Jain Saiddhantik Shabdaparichay

Author(s): Sunandaben Vohra
Publisher: Gunanuragi Mitro

Page 462

શબ્દકોશ
સજાતીય સમાન ધર્મવાળું, સમાન ગુણવાળું. સજ્જાય ઃ ઉપદેશનું પદ, વાંચવું, ગોખવું, સંભારવું, સ્વાધ્યાય,
૪૪૧
શાસ્ત્રાભ્યાસ.
સતર્ક : તર્કવાળું, વિચારશીલ. સતિપઠાન : બુદ્ધે ઉપદેશેલું એક ઉત્તમ સૂત્ર. સત્ અવિનાશી, ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ,
:
સમચતુરસ
ધર્મ.
સત્ય : વાસ્તવિક, વચન વ્યવહારમાં
સત્ય આચરણ.
સત્યગદ્વેષક : સત્ય શોધનાર
(સત્યાન્વેષણ)
સત્યાનૃત ઃ સત્ય-અસત્ય. (મિશ્ર) સત્યમાગમ (સત્સંગ) સાધુસંતનો સમાગમ. સજ્જનની મૈત્રીનો સંબંધ.
સદાય : હંમેશાં, નિરંતર, સર્વથા, સદોદિત નિત્ય પ્રકાશમય, નાશ
વિદ્યમાન. સત્કાર પુરસ્કાર પરિષહ : સાધુસાધ્વીજનોને સંયમને કારણે માન સત્કાર મળે તો ખુશી ન થાય અને ન મળે તો ખિન્ન ન થાય તે. સત્તા : અધિકાર, હક્ક, પ્રભાવ, કાબૂ. સત્ત્વ ઃ જેનાથી દયા, શાંતિ, ક્ષમા, નીતિ
જેવા ગુણોની વૃદ્ધિ થાય. પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ વાયુના જીવ, પ્રાણીમાત્ર સત્ત્વ કહેવાય. સત્ત્વશૂન્ય ઃ સત્ત્વ વગરનું. (સત્ત્વહીન) | સપ્તભંગી : સ્યાદ્વાદના સાત ભેદ જેમાં
સપત્ન : દુશ્મન, શત્રુ, વેરી, રિપુ.
સત્ત્વસંપન્ન ઃ સત્ત્વવાળું.
પદાર્થનું વિવિધ પ્રતિપાદન છે. સપ્તશીલ : ચાર શિક્ષાવ્રત, ત્રણ ગુણવ્રત એમ સાત વ્રત. સભીત : (સભય) ભયવાળું. સમકાલીન : એક જ કાળમાં સમય
સત્ત્વસંશુદ્ધિ : સત્ત્વ - અંતઃકરણ, તેની શુદ્ધિ. રાગદ્વેષનો અભાવ થઈ અંતઃકરણ શુદ્ધ થાય તે. સત્ત્વસ્થ : જીવન મુક્ત. સદૈવ : રાગ, દ્વેષ, મોહ, અજ્ઞાન રહિત, ઘાતીકર્મનો નાશ કરી કેવળ-જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ જેને થઈ છે તે. સધર્મ : સદાચારયુક્ત ધર્મ, દયારૂપ
માં થયેલું.
સમગ્રદર્શી : સંપૂર્ણપણે સર્વ બાજુનું જાણનાર, સમગ્ર દૃષ્ટિ. સમચતુરસ : જેના ચારે ખૂણા સરખા હોય તેવું. (સમચતુષ્ક)
રહિત.
સવ: ઘર, મંદિર.
સન્નિવેશ : અખાડો, શહેર બહારની
જગા.
સન્નિષ્ઠા ઃ શુભ આસ્થા કે શ્રદ્ધા. સનિહિત : પાસે રહેલું, નિકટ. સન્મતિઃ સારી બુદ્ધિ.