________________
શબ્દપરિચય ૧૯૯
ભૂમિ ભિક્ષા ગ્રહણ કરવાની હોય છે. | થાય છે. ભિક્ષુ: સાધુ, સંન્યાસી.
ભૂતનૈગમનય: નૈગમનયનો એક પ્રકાર ભિનઃ જુદું, અલગ.
જે ભૂતકાળને સૂચવે. ભિન્ન ભિન્ન દ્રવ્યાર્થિક નયથી આત્મા | ભૂતાર્થ : યથાર્થ, સત્ય.
- દેહ એક ક્ષેત્રાવગાહમાં ભૂમિ: લોકમાં જીવોના નિવાસસ્થાનને અભિન્ન છે. પર્યાયાર્થિક નથી ભૂમિ કહે છે. બંને અવસ્થાથી ભિન્ન છે.
નરકની સાત ભૂમિ. નરકની નીચે ભીતિઃ ભય, ડર, બીક.
નિગોદની નિવાસભૂત કલકલ ભક્તાહાર પાચનઃ ખાધેલા આહારને નામની પૃથ્વીને આઠમી ભૂમિ કહે
પકવનારું (તેજસ શરીર) ભુજ પરિસર્પઃ જે હાથથી ચાલે, જેના વળી લોકાગ્રે સિદ્ધશિલા-મુક્ત
હાથ બેઠેલી અવસ્થામાં ભોજનાદિ જીવોનું સ્થાન ઈષપ્રાગભાર તથા ચાલવાને માટે કામ આવે. પૃથ્વી આઠમી પૃથ્વી છે. વાંદરા, ખિસકોલી વગેરે.
મધ્યલોકમાં મનુષ્ય તથા તિર્યંચની ભુજંગઃ સર્પ, વ્યંતરજાતિનો એક ભેદ. નિવાસભૂત ભૂમિમાં એક કર્મભૂમિ ભુજાબળઃ પોતાના જ હાથનું બળ ભુરસ્કારબંધ કર્મોની થોડી પ્રકૃતિઓ બીજી અકર્મભૂમિ. ત્યાં પુણ્યનું ફળ
બાંધતો જીવ વધારે પ્રકૃતિઓ સુખ ભલે હો કારણ કે ત્યાં બાંધે ત્યારે પહેલા સમયે કલ્પવૃક્ષથી જીવનનિર્વાહ છે પરંતુ ભયસ્કારબંધ કહેવાય.
ત્યાં અણુવ્રતાદિ ધર્મ સંયમ કે ભૂગોળ: પૃથ્વી સંબંધી વિચારો. દ્વીપ રત્નત્રયની પ્રાપ્તિ નથી. સમુદ્રાદિનું વર્ણન.
કર્મભૂમિમાં મનુષ્યને ખેતી આદિ ભૂચર પૃથ્વી પર ચાલનારાં પ્રાણીઓ | પકર્મ કરવાનું હોય છે. પરંતુ - મનુષ્ય-પશુ વગેરે.
મોક્ષમાર્ગની આરાધના થઈ શકે ભૂતઃ પ્રાણી સામાન્ય, જે કર્મોદયને છે. જેમાં શુભાશુભ કમનો
કારણે વિવિધ ગતિઓમાં ઉત્પન્ન આશ્રય છે. થાય છે. પ્રાણી માટે પર્યાયવાચી કર્મભૂમિમાં અસિ શસ્ત્રાદિ ધારણ શબ્દ છે. વ્યંતરદેવની જાતિને ભૂત કરવાં. મષિ: લેખનકાર્ય કરવું. કહેવાય છે. તે મૃત શરીરમાં પ્રવેશ કૃષિ ખેતી વગેરે કાર્ય કરવું. આ કરે છે. અને તે શરીર દોડે, ઊભું ઉપરાંત હસ્તકળા, વાણિજ્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
