવર દશમે દીઠે, ક્ષાર સમુદ્ર દીઠ અગ્યારમે એ છે દેવવિમાન તે બારમે દીઠું, રણઝણ ઘંટાવાજતાં એ છે ૪રતનને રાશિ તે તેરમે દીઠે. અગ્નિશિખા દીઠી ચઉદમે એ ચઉદ સુપન લહી રાણજી જાગ્યાં, રાય સામેવડ પહેલાં એ છે ૫છે સુણે રે સ્વામી મેંતો સુહણલાં લાધાં, પાછલી રાત રલીયામણુ એ છે રાયરે સિદ્ધારથ પંડિત તેડયા, કહે રે પંડિત ફલ એનું એ દા અમ કુલમંડણ તુમ કુલદીવ, ધનરે મહાવીર સ્વામી અવતર્યા એ છે જે નર ગાવે તે સુખ પાવે, આનંદ રંગ વધામણાં એ છે ૭ઈતિ
છે અથ શ્રી વીરજિન સ્તવન છે [ વિમલાચલ વેગે વધાએ એ દેશો ]
ચઉમાસી પારાણું આવે, કરી વનતિ નિજ ઘર જાવે છે પ્રિયા પુત્રને વાત જણાવે, પટકુલ જરી પથરાવે રે ! મહાવીર પ્રભુ ઘરે આવે, જીરણ શેઠજી ભાવના ભાવે રે છે મહા ! ૧ છે એ આંકણી છે ઉભા શેરીયે જ છટકાવે, જાઈ કેતકી કુલ બીછાવે છે નિજઘર તેરણ બંધાવે, મેવા મિઠાઈ થાલ ભાવે રે ! મહા ૨ અરિહાને દાનજ દીએ, દેતાં જે દેખીને રીઝે, ખટમાસી રેગ હરીજે, સીજે દાયક ભવ ત્રીજે રે મહા જિનવરની સનમુખ જાઉં, મુઝ મંદિરીયે પધરાવું છે પારણું ભલી ભાતે કરાવું, ચુગતે જનપૂજ રચાવું રે છે માત્ર ૪ પછી પ્રભુને લાવા જઈશું, કરીને સનમુખ રહીશું છે નમી
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૫
શ્રી ૫ મું ષ ણ ૫ વ વંદીને પાવન થઈશું, વિરતિ અતિરંગે વહીશું છે મહા છે ૫ છે દયા દાન ક્ષમા શીલ ધરશું, ઉપદેશ સજ્જનને કરશું છે સત્યજ્ઞાન દિશા અનુસરશું, અનુકંપા લક્ષણ વરશું રે છે મહા ૬ છે એમ જણ શેઠ વદંતા પરિણામની ધારે ચઢતા શ્રાવકની સીમે કરંતા, દેવદુંદુભિ. નાદ સુણુતા રે છે મહા ૭ | કરી આયુ પૂરણ શુભભાવે, સુરલેકે અશ્રુતે જાવે છે શાતા વેદની સુખ પાવે, શુભ વીર વચન રસ ગાવે રે | મહાગ | ૮ | ઇતિ છે
આસો માસ આંબેલની ઓળી.
આ પજુસણ પર્વ ગયા પછી આસો માસમાં બેલની એલીને તપ આવે છે. આ બેલની એલી કરવાવાલાને આસો માસમાંથીજ એલી શરૂ કરવાની હોય છે. તે નવ આંબળની એલી થાય છે આસો સુદ ૭ થી સુદ ૧૫ સુધી વિધિ વિધાન સહિત બે વખતના પ્રતિક્રમણ ત્રણ વખતના દેવવંદન-પડિલેહણ વિગેરે ક્રિયા સહિત કરવી જોઈએતેને અધિકાર પ્રથમ ચૈત્રમાસની એલીમાં આવી ગયેલ છે ત્યાંથી જોઈ તેજ પ્રમાણે નવે દિવસની ક્રિયા કરી લેવી. અહીં ફરીથી તે લખતા નથી.
આ પ્રમાણે-બારે માસના મૂખ્ય મૂખ્ય પર્વ અધિકાર સમાપ્ત થાય છે.
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________
- આનુપૂવી ૧ ૨ ૩ ૪ ૫ | ૧૨૪૩ ૫] ૨ ૧ ૩ ૪ ૫ ૨ ૧ ૪ ૩ ૫ ૧ ૩ ૨ ૪ ૫ | |૧ ૪.૨ ૩ ૫ | ૩ ૧ ૨ | ૪ | ૫ ૪ ૧ ૨ ૩ ૫
+ ૨ ૪ ૧ ૩ ૫ | ૩ ૨ ૧ ૪ ૫
| ૨ | ૩ ૪ ૧૫
--
--|
૧ | ૨
૩ ૪ | ૨ ૫ ૪ ૩ ૧.
I ૪ ૩ ૨ / ૧ / ૫
૧ | ૨ | ૫ | ૩ | ૪ | ૨ ૧ ૩ ૫ ૪) | ૨ ૧ ૫ ૩ ૪
૧ ૩ ૨ ૫ ૪||૧ ૫ ૨ ૩ ૪ | ૩ ૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૧ ૨ ૩ ૪ | | ૨ ૩ ૧ ૫ ૪| ૨ ૨ ૧ ૩ ૪
૩ ૨ ૧ ૫ ૪] [ પ ૨ ૧ ૩ ૪]
| اس
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૭
અ ના નુ પૂ વી. ૧ ૩ ૫ ૨૪૧ ૨ ૩ ૫ ૧૪,
છ\\?'
| ૧
૨
૩
૨ ૨
૪ | ૪)
[૨
૫ ૩
[૫] ૧
૫
૨ |
૩!
૧
૫ |
૩ |
| ૫ | ૩ ૧ | ૨ | ૫
૫ ] ૪] ૩
૨ ૧ ૫ ૫ | ૪ ૩ ૫ | ૩. T૧ | ૫ | ૨ | ૪ | ૩ |
|| ૫ | ૧ | ૨ | ૪ ૩. ૨ ૪ ૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૧ ૪ ૩ I૪ ૨ ૧ ૨ ૩] [૫ ૨ ૧ ૪ ૩. ૧ ૪ ૫ ૨ ૩] [૨ ૪ ૪ ૧ ૫ ૨ ૩
૫ | ૧ |
૧. |
૩.
૪ ૫ ૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૪ ૧ ૨ ૩ રર ૫
- ૨ ૧ ૪ ૨ ૧
૩ ૩ |
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૮
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ગ હ | १ | उ४५ २४|१|3|प ४२
૫ ૨ | ૩ ૧ ૫ ૪ ૨ | ૫ | ૨ ૧ | ૫ | ૩
૩ :
૪
૫
عا اله | سه |
૫ | ૨.
૧ | ૪ ૪ | ૩ | ૧ | ૫ | ૨ |
૧ | ૪ | [૧] ૪ ૫ | ૩ | ૨ || ૩ ૪ ૫ ૧ ૨ | [૪ ૧ | ૫ | ૩ | ૨ | | ૪ ૩ ૫ ૧ ૨.
૧ | ૫ | ૪ | ૩ |૨| | ૩ | ૫ | ૪' ૧ ૨ | ૫ ૧ ૪ ૩ ૨ | ૫ ૩ ૪ ૧ | ૨ | ૪ ૫ ૧ ૩ ૨
૫ ૪ ૧ રૂ| ૨ | ૫ ૪ | ૩ | ૧ | ૨ | | ૨ | ૩ ૪ ૫ ૧| | ર ૩, ૫ ૪ - ૧ | ૩ ૨ ૪ ૫ ૧ |
૨ ૨ ૩ ૪ ૧ |
!૫ ૨ ૩ ૪ ૧ | ૩ ૪ ૨ ૨ ૧ || ૩ ૫ ૨ ૪ ૧| ..૪ ૩ ૨ ૫ ૧| | ૫ ૩ ૨ ૪ ૧
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________
અ
ના નુ પૂ વિ
૩૩૯
૫
૧/૪ ૪ ૨
૩ ૧| ૩ ૧ |
૪ | ૩] ૫] ૨ ૩ ૫ ૪ ૨
૧ ૧
( ૪ ૫ ૩ ૩ ૧| |૪ ૫ ૩ ૨ ૧| ૫ ૪ ૩ ૩ ૧] [૫ ૪ ૩ ૨ ૧)
શ્રી મહાવીર નિર્વાણ સઝાય પ્રારંભ આધારજહુરે એક મુને તાહરીરે, હવે કુણ કરસ્યરે સાર; પ્રિતડી હુંતીને પહેલા ભવતણીરે, તે કિમ વિસરી જાય. આ૦૧ મૂઝને મેહેલ્યોરે ટલવલતે ઈહારે, નથી કે આંસુ લુછણહાર; ગૌતમ કહીને કોણ બોલાવણ્યેરે, કેણ કરચ્ચે મેરી સાર. આ૨ અંતરજામીરે અણઘટતું કર્યુંરે, મુજને મેકલિયે ગામ; અંત:કાલે હું સમજ્યો નહીંરે, જે છેહ દેત્યે મુજ આમ. આ૦૩ ગઈ હવે ભારે ભરતના લેકનીરે, અજ્ઞાની રહ્યો છું આજ કુમતિ મિથ્યાત્વીરે જિમતિમ બલસ્પેરે, કુણ રાખશ્ય માંહરી
લાજ. આ૦ ૪ વલી શૂલપાણરે અજ્ઞાની ઘણેરે, દીધું તુજનેરે દુઃખ; કરૂણા અણીરે તેના ઉપરે રે, આવ્યું બહાલુંરે સુખ. આ૦૫ જે અઈમોરે બાલક આવી રે, રમત જલસ્યરે તેહ, કેવલ આપીરે આપસમે કિયોરે, એવડે એક તસ નેહ. અદા જે તુજ ચરણે આવી કંસીયો રે, કઈ તુજને ઉપસર્ગ
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૦
વાર્ષિક ૫ સત્ર હું
આ
સમતાવાળીરે તે ચડેકેાસિયેરે, પામ્યા આઠમું સ્વર્ગ. ચંદનમાલારે અડદના બાકુલારે, પડિલાલ્યા તુમને સ્વામ; તેહને કીધીરે સાહૂર્ણિમાં વડીરે, પહેાંચાડી શિવધામ. આ૦ ૮ દિન ચાસીનારે માતપિતા હુવેરે, બ્રાહ્મણુ બ્રાહ્મણી દાય; શિવપુર સંગીરે તેહને તે ર્યારે, મિથ્યા મલ તસ ધાય, આજ્ અર્જુનમાલીરે જે મહાપાતકીરે, મનુષ્યના કરતા સહાર; તે પાપીને પ્રભુ તુમે ઉર્યારે, કરી તેહ સ્સું સુપસાય. આ૦૧૦ જે જલચારીરે હુતા દેડકારે, તે તુમ ધ્યાન સુઢાય; સાહમવાસીરે તે સુરવર કિચારે, સમક્તિ કેરે સુપસાય. આ૦૧૧ અધમ ઉદ્ધર્યારે એહવા તે ઘણાંરે, કહું તસ કેતાંરે નામ; મારે તાહરા નામના આસરાર,તે મુજ ક્લસ્ચરે કામ. આ૦૧૨ હવે મેં જાણ્યુંરે પદ્મ વીતરાગનુંરે, જોતે' ન ધારે રાગ; રાગ ગધેથી ગુણ પ્રગટયા સવેરે, તે તુજ વાણી મહાભાગ. આ૦૧૩ સંવેગર’ગીરે ક્ષપક શ્રેણે ચઢયારે, કરતા ગુણના જમાવ; કેવલ પામ્યારે લેાકાલેાકનારે, દેખે સઘલારે ભાવ. આ ૧૪ ઈંદ્રે આવીરે જિનપદ થાપીચારે, દેશનાદિ અમૃતધાર; પદા એધિરે આતમ રંગથીરે, રિયા શિવપદ સાર. આ ૧૫ ઇતિ શ્રી મહાવીર નિર્વાણુ–સજ્ઝાય સમાપ્ત.
॥ અથ તાવના છંદ ॥
ૐ નમા આણંદપુર, આજેપાલરાજન; અજયા માતા જનમી, જ્વર તુકૃપાનિધાન. ૧
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા
વ
ને
છ દ્ર
૩૧
સાત રૂપ સંગ તે હુઆ, કરવા ખેલ જગત નામ ધરાવે જજૂઆ, પસ તું ઈત્ત ઉતંગ. ૨ "એકાંતરો વેલાવરે, ત્રીજે ચેથા નામ; ઉષ્ણશીત વિષમજવરે, એ સાતે તુજનામ. ૩ એ સાતે તજનામ સુરંગા, ઝપતાં પૂરે કેડ ઉમંગા; તે નામ્યા ઝેઝાલિમગંગા, જગમાં વ્યાપી તુજ જસ ગંગા. ૪ તુજ આગે ભૂપતિ સાવ રંકા, ત્રિભુવનમાં માને તુજ ડંકા; માને નહી તું કેહની શંકા, ગૂઠે આપે સોવન ટંકા. ૫ સાધક સિદ્ધતણું મદ મેડે, અસુર સુરા તુજ આગળ દોડે, દુધીના કંધર ડે, નમી ચાલે તેહને તું છોડે. ૬ આવતે થર હર કંપાવે, ડાહ્યાને તું જિમતિમ બકાવે; પહિલે તું કેડમાંથી આવે, સે શીરખે પિણ શીત ન જાવે. ૭ - હીહી હુંકાર કરાવે, પાંસલીયાં હાડાં કકડાવે; ઉનાળે પિણ અમલ ઝગાવે, તે તેય પહ૨માં મુતરાવે. ૮ આસો કાર્તિકમે તુજ રે, હઠ ન માને ધાગોદરે; દેશ વિદેશ પડાવે શેરે, કરે સબલ તુતે તેરે. ૯ તું હાથીનાં હાડાં ભાંજે, પાપીને તેડે કરપં; ભગતિવચ્છલ જે ભગતને રંજે. તે સેવકને કોઈ ન ગંજે. ૧૦ ફેડે તું ડમરૂંડાર્ક, સુરપતિ સરિખા માને હાકં; ધમકે ધ્રોસટ ધીંગડ દ્વાકં, ચડત ચાલે ચંચલ ચાર્ક. ૧૧ પિશુનપછીડન નહી કેથી, તુજ. જસ બોલ્યા ઝાયે ન કેથો; મેહેર કરી અલગ રહે મેથી, આડ ખેલ કરે છે થોથી. ૧૨
૧ આ ગાથા બરાબર અર્થથી ઘટી શકર્તા નથી.
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૨
વાર્ષિક પર્વ સંઘ હ ભકતથકી એવડી કાં ખેડા, અવલ અમીના છાંટારેડો, લાખ ભગતે એહની વેડે, મહારાજા મુકે મુજ કેડો. ૧૩ લાજવચ્ચેનાં અજયારણી, ગુરૂ આણ માંને ગુણ ખાંણી. ઘરે સિધાવો કરૂણા આણી, કહું છું નાકે લીટી તાણી. ૧૪ મંત્ર સહિત છંદએ જપસ્પે, તેહ ને તાવ કદી નહી ચડશે, કંતિ કલાને દેહનીગ, લહયે લીલા લક્ષ્મી ભેગ. ૧૫
કલશ જે નમે ધુરિઆદિ બીજ ગુરૂ નામ વદેજે; આનંદ પુર અવનીશ અજયપાલ અખીજેઅજયા જાતઅહાર ચાચાસા તે બેટા, એહઝઝપતા જાપ; ભકિત સુ ન કરે ભેટા, ઉતરે અંગ ચઢીયા. અયલ મહી તારી વયણે મુદા, કહે કાંતિ રોગ નાવે કદા; સોળ મંત્ર જપેજે સદા. ૧૬
ઇતિ સર્વવરહર છંદ પતિસિદિ
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી
આ ફ્રિજિ ન વિનતિ
૩૪૩
શ્રી વિનયવિજયજી કૃત.
અથ શ્રી આદિ જિનને વિનતિ.
પામી સુશુરૂ પસાયરે, શેત્રુ ંજા ધણી, શ્રીરીસહેસરવીનવુંએ, ૧ ત્રીભવન નાયક દેવરે, સેવક વીનતિ; આદીશ્વર અવધારીએ એ. ૨ શરણે આવ્યે સ્વામીરે, હું સંસારમાં,વીરૂએ વયરીએ નડયા,એ૩ તારી તારી મુજ તાતરે,વાત કીસી કહું;ભવી ભવીએ ભાવઠ તણી એક જનમ મરણ જ જાળરે,ખાળ તરૂણપણું,વળીત્રળી જરા દહે ઘણું.એપ કીમે ન આવ્યે પારરે;સાર હવે સ્વામી, ન કરી એક માહરી.એ૬ તાર્યા તુમે અન ંતરે, સંત સુગુણ વળી; અપરાધી પણ ઉધર્યાં.એ.૭ તે એક દીનદયાળરે, માળ દાંમણે; હું શા માટે વીસર્યા.એ.૮ જે ગી ગુણવતરે, તારે તેને,તે માંહિ અચરીજ કીશું.પ૯ જે મુજ સરિખા દીન૨ે,તેહને તારતાં;જગ વીસ્તરશે જશ ઘણેા. એ આપદ પડીયા આજરે, રાજ તુમાર3;ચરણે હું આગ્ન્યા વહી.એ.૧૧ મુજ સરિખા કાઇ દીનî,તુજ સરિખા પ્રભુ,જોતાં જગ લાલે નહિં એ તુંહે કરૂણા સીંધુરે, મધુ ભુવન તણા; ન ઘટે તુમ ઊવેખવું.એ.૧૩ તારણહારા કાઇરે, જે બીજો હાય; તા તુમ્હને શાને કહું એ૧૪ તુંહિજ તારીશ નેટરે,પહેલાં ને પછે,તે એવડી ગાઢિમ કિસી.એ૧૫ આવી લાગ્યા પાયરે,તે કિમ છુટશે,મન મનાવ્યા. વિષ્ણુ હવે એ. ૧૬ સેવક કરે પાકારરે,માહીર રહ્યા જશે;તે સાહિમ Àાભા કિસી.એ. ૧૭ ઋતુળ ખળ અરિહંતરે,જગને તારવા,સમરથ છે। સ્વાંમી તુમે.એ.૧૮ શુ આવે છે જોરરે, મુજને તારતાં; કે ન બેસે છે. કીશુ એ.૧૯ કેહેશે। તુમે જિષ્ણુ દરે,ભક્તિ નથી તેવી તેને ભક્તિ મુજને દીચેા. એ
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૪
વાર્ષિક ૫ વ સં પ્ર હ.
વળી શું ભગવંતરે, નહિં તુજ જેગતા હમણાં સુગાત જાવાતી. એ જેગતા તે પણ નાથ તુમહીજ આપશે તે તે મુજને દીકએ. એ વળી કેહેશે જગદીશરે કરમ ઘણાં તાહરે તે તેહિજ ટાળો પરાં. એ કર્મ અમારા આજરે, જગપતિ વારવા વળી કુણ બીજે આવશે.એર૪ વળી જાણે અરિહંતરે, એને વિનતિ કરતાં આવડતી નથી એરપ તો તેહજ મહારાજ રે, મુજને શીખવેજીમ તે વિધિ શું વીનવું, એ માયતાય વિણ કુણરે, પ્રેમે શીખવે, બાળકને કહે બોલવું એ. ૨૭ જે મુજ જાણે દેવરે,એહ અપાવનખરડે છે કલી કાદવે. એ ૨૮ કિમ લેઊ એાછંગરે, અંગ ભર્યું એનું વિષયકષાય અશોચ ર્યું એ તે મુજ કરો પવિત્રરે, કહે કુણુ પુત્રને વીણ માવિત્ર પંખાળશે એ૩૦ કૃપા કરી મુજ દેવરેજીહાં લગે આંણુઓ, નરકનગોદાદિક થકી એ આવ્યો હવે હજુરરે, ઉભું થઈ રહ્યો; સામું ? જુવે નહિ. એ.૩૨ આડે માંડી આજ રે; બેઠે બારણે, માવિત્ર તુહે મનાવશે.એ.૩૩ તુમે છે દયા સમુદ્રરે તે મુજને દેખી,દયા નથી ? આંણતા.એ૩૪ ઉવેખ અરિહંતરે,જે આણંવેળા તે મારી શી પરી થશે. એ૩૫ ઉભા છે અને કરે, મહાદિક વયરીછળ જુએ છે મારા. એ.૩૬ તેહને વારો વેગેરે, દેવ દયા કરી; વળી વળી વિનવું.એ ૩૭ મરૂદેવ નિજ માયરે, મેકલી ગજ બેસારી મુગતિમાં. એ.૩૮ ભરતેસર નિજ નંદરે, કીધે કેવળી, આરિસાઅવલેહતાં. એ૩૯ " અઠાણું નિજ પુત્રરે, પ્રતિબયા પ્રેમે ઝુઝ કરતાં વારીયા.એ૪૦ બાહુબલને નેટ, નાણ કેવળ તુમેં સ્વામી સામું મોકલ્યુ.એ ૪૧ ઇત્યાદિક અવદાતરે, સઘળા તુમ તણાહુ જાણું છું મુળગા.એ. ૪૨ શાહરી વેળા આજરે,મૌન કરી બેઠા ઉતરશે આપ નહિં એ૪૩
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રો આ દિ જિ ન વિ ન તિ
૩૪૫ -વીતરાગ અરિહંતરે,સમતા સાગર;માહારાં તાડારાં શું કરો. એકજ એકવાર માહારાજ રે, મુજને સનમુખે બોલાવે સેવક કહી.૪૫ એટલે સિધ્ધાં કાજ રે, સઘળાં માહરા મનના મરથ સવિ ફળ્યા. એ ખમ મુજ અપરાધરે, આસંગે કરી અસંમજસ જે વિનવું એક૭ અવસર પામી આજ રે,જે નવી વિનવું તે પસ્તા મન રહે.એ૪૮ ત્રિભુવન તારણહારરે, પુણ્ય માહરે, એકાતે આવી મીલ્યો.એ ૪૯ બાળક બેલે બોલરે, જે અવિરતપણે, માયતાયને તે રૂ.એ.૫૦ નયણે નીરખે નાથ,નાભિ નરીદને નંદન નંદનવન જી.એપ૧ મરૂદેવી ઉરહંસરે, વંશઈખાગન, સોહાકાર સોહામણે. એ.પર માયતાય પ્રભુ મિત્ર બંધવ માહરાજીવ જીવન તું વાલો.એપ૩ અવરનકે આધારરે,ઈણે જગતુજ વિના આણ શરણ તું મુજ ધણી. એ વળી વળી કરૂં પ્રણમરે, ચરણે તેમણે પરમેશ્વર સનમુખ જુવો. એ ભવે ભવે તુમ પાય સેવરે,સેવકને દે હું માગું છું એટલું.એપ૬ શ્રી કિર્તિવિજયઉવઝાયરે, સેવક ઈશુપેરે; વિનય વિનય ધરી
વિનવે. એ.૫૭
અંતસમયની આરાધના. મુજને ચાર સરણું હેજે, અરિહંત સિદ્ધ સુસાધુજી; કેવળી ધર્મ પ્રકાશીઓ, રત્ન અમુલખ લાધ્યું. ચઉગતિ તણું દુખ છેદવા, સમરથ સરણ એ હોજી; પૂર્વે મુનિવરજે હવા, તેણે શરણાં કીધાં તે હેજી. સંસાર માંહે જીવને, સમરથરણાં ચારાજી, ગણું સમયસુંદર એમ ભણે, કલ્યાણ મંગળકાર.
