Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रियदर्शिनी टोका अ० १ गा ३९ विनीतशिष्यभावना
२४५ अय भावः-दुविनीतशिष्यः खल्वेन चिन्तयति-अय गुरुर्मा केवल खड्दुकादिभिः पीडयति न तु किमपि ममहित चिन्तयतीति ॥ ३८॥ ___ सविनयशिष्यस्य भावनामाह-- मूलम्-पुत्तो में भाय गाईत्ति, साहू कल्लाण मन्नई।
पावदिट्ठी 3 अप्पाण, साँस दौसेति मन्नई ॥३९॥ छाया-पुनो मे भ्राता ज्ञातिरिति, साधुः कल्याण मन्यते।
पापदृष्टिस्तु आत्मान, शास्यमान दास इति मन्यते ॥ ३९ ॥ टीका-'पुत्तो मे' इत्यादिजय शिष्यः, मे-मम, पुरतुल्य इति, भ्राताम्भ्रातृतुल्य इति, ज्ञातिः=ज्ञाति
भावार्थ-उभयलोकसवधी हितकारक उपदेश देने पर भी अविनीत शिप्यकी दृष्टिमे वह गुरु महाराज के शिक्षावचन हितकारक प्रतीत न होकर केवल कष्टप्रद चपेटा आदिरूप ही प्रतीत होते है । वह ऐसा मानता है कि ये मुझे इस बहाने केवल पीडित ही करना चाहते हैं। क्यों कि इन्हो ने कभी भी मेरे हित का विचार ही नहीं किया है तो फिर ये मेरे हित की बुद्धि से अच्छी बात कहेगे भी कैसे ॥ ३८॥
विनीत शिष्य की भावना कैसी होती है ! इसको इस गायाद्वारा सूत्रकार प्रकट करते हैं-'पुत्तो मे ' इत्यादि । ___ अन्ययार्थ-जव गुरुमहाराज शिष्यो को शिक्षा देते है तब उनमे जो (साहू-साधुः) विनीत शिष्य होता है वह इस प्रकार विचार करता
ભાવાર્થ –ઉભયલોક સ બ ધી હિતકારક ઉપદેશ દેવા છતા પણ અવિનીત શિષ્યની દષ્ટીમાં ગુરુ મહારાજનુ તે શિક્ષા વચન હિતકારક ન ગણતા કેવળ દુ ખદાયક તેમજ મુ જવનાર આદિરૂપ જ લાગે છે તે એવું માને છે કે, આ બહાના તળે તેઓ કેવળ પિડવાજ માગે છે કેમકે, તેમણે કદી પણ મારા હિતનો વિચાર કર્યો નથી તે તેઓ મારા હિતની ભાવનાથી સારી વાત કેવી રીતે કહે છે ૩૮ છે
વિનીત શિષ્યની ભાવના કેવી હોય છે-એને આ ગાથા દ્વારા સૂત્રકાર प्रगट उरे छे पुत्तो मे छत्यादि
અન્વયાર્થ—-જ્યારે ગુરુ મહારાજ શિષ્યને શિક્ષા આપે છે, ત્યારે એનામાં જે साहू-साधु विनीत शिष्य खाय छत से प्रधान विया२ ४२ छ है, मा शुरु
