Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
-
प्रियदर्शिनी टीका अ० ३ गा० १ अङ्गचतुष्टयदौर्लभ्ये पाश कटन्टान्त २ ५९७
चाणक्यस्तदा नन्दराज्यस्य द्वौ मागी कृत्वा पर्वताय चन्द्रगुप्ताय चैकैक भाग मदत्तवान् । नन्देन स्वभपने विपकन्या स्थापिता । तत्र पर्वतनृपस्ता विलोक्य मोहितो जातः, तस्याः स्पर्शमात्रेण पर्वतनृपो विपाक्रान्तः सनातः । तद्विपापहारार्थ चन्द्रगुप्तः प्रटच , स चाणक्येन प्रतिषेधिनः, तदनन्तर पर्वतनृपो मृतः। तदा चन्द्रगुप्तस्य राज्यमखण्ड सजातम् ।
अथ नन्दराज्यान्तर्गताः शत्रुलोकाचौर्यादिभिरुपद्रा कुर्वन्ति । चाणक्यचौराणा मगल है। चक्र के जो नव आरे टूट गये हैं उससे यह सूचित होता है कि नो पीढी पर्यन्त यह राज्य स्थिर रहेगा। इसके बाद चाणक्य, पर्वत और चद्रगुप्त राज्यभवन में प्रविष्ट हो गये।
चाणक्य ने उस मिले हुए नन्दराज्य के दो माग किरे । एक भाग पर्वत के लिये और दूसरा भाग चन्द्रगुप्त के लिये दिया । नद् के भवन में एक विपकन्या पाली हुई थी। पर्वत इस कन्या को देखकर उस पर मोहित हो गया।ज्यों ही उसने उसका स्पर्श किया कि उसका समस्त शरीर विप से व्याप्त हो गया । पर्वत के समस्त शरीर में व्याप्त विष को दूर करने के लिये चद्रगुप्त ने प्रयत्न करना चाहा, परन्तु चाणक्य ने उसे इसके लिये मना कर दिया अतः वह उससे दूर रहने लगा। याद में पर्वत मर गया। पर्वत के मरते ही चद्रगुप्त का एकछत्र राज्य हो गया।
राज्य परिवर्तित होने से अब नदराज्यान्तर्गत लोकों ने चोरी आदि उपद्रव करना प्रारभ कर दिया । चाणक्य ने चोरों को दमन ગળરૂપ નથી પરંતુ ભારે મગળરૂપ છે ચઢના જે નવ આરા તૂટી ગયા છે એનાથી એ સૂચિત થાય છે કે, તમારી નવી પેઢી સુધી આ રાજ્ય અચલ અને સ્થિર રહેશે પછી ચાણક્ય, રાજ પર્વત અને ચદ્રગુપ્ત બધા રાજભવનમાં ગયા
નદ રાજાના એ રાજ્યના ચાણયે બે ભાગલા પાડયા એક ભાગ રાજા પર્વતને અને એક ચદ્રગુપ્તને સુપ્રત કરવામાં આવ્યા ન દન રજભવનમાં એક વિષકન્યા ઉછેરવામાં આવી હતી પર્વત એને જોઈ એના ઉપર હીત બની ગયો તેણે એ કન્યાના શરીરને સ્પર્શ કર્યો કે તુરત જ તેના સમસ્ત શરીરમાં વિષ પ્રસરી ગયુ પર્વતના શરીરમાં પ્રસરી ગયેલા વિષને દૂર કરવા ચદ્રગુપ્ત તત્પર બન્ય એજ વખતે ચાણયે તેને તેમ કરતા અટકો આથી તેણે તેમ કરવુ માડી વન્ય વિષના ભારે પ્રકાથી પર્વતનું મૃત્યુ થયુ પર્વતના મૃત્યુને કારણે રાજાનg સમગ્ર રાજ્ય ચદ્રગુપ્તના એક છત્ર નીચે આવી ગયું
- રાજ્યનું પરિવર્તન થવાથી રાજ્યનું શાસન બદલાતા કેટલાક લોકેએ ચરી આદિ ઉપદ્રવને પ્રારંભ કરી દીધો ચાણકયે ચારી આદિ ઉપદ્રવ કરનારાઓ સામે