૩
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ સંગ્રહું
૨
લાખ ચેારાશી જીવ ખમાવીએ, મનધરી પરમવિવેકેાજી; મિચ્છામિ દુક્કડં દીજીએ, જીન વચને લહીએ ટેકેાજી. લા૦૧ સાત લાખ ભૂૠગ તેઉ વાઉના, દશ ચૌદ વનના ભેદો; ષટ વિગલ સુર તિરિ નારકી, ચરૂ ચઉદ્દે નરના ભેદેજી.લા૨ મુજ વૅર નહી કહુ છુ, સા સૌ મિત્ર સ્વભાવેાજી; ગણિ સમયસુંદર એમ કહે, પામીએ પુન્ય પ્રભાવેાજી. લા૦ ૩
૩૪૬
૩
પાપ અઢાર જીવ પરિહરા, અરિહંત સિદ્ધની શાખે; આલાયાં પાપ છુટીએ, ભગવત એણીપરે ભાખેજી. પાપ૦ ૧ આશ્રવ કષાય દાય અંધવા, વળી કલહ અભ્યાખ્યાનાજી; રતિઆરતિ જૈશૂન્ય નિંદના, માયામાસ મિથ્યાતાજી પાપ૦ ૨ મનવચન કાયાએ જે કર્યો, મિચ્છામિ દુક્કડં તે હાજી; ગણિસમયસુંદર એમ કહે,જૈનધર્મના મર્મ એહાજી. પાપ૦ ૩
૪
ધન્ય ધન્ય તે દિન મુજ કયારે હેાશે,હું પામીશ સંજમ સુધ્ધાજી; પૂર્વે ૠષિપ ંથે ચાલજી, ગુરૂવચન પ્રતિ યુદ્ધોજી. ધન્ય૦ ૧ અંત પ્રાંતભિક્ષા ગાચરી, રણવને કાઉસગ્ગ લીશું ; સમતા શત્રુમિત્ર ભાવે ભાવશું, સમ્યક્ શુદ્ધો ધરથુજી.ધન્ય૦૨ સંસારના સંકટ થકી, હું છુટીશ જીનવચને અવતારાજી; ધન્ય ધન્ય સમયસુંદર તે ઘડી તા, હું પામીશ ભવના પારાજી, ધન્ય ૩
॥ અથ પદ્માવતી આરાધના પ્રારંભ હવે રાણી પદ્માવતી, જીવરાશિ ખમાવે; જાણપણું જગ તે ભલું, ઈણ વેલા આવે, ૧
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પ વા વ તી આ ર ધ ના
૩૪૭ તે મુઝ મિચ્છામિ દુક્કડ, અરિહંતની સાખ; જે મેં જીવ વિરાધિયા, ચઉરાશી લાખ. તે મુજ ૨ સાત લાખ પૃથ્વીતણું, સાતે અપકાય; સાત લાખ તેઉકાયના, સાતે વાઉકાય. તે મુજ. ૩ દશ પ્રત્યેક વનસ્પતિ, ચઉદ સાધારણ બીત્રિ ચઉરિંદ્ધિ જીવના, બે બે લાખ વિચાર. તે મુજ૦૪ દેવતા તિર્યંચ નારકી, ચાર ચાર પ્રકાશી, ચઉદ લાખ મનુષ્યના, એ લાખ ચોરાશી. તે મુજ૦ ૫. ઈશભ પરભવે સેવિયાં, જે પાપ અઢાર; ત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી પરિહરૂ, દુર્ગતિના દાતાર. તે મુજ ૬ હિંસા કીધી જીવની, બોલ્યા મૃષાવાદ દોષ અદત્તાદાનના, મિથુન ઉન્માદ.
તે મુજ૦ ૭. પરિગ્રહ મે કારમે, કીધે ક્રોધ વિશેષ માન માયા લોભ મેં કીયા, વલી રાગ ને શ્રેષ. તે મુજ ૮ કલહ કરી જીવ હૃહવ્યા, દીધાં કૂડાં કલંક, નિંદા કીધી પારકી, રતિ અરતિ નિશંક તે મુજ ૯. ચાડી કીધી ચોતર, કીધે થાપણ મોસેફ કુગુરૂ કુદેવ કુધર્મને, ભલે આ ભસેં. તે મુજ ૧૨ ખાટકીને ભવે મેં કીયા, જીવ નાનાવિધ ઘાત; ચીડીમાર ભ ચરકલાં, માર્યા દિન રાત. તે મુજ૦ ૧૧ કાછ મુલ્લાને ભ, પઢી મંત્ર કહેર
જીવ અનેક જન્મે કીયા, કીધાં પાપ અાર. તે મુજ૦૧૨ માછીને ભોં માછલાં, ઝાલ્યાં જલવાસ
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૮
વા ષિ ક ૫ વ સં ગ હ ધોવર ભોલ કેલી-ભવે, મૃગ પાડયા પાશ. તે મુજ ૧૩ કેટવાલને ભવે મેં કીયા, આકરા કરદંડ બંદીવાન મરાવિયા, કેરડા છડી દંડ. તે મુજ ૧૪ પરમાધામીને ભવે, દીધાં નારકી દુખ છેદન ભેદન વેદના, તાડન અતિ તિખે. તે મુજ૦ ૧૫ કુંભારને ભવે મેં કીયા, નિમાહ પચાવ્યા તેલી ભર્વે તિલ પીલિયા, પાપે પિંડ ભરાવ્યા. તે મુજ૦૧૬ હાલી ભર્વે હલ ખેડીયાં, ફાડયાં પૃથ્વીના પેટ; સુડ નિદાન ઘણું કિધાં, દીધાં બળદ ચપેટ. તે મુજ૦ ૧૭ માળીને ભવે રેપિયા, નાનાવિધ વૃક્ષ મૂલ પત્ર ફલ કુલનાં, લાગ્યાં પાપ તે લક્ષ. તે મુજ. ૧૮ અધોવાઈયાને ભવે, ભર્યા અધિક ભાર; પિઠો પેઠે કીડા પડયા, દયા નાણું લગાર. તે મુજ૦૧૯ છીપાને ભવે છેતર્યા, કીધાં રંગણ પાસ; અગ્નિ આરંભ કીધાં ઘણાં, ધાતુવાદ અભ્યાસ. તે મુજ ૨૦ શુરપણે રણું જુઝતાં, માર્યો માણસવૃંદ; મદિરા માંસ માખણ લખ્યાં, ખાધાં ભૂલને કંદ. તે મુજ ૦૨૧ ખાણ ખણવી ધાતુની, વળી પાણી ઉલેચ્યાં આરંભ કીધા અતિઘણા, પિતે પાપન સંચ્યાં તે મુજ ૨૨ કર્મ અંગાર કીયા વલી, ધરમેં દવ દીધા; સમ ખાધા વીતરાગના, કુડા કેસજ કીધા. તે મુજ૦ ૨૩ બલ્લીભ ઉંદર લીયા, ગિરાલી હત્યારી; મૂઢ ગમાર તણે ભવે, મેં જુ લીખ મારી. તે મુજ૨૪
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પ ા વ તી આ ા ધ ના
તે મુજ૦ ૨૫
તે મુજ॰ ૨૬
તે મુજ૦ ૨૭
ભાડભુજા તણે ભવે, એકેંદ્રિય જીવ; વારિ ચણા ગહૂ' શેકિયા, પાડતા રીવ. ખાંડણ પીસણુ ગારના ? આરભ અનેક; રાંધણુ ઇંધણ અગ્નિનાં, કીધાં પાપ અધિક. વિકથા ચાર કીધી વલી, સેવ્યાં પાંચ પ્રમાદ; ઈવિયેાગ પાડયા કિયા, રૂદન વિખવાદ. સાધુ અને શ્રાવક તણાં, વ્રત લેઈને ભાગ્યાં; મૂલ અને ઉત્તર તણાં, મુઝ દૂષણુ લાગ્યાં. સાપ વીંછી સિંહૈં ચીવરાં, શકરાને સમલી; હિંસક જીવ તણે ભવે, હિંસા કીધી સબલી. તે મુજ૦ ૨૯ સુવાવડી દુષણ ઘણાં, વળી ગર્ભ ગલાવ્યા; જીવાણી ઘાલ્યાં ઘણાં, શીલ વ્રત ભંજાવ્યાં. તે મુજ૦ ૩૦
તે મુ૦ ૨૮
૩૪.
ભવ અનંત ભમતા થકા, કીધાં દેહ સTM"; ત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી વાસીરૂં,તીજી' પ્રતિબંધ. તે મુજ૦ ૩૧ ભવ અનંત ભમતાં થકાં, કીધાં પરિગ્રહ સબધ; ત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી વાસરૂં, તિણુક્ષુ' પ્રતિબ'ધ.તે મુજ૦ ૩૨ ભવ અનંત ભ્રમતાં થકાં, કીધાં કુટુમ્બ સમંધ; ત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી વેાસિરૂં,તિણુજી પ્રતિબંધ. તે મુજ૦ ૩૩ એણિ પરે ઇહ ભવ પરભવે, કીધાં પાપ અખત્ર; ત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી વાસિરૂ,કરૂ જન્મ પવિત્ર. તે મુજ૦ ૩૪ એણી વિષે એ આરાધના, ભાવે કરશે . જે; સમય સુદર કહે પાપથી, વલી છુટશે તેહ. તે મુજ॰ ૩૫ રાગ વેરાડી જે સુણે, એહ ત્રીજી ઢાલ; સમયસુંદર કહે પાપથી, છુટે તતકાલ.
તે મુજ૦ ૩૬
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૦
વાિ
પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન.
( દુહા )
સફ્ળ સિદ્ધિદાયક સદા, ચાવીશે જીનરાય; સદ્ગુરૂ સ્વામિની સરસ્વતી, પ્રેમે પ્રણમ્' પાય. ત્રિભુવનપતિ ત્રિશલાતણેા, નંદન ગુણુ ગંભીર; શાસન નાયક જગ જયેા, વમાન વડવીર. એક દિન વીર જીણુંને, ચરણે કરી પ્રણામ; ભાવિક જીવના હિત ભણી, પૂછે ગૌતમ સ્વામ. મુક્તિ મારગ આરાધીએ, કહેા કણ પરે અરિહત; સુધા સરસ તવ વચન રસ, ભાખે શ્રી ભગવત. અતિચાર આળાઈએ, વ્રત ધારીએ ગુરૂ શાખ; જીવ ખમાવા સયળ જે, યાનિ ચેારાસી લાખ. વિધિશું વળી વાસરાવિએ, પાપસ્થાનક અઢાર; ચાર શરણુ નિત્ય અનુસરા, નિદા દુરતિ આચાર. શુભ કરણી અનુમાદીએ, ભાવ ભલેા મન આણુ; અણુસણ અવસર આદરી, નવપદ જપેા સુજાણુ. શુભ ગતિ આરાધન તણા, એ છે દસ અધિકાર; ચિત્ત આણીને આદા, જેમ પામેા ભવ પાર. ઢાળ ૧ લી.
[ કુમતિએ છેડી કીહાં રાખી—એ દેશી. ]
જ્ઞાન દરિસણુ ચારિત્ર તપ વિરજ, એ પાંચે આચાર; એહ તણા એહ ભવ પરભવના, આલેાઈએ અતિચારરે પ્રાણી. જ્ઞાન ભણા ગુણ ખાણી; વીર વદે એમ વાણીરે પ્રા૦ ૧ આંકણી ગુરૂ આળવીએ નહીં ગુરૂ વિનય, કાળે ધરી બહુમાન;
૫ વસગ્ર હું
3
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન
૩૫૧
સૂત્ર અરથ તદ્રુભય કરી સુધાં, ભણીએ વહી ઉપધાનરે. પ્રા॰ જ્ઞા૦ ૨ જ્ઞાનાપગરણ પાટી પાથી, ઠવણી નાકારવાલી; તેહ તણી કીધી આશાતના, જ્ઞાનભક્તિ ન સંભાલીરે પ્રા॰ જ્ઞા॰ ૩ ઇત્યાદિક વિપરીતપણાથી, જ્ઞાન વિરાધ્યું જે;
આ ભવ પરભવ વળીરે ભવેાભવ, મિચ્છામિદુક્કડ તેહરે. પ્રા॰ જ્ઞા૦ ૪ પ્રાણી સમક્તિ છે શુદ્ધ જાણી, વીર વન્દે એમ વાણીરે, પ્રા॰ સ૦ જીનવચને શકા નાંવ કીજે, નિવ પરમત અભિલાખ, સાધુ તણી નિંદા પરિહરજો, ફળ સ ંદેહ મ રાખરે. પ્રા॰ સ૦ ૫ મૂઢપણુ છડા પરશંસા, ગુણવંતને આદરીએ;
સામીને ધરમે કરી થીરતા, ભક્તિ પરભાવના કરીએરે પ્રા॰ સ૦ ૬ સંઘ ચૈત્ય પ્રાસાદ તણા જે; અવર્ણવાદ મન લેખે; દ્રવ્ય દેવકા જે વિષ્ણુસાડયા, વિષ્ણુસતા ઉવેખ્યા રે. પ્રા॰ સ૦ ૭ ઇત્યાદિક વિપરીતપણાથી, સમક્તિ ખડયું જે;
આ ભવ પરભવ વળીરે ભવેાલવ, મિચ્છામિ દુક્કડં તેહરે પ્રા॰ સ૦ ૮ પ્રાણી ચારિત્ર લ્યે ચત્ત આણી.
પંચ સમિતિ ત્રણે ગુપ્તિ વિરાધી, આઠે પ્રવચન માય; સાધુ ત ધરમે પરમાદે, અશુદ્ધે વચન મન કાયરે પ્રા॰ ચા૦ ૯ શ્રાવકને ધમે સામાયિક, પેાસહમાં મન વાળી;
જે જયણાપૂર્વક જે આઠે, પ્રવચન માય ન પાળીરે. પ્રા॰ ચા૦ ૧૦ ત્યાદિક વિપરીત પણાથી, ચારિત્ર હેન્યુ જે&;
આ ભવ પરભવ વળીરે ભવાલવ, મિચ્છામિ દુક્કડં તેહરે. પ્રા॰ ચા॰ આરે ભેદે તપ નિવ કીધા, છતે જોગે શક્તિ શકતે; ધર્મે મન વચ કાયા વિરજ, નવિ ફારવીયુ ભગતેરે પ્રા॰ ચા॰ ૧૨ તપ વિરજ આચાર એણી પરે, વિવિધ વિરામ્યાં જેહ; આ ભવ પરભવ વળીરે ભવોભવ, મિચ્છામિ દુક્કડ તેહરે પ્રા૦ ચા૦૧૩
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________
વા ર્ષિ ક ૫ સ
પર
અતિચાર આલેાઇએ;
વળીય વિશેષે ચારિત્ર કેરા, વીર જીજ્ઞેસર વયણુ સુણીને, પાપ મેલા સવી ધેાઇએરે. પ્રાણી ચારિત્ર । ચિત્ત આણી. ૧૪
ઢાળ ૨૭.
[ પામી સુગુરૂ પસાય. એ દેશી 1
પૃથ્વી પાણી તેઉ, વાયુ વનસ્પતિ; એ પાંચે થાવર કહ્યાએ. ૧ કરી કરસણુ આરભ, ખેત્ર જે ખેાડીયાં, કુવા તળાવ ખણાવીયાએ.૨ ઘર આરંભ અનેક, ટાંકાં ભુઇરાં; મેડી માળ ચણાવીઆએ. ૩ લી પશુ શુ પણ કાજ, એણી પરે પરપરે; પૃથ્વીકાય વિરાધીયારે. ૪ ધાયણ નાહ્મણ પાણી, ઝીલણુ અપકાયા છેતિ ધેાતિ કરી દુદ્ઘન્યાએ.પ ભાઠીગર કુંભાર, લેાહ સુવનગર; ભાડભુજા લીહા લાગરાએ. ૬ તાપણુ શેકણુ કાજ, વસ્ર નિખારણ; રંગણ રાંધન રસવતીએ, ૭ એણી પરે કર્માદાન, પરે પરે કેલવી; તેઉ વાયુ વિરાધીયાએ. ૮ વાડી વન આરામ, વાવી વનસ્પતિ; પાન ફુલ ફળ ચુંટીયાએ. ૯ પાંક પાપડી શાક, શેકયાં સુકવ્યાં; દેવા છુંદ્યા માથીયાંએ. ૧૦ અળશી ને એરંડા ઘાણી ઘાલીને, ઘણા તિલાર્દિક પીલીયાએ. ૧૧ ઘાલી કાલુ માંહે, પીલી સેલડી, કંદમૂળ ફળ વેચીયાંએ. ૧૨ એમ એકે દ્રી જીવ, હણ્યા હણાવીયા; હણુતાં જે અનુમાદિયાએ.૧૩ આ ભવ પરભવ જેહ, વળીય ભવેાભવે; તે મુજ મિચ્છામિદુક્કડં એ.૧૪ કૃમી સરમીયા કીડા, ગાડર ગડાલા. ઇઅળ પુરાને અલશીયાંએ.૧૫ વાળા જળા ચુડેલ,વિચલિત રસ તણા; વળી અથાણાં પ્રમુખનાંએ.૧૬ એમ એઇ’દ્રી જીવ, જેહ મેં દુહુબ્યા; તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડ એ.૧૭ ઉધેહી જુલીખ, માંકડ મ કાડા; ચાંચડ કીડી કથુઆએ. ૧૮ ગઢે ઘીમેલ, કાનખજીરીઆ, ગીંગાડા ધનેરીયાંએ, ૧૯
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન
૩૫૩ એમતેઇદ્રી જીવ, જેહ મેં દુહવ્યા; તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડંએ. ૨૦ માખી મચ્છર ડાંસ, મસા પતંગીયા, કંસારી કેલિયાં વડાએ. ૨૧ ઢીંકણ વિછુ તીડ, ભમરા ભમરીઓ, કેતાં બગ ખડમાંકડીએ, રર એમ ચૌરિદ્રી જીવ, જેહ મેં દુહવ્યા; તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડંએ.૨૩ જળમાં નાંખી જાળરે, જળચર દુહવ્યા; વનમાં મૃગ સંતાપીયાએ.૨૪ પીડયા પંખી જીવ, પાડી પાસમાં પોપટ, ઘાલ્યા પાંજરે એ. ર૫ એમ પંચંદ્રી જીવ, જે મેં દુહવ્યા તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડેએ.૨૬
ઢાળ ૩ જી. [ વાણુ વાણી હિતકારી છે, એ દેશી. ] ક્રોધ લેભ ભય હાસથીજી, બેલ્યાં વચન અસત્ય ફૂડ કરી ધન પારકાંજી, લીધાં જેહ અદત્તરે જનજી મિચ્છામિ
દુક્કડં આજ, તુમ સાખે મહારાજ રે, જીનછ દેઈ સારૂં કાજ રે; જનજી મિચ્છામિ દુક્કડં આજ છે એ આંકણું છે દેવ મનુષ્ય તિર્યંચનાંછ, મથુન સેવ્યાં જેહ, વિષયારસ લંપટપણે, ઘણું વિડંખે દેહરે. જનજી. ૨ પરિગ્રહની મમતા કરી, ભવે ભવે મેલી આથી જે જિહાં તે તિહાં રહ્યું છે, કેઈ ન આવે સાથરે. જનજી. ૩ રયણ ભેજન જે કર્યાજી, કીધાં ભક્ષ અભક્ષ, રસના રસની લાલચેજી, પાપ કર્યા પ્રત્યક્ષરે. જનજી. ૪ વ્રત લેઈ વિસારીયાંજી; વળી ભાંગ્યાં પરમાણુ કપટ હેતુ કિરીયા કરી છે, કીધાં આપ વખાણરે. જનજી. ૫ ત્રણ ઢાળે આ દોષ, આલેયા અતિચાર
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૪
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ક હ શિવ ગતિ આરાધનજી , એ પહેલે અધિકારરે, છનછ મિચ્છામિ દુક્કડં આજ.
ઢાળ ૪ થી.
