Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रियदर्शिनी टीका अ०३ गा ९ श्रद्धादोलभ्ये क्रियमाणकृतविषयक विचार ६५७ तदानीमदर्शनात् । दीर्घक्रियामालस्यान्ते तु कार्य भवितुमर्हति, तदानीमेव तस्य दर्शनात् । तदेव न निर्वर्तन क्रियाकाले कार्यमस्ति, अनुपलभ्यमानत्वाव , किंतु तनिष्ठामाल एव तदस्ति, तत्रैवोपलभ्यमानत्वात् , क्रियाकालनिष्ठाकालयोश्चात्यन्तभेदात् , जतः क्रियमाण कृत न भवति । सर्वलोकप्रत्यक्षानुभरसिद्धमेवैतत् ॥५॥ इति जमालेः पूर्वपक्षः।
एव मार्गविच्युतं जमालि प्रति स्थविराः प्रोचुः-आर्य ! किं विरुद्धवचन पदसि ?, रागद्वेपरहिताना सर्वज्ञानां जिनाना वचने दोपलेशोऽपि नास्ति, नहि ते मृपा भापन्ते । आर्य। "कृत न क्रियते, कृनत्वात् , कृतघटवत् " इति कुतर्कमानहीं हो सकता है, अतः "अनुपलभ्यमानत्वात् निर्वर्तन क्रियाकाले विवक्षितघटरूप कार्य नास्ति इति मन्तव्यम्" जब यह बात निश्चित हो जाती है तो यह बात भी स्वतः मान लेनी पड़ती है कि कार्य अपने निष्ठाकाल में ही बनकर तयार होता है, क्यो कि वही पर उसकी उपलब्धि होती है। क्रियाकाल एव निष्ठाकाल इन दोनो मे अत्यन्त भेद है इसलिये क्रियमाण कृत नहीं कहा जा सकता। यह पात सर्वजन साक्षिक भी है । यह पाचवा पक्ष है, यह हुवा जमालि का पूर्व पक्ष||५॥
इस प्रकार जमालि द्वारा स्थापित इस पूर्वपक्ष को सुनकर स्थविरों ने उनको मार्ग से च्युत जाना और इसलिये वे उनसे कहने लगे किहे आर्य । विरुद्ध बचन आप क्यों करते हैं ? रागद्वेपरहित सर्वज्ञ जिन भगवान के वचन अन्यथा नहीं होते हैं उनमे दोप का अश भी सभवित नहीं हो सकता है । साधारण पुरुषों की तरह वे मिथ्याभाषी " अनुपलभ्यमानत्वात् निर्वर्तनक्रियाकाले विवक्षितघटरुप कार्य नास्ति इति मतव्यम्" જ્યારે આ નિશ્ચિત બની જાય છે તે એ વાત પણ આપ મેળે માની લેવી પડે છે કે, કાયે પિતાના યોગ્ય વખતે જ બનીને તૈયાર થાય છે કેમકે, તે સ્થળે તેની ઉપલબ્ધિ થાય છે ક્રિયાકાળ અને નિકાકાળ આ બન્નેમાં અત્યત ભેદ છે આ માટે વિમાન શત કહી શકાય નહી આ વાત સર્વજનથી સાક્ષીભૂત છે આ પાચમે મુદ્દો આ થયે જમાલિને પૂર્વપક્ષ કે પરે
આ પ્રકારે જમાવિ દ્વારા સ્થાપિત એ પૂર્વપક્ષને સાભળીને વિરોએ જાય કે જમાલમુનિ ભગવાનના માર્ગથી ચલિત થયા છે અને તે માટે તેઓ તેમને કહેવા લાગ્યા કે, હે આર્યા વિરોધ વચન આપ કેમ કહે છે? રાગદ્વેષરહિત સર્વજ્ઞાન ભગવાનનુ વચન અન્યથા થતું નથી તેમ દોષને અશ પણ સ ભવિત થતો નથી સાધારણ પુરૂષની માફક તે મિથ્યાભાષી પણ નથી આપે જે અસત્કાર્યવાદને
उ०८३
