Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० २ मा ३५ तुणस्पर्शपरीषद्दजय
तृणस्पर्शपीडायां मुनिना यत् कर्तव्य तद् बोधयितुमाह--- मूलम् - - आयवस्स निवाएंणं, अउँला हवेइ वेर्येणा । एव नच्चा नं सेवति", तंतुंजं तर्णतजिया ॥३५॥ छाया - आतपस्य निपातेन, अतुला भवति वेदना ।
एव ज्ञात्वा न सेवन्ते, तन्तुजं तृणतर्जिताः ॥ ३५ ॥ टीका- ' आयवस्स ' इत्यादि ।
४७३
भावार्थ - अचेलक पद से यहां स्थविरकल्पिक को भी जो अचेलक कहा है वह इसी अभिप्राय से कि वे शास्त्रमर्यादा के अनुसार ही वस्त्र रखते हैं, उससे अधिक नही आगम में स्थविरकल्पिक के लिये अल्पमूल्य वाले प्रमाणोपेन वस्त्रों का रखना मर्यादित है उनको ही ये धारण करते हैं । अत इस अवस्था मे भी ये अचेलक ही माने जाते हैं, इस विषय का विशेषरूप से खुलासा छठे अचेलक परीपह के प्रकरण मे किया जा चुका है। मुनि को तैलादिक की मालिश करना वर्जित है। तथा ये तपश्चर्या करते रहते हैं, इसलिये इनका शरीर रुक्ष हो जाता है । रूक्ष शरीर में खून अल्प होने से तृणस्पर्श आदि की वेदना अधिक होती है, अतः ऐसी अवस्था में साधु का कर्तव्य है कि वह उस वेदना को समभाव से सहन करे ॥ ३४ ॥
जब तृणस्पर्श से पीडा हो तब मुनि को क्या करना चाहिये सो कहते हैं - ' आयवस्स ' इत्यादि ।
ભાવા—અચલક પદથી અહિં સ્થવિરકલ્પિકને જે અચેલ કહ્યા છે તે એવા અભિપ્રાયથી કે તે, શાસ્ત્ર મર્યાદાની અનુસારજ વજ્ર રાખે છે તેનાથી અધિક નહી આગમમાં સ્થવિરકલ્પિક માટે અપમૃત્યવાળા પ્રમાણેાપેત વસ્ત્રોને રાખવા મર્યાદિત છે, એને જ તે ધારણ કરે છે આથી આ અવ સ્થામા પણ તે અચેલક જ માનવામા આવે છે આ વિષયના વિશેષરૂપથી ખુલાસે પહેલા છઠ્ઠા અચેલકપરીષહના પ્રકરણમા આપવામા આવી ગયેલ છે. મુનિએ તેલ આદિત્તુ માલીસ કરવુ વર્જીત છે તથા તપસ્યા કરતા રહે છે. આથી તેમનુ શરીર રૂક્ષ થઈ જાય છે. રૂક્ષ શરીરમા લેહી ખૂબ ઓછુ હોવાથી તૃણુસ્પાની વેદના અધિક થાય છે આથી એવી અવસ્થામાં સાધુનું કર્તવ્ય છે કે, તે વેદ નાને સમભાવથી સહન કરે. ॥ ૩૪ ॥
જ્યારે તૃણસ્પર્શથી પીડા થાય ત્યારે મુનિએ શું કરવુ જોઈએ તે सूत्रार - आयवस्स - त्यादि
३० ६०