[ સાહેલડીછે. એ દેશી. ] પંચ મહાવ્રત આદરે સાહેલડીરે, અથવા ત્યે વ્રત બાર તે; યથાશક્તિ વ્રત આદરી સાહેલર, પાળે નિરતિચાર તે. ૧ વ્રત લીધાં સંભારીએ સા. હિંડે ધરિયે વિચાર તે; શિવગતિ આરાધન તણે સા. એ બીજો અધિકાર તા. ૨ જીવ સેવે ખમાવીએ સા નિ ચોરાશી લાખ તે મન શુદ્ધ કરી ખામણાં સા. કેઈશું રેષ ન રાખ તે. ૩ સર્વ મિત્ર કરી ચિંતવે સારુ કોઈ ન જાણે શત્રુ તે રાગ દ્વેષ એમ પરિહર સારા કાજે જન્મ પવિત્ર છે. સ્વામિ સંધ ખમાવીએ સાવ જે ઉપની અપ્રીત તે સજજન કુટુંબ કરી ખામણાં સાર એ જિનશાસન રીતિ તે. ૫ ખમીએ ને ખમાવીએ સાવ એહજ ધર્મનું સાર તે; શિવગતિ આરાધન તણે સાવ એ ત્રીજો અધિકાર છે. ૬ મૃષાવાદ હિંસા ચારી સાધનમૂરછા મિથુન તે ક્રોધ માન માયા તૃષ્ણ સાપ્રેમ દ્વેષ “શુન્ય તે. ૭ નિંદા કલહ ન કીજીએ સાટ કુડા ન દીજે આળ તે રતિ અરતિ મિથ્યા તજે સારુ માયા મેહ જંજાળ તે. ૮ ત્રિવિધ ત્રિવિધ સરાવીએ સારા પાપસ્થાન અઢાર તે; શિવગતિ આરાધન તાણે સારુ એ ચોથો અધિકાર છે. ૯
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન
૩૫૫ ઢાળ ૫ મી. [ હવે નિસુણે ઈહાં આવયા એ, એ દેશો. ] જનમ જરા મરણ કરી એ, આ સંસાર અસાર તે કર્યો કમ સહુ અનુભવે એ, કેઈ ન રાખણહાર તે. . શરણ એક અરિહંતનું એ, શરણ સિદ્ધ ભગવંત તે શરણુ ધર્મ શ્રી જૈનને એ, સાધુ શરણુ ગુણવંત તા. ૨ અવર મેહ સવિ પરિહરી એ, ચાર શરણ ચિત્ત ધાર તે; શિવગતિ આરાધન તણોએ, એ પાંચમે અધિકાર છે. ૩ આ ભવ પરભવ જે કર્યો છે, પાપ કર્મ કઈ લાખ તે આત્મા સાખે તે નિંદીએ એ, પડિકમિએ ગુરૂ સાખ તે. મિશ્યામતિ વર્તાવિયાએ, જે ભાખ્યાં ઉસૂત્ર તે; કુમતિ કદાગ્રહને વશે એ, જે ઉથાપ્યાં સૂત્ર તે. ઘડયાં ઘડાવ્યાં જે ઘણાંએ, ઘરટી હળ હથિયાર તે ભવ ભવ મેલી મૂકયાંએ, કરતાં જીવ સંહાર તે. પાપ કરીને પછીયા એ, જનમ જનમ પરિવાર તે જનમાંતર પત્યા પછી એ, કેણે ન કીધી સાર તે. ૭ આ ભવ પરભવ જે કર્યા એ, એમ અધિકરણ અને તે ત્રિવિધે ત્રિવિધ સરાવીએ, આણી હદય વિવેક તે. ૮ દુષ્કૃત નિંદા એમ કરીએ, પાપ કરે પરિહાર તે; શિવગતિ આરાધન તણે એ, એ છઠ્ઠો અધિકાર છે. ૯
ઢાળ ઠ્ઠી. [ આધે તું જેયને છવડા, એ દેશી. ] ધન ધન તે દિન માહરે, જીહાં કી પ્રેમ દાન શીયળ તપ ભાવના, ટાળ્યાં સુકૃત કર્મ ધ. ૧
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ સ ય હું
૩૫૬
શેત્રુજાદિક તીથની, જે કીધી જાત્ર; જુગતે અનવર પૂછયા, વળી પામ્યાં પાત્ર. પુસ્તક જ્ઞાન લખાવીયાં, જીણુ હર જિન ચૈત્ય; સંઘ ચતુર્વિધ સાચવ્યા, એ સાતે ક્ષેત્ર. પડિકમાં સુપરે કર્યો, અનુકંપા દાન; સાધુ સૂરિ ઉવઝાયને, દીધાં બહુ માન. ધર્મ કાજ ‘અનુમાદિએ. એમ વારાવાર; શિવગતિ આરાધન તણેા, એ સાતમા ભાવ ભલે મન આણીએ, ચિત્ત આણી ઠામ; સમતા ભાવે ભાવિએ, એ આતમરામ. સુખ દુઃખ કારણ જીવને, કાઈ અવર ન હાય; કર્મ આપ જે આચર્યા, ભાગવીએ સાય. સમતા વિષ્ણુ જે અનુસરે, પ્રાણી પુન્ય કામ; છાર ઉપર તે લીંપણું, ઝાંખર ચિત્રામ. ભાવ ભલી પરે ભાવીએ, એ ધમના સાર; શિવગતિ આરાધન તણેા, એ આઠમેા અધિકાર.
ધન૦ ૨
યન ૩
ધન૦ ૪
અધિકાર. ન૦ પ્
ધન દ
ધન છ
ધન ૮
ધન ૯
ઢાળ ૭ મી.
[ રૈવતગીરી હુઆ પ્રભુના ત્રણ કલ્યાણ એ દેશી. ]
હવે અવસર જાણી, કરી સલેખણુ સાર, અસણ આદરિયે, પચ્ચખી ચારે આહાર; લલુતા સવિ મુકી, છાંડી મમતા અંગ, એ આતમ ખેલે, સમતા જ્ઞાન તરંગ. રુતિ ચારે રીધ્યું, આહાર અનત નિઃશંક,
૧
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩પ૭
શ્રી પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન પણ તૃપ્તિ ન પામે, જીવ લાલચીઓ રંક; દુલહે એ વળી વળી, અણુસણને પરિણામ, એહથી પામીજે, શિવપદ સુરપદ કામ. ધન ધન્ના શાલિભદ્ર, બંધો મેઘકુમાર, અણુસણ આરાધી, પામ્યા ભવને પાર શિવમંદિર જાશે, કરી એક અવતાર, આરાધન કેરે, એ નવ અધિકાર. દશમે અધિકાર, મહામંત્ર નવકાર, મનથી નવિ મુકો, શિવસુખ ફળ સહકાર; એહ જપતાં જાયે, દુર્ગતિ દેષ વિકાર, સુપરે એ સમા, ચૌદ પુરવનું સાર. જનમાંતર જાતાં, જે પામે નવકાર, તે પાતિક ગાળી, પામે સુર અવતાર, એ નવપદ સરિખ, મંત્ર ન કઈ સાર, એહ ભવ ને પરભવે, સુખ સંપત્તિ દાતાર. જર્યું ભીલ ભીલડી, રાજા રાણી થાય; નવપદ મહિમાથી, રાજસિંહ મહારાય; રાણી રત્નાવતી બેહુ, પામ્યા છેસુરભેગ, એક ભવ પછી લેશે, શિવવધુ સંજોગ. શ્રીમતીને એ વલી, મંત્ર ફ તત્કાલ, ફણીધર ફીટીને પ્રગટ થઈ કુલમાળ; શિવકુમારે જેગી, સેવન પુરીસો કીધ, એમ એણે મંત્ર, કાજ ઘણાંનાં સિદ્ધ
,
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ વ સ ગ
એ દશ અધિકારે, વીર છણેસર ભાગે, આરાધન કેરે વિધિ, જેણે ચિત્ત માંહિ રાખે તેણે પાપ પખાળી, ભવભય દૂરે નાખે, જન વિનય કરતાં, સુમતિ અમૃતરસ ચાખે. ૮
ઢાળ ૮ મી.
| ( નમે ભવિ ભાવશું. એ દેશી.) સિતારથ રાજા કુળ તિલોએ, ત્રિશલા માત મહારતે અવનિતલ તમે અવતર્યા એ, કરવા અમ ઉપકાર
'
જયે જીન વીરજીએ ૧ મેં અપરાધ કર્યા ઘણા એ, કહેતાં ન લહુ પાર તુમ ચરણે આવ્યા ભણીએ, જે તારે તે તારતે. પેટ ૨ આશ કરીને આવીયો એ, તુમ ચરણે મહારાજ તે; આવ્યાને ઉવેખશે એ, તો કેમ રહેશે લાજતે. જય૦ ૩ કરમ અલુજણ આકરાં એ, જન્મ મરણ જંજાલા; હું છું એહથી ઉભો એ, છેડવ દેવ દયાળ તે. જ. ૪ આજ મારથ મુજ ફળ્યા એ, નાઠાં દુઃખ દદલતે; તુઠા જિન વીશ એ, પ્રગટયાં પુન્ય કલ્પેલ તે. જય૦૫ ભવે ભવે વિનય કુમારડે એ, ભાવ ભક્તિ તુમ પાય તે દેવ દયા કરી દીજીયે એ, બધિ બીજ સુપસાયતે. જય૦ ૬
કળશ. ઈહ તરણું તારણ સુગતિ કારણ, દુઃખ નિવારણ જગ જયે; શ્રી વીર ઇનવર ચરણ ધુણતાં, અધિક મન ઉલટ થયા. ૧ શ્રી વિજય દેવ સુરદ પટધર તિરથ જંગમ એણી જશે
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________
R
૩
“શ્રી પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન
૩૫ તપ ગચ્છપતિ શ્રી વિજયપ્રભસૂરિ, સૂરિ તેજે ઝગમગે. શ્રીહીરવિજયસૂરિ શિષ્ય વાચક, કીતિ વિજય સુરગુરૂ સમે; તસ શિષ્ય વાચક વિનય વિજયે શુ જીન ચોવીશમે. સયસતર સંવત એગણત્રીશે, રહી રાંદેર માસએ; વિજય દશમી વિજય કારણ, કીયે ગુણ અભ્યાસ એ. નરભવ આરાધન સિદ્ધિ સાધન, સુકૃત લીલ વિલાસ એ; નિર્જરા હેતે સ્તવન રચિયું, નામે પુણ્યપ્રકાશ. એ
પુણ્ય પ્રકાશનું સ્તવન સંપૂર્ણ
સેલ મહા સતીને માંગલિક છંદ. આદિનાથ આદે જિનવર વંદી, સફલ મારથ કીજિ એક પ્રભાતે ઉઠી માંગલિક કામે સેલ સતીનાં નામ લીજિયે એ. ૧ બાલ કુમારી જગ હિતકારી, બ્રાહ્મ ભરતની બેહેનડી એ, ઘટઘટ વ્યાપક અક્ષરરૂપે, સોલ સતીમાં જેહ વડી એ. ૨ બાહુબલ ભગિની સતીયશિરામાણિ, સુંદરી નામે ઋષભસુતાએ અંકવરૂપ ત્રિભુવનમાંહે, જેહ અનુપમ ગુણજુતા એ. ૩ ચંદનબાલા બાલપણાથી, શીયલવતી શુદ્ધ શ્રાવિકાએક અડદના બાકુલા વીર પ્રતિલાલ્યા, કેવલ લહી વ્રત ભાવિકા એ. ૪ ઉગ્રસેન ધુઆ ધારિણીનંદિની, રાજમતી નેમ વલ્લભા એ; જોબન વેશે કામને જીત્યો, સંયમ લેઈ દેવદુલ્લભા એ. ૫ પંચ ભરથારી પાંડવનારી, દ્રપદ તનયા વખાણએ એક એક આડે ચીર પૂરાણ, શીયલમહિમા તસ જાણીએ એ. ૬
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૦
વાર્ષિક પર્વ એ છ હ દશરથ નૃપની નારી નિરૂપમ, કૌશલ્યા કુલચંદ્રિકા એક શીયલ સલુણ રામજનેતા, પુણ્યતણી પરનાલિકાએ ૭ કેશંબિક ઠામે શંસાનિક નામે, રાજ્ય કરે રંગ રાજીઓ એ તસ ઘર ઘરણી મૃગાવતી સતી, સુર ભુવને જસ ગાજીયે એ. ૮ સુલસા સાચી શીયલે ન કાચી, રાચી નહિ વિષયારસે છે, મુખડું જોતાં પાપ પેલાએ, નામ લેતાં મન ઉલસે એ. ૯ રામ રઘુવંશી તેહની કામિની. જનક સૂતા સીતા સતી એ; જગ સહુ જાણે ધીજ કરતાં, અનલ શીતલ થયે શીયલથી એ, ૧૦ કાચે તાંતણે ચાલી બાંધી, કૂવા થકી જલ કાઢીયું એ, કલંક ઉતારવા સતી સુભદ્રાએ, ચંપા બાર ઉઘાડીયું એ. ૧૧ સુરનરવંદિત શીયલ અખંડિત, શિવા શિવપદ ગામિની એ; જેહને નામે નિર્મલ થઈએ, બલિહારી તસ નામની એ. ૧૨ હસ્તિનાગપુરે પાંડુરાયની, કુંતા નામે કામિની એક પાંડવ માતા દસે દશાહની બહેન પતિવ્રતા પધિની એ. ૧૩ શીલવતી નામે શીલવત ધારિણી, ત્રિવિધે તેહને વંદિયે એક નામ જપતા પાતક જાયે, દરસણÉરિત નિકંદીએ એ. ૧૪ નિષધાનગરે નલહ નરીંદની, દમયંતી તસ ગેહિનો એક સંકટ પડતાં શીયલજ રાખ્યું, ત્રિભુવન કીર્તિ જેહની એ. ૧૫ અનંગ અછતા જગજન પૂછતા, પુષ્પચુલાને પ્રભાવતી એક વિશ્વ વિખ્યાતા કામિતદાતા, સોલમી સતી પદ્માવતી એ. ૧૬ વીરે ભાખી શાઍ શાખી, ઉદયરતન ભાખે મુદા એક વાહાણું વાતાં જે નર ભણશે, તે લેશે સુખ સંપદા એ. ૧૭
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________
એકાદશ ગણધરનું પ્રભાતીયું
૩૬૧
અથ એકાદશ ગણધરનું પ્રભાતોયું.
ચાલાને પ્રીતમજી પ્યારા. શેત્રુંજે જચે એ દેશી. ] પ્રભાતે ઉઠીને ભવિકગણુધરવદા ॥ ગણુધરવારે વિકા ગણુધરવા ! પ્રભા ! ઇંદ્રભૂતિ નામેપહેલા ગણુધર, જીવના સંદેહ ॥ અગ્નિભૂતિને કર્મના સ ંદેહ, નમિયેગુણુગેહ । પ્રભા૦ ૧ ।। જીવ શરીર એ એક જ માને, વાયુભૂતિ નામે || ગાતમગાત્ર સહેાદર ત્રણે, પ્રણમા પુન્યકામે ! પ્રભા૦ ૨ !! ચેાથાગણધર વ્યક્તજી વંદા, સર્વ શુન્ય માને આ ભવ પરભવ સરખા થાપે, સુધર્મા અભિધાને ॥ પ્ર૦૩૫ સડિતગણપતિ છઠ્ઠારે જિનના, અધ મેાક્ષ ટાલે " મોર્ય પુત્રને દેવના સંદેહ, હૈયામાં સાલે
॥ પ્રભા॰ ૪ ॥
નારકી જગમાં નજર ન આવે, અકપિત ખેલે અચલભ્રાતજી પૂન્યપાપ દા, સંશયમાં ડાલે ! પ્રભ૦ ૫ મેતા ને પરભવશંકા, ગણપતિ પ્રભાસ !
મેાક્ષ ઘટે નહિ યુતિ કરતાં,આવ્યા પ્રભુ પાસ. ॥ પ્રભ૦ ૬ u સંદેહ ભાખી યુક્તિ દેખાડે, જિનવર મહાધીર ! કેવળનાંણી પ્રભુને વાંદી, મુજ્યા મહાધીર ા પ્રભા॰ ૭ ॥ ચૌઆલીશસે બ્રાહ્મણ સાથે, લેઇ શ્રમણ દીક્ષા ॥ પામે એકાદશ પ્રભુ પાસે, ત્રિપદીની શિક્ષા. ॥ પ્રભા૦ ૮ ॥ દ્વાદશાંગી રચે સઘલા ગણધર, કરે જિનવર સેવા IT ઉત્તમ ગુરૂપદપદ્મ નમતાં, લહીયે શિવમેવ । પ્રભા૦ ૯ u
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી વીશ સ્થાનક તપ-વિધિ.
૭૬૨
વીશ-પદના નામે.
નવકાર કાઉસ-ખમાસ પ્રદક્ષિણા વલી | ગના | મણ
લિગન્સ)
નમો અરિહંતાણું 39 સિદ્ધાણ
.
6 wટ જ છ ક - "
આયરિયાણું
8 8 8 8 8 8 8
આ તપમાં દરેક પદના વીસ વીસ ઉપવાસ કરી આપવા જોઇએ, એમ અ. કેક ઓલી વીશ પદે વીસ એની પૂર્ણ થાય તે અકેક ઓછી છ મહિનામાં છેવટ પુરી કરવી જોઈએ. એટલે દશ વર્ષ વીશ એલી
ઉવઝાયાણું લેએસવસાહૂણુ નાણસ્સ
દૂસણસ 55 વિયલ્સ 5 ચરિત્તસ
680 & 3838
પૂણ થાય,
26
88 8 8
વિશવીશ ઉપવાસ સુધી
એકએક પદનું આરાધન ૭૦ | કરવું એટલે એક પદનું
.
છે
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
૧૪
૧૫
૧૬
૧૭
૧૮
૧૯
૨૦
======
155
,
ભવયધારીણ કિરિયાણ’
તવસ
ગાયમસ જિણાણ સયધારાણ અભિવન
નાગુસ્સ સુયરસ તિસ્થસ
**********
૮૪ Ke
૧૭
૫૧
૧૫
****
હું વીશવાર ગણુ કાઉસ્સગ ખમાસમણ આદિ કરવાં
zxx x
૧૭ પા
વીશસ્થાનક તપવિધિ
૩૬૩
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૪
વાર્ષિ ક પ ર્જ સં ગ હ अथ श्री चोवीश तीर्थंकरोनां कल्याणक १२०
કેટલામા તીર્થકર !
તિથી.
કર્યું છે કેટલામા કલ્યાણક. તીથકર
તિથી.
૧૨
કારતક, વદ ૫ વ. ૧૨ વ. ૧૨ વ. ૧૩ વ. ૩૦
કેવલ વ્યવન જન્મ
૧૩ |
૪ ૪
જન્મ દીક્ષા કેવલ કેવલ
દીક્ષા
મેક્ષ
કેવલ કેવલ
કેવલ
૧૪
કેવલ કેવલ
૬. ૧૫ મહા વ. ૬ વ. ૧૨
ચ્યવન જન્મ દીક્ષા
. ૧૨
.
-
૪ ૪
મક્ષ કેવલ
ક
શુ. ૧૨
કેવલ માગશર. વ. ૫ જન્મ
દીક્ષા વ. ૧૦ દીક્ષા વ. ૧૧ મોક્ષ શુ. ૧૦ જન્મ
મેક્ષ દીક્ષા જન્મ દીક્ષા
કેવલ શુ. ૧૧
કેવલ જન્મ
દીક્ષા પિષ. વ. ૧૦
જન્મ વ. ૧૧ દીક્ષા
શુ. ૧૧ છે. ૧૧
જન્મ કેવલ જન્મ જન્મ દીક્ષા
૧ % છે
2 « પર જ ર
શ. ૧૪ શુ. ૧૫
જન્મ
દીક્ષા દીક્ષા દીક્ષા
ફાગણ
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________
તીર્થકરોનાં કલયાણુક
૩૬૫
કેટલામા તિથિ
તીર્થકર.
કયું કેટલામાં કલ્યાણક..તીર્થંકર.
કર્યું તિથી
કલ્યાણક. શુ. ૧૩ | જન્મ
કેવલ
કેવલ
4
મેક્ષ
શું. ૧૫ |
કેવલ યવન કેવલ
2 = - R
મોક્ષ મોક્ષ દીક્ષા
- - - -
વ, ૧૧ વ, ૧૨ વ. ૧૨ ૧. ૧૩ . ૧૪
= = = =
વ્યવન
જન્મ દીક્ષા જન્મ દીક્ષા વ્યવન વ્યવન વ્યવન દીક્ષા મોક્ષ
૪ ૪ ૪ ૬ ૪ ૪ ૪ ૪
મેક્ષ
વ, ૧૩. વ, ૧૪ વ, ૧૪ વ. ૧૪
જન્મ દીક્ષા કેવલ જન્મ
& R
$ # જે જે
વ્યવન
હ = ૧૦ % ૪ ર ર ર
અવન
R
મેક્ષ
“
&
ચ્યવન કેવલ અવન જન્મ
જન્મ દીક્ષા કેવલ વ્યવન વ્યવન
- ~~
# $ “ જ
દીક્ષા
- “
કેવલ
યવન જન્મ
ર
મેક્ષ મેક્ષ
મેક્ષ
૮ અ
વ. ૮ વ. ૯ વ. ૧૩
વ. ૧૩ | ૧૬ | વ. ૧૪
મેક્ષ મેક્ષ કેવલ
જે જે જ
જન્મ મેક્ષ દીક્ષા
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૬
કેટલામા તીર્થંકર.
૧૫
૧૨
66
૧
~ * ~ * ~ ~ 2 x 2
૧૩
૨૧
૨૪
૨૨
૧૨
૧૧
૧૪
૨૧
તિથીયે
શુ.
પ
શુ. ૯ ૩. ૧૨
૩. ૧૩
અશાહ
४
૭
ૐ ૐ ૐ ૐ ૐ ૐ
૧.
શુ.
શુ. ટ
૩. ૧૪
શ્રાવણ
3
૧. ૭
૧. ८
કર્યું કલ્યાણક.
માક્ષ
ચ્યવન
જન્મ
દિક્ષા
ચ્યવન
માક્ષ
દિક્ષા
ચ્યવન
માક્ષ
મેક્ષ
મોક્ષ
ચ્યવન
જન્મ
વાર્ષિક ૫ વસગ્ર હું
કેટલામાં તીર્થંકર
કયું કલ્યાણુક.
\o * * * *
૫
૧૬
૨૨
૨૧
તિથીયેા.
૧.
८
શુ. ૨
શુ. ૮
૩. ૧૫ ભાદરવા
૧.
