Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
उत्तराध्ययन अय भाषः - मया रथा मैथुनविरमण फवम् , पृथैव चेन्द्रियाणि विमितानि यदह शुभमशुभ वा वस्तुस्वभाव प्रत्यक्षरूपेण नामिनानामीत्येन चिन्तनेन मनिर्विपाद न कुर्यात् । 'मि' इत्यार्पत्वात् प्रयमाणे द्वितीया ।। ४२ ॥
किञ्चमूलमन्तवोवहाणमादीय, पडि पडिवजेओ।
एंव पि विहर्रओ में, छम ने नियइ ॥३३॥ छाया--तपउपधानमादाय, प्रतिमा प्रतिपद्यमानस्य ।
एवमपि विहरतो मे, छद्म न निवर्तते ॥ ४३ ॥ इस गाधा मे एक मैथुन मात्र का ही ग्रहण इसलिये किया है कि अहिंसा
आदि सब की अपेक्षा यह दुस्त्यज होता है इसलिये मुनि विचारता है कि ऐसे दुष्कर त्याग करने पर भी मुझे कुछ लाभ नहीं हुआ। ___भावार्थ-इसका भाव यह है कि अवधि आदि प्रत्यक्ष ज्ञानों की प्राप्ति के अभाव में भिक्षु को अपनी आत्मा के लिये इस प्रकार के विचार से विषादित नहीं करना चाहिये कि-मुझे ब्रह्मचर्य का पालन नया तपश्चर्या करते २ बहुत काल हो चुका है अभी तक भी मुझे वस्तु का वास्तविक शुभाशुभ स्वभाव स्पष्ट रीति से बतलाने झाले प्रत्यक्ष ज्ञानो में से एक भी किसी ज्ञान की प्राप्ति नही हुई है। यह दीक्षा ब्रह्मचर्यव्रत और तपश्चर्या आदि मैंने व्यर्थ धारण किये। इसकी अपेक्षा तो ससारदशा में ही आनन्द था ॥४२॥ વાકય અહિ યોજીત કરી લેવું જોઈએ એ ગાથામાં એક મૈથુન માત્રનું એટલા માટે ગ્રહણ કરવામા આવેલ છે કે, અહિંસા આદિ બધાની અપેક્ષા એ દત્યજ હોય છે. આ માટે મુનિ વિચારતા હોય છે કે, આ દુષ્ક ત્યામ કરવા છતા પણ સને કાઈ લાભ થયો નહી
ભાવાર્થ—અને ભાવ એ છે કે, અવધિ આદિ પ્રત્યક્ષ જ્ઞાનની પ્રાપ્તિના અભાવમાં ભિક્ષુએ પિતાના આત્મા માટે આ પ્રકારને વિચાર કરી કદી વિષાદિત બનવું ન જઈએ-કે, મને બ્રહ્મચર્યનું પાલન અને તપશ્ચર્યા કરતા કરતા ઘણે સસેય ગમે તેમ છતા પણ વસ્તુને વાસ્તવિક શુભાશુભ સ્વભાવ સ્પષ્ટ રીતે બતાવ નાર પ્રત્યક્ષ જ્ઞાનમાથી કોઈ એક પણ જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થવા પામી શ્રી આ દીક્ષા, બ્રહ્મચર્યવ્રત અને તપશ્ચર્યા વગેરે મે નકામા ધારણ કર્યા છે. આની અપેક્ષા તે સસાર દશામાં જ આનદ હસે છે ૪ર છે
