Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
१५०
उत्तगध्ययनसूत्रे पूर्व-कर्म चास्ति' इत्युक्तम् , तेन-कर्मणा कर्ता नास्तीत्यस्य विघातो भवति। यथा वा-अय वालको बन्ध्याममूत , इत्यादि ॥ ११ ॥ अयुक्तम्-सुद्धया चिन्त्यमानम्-अनुपपत्तिक्षमम् । यया
"तेपा कटतटभ्रष्टे,-जानां मदविन्दुभिः ।
मार्तत नदी घोरा, हस्त्यश्वरथाहिनी ॥१॥ यथा वा-बायकस्य मुनिदर्शनहायुभिरुपाश्रयः सभृतः ॥ १२ ॥
क्रमभिन्न-पत्र क्रमो नाराध्यते। यथा-'श्रोत्रच सुर्घाणरसनस्पर्शनाना पियाः विरोधी है कारण कि जव कर्म है तो कोई न कोई इनका को भी हैं-फिर यह कहना कि इनका कोई कर्ता नहीं है यह व्यारत दोप है । इसी तरह "अयवालकोवन्ध्याप्रसूतः" अर्थात् यह बालक यध्यापुत्र है यह भी समझना चाहिये ॥ ११ ॥ जो युक्ति सह नही होता है वहा अयुक्त दोष आता है जैसे-हाथियों का वर्णन करते समय ऐसा कहा जाय कि उनके हाथियो के गण्डस्थल से च्युत मदजल का इतना अधिक प्रवाह वहा कि वहां एक घोर नदी हो गई जिसमें हाथी, अश्व एव रथ सब के सब वह गये। यह बुद्धिकल्पित चीज युक्ति सह नहीं है। इस लिये ये अयुक्त नामका दोष है। इसी तरह यह कथन भी " कि मुनियों के दर्शन से श्रावकों की आखों से इतने आनदाश्रु निकले कि उपाश्रय भर गया" ॥ १२॥ जहा क्रम वर्णन पर ध्यान नहीं रखा जाता है वहा क्रमभिन्न नामका दोप है-जैसे-श्रोत्रचक्षुर्माणरसनस्पर्शनाना विषया: रूपगधशब्दस्पर्शरसाः, ऐसा कोई सूत्र बनावें तो उसमे क्रमभिन्न नाम પૂર્વાપરમાં વિરોધી છે કારણ કે, જ્યારે કર્મ છે તે કઈને કઈતેને કર્તા પણ હે જોઈએ પછી એ કહેવું કે એને કઈ કર્તા નથી એ “વ્યાહત દેવ છે આ Na" अय वालको वन्ध्याप्रसूत " अर्थात् “म मा 4.4 पुत्र छ” सेम કહેવું તે પણ સમજવું જોઈએ (૧૧) જે યુક્તિ પુર સર નથી ત્યા અયુક્ત વૈષ આવે છે જેમ હાથીનુ વર્ણન કરતી વખતે એમ કહેવામાં આવે કે તે હાથીના ગડસ્થલથી ચુત મદજળને એટલે વધુ પ્રવાહ નિકળ્યો કે, ત્યા એક ઘોર નદી થઈ ગઈ જેમાં હાથી, અશ્વ અને રથ આ બધા તણાઈ ગયા, આ બુદ્ધિ કરિપત ચિજ યુક્તિ સહ નથી આ માટે અયુક્ત નામને દોષ છે એવી રીતે
સુનિયાના દર્શનથી શ્રાવકની આખોમાથી એટલા આસું વહ્યા કે તેનાથી ઉપાશ્રય ભરાઈ ગયે આ કથન પણ અયુકત દેલવાળું છે (૧૨) યા કૅમવર્ણન ઉપર ધ્યાન नथी २मात त्या उभभिन्न नामना होष छ-२म श्रोत्रचक्षुर्घाणरसनस्पर्शनाना विषया-रूप-गध-शब्द-स्पर्श-रसा मे सूत्र मनात अभा भ.