P N
વ ७
૧.
શુ. ૯
આસા
૧. ૩૦
૩. ૧૫
ચ્યવન
ચ્યવન
ગુણણું ગણવાની રીત નીચે મુજબઃ—
વન ૐ શ્રી (........) પરમેષ્ઠિને નમઃ | નન્ય શ્રી ........) હેતે નમઃ । વિક્ષા * શ્રી .........) નાથાય નમઃ ॥ તેમજ ૐ શ્રી (........) સર્વજ્ઞાય નમઃ ।। મોક્ષ ૩ શ્રી ..... ...) રંગતાય નમઃ ||
|
જન્મ
દિક્ષા મેાક્ષ
ચ્યવન
ચ્યવન
માક્ષ
વન
માંક્ષ
વલ
ચ્યવન
ઉપરના મહીના પુનમીયા પ્રમાણે ગણવા. એટલે કે આસા વદી ૦)) ને કારતક વદી ૦)) ગણુવી અને પછી કારતક સુદ ગણવી. એ પ્રમાણે દરેક મહિનામાં સમજવુ.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________
પડિલેહણ વિધિ
૩૬૭
અથ પડિલેહણ કરવાના વિધિ.
ગુરૂ મહોરાજના સ્થાપનાચાર્યજી હાય તા તેમની સમીપે અગર ના ઢાય તે ઉંચે આસને પુસ્તક નાકરવાલી પ્રમુખ મુકી નવકાર અને પચિક્રિયના પાઠ કહીને સ્થાપનાજી સ્થાપવા તે નીચે પ્રમાણે.
૫ અથ નવકાર પંચમ’ગલ ॥
નમેા અરિહંતાણું ॥ ૧ || નમો સિદ્ધાણું ॥ ૨॥ નમા આયરિયાણં ॥ ૩ ॥ નમો ઉવજ્ઝાયાણું || ૪ ॥ નમે લેએ સવ્વસાહૂણં || ૫ || એસે પંચ નમુક્કારા ॥ ૬ ॥ સત્રં પાવ પણાસણા || ૭ || મંગલાણં ચ સન્વેસિ. ॥ ૮॥ પઢમં હવઈ મંગલ ॥ ૯॥ ઇતિ ॥ ૧ ॥ ॥ પચિ દિય
પચિક્રિય સંવરણા ।। તતુ નવવિદ્ધ ભચેર ગુત્તિ-ધરા # ચઉન્નિહ કસાય મુઢકા | ઇઅ અડ્ડારસ ગુદ્ધિ' સન્નુત્તા ॥ ૧ ॥ પંચ મહેન્વય નુત્તો ॥ ૫ંચ વિહાયાર પાલણ સમથ્થા || પંચસમિએ તિ ગુત્તો ૫ છત્તીસ ગુણા ગુરૂ મજ્જ ॥ ૨ ॥ ઇતિ ॥ ૨ ॥
પ્રથમ ખમાસમણુ" કઈ કરિયાવહિં પશ્ચિમી. યાવત્ લેગસ કહી ઉભે પગે બેસી મુહપત્તિ કટાસણું ચરવળા, વજ્ર દ્વારા આઢે પાડિલેહ્રવાં. પછી કાને કહુાડવા પાછી કાળો કહાડનાર થાપનાની સામેા ઉભા રહી ઇરિયાવહી
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૮
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ક હું પડિક્કમે પછી કાજે પરઠવવા જગ્યા શોધી અણુ જાણુ જરસ કહી કાજે પરઇવે પછી વાર ત્રણ સિરે કહેવી ઈતિ છે
અથ પસહનો વિધિ. પ્રથમ ઈરિયાવહિયં પડિક્કમી ખમાસમણ દેઈઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવદ્ પિસહ મુહપત્તિ પહેલેહું? એમ કહી મુહપત્તિ પડિલેહવી, પછી ઈચ્છામિ. ઈચ્છાકારેણ૦ પિસહ સંદિસાહું? પછી ઈચ્છામિ ઈચ્છાકા પાસહ ઠાઉં? પછી એક નવકાર ગણું ઈચ્છકારી ભગવાન પસાય કરી પિસહ દંડક ઉચ્ચરાજી એમ કહેવું. ગુરુ મહારાજ પિસ હનું પચ્ચખાણ ઉચ્ચરાવે. પછી ઇચ્છામિ ઈચ્છાકા સામાયિક મુહપત્તિ પડિલેહું ત્યાંથી તે સજઝાય કરું
ત્યાં સુધી કહેવું એમ કહી ત્રણ નવકાર ગણી ઉઠે ત્યાં સુધી કહેવું. પછી ઈચ્છા, ઇચ્છાકારેણ બહવેલા સંદિસાહું ઈચ્છું પછી ઈચ્છામિ ઈચ્છા. બહુવેલ કરશું? ઈચ્છ, ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન પડિલેહણ કરું? એમ કહી મુહપત્તિ પડિલેહવી, ઈચ્છામિ ઈચ્છકારી ભગવન પસાય કરી પડિલેહણ પડિલેહાવો પછી ઈચ્છામિ. ઈચ્છાકા ઉપધિમુહપત્તિ પડીલેહું? એમ કહી મુહપત્તિ પડિ. લેહવી પછી ઈરછામિ ઈચ્છાકાહ ઉપધિ સંદિસાહું? પછી. ઇચ્છામિ ઈચ્છાકા૦ સજઝાય કરું. એમ કહી એક નવકાર ગણી મન્ડજિષ્ણુર્ણની સઝાય કહેવી. પિરસીના અવસરે ઇરિયાવહિયા પડિક્કમી ઈચ્છાકાહ પડિલેહણ કરું એમ કહી સુહપત્તિ પડિલેહવી.
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પાષા વિધિ
૩૬૮ ને પછી ઈચ્છામિ ઈચ્છા. કાર રાઈમુહપત્તિ પહિલેહું કહી રાઈમુહપત્તિ પડિલેહવી, પછી વાંદણ બે દેવાં પછી ઈચ્છા રાઈયં આલેઉ એમ કહી જે મે રાઈએ કહી સવસવિ રાઈએ કહી પંન્યાસ હોય તો વાંદણ બે દેવાં પછી અમ્મુઠ્ઠિઓ ખામ. પછી વાંદણું બે દેઈ પચ્ચખાણ કરવું. પછી કાળના દેવવાંદવા.
સાંજના પડિલેહણનો વિધિ. ખમાસમણ દઈ ઈચછાકારેણ બહુપડિયુને પિરસી કહી ખમા ઈણ્યિાવહી પડિક્કમી પછી અમારા ગામણગમણે આલેઉં એમ કહી ઈરિયાસમિતિ, ભાષાસમિતિ એષણસમિતિ, આદાનમંડ નિકખેવણાસમિતિ, પારિષ્ઠાપનિકાસમિતિ, મનગુપ્તિ, વચનગુપ્તિ કાયગુપ્તિ એ પાંચ સમિતિ ત્રણ ગુપ્તિએ આઠ પ્રવચન માતા પિસહ સામાયક લીધે ખંડણ વિરાધના હુઈ હોય તે સર્વે મન, વચન કાયાએ કરી મિચ્છામિ દુકકડં. ઈચ્છામિ ઈચ્છા પડિલેહણ કરૂં ઈચ્છામિ ઈચ્છાકા પિસહસાલા પ્રમાણું? એમ કહી ઉપવાસવાળાએ મુહપત્તિ કટાસણું ચરવલે પલેવવાં. જમ્યા હોય તે તેણે પાંચ વાંનાં પડિલેહવાં અને જમનારે ઈરિયાવહિ પડિકકમવા. પછી ઈચ્છામિ, ઈચ્છકારી ભગવાન પસાય કરી પડિલેહણ પડિલેહાજી ઇચ્છામિ. ઈચ્છાકા ઉપધિમુહપત્તિ પડિલેહવી. ઈચ્છામિ ઈચ્છાકા કહી સઝાય કહેવી પછી ખાધું હોય તો વાંદણું બે દેઈ પચખાણ કરે અને ખાધું ના હોય તે ખમાસમણ રેજી પચ્ચખાણ કરે પછી ઈચ્છામિ. ઈચ્છાકાઉપધિ સંદિસાહું ? ઈચ્છામિ,
૪
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________
-: વાર્ષિ ક. ૫ વ સં ગ હ ઈચ્છાકા ઉપધિ પડિલેહું એમ કહી જેટલાં હોય તેટલાં વાનાં પડિલેહવાં. પછી દેવવાદી પ્રતિક્રમણ કરવું. પછી પોસહ પારી નવકાર ગણુ સાગરચંદે કહેવો. પ્રભાતને પૈષધ લીધેલાને રાત્રે પૈષધ લેવાની વિધિ.
- પ્રભાતને પૌષધ લેવાની વિધિ છે તે પ્રમાણે ખમાસમણ દઈ ઈરીયાવહિયંથી યાવત્ બહવેલ કરશું ત્યાં સુધી કહેવું; પણ પૌષધના પચ્ચખાણમાં ફેર છે તે (સેસ દિવસ અહેરતં) પદ કહેવું. પછી ખમાસમણ દઈ ઈરિયાવહિ પડિકકમી ઈચ્છામિ ઈચ્છા. ઠંડિલ પડિલેહું કહી માંડલા ચોવીસ કરે.
સાંજે ન પિષધ લેવાની વિધિ. ઉપવાસથી એકાસણા સુધી તપ કર્યું હોય તે પૈષધ લઈ શકે છે. તે પ્રથમ ખમાસમણ દઈ ઈરિયાવહી પડિકકમી પડિલેહણ કરે, પછી ખમાસમણ દઈ ઈરિયાવહીથી યાવત્ બહુલ કરશું ત્યાં સુધી કહેવું, પછી ઈચ્છામિ ઈચ્છાકાપડિલેહણ કરું કહી ઈચ્છામિ ઈચ્છાકા) પિસહશાળા પ્રમાણું કહી મુહપત્તિ પડિલેહવી. પછી ઈચ્છામિ. ઈચ્છાકા ઉપધિ મુહપત્તિ પડિલેહું કહી મુહપતિ પડિલેહવી. પછી ઈચ્છામિ ઈચ્છાકાળ સજઝાય કરું કહી સજઝાય કરે. ખાધું હોય તો વાંદણ બે દેઈ પચ્ચખાણ કરે, ખાધું ના હોય તે ખમાસમણ દઈ પચ્ચખાણ કરે. પછી ઈચ્છામિ ઈચ્છાકા ઉપધિ સંદિસા હું? ઈચ્છામિ ઈચ્છાકા ઉપધિ પડિલેહું કહી પછી દેવ વાંદી માંડલાં કરે, પ્રતિક્રમણ કરે પછી પહેર એક રાત્રિ આશરે જાય ત્યાં સુધી નિદ્રા લેવી નહિ. પછી ખમાસમણ દઈ
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી ઔષધ વિધિ
૩૭૧ ઈચ્છાકાળ બહુપડિપુન્ના પિરિસિ કહી ખમાસમણ દઈ ઇરિયાવહિયા પડિક્કમી યાવત્ લેગસ્સ કહી ઈચ્છામિ, ઈચ્છાકા, બહુપડિપુન્ના પરિસી રાઈઅ સંથારએ ઠાઉં? કહી પછી ઈચ્છામિત્ર ઈચ્છાકા. ચૈત્યવંદન કરૂં કહો ચઉકસાયનું ચૈત્યવંદન યાવત્ જયવીઅરાય સુધી કરે. પછી ઈચ્છામિ ઈચ્છાકા સંથારાવિધિ ભણવા મુહપત્તિ પડિલેહવી, પછી સંથારાપરિસિ ભણાવવી. પછી જ્યાં સુધી ઉંઘ ન આવે ત્યાં સુધી સઝાયધ્યાન કરે.
' પૌષધમાં એકાસણાદિ કર્યું હોય તે અવસરે પચ્ચખાણુ પારી પિસહશાળાથી આવસ્સહી કહી નિજ ગૃહે ઈર્યા શેતે ખમાસમણ દેઈ ઈરિયાવહી પડિકમી ખમાસમણ દઈ ગમણું ગમણે આલેઈ કાજે પૂજી યથાસંભવે અતિથિસંવિભાગ વ્રત ફરસી નિશ્ચલ આસને બેસી હાથ, મુખ પગ પાત્ર પડિલેહી નવકાર ગણું પ્રાણુક આહાર જમે અથવા પોસહ શાળાએ પૂર્વ પ્રેરિત નિજ પુત્રાદિકે આણેલા અહારનું ભજન કરે. પણ સાધુની પેરે ગોચરી જાય નહિં. તથા કારણ વિના મોદક, સ્વાદ લવિંગાદિ તંબેલ ન લે. ત્યારપછી નિસિહિ કહી પોસહશાળાએ આવી ખમાસમણ ઈરિયાવહી પડિકકમી ચૈત્યવંદન કરવું.
ઈતિશ્રી પૈષધ વિધિ સંપૂર્ણ
પાષધનાં ચાવીસ માંડલાં. * પ્રથમ સંથારા પાસેની જગ્યાએ ૧ આઘાડે આસને ઉચ્ચારે પાસવણે અહિયાસે, ૨ આઘાડે આસને પારાવણે અણહિયાસે.'
શાળા એની દશાલ
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭ર
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ૨ હ ૩ આઘાડે મજે ઉચ્ચારે પાસવર્ણ અણહિયાસે. ૪ આઘાડે મજજે પાસવણે અણહિયાસે. ૫ આઘાડે દુરે ઉચ્ચારે પાસવણે અણહિયાસે. ૬ આઘાડે દુરે પાસવર્ણ અણહિયાસે.
હવે ઉપાશ્રયના બારણાંના માંહેની તરફનાં. ' ૬ ઉપર પ્રમાણે પણ અણહિયાસે છે ત્યાં અહિયાસે કહેવું.
હવે ઉપાશ્રયના બારણ નજીક રહીને કરે. ૬ પ્રથમ પ્રમાણે, પણ આઘાડે છે ત્યાં અણઘાડે કહેવું.
હવે ઉપાશ્રયથી સે હાથ દુર રહી ને કરવાં. ૬ પ્રથમાંનાં છ પ્રમાણે પણ આઘાડે છે તે ઠેકાણે અણધાડે કહેવું. અણહિયાને ઠેકાણે અહિયાસે કહેવું.
દેવસિક પ્રતિક્રમણુને વિધિ. ૧ પ્રથમ સામાયિક લેવું. ૨ પછી પાણી વાવવું હોય તે મુહપત્તિ પડિલેહવી. ૩ આહાર વાવ હોય તે વાંદણું બે દેવાં. બીજા વાંદ
ણામાં વસિઆએ એ પાઠ ન કહે. ૪ યથાશક્તિ પચ્ચખાણ કરવું. ૫ પછી ખમાસમણ દઈ, ઈચ્છાકારેણ કહી વડેરા અથવા
પિતે ચિત્યવંદન કહીને જકિંચિ કહેવી. ૯ પછી નમુથુણું કહી ઉભા થઈને અરિહંત ચેઈયાણું કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ્ન કરી નમે કહીને પ્રથમ થાય કહેવી.
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩
દેવસિક પ્રતિકમણ વિધિ ૭ લેગસ્ટ, સાવલેએ અરિહંત ચેઈયાણું૦ અન્ન, કહોને
એક નવકારનો કાઉસ્સગ કરી પારીને બીજી થાય કહેવી. ૮ પછી પુખરવરદી કહી સુઅસ ભગવઓ કરેમિ કાઉ
સ્સગ્ગ વંદણ૦ અન્નથ્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ન કરી પારીને ત્રીજી ય કહેવી છે પછી ૯ સિદ્ધાણં બુદ્ધાણું કહી વેયાવચગરાણું કરેમિ કાઉ
સ્સગ્ગ અથ્થ૦ કહી એક નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી
પારીને નમેડીંટૂકહી ચેાથી થોય કહેવી છે પછી ૧૦ બેસીને નમુશ્કણું કહેવું છે પછી ૧૧ ચાર ખમાસમણ દેવાપૂર્વક ભગવાન, આચાર્ય, ઉપા
ધ્યાય, અને સર્વ સાધુ પ્રત્યે ભવંદન કરવું તે પછી ૧૨ ઈચ્છાકારેણ “દેવસિઅ ડિકમણે કાઉં?” એમ કહી
જમણે હાથ ચરવળા કે કટાસણું ઉપર થાપીને “ઈચ્છ,
સવસવિ દેવસિઅ. ” કહેવું પછી ૧૩ ઉભા થઈ કરેમિ ભંતે ઈચ્છામિ ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ જે
મે દેવસિઓ તસ્સ ઉત્તરી, અન્નથ્થ૦ કહી ૧૪ પંચાચારની આઠ ગાથાને કાઉસ્સગ્ન કર. આઠ ''ગાથા ન આવડે તે આઠ નવકારને કાઉસ્સગ કર.
તે પારીને પછી ૧૫ લેગસ્સ કહે. પછી બેસીને ત્રીજા આવશ્યકની મુહ
પત્તિ પડિલેહીને વાંદણ બે દેવાં. ૧૬ પછી ઉભા થઈને “ઈચ્છાકા દેવસિઅં આલઉં? ઈચ્છ
આલેએમિ, જે મે દેવસિએ-કહીને
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૪
વાર્ષિક પર્વ સં થ, હ ૧૭ સાત લાખ કવાં. પછી અઢાર પાપસ્થાનક આલઈને ૧૮ સસ્સવિ દેવસિઅહ કહી ૧૯ બેસીને એક નવકાર ગણી, કરેમિ ભંતે ઈચ્છામિ પડિ
મિલું કહીને ૨૦ વંદિત્તક કહી બે વાંદણ દેવાં કે પછી ૨૧ અભુિિમ અભિંતર દેવસિએ ખામીને વાંદણું બે
દેવાં પછી ઉભા થઈ ૨૨ આયરિય ઉવઝાએ કહીને કરેમિભંતે ઈચ્છામિ કામિ
કાઉસ્સગ્ગ જે મે દેવસિઓ તસ્સ ઉત્તરી અન્નથુ કહી ર૩ બે લોગસ્સને અથવા આઠ નવકારને કાઉસ્સગ્ન કરી
–પારીને ૨૪ લોગસ્સ કહે. પછી સવ્વલાએ અરિહંત ચેઈયાણું
કહી એક લેગસ અથવા ચાર નવકારને કાઉસગ્ન
કરી-પારીને ૨૫ પુખરવરદી, સુઅસ ભગવઓ કરેમિ વંદણ કહી
એક લોગસ્સ અથયા ચાર નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી–પારીને ૨૬ સિદ્ધાણું બુદ્ધાણું કહી સુઅદેવયાએ કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ
અન્નગ્ધકહી, એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી–પારીને નમેડીં કહી પુરૂષે સુઅદેવયાની થાય અને સ્ત્રીએ
કમલદલની થેય કહેવી. પછી ૨૭ પિત્તદેવયાએ કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ અન્નગ્ધકહી, એક
નવકારને કાઉસ્સગ્ન કરી-પારીને નડતુ કહી
ક્ષેત્રદેવતાની થાય સ્ત્રી તથા પુરૂષે કહેવી. પછી ૨૮ પ્રગટ એક નવકાર ગણું બેસીને
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________
દૈવસિક પ્રાત્ક્રમણ વિધિ
૩૭૫
૨૯ છઠ્ઠા આવશ્યકની મુહપત્તિ પડિલેહી એ વાંદણાં દેવાં. પછી ૩૦ ‘ સામાયિક, ચવિસથ્થા, વાંઢણાં, પડિક્કમણું”, કાઉ સ્સગ્ગ, પચ્ચખ્ખાણુ કર્યું છે જી' એમ કહી છ આવશ્યક સભારવાં. પછી
"
૩૧ ઈચ્છામા અણુસ‡ નમે ખમાસમણાણું કહી નમાડહું ત્ કહીને પુરૂષ ‘નમાઽસ્તુ વષૅ માનાય ' કહે. સ્ત્રી સંસારદાવાની થાય ત્રણ કહે. પછી
૩૨ નમુણું કહી સ્તવન કહેવું. પછી
૩૩ વરકનક કહી ખમાસમણુવર્ડ ભગવાન આદિન વાંચવા. પછી
૩૪ જમણેા હાથ ઉપધિ ઉપર થાપી અદ્નાઇજેસુ કહેવું. પછી ૩૫ ‘દેવસિઅ પાયચ્છિત્ત વિસેહેણુ કાઉસ્સગ્ગ કરૂં ?
ઇચ્છ’' દેવસિગ્મ પાયચ્છિત્ત વિસાહણુત્ય કરેમિ કાઉસગ્ગ અન્નથ્થ॰ કડા ચાર લાગસ્સના અથવા સેાળ નવકારના કાઉસ્સગ્ગ કરી–પારી
૩૬ પ્રગટ લાગસ કહી, બેસીને
૩૭ ખમાસમણુ એ દર્મ સજ્ઝાયના આદેશ માગી એક નવકાર ગણી સજ્ઝાય કહેવી. પછી એક નવકાર ગણીને ખમાસમણ દઈ
૩૮ ‘ ઇચ્છા હુંમ્મુખ કમ્મષ્મએ નિમિત્ત કાઉસ્સગ્ગ કરૂં ? ' ‘ ઇચ્છ... ” દુષ્કૃષ્મએ કમ્મખ્ખ નિમિત્ત કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ અન્નથ્થ॰ કહી સંપૂર્ણ ચાર લેગસના અથવા સેાળ નવકારના કાઉસ્સગ્ગ કરવા. પછી એક ગૃહસ્થે અથવા પાતે પારીને નમાડ ત્॰ કહી લઘુાંતિ કહેવી. પછી
'
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭
વાર્ષિક ૫ સંગ્રહું
૩૯ પ્રગટ લાગસ કહેવા! પછી સામાયિક પારવા માટે૪૦ ઇરિયાવર્ણી તસ્સ ઉત્તરી અન્નથ્થ॰ કહી એક લેાગસ્સ અથવા ચાર નવકારના કાઉસ્સગ્ગ કરી પ્રગટ લાગસ્સ કહેવા.
