________________
નોકષાય મોહનીય)
૧૪૦
જૈન સૈદ્ધાંતિક નથી. એક સરખો કાળ છે.
ન્યાય છે. નોકષાય મોહનીય): જે સાક્ષાત્ | ન્યાયસંપન્ન દ્રવ્યઃ શ્રાવકના ૩૫
કષાયરૂપ નથી પરંતુ કષાયોને પ્રેરે, ગુણોમાંનો પ્રથમ ગુણ. ન્યાયનીતિ પરંપરાએ કષાયોનું કારણ બને તે પૂર્વક મેળવેલું ધન. હાસ્યષટક આદિ.
ન્યાસાપહાર મૃષાવાદનો એક દોષ છે. નોભવ્યનોઅભવ્યઃ મોક્ષે પહોંચી ન્યાસ - થાપણ, અપહાર
ગયેલા આત્માઓ હવે ભવ્ય કે ઓળવવી, અન્યની સાચવવા અભવ્ય પણ નથી. જ્યાં સુધી આપેલી થાપણ પોતાની કરી લેવી, વસ્તુની પ્રાપ્તિ નથી થઈ ત્યાં સુધી અને પછી અજાણકારી બતાવવી.
જ યોગ્યાયોગ્યનો વ્યવહાર છે. આથી સામો જીવ દુઃખી થાય કે ન્યગ્રોધ પરિમંડળ: છ સંસ્થાનોમાંનું આઘાતથી મૃત્યુ પામે. તેથી તે
બીજું સંસ્થાન કે જેમાં નાભિ મહાદોષ છે. ઉપરના અવયવો સપ્રમાણ હોય, | ન્યૂન: અલ્પ. નીચેના અપ્રમાણ હોય. ચાયઃ તર્ક તથા યુક્તિ દ્વારા પરોક્ષ
પદાર્થોની સિદ્ધિ કે નિર્ણય કરવા ! પઉમચરિઉઃ દિ.આ. કૃત. પદ્મપુરાણ. માટે ન્યાયશાસ્ત્રની રચનાઓ થઈ. પક્ષ: વિશ્વસનીય, એકમતવાળાનું યદ્યપિ ન્યાયશાસ્ત્રનો મૂળાધાર સંગઠન (સામાન્ય). વિશેષપણે નૈયાયિક દર્શન છે. પરંતુ વીતરાગ જેમકે મૈત્રી, પ્રમોદ, કરુણા, માર્ગના ઉપાસક જૈન તથા બૌદ્ધ મધ્યસ્થભાવયુક્ત બુદ્ધિને પ્રાપ્ત દર્શનોને પોતાના સિદ્ધાંતોની રક્ષા કરીને સમસ્ત હિંસાનો ત્યાગ માટે ન્યાયશાસ્ત્રની રચના કરવી કરવો, તે જેનોનો પક્ષ છે. પડી. અન્ય દર્શનોની સામે જે સ્થાનમાં, મંતવ્યમાં) હેતુલક્ષી પોતાના સિદ્ધાંતોના રક્ષણ માટે સાધ્યનો નિશ્ચય કરવો, તે સ્થાનને જૈન ન્યાયશાસ્ત્રનો વિકાસ થયો. (મંતવ્ય) પક્ષ કહે છે. યદ્યપિ જૈનદર્શન સંક્ષેપ રુચિવાળું સાધ્ય જેમાં શક્ય છે સિદ્ધ થઈ હોવાથી ન્યાયની મોટી જાળમાં શકે છે કે અભિપ્રેત છે, પણ ફસાવાને બદલે પોતાને જરૂરી અપ્રગટ છે, તે તેને માટે સાધ્ય છે. પ્રમાણથી વસ્તુની પ્રત્યક્ષ કે પક્ષપાત : કોઈની તરફેણમાં હોવું. આગમ પ્રમાણ પરીક્ષા કરવી તે ! પપ્ની પ્રતિક્રમણ પંદર દિવસે કરાતું
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
