Jain Saiddhantik Shabdaparichay

Author(s): Sunandaben Vohra
Publisher: Gunanuragi Mitro

Page 404

શબ્દકોશ
૩૮૩
ધર્મનાથ દોલાયમાનઃ અસ્થિર ચિત્તવાળું. | દ્વાદશાંગ: બાર અંગસૂત્રો. દોહિત્ર : દીકરીનો દીકરો.
દ્વિગુણઃ બે ગુણવાળું. દોહિત્રીઃ દીકરીની દીકરી. દ્વેષઃ ઈર્ષા, ખાર. ઝેર, શત્રુતા વેર. ઘિાવા-પૃથિવી: આકાશ અને પૃથ્વી. દ્વતઃ જુદુ - ભિન્ન ઘુતિઃ પ્રકાશ, તેજ, કાંતિ, દીપ્તિ.
લાવણ્ય-સૌદર્ય. દ્રમકઃ દરિદ્રિ.
ધરણઃ ધરતી, ધરા, ભૂમિ, જમીન. દ્રવઃ પ્રવાહી પદાર્થનું વહેવું. દ્રવવું. ધરણીઃ પૃથ્વીની સપાટી. દ્રવ્યઃ ગુણ અને પર્યાયનો આધાર, | ધરણીધર : પર્વત, પહાડ, પૌરાણિક
અનંત ગુણોનો પિંડ, ચાર નિક્ષેપા- માન્યતા પ્રમાણે શેષનાગ, ઈશ્વર, માંનો એક.
પરમેશ્વર, પરમાત્મા. દ્રવ્યકર્મઃ જ્ઞાનાવરણાદિ કર્મ. ધરણેન્દ્રઃ એ નામનો નાગરાજ, જેણે દ્રવ્યદયા: પર જીવની બાહ્ય દયા. શ્રી પાર્શ્વનાથને માથે નાગફણા દ્રવ્યપાપ: અશુભ કર્મપુદ્ગલ.
રચી હતી. દ્રવ્યપુણય: શુભ કર્મ પુદ્ગલ. ધરણોપપાતઃ એ નામનું કાલિકસૂત્ર. દ્રવ્યપ્રાણ: શરીરધારી જીવને જીવનના | ધર્મ: વસ્તુનો સ્વભાવ, ચાર માંહેનું ઇન્દ્રિયાદિ પ્રાણ.
એક ધર્મધ્યાન. દુર્ગતિમાં પડતાં દ્રવ્યબંધઃ આત્મા સાથે કર્મ - પુગલ- ધરી રાખે, જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, નો સંબંધ.
તપરૂપ ધર્મ, દાન-શીલ, તપ, દ્રવ્યલિંગ: બાહ્યવેષ.
ભાવરૂપ ધર્મ, આત્મસ્વભાવ. દ્રવ્યહિંસા: બાહ્યહિંસા. વધ. ધર્મકથાનુયોગ: મહાન પુરુષોના દ્રાવકઃ ઓગાળી - પિગળાવી દે તેવું, જીવનની કથા. જે જીવોને સન્માર્ગ
અન્ય પદાર્થ ઓગળવા માટે છે. જવા અવલંબન છે. ચાર અનુયોગ ભેળવવામાં આવે તેવું.
માંહેનો એક યોગ. કુતગતિઃ ઝડપથી જનારું.
ધર્મદુર્લભભાવના : બાર ભાવના માંહેમિ: વૃક્ષ, ઝાડ, તરુ.
ની ૧૨મી ભાવના, ધર્મ પામવાની કંઠઃ જોડું, યુગ્મ, બે વ્યક્તિ વચ્ચેનું ! દુર્લભતાનું ચિંતન-ભાવના. યુદ્ધ.
ધર્મદ્રવ્યઃ ધર્માસ્તિકાય નામનું દ્રવ્ય. કિંધાતીતઃ બે તત્ત્વોના વિકલ્પથી પાર | ધર્મનાથ: ચાલુ અવસર્પિણી કાળના ગયેલું.
ભરતક્ષેત્રના ૧૫મા તીર્થંકર.