૪૧ પછી ચઉસાય॰ નમુક્ષુણું કહી જાવતિ એ કહી ઉવસગ્ગહર, જવિયરાય, કહી મુહપત્તિ પડિલેહવી ॥ પછી, ! ઇચ્છામિ ‘ ઇચ્છાકા॰ સામાયિક પારૂં ? ’ • યથાશક્તિ ? ઇચ્છામિ · ઈચ્છાકા॰ સામાયિક પા ’ - તહુત્તિ ” કહી
૪૨ જમણા હાથ ઉપધિ પર સ્થાપી એક નવકાર ગણીને ૮ સામાઈય વયનુત્તો ’ કહેવા અને સામાયિકના ખત્રીશ ઢાષા માટે “ મિચ્છામિદુડ... ” દેવા. પછી
,,
૪૩ સ્થાપેલી સ્થાપના હાય તે મુખ સામે સવળા હાથ રાખી એક નવકાર ગણવા.
રાઈ પ્રતિક્રમણ વિધિ.
૧ પ્રથમ પૂર્વ રીતે સામાયિક લેવું ! પછી ૨૮ ઇચ્છાકારેણુ સક્રિસહુ ભગવન્ ! કુસુમિણ દુસુમિણ ઉડ્ડાવણી રાય પાયચ્છિત્ત વિસેાહણુથ્થું કાઉસ્સગ્ગ કરૂં ? ’ ચ્છિ કુસુમિણ દુસુમિણુ ઉડ્ડાવણી કરાઈ પાયચ્છિત્ત વિસેાઢણુ* કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ અન્નથ્થુ કહી ચાર લેગસ્સના અથવા સાળ નવકારના કાઉસ્સગ્ગ કરી–પારી પ્રગટ લાગસ કહેવા. પછી
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાઈ પ્રતિક્રમણ વિધિ
૩૭
૩ ખમાસમણુ દઈ જગચિંતામણિનું ચૈત્યવંદન જથવીયરાય સુધી કહેવું ! પછી
૪ ચાર ખમાસમણ દઈ ભગવાન, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને સર્વ સાધુને વાંઢવા. પછી
૫ ખમાસમણુ એ દઇ સજ્ઝાયના આદેશ માગી એક નવકાર ગણીને ભરહેસરની સજ્ઝાય કહી, ફરી એક નવકાર ગણવા. પછી
૬ ઇચ્છાકાર સુહુરાઇના પાઠ કહેવા ! પછી ઈચ્છાકારેણુ૰’ રાઈપ્રતિક્રમણે ઠાઉં ? ' ઈચ્છા કહી જમણેા હાથ ઉપધિ ઉપર સ્થાપીને
6
6
૭ સશ્વવિ રાઈય દુચ્ચિતિય॰ કહી પછી
૮ નમુક્ષુણુ કરેમિ ભંતે॰ ઇચ્છામિ ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ૦ તસ્સ ઉત્તરી અન્નથ્થુ કહી એક લેાગસના અથવા ચાર નવકારના કાઉસ્સગ્ગ કરવા. પછી
૯ પ્રગટ લાગક્સ કહી સવલાએ
અરિહંત
અન્નથ્થ કહી એક લેગસ્ટ અથવા ચાર નવકારના કાઉસ્સગ્ગ કરી–પારી
૧૦ પુખ્ખરવરદી॰ સુઅસ॰ વણુ॰ કહી પાંચ આચારની આઠ ગાથાના અથવા આઠનવકારના કાઉસગ્ગ કરી–પારી ૧૧ સિદ્ધાણુ યુદ્ધાણુ કહીને ત્રીજા આવશ્યકની મુહપત્તિ પડિલેહી વાંદણા એ દેવાં. પછી ત્યાંથી તે અદ્ભુઠ્ઠિઓ ખામી વાંદણાં એ દઇએ ત્યાં સુધી દેવસિપ્રતિક્રમણની રીતે કહેવું, પણ જે ઠેકાણે દેવસિઅં આવે તે ઠેકાણે રાઈય કહેવું ! પછી
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
જ
૩૭૮
વા ષિ ક ૫ વ સં છે હ ૧૨ આયરિય ઉવજઝાએ, કરેમિભંતે, ઈચ્છામિ ઠામિ કાઉ
સગ્ગ, લસ ઉત્તરીય અન્નત્ય કહી તપચિતવણું
અથવા સેળ નવકારને કાઉસ્સગ્ન કરે તે પારીને. ૧૩ પ્રગટ લેગસ્સ કહી, છઠ્ઠી આવશ્યની મુહપતિ પડિ.
લેહીને બે વાંદણાં દેવાં. પછી ૧૪ તીર્થ વંદના કરવી (સકલતીર્થ કહેવું.) પછી ૧૫ યથાશક્તિ પચ્ચખાણ કરવું કે પછી ૧૬ “સામાયિક ચઉદિવસથે, વાંદણ, પડિક્રમણ, કાઉસગ્ગ,
પચ્ચખાણ કર્યું છે .” એમ કહી છે આવશ્યક સંભારવાં. તેમાં પચ્ચખ્ખાણ કર્યું હોય તે “કર્યું છે જી” કહેવું, ધાર્યું હોય તે “ધાર્યું છે એમ કહેવું. પછી ઈચ્છા અણુસહિં નમે ખમાસમણુણું નમેષ
હતુ કહી ૧૭ વિશાલચન કહેવું. પછી નમુØણુંઅરિહંત ચેઈ
યાણું. અન્નથ્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ્ન કરી પારીને નમકહેત કહી કક્ષાણુનંદની પ્રથમ થાય
કહેવી. પછી ૧૮ ઑગસ્ટ, પુખરવરદી, સિદ્ધાણંબુદ્વાણું વગેરે કહી
અનુક્રમે બાકીની ત્રણે થે કહેવી. પછી ૧૯ નમુશ્કેણું કહી ભગવાન આદિ ચારને ચાર ખમાસમણે
વાંદવા. પછી ૨૦ જમણે હાથ ઉપાધિ ઉપર સ્થાપી અઠ્ઠાઈજજેસુલ
કહેવું. પછી ખમાસમણ પૂર્વક
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાઈ પ્રતિકમણ વિધિ
રૂee ૨૧ શ્રી સીમંધર સ્વામીનું અત્યવંદન, સ્તવન, જયવીયરાય, T કાઉસ્સગ્ગ, થય પર્યત કહેવું. પછી રર ખમાસમણ પૂર્વક શ્રી સિદ્ધાચલનું ચૈત્યવંદન, સ્તવન,
જયવીયરાય, કાઉસ્સગ્ગ, થય પર્યત કહેવું. પછી ૨૩ સામાયિક પરવાની વિધિ પ્રમાણે સામાયિક પારવું.
ઈતિ રાઈ પ્રતિકમણને વિધિ છે
છે અથ પખી પ્રતિક્રમણ વિધિ | છે પ્રથમ દેવસિક પ્રતિક્રમણમાં વંદિત્ત કહી રહીએ તિહાં સુધી સર્વ કહેવું, પણ ચિત્યવંદન સલાડહનું કહેવું અને થેયે સ્નાતસ્યાની કહેવી. પછી ખમાસમણ દઈને ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન દેવસિઅં આલેઈઅ પડિકંતા ઈચ્છાકારણ૦ પમ્મિ મુહપત્તિ પડિલેહું ?” એમ કહી મુહપત્તિ પડિલેહીએ છે પછી વાંદણ બે દીજે, પછી ઈચ્છાકારેણુ સંબુદ્ધા બામણું અભુઠ્ઠિઓહં અભિંતર પમ્બિએ ખામેઉં? ઈરછ ખામેમિ પખિએ પન્નરસ દિવસાણું પન્નરસ રાઈઆણું, અંકિંચિ અપત્તિયં કહી “ઈચ્છાકારેણ સં૦ પખિએ આલઉં?” ઈચ્છે આ એમિ જે મે પખિઓ અઈઆરે કઓ કહી, “ઈચ્છાકારેણ સં૦ પખિ અતિચાર આલેઉં ?” એમ કહી અતિચાર કહીએ કે પછી “એવંકારે શ્રાવકતણે ધર્મે શ્રી સમકિત મૂળ બાર વ્રત તેના એક ચોવીસ અતિચાર માટે જે કઈ અતિચાર પક્ષ દિવસમાંહે સૂમ બાદર જાણતાં અજાણતાં હુએ હેય તે સવિ હું મન
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૦
વાર્ષિક પાસ મેં હું
6
.6
વચન કાયાએ કરી મિચ્છામિ દુક્કડં” કહી, ‘સભ્યસવિ પષ્મિ દુચ્ચિતિષ્મ, દુખ્માસિગ્મ, દુચ્ચિઠ્ઠિ, ઇચ્છાકારેણુ સક્રિસહ ભગવત્ ઈચ્છ, તસ્સ મિચ્છામિ દુક્કડ' કહેલું ના પછી ઈચ્છકારી ભગવત્ પસાય કરી પષ્મિ તપ પ્રસાદ કરાજી. ’ એમ ઉચ્ચાર કરીને આવી રીતે કહીએ:- ચઉશ્રેણું, એક ઉપવાસ, એ આંખિલ, ત્રણ નીવી, ચાર એકાસણાં, આઠ એઆસણાં, બે હજાર સજ્ઝાય યથાશક્તિ તપ કરી પહાંચાડવા. ’ તે વખતે પ્રવેશ કર્યાં ઢાય તેા ‘ પઠ્ઠિઓ ’ કહીએ, અને કરવા હાય તા · તત્તિ’ કહીએ. ન કરવા હાય તેા અણુખાલ્યા રહીએ. પછી વાંદણાં એ દીજે ા પછી ઇચ્છાકા॰ પત્તેઅ ખામણેણુ અદ્ભુગ્નિએહ. અભુિંતર પöિ« ખામે ? ઇચ્છ, ખામેમિ પખ્ખુિ, પનરસ દિવસાણું, પનરસ રાઈઆણં, જક્રિચિ અપત્તિય કહી પછી વાંદણાં બે દીજે ! પછી દેવસિમ આલેાઇઅ પડિતા ઇચ્છાકા॰ ભગવન પખ્ખુિં પડિક્કમુ ?' સમ્મં પડિક્કમામિ, ઈચ્છ, એમ કહી, કરેમિ ભંતે સામાઈય' કહી, ઈચ્છામિ પડિક્કમિડ જે મે ખ્િ॰ કહેવુ ll પછી ખમાસમણુ દઇ ‘ઇચ્છાકારેણુ સક્રિ॰ પષ્મિસૂત્ર પઢું ?' એમ કહી ત્રણ નવકાર ગણી સાધુ હાય તે પખ્મિસૂત્ર કહે અને સાધુ ન હાય તેા ત્રણ નવકાર ગણીને શ્રાવક વવ્રુિત્તુ કહે ! પછી સુગ્મદેવયાની થાય કહેવી ૫ પછી નીચા એસી જમણા ઢિંચણુ ઉલ્લેા રાખી એક નવકાર ગણી કરેમિ ભંતે ઈચ્છામિ પડિ॰ કહી વંદિત્ત કહેવું ! પછી કરેમિલતે ઇચ્છામિ ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ જો મે પુષ્મિ॰ તસ્સ ઉત્તરી અન્નથ્થ॰ કહીને ખાર લાગસ્સના કાઉસગ્ગ કરવા. તે લેગસ ચ ંદેસુ નિમ્મ
"
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________
પખિ પ્રતિક્રમણ વિધિ
૩૮૧ લયરા સુધી કહેવા અથવા અડતાલીશ નવકારને કાઉસ્સગ્ન કરી પાર છે પારીને પ્રગટ લેગસ્સ કહી મુહપત્તિ પડિલેહિને વાંદણ બે દેવા કે પછી “ઈચ્છાકારેણ સમાપ્ત બામણું અશુદ્ધિઓહં અભિંતર પખિખં ખામેઉં? ઈચ્છે ખામેમિ પમ્બિએ” એમ કહી અંકિંચિ અપત્તિ અં કહેવું કે પછી ખમાસમણ દઈને “ઈચ્છાકા કહી પખિખામણું ખાણું ?” એમ કહી ખામણ ચાર ખામવાં પછી દેવસિ પ્રતિક્રમણમાં વંદિત્ત કહ્યા પછી બે વાદણ દઈએ તિહાંથી તે સામાયિક પારીએ તિહાં સુધી સર્વ દેવસિની પેઠે જાણવું, પણ સુઅદેવયાની યોને ઠેકાણે જ્ઞાનાદિની થેયે કહેવી. તેમાં પહેલે કાઉસગ્ગ ભુવન દેવયાનો કરો. સ્તવન અજિતશાંતિનું કહેવું, સજઝાયને ઠેકાણે ઉપસગ્ગહરં તથા સંસારદાવાની છે ચાર કહેવી છે લઘુશાંતિને બદલે બહત્ શાંતિ. કહેવી. ઈતિ પ—િપ્રતિક્રમણ વિધિ છે
છે અથ ચઉંમાસી પ્રતિક્રમણ વિધિ
એમાં ઉપર લખ્યા મુજબ પમ્પીના વિધિ પ્રમાણે કહેવું, પણ એટલું વિશેષ જે બાર લેગસ્સનો કાઉસગ્યને ઠેકાણે વીશ લેગસ્સને કાઉસ્સ કરો અને પુખીના આગારને ઠેકાણે ચઉ માસીના કહેવા તથા તપને ઠેકાણે
છડ઼ેણે બે ઉપવાસ, ચાર આંબિલ, છ નીવી, આઠ એકા- , સણાં, સોલ બેસણાં, ચાર હજીરાજઝાય,” એ રીતે કહેવું છે ઇતિ છે ૮૨ છે
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૨
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ક હ છે એથે સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ વિધિ છે ' એમાં પણ ઉપર લખ્યા મુજબ પમ્બિના વિધિ પ્રમાણે કરવું, પણ બાર લેગસના કાઉસ્સગને ઠેકાણે ચાલીશ લેગસ ને એક નવકાર અથવા એકસે ને સાઠ નવકારનો કાઉસ્સગ્ન કરે, અને તપને ઠેકાણે અઠ્ઠમ ભત્ત એટલે ત્રણ ઉપવાસ, છ આંબિલ, નવ નીવી, બાર એકાસણ, વીશ બેઆસણ અને છ હજાર સક્ઝાય-એ રીતે કહેવું. પખિના આગારને ઠેકાણે સંવત્સરીના આગાર કહેવા
ઈતિ પંચપ્રતિક્રમણ વિધિ સંપૂર્ણ છે પ્રથમ નમુક્કારસહિઅ મુઠ્ઠીસહિ પચ્ચખાણ છે
ઉગ્ગએ સૂરે, નમુક્કારસહિઅં, મુઠિસહિઅં પચ્ચખાઈ u ચઉવિલંપિ આહારં, અસણં, પાણું, ખાઇમં, સાઈમ | અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાહિત્તિયાગારેણું, સિરઈ
છે બીજું પિરિસિ તથા સાઢપરિસિનું છે _ ઉગ્ગએ સૂરે, નમુક્કારસહિઅં, પિરિસિં, સાઢપરિસિં, મુહિસહિઅં, પચ્ચખાઈ ઉગ્નએ સૂરે, ચઉરિવપિ, આહારં, અસણં, પાણું, ખાઈમં સાઈમ, | | અન્નત્થણાભેગેણં, સહસાગારેણં, પચ્છન્નકાલેણું, દિસામે, સાહવયણેણં, મહત્તરાગારેણં, સવસમાહિવત્તિયાગારેણં, સિરઈ |
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૩
પચ્ચખાણ
. વિગઈ નિવિગઈનું પચ્ચખાણું. - વિગઈઓ વિવિગઈઅ પચ્ચખાઈ, અન્નત્થણ ભેગેણુ સહસાગારેણં, લેવાલેવેણું ગિહથસંસફેણું, ઉખિત વિવેગેણં, પડુચ્ચમખિએણું પારિઠાવણિયાગારેણું મહત્તરાગારેણં, સિરઇ.
બિયાસણુ તથા એકાસણુનું પચ્ચખાણુ.
ઉગ્ગએ સૂરે નમુક્કારસહિઅં પરિસિં સાઢપરિસિ પુરિમર્દૂ મુઠ્ઠિસહિઅં પચ્ચખાઈ ઉગ્ગએ સૂરે, ચઉવિહંપિ આહારં, અસણં, પાણું, ખાઇમં, સાઇમં, અન્નત્થણ ભોગેણં, સહસાગારેણું પચ્છHકાલેણું; દિસામાહેણં, સાહુવયણેણં, મહત્તરાગારેણ સવસમાહિત્તિઓગારેણં, વિગઈઓ પચ્ચખાઈ અન્નWણા ભેગેણં, સહસાગારેણં, લેવાલેવેણ, ગિહત્યસસણું, ઉખિત્તવિવેગેણં, પડુચ્ચમખિએણં, પાર રિક્ષાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણે સદવસમાહિત્તિયા ગારેણં, એકાસણું, બિયાસણું, પચ્ચખાઇ, તિવિહંપિ આહારં, અસણં, ખાઇમં, સાઇમં, અન્નત્થણભેગેણં, સહસાગારેણં, સાગારિયાગારેણં, આઉણપસારેણું, ગુરૂઅભુઠ્ઠાણું, પારિઠ્ઠાવણિયાગારેણું મહત્તરાગારેણં, સવસમાહિત્તિઓગારેણં, પાણસ્સ લેવેણુવા, અલે વેણવા, અચ્છેણ વા, બહુ લેવેણ વા, સસિન્હેણ વા, અસિથેણ વા, વારિઇ.
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૪
વા ષિ ક ૫ વ સં . હું અથ આયંબિલનું પચ્ચખાણુ. . ઉગએ સૂરે નમુક્કારસહિઅંપિરિસિં સાઢપરિસિં મુહિસહિઅં પચ્ચખાઈ ઉગ્ગએ સૂરે ચઉવ્વિલંપિ આહારં, અસણં, પાણું, ખાઇમં સાઈમ અન્નત્થણાભેગેણં, સહસાગારેણં, પચ્છન્નકાલેણું, દિસામેાહેણું, સાહુવયણેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાહિત્તિયાગારેણું આયંબિલ પચ્ચખાઈ અન્નત્થણાભેગેણં, સહસાગારેણું, લેવાલેવેણું, ગિહથ્થસંસઠેણં, ઉખિત્તવિવેગેણં, પારિફાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવસમાહિત્તિ યાગારેણં, એગાસણું પચ્ચખાઈ તિવિહંપિ આહાર અસણં, ખાઇમં, સાઇમં, અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, સાગારિઆગાણું, આઉટણપસારેણં, ગુરૂઅજુઠ્ઠાણું, પારિઠાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવસમાહિવત્તિઓગારેણં, પાણસ્સ લેવેણ વા, એલેશુ વા અચ્છેણ વા, બહુ લેવેણ વા, સસિત્થણ વા અસિથેણ વા સિર.
અથ ચઉવિહાર ઉપવાસનું પચ્ચખાણુ. * સૂરે ઉગ્ગએ અદ્ભુત્તડું પચ્ચખાઈ ચઉવિલંપિ આહાર અસણું પાછું ખાઈમં સાઇમં અન્નત્થણભેગણું સહસાગારેણું પારિઠ્ઠાવણિયાગારેણું મહત્તરાગારેણું સવસમાહિત્તિયાગારેણું સિરઈ.
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________
પચ્ચખાણુ
૩૮૫ અથ તિવિહાર ઉપવાસનું પચ્ચખાણુ.
સૂરે ઉગ્ગએ અભત્તડું પચ્ચખાઈ તિવિહંપિ આહાર અસણું ખાઇમં સાઇમં અન્નશ્મણભેગણું સહસાગારેણું પારિઠ્ઠાવણિયાગારેણં મહત્તરાગારેણં સવસમાવિવત્તિયાગારેણું પાણહાર પિરિસિં સાઢારિસિં મુહિસહિઅં પચ્ચખાઈ,ઉગ્ગએ સૂરે પુરિમઠ્ઠ અભત૬ પચ્ચખાઈ અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, પચ્છન્નકાલેણું, દિસામેાહેણું, સાહુવયણેણં, મહત્તરાગારેણં, સવસમાહિત્તિયાગારેણં, પાણસ્સ લેવેણ વા, અલેવેણ વા, અજીંણવા, બહુલેવેણવા, સસિત્થણવા, અસિત્થણવા, વાસિર.
અથ ચઉથ છ૬ભત્તાદિકનું પચ્ચખાણુ.
સૂરેઉગ્ગએ ચઉત્થભત્ત અભ્યત્ત પચ્ચખાઈ સૂરેઉગ્ગએ છ ભત્ત અભતડું પચ્ચખાઈ.
પાણહાર પિરિસિં મુઠિસહિઅં પચ્ચખાઈ અન્નત્થણાભોગેણુ સહસાગારેણ મહત્તરાગારેણે સવસમાહિત્તિયાગારેણું પાણસ્સ લેવેણુવા અલેણવા બહુ લેવા સસિÀણવા અસિત્થણવા સિરઝ. અથ ગ સહિએ આદિ અભિગ્રહોનું પચ્ચખાણ.
ગંઠસહિએ વેઢ સહિઅં દીવસહિઅં થિબુગસહિઅં મુદ્ધિસહિઅં પચ્ચખાઈ અન્નણભા2ણું સહસાગારેણું સર્વસમાવિત્તિઓગારેણ વાસિરઈ
ર૫
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૬
વા ષિ ક ૫ વ સ ગ હ અથ ચોદનિયમ ધારનારને દેશાવગાસિકનું
પચ્ચખાણુ. દેસાવગાસિયં ઉભેગે પરિભેગે પચ્ચખાઈ અન્નત્થણાભોગેણુ સહસાગારેણું મહત્તરાગારેણં સવસમાહિતિયાગારેણું વસિરઈ.
છે અથ સાંજનાં પચ્ચખાણ છે અથ પાણહાર દિવસચરિમનું પચ્ચખાણ.
પાણહાર દિવસચરિમં પચ્ચખાઈ અન્નત્થણભેગણું સહસાગારેણું મહત્તરાગારેણું સવસમાહિતિયાગારેણે સિરઈ.
