Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० ३गा ९ गुप्ताचार्यरोद्दगुप्तयोर्वाद
७५१
आचार्यो वदति-यदा शुभाशुभकर्मान्वितमेक जीवस्य खण्डम् अन्यजीवस्य संवध्यते, अन्यसमन्धिखण्ड तु तस्य सनध्यते, तदा तत्सुखादयोऽन्यस्य प्राप्नुवन्ति अन्यनुखादयस्तु तस्य, इत्येव सर्वजीवाना परस्पर सुखादिगुणसाकर्यं स्यात् । तथा - एकस्य कृतनाशः, अन्यस्य अकृताभ्यागम इत्यादयोऽपि दोषाः स्युः ।
रोरगुप्तः पृच्छति - ननु जीवस्य च्छेदे स्वीक्रियमाणे सर्वजीवाना परस्परसुखादिसाकर्यं कृतनाशोऽकृताभ्यागमश्चेत्यादयो दोषाः स्युरिति मास्तु जीवस्य नाशापरपर्यायश्छेदः, किंतु-जीवादपृथग्भूतोऽपि जीवनद्धोऽपि जीवदेशो नोजीव इत्युच्यते, यथा धर्मास्तिकायादेरेकदेशो नोधर्मास्ति कार्यादिस्तद्वत्, ।
इसके ऊपर श्रीगुप्ताचार्य ने कहा कि जिस समय शुभ अशुभ कर्मो से अन्ति जीवका खड अन्यजीव से बधेगा, तथा अन्यजीव सबधी खड उस जीव से बधेगा तो उस समय उस जीव के सुग्वादिक उस मे प्राप्त हो जायेगे, और इस के उस में जाकर प्राप्त हो जायेंगे, इस प्रकार परस्पर में समस्त जीवो के सुखादिकगुणों में सकरता की आपत्ति आजायेगी। इससे एक के कृतकर्म का विनाश और अन्य के अकृत कर्म का भोग भी मानना पडेगा । और भी अनेक दोष इस प्रकार की मान्यता मे आते हैं।
रोहगुप्त ने पुनः कहा कि यदि जीव का छेद स्वीकार किया जाय तो ही सर्व जीवों के सुखादिकोका परस्पर मे साकर्य एव कृतकर्म को नाश और अकृतकर्म का आगमन आदि दोप आते हैं, इसलिये पर्यायछेदरूप नाश जीव का नही मानना चाहिये किन्तु जिस प्रकार धर्मास्तिकाया
આ સામે શ્રી ગુપ્તાચાર્યે કહ્યુ કે, જે સમયે શુભ અશુભ કર્મોથી યુક્ત જીવન ખ ડ અન્યજીવથી ખ ધારો અને અન્યજીવ સ ખ ધી ખ ડ તે જીવથી ખ ધાશે તા તે સમયે તે જીવના સુખ વિગેરે તેમા પ્રાપ્ત થઇ જશે અને તેના તે ખીામા મળી જઈને પ્રાપ્ત થશે. આ પ્રકારે પરસ્પરમા સમસ્ત જીવેાને સુખાર્દિક ગુણેામા સકરતાની આકૃત ઉભી થશે તેનાથી તે એકના કરેલા કને વિનાશ અને બીજાના કર્યાં વિનાના ડના ઉપલેાગ પણ માનવા પડશે ખીજા પણ અનેક દેષ આ પ્રકારની માન્યતાથી ભાથાય છે
રગુપ્તે ફરીથી કહ્યુ જો જીવના છેદનને સ્વીકાર કરવામા આવે તા જ સજીવના સુખાર્દિકાના પરસ્પરમા સાક અને કૃતકમનાશ કરેલા ક નીષ્ફળ જાય અને અકૃતકનુ આગમન-નહી કરેલા કમ ઉદયમા આવે વિગેરે દોષ લાગે છે માટે પર્યાય છેદ્યરૂપ જીવના નાશ માનવા ન જોઈએ.
'
