Uttaradhyayan Sutram Part 01

Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 826
________________

प्रियदर्शिनी टीका ग0 ३ गा ९ जीवविषये धर्माचार्यतिथ्यगुप्तयो संवाद. ६८५ यथाऽपरे पदेशास्ता मते जीवत्व न माप्नुवन्ति, तथा जीयतया त्वद्विवक्षितोऽपि चरमः प्रदेशस्तैः प्रदेशैविना जीवत्व न प्राप्नुयात् । सर्वेपा प्रदेशानामप्यापेक्षिकचरमत्वसिद्धः (१)।
जब प्रथमादिप्रदेशेषु जीवत्व न मन्यते, तर्हि चरमप्रदेशेऽपि भवन्मते जीनत्व न स्यात् । तथाहि-अन्त्यप्रदेशोऽपि न जीव , प्रदेशत्वात् , प्रथमादिप्रदशत् (२)।
इति पाठपक्षस्य विकल्पद्वयम् ॥६॥ तिष्यगुप्तः प्राहा-ननु इय मतिज्ञा आगमनाधिता, यतः पूर्वोक्तालापकरूपे श्रुते के विना जैसे अपर प्रदेश तुम्हारे मन्तव्यके अनुसार जीवरूप नहीं माने जातेहैं उसी तरह जिस चरम प्रदेशको तुम जीवरूपसे विवक्षित कह रहे हो ऐसा वह चरम प्रदेश भी उन दितीयादि प्रदेशो के विना जीवस्वरूप नहीं माना जा सकता है, क्या कि अपंक्षा से सर्व प्रदेशो का चरमत्व पहले सिद्ध हो चुका है। .. यदि प्रथमादिप्रदेशों में जीव नही मानो जायगा तो चरम प्रदेश में भी तुम्हारी मान्यतानुसार जीवपना नहीं आ सकता है। प्रयोग-" अन्त्यप्रदेशोऽपि न जीव प्रदेशत्वात् प्रथमादिप्रदेशवत्" प्रथमादि प्रदेश की तरह अन्त्यप्रदेश भी प्रदेश होने से जीवस्वरूप नहीं हो सकता है (२) ये छठे पक्ष के दो विकल्प हए ॥६॥
तिप्यगुप्त कहता है--आप इस अनुमान प्रयोग से जो अन्त्यप्रदेश में जीवत्व का निषेध करते हैं सो आपका यह कथन आगम से बाधित होता है, क्यो कि पूर्वोक्त आलापकरूप आगम मे प्रथमादि प्रदेशों मे તમારા માનવા મુજબ જીવરૂપ માનવામાં આવતા નથી એજ રીતે જે ચરમ પ્રદેશને તમે જીવરૂપથી વિવક્ષિત કરી રહ્યા છો તેવા તે ચરમ પ્રદેશ પણ એ દ્વિતીયાદિ પ્રદેશ વિનાના જીવ સ્વરૂપ માનવામાં આવતા નથી કેમકે, અપે ક્ષાથી સર્વ પ્રદેશોનુ ચરમત પહેલાં સિદ્ધ થઈ ચુકેલ છે (૧)
પ્રથમ આદિ પ્રદેશમાં જે જીવ ન માનવામાં આવે તો ચરમ પ્રદેશમાં પણ તમારી માન્યતા અનુસાર જીવપણ આવી શકતું નથી
प्रयोग-"अन्त्यप्रदेशोऽपि न जीव प्रदेशत्वात् प्रथमादिप्रदेशवत्" प्रथम माति પ્રદેશની માફક અત્યપ્રદેશ પણ પ્રદેશ હેવાથી જીવ સ્વરૂપ બની શકતો નથી
છે આ છઠ્ઠા પક્ષના બે વિક૯પ થયા છે | તિષ્યગુપ્ત કહે છે - આપ આ અનુમાન પ્રયોગથી અજ્યપ્રદેશમાં જીવત્વને નિષેધ કરે છે, તે આપનુ એ કહેવુ આગમથી બાધિત થાય છે કેમકે, પૂર્વોક્ત આલાપકરૂપ આગમમાં પ્રથમાદિ પ્રદેશોમાં જીવત્વ નથી એ


Page Navigation
1 ... 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961