અથ ચઉવિહારનું પચ્ચખાણુ. દિવસચરિમં પચ્ચખાઈ ચઉરિવહપિ આહારે અસણું પાછું ખાઇમં સાઇમં અન્નત્થણા ભેગણું સહસાગારેણું મહત્તરાગારેણું સરવસમાહિત્તિયાગારેણું સિરઈ
અથ તિવિહારનું પચ્ચખાણુ. દિવસચરિમં પચ્ચખાઈ તિવિપિ આહારે અસણું ખાઈમ સાઈએ અનWણા ભેગેણુ સહસાગારેણું મહત્તરાગારેણું સવસમાહિ-વત્તિયાગારેણું સિ0.
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પચ્ચખાણું
૩૮૭ અથ દુવિહારનું પચ્ચખાણું. દિવસચરિમં પચ્ચખાઈ દુવિહંપિ આહારં અસણું ખાઇમં અન્નત્થણભેગણું સહસાગારેણું મહત્તરાગારેણું સવસમાહિત્તિયાગારેણું સિરઈ
વિદ્યા સાધવાને મંત્ર. ૩૪હી શ્રી કલી વાગ્યાદિનિ સરસ્વતિ મમ હવા વાસં કુરુ કુરુ સ્વાહા ! દીન ૨૯ મે ૧૦૮ વાર જાપ જપ એટલે વિદ્યા આવડે.
ૐ હ્રીં ક્લીં શ્રૌ ચંદ્રપ્રભ જિનેકાય
' જવાલામાલિન્ચે નમઃ આ મંત્ર ૧૦૮ વાર ગણો વીધિ ઘીનો દીવો ધૂપ કર સફેદ વસ્ત્ર પહેરવાં ઉપગરણ ચાંદીનાં રાખવાં સાચા મેતીની નકારાવળીથી ગણવે. પ્રભુને દુધને પખાળ કરી કેસરમાં બરાસ ઘસા અને પૂજા કરવી. સફેદ કુલ ચડાવવાં એ વિધિએ કરવું. મનવંછિત પુરનારે છે
સરસ્વતીને જાપ. જ છે હો વદ વદ વાગવાદિનિ ભગવતિ સરસ્વતિ - મૃતદેવી મમ જાયં હર હર શ્રી ભગવત્યે ઠર ઠ: 8: ઠઃ સવાલા
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૨૮૮
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ગ હ છે એ વિષહર પાશ્વનાથને મહા મંત્ર. . જિતું ઐજિતું જિઉપશમધરી છે 3 હે પાર્શ્વ
અક્ષર જપતે છે ભૂત ને પ્રેત જોતીંગ વ્યંતર સુરા | ઉપશમે વાર એકવીસ ગુણ છે. ૧ દુષ્ટ ગ્રહ ગ શોક જરા જંતુ ને | તાવ એકાંતરે દિનતપંતે છે ગર્ભ બંધન વારણ સર્પ વીંછી વિષ છે બાલિકા બાલની વ્યાધિ હતિ છે ૩ઝ છે | ૨ | શાયણિ ડાયણિ રહિણી રાંધણી છે ફેટિક મેટિકા દુષ્ટëતિ દઢ ઉદર તણી કેલ નેલા તણી છે ધાનશીયાલ વિકરાલ દંતિ. ૩% છે ૩ છે ધરણ પદ્માવતી, સમરી શોભાવતી, વાત અઘાટ અટવી અટકે છે લક્ષ્મી બુંદે મલે સુસ વેલા વલે છે સયલ આશા ફલે મન હસતે છે ૪ છે અષ્ટ મહાભય હરે, કાનપીડા ટલે કે ઉત્તરશુલશીશક ભણે તે વદતિ વર પ્રીત ર્યું પ્રીતિ વિમલપ્રત્યે ! પાશ્વજિનનામ અભિરામ મંતે છે ૩૩ છે ૫ છે.
ઇતિ શ્રી ગાડી પાર્શ્વનાથ સ્તવન સંપૂર્ણ
છે અથ નવગ્રહપૂજા છે પદ્મપ્રભજિનેન્દ્રસ્ય, નામોચ્ચારણ ભાસ્કર ! શાંતિ તુષ્ટિ ચ પુષ્ટિ ચ, રક્ષાં કુરુ કુરુ શ્રિયમ છે ૧ઈતિ શ્રી સૂર્ય પૂજા છે ચન્દ્રપ્રભજિનેન્દ્રસ્ય, નાના તારાગણાધિપ! પ્રસનને ભવ શાંતિ ચ, રક્ષા કુરૂ જયં ધ્રુવમ છે ૨ છે ઇતિશ્રી ચંદ્રપૂજા સર્વદા વાસુપૂજ્યસ્ય, નાગ્ના શાંતિ જયશ્રિયં છે રક્ષાં કુરુ ધરાસૂને ! અશુભેડપિ શુભે ભવ | ૩ | ઇતિ શ્રીભોમપૂજા વિમલાનંતધમરા, શાંતિ: કુંથુનમિસ્તથા
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી નવગ્રહ પૂજા
૩૮૯ છે મહાવીરશ્ન તન્નાસ્ના, શુભે ભૂયા: સદા બુધઃ છે ૪ છે ઇતિશ્રી બુધપૂજા છે ઋષભાજિતસુપાર્શ્વ-શ્રાભિનંદનશીતલો છે સુમતિઃ સંભવઃ સ્વામી, શ્રેયાંસ જિનેત્તમ પ એતતીર્થકતાં નાસ્ના, પૂછશુભ શુભ ભવ છે શાંતિ તુષ્ટિ ચ પુષ્ટિ ચ, કુરુ દેવગણુચિત ! હે ૬ . ઈતિ શ્રીગુરૂપૂજા છે પુષ્પદંતજિનેન્દ્રસ્ય, નાગ્ના દૈત્યગણચિંતા છે પ્રસન્ન ભવ શાંતિ ચ, રક્ષાં કુરુ કુરૂ શ્રિયમ | ૭ ઇતિ શ્રી શુક્રપુજા | શ્રીસુવ્રતજિનેંદ્રસ્ય, નાસ્ના સૂર્યોગસંભવી છે પ્રસન્ન ભવ શાંતિ ચ, રક્ષાં કુરુ કુરૂ શ્રિયમ છે ૮ | ઇતિશ્રી શનૈશ્ચરપૂજા છે શ્રીનેમિનાથતીશ, નામતઃ સિંહિકાસુત! | પ્રસન્નો ભવ શાંતિ ચ, રક્ષાં કુરુ કુરૂ શ્રિયમ છે ૯ ઇતિશ્રી રાહુપૂજા | રાહ: સપ્તમરાશિસ્થ, કુરૂ ચ પ્રસન્ન ભવ . શ્રી મલ્લીપાર્ધનગ્ના, કેતે ! શાંતિ જયશ્રિયમ ૧૦મા ઇતિ શ્રી કેતુપૂજા છે
ઈતિ ભણિત્વા સ્વસ્થવર્ણકુસુમાંજલિપ્રક્ષેપણ જિનગ્રહાણ પૂજા કાર્યો તેને સર્વ પીડાયાઃ શાંતિભવતિ | અથવા સર્વેષાં ગ્રહાણામેકરા પીડાયાયં વિધિ –
નવકેષ્ટકમાલેગં, મંડલ ચતુરસકમ છે ઝહાસ્તત્ર પ્રતિષ્ઠાણા, વફ્ટમાણુ ક્રમેણ તુ છે ૧૧ છે મળે હિ ભાસ્કર: સ્થાપ્યા, પુર્વદક્ષિણતઃ શશી કે દક્ષિણયા ધરાસૂનુ-બુધઃ. પૂર્વોત્તરેણુ ચ છે ૧૨ ઉત્તરસ્યાં સુરાચાર્ય, પૂર્વસ્યાં ભૂગનંદનઃ પશ્ચિમાયાં શનિઃ સ્થાણે, રાહુર્દક્ષિણપશ્ચિમે ૧૩ પશ્ચિમોત્તરતઃ કેતુ-રિતિ સ્થાપ્યાઃ ક્રમાદ ગ્રહઃ પદે સ્થાન ડથ વાઝેઠાં, ઈશાનાં તુ સદા બુધે ૧૪ આર્યા
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૦
વાર્ષિ ક પ ર્વ સં પ્ર હિ આદિત્યસેમસંગલ, બુધગુરૂશુક્રા: શનૈશ્ચરો રાહુ કેતુપ્રમુખઃ ખેટા, જિનપતિ પુરતેડવતિષ્ઠતુ ૧પા ઈતિ ભણિ–ા પંચવર્ણકુસુમાંજલિક્ષેપથ્ય જિનપૂજા ચ કાર્યા પુષ્પગં ધાદિભિધૂપ, નૈવેદ્ય ફલસંયુતૈઃ છે વર્ણસદશદાન, વસ્ત્ર દક્ષિણાન્વિતઃ છે ૧૬ જિનનામકૃચ્ચારા, દેશનક્ષત્રવર્ણ કે પૂજિતા: સંસ્તુતા ભકત્સા, ગ્રહ સંતુ સુખાવહ છે ૧૭ જિનાનામગ્રત સ્થિત્વા, ગ્રહાણ શાંતિ હેતવે છે નમસ્કારશતં ભફત્યા, જપેદષ્ટત્તર શતમ છે ૧૮ એવં યથાનામકૃતાભિષેકેવિલેપનર્ધનપૂજનૈશ્ચ | ફલેશ્ચ નૈવેદ્યવજિનાનાં, નાસ્ના ચહેન્દ્રા વરદા ભવતુ ૫ ૧૯ સાધુજો દીયતે દાન, મહત્સાહે જિનાલયે ચતુ વિઘસ્ય સંઘસ્ય,બહુમાનેન પૂજનમ | ૨૦ | ભદ્રબાહુરૂવાદ, પંચમ: શ્રુતકેવલી વિદ્યાપ્રવાદ પૂર્વાત, ગ્રહશાંતિરૂદીરિતા તારા ઇતિ ભદ્રબાહુસ્વામિવિરચિતા બ્રહગ્રહશાતિ સમાપ્ત ૧
ગ્રહપૂજા વિવરણમ કસિમન્નરિગ્રહે કસ્ય જિનમ્ય કયા રિત્યા પૂજા કાર્યો તદાખ્યાતિ-રવિપડાયાં-રક્તપુષ્પ શ્રી પદ્મપ્રભપૂજા કાર્યા. ૩૪ હી સિદ્ધાણું. તસ્ય અષ્ટોત્તરશતજપ કાર્યમાં ચંદ્રપીડાયાં-ચંદનસેવંતિપુઃ શ્રીચંદ્રપ્રભપૂજા કાયા. 88 હી નમો આયરિયાણું, તસ્ય અત્તરશતજપ કાર્ય: ભોમપીડાયાં કુંકુમેન ચ રક્તપુષ્પક શ્રીવાસુપૂજ્યપૂજા વિધેયા. * હો નમાસિદ્ધાણં તસ્ય અષ્ટોત્તરશત જપ કાર્ય છે બુધ પીડાયાં-દુષ્પસ્નાનનૈવેદ્યફલાદિતઃ શ્રી શાંતિનાથપૂજા કર્તા
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________
બહુપૂજા વિવરણ
૩૯૧
વ્યા. ૐ હ્રીઁ નમા આયરિયાણું તસ્ય અષ્ટોત્તરશત જપ: કાર્ય : ૫ ગુરૂપીડામાં-દધિભાજન-જીરાદિક્લેન ચ ચદનાદિવિલેપનેન શ્રીઆદિનાથપૂજા કરીયા. ૐ હ્રી નમેા આયરિયાણં તસ્ય અબ્દેાત્તર શતજપ: ક વ્ય: શુક્રપીડાયાં શ્રીશ્વેતપુષ્પશ્ચંદનાદિના શ્રીસુવિધિનાથપૂજા કાર્યા. ચૈત્યે ધૃતદાન કાર્ય. હી નમા અરિહંતાણું તસ્ય અષ્ટેત્તરશતજપઃ કાર્યઃ ॥ શનૈશ્ચરપીડાયાં–નીલપુષ્પ: શ્રીમુનિસુવ્રતપૂજા કાર્યો તેલસ્નાનદાને કબ્જેૐ હ્રીં નમેા લાએ સવ્વસાહૂ તસ્ય અષ્ટાતરશતજ૫: કાર્ય : ૫ રાહુપીડાયાં–નીલપુષ્પ શ્રીનેમિનાથપૂજા કરણીયા. ૐ હો નમા લેાએ સવ્વસાહૂણ તસ્ય અષ્ટાત્તરશતજઃ કાર્ય : ૫ કેતુપીડાયાં-દાડિમાદિપુષ્પ: શ્રીપાર્શ્વનાથપૂજા કાર્યાં હો નમેલાએ સવસાહૂણં તસ્ય અષ્ટોત્તરશતપ: કાર્ય: ॥ ઇતિ નવગ્રહપૂજા, વિધિ: ॥ સગ્રહપીડાયાં–શ્રીસૂર્ય સામાંગારજીધબૃહસ્પતિ શુક્રશનશ્ચરરાહુકેતવ: સર્વે ગ્રહા: મમ સાનુગ્રહા: ભવતુ સ્વાહા । ૐ હી અ. સિ. આ. ઉ. સાય મત્રસ્ય અષ્ટોત્તરશતજયઃ કા: તેન સ્યાત્ ॥ ઇતિ નવગ્રહ પૂજા પ્રકારઃ ૫
નમઃ સ્વાહા !! અત્ય
નવગ્રહપીડાપશાંતિઃ
શ્રી મહાવીર જિન છ ૪.
સેવા વીરને ચિત્તમાં નિત્ય ધારા, અરિક્રોધને મનથી દૂર વારે; સતાષ વૃત્તિ ધરા ચિત્તમાંહિ, રાગદ્વેષથી દૂર થાએ ઉચ્છાહિ? પડયા મેાહના પાસમાં જેઠુ પ્રાણી, શુદ્ધ તત્ત્વની વાત તેણે ન જાણી; મનુ જન્મ પામી વૃથાકાં ગમેાછે,જૈન માછડી ભૂલાકાં ભમેાછે ?
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦ર
વા ર્ષિક ૫ વ સ શ હ અલોભી અમાની નિરાગી તો છે સલેભી સમાની સરાગી ભજે છે, હરિહરાદિ અન્યથી શું રમો છે, નદી ગંગ મૂકી ગળીમાં પડે છે.૩ કેઈ દેવ હાથે અસિ ચક્રધારા, કેઈ દેવ ઘાલે ગલે રૂંઢમાલા; કે દેવ ઉસંગે રાખે છે રામા, કેઈ દેવ સાથે રમે વંદરામા. ૪ કેઈ દેવ જપે લેઈ જાપમાલા, કેઈ માંસભક્ષી મહા વિકરાલા; કેઈએગણી લેગિણી ભગ રાગે, કેઈ રૂઠાણું છાગને હેમ માગે. ઈસ્યા દેવ દેવી તણું આશ રાખે, તંદા મુક્તિનાં સુખને કેમ ચાખે; જદા લેભના કને પાર ના તદામધનો બિંદુઓ મન્નભા.૬ જેહ દેવલાં આપણી આશા રાખે, તેહ પિંડને મન્નથું લેય ચાખે દીન હીનની ભીડ તે કેમ ભાંજે, પુટે ઢેલ હેયે કહે કેમ વાજે.૭ અરે મૂઢ ભ્રાતા ભજે મેક્ષદાતા, અભી પ્રભુને ભજો વિશ્વખ્યાતા રત્ન ચિંતામણિ સરિખ એહ સાચે, કલંકી કાચના પિંડશું
મત રા. ૮ મંદ બુદ્ધિશું જેહ પ્રાણી કહે છે, સવિધ એકત્વ ભૂલે ભમે છે; કિહાં સર્ષવાને કહાં મેરૂ ધીર, કિહાં કાયરા ને કિહાં શૂરવીર૯ કિહાં સ્વર્ગથાલ કિહાં કુંભખંડ, કિહાં કોદ્રવા ને કિહાં ખીરમંડ; કિહાં ક્ષીરસિંધુ કિહાં ક્ષાર ની. કિહાં કામધેનુ કિહાં છાગ ખીર. કિહાં સત્યવાચા કિહાં ફડવાણી. કિહાં રંક નારી કિહાં રાયરાણી કિહાં નારકી ને કિહાં દેવભેગી, કિહાં ઈદ્રદેહી કિહાં કુષ્ટરોગી.૧૧ કિહાં કર્મઘાતી કિહાં કર્મધારી,નમે વીર સ્વામી ભજે અન્ય વારી; જિસી સેજમાં સ્વપ્નથી રાજ્ય પામી, રાચે મંદ બુદ્ધિ ધરી જેહ
સ્વામી. ૧૨ અથિર સુખ સંસારમાં મન્ન માચે, તે જના મૂઢમાં શ્રેષ્ઠ શું ઇષ્ટ
છાજે;
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________
=
=
=
=
–
પ્ર ભા તી ત વ ન
૩૩ તજે મોહ માયા હો દંભરેષી, સજે પુણ્યપષી ભજે તે અરવી. ગતિચાર સંસાર અપાર પામી, આવ્યા આશ ધારી પ્રભુ પાય સ્વામી તુંહી તુંહી તુંહી પ્રભુ પરમ રાગી, ભાવફેરની શૃંખલા મેહ ભાંગી. માનીએ વીરજી અજે છે એક મેરી, દીજે દાસકું સેવના ચરણ તરીકે પુણ્ય ઉદય હુઓ ગુરૂ આજ મેર, વિવેકે લક્ષ્યો પ્રભુ દર્શ તેરે.
પ્રભાતી સ્તવન ઉઠી પરભાતમાં મંગલ કારણે, વારણે જગતના દુષ્ટ કામે; પવિત્ર આ જગતમાં થઈ ગયા આતમા, લીજીએ તેહના શુદ્ધ નામો. પહેલા શ્રી નેમિનિણંદને પ્રણમીએ, નેહથી આપશે શુદ્ધ બુદ્ધિ, બાળથી બ્રહ્મચારી રહી જેમણે, મેળવી મેક્ષની અચળ અદ્ધિ.ઉ.૨ ઉપગારી પ્રભુ વીરને પ્રણમીએ, જેમણે સાંપ્રત સુખ દીધું; ઉપસગી બહુ સહન જેણે કરી, કઠણ કર્મો હરી મેક્ષ લીધું.ઉ૦૩ પ્રણમીએ પ્રેમથી ગોતમ ગણધરા, જેમના નામથી થાય સિદ્ધિ, ફેરવી જેમણે લબ્ધિ અષ્ટાપદે, ક્ષીરને પાત્રમાં અખૂટ કીધી.ઉ૦૪ અષ્ટ રમણી તો ત્યાગ જેણે કર્યો, પ્રણમીએ પ્રેમથી જંબુસ્વામી, આધિ ઉપાધિને વ્યાધિઓના સેવે, ચરિમ આ ક્ષેત્રના મોક્ષગામી. શ્રી સ્યુલિભદ્રને નેહથી પ્રણમીએ, જેમણે ઇતિએ કામ રાજા; બુઝી વેશ્યા અને શુદ્ધ વેશ્યા કરી, મેળવ્યાં સ્વર્ગના સુખતાજાં.ઉ) વિજય શેઠ ને નાર વિજયા વળી, પ્રણમતાં પાપ તે નાશ પામે; આડી તરવાર રાખી અને ઉંઘતાં, પાળવા વ્રતને મોક્ષ કામે.ઉ૦૭ જેમની કીર્તિ આ જગતમાં ઝળહળે, તેમનાં ગુણ જે ગાય પ્રીતે; મોક્ષ અદ્ધિ અને સિદ્ધિઓ સાંપડે,શામજી ગાય છેઆવી નિત્ય.ઉ.
શ્રા વારાણસી પાર્શ્વનાથ છંદ, આપણું ઘર બેઠા લીલ કરે, નિજ પુત્ર કલત્રશું પ્રેમ ધરે.
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૪
વાર્ષિક ૫ વ સ શ્ર હ તમે દેશ દેશાંતર કાંઈ દેડ, નિત્ય પાસ જપ શ્રી જિન રડે ૧ - મન વંછિત સઘળાં કાજ સરે, શીર ઉપર ચામર છત્ર ધરે; કલમલ ચાલે આગળ ઘેડે, નિત્ય પાસ જ શ્રી જિનરૂડો ૨ ભૂત ને પ્રેત પિશાચ વળી, ડાકિણી શાકિણું જાય પલળી; છલ છિદ્ર ન કઈ લાગે ગુડો, નિત્ય પાસ જ શ્રી જિન રૂ.૩ એકાંતર તાવ સી દાહ, ઔષધ વિણ જાયે ક્ષણ માંહિ, નવી દુઃખે માથું પગ ગુડ, નિત્ય પાસ જપ શ્રી જિન રૂ.૪ કંઠમાલ ગડ ગુંબડ નારાં, તસ ઉદર રોગ ટળે સઘળાં; પીડ ન કરે ખીલ ગલ ગોડે, નિત્ય પાસ જપિ શ્રી જિન રૂ.૫ જાગતો તીર્થંકર પાસ બહ; એમ જાણે સઘળો જગત સહુ; તતક્ષણ અશુભ કર્મ તોડો, નિત્ય પાસ જપ શ્રી જિન રૂડો.૬ શ્રી પાસ વારાણસી નરવરે, તિહાં ઉદય જિનવર ઉદય કરે; સમય સુંદર કહે કરડે, નિત્ય પાસ જપે શ્રી જિન રૂ. ૭
શ્રી પાર્શ્વનાથજિન છંદ.
