Uttaradhyayan Sutram Part 01

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 258

१७५
J
प्रियदर्शिनी टीका अ० १ गा० २३ सूत्रार्थयो पौर्वापर्यनिरूपणम् । परुपत्वात् यद्यप्यापातमा नदुःखजनक तथापि परिणामसुन्दरमेव द्रष्टव्यम् इद परत्र च सकलकल्याणपरपरा कारणत्वादिति । ॥ इति सप्तम वाचनाद्वारम् ॥
सुनार्थयोः पौर्वापर्यनिरूपणनामकमष्टमद्वारम् —
अथ पूर्व सूत्रम् अर्थो वा ? इति निरूप्यते - उत्पादव्ययन्यलक्षणोऽर्थस्तीर्थकरैः पूर्वमुक्तः, पश्चात् तमेवार्थ हृदये निधाय गणधराः सूत्रं रचयन्ति, तस्मादर्थतः पञ्चाद्भावि सूत्रम्, इति सिद्धान्तः । अत एव सूत्रम् अणु-लघु भवति, अर्थस्तु महान, गुटिकाजन आखो की पीडा का शमक हुआ- पीडाजनक होने पर भी परिणाम में हितविधायक हुआ, उसी प्रकार शिष्यों को भी गुरु महाराज द्वारा प्रदत्त स्मारणादिक तीव्र कठोर होने पर भी आयति(उत्तरकाल) सुख कारक होने से एकान्त हितविधायक ही होते हैं । क्यों कि इनसे इस लोक में तथा परलोक में आत्मा का हित ही होता है अहित नहीं ।
॥ सातवाँ द्वार समाप्त हुआ ॥ ७ ॥ अब आठवाँ द्वार कहते हैं
सूत्र एव अर्थ के पौर्वापर्य द्वार का निरूपण करते हैं
अब यहां यह बतलाया जाता है कि पहिले सूत्र होता है कि अर्थ होता है । उत्पाद, व्यय, एव धौव्य इस लक्षण से युक्त अर्थ-पदार्थ होता है । अर्थ का यह लक्षण तीर्थंकर प्रभुने कहा है । इसी अर्थ को हृदय में अवधृत कर गणधर देवों ने सूत्रों की रचना की है। इसપીડા આપનાર હાવા છતા પણુ પરિણામમા હિતકારક પરિણામ આવ્યુ
આ પ્રકાર શિષ્યાએ પણ ગુરુમહારાજ દ્વારા પ્રવ્રુત્ત સ્મારણાદિ તીવ્ર–કાર હાવા છતા પણ અંતે ગુણુ કરનાર સુખકારક હાવાથી એકાન્ત હિતવિધાયક જ હાય છે કેમકે એનાથી આàા તથા પરલેાકમા આત્માનુ હિત થાય છે, અહિત નહી ॥ सातभु द्वार समाप्त थ्यु ॥७॥
હવે આઠમુ દ્વાર કહેવામા આવે છે
સૂત્ર તથા અના પોર્વોપ દ્વારનું નિરૂપણ કરવામા આવે છે
હવે અહિં એ ખતાવવામાં આવે છે કે, પહેલા સૂત્ર હાય છે કે અથ હાય છે ઉત્પાદ,વ્યય, અને ધ્રૌવ્ય આ લક્ષણથી યુક્ત અથ પદાર્થ બને છે અનુ એ લક્ષણુ તીર્થંકર પ્રભુએ કહેલ છે તે અને હૃદયમા ધારણ કરીને ગણુધર દેવાએ સૂત્રની રચના કરી છે, માટે અર્થની પાછળ સૂત્ર છે, એ સિદ્ધાંત