( પ્રભાતી ) પાસ સંખેશ્વરા સારકર સેવકા, દેવ કા એવડી વાર લાગે, કેડી કરજેડી દરબાર આગે ખડા, ઠાકુરા ચાકુરા માન માગે. પ્રગટ થા પાસજી મેલી પડદે પરો, મેડ અસુરાણને આપે છેડો; મુજ મહિરાણ મંજુસમાં પેસીને, ખલકના નાથજી બંધ . જગતમાં દેવ જગદિશ તું જાગતે, એમ શું આજ જિનરાજ ઉઘે; મોટા દાનેશ્વરી તેહને દાખીએ, દાન દે જેહ જગ કાળ મેંશે. ભીડ પડી જાદવા જોર લાગી જરા, તક્ષણ ત્રિકમે તુજ સંભાર્યો પ્રગટ પાતાળથી પલકમાં તેં પ્રભુ, ભકતજન તેહને ભય નિવાર્યો
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી સંખેશ્વર પાશ્વજિન છેદ
૩૯૫ આદિ અનાદિ અરિહંત તું એક છે, દીન દયાળ છે કોણ દૂજે; ઉદય રતન કહે પ્રગટ પ્રભુ પાસજી,પામી ભય ભંજને એહ પૂજે ૫.
શ્રી સંખેશ્વર પાર્શ્વજિન છંદ. સે પાસ શંખેશ્વરા મન શુધ્ધ, નમે નાથ નિચે કરી એક બુધે, દેવી દેવલાં અન્યને શું નમો છે? અહો ભવ્ય લેકે ભુલા કાં
ભમે છો ૧૧ ત્રિલોકના નાથને શું તજે છે? પડ્યા પાસમાં ભૂતને કાં ભજે છે?' સુરધેનુ ઇંડી અજાશું અજે છે? મહાપંથ મુકી કુપથે જે છે? તજે કેણુ ચિંતામણિ કાચ માટે? ગ્રહે કેણુ રાસભને હસ્તિ સાટે? સુરદુમ ઉપાડી કણ આક વાવે? મહામૂઢ તે અકુલા અંત પાવે કિહાં કાંકરે ને કહાં મેરૂ શંગ? કીહાં કેશરી ને કહાં તે સુરંગ? કિહાં વિશ્વનાથ કીહાં અન્ય દેવા ? કરો એક ચિત્તે પ્રભુ પાસ સેવા. પૂજે દેવી પ્રભાવતી પ્રાણનાથ, સહ જીવને જે કરે છે સનાથ; મહાતત્વ જાણી સદા જેહ ધ્યાવે, તેનાં દુઃખ દારિદ્ર દૂર પલાવે.૫. પામી માનુષ્યને વૃથા કાં ગમે છે? કુશીલે કરી દેહને કાં
| દો છો ? નહીં મુક્તિવાસ વિના વીતરાગ, ભજે ભગવંત તજે દ્રષ્ટિરાગ ૬ ઉદયરત્ન ભાખે સદા હેત આણી, દયાભાવ કીજે પ્રભુ દાસ જાણી, આજ મારે મેતીડે મેહ વઠયા, પ્રભુ પાસ શંખેશ્વરે આપ તુયા..
શ્રી અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથ છંદ. પ્રભુ પાસ તાહરૂં નામ મીઠુંવિહુ લેકમાં એકલું સાર દીઠું સદા સમરતાં સેવતાં પાપ નીઠું, મન માહરે તાહરૂં ધ્યાન બેઠુ.૧. મન તુમ પાસે વસે શત દિસે, મુખ પંકજભીરખવા હંસ હીએ; ધન્ય તે ઘી જે ઘડી નયણ દીસે, ભકિતભાવે કરી વીનવીજે. ૨
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૬
વાર્ષિક ૫ વ સ હું અહો એહ સંસારે છે દુઃખદેરી, ઈદ્રજાળમાં ચિત્ત લાગ્યું કરી પ્રભુ માનીએ વિનતિ એક મરી, મુજ તાર તું તાર બલિહારી તેરીસહી સ્વપ્ન જંજાળ ને સંગ મોહ્યો, ઘડિયાળમાં કાળ ગળતે
ન જોયે, મુધા એમ સંસારમાં જન્મ છે, અહો વૃત તણે કારણે જળ
એ ભ્રમર લેકે સુધા ભ્રાંતિ ધાયે, જઈ શુક તણું ચંચુ
મેહે ભરાયા; શુકે જાંબુ જાણ ગળે દુખ પાયે, પ્રભુ લાલચે જીવડે એમ વાહ્યોભ ભ ભૂલ્ય રમ્ય કર્મ ભારી, દયાધર્મની શમે મેં ના
વિચારી; તારી નમ્ર વાણુ પરમ સુખકારી, ત્રિઉં લોકના નાથ મેં નવિ
સંભારી. ૬ વિષય વેલડી શેલડી કરી અજાણી, ભજીમેહ તૃષ્ણા તજી તુજ વાણ; એ ભલે ભુંડે નિજ દાસ જાણું, પ્રભુ રાખીએ બાંહીની
છાંય પ્રાણી. ૭ મારા વિવિધ અપરાધની કેટિ સહીએ, પ્રભુ શરણે આવ્યા તણી
લાજ વહીએ; વળી ઘણું ઘણું વિનતિ એમ કરીએ, મુજ માનસ સરે પરમ
હંસ રહીએ. ૮
કળશ. એમ કૃપામૂર્તિ પાર્શ્વ સ્વામી, મુક્તિ ગામી થાઈએ, અતિ ભક્તિ ભાવે વિપત્તિ જાવે, પરમ સંપત્તિ પાઈએ,
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________
પંચ પ્રભુ છંદ
૩૭ પ્રભુ મહિમા સાગર ગુણ વૈરાગર, પાસ અંતરિક્ષ જે સ્તવે, તસ સકળ મંગળ જય જયારવ, આનંદવર્ધન વિનવે. ૯.
પંચપ્રભુ છંદ. પંચ પરમેશ્વરા, પરમ અલવેશ્વરા. વિશ્વ વાલેસરા વિશ્વ વ્યાપી; ભકતવત્સલ પ્રભુ, ભકતજન ઉદ્ધરી, મુકિતપદ જે વર્યાં કર્મ કાપી પંચ૦ ૧ વૃષભ અંક્તિ પ્રભુ ઋષભજિન વંદીએ, નાભી મરૂદેવીને નંદ નીકે ભરતને બ્રાહ્મીના, તાત અવનિતળે, મહમદ ગંજણે મુકિત ટીકે. પં. ૨. શાંતિપદ આપવા શાંતિપદ થાપવા, અદ્દભુત ક્રાંતિ પ્રભુ શાંતિ સાચે મૃગાંક પારાપત સ્પેનથી ઉદ્ધરી, જગપતિ જે થયે જગત જા. પં. ૩. નેમિ બાવીશમા, શંખ લંછન નમું, સમુદ્રવિજય અંગજ અનંગ જીતી; રાજકન્યા તજી સાધુ મારગ ભજી, છતી જેણે કરી જગ વિદિતી. પં૦ ૪. પાર્શ્વ જિનરાજ અશ્વસેન કુળ ઉપા , જનની વામા તણે જેહ જાયે; આજ ખેટક પુરે કાર્ય સિધ્યા સવે, ભીડભંજન પ્રભુ જેહ કહાયે. ૫૦ ૫. વીર મહાવીર સર્વ વીર શિરોમણિ, રણવટ મોહ ભટ માન મેડી; મુકિતગઢ ગ્રાસીયે જગત ઉ. પાસી, તેહ નિત્ય વંદીએ હાથ જોડી. ૫૦ ૬. માતને તાત અવદાલ એ જિનતણું, ગામ ને ગાત્ર પ્રભુ નામ થતાં, ઉદય વાચક વદે, ઉદય પદ પામીએ, ભાવે જિનરાજની કીર્તિ ભણતાં, પં૦ ૭.
થોપાર્શ્વનાથનું ચૈત્યવંદન. નમ: પાર્શ્વનાથાય વિશ્વચિન્તામણીયતે સ &ી ધરટયા પડ્યાદેવીયુતાય તે ૧ છે
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________
३६८
શાન્તિતુષ્ટિમહાપુષ્ટિ, ધૃતિકીર્તિવિધાયિને ૐ હોં. ક્રિડન્યાલવેતાલ સધિયાધિનાશિને ॥ ૨ ॥ જયાજિતાખ્યાવિયા-ખ્યાપરાજિતયાન્વિતા ॥ દિશાં પાલૈગ્રહૈય ક્ષવિદ્યાદેવીભિરન્વિતઃ ॥ ૩ ॥ ૐ આસિઆઉસાયનમસ્તત્ર ત્રલેાકયનાથ તામ્ ॥ ચતુઃષ્ટિસુરેન્દ્રાસ્તે । ભાસતે છત્રચામરે ૫ ૪ ૫ શ્રી સમેશ્વરમ ડન ! પાર્શ્વજિન પ્રણતકલ્પતરૂકલ્પ ! ॥ ચુરય દુષ્ટવાત, પૂણ્ય મેં વાંછિત નાથ ! ૫ | 'मंत्रगर्भित पार्श्वनाथ स्तोत्रम्
ऊँ ह्रीँ श्रीं तं नमह पासनाहं । धरणिदनमंसियं दुहविणासं ॥ जस्स पभावेण सया । नासंति उवधवा बहवे ॥ १ ॥ तर समरंताण मणे ।
न होइ वाही न तं महादुःखं ॥
नामं पिहु मंतसमं ।
पडत्थं नत्थि संदेहो ॥ २ ॥ जलजलणभये सप्पसीह । चोरारी संभवे खहयं ॥
. जो समरइ पासनाहं ।
".
99
19
,
ܕܪ
99
ܕ
"
"
વાર્ષિક ૫ સ મ હુ
ܕܕ
܆
की श्री पहवइ न कयावी किं तस्स ॥३॥
ॐ क्लाँ क्ली श्री हाँ ह्रीं इह लोगडी परलोगडी ।
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
||
સરસ્વતી સ્તુતિ
ऊँ ही श्री जो समरइ पासनाहं तु । ॐ ह्री श्री हूँ ह्रौं गाँ गी ग सः तं तह सिज्जइ खिप्पइ य
नाह सरह भगवंतं ॐ ह्री श्री की माँ गाँ यूँ क्ली ल्को कलि कुडदड
स्वामिने नमः स्वाहा। ૧ આ મંત્ર ૧૦૮ વાર ગણી પાણીને મંત્રો છાંટવામાં આવે તે સર્વ ઉપદ્રવ નાશ પામે તેમજ તાવ વિગેરે સર્વ વ્યાધિ નાશ પામે છે. આ મંત્ર સિદ્ધ કરેલ છે. ॥ सरस्वती स्तुति श्लोक (वसन्ततिलकावृत्तम्) यस्याः प्रसादपरिवर्धितशुद्धबोधाः,
पारं व्रजन्ति सुधयः श्रुततोयराशेः। सानुग्रहा मम समीहितसिद्धयेऽस्तु,
- सर्वज्ञशासनरता श्रुतदेवताऽसौ ॥१॥ ॥ ॐ ह्री श्री साँ क्ली वद वद वाग्ववादिनि ही सरस्वत्यै नमः॥
॥ॐ ही सरस्वति वद वद वाग्वादिनि तुभ्यं नमः ॥
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________
४००
-
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ગ હ ॥श्री शान्त्युद्घोषणा ॥ रोगशोकादिभिर्दोषै-रजिताय जितारये।
नमः श्रीशान्तये तस्मै, विहिताऽनन्तशान्तये ॥१॥ श्रीशान्तिजिनभक्ताय, भव्याय सुखसम्पदाम् । .. श्रीशान्तिदेवता देया-दशान्तिरपनीयताम् ॥ २ ॥ अम्बा निहितडिम्बा मे, सिद्धिबुद्धिसमन्विता ।
सिते सिंहे स्थिता गौरी, वितनोतु समीहितम् ॥ ३॥ घराधिपतिपत्नी या, देवी पद्मावती सदा ।
क्षुद्रोपद्रवतः सा मां, पातु फुल्लत्फणावली ॥ ४ ॥ चश्चञ्चक्रधरा चारु-प्रवालदलदीधितिः।।
चिरं चक्रेश्वरी देवी, नन्दतादवताच माम् ॥ ५॥ खड्ग-खेटक-कोदण्ड-बाणपाणिस्तडिद्युतिः ।
तुरङ्गगमनाऽच्छुप्ता, कल्याणानि करोतु मे ॥ ६ ॥ मथुरायां सुपार्थश्री, सुपार्श्वस्तूपरक्षिका।
श्रीकुबेरा नरारूढा, सुताङ्काऽवतु वो भयात् ॥ ७ ॥ ब्रह्मशान्तिः स मां पाया-दपायाद् वीरसेवकः ।
श्रीमत्सत्यपुरे सत्या, येन कीर्तिः कृता निजा ॥on श्रीशक्रप्रमुखा यक्षा, जिनशासनसंस्थिताः।
देवदेव्यस्तदन्येऽपि, संघ रक्षन्त्वपायतः ॥ ९ ॥ श्रीमद्विमानमारूढा, यक्षमातङ्गसंगता ।
सा मां सिद्धायिका पातु, चक्रचापेषुधारिणी ॥१०॥
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________
સરસ્વતી ગીતિ
૪૦૧
॥ શ્રી સરસ્વતો ગીતિકા કર્તા–વિજય પદ્મસૂરિ ( ૧ )
પાય૦ ૧
( રાગ–મહાવીર દીક્ષા લે છે; આનંદ મંગલ ગાવેા. ) કર જોડી ઉભા રહીએ, બહુમાને નિત ગુજી ગઈએ પાય પડીએ સરસ્વતી માતને, ઉલ્લાસ હૃદય પ્રગટાવી, એકચિત્તે પ્રીતે ધ્યાવી. વાગીશ્વરી તુજ સમ દેવી, જગ જોઉં ન તારા જેવી; શ્રુતદેવી વાણી ભાસા, સોધી નામેા ખાસા. પાય૦ ૨ તું શારદ ભારતી માતા, તુજ થી કવિએ ૫કાતા, તુ બુદ્ધિ અપૂરવ આપે, દેવસૂરિવાદી થાપે. પાય૦ ૩ સૂરિ હેમચંદ પર તૂટી. સેાહે આંગલિએ અંગૂઠી; ટીકા મલયિર કરતા, તુજ મ્હેરે મોંગલ વરતા. પાય૦ ૪ દેવેન્દ્રસૂરિને દીધુ, વર મંદિર કારજ સીધું; અપ્પભટ્ટિસૂરિ હેરે, કરે કાળ્યા પણ બહુ લ્હેરે. પાય૦ ૫ મદ્યવાદી ગ્રંથા રતા, પ્રતિવાદિથી નહિ ડરતા; દ્રુહ તારા દુધના જેવા, હુસ વાહન ીપે કેવા, પાય૦ ૬ માય પકજ ઉપર બેઠી, કરી કા મુજ મન પેઠી; માલા વીણા કર રાખે, પુસ્તક પંકજ પણ રાખે. પાય૦ ૭ વણગીતતિ પટરાણી, તું અગણિત ગુણની ખાણી,
તું ધેાળા વસ્ત્રો, ડેરી, દીપતી ૪ સુખ હૅરી. પાય૦ ૮ ચળકે કર કંકણુ કાને, વર કુંડલ શાલે માને, તુ ભણતાં શંકા ટાલે, ભકતાના પાપ પખાલે.
પાય
૨૬
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-- વા 9િ ક ૫ વ સ સ હ ગૌતમ પદ સેવે માતા, કરે શ્રુત ભકતને શાતા; વિકોને દૂર કરનારી, જિનશાસન મંગલકારી. પાય- ૧૦ પ્રસ્થાને સૂરિ ધ્યાવે, તેમાં તું હેડે આવે; શ્રદ્ધા નિર્મલ ધરનારી, ભૂષણની શોભા ભારી. પાય- ૧૧ મુખ દીપે અંદર જેવું, વર તારૂં મારે લેવું, તીર્થકર મુખ તુજ વાસે, જડને તું દેત દીલાસે. પાય૦ ૧૨ ભણવામાં જેહ પ્રમાદી, તે તું બહુ જે યાદી માય વનતિ મારી માને, ઘ ઉત્તમ બુદ્ધિ ખજાને. પાય- ૧૩ ભક્તને સુખડાં દેજે, હૈડામાં હશે રહેજે; ગુરૂ નેમિસૂરિની મહેર થશે પધસૂરિ બહુ હેરે. પાય૦ ૧૪
|શ્રી સરસ્વતી ગીતા
( રાગ-પ્રભુ આપ અવિચલ નામી છે.) તીર્થકરના મુખ વસનારી,
ભકતોને મતિ સુખ દેનારી, અજ્ઞાન તિમિરને હરનારી, શ્રુતદેવી સદા હશે શુણિએ. ૧ વિદનેને ઝટ દૂર કરનારી, દયાને આનંદ ઘટ દેનારી ધુણતાં જડને દે હુંશિયારી. પ્રસ્થાન સમરણના શુભ કાલે, જેને સુરિગણ ધ્યાવી મહાલે; આર એહી ઉચ્ચારે.
શ્રત. ૩ મુજ પર બહુ કરૂણા નિત કીજે, કાવ્યને રચવા મતિ દીજે; તુજ ગુણ ગાતાં મન બહુ રીઝે. " શ્રત. ૪
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________
સરસ્વતી ગીતિ
કરજે તું સહાય મને ભારી, જેથી શ્રત પામું જયકારી, નેમિ પદ્મ હદયમાં રહેનારી.
શ્રુત૫
શ્રુત૦ ૩
( ૩ ) ( રાગ-પ્રભુ આપ અવિચલ નામ છે. ) નમીએ નમીએ નેહે નમીએ, જ્ઞાન તુજ યાને પેદા કરીએ; ઉપદેશે પરને ઉદ્ધરીએ, મૃતદેવી સદા રહેશે શુણિએ. ૧ ગ્રંથકાર બધા ગ્રંથ આદરતા, તુજ પાય નમી પૂરણ કરતા મહિમા તુજ બેલી ખુશ થતા.
શ્રુત૦ ૨ તું પવયણ કેરી રખવાલી, તું વાણી શારદ રઢિયાળી, સરસ્વતી ભાષા ભારતિ સારી. - તુજ તિર્યંચ પણ વાહન થાત, રાજહંસ વિવેકી પંકાતે તુજ ગુણ સમરી હું હરખાતો.
શ્રત૪ પુણ્યવંતા શ્રત માતા કુણુતા, મંગલ ઋદ્ધિ બુદ્ધિ વરતા; રહે નેમિ પ ધ્યાને નિરતા.
શ્રુત ૫ ( ૪ ) ( રાગ-પ્રભુ આપ અવિચલ નામી છે પંકજ પુસ્તક કર દુગ ધારી, વીણા માલા બે કર ધારી; હેય ધ્યાને પંડિત નરનારી, શ્રીદેવી સદા રંગે શુણિએ. શ્રત. ૧ મુજ મન તુજ પદ પંકજ ઉપરે, બેલ માતા હશે લીન ક્યારે આ સેવક હરખાશે ત્યારે.
શ્રત ૨ નય ભંગ તણ જે મુશ્કેલી, ધ્યાને મેં દર દીધી ઠેલી, વરતે વધતી આનન્દ કેલી..
શ્રત. ૩
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૪
વાર્ષિક ૫ વર્ષ સંગ્ર
રસ સંચારિણી તું બ્રહ્માણી, શ્વેત મ્હેલે વસતી દીલ આણી; લક્તા પર તૂટી મે જાણી.
શ્રુત૦ ૪
ઘરડા મુનિ પણ વાદી બનતા, વૃદ્ધવાદી નામે વખણાતા, સુરિ અભય દેવ ટીકા કરતા. અપભટ્ટ સૂરિને મલવાદી, હેમચંદ્ર મલયગિરિગુરૂ આદિ; દેવેન્દ્ર લહે વાંછિત આદિ.
શ્રત પ
શ્રુત॰ t
માત મુજ હૃદયે નિત નિત વસો,
ગુરૂ નેમિસૂરિપદ અનુસર;
હું પદ્મસૂરિ વરને દેજો.
આદિજીણંદની આરતી.
જય જય આરતી આદિ જિનદ્યા, નાભિ રાયા મારૂ દેવીકા નંદા; પેડેલી આરતી પૂજા કીજે, નરભવ પામીને લાડેા લીજે.
દુસરી આરતી દીન દયાળા; ધુળેવ નગરમાં જગ અજવાળ્યા. તીસરી આરતી ત્રિભુવન દેવા; સુરનર ઇંદ્ર કરે તારી સેવા. ચેાથી આરતી ચોગતિ ચરે; મન વાંછિત ફળ શિવ સુખ પૂરે. પંચમી આરતી પુન્ય ઉપાયા; મૂળચંદે રીખવ ગુણુ ગાયા.
શ્રુત છ
જય૦ ૧
જય૦ ૨
જય૦ ૩
જય૦ ૪
જય૦ ૫
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૫
શાંતિ જિનની આરતી
અથ શાંતિ જિનની આરતી. જય જય આરતી શાંતિ તુમારી,
તેરા ચરણકમળકી મેં જાઉં બલિહારી. જ૦ ૧. વિશ્વસેન અચિરાછકે નંદા, શાંતિનાથ મુખ પૂનમચંદા.જય૦૧ ચાલીસ ધનુષ્ય સેવનમય કાયા,મૃગલંછન પ્રભુ ચરણ સુહાયા.૦૨ ચક્રવતી પ્રભુ પાંચમા સેહે, સેળમા જિનવર જગ સહ મેહે જ૦૩ મંગલ આરતી તેરી કીજે, જન્મ જન્મને લાહો લીજે. જ૦૪ કરજેડી સેવક ગુણ ગાવે, સે નર નારી અમર પદ પાવે. જપ
શ્રી આદિ જિનની આરતી, અપસરા કરતી આરતી જીન આગે, હાંરે જિન આગેરે જીન આગે; હાંરે એને અવિચળ સુખડાં માગે, હાંરે નાભિ નંદન પાસ. અપસરા ૧ તા થેઈ નાટક નાચતી, પાય ઠમકે, - હારે દેય ચરણમાં ઝાંઝર ઝમકે, હાંરે સોવન ઘુઘરડી ઘમકે, હારે લેતી ફુદડી બાલ. અપસરા. ૨ તાલ મૃદંગ ને વાંસળી ડફ વીણું, હાંરે રૂડા ગાવંતી સ્વર ઝીણા; હારે મધુર સુરાસુર નયણું, હાંરે જેતી ચુખડું નિહાળ. અપસરા૩ ધન્ય મરૂદેવા માતને પુત્ર જીયા, હાંરે તેરી કંચન વરણ કાયા;
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૬
વાર્ષિક ૫ સ મ હું
હાંરે મેં તે પૂરવ પુણ્યે પાયા, હાંરે મુખ્ય
તેરા દ્વાર. અપસરા ૪
અપસરા૦ ૫
પ્રાણ જીવન પરમેશ્વર પ્રભુ પ્યારે, હાંરે પ્રભુ સેવક હું છું તારા, હાંરે ભવા ભવનાં દુ:ખડાં વારા, હાંરે તુમે ટ્વીન ાળ. સેવક જાણી આપના ચિત્ત ધરજો, હાંરે મારી આપદા સઘની હરજો; હાંરે મુનિ માણેક સુખીયેા કરજો. હાંરે જાણી પાતાના ખાળ અપસરા ૬ આરતી.
જયદેવ જયદેવ જય જિનવર દાતા,
અરિહા કેરી,
શાતા. જય૦ ૧
.
પ્રભુ જય જિનવર દાતા, આરતી આરતી અરિહા કરી, કરતા સુખ દુસરી આરતી નાથ શેત્રુજય કરના પ્રભુ પાપ પડલસહુ જાવે, પા॰ ગિરિ ઉપર ચડતાં જય૦ ૨ આરતી કરતા ઇંદ્ર ત્રિભુવનની ત્રીજી, પ્રભુ ત્રી કંચન ગિરિ ઉપર કં૦ મનથી બહુ રીઝી. જય૦ ૩ ચેાથી આરતી નાથ ચઉગતી તા જાવે. પ્રભુ૦ ચ૦ ભાવે ભક્તિ કરીએ, ભા॰ ભવજલને તરવા. જય૦ ૪ પંચમી આરતી નાથ પવિત્ર થવા કરીએ; પ્ર॰ ના૦
આ ભવજલમાં રહીને આ લાવા શુભ લઈએ. જય આરતી પંચ ઉતારી જિનવર ગુણ ગાવા; પ્ર॰ જિન॰ પ્રીતમ તુંમ પરતાપે પ્રી॰ કુલ યુદ્ધો થાવા. જય ર
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________
મંગલચાર
અથ મંગલચાર, ચારૂ મંગળ ચાર આજ મારે ચારૂ મંગળ ચાર. દેખે દરસ સરસ જનજીક, શેભા સુંદર સાર. આ૦ ૧ છિનું છિનું છિનું મનમોહન ચરચો, ઘસી કેસર ઘનસાર. આ૦૨ વિવિધ જાતીકે પુષ્પ મંગા, મેઘર લાલ ગુલાલ. આ૦ ૩ ધુપ ઉખેને કરે આરતી, મુખ બોલો જયકાર. આ૦ ૪ હર્ષ ધરી આદીશ્વર પુજે, ચૌમુખ પ્રતિમા ચાર. આ૦ ૫ હૈયે ધરી ભાવ ભાવના ભાવ,જિમ પામે ભવ પાર. આ૦ ૬ સકળચંદ સેવક જિનજીકે, આનંદઘન ઉપકાર. આ૦ ૭
ઉચ્છવ.
ઓચ્છવ રંગ વધારણાં, પ્રભુ પાસને નામે કલ્યાણુક ઓચ્છવ કીયો, ચડતે પરિણામે. શતવર્ષ આયુ જીવીને, અક્ષય સુખ સ્વામી, તુમ પદ સેવા ભક્તિમાં, નહીં રાખું ખામી. સાચી ભક્તિ સાહેબા, રીઝો એક વેળા શ્રી શુભવીર હવે સદા, મન વંછિત મેળા.
મંગળદીવો
દીરે દી મંગલિક દીવે, આરતી ઉતારણ બહુ ચિરંજીવે. સેહામણું ઘેર પર્વ દીવાળી, અમર ખેલે અમારા બાળી. દીપાળ ભણે એણે કુળ અજુઆણી, ભાવે ભગતે વિઘન નિવારી, દીપાળ ભણે એણે કળી કાળે, આરતી ઉતારી રાજા કુપારપાળે. અમઘેર મંગલિક, તમઘેર માંગલિક મંગલિક ચતુર્વિધ સંઘને હેજે.
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૮
વાર્ષિક ૫ વ સ થ હ
શ્રી ચિદાનંદજી કૃત સંગ્રહ,
પદ પહેલું.
( રાગ-માસ ) પિયા પરઘર મત જા રે, કરી કરુણુ મહારાજ, પિયા કુળ મરજાદા લોપકે છે, જે જન પરઘર જાય; તિણુકું ઉભય લેક સુણ પ્યારે; રંચક શેભા નાંય. ૧ કુમતા સંગે તુમ રહે રે, આગે કાળ અનાદર તામે મેહ દિખાવહુ પ્યારે, કહા નીકાલે સ્વાદ. પિ. ર લગત પિયા કહ્યો માહરે રે, અશુભ તુમારે ચિત્ત પણ મોથી ન રહાય પિયા રે, કહા વિના સુણ મિત્ત. ૩ ઘર અપને વાલમ કહે રે, કેણ વસ્તુકી ખોટ ફેગટ તદ કિમ લીજીએ પ્યારે, શીશ ભરમકી પોટ. ૪ સુની સુમતાકી વિનતિ રે, ચિદાનંદ મહારાજ મુમતાનેહ નિવારકે પ્યારે, લીને શિવપુર રાજ. પિયા. ૫
પદ બીજુ.
(રાગ કાશી અથવા વેલાઉલ. ) અકળ કળા જગજીવન તેરી–(એ આંકણી.) અંત ઉદધિથી અનંતગણું તુજ;
જ્ઞાન મહા લઘુબુદ્ધિ યે મેરી અકળ૦ ૧ નય અરૂ ભંગ નિખેપ બિચારત, પૂરવાર થાકે ગુણ હેરી, વિકલ્પ કરત થાગ નવી પામે, નિર્વિકલ્પતે હેત ભરી. ૨
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિદાનંદ કૃત ૫૯ સંગ્રહ
૪૦૦ અંતર અનુભવ વિણ તુજ પદમેં,
યુક્તિ નહિં કે ઘટત અનેરી, ચિદાનંદ પ્રભુ કરી કીરપા અબ, દીજે તે રસ રીઝ ભરી. ૩
પદ ત્રીજું,
રાગ-વિલાસ.
જુઠી જગ માયા નરકેરી કાયા,
ર્યું બાદરકી છાયા મારી, જ્ઞાનાંજન કર ખોલ નયન મમ,
સદ્દગુરૂ ઈશુવિધ પ્રગટ લખાઈરી. ૧ મૂલ વિગત વિષવેલ પ્રગટી ઈક,
( પત્ર રહિત ત્રિભુવનમેં છાઈરી, તાસ પત્ર ચૂણ ખાત મિરગલા, | મુખ વિન અચરિજ દેખું હું આઈરી. ૨ પુરૂષ એક નારી નિપજાઈ,
તે તે નપુંસક ઘરમેં સમાઈરી; પુત્ર જુગલ જાયે તિણ બાલા,
તે જગ માહે અધિક દુઃખદાઈરી. ૩ કારણ બિન કારજકી સિદ્ધિ,
કેમ ભઈ મુખ કહી નવ જારી; ચિદાનંદ એમ અકળ કળાકી,
ગતિ મતિ કે વિલે જન પાઈરી. ૪
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________
વા ષિ ક ૫ ૧ સં થ પદ ચોથું, શ્રી નેમિનાથનું સ્તવન.
(રાગ–કેર.). અખિયાં સફળ ભઈ, અલિ! નિરખત નેમિજિનંદ અ આંકણું. પદ્માસન આસન પ્રભુ સેહત, મેહત સુર નર ઇંદ; ઘુઘરબાલા અલખ અનેપમ, મુખ માનું પૂનમચંદ. અ. ૧ નયન કમળદલ, શુક્ષુખ નાસા, અધર બિંબ સુખકંદ; કુંદકલી ર્યું દંતિપતિ રસના દલ શેભા અમંદ. અ૦ ૨ કંબુ ગ્રીવ ભુજ કમલનાલ કર, રક્તાત્પલ અનુચંદ હદય વિશાળ થાળ કટિ કેસરી, નાભિ સરોવર બંદ. ૩. કદલી ખંભ યુગ ચરન સરોજ જસ, નિશદિન ત્રિભુવન વંદ ચિદાનંદ આનંદ મૂરતિ, એ શિવાદેવીનંદ. - અ. ૪
પદ પાંચમું.
(રાગ-રવ.) વિરથા જન્મ ગમાયે મૂરખ ! વિરથા એ આંકણી રચક સુખરસ વશ હાય ચેતન, અપને મૂલ નસાયે પાંચ મિથ્યાત ધાર તું અજહું, સાચ ભેદ નવિ પા. ૧ કનક કામિની અરૂ એહથી, નેહ નિરંતર લાયે; તાહથી તું ફિરત સુરાને, કનક બીજ માનુ ખાય. ૨ જનમ જરા મરણાદિક દુ:ખમેં, કાળ અનંત ગમાયે; અરહટ ઘટિકા જિમ કહે યાકે અંત અજહું નવિ આયે. ૩ લખ ચોરાશી પહેર્યા ચોલના, નવ નવ રૂ૫ બનાયે, વિન સમકિત સુધારસ ચાખ્યા, ગિણતી કેઉ ન ગણાયે.૪
રંગ
કરી , તે વિમાન આ
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિદાનંદજી કૃત પદ સંગ્રહ
૪૧૧ એતી પર નવિ માનત મૂરખ, એ અચરજ ચિત આયે; ચિદાનંદ તે ધન્ય જગતમેં, જિણે પ્રભુશું મન લાયે.
- પદ ૬ હું.
( રાગ-ધનાશ્રી. ), સતે ! અચરિજ રૂપ તમાસા, સતે- એ આંકણી કીડીકે પગ કુંજર બાંધે, જળમેં મકર પીયાસા. સંતે ૧ કરત હલાહલ પાન રુચિધર, તજ અમૃતરસ ખાસા, ચિંતામણિ તજ ધરત ચિત્તમેં કાચ શકલકી આશા..સૌ૦૨ બિન બાદર વરસા અતિ બરસત, બિનદિગ બહત બતાસા વા ગલત હમ દેખા જલમેં, કેરા ૨હત પતાસા.સંતેa વેર અનાદિ પણ ઉપરથી, દેખત લગત બગાસા; ચિદાનંદ સેહી જન ઉત્તમ, કાપત થાકા પાસા. સંતે!૦ ૪
પદ સાતમું.
- ( રાગડી ) હું હું હું હું,
સેહં હં રટના લગીરી–સો આંકણી ઇંગલા પિંગલા સુખમના સાધકે, અરૂણુ પ્રતિથી પ્રેમ પગીરી વંકનાલ ખટચક ભેદક, દશદ્વાર શુભ તિ જગીરી. ૦૧ ખુલતકપાટ ઘાટ નિજ પાયે, જનમ જરા ભય ભીતિ ભગીરી; કાચ શકલ દે ચિંતામણિ લે મુમતા કુટિલકું સહજ ઠગીરી. સેર વ્યાપક સકળ સ્વરૂપ લખે ઈમ,
- જિમ નભમેં મગ લહત ખગીરી; ચિદાનંદ આનંદ મૂરતિ, નિરખપ્રેમર બુદ્ધિ થગીરી. સો૩
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૨
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ગ હ
પદ આઠમું | ( રાગ-આશાવરી તથા ગેડી) અબધુ નિરપેક્ષ વીરલા કેઈ, દેખ્યા જગ સહુ જોઈ અ. સમરસ ભાવ ભલા ચિત્ત જાકે, થાપ ઉથાપ ન હાઈ અવિનાશીકે ઘરકી બાતાં, જાનેગે નર સોઈ. અ. ૧ રય-રંકમેં ભેદ ન જાને, કનક ઉપલ સમ લેખે; નારી નાગણકે નહીં પરિચય, તે શિવમંદિર દેખે. અ૦ ૨ નિંદા સ્તુતિ શ્રવણ સુણીને, હર્ષ શોક નવિ આણે. તે જગમેં જોગીસર પૂરા, નિત્ય ચઢતે ગુણઠાણે. અ૦ ૩ ચંદ્ર સમાન સૌમ્યતા જાકી, સાયર જેમ ગંભીરા, અપ્રમત્ત ભારંડપરે નિત્ય, સુરગિરિસમ શુચિધીરા. અ. ૪ પંકજ નામ ધરાય પંકહ્યું, રહત કમળ જિમ ન્યારા; ચિદાનંદ ઈશ્યા જન ઉત્તમ, સે સાહિબકા પ્યારા. અ૦ ૫
પદ નવમું.
( રાગ-ટાડી) કથણી કથે સહુ કેઈ રહણ અતિ દુર્લભ હોઈ આ૦ શુક રામકે નામ વખાણે, નવિ પરમારથ તસ જાણે યા વિધ ભણી વેદ સુણાવે, પણ અકળ કળા નવિ પાવે. ૧ ષટસ્વિંશ પ્રકાર રસોઈ, મુખ ગણતાં તૃપ્તિ ન હાઈ શિશુ નામ નહીં તસ લેવે, રસ સ્વાદત સુખ અતિ લેવે. ૨ બંદીજન કડખા ગાવે, સુણી શરા શીશ કટાવે, જબ રૂડમુંડતા ભાસે, સહુ આગળ ચારણ નાસે. કહણી તો જગત મજુરી, રહણ હું બંદી હજુરી; કહણી સાકર સમ મીઠી, રહણ અતિ લાગે અનીડી.
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિદાનંદજીકત પદસંગ્રહ
૪૧૩ જબ રહણકા ઘર પાવે, કથણું તબ ગિજુતી આવે, અબ ચિદાનંદ ઈમ જોઈ, રહણકી સેજ રહે સે.
પદ ૧૦ મું.
(રાગ-આશાવરી) મારગ સાચા કોઉ ન બતાવે, જાકું જાય પૂછીયે તે તે અપની અપની ગાવે. મારગ, આંકણ. મતવારા મતવાદ વાદધર, થાપત નિજ મત નીકા; સ્યાદ્દવાદ અનુભવવિન તાકા, કથન લગત મેહે ફીકા. મારગ ૧ મત વેદાંત બ્રહ્મપદ ધ્યાવત, નિશ્ચય પખ ઉર ધારી; મીમાંસક તે કર્મ પદે તે, ઉદય ભાવ અનુસારી. મારગ ૨ કહત બોદ્ધ તે બુદ્ધદેવ મમ, ક્ષણિક રૂપ દરસાવે; નૈયાયિક નયવાદ ગ્રહી તે, કરતા કેઉ ઠેરાવે. મારગ ૩. ચારવાક નિજ મન:૯૫ના, શૂન્યવાદ કેઉ ઠાણે, તિન મેં ભયે અનેક ભેદ તે, આપણે આપણી તાણે. મારગ ૪ નય સરવંગ સાધના જામેં, તે સરવંગ કહાવે, ચિદાનંદ એસા જિન મારગ, જી હાય સે પાવે. મારગ ૫
૫દ ૧૧ મુ. * ( રાગ-આશાવરી) અબધુ ખોલિ નયન અબ જેવો ! દ્વગમુદ્રિત કયા સે. અબધુત્ર આંકણી. માહ નિંદ સેવત તું ખયા, સરવસ માલ અપાણા; પાંચ ર અજહુ તોય લુંટત, તાસ મરમ નહિ જાણું. અબ૦૧ મલી ચાર ચંડાલ ચોકડી, મંત્રી નામ ધરાયા; પાઈ કેફ પીયાલા તેહ, સક્લ મુલક ઠગ ખાયા. અબધુ ૨
પદ -
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________
=
૪૧૪
વા ષિ ક ૫ ૧ સં ૨ હ શત્રુ રાય મહાબલોદ્ધા, નિજ નિજ સેન સજાવે, ગુણઠાણામેં બાંધ મોરચે. ઘેર્યા તુમ પુર આયે. અબધુ ૩ પરમાદી તું હેય પિયારે, પરવશતા દુઃખ પાવે; ગયા રાજ પુરસારથસેંતી, ફિર પાછા ઘર આવે. અબધુ ૪ સાંભલી વચન વિવેકમિત્તકા, નિમેં નિજ બળ જોડયા; ચિદાનંદ એસી રમત રમતા. બ્રા બંકા ગઢ તોડયા,અબધુ ૫
પદ ૧૨ મું.
(રાગ ભૈરવ). જાગ રે બટાઉ! અબ ભઈ ભેર વેરા. જાગ રે આંકણી ભયા રવિકા પ્રકાશ, કુમુદહુ થયે વિકાસ ગયા નાશ પ્યારે મિથ્યા-રેનકા અધેરા. જાગ રે૧ સૂતાં કેમ આવે ઘાટ, ચાલવી જરૂર વાટ; કઈ નહી મિત્ત પરદેશમેં ક્યું તેરા. જાગ રે ૨ અવસર વીતી જાય, પીછે પછતાવો થાય; ચિદાનંદ નિર્ચે એ માન કહા મેરા. જાગ ૨૦ ૩
પદ ૧૩ મું.
( રાગ-જંગલ કાફ ). જગમેં ન તેરા કેઈ, નર દેખહ નિહચું જોઈ. આ સુત માત તાત અરૂં નારી, સહુ સ્વારથકે હિતકારી; બિન સ્વારથ શત્રુ સોઈ, જગમેં ન તેરા કે ઈ. ૧ તું ફિરત મહા મદમાતા, વિષયન સંગ મૂરખ રાતા નિજ અંગકી સુધબુધ ખાઈ, જગમેં ન તેરા કેઈ. ૨ ઘટ જ્ઞાનકલા નવ જાકું, પર નિજ માનત સુન તાકું. આખર પછતાવા હોઈ, જગમેં ન તેરા કેઈ. ૩
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિદાનંદજી કૃત પદ સંગ્રહ
નવિ અનુપમ નરભવ હાર, નિજ શુદ્ધ સ્વરૂપ નિહારી, અંતર મમતામલ ધોઈ જગમેં ન તેરા કઈ. ૪ પ્રભુ ચિદાનંદકી વાણી, ધાર તું નિચે જગ પ્રાણી; જિમ સફલ હેત ભવ દેઈ, જગમેં ન તેરા કે ઈ. ૫
પદ ૧૪ મું.
( રાગ-જંગલો કાફી ) જુઠી જુઠી જગતજી માયા, જિને જાણ ભેદ તિને પાયા. તન ધન જોબન મુખ જેતા, સહુ જાણું અથિર સુખ તેતા; નર જિમ બાદલકો છાયા, જુઠી જુઠી જગતકી માયા. ૧ જિમ અનિત્ય ભાવ ચિત્ત આયા, લખ ગલિત વૃષભકી કાયા બૂઝે કરકંડુ રાયા, જુઠી જુઠી જગતકી માયા. ઈમ ચિદાનંદ મનમાંહી, કછુ કરીએ મમતા નાંહિ, સદ્દગુરૂએ ભેદ લખાયા, જુઠી જુઠી જગતકી માયા. ૩
પદ ૧૫ મું. હો પ્રતમ! પ્રીતકી રીત અનિત તજી ચિત ધારીયે, હે વાલમજી ! વચન તણે અતિ ઉડે મરમ
વિચારીએ એ આંકણી તમે કુમતિકે ઘર જાવે છે, નિજ કુળમેં ખોટ લગાવો છે ધિક! એઠ જગતની ખાવે છે, તે પ્રીતમજી ... ૧ તમે ત્યાગ અમી વિષ પીયો છે, કુગતિને મારગ લીયે છે, એ તો કાજ અજુગતો કીયો છે, પ્રીતમજી l૦ ૨ એ તે મેહરાયકી ચેટી છે, શિવ સંપત્તિ એહથી છેટી છે , એ તો સાકર તેગ લપેટી છે. હે પ્રીતમજી !
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાર્ષિક ૫ ૧ સં ગ હ એક શંકા મેરે મા આવી છે, કિણ વિધ એ તુમચિત્ત ભાવી છે? એ તે ડાકણ જગમેં ચાવી છે. હા પીતમજી !૦ ૪ સહુ શુદ્ધિ તમારી ખાઈ છે, કરી કાયમતિ ભરમાઈ છે, તમે પુણ્ય એ પાઈ છે. હે પ્રીતમ!. ૫ મત આંબકાજ બાવલ બે અનુપમ ભવ વિરથા નવી છે, અબ ખેલ નયન પરગટ જેવોહે પ્રીતમજી l૦ ૬ ઈશુવિધ સુમતા બહુ સમજાવે, ગુણ અવગુણ કરી બહુ દરસાવે, સુણી ચિદાનંદ નિજ ઘર આવે. હે પ્રીતમજી!
પદ ૧૬ મું.
( રાગ-સોરઠ) કયા તેરા કયા મેરા. પ્યારે સહુ પડાઈ રહેગા, ક્યા તેરા આં. પછી આપ ફિરત ચિહું દિશથી, તરૂવર રેન વસરા, સહુ આપણે આપણે મારગતું, હેત ભેરકી વેરા. પ્યારે. ૧ ઇંદ્રજાળ ગંધર્વ નગર સમ, ડેઢ દિનકા ઘેરા; સુપન પદારથ નયન ખુલ્યાજિમ, જરત ની બહુવિધ હેયો પ્યારે ૨ રવિસુત કરત શીશ પર તેરે, નિશદિન છાના ફેરા; ચેત શકે તે ચેત ચિદાનંદ, સમજ શબ્દ એ મેરા. પ્યારે૩
" પદ ૧૩ મું
(રાગ પીલુ-ત્રિતાળ) મુસાફર! રેન રહી અબ થેરી. એ ટેક. . . જાગ જાગ તું નિંદ ત્યાગ ૮, હેત વસ્તુટી ચેરી. અસા. ૧ મંજીલ દૂર ભર્યો ભવસાગર, માન ઉર, મતિ મેરી. મુસા. ૨ ચિદાનંદ ચેતનમય મુરત, દેખ હદયદ્રગ બેરી. | મુસા. ૩